INHOUD Inleiding Hoofdstuk 1. De kunst van een goed gesprek Gesprekken met God transformeren je leven Vertrouw je gesprekspartner Blokkades voor een goed gesprek Een goed gesprek voeren kun je leren Hoofdstuk 2. Prioriteiten en problemen Bladgoud helpt niet Voor kinderen natuurlijk Hoofdstuk 3. Blokkades We leven niet in het Paradijs Verplichting Verlammende passiviteit Dat is niet mijn gave Dat is iets voor vrouwen Misleiding Ik ben bang Dat is niet voor nu Probeer het Hoofdstuk 4. Prioriteiten en oefening Motivatie God, bent u mijn prioriteit? Het voorbeeld van mijn mentor Wil ik het echt? Hoofdstuk 5. Luisteren 1 op 1 K.I.S.S. This I know Ik kan God horen Hoofdstuk 6. Het ultieme, uiteindelijke, beslissende, essentiële referentiekader Hart eruit gesneden Een nieuw hart – een nieuw begin Sekten en seances Paslood Hoofdstuk 7. Een gebedsmap voor luisterend bidden Dialoog Chronos en kairos Ramsay Schrijf het op! Wat als ik niet had geluisterd? Op gang komen
Hoofdstuk 8. Een nieuwe taal leren De taal van ons hart Mysterieus Geestelijk ontwaken Volmaakt in balans Genezing Hoofdstuk 9. God spreekt op veel manieren - deel 1 Een hoorbare stem De Bijbel Hoofdstuk 10. God spreekt op veel manieren – deel 2 Dromen Uitleg van dromen Preken Een goede preek Onderwijs en boeken Hoofdstuk 11. God spreekt op veel manieren – deel 3 Horizontaal of verticaal In Gods heerlijkheid Uit je comfortzone Hoge roeping Hoofdstuk 12. God spreekt op veel manieren – deel 4 De roeping van een profeet Uitgelachen en geboycot De gave van profetie Geen superman Als je de ontvanger bent Niet altijd raak Autoritair Hoofdstuk 13. God spreekt op veel manieren – deel 5 Ondergedompeld in stilte Indrukken Hoofdstuk 14. Stel je voor! Heilig en/of slecht Beeldscherm God horen als je hart is verontreinigd Een leven van wonderen De vlekken van de luipaard Je zuivere voorstellingsvermogen Hoofdstuk 15. God bevragen Loyaal aan de traditie Wat hebben we gemist? Open en vol verwondering Volwassenheid
Hoofdstuk 16. Verkeerd verbonden Illuster driemanschap Een voorbeeld ‘Ik ben niet geïnteresseerd’ (klik) Korte biografieën van de drie slechte vrienden Hoofdstuk 17. De stem van de goede herder De betrouwbare Herder Favoriet geluid Hoofdstuk 18. Onechtheid – deel 1 De wereld Normen en waarden Wat je opgeeft Een glibberig pad Hoofdstuk 19. Onechtheid – deel 2 Het vlees Eregast Grote operatie Luisterend-bidden-partner helpt Het verhaal van Joël Dood het! Hoofdstuk 20. Onechtheid – deel 3 De duivel Glimmend rood pak De Bijbel over Satan Aanklager, lasteraar en tegenstander Bedrog, verleiding en intimidatie Tegengif tegen de wereld, het vlees en de duivel Hoofdstuk 21. Verleden en toekomst Transformatie Een gigantische stap Wankele start Een snelkookpan Vermaning Aanbidding Het verlangen van mijn hart Jaren vergoeden Vuile was Een toevallige vondst Hoofdstuk 22. Proef het! Als honing Frustratie Ik wil niet Worsteling met God Banket voor jezelf en anderen Epiloog: Er is meer!
Appendix Discussie-ideeën voor persoonlijke stille tijd of kleine groepen Materialen en conferenties Dankwoord Verwijzingen
Inleiding Wat gebeurt er van binnen met je als iemand zegt dat God tot hem heeft gesproken? Krijg je het daar benauwd van? Heb je je twijfels als iemand zegt: ‘God zei dat ik dat moest doen’, ‘God sprak hierover tot mij’, of: ‘God leidde me tot deze keuze’? Als dat zo is, hoop ik dat je dit boek helemaal uit zult lezen. Soms strooien mensen inderdaad te gemakkelijk Gods naam rond om een punt te maken of om hun eigen mening kracht bij te zetten. En natuurlijk zijn er ernstig zieke mensen die hun eigen waanbeelden aanzien voor Gods stem. Maar laat dat soort voorbeelden je niet beroven van de spannendste en meest genezende reis in je leven! Je bent geschapen om in Gods tegenwoordigheid de zachte stem van de Heer te horen. Ik vind het fijn om gewoon in Gods tegenwoordigheid te zijn, net als Mozes en Jozua in de tent van de samenkomst. ‘Daar zal ik jullie ontmoeten om met jou te spreken’ (Exodus 29:42b). Hij heiligde de plaats [zette hem apart] voor zijn heerlijkheid (Exodus 29:43). Dit betekent dat Gods tegenwoordigheid zo intens was dat het de hemel op aarde bracht, de plek waar mensen Gods nabijheid konden ervaren. In die heerlijkheid werd Mozes zo totaal veranderd dat ook zijn uiterlijke verschijning ging stralen. Als hij de tent verliet, moest hij zijn gezicht zelfs bedekken. Als ik hierover nadenk, zie ik Mozes bedekt met een heilig licht. In de Psalmen staat dat God ‘in een mantel van licht gehuld de hemel uitspant als een tentdoek’ (Psalm 104:2). In dat heilige licht transformeerde Mozes net als Jezus toen hij in gebed op de berg was. Petrus, Jakobus en Johannes waren bij hem en waren getuige van zo’n diepe verandering in zijn verschijning dat ze zeiden: ‘de aanblik van zijn gezicht veranderde en zijn kleding werd stralend wit’ (Lukas 9:29). Ze zagen Mozes en Elia, gekleed in dezelfde pracht, met Jezus praten. Dat is het effect als je in gesprek bent met God! Wat deden God en Mozes in die tent waardoor Mozes zo veranderde? Meer dan samen in de schaduw zitten, weg van de hitte van de woestijn. Er staat: ‘En de HERE sprak tot Mozes van aangezicht tot aangezicht, zoals iemand spreekt met zijn vriend’ (Exodus 33:11 NBG). Mozes bracht veel tijd alleen met God door, hij leerde zijn stem zo goed kennen, dat hij zich nooit meer hoefde af te vragen wie er tot hem sprak. Ze hebben wellicht hun dromen, verlangens en ideeën samen gedeeld, zodat Mozes Gods karakter leerde kennen. God gaf ongetwijfeld instructie, genezing, transformatie en kracht omdat Mozes een leider en profeet werd. Mozes kende hij Gods stem. Hij vertrouwde erop dat God altijd het goede zou doen. Hij was bereid zijn leven te geven voor deze relatie. Mozes werd getransformeerd. En deze transformatie gebeurde op een veilige plek waar Mozes God regelmatig kon ontmoeten. God veranderde Mozes zodat hij op zijn beurt de wereld zou kunnen veranderen. Ik geloof met heel mijn hart dat als jij tijd doorbrengt met God, naar hem luistert en van hem leert, hij je leven transformeert en jou ook zal gebruiken om de wereld te veranderen. Paulus zegt: ‘Wij allen die met onbedekt gezicht de luister van de Heer aanschouwen, zullen meer en meer door de Geest van de Heer naar de luister van dat beeld worden veranderd’ (2 Korintiërs 3:18). Als je God kent en vertrouwt, en in gesprek bent met hem, kan hij je kracht geven op manieren die je je nu nog niet kunt voorstellen. Laten we ontdekken hoe we zijn tent kunnen binnengaan en hoe we alle wonderen kunnen ervaren die hij voor ons heeft bedacht!
Hoofdstuk 1 De kunst van een goed gesprek De beste gesprekken met God heb ik vaak ’s morgens vroeg als alles nog stil is en niets mij afleidt. Ik heb het over vier uur of half vijf ’s morgens, echt vroeg dus. Ik weet niet precies hoe hij het doet, maar terwijl ik slaap legt hij een vonkje in mijn hart of mijn denken en dan ben ik helemaal wakker, klaar om te luisteren. Soms inspireert het me om iets te schrijven. Soms lees ik een bepaald boek of een Bijbelgedeelte. Soms luister ik gewoon naar wat hij zegt. Vanmorgen wilde hij met me praten over mama en paddenstoelen. Ik luisterde, stelde vragen en schreef het op in mijn gebedsmap. Ik leerde veel, maar dat doe ik altijd als ik hoor wat hij zegt. God is goed in gesprekken voeren! Kortgeleden ging ik voor de eerste keer naar de plaatselijke Aziatische markt. Het was alsof ik op een kleine versie van China Town in San Francisco of Victoria was. Dat zijn de enige twee Chinese markten waar ik ooit ben geweest en het was intrigerend. De geuren, etenswaren, ingrediënten, geluiden en geroezemoes waren fascinerend. Ik vond het geweldig! Onze plaatselijke Aziatische markt was die ochtend niet druk en ik slenterde langs alle kraampjes en bekeek alles. Een van de dingen die ik kocht was een grote tas vol gedroogde Shiitake paddenstoelen. Ze waren niet om aan te zien, maar je kreeg er zo veel voor zo weinig geld, dat ik de verleiding niet kon weerstaan. Mijn eerste experiment met weken en koken was echt een experiment. Daar wilde God vanmorgen met mij over praten. Hij herinnerde mij eraan dat hoewel de Shiitakes er vreemd en echt onsmakelijk uitzagen, er van binnen een vlezige kern zat die gewoon bevrijd moest worden. Aanvankelijk volgde ik de instructies op het pakje (het kleine stukje dat in het Engels was) en liet ze een uur in koud water weken. Het veranderde niet zoveel aan hun uiterlijk, hoewel ze een beetje begonnen te wellen. Ze waren nog te hard om ze met mijn beste koksmes in plakjes te snijden. Ik kookte wat water en liet ze daar een tijdje in wellen. Dat hielp ook. Ze waren al beter te snijden, maar ze zagen er meer uit als karton dan als paddenstoelen. Toen bedacht ik om ze zacht te laten pruttelen in zelfgemaakte kippenbouillon. En ze waren zo heerlijk! Het is echt mijn meest favoriete ingrediënt geworden! Ik zag onmiddellijk de toepassing die God hier voor mij wilde maken. Ik herkende het beeld van de geleidelijke overgang van een brosse, opgedroogde ziel die tot leven komt en zijn volle potentie bereikt. God is goed in het duidelijk maken van dit soort gewone beelden. God houdt niet alleen van goede gesprekken, hij verandert ook regelmatig van onderwerp. Maar hij doet dat altijd met een doel en hij heeft altijd een punt als ik hem blijf volgen. Net toen ik dacht dat dit de les van vanmorgen was, werd hij persoonlijk. Weet je nog hoe moeilijk en liefdeloos je moeder altijd leek als haar moeder in de buurt was? Dat wist ik inderdaad nog, al begreep ik er niets van. Mijn moeder gebruikte altijd haar moeders voornaam Bertie, zonder enig teken van affectie. Ze ‘deed wat ze moest doen’ voor haar moeder, maar niets meer. Ik noemde mijn grootmoeder ‘Mamo’. Ze overspoelde mij met liefde en ik dronk het in. Maar zij en mijn moeder gedroegen zich als vreemden voor elkaar. Zelfs op de dag dat Mamo stierf, waren de laatste woorden van mijn moeder: ‘Ik kan je niet vergeven.’
Ik kende stukjes van hun verhaal. Bertie trouwde met een oudere man, een rijke, bekende arts, toen ze net zestien was. Haar ouders waren verrukt. Binnen een jaar verwachtte ze haar eerste kind (mijn moeder), maar haar man stond erop dat ze abortus deed. Dat was in 1912. Bertie schrok en weigerde dat. Alle egocentrische, slechte kanten van zijn hart kwamen naar boven en hij stapte op, liet zijn gezin in de steek en niemand hoorde ooit nog iets van hem. Bertie verhuisde van een prachtig huis met personeel terug naar het eenvoudige huis van haar ouders. De familie werd bedekt met schaamte en schande. Echtscheiding werd gezien als een stempel. De baby in het huis was een voortdurende herinnering. De wet voorzag in die tijd niet in alimentatie, dus Bertie moest werken in een juwelierswinkel en mijn moeder werd opgevoed door strenge, kritische grootouders. De tragische keuzes van een egocentrische man bleven mijn moeders familie beïnvloeden totdat hij zelf was vergeten. Om de een of andere vreemde reden werden de schuld en de schaamte verlegd naar mijn grootmoeder in plaats van op haar eigenzinnige echtgenoot. Misschien kwam dit doordat zij zwanger was en hij niet. Hoe dan ook, Mamo werd het zwarte schaap van de familie. Patronen worden normaal als je niet beter weet. Ik had nooit begrepen waarom mijn moeder weigerde mijn grootmoeder te vergeven, vooral niet toen mijn moeder tot geloof kwam toen ze in de zestig was. Maar als je lang genoeg in een bepaalde gezinsdynamiek zit, stel je geen vragen meer. Net zoals God van onderwerp veranderde van paddenstoelen naar Mama, herinnerde hij mij aan een middag waarop ik bij mijn moeder op bezoek was, kort nadat Mamo was overleden. We zaten samen op de veranda en dronken ijsthee. In de veronderstelling dat ze het leuk zou vinden positieve herinneringen aan Mamo op te halen, vroeg ik haar: ‘Wat zijn jouw vroegste herinneringen aan je moeder?’ Er kwam een woede in haar op die ik nooit eerder had gezien - en ik had haar heel vaak boos gezien. ‘Dat zal ik je vertellen. Ik weet nog toen ik zes werd. Ik had een nieuwe strik en Bertie zei dat ze mij zou meenemen naar de film. Ik was zo opgewonden dat ik niet kon wachten tot ze thuiskwam van haar werk. Maar toen kwam ze thuis met een collega en ze zeiden dat ze naar de film zouden gaan. Ik dacht eerst dat ik ook mee mocht, maar ze stonden op de hoek voor ons huis, wachtend op de bus, en toen zei ze dat ik weer in huis moest gaan. Ze zei dat ik niet mee kon. Het kon haar niet schelen wat ik wilde. Het kon haar nooit schelen wat ik wilde.’ Die ene herinnering vatte alle teleurstelling en gevoel van afwijzing in haar samen. Natuurlijk was de boef in het verhaal mijn grootvader, maar hij was weg en Mamo moest de last dragen van moeders gevoel van verlating, van het ongewenst zijn en van overweldigende schaamte. De Heer zei tegen mij: ‘Je moeder zag zichzelf als zo’n gedroogde paddenstoel, zonder leven, zonder smaak, zonder schoonheid.’ Mijn hart schreeuwde: ‘O Heer, ik had haar zo graag willen helpen. Maar in die tijd was ik nog maar net aan het ontdekken hoe u levens kunt transformeren. Ik heb zoveel kansen gemist met mijn moeder.’ En toen kwam hij bij het punt waar het vanmorgen om ging. Ik zou zo graag willen dat je haar nu kon zien! Ze is nu de prachtige vrouw zoals ik haar heb bedoeld, vol van leven. Ooit zal je het zelf ook zien. Gesprekken met God transformeren je leven
Ik weet niet waarom God dit gesprek over mijn moeder begon. Ze stierf in 1997 en ik dacht helemaal niet aan haar. Hij vond gewoon dat ik het moest weten. Het gesprek was gedetailleerd, maar ging van de hak op de tak. Het ging over lang vergeten herinneringen en krachtige symbolen. Het duurde niet lang, maar het maakte diepe indruk op me. Het vulde me met hoop, liefde, verwachting, vreugde en diepe dankbaarheid. Het was verrassend en onverwacht. Op andere momenten is het gesprek met God heel bondig en kernachtig, zonder waarschuwing, symboliek of uitleg. Hij spreekt gewoon een woord of een paar woorden en dat kan een leven transformeren. Zoals bij Brenda, een vrouw die we al jaren kennen. Toen we haar tegenkwamen, lag haar leven in duigen. Ze worstelde met gebroken relaties, verslavingen, automutilatie, zelfhaat, en ze vertrouwde God nauwelijks. Steeds opnieuw hebben wij en anderen haar verteld over degene die haar enige helper was, en van wie zij zich afkeerde. Ze wilde wel hulp, maar ze wilde hem niet. Als kind was Brenda misbruikt door een van de ouderlingen in de kerk. Haar onvolwassen denken zei haar dat het in Gods huis was gebeurd en dat hij het daarom goed had gevonden. Vanaf toen keerde ze zich van God af. Toen wij haar tegenkwamen was ze wanhopig en suïcidaal. We brachten de jaren erna uren met haar door en werden uiteindelijk gefrustreerd. We deden allemaal wat we konden, maar ze bleef verder wegzakken. Soms ging het even wat beter, maar de trend was negatief. Uiteindelijk kon ze niet meer werken en werd ze arbeidsongeschikt verklaard. Op een dag kwamen we Brenda tegen - ze leek een heel ander mens. Alles was anders: haar verschijning, haar gedrag, haar uitstraling, zelfs haar lichaamshouding. We konden niet wachten om te horen wat er was gebeurd. Ze vertelde dat ze het in een moment van totale wanhoop had uitgeschreeuwd naar God, klaagde en zelfmedelijden had. Hij sprak op een heel duidelijke manier tot haar en dat had haar onmiddellijk veranderd. Wat hij zei was iets wat ik had willen zeggen, of wat ik dacht dat ze nodig had te horen, maar het was totaal niet wat ik van God had verwacht. Ik weet niet hoe ik zou hebben gereageerd als hij het tegen mij had gezegd. Maar zoals altijd waren zijn woorden perfect voor de persoon. Het was perfect voor Brenda. Dit was wat zij hoorde: ‘Brenda, het draait niet allemaal om jou. Het gaat allemaal om mij.’ Dat was alles. Deze woorden waren raak. Ze sloegen in als een bom. En het was het begin van een hersteld en genezen leven dat vrucht draagt voor hem. Vertrouw je gesprekspartner Het gesprek dat ik met God had over paddenstoelen en Mama kwam onverwachts, gedetailleerd en zonder inspanning. Maar laat me je verzekeren dat het niet zomaar uit de lucht kwam vallen. Het vereiste een lange tijd van verlangen, prioriteiten stellen en oefenen. Op een mysterieuze en wonderlijke manier geeft God elk schepsel het vermogen om op hem te reageren. De hemel (de zon, maan, sterren, planeten en sterrenstelsels) verhaalt zijn majesteit (Psalm 19:2). Hij gaf de dieren instinct, zodat ze op een verbazingwekkende manier kunnen reageren op hun omgeving (Job 12:7). En wij, de kroon van heel de schepping, bezitten niet alleen het vermogen om zijn eer te verkondigen door ons leven, en zijn pracht te weerspiegelen door de instincten die hij in ons heeft gelegd,1 we hebben ook een geest ontvangen die door de heilige Geest
tot leven komt. Dit stelt ons in staat zijn stem op een persoonlijke manier te horen en een relatie met hem te hebben. Ik kan weigeren om te luisteren, ik kan kiezen om andere dingen te doen of zelfs besluiten dat hij mij niets te zeggen heeft. Wat ik geloof verandert niet wat God doet, het beïnvloedt alleen wat ik ontvang. Gods woord klinkt voortdurend, het schept, herstelt en transformeert. Als ik ervoor kies mijzelf in de beste positie te plaatsen om te horen wat hij tegen mij zegt, leef ik voortdurend in Gods licht, word ik vaak verrast en nooit teleurgesteld. Elke keer als ik zijn stem hoor, word ik veranderd. Soms op een indrukwekkende, krachtige manier, soms op een subtiele, liefdevolle manier. Maar het is altijd belangrijk. Om het vermogen te ontwikkelen om te horen wat hij tegen mij wil zeggen moest ik leren vertrouwen op onze relatie. Toen ik opgroeide kende ik Jezus niet als mijn redder en beste vriend. Zijn tegenwoordigheid werd pas een deel van mijn leven toen ik volwassen was, en in het begin was ik er helemaal niet zeker van of ik mijn diepste gedachten en behoeften wel aan hem wilde tonen. Vertrouwen kost tijd. 2 Hij gaf me in zijn liefde tijd en iedere gelegenheid om hem op manieren te leren kennen die ik nooit voor mogelijk had gehouden. Het is zoiets als wie was er eerst: de kip of het ei? Ik moet tijd met hem doorbrengen om hem meer te kunnen vertrouwen, maar tegelijk moet ik hem meer vertrouwen om het verlangen te krijgen meer tijd met hem door te brengen. Maar voor God is het helemaal geen kwestie van kip of ei. Hij doorbreekt ons circulaire denken en geeft ons een dieper vertrouwen op manieren die wij ons niet kunnen voorstellen. Alles wat wij hoeven te doen of zeggen is: ‘Help, leer het mij!’ Een goed gesprek voeren is een kunst - het heeft te maken met creativiteit. God de schepper is ook de grote Gesprekspartner. Ten eerste luistert hij altijd. En als hij spreekt, kunnen zijn woorden ons veranderen van droge paddenstoelen in exquise delicatessen. Hij initieert en onderhoudt het gesprek met zijn kinderen en we mogen het allemaal zoeken en praktiseren. Zonder de vreugde van spreken met God missen we veel kansen om dichter bij zijn hart te komen en door zijn liefde te transformeren. Goede communicatie, zowel met God als andereen, heeft een flow en een ritme dat ergens heen beweegt. Communicatie
