Inhoud
Inleiding 7 Hoofdstuk 1: De interpersoonlijke cirkel kort, maar krachtig 9 Hoofdstuk 2: communicatieve vaardigheden 63 Hoofdstuk 3: Verklarend deel 89 Hoofdstuk 4: Pochen bij de vrienden 153 Bijlagen 215
5
Rond_Communicatie.indb 5
18-03-13 11:55
Hoo
de interpersoonlijke cirkel kort, maar krachtig
F
Rond communIcatIe
ii
1
T DS
UK
De interpersoonlijke cirkel kort, maar krachtig 11 De cirkel in één oogopslag 11 De cirkel meer in detail 12 octant 1: volharden, sturen, zich enthousiast tonen 16 octant 2: helpen, zijn mening geven, voorstellen doen 18 octant 3: begrip tonen, steunen, luisteren, (hulp) vragen 20 octant 4: volgen, instemmen 22 octant 5: passief blijven, niet reageren, dichtklappen, ontwijken 23 octant 6: wantrouwen, opstandig en koppig zijn, asociaal zijn 24 octant 7: uitdagen, bekritiseren, aanvallen (autoritaire stijl) 26 octant 8: gebieden, forceren, domineren (directieve stijl) 28 De opbouw van de cirkel in drie stappen 29 Is een bepaald interpersoonlijk gedrag slecht? 33 Actie en reactie 34 oorzaken van ons gedrag in het kort 41 oplossingen om je communicatie (nog) krachtiger te maken 46 Samenvatting hoofdstuk 1 56 Bronnen 61
9
Rond_Communicatie.indb 9
18-03-13 11:55
Hoo
communicatieve vaardigheden
F
Rond communIcatIe
ii
2
T DS
UK
communicatieve vaardigheden 65 Schep van in het begin duidelijkheid 65 Aandachtig en actief luisteren 65 Strategisch aansluiten 66 onderbreek zelden 66 Bewijs dat je luistert 66 Stel veel open vragen 66 Vraag door 70 Vat samen 71 Begrip tonen 73 corrigerende feedback of kritiek 78 Een gesprek deblokkeren met metacommunicatie 85 Bronnen 87
63
Rond_Communicatie.indb 63
18-03-13 11:55
over de menselijke evolutie 91 Hoe werkt evolutie? 91 Zijn wij ons brein? 94 Wat bepaalt ons gedrag? 95 Het aandeel biologie in ons gedrag 97 Van 3,5 miljard jaar leven naar de laatste honderd jaar 98 Variaties die taal en complexe communicatie mogelijk maakten 100 over ons gedrag 102 Hoe bepaalt evolutie ons interpersoonlijk gedrag? 102 The Big Two: erbij horen of erbovenuit steken? 102 De speltheorie 110 De ecologische context vroeger en nu 110 Het modulaire brein 116 Welfare Trade-off Ratios (WTR’s) 118 ons gedrag in groep 121 ‘Wij’- versus ‘Zij’-denken 121 Waarom gedragen we ons ten aanzien van geliefden vaak vijandig? 124 Is gedrag te veranderen? 127
Hoo
Verklarend deel
F
Rond communIcatIe
ii
3
T DS
UK
Meer over interpersoonlijke communicatie 127 Ambiguïteit in communicatie 127 Het geven van sociale steun en ambiguïteit 127 Foute interpretatie 128 Indirecte of verhulde communicatie 129 Het uiten van kritiek of slecht nieuws en ambiguïteit 132 Manipulatieve communicatie 133 Waar situeert manipulatie zich in het circumplex? 133 over emoties en empathie 135 Gevoelens, gedachten en gedrag vormen één geheel 138 Het uiten van emoties 139 De functie van angst 140 Het uiten van angst in de huidige sociale context 141 Hoe normaal is abnormaal? 142 De functie van boosheid 145 Een emotionele gijzelneming 146 Empathie 148 conclusie 150 Bronnen 151
89
Rond_Communicatie.indb 89
18-03-13 11:55
Hoo
Pochen bij de vrienden
F
Rond communIcatIe
ii
4
T DS
UK
onze hersenen en onze persoonlijkheid 155 onze hersenen in een notendop 155 Meer over het modulaire brein 157 Persoonlijkheid 160 Aangeboren is niet erfelijk 161 Zijn er nog andere invloeden op persoonlijkheid dan aangeboren eigenschappen? 161 Het circumplex van vroeger tot nu 166 Het woelige leven van Timothy Leary 166 De Kaiser Foundation & Leary 167 Aanleiding van het onderzoek 168 De eerste publicaties 169 De belangrijkste onderzoeksresultaten 172 Resultaten uit later onderzoek 174 Zeg nooit circumplex tegen een gewone cirkel 177 De link tussen de Big Five en het Interpersoonlijk circumplex 186 Het circumplex op dit moment 189 Wetenschappelijke tests 192 Het circumplex van leiderschap 194 Het circumplex van emoties 196 Het circumplex van psychopathologie 197 Het circumplex en onderhandelen 199 De evolutionaire basis van het circumplex 202 over oerbehoeften en metamotieven 205 Bronverwijzingen 212
153
Rond_Communicatie.indb 153
18-03-13 11:55
GE
ii
N
BIJ
Bijlagen
LA
Rond communIcatIe
Bijlage 1: cijfers over de n-IaS 217 Bijlage 2: tabel over agency en communion 219 Bijlage 3: de vijf persoonlijkheidsdomeinen en de dertig facetten die de neo-PI-R in kaart brengt 223 Bijlage 4: Leerregels 225
215
Rond_Communicatie.indb 215
18-03-13 11:56
