INKIJK EXEMPLAAR Gezondheidsboodschappen Jouw GGD Check klas 2 en 4, 2015-2016 Na het invullen van de vragenlijst kan de leerling meteen online een persoonlijk gezondheidsadvies bekijken. In dit gezondheidsadvies staat de gezondheid en leefstijl van de leerling beschreven en krijgt hij/zij advies op maat. Ook wordt verwezen naar betrouwbare en informatieve internetsites, waar de leerling meer informatie over de onderwerpen kan vinden. De leerlingen kunnen de boodschappen uitprinten, naar zichzelf mailen of opnieuw bekijken door in te loggen met de persoonlijke inlogcode. Hieronder vindt u een overzicht van de mogelijke boodschappen die de leerlingen krijgen. De boodschappen vormen een mooi uitgangspunt om in de (mentor)les nogmaals op de resultaten van het onderzoek terug te komen.
Inhoud Ziekte .................................................................................................................................................. 3 Lekker in je vel (Psychosociale gezondheid) .............................................................................................. 4 Nare gedachten ..................................................................................................................................... 5 Pesten .................................................................................................................................................. 6 Pesten via internet ................................................................................................................................. 7 Gewicht ................................................................................................................................................ 8 Eetgewoonten ....................................................................................................................................... 9 Ontbijten ............................................................................................................................................ 10 Fruit................................................................................................................................................... 12 Energy-drankjes .................................................................................................................................. 14 Gehoorschade ..................................................................................................................................... 16 Gehoor ............................................................................................................................................... 18 Bewegen ............................................................................................................................................ 19 Sociale media/gamen ........................................................................................................................... 21 Roken ................................................................................................................................................ 24 Alcohol ............................................................................................................................................... 25 Blowen ............................................................................................................................................... 26 Harddrugs .......................................................................................................................................... 27 Seksualiteit: lichaam, liefde, relaties, seks .............................................................................................. 28 Seksualiteit: soa’s, voorbehoedsmiddelen, zwangerschap ......................................................................... 29 Seksualiteit: gevoelens en gedachten ..................................................................................................... 30 Seksuele ervaring tegen je zin .............................................................................................................. 31 Sexting .............................................................................................................................................. 32
1
Hoe gezond ben jij? Hoe gezond ben jij? Je kan op elk onderwerp hieronder klikken om je persoonlijke advies te bekijken. Ook word je dan verwezen naar interessante websites, waar je meer informatie kunt vinden. Wil je deze informatie later nog eens bekijken? Dat kan door: • opnieuw in te loggen op deze website; • ze naar je eigen e-mailadres te versturen. Klik hiervoor op het envelopje; • ze uit te printen. Klik hiervoor op het printer-icoontje. Als je klaar bent met het bekijken van je persoonlijke advies kan je op 'afronden' klikken.
2
Ziekte Heb je een vraag over een van deze ziekten of gedragsproblemen? Ja Je hebt aangegeven dat je graag informatie via internet wilt over een ziekte of gedragsprobleem. Op de volgende websites kun je informatie vinden over astma of bronchitis: www.longfonds.nl , www.thuisarts.nl . Op de volgende website kun je informatie vinden over langdurige vermoeidheid: www.thuisarts.nl (zoek op chronisch vermoeidheidssyndroom of moeheid) Op de volgende websites kun je informatie vinden over diabetes/suikerziekte: www.diabetesfonds.nl , www.thuisarts.nl . Op de volgende website kun je informatie vinden over buikklachten langer dan 3 maanden: www.thuisarts.nl (zoek op buikpijn). Op de volgende website kun je informatie vinden over migraine of regelmatige ernstige hoofdpijn: www.thuisarts.nl . Op de volgende website kun je informatie vinden over een aangeboren aandoening: http://www.ikhebdat.nl/content/welkom Op de volgende websites kun je informatie vinden over ADHD / ADD: www.balansdigitaal.nl , www.adhd.nl . Op de volgende website kun je informatie vinden over PDDNOS/Asperger/Autisme: www.balansdigitaal.nl . Op de volgende websites kun je informatie vinden over anorexia of boulimia nervosa: www.proud2Bme.nl , www.99gram.nl . Op de volgende websites kun je informatie vinden over dyslexie / dyscalculie: www.steunpuntdyslexie.nl , www.balansdigitaal.nl , www.jouwggd.nl . Nog vragen? Heb je vragen over je ziekte of probleem of maak je je zorgen, dan kun je chatten met een GGD arts via www.jouwggd.nl
3
Lekker in je vel (Psychosociale gezondheid) Dit is een landelijke boodschap Score SDQ > 15 Uit de antwoorden die je gegeven hebt blijkt dat je je zorgen maakt en je depri voelt. Iedereen heeft wel eens problemen. Of maakt zich wel eens zorgen. Soms gaan die problemen vanzelf weer over. Maar soms blijven ze, of worden ze erger. Heb je deze zorgen of problemen al langer? Of zit je er echt mee? Dan moet je er iets aan doen. Dit kun je doen: • Praat er met iemand over. Bijvoorbeeld met je mentor, je broer, je zus, je ouders of een goede vriend(in). • Wil je met iemand praten die jou niet kent? Bel dan met de Kindertelefoon: 0800-0432. Dat is gratis, ook als je mobiel belt. Je kunt iedere dag bellen tussen 14.00 en 20.00 uur. • Kijk eens op de volgende websites. Die geven je informatie, tips en hulp. www.questionzone.nl www.pratenonline.nl www.gripopjedip.nl www.depri-en-dan.nl (voor meiden die leven in twee culturen)
Score SDQ <= 15 Het lijkt erop dat je je goed voelt. Je hebt geen echte problemen. Gelukkig maar. Krijg je toch problemen? Of voel je je depri? Kijk dan eens op de volgende websites. Zeker als je je vaker depri voelt. Of echt met een probleem zit. Op deze sites vind je informatie, tips en hulp. www.questionzone.nl www.pratenonline.nl www.gripopjedip.nl www.depri-en-dan.nl (voor meiden die leven in twee culturen)
Je hebt deze vragen niet of niet helemaal beantwoord. We weten niet precies hoe je je voelt. Of dat je problemen hebt. Krijg je toch problemen? Of voel je je depri? Kijk dan eens op de volgende websites. Zeker als je je vaker depri voelt. Of echt met een probleem zit. Op deze sites vind je informatie, tips en hulp. www.questionzone.nl www.pratenonline.nl www.gripopjedip.nl www.depri-en-dan.nl (voor meiden die leven in twee culturen)
4
Nare gedachten Dit is een landelijke boodschap Als kind wel eens heeft nagedacht om zelfmoordpoging te doen Jongeren kunnen soms erg somber zijn. Soms kunnen ze zelfs aan zelfmoord denken. Schaam je niet voor dit soort gedachten, maar zoek hulp. Praat er over met iemand die je vertrouwt. Iemand die naar je luistert, zoals: • Een leraar of mentor op school; • Een vertrouwenspersoon of de school/jeugdarts of verpleegkundige op school; • Een vriend of familielid Praat je liever met iemand die je niet kent en die er verstand van heeft? Bel dan met 113Online: 0900-1130113 (5 ct. p/min + eventuele kosten voor gebruik gsm). Dat kan 24 uur per dag. Meer informatie Vind je het moeilijk of spannend om er over te praten? Op www.113Online.nl vind je meer informatie. Ook kun je er met hen over praten. Via de mail of chat, zonder dat je hoeft te vertellen wie je bent.
Als kind wel eens een zelfmoordpoging heeft ondernomen Je probeerde zelfmoord te plegen. Knap dat je dat durft te zeggen! Krijg je al goede hulp? Praat er over met iemand die je vertrouwt. Iemand die naar je luistert. Zoals: • Een leraar of mentor op school; • Een vertrouwenspersoon of de school/jeugdarts of verpleegkundige op school; • Een vriend of familielid. Praat je liever met iemand die jou niet kent? Die er verstand van heeft? Bel dan met 113Online: 0900-1130113 (5 ct. p/min + eventuele kosten voor gebruik van gsm). Dat kan 24 uur per dag. Meer informatie Vind je het moeilijk of spannend om er over te praten? Op www.113Online.nl vind je meer informatie. Ook kun je er met hen over praten. Via de mail of chat, zonder dat je hoeft te vertellen wie je bent.
Geen tabje/niet tonen: alle andere gevallen; als nooit gedachten en nooit poging, geen poging en gedachten onbekend, beiden onbekend, nooit gedachten en poging missend
5
Pesten Hoe vaak ben je in de afgelopen drie maanden op school gepest? Nooit, Minder dan 2 keer per maand Je hebt vragen beantwoord over pesten en gepest worden. Je hebt aangegeven dat je niet of nauwelijks wordt gepest (op school). Gelukkig maar. Misschien heb je wel in de gaten dat iemand anders wordt gepest. Wil je daar iets aan doen? • Kijk dan eens op de volgende site: www.pestweb.nl. Pestweb geeft informatie en tips. Je kunt ook mailen, chatten of bellen met een medewerker van Pestweb. Wat je vertelt, blijft geheim. • Bel of chat met de Kindertelefoon: 0800-0432. Dat is gratis, ook als je mobiel belt. Je kunt iedere dag bellen tussen 14.00 en 20.00 uur. www.kindertelefoon.nl.
2 of 3 keer per maand, Ongeveer 1 keer per week, Meerdere keren per week Je hebt vragen beantwoord over pesten en gepest worden. Je hebt aangegeven dat je wel eens of regelmatig (op school) wordt gepest. Dat is heel vervelend voor je. Dat hoef je niet te accepteren. Wil je dat het pesten stopt en weet je niet goed hoe je dat aan kunt pakken? • Wanneer het pesten op school gebeurt kan jouw school je verder helpen. Want het is niet alleen jouw probleem, het is ook een probleem van de school. Jij moet je veilig kunnen voelen en daar kan de school je bij helpen. Dus ga naar je mentor en zoek hulp. • Praat er met iemand over. Bijvoorbeeld met je broer, je zus, je ouders of een goede vriend(in). • Op internet vind je vaak goede tips. Kijk maar eens op deze site: www.pestweb.nl. Pestweb geeft informatie en tips. Je kunt ook mailen, chatten of bellen met een medewerker van Pestweb. Wat je vertelt, blijft geheim. • Bel of chat met de Kindertelefoon: 0800-0432. Dat is gratis, ook als je mobiel belt. Je kunt iedere dag bellen tussen 14.00 en 20.00 uur. www.kindertelefoon.nl
Onbekend Je hebt vragen beantwoord over pesten en gepest worden. Uit je antwoord is niet duidelijk of je gepest wordt. Misschien ben je vergeten de vraag in te vullen. Of misschien had je een andere reden. Wil je meer informatie over pesten? • Kijk dan eens op de volgende site:www.pestweb.nl. Pestweb geeft informatie en tips. Je kunt ook mailen, chatten of bellen met een medewerker van Pestweb. Wat je vertelt, blijft geheim. • Bel of chat dan met de Kindertelefoon: 0800-0432. Dat is gratis, ook als je mobiel belt. Je kunt iedere dag bellen tussen 14.00 en 20.00 uur. www.kindertelefoon.nl
6
Pesten via internet Hoe vaak ben je in de afgelopen drie maanden gepest via internet? Nooit, Minder dan 2 keer per maand Je hebt vragen beantwoord over pesten en gepest worden via internet. Je hebt aangegeven dat je niet of nauwelijks wordt gepest via internet. Gelukkig maar. Misschien heb je wel in de gaten dat iemand anders wordt gepest. Wil je daar iets aan doen? • Kijk dan eens op de volgende site: www.pestweb.nl. Pestweb geeft informatie en tips. Je kunt ook mailen, chatten of bellen met een medewerker van Pestweb. Wat je vertelt, blijft geheim. • Bel of chat met de Kindertelefoon: 0800-0432. Dat is gratis, ook als je mobiel belt. Je kunt iedere dag bellen tussen 14.00 en 20.00 uur. www.kindertelefoon.nl. • Wil je informatie over online pesten of internetproblemen, kijk dan op de sites www.digitaalpesten.nl of www.meldknop.nl.
2 of 3 keer per maand, Ongeveer 1 keer per week, Meerdere keren per week Je hebt vragen beantwoord over pesten en gepest worden via internet. Je hebt aangegeven dat je wel eens of regelmatig wordt gepest via internet. Dat is heel vervelend voor je. Dat hoef je niet te accepteren. Wil je dat het pesten stopt en weet je niet goed hoe je dat aan kunt pakken? • Wanneer het pesten op school gebeurt kan jouw school je verder helpen. Want het is niet alleen jouw probleem, het is ook een probleem van de school. Jij moet je veilig kunnen voelen en daar kan de school je bij helpen. Dus ga naar je mentor en zoek hulp. • Praat er met iemand over. Bijvoorbeeld met je broer, je zus, je ouders of een goede vriend(in). • Op internet vind je vaak goede tips. Kijk maar eens op deze site: www.pestweb.nl. Pestweb geeft informatie en tips. Je kunt ook mailen, chatten of bellen met een medewerker van Pestweb. Wat je vertelt, blijft geheim. • Wil je informatie over online pesten of internetproblemen, kijk dan op de sites www.digitaalpesten.nl of www.meldknop.nl. • Bel of chat met de Kindertelefoon: 0800-0432. Dat is gratis, ook als je mobiel belt. Je kunt iedere dag bellen tussen 14.00 en 20.00 uur. www.kindertelefoon.nl
Onbekend Je hebt vragen beantwoord over pesten en gepest worden via internet. Uit je antwoord is niet duidelijk of je gepest wordt. Misschien ben je vergeten de vraag in te vullen. Of misschien had je een andere reden. Wil je meer informatie over pesten? • Kijk dan eens op de volgende site:www.pestweb.nl. Pestweb geeft informatie en tips. Je kunt ook mailen, chatten of bellen met een medewerker van Pestweb. Wat je vertelt, blijft geheim. • Wil je informatie over online pesten of internetproblemen, kijk dan op de sites www.digitaalpesten.nl of www.meldknop.nl. • Bel of chat dan met de Kindertelefoon: 0800-0432. Dat is gratis, ook als je mobiel belt. Je kunt iedere dag bellen tussen 14.00 en 20.00 uur. www.kindertelefoon.nl
7
Gewicht Heb je vragen over je gewicht of hoe je meer of minder kan gaan wegen? Ik ontvang graag informatie via internet Je hebt de vraag over je gewicht en over hoe je meer of minder kan gaan wegen, beantwoord. Je hebt aangegeven dat je graag meer informatie via internet zou willen ontvangen. Een goed gewicht helpt om gezond te blijven. Als je te zwaar bent, kan dat op den duur vervelende lichamelijke klachten geven, zoals suikerziekte, gewrichtsproblemen en hartproblemen. Als je veel te licht bent kan je vermoeid raken en concentratieproblemen krijgen. Als het langer duurt kan ook je hormoonhuishouding uit balans raken. Als je blijft afvallen terwijl je al te dun bent, is er iets aan de hand. Je hoort over jongeren die veel te dik zijn, of juist veel te dun. En je hoort over jongeren die alleen maar denken dat ze te dik of te dun zijn. Klopt jouw idee over je eigen gewicht? Bereken je BMI via de BMI-meter van het Voedingscentrum: www.voedingscentrum.nl/bmi en je weet hoe je er voor staat. Overgewicht, wat nu? Ga niet op een streng dieet! De meeste jongeren zijn nog in de groei en belangrijke bouwstoffen om te groeien komen uit je eten. Voor tips over gezond afvallen kan je terecht bij de jeugdgezondheidszorg. Ook de diëtist kan je helpen bij specifieke vragen over voeding. Te dun? Ben je te dun, volgens de berekening die je hiervoor hebt gemaakt? En val je toch af? Dan kan het zijn dat je een eetstoornis hebt en dat is echt gevaarlijk voor je. Praat hierover met iemand die je vertrouwt zoals een vriend/vriendin, je ouders, mentor of jeugdverpleegkundige of jeugdarts van de GGD en kijk op www.99gram.nl of op www.proud2beme.nl. Nog vragen? Heb je vragen over je gewicht of maak je je zorgen, dan kun je chatten met een GGD arts via www.jouwggd.nl Meer informatie Wil je meer weten over gezonde voeding kijk dan op www.voedingscentrum.nl. Voor informatie over een goed gewicht, je uiterlijk en ervaringen kan je kijken op www.jouwggd.nl, www.99gram.nl of www.proud2beme.nl.
8
Eetgewoonten Heb je vragen over je eetgewoonten? Ik ontvang graag nformatie via internet Je hebt de vraag over je eetgewoonten beantwoord. Je hebt aangegeven dat je graag meer informatie via internet zou willen ontvangen. Gezond eten Alles wat je eet, wordt omgezet in energie. Energie die je binnenkrijgt maar niet verbruikt – vaak komt die uit suiker en vet – sla je op als vet. Frisdranken en tussendoortjes zoals chips en candybars bevatten veel suiker. Veel van de bouwstoffen die je lichaam nodig heeft komen uit groenten en fruit. Zorg dus dat je iedere dag groente en fruit eet. Wil je weten of je gezond eet? Kijk dan op de Eetmeter van het Voedingscentrum: Tips Je lichaam heeft allerlei verschillende stoffen nodig om sterk te blijven en te groeien. Hoe zorg je dat je lichaam al die bouwstoffen binnenkrijgt? Kijk voor tips op www.jouwggd.nl of op www.voedingscentrum.nl Meer informatie Wil je meer weten over gezonde voeding kijk dan op www.voedingscentrum.nl. Voor informatie over een goed gewicht, je uiterlijk en ervaringen kan je kijken op www.99gram.nl of www.proud2beme.nl.
https://mijn.voedingscentrum.nl/nl/eetmeter/ https://www.jouwggd.nl/onderwerp/tips-om-gezonder-te-eten/
9
Ontbijten Hoeveel dagen per week ontbijt jij meestal? (Bijna) nooit, 1 dag per week, 2 dagen per week, 3 dagen per week Je hebt de vraag over ontbijt beantwoord. Je hebt aangegeven (bijna) nooit te ontbijten. Voor je gezondheid is het beter elke dag te ontbijten. Ontbijten is de beste manier om de dag te beginnen! Door te ontbijten start je je spijsvertering op. Zo kun je je beter concentreren op school en kom je minder in de verleiding om in de loop van de morgen te snacken of te snoepen. Waarom ontbijten? • Ontbijten geeft je energie en houdt je scherp, het helpt je te kunnen concentreren op school • Ontbijten helpt je darmen op gang komen • Ontbijten geeft je lichaam voedingsstoffen • Ontbijten helpt je om een goed gewicht te houden. Je grijpt minder snel naar tussendoortjes. • Ontbijten is lekker en gezellig Geen trek of tijd voor ontbijt? Zorg ervoor dat het een gewoonte wordt om elke ochtend te ontbijten. Je lichaam is eraan gewend geraakt dat je niet eet, terwijl dit niet goed voor je is. Misschien helpt het jou als je de wekker 10 minuten eerder zet zodat je rustig de tijd hebt voor je ontbijt. Lukt je dat niet dan zou je ook eens een drinkontbijt kunnen proberen. Wat is een goed ontbijt? - (Volkoren)graanproducten (bijvoorbeeld brood, muesli of havermout) - Halfvol- of mager melkproduct (melk, karnemelk, yoghurt) - Vers fruit of vruchtensap Meer informatie Wil je meer lezen over gezonde voeding? Kijk dan eens op deze websites: www.schoolontbijt.nl en www.lekkerbelangrijk.nl; www.voedingscentrum.nl/nl/schijf-van-vijf/eet-niet-teveel-en-beweeg/wat-is-een-goed-ontbijt.aspx; www.voedingscentrum.nl/nl/ik-ga-naar-school.aspx
4 en 5 dagen per week Je hebt de vraag over ontbijt beantwoord. Je hebt aangegeven 4 of 5 dagen per week te ontbijten. Voor je gezondheid is het beter elke dag te ontbijten. Ontbijten is de beste manier om de dag te beginnen! Door te ontbijten start je je spijsvertering op. Zo kun je je beter concentreren op school en kom je minder in de verleiding om in de loop van de morgen te snacken of te snoepen. Waarom ontbijten? • Ontbijten geeft je energie en houdt je scherp, het helpt je te kunnen concentreren op school • Ontbijten helpt je darmen op gang komen • Ontbijten geeft je lichaam voedingsstoffen • Ontbijten helpt je om een goed gewicht te houden. Je grijpt minder snel naar tussendoortjes. • Ontbijten is lekker en gezellig Geen trek of tijd voor ontbijt? Zorg ervoor dat het een gewoonte wordt om elke ochtend te ontbijten. Je lichaam is eraan gewend geraakt dat je niet eet, terwijl dit niet goed voor je is. Misschien helpt het jou als je de wekker 10 minuten eerder zet zodat je rustig de tijd hebt voor je ontbijt. Lukt je dat niet dan zou je ook eens een drinkontbijt kunnen proberen. Wat is een goed ontbijt? - (Volkoren)graanproducten (bijvoorbeeld brood, muesli of havermout) - Halfvol- of mager melkproduct (melk, karnemelk, yoghurt) - Vers fruit of vruchtensap Meer informatie Wil je meer lezen over gezonde voeding? Kijk dan eens op deze websites: www.schoolontbijt.nl en www.lekkerbelangrijk.nl; www.voedingscentrum.nl/nl/schijf-van-vijf/eet-niet-teveel-en-beweeg/wat-is-een-goed-ontbijt.aspx; www.voedingscentrum.nl/nl/ik-ga-naar-school.aspx
10
6 dagen per week, Elke dag Je hebt de vraag over ontbijt beantwoord. Volgens jouw antwoord heb je geen probleem met ontbijten. Gelukkig maar. Ontbijten is de beste manier om de dag te beginnen! Door te ontbijten start je je spijsvertering op. Zo kun je je beter concentreren op school en kom je minder in de verleiding om in de loop van de morgen te snacken of snoepen. Waarom ontbijten? • Ontbijten geeft je energie en houdt je scherp, het helpt je te kunnen concentreren op school • Ontbijten helpt je darmen op gang komen • Ontbijten geeft je lichaam voedingsstoffen • Ontbijten helpt je om een goed gewicht te houden. Je grijpt minder snel naar tussendoortjes. • Ontbijten is lekker en gezellig Wat is een goed ontbijt? - (Volkoren)graanproducten (bijvoorbeeld brood, muesli of havermout) - Halfvol- of mager melkproduct (melk, karnemelk, yoghurt) - Vers fruit of vruchtensap Meer informatie Wil je meer lezen over gezonde voeding? Kijk dan eens op deze websites: www.schoolontbijt.nl en www.lekkerbelangrijk.nl; www.voedingscentrum.nl/nl/schijf-van-vijf/eet-niet-teveel-en-beweeg/wat-is-een-goed-ontbijt.aspx; www.voedingscentrum.nl/nl/ik-ga-naar-school.aspx
Onbekend Je hebt de vraag over ontbijt niet beantwoord. We kunnen je dus geen persoonlijk advies geven. Je krijgt alleen een algemeen advies over ontbijten. Ontbijten is de beste manier om de dag te beginnen! Door te ontbijten start je je spijsvertering op. Zo kun je je beter concentreren op school en kom je minder in de verleiding om in de loop van de morgen te snacken of snoepen. Waarom ontbijten? • Ontbijten geeft je energie en houdt je scherp, het helpt je te kunnen concentreren op school • Ontbijten helpt je darmen op gang komen • Ontbijten geeft je lichaam voedingsstoffen • Ontbijten helpt je om een goed gewicht te houden. Je grijpt minder snel naar tussendoortjes. • Ontbijten is lekker en gezellig Geen trek of tijd voor ontbijt? Zorg ervoor dat het een gewoonte wordt om elke ochtend te ontbijten. Je lichaam is eraan gewend geraakt dat je niet eet, terwijl dit niet goed voor je is. Misschien helpt het jou als je de wekker 10 minuten eerder zet zodat je rustig de tijd hebt voor je ontbijt. Lukt je dat niet dan zou je ook eens een drinkontbijt kunnen proberen. Wat is een goed ontbijt? - (Volkoren)graanproducten (bijvoorbeeld brood, muesli of havermout) - Halfvol- of mager melkproduct (melk, karnemelk, yoghurt) - Vers fruit of vruchtensap Meer informatie Wil je meer lezen over gezonde voeding? Kijk dan eens op deze websites: www.schoolontbijt.nl en www.lekkerbelangrijk.nl; www.voedingscentrum.nl/nl/schijf-van-vijf/eet-niet-teveel-en-beweeg/wat-is-een-goed-ontbijt.aspx; www.voedingscentrum.nl/nl/ik-ga-naar-school.aspx
11
Fruit Hoeveel dagen per week eet je fruit? (Bijvoorbeeld appels, sinaasappels, mandarijnen, bananen, etc.) Bijna (nooit) of 1 dag per week Je hebt de vraag over fruit beantwoord. Je krijgt nu een advies dat past bij jouw antwoorden. Volgens jouw antwoorden eet jij (bijna) nooit fruit. Het is beter voor je gezondheid als je elke dag fruit eet. Wist je dat: - in fruit veel vitamines en mineralen zitten? Die heb je nodig om gezond te blijven. - 2 stuks fruit per dag voldoende is? Vind je fruit niet lekker? Er zijn heel veel verschillende soorten fruit. Er is vast iets bij dat je nog niet kent en je misschien erg lekker vindt. Probeer eens iets nieuws. Of maak van verschillende soorten fruit een lekkere fruitshake! Zie voor een lekker recept: www.voedingscentrum.nl/recepten/recept/fruitsmoothie.aspx. Denk ook eens aan snacktomaatjes en –komkommers. Deze kun je makkelijk meenemen. Vind je fruit lastig om te eten? Er is genoeg fruit dat je heel makkelijk kan eten. Bijvoorbeeld een banaan of een trosje druiven. Dit fruit hoef je niet met een mesje te schillen. Je kunt fruit eten: - bij het ontbijt - bij de lunch - als tussendoortje - door de yoghurt als toetje Meer informatie Wil je meer lezen over fruit of gezonde voeding? Kijk dan eens op deze website: www.lekkerbelangrijk.nl
2, 3, 4, 5 dagen per week Je hebt een aantal vragen beantwoord over fruit. Je krijgt nu een advies dat past bij jouw antwoorden. Volgens jouw antwoorden eet jij niet elke dag fruit. Het is beter voor je gezondheid als je elke dag fruit eet. Wist je dat: - in fruit veel vitamines en mineralen zitten? Die heb je nodig om gezond te blijven. - 2 stuks fruit per dag voldoende is? Je kunt fruit eten: - bij het ontbijt - bij de lunch - als tussendoortje - door de yoghurt als toetje Vind je fruit niet lekker? Er zijn heel veel verschillende soorten fruit. Er is vast iets bij dat je nog niet kent en je misschien erg lekker vindt. Probeer eens iets nieuws. Of maak van verschillende soorten fruit een lekkere fruitshake! Zie voor een lekker recept: www.voedingscentrum.nl/recepten/recept/fruitsmoothie.aspx. Denk ook eens aan snacktomaatjes en –komkommers. Deze kun je makkelijk meenemen. Vind je fruit lastig om te eten? Er is genoeg fruit dat je heel makkelijk kan eten. Bijvoorbeeld een banaan of een trosje druiven. Dit fruit hoef je niet met een mesje te schillen. Meer informatie Wil je meer lezen over fruit of gezonde voeding? Kijk dan eens op deze website: www.lekkerbelangrijk.nl
12
6 dagen per week Je hebt de vraag over fruit beantwoord. Je krijgt nu een advies dat past bij jouw antwoorden. Volgens jouw antwoorden eet jij bijna elke dag fruit. Dat is al best goed. Wist je dat: - in fruit veel vitamines en mineralen zitten? Die heb je nodig om gezond te blijven. - 2 stuks fruit per dag voldoende is? Meer informatie Wil je meer lezen over fruit of gezonde voeding? Kijk dan eens op deze website: www.lekkerbelangrijk.nl
Elke dag Je hebt de vraag over fruit beantwoord. Je krijgt nu een advies dat past bij jouw antwoorden. Volgens jouw antwoorden eet jij elke dag fruit. Dat is goed. Wist je dat: - in fruit veel vitamines en mineralen zitten? Die heb je nodig om gezond te blijven. - 2 stuks fruit per dag voldoende is? Meer informatie Wil je meer lezen over fruit of gezonde voeding? Kijk dan eens op deze website: www.lekkerbelangrijk.nl
Onbekend Je hebt de vraag over fruit niet beantwoord. We kunnen je dus geen persoonlijk advies geven. Je krijgt alleen een algemeen advies over fruit. Het is goed voor je gezondheid als je elke dag fruit eet. Wist je dat: - in fruit veel vitamines en mineralen zitten? Die heb je nodig om gezond te blijven. - 2 stuks fruit per dag voldoende is? Je kunt fruit eten: - bij het ontbijt - bij de lunch - als tussendoortje - door de yoghurt als toetje Vind je fruit niet lekker? Er zijn heel veel verschillende soorten fruit. Er is vast iets bij dat je nog niet kent en je misschien erg lekker vindt. Probeer eens iets nieuws. Of maak van verschillende soorten fruit een lekkere fruitshake! Zie voor een lekker recept: www.voedingscentrum.nl/recepten/recept/fruitsmoothie.aspx. Denk ook eens aan snacktomaatjes en –komkommers. Deze kun je makkelijk meenemen. Vind je fruit lastig om te eten? Er is genoeg fruit dat je heel makkelijk kan eten. Bijvoorbeeld een banaan of een trosje druiven. Dit fruit hoef je niet met een mesje te schillen. Meer informatie Wil je meer lezen over fruit of gezonde voeding? Kijk dan eens op deze website: www.lekkerbelangrijk.nl
13
Energy-drankjes Als je energy-drankjes drinkt, hoeveel glazen, flesjes of blikjes drink je dan meestal per dag? 1 glas per dag Je hebt een aantal vragen beantwoord over energiedrankjes. Je krijgt nu een advies dat past bij jouw antwoorden. Jij drinkt 1 energiedrankje op een dag. Let op! In energiedrankjes zitten veel suikers en cafeïne. In suikers zitten veel calorieën en het is slecht voor je gebit. Teveel aan cafeïne kan gezondheidsklachten (rusteloosheid, duizeligheid, hartkloppingen en slaapproblemen) geven. Cafeïne zit ook in koffie, thee, cola en chocolade. Jongeren tussen de 13 en 18 jaar wordt aangeraden om niet meer dan 1 consumptie met cafeïne per dag te nemen. Meer informatie Wil je hier meer over weten zie: http://www.voedingscentrum.nl/encyclopedie/energiedrankjes.aspx
2 glazen per dag Je hebt een aantal vragen beantwoord over energiedrankjes. Je krijgt nu een advies dat past bij jouw antwoorden. Jij gebruikt 2 energiedrankjes op een dag. Dat is te veel. In energiedrankjes zitten veel suikers en cafeïne. In suikers zitten veel calorieën en het is slecht voor je gebit. Teveel aan cafeïne kan gezondheidsklachten (rusteloosheid, duizeligheid, hartkloppingen en slaapproblemen) geven. Cafeïne zit ook in koffie, thee, cola en chocolade. Jongeren tussen de 13 en 18 jaar wordt aangeraden om niet meer dan 1 consumptie met cafeïne per dag te nemen. Meer informatie Wil je hier meer over weten zie: http://www.voedingscentrum.nl/encyclopedie/energiedrankjes.aspx
3 glazen per dag Je hebt een aantal vragen beantwoord over energiedrankjes. Je krijgt nu een advies dat past bij jouw antwoorden. Jij gebruikt 3 energiedrankjes op een dag. Dat is ongezond. In energiedrankjes zitten veel suikers en cafeïne. In suikers zitten veel calorieën en het is slecht voor je gebit. Teveel aan cafeïne kan gezondheidsklachten (rusteloosheid, duizeligheid, hartkloppingen en slaapproblemen) geven. Cafeïne zit ook in koffie, thee, cola en chocolade. Jongeren tussen de 13 en 18 jaar wordt aangeraden om niet meer dan 1 consumptie met cafeïne per dag te nemen. Meer informatie Wil je hier meer over weten zie: http://www.voedingscentrum.nl/encyclopedie/energiedrankjes.aspx
Meer dan 3 glazen per dag Je hebt een aantal vragen beantwoord over energiedrankjes. Je krijgt nu een advies dat past bij jouw antwoorden. Jij gebruikt 3 energiedrankjes op een dag. Dat is ongezond. In energiedrankjes zitten veel suikers en cafeïne. In suikers zitten veel calorieën en het is slecht voor je gebit. Teveel aan cafeïne kan gezondheidsklachten (rusteloosheid, duizeligheid, hartkloppingen en slaapproblemen) geven. Cafeïne zit ook in koffie, thee, cola en chocolade. Jongeren tussen de 13 en 18 jaar wordt aangeraden om niet meer dan 1 consumptie met cafeïne per dag te nemen. Meer informatie Wil je hier meer over weten zie: http://www.voedingscentrum.nl/encyclopedie/energiedrankjes.aspx
14
N.v.t. Je hebt een aantal vragen beantwoord over energiedrankjes. Je krijgt nu een advies dat past bij jouw antwoorden. Jij drinkt (bijna) nooit energiedrankjes. Prima! In energiedrankjes zitten veel suikers en cafeïne. In suikers zitten veel calorieën en het is slecht voor je gebit. Teveel aan cafeïne kan gezondheidsklachten (rusteloosheid, duizeligheid, hartkloppingen en slaapproblemen) geven. Cafeïne zit ook in koffie, thee, cola en chocolade. Jongeren tussen de 13 en 18 jaar wordt aangeraden om niet meer dan 1 consumptie met cafeïne per dag te nemen. Meer informatie Wil je hier meer over weten zie: http://www.voedingscentrum.nl/encyclopedie/energiedrankjes.aspx
Onbekend Je hebt de vragen over energiedrankjes niet (volledig) ingevuld. We kunnen je dus geen persoonlijk advies geven. Je krijgt alleen een algemeen advies over energiedrankjes. In energiedrankjes zitten veel suikers en cafeïne. In suikers zitten veel calorieën en het is slecht voor je gebit. Teveel aan cafeïne kan gezondheidsklachten (rusteloosheid, duizeligheid, hartkloppingen en slaapproblemen) geven. Cafeïne zit ook in koffie, thee, cola en chocolade. Jongeren tussen de 13 en 18 jaar wordt aangeraden om niet meer dan 1 consumptie met cafeïne per dag te nemen. Meer informatie Wil je hier meer over weten zie: http://www.voedingscentrum.nl/encyclopedie/energiedrankjes.aspx
15
Gehoorschade Hoe hard zet je meestal het geluid als je gebruik maakt van oortjes of een koptelefoon? Heel zacht, maar goed hoorbaar/zacht, op ongeveer een kwart/middel, op ongeveer de helft Je hebt een vraag ingevuld over het luisteren naar muziek met oortjes of een koptelefoon. Je krijgt nu een advies dat past bij jouw antwoord. Volgens jouw antwoord zet je het geluid op zacht of middel wanneer je naar muziek luistert met oortjes of een koptelefoon. Dat is goed. Waarom kan je beter niet naar harde muziek luisteren? Wanneer je dit vaak doet kan je gehoor beschadigd raken. Wanneer je gehoor eenmaal beschadigd is, kan zich dat niet meer herstellen. Een van de eerste signalen van gehoorschade is oorsuizen. Wees daarom voorzichtig met het luisteren naar (te) harde muziek. Test je oren Als je wilt weten of jij nog goed kan horen, ga dan naar www.oorcheck.nl en doe de test. Meer informatie Wil je meer lezen over hoe je veilig kan luisteren naar muziek? Kijk dan eens op deze websites: www.oorcheck.nl, www.mp3check.nl of www.hoorstichting.nl
Hard, op ongeveer driekwart/op z’n hardst Je hebt een vraag ingevuld over het luisteren naar muziek met oortjes of een koptelefoon. Je krijgt nu een advies dat past bij jouw antwoord. Volgens jouw antwoord zet je het geluid op hard, ongeveer driekwart of op z’n hardst wanneer je naar muziek luistert met oortjes of een koptelefoon. Het is beter voor je gezondheid als je niet naar harde muziek luistert. Waarom kan je beter niet naar harde muziek luisteren? Wanneer je dit vaak doet kan je gehoor beschadigd raken. Wanneer je gehoor eenmaal beschadigd is, kan zich dat niet meer herstellen. Een van de eerste signalen van gehoorschade is oorsuizen. Wees daarom voorzichtig met het luisteren naar (te) harde muziek. Test je oren Als je wilt weten of jij nog goed kan horen, ga dan naar www.oorcheck.nl en doe de test. Meer informatie Wil je meer lezen over hoe je veilig kan luisteren naar muziek? Kijk dan eens op deze websites: www.oorcheck.nl, www.mp3check.nl of www.hoorstichting.nl
N.v.t. Je hebt aangegeven niet met oortjes of een koptelefoon naar muziek te luisteren. Als je dat wel gaat doen, zet het geluid dan niet te hard! Het is beter voor je gezondheid als je niet naar harde muziek luistert. Waarom kan je beter niet naar harde muziek luisteren? Wanneer je dit vaak doet kan je gehoor beschadigd raken. Wanneer je gehoor eenmaal beschadigd is, kan zich dat niet meer herstellen. Een van de eerste signalen van gehoorschade is oorsuizen. Wees daarom voorzichtig met het luisteren naar (te) harde muziek. Test je oren Als je wilt weten of jij nog goed kan horen, ga dan naar www.oorcheck.nl en doe de test. Meer informatie Wil je meer lezen over hoe je veilig kan luisteren naar muziek? Kijk dan eens op deze websites: www.oorcheck.nl, www.mp3check.nl of www.hoorstichting.nl
16
Onbekend Je hebt de vraag over het luisteren naar muziek met oortjes of een koptelefoon niet ingevuld. We kunnen je dus geen persoonlijk advies geven. Je krijgt alleen een algemeen advies. Waarom kan je beter niet naar harde muziek luisteren? Wanneer je dit vaak doet kan je gehoor beschadigd raken. Wanneer je gehoor eenmaal beschadigd is, kan zich dat niet meer herstellen. Een van de eerste signalen van gehoorschade is oorsuizen. Wees daarom voorzichtig met het luisteren naar (te) harde muziek. Test je oren Als je wilt weten of jij nog goed kan horen, ga dan naar www.oorcheck.nl en doe de test. Meer informatie Wil je meer lezen over hoe je veilig kan luisteren naar muziek? Kijk dan eens op deze websites: www.oorcheck.nl, www.mp3check.nl of www.hoorstichting.nl
17
Gehoor Heb je vragen over je gehoor? Ik ontvang graag informatie via internet Je hebt de vraag of je vragen hebt over je gehoor beantwoord. Je hebt aangegeven dat je graag meer informatie via internet zou willen ontvangen. Heb ik gehoorschade? Een piep of suis in je oor na het stappen of na luisteren naar MP3? Dat is het eerste teken dat je oren te veel zijn belast. Maar je kunt ook gehoorschade hebben zonder een piep of suis. Het gaat meestal geleidelijk. Vaak valt het voor het eerst op in een kroeg of op een verjaardag. Je kunt moeilijk een gesprek volgen in een rumoerige omgeving. Test je oren Als je wilt weten of jij nog goed kan horen, ga dan naar www.oorcheck.nl en doe de test. Tips Je kunt je gehoor op verschillende manieren beschermen. Kijk hier voor tips. https://www.jouwggd.nl/gezondheid/gehoorschade Nog vragen? Heb je vragen over je gehoor of maak je je zorgen, dan kun je chatten met een GGD arts via www.jouwggd.nl Meer informatie Wil je meer lezen over hoe je veilig kan luisteren naar muziek? Kijk dan eens op deze websites: www.oorcheck.nl, www.mp3check.nl of www.hoorstichting.nl.
18
Bewegen Neem de afgelopen week in gedachten. Wil je de dagen waarop je minstens één uur hebt bewogen bij elkaar optellen? 7 dagen minstens 1 uur bewegen Je hebt een vraag ingevuld over bewegen. Je krijgt nu een advies dat past bij jouw antwoord. Volgens jouw antwoord beweeg jij elke dag minstens één uur. Dat is goed. Het is gezond om iedere dag één uur of meer te bewegen. Waarom is bewegen goed voor je? • Je krijgt meer energie • Je wordt minder snel dik • Je krijgt sterke botten en spieren • Je hart en longen worden sterker • Je wordt minder snel ziek Meer informatie Wil je meer weten over sporten en bewegen? Kijk dan eens op deze websites: www.dubbel30.nl; www.sportatlas.nl/sportatlas 6-5 dagen minstens 1 uur bewegen Je hebt een vraag ingevuld over bewegen. Je krijgt nu een advies dat past bij jouw antwoord. Volgens jouw antwoord beweeg jij bijna elke dag minstens één uur. Dat is al best goed. Het is gezond om iedere dag één uur of meer te bewegen. Waarom is bewegen goed voor je? • Je krijgt meer energie • Je wordt minder snel dik • Je krijgt sterke botten en spieren • Je hart en longen worden sterker • Je wordt minder snel ziek Meer informatie Wil je meer weten over sporten en bewegen? Kijk dan eens op deze websites: www.dubbel30.nl; www.sportatlas.nl/sportatlas 2 t/m 4 dagen minstens 1 uur bewegen Je hebt een vraag ingevuld over bewegen. Je krijgt nu een advies dat past bij jouw antwoord. Volgens jouw antwoord beweeg jij niet elke dag minstens één uur. Het is beter voor je gezondheid om iedere dag één uur of meer te bewegen. Waarom is bewegen goed voor je? • Je krijgt meer energie • Je wordt minder snel dik • Je krijgt sterke botten en spieren • Je hart en longen worden sterker • Je wordt minder snel ziek Een paar tips om meer te bewegen • Misschien kan je wat vaker lopen of fietsen • Je hoeft niet naar de sportschool om extra te bewegen. Dit is ook bewegen: fietsen, skaten, dansen of voetballen op straat • Een uur bewegen kan je ook verdelen in kleinere stukken. Bijvoorbeeld drie keer 20 minuten Niet te lang televisie kijken en computeren Als je televisie kijkt of computert, doet je lichaam bijna niks. Heb je een uur voor de televisie gezeten of achter de computer? Ga dan wat actiefs doen. Ga bijvoorbeeld fietsen, dansen of voetballen. Meer informatie Wil je meer weten over sporten en bewegen? Kijk dan eens op deze websites: www.dubbel30.nl; www.sportatlas.nl/sportatlas
19
Geen enkele dag , 1 dag minstens 1 uur bewegen Je hebt een vraag ingevuld over bewegen. Je krijgt nu een advies dat past bij jouw antwoord. Volgens jouw antwoord beweeg jij (bijna) geen enkele dag per week minstens één uur. Het is beter voor je gezondheid om iedere dag één uur of meer te bewegen. Waarom is bewegen goed voor je? • Je krijgt meer energie • Je wordt minder snel dik • Je krijgt sterke botten en spieren • Je hart en longen worden sterker • Je wordt minder snel ziek Een paar tips om meer te bewegen • Misschien kan je wat vaker lopen of fietsen • Je hoeft niet naar de sportschool om extra te bewegen. Dit is ook bewegen: fietsen, skaten, dansen of voetballen op straat • Een uur bewegen kan je ook verdelen in kleinere stukken. Bijvoorbeeld drie keer 20 minuten Niet te lang televisie kijken en computeren Als je televisie kijkt of computert, doet je lichaam bijna niks. Heb je een uur voor de televisie gezeten of achter de computer? Ga dan wat actiefs doen. Ga bijvoorbeeld fietsen, dansen of voetballen. Meer informatie Wil je meer weten over sporten en bewegen? Kijk dan eens op deze websites: www.dubbel30.nl; www.sportatlas.nl/sportatlas Je hebt de vraag over bewegen niet ingevuld. We kunnen je dus geen persoonlijk advies geven. Je krijgt alleen een algemeen advies over bewegen. Het is beter voor je gezondheid om iedere dag één uur of meer te bewegen. Waarom is bewegen goed voor je? • Je krijgt meer energie • Je wordt minder snel dik • Je krijgt sterke botten en spieren • Je hart en longen worden sterker • Je wordt minder snel ziek Een paar tips om meer te bewegen • Misschien kan je wat vaker lopen of fietsen • Je hoeft niet naar de sportschool om extra te bewegen. Dit is ook bewegen: fietsen, skaten, dansen of voetballen op straat • Een uur bewegen kan je ook verdelen in kleinere stukken. Bijvoorbeeld drie keer 20 minuten Niet te lang televisie kijken en computeren Als je televisie kijkt of computert, doet je lichaam bijna niks. Heb je een uur voor de televisie gezeten of achter de computer? Ga dan wat actiefs doen. Ga bijvoorbeeld fietsen, dansen of voetballen. Meer informatie Wil je meer weten over sporten en bewegen? Kijk dan eens op deze websites: www.dubbel30.nl; www.sportatlas.nl/sportatlas
20
Sociale media/gamen Houd je naast gebruik van sociale media/ internet/ gamen tijd over voor andere dingen, zoals afspreken met vriend(inn)en, huiswerk, sporten, enzovoorts? Ja, altijd Je hebt een aantal vragen beantwoord over het gebruik van sociale media, internet en gamen. Je geeft aan dat je naast het gebruik van sociale media, internet en gamen voldoende tijd over hebt voor andere (leuke) dingen. Dat is fijn! Sociale media Facebook, Twitter, What’s App. Even een foto uploaden, een berichtje plaatsen of reageren op een bericht van je vriendin. Soms lijkt het wel of iederéén op Facebook of Twitter zit. En dat is ook precies de bedoeling van deze ‘sociale media’. Het is natuurlijk hartstikke leuk om contact te hebben via sociale media. Maar er zijn ook risico’s aan verbonden. Is iemand wel echt wie hij zegt dat hij is? Wat doe je als iemand wordt buitengesloten in een online groep? Hoe makkelijk is het om informatie over jezelf te veranderen, als het eenmaal tussen de zoekresultaten op Google staat? Hou je nog wel voldoende tijd over voor andere dingen? Hier een aantal tips om het leuk te houden voor jezelf en voor anderen. Tips gebruik sociale media • Neem je smartphone niet mee aan tafel of mee naar de WC • Leer berichten en zelfs mensen eens te negeren! • Leg jouw gsm met het beeldscherm op tafel, zodat je de pushberichten niet meteen kunt zien • Verander regelmatig van geluiden bij notificaties. Verander ook eens van ringtone: op deze manier raak je hier lichamelijk niet aan gewend • Swipe je apps naar het 2e of 3e scherm zodat je niet de oproepen meteen al op je 1e scherm ziet. Gamen Gamen is leuk en kan ook goed voor je zijn. Van sommige games leer je bijvoorbeeld sneller reageren, beter rekenen of problemen oplossen. Maar misschien zou je soms best eens wat minder willen gamen. Hieronder staan wat tips om gamen leuk te houden: • Game alleen voor je plezier of ontspanning • Geef niet meer geld uit aan games dan je hebt (zakgeld, loon) • Maak afspraken met jezelf over de hoeveelheid tijd die je aan gamen wilt besteden • Game af en toe en zeker niet elke dag • Game in je vrije tijd en niet tijdens school, studie of werk. • Test je game gedrag Wil je jouw gamegedrag testen? Kijk dan op www.gameadviesopmaat.nl; www, game-check.mirro.nl/ Meer informatie Wil je meer informatie over het gebruik van sociale media of gamen? Kijk dan op de website: www.ikbenoffline.nl; www.kindertelefoon.nl/13-18; www.jouwggd.nl https://www.jouwggd.nl/alcohol-roken-drugs/gamen/ Meestal wel Je hebt een aantal vragen beantwoord over het gebruik van sociale media, internet en gamen. Je geeft aan dat je naast het gebruik van sociale media, internet en gamen meestal voldoende tijd over hebt voor andere (leuke) dingen. Dat is fijn! Sociale media Facebook, Twitter, What’s App. Even een foto uploaden, een berichtje plaatsen of reageren op een bericht van je vriendin. Soms lijkt het wel of iederéén op Facebook of Twitter zit. En dat is ook precies de bedoeling van deze ‘sociale media’. Het is natuurlijk hartstikke leuk om contact te hebben via sociale media. Maar er zijn ook risico’s aan verbonden. Is iemand wel echt wie hij zegt dat hij is? Wat doe je als iemand wordt buitengesloten in een online groep? Hoe makkelijk is het om informatie over jezelf te veranderen, als het eenmaal tussen de zoekresultaten op Google staat? Hou je nog wel voldoende tijd over voor andere dingen? Hier een aantal tips om het leuk te houden voor jezelf en voor anderen. Tips gebruik sociale media • Neem je smartphone niet mee aan tafel of mee naar de WC • Leer berichten en zelfs mensen eens te negeren! • Leg jouw gsm met het beeldscherm op tafel, zodat je de pushberichten niet meteen kunt zien • Verander regelmatig van geluiden bij notificaties. Verander ook eens van ringtone: op deze manier raak je hier lichamelijk niet aan gewend • Swipe je apps naar het 2e of 3e scherm zodat je niet de oproepen meteen al op je 1e scherm ziet. Gamen Gamen is leuk en kan ook goed voor je zijn. Van sommige games leer je bijvoorbeeld sneller reageren, beter rekenen of problemen oplossen. Maar misschien zou je soms best eens wat minder willen gamen. Hieronder
21
staan wat tips om gamen leuk te houden: • Game alleen voor je plezier of ontspanning • Geef niet meer geld uit aan games dan je hebt (zakgeld, loon) • Maak afspraken met jezelf over de hoeveelheid tijd die je aan gamen wilt besteden • Game af en toe en zeker niet elke dag • Game in je vrije tijd en niet tijdens school, studie of werk. Test je game gedrag Wil je jouw gamegedrag testen? Kijk dan op www.gameadviesopmaat.nl; www, game-check.mirro.nl/ Meer informatie Wil je meer informatie over het gebruik van sociale media of gamen? Kijk dan op de website: www.ikbenoffline.nl; www.kindertelefoon.nl/13-18; www.jouwggd.nl https://www.jouwggd.nl/alcohol-roken-drugs/gamen/ Soms Je hebt een aantal vragen beantwoord over het gebruik van sociale media, internet en gamen. Je geeft aan dat je naast het gebruik van sociale media, internet en gamen niet altijd voldoende tijd over hebt voor andere (leuke) dingen. Vind je dat jammer? Sociale media Facebook, Twitter, What’s App. Even een foto uploaden, een berichtje plaatsen of reageren op een bericht van je vriendin. Soms lijkt het wel of iederéén op Facebook of Twitter zit. En dat is ook precies de bedoeling van deze ‘sociale media’. Het is natuurlijk hartstikke leuk om contact te hebben via sociale media. Maar er zijn ook risico’s aan verbonden. Is iemand wel echt wie hij zegt dat hij is? Wat doe je als iemand wordt buitengesloten in een online groep? Hoe makkelijk is het om informatie over jezelf te veranderen, als het eenmaal tussen de zoekresultaten op Google staat? Hou je nog wel voldoende tijd over voor andere dingen? Hier een aantal tips om het leuk te houden voor jezelf en voor anderen. Tips gebruik sociale media • Neem je smartphone niet mee aan tafel of mee naar de WC • Leer berichten en zelfs mensen eens te negeren! • Leg jouw gsm met het beeldscherm op tafel, zodat je de pushberichten niet meteen kunt zien • Verander regelmatig van geluiden bij notificaties. Verander ook eens van ringtone: op deze manier raak je hier lichamelijk niet aan gewend • Swipe je apps naar het 2e of 3e scherm zodat je niet de oproepen meteen al op je 1e scherm ziet. Gamen Gamen is leuk en kan ook goed voor je zijn. Van sommige games leer je bijvoorbeeld sneller reageren, beter rekenen of problemen oplossen. Maar misschien zou je soms best eens wat minder willen gamen. Hieronder staan wat tips om gamen leuk te houden: • Game alleen voor je plezier of ontspanning • Geef niet meer geld uit aan games dan je hebt (zakgeld, loon) • Maak afspraken met jezelf over de hoeveelheid tijd die je aan gamen wilt besteden • Game af en toe en zeker niet elke dag • Game in je vrije tijd en niet tijdens school, studie of werk. Test je game gedrag Wil je jouw gamegedrag testen? Kijk dan op www.gameadviesopmaat.nl; www, game-check.mirro.nl/ Meer informatie Wil je meer informatie over het gebruik van sociale media of gamen? Kijk dan op de website: www.ikbenoffline.nl; www.kindertelefoon.nl/13-18; www.jouwggd.nl https://www.jouwggd.nl/alcohol-roken-drugs/gamen/ Vrijwel nooit Je hebt een aantal vragen beantwoord over het gebruik van sociale media, internet en gamen. Je geeft aan dat je naast het gebruik van sociale media, internet en gamen vrijwel nooit tijd over hebt voor andere (leuke) dingen. Dat is jammer, zo mis je veel. Sociale media Facebook, Twitter, What’s App. Even een foto uploaden, een berichtje plaatsen of reageren op een bericht van je vriendin. Soms lijkt het wel of iederéén op Facebook of Twitter zit. En dat is ook precies de bedoeling van deze ‘sociale media’. Het is natuurlijk hartstikke leuk om contact te hebben via sociale media. Maar er zijn ook risico’s aan verbonden. Is iemand wel echt wie hij zegt dat hij is? Wat doe je als iemand wordt buitengesloten in een online groep? Hoe makkelijk is het om informatie over jezelf te veranderen, als het eenmaal tussen de zoekresultaten op Google staat? Hou je nog wel voldoende tijd over voor andere dingen? Hier een aantal tips om het leuk te houden voor jezelf en voor anderen. Tips gebruik sociale media • Neem je smartphone niet mee aan tafel of mee naar de WC 22
• Leer berichten en zelfs mensen eens te negeren! • Leg jouw gsm met het beeldscherm op tafel, zodat je de pushberichten niet meteen kunt zien • Verander regelmatig van geluiden bij notificaties. Verander ook eens van ringtone: op deze manier raak je hier lichamelijk niet aan gewend • Swipe je apps naar het 2e of 3e scherm zodat je niet de oproepen meteen al op je 1e scherm ziet Gamen Gamen is leuk en kan ook goed voor je zijn. Van sommige games leer je bijvoorbeeld sneller reageren, beter rekenen of problemen oplossen. Maar soms ben je zoveel tijd kwijt met gamen dat er geen tijd meer over is om aan familie en vrienden besteden. Of om te sporten, huiswerk te maken en zelfs om te slapen. Terwijl je toch echt 8 uur per nacht slaap nodig hebt. Je kan soms zelfs in een sociaal isolement terechtkomen, je kunt vereenzamen. Je vlucht misschien in een game om gevoelens van eenzaamheid aan te pakken of te voorkomen. Dit is natuurlijk niet de werkelijkheid: gamen lost niets op, uiteindelijk wordt het alleen maar erger. Hieronder staan wat tips om gamen leuk te houden: • Game alleen voor je plezier of ontspanning • Geef niet meer geld uit aan games dan je hebt (zakgeld, loon) • Maak afspraken met jezelf over de hoeveelheid tijd die je aan gamen wilt besteden • Game af en toe en zeker niet elke dag • Game in je vrije tijd en niet tijdens school, studie of werk. Test je game gedrag Wil je jouw gamegedrag testen? Kijk dan op www.gameadviesopmaat.nl; www, game-check.mirro.nl/ Meer informatie Wil je meer informatie over het gebruik van sociale media of gamen? Kijk dan op de website: www.ikbenoffline.nl; www.kindertelefoon.nl/13-18; www.jouwggd.nl https://www.jouwggd.nl/alcohol-roken-drugs/gamen/ Nooit Je hebt een aantal vragen beantwoord over het gebruik van sociale media, internet en gamen. Je geeft aan dat je naast het gebruik van sociale media, internet en gamen nooit tijd over hebt voor andere (leuke) dingen. Dat is jammer, zo mis je veel. Sociale media Facebook, Twitter, What’s App. Even een foto uploaden, een berichtje plaatsen of reageren op een bericht van je vriendin. Soms lijkt het wel of iederéén op Facebook of Twitter zit. En dat is ook precies de bedoeling van deze ‘sociale media’. Het is natuurlijk hartstikke leuk om contact te hebben via sociale media. Maar er zijn ook risico’s aan verbonden. Is iemand wel echt wie hij zegt dat hij is? Wat doe je als iemand wordt buitengesloten in een online groep? Hoe makkelijk is het om informatie over jezelf te veranderen, als het eenmaal tussen de zoekresultaten op Google staat? Hou je nog wel voldoende tijd over voor andere dingen? Hier een aantal tips om het leuk te houden voor jezelf en voor anderen. Tips gebruik sociale media • Neem je smartphone niet mee aan tafel of mee naar de WC • Leer berichten en zelfs mensen eens te negeren! • Leg jouw gsm met het beeldscherm op tafel, zodat je de pushberichten niet meteen kunt zien • Verander regelmatig van geluiden bij notificaties. Verander ook eens van ringtone: op deze manier raak je hier lichamelijk niet aan gewend • Swipe je apps naar het 2e of 3e scherm zodat je niet de oproepen meteen al op je 1e scherm ziet Gamen Gamen is leuk en kan ook goed voor je zijn. Van sommige games leer je bijvoorbeeld sneller reageren, beter rekenen of problemen oplossen. Maar soms ben je zoveel tijd kwijt met gamen dat er geen tijd meer over om aan familie en vrienden besteden. Of om te sporten, huiswerk te maken en zelfs om te slapen. Terwijl je toch echt 8 uur per nacht slaap nodig hebt. Je kan soms zelfs in een sociaal isolement terechtkomen, je vereenzaamd. Je vlucht misschien in een game om gevoelens van eenzaamheid aan te pakken of te voorkomen. Dit is natuurlijk niet de werkelijkheid: gamen lost niets op, uiteindelijk wordt het alleen maar erger. Hieronder staan wat tips om gamen leuk te houden: • Game alleen voor je plezier of ontspanning • Geef niet meer geld uit aan games dan je hebt (zakgeld, loon) • Maak afspraken met jezelf over de hoeveelheid tijd die je aan gamen wilt besteden • Game af en toe en zeker niet elke dag • Game in je vrije tijd en niet tijdens school, studie of werk. Test je game gedrag Wil je jouw gamegedrag testen? Kijk dan op www.gameadviesopmaat.nl; www, game-check.mirro.nl/ Meer informatie Wil je meer informatie over het gebruik van sociale media of gamen? Kijk dan op de website: www.ikbenoffline.nl; www.kindertelefoon.nl/13-18; www.jouwggd.nl https://www.jouwggd.nl/alcohol-roken-drugs/gamen/
23
Roken Heb je wel eens gerookt? Nee Je hebt een vraag beantwoord over roken. Volgens jouw antwoord heb jij nooit gerookt. Goed bezig, dat is heel gezond! Waarom kan je beter niet roken? • Je kan er heel snel aan verslaafd raken. • Je krijgt giftige stoffen in je lichaam als je rookt. • En als je ouder bent, heb je meer kans op kanker, een hartaanval of een longziekte. • Van roken ga je uit je mond stinken. • Je krijgt er ook gele tanden van. • Roken kost ook nog eens heel veel geld. Meer informatie Wil je meer weten over roken? Of over stoppen met roken? Kijk dan op de website www.rokeninfo.nl en www.smokealert.nl en www.zitdaterechtin.nl
Ja, alleen een paar trekjes Je hebt een vraag beantwoord over roken. Volgens jouw antwoord heb jij weleens een paar trekjes gerookt. Waarom kan je beter niet roken? • Je kan er heel snel aan verslaafd raken. • Je krijgt giftige stoffen in je lichaam als je rookt. • En als je ouder bent, heb je meer kans op kanker, een hartaanval of een longziekte. • Van roken ga je uit je mond stinken. • Je krijgt er ook gele tanden van. • Roken kost ook nog eens heel veel geld. Meer informatie Wil je meer weten over roken? Of over stoppen met roken? Kijk dan op de website www.rokeninfo.nl, www.smokealert.nl en www.zitdaterechtin.nl
Ja, Ja, een hele sigaret of meer Je hebt een vraag beantwoord over roken. Volgens jouw antwoord heb je een hele sigaret gerookt of meer. Waarom kan je beter niet roken? • Je kan er heel snel aan verslaafd raken. • Je krijgt giftige stoffen in je lichaam als je rookt. • En als je ouder bent, heb je meer kans op kanker, een hartaanval of een longziekte. • Van roken ga je uit je mond stinken. • Je krijgt er ook gele tanden van. • Roken kost ook nog eens heel veel geld. Een paar tips als je wilt stoppen: • Bedenk van tevoren wat je gaat zeggen als iemand je een sigaret aanbiedt. Bijvoorbeeld: ‘Nee, dank je. Ik rook niet meer.’ • Zoek iets anders wat je in je mond kunt stoppen, bijvoorbeeld kauwgom. • Vertel een paar vrienden dat je gaat stoppen met roken. Meer informatie Wil je meer weten over roken? Of over stoppen met roken? Kijk dan op de website www.rokeninfo.nl, www.smokealert.nl en www.zitdaterechtin.nl
24
Alcohol Heb je weleens alcohol gedronken? Nee Je hebt een vraag beantwoord over alcohol. Volgens jouw antwoorden drink je geen alcohol. Dat is natuurlijk hartstikke goed! Het is beter voor je om voor je 18e jaar geen alcohol te drinken. Alcohol is voor jongeren namelijk slecht voor de ontwikkeling van de hersenen en het lichaam. Als je te veel gedronken hebt, weet je minder goed wat je doet. Je kan eerder onveilige seks hebben, betrokken raken bij (verkeers-)ongelukken, sneller agressief worden maar ook zelf slachtoffer worden van agressief gedrag. Daarnaast heb je als je regelmatig drinkt een grotere kans op slechtere schoolprestaties en op alcoholverslaving op latere leeftijd. Misschien drinken je vrienden wel? En vragen ze je ook eens mee te drinken? Blijf dan gewoon bij je voornemen om niet te drinken. Jij weet wel beter dat je alcohol niet nodig hebt om het gezellig en leuk te hebben met vrienden. Meer informatie Wil je meer weten over alcohol? Kijk dan op www.alcoholinfo.nl
Ja, alleen een paar slokjes Je hebt een vraag beantwoord over alcohol. Volgens jouw antwoorden heb je wel eens een paar slokjes alcohol gedronken. Het is beter voor je om voor je 18e jaar geen alcohol te drinken. Alcohol is voor jongeren namelijk slecht voor de ontwikkeling van de hersenen en het lichaam. Als je te veel gedronken hebt, Weet je minder goed wat je doet. Je kan eerder onveilige seks hebben, betrokken raken bij (verkeers-)ongelukken, sneller agressief worden maar ook zelf slachtoffer worden van agressief gedrag. Daarnaast heb je als je regelmatig drinkt een grotere kans op slechtere schoolprestaties en op alcoholverslaving op latere leeftijd. Misschien drinken je vrienden wel regelmatig? En vragen ze je ook eens mee te drinken? Blijf dan gewoon bij je voornemen om niet te drinken. Jij weet wel beter dat je alcohol niet nodig hebt om het gezellig en leuk te hebben met vrienden. Meer informatie Wil je meer weten over alcohol? Kijk dan op www.alcoholinfo.nl
Ja, een heel glas of meer Je hebt een vraag beantwoord over alcohol. Volgens jouw antwoord heb je wel eens een heel glas alcohol gedronken of meer. Het is beter voor je om voor je 18e jaar geen alcohol te drinken. Alcohol is voor jongeren namelijk slecht voor de ontwikkeling van de hersenen en het lichaam. Zou je minder willen drinken? Bedenk dan waarom je eigenlijk drinkt Drink je alcohol om mee te doen met je vrienden? Om even al je zorgen te vergeten, te ontspannen of om meer te durven? Vaak zijn dit redenen om te drinken die je niet echt zullen helpen om datgeen te bereiken waar je het voor doet. Je kunt dingen doen waar je spijt van krijgt Als je te veel gedronken hebt, weet je minder goed wat je doet. Je kan eerder onveilige seks hebben, betrokken raken bij (verkeers-)ongelukken, sneller agressief worden maar ook zelf slachtoffer worden van agressief gedrag. Daarnaast heb je als je regelmatig drinkt een grotere kans op slechtere schoolprestaties en op alcoholverslaving op latere leeftijd. Als je medicijnen gebruikt moet je extra opletten Gebruik je medicijnen, bijvoorbeeld Ritalin, Concerta of Medikinet? En drink je ook alcohol? Dan kan je vervelende bijwerkingen krijgen. Je krijgt bijvoorbeeld erge hoofdpijn of je moet overgeven. Meer informatie Wil je meer weten over alcohol? Test dan je eigen alcoholgebruik op www.watdrinkjij.nl
25
Blowen Heb je weleens geblowd? Nee Je hebt een vraag beantwoord over blowen. Volgens jouw antwoord heb jij nooit hasj of wiet gebruikt. Dat is goed voor je gezondheid! Waarom zijn hasj en wiet slecht voor je? • Je kan er verslaafd aan raken. • Je hebt minder interesse in andere dingen. • Je kan je bang gaan voelen. • Je kan dingen minder goed onthouden. • Je kan je minder goed concentreren. • Hierdoor haal je meestal slechte cijfers op school. Meer informatie Wil je meer weten over drugs en de gevolgen? Kijk op de website: www.drugsinfo.nl of bel de Drugs Infolijn: 0900-1995 (10 ct. p/min) of praat erover met je mentor of een andere leraar die je vertrouwt.
Ja Je hebt een vraag beantwoord over blowen. Volgens jouw antwoorden heb jij wel eens hasj of wiet gebruikt. Het is beter voor je gezondheid om dit niet te doen. Waarom zijn hasj en wiet slecht voor je? • Je kan er verslaafd aan raken. • Je hebt minder interesse in andere dingen. • Je kan je bang gaan voelen. • Je kan dingen minder goed onthouden. • Je kan je minder goed concentreren. • Hierdoor haal je meestal slechte cijfers op school. Als je medicatie gebruikt moet je extra opletten Gebruik je medicijnen voor ADHD/ADD zoals Ritalin? En je gebruikt ook hasj of wiet? Dan kan je vermoeider en somberder raken. Meer informatie Wil je meer weten over drugs en de gevolgen? Kijk op de website: www.drugsinfo.nl of bel de Drugs Infolijn: 0900-1995 (10 ct. p/min) of praat erover met je mentor of een andere leraar die je vertrouwt.
26
Harddrugs Heb je wel eens harddrugs gebruikt? Nee Je hebt een aantal vragen beantwoord over harddrugs. Je krijgt nu een advies dat past bij jouw antwoorden. Volgens jouw antwoorden heb je nooit harddrugs gebruikt. Dat is goed. Het is beter voor je gezondheid om geen harddrugs te gebruiken. Waarom zijn harddrugs slecht voor je? - Harddrugs zijn ongezond - Je hersenen ontwikkelen zich minder goed en kunnen zelfs beschadigen - Je kan moeite krijgen met leren en concentreren - De meeste harddrugs zijn verslavend. Dit betekent dat je steeds vaker en meer wilt gebruiken. Als je medicatie gebruikt moet je extra opletten Gebruik je medicijnen voor ADHD/ADD zoals Ritalin? En gebruik je XTC? Let op: dit kan gevaarlijke bijwerkingen hebben. Meer informatie Wil je meer weten over drugs en de gevolgen? Kijk op de website: www.drugsinfo.nl of bel de Drugs Infolijn: 0900-1995 (10 ct. p/min) of praat erover met je mentor of een andere leraar die je vertrouwt.
Ja Je hebt een aantal vragen beantwoord over harddrugs. Je krijgt nu een advies dat past bij jouw antwoorden. Volgens jouw antwoorden heb jij wel eens harddrugs gebruikt. Het is beter voor je gezondheid om geen harddrugs te gebruiken. Waarom zijn harddrugs slecht voor je? - Harddrugs zijn ongezond - Je hersenen ontwikkelen zich minder goed en kunnen zelfs beschadigen - Je kan moeite krijgen met leren en concentreren - De meeste harddrugs zijn verslavend. Dit betekent dat je steeds vaker en meer wilt gebruiken. Als je medicatie gebruikt moet je extra opletten Gebruik je medicijnen voor ADHD/ADD zoals Ritalin? En gebruik je XTC? Let op: dit kan gevaarlijke bijwerkingen hebben. Meer informatie Wil je meer weten over drugs en de gevolgen? Kijk op de website: www.drugsinfo.nl of bel de Drugs Infolijn: 0900-1995 (10 ct. p/min) of praat erover met je mentor of een andere leraar die je vertrouwt.
27
Seksualiteit: lichaam, liefde, relaties, seks Heb je vragen over je lichaam, liefde, relaties en/of seks? Ik ontvang graag informatie via internet Goed dat je aangeeft vragen te hebben over je lichaam, liefde, relaties en/of seks. Speciaal voor jongeren met vragen over deze onderwerpen is er de website sense.info. In de puberteit verandert er veel aan je lichaam. Misschien vraag je je weleens af je er ‘normaal’ uitziet. Vragen over je lichaam horen bij je puberteit. Je vrienden hebben waarschijnlijk hetzelfde. Aan alle veranderingen in je lichaam moet je wennen. Je kunt je er soms flink onzeker en onhandig door voelen. Het belangrijkste om te weten is dat het normaal is. Voor meer informatie over je lichaam www.sense.info/ontdek-je-lichaam Verliefd zijn is leuk. Maar ook heel spannend. Vindt de ander jou ook leuk? Misschien hebben jullie dan een relatie (verkering). Weet jij al op wie je valt en wat je wilt in de liefde? Voor meer informatie over liefde en relaties: www.sense.info/liefde-en-relaties Als je er aan toe bent kun je genieten van lekkere en leuke seks, maar het kan ook dat je vervelende dingen hebt meegemaakt. Als je vragen hebt over seksualiteit is dat heel normaal. Voor meer informatie of vragen over seks: www.sense.info/seks Nog vragen? Heb je meer vragen over je lichaam, liefde, relaties of seks of maak je je zorgen, dan kun je chatten met een GGD arts via www.jouwggd.nl Meer informatie Meer weten? Kijk op www.sense.info of op www.jouwggd.nl.
28
Seksualiteit: soa’s, voorbehoedsmiddelen, zwangerschap Heb je vragen over geslachtsziektes (soa’s), voorbehoedsmiddelen, zwangerschap of zwangerschapstest? Ik ontvang graag informatie via internet Goed dat je aangeeft vragen te hebben over soa’s, voorbehoedsmiddelen, zwangerschap of een zwangerschapstest. Soa’s zijn seksueel overdraagbare aandoeningen. Chlamydia is de meest voorkomende soa in Nederland. Jongeren lopen het meeste risico. Chlamydia is goed te behandelen. Heb je onveilige seks gehad, of maak je je zorgen? Blijf er niet mee rondlopen en laat een soa-onderzoek doen. Voor vragen over soa’s: www.sense.info/soas. Een condoom is het enige middel dat je tegen soa's beschermt. De pil is een bekend middel om niet zwanger te worden. Er zijn nog veel meer middelen tegen zwangerschap. Kies wat bij jou past. Voor vragen over voorbehoedsmiddelen: www.sense.info/condoom-pil-en-meer Een zwangerschap is geweldig als je erop hebt gehoopt. Ben je ongepland zwanger, dan is dat vaak schrikken. Hoe voorkom je een zwangerschap? Hoe weet je of je zwanger bent? En áls je zwanger bent, hoe beslis je dan wat je doet? Voor vragen over zwangerschap: www.sense.info/zwanger Heb je onveilige seks gehad? Check hier welke actie je kunt ondernemen en hoe je erachter komt of je wel of niet zwanger bent: www.sense.info/zwanger/zwanger-niet Nog vragen? Heb je meer vragen over soa’s, voorbehoedsmiddelen, zwangerschap of een zwangerschapstest of maak je je zorgen, dan kun je chatten met een GGD arts via www.jouwggd.nl. Meer informatie Meer weten? Kijk op www.sense.info of www.jouwggd.nl.
29
Seksualiteit: gevoelens en gedachten Heb je vragen over seksuele gevoelens of gedachten (bijvoorbeeld homo/bi)? Ik ontvang graag informatie via internet Goed dat je aangeeft vragen te hebben over seksuele gevoelens of gedachten. In de puberteit kun je fantaseren over iemand die je leuk vindt. Dat kan een jongen zijn maar ook een meisje. Soms is het de ene keer een jongen en de andere keer een meisje. Op wie val jij? Over wie fantaseer jij? Of misschien weet je niet precies tot wie je je echt aangetrokken voelt. Voor informatie hierover: www.sense.info/liefde-enrelaties/lesbisch-homo-bi-hetero Leef je tussen 2 culturen? Of ben je gelovig? Dan is het soms lastig om keuzes te maken rondom liefde, seks en relaties. Wat vind jij van seks voor het huwelijk? Mag je homoseksuele gevoelens hebben van je familie? En wat gebeurt er als je verliefd wordt op iemand met een ander geloof? Lees meer: www.sense.info/liefdeen-relaties/cultuur-en-geloof Nog vragen? Heb je meer vragen over seksuele gevoelens of gedachten of maak je je zorgen, dan kun je chatten met een GGD arts via www.jouwggd.nl Meer informatie Meer weten? Kijk op www.sense.info of www.jouwggd.nl.
30
Seksuele ervaring tegen je zin Boodschap overgenomen van landelijke boodschap Heb je wel eens zonder dat je dat wilde een seksuele ervaring met iemand gehad? Deze vraag wil ik niet beantwoorden Je geeft liever geen antwoord op de vraag, of je wel eens een seksuele ervaring met iemand hebt gehad zonder dat je dat wilde. Daar kun je verschillende redenen voor hebben. En dat respecteren we. Meer informatie Wil je meer informatie over wensen en grenzen op het gebied van seksualiteit, intimiteit en relaties? Kijk dan eens op deze website: www.sense.info.nl
Ja Je hebt wel eens een seksuele ervaring gehad zonder dat je dat wilde. Hoe iemand zich voelt na zo’n situatie is erg verschillend. Misschien heb jij weinig last van wat er is gebeurd. Dat kan en daar is niets mis mee. Je kunt er ook wél last van hebben. • • • • • •
Het helpt om daar over te praten met iemand die je vertrouwt. Dat kan bijvoorbeeld een vriend(in) zijn, iemand van je familie of een vertrouwenspersoon van school. Bij het Centrum voor Seksueel Geweld kun je dag en nacht terecht vlak nadat je iets hebt meegemaakt. Je kunt hier ook terecht als er langer geleden iets is gebeurd. Ga naar je huisarts. Hij of zij kan je ook doorverwijzen naar een psycholoog of psychotherapeut. Bel, chat, mail of ga langs bij Sense. Bel of mail met de Hulplijn Seksueel Misbruik. Je kunt ook via internet hulp krijgen van een psycholoog. Je krijgt advies en schrijfopdrachten via de mail. Ben je tussen de 14 en 25 jaar en wil je hier meer over weten? Digitale hulp.
Meer informatie Meer informatie over wat je kunt doen als je iets niet wilt, kun je vinden op de site http://www.sense.info/vervelende-ervaringen/seks-tegen-je-zin/
Onbekend Je hebt de vraag, of je wel eens een seksuele ervaring met iemand hebt gehad zonder dat je dat wilde, niet beantwoord. Misschien heb je dat vergeten, misschien had je een andere reden. En dat respecteren we. Meer informatie Wil je meer informatie over wensen en grenzen op het gebied van seksualiteit, intimiteit en relaties? Kijk dan eens op deze website: www.sense.info.nl
Niet tonen /Geen tabje Als kind aangeeft geen ongewenste seksuele ervaring te hebben gehad.
31
Sexting Heb je wel eens een seksueel getinte foto/video van jezelf verstuurd? Ja Je hebt aangegeven wel eens een seksueel getinte foto/video van jezelf te hebben verstuurd. Het versturen van seksueel getinte berichten, foto’s of filmpjes van jezelf of een ander via je mobiele telefoon of tablet heet sexting. Het maken en naar elkaar versturen van seksuele beelden kan leuk en spannend zijn. En handig, als je niet bij elkaar kunt zijn en naar elkaar verlangt. Maar er zitten wel risico’s aan. Het gebeurt regelmatig dat beelden worden doorgestuurd, per ongeluk of met opzet. Meer weten? Kijk op: www.sense.info/seks-en-internet en www.onuitwisbaar.nu.
Weet niet/geen mening Je hebt aangegeven niet te weten of je wel eens een seksueel getinte foto/video van jezelf of een ander hebt verstuurd of geen mening hierover te hebben. Het versturen van seksueel getinte berichten, foto’s of filmpjes van jezelf of een ander via je mobiele telefoon of tablet heet sexting. Het maken en naar elkaar versturen van seksuele beelden kan leuk en spannend zijn. En handig, als je niet bij elkaar kunt zijn en naar elkaar verlangt. Maar er zitten wel risico’s aan. Het gebeurt regelmatig dat beelden worden doorgestuurd, per ongeluk of met opzet. Meer weten? www.sense.info/seks-en-internet en www.onuitwisbaar.nu
Niet tonen /Geen tabje als de jongere ‘nee’ antwoordt.
32
