Inhoud Generiek 3 Bekroningen 4 Regisseur 6 Inhoud 7 Verklaring van de regisseur.
8
Traditie versus de moderne samenleving.
9
Ook de advocate van Hirut treedt op de voorgrond.
10
Niet de mensen worden als ‘slechten’ voorgesteld, wel de traditie.
11
Kleine, niet simplistische, maar sympathieke film.
12
Hoewel een Ethiopische film richt Difret zich meer op de westerse dan op de Afrikaanse kijker.
12
Persspiegel 13
Generiek Regie:
Zeresenay Mehari
Scenario:
Zeresenay Mehari
Fotografie:
Monica Lenczewska
Montage:
Agnieszka Glinska
Muziek:
Dave Eggar en David Shommer
Vertolking:
Meron Getnet (Meaza Ashenafi), Tizita Hagere (Hirut Assefa), Haregewine Assefa, Mekonen Laeake, Brook Sheferaw, Rahel Teshome, e.a.
Duur:
99 minuten
Ethiopië/VS - 2014
Bekroningen Abu Dhabi Film Festival 2014 Nominated Black Pearl Award
Berlin International Film Festival 2014 Won Panorama Audience Award
Black Reel Awards 2015 Nominated Black Reel
Camerimage 2014 Nominated
Jeonju Film Festival 2014 Nominated Grand Prize
Jerusalem Film Festival 2014 Nominated In Spirit for Freedom Award
London Film Festival 2014 Nominated Sutherland Award
Oslo Films from the South Festival 2014 Nominated Films from the South Award
New Horizons Competition
Zeresenay Mehari
Fiction Film
Zeresenay Mehari
Outstanding Foreign Film
Zeresenay Mehari
Best Cinematography Debut
Monika Lenczewska
International Competition
Zeresenay Mehari
Best Feature
Zeresenay Mehari
First Feature Competition
Zeresenay Mehari
Best Feature
Zeresenay Mehari (director)
San Francisco International Film Festival 2014 Nominated New Directors Prize
Sundance Film Festival 2014 Won
Zeresenay Mehari
Audience Award
World Cinema - Dramatic
Zeresenay Mehari
Cinematography Award Grand Jury Prize
World Cinema - Dramatic World Cinema - Dramatic
Monika Lenczewska Zeresenay Mehari
Nominated
World Cinema Amsterdam 2014 Won
World Cinema Amsterdam Audience Award
Zeresenay Mehari
Regisseur Geboren en opgegroeid in Addis Abeba, Ethiopië, op slechts drie uur rijden van het plattelandsdorp waar het verhaal dat hij in Difret vertelt, zich afspeelde, trok Zeresenay Berhane Mehari in 1996 naar de VS om er aan een filmschool te studeren. Aan de School of Cinematic arts van de Universiteit van Zuid Californië behaalde hij in 2002 het diploma van Bachelor of Arts. Na zijn studie bracht hij zijn tijd afwisselend door in de VS en in Ethiopië. Gevraagd of het altijd zijn bedoeling was geweest om na zijn filmstudie naar Ethiopië terug te keren, antwoordde Mehari: “Ja, absoluut. Wanneer ik hier (in de VS) aankwam wist ik dat, wanneer ik geen voetbalspeler kon worden, wat ik in eerste instantie wilde doen, ik film wou studeren. Wat ik hier op school ook deed had steeds te maken met Ethiopië of Ethiopiërs die hier of waar ook ter wereld woonden. Ik kon niet wachten om terug te keren. Ik dacht dat ik hier op twee jaar zou klaar zijn en dan naar Ethiopië zou terugkeren om er films te maken. Maar zo gemakkelijk was dat niet, in de eerste plaats omdat we niet over de infrastructuur beschikten. Ik moest lang wachten, maar ik wou niets anders doen dan Ethiopische films maken, en ik voel daar tot op zekere hoogte nog zo over.”(1) Terug in Ethiopië stichtte hij het Haile Addis Pictures productiehuis. Voor deze firma trad hij op als producer voor de kortfilm Leila (Hanelle M. Culpepper, 2006), en voor zijn eigen kortfilm Coda (2006). Vervolgens was hij ook producer van de documentaire Africa unite: a celebration of Bob Marley’s 60th birthday(Stephanie Black, 2008). Terwijl hij in 2005 in zijn vaderland aan het werk was aan een documentaire, maakte hij kennis met Meaza Ashenafi, een mensenrechtenadvocate die de Ethiopian Women Lawyers Association had opgericht en via die vereniging duizenden Ethiopische vrouwen en kinderen (gratis) had bijgestaan. Zij vertelde hem over enkele van haar zaken en over wat ze eigenlijk deed, en meteen wist hij dat hij haar verhaal wou vertellen. Op basis van Ashenafi’s verhaal schreef, produceerde en regisseerde hij zijn eerste langspeler Difret. (1): uit een interview van Stephen Sairo met Zeresenay Mehari over het maken van Difret” (13/12/2014)
Inhoud De 14-jarige Hirut is op weg van school naar huis als ze ontvoerd wordt door zeven mannen. Een van hen is een eerder afgewezen huwelijkskandidaat, die nu op ‘traditionele’ wijze zijn bruid probeert te krijgen. ‘s Nachts wordt ze verkracht, waarmee haar lot bezegeld lijkt. De volgende ochtend probeert Hirut te ontsnappen en schiet haar aanstaande man dood. Dat heeft grote gevolgen, want het lokale recht eist dat zij hiervoor ter dood moet worden gebracht. Dan grijpt advocate Meaza Ashefani in. Zij weet Hirut in voorlopige veiligheid te brengen en begint aan de belangrijkste zaak uit haar carrière. Ze stelt dat Hirut handelde uit noodweer en dus vrijgesproken moet worden. De lokale gemeenschap denkt er echter heel anders over.
Verklaring van de regisseur. Ik werd geboren en opgevoed in Ethiopië en kwam 15 jaar geleden naar de VS om er film te studeren aan de Universiteit van ZuidCalifornië. Na er in 2002 te zijn afgestudeerd, verdeelde ik mijn tijd tussen Los Angeles en Ethiopië terwijl ik in de filmindustrie van beide landen werkte. Gedurende de laatste tien jaar was ik er getuige van hoe Ethiopië veranderde en op een conflictueuze manier groeide. Ik wou een film maken die deze flux zou weergeven en die strijd van de verandering van een oud naar een nieuw Ethiopië zou tonen. Difret werd die film door een simpele vraag te stellen: wat gebeurt er wanneer tradities die van generatie op generatie werden doorgegeven onderbroken worden? Ik beantwoord die vraag door het verhaal te vertellen van Meaza Ashenafi, de stichter van een organisatie voor rechtsbijstand die de ‘telefa’, een van de oudste tradities in Ethiopië in vraag stelde. Telefa is de praktijk van ontvoering om een huwelijk af te dwingen. Het is een traditie die in veel delen van het land aanvaard wordt en invloed heeft op meer dan 40% van de adolescente meisjes. Oude tradities in vraag stellen is moeilijk. Van oud naar nieuw evolueren is nooit gemakkelijk. Het is altijd verwarrend. Door deze film te maken hoop ik die verwarring te verminderen en een weg te tonen waarbij de menselijke ingesteldheid de boventoon krijgt wanneer geloofssystemen uit mekaar vallen. Dit verband leggen toont hoe de mensen reageren op de vele tradities die ze tegen komen op weg naar wat Ethiopië in de toekomst moet worden. Zeresenay Mehari
Traditie versus de moderne samenleving. - Hoewel de Ethiopische hoofdstad Addis Abeba uitgroeit tot een modern centrum, leeft de plattelandsbevolking nog vaak volgens de eeuwenoude tradities. Een van die tradities is de ‘telefa’, het huwelijk door ontvoering. Wie, zoals Hirut, daar tegen in gaat, loopt het gevaar door de lokale gemeenschap gedood, of op zijn minst verbannen, te worden. De strijd die advocate Ashefani voor de rechten van Hirut voert, is meteen een strijd voor de rechten van alle vrouwen in Ethiopië. De behandeling van Hirut en het verloop van het proces zorgen voor de nodige spanning in de film. Naast het verslag van een rechtszaak wordt Difret ook een film over het gevecht van de moderniteit tegen de tradities die in Ethiopië nog steeds het leven op het platteland bepalen. (Willy Verbestel in Okra Magazine van juni 2015) - De Ethiopische speelfilm Difret komt na het heftige begin geleidelijk tot rust. De zaak van Hirut wordt door twee rechtbanken beoordeeld: de gewone rechtbank in Addis Abeba en de volksraad van het dorpje. Ondersteuning krijgt ze van Meaza, een advocate van een vrouwencollectief. Terwijl Hirut tijdelijk onderdak vindt in een weeshuis, verandert haar rechtszaak langzaam in een gevecht van modern tegen traditie. Voor wie het nog niet heeft begrepen: ‘Difret’ is een film over tegenstellingen. Traditie tegenover moderniteit, man tegenover vrouw, stad tegenover platteland. Een geïmporteerde filmer zou die tegenstellingen vast baggervet aanzetten maar deze film is gemaakt door een Ethiopiër. Dat is te merken.(Henny Wouters in Cinemagazine van 20/05/2015) - In de plaats van zich meer te focussen op het individuele drama van Hirut verkiest de regisseur hier een meer subtiele aanpak : hij vermenigvuldigt de verschillende standpunten ten opzichte van het drama (de familie van de jonge vrouw, de familie en de vrienden van het « slachtoffer », de politie, het traditionele gerechtshof, de vertegenwoordigers van de Staat, …) en plaatst deze in hun sociale en traditionele context. Uiteindelijk is Difret niet echt het proces van Hirut, maar eerder een sociale autopsie van een maatschappij die zich ontwikkelt aan twee snelheden (steden/landelijk gebied), doorspekt van tradities waaraan de « moderne » Justitie nog niet aan wenst of durft te ontsnappen. (David Morelli in Cinenews van 24/06/2015)
Ook de advocate van Hirut treedt op de voorgrond. - Difret brengt vooral het relaas van haar advocate Mezea, een gevoelige rol van Meron Getnet. Mezea is een parmantige vrouw die verontwaardig reageert als een hoge functionaris haar een kleinerende blik toewerpt omdat ze hem durft tegen te spreken. Maar als de organisatie waarvoor ze werkt op non-actief wordt gezet, en Hirut haar advocate toebijt dat ze haar zaak uitbuit om zelf in het voetlicht te kunnen schitteren, slaat ook de vertwijfeling toe. (Karel Deknudt in De Standaard van 24/06/15) - In het Ethiopische, mede door Angelina Jolie geproduceerde drama Difret blijkt niet Hirut het hoofdpersonage. De film draait hoofdzakelijk om de jonge, ambitieuze advocate Meaza, die in Hirut de ideale zaak ziet om haar vrouwenhulporganisatie op de kaart te zetten. Op zich is die focus voordelig, aangezien Meron Getnet als Meaza het beste acteerwerk levert. Maar intussen blijft Hirut (Tizita Hagere) teveel een pion met een vooral symbolische functie. (Kevin Toma in de Volkskrant van 21/05/2015)
Niet de mensen worden als ‘slechten’ voorgesteld, wel de traditie. - Een beschuldigende vinger is snel opgestoken. Maar je vindt in Difret geen zondebokken. “Als mijn film een antagonist heeft, dan wel de kwalijke traditie van de telefa”, zegt Mehari. “Niemand weet precies waar ze vandaan komt. Maar het gebruik is al eeuwenlang doorgegeven. Veel mannen op het platteland kennen niet anders, en begrijpen dus niet dat ze fout zitten. Het is complex. Het is in elk geval zeker niet de bedoeling dat je gaat juichen als het meisje haar belager doodschiet.” (Uit een interview van Karel Deknudt met Zeresenay Mehari in De Standaard van 24/06/15) - Difret is rijk aan details en genuanceerder dan verwacht. De ontvoering en verkrachting van Hirut blijken een abjecte plattelandstraditie, bedoeld om een beoogde bruid bij haar familie los te weken. Terwijl de sympathie van de makers duidelijk bij de vrouwen ligt, worden de mannen nooit weggezet als halve criminelen maar eerder als aartsconservatieve macho’s. Hoewel de meeste personages eerder een functie vertegenwoordigen dan een individu, blijven ze herkenbaar als mensen van vlees en bloed. Door de vele details steek je bovendien heel wat op over de Ethiopische maatschappij. (Henny Wouters in Cinemagazine van 20/05/2015)
Kleine, niet simplistische, maar sympathieke film. - Regisseur Mehari, een in de VS opgeleide Ethiopiër, maakte met Difret een kleine, sympathieke film. Aangezien Mehari met zijn film duidelijk stelling neemt, behoren de personages (over)duidelijk tot het ‘goede’ of het ‘slechte’ kamp. Zo wordt advocate Ashefani zelfs een heldenfiguur door haar strijd voor vrouwenrechten. Toch vermijdt de regisseur het om de plattelandsbevolking al te simplistisch als ruw en brutaal voor te stellen. Hij geeft de voorkeur aan realisme waarbij de tegenstelling tussen het traditionele platteland en het moderne stedelijke Ethiopië groot en duidelijk genoeg is. (Willy Verbestel in Okra Magazine van juni 2015)
Hoewel een Ethiopische film richt Difret zich meer op de westerse dan op de Afrikaanse kijker. - Ook al is dit de officiële Ethiopische inzending voor de Oscars, het is in wezen een universele, op het westen georiënteerde productie. Dit komt ook tot uitdrukking in het geordende, chronologische narratief dat bitter weinig vraagt van het voorstellingsvermogen. Sterk is dat het geweld dat Hirut overkomt juist wel aan de verbeelding wordt overgelaten. Het is goed dat er met een heldere structuur en duidelijke uitleg van voor velen onbekende materie een begrijpelijk verhaal kan worden verteld en voor het voetlicht kan worden gebracht, maar er wordt hierdoor wel aan de authenticiteit geknaagd. (Arjan Wellens in FilmTotaal.nl van 20/05/2015)
Persspiegel - Bekroond met de publieksprijs op de filmfestivals van Sundance, Berlijn en Amsterdam, is Difret een eenvoudige maar trefzeker gemaakte film. Zonder franjes, zonder filmische truckjes, gewoon recht toe, recht aan. Net daardoor spreekt deze beklijvende film aan en laat hij niemand onberoerd. (Willy Verbestel in Okra Magazine van juni 2015) - Wie wint het pleit? En zal de familie van Hiruts ‘echtgenoot’ zich ook niet nog willen wreken? Net dat beseft Hirut maar al te zeer. Net deze gewetensstrijd tovert Difret om tot een pareltje van bewustwording uit het Afrikaanse achterland. (Freddy Sartor in Filmmagie van juli/ augustus 2015) - Difret vindt niet altijd het vinnige tempo van de opening. Maar hij heeft een aantrekkelijke mix tussen een klassieke vertelvorm en een sterk oog voor culturele eigenheid. Een succesrecept voor kleine films met een grote boodschap. (Karel Deknudt in De Standaard van 24/06/15) - Hoewel het continent met het Nigeriaanse Nollywood een van de grootste filmindustrieën ter wereld herbergt, halen films uit Afrika zelden de schermen van Westerse bioscopen. Met Angelina Jolie als uitvoerend producent en een rondje langs internationale filmfestivals, weet het Ethiopische Difret het toch voor elkaar te krijgen. Regisseur Zeresenay Mehari geeft zijn op ware gebeurtenissen gebaseerde debuut onhandig en grof vorm, maar dat doet weinig af aan de boodschap ervan. (Sven Gerrets in Cinema.nl van 19/05/15) - Ondanks de filmische zwakten is Difret het bekijken zeker waard. Urgent en spannend, geloofwaardig en genuanceerd waar mogelijk. Geen knetterhard drama, wel een hoopvol verhaal over de moed om eeuwenoude tradities te weerstaan. (Henny Wouters in Cinemagazine van 20/05/2015) - Als een film het waarmerk ‘Angelina Jolie presents’ krijgt, dan weet je dat er een mensenrechtenprobleem zal worden aangekaart. Het betekent niet pr definitie dat het ook een boeiende film is. Gelukkig valt er over de kwaliteit van Difret niet te klagen. Het is het geslaagde debuut van de Ethiopische regisseur Zeresenay Berhane Mehari, die in de film de ontvoering van kindbruiden zijn land aan de kaak stelt. (Christophe Verbiest in De Morgen) - Mehari heeft niets dan goede bedoelingen en attendeert de wereld terecht op een verborgen tragedie, maar het vet aangezette emotionele sausje dat vooral de westerse kijker moet paaien, gaat tegenstaan. Exploitatie wordt het gelukkig net niet, daarvoor toont Mehari voldoende respect en vakmanschap. (Arjan Welles in FilmTotaal.nl van 20/05/2015)
