FIETSPORTFOLIO
FIETSPADEN: 9X ANDERS
INHOUD
In 1896 werd in Nederland het eerste fietspad aangelegd. Vandaag de dag ligt er een uitgebreid fietsnetwerk van wel 35.000 kilometer. Het bekende rode fietspad dat we kennen vanaf de jaren ‘80, is allang niet meer de enige soort die we tegenkomen. Er zijn fietsstraten, fietssnelwegen en snelfietsroutes. En wat dacht je van een asfaltfietspad dat niet te onderscheiden is van een grindpad of één met asfalt dat licht reflecteert voor een betere fietsveiligheid? Nederland Fietsland verandert, innoveert. Met de elektrische fiets ligt de fietssnelheid een stuk hoger en stappen ook veel meer senioren op waardoor het aantal fietsers groeit. Is de huidige fietsinfrastructuur daar wel op voorbereid?
Het hele pakket
Innovatieve fietsverhardingen
18
Zie wat er mogelijk is en doe ideeën op in ons fietsportfolio!
3D scan fietsinfra
20
Fietserstoegankelijkheid en –veiligheid nabij bouwplaatsen
22
Dynamisch verkeersmanagement
24
Dura Vermeer De fietsvriendelijke bouwer
4
Fietsstraten 6 Quickscan fietsnetwerk
8
Fietssnelwegen 10 Fietstunnels en -bruggen
12
Fietsstroken 14 Fietsparkeren 16
Contact 26
HET HELE PAKKET Bij de vernieuwing of aanleg van een fietsroute is een concreet vraagstuk vaak het uitgangspunt. Het fietspad moet bijvoorbeeld veiliger, meer capaciteit krijgen en/of meer fietscomfort bieden. Voordat je het best passende fietspad aan kunt leggen, gaat er in veel gevallen onderzoekswerk aan vooraf. Hoe ziet het fietsnetwerk eruit, hoe wordt het gebruikt, wat zijn de verkeerssituaties? Dura Vermeer realiseert niet alleen het nieuwe fietspad, met de advies- en ingenieursdiensten van dochterbedrijf Advin bieden we het hele pakket. Advies en engineering Advin doet onderzoek, ontwerpt en adviseert over bereikbaarheid, verkeersveiligheid en leefbaarheid. Zij specificeren, ontwerpen en realiseren programma’s en projecten op het gebied van dynamisch verkeersmanagement en infrastructuur. Advin monitort het gebruik van de infrastructuur, variërend van parkeeronderzoeken op straat tot reistijdanalyses, met behulp van realtime data.
waarbij we innovaties zoals 3D en big-data niet schuwen. Onze specialismen in het marktsegment mobiliteit en verkeer zijn: • Verkeersonderzoek • Dynamisch verkeersmanagement (DVM) • Verkeersveiligheid • Hindervrij bouwen • Ontwerp Realisatie van mobiliteitsoplossingen Met onze kennis over de juiste verharding leggen we het perfecte fietsnetwerk aan en bieden we de beste bouwoplossing. Multidisciplinair. Want onze expertise in wegenbouw combineren we met die in de beton- en waterbouw zoals een fietstunnel, -brug of -viaduct onderdeel is van de route. We praten bij Dura Vermeer dan ook niet meer over wegen of kunstwerken, maar we bieden mobiliteitsoplossingen. Onze integrale aanpak van projecten laat ruimte voor de benodigde flexibiliteit om verwachtingen waar te maken en zelfs te overtreffen.
We onderscheiden ons met een unieke combinatie van functionele en technische kennis en ervaring, 4
5
FIETSSTRATEN
DE PRAKTIJK: FIETSSTRAAT ALMERE
In een fietsstraat staat de veiligheid van de fietser voorop en is de auto te gast. De fietser is bij de inrichting van de weg het uitgangspunt. Dat kan op diverse manieren ingevuld worden. Zo ziet de fietsstraat in Heiloo er uit als een groot fietspad waarbij de fietsers op het midden van de rijbaan de ruimte krijgen. Automobilisten moeten hun snelheid aanpassen door achter de fietser te blijven rijden. Een andere optie is de bekende rode fietsstroken op de rijbaan te verbreden tot er een smalle zwarte strook in het midden overblijft. In Almere heeft deze fietsstraat een bolling waardoor de snelheid bij het inhalen van een fietser beperkt wordt.
Op de Gorinchemgracht in Almere heeft Dura Vermeer een speciaal ingerichte fietsstraat gerealiseerd; een weg waar de veiligheid van de fietser voorop staat en de auto te gast is.
Een fietsstraat neemt geen extra ruimte in. Fiets en auto maken gebruik van dezelfde ruimte, maar de fietser fietst voorop!
6
De fietsstraat is onderdeel van een langere fietsroute door de Stedenwijk. Omdat op dit gedeelte van de fietsroute ook (vracht)autoverkeer naar een winkelcentrum rijdt, is de fietsveiligheid vergroot. Tussen de brede rode fietsstroken bevindt zich een zwarte strook met een bolling. De bolling is gemarkeerd doordat er een klinkerprint in het asfalt is aangebracht. Hierdoor wordt het (vracht)autoverkeer gedwongen stapvoets te rijden wanneer zij een fietser inhalen. Tevens is de weg visueel smaller, wat ook bijdraagt aan een veilige verkeerssnelheid.
7
QUICKSCAN FIETSNETWERK
IN DE PRAKTIJK: FIETSSCAN TU DELFT
Advies- en ingenieursbureau Advin biedt speciaal voor wegbeheerders een quickscan van het fietsnetwerk. Hiermee kan het geldende fietsbeleid snel op hoofdlijnen worden geëvalueerd. Per item (samenhang, directheid, verkeersveiligheid, aantrekkelijkheid en comfort) maakt Advin inzichtelijk of het voldoet aan de daarvoor gestelde richtlijnen en doelstellingen. Aan de hand van de quickscan stellen ze maatregelen voor om de geconstateerde situatie te verbeteren.
In een pilot voor Gemeente Delft heeft Advin een quickscan van het fietsnetwerk uitgevoerd en uitgezocht of de nieuwe fietsroutes tussen station Delft en de verschillende bestemmingen op het TU terrein aan de daarvoor geldende eisen voldoen.
De quickscan maakt gebruik van bestaande, geïnventariseerde en gecombineerde data om op hoofdlijnen uitspraken te doen. Een vervolgstap kan zijn om specifieke items of thema’s verder te onderzoeken. Dan kan ook gekeken worden of werk met werk gemaakt kan worden met onderhouds-, groen- en bouwprojecten en of eventuele subsidies ingezet kunnen worden.
8
Door het toepassen van (open) data zijn kaarten gemaakt waarin de kwaliteit van routes afgezet wordt tegen de geldende richtlijnen voor fietsnetwerken. Per route is steeds gekeken in hoeverre deze voldoet aan de eisen (samenhangend, direct, verkeersveilig, comfortabel en aantrekkelijk). Het resultaat is een interactieve kaart waarbij zowel per eis, als integraal een advies gegeven wordt over de kwaliteit van de fietsroutes en het netwerk als geheel. De geconstateerde knelpunten zijn met dynamische kaarten inzichtelijk gemaakt. Hierdoor ontstaat een integraal beeld van de staat van het netwerk. Een vervolgstap is om mitigerende maatregelen in beeld te brengen voor de geconstateerde knelpunten in relatie tot de overige eisen en geconstateerde kansen. 9
FIETSSNELWEGEN Een snelle fietsverbinding waar je nauwelijks kruisingen en geen verkeerslichten tegenkomt. De fietser heeft altijd voorrang, het is veilig en het levert tijdswinst op. De fietssnelweg is een comfortabel alternatief voor de auto. Denk bijvoorbeeld aan kantoor- en bedrijvenparken die vaak aan de rand van de bebouwde kom zijn gesitueerd. Dan is een fietssnelweg een extra stimulans om de auto te laten staan. Fietspaden worden steeds drukker en met de komst van de elektrische fiets ligt de snelheid ook nog eens hoger. Fietsfiles zijn niet nieuw meer. Doordat een fietssnelweg nauwelijks kruisingen en verkeerslichten heeft en de paden extra breed zijn, wordt een snellere en veiligere fietsverbinding gerealiseerd.
10
IN DE PRAKTIJK: FIETSSNELWEG ZWOLLE – HATTEM Tussen Zwolle en Hattem heeft Dura Vermeer een non-stop fietsverbinding aangelegd. De extra brede fietssnelweg zorgt ervoor dat je snel en comfortabel fietst naar het Zwolse station, de binnenstad of Hanzeland waar diverse bedrijven en scholen liggen. De fietssnelweg is uitgerust met een intelligent verlichtingssysteem met bewegingsdetectie. De verlichting gaat feller branden als er een fietser aankomt en dimt weer nadat de fietser voorbij is. Langs de fietssnelweg ligt een apart voetpad zodat fietsers en voetgangers elkaar niet hinderen.
11
FIETSTUNNELS EN -BRUGGEN
IN DE PRAKTIJK: FIETSBRUG ROERDAL
Met een ongelijkvloerse kruising zoals een fietstunnel of –brug kunnen fietsers veilig een andere weg passeren. Bovendien hoeft het verkeer niet op elkaar te wachten. De bruggen of tunnels maken vaak onderdeel uit van een (snel)fietsroute en zijn dikwijls een verkorting op het traject.
Over de rivier de Roer heeft Dura Vermeer een 84 meter lange fietsbrug aangelegd als onderdeel van een fietsverbinding. Dankzij het nieuwe Roerdal fietspad is het 1,4 kilometer korter fietsen naar Lyceum Schöndeln. Ook is de nieuwe route veel veiliger voor de veelal jonge fietsers. Bovendien is het fietspad door het Roerdal aantrekkelijk voor toeristische en recreatieve fietsers omdat het de Maasplassen verbindt met het Nationaal Park De Meinweg.
Zo verbindt fietsbrug Haarrijn, die over de A2 loopt, Maarssenbroek met het landelijk gebied rond Haarzuilens (Utrecht) waardoor dat gebied toegankelijk is geworden voor inwoners van de Maarssense wijk om er te fietsen en te wandelen. Dura Vermeer maakt bruggen in alle vormen, maten en materialen en heeft een bijzondere expertise en portfolio als het gaat om vrije voorbouwbruggen en tuibruggen die moeten ontspringen uit rivieroevers.
12
Uit respect voor de flora en fauna wordt het nieuwe fietspad ‘s ochtends vanaf 7.00 uur en ’s avonds tot 23.00 uur verlicht door vleermuisvriendelijke LED verlichting. Naast het fietspad is een voetpad aangelegd zodat ook wandelaars kunnen genieten van het Roerdal.
13
FIETSSTROKEN
IN DE PRAKTIJK: ÉÉN GANG ASFALT
Bij onvoldoende ruimte voor een vrijliggend fietspad leggen we vaak op de rijbaan rode fietsstroken aan. Zo wordt de zichtbaarheid van de fietser vergroot en de automobilist bewust gemaakt van de aanwezigheid van eventuele fietsers.
Op de Kromme Spieringweg in de Haarlemmermeer heeft Dura Vermeer fietsstroken aangelegd die in één gang meegingen met het zwarte asfalt.
Dura Vermeer heeft een asfaltmachine waar tegelijkertijd twee kleuren asfalt uit komen zodat er in één keer een weg met rode fietsstroken kan worden geasfalteerd. Dit heeft als groot voordeel dat wegwerkzaamheden sneller afgerond zijn en de weg eerder beschikbaar is. Bovendien zijn er geen naden op het wegdek en is de kwaliteit hoger.
14
Normaliter wordt een nieuwe asfaltweg met twee rode fietsstroken in drie rondes door de asfaltmachine gerealiseerd. Door een aanpassing aan de asfaltmachine konden de drie stroken in rood, zwart en weer rood asfalt tegelijk worden aangebracht. Er zijn daardoor geen naden en de realisatietijd werd verkort wat tot minder verkeershinder leidde.
15
FIETSPARKEREN Vooral op stations is het een probleem. Treinreizigers komen massaal met de fiets. Dan moet de stalling goed op orde zijn. Dura Vermeer heeft alle expertise in huis om diverse soorten stallingen te bouwen. Denk bijvoorbeeld aan een fietskelder waar fietsen netjes uit het zicht neergezet kunnen worden. De stalling rusten we uit met technische snufjes zoals een telsysteem. Dat geeft niet alleen weer hoeveel plekken er nog vrij zijn, maar ook hoelang een fiets er al staat. Fietsen zonder eigenaar geven veel overlast. Met het telsysteem kan de beheerder gemakkelijk nagaan hoe lang een fiets al in de stalling staat en welke er achtergelaten zijn. Zo wordt een overschot aan fietswrakken voorkomen en de parkeerruimte optimaal benut. Dura Vermeer biedt ook tijdelijke fietsstallingoplossingen. Bijvoorbeeld bij een snel stijgende capaciteitsvraag of in afwachting van de bouw van een definitieve stalling. Advin kan hier over adviseren.
16
IN DE PRAKTIJK: FIETSKELDERS STATION DELFT Op station Delft worden twee fietskelders gerealiseerd met een totale capaciteit van 8.000 plekken. De fietsen staan hier overdekt geparkeerd waardoor de stalling bijdraagt aan een fietsvrij maaiveld. Door het telsysteem zien de fietsers welke plekken bezet zijn en waar nog ruimte is. In Delft geldt een maximale stallingsduur van twee weken. In plaats van fietsen waarvan gedacht wordt dat ze er al lang staan te labelen, weet de beheerder met het telsysteem precies welke fiets naar een depot gebracht kan worden. Dura Vermeer heeft van één stalling de ruwbouw gebouwd. Bij de tweede stalling behoort de afbouw ook tot de opdracht. In afwachting tot het gereed zijn van de fietskelders hebben we een tijdelijke fietsenstalling gerealiseerd.
17
INNOVATIEVE FIETSVERHARDINGEN Een fietspad hoeft niet altijd rood gemarkeerd te zijn. In bijvoorbeeld een recreatiegebied mag deze best meer opgaan in de natuur. Dura Vermeer kan met haar Colorpave asfalt aanleggen in elke gewenste kleur, maar we maken ook Grindpave; asfalt dat als twee druppels water lijkt op een grindpad. Ook op het gebied van veiligheid en duurzaamheid hebben we innovatieve asfaltsoorten ontwikkeld. Luminumpave is een lichtgekleurde asfaltverharding die de reflectie van omgevingslicht vergroot. Het kan als duurzame component toegepast worden om met minder openbare verlichting hetzelfde lichteffect voor de weggebruiker te behouden, maar Luminumpave draagt ook bij aan de (fiets)veiligheid. De lichte asfaltsoort vergroot namelijk de zichtbaarheid van het wegdek en de omgeving. Tevens hebben we diverse duurzame asfaltsoorten ontwikkeld die ook als fietsverharding toepast kunnen worden. Bijvoorbeeld een fietspad dat bestaat uit 100% gerecycled asfalt. 18
IN DE PRAKTIJK: GRINDPAVE IN MAASHEGGEN In het voor fietsers populaire Brabantse natuurgebied Maasheggen zijn de onverharde paden vervangen voor asfaltpaden van Grindpave. De begaanbaarheid van de paden liet veelal te wensen over vanwege de kuilen en hobbels. Daarnaast ligt het gebied in de uiterwaarden waardoor de paden met overstromingen beschadigd raakten. Met de Grindpavepaden ondervinden de fietsers de comforteigenschappen van asfalt, maar hebben de paden alsnog een de natuurlijke look van een grindpad.
19
3D SCAN FIETSINFRA
IN DE PRAKTIJK: SCAN N203
Met zo’n miljoen laserpunten per seconde scant Advin infrastructuur met een rijdende 3D laserscan. Het resultaat is een puntenwolk die omgezet kan worden naar een 3D model, doorsnede of beheerkaart die op de millimeter nauwkeurig is. Het model geeft de werkelijke situatie weer van bijvoorbeeld dwars- en lengteprofielen, doorrijhoogtes, laagdiktes en spoorvorming aangevuld met details zoals verlaagde stoepranden bij in- en uitritten, bomen en straatmeubilair.
Voor de provincie Noord-Holland heeft Advin met zijn laserscanner een digitaal terreinmodel (DTM) in 3D van de N203 gemaakt. Dit model diende als basis voor het (weg)ontwerp voor het groot onderhoud. Het doel van de provincie was de weg voor 12 jaar onderhoudsvrij krijgen.
De puntenwolk is een basis voor eindeloze toepassingen in engineering, beheer of visualisatie. Door middel van inventieve inzet van 3D laserscannen kan het niveau van verkeersveiligheid van infrastructuur in beeld gebracht worden. Advin toetst dan bijvoorbeeld de wegkenmerken op duurzaamheid, veiligheid, ontwerpnormen en comfort. Een volgende stap kan bijvoorbeeld een verbeteradvies zijn.
20
Het onderhoud werd door de provincie integraal aangepakt. Hierbij is het voor de ontwerpende en uitvoerende partijen van belang informatie te hebben over de exacte ligging van de aanwezige objecten zoals kunstwerken, verhardingen, openbare verlichting, VRI’s, bebording, bebakening en groen. Het scannen geeft, zonder het verkeer te hinderen door afzettingen, als resultaat een goed DTM. Ook het naastliggende fietspad werd gescand. De ingewonnen data vormt de basis voor het wegontwerp waarbij op diverse plaatsen het fietspad is verlegd om ruimte te maken voor afslaand verkeer. Uit de analyse van de ingewonnen data is ook de breedte van de fietspaden en de berm tussen het fietspad en de rijbaan getoetst aan de geldende wet- en regelgeving en aan de gestelde eisen. 21
FIETSERSTOEGANKELIJKHEID EN –VEILIGHEID NABIJ BOUWPLAATSEN
IN DE PRAKTIJK: FIETSPADEN ALTIJD BESCHIKBAAR BIJ DIJKVERSTERKING
Een bouwproject blokkeert soms tijdelijk een verkeersroute. Fietsers krijgen bij Dura Vermeer dan speciale aandacht. Autoverkeer valt vaak om te leiden of kan gefaseerd passeren, maar een fietser kan je niet al te ver om laten fietsen en ze zijn bovendien kwetsbaar bij verkeersfaseringen. Daarom bedenken we speciaal voor fietsers handige en veilige oplossingen zodat zij toch kunnen passeren.
Zo’n 8 kilometer dijk tussen Goudswaard en Oud-Beijerland wordt versterkt. Dit gebeurt voornamelijk door de dijken op te hogen en te verbreden. Op of direct naast deze dijken, liggen wegen en fietspaden. Toch is op verzoek van de opdrachtgever de bereikbaarheid en doorstroming tijdens de werkzaamheden gegarandeerd.
Zo leggen we regelmatig tijdelijke, maar volwaardige fietspaden aan zodat bij (langdurige) wegwerkzaamheden de fietsers veilig kunnen passeren zonder om te fietsen. Bij lastige kruisingen of verkeersfaseringen zetten we verkeersregelaars zodat fietsers veilig kunnen oversteken. Wanneer er veel aanvoer van materialen over de weg plaatsvindt in de buurt van een (basis)school, komen we graag langs om bijvoorbeeld de dode hoek bij vrachtwagens uit te leggen.
22
Er wordt gewerkt met gedeeltelijke afsluitingen, omleggingen of omleidingen waarbij ook fietspaden tijdens de werkzaamheden in de verschillende deelgebieden altijd beschikbaar blijven. In een aantal gevallen wordt er een tijdelijk fietspad naast de werkstrook aangelegd dat veilig afgeschermd wordt van de werkzaamheden. In de dorpskernen wordt er gefaseerd gewerkt en zijn er korte en veilige omleidingen.
23
DYNAMISCH VERKEERSMANAGEMENT
INVENTARISATIE NETWERKREGELINGEN
Advin maakt plannen op het gebied van bereikbaarheid, verkeersveiligheid en leefbaarheid. Zij specificeren, ontwerpen en realiseren programma’s en projecten gericht op dynamisch verkeersmanagement en infrastructuur. Zo monitort Advin het gebruik van de infrastructuur met behulp van realtime data.
Advin heeft een inventarisatie van netwerkregelingen gemaakt op een achttal trajecten op het stedelijk hoofdwegennet van Amersfoort inclusief de bijbehorende fietspaden. Het Beter Benutten project werd uitgevoerd ter bevordering van de doorstroming op het totale Amersfoortse verkeersnetwerk.
Dynamisch verkeersmanagement (DVM) richt zich op het zo vlot en veilig als mogelijk afwikkelen van het verkeer, binnen de bestaande ruimte die de infrastructuur biedt. Advin werkt aan DVM maatregelen vanuit de disciplines verkeerskunde en infra-installaties. Hierdoor zijn zij in staat de functionele, procesmatige en (elektro)technische aspecten van DVM te doorgronden, te specificeren in klanteisen en –wensen, te ontwerpen en te engineeren.
Er is een inventarisatie gedaan van de beschikbare oplossingen voor netwerkregelingen en er is inzicht verkregen in de werking en mogelijkheden van de netwerkregelingen.
Gericht op de fietsinfrastructuur doet Advin onderzoek naar bijvoorbeeld de fietsintensiteit, wat de meest gebruikte fietsroutes zijn en hoe die geoptimaliseerd kunnen worden, bijvoorbeeld met een groene golf voor fietsers. 24
Uit de inventarisatie is gebleken dat, afhankelijk van de verkeerssituatie op de weg, coördinatie op trajecten wenselijk is. In rustige situaties kunnen de VRI’s lokaal draaien. Bij een bepaald verkeersaanbod wikkelen de VRI’s op de hoofdrichting het verkeer af met behulp van een offline geoptimaliseerde afwikkelstrategie. Tevens zijn de netwerkregelingen realtime (verkeersafhankelijk). De regelingen zijn ingevoerd.
25
CONTACT ADVIN
CONTACT DURA VERMEER
Advin is een middelgroot advies- en ingenieursbureau met +/- 170 medewerkers dat tot de top 20 in Nederland behoort. We werken vanuit vestigingen in Hoofddorp, Oss en Son. Door deze regionale spreiding en het feit dat onze mensen landelijk inzetbaar zijn, zijn we altijd dichtbij onze opdrachtgever. De centrale stafafdelingen zijn geclusterd in Hoofddorp.
Dura Vermeer is actief in bouw, infrastructuur, engineering en dienstverlening. We hebben alle kennis in huis om kleinschalige, maar ook grote multidisciplinaire projecten aan te pakken. Doordat we lokaal georganiseerd zijn, zijn we bekend met de omgeving en de belangen die er spelen. Het hoofdkantoor van de divisie Infra is in Hoofddorp.
Advin Taurusavenue 100 2132 LS Hoofddorp T (088) 02 38 460 E
[email protected] W www.advin.nl
26
Dura Vermeer Divisie Infra Taurusavenue 100 2132 LS Hoofddorp T (023) 752 80 00 E
[email protected] W www.duravermeer.nl
Herbert Ticheloven, accountmanager
Gijs Naarding, directeur Dura Vermeer Infrastructuur
E herbert.ticheloven@ advin.nl M 06 5343 26 53
E g.naarding@ duravermeer.nl M 06 3459 05 67 27
DURA VERMEER DIVISIE INFRA Taurusavenue 100 2132 LS Hoofddorp T (023) 752 80 00 E
[email protected]
> DURAVERMEER.NL
