INHOUD Een Japanse geest Persbericht Praktische inlichtingen Om er meer over te weten Rond de tentoonstelling Een jaar “Japan” Tentoonstelling in de Espace Wallonie van Brussel Thee in Mariemont Escale au Japon Senbazuru project Rondleidingen en activiteiten Partners Praktische inlichtingen van het Museum
EEN JAPANSE GEEST GISBERT COMBAZ, DE EDO KERAMIEK EN DE BELGISCHE CREATIE Deze tentoonstelling is gewijd aan de Japanse keramiek van de Edo periode (1603-1868) zoals ze in de persoonlijke verzameling van de Belgische kunstenaar Gisbert Combaz (1869-1941) voorkomt en de Japanse invloed op de Belgische keramiek creatie.
de
Details, van links naar tot rechts, van boven naar beneden: Vaas om coupes om te spoelen, begin van de 19 eeuw, zandsteen, bruin glazuur, blauw-grijs kleureffecten, ovens van Seto (Aichi) © MRM–M.L. / Ernest Tondeur, “Azië” – Decoratief plaat, 1889, Fijne en de de polychrome faience – Verzameling Keramis Centrum (La Louvière) © MRM–M.L. / Saké-fles, 17 – 18 eeuw, zandsteen, witte engobe, landschapsdecor rood, groen en bruin geëmailleerd, ovens van Kuwama (Ise) © MRM–M.L./ Antoine de Vinck, Buikige vaas, 1965, Email van plantaardig as op gezouten zandsteen, houtbakken – Eigendom van de Franse Gemeenschap, in bewaring in het Keramis Centrum de de Keramis (La Louvière) © MRM–M.L. / Berokingsrecipient, 19 eeuw, zandsteen, ovens van Imbe (Bizen) © MRM–M.L. / Saké-fles, 19 eeuw, witachtig porseleinachtig zandsteen, bruin-gouden glazuur, licht groenachtigekleureffecten, ovens van Sobaramura (Kyushu) © de MRM–M.L. / Offerplaat, 19 eeuw, porselein – decor met kraanvogels en takken in het blauw onder het glazuur, ovens van Hizen (Kyushu) © MRM–M.L./ Bernard Gaube, Vaas n°3 met afgestompte hoeken, 1980, pyrietzandsteen, Email van plantaardig as en zoutbakken Eigendom van de Franse Gemeenschap, in bewaring in het Keramis Centrum Keramis (La Louvière) © MRM–M.L.
Een veertigtal stukken die aan Gisbert Combaz toebehoorden zijn nu in Mariemont. Dit ensemble wordt voor het eerst tijdens de tentoonstelling voorgesteld en bestaat uit decoratieve objecten (okimono) gereedschap voor het kabinet van de kalligraaf, enkele vazen, saké-flessen en keramiek die tijdens de theeceremonie gebruikt wordt. Tegenover de stukken door Gisbert Combaz verzameld worden een twintigtal werken door Belgische keramisten voorgesteld, zoals Antoine de Vinck, Pierre Culot, Paul Delhaye, Emile Diffloth of Bernaud Gaube. Die eerste probeerde de kleureffecten te benaderen van asglazuur die zo begeerd was in Japan. De anderen waren geïnspireerd door de Japanse technieken en esthetica die ze leerden kennen dankzij A Potter’s Book. Gezouten zandsteen en email van plantaardige as begonnen vanaf de jaren 1960 opnieuw te verschijnen.
PRAKTISCHE INLICHTINGEN EEN JAPANSE GEEST
GISBERT COMBAZ, DE EDO KERAMIEK EN DE BELGISCHE CREATIE 30 januari – 10 april 2016 Curatoren van de tentoonstelling: Catherine NOPPE en Ludovic RECCHIA Catherine Noppe is conservatrice van de collecties van het Verre Oosten in Mariemont, gespecialiseerd in de geschiedenis van keramiek. Ze doceert aan het ENSAV-La Cambre en het Institut royal d’Histoire de l’Art et Archéologie in Brussel. Ludovic Recchia is conservator van de collecties Europees keramiek – Porselein van Doornik in Mariemont en specialist in hedendaagse keramiek. Hij is eveneens directeur van het Keramis Centrum – het Centrum voor Keramiek van de Federatie Wallonië-Brussel. Hij schrijft regelmatig voor La Revue de la Céramique et du Verre en doceert aan het ENSAV-La Cambre.
de
Stoof in de vorm van shishi, 19 eeuw, zandsteen – beige glazuur en witachtige kleureffecten, ovens van Suwa (Nagano) © MRM – M.L.
Communicatie / Pers Relaties / Public Relations: Mélanie Thiry (FR/EN), Florine Roucour (FR) en Aline Peremans verantwoordelijken voor de communicatie rond de tentoonstelling. Tel.: 0032 (0)64 27 37 44 – 27 37 58 en 27 37 08 E-mail:
[email protected] Pedagogische dienst: Tel.: 0032 (0)64 27 37 84 E-mail:
[email protected] U vindt ons terug op de persruimte van de website: www.musee-mariemont.be en op facebook/twitter
(NL),
OM ER MEER OVER TE WETEN 150 jaar van relaties België-Japan In 2016 vieren België en Japan de 150ste verjaardag van hun diplomatieke en vriendschapsrelaties. In 1866 werd het eerste verdrag tussen onze twee landen getekend, net voor het herstel van de keizerlijke macht die het begin van de Meji era (1866-1922) tekent. Dit verdrag moest duurzame handelsbetrekkingen en de intrede van Japan tot de moderniteit aanmoedigen en een wederzijdse ontdekking van onze culturen vergemakkelijken. Dit verjaardagsjaar begint met een tijdelijke tentoonstelling gewijd aan de Japanse keramiek, een gewaardeerd en gerespecteerd ambacht in Japan. Deze tentoonstelling bestaat uit twee hoofdstukken: keramiek van de Edo-periode (1603-1868) en van de Meiji periode (1868-1912) zoals ze voorkomt in de persoonlijke verzameling van de Belgische kunstenaar Gisbert Combaz (18691941) en de Japanse invloed op de Belgische naoorlogse keramiek creatie. Hoofdstuk I - De Japanse keramiek verzameling van Gisbert Combaz in Mariemont Gisbert Combaz is een jonge advocaat die in de artistieke wereld bekendheid wil krijgen. Op het einde van de 19de eeuw wordt hij toegelaten tot de Brusselse salons (hogere kringen?) dankzij zijn talent als illustrator. Hij maakt verschillende affiches van de La Libre Esthétique (1893 – 1914) en daardoor neemt hij deel aan de emancipatie van een hoofdvak van de Art Nouveau, de geïllustreerde affiche. Combaz is gepassioneerd door Azië en staat dus open en is gevoelig aan een kunstbeweging die tijdens deze fin de siècle in de mode is: het japonisme. Zo laat hij zich inspireren door motieven uit de Manga van Hokusai (1760-1849) en door innoverende composities uit de inktstempel ukiyo-e, de Japanse tegenhanger van de affiche, om ze dan toe te passen op zijn eigen creaties. Door de Japanse kunst via een oosterse aanpak te benaderen, gaat Combaz de seculaire hegemonie van de Academie door elkaar schudden. Hij stelt een nieuwe esthetiek voor, die hem toelaat zijn affiches tot de rang van Art Nouveau meesterstukken te rekenen.
Gisbert Combaz, La Libre Esthétique – Le Port, 1903, Musée d'IxellesBruxelles © foto Mixed Media
De persoonlijkheid van Gisbert Combaz was complex en stralend. Naast zijn creatieve activiteiten als schilder en affichetekenaar, was hij ook kunsthistoricus, een herkende oriëntalist en een gepassioneerde leraar. Met zijn grenzeloze nieuwsgierigheid bezocht hij vaak antiquairs en hij verzamelde onder andere Chinese maar vooral Japanse keramiek. Per gelukkig toeval zijn in 1963 een veertigtal stukken van zijn collectie in Mariemont beland, toen het Museum de Japanse keramiek verzameling van Ivan Lepage (1883 – 1947) heeft aangeschaft. Na de dood van Combaz heeft Lepage een gedeelte van zijn verzameling aangekocht bij een bekend Brusselse antiquair. Op het eerste zicht lijkt deze kleine collectie vrij modest en conform aan de geest van het japonisme. Ze bestaat uit enkele vazen, enkele recipiënten bestemd voor het kabinet van de kalligraaf, saké-flessen en -coupes, evenals een flink aantal decoratieve objecten (okimono) begeerd in Europa tijdens de 19de eeuw. Dit alles is in porselein met een blauw decor onder het glazuur en vooral uit steengoed met een polychroom geëmailleerd decor.
Van links naar rechts: Saké coupe, rond 1840, licht grijs zandsteen, grijs kleureffecten, kreeft rood en zwart geëmailleerd decor, ovens van Kyomizu (Kyoto) © MRM – M.L. / Kruik, rond 1700, zandsteen, doorzichtig geïriseerd glazuur met blauwachtige kleureffecten, ovens van Karatsu (Kyushu) © MRM – M.L.
Maar een meer gedetailleerd examen overtuigt ons er snel van de grote aantrek van deze collectie ligt in de nieuwsgierigheid en de sympathie die de kunstenaar ervaarde. Hij wilde exemplaren van de meest diverse producties verzamelen, van de populaire Japanse zandstenen en namelijk degenen (kommen, theekruiken, theepotten…) die gebruikt werden tijdens de theeceremonie, nog slecht gekend door de Westerlingen in het begin van de 20ste eeuw. Het is zo dat stukken, geïnspireerd door Korea en die uit de ovens van Kyushu komen, met facetten, met een ingebed decor of geschilderd met engobe, de collectie betraden, evenals zandstenen met een decor met asglazuur, bijzonder geprezen door de Japanners zelf. Het is dus door zijn intuïtie van een zekere “Japanse voorliefde” dat de collectie Gisbert Combaz ons vandaag nog interpelleert. De kunstenaar nam het ter harte zijn enthousiasme voor de Japanse kunst te delen en toonde graag zijn verzameling aan zijn vrienden en studenten. In die zin, heeft hij zonder twijfel een invloed gehad op de Belgische kunstenaars van de volgende generaties.
6
Hoofdstuk II - De Japanse geest in de Belgische naoorlogse creatie Als een “Japanse geest” op de Belgische keramiek creatie heeft gewaaid, is het grotendeels dankzij het geduldige werk van Antoine de Vinck (1924-1992). Hij heeft het boek van Bernard Leach (1894-1978), A Potter’s Book, onwettig in het Frans vertaald en verspreid, onder andere tijdens zijn verblijven in La Borne (Frankrijk), een plek waar pottenbakkers uit de hele wereld elkaar ontmoeten. Leach was een vriend van de Japanse pottenbakker Hamada Shoji die zijn ziel in de mingei beweging van schatting van de populaire kunsten legde. In zijn boek had Leach het over monochroom zandsteen, van de montage tot de plaat, specifieke werktuigen, asglazuren, Japanse ovens anagama (opwaartse éénkameroven) en noborigama (opwaartse merderekamersoven)… Talrijke Belgische keramisten – onder hen de Vinck zelf – werden daardoor geïnspireerd om zandsteen te bewerken (en onder meer de gezouten zandsteen, van middeleeuwse inspiratie, glazuur van ijzeroxide, het emailleren met plantaardige as of andere planten…. Kommen, kruiken, vloervazen, flessen met monochroom decor verschenen zo in hun ateliers. Ter gelegenheid van de tentoonstelling “Een Japanse geest” worden stukken uit de permanente collecties van het Keramis Centrum – het Centrum voor Keramiek van de Federatie Wallonië-Brussel vertoond. Deze stukken illustreren de hernieuwing vol vitaliteit en liefde voor het materiaal: er zijn zandsteen stukken van Charles Catteau (1880-1966) die as decors namaakten en voor de BochKeramis manufactuur in La Louvière werden gemaakt maar ook modernere stukken van Antoine de Vinck, Camille Majerus (1920-1997), Pierre Culot (19382011), Claude Delhaye (geboren in 1948) en andere Belgische scheppers.
Van links naar rechts: Claude Delhaye, Fles met afgestompte hoeken n°6, 1982, pyrietzandsteen, celadon email - Eigendom van de Franse Gemeenschap, in bewaring in het Keramis Centrum Keramis (La Louvière) © MRM – M.L. / Emile Diffloth, Kalebas vaas, zandsteen – Koning Boudewijn Stichting
7
ROND DE TENTOONSTELLING Een publicatie: cataloog van de tentoonstelling Deze publicatie in het Frans begeleidt de tentoonstelling “Een Japanse geest. Gisbert Combaz, de Edo keramiek en de Belgische creatie” georganiseerd door het Koninklijk Museum van Mariemont van 30 januari tot 10 april 2016. Op basis van de persoonlijke collectie van de artiest Gisbert Combaz (18691941), geeft dit project de interest weer die deze moderne kunstenaar (die ook een herkend oriëntalist was) in de 19de eeuw had voor de Japanse keramiek, o.a. die van de Edo-periode. Via hem, werpt deze publicatie het licht op de vergelijking/toenadering tussen de ontdekking van de Japanse zandsteen en die uit Puisaye (Frankrijk). Dit beïnvloedde de Belgische keramiek uit de jaren 18901910 sterk. Aan de hand van enkele stukken van hedendaagse Belgische keramisten, toont deze cataloog ook aan in welke mate de praktijk van het asglazuur, onder de invloed van de Japanse kunst, in België een nieuw enthousiasme kende tussen de jaren 1950 en 1980. Dit werk vormt het volume van de collectie:
zesde
ARTSCÉRAMIQUESCONTEMPORAINS
Deze collectie heeft als doel diverse aspecten van de keramiekcreatie van de 20ste en 21ste eeuw te valoriseren. Ze maakt de ontdekking van weinig bekende ontwerpers, vergeten meesters, onuitgegeven verzamelingen en ook samenstellingen die een stroom of een scharnierperiode weergeven mogelijk.
Auteurs: Marie Dufaye, Catherine Noppe, Ludovic Recchia 96 bladzijden ISBN: 978-2-93046-956-0
8
Vaas voor één bloem, rond 1830, porseleinachtig zandsteen, doorzichtig glazuur, lichtgroen en wit kleureffecten, ovens van Ohorimura (Iwaki, Fukushima) © MRM - M.L.
9
EEN JAAR “JAPAN” Ter gelegenheid van de 150ste verjaardag van de diplomatieke en vriendschapsrelaties tussen België en Japan, leeft Mariemont gedurende één jaar op Japanse wijze. De tekening van het verdrag tussen België en Japan had ook als doel de wederzijdse ontdekking van onze culturen. Dit doel maakt natuurlijk deel uit van de missies van een museum. Daarom sluit het Koninklijk Museum van Mariemont, wetenschappelijke instelling van de Federatie Wallonië-Brussel, zich met enthousiasme aan bij deze herdenkingen. In de loop van het jaar, stelt hij een aantal attractieve activiteiten voor om Japan te ontdekken, waaronder tentoonstellingen, conferenties, events, en workshops voor klein en groot. Tentoonstelling in de Espace Wallonie van Brussel Een tweede tentoonstelling voorgesteld door Mariemont met de naam “JAPAN IN MARIEMONT, GISTEREN EN VANDAAG” vindt vanaf 5 februari in de Espace Wallonie van Brussel plaats. In de eerste plaats bestemd om Mariemont te laten kennen bij toeristen in de hoofdstad, zal ze de aandacht van de bezoekers trekken op de aanwezigheid van Japanse beeldhouwwerken in het park van Mariemont- een aantrekkelijk ensemble met een monumentaal bronzen standbeeld van de Bouddha Amida, omkaderd door twee paar lantaarns, een monumentaal bronzen standbeeld van de Bodhisattva Kannon, evenals een bronzen torii (shinto) en twee paar stenen lantaarns.
De tentoonstelling in de Espace Wallonie zal voornamelijk samengesteld worden uit foto’s en oude postkaarten, vergrootte foto’s van inktstempels (Les restaurants réputés d’Edo – gift van Mevr. Jeanne Jonas in 1994), kaarten en plannen, citaten en enkele bronzen voorwerpen en keramiek afkomstig uit de collecties van Mariemont. Ze wordt onderverdeeld in drie thematieken: - de reis van Raoul Warocqué in Japan in 1910 –zijn missie, de bezochte plaatsen en de voorwerpen dit hij terugbracht–, 10
-
-
de site van het Park van Mariemont die door Japanse kunst geïnspireerd is en nu in rehabilitatie is –ingewijd met de terugkomst van de Bouddha Amida en zijn installatie onder een stalen beschut in 2010–, de theeceremonie, die een belangrijke plaats inneemt in onze activiteiten.
Thee in Mariemont Theeceremoniën in het Koninklijk Museum van Mariemont In 2001, schenkt de Urasenke theeschool van Kyoto een echt theepaviljoen aan Mariemont. Ze werd ter demonstratie in een zaal van het museum gebouwd door timmerlui rechtstreeks uit Kyoto gekomen met traditioneel materiaal. Sinds dan worden er maandelijks theeceremoniën georganiseerd voor de bezoekers, gevolgd door een dialoog met de theemeester. De bezoekers kunnen zo gewend raken met de diepere zin van deze ontmoeting rond een theekom. Data: 21 februari, 20 maart, 17 april, 15 mei, 17 juli, 18 september, 16 oktober, 20 november (in het Frans) Deelname: 10€ (ceremonie) + 4€ (ingang tot het Museum). Reservatie noodzakelijk (maximum 20 deelnemers).
11
Atelier « Ontdekking van de Weg van de Thee » Het atelier stelt een meer persoonlijke benadering van de « Weg van de Thee » (chado): de bezoekers, verenigd in het theepaviljoen rond de theemeester, ontdekken de geschiedenis, de gebaren en de symbolen van de thee en leren de belangrijkste gerei stukken die nodig zijn voor de voorbereiding. Een korte meditatie maakt eveneens deel uit van het gegeven onderwijs tijdens dit atelier. Data: 9 juli, 6 augustus en 26 november van 14u tot 17u (in het Frans) ( ! De activiteit van 26 november gaat om 13u30 van start). Deelname: 40€. Reservatie noodzakelijk (maximum 5 deelnemers).
Theeceremonie onder de kerselaars - Sakura Cha Hanami is een Japans woord dat wijst op een typisch Japanse praktijk: de contemplatie van de kerselaars in bloei, de Sakura. Door hulde te brengen aan de bloei van de kerselaars, denken de Japanners in de gunst van de goden van de vegetatie te geraken en zo een welvarende oogst te verzekeren. Vandaag de dag is de Hanami een sleutelmoment in het Japanse gemeenschapsleven: ze komen met vrienden, collega’s of familie samen om te eten en saké te drinken. De thee, die dan ook per liters wordt gedronken, is een lichte thee, als hojicha of bancha. Datum: zondag 24 april (in het Frans). Twee identieke cyclussen worden georganiseerd tussen 11u en 13u en tussen 14u en 16u. Deelname: 10€. Reservatie noodzakelijk (maximum 25 deelnemers per cyclus).
12
Escale au Japon Het project Escale au Japon wil zowel de Japanse collecties van Mariemont in het licht werpen en onze perspectieven verbreden door de scène van de hedendaagse kunst in Japan aan te halen, maar ook recente archeologische ontdekkingen, uitzonderlijke musea en opmerkelijke tentoonstellingen. Twee dagen zullen in 2016 georganiseerd worden. Zaterdag 26 maart - Tussen boeddhisme en shinto In de voormiddag is het de bedoeling de oorsprong van de portieken (torii) traditioneel geassocieerd met de shinto tempels, hun verhaal en hun restauratie beter te leren kennen. De torii in het Park van het Domein van Mariemont zal ook besproken worden. De namiddag wordt besteed aan de ontdekking van de historische relaties en de wederzijdse invloeden tussen boeddhisme en shintoïsme. (in het Frans) Zaterdag 1 oktober - Japan Natuur De tuinen in Japan zullen de hele voormiddag besproken worden. De namiddag wordt besteed aan de ontdekking van het ikebana, en die van enkele Japanse kunstwerken in Mariemont, met een bloemen- of landschapsdecor. (in het Frans) Deelname: 12€. Reservatie noodzakelijk. Senbazuru project: duizend kraanvogels voor Japan In Japan staat de kraanvogel eerst en vooral symbool voor een lang leven: er wordt gezegd dat ze duizend jaar kan leven. Een verzameling van duizend kraanvogels gemaakt in origami (een traditie die dateert uit de 18de eeuw) staat symbool voor de realisatie van een wens van langlevendheid en van alle andere wensen die men voor een ander kan hebben. Het Museum stelt dus voor om, met de hulp van al onze bezoekers, duizend kraanvogels te maken en ze samen te voegen in één slinger die eind 2016 aan de ambassade van Japan geschonken zal worden. Papier en een tutorial zullen ter beschikking staan in het Museum. De kraanvogels worden dan in een grote vaas gelegd en wachten daar om te kunnen vliegen, in december 2016. Het Senbazuru project is met de steun van Michaël David en het Atelier du Lotus rouge opgezet.
13
Bezoeken en ateliers voor families Woensdag 10 februari – van 14u tot 16u30 Ontdek Japan! Ben je tussen 5 en 12 jaar oud? Wil je samen met je familie of vrienden goede momenten doorbrengen tijdens de krokusvakantie? Kom naar het Museum om er een magisch moment te beleven! Samen met je familie zal je Japan ontdekken. Wij reserveren je een namiddag vol exploraties, waar bezoekmomenten afgewisseld worden met ateliers en die zal eindigen met een vieruurtje. Deelname: 2€ per persoon. Eerste zondagen van de maand: 6 maart, 1 mei, 4 december Van 14u tot 16u China-Japan, gisteren en vandaag. Wat kan je van de Chinese en Japanse beschavingen ontdekken in het Museum? De eerste sporen van het Chinees schrift, porseleinen recipiënten, een theepaviljoen, standbeelden van Boeddha... Welke uitvindingen hebben deze beschavingen ons gebracht? Papier, zijde, porselein... En aan wat doen deze twee landen ons vandaag denken? Thee, kalligrafie, origami, sushi's, bento, lanternes, kokeshi, geknipt papier... Een originele ontdekking waar al onze zintuigen aan bod komen. Deelname: 2€ per persoon Eerste zondagen van de maand: 3 april, 2 oktober - van 14u tot 16u Kunsten van Japan. Bezoek van de collecties, gevolgd door een origami atelier. Deelname: 2€ per persoon Woensdagen 20 juli en 17 augustus - van 14u30 tot 16u Japan in Mariemont. Bezoek van de collecties. Deelname: 2€ per persoon
Stage-atelier voor kinderen Van dinsdag 5 tot woensdag 8 april Het oude Japan - het moderne Japan Wat kunnen we van de Japanse beschaving ontdekken in het Museum? Origami, het kabuki theater, kamishibaï en matcha zijn zoveel mysterieuse termen om te verkennen... Voor de kinderen van 6 tot 12 jaar. Deelname: 60€ per kind voor de 4 dagen. 14
Activiteiten voor het individuele publiek Zaterdag 6 februari om 14u30 Bezoek van de tentoonstelling Een Japanse geest en ontmoeting met Catherine Noppe, curatrice van de tentoonstelling. Deelname: prijs van de toegang tot het Museum Zondagen 6 maart en 3 april om 11u Bezoek van de tentoonstelling Een Japanse geest. Deelname: 2€ per persoon Zondagen 29 mei en 19 juni om 14u Een bezoek met voorwerpen die speciaal uit de reserves van het Museum gehaald zijn om het over theater, inkstempel, kleding... te hebben in je Japanse beschaving tijdens de Edo periode. Deelname: 2€ per persoon
VOOR ALLE INFORMATIE EN RESERVATIES: Pedagogische dienst: 064/ 27 37 84 of
[email protected] www.musee-mariemont.be
15
PARTNERS
16
PRAKTISCHE INLICHTING VAN HET MUSEUM CARACAS PR
[email protected] – 0032 (0) 4 349 14 41 – 0032 (0) 495 22 07 92 KONINKLIJK MUSUM VAN MARIEMONT – COMMUNICATIE – PERS RELATIES
[email protected] Mélanie Thiry –
[email protected] – 0032 (0) 64 27 37 44 (Fr - En) Florine Roucour –
[email protected] – 0032 (0) 64 27 37 58 (Fr) Aline Peremans –
[email protected] – 0032 (0) 64 27 37 08 (Nl)
Adres Koninklijk Museum van Mariemont Chaussée de Mariemont, 100 – 7140 Morlanwelz – België. Openingsuren Museum alle dagen OPEN, behalve op maandagen die geen werkdagen zijn, van 10u tot 17u (oktober – maart) en van 10u tot 18u (april – september). GESLOTEN op 1 januari en 25 december. Park alle dagen OPEN om 10u. GESLOTEN om 17u of 18u (afhankelijk van de seizoenen). Toegang verboden voor honden en fietsers. Tentoonstellingen OPEN op dezelfde openingsuren als het Museum. De Kostbare boekenruimte en de Vierkante zaal zijn niet toegankelijk tussen 12u30 en 14u. Contact Tel.: 0032 (0) 64 21 21 93 Fax: 0032 (0) 64 26 29 24 E-mail:
[email protected] Website van het Museum: www.musee-mariemont.be Toegangsprijzen Toegang: 5€ (korting mogelijk). GRATIS toegang tot de tijdelijke en permanente tentoonstelling op de 1e zondagen van de maand. Rondleidingen voor groepen (max. 20 personen) 100 € (volwassenen) en 75 € (scholen/ senioren) + toegang tot het Museum Reservatie verplicht via: 064 27 37 84 of
[email protected] Routebeschrijving Vanuit Brussel: E19, afrit 20 (Feluy), N59 richting Thuin, vervolgens richting Fayt-lez-Manage en Mariemont. Vanuit Charleroi en Mons: E42, afrit 18bis (Chapelle-lez-Herlaimont), N59 richting Thuin, vervolgens richting Fayt-lez-Manage en Mariemont. Parking Voldoende voorzien voor het Museum. 17
18
