Colofon De Koerier is een periodiek, uitgebracht door de studievereniging voor Technische Natuurkunde “Johannes Diderik van der Waals”, in samenwerking met de Studenten Onderwijs Organisatie (STOOR). Beide zijn gevestigd aan de faculteit Technische Natuurkunde van de Technische Universiteit Eindhoven. De Koerier verschijnt zes maal per jaar en is te vinden in de Van-der-Waalskamer. De Koeriercommissie bestaat uit: Suze Verbruggen (voorzitter), Thomas, Lemmens, Alex Zwanenburg, Reinier van Mourik, Martin van Mourik, Don van der Drift, René Joosten en René van Bussel. Kopij vóór de deadline per e-mail naar koerier@ vdwaals.nl. 1e editie, jaargang 49, oktober 2008 De deadline voor Koerier 2 is: 30 november 2008
Inhoud 2. 3. 4. 6. 8. 13. 14. 15. 19. 20. 23. 26. 27. 29. 32. 40. 44. 49. 52.
Redactioneel Op niveau Mogen wij even STOORen Een bruine traktatie Mongoolse paarden Van tractor tot penningmeester Vijftig Vol energie en enthousiasme Gedachten veranderen Superfysica Sjak op....... De VENI-barbecue Mannen van Mars, vrouwen van Venus BuEx Zuid-Korea Dr. EDDY ~ Excitatie vraagt hulp Guinness, whiskey en regen Rare dingen in de ruimte Puzzel Activiteitenagenda
1
Redactioneel
Op niveau
Door Suze Verbruggen
Voorzitterspraat Door Jan Cortenbach
D
Mijn laatste stukje. Ik heb eigenlijk niets te melden. Vanaf nu kan ik achterover gaan liggen in mijn stoel en Joep de Koerier laten maken. Alhoewel? Er zit ook nog een almanak aan te komen, en een Borrellustrumboek. En natuurlijk zijn daar nog mijn stukjes als lid van de Koeriercommissie. Nog genoeg te doen dus komend jaar, hoezo zwart gat?
aar zit je dan. Gisteren op het natentamenfeest bij het E.S.C. geweest, waarbij je weer jammerlijk in de steek gelaten bent door je medebestuursgenoten. Morgen vertrek je op BuEx naar Zuid-Korea. Maar vandaag moet je, met een bonkende hoofdpijn, er nog een stukje voor in de komende Koerier uit persen.
Vinden jullie dit een beetje een kort stukje? Ik ook maarja, ik heb mij het afgelopen jaar suf gepiekerd over onderwerpen voor de redactioneel. Ze zijn op. Ik heb een writers block en het gaat maar niet weg. Gelukkig maar dat niemand dit ooit leest, zal ik maar zeggen.
De sfeer zit er weer bijzonder goed in, hier in de Van-derWaalskamer. Alle bestuursgenootjes zijn hard aan het werk achter hun bureau. En het enige wat ik nog hoef te doen is onder de prachtige klanken van ‘De Jeugd van Tegenwoordig’ een Koerierstukje en een stukje voor in het jaarboek van de VvTP schrijven. Waar het jaarboekstukje deze keer over zal gaan is me nog onduidelijk, als thema hebben ze gekozen voor eenheid. Makkelijk eigenlijk.
Ik wens jullie allemaal een geweldig jaar, veel succes met het nieuwe bestuur, en onthoudt: Zeuren is een mooie traditie binnen onze vereniging. Groetjes Suze
Maar genoeg geblaat daarover. Op het moment dat ik dit stukje aan het schrijven ben komt Koen (handig, zo’n kandi) de Van-der-Waalskamer binnenlopen met een exemplaar van Super Smash Bros Brawl. Je kunt je de panische drukte die hier in de Van-derWaalskamer ineens opwelt wel voorstellen. Maar eigenlijk interesseert het me niet zo veel. Ik zit met m’n kop al helemaal in ZuidKorea. We hebben een paar heerlijke weken voor de boeg met daarin een paar geweldige uitstapjes. Bijvoorbeeld de een scheepswerf van Hyundai Heavy Industries, de grootste scheepswerf ter wereld! Of twee nachten overnachten in een tempel. Mocht het je verder iets interesseren wat we allemaal gaan doen daar, verwijs ik je graag door naar www.vdwaals. nl/buex waar het deelnemersboekje komt te staan met daarin alle activiteiten en uitstapjes.
Redactioneel 2
Koerier 1, jaargang 49
Van der Waals
Verder rest me eigenlijk niets dan je een ontzettend fijne relaxende vakantie te wensen, dat je maar mooi mag uitrusten zodat je het komend academisch jaar weer fris kunt beginnen!
3
Mogen wij even STOORen Door Tim Weekenstro De vakantie lijkt alweer eeuwen geleden en het gewone dagelijkse werk gaat weer door alsof het nooit gestopt is. Het ‘nieuwe’ STOOR-team, bestaande uit Marloes van der Heijden, Marije Haverhals, Ton van Elsten en ikzelf, is in ieder geval al weer druk aan het werk. Zo zijn de propedeusetentamenbundels uitgebracht en zijn wordt er binnenkort een interne stagevoorlichting georganiseerd. De nieuwe eerstejaars hebben in de Intro al kennis mogen maken met STOOR en we zullen ook nog een keer komen vertellen wat we allemaal doen. Het kan echter geen kwaad om nog even op een rijtje te zetten welke werkzaamheden wij verrichten en wat wij voor jullie kunnen betekenen.
4
Op onze website www.phys.tue.nl/ stoor kun je een uitgebreide beschrijving lezen over wat STOOR allemaal doet. Daar vind je onder andere ook oude tentamens, oude presentaties van voorlichtingen notulen van vergaderingen en oude nieuwsbrieven. Rest mij niets anders meer dan jullie veel leesplezier toe te wensen met deze koerier.
Een andere belangrijke taak van STOOR is het, in samenwerking met de faculteit, uitgeven van de maandelijkse nieuwsbrief Stud-N-t Info, die jullie per e-mail ontvangt. Hierin staan belangrijke dingen die je voor je studie moet weten, dus lees hem altijd goed door. Oude nieuwsbrieven zijn op onze site te vinden. Verder begeleiden wij de propedeuse, postpropedeuse en masterraad (P- en PP-raad, M-raad). De P-raad bestaat uit eerstejaarsstudenten, die zes keer per jaar met de docenten en instructeurs overleggen over het onderwijs, de instructies en de tentamens. De docenten en instructeurs stellen de informatie die ze dan krijgen zeer op prijs, want zij willen het onderwijs natuurlijk zo goed mogelijk maken. Een uitgelezen kans dus om je mening te geven. De PP en M-raad hebben dezelfde doelstelling, maar is bedoeld voor tweedeen derdejaarsstudenten respectievelijk de masterstudenten. Koerier 1, jaargang 49
STOOR
STOOR
De doelstelling van STOOR is “het studeren voor studenten op de faculteit Technische Natuurkunde zo aangenaam mogelijk te maken”. Dit bereiken we
onder andere door het maken van tentamenbundels en alle tentamens op onze website beschikbaar te maken, het organiseren van voorlichtingen aan de eigen studenten (denk aan voorlichting over de minoren, de interne en externe stage) en het fungeren als klachtenorgaan en vraagbaak voor studenten. Schroom daarom ook niet om naar ons toe te stappen als je iets te vragen of te klagen hebt! Denk er goed aan dat als je een probleem hebt, dit niet vanzelf opgelost wordt. Je zit nu op een universiteit en er wordt van je verwacht dat je zelf actie onderneemt om je eventuele problemen op te lossen.
Mocht je nog vragen, klachten of suggesties hebben, schroom dan niet om contact met ons op te nemen. Kom in de pauze langs in de STOOR-kamer (nl g0.04, tegenover Van der Waals), iedere pauze (12:30 – 13:30) is er iemand van ons aanwezig. Mail ons op
[email protected] of spreek ons aan op de gang.
5
Een bruine traktatie
naar de Fransman die in de zestiende eeuw onderzoek heeft gedaan naar satésaus. Die dag heeft mijn leven voorgoed veranderd.
Door Koen op ‘t Hoog
6
In het jaar 2000 ging ik naar de middelbare school in mijn geboortestad, Tilburg. Daar stond ik dan, als kleine eersteklasser, voor een imposant gebouw. Ik volgde zes jaar lang alle lessen, maar toen ik naar de vierde klas ging gebeurde er wat met mij. Op een donderdagmiddag fietste ik door de stad naar huis met een paar vrienden. We besloten naar een cafetaria te gaan om even een snack te halen. Het waren echt de hoogtijdagen van de kroket. In die tijd kon je nergens komen of er werd reclame gemaakt voor deze goddelijke lekkernij. De keuze was dus al snel gemaakt in de cafetaria. Door wat andere voorvallen eerder die dag was ik in een zodanig overmoedige gemoedstoestand gekomen dat ik besloot de kroket te combineren met een andere constante factor in mijn leven: satésaus. De geur van de kroket met satésaus alleen al zorgde ervoor dat ik in extase raakte. Het volgende half uur heb ik besteed aan het opeten van de kroket. Na dit half uur ontwaakte ik uit de roes waar ik me in bevond. Ik weet nog goed dat mijn
Koen oefent zijn ALV-gezicht.
De toon voor komend jaar is gezet.
vrienden met grote ogen naar me stonden te kijken. Ze wisten niet wat ze moesten zeggen. Ik had geen besef van wat die satésaus met me gedaan had, maar ik wist dat het een goed gevoel gaf. Toen ik merkte dat het weer goed met me ging, liepen we naar onze fietsen en vervolgden we onze weg naar huis. Doodse stilte hing als een zwarte wolk over de fietstocht. Pas na tien kilometer wilde één van mijn vrienden iets kwijt over de situatie in de cafetaria. Hij opende zijn mond, maar er kwamen geen woorden uit. Zonder ook maar één woord over het incident gehoord te hebben kwam ik thuis en ging ik naar mijn kamer. Ik voelde me beter dan ooit maar toch wist ik dat ik niet tot rust zou komen als ik er niet achter zou komen wat er met me gebeurd was in de cafetaria. De boeken over satésaus die ik in de bibliotheek vond verschaften me geen antwoorden dus ik werd gedwongen mijn zoektocht voort te zetten op het internet. Na lang gezocht te hebben in medische dossiers van verschillende ziekenhuizen Koerier 1, jaargang 49
begreep ik dat ik niet de enige persoon ter wereld was die hetzelfde had meegemaakt. Het effect dat de satésaus op de kroket op mij had bleek bekend te staan als het complex van S.A. téSaus. Vernoemd
Ook in mijn bestuursjaar zal satésaus een belangrijke plek innemen. Gelukkig is er altijd genoeg aanwezig bij de barbecues en op Stratum is het ook op verschillende plaatsen verkrijgbaar. Dus kijk me niet meteen verbaasd aan als je me een keer een kaassoufflé met satésaus ziet eten, maar denk aan die dag in 2004.
Quotes Niels shockeert zijn intro-kids: Ik kan hem hard, ik kan hem zacht, maar meestal zit het er een beetje tussenin. Als ik zat ben wordt-ie wel zachter, trouwens... Ralph Huijgen over zijn introkids: “Wel rot dat ze allemaal aan de cola zitten, nu moeten we wel goed koken.” Introkid over oud GEWIS-voorzitster Marlous: “Wie was die kerel eigenlijk?” Introkid Simone: “Jan….. Gadverdamme.” Jan tijdens de intro: “Waar bij jullie je hart zit, zit bij mij een groot zwart gat.” Rob over de BuEx: “We moesten de DMZ verplaatsen.” Thomas over zijn stage bij Nano: “Het valt me best wel tegen; het is zo’n gepriegel.” Marloes over Jan: “Ik ben blij dat ik er vanaf ben.”
Van der Waals
Van der Waals
Een stukje over jezelf schrijven is altijd een ongemakkelijke opdracht. Ik zou bijvoorbeeld wat standaarddingen over mezelf kunnen vertellen. Maar de meeste mensen weten al wel dat ik schaats en van wielrennen houd. En het is ook geen geheim dat ik een hekel heb aan wortels en vaak death metal luister. Nee, als je mij echt beter wilt begrijpen en wat over mijn belevingswereld te weten wilt komen, dan moet je even verder lezen.
7
Je kunt sushi eten in Rotterdam
Mongoolse paarden
8
Hallo beste lezer, mijn naam is Lorenz Deen en ik zal dit jaar de taak van secretaris vervullen. Op het moment van schrijven zijn we nog net geen week bestuur, maar veel ‘besturen’ hebben we nog niet kunnen doen. Eigenlijk had dit stukje al af en ingeleverd moeten zijn, maar dat is er bij ingeschoten door alle drukte van afgelopen week. In de afgelopen twee jaar heb ik me op verschillende vlakken ingezet voor onze geweldige vereniging. In het eerste jaar ben ik lid van zowel de smoelenboek- als de introcommissie geweest, en in mijn tweede jaar heb ik de grote BuEx naar Zuid-Korea, welke overigens supergaaf was, mede georganiseerd. Gedurende dat tweede jaar heb ik besloten bestuur te gaan doen en samen met mijn vijf collega’s hebben wij een kandidaatsbestuur opgericht. Gevolg was een lange tijd van ‘kandi’ zijn, en uiteindelijk ben ik dan toch hier achter mijn bestuurstafel beland. Tot zover mijn standaard riedeltje over hoe ik hier ben beland. Dan nu een wat informatiever stukje, om een beetje afwisseling te houden. Ik wil mijn resterende woorden spenderen aan het przewalskipaard. Het przewalskipaard? Ja inderdaad, het przewalskipaard. Het lot van dit magnifieke dier hing in het verleden aan een zijden draadje. Rond 1960 raakte de wilde variant van dit juweeltje van de evolutie uitgestorven. Gelukkig waren er in 1900 al een aantal
pientere lui die enige veulens van deze magistrale paardenondersoort gevangen hadden, waardoor dit wonderschone dier nog altijd voortleeft, echter in gevangenschap.
of in het Huangpu district in Shanghai
Het Prezwalskipaard
Kenmerkend aan het przewalskipaard is dat ze gedurende de zomer een beige bruine kleur hebben. Nu zul je vast denken, goh, dat is fascinerend. Maar dat is nog niet alles! Gedurende de zomer past het dier zich aan, waardoor de kleur van de vacht verandert en donkerder wordt. Ik kan me voorstellen dat je na het lezen van dit stukje enorm enthousiast bent geworden over dit dier. In dat geval heb ik goed nieuws voor je: door het actief doorfokken van deze uitmuntende soort worden er elk jaar een zestiental dieren losgelaten ergens in een park in Mongolië. Heb je ook meteen een schitterende bestemming voor je vakantie! Maar daar heb ik het een andere keer nog wel over…
Koerier 1, jaargang 49
www.werkenbijboskalis.nl
Je bent afgestudeerd of je gaat dat binnenkort doen. Je wilt je professionaliteit verdiepen, mensen ontmoeten, je grenzen verleggen. Waarom zou je dat niet letterlijk doen? Boskalis biedt je de kans om de wereld te ontdekken. De wereld van een waterbouwer, die internationaal succes oogst in maritieme infrastructuur. Havens of vaarwegen aanleggen, land uit water creëren, kusten en oevers versterken: we doen het. Net zo goed in eigen land als aan de andere kant van de wereld. En we zijn ambitieus, net als jij.
Maak een wereld van verschil
Daarom zoeken we talent. Mensen met een ondernemende inslag die carrière willen maken, iets van de wereld willen zien en ruimte voor hun eigen ontwikkeling een issue vinden. Teamwerkers. Eén ding is zeker: bij Boskalis wacht je een vliegende start. Afgestudeerd in civiele techniek, werktuigbouwkunde, maritieme techniek, baggertechnologie, offshoretechnologie, land & watermanagement of technische natuurkunde? Kijk op www.werkenbijboskalis.nl om te zien hoe ver je kunt komen. Misschien wel tot Shanghai.
Van der Waals
Van der Waals
Door Lorenz Deen
9
Om een idee te krijgen van de kennis die nodig is om een Röntgenbuis te
10
PANalytical houdt zich bezig met het ontwikkelen en produceren van Röntgensystemen voor de analytische markt. De systemen maken gebruik van Röntgendiffractie (XRD) en Röntgenfluorescentie (XRF) om samples door te meten. Ze worden overal ter wereld gebruikt, van de cementindustrie in China tot aan wetenschappelijke instituten in Amerika. De hoge kwaliteit en betrouwbaarheid van de Röntgensystemen hebben ervoor
gezorgd dat PANalytical wereldwijd marktleider is. Bij PANalytical Eindhoven werken we aan het hart van de Röntgensystemen, namelijk de Röntgenbuis. Dit is het element dat de straling levert die je nodig hebt om je producten te kunnen onderzoeken. Röntgenbuizen zijn er in verschillende soorten en maten, afhankelijk van onder andere het (energie)spectrum waarmee je wilt werken, de intensiteit die nodig is en de vorm van je bundel. Elke buis vraagt dan ook om zijn eigen ontwikkelingstraject, om de prestaties te optimaliseren. Dit gebeurt in de vorm van projectteams, waarin ontwikkelaars met de benodigde vakkennis bij elkaar worden gebracht. Koerier 1, jaargang 49
maken, dit zijn de onderdelen van een typische Röntgenbuis: • Een kathode, waar elektronen worden vrijgemaakt. Het materiaal en de vorm van de kathode spelen een grote rol in het vermogen dat een buis kan leveren; • Onder invloed van hoogspanning worden de elektronen versneld naar de anode. Hier zorgt het elektronenbombardement voor de opwekking van een wit spectrum aan Röntgenstraling. Door verschillend materiaal te gebruiken als anodeoppervlak, is het mogelijk om karakteristieke lijnstraling te creëren; • Omdat er gewerkt wordt met hoogspanning (typisch enkele tientallen kilovolt) is er een isolator nodig om het elektrische veld af te bouwen. De vorm en (de kwaliteit van) het materiaal van de isolator bepalen het maximaal toegestane spanningsverschil en hebben direct invloed op het maximale leverbare vermogen; • Elektronenoptiek, om de elektronen op de gewenste plek op de anode terecht te laten komen. Hiermee is het mogelijk om de vorm en grootte van de bundel te bepalen; • (Hoog)vacuüm, om de elektronen ongehinderd te laten bewegen en voor de hoogspanningsisolatie. De kwaliteit van het vacuüm
Door de combinatie van al deze onderdelen, is het ontwikkelen van een nieuwe Röntgenbuis elke keer weer een nieuwe uitdaging. Naast Röntgenbuizen maken we bij PANalytical Eindhoven nog een aantal andere belangrijke componenten voor de Röntgensystemen, de zogenaamde key modules. Je moet dan denken aan Röntgenoptiek, zoals collimatoren, spiegels en vensters, om de straling in goede banen te leiden. Ook detectoren om de hoeveelheid Röntgenstraling te meten horen hierbij. Bij de ontwikkeling van deze componenten is applicatiekennis van groot belang, zodat onze Röntgensystemen nu en in de toekomst in staat zijn te voldoen aan de steeds hogere eisen die aan de apparatuur wordt gesteld.
Editorial PANalytical
Editorial PANalytical
Wanneer je het woord Röntgenstraling hoort, dan denk je waarschijnlijk aan medische toepassingen, zoals het maken van (Röntgen)foto’s in het ziekenhuis. Of misschien denk je aan beveiliging, zoals bijvoorbeeld het scannen van je bagage op Schiphol. Maar heb je er wel eens aan gedacht dat een hele hoop van de producten in ons dagelijkse leven ook met Röntgenstraling in aanraking zijn geweest? Zo wordt Röntgenstraling bijvoorbeeld gebruikt om het zwavelgehalte in diesel te bepalen, de samenstelling van medicijnen te onderzoeken, maar ook om de hoeveelheid cadmium in rijst te meten. Er is een breed scala aan analytische toepassingen voor Röntgenstraling en dat is waar PANalytical om de hoek komt kijken.
is van invloed op de prestatie van de Röntgenbuis; • Er wordt vermogen gedissipeert in de anode. De opgewekte warmte kan worden afgevoerd door een slim ontwerp van de anode in combinatie met (water)koeling; • Stralingsafscherming, om veilig te kunnen werken met de Röntgenbuis; • En er is natuurlijk ook kennis nodig over Röntgenstraling zelf!
11
Van tractor tot penningmeester Door Luuk Heijmans Hoe kan ik een stukje waarin ik mezelf introduceer beter beginnen dan bij mijn eerste woordjes als peuter. In tegenstelling tot bij vele andere natuurkundige waren dit niet de woorden “nano”, “kwantum” of “optica”. Ook voor het bij andere mensen populaire “mama” was geen plaats tussen mijn eerste woordjes. Mijn gesproken leven begon namelijk met de woorden “tractor” en “koe”. Deze eerste twee woorden zeggen veel over het eerste deel van mijn leven. Ik ben opgegroeid in een huis op het pittoreske Brabantse platteland. Dit lag weggestopt in de weilanden tussen de dorpen Schijndel, Berlicum en Den Dungen. In deze laatste heb ik ook mijn basisschooleducatie genoten.
flinke stap, van een klein dorpje naar de grote stad. In het begin was deze grote stad nog kil en eng. Daarom heb ik in de eerste helft van mijn eerste jaar nog dagelijks op en neer gereisd met trein, bus en fiets. Toen de buschauffeurs echter in de winter besloten om te gaan staken en ik meerdere malen op een bushalte stond te wachten op een bus die nooit zou komen, ben ik actief op zoek gegaan naar een kamer. Deze heb ik enige tijd later ook gevonden.
Op de basisschool werd al snel duidelijk dat ik meer aanleg had voor de exacte vakken dan voor de talen. Mijn toekomstige studierichting was dus al vroeg duidelijk.
Van der Waals 12
Na dit intermezzo werd het toch tijd om te gaan studeren. De keuze voor Eindhoven was niet moeilijk, omdat de sfeer en het lokale accent mij hier het meest bevielen. Toch was het nog een Koerier 1, jaargang 49
Luuk besteed zijn tijd duidelijk goed.
Sinds ik op kamers zit, heb ik meer tijd vrij om ook nog dingen naast mijn studie te doen en ben ik actiever geworden bij Van der Waals. Dit heeft er nu uiteindelijk toe geleid dat ik het komende bestuursjaar penningmeester van deze vereniging ben.
Van der Waals
Omdat mijn leven wel erg snel voltooid zou zijn als ik meteen na de basisschool zou gaan studeren, heb ik daartussen toch maar even zes jaar op het gymnasium gezeten. Ook hier had ik geen moeite met vakken als Wiskunde en Natuurkunde, maar werden er steevast onvoldoendes gehaald wanneer er woordjes geleerd moesten worden.
13
Vijftig
Vol energie en enthousiasme!
Door Jeroen Geerts
Door Joep van Lieshout
14
Mijn naam is Jeroen Geerts, geboren ergens in 1988 in een stalletje nabij Bethlehem. Mijn moeder nog was maagd toen ze van mij beviel. De bekende drie koningen deden ook mij een bezoek aan en brachten me drie cadeaus. Het eerste cadeau was een stapeltje oranje stickers van een studievereniging uit Eindhoven. Het tweede was een potje met Natuurkunde gevulde babyvoeding, welke mijn moeder nog ooit per ongeluk uit haar hand zou laten vallen, nog net voordat het op was. En ten slotte een Bedrijfskundetoetje. En zoals sommigen wellicht weten; ik ben dol op toetjes. Het mocht dan ook geen verrassing zijn dat ik na zes maanden de heerlijke, maar zwaar op de maag vallende studie Technische Natuurkunde in zou ruilen voor de kleinere, luchtige studie Bedrijfskunde. En dat komt mooi uit, want dat betekent dat ik extra tijd heb
om van mijn eerste cadeau kan genieten. Zo ben ik bijvoorbeeld in het vijftigste bestuur van Van der Waals gerold. En laat vijftig nou net mijn lievelingsgetal zijn. Maar dat is weer een heel ander verhaal. Omdat ik nog vijftig woorden over had, heb ik de ruimte hieronder voor 100 euro doorverkocht aan een niet nader te noemen bedrijf (EB-er he). VOOR AL UW OPBLAASBARE ABRAHAMS, SARAHS, BABY’S, OOIEVAREN EN SKYTUBES GAAT U NAAR - niet nader te noemen bedrijf red.-, UW OPBLAASSPECIALIST! -niet nader te noemen bedrijf red.- VERHUURT NU OOK SPRINGKUSSENS! UNIEKE KORTING: NU VIER ABRAHAHMS VOOR DE PRIJS VAN DRIE EN EEN HALVE! Tot ziens in de Van-der-Waalskamer! Jeroen.
Ja Jeroen, alles is te koop, behalve je vrijheid.
Koerier 1, jaargang 49
Mijn grootste hobby is judo, de sport Volgens mij zit ik nu al een half uur die ik al ruim 15 jaar doe. In het begin onverrichter zake naar mijn laptop te staren. was ik daar altijd heel fanatiek in. Maar Het geopende Wordbestand Document1. sinds ik 7 jaar geleden de bruine band doc is nog net zo leeg als toen ik begon. haalde, is het voor mij eigenlijk vooral Als dat zo doorgaat wordt het komend recreatie geworden. En komend jaar zal ik jaar helemaal niks met de redactionele de trainingen naar alle waarschijnlijkheid stukjes in de Koerier. Inderdaad, ik word helaas volledig stil moeten leggen. Maar de Commissaris Koerier van het 50e ach, dat heb ik wel over voor een gaaf bestuur van onze vereniging. Daarnaast zal bestuursjaar. Ik heb trouwens al eens vaker ik ook de taak van Commissaris Interne dingen voor Betrekkingen Van der Waals op mij nemen gedaan. Zo en zal ik onze zat ik in mijn Voorzitter, eerste jaar al wanneer deze in de EJC verhinderd is, “Supersoon: vervangen als een knallend Vicevoorzitter. begin”. Later En hoewel in dat jaar de meesten heb ik ook van jullie mij het “P-kamp waarschijnlijk 007: An offer al kennen vind you can’t ik het dan toch refuse” mede netjes mij even georganiseerd. een beetje voor Hoe werk je een commissaris IB in? Afgelopen te stellen. jaar was ik onderdeel van de Activiteitencommissie Twintig jaren geleden werd ik geboren “Watt?: We’ve got the power”. Aan al in Venlo. Dit maakt dan ook dat mij de deze commissies heb ik al hele mooie eervolle taak toekomt van enige Limburger herinneringen overgehouden en ik in ons bestuur. En deze taak zal een hoop hoop deze herinneringen komend jaar inspanningen met zich meebrengen. te kunnen uitbreiden met een mooi Want laten we eerlijk zijn, een groot deel bestuursjaar. Naast de commissies die ik van de gezelligheid binnen ons bestuur heb gedaan ben ik ook medeoprichter zal van mij uit moeten komen. Toch heb van dispuut “Superstring: geen touw ik er het volste vertrouwen in dat dit zal aan vast te knopen” en heb ik gedurende gaan lukken en dat wij een geweldig jaar mijn hele studietijd slechts enkele Borrels tegemoet gaan. Maar nu weer verder met gemist. Een studietijd die ondanks mijn het voorstellen. actieve verenigingsleven tot nu toe erg
Van der Waals
Van der Waals
Bij het schrijven van stukjes voor in koeriers, almanakken, websites, etcetera is om tot een boeiend eindresultaat te komen veel inspiratie en verbeelding nodig. Meestal zit er niet veel progressie in. Gewoon wachten op die ene geniale impuls biedt meestal ook weinig perspectief. Echter, ditmaal ga ik op het juiste moment overstag. Jezelf voorstellen staat immers in groot contrast met een onbelangrijk stukje, verschil moet er zijn. Laat ik dan ook maar snel beginnen, ditmaal mag het namelijk wat meer zijn. Misschien ga ik zelfs wel een metamorfose, eh, ik bedoel metafoor gebruiken, iets met een evolutie of zo. Nou ja, vooruit met de geit, tijd voor een nieuw beleid! Opeens heb je het, ik raak er zowaar geëxciteerd van! Verlichting uit, spotten aan!
15
voorspoedig verlopen is al zeg ik het zelf. Met 105 ECTS op zak en een net op tijd behaalde P na een vierde poging functies ben ik zelf erg tevreden.
16
Ik denk dat ik hiermee wel de essentie van mijn persoonlijkheid behandeld heb. En ondertussen is het eens zo lege Document1.doc ook een stuk voller geworden. Even opslaan en een mooie naam bedenken en Voorstelstukje Koerier. doc is klaar om naar mijn voorganger verstuurd te worden. Rest mij nog te zeggen dat ik er komend jaar met mijn enthousiasme en mijn Limburgse bloed alles aan ga doen om er een schitterend jaar van te maken. Ik heb er zin in! Booyaka!
Bezig zijn met ‘state of the art’ techniek; de nieuwste componenten en technieken toepassen. Marc van der Sluis (25 jaar) , Design Engineer Radar Receivers: “Ik wilde altijd al werken in de elektrotechniek, maar heb pas na mijn afstudeeropdracht bij Thales de exacte richting bepaald. Ik ontwerp nu het analoge deel van een 4 kanaals Multi Channel Receiver voor de Seastar. Hierbij moet ik mijn ontwerp aan de gestelde specificaties laten voldoen. Dat is niet altijd eenvoudig, maar collega’s zijn altijd bereid je te helpen of je in de goede richting te wijzen. Wanneer de proto dan voldoet aan de gestelde specs, review ik deze en ontwerp de uiteindelijke ontvanger.
Analoge Hoogfrequente Elektrotechniek is zeer interessant omdat je creatief en flexibel met je ontwerp moet omgaan. Ieder aspect heeft direct invloed op de performance van je design. Het is zeer uitdagend om steeds een beter ontwerp te maken. Deadlines zijn dan
Joep geniet in elk geval van het N-feest, of van Anneke?
Koerier 1, jaargang 49
Mark van der Sluis.
een goede handrem. Ook het financiële plaatje moet natuurlijk kloppen.
Editorial Thales
Van der Waals
Maar wat mij volgens veel mensen het meest karakteriseert heb ik nog niet genoemd. En dat is mijn muzieksmaak. Ik ben wat je noemt een heavy junglist, een liefhebber van jungle en drum ’n bass. Deze nog vrij onbekende muziekstroming is mij op het lijf geschreven en beschrijft precies hoe ik in het leven sta: vol energie en enthousiasme! Ik probeer hier dan ook zoveel mogelijk naar te luisteren. Ook op dit moment staat mijn laptop een dikke DnB-set af te spelen. En dat zal volgend jaar in de Van-der-Waalskamer niet anders zijn, zolang ik daar mijn
medebestuursleden en andere leden niet mee stoor tenminste.
17
Wanneer de eerste seriematige ontvanger uit de productie komt, ga je deze Alphatesten. Zodra de resultaten positief zijn, stel je de testprocedure voor de seriekeuring bij productie op en documenteer je het eindproduct. Als Design Engineer maak je zo het hele proces mee van ontwerp tot de serieproductie.
Mijn nabije toekomst? Ik heb net te horen gekregen dat ik de komende paar jaar kan doorgroeien naar een volwaardig Microwave Design Engineer. Er staat ook nog een groot aantal opleidingen in de planning.”
Design Engineer Radar Receivers bij Thales Nederland; jouw eerste carrièrestap? Thales komt graag in contact om samen jouw mogelijkheden te onderzoeken. Thales biedt technici met een afgeronde WO-opleiding Technische Natuurkunde, Wiskunde of Informatica volop carrièrekansen. Wil je meer weten over het werk van een Design Engineer mail dan met
[email protected]. com. Direct solliciteren? Stuur dan je brief en cv naar: Thales Nederland t.a.v. Recruitment, postbus 42, 7550 GD Hengelo of e-mail:
[email protected]
18
Koerier 1, jaargang 49
Door Leroy Schepers Ik kan me nog goed de eerste keer dat ik in de Van-der-Waalskamer was herinneren. Het was tijdens een oriëntatieof voorlichtingsdag en we kregen een rondleiding door het schitterende N-laag. Hierbij kon de G-vleugel natuurlijk niet ontbreken. Verteld werd dat in de Vander-Waalskamer excursies en activiteiten werden georganiseerd door de studenten zelf, naast hun studie. Dit alles zonder tussenkomst van docenten. Met de gang van zaken op mijn middelbare school in mijn achterhoofd dacht ik daar is even over na. “Waarom zou je die excursies en activiteiten willen organiseren? Ik kan wel wat leukers bedenken als ik klaar ben met mijn dagelijkse studeren.” Dat is dus hoe verkeerd een eerste indruk kan zijn, al kwam de indruk die ik had van de ‘Salon’ die dag beter overeen met de werkelijkheid. Drie jaar later is het dan zo dat je bestuur van Van der Waals gaat worden en dagelijks in die zo gezellige Van-derWaalskamer zit. Ook ben je afgelopen twee jaar druk bezig bent geweest om je naast je studie voor Van der Waals in te zetten. Precies dat waarvan ik niet had gedacht dat ik het zou doen, me naast mijn studie inzetten voor een vereniging. In mijn eerste jaar had ik al snel door dat Van der Waals een erg gezellige vereniging is. Dit kwam vooral door de Borrel, maar ook de intro en P-kamp hebben daar erg aan meegeholpen. Hierdoor leek het dus ook al snel leuk om in de Smoelenboekcommissie te gaan en een dispuut op te richten. Dit waren wel de spaarzame momenten waarbij het slim is om eerst enthousiast ja te roepen om
vervolgens te gaan bedenken wat het inhoudt. Het is me wel snel opgevallen hoe leerzaam dat actief zijn nu is en dat het vooral heel leuk is om te doen. Dat waren dan ook de redenen om later in mijn eerste jaar de introcommissie te gaan en later bij de activiteiten- en de Borrelcommissie te gaan. Zo leer je Van der Waals goed kennen en vind je het fijn om veel voor je vereniging te doen. Samen met het feit dat het leuk en leerzaam is (cliché, maar waar), de keuze om plaats te nemen in het bestuur van Van der Waals. En dat is iets waar ik erg veel zin in heb.
Leroy en Leroy, Ehh.. Koen en Koen, of toch Leroy en Koen?
Van der Waals
Editorial Thales
THALES Work is smarter at Thales smartest careers in hightech www.thales-nederland.nl
Gedachten veranderen
19
Superfysica Door Alex Zwanenburg
20
Alvorens over te gaan naar de vraag wat supernova’s zijn, wil ik het eerst hebben over de waarneming van supernova’s. Sommige van deze zwanenzangen zijn helder genoeg om met het blote oog te kunnen waarnemen. De eerste, met zekerheid vastgelegde, supernova werd door Chinese astronomen in het jaar 185 waargenomen. De Chinezen hebben er verschillende vastgelegd. Door de opkomst van de Islam en daarmee de astronomie, onder meer omdat de kalender anders is dan de Joodse en Christelijke kalenders, werden een aantal andere, latere supernova’s waargenomen, waar ook daadwerkelijk een lichtsterkte en grootte aan is verbonden. Zo werd SN 1006 - in 1006, niet geheel toevallig – door ‘Alí-ibn-Ridwán geschat op een kwart van de lichtsterkte van de maan, en een schijnbare omvang van twee tot drie keer de schijf van Venus, wat het de
helderste supernova in geschreven historie maakt. In de loop der tijd werden steeds betere waarnemingstechnieken gevonden waardoor het steeds eenvoudiger is geworden om supernova’s waar te nemen. Toch zijn er in onze melkweg na 1604 geen supernova’s meer waargenomen, en
De Krabnevel.
ook supernova’s buiten ons melkwegstelsel zijn zelden zichtbaar. Het is enigszins vreemd als je bedenkt dat er in dit universum echt ontzettend veel sterren zijn en dat er dus ook redelijk vaak een supernova te observeren zou moeten zijn. Het probleem wordt echter gevormd door stofwolken, althans dat is de verklaring die vaak wordt gegeven. De straling die vrijkomt bij een supernova Koerier 1, jaargang 49
Supernova’s worden opgedeeld in twee typen, origineel genoeg genaamd type I en type II, en hier zijn weer subdivisies in gemaakt. Het onderscheid tussen type I en type II wordt gemaakt door te kijken naar de aanwezigheid van waterstoflijnen in het spectrum van het licht dat door de supernova wordt uitgezonden. Als deze lijnen, meer specifiek de lijnen van de Balmerreeks, duidelijk aanwezig zijn, is het een type II supernova, anders type I. Binnen type I wordt er eerst gekeken naar de aanwezigheid van silicium in de lijnen. Is de absorptielijn van enkelvoudig geïoniseerd silicium aanwezig in de spectra, dan is het van het subtype Ia. Is dat niet het geval, dan wordt er gekeken naar heliumlijnen. Zijn deze lijnen aanwezig, dan behoort de supernova tot het type Ib, zijn ze afwezig dan behoort het tot type Ic. Ook binnen type II bestaan onderverdelingen, maar deze zal ik niet behandelen. Zo op het eerste gezicht zou je zeggen dat type I en type II supernova’s andere
achtergronden hebben, want waarom zou je anders het verschil maken. Echter, type II en type Ib en Ic lijken sterk op elkaar en alleen type Ia is anders. Logisch? Niet naar mijn mening. Wat is dan een type Ia supernova? Type Ia supernova’s ontstaan vanuit witte koolstof/zuurstof dwergen, de restanten van sterren die niet zwaar genoeg waren om in hun voorgaande gedaante over te gaan tot supernova. Witte dwergen kunnen door het invangen van materie, bijvoorbeeld vanuit een ster in de nabije omgeving, de Chandrasekhar limiet ongeveer 1.4 zonnemassa’s – naderen. De Chandrasekhar limiet is de grens waarop de ‘druk’ die wordt veroorzaakt door gedegenereerd elektrongas de ‘druk’ die komt door gravitationele aantrekking niet langer in evenwicht kan houden. Gedegenereerd elektrongas is de macroscopische uitwerking van een fundamentele wet uit de kwantummechanica: fermionen – en dus elektronen - kunnen niet in dezelfde toestand zijn door het Pauliverbod en moeten dus toestanden met steeds hogere energie bezetten. Deze elektronen houden de witte dwerg in stand enkel doordat ze met hoge snelheid bewegen en zo een druk uitoefenen. Net voordat deze limiet wordt overschreden loopt de temperatuur in de kern zo hoog op dat er kernfusie van koolstof kan plaatsvinden. Hierdoor komt er in een korte tijd van enkele seconden zoveel energie vrij dat de witte dwerg compleet uit elkaar wordt geblazen. Type Ia supernova’s zijn voor astronomen erg handig. Omdat ze vrijwel allemaal met dezelfde massa exploderen is hun helderheid en het verloop ook grotendeels hetzelfde. We kunnen aan de hand van de helderheid en het verloop,
Thema: Ruimte
Thema: Ruimte
Als natuurkundigen of natuurkundestudenten hebben we waarschijnlijk allemaal een fascinatie voor supernova’s, of dit nu is vanwege de fysica in deze extreme regimes, nihilisme, mooie plaatjes of een voorliefde voor explosies – hoe groter, hoe beter, en je krijgt ze niet echt groter dan dit. Een supernova simpelweg afschilderen als een exploderende ster doet af aan de complexiteit van deze fenomenen en de interessante natuurkunde die hier een rol speelt.
wordt opgevangen door tussenliggende materie. Nu kunnen supernova’s ook een grote hoeveelheid neutrino’s produceren, maar zoals we weten zijn neutrino’s moeilijk te vangen. Dit is dan ook precies de reden waarom ze zo interessant zijn. Ze vliegen net zo makkelijk door de stofwolken heen en kunnen ons dus direct informatie geven. Het mag ons dan ook niet verbazingwekkend zijn dat bij SN 1987, in de Grote Magellaanse Wolk, er door de Kamiokande neutrinodetector in Japan slechts 12 neutrino’s werden waargenomen, ondanks de nabijheid van dit melkwegstelsel. Dit maakt het al met al niet echt eenvoudig om met enige regelmaat aan supernova’s te kunnen meten.
21
22
Type II, Ib en Ic supernova’s lijken zeer sterk op elkaar. Ze ontstaan allemaal uit sterren met, naar schatting, meer dan 9 zonnemassa’s en hun oorzaak is hetzelfde. Zoals bekend vindt er in de kern van sterren kernfusie plaats. De energie die hierbij vrijkomt zorgt voor een druk die het ineenstorten van de ster onder zijn eigen zwaartekracht voorkomt. Dit gaat door totdat in de kern elementen fuseren tot ijzer, waarna fusie geen energie meer oplevert. De kern van de ster wordt nu enkel op druk gehouden door elektron-degeneratie druk. Mocht de kernmassa nu de Chandrasekhar limiet overschreiden, dan stort de kern verder in en onder invloed hiervan ontstaat zeer sterke gammastraling, die de ijzerkernen weer verder splitsen in heliumkernen en vrije neutronen. De temperatuur neemt nu nog verder toe en het wordt voor elektronen en protonen energetisch voordelig om samen te gaan tot neutronen. Hierbij komt, samen met een ander proces waarbij spontaan neutrino’s en anti-neutrino’s worden gevormd, een stortvloed aan neutrino’s vrij, die zo’n 10^46 Joule aan energie wegdragen. De kern stort verder ineen, en de omliggende schillen vallen naar binnen. Deze stoten uiteindelijk hard de gevormde kern en vormen een schokgolf, verder gestimuleerd door neutrino’s, via een proces dat niet begrepen wordt, die de schillen van de kern scheidt. Wat overblijft, buiten de afgestoten schil, hangt af van de massa van de
kern. Als de massa hiervan de TolmanOppenheimer-Volkoff limiet – waarvan niet duidelijk is hoeveel zonnemassa’s dit is, omdat de fysica hierachter niet goed bekend is – overschreidt, dan klapt de neutronenkern verder ineen en vormt een zwart gat, nog zo’n geliefd astrofysisch fenomeen en mogelijke andere, exotische hemellichamen. De TOV limiet voor neutronen is analoog aan Chandrasekhar limiet voor elektronen en vormt de grens waarop de druk door gedegenereerde neutronen de gravitatiedruk niet meer kan opheffen. Type Ib en Ic supernova’s verschillen van type II supernova’s omdat ze respectievelijk hun waterstofschil en hun waterstofschil en heliumschil zijn kwijtgeraakt. Bij type II supernova’s zijn beide schillen nog aanwezig.
situaties die niet in een laboratorium te reproduceren zijn. Door middel van verbetering van meettechnieken en het bouwen van nieuwere en betere neutrinodetectoren wordt gehoopt meer inzicht te krijgen in de achterliggende processen, waarvan een aantal zaken nog niet duidelijk zijn. Je zou makkelijk een Koerier kunnen vullen met alles wat er over supernova’s te vertellen is, maar ik was van plan het hierbij te laten.
Sjak op de maan Door Alex Zwanenburg
De schillen van een supernova.
Verreweg de meeste supernova’s zijn van de genoemde typen. Er bestaan mogelijk nog andere soorten supernova’s. Supernova’s bieden fysici onder andere een kijk op het gedrag van materie in Koerier 1, jaargang 49
Van der Waals
Thema: Ruimte
zoals we dat op Aarde meten, dus de afstand tot deze supernova bepalen, en we weten dus hoever bijvoorbeeld de desbetreffende melkweg van ons verwijderd is. Een type Ia supernova vormt dus een zogenaamde standaardkaars.
23
Voel je thuis bij het adviesbureau!!!
24
Als afgestudeerde ingenieur beschik je over een up-to-date wetenschappelijke kennis en de nodige competenties om je in uiteenlopende werkgebieden en functies te kunnen ontplooien. Ofwel de opleidingsmethodiek van een technische universiteit is erop geënt om je voor te bereiden tot het oplossen van de complexe vraagstukken voortkomend uit de samenleving. Het bouwen in binnenstedelijke gebieden is een voorbeeld van zo’n complex vraagstuk uit de samenleving. Een projectontwikkelaar heeft een postzegelgebied gevonden in een binnenstedelijk gebied waar hij een appartementencomplex wil bouwen. Hier komen veel vakgebieden uit verschillende disciplines samen en kunnen leiden tot complexe, technische en economische vraagstukken. De architect is bezig met vormgeven en functionaliteit, de projectontwikkelaar denkt
economisch en zegt: “Het is alleen winstgevend met 20 verdiepingen”, de gemeente heeft duurzaamheid hoog in het vaandel staan, bewaakt de omgeving en het gebouw of alles wel voldoet aan de wet- en regelgeving en de aannemer zegt: “Hoe moet ik dat bouwen!” Binnen dit spanningsveld van conflicterende eisen en wensen is de rol van een adviesbureau van cruciaal belang. Een adviesbureau heeft de specialistische kennis in huis om op een creatieve manier probleemoplossingen aan te dragen. Cauberg-Huygen Cauberg-Huygen is een gespecialiseerd advies- en ingenieursbureau met een landelijke dekking. Met een breed scala aan vakgebieden is er voor ieder wat wils. Zo is Cauberg-Huygen actief in de werkgebieden bouw, industrie, infrastructuur, milieu, ruimtelijke ordening en onderzoek. Binnen deze werkvelden is er een ruim aanbod aan vakgebieden, waaronder bouwfysica, geluidbeheersing, milieueffecten, trillingen, duurzaam bouwen, luchtkwaliteit, bodemadvies, brandveiligheid, externe veiligheid, geveltechniek en installatieadvies. Binnen deze vakgebieden heb je de mogelijkheid je eigen weg te kiezen en je verder te ontwikkelen. Met meerdere disciplines in huis, creëert Cauberg-Huygen een duidelijke meerwaarde voor potentiële opdrachtKoerier 1, jaargang 49
Medewerkers aan het woord
Moniek van Leth: Na mijn studie bouwkunde aan de Hogeschool Zuyd te Heerlen, besloot ik mijn studie te vervolgen aan de Technische Universiteit van Eindhoven. Ik koos voor de masteropleiding Building Physics & Systems. Deze studie sloot prima aan bij mijn interesses. Bouwfysica wordt vaak gezien als de natuurkunde van de bouwkunde. De technische kant heeft altijd al mijn voorkeur gehad en het toepassen van de natuurkunde in de bouwkunde zie ik als een uitdaging. Het leuke aan Cauberg-Huygen vind ik dat ik me niet hoef te beperken tot één vakgebied, maar dat ik met alle aspecten van de bouwfysica te maken heb. Zo heb ik de mogelijkheid om een zo breed mogelijke expertise op te bouwen. De open en gezellige sfeer maakt het gemakkelijk bij andere collega’s binnen te lopen voor advies. Verder krijg je bij Cauberg-Huygen al snel een grote mate van zelfstandigheid en zijn er goede doorgroeimogelijkheden. Momenteel werk ik als projectleider binnen de vakgroep bouwfysica. De combinatie van technische kennis en sociale contacten met opdrachtgevers en andere partijen houdt het voor mij uitdagend en interessant!
Tjalle Fijlstra: Tijdens de eindfase van mijn studie wist ik eigenlijk nog helemaal niet wat ik wilde. Ik solliciteerde maar wat in het rond. Min of meer toevallig kwam ik terecht bij een installatieadviseur. Ik mocht aan de slag op de afdeling “Energie”. Een schot in de roos, want dit was werkelijk interessant. Duurzame energie komt steeds meer in opkomst en hier wilde ik meer mee. Cauberg-Huygen bood de mogelijkheid om me volledig op dit onderwerp te richten. Niet alleen de adviesprojecten, maar ook onderzoeksprojecten behoren tot de werkzaamheden. Ik werk samen met ervaren specialisten verspreid over alle vestigingen aan innovatieve projecten. Wat Cauberg-Huygen verder de ideale werkgever maakt is de informele open cultuur en de aandacht voor persoonlijke groei. Er wordt geluisterd naar je ambities en hierop wordt je carrièrepad afgestemd. Al vanaf het begin krijg je eigen projecten en de verantwoordelijkheid om die projecten zelfstandig uit te voeren. Natuurlijk met de noodzakelijke begeleiding waar je op terug kunt vallen. Ik vind Cauberg-Huygen een TOP werkgever!!! Ten slotte Lijkt werken, afstuderen of stagelopen bij een advies/ingenieursbureau jouw interessant, kom dan eens praten bij Cauberg-Huygen of bezoek onze website: www.chri.nl Er zijn kansen genoeg! Voor meer informatie kun je contact opnemen met onze personeelsadviseur Maaike Blom : 038-4221411 of per email
[email protected]
Editorial Cauberg-Huygen
Editorial Cauberg-Huygen
We kennen allemaal het gevoel als je terugkomt van vakantie en de buitenlands -Nederlandse grens overschrijdt. Men zegt: “We zijn weer thuis.” Deze gevoelswaarde van thuis zijn, is niet vanzelfsprekend. Het thuis voelen wordt gecreëerd door de beleving van landschappen en gebouwen, het wonen en werken, de infrastructuur en de natuur. Om deze complexe vorm van de samenleving vorm te geven en te laten voldoen aan de huidige regelgeving en technische mogelijkheden is specialistische kennis nodig.
gevers. Zo kan er snel en effectief gewerkt worden, zijn er korte communicatielijnen en stelt de uitgebreide en diepgaande kennis ons in staat oplossingen integraal in te zetten vanuit diverse invalshoeken. Hierbij staat het belang en de wensen van de opdrachtgever steeds centraal.
25
Mannen van Mars, vrouwen van Venus? Door Reinier van Mourik
De VENI-barbecue Door Peter van Kruisbergen
26
Ik ben als oud-bestuurslid van Van der Waals al op meerdere VENI-barbecues geweest. Het eten is altijd lekker en dit jaar waren de salades werkelijk voortreffelijk. En hoewel iedereen zijn eigen stukje vlees op de barbecue moest reserveren, wat een onnodig lange wachttijd tot gevolg had, werd het vlees op de barbecue vakkundig in de gaten gehouden door leden van het kandidaatsbestuur van Van der Waals. Ook de rest van organisatie was in orde. De tent die buiten stond, was zeker niet overbodig omdat op deze reüniebarbecue duidelijk meer mensen waren afgekomen dan normaal het geval is. Gezellig druk dus.
gemaakt van een van de mogelijkheden die zo’n alumnibarbecue biedt. Via via hoorde ik dat Carolien Lamers werkt op de afdeling van een bedrijf waarmee ik in gesprek ben voor een baan. En als je recruiters moet geloven dan is ieder bedrijf snelgroeiend en dynamisch, heb je overal veel mogelijkheden voor persoonlijke groei en zijn de sfeer binnen het bedrijf en de arbeidsvoorwaarden overal goed. Maar als je echt iets te weten wilt komen over een afdeling binnen en bedrijf, dan kun je toch het beste praten met iemand die er al werkt en die er vooral geen belang bij heeft om de zaken anders voor te stellen dan ze zijn.
Het is vrij eenvoudig om, als je ‘s nachts naar de ruimte staart, om je af te vragen of de planeet waar we op leven de enige plaats in het universum is waar ingewikkelde levensvormen zoals wij bestaan. In fictie wordt dit verlangen van de mens veelal beantwoord door te fantaseren over geavanceerde samenlevingen in verre melkwegstelsels; meestal hebben de organismen daar verdacht veel weg van de mens. In hoeverre is dit mogelijk?
Dus zocht ik haar op. En natuurlijk wilde zij graag haar ervaringen en haar mening met mij delen. Een hele tijd later wist ik alles wat ik van haar weten wilde en bedankte ik haar hartelijk. Dat wil ik hier nogmaals doen, maar vooral ook bedank ik VENI voor het scheppen van de mogelijkheid. Volgend jaar ben ik er weer en wie weet wie ik dan tegen zal komen…
Mars, onze naaste buren?
De vraag of leven in de rest van het heelal bestaat is een van de vragen in de astrobiologie, dat met behulp van fysica, biologie, geologie en filosofie probeert deze vraag te beantwoorden. Onder meer NASA houdt zich ermee bezig, door bijvoorbeeld op Mars te zoeken naar tekens van micobiotisch leven of water, wat gezien wordt als essentieel
Zoals ik al zei, was dit niet de eerste keer voor mij. Andere jaren heb ik vooral lekker gegeten en kennis gemaakt met een aantal alumni. Het zal wel komen doordat ik bijna afgestudeerd ben, maar dit jaar heb ik voor het eerst echt gebruik Koerier 1, jaargang 49
voor celprocessen. Er komt steeds meer bewijs dat Mars vloeibaar water heeft gehad. Ook speculeren wetenschappers dat de atmosfeer van Mars methaan bevat dat continue aangevuld moet worden omdat methaan waarschijnlijk afbreekt in de atmosfeer, wat zou kunnen duiden op microbiotisch leven omdat sommige microbioten methaan produceren en andere methaanbronnen vermoedelijk niet voorkomen op Mars. Wat betreft het uberhaupt voorkomen van microbioten in de rest van het heelal: het is bekend dat er relatief weinig eisen zijn aan de omstandigheden om microbiotisch leven te ondersteunen; op aarde komen ze in extreme omstandigheden voor, dus het is waarschijnlijk dat elders microbioten aanwezig zijn. Over de vraag of intelligent leven ergens anders in het heelal kan bestaan zijn ook theorieen. Een schatting voor deze kans is gegeven door de Drake vergelijking, wat (simpel gezegd) het aantal intelligente maatschappijen dat kan communiceren met ons schat door het aantal sterren in het heelal te vermenigvuldigen met schattingen van de verhouding sterren die planeten hebben, de verhouding planeten die leven zouden kunnen hebben, de verhouding bewoonbare planeten waar ook leven voorkomt en de verhouding leven dat intelligent wordt enz. Schattingen lopen enorm uiteen. Aan de andere kant stelt de Fermi paradox dat als intelligent leven regelmatig voorkomt in ons heelal dat
Thema: Ruimte
Activiteit
De jaarlijkse VENI-barbecue in ‘De Salon’ van studievereniging Van der Waals, het is precies twee weken voor mijn afstudeerpresentatie. Ik heb de hele week hard aan mijn verslag gewerkt en heb er even geen zin meer in. Daarom zit ik als een van de eersten met een biertje aan de bar. Op wat andere Van-der-Waalsleden na is het nog leeg. Niet zo verwonderlijk ook omdat de meeste ingenieurs gewoon moeten werken voor hun geld. Alleen aspirant-leden hebben nog alle tijd. Zelf zal ik binnenkort de overstap maken van aspirant-lid naar volwaardig lid. Al weet ik niet wat het verschil is, behalve dat ik waarschijnlijk iets meer contributie moet gaan betalen.
27
Een ander onderdeel van astrobiologie, dat wel meehelpt met het beantwoorden van de vorige vragen, is de vraag naar hoe leven op onze planeet is ontstaan. Een mogelijkheid is dat in andere omstandigheden op de jongere aarde organische samenstellingen zich vormden uit inorganische; tot nu toe is onduidelijk of dat heeft kunnen gebeuren. Zelfs de TU/e draagt hieraan sinds kort een steentje bij: het nieuwe Instituut voor Complexe Moleculaire Systemen (ICMS) zal onderzoek doen naar zelf-organisatie van moleculen. Als ontdekt wordt hoe het kan zal beter bekend worden of het op andere planeten ook zou kunnen. Een andere mogelijkheid voor het ontstaan van leven op aarde is dat het meegereist heeft op asteroiden of via andere methoden onze planeet heeft bereikt en dus gevormd is op andere hemellichamen, wat als het zo blijkt de vraag of leven op een andere planeet bestaat (bestaan heeft) direct beantwoordt.
Daarnaast kun je je afvragen of er op een andere planeet nog iets bestaat dat afwijkt van zowel leven als nietleven zoals wij het op aarde kennen. Zoals organische vormen bestaan uit
Zo zullen ze er dus niet uit zien.
een aantal basiselementen bestaan er op andere planeten nog dingen die uit andere basiselementen bestaan die processen kennen die analoog zijn aan de processen die wij definieren als essentieel voor leven. Als er leven of anders in het heelal voorkomt zullen we in ieder geval verrast worden, en ik denk niet dat we de ruimtewezens zoals we in fictie kennen erin zullen herkennen.
Quotes Roel H: “Wisten jullie dat Limburgers een nog grotere hekel hebben aan Duitsers dan Nederlanders?” Leroy: “Ik denk dat m’n poep nu best licht is.” Arij: “Dat hele gedoe met Karadzic is eigenlijk een soort Sinterwaals.”
28
Koerier 1, jaargang 49
BuEx Zuid-Korea Door Rob Mensink Na drie toch ook interessante voorexcursies is het bijna zover. Maar eerst nog een koffer kopen en spullen pakken. En de spanning die langzaam maar zeker stijgt. Vergeet ik niets? Oja, zonnebrand… Maar toen was het dan zover: om twee over zeven in de ochtend van 4 juli stapten er 24 ietwat slaperig ogende studenten de trein in. Ieder zeulde één of twee koffers achter zich aan. Eerst naar Düsseldorf, met het vliegtuig door naar Dubai en met een ander vliegtuig naar de bestemming van de reis: Zuid-Korea! We kwamen aan op Incheon Airport, waar een blik naar buiten me deed denken aan dat beruchte Nederlandse weer: bewolkt, regenachtig en rond de 10 graden. Dat had ik deels goed: bewolkt en regenachtig, maar dan ongeveer 30 graden. Gelukkig zijn we tegen een beetje warmte wel opgewassen! De drie weken begonnen druk: de eerste week bezochten we twee paleizen, Seoul National University, LG, de gedemilitariseerde zone, Hynix, kregen we een training in taekwondo en voetbalden we tegen het team van de eerdergenoemde universiteit. De bedrijven die we in die week bezochten, LG en Hynix, zijn mooie organistaties. Waar LG streeft naar het ontwikkelen en verbeteren van “consumer products”, zoals telefoons, plasma tv’s en keukenapparatuur, zet Hynix in op het ontwikkelen van nieuwe soorten computergeheugen. Denk hierbij aan
STT-RAM, wat theoretisch gezien op alle fronten beter is dan alle andere soorten geheugen. Wat beide bedrijven, en eigenlijk alle bedrijven die we gezien hebben, gemeen hebben, is dat ze in het nationaal belang baanbrekend onderzoek doen of een leidende producent zijn. Neem bijvoorbeeld K-STAR, KAERI en KARI. Deze drie instellingen doen allen baanbrekend onderzoek in nationaal belang. (Je mag eenmaal raden waar de K’s voor staan.) Het K-STARproject, bijvoorbeeld, behelst onderzoek naar kernfusie en verdient daarmee internationale aandacht, KARI is het Korean Aerospace Research Institute. Waar Zuid-Korea aanvankelijk geen kennis had van ruimtetechnologie, heeft KARI het gat gevuld. Men heeft in april dit jaar een astronaut de ruimte in te krijgen en men streeft ernaar binnen tien jaar een leidende partij binnen het vakgebied te zijn. Ik noemde ook leidende producenten. Voorbeelden daarvan zijn Hyundai Heavy Industries, Rotem en POSCO. Ik laat ze even kort de revue passeren: Hyundai Heavy Industries is een bijzonder grote scheepswerf. Enkele van de grootste oceaanstomers varen hier de droogdokken uit. Daarnaast worden er ook boorplatformen en industriële robots gebouwd. Rotem ontwikkeld en bouwt ook transportmiddelen, maar zit niet op het water: het bedrijf maakt trein-, tram- en metrosystemen en heeft wereldwijd klanten zitten. En POSCO, tot slot, levert een belangrijke grondstof: staal. En natuurlijk wordt ook onderzoek
Activiteit
Thema: Ruimte
er duidelijke tekens van zouden zijn, of onze eigen civilizatie is niet geavanceerd genoeg om die tekens te ontvangen. Wat we wel doen is om radiouitzendingen van ander intelligent leven proberen te detecteren met radiotelescopen, maar we kunnen alleen maar aannames maken over in welke frequentieband gezocht moet worden.
29
gedaan naar nieuwe en betere manieren om staalproducten te fabriceren. En dan is er een categorie die ik nog niet genoemd heb: universiteiten. We hebben er drie van bezocht: KAIST, POSTECH en de eerdergenoemde Seoul National University. Op die laatste wordt op zo goed als alle vakgebieden gedoceerd. En ondanks dat alleen de beste studenten worden aangenomen, hebben ze er toch zo’n 30.000 van. KAIST en POSTECH nemen ook alleen de beste studenten aan, maar zijn lang niet zo groot. Dat heeft zijn voordelen. Zo geeft KAIST zijn studenten een bonus als ze goed hun best doen: ze hoeven dan geen collegegeld te betalen. En POSTECH past andere lesmethoden toe, die zich beter toespitsen op de studenten.
30
Wat ze in Korea niet kennen is zoiets als Stratumseind. Er zijn genoeg restaurantjes en cafétjes, maar tenten zoals de Stunt of Santé vonden we er niet. Daarmee zeg ik niet dat we niet uit zijn gegaan: we hadden een paar clubs gevonden. En in die clubs staan ze dan niet een beetje chaotisch door elkaar te dansen, zoals wij doen; nee, iedereen staat in rijen met z’n neus richting de DJ. Het had eigenlijk nog het
Zo ook de tempel waarin we een etmaal verbleven. En dat was een best zwaar etmaal. Het begon met uitleg over het boeddhisme en een cursus mediteren. Daarna het avondeten, het avondgebed en om negen uur gaan slapen. Dat moest wel, want om drie uur stond de wekker. Om half vier het ochtendgebed gevolgd door het ontbijt. Daar werd trouwens ook een heel ritueel aan gewijd. Ieder kreeg vier kommen, eentje voor water, voor soep, voor rijst en voor de side dishes. Je mocht geen eten laten liggen en op het einde moest je de schalen schoonmaken met een stuk fruit, zodat ze eigenlijk meteen de kast weer in konden. Als afsluiter van het etmaal wandelden we door de omgeving. Die is daar ontzettend mooi: de tempel is gelegen in de bergen, dus dat brengt mooie wolkformaties, bergstroompjes en heerlijke, frisse lucht mee. In sterk contrast met de tempel staat de gedemilitariseerde zone. Ja, klopt, het is er ook natuurrijk en rustig, maar het is toch een opgelegde vorm van rust. En dat het er zo natuurrijk is, ligt ook meer aan de landmijnen dan aan iets anders. Er hangt daar een erg gespannen sfeer, één die we ons eigenlijk niet voor Koerier 1, jaargang 49
mogelijk hielden. Met reden: twee jaar geleden nog, drieënvijftig jaar na de oorlog tussen Noord- en Zuid-Korea, zijn er geweerschoten gelost omdat een paar Noord-Koreaanse soldaten te ver doorliepen.
Een Koreaanse barbecue.
De DMZ, een mooi voorbeeld van communistische bouwstijl.
Met zo’n ongezellig onderwerp als de DMZ afsluiten, lijkt me een slecht plan. Het laatste waar ik wel over wil vertellen, is het eten. Want als het om eten gaat, zijn wij eigenlijk best eenvoudig: aardappels, groente en vlees. Drie pannen, dat is eigenlijk alles wat de gemiddelde Nederlander nodig heeft.
Oké, en een mes, lepel en vork. De meeste Koreanen, daarentegen, nuttigen hun avondeten buiten de deur. Ze bestellen dan bijvoorbeeld kalbi: een schaal vol met kleine stukjes rundvlees. Daar komen dan nog een stuk of vier side dishes bij, waaronder natuurlijk kimchi. Kimchi zijn stukken heet gekruide kool en alle Koreanen eten het altijd en overal bij. Gelijk hebben ze, want het smaakt best goed. Eén hoofdgerecht en drie of vier side dishes is trouwens nog eenvoudig. In de duurdere restaurants werden er drie hoofdgerechten geserveerd en kregen we er een stuk of tien side dishes bij. En natuurlijk kimchi.
Quotes Rob vertelt een mop: “Wacht even, even zorgen dat ik hem goed vertel.” Augusta over de kamer van Florian: “Het stinkt hier niet zo erg als je zou verwachten.” Koen: “Huh, schimmel op sinaasappels? Dat heb ik nog nooit gezien.” Jeroen: “Ja, maar jij woont niet op kamers” Don over Al Gore: “Serieus, die zou ik zeker pakken.” Rob (tegen Erik van B.): “Erik, met zo’n hoofd ben je ook aantrekkelijk voor 30-plus vrouwen.”
Activiteit
Activiteit
Ik hoop niet dat het lijkt alsof we alleen maar bedrijven bezocht hebben, want was bij lange na niet zo. Integendeel: de eerste avond was het al raak. We gingen naar een noraebang. Dat is Koreaans voor karaoke (norae) en ruimte (bang). Met een groep huur je dan een kamertje met twee microfoons en een groot scherm. En dan meezingen! Dat is daar helemaal in. We zijn zelfs een paar keer door volstrekt vreemde Koreanen uitgenodigd om te gaan noraebangen…
meeste weg van linedancen op J-pop. Wel erg leuk om te zien. Dat brengt me bij de bezienswaardigheden; daar zijn er in Zuid-Korea ook genoeg van. Midden in de stad een groot park, bijvoorbeeld, met 20 meter hoge grafheuvels, of een compleet paleis. Natuurlijk wel een beetje gerestaureerd, een likje verf hier en daar, maar het geeft toch een indruk van hoe het er aan toe ging. En de tempels, natuurlijk. Die lijken op de paleizen, maar zijn nog in gebruik.
31
Dr. EDDY - Excitatie vraagt hulp! Door EDDY Zoek de verschillen, maar ook vooral de overeenkomsten…
Zeer hooggeleerde prof.dr. EDDY,
32
Groeten, ‘Beste’ voorzitter, Om een positieve draai te geven aan deze situatie wil ik je erop wijzen dat je fysieke groei die je hebt doorgemaakt dik opweegt tegen je tekortkomingen. Helaas kan ik je ook niet helpen dit gebrek aan opgedane kennis te verbloemen. Belangrijk is echter dat je je realiseert dat voorzitters van Van der Waals überhaupt nog nooit van toegevoegde waarde zijn geweest binnen een bestuur. Veel voorzitters zijn afgerekend op de periode na hun bestuursjaar en de komende weken zijn voor jou dan ook van essentieel belang. Zorg er dus voor dat je niet in het alom bekende zwarte gat valt!
Met vriendelijke groet,
Succes!
Janoniempje
Dr. EDDY
K’n. Heijnen
lopen, kun je altijd nog terugkomen naar de Van-der-Waalskamer, wat sowieso natuurlijk geen kwalijke zaak is. Groetjes, Dr. EDDY ----------------------------------------Beste dr. EDDY, Doorgaans word ik gezien als een bedeesd/berekenend typetje, wat voor mijn bestuurstaak uitstekend van pas komt. Helaas kom ik in het dagelijks leven soms wel over als een gereserveerd persoon. Maar zo als elk, door mij zorgvuldig opgepoetst muntstuk, heb ook ik een keerzijde. Onfortuinlijk genoeg ga ik pas uit mijn krullenbol nadat ik mijzelf laat vollopen met een niet te verstane, edoch niet nader te noemen, hoeveelheid C2H5OH. Hoe kan ik deze kant van mijn munt beter laten glimmen? Hoogachtend,
Ik snap toch echt niet wat Roel hier in ziet…
Beste Bunny,
---------------------------------------Hey dr. EDDY, Iedereen leert tijdens zijn bestuursjaar iets over zichzelf, alleen kwam dit bij mij uit een ietwat onverwachte hoek a. Door mijn uitzicht op de florerende fauna tussen de F- en G-vleugel van ons prachtige gebouw N-laag ben ik tot het Koerier 1, jaargang 49
Het doet mij deugd dat dit het grootste probleem is aan het eind van jouw bestuursjaar. Hoewel dit toch wel neigt naar een stoornis die door de normale mens ook wel een fetisj genoemd wordt, lijkt de oplossing voor dit probleem erg voor de handliggend; plaats een foto/ filmpje van een of meerdere van je snoezige vriendjes op je iPod. Mochten je verlangens vervolgens echt uit de hand
Aaahh, zelfs op een N-feest is ‘ie nog zo verlegen!
Van der Waals
Van der Waals
Voor aanvang van je bestuursjaar krijg je van alle ervaren oud-bestuursleden te horen hoeveel je leert tijdens je bestuursjaar. Inmiddels zit mijn jaar als voorzitter er bijna op en rest mij de taak om mijn opvolger in te werken. Toen ik onlangs probeerde om hier een begin mee te maken, kwam ik erachter dat mijn opgedane ervaringen op één vinger te tellen waren. In mijn poging om mijn helaas niet al te verstrekkende wijsheid op mijn opvolger over te brengen, kwam ik tot de extreem pijnlijke conclusie dat de enige kennis die ik kon overbrengen bestond uit het gezamenlijk nuttigen van een glas bier in de Van-der-Waalskamer. Hoewel het een positieve ontwikkeling was dat ik dit goudgele gerstenat na een jaar trainen wel binnen kon houden, ben ik geschrokken van het feit dat dit het enige gebied is waarop mijn persoonlijkheid enige ontwikkeling heeft doorgemaakt. Hoe kan ik de rest van de wereld ervan overtuigen dat ik wel iets geleerd heb?
voortschrijdende inzicht gekomen dat mijn voorliefde voor dieren verder gaat dan alleen het plaatsen van afbeeldingen op mij bureaublad. Ik vraag mij dan ook af hoe ik het verlies van deze langorige, wonderlijke wezens die al huppend voor mijn raam met hun pluizige staartjes mij meer gemoedsrust brachten dan een ander warmbloedig wezen tot nu toe gedaan heeft, ooit zou kunnen opvangen.
33
Beste Florijn, Het is moeilijk bescheiden te blijven, wanneer je zo… euhh.. nee goed, ik liet me even meeslepen… het is moeilijk om je persoonlijkheid te veranderen en ik kan hier dan ook geen eenvoudige oplossing voor geven. Vraag jezelf ten eerste af of het nodig is om beide zijden van de munt te laten zien; in sommige gevallen* is het zelfs beter om een zijde bedekt te houden. Ik raad je dan ook aan om niet met een heupflacon Stroh ‘80 de collegezaal te betreden. Misschien is het moment daar om beide zijden met elkaar te verenigen en zo het beste in jezelf naar boven te halen. Succes, Dr. EDDY * zie Bunny -----------------------------------------
34
Nu ik me al 3 jaar staande probeer te houden in de mannenwereld die Van der Waals heet, begin ik me enigszins zorgen te maken. Hoewel de chocolade- en ijsavonden van Curieus een welkome afwisseling zijn op de bier-entietenmentaliteit die Jan en de zijnen het afgelopen jaar in de Van-der-Waalskamer hebben uitgedragen, ben ik nog steeds bang dat het testosterongehalte in mijn lijf danig is toegenomen. Ondanks het feit dat mijn lichaamsbeharing nog niet op het niveau is van mijn lieftallige, pluizige vriendje Ron a.k.a “Hairy Monkey” Saris, neem ik bij mezelf steeds meer mannelijke trekjes waar. Zo begin ik bijvoorbeeld steeds minder gevoelig te raken voor
-xxxLiefs, Mij (love R)
Ilse Toch!
Lieve Jij, Uiteraard ben ik gevleid dat je deze intieme hormonale problemen bij uitstort. Wat me opvalt is dat je de typisch vrouwelijke eigenschap tentoonspreidt dat je alles enigszins overdrijft. Vooralsnog lijkt je probleem niet groter dan het feit dat je minder gevoelig bent voor het waarnemen van menselijke scheten. Godzijdank ben je nog niet zover dat je zelf ongegeneerd lichaamsgassen laat vliegen in het bijzijn van anderen. Want hoewel ik van mening ben dat het een gezonde eigenschap is van mannen dat ze af en toe dwarszittend lucht laten ontsnappen, is dergelijk gedrag bij vrouwen niet geoorloofd. Dit is namelijk ronduit smerig! En vies. En gewoon godverdomme niet normaal! Maar goed, even over je lichaamsbeharing… dat is ook al zoiets he! Mannen mogen haar hebben, maar vrouwen… blugh! Dus mochten de zwarte sprietjes zich een weg door je vrouwelijke huidje vinden, harsen die hap! Als je je stoort aan de excessieve Koerier 1, jaargang 49
Van der Waals
Van der Waals
Lieve dr. EDDY,
boeren, windjes, pufjes, scheetjes en ronduit harde knallers. Hoe oh hoe kan ik mijn oestrogeengehalte op peil houden?
35
werken bij TMC geeft mij een trots en tevreden gevoel 100% WERKONDERNEMERSCHAP > LANGDURIGE ARBEIDSRELATIE
haargroei van je verschrikkelijk harige aapje, is harsen overigens ook een serieuze optie… Desnoods doe je het wanneer hij zich weer eens, door een niet nader te verklaren oorzaak, in een comateuze toestand bevindt! Al met al denk ik dat je je niet al te veel zorgen hoeft te maken. Ik denk dat het onvermijdelijk is dat je bepaald gedrag binnen een macho mannengemeenschap op een gegeven moment gaat tolereren, maar zoals gezegd, houd jezelf in de gaten!
om naar de kapper te gaan. Dit heb ik natuurlijk niet gedaan, want de nerdjes binnen Van der Waals hebben natuurlijk kaas noch brood gegeten van modezaken en haartrends. Tot mijn grote ergernis bleven de opmerkingen met betrekking tot mijn haarstijl mij om het hoofd vliegen. Mijn vraag is dan ook hoe ik hier het best mee moet omgaan en is er een mogelijkheid dat ik de rest kan overtuigen van de schoonheid van mijn goddelijke haardos?
Groetjes,
Hoogachtend,
Dr. EDDY
h.a.a. R. Mensink h.t. Commissaris Externe Betrekkingen
> INDIVIDUELE WINSTDELING > 1-op-1 CARRIÈRE COACHING > WERKZAAM IN EEN GESPECIALISEERDE, ONDERNEMENDE BUSINESSCEL
----------------------------------------Vera Suiskens 100% TMC werkondernemer
TMC Physics, het enige fysicahuis in Nederland, is gespecialiseerd in het inzetten van werkondernemers binnen de fysica competentie. Hiermee heeft TMC Physics een pionierspositie verworven in haar type dienstverlening met het inzetten van fysici op flexibele basis bij opdrachtgevers op locatie.
Na mijn studie thermodynamica en luchtstroming op de Werktuigbouwkunde Faculteit CTU te Praag, ben ik in 2006 in Nederland gestart met mijn eerste baan. Via TMC werk ik momenteel in de thermische groep bij Philips Applied Technologies. De principes van het werkondernemerschapsmodel vormen een unieke combinatie. Werken voor TMC biedt mij de mogelijkheid om coachingsessies te volgen, waarmee
Van der Waals
Onze klantenkring kenmerkt zich door diversiteit en varieert van (contracted) research tot systeemen productontwikkeling in verschillende sectoren waaronder: halfgeleiders, zonnecellen, medische systemen, defensie, olie & gas. TMC Physics heeft een bijzonder hoog opgeleid en internationaal karakter. Van onze werkondernemers is 90% academisch opgeleid, waarvan het merendeel een promotie succesvol heeft afgerond en ongeveer de helft van onze mensen heeft een buitenlandse nationaliteit. Een kleurrijke groep mensen verbonden door een gezamenlijke passie: fysica.
36
ik mezelf verder kan ontwikkelen en ik de juiste carrièrestappen kan maken. Daarnaast heb ik bij TMC veel leuke collega’s, met wie ik mijn kennis en professionele ervaring deel. Individuele winstdeling geeft mij het gevoel van betrokkenheid bij het bedrijf. Persoonlijke aandacht en goede communicatie binnen TMC zorgen voor een grote klanten- en werkondernemerstevredenheid. Kortom: werken bij TMC geeft mij een tevreden en trots gevoel, waardoor ik mijn werk met veel plezier verricht. TMC is een dynamisch jong bedrijf waar je jouw carrièrewensen succesvol tot stand kunt brengen!
TMC Physics is een businesscel van TMC Technology & ICT, member company van TMC Group N.V.. Sinds november 2006 heeft TMC Group N.V. een notering aan Alternext Amsterdam.
Koerier 1, jaargang 49
TMC Physics B.V. Flight Forum 107 – Postbus 700 – 5600 AS Eindhoven – Tel. 040 239 2260 – Fax 040 239 2270 –
[email protected] – www.tmc.nl
Eerlijk gezegd weet ik niet zo goed waar ik moet beginnen. Ik denk dat het belangrijk is dat ik gestructureerd mijn verhaal doe, dus ik zal proberen dit zo goed mogelijk te doen (en hier jammerlijk in falen, red.). Het begon uiteraard op 19 september 2007, de wisseling was nog maar net een feit en ik had meteen al moeite met het openhouden van mijn ogen. Ik wist dit gelukkig nog te verbergen, maar het zou een voorbode zijn voor de rest van mijn bestuursjaar. Op een van de ALV’s is het me namelijk niet gelukt wakker te blijven en dit is mijn coup helaas niet ten goede gekomen. Dit was echter nog geen dieptepunt. Bij de daaropvolgende ALV’s deed ik mijn uiterste best om wel wakker te blijven en ben hier, al zeg ik het zelf, met vlag en wimpel in geslaagd. Tot mijn grote verbazing werd ik toen opeens aangepakt in een motie van de ALV. In deze motie werd mijn haardracht bekritiseerd en werd mij sterk aangeraden
h.t. Excursie
Commissaris
Buitenlandse
Zoek wederom de verschillen en overeenkomsten…
He slaapkop, Allereerst wil ik je complimenteren met het feit dat je verhaal na een paar ingrepen van de redactie nog enigszins gestructureerd is geworden. Het is dr. EDDY ook opgevallen dat het openhouden van beide ogen voor jou vooral in het begin van je bestuursjaar moeilijk is geweest. Met de stelling dat je de volgende ALV’s voor het openhouden
Van der Waals
Onze fysica werkondernemers zijn actief in research, development en engineering op onder andere de volgende gebieden: product & process modellering, vloeistof- en gasstroming, lasers & optica, materiaalkunde, dunne film technologie en nano technologie. Zij worden daarbij ondersteund door een team van account managers die zelf ook een opleiding in de natuurkunde hebben genoten.
Geachte dr. EDDY,
en
37
38
Succes bij dreaming!
de
kapper
en
stop
Beste Suze, Het moge duidelijk zijn dat het bovenstaande bericht in beginsel geen directe vraag is, maar inzake deze kwestie wil dr. EDDY toch even het recht in eigen handen nemen en jou voorzien van enkele goedbedoelde adviezen. Dit bericht ben ik het afgelopen jaar namelijk meerdere keren in mijn toch al zo volle inbox tegengekomen en aangezien ik over het algemeen in het bezit ben van een overvolle agenda (feesten, Borrelen, sporten, slapen enz…) zit ik niet op dit soort last-minute afspraken te wachten. Een bericht als deze is namelijk een voorbode van groots onheil, zoals bij de vorige Koerier, waarin vele tere studentenzieltjes, die al enkele weken uitkeken naar het moment waarop hun prangende vragen zouden worden beantwoord, van een deskundig advies verschoten bleven. Vanwege het nogal lamme karakter dat de meeste disputen binnen onze vereniging kenmerkt, een
Nog even Mark...
He Mark! PUT YOUR BEER DOWN, GET YOUR FAT ASS OFF THE COUCH AND START MOVIN’, B*TCH!!! Met vriendelijke groet, Dr. EDDY
Dr. EDDY
---------------------------------------
----------------------------------------
Beste dr. EDDY,
Beste dr. EDDY, Ik pas niet meer in mijn pak. Help, help, help, ik krijg tieten! Groeten,
De uiterste deadline voor de volgende Koerier is morgen. Groetjes, Suze
Koerier 1, jaargang 49
Groetjes, Dr. EDDY
Quotes Suze: “Ik ben gewoon undercover moslim.” Thomas vindt Ron’s schoenen niet mooi: “En ze zijn geel!” Leroy: “Eerst iemand op z’n schouder tikken en dan in z’n gezicht spuiten.” Marloes: “Je ziet er een beetje verhit uit.” Jan: “Ja, dat komt door Florian.” Suze: “Zo’n internetdinges.” Jan: “Dat heet een browser.” Suze: “Is dat ook niet zo’n beestje van...” Jan: “Das Bowser.” Ramon: “1 oktober ben ik overal vanaf.” Leroy: “Hoezo, ben je dan afgestudeerd?”
Bierbuikje
feit waarvoor je als koeriercommissaris meerdere malen bent gewaarschuwd, is een andere tactiek vereist. Voor het verkrijgen van een leuk stukje is het noodzakelijk om ruim voor de deadline te beginnen met het zogenaamde schoppen. Daarnaast zal één goedgeplaatste schop ruim op tijd helaas niet volstaan en ééntje vlak voor de deadline zeker niet. Ondanks het feit dat je naast het schoppen van de disputen natuurlijk nog genoeg andere zaken aan je hoofd hebt als bestuurslid wordt het regelmatig schoppen en zeuren om een stukje door de disputen altijd zeer op prijs gesteld. Ik hoop dan ook dat je dit met nadruk mee wil geven aan je opvolger zodat de Koerier in het vervolg nooit meer zonder een paar welgemeende adviezen van mij in de schappen komt te liggen.
Van der Waals
Van der Waals
van je ogen met vlag en wimpel bent geslaagd, vind ik echter wat voorbarig. Tenzij je bedoelt dat zowel de vlag als de wimpel halfstok hingen natuurlijk. Waar jij vindt dat dit onderwerp met de uitgevoerde motie afgedaan is, denk ik dan ook dat het nog steeds een probleem is. Sterker nog, ik ben van mening dat je grootste probleem, namelijk je excentrieke haardracht, zijn oorzaak vindt in het continu dichtvallen van je ogen. Het is algemeen bekend dat wanneer men ’s ochtends met half gesloten ogen in de spiegel kijkt, men een positiever beeld van zichzelf ziet. Nu wil ik je uiteraard niet aanmoedigen om de hele dag met een spiegel rond te gaan lopen, maar om wel een keer in eentje te kijken wanneer je voor de verandering wel een keer beide ogen langer dan 3 seconden open kunt houden. Hopelijk zie je dan zelf in dat een bezoek aan een kapper/haarstylist(e) hoogst noodzakelijk is. Zo niet, dan moet je je eens afvragen of je niet zelf het nerdje bent dat geen verstand heeft van “modezaken en haartrends”. Je moet dan ook niet verrast zijn als de opmerkingen met een grote boog om je hoofd/haar blijven vliegen.
39
Guinness, whiskey en regen Door René van Bussel Een nieuwe rubriek in de Koerier. Af en toe verdwijnen >4e jaarsstudenten voor een aantal maanden naar het buitenland. Wat doen ze daar? En waarom?
40
Ik heb me in Dublin bezig gehouden met het modelleren van een electronegatief plasma. Ik ga er van uit dat iedereen die dit stukje leest wel weet wat een plasma is. In een plasma dat electronegatief is komen naast de gebruikelijke positieve ionen ook een significante hoeveelheid negatief geladen ionen voort. Dit kan gebeuren doordat van een bepaalde stof de atomen makkelijk een extra elektron oppikken. Electronen zijn er in een plasma vanzelfsprekend genoeg. Een van de gassen met deze eigenschap is zuurstof. De aanwezigheid van negatieve ionen heeft natuurlijk invloed op het plasma. Ze hebben dezelfde lading als de elektronen, maar een flink grotere massa. Als er maar genoeg van zijn nemen ze de rol van negatieve ladingsdragers over, wat tot allerlei leuke effecten kan leiden.
Het model werkte, maar over de resultaten zal ik niet te veel zeggen; ik moet namelijk mijn verslag nog schrijven. Ik heb voor Ierland gekozen omdat het mij een geweldig land leek om drie maanden te verblijven. Men spreekt er Engels en de wetenschap wordt op redelijk niveau bedreven. In (de republiek) Ierland is Dublin de enige stad van betekenis (meer dan een kwart van de Ieren woont er), dus daar hoefde niet lang over nagedacht te worden. Ik woonde in een buitenwijk van Dublin, waar niet zo veel te doen was. De echte pubs bevinden zich in het centrum. Niet te missen is natuurlijk Temple Bar, dé uitgaansstraat in Dublin. Ga hier naar toe om zatte mensen te zien die een vrijgezellenweekend houden, voor de authentiekere plaatsen, vraag de auteur. Nu ik het woord genoemd heb, die Ieren weten inderdaad om te gaan met de verschillende alcoholische dranken in de wereld. Ben je een fan van Guinness, Koerier 1, jaargang 49
De kliffen bieden een schitterend uitzicht.
Het is net de ‘Salon’.
Ook de toeristische sector houdt zich voornamelijk bezig met de drank. Er zijn genoeg prullen met logo’s van whiskeyen biermerken te verkrijgen. Maar ook de geschiedenis, Britse overheersing en opstanden daartegen, en de literatuur, er komen opmerkelijk veel bekende schrijvers en dichters uit Ierland, krijgen voldoende aandacht. De natuur is ook de moeite waard om te bekijken, maar hiervoor is het absoluut noodzakelijk Dublin zelf te verlaten. Zo heb ik een dagtochtje gemaakt naar het schiereiland Howth Head. Hier zijn mooie kliffen waar je langs af kunt wandelen. Dit is echter niet aan te raden bij regen en flinke wind. Laat dit toevallig net het geval zijn op de dag dat ik besloten had hier heen te gaan. Buiten deze uitzondering is het weer tijdens mijn tijd in Dublin super
meegevallen. Natuurlijk, het heeft zo af en toe geregend en op momenten zelfs flink, maar over het algemeen is het weer erg goed geweest. Het klimaat voorkomt dat het ooit dertig graden Celsius zal worden, maar ik ben van mening dat dergelijke temperaturen sowieso overbodig zijn. Het weer wat ik heb meegemaakt was echter uitzonderlijk, of zoals een Ierse huisgenoot zei over het klimaat: “In mei, dan regent het. De hele tijd.” Al met al heb ik in Dublin een supergave tijd gehad. Ik heb drie maanden volledig in mijn eentje in een ander land gewoond, nieuwe vrienden en kennissen moeten maken, bier gedronken en voetbal gekeken met Ieren, ook nog wat bekenden mogen ontmoeten en ook nog tijd gehad om hier van te genieten.
Niks mis met het Ierse weer.
Leden in het buitenland
Leden in het buitenland
Ik ben René van Bussel, inmiddels al zesdejaarsstudent en was het laatste trimester van het afgelopen jaar toe aan een externe stage. In het kader hiervan ben ik naar Dublin geweest om daar aan de Dublin City University een modelleeropdracht te doen aan een electronegatief plasma. Buiten deze serieuze zaken heb ik natuurlijk ook de stad zelf verkend en de toerist uitgehangen.
Mijn model bestond uit een ééndimensionaal plasma, waar de positieve ionen werden aangemaakt in het midden en aan de randen weer verdwenen. Negatieve ionen worden geproduceerd evenredig met de hoeveelheid elektronen en verdwijnen evenredig aan de concentratie negatieve ionen zelf. Ook dit is weer gelokaliseerd in het midden van het plasma. De elektronen werden min of meer als opvulmiddel gebruikt. Dit alles werd berekend in een vloeistofmodel met behulp van een programma in C.
probeer dan ook de andere Ierse bieren een keer. Houd je er niet van (zoals ik), laat dan ook de andere locale brouwsels staan. Naar mijn bescheiden mening heeft men meer verstand van het stoken van whiskey. Aan de correctoren: dit woord is correct gespeld. Alleen in Ierland heeft het een e, in de rest van de wereld niet.
41
42
Peutz houdt zich bezig met allerlei alledaagse en minder alledaagse problemen bij nieuwe, maar ook bij bestaande gebouwen. Iedereen kent wel bepaalde winderige plekken in de bebouwde omgeving (fiets maar eens onder het hoofdgebouw van de TU/e door). Je kunt natuurlijk een gebouw ergens neerzetten en hopen dat het goed gaat, maar je kunt het ook eerst berekenen of in de windtunnel meten en dan het ontwerp aanpassen om problemen te voorkomen. Het zelfde geldt voor een concertzaal, het is handiger om eerst te bepalen hoe de akoestiek wordt, dan pas tijdens de première er achter te komen dat het totaal niet klinkt. En daar kan Peutz bij helpen. Nou zul je je misschien afvragen wat je als natuurkundige in de bouwwereld moet. Dat blijkt minder vreemd dan het lijkt: of het nu atomen of gebouwen zijn, ze zullen zich uiteindelijk toch gewoon aan de natuurwetten moeten houden. Of het nu gaat om industrielawaai, thermisch
comfort in een kantoor, windhinder van hoogbouw of rookverspreiding bij brand. Het is allemaal terug te brengen tot onder meer golven, trillingen, stromingen en energie- en massabalansen. En dat zijn nou zaken waar je als natuurkundige verstand van hebt. Om maar eens iets over mijn eigen vakgebied, brandveiligheid, te vertellen. Bij brandveiligheid bestaat vaak de indruk dat het allemaal vooral gaat om een heleboel regeltjes en wetten, en dat is tot op zekere hoogte ook wel zo. Maar als je een gebouw wilt bouwen, werken deze regels vaak erg beperkend. Het is niet erg wenselijk om een brandwerende wand halverwege een sportzaal te moeten zetten of een parkeergarage in kleine hokjes te moeten opdelen. Vaak is dit ook niet nodig. De regels zijn bedoeld om in alle omstandigheden een veilige situatie te realiseren, maar vaak is het mogelijk om een veilige situatie te Koerier 1, jaargang 49
Nou is het natuurlijk heel leuk dat je aan van alles kunt rekenen, maar nog leuker is het als je er ook aan kunt meten. Daartoe heeft Peutz een scala aan laboratoria: Het akoestisch lab voor bijvoorbeeld het bepalen van de geluidsisolatie van vloerconstructies, maar ook voor het meten aan akoestische schaalmodellen van complete concertzalen. In het bouwfysisch lab kunnen bijvoorbeeld hele kantoren nagebootst worden inclusief het verwarmingssysteem en de invloed van personen, de zon en buitentemperatuur. In de windtunnel wordt gemeten aan onder meer hoogbouwprojecten, hele stadsdelen zoals de Amsterdamse Zuid-as of Rotterdam staan hierin. In het brandlab kan de
brandwerendheid beproefd worden.
van
constructies
Het werk zelf is bij Peutz erg gevarieerd. Naast het ‘echte’ ingenieurswerk zul je regelmatig overleggen met opdrachtgevers of de overheid. Je zult dan ook technisch complexe materie begrijpelijk moeten kunnen verwoorden, zowel binnen als ook buiten je eigen vakgebied. Ook heeft iedereen zijn eigen belangen, die je op een goede manier zult moeten afwegen. Ondanks dat het technisch werk is, zul je vaak rekening moeten houden met een juridisch referentiekader. Bij het werk aan bestaande gebouwen zul je soms metingen of inspecties moeten uitvoeren. Je moet dan niet verbaasd zijn als je ineens in een kruipruimte (liefst met lekkende riolering) ligt of het betere sloopwerk aan een dakconstructie staat uit te voeren. Geïnteresseerd? Kijk dan eens op www. peutz.nl.
Editorial Peutz
Editorial Peutz
Na mijn studie natuurkunde aan de TU/e, zo’n 2 ½ jaar geleden, heb ik besloten om niet bij een zekere chip- of gloeilampenfabriek, maar bij Adviesbureau Peutz te gaan werken. Peutz is een ingenieursbureau op het gebied van bouwfysica en –akoestiek, lawaaibeheersing, brandveiligheid en milieutechnologie.
creëren zonder letterlijk aan de regels te voldoen, dit moet natuurlijk wel aangetoond en berekend worden. Een brand mag op het eerste gezicht grillig lijken, het gaat uiteindelijk om zaken als de toe- en afvoer van zuurstof en verbrandingsgassen, de productie en afvoer van hitte en een massadebiet aan rook. En daar valt heel goed aan te rekenen. Je kunt hierbij denken aan de geometrie en temperatuur van uit ramen uitslaande vlammen, of de rookverspreiding in grote ruimten. Hierbij komt een hele reeks aan rekentechnieken te pas, van eenvoudige spreadsheets tot geavanceerde numerieke technieken zoals computational fluid dynamics (CFD), en dit geldt zeker niet alleen voor brandveiligheid maar voor alle vakgebieden bij Peutz.
43
10 rare dingen in de ruimte Door Thomas Lemmens 10 rare dingen in de ruimte (of dingen waar we eigenlijk geen idee hebben waarom ze er zijn, wat ze doen of hoe we er geld aan kunnen verdienen). 10. Bruine Dwergen
ware het niet dat ze een heel klein beetje licht uitzenden. Hoe dan ook blijven het rare dingen. Wetenschappers vermoeden dat er misschien wel zoveel bruine dwergen zijn als sterren. Sinds de ontdekking in 1995 is er echter maar een handvol ontdekt. 9. Neutronensterren
Een neutronenster kan met zijn enorme zwaartekracht gas en stof uit een andere ster zuigen. Wanneer deze materie het oppervlak van de neutronenster raakt, wordt een gedeelte van de materie door straling en rotatiekrachten terug het heelal ingeblazen. Dit resulteert in een sterrenwind die met 7,2 miljoen kilometer per uur door het heelal blaast.
geworpen wordt met honderd kilometer per uur.
Neutronensterren hebben hun eigen ‘zonnevlammen’. Maar een enkele neutronenstervlam produceert in een paar uur evenveel energie als de zon produceert in een jaar. Daarnaast roteren ze tien tot honderd keer per seconde en ze hebben magneetvelden die biljoenen keren sterker zijn dan die van de aarde. Deze velden focussen alle elektromagnetische straling in twee dunne stralen, waardoor ze als een vuurtoren in de ruimte staan.
Meer onderzoek is gewenst naar deze straling, maar omdat zo weinig als één UHEKS-deeltje per vierkante kilometer atmosfeer de aarde raakt, blijft het bestuderen ervan lastig.
44
Bruine dwergen zijn de buitenbeentjes van het universum. Ze hebben een beetje een bijrol in de film die ‘Het Heelal’ heet: het zijn geen figuranten, maar ook geen echte sterren. Ze zijn te groot om planeten te zijn, maar te klein om de thermonucleaire fusie te genereren om echte sterren te worden. Bruine dwergen staan helemaal op zichzelf. Sommige zwerven in hun eentje door het heelal, terwijl anderen een binair systeem aangaan met een echte ster. In dat laatste geval zijn het welhaast planeten,
Neutronensterren zijn de zombies van het heelal. Een grote ster komt aan zijn einde in een grote explosie genaamd een supernova. Wanneer een ster groot genoeg is – zo’n vier tot acht meer massief dan de zon – kan de kern imploderen, totdat de dichtheid zo groot wordt, dat de protonen en elektronen worden samengepakt tot elektronen. Deze neutronenster kan de massa van 1,4 zon samenpakken in een bol met een doorsnede van elf tot twintig kilometer.
Koerier 1, jaargang 49
De atmosfeer van de aarde wordt regelmatig gebombardeerd door kleine hoeveelheden ontzettend energetische kosmische straling, een type dat slechts een decennium geleden is ontdekt. Niemand weet waar het vandaan komt en waarom. Van minder energetische kosmische straling (tot 1014 eV) is al langer bekend dat zij onze aarde bestrijkt. Honderd geladen deeltjes of fotonen botsen iedere seconde met iedere vierkante meter van de aardatmosfeer. Van vele wordt gedacht dat ze stammen uit ons eigen sterrenstelsel en worden veroorzaakt door supernovae. UHEKS kan daarentegen energieën bevatten tot 1020 eV. Dit is evenveel kinetische energie als een honkbal die
7. Elektrostatische levitatie Astronauten aan boord van de Apollomissies in de jaren zestig en zeventig berichtten een rare gloed aan de horizon van de maan, zoals in de aardse atmosfeer zou kunnen voorkomen. Dit was onverwacht, omdat – afgezien van een paar atomen die verdampen uit het oppervlak van de maan – onze satelliet nauwelijks een atmosfeer heeft. Waren het maanwolken of een aurora? In werkelijkheid was de gloed afkomstig van de reflectie van het zonlicht door stofdeeltjes die worden opgelift van het oppervlak van de maan. Dit proces heet elektrostatische levitatie. Het zonlicht geeft een elektrostatische lading aan de stofdeeltjes op de maan, waardoor sommige worden opgelift van het oppervlak. Het zorgt er zelfs voor dat maanstof uiteindelijk op aarde kan belanden.
Thema: Ruimte
Thema: Ruimte
8. Ultrahoge energetische kosmische straling (UHEKS)
Een decennium lang bleef het een mysterie waar deze straling vandaan kwam. Pas in november 2007 werd de theorie geopperd dat ze afkomstig zouden zijn van de enorm massieve zwarte gaten in de kernen van nabijgelegen sterrenstelsel.
45
6. De atmosfeer van de zon Als je je hand in de buurt van een kampvuur houdt – zeg maar in diens atmosfeer – wordt deze warm. Hoe dichterbij je je hand houdt, hoe warmer deze wordt. En als je je hand in het vuur zou steken, zou deze nog heter worden. Op die manier verwacht je ook dat de zon het warmst is in de kern, en dat deze koeler zou worden je naar het oppervlak toe zou bewegen en daar voorbij. In werkelijkheid is de temperatuur zo’n 15 miljoen graden Celsius en daalt deze tot vijfduizend graden Celsius aan het oppervlak, maar stijgt de temperatuur sterk in de atmosfeer van de zon, de corona, tot twee miljoen graden Celsius. Datzelfde geldt voor andere sterren.
46
Dat is raar, omdat er een natuurkundige wet is die zegt dat dit niet kan. De tweede wet van de thermodynamica stelt dat de temperatuur alleen kan dalen als je verder af beweegt van de bron van de warmte. Er is dus iets magisch en onzichtbaar aan de warmte van sterren en hun corona’s. Een vermoeden ligt dat er enorme magnetische velden lopen boven het oppervlak van de zon die plasma opwarmen. Deze velden zouden eruit
milliseconden tot enkel minuten) te vinden, beginnen wetenschappers nu te vermoeden dat hypernovae hier misschien verantwoordelijk voor zijn.
het centrum van onze Melkweg in wervelt, als ware het een afvoerputje.
5. Dubbelasteroïden Ons begrip van wat een maan is heeft in de recente jaren een heel nieuwe betekenis aangenomen, toen wetenschappers asteroïden ontdekten die om andere asteroïden draaiden. In één instantie werd er een asteroïde met een doorsnede van 145 kilometer gevonden die om zich heen een andere asteroïde had van een tiende zijn grootte, die haar iedere vier dagen omcirkelde. Wetenschappers staan perplex. Niet alleen is het zwaarteveld van een asteroïde veel te klein om een ander te ondersteunen, maar ook is het veld door de vorm van de asteroïde vaak ook oneven en misvormd, wat het nog moeilijker maakt om een maan in een baan te houden. Hoe ze kunnen blijven leven zonder vernietigd te worden door andere asteroïden, is nog altijd een mysterie. Voorlopig is er nog geen goede verklaring voor en de wetenschap vermoedt dat dit nog wel enkele decennia gaat duren voordat deze er komt. 4. Hypernovae In de wetenschap worden ooit rare dingen verzonnen om rare dingen te verklaren. Na een zoektocht van meer dan dertig jaar om de bron van de mysterieuze gammaflitsen (heftige uitbarstingen van hoogenergetische gammastraling, die duurt van enkele Koerier 1, jaargang 49
Hypernovae zijn zo raar, dat wetenschappers er niet over eens kunnen raken wat ze nu eigenlijk zijn en of ze wel echt achter de gammaflitsen zitten. Lang werd namelijk vermoed dat gammaflitsen werden veroorzaakt door het een spiraalvormige mengeling van twee zeer dichte objecten, zoals neutronensterren. Oude sterren sterven door een enorme explosie (supernova) en spugen daarbij materie en energie naar buiten. Wetenschappers vermoeden dat in sommige instanties materie implodeert tot een zwart gat, dat later een gammaflits kan produceren: een hypernova. 3. Het zwarte Melkweg
gat
van
onze
In het centrum van onze Melkweg is er een zwart gat 2,6 miljoen als massief als onze zon, die gassen en sterren opslorpt. Van dit “eten” wordt het gedacht dat het
Deze werveling zou echter gepaard gaan met een hele hoop wrijving, wat enorme hoeveelheden energie zou creëren. Het zwarte gat zou daarom enorm fel moet zijn, zowel in zichtbaar licht, röntgenstraling en ander golflengtes. Het is echter nauwelijks zichtbaar. En niemand weet waarom. Wordt er maar weinig materie opgeslorpt? Wordt als er direct ingezogen, in plaats van een wervel, waardoor er veel minder wrijving is? Of is er een onbekend effect waardoor wij de straling niet zien? Niemand weet het, maar verwacht wordt dat we binnen vijf tot tien jaar antwoord zien. 2. Het versnellende universum Sinds de jaren twintig zijn wetenschappers bekend met het feit dat het universum uitdijt. De meesten geloven dat deze uitdijing al aan de gang is sinds de Oerknal, zo’n 13,7 miljard geleden. Maar een van de meest gestelde vragen in de kosmologie is of deze uitdijing voor altijd zal doorgaan, of dat zwaartekracht
Thema: Ruimte
Thema: Ruimte
De corona
zien als een soort elastiekje dat uit het oppervlak van de zon wordt getrokken en dan weer terugschieten. Het plasma stijgt op zijn beurt weer op en verwarmt de atmosfeer. Deze theorie is echter nog niet bewezen.
47
de teugels in handen zal nemen, de koers zal omzetten en alles weer zal inkrimpen tot de Big Crunch. Raar genoeg lijkt het geheel niet alleen uit te breiden, maar lijkt deze uitdijing zich ook nog een te versnellen. Om dit alles op te lossen, hebben wetenschappers termen als Donkere Materie (materie die niet wisselwerkt via andere natuurkrachten dan de zwaartekracht en Donkere Energie, die de uitdijing veroorzaakt. Wat we hiervan eigenlijk weten, is zo goed als niets. Meer een wiskundig trucje om onze natuurwetten in stand te houden. Als dat maar goed gaat… 1. Niets
Deze kleine wereld zou dus bestaan uit deeltjes die worden opgewekt uit de energie van het vacuüm zelf en zo kort bestaan, dat er geen natuurkundige wet is die zegt dat ze niet mogen bestaan. Wetenschappers staan pas aan het begin om deze rare wereld te ontdekken.
Thema: Ruimte
Er zijn een hele hoop rare dingen in de ruimte, maar het raarste is datgene wat er niet is, de absolute nietsheid van het donkere vacuüm. Maar het rare van
deze nietsheid is de mogelijkheid dat er niet echt niets is, maar meer een hele hoop dingen die we gewoon niet kunnen zien. Het absolute niets is de afgelopen eeuw onder aanval gekomen van een hele hoop theoretici. Het meest plausibele lijkt dat ruimte vol zit met een berg virtuele deeltjes. En de ruimte zelf zou op de kleinste schaal er uitzien als een soort spons van ruimtetijd. Als we lege ruimte zou kunnen worden gefotografeerd, zou het eruitzien als een zee vol virtuele deeltjes die zeer snel ontstaan en weer verdwijnen.
Door Reinier van Mourik Vorige puzzel De opgave in de vorige editie van de Koerier ging over 100 gevangenen die een opgave kregen om hun vrijheid te verdienen. In een kamer hing een lamp. Bewakers brachten willekeurige gevangenen op willekeurige tijden naar de kamer, waar ze de toestand van de lamp, aan of uit, mochten wijzigen of ongewijzigd mochten laten. De vraag luidde hoe de gevangenen erachter konden komen wanneer alle 100 gevangenen minstens een keer in de kamer waren geweest, zoner na het initiele overleg ooit nog te communiceren. De oplossing is om een persoon aan te wijzen die de bewakers zal gaan vertellen wanneer het zover is. In de verschillende ingezonden oplossingen is deze bijzondere gevangene de leider, teller of Kixe Gast genoemd; met deze laatste terminologie
ga ik verder. Alle andere gevangenen hebben 1 taak: ze zetten de lamp aan als hij uit staat tijdens de eerste keer dat ze de kamer binnengaan. Als Kixe Gast de lamp aan vindt concludeert hij dat een gevangene geweest is die nog niet eerder is geweest en zet de lamp uit. Als KG dit 99 keer gedaan heeft zijn alle 100 gevangenen met zekerheid binnen geweest. Vier mensen stuurden het juiste antwoord in: Han Crijns, Jort van Jaarsveld, ir. Joost Kos en Thomas Lemmens. Uit eerlijke loting is gebleken dat Thomas Lemmens 3 Borrelbonnen wint! Nieuwe puzzel Bij deze puzzel is het de bedoeling om de ruimte optimaal te benutten. Plaats 10 cirkels van straal 1 (in twee-dimensionale ruimte, zonder overlap) zodat de straal van de omgeschreven cirkel zo klein mogelijk is. Lever je antwoord in als plaatje.
Quotes Anneke: “Er is niks leuker als douchen als je zat bent.” Jeroen tijdens het poetsen van z’n toetsenbord: “Tjongejonge, normaal doet m’n moeder dit altijd.” Mark Herps (bij Marloes thuis): “Ik voel me een beetje de Jan van dit verhaal worden.”
Koerier 1, jaargang 49
Puzzel
48
Puzzel
49
14 jaar geschiedenis Studentenbijbaan In 1987 hadden twee studenten aan de TU Delft een bijbaan op een helpdesk. Tijdens deze bijbaan ontstond het idee om voor dit werk een software programma te ontwikkelen naast hun bijbaan als helpdeskmedewerker via OGD (Operator Group Delft, het IT-studenten uitzendbureau). Deze applicatie werd TOPdesk.
50
TOPdesk v2–procesinrichting Met TOPdesk 2.0 kwam er in 1996 voor het eerst een versie voor Windows 3.11. TOPdesk v2 was geschreven in de databasetaal FoxPro en had een met het pakket geïntegreerde database. Naast het Incidentbeheer
TOPdesk v3–professionalisering Met TOPdesk v3 werden er grote stappen gezet. Niet alleen was het pakket technisch innovatief, ook was het vanaf het begin gebaseerd op ITIL en kwamen er legio modules en functionaliteiten. Er werd gekozen voor de 32-bits databaseontwikkelomgeving Visual FoxPro 5 (inmiddels FoxPro 9). Hiermee kon een betere Windows-omgeving gecreëerd worden en kon er gebruik worden gemaakt van het zogenaamde object-georiënteerd programmeren en een relationele databasestructuur. Omdat gebruikersvriendelijkheid voorop stond bij de ontwikkeling van TOPdesk 3, werd goed gekeken naar ITIL-omgingen met de inrichting van Koerier 1, jaargang 49
TOPdesk 4 Enterprise–hoge eisen Voor de klant die hoge eisen stelde aan platform- en databaseonafhankelijkheid, schaalbaarheid, gebruikersvriendelijkheid en een webbased applicatie werd TOPdesk 4 Enterprise ontwikkeld. TOPdesk 4 Enterprise maakt gebruik van een geavanceerde webinterface, zodat lokale installatie van software niet meer nodig is. Bij introductie moest Enterprise het nog afleggen tegen het ondertussen volwassen geworden TOPdesk 3 Professional. Maar Enterprise is inmiddels uitgegroeid tot een serieuze servicemanagementapplicatie waar ook juist zeer grote organisaties mee uit de voeten kunnen. Horizon
De procesinrichting, een sterk punt in de verschillende TOPdesk-pakketten, is niet iets wat beperkt is tot de ICTsector. Was TOPdesk in 1994 slechts gericht op de ICT-wereld, tegenwoordig is de horizon veel breder. Met software, consultancy en opleidingen begeleidt TOPdesk tegenwoordig organisaties van allerlei pluimage bij het inrichten van servicemanagementprocessen op het gebied van onder andere facilitair beheer, P&Odiensten, burgermeldpunten en consumentenondersteuning.
Heden Inmiddels maken wereldwijd al 3.200 klanten gebruik van de software van TOPdesk. Het kantoor in Delft groeit en ook in het buitenland zit TOPdesk niet stil; inmiddels zijn vestigingen geopend in Londen, Kaiserslautern en begin dit jaar in Antwerpen. In 17 jaar is TOPdesk uitgegroeid van een groepje programmeurs tot een internationale organisatie die bestaat uit 250 werknemers van zeer diverse studieachtergronden. Omdat het nog steeds een jonge organisatie is ligt de gemiddelde leeftijd bij TOPdesk rond de 27, dat zorgt voor een jonge, enthousiaste en ondernemende werksfeer.
Editorial TOPdesk
Editorial TOPdesk
TOPdesk v1–het DOS-tijdperk In 1994 bracht ‘OGD software’ de eerste versie van hun helpdesksoftware uit: TOPdesk 1.0. Deze eerste versie van TOPdesk draaide op een MS-DOS interface en was geschreven in de 16-bits programmeertaal Clipper. Niks geen multivenster-interface en interactieve menu’s, maar werken met commando’s en in 16 kleuren. De organisatie ‘OGD software’ (deze naam is gewijzigd in ‘TOPdesk’ in 2004) bestond in 1997 uit 5 fulltimers en 7 parttimers.
en Configuratiebeheer waren er nog meer modules, zoals Opleidingen. In die tijd werd ITIL ook steeds meer gemeengoed. De procesinrichting van TOPdesk v2 bleek goed op ITIL aan te sluiten en het pakket werd dan ook steeds meer ‘ITIL-proof’ gemaakt; ‘meldingen’ gingen bijvoorbeeld ‘incidenten’ heten. Ondertussen werd eind 1998 TOPdesk v3 gelanceerd.
processen op de servicedesk. Al vrij snel kwam ook de ITIL-module Service Level Agreements, later gevolgd door onder andere Wijzigingsbeheer en Probleembeheer. TOPdesk v3 was ook uitgerust met veel meer functionaliteiten dan TOPdesk 2: e-mailmomenten, standaardoplossingen, importeren van data, gebeurtenissen & acties, rechtermuisknop menu’s. TOPdesk 3 lite–meer keuze Door de groei aan functionaliteiten werd TOPdesk v3 al vrij snel ‘gesplitst’ in lite en Professional om klanten meer keuzemogelijkheden te geven. Vanaf 2002 was TOPdesk dan ook verkrijgbaar als ‘TOPdesk lite 3.1’. Maar ook aan de ‘bovenkant’ van de markt lag er ruimte voor groei; in 2005 werd daarom ‘TOPdesk 4 Enterprise’ geïntroduceerd.
51
Activiteitenagenda 17 t/m 21 november,
Borrellustrum Deze week viert Van der Waals het 30-jarig bestaan van de Borrel, met op maandag de OpeningsBorrel. Dinsdag is de ‘Kom-verkleed-als-een- biertjeBorrel’. Woensdag wordt je Borrelkennis op de proef gesteld tijdens de QuizBorrel. Donderdag zullen alle trappistenbieren verkrijgbaar zijn tijdens de TrappistenBorrel.
24 november, Superstring Met het Mes op Tafel Superstring zal een quiz organiseren gebaseerd op het televisieprogramma Met het Mes op Tafel. 25 november, ALV De eerste algemene ledenvergadering van dit jaar, waarop de stand van zaken binnen Van der Waals besproken zal worden.
Agenda & Advertentieindex
2 december, Lezing BCG Er zal een luchlezing gegeven worden door consultancybedrijf BCG.
52
3 december,
Sinterwaalsviering Ook dit jaar zal de goedheiligman weer een bezoek brengen aan onze vereniging.
4 december,
EDDY Karaoke EDDY zal op deze donderdag na de Borrel weer hun welbefaamde karaoke organiseren.
9 december,
Vakgroeplezing PSN Tijdens de lunch is er weer een vakgroeplezing. Deze keer is het de beurt aan de vakgroep PSN.
Advertentieindex Binnenwerk Boskalis PANalytical Dutch Space Thales Cauber Huygen TMC Physics Peutz Topdesk
9 10-11 12 17-18 24-25 36 42-43 50-51
Kaft ASML Vanderlande Océ
binnen voor binnen achter buiten achter
Koerier 1, jaargang 49