INHOUD. Boswachter, Rob van der Made aan het woord:

Nieuwstraat 77 • B-2910 Essen

Boswachter, Rob van der Made aan het woord:

Als we Rob van der Made (Dinteloord, 1975) willen interviewen is hij druk bezig: drie ruiters maken melding van een illegale vuilstort. De kentekenplaat van het Belgische voertuig is genoteerd. En daar begint het probleem: een Belg op Nederlands grondgebied. Toch nadenken wie dat oplost: de BOA (Bijzondere Opsporingsambtenaar), de Nederlandse of de Belgische politie. Rob: “Zie je hoe de mensen bij het gebied betrokken zijn? Ze willen het ook in goede staat houden”. Boswachter Rob van der Made (met als specialisatie Voorlichting, Public Relations en Recreatie) bij Staatsbosbeheer heeft een niet alledaagse achtergrond. Zes jaar als vormgever werkzaam in de reclame. En dan boswachter? Zegt Rob: “Dat binnenzitten viel erg tegen. Ik wilde naar buiten. Als natuurliefhebber voelde ik dat ik zinniger dingen kon doen dan reclame maken, hoe leuk dat ook is”. Een enthousiaste studiebegeleider in Velp en een hoveniersbedrijf die het wel zag zitten met een deeltijd-student bosbouw. Rob: “Van niks af beginnen: zagen, snoeien, heerlijk werk. Daarna heb ik bij een recreatiecentrum in Chaam gewerkt en gestudeerd. En toen naar Staatsbosbeheer. Ze durfden het aan. Veldmedewerker in Breda:

meehelpen blessen (schalmen), dunnen, alles wat er in een bos te pas komt.” Maar de liefde gaat verder dan enkel bossen. “Want …”, zegt Rob: “in de Biesbosch, in de grienden, het onderhoud van de knotbomen. Prachtig werk, magnifieke omgeving”. Zo bezien kwam de vacature ‘boswachter’ (februari 2006) in beheerseenheid Markiezaat, met in totaal 1500 ha Staatsbosbeheergebied, misschien te vroeg. “Maar” zegt Rob: “als je in Dinteloord bent geboren en in Roosendaal woont, dan kun je het niet mooier krijgen. En zo werd ik boswachter, met de nodige cursussen nog voor de boeg om mijn kennis te verbreden. Bosbeheer, dat trekt de aandacht. Zie maar wat de reacties waren op de werkzaamheden in Kortenhoeff. Maar dat kun je uitleggen. Je kunt mensen overtuigen. Dat is wat anders dan reclame maken. Een boswachter moet luisteren naar de mensen, de gebruikers van het bos. Ook naar tegenstrijdige geluiden. En steeds maar weer uitleggen en laten zien dat natuurbeheer iets is voor de lange termijn. Dat is nooit af”.

In memoriam Onlangs bereikte ons het droevige bericht van het op 28 juli jl. plotselinge overlijden van Marinus van Dongen. Hij werd 79 jaar. Rinus was voor het Grenspark geen onbekende. Hij maakte sinds vele jaren deel uit van de Werkgroep Kleine Boseigenaren in het Grenspark. Met deze groep eigenaren vond enkele keren per jaar, samen met het Grenspark, een zeer constructief overleg plaats. Bos- en natuurbeheer, bestrijding van de Amerikaanse vogelkers, brandpreventie, recreatie en toezicht waren daarbij de belangrijkste onderwerpen. Rinus was een natuurliefhebber in hart en nieren en had een groot verantwoordelijkheidsgevoel. Hij vond zichzelf altijd een ‘schakel’ in de lange generatie van boseigenaren in de Staartse duinen. Hij kocht in 1958 zijn eerste stukje bos van ruim één hectare en breidde dit bezit in de loop der jaren met enige hectaren uit. Hij was bijna dagelijks in zijn bos te vinden en bood daar gastvrijheid aan iedereen die zijn bos ook een warm hart toedroeg. We hopen van harte, dat zijn beheer door zijn rechtsopvolger(s) in zijn geest zal worden voortgezet. Met respect en waardering zal Rinus in onze gedachten voortleven.

Gevraagd naar de samenwerking met en in het Grenspark zegt Rob: “Het is toch prima dat er voor de natuur tussen Antwerpen en Roosendaal één visie is. Daarom is een uitbreiding van het Grenspark een goede zaak. Dat is winst voor de natuur”. Het leukste in dit werk: “Al die betrokken en aardige mensen, die samen vorm geven aan deze groene regio. Prachtig werk.” En het vervelendste: “Eigenlijk is dat er niet. Maar dat je niet al die vele leuke dingen tegelijk kunt doen, dat is jammer”.

driemaandelijks nr. 33 september – oktober - november 2006

INHOUD Interview met Rob van der Made pag 1 In memoriam

pag 1

Resultaten lezersonderzoek

pag 2

Water in het Grenspark

pag 3-4-5-6

Junior Ranger

pag 7

Nieuws uit het Grenspark

pag 7

Activiteitenkalender

pag 8

afgiftekantoor 2910 Essen P309555



(grafiek 1) Hoe lang ontvangt u reeds Wissels?

Evaluatie Wissels 2006 Omdat we graag uw mening wilden weten over Wissels en de Grensparkkrant stuurden we bij Wissels nr. 31 – in maart 2006 – alle abonnees een evaluatieformulier mee.

60,0% 50,0%

Onze speciale uitgave van de krant ‘De lallen-

40,0% 30,0% 20,0% 10,0% 0,0%

Van de 921 verstuurde evaluatieformulieren kregen we 258 stuks ingevuld terug, wat ons een hoge respons van 28% opleverde.

de libel’ wordt door 62% ‘origineel’ tot ‘zeer goed’ beoordeeld. Slechts 19% vond dit ‘niet

Respons Belgische lezers: 27% Respons Nederlandse lezers: 29%

De krant met het cultuurhistorisch thema in december 2004 scoort bij 43% van de respondenten ‘origineel’ tot ‘zeer goed’, 45% meldt dat ze deze krant niet ontvangen hebben of het zich niet meer kunnen herinneren.

< 1 jr. 1-4 jr. > 4 jr. 4 jr.

Hierbij een korte samenvatting van de resultaten:

(grafiek 2) Hoeveel andere personen lezen uw wissels?

De meerderheid van de respondenten heeft een hogere opleiding genoten, en 70% is ouder dan 50 jaar. 80% van de respondenten ontvangt Wissels al langer dan 1 jaar en een meerderheid heeft een

60,0%

positieve evolutie opgemerkt. (zie grafiek 1)

50,0%

Een opvallend gegeven is dat 86% van de respondenten elk nummer van Wissels ook effectief leest. 14% meldt dat ze Wissels regelmatig leest.

40,0% 30,0% 20,0%

Meer dan 60% meldt dat Wissels door méér dan 1 persoon gelezen wordt. (zie grafiek 2)

10,0% 0,0%

De thema’s ‘natuurgerichte recreatie’, ‘organisaties binnen het Grenspark’ en ‘agenda en mededelingen’ scoren iets minder.

géén andere pers.

1 tot 2 andere pers.

3 of meer pers.

(grafiek 3) Waardering krant juni 2005:

De schrijfstijl en de vormgeving worden goed beoordeeld, voor de foto’s zijn de respondenten iets kritischer. De thema’s ‘planten/dieren’, ‘biotopen’ en ‘beheer’ worden het meest gewaardeerd. (zie onderstaande diagrammen)

interessant’ tot ‘matig’. (zie grafiek 3)

Een kleine meerderheid is bereid om max. € 5,00 te betalen voor Wissels. Onze website wordt door onze lezers niet frequent bekeken. Bij de open vraag: “Welke thema’s zou u nog graag aan bod zien komen in de toekomst?”, springen er 3 thema’s ruim bovenuit:

• historiek/geschiedenis van het Grenspark, geologische ontwikkeling, oude foto’s, … • recreatiemogelijkheden en routes • uitleg over beheerswerken/bosbeheer (Groote/Kleine Meer – Kortenhoeff) Bij de algemene opmerkingen kregen we opvallend veel schouderklopjes van “Doe zo voort”, “Prima”, “Zeer interessant”, … Doch een aantal respondenten meldt ons dat de foto’s duidelijker en scherper mogen en dat de bijschriften bij de foto’s duidelijker leesbaar mogen zijn.

De lallende libel (Geel = meeste waardering, paars, beige, groen, blauw = minste waardering)

50,0% 40,0% 30,0% 20,0% 10,0% 0,0%

niet matig origi- zeer weet interesneel goed niet meer/ sant niet gelezen

Thema planten/dieren



WISSELS • NR. 33 – september 2006

Thema Biotopen

Thema Beheer

WATER IN HET GRENSPARK Foto: Aerodata

GEEN LEVEN ZONDER WATER In een loofbos, een moeras of een zandvlakte speelt water een belangrijke rol en is het één van de factoren die bepalen welke planten en dieren zich handhaven. Het Grenspark De Zoom-Kalmthoutse Heide staat bekend als een heidegebied en vaak, maar ook wel terecht, vereenzelvigen bezoekers zo’n gebied met een barre en droge omgeving. Wie wil overleven op de heide, mag niet teveel eisen stellen en moet spaarzaam omspringen met water.

Als je een luchtfoto bekijkt van het Grenspark sta je toch versteld van het grote aantal waterplassen die zelfs typisch zijn voor deze omgeving. De wind heeft duizenden jaren geleden laagten uitgeblazen tot op een ondoordringbare laag, zodat daar water kon blijven ‘staan’. Maar ook de invloed van de mens is erg groot geweest. Zo ontstonden vennen door veenontginning en zandwinning en zijn de kleine ronde vennetjes dan weer bomkraters uit de Tweede Wereldoorlog.

WISSELS • NR. 33 – september 2006



Beide foto’s zijn genomen van het ven ter hoogte van de Keetheuvel langs de Verbindingsstraat.

Hemelwater

winter van 2004

Waar komt al dat water in het Grenspark vandaan? In het hele gebied stroomt geen enkele beek of rivier. Door de hoge ligging ten opzichte van de omgeving kan er geen water ‘binnendringen’. Alle vennen zijn voor hun watervoorziening dan ook afhankelijk van ‘hemelwater’. Dat betekent dat in natte winters de vennen meestal ruim voorzien zijn van water. In dat seizoen is de verdamping van het regenwater erg klein en nemen planten bijna geen water op. Tijdens de zomermaanden kunnen sommige vennen geheel of gedeeltelijk droogvallen. Vennen zijn overigens niet diep. Het diepste punt bedraagt hooguit 1,5 meter.

juli 2005 J. de Koning maart 2003 K. Molenberghs

september 2003 J. de Koning Beide foto's zijn het Ganzeven

De kwaliteit van het venwater is goed, maar wel ‘zuur’. Dat betekent niet, dat het water een citroensmaak heeft, maar dat het een hoge zuurtegraad heeft. Daardoor is het voor vissen niet mogelijk in dit water te overleven.



WISSELS • NR. 33 – september 2006

Bron van leven Zwarte heidelibel

Maar toch zijn de vennen een belangrijke bron van leven. Je kan er geregeld watervogels waarnemen die op het water komen rusten en zich voeden met kleine waterdiertjes. Het insectenleven in het venwater is de moeite waard. Veel insecten, die tijdens hun volwassen leven over de heide vliegen, beginnen hun ‘jeugdperiode’ als larve in het water. Dat is ook het geval voor alle libellen. Op warme zomerdagen vliegen slanke waterjuffers en stevige glazenmakers

(echte libellen) rond de vennen. De larven leven soms zelfs enkele jaren in het water om nadien slechts één (zomer) seizoen als volwassen insect te overleven met maar één doel voor ogen: zich voortplanten. De aanwezigheid van libellen zorgt er dan weer voor dat andere diersoorten aan hun trekken komen, zoals de boomvalk. Deze valk is een gespecialiseerde libellenvanger en voelt zich dan ook goed thuis in het Grenspark.

De watersnuffel is één van de algemeenste juffers in het Grenspark

De kuifeend voelt zich thuis op de grotere vennen in het Grenspark. foto: W. Pattyn

He

ikikker in het

vo o

Een andere typische soort is de heikikker. Na Ook de ‘natte heide’ herbergt een aantal zeer hun winterslaap trekken heikikkers naar bijzondere planten en dieren. Tijdens de vennen en plassen om er zich begeleide wandelingen blijkt, dat W. Patty foto: n voort te planten. Tijdens deze nogal wat mensen ‘zonnedauw’ r. a rja paarperiode hebben de mankennen, een zeer typische netjes een blauwe kleur en plant voor natte heidegewillen op die manier indruk bieden, ook al is het vaak maken op de vrouwtjes. de allereerste keer dat ze Ze produceren daarbij een het miniscule plantje in zacht ploppend geluid. De levenden lijve aanschoueitjes worden afgezet aan de wen. Dat de zonnedauw randen van het ven, op een vrij een ‘vleesetende plant’ is en ondiepe plaats. In het Grenspark zich voedt met kleine insecten, is de heikikker vrij goed vertegenwoorspreekt uiteraard tot de verbeelding digd, hoewel hij in Nederland en Vlaanderen en bezorgt deze plant een plaatsje in het erg zeldzaam geworden is. ‘natuurgeheugen’ van de Grensparkbezoeker.

Kleine zonnedauw met juffertje foto: K. Molenberghs

WISSELS • NR. 33 – september 2006



Vergrassing door pijpenstro foto: Grenspark

Verdroging Eén van de grootste problemen voor natuurgebieden in Vlaanderen en Nederland is de algehele verdroging. Ook het Grenspark maakt hierop geen uitzondering. Vooral sinds 1970 is die verdroging zeer goed merkbaar in het landschap. Niet alleen het waterpeil van de vennen ging (soms drastisch) naar beneden, ook de typische plantengroei van natte heidegebieden verdwijnt en maakt plaats voor

De oorzaken van deze verdroging zijn niet makkelijk onder één noemer samen te vatten. Zoals vaak gaat het ook in het Grenspark om een combinatie van verschillende factoren. Drinkwaterwinning, particuliere waterwinning, drainage door grachten, bodemgebruik, maar ook klimatologische omstandigheden vormen samen de belangrijkste oorzaken van de verdroging van het gebied. Tijdens de wintermaan-



den wordt het teveel aan water via grachten afgevoerd, maar vooral tijdens de zomer is een afvoer van water via deze grachten een groot probleem. Sinds 1960 bestudeert men de evolutie van de grondwaterstand via peilbuizen. Daaruit blijkt, dat sinds 1969 de grondwaterstand daalt, waarbij een verband is aangetoond met de drinkwaterwinningen (aan beide kanten van de grens) en met ‘droge jaren’ uit het verleden.

Mogelijke oplossingen voor dit belangrijke probleem zijn niet zo eenvoudig.

Eerste watervoerende laag

De ondergrond van het Grenspark is opgebouwd uit verschillende afzettingen van zand en klei. In de waterhuishouding en de verdrogingproblematiek spelen zij een bepalende rol. Op meer dan 100 m diepte ligt een dikke, zeer compacte en haast ondoordringbare kleilaag. Hierboven bevindt zich de diepere grondwatertafel (“tweede watervoerende laag”). Daar bovenop wisselen nog meerdere lagen van zand en klei elkaar af. De kleilaag die het dichtst onder het oppervlak ligt, zorgt ervoor dat regenwater op sommige plaatsen vennen en natte heide vormt (“eerste watervoerende laag”). Deze laag is echter niet zo compact en ondoordringbaar, dikwijls onderbroken en vaak gemengd met grove zanden. Op zulke plekken kan het water uit de bovenste grondwaterlagen gemakkelijk wegzakken wanneer er water onttrokken wordt uit de diepere lagen. Op die manier komen vennen sneller droog te staan. Samen met drinkwaterwinningsmaatschappijen en beheerders zoekt het Grenspark naar zinvolle oplossingen. Uiteindelijk is

Zand

WISSELS • NR. 33 – september 2006

plantensoorten die juist aangepast zijn aan deze algemene verdroging. Vooral grassen zijn echte survivors. Het pijpenstrootje (een grassoort die massaal voorkomt in het Grenspark) is hiervan een voorbeeld. Zo’n ‘wiegende zee’ van pijpenstrogras vormt ongetwijfeld een mooi natuurbeeld, maar het gevaar bestaat wel dat na afzienbare tijd alleen deze plantensoort overheerst.

Vanuit het Stappersven via deze kleine grachten en de Roozendaalse vaart verlaat nog heel wat water het Grenspark. foto: B. Delissen Bron: Grensparkboek

Klei

Tweede watervoerende laag

het de bedoeling dat zoveel mogelijk regenwater in het park blijft. Dat heeft men al gedeeltelijk kunnen oplossen door daar waar mogelijk een aantal grachten te dempen. Die grachten werden gegraven in de tijd dat men veen ontgon. Andere grachten dienden om het overtollige water in de aangrenzende landbouwgebieden af te voeren. Ook een naaldbos verbruikt meer water dan loofbos of een heidegebied. Daarom worden naaldbossen gedeeltelijk omgezet in loofbossen en voor-

ziet men grote open plekken in deze bossen, zodat het waterverbruik wordt verminderd. Als bezoeker van het Grenspark sta je niet altijd stil bij de ‘waterproblemen’ van het hele gebied. De waterhuishouding van een natuurgebied is zeer belangrijk, maar ook zeer delicaat en vaak moeilijk in de hand te houden. Een waakzaam oog en een constructieve dialoog zullen in de toekomst meer dan ooit aan de orde zijn!

Een terugblik op het Junior Ranger kamp georganiseerd door het Grenspark

Foto: J. Teunen

Vorig jaar was er een oproep naar jongeren toe om mee te doen aan een junior ranger kamp, maar omdat er toen te weinig inschrijvingen waren kon het kamp helaas niet doorgaan. Dit jaar was er weer een oproep en nu waren er wel voldoende inschrijvingen en is het kamp wel kunnen doorgaan. Het kamp begon met 17 man, begeleiding inbegrepen. We moesten op maandag 3 juli om 13 uur op het Mariaheem te Essen zijn. Als eerste activiteit namen we deel aan het ringen van de roodborsttapuit. Gezien hebben wij ze wel, maar niet geringd. Op dinsdag zijn we gaan werken bij het waterleidingsbedrijf Pidpa in het Grenspark. Het was toen zo warm dat we een half uur moesten werken en een halfuur mochten pauzeren. Ondanks het ongezonde weer is er heel hard en heel veel gewerkt. En natuurlijk kregen we als beloning van ons harde werk een frisse duik in één van hun grote vijvers. ’s Avonds hebben we nog een veld- en een bosmuis gevangen om te bestuderen. Woensdag voormiddag zijn we naar de heide vertrokken op excursie. Er werden 2 percelen afgebakend en de groep werd in 2 ploe-

gen verdeeld. Elke ploeg moest dan zoveel mogelijk levende wezens determineren. ‘s Avonds zijn we gaan rugbyen en hebben we een groepsspel (Mc Buddy) gespeeld. Donderdag was het weer werkendag. We zijn samen met de vakantiewerkers jonge Amerikaanse vogelkers gaan uittrekken. Nadien stond er een plezant bosspel op het programma. De dag werd afgesloten met een quiz.

Nieuws uit de natuur Verbindingszone levert eerste winst voor natuur:

Moeraskartelblad (Pedicularis palustris) waargenomen in de ecologische verbindingszone tussen de Groote en de Kleine Meer. Uit historische gegevens blijkt dat deze soort ooit aanwezig was in de Kleine Meer, maar reeds geruime tijd niet meer gevonden. Ook de aanwezigheid van lage zegge (Carex serotina) en kleine zonnedauw (Drosera intermedia) wijzen erop dat het gebied nog heel wat potenties heeft. Wordt nog vervolgd.

Broedgeval wulp (Numenius arquata) bevestigd:

Vrijdag was de dag van het afscheid. We moesten die morgen om 6 uur opstaan omdat we samen met Ignace vogels gingen ringen. In de namiddag mochten we weer in de vijver maar ditmaal om op waterexcursie te gaan. Nadien zijn we onze koffers gaan pakken en wanneer dat gedaan was, kwamen de eerste ouders al aan voor de barbecue. Na de barbecue kwam het afscheid en zo kwam er een einde aan deze toffe week. En ik wil nogmaals Joachim, Leni en Jonas bedanken voor dit prachtig en goed georganiseerde kamp. Hopelijk komt er volgend jaar weer zo’n tof kamp….. Geschreven door: Junior Ranger deelnemer Wouter Van Bedaf

Dankzij de natuurfotograaf Glenn Vermeersch kon een broedgeval van de wulp bevestigd worden. We willen u in Wissels mee laten genieten van zijn mooie foto’s.

WISSELS • NR. 33 – september 2006



Activiteitenkalender Alle wandelingen vinden plaats onder begeleiding van een gids. Laarzen (of waterdichte stapschoenen) meebrengen. Verrekijker kan nuttig zijn. Vertrek steeds vanaf NEC ‘De Vroente’ Putsesteenweg 129, te Kalmthout (tenzij anders vermeld). Alle activiteiten zijn gratis tenzij anders vermeld.

Zondag 17 september Vertrek: 10.00 uur Natuur- en cultuurhistorische wandeling. Organisatie: Natuurpunt Noorderkempen

N

Deze nieuwsbrief is bestemd voor personen en organisaties die betrokken en geïnteresseerd zijn in de ontwikkelingen in het grenspark De ZoomKalmthoutse Heide. De in deze nieuwsbrief gepubliceerde meningen geven niet noodzakelijk het beleid van de Bijzondere Commisssie weer.

Verantwoordelijke uitgever

O

Ignace Ledegen Nieuwstraat 77 B-2910 Essen Tel (00-32) (0) 3 667 64 98. [email protected]

Aan dit nummer werkten mee:

O

F

Karel Molenberghs, Ignace Ledegen, Paul Asselbergs, Hedwig Lauriks, Marten Wiersma, Bart Hoes, Veerle Mees, Rob van der Made, Wouter Van Bedaf, Glenn Vermeersch, Wouter Pattyn, Maarten Jakobs, Joep de Koning, Joachim Theunen en Milenka Wyckmans.

Eindredactie Ignace Ledegen

L

Vormgeving en productie Nilsson BV - Goes

Oplage

Vertrek: 08.00 uur Parking Zuid, Verbindingsstraat, Kalmthout Vogeltrektellingen Organisatie: Natuurpunt Noorderkempen

Zondag 1 oktober Vertrek: 08.00 uur Parking Zuid, Verbindingsstraat, Kalmthout Vogeltrektellingen Organisatie: Natuurpunt Noorderkempen

Zondag 8 oktober

O

C

INSECTEN Vanaf 18 november (tot 11 februari) kan je in NEC De Vroente de nieuwe tentoonstelling ‘Weet je wat ik zie als ik gedronken heb…?’ rond insecten bekijken.

Contactadressen: tel: (00-32)-(0)3 666.63.68 [email protected]

Vertrek: 08.00 uur Parking Zuid, Verbindingsstraat, Kalmthout Vogeltrektellingen Organisatie: Natuurpunt Noorderkempen

Dienst Toerisme Kalmthout:

Vertrek: 10.00 uur Herfstwandeling Organisatie: VMPA Kalmthout/Essen

Putsesteenweg 129, 2920 Kalmthout. Tel: (00-32)-(0)3 666.61.01 [email protected] Openingsuren: van dinsdag t/m zondag van 10u tot 12u30 en van 13u30 tot 17u

Zondag 3 december

VMPA afdeling Kalmthout - Essen:

Zondag 5 november

Vertrek: 10.00 uur Winterwandeling Organisatie: VMPA Kalmthout/Essen

Vorming Zaterdag 28 oktober Paddestoelen herkennen voor beginners Start: 10.00 uur Inschrijven verplicht: Natuurpunt Noorderkempen Organisatie: Natuurpunt Noorderkempen

Chris Vander Sypt, tel: (00-32)-(0)3 666.48.03 [email protected]

NEC De Vroente: Putsesteenweg 129, 2920 Kalmthout. Tel: (00-32)-(0)3 620.18.30 Openingsuren: van maandag tot vrijdag: 9 tot 17 uur - zaterdag en zondag : 14 tot 17 uur. www.devroente.be

Staatsbosbeheer (SBB):

Tentoonstellingen Alle tentoonstellingen kunnen vrij bezocht worden tijdens de openingsuren van het NEC De Vroente, Putsesteenweg 129 te Kalmthout.

Foto’s uit India van Joris Verbeeck November: Natuurfoto’s van de fauna- en fotoclub Schoten December: Foto’s uit de archiefdoos van de activiteiten van NEC De Vroente

WISSELS • NR. 33 – september 2006

De tentoonstelling ‘Land van Zand’ loopt nog tot 5 november.

Zondag 22 oktober

Copyright

www.grensparkzk.be www.grensparkzk.nl

LAND VAN ZAND

Hedwig Lauriks,

Kunsttentoonstellingen: September: Foto’s van Rudy Roels Oktober:

Website

Tijdelijke Tentoonstellingen

Vertrek: 10.00 uur Herfstwandeling Organisatie: VMPA Kalmthout/Essen

1400 exemplaren, gedrukt op milieuvriendelijk papier (100% recycled)

Artikelen mogen met bronvermelding worden overgenomen.



Zaterdag 23 september

Rob van der Made, boswachter. Tel: (00-31)-(0)6 532.49.633 [email protected]

Agentschap voor Natuur en Bos: Karel Molenberghs, natuurwachter. Tel: (00-32)-(0)475.53.62.45 [email protected]