Bestuurs- en Concerndienst
Utrechters aan het woord
www.onderzoek.utrecht.nl
Uitkomsten Inwonersenquête 2009 Gemeente Utrecht Bestuursinformatie april 2010
1
Bestuurs- en Concerndienst
Inhoudsopgave Inleiding
3
Utrechters geven rapportcijfers
3
Tevredenheid Utrechters
4
Utrechters over… stad en bestuur
5
Utrechters over… wonen
7
Utrechters over… recreatie
8
Utrechters over… hoe het met hen gaat
9
Utrechters over… meedoen in de samenleving
10
Utrechters over… hun buurt
11
Utrechters over… problemen
13
Utrechters over… afval en milieu
15
Inleiding In de Inwonersenquête laten Utrechters van 16 jaar en ouder weten hoe ze denken over onderwerpen uiteenlopend van bijvoorbeeld recreatie tot veiligheid. We vragen aan Utrechters wat ze van deze zaken vinden om zo mee te denken over hoe Utrecht kan worden verbeterd. Deze nieuwsflits geeft een overzicht van de belangrijkste resultaten uit de Inwonersenquête van 2009. Ook maken we vergelijkingen met voorgaande jaren. Allereerst gaan we in op de tevredenheid van Utrechters. Deze kunnen we aflezen uit rapportcijfers die worden gegeven en vragen over hoe tevreden inwoners zijn met diverse zaken. Naast tevredenheidsvragen, geven inwoners in de Inwonersenquête hun mening over verschillende onderwerpen, zoals stad en bestuur en wonen.
Colofon uitgave Afdeling Bestuursinformatie Sector Bestuurs- en Concernzaken Gemeente Utrecht Postbus 16200 3500 CE Utrecht 030 286 1350
[email protected]
fotografie Sietse Brouwer
internet www.onderzoek.utrecht.nl
bronvermelding Het overnemen van gegevens uit deze publicatie is toegestaan met de bronvermelding: Bestuursinformatie, gemeente Utrecht
rapportage Hanneke Polman Marian Mazurkiewicz
2
vormgeving Diet Rademaker, Utrecht drukwerk Drukkerij De Groot, Goudriaan
april 2010
Utrechters geven rapportcijfers Utrechters geven in de Inwonersenquête hun tevredenheid weer in diverse rapportcijfers. De rapportcijfers komen gemiddeld allemaal boven de zes. Het meest tevreden zijn de Utrechters over hun woning, deze krijgt een 7,6. Utrechters zijn net als voorgaand jaar dik tevreden over de stad op zich (7,3). Wat minder hoge cijfers geven Utrechters aan de openbare ruimte. De schoonheid van de openbare ruimte (6,2) en het onderhoud van de openbare ruimte (6,2) scoren nét voldoende. De verzorging van het openbaar groen (6,4) scoort iets beter.
afb. 1 Rapportcijfers diverse onderwerpen 2009
rapportcijfer rapportcijfer
6,0
4,0
2,0
7,6
7,3
woning
stad Utrecht
6,4 verzorging groen
6,2 schoonheid openbare ruimte
6,2 onderhoud openbare ruimte
3
Bestuurs- en Concerndienst
Inhoudsopgave Inleiding
3
Utrechters geven rapportcijfers
3
Tevredenheid Utrechters
4
Utrechters over… stad en bestuur
5
Utrechters over… wonen
7
Utrechters over… recreatie
8
Utrechters over… hoe het met hen gaat
9
Utrechters over… meedoen in de samenleving
10
Utrechters over… hun buurt
11
Utrechters over… problemen
13
Utrechters over… afval en milieu
15
Inleiding In de Inwonersenquête laten Utrechters van 16 jaar en ouder weten hoe ze denken over onderwerpen uiteenlopend van bijvoorbeeld recreatie tot veiligheid. We vragen aan Utrechters wat ze van deze zaken vinden om zo mee te denken over hoe Utrecht kan worden verbeterd. Deze nieuwsflits geeft een overzicht van de belangrijkste resultaten uit de Inwonersenquête van 2009. Ook maken we vergelijkingen met voorgaande jaren. Allereerst gaan we in op de tevredenheid van Utrechters. Deze kunnen we aflezen uit rapportcijfers die worden gegeven en vragen over hoe tevreden inwoners zijn met diverse zaken. Naast tevredenheidsvragen, geven inwoners in de Inwonersenquête hun mening over verschillende onderwerpen, zoals stad en bestuur en wonen.
Colofon uitgave Afdeling Bestuursinformatie Sector Bestuurs- en Concernzaken Gemeente Utrecht Postbus 16200 3500 CE Utrecht 030 286 1350
[email protected]
fotografie Sietse Brouwer
internet www.onderzoek.utrecht.nl
bronvermelding Het overnemen van gegevens uit deze publicatie is toegestaan met de bronvermelding: Bestuursinformatie, gemeente Utrecht
rapportage Hanneke Polman Marian Mazurkiewicz
2
vormgeving Diet Rademaker, Utrecht drukwerk Drukkerij De Groot, Goudriaan
april 2010
Utrechters geven rapportcijfers Utrechters geven in de Inwonersenquête hun tevredenheid weer in diverse rapportcijfers. De rapportcijfers komen gemiddeld allemaal boven de zes. Het meest tevreden zijn de Utrechters over hun woning, deze krijgt een 7,6. Utrechters zijn net als voorgaand jaar dik tevreden over de stad op zich (7,3). Wat minder hoge cijfers geven Utrechters aan de openbare ruimte. De schoonheid van de openbare ruimte (6,2) en het onderhoud van de openbare ruimte (6,2) scoren nét voldoende. De verzorging van het openbaar groen (6,4) scoort iets beter.
afb. 1 Rapportcijfers diverse onderwerpen 2009
rapportcijfer rapportcijfer
6,0
4,0
2,0
7,6
7,3
woning
stad Utrecht
6,4 verzorging groen
6,2 schoonheid openbare ruimte
6,2 onderhoud openbare ruimte
3
Bestuurs- en Concerndienst
Tevredenheid Utrechters De inwoners geven niet alleen rapportcijfers, ze beantwoorden ook verschillende vragen over hoe tevreden ze zijn over diverse onderwerpen (tabel 1). Utrechters zijn het meest tevreden over de bereikbaarheid van het stadscentrum met de fiets (88%) en de bereikbaarheid van het centrum met het openbaar vervoer (83%). Ook zijn de Utrechters erg te spreken over de culturele voorzieningen in de stad, zoals musea, schouwburg, muziekcentrum, bioscopen en bibliotheken in de stad (85%) en het winkelaanbod (85%). Veel minder tevreden zijn Utrechters over parkeermogelijkheden in het centrum (26%) en de bereikbaarheid van het centrum met de auto (32%). De groep die zich over deze onderwerpen negatief uitspreekt is groter dan het aandeel positieven. Het totaalbeeld is dat Utrechters tevreden zijn over circa tweederde van de onderwerpen.
Tabel 1: Tevredenheid diverse onderwerpen 2009 buurtvoorzieningen: openbaar vervoer straatverlichting winkels parken openbaar groen sportvoorzieningen cafés en restaurants buurthuis bibliotheek huisarts culturele voorzieningen
(zeer) tevreden neutraal
(zeer) ontevreden
82% 81% 72% 72% 69% 51% 40% 39% 65% 82% 43%
11% 11% 11% 17% 14% 33% 27% 48% 25% 14% 38%
7% 8% 18% 11% 17% 16% 33% 13% 10% 4% 19%
voorzieningen voor kinderen/ouders: basisonderwijs speelplaats kinderen crèche en kinderdagverblijf peuterspeelzaal na- of buitenschoolse opvang
64% 60% 45% 40% 36%
29% 24% 38% 49% 47%
7% 17% 17% 10% 17%
verkeer: verkeersveiligheid in de buurt bereikbaarheid van de buurt parkeerplaatsen in de buurt plek voor fietsen in de buurt de parkeermogelijkheden in het centrum bewaakte stalling voor fiets in het centrum
49% 75% 51% 57% 26% 49%
24% 13% 19% 18% 32% 35%
27% 12% 30% 25% 42% 16%
stedelijke voorzieningen: musea, schouwburg, muziekcentrum, bioscopen, bibliotheken winkelaanbod gezondheidsvoorzieningen sportvoorzieningen verenigingen, clubs en cursussen onderwijs welzijnsvoorzieningen
85% 85% 78% 69% 75% 63% 34%
12% 9% 19% 27% 21% 30% 52%
4% 6% 4% 4% 4% 7% 14%
bereikbaarheid centrum: bereikbaarheid centrum fiets bereikbaarheid centrum openbaar vervoer bereikbaarheid centrum auto
88% 83% 32%
7% 11% 29%
5% 6% 39%
openbare ruimte: schoonhouden buurt door gemeente onderhoud van wegen en fietspaden afvalinzameling
55% 52% 80%
24% 22% 10%
21% 25% 9%
Utrechters over… stad en bestuur Imago van Utrecht is positief Het merendeel van de Utrechters heeft een positief (84%) of zeer positief (11%) beeld van de stad. Utrecht is bovendien een prettige stad om in te wonen. Dat zegt 88% van de inwoners. In Utrecht is volgens de inwoners bovendien veel te beleven (74%). Meer dan de helft van de inwoners van Utrecht is trots op hun stad (55%) en de helft (49%) voelt zich Utrechter. Het merendeel (68%) van de inwoners vindt dat Utrecht geen onpersoonlijke stad is. Gevraagd naar wat voor stad de inwoners Utrecht vinden, dan is dat in de eerste plaats een studentenstad (94%). Daarnaast wordt Utrecht vooral gezien als een historische stad (91%). Van de inwoners vindt 80% Utrecht een multiculturele stad. Utrecht wordt in mindere mate gezien als vernieuwende stad (39%), stad van talent (38%) en inter nationale stad (31%). De meeste inwoners (53%) denken dat het in de toekomst in de stad Utrecht beter wordt, 9% denkt dat de stad slechter wordt.
Mening over bestuur is niet heel uitgesproken Om een idee te krijgen hoe de inwoners tegen het bestuur van de stad aankijken, worden over dit onderwerp ook vragen gesteld in de Inwonersenquête. Bij de bespreking van de resultaten moet wel in het achterhoofd worden gehouden dan sinds de Inwonersenquête er gemeenteraadsverkiezingen hebben plaatsgevonden.
afb. 2 Stellingen over de stad 2009
ikikvind vindhet het prettig wonen prettig wonen ininUtrecht Utrecht
88%
ik voelme me ikikvoel voel me Utrechter Utrechter Utrechter
49% 49%
ik ik ben ben trots trots opop ik ben trots op Utrecht Utrecht Utrecht
55% 55%
ikikervaar ervaar ik Utrecht Utrecht alservaar als eeneen Utrecht als stad een gastvrije gastvrije stad gastvrije stad
63% 63%
ikikervaar ervaar Utrecht Utrecht alservaar als een een ik onpersoonlijke onpersoonlijke Utrecht als een stad onpersoonlijke stad stad
10% 10%
in in Utrecht is is Utrecht veel veel te beleven beleven inteUtrecht is veel te beleven
74% 74% 20% 20%
40% 40%
60% 60%
80% 80%
% mee%eens mee eens
NB: Totaal niet altijd 100% door afrondingen
4
5
Bestuurs- en Concerndienst
Tevredenheid Utrechters De inwoners geven niet alleen rapportcijfers, ze beantwoorden ook verschillende vragen over hoe tevreden ze zijn over diverse onderwerpen (tabel 1). Utrechters zijn het meest tevreden over de bereikbaarheid van het stadscentrum met de fiets (88%) en de bereikbaarheid van het centrum met het openbaar vervoer (83%). Ook zijn de Utrechters erg te spreken over de culturele voorzieningen in de stad, zoals musea, schouwburg, muziekcentrum, bioscopen en bibliotheken in de stad (85%) en het winkelaanbod (85%). Veel minder tevreden zijn Utrechters over parkeermogelijkheden in het centrum (26%) en de bereikbaarheid van het centrum met de auto (32%). De groep die zich over deze onderwerpen negatief uitspreekt is groter dan het aandeel positieven. Het totaalbeeld is dat Utrechters tevreden zijn over circa tweederde van de onderwerpen.
Tabel 1: Tevredenheid diverse onderwerpen 2009 buurtvoorzieningen: openbaar vervoer straatverlichting winkels parken openbaar groen sportvoorzieningen cafés en restaurants buurthuis bibliotheek huisarts culturele voorzieningen
(zeer) tevreden neutraal
(zeer) ontevreden
82% 81% 72% 72% 69% 51% 40% 39% 65% 82% 43%
11% 11% 11% 17% 14% 33% 27% 48% 25% 14% 38%
7% 8% 18% 11% 17% 16% 33% 13% 10% 4% 19%
voorzieningen voor kinderen/ouders: basisonderwijs speelplaats kinderen crèche en kinderdagverblijf peuterspeelzaal na- of buitenschoolse opvang
64% 60% 45% 40% 36%
29% 24% 38% 49% 47%
7% 17% 17% 10% 17%
verkeer: verkeersveiligheid in de buurt bereikbaarheid van de buurt parkeerplaatsen in de buurt plek voor fietsen in de buurt de parkeermogelijkheden in het centrum bewaakte stalling voor fiets in het centrum
49% 75% 51% 57% 26% 49%
24% 13% 19% 18% 32% 35%
27% 12% 30% 25% 42% 16%
stedelijke voorzieningen: musea, schouwburg, muziekcentrum, bioscopen, bibliotheken winkelaanbod gezondheidsvoorzieningen sportvoorzieningen verenigingen, clubs en cursussen onderwijs welzijnsvoorzieningen
85% 85% 78% 69% 75% 63% 34%
12% 9% 19% 27% 21% 30% 52%
4% 6% 4% 4% 4% 7% 14%
bereikbaarheid centrum: bereikbaarheid centrum fiets bereikbaarheid centrum openbaar vervoer bereikbaarheid centrum auto
88% 83% 32%
7% 11% 29%
5% 6% 39%
openbare ruimte: schoonhouden buurt door gemeente onderhoud van wegen en fietspaden afvalinzameling
55% 52% 80%
24% 22% 10%
21% 25% 9%
Utrechters over… stad en bestuur Imago van Utrecht is positief Het merendeel van de Utrechters heeft een positief (84%) of zeer positief (11%) beeld van de stad. Utrecht is bovendien een prettige stad om in te wonen. Dat zegt 88% van de inwoners. In Utrecht is volgens de inwoners bovendien veel te beleven (74%). Meer dan de helft van de inwoners van Utrecht is trots op hun stad (55%) en de helft (49%) voelt zich Utrechter. Het merendeel (68%) van de inwoners vindt dat Utrecht geen onpersoonlijke stad is. Gevraagd naar wat voor stad de inwoners Utrecht vinden, dan is dat in de eerste plaats een studentenstad (94%). Daarnaast wordt Utrecht vooral gezien als een historische stad (91%). Van de inwoners vindt 80% Utrecht een multiculturele stad. Utrecht wordt in mindere mate gezien als vernieuwende stad (39%), stad van talent (38%) en inter nationale stad (31%). De meeste inwoners (53%) denken dat het in de toekomst in de stad Utrecht beter wordt, 9% denkt dat de stad slechter wordt.
Mening over bestuur is niet heel uitgesproken Om een idee te krijgen hoe de inwoners tegen het bestuur van de stad aankijken, worden over dit onderwerp ook vragen gesteld in de Inwonersenquête. Bij de bespreking van de resultaten moet wel in het achterhoofd worden gehouden dan sinds de Inwonersenquête er gemeenteraadsverkiezingen hebben plaatsgevonden.
afb. 2 Stellingen over de stad 2009
ikikvind vindhet het prettig wonen prettig wonen ininUtrecht Utrecht
88%
ik voelme me ikikvoel voel me Utrechter Utrechter Utrechter
49% 49%
ik ik ben ben trots trots opop ik ben trots op Utrecht Utrecht Utrecht
55% 55%
ikikervaar ervaar ik Utrecht Utrecht alservaar als eeneen Utrecht als stad een gastvrije gastvrije stad gastvrije stad
63% 63%
ikikervaar ervaar Utrecht Utrecht alservaar als een een ik onpersoonlijke onpersoonlijke Utrecht als een stad onpersoonlijke stad stad
10% 10%
in in Utrecht is is Utrecht veel veel te beleven beleven inteUtrecht is veel te beleven
74% 74% 20% 20%
40% 40%
60% 60%
80% 80%
% mee%eens mee eens
NB: Totaal niet altijd 100% door afrondingen
4
5
Bestuurs- en Concerndienst
Het grootste deel van de Utrechters heeft geen goed beeld of de gemeente goed wordt bestuurd. Zo’n 23% vindt dat de gemeente goed wordt bestuurd en 15% vindt dat niet. Het merendeel van de Utrechters heeft bovendien geen uitgesproken mening of zij zich vertegenwoordigd voelt door de gemeenteraad (36% is neutraal en 16% heeft geen mening). Het aandeel dat zich niet vertegenwoordigd voelt (36%) door de gemeenteraad is veel groter dan het deel dat zich wel vertegenwoordigd voelt (13%). Ook hebben Utrechters geen duidelijk beeld of burgemeester en wethouders hun beloften waarmaken (45% antwoordt neutraal en 24% weet het niet of heeft geen mening).
Ruim een kwart is actief betroken bij gemeentebeleid Het aandeel Utrechters dat in het afgelopen jaar actief betrokken is geweest bij het gemeentebeleid is met 26% in 2009 gelijk gebleven aan 2008. Betrokken Utrechters hebben hun invloed vooral laten gelden via inspraak-, discussie- of informatiebijeenkomsten (36%), door een brief of e-mail te schrijven (36%) of door contact met het wijk bureau (32%). Ook heeft 20% contact gehad met een overleg- of belangengroep. Naast deze beïnvloedings mogelijkheden maakt 8% van de Utrechters naar eigen zeggen gebruik van het leefbaarheidsbudget voor de wijk.
Groot deel ervaart invloed op beleid als te klein Circa 43% van de Utrechters vindt dat ze onvoldoende invloed hebben op het gemeentebeleid. Dit is vrijwel gelijk aan 2006 (42%). In 2009 vindt 14% dat ze genoeg invloed hebben. Ook dit is vergelijkbaar met voorgaande jaren. Daarnaast vindt 29% dat er voldoende mogelijkheden zijn om inspraak te hebben op gemeentelijke plannen. Ook heeft ruim een derde (37%) het idee dat de gemeente geïnteresseerd is in de mening van haar burgers. Maar circa drie op de tien vindt dat burgers onvoldoende betrokken worden bij de totstandkoming (29%) en de uitvoering (28%) van gemeentelijke plannen.
afb. 3 Onderwerpen van ergernissen aan gemeentelijke regels
verkeer verkeer en en parkeren parkeren
62%
plaatselijke plaatselijke belastingen belastingen
40%
veiligheid veiligheid en en openbare openbareorde orde
38%
bouwen bouwen en en wonen wonen
25%
burgerzaken burgerzaken
21%
zorg zorgen enwelzijn welzijn
13%
anders anders
11%
subsidies subsidies
Inwoners hebben het liefst contact via de balie
9%
20%
40%
60%
Zeven op de tien Utrechters hebben in het afgelopen jaar contact gehad met de gemeente. Gevraagd naar de manier waarop inwoners het liefst contact hebben met de gemeente, dan komt de balie als meest populair uit de bus (59%), gevolgd door de telefoon (48%) en de e-mail of het internet (44%). Contacten per brief zijn ten opzichte van een jaar geleden verder in populariteit gedaald. Slechts 12% van de Utrechters heeft bij voorkeur per brief contact met de gemeente.
Utrechters over… wonen Utrechters geven goed cijfer voor woning
afb. 5 Bedrag dat Utrechters willen betalen voor een huur- of een koopwoning
Eerder kwam al naar voren dat Utrechters een dikke voldoende (7,6) toekennen aan hun woning. Uitermate tevreden zijn de bewoners van de subwijk Het Zand in Leidsche Rijn. Zij geven gemiddeld rapportcijfer 8,2 voor hun woning. In de subwijken Kanaleneiland (6,6) en Zambesidreef, Tigrisdreef (6,7) ligt de tevredenheid lager. Toch zijn ook hier de gemiddelde rapportcijfers voldoende. Het meest tevreden zijn mensen over de sfeer van de woning; 86% vindt de sfeer van de woning goed. Zo’n 80% is het ermee eens dat de woning goed is ingedeeld. Verder vindt circa twee op de tien de woning te klein en 13% is niet tevreden over het onderhoud van de woning. Wat betreft het onderhoud van de woning zijn er behoorlijke verschillen tussen de wijken. In Overvecht, waar veel huurwoningen staan, vindt een veel groter deel (27%) dat de woning slecht is onderhouden dan bijvoorbeeld in Leidsche Rijn en Vleuten-De Meern (3%) waar voornamelijk koop woningen staan.
huurwoning
koopwoning
>=800 2%
x € 1.000
620 620-- 800 7%
>=500 9%
535535- 620 14%
< 350 30%
< 182 12%
360360- 500 15%
182-260 182- 260 34%
350 350--535 535 47%
260-360 260- 360 30%
wil zo’n driekwart van de mensen die van plan zijn te verhuizen niet meer dan 535 euro betalen. Slechts weinigen zijn van plan daar maandelijks meer dan 800 euro voor uit te trekken (2%). Van de mensen die aangaven een koophuis te zoeken, is het grootste deel op zoek naar een huis tussen de 182.000 en 260.000 euro.
Flink deel wil misschien verhuizen Circa één op de vijf inwoners antwoordt ‘ja’ als wordt gevraagd of ze van plan zijn om binnen twee jaar te verhuizen. Andere mensen weten het niet (6%) of geven aan misschien te willen verhuizen (24%). Ongeveer de helft heeft geen verhuisplannen. Het merendeel van de verhuisgeneigden zoekt een eengezinswoning (65%). Een flat of appartement wordt door minder mensen genoemd (31%). Zo’n 18% zoekt een benedenwoning en iets minder mensen (15%) zoeken een bovenwoning. De groep mensen dat de voorkeur heeft voor een huurwoning (44%) is kleiner dan de groep die het liefst een koopwoning zou willen (56%). In de leeftijdscategorie 30- tot 40-jarigen is het aandeel dat de voorkeur geeft aan een koopwoning het grootst (78%). Voor een huurwoning
Een kwart wil misschien in Leidsche Rijn wonen Zo’n 4% van de Utrechters zou zeker in de nieuwbouwwijk Leidsche Rijn willen wonen en 19% zou dit misschien ooit willen. De voornaamste reden waarom mensen hier zouden willen wonen is de grote keus aan woningen (50% noemt dit als reden). Ook vinden mensen de wijk aantrekkelijk omdat het een rustige omgeving is met de gemakken van de stad op steenworp afstand (43%). Mensen zijn ook te spreken over de prijskwaliteit verhouding van de huizen in Leidsche Rijn (32%) en vinden het een fijne wijk voor gezinnen met jonge kinderen (28%).
Utrechter ergert zich het meest aan gemeentelijke regels over parkeren Inwoners merken iets vaker (7%) dat de gemeente regels vermindert en regels verbetert. Dit percentage was vorig jaar nog 4%. Ongeveer één op de vijf Utrechters ergert zich met enige regelmaat aan regels van de gemeente. De ergernissen van deze groep is er vooral op het gebied van verkeer en parkeren (62%), plaatselijke belastingen (40%) en veiligheid en openbare orde (38%). Gevraagd naar waar de ergernissen zich op richten worden de kosten (52%), wachttijden en doorlooptijden (28%) en de houding en behandeling door gemeenteambtenaren bij toepassing van de regels genoemd.
afb. 4 Rapportcijfers woning in de wijken
rapportcijfer rapportcijfer 8
6
4
2
6
7,3
7,2
6,9
7,7
7,7
8,0
7,5
7,3
8,0
8,0
7,6
West
Noordwest
Overvecht
Noordoost
Oost
Binnenstad
Zuid
Zuidwest
Leidsche Rijn
Vleuten De Meern
Utrecht
7
Bestuurs- en Concerndienst
Het grootste deel van de Utrechters heeft geen goed beeld of de gemeente goed wordt bestuurd. Zo’n 23% vindt dat de gemeente goed wordt bestuurd en 15% vindt dat niet. Het merendeel van de Utrechters heeft bovendien geen uitgesproken mening of zij zich vertegenwoordigd voelt door de gemeenteraad (36% is neutraal en 16% heeft geen mening). Het aandeel dat zich niet vertegenwoordigd voelt (36%) door de gemeenteraad is veel groter dan het deel dat zich wel vertegenwoordigd voelt (13%). Ook hebben Utrechters geen duidelijk beeld of burgemeester en wethouders hun beloften waarmaken (45% antwoordt neutraal en 24% weet het niet of heeft geen mening).
Ruim een kwart is actief betroken bij gemeentebeleid Het aandeel Utrechters dat in het afgelopen jaar actief betrokken is geweest bij het gemeentebeleid is met 26% in 2009 gelijk gebleven aan 2008. Betrokken Utrechters hebben hun invloed vooral laten gelden via inspraak-, discussie- of informatiebijeenkomsten (36%), door een brief of e-mail te schrijven (36%) of door contact met het wijk bureau (32%). Ook heeft 20% contact gehad met een overleg- of belangengroep. Naast deze beïnvloedings mogelijkheden maakt 8% van de Utrechters naar eigen zeggen gebruik van het leefbaarheidsbudget voor de wijk.
Groot deel ervaart invloed op beleid als te klein Circa 43% van de Utrechters vindt dat ze onvoldoende invloed hebben op het gemeentebeleid. Dit is vrijwel gelijk aan 2006 (42%). In 2009 vindt 14% dat ze genoeg invloed hebben. Ook dit is vergelijkbaar met voorgaande jaren. Daarnaast vindt 29% dat er voldoende mogelijkheden zijn om inspraak te hebben op gemeentelijke plannen. Ook heeft ruim een derde (37%) het idee dat de gemeente geïnteresseerd is in de mening van haar burgers. Maar circa drie op de tien vindt dat burgers onvoldoende betrokken worden bij de totstandkoming (29%) en de uitvoering (28%) van gemeentelijke plannen.
afb. 3 Onderwerpen van ergernissen aan gemeentelijke regels
verkeer verkeer en en parkeren parkeren
62%
plaatselijke plaatselijke belastingen belastingen
40%
veiligheid veiligheid en en openbare openbareorde orde
38%
bouwen bouwen en en wonen wonen
25%
burgerzaken burgerzaken
21%
zorg zorgen enwelzijn welzijn
13%
anders anders
11%
subsidies subsidies
Inwoners hebben het liefst contact via de balie
9%
20%
40%
60%
Zeven op de tien Utrechters hebben in het afgelopen jaar contact gehad met de gemeente. Gevraagd naar de manier waarop inwoners het liefst contact hebben met de gemeente, dan komt de balie als meest populair uit de bus (59%), gevolgd door de telefoon (48%) en de e-mail of het internet (44%). Contacten per brief zijn ten opzichte van een jaar geleden verder in populariteit gedaald. Slechts 12% van de Utrechters heeft bij voorkeur per brief contact met de gemeente.
Utrechters over… wonen Utrechters geven goed cijfer voor woning
afb. 5 Bedrag dat Utrechters willen betalen voor een huur- of een koopwoning
Eerder kwam al naar voren dat Utrechters een dikke voldoende (7,6) toekennen aan hun woning. Uitermate tevreden zijn de bewoners van de subwijk Het Zand in Leidsche Rijn. Zij geven gemiddeld rapportcijfer 8,2 voor hun woning. In de subwijken Kanaleneiland (6,6) en Zambesidreef, Tigrisdreef (6,7) ligt de tevredenheid lager. Toch zijn ook hier de gemiddelde rapportcijfers voldoende. Het meest tevreden zijn mensen over de sfeer van de woning; 86% vindt de sfeer van de woning goed. Zo’n 80% is het ermee eens dat de woning goed is ingedeeld. Verder vindt circa twee op de tien de woning te klein en 13% is niet tevreden over het onderhoud van de woning. Wat betreft het onderhoud van de woning zijn er behoorlijke verschillen tussen de wijken. In Overvecht, waar veel huurwoningen staan, vindt een veel groter deel (27%) dat de woning slecht is onderhouden dan bijvoorbeeld in Leidsche Rijn en Vleuten-De Meern (3%) waar voornamelijk koop woningen staan.
huurwoning
koopwoning
>=800 2%
x € 1.000
620 620-- 800 7%
>=500 9%
535535- 620 14%
< 350 30%
< 182 12%
360360- 500 15%
182-260 182- 260 34%
350 350--535 535 47%
260-360 260- 360 30%
wil zo’n driekwart van de mensen die van plan zijn te verhuizen niet meer dan 535 euro betalen. Slechts weinigen zijn van plan daar maandelijks meer dan 800 euro voor uit te trekken (2%). Van de mensen die aangaven een koophuis te zoeken, is het grootste deel op zoek naar een huis tussen de 182.000 en 260.000 euro.
Flink deel wil misschien verhuizen Circa één op de vijf inwoners antwoordt ‘ja’ als wordt gevraagd of ze van plan zijn om binnen twee jaar te verhuizen. Andere mensen weten het niet (6%) of geven aan misschien te willen verhuizen (24%). Ongeveer de helft heeft geen verhuisplannen. Het merendeel van de verhuisgeneigden zoekt een eengezinswoning (65%). Een flat of appartement wordt door minder mensen genoemd (31%). Zo’n 18% zoekt een benedenwoning en iets minder mensen (15%) zoeken een bovenwoning. De groep mensen dat de voorkeur heeft voor een huurwoning (44%) is kleiner dan de groep die het liefst een koopwoning zou willen (56%). In de leeftijdscategorie 30- tot 40-jarigen is het aandeel dat de voorkeur geeft aan een koopwoning het grootst (78%). Voor een huurwoning
Een kwart wil misschien in Leidsche Rijn wonen Zo’n 4% van de Utrechters zou zeker in de nieuwbouwwijk Leidsche Rijn willen wonen en 19% zou dit misschien ooit willen. De voornaamste reden waarom mensen hier zouden willen wonen is de grote keus aan woningen (50% noemt dit als reden). Ook vinden mensen de wijk aantrekkelijk omdat het een rustige omgeving is met de gemakken van de stad op steenworp afstand (43%). Mensen zijn ook te spreken over de prijskwaliteit verhouding van de huizen in Leidsche Rijn (32%) en vinden het een fijne wijk voor gezinnen met jonge kinderen (28%).
Utrechter ergert zich het meest aan gemeentelijke regels over parkeren Inwoners merken iets vaker (7%) dat de gemeente regels vermindert en regels verbetert. Dit percentage was vorig jaar nog 4%. Ongeveer één op de vijf Utrechters ergert zich met enige regelmaat aan regels van de gemeente. De ergernissen van deze groep is er vooral op het gebied van verkeer en parkeren (62%), plaatselijke belastingen (40%) en veiligheid en openbare orde (38%). Gevraagd naar waar de ergernissen zich op richten worden de kosten (52%), wachttijden en doorlooptijden (28%) en de houding en behandeling door gemeenteambtenaren bij toepassing van de regels genoemd.
afb. 4 Rapportcijfers woning in de wijken
rapportcijfer rapportcijfer 8
6
4
2
6
7,3
7,2
6,9
7,7
7,7
8,0
7,5
7,3
8,0
8,0
7,6
West
Noordwest
Overvecht
Noordoost
Oost
Binnenstad
Zuid
Zuidwest
Leidsche Rijn
Vleuten De Meern
Utrecht
7
Bestuurs- en Concerndienst
Utrechters over… hoe het met hen gaat
Utrechters over… recreatie Utrechters gaan het vaakst naar bioscoop en museum
Met de meeste Utrechters gaat het goed
De meeste Utrechters (87%) hebben in het afgelopen jaar een culturele activiteit bezocht. Dit is nauwelijks een verschil met 2008 (88%). Het vaakst bezoeken Utrechters een bioscoop (82%) en museum (74%). Meer dan de helft van de Utrechters bezoekt één keer per jaar een popconcert. Dansvoorstellingen (24%) en opera-uitvoeringen (12%) sluiten net als voorgaande jaren de lijst. Utrechters eten graag buiten de deur of gaan een drankje drinken in het café; 45% van de Utrechters bezoekt minimaal maandelijks een restaurant of café. Slechts een klein deel (7%) is in de afgelopen 12 maanden nooit naar een restaurant of café geweest.
De meeste Utrechters ervaren hun zelfredzaamheid als goed; 92% kan zichzelf goed redden, 85% kan voor zichzelf opkomen en 80% kan alles aan. Ook kunnen de meeste mensen goed rondkomen van hun inkomen (73%). Op het gebied van persoonlijk welbevinden gaat het met de meeste Utrechters eveneens niet slecht. Het merendeel geeft aan gelukkig (84%) en tevreden (90%) te zijn. Toch is bij bepaalde groepen te zien dat zij minder gelukkig zijn dan gemiddeld. Zo zien we bijvoorbeeld dat de groep Utrechtse 55-plussers zich een stuk minder gelukkig voelt (76% is gelukkig). Het meest gelukkig (89%) zijn Utrechters in de leeftijd van 16-29 jaar. Minder ervaren geluk is er ook bij de groep niet-westerse allochtonen. Zo’n 74% van deze Utrechters voelt zich gelukkig tegenover 86% van de autochtone bevolking van Utrecht.
Amelisweerd en Rhijnauwen nog steeds meest populair Het landgoed Amelisweerd/Rhijnauwen (52%) en de Maarsseveense plassen (39%) zijn de belangrijkste gebieden waar Utrechters van de buitenlucht genieten. Minder massaal worden ook de oevers langs de Vecht bezocht (16%). De meeste mensen gaan hier wandelen (67%), picknicken (49%) en recreëren op of aan het water (32%). Meestal gaat men op de fiets (71%) of met de auto (49%) naar de buitengebieden.
Bewoners van Overvecht voelen zich het vaakst gediscrimineerd Bijna negen op de tien ervaart een goede gezondheid
Hoger opgeleide Utrechters sporten meer dan lager opgeleide Utrechters en sportdeelname neemt af met de leeftijd. Kijken we naar de sportdeelname per wijk, dan blijkt dat de Binnenstad met 79% de meeste sporters heeft. Daarnaast is in Noordoost en Oost de deelname hoog (77% en 76%). In Overvecht (57%), Noordwest (61%) en Zuidwest (63%) is de sportdeelname opvallend lager dan gemiddeld. Over de mogelijkheid om in de eigen woonomgeving te wandelen of hard te lopen is de gemiddelde Utrechter positief. Tweederde vindt namelijk dat er in de woonomgeving voldoende groen is om te wandelen en/of te hardlopen.
Ruim tweederde van de Utrechters is een sporter Ruim tweederde van de Utrechters van 16 jaar en ouder (70%) is een sporter. Dat betekent dat hij of zij minimaal één keer per maand aan sport doet. Dit is een stijging ten opzichte van 2006 en 2007 (beide 67%) en 2008. Vergeleken met 2006 is het aandeel sporters dat meer dan één keer per week sport toegenomen van 35% naar 37%.
De meerderheid van de Utrechters (88%) voelt zich gezond, 12% vindt de gezondheid matig tot slecht. Deze percentages komen overeen met voorgaande jaren. In de Utrechtse krachtwijken ervaren meer mensen hun gezondheid als matig tot slecht. Handelingen waar een deel van de Utrechters moeite mee heeft, zijn de trap op- en aflopen (12%), in en uit bed stappen (8%) en gaan zitten en opstaan uit een stoel (7%). Het zijn vooral ouderen die moeite hebben met deze activiteiten van het dagelijks leven (ADL). Van de 65-plussers heeft 15% één of meerdere ADL-beperkingen.
afb. 7 Sporten in de Utrechtse wijken 2009
afb. 6 Cultuurdeelname Utrechters 2009
afb. 8 Ervaren geluk per leeftijdscategorie
afb. 9 Ervaren discriminatie in de wijken
gemiddeld meermeer dandan gemiddeld
16- 29
gemiddeld gemiddeld
30- 54
gemiddeld gemiddeld meer dan gemiddeld meer dan gemiddeld
90%
Overvecht Overvecht
VleutenDe Meern
West
Overvecht Overvecht
VleutenDe Meern
57% 57%
60%
West
23%
Noordwest Leidsche Rijn
Noordwest
Noordoost
61%
71%
40%
71%
BinnenBinnenstad stad
Leidsche Rijn
60%
77%
76%
20%
west
82%
74%
53%
46%
43%
41%
37%
33%
24%
12%
film/bios
museum
popconcert
toneel
cabaret
disco/ houseparty
musical
klassieke muziek
dans/ ballet
opera
8% Binnenstad 7%
12%
8%
63% Zuidwest Zuid-
Noordoost
13%
12%
Oost
79% 79%
70%
8
minder dan gemiddeld minder dan gemiddeld
55+
minder gemiddeld minder dandan gemiddeld 80%
De meerderheid van de Utrechters (89%) vindt dat het goed leven is in Nederland. Maar er is ook een kleine groep Utrechters die vinden dat ze niet belangrijk (8%) en geaccepteerd (4%) zijn en dat ze worden achtergesteld (5%). Dit gevoel van maatschappelijk achtergesteld zijn, uit zich bij ruim één op de tien Utrechters in een gevoel te worden gediscrimineerd. Dat geldt voor bijna een kwart van de bewoners van de wijk Overvecht. De belangrijkste reden die mensen noemen die worden gediscrimineerd is: huidkleur, etniciteit of afkomst (48%). Andere redenen zijn: geloof (21%), geslacht (17%) en leeftijd (12%).
Oost 7%
13%
72%
Zuidwest Zuidwest
30%
Zuid Zuid
93%
89% tevredenheid
87%
89%
85%
12% Zuid Zuid
76%
geluk
9
Bestuurs- en Concerndienst
Utrechters over… hoe het met hen gaat
Utrechters over… recreatie Utrechters gaan het vaakst naar bioscoop en museum
Met de meeste Utrechters gaat het goed
De meeste Utrechters (87%) hebben in het afgelopen jaar een culturele activiteit bezocht. Dit is nauwelijks een verschil met 2008 (88%). Het vaakst bezoeken Utrechters een bioscoop (82%) en museum (74%). Meer dan de helft van de Utrechters bezoekt één keer per jaar een popconcert. Dansvoorstellingen (24%) en opera-uitvoeringen (12%) sluiten net als voorgaande jaren de lijst. Utrechters eten graag buiten de deur of gaan een drankje drinken in het café; 45% van de Utrechters bezoekt minimaal maandelijks een restaurant of café. Slechts een klein deel (7%) is in de afgelopen 12 maanden nooit naar een restaurant of café geweest.
De meeste Utrechters ervaren hun zelfredzaamheid als goed; 92% kan zichzelf goed redden, 85% kan voor zichzelf opkomen en 80% kan alles aan. Ook kunnen de meeste mensen goed rondkomen van hun inkomen (73%). Op het gebied van persoonlijk welbevinden gaat het met de meeste Utrechters eveneens niet slecht. Het merendeel geeft aan gelukkig (84%) en tevreden (90%) te zijn. Toch is bij bepaalde groepen te zien dat zij minder gelukkig zijn dan gemiddeld. Zo zien we bijvoorbeeld dat de groep Utrechtse 55-plussers zich een stuk minder gelukkig voelt (76% is gelukkig). Het meest gelukkig (89%) zijn Utrechters in de leeftijd van 16-29 jaar. Minder ervaren geluk is er ook bij de groep niet-westerse allochtonen. Zo’n 74% van deze Utrechters voelt zich gelukkig tegenover 86% van de autochtone bevolking van Utrecht.
Amelisweerd en Rhijnauwen nog steeds meest populair Het landgoed Amelisweerd/Rhijnauwen (52%) en de Maarsseveense plassen (39%) zijn de belangrijkste gebieden waar Utrechters van de buitenlucht genieten. Minder massaal worden ook de oevers langs de Vecht bezocht (16%). De meeste mensen gaan hier wandelen (67%), picknicken (49%) en recreëren op of aan het water (32%). Meestal gaat men op de fiets (71%) of met de auto (49%) naar de buitengebieden.
Bewoners van Overvecht voelen zich het vaakst gediscrimineerd Bijna negen op de tien ervaart een goede gezondheid
Hoger opgeleide Utrechters sporten meer dan lager opgeleide Utrechters en sportdeelname neemt af met de leeftijd. Kijken we naar de sportdeelname per wijk, dan blijkt dat de Binnenstad met 79% de meeste sporters heeft. Daarnaast is in Noordoost en Oost de deelname hoog (77% en 76%). In Overvecht (57%), Noordwest (61%) en Zuidwest (63%) is de sportdeelname opvallend lager dan gemiddeld. Over de mogelijkheid om in de eigen woonomgeving te wandelen of hard te lopen is de gemiddelde Utrechter positief. Tweederde vindt namelijk dat er in de woonomgeving voldoende groen is om te wandelen en/of te hardlopen.
Ruim tweederde van de Utrechters is een sporter Ruim tweederde van de Utrechters van 16 jaar en ouder (70%) is een sporter. Dat betekent dat hij of zij minimaal één keer per maand aan sport doet. Dit is een stijging ten opzichte van 2006 en 2007 (beide 67%) en 2008. Vergeleken met 2006 is het aandeel sporters dat meer dan één keer per week sport toegenomen van 35% naar 37%.
De meerderheid van de Utrechters (88%) voelt zich gezond, 12% vindt de gezondheid matig tot slecht. Deze percentages komen overeen met voorgaande jaren. In de Utrechtse krachtwijken ervaren meer mensen hun gezondheid als matig tot slecht. Handelingen waar een deel van de Utrechters moeite mee heeft, zijn de trap op- en aflopen (12%), in en uit bed stappen (8%) en gaan zitten en opstaan uit een stoel (7%). Het zijn vooral ouderen die moeite hebben met deze activiteiten van het dagelijks leven (ADL). Van de 65-plussers heeft 15% één of meerdere ADL-beperkingen.
afb. 7 Sporten in de Utrechtse wijken 2009
afb. 6 Cultuurdeelname Utrechters 2009
afb. 8 Ervaren geluk per leeftijdscategorie
afb. 9 Ervaren discriminatie in de wijken
gemiddeld meermeer dandan gemiddeld
16- 29
gemiddeld gemiddeld
30- 54
gemiddeld gemiddeld meer dan gemiddeld meer dan gemiddeld
90%
Overvecht Overvecht
VleutenDe Meern
West
Overvecht Overvecht
VleutenDe Meern
57% 57%
60%
West
23%
Noordwest Leidsche Rijn
Noordwest
Noordoost
61%
71%
40%
71%
BinnenBinnenstad stad
Leidsche Rijn
60%
77%
76%
20%
west
82%
74%
53%
46%
43%
41%
37%
33%
24%
12%
film/bios
museum
popconcert
toneel
cabaret
disco/ houseparty
musical
klassieke muziek
dans/ ballet
opera
8% Binnenstad 7%
12%
8%
63% Zuidwest Zuid-
Noordoost
13%
12%
Oost
79% 79%
70%
8
minder dan gemiddeld minder dan gemiddeld
55+
minder gemiddeld minder dandan gemiddeld 80%
De meerderheid van de Utrechters (89%) vindt dat het goed leven is in Nederland. Maar er is ook een kleine groep Utrechters die vinden dat ze niet belangrijk (8%) en geaccepteerd (4%) zijn en dat ze worden achtergesteld (5%). Dit gevoel van maatschappelijk achtergesteld zijn, uit zich bij ruim één op de tien Utrechters in een gevoel te worden gediscrimineerd. Dat geldt voor bijna een kwart van de bewoners van de wijk Overvecht. De belangrijkste reden die mensen noemen die worden gediscrimineerd is: huidkleur, etniciteit of afkomst (48%). Andere redenen zijn: geloof (21%), geslacht (17%) en leeftijd (12%).
Oost 7%
13%
72%
Zuidwest Zuidwest
30%
Zuid Zuid
93%
89% tevredenheid
87%
89%
85%
12% Zuid Zuid
76%
geluk
9
Bestuurs- en Concerndienst
Utrechters over… meedoen in de samenleving
Utrechters over… hun buurt
geeft 64% aan bij een groep vrienden te horen (tegenover 78% van de autochtonen). Vragen we inwoners naar het daadwerkelijke contact met andere mensen, dan blijkt dat meer dan de helft een paar keer per week vrienden en familie ziet. Vooral jongere Utrechters (van 16 t/m 29) hebben vaak contact met vrienden en familie (72%). afb. 10 Contacten van autochtone Utrechters met andere bevolkingsgroepen
nooit
maandelijks
minder dan 1x per maand
contact met Turken
34%
27%
wekelijks
18%
21%
Vier op de tien zet zich vrijwillig in Zo’n 38% van de inwoners doet in 2009 aan vrijwilligerswerk, dat is iets minder dan in 2008 (41%). Het vaakst zetten Utrechters zich in voor een sportvereniging (12%). Maar ook de school (7%) en godsdienstige organisaties (6%) kunnen rekenen op een aantal Utrechters die bereid zijn zich vrijwillig in te zetten.
8% geeft op dit moment mantelzorg Mantelzorg is onbetaalde zorg die mensen geven aan een bekende die langere tijd ziek, hulpbehoevend of gehandicapt is. Bijvoorbeeld aan een partner, ouder, kind, buren of vrienden. Van alle Utrechters geeft 8% op dit moment mantelzorg en 4% heeft de afgelopen 12 maanden mantelzorg gegeven maar doet dat nu niet meer. De meeste mantelzorgers kunnen de zorg voor een bekende aan. Eén op de drie voelt zich niet of nauwelijks belast en minder dan de helft voelt zich enigszins belast. Toch voelt ook 15% zich tamelijk zwaar belast en 4% geeft aan zich zeer zwaar belast te voelen. Een heel klein deel (1%) voelt zich over belast door de zorg.
Contacten met anderen over het algemeen voldoende De grote meerderheid van de inwoners van Utrecht vindt dat hij/zij genoeg contact heeft met andere mensen (93%). Zij hebben mensen om mee te praten (93%) en ze kunnen bij anderen terecht (91%). Wel is er ook een groep dat de sociale contacten oppervlakkig noemt (10%) en een klein deel voelt zich geïsoleerd van anderen (4%). Zo’n driekwart geeft aan bij een groep vrienden te horen. Allochtonen met een niet-westerse achtergrond laten zich minder positief uit over deze vragen. Zo vindt 85% de hoeveelheid contacten met andere mensen voldoende, dat is 11% minder dan autochtonen aangeven. Van de niet-westerse allochtonen
10
contact met Marokkanen
33%
contact met Surinamers, Antillianen, Arubanen
37%
25%
17%
29%
20%
40%
16%
60%
24%
18%
80%
Het is prettig wonen in Utrecht
Schoonheid en rust maken wonen in Utrecht fijn
Utrechters zijn zeer te spreken over hun buurt, 93% vindt het er prettig wonen. Vergelijken we dit met voorgaande jaren, dan is er een kleine toename van het aandeel mensen dat positief is over de buurt (90% in 2006, 91% in 2007, 92% in 2008). Daarnaast voelt zo’n 78% zich thuis in de buurt waar ze wonen. Het is dan ook niet verwonderlijk dat de meeste mensen graag in de buurt blijven wonen (88%). Meer dan de helft van de Utrechters (53%) vindt verder dat ze geluk hebben om in die buurt te wonen. In 2006 lag dat aandeel nog op 46%.
Meer dan een derde wijst de schoonheid en rust in de buurt als voornaamste reden aan waarom het leuk wonen is in hun buurt. De nabijheid van voorzieningen en winkels (30%) en de nabijheid van het stadscentrum (29%) vinden mensen ook fijn. Slechts een klein aandeel van 7% noemt de veiligheid als reden wanneer hen wordt gevraagd waarom ze het fijn vinden in de buurt. Bijna een kwart is van mening dat het de afgelopen jaren beter is geworden in de buurt en zo’n 15% denkt juist dat het slechter is geworden. Veruit de meeste mensen denken
afb. 11 Voornaamste redenen waarom Utrechters het leuk vinden in hun buurt 2009
Grote meerderheid heeft contact met andere bevolkingsgroepen Ongeveer tweederde van de autochtone Utrechters heeft wel eens contact met mensen met een Marokkaanse of een Turkse achtergrond. Wat minder autochtone Utrechters hebben contact met Surinamers, Antillianen en Arubanen (63%). Van de Marokkaanse en Turkse Utrechters heeft 78% wekelijks contact met autochtonen. Onder Surinaamse, Antilliaanse en Arubaanse Utrechters ligt dit percentage veel hoger (93%). Kijken we naar contacten binnen de eigen groep, dan blijkt dat Marokkaanse Utrechters iets minder vaak contact hebben met andere Marokkanen (82% heeft wekelijks contact) dan Turkse Utrechters (88%).
veiligheid
7%
woningen
10%
bevolkingssamenstelling
12%
bereikbaarheid
16%
mooie buurt
17%
onderlinge contacten tussen bewoners bewoners
18%
sfeer sfeer
19%
groenvoorzieningen
25%
nabijheid centrum
29%
nabijheid voorzieningen/winkels
30%
schoon, rustig
35% 10%
20%
30%
11
Bestuurs- en Concerndienst
Utrechters over… meedoen in de samenleving
Utrechters over… hun buurt
geeft 64% aan bij een groep vrienden te horen (tegenover 78% van de autochtonen). Vragen we inwoners naar het daadwerkelijke contact met andere mensen, dan blijkt dat meer dan de helft een paar keer per week vrienden en familie ziet. Vooral jongere Utrechters (van 16 t/m 29) hebben vaak contact met vrienden en familie (72%). afb. 10 Contacten van autochtone Utrechters met andere bevolkingsgroepen
nooit
maandelijks
minder dan 1x per maand
contact met Turken
34%
27%
wekelijks
18%
21%
Vier op de tien zet zich vrijwillig in Zo’n 38% van de inwoners doet in 2009 aan vrijwilligerswerk, dat is iets minder dan in 2008 (41%). Het vaakst zetten Utrechters zich in voor een sportvereniging (12%). Maar ook de school (7%) en godsdienstige organisaties (6%) kunnen rekenen op een aantal Utrechters die bereid zijn zich vrijwillig in te zetten.
8% geeft op dit moment mantelzorg Mantelzorg is onbetaalde zorg die mensen geven aan een bekende die langere tijd ziek, hulpbehoevend of gehandicapt is. Bijvoorbeeld aan een partner, ouder, kind, buren of vrienden. Van alle Utrechters geeft 8% op dit moment mantelzorg en 4% heeft de afgelopen 12 maanden mantelzorg gegeven maar doet dat nu niet meer. De meeste mantelzorgers kunnen de zorg voor een bekende aan. Eén op de drie voelt zich niet of nauwelijks belast en minder dan de helft voelt zich enigszins belast. Toch voelt ook 15% zich tamelijk zwaar belast en 4% geeft aan zich zeer zwaar belast te voelen. Een heel klein deel (1%) voelt zich over belast door de zorg.
Contacten met anderen over het algemeen voldoende De grote meerderheid van de inwoners van Utrecht vindt dat hij/zij genoeg contact heeft met andere mensen (93%). Zij hebben mensen om mee te praten (93%) en ze kunnen bij anderen terecht (91%). Wel is er ook een groep dat de sociale contacten oppervlakkig noemt (10%) en een klein deel voelt zich geïsoleerd van anderen (4%). Zo’n driekwart geeft aan bij een groep vrienden te horen. Allochtonen met een niet-westerse achtergrond laten zich minder positief uit over deze vragen. Zo vindt 85% de hoeveelheid contacten met andere mensen voldoende, dat is 11% minder dan autochtonen aangeven. Van de niet-westerse allochtonen
10
contact met Marokkanen
33%
contact met Surinamers, Antillianen, Arubanen
37%
25%
17%
29%
20%
40%
16%
60%
24%
18%
80%
Het is prettig wonen in Utrecht
Schoonheid en rust maken wonen in Utrecht fijn
Utrechters zijn zeer te spreken over hun buurt, 93% vindt het er prettig wonen. Vergelijken we dit met voorgaande jaren, dan is er een kleine toename van het aandeel mensen dat positief is over de buurt (90% in 2006, 91% in 2007, 92% in 2008). Daarnaast voelt zo’n 78% zich thuis in de buurt waar ze wonen. Het is dan ook niet verwonderlijk dat de meeste mensen graag in de buurt blijven wonen (88%). Meer dan de helft van de Utrechters (53%) vindt verder dat ze geluk hebben om in die buurt te wonen. In 2006 lag dat aandeel nog op 46%.
Meer dan een derde wijst de schoonheid en rust in de buurt als voornaamste reden aan waarom het leuk wonen is in hun buurt. De nabijheid van voorzieningen en winkels (30%) en de nabijheid van het stadscentrum (29%) vinden mensen ook fijn. Slechts een klein aandeel van 7% noemt de veiligheid als reden wanneer hen wordt gevraagd waarom ze het fijn vinden in de buurt. Bijna een kwart is van mening dat het de afgelopen jaren beter is geworden in de buurt en zo’n 15% denkt juist dat het slechter is geworden. Veruit de meeste mensen denken
afb. 11 Voornaamste redenen waarom Utrechters het leuk vinden in hun buurt 2009
Grote meerderheid heeft contact met andere bevolkingsgroepen Ongeveer tweederde van de autochtone Utrechters heeft wel eens contact met mensen met een Marokkaanse of een Turkse achtergrond. Wat minder autochtone Utrechters hebben contact met Surinamers, Antillianen en Arubanen (63%). Van de Marokkaanse en Turkse Utrechters heeft 78% wekelijks contact met autochtonen. Onder Surinaamse, Antilliaanse en Arubaanse Utrechters ligt dit percentage veel hoger (93%). Kijken we naar contacten binnen de eigen groep, dan blijkt dat Marokkaanse Utrechters iets minder vaak contact hebben met andere Marokkanen (82% heeft wekelijks contact) dan Turkse Utrechters (88%).
veiligheid
7%
woningen
10%
bevolkingssamenstelling
12%
bereikbaarheid
16%
mooie buurt
17%
onderlinge contacten tussen bewoners bewoners
18%
sfeer sfeer
19%
groenvoorzieningen
25%
nabijheid centrum
29%
nabijheid voorzieningen/winkels
30%
schoon, rustig
35% 10%
20%
30%
11
Bestuurs- en Concerndienst
dat hun buurt de laatste jaren niet beter is geworden, maar ook niet slechter (62%). Over de toekomst van de buurt wordt gemiddeld wat positiever gedacht. Eenderde denkt dat het de komende tijd beter zal worden in de buurt en 15% verwacht het tegenovergestelde. Iets meer dan de helft denkt dat de buurt hetzelfde zal blijven.
Weinig samenhang in de buurt, wel tevreden inwoners In de Inwonersenquête worden diverse vragen gesteld die gaan over de sociale cohesie in de buurt. Sociale cohesie heeft betrekking op de verbinding van de mensen in de buurt. Een flink deel (42%) vindt dat de mensen elkaar in de buurt niet zo goed kennen. Daarnaast vindt slechts 28% dat ze in een gezellige buurt wonen waar de mensen veel met elkaar omgaan. Ook al gaan de mensen niet veel met elkaar om en kennen ze elkaar niet zo goed, de mensen voelen zich over het algemeen wel prettig bij de mensen in de buurt (67%) en ze vinden ook dat de mensen op een prettige manier met elkaar omgaan (69%). Op deze gebieden is een toename zichtbaar sinds 2006. Concluderend lijkt het erop dat er weinig samenhang is in de buurt maar dat men wel te spreken is over de manier waarop de contacten verlopen. In de wijk Overvecht is er overigens duidelijk minder sociale cohesie; zo’n 56% vindt dat de mensen elkaar niet zo goed kennen en een minderheid vindt dat de mensen op een prettige manier met elkaar omgaan (43%).
Tevredenheid buurtvoorzieningen verschilt per wijk Er bestaan grote verschillen tussen de wijken op het gebied van de tevredenheid over voorzieningen in de buurt. De verschillen zijn het grootst als mensen wordt gevraagd hoe tevreden ze zijn over de aanwezigheid van cafés en restaurants. Hoewel in Utrecht gemiddeld 40% tevreden is over deze voorziening, is er in Leidsche Rijn slechts 11% tevredenheid en ook in Overvecht (23%), Zuid (21%) en Vleuten-De Meern (24%) is men niet erg tevreden. Zoals verwacht zijn mensen die in de Binnenstad wonen voor het overgrote deel (89%) tevreden over de aanwezigheid van cafés en restaurants. Ook Oost scoort goed met een tevredenheid van 63%. De tevredenheid over de winkels verschilt ook nogal per wijk. In de wijken Overvecht (91%) en Zuid (89%) zijn veel bewoners tevreden over de winkels in de buurt. Niet verwonderlijk doet de Binnenstad het op dit punt ook goed (92%), maar dit wijkt niet af van eerdergenoemde wijken. Een lage tevredenheid is er in Leidsche Rijn (38%), maar ook Vleuten-De Meern (48%). Hoewel de wijken Leidsche Rijn en Vleuten-De Meern op het gebied van cafés/restaurants en het winkelaanbod niet zo goed scoren, staat hiertegenover dat de inwoners veel meer te spreken zijn over sportvoorzieningen (65% en 71%) dan bijvoorbeeld mensen in de Binnenstad (42%) en Zuidwest (36%). En ook zijn de bewoners hier meer tevreden over de mogelijkheid om hun fiets ergens neer te zetten.
Drie op de tien inwoners geven aan zich actief in te zetten voor een verbetering van de leefbaarheid en veiligheid in de buurt. Hoewel het een minderheid is die zich actief inzet voor de buurt, voelt toch de overgrote meerderheid zich verantwoordelijk voor de buurt (86%). Mensen die zich actief inzetten voor hun buurt voelen zich vaker verantwoordelijk voor het wel en wee in hun buurt (98%) dan mensen die niet actief zijn (79%). Vergeleken met 2008, zijn er in 2009 meer mensen die zeggen goed op te letten om zo de leefbaarheid en veiligheid in de buurt te verbeteren. Ongeveer 75% geeft aan dit te doen. Zes op de tien belt de politie als ze denken dat er een probleem is en meer dan de helft maakt de eigen woning veiliger. Een kleine derde spreekt mensen aan op hun gedrag.
afb. 12 Wat Utrechters doen om hun buurt te verbeteren
Onveiligheidsgevoel stijgt, jongerenoverlast neemt af
Onveilig gevoel beperkt Utrechters in doen en laten
Na een kleine afname van onveiligheidsgevoelens, is er sinds 2007 een toename van het aandeel inwoners dat zich onveilig voelt. In 2009 gaf 45% van de Utrechters aan zich wel eens onveilig te voelen en 33% voelt zich wel eens onveilig in de eigen buurt. Terwijl de gevoelens van onveiligheid toenemen is de ervaren jongerenoverlast de afgelopen jaren gedaald. Ten opzichte van 2008 ligt de ervaren jongerenoverlast 6% lager. Nu zegt 14% vaak last te hebben van jongerenoverlast en in 2008 was dat 20%.
Aan Utrechters is gevraagd wat men doet of laat als gevolg van dit onveilige gevoel. Bijna een derde van alle Utrechters (30%) zegt dat zij ‘s avonds of ‘s nachts niet open doen omdat zij dat niet veilig vinden. Een ongeveer even groot deel (29%) voelt zich onveilig als zij ‘s avonds in de buurt over straat loopt. In huis voelt men zich over het algemeen veiliger. Slechts 3% voelt zich vaak niet op zijn gemak ’s avonds alleen thuis. De meeste Utrechters voelen zich onveilig op plekken waar groepen jongeren rondhangen (72%), bij het treinstation (44%) en rondom uitgaansgelegenheden (34%).
afb. 13 Ontwikkeling onveiligheidsgevoelens en jongerenoverlast 2004 - 2009
afb. 14 Verkeersoverlast in de wijken 2009
2008 West
2009
goed opletten
67% 75%
politie bellen
58% 60%
woning veilig
51% 53%
aanspreken op gedrag
29% 31%
schoonmaken omgeving
16% 17%
groen groenonderhoud school, sport
Overvecht 14% Noordoost 33% onveiligheid buurt
buurtbuurt preventieteam
1% 1%
Oost
34%
30%
Binnenstad 34%
20%
10% 10% 6% 6% 6% 6%
Noordwest 25%
onveiligheid algemeen
9% 9%
straatfeest
37%
40%
Zuid
26%
Zuidwest
25%
Leidsche Rijn 40%
jongerenoverlast
Vleuten-- 44% Vleuten De Meern Utrecht 20%
12
Utrechters over… problemen
30% is actief om buurt te verbeteren
40%
60%
2006
2007
2008
2009
32% 10%
20%
30%
40%
13
Bestuurs- en Concerndienst
dat hun buurt de laatste jaren niet beter is geworden, maar ook niet slechter (62%). Over de toekomst van de buurt wordt gemiddeld wat positiever gedacht. Eenderde denkt dat het de komende tijd beter zal worden in de buurt en 15% verwacht het tegenovergestelde. Iets meer dan de helft denkt dat de buurt hetzelfde zal blijven.
Weinig samenhang in de buurt, wel tevreden inwoners In de Inwonersenquête worden diverse vragen gesteld die gaan over de sociale cohesie in de buurt. Sociale cohesie heeft betrekking op de verbinding van de mensen in de buurt. Een flink deel (42%) vindt dat de mensen elkaar in de buurt niet zo goed kennen. Daarnaast vindt slechts 28% dat ze in een gezellige buurt wonen waar de mensen veel met elkaar omgaan. Ook al gaan de mensen niet veel met elkaar om en kennen ze elkaar niet zo goed, de mensen voelen zich over het algemeen wel prettig bij de mensen in de buurt (67%) en ze vinden ook dat de mensen op een prettige manier met elkaar omgaan (69%). Op deze gebieden is een toename zichtbaar sinds 2006. Concluderend lijkt het erop dat er weinig samenhang is in de buurt maar dat men wel te spreken is over de manier waarop de contacten verlopen. In de wijk Overvecht is er overigens duidelijk minder sociale cohesie; zo’n 56% vindt dat de mensen elkaar niet zo goed kennen en een minderheid vindt dat de mensen op een prettige manier met elkaar omgaan (43%).
Tevredenheid buurtvoorzieningen verschilt per wijk Er bestaan grote verschillen tussen de wijken op het gebied van de tevredenheid over voorzieningen in de buurt. De verschillen zijn het grootst als mensen wordt gevraagd hoe tevreden ze zijn over de aanwezigheid van cafés en restaurants. Hoewel in Utrecht gemiddeld 40% tevreden is over deze voorziening, is er in Leidsche Rijn slechts 11% tevredenheid en ook in Overvecht (23%), Zuid (21%) en Vleuten-De Meern (24%) is men niet erg tevreden. Zoals verwacht zijn mensen die in de Binnenstad wonen voor het overgrote deel (89%) tevreden over de aanwezigheid van cafés en restaurants. Ook Oost scoort goed met een tevredenheid van 63%. De tevredenheid over de winkels verschilt ook nogal per wijk. In de wijken Overvecht (91%) en Zuid (89%) zijn veel bewoners tevreden over de winkels in de buurt. Niet verwonderlijk doet de Binnenstad het op dit punt ook goed (92%), maar dit wijkt niet af van eerdergenoemde wijken. Een lage tevredenheid is er in Leidsche Rijn (38%), maar ook Vleuten-De Meern (48%). Hoewel de wijken Leidsche Rijn en Vleuten-De Meern op het gebied van cafés/restaurants en het winkelaanbod niet zo goed scoren, staat hiertegenover dat de inwoners veel meer te spreken zijn over sportvoorzieningen (65% en 71%) dan bijvoorbeeld mensen in de Binnenstad (42%) en Zuidwest (36%). En ook zijn de bewoners hier meer tevreden over de mogelijkheid om hun fiets ergens neer te zetten.
Drie op de tien inwoners geven aan zich actief in te zetten voor een verbetering van de leefbaarheid en veiligheid in de buurt. Hoewel het een minderheid is die zich actief inzet voor de buurt, voelt toch de overgrote meerderheid zich verantwoordelijk voor de buurt (86%). Mensen die zich actief inzetten voor hun buurt voelen zich vaker verantwoordelijk voor het wel en wee in hun buurt (98%) dan mensen die niet actief zijn (79%). Vergeleken met 2008, zijn er in 2009 meer mensen die zeggen goed op te letten om zo de leefbaarheid en veiligheid in de buurt te verbeteren. Ongeveer 75% geeft aan dit te doen. Zes op de tien belt de politie als ze denken dat er een probleem is en meer dan de helft maakt de eigen woning veiliger. Een kleine derde spreekt mensen aan op hun gedrag.
afb. 12 Wat Utrechters doen om hun buurt te verbeteren
Onveiligheidsgevoel stijgt, jongerenoverlast neemt af
Onveilig gevoel beperkt Utrechters in doen en laten
Na een kleine afname van onveiligheidsgevoelens, is er sinds 2007 een toename van het aandeel inwoners dat zich onveilig voelt. In 2009 gaf 45% van de Utrechters aan zich wel eens onveilig te voelen en 33% voelt zich wel eens onveilig in de eigen buurt. Terwijl de gevoelens van onveiligheid toenemen is de ervaren jongerenoverlast de afgelopen jaren gedaald. Ten opzichte van 2008 ligt de ervaren jongerenoverlast 6% lager. Nu zegt 14% vaak last te hebben van jongerenoverlast en in 2008 was dat 20%.
Aan Utrechters is gevraagd wat men doet of laat als gevolg van dit onveilige gevoel. Bijna een derde van alle Utrechters (30%) zegt dat zij ‘s avonds of ‘s nachts niet open doen omdat zij dat niet veilig vinden. Een ongeveer even groot deel (29%) voelt zich onveilig als zij ‘s avonds in de buurt over straat loopt. In huis voelt men zich over het algemeen veiliger. Slechts 3% voelt zich vaak niet op zijn gemak ’s avonds alleen thuis. De meeste Utrechters voelen zich onveilig op plekken waar groepen jongeren rondhangen (72%), bij het treinstation (44%) en rondom uitgaansgelegenheden (34%).
afb. 13 Ontwikkeling onveiligheidsgevoelens en jongerenoverlast 2004 - 2009
afb. 14 Verkeersoverlast in de wijken 2009
2008 West
2009
goed opletten
67% 75%
politie bellen
58% 60%
woning veilig
51% 53%
aanspreken op gedrag
29% 31%
schoonmaken omgeving
16% 17%
groen groenonderhoud school, sport
Overvecht 14% Noordoost 33% onveiligheid buurt
buurtbuurt preventieteam
1% 1%
Oost
34%
30%
Binnenstad 34%
20%
10% 10% 6% 6% 6% 6%
Noordwest 25%
onveiligheid algemeen
9% 9%
straatfeest
37%
40%
Zuid
26%
Zuidwest
25%
Leidsche Rijn 40%
jongerenoverlast
Vleuten-- 44% Vleuten De Meern Utrecht 20%
12
Utrechters over… problemen
30% is actief om buurt te verbeteren
40%
60%
2006
2007
2008
2009
32% 10%
20%
30%
40%
13
Bestuurs- en Concerndienst
Utrechters over… afval en milieu
afb. 15 Ervaren geluidsoverlast in Utrecht 2009
40%
Meerderheid weet afvalscheidingstation te vinden 30%
20%
10%
40%
33%
groepen brommer/ jongeren scooter
22%
20%
17%
12%
8%
8%
7%
7%
6%
buren
auto
bouwen en slopen
anders
vracht auto
bus
vliegtuig of helikopter
motor
trein
Grootste buurtprobleem is verkeersoverlast Utrechters blijven verkeersproblematiek het grootste probleem in de buurt vinden (32%). Naast de verkeersproblematiek worden ook de vervuiling en beheer van de openbare ruimte (24%), jeugdproblematiek (17%) en criminaliteit/drugsoverlast (16%) genoemd als problemen die moeten worden aangepakt. Kijken we naar de wijken, dan zien we dat bewoners van Vleuten-De Meern de meeste verkeersoverlast (44%) ervaren. Problemen met criminaliteit en drugsoverlast zien we vaker in wijk West (24%). De bewoners van Overvecht (29%) ervaren jeugdproblematiek als belangrijk buurtprobleem. Een ander ervaren probleem van de wijk Overvecht is de bevolkingssamenstelling (17%). Dit wordt in de andere wijken veel minder vaak genoemd.
4%
0%
restaurants bedrijven en cafés en discotheken winkels
Dat verkeer een probleem is in de buurt is ook terug te zien als we ouders vragen hoe tevreden ze zijn over de verkeersveiligheid rondom basisscholen. Een minderheid is tevreden (37%) en bijna een even groot deel is ontevreden (38%).
Geluidsoverlast door groepen jongeren Als het gaat om geluidsoverlast, dan hebben Utrechters het vaakst last van groepen jongeren (40%). Brommers en scooters vormen ook een bron van geluidsoverlast (33%). Bijna een kwart van de Utrechters heeft geluidsoverlast van de buren en één op de vijf vindt dat auto’s teveel herrie maken. Van restaurants en cafés ondervinden Utrechters nauwelijks geluidsoverlast.
Allerlei soorten afval kunnen weggebracht worden bij één van de drie afvalscheidingstations. Meer dan de helft (56%) maakt daar minimaal één keer per jaar gebruik van. Ongeveer een kwart (27%) maakt nooit gebruik van deze voorziening. Het huishoudelijk afval wordt in Utrecht op verschillende manieren opgehaald. Bijna de helft van de inwoners (47%) biedt het huishoudelijk afval aan in vuilniszakken en iets minder dan een kwart (24%) gebruikt hiervoor een rolcontainer. Andere manieren die genoemd worden zijn: de ondergrondse container (16%), minicontainer (7%) en een stortkoker in de flat (3%). Over het algemeen zijn de inwoners tevreden over de inzameling van het huishoudelijk afval (80%). Toch laat ook 9% zich negatief uit over de afvalinzameling. Vooral inwoners die hun afval aanbieden in een rolcontainer (91%) of minicontainer (88%) zijn tevreden. Over de stortkokers in sommige flats zijn veel minder mensen tevreden (58%).
Inwoners niet altijd op de hoogte van regels voor afval In de Inwonersenquête 2009 is een aantal vragen gesteld om te achterhalen wat inwoners weten over de manier waarop het huisvuil aangeboden moet worden. De minderheid (43%) is ervan op de hoogte dat het huisvuil alleen aangeboden mag worden in vuilniszakken met een kwaliteitskeurmerk, zoals Komo. Vervolgens weet slechts 28% dat een boete het gevolg kan zijn als de vuilniszakken niet
afb. 16 Manieren waarop het Utrechts huishoudelijk afval wordt ingezameld
anders
vuilniszakken
stortkoker in flat
minicontainer
ondergrondse container
in vuilniszakken met een keurmerk aan de straat worden gezet. De overgrote meerderheid (90%) is er wel van op de hoogte dat grofvuil niet aan de kant van de straat gezet mag worden, ook als er al grofvuil (bijvoorbeeld van de buren) staat.
Toename milieubewustheid zet niet door In 2009 is er een einde gekomen aan de stijgende milieubewustheid van inwoners. Sinds 2004 nam deze toe. Als we kijken naar de mate waarin er in huishoudens aandacht is voor energiebesparing (93%), waterbesparing (80%) en het scheiden van afval (75%) dan zijn er nauwelijks verschillen met een jaar eerder. Utrechters vinden het verder van belang om met de fiets te gaan in plaats van met de auto (77%). Ook op het gebied van consumptie heeft de gemiddelde Utrechter aandacht voor het milieu en/of duurzaamheid. Bij ongeveer vier op de tien is er in het huishouden aandacht voor zogenaamde ‘fair trade’ producten (bijvoorbeeld Max Havelaar, FSC hout) en zo’n 45% zegt aandacht te hebben voor biologische producten. Het thema dat inwoners het meest bezig houdt als het gaat om het milieu is de luchtvervuiling. Dit onderwerp is het afgelopen jaar ook veelvuldig in het nieuws geweest, dus het is niet vreemd dat dit door veel Utrechters is genoemd. Ook energieverspilling (19%) en klimaatverandering (16%) houden de Utrechter bezig. En 15% maakt zich zorgen dat er steeds minder openbaar groen in de omgeving is.
afb. 17 Ontwikkeling milieubewustheid 2004-2009
energiebesparing
rolcontainer 90%
3% 3% waterbesparing 80%
16%
47%
scheiden van afval
70%
24% 60%
7%
2004 2004
14
2006
2008
2009
15
Bestuurs- en Concerndienst
Utrechters over… afval en milieu
afb. 15 Ervaren geluidsoverlast in Utrecht 2009
40%
Meerderheid weet afvalscheidingstation te vinden 30%
20%
10%
40%
33%
groepen brommer/ jongeren scooter
22%
20%
17%
12%
8%
8%
7%
7%
6%
buren
auto
bouwen en slopen
anders
vracht auto
bus
vliegtuig of helikopter
motor
trein
Grootste buurtprobleem is verkeersoverlast Utrechters blijven verkeersproblematiek het grootste probleem in de buurt vinden (32%). Naast de verkeersproblematiek worden ook de vervuiling en beheer van de openbare ruimte (24%), jeugdproblematiek (17%) en criminaliteit/drugsoverlast (16%) genoemd als problemen die moeten worden aangepakt. Kijken we naar de wijken, dan zien we dat bewoners van Vleuten-De Meern de meeste verkeersoverlast (44%) ervaren. Problemen met criminaliteit en drugsoverlast zien we vaker in wijk West (24%). De bewoners van Overvecht (29%) ervaren jeugdproblematiek als belangrijk buurtprobleem. Een ander ervaren probleem van de wijk Overvecht is de bevolkingssamenstelling (17%). Dit wordt in de andere wijken veel minder vaak genoemd.
4%
0%
restaurants bedrijven en cafés en discotheken winkels
Dat verkeer een probleem is in de buurt is ook terug te zien als we ouders vragen hoe tevreden ze zijn over de verkeersveiligheid rondom basisscholen. Een minderheid is tevreden (37%) en bijna een even groot deel is ontevreden (38%).
Geluidsoverlast door groepen jongeren Als het gaat om geluidsoverlast, dan hebben Utrechters het vaakst last van groepen jongeren (40%). Brommers en scooters vormen ook een bron van geluidsoverlast (33%). Bijna een kwart van de Utrechters heeft geluidsoverlast van de buren en één op de vijf vindt dat auto’s teveel herrie maken. Van restaurants en cafés ondervinden Utrechters nauwelijks geluidsoverlast.
Allerlei soorten afval kunnen weggebracht worden bij één van de drie afvalscheidingstations. Meer dan de helft (56%) maakt daar minimaal één keer per jaar gebruik van. Ongeveer een kwart (27%) maakt nooit gebruik van deze voorziening. Het huishoudelijk afval wordt in Utrecht op verschillende manieren opgehaald. Bijna de helft van de inwoners (47%) biedt het huishoudelijk afval aan in vuilniszakken en iets minder dan een kwart (24%) gebruikt hiervoor een rolcontainer. Andere manieren die genoemd worden zijn: de ondergrondse container (16%), minicontainer (7%) en een stortkoker in de flat (3%). Over het algemeen zijn de inwoners tevreden over de inzameling van het huishoudelijk afval (80%). Toch laat ook 9% zich negatief uit over de afvalinzameling. Vooral inwoners die hun afval aanbieden in een rolcontainer (91%) of minicontainer (88%) zijn tevreden. Over de stortkokers in sommige flats zijn veel minder mensen tevreden (58%).
Inwoners niet altijd op de hoogte van regels voor afval In de Inwonersenquête 2009 is een aantal vragen gesteld om te achterhalen wat inwoners weten over de manier waarop het huisvuil aangeboden moet worden. De minderheid (43%) is ervan op de hoogte dat het huisvuil alleen aangeboden mag worden in vuilniszakken met een kwaliteitskeurmerk, zoals Komo. Vervolgens weet slechts 28% dat een boete het gevolg kan zijn als de vuilniszakken niet
afb. 16 Manieren waarop het Utrechts huishoudelijk afval wordt ingezameld
anders
vuilniszakken
stortkoker in flat
minicontainer
ondergrondse container
in vuilniszakken met een keurmerk aan de straat worden gezet. De overgrote meerderheid (90%) is er wel van op de hoogte dat grofvuil niet aan de kant van de straat gezet mag worden, ook als er al grofvuil (bijvoorbeeld van de buren) staat.
Toename milieubewustheid zet niet door In 2009 is er een einde gekomen aan de stijgende milieubewustheid van inwoners. Sinds 2004 nam deze toe. Als we kijken naar de mate waarin er in huishoudens aandacht is voor energiebesparing (93%), waterbesparing (80%) en het scheiden van afval (75%) dan zijn er nauwelijks verschillen met een jaar eerder. Utrechters vinden het verder van belang om met de fiets te gaan in plaats van met de auto (77%). Ook op het gebied van consumptie heeft de gemiddelde Utrechter aandacht voor het milieu en/of duurzaamheid. Bij ongeveer vier op de tien is er in het huishouden aandacht voor zogenaamde ‘fair trade’ producten (bijvoorbeeld Max Havelaar, FSC hout) en zo’n 45% zegt aandacht te hebben voor biologische producten. Het thema dat inwoners het meest bezig houdt als het gaat om het milieu is de luchtvervuiling. Dit onderwerp is het afgelopen jaar ook veelvuldig in het nieuws geweest, dus het is niet vreemd dat dit door veel Utrechters is genoemd. Ook energieverspilling (19%) en klimaatverandering (16%) houden de Utrechter bezig. En 15% maakt zich zorgen dat er steeds minder openbaar groen in de omgeving is.
afb. 17 Ontwikkeling milieubewustheid 2004-2009
energiebesparing
rolcontainer 90%
3% 3% waterbesparing 80%
16%
47%
scheiden van afval
70%
24% 60%
7%
2004 2004
14
2006
2008
2009
15
Bestuurs- en Concerndienst
Bestuursinformatie Actuele inzichten, betrouwbare cijfers, de tendensen juist geïnterpreteerd. Bestuursinformatie —de onderzoeksafdeling van de gemeente Utrecht— ondersteunt gemeentebestuur en beleidsmakers met onderzoek, statistiek en advies. Zo maken wij bij Bestuursinformatie werk van een beter Utrecht. Meer weten? www.onderzoek.utrecht.nl telefoon 030 – 286 13 50
16