Woonkrant 34e jaargang • no. 2 • juli 2012
•
Huurders aan het woord
• Levensloopbestendige woningen in Kattendijke • Drie zussen zijn buren in Pomona • Nieuwe organisatieopzet geeft ruimte voor betere dienstverlening
Bewo ner s info r matieb lad v an RW S
Z e e l a n d
inho ud so p gave
I nh o ud Een woning verhuren, hoe gaat dat?
3
Een huurwoning voor Poolse werknemers 6 “Wij vinden het onze taak om arbeidsmigranten te huisvesten. Daar komt nog bij dat het goed is voor de leefbaarheid als deze mensen in een kern wonen in plaats van ergens weggestopt worden. Een kwalitatief goede woning in een dorp waar mensen zich welkom voelen en goed naar hun zin wonen, dat zijn de ingrediënten voor succes”, zegt Erik Dutour Geerling, manager wonen van R&B Wonen.
Je eigen huurwoning ontwerpen, meepraten over de renovatie 10 “Je moet deze vorm van participatie verplicht stellen, zou ik bijna zeggen. Want er ontstaat betrokkenheid vanuit de huurders. Het is hún huis en ze gaan er dus ook goed voor zorgen”, zegt Walter Koens, manager vastgoed van Marsaki.
Corporaties stimuleren het wij-gevoel in de wijk
11
Woningcorporaties besteden veel aandacht aan de woonomgeving; de leefbaarheid in wijken en buurten. Het doel: een leefbare wijk met perspectief voor de bewoners. Twee voorbeelden: Malta in Zierikzee en Lievenspolder/Triniteit in Terneuzen.
Ventileren is goed voor de gezondheid
12
Een slecht geventileerd huis kan de bewoners geïrriteerde ogen, hoofdpijn, vermoeidheid, astma of een allergie bezorgen. De oplossing is simpel: goed ventileren. Dat verbetert het binnenklimaat aanzienlijk.
Fruitteeltmuseum houdt de herinnering levend
13
Een topstuk is de veilingklok, afkomstig uit de Kapelse veiling. Vanaf de oude bankjes kunnen maximaal twintig bezoekers de klok laten stoppen en fruit kopen. Dat kunnen ook appels en peren zijn van oude rassen, zoals de juttepeer, de sterappel, de notarisappel en de zwijnenkeutelpeer.
Vaste rubrieken Regionieuws
2
4 en 8
Puzzel
15
Contactgegevens
16
34e jaargang | nummer 2 | juli 2012
Zomer: hét seizoen voor festivals Van het zinken van de Titanic tot de Zeeuwse voetbalinternationals. Theater, muziek, beeldende kunst, de internationale straattheaterdag, dance en nog veel meer. Zeeland heeft het zomerseizoen veel te bieden, soms op verrassende locaties.
14
De c o r p o r at ie
Corellie Obrie (links) en Natasja Rijk (rechts).
Van adv ertentie to t sleutelove rdra ch t Dit jaar zoomt de redactie in op een aantal taken die de woningcorporatie uitvoert. In elk nummer is een pagina gereserveerd voor een onderdeel van de werkzaamheden. Dit artikel gaat over de verhuur. Hoe gaat het in zijn werk, wat komt er allemaal bij kijken?
W
ie op zoek is naar een huurwoning, schrijft zich in als woningzoekende en reageert vervolgens op het woningaanbod van de corporatie. Eindig je bovenaan de lijst met belangstellenden, dan krijg je te maken met een corporatiemedewerker die zorgt voor de verhuur. Bij Clavis in Terneuzen is dat Corellie Obrie of Natasja Rijk. De Zeeuws-Vlaamse corporatie noemt hen woonconsulenten. Andere corporaties gebruiken ook wel andere benamingen, zoals verhuurmedewerkers of verhuurmakelaars. Natasja Rijk houdt zich vooral bezig met het verhuren van nieuwe woningen. “Momenteel ben ik druk bezig met de afronding van ons nieuwbouwproject Margarethaplein. Dat wordt vóór de bouwvak opgeleverd. Maar daar is heel veel aan voorafgegaan. Ik ben er vanaf het begin bij betrokken. Ook bij het ontwerp. Logisch, want als woonconsulent moet je de huurders erbij vinden. Ik heb bijvoorbeeld aangedragen dat er buitenruimte moet zijn bij de appartementen. Dat was in de oorspronkelijke opzet niet het geval. Maar later zijn er balkons toegevoegd. Een tweede toilet en minimaal twee slaapkamers zijn ook bekende wensen. Tja, huurders heb-
ben in vergelijking met dertig jaar geleden meer behoefte aan luxe en vierkante meters. Daar houden wij uiteraard rekening mee.” Om huurders te werven, zorgt de woonconsulent voor advertenties en open dagen. Ze beantwoordt vragen, voert gesprekken met kandidaten en begeleidt de keuze van tegeltjes, aanrechtbladen enzovoorts. “Soms ben je een dik jaar met elkaar bezig, tot en met het sluiten van het huurcontract en de sleuteloverdracht”, zegt Natasja Rijk. Haar collega Corellie Obrie verhuurt de vrijkomende sociale huurwoningen van Clavis. “Als een advertentieronde is afgesloten – bij ons is dat één keer per veertien dagen – draai ik de lijst met belangstellenden uit. Ik zoek nummer één, kijk of deze binnen de doelgroep past – bijvoorbeeld als we een 55-pluswoning willen verhuren – en kijk of het inkomen klopt. Het inkomen mag niet hoger zijn dan 34.000 euro per jaar. Is het inkomen hoger, dan komt het woningaanbod van duurdere huurwoningen in beeld.” Na de uitnodiging en de bezichtiging volgt de ondertekening van het huurcontract. “Tussendoor heb ik ook veel contacten met woningzoekenden”, zegt Corellie Obrie. “Ze
vragen bijvoorbeeld hoe lang het nog duurt voordat er een woning is. De druk kan hoog zijn, als er een echtscheiding is of zo. Normaal gesproken heeft iedereen hier binnen een halfjaar tot een jaar woonruimte.” De woonconsulenten van Clavis houden van hun werk. “Het is heel afwisselend en je hebt heel veel contacten met allerlei mensen”, zegt Corellie Obrie. Collega Natasja Rijk: “Het gaat de hele dag door. Het is net een winkel hier. Nee, onze koffiepauzes zijn nooit lang...” ■
Clavis huisvest ook daklozen, mensen met psychische problemen en mensen met een verstandelijke beperking. Woonconsulent Corellie Obrie: “In dat geval maken we afspraken met bijvoorbeeld het Leger des Heils of Tragel (een organisatie die mensen met een beperking ondersteunt) voor de begeleiding en het opbouwen van een netwerk. Zo geef je een bewoner een goede woonstart. Doe je dat niet, dan is iemand misschien zo weer dakloos. En dat is natuurlijk niet de insteek van een sociale verhuurder.” 34e jaargang | nummer 2 | juli 2012
3
RWS
Levensloopbestendige woningen in Kattendijke
A
an de Deltastraat in het dorp Kattendijke (gemeente Goes) heeft RWS partner in wonen onlangs een kleinschalig nieuwbouwplan opgeleverd. Het plan bestaat uit vier levensloopbestendige huurwoningen voor senioren aan de Deltastraat. Alle nieuwe woningen zijn levensloopbestendig waardoor deze onder andere zeer geschikt zijn voor senioren. Dit betekent dat het gehele woonprogramma zich op de begane grond bevindt. Hiernaast geeft echter ook de verdieping nog voldoende ruimte. Naast RWS waren de volgende partijen betrokken bij de realisatie van dit bouwplan: gemeente Goes, Marsaki, Fierloos architecten, constructeur H4D en bouwbedrijf Rijk. ■
Pomona, stijlvol appartementencomplex in Kapelle Op de plaats waar voorheen de statige villa Pomona stond, in Kapelle, is recent een stijlvol appartementencomplex met dezelfde naam opgeleverd. Het complex omvat in totaal 22 comfortabele appartementen: twaalf voor de verhuur en tien voor de verkoop. Daarnaast biedt Pomona onderdak aan een aantal cliënten van zorgorganisatie SVRZ. Voor hen bevat het complex twee groepswoningen. Het appartementencomplex bestaat uit vier gebouwen van drie woonlagen. Deze zijn met elkaar verbonden door middel van een transparante corridor. De architect heeft een combinatie gecreëerd van traditie en vernieuwing. Zo zijn in de gevels rode bakstenen gebruikt en is een traditionele gebogen dakconstructie toegepast, maar heeft Pomona al met al ook een eigentijdse uitstraling. RWS heeft Pomona gerealiseerd in samenwerking met Marsaki, de gemeente Kapelle en SVRZ. Aannemersbedrijf Kok bouwde het complex naar een ontwerp van de Architecten Alliantie.
4
34e jaargang | nummer 2 | juli 2012
■
RWS
Drie zussen zijn buren in Pomona Haar man is slecht ter been. Daarom keek mevrouw Lamper-Schipper uit naar een andere woning. Op de site van RWS zag ze het nieuwbouwproject Pomona in Kapelle. Het sprak haar en haar man aan. Een verhuizing vanuit Yerseke hadden ze er wel voor over. Toen ze het vertelden in de familie, kwamen ook twee zussen van mevrouw Lamper op het idee om naar Pomona te verhuizen. “Tja, het is wel heel bijzonder, drie zussen zo vlak bij elkaar.” Mevrouw Beenhakker-Schipper stond al jaren ingeschreven voor een andere woning. Tot een verhuizing was het echter nooit gekomen. Nu wel, mevrouw Beenhakker had in Pomona direct beet en mocht zelfs als eerste een appartement kiezen.
Dé kans De derde zus is mevrouw Schipper. Ze woonde erg naar haar zin, op een fraaie plek in Kapelle. “Ik was dan ook niet van plan te verhuizen”, vertelt ze. “Maar de tuin is nogal groot en het bijhouden gaat niet meer. Ik vertelde mijn kinderen over de verhuizing van mijn twee zussen, hun tantes. Ze zeiden gelijk: dat moet je ook doen! Dit is dé kans op een goede nieuwe huurwoning in Kapelle.” Eerst viste mevrouw Schipper achter het net. Pomona zat vol, alle woningen waren
verhuurd. Maar toen een kandidaat-huurder zich terugtrok, kwam haar kans alsnog. “Het is een mooie flat, helemaal naar mijn zin. Met openslaande deuren, zodat ik ’s morgens lekker in het zonnetje kan zitten.” Haar zussen zijn het helemaal met haar eens. “Een schitterende woning met een groot balkon. We kijken van boven zo in de tuin”, zegt mevrouw Lamper. “Dat er een lift is, is ook heel prettig. In ons vorige huis moesten we trappenlopen. Als je slecht ter been bent, is dat niet fijn.” Mevrouw Beenhakker-Schipper: “Ik woonde heel plezierig, ook hier in Kapelle, maar kreeg net als mijn zus moeite om de tuin bij te houden. Bovendien miste ik een toilet op de eerste verdieping. Nu heb ik twee toiletten. Het appartement is heerlijk ruim.”
Alle drie druk Ze komen niet vlak naast elkaar te wonen in
Pomona. Maar de afstand tussen de drie zussen, die stuk voor stuk huren, wordt uiteraard wel veel kleiner. De zussen kunnen goed met elkaar overweg – mevrouw Schipper en mevrouw Beenhakker-Schipper schilderen samen – maar of ze nu meer gezamenlijk gaan ondernemen, is niet zeker. “We zijn alle drie druk met van alles en nog wat”, zegt mevrouw Lamper. “Maar als je wat hebt, is het wel fijn dat er familie in de buurt is. En als er een verjaardag is, hoef je maar een klein stukje te lopen.” “Bijzonder is het wel, met z’n drieën in één appartementengebouw. Iedereen om je heen is er vol van, maar ik besef het nog niet zo”, zegt mevrouw Schipper. “Anderen vinden het aparter dan ik, denk ik.” Op 7 juni kregen ze de sleutel. Daarna kwamen de kinderen en kleinkinderen om alles in orde te maken en de verhuizing te regelen. ■
V.l.n.r. mevrouw Beenhakker-Schipper, mevrouw Lamper-Schipper en mevrouw Schipper.
34e jaargang | nummer 2 | juli 2012
5
De huur d er 6
Een eigen stekkie voor arbeidsmigranten
34e jaargang | nummer 2 | juli 2012
A
rbeidsmigranten hebben huisvesting nodig. Werken ze een paar maanden bij een boer, dan zorgt die boer doorgaans voor een oplossing. Maar er zijn ook arbeidsmigranten die voor langere tijd naar Nederland komen. Of permanent. De laatste categorie kan zich inschrijven als woningzoekende en krijgt op de gebruikelijke manier een huurwoning toegewezen. Voor mensen die een half jaar tot een jaar in Nederland werken is het lastiger om goede huisvesting te vinden. Voor die categorie heeft R&B Wonen een oplossing bedacht. Samen met uitzendbureau Fix en de gemeente Borsele. Het huis van Pawel Szczerbacz en zijn huisgenoten is een proef. “We kijken een jaar hoe het gaat”, zegt Erik Dutour Geerling, manager wonen van R&B Wonen. “Gaat het goed, dan willen we in iedere kern van de gemeente Borsele gemiddeld drie woningen aanwijzen. In elke woning kunnen vier arbeids migranten wonen.” De corporatie verhuurt de woning aan het uitzendbureau. Het uitzendbureau verhuurt door. Aan de verhuur zijn voorwaarden verbonden. Erik Dutour Geerling: “Bijvoorbeeld over de huurprijs die het uitzendbureau mag rekenen en over het aantal werknemers dat er mag wonen. Andere voorwaarden hebben te maken met de wijze van bewoning. Denk aan het tuinonderhoud en de plaats waar men mag parkeren. Dat laatste is ook belangrijk, want de parkeerdruk in de buurt neemt wel toe.” R&B Wonen selecteert daarom woningen in rustige straten met voldoende parkeerruimte. De buren worden uiteraard geïnformeerd.
Voorbeeldige huurders
Pawel Szczerbacz (staand) met twee van zijn drie medebewoners. Rechts: Jan Zuijdwegt van uitzendbureau Fix.
Volgens de manager wonen zijn de buren van Pawel Szczerbacz positief. “Ze zeggen dat de tuin er netjes uitziet, dat de auto’s niet voor hun deur staan, dat de ramen één keer in de twee weken worden gewassen en dat ze elkaar goedendag zeggen. Voorbeeldige huurders, kortom.”
De huur d er
Pawel Szczerbacz is zeer blij met zijn huis in ’s-Heerenhoek. “Erg mooi”, zegt hij in het Engels. “De woning is gerenoveerd en er is nieuw behang. Heerlijk om in te wonen. De buren zijn aardig. Ze zeggen altijd goedemorgen en hallo.” Szczerbacz woont samen met drie andere Poolse arbeidsmigranten in een huurwoning van R&B Wonen. Voor de corporatie zijn arbeidsmigranten een bijzondere doelgroep. “Wij vinden het onze taak om deze doelgroep te huisvesten. Daar komt nog bij dat het goed is voor de leefbaarheid als deze mensen in een kern wonen in plaats van ergens weggestopt worden. Een kwalitatief goede woning in een dorp waar mensen zich welkom voelen en goed naar hun zin wonen, dat zijn de ingrediënten voor succes.” Jan Zuijdwegt van uitzendbureau Fix is het daar helemaal mee eens. “Op deze manier heb je meer een gezinssituatie”, zegt hij over de huisvesting van arbeidsmigranten in een dorp als ’s-Heerenhoek. “Dit is écht hun woning, een eigen stekkie. Daarom ziet het er netjes uit en bekommeren de bewoners zich ook om hun omgeving.” Fix biedt werk aan Poolse mensen. Vooral in de glastuinbouw, de visserij en de bouwsector. Szczerbacz werkt in een tomatenkas. Zuijdwegt: “Wij zorgen voor werk, maar ook voor huisvesting. We richten het huis in en zorgen voor alles. Van de dokter tot de cvketel, zeg ik altijd. Bij ons is niemand een nummer. Ik ken alle werknemers en ik ga ook regelmatig bij ze langs om een bakkie koffie met ze te drinken.” Vaak wonen ze in woningen van particulieren, bijvoorbeeld woningen die te koop staan of tweede woningen. Maar nu is het aanbod dus uitgebreid met de eerste huurwoning van R&B Wonen. Jan Zuijdwegt is blij met deze extra mogelijkheid. Van de proef in ’s-Heerenhoek heeft bij hoge verwachtingen. “De werknemers wonen hier graag. De buren vinden het leuk. Ze krijgen ook wel eens een paar tomaten van hun Poolse buren. R&B Wonen en de gemeente Borsele zijn ook enthousiast. Dus die proef gaat zeker lukken.” Pawel Szczerbacz serveert koffie. Of hij op de foto wil? Natuurlijk, samen met zijn huisgenoten. Ze kunnen zich wel even losmaken van het grote tv-scherm waarop ze het wel en wee in Polen volgen. “Terug naar mijn geboorteland? Nou, alleen voor vakanties en om de familie te ontmoeten. Ik blijf hier langere tijd, ik ga binnenkort Nederlands leren. Het werk is goed en we wonen hier prima. ’s-Heerenhoek is een hele leuke plaats. En als er iets is, kunnen we altijd bij Jan Zuijdwegt terecht voor hulp. ■ 34e jaargang | nummer 2 | juli 2012
7
RWS
Nieuwe organisatieopzet geef ruimte voor betere dienstverlening Beter en sneller inspelen op de wensen van de klant. De dienstverlening verder verbeteren. Dat wil RWS bereiken met de nieuwe organisatiestructuur, die op 1 mei 2012 is ingevoerd. Directeurbestuurder Maarten Sas licht de verandering toe.
Kaders De ruimte en vrijheid zijn uiteraard niet onbegrensd. “Vroeger gaf het managementteam instructies, nu kaders. Laat ik een voorbeeld geven. Als een wand niet strak en glad is, kun je hem opnieuw stukadoren, maar je kunt er ook latten en gipsplaten tegenaan zetten. We schrijven niet meer voor wat er precies moet gebeuren, maar geven aan wat het resultaat moet zijn: een strakke en gladde wand, in dit geval. Hoe dat resultaat bereikt wordt, laten we over aan de vakman.” Bij deze nieuwe manier van werken, die beter past bij deze tijd, hoort een nieuwe inrichting van de organisatie, zo bleek. Het nieuwe organogram van RWS
Maarten Sas: “Met drie managementslagen was de organisatie te hiërarchisch. Met twee of drie managers boven je, is meer zelfstandigheid lastig. Daarom hebben we de organisatie platter gemaakt. Er zijn geen afdelingshoofden meer. Onder de directeur hebben we het managementteam. Dat telt nu vier leden. Die sturen alle medewerkers aan, in de eerste plaats door ze meer ruimte te geven.” Er zijn vier afdelingen in de vernieuwde organisatie: wonen, vastgoed, bedrijfsvoering en strategie & beleid. Elke afdeling valt onder een lid van het managementteam.
Maarten Sas
De nieuwe inrichting van de organisatie vloeit voort uit wensen die vanuit de medewerkers van RWS naar voren kwamen. “Ze gaven aan meer ruimte te willen om zelfstandig te kunnen werken”, zegt Sas. “Meer vrijheid in de manier van werken. Tegelijkertijd zijn ze heel resultaatgericht en dus klantgericht. Er is een grote drive in de organisatie om het goed te doen voor de klant.”
Wijkteams De medewerkers van RWS zijn gemotiveerd en met veel enthousiasme van start gegaan met de nieuwe werkwijze. “De huurders zullen merken dat onze dienstverlening nog beter wordt. We scoorden al niet slecht, maar er zijn altijd punten die beter kunnen. Een verbetering die we hebben doorgevoerd zijn de integrale wijkteams. Daarin zitten onze wijkbeheerders, die een breed taakveld op sociaal en technisch gebied hebben, maar nu ook verhuurmedewerkers en
medewerkers incasso. Zo is er per gebied een team dat weet wat er speelt in de wijken en daar snel en adequaat op kan inspelen. We willen in de loop van dit jaar ook nog medewerkers van de infodesk en vaklieden toevoegen aan deze teams.” Er zijn drie wijkteams.
Flexibel Maarten Sas verwacht met de nieuwe organisatiestructuur ook flexibeler te kunnen reageren op ontwikkelingen van buitenaf, die het beleid van de corporatie raken. “Onze omgeving is enorm in beweging, veel meer dan enkele jaren geleden. Daar moet je flexibel op inspelen in je beleid en in je aanpak.” RWS is net gestart met de nieuwe werkwijze en organisatieopzet. De eerste ervaringen zijn positief. In twee jaar tijd, zo is de bedoeling, moet één en ander uitgekristalliseerd zijn. Dan hebben ook alle medewerkers, inclusief het management, zich extra kunnen bekwamen en zich de nieuwe werkwijze – meer ruimte, meer vrijheid – eigen kunnen maken. Het doel is duidelijk. In de woorden van Maarten Sas: “Samen staan we voor de klant. Allemaal, iedereen bij RWS.” In de volgende Zeeland Woonkrant stellen we het nieuwe managementteam aan u voor. ■
8
34e jaargang | nummer 2 | juli 2012
RWS
Tu i n o n d e r h o u d s a b o n n e m e n t Iets voor u? Wilt u met mooi weer ook lekker in de tuin zitten, maar lukt het u niet zelf om uw tuin te onderhouden? Misschien is het tuinonderhoudsabonnement (TOA) iets voor u. Het TOA is een samenwerking tussen RWS en de Betho. Voor e 15,25 per maand voert de Betho drie keer per jaar onderhoud uit aan uw tuin in de volgende periodes: maart/april, juli/augustus en oktober/november. De kosten van bijvoorbeeld plantmateriaal zijn niet in deze prijs opgenomen. De werkzaamheden bestaan uit: • het snoeien van planten, heggen en bomen; • het maaien van gras; • het opruimen en afvoeren van tuinafval. Wit u meer weten over het TOA of een abonnement afsluiten? Kijk op www.rwsgoes.nl of bel ons: (0113) 23 16 74.
■
34e jaargang | nummer 2 | juli 2012
9
Pa r t ic ipat ie
Hu urders a a n h e t w o o r d Je eigen woning ontwerpen. Als het al gebeurt zijn het particuliere woningbezitters die zich daarmee bezighouden. Voor huurders is dat niet weggelegd, toch? In Goes-West weten ze wel beter. Hier praten huurders vanaf het begin van het ontwerpproces mee over hoe hun nieuwe woning eruit komt te zien.
I
n Goes-West zijn de gemeente, woningcorporatie RWS en ontwikkelaar Marsaki bezig de wijk een heel ander aanzien te geven. Er komt meer groen en veel krappe en vochtige woningen moeten het veld ruimen. Daarvoor in de plaats bouwen RWS en Marsaki nieuwe woningen. De metamorfose van Goes-West duurt tot 2030. Een onderdeel van deze megaoperatie is een bouwproject aan de J.P. Coenstraat en Abel Tasmanstraat. Het bestaat uit een gezinswoningen en seniorenwoningen. Acht toekomstige huurders – nu ook huurder in Goes-West – hebben onder leiding van de architect meegedacht over het ontwerp. “We zeiden: hier heb je een A4 met daarop alleen de buitenmuren. Ga je gang en maak
je droomplattegrond”, vertelt Walter Koens, manager vastgoed van Marsaki. “Er zijn een paar ontwerpsessies geweest en er kwam echt veel los. Na het dromen zijn we weer op aarde geland, want uiteraard zijn er wel enkele voorwaarden. Ten eerste: dat het moet passen in de portemonnee. En ten tweede: dat de woning opnieuw verhuurbaar moet zijn.” De huurders tekenden bijvoorbeeld een spiltrap, of een grote open ruimte zonder tussenmuren. Een andere wens was een klompenhokje. Na de zomer gaat de bouw van start. “Het sociale aspect is ook uniek”, zegt Koens. “De huurders wonen nog verspreid in de wijk en kenden elkaar niet. Maar nu wel. Waar zie je dat nou, dat je je buren kent
voordat de huizen er staan. De bouw moet nog beginnen, maar de sociale cohesie is er al. Je moet deze vorm van participatie verplicht stellen, zou ik bijna zeggen. Want er ontstaat betrokkenheid vanuit de huurders. Het is hún huis en ze gaan er dus ook goed voor zorgen.” Bouwmanager Wilbert Kusse vult aan: “Tijdens de uitvoering houden we iedereen betrokken, bijvoorbeeld bij de start van de sloop, de eerste steen, het bereiken van het hoogste punt, enzovoorts.”
Rilland In Rilland staat geen nieuwbouw op stapel, maar de renovatie van 29 eengezins woningen. R&B Wonen neemt onder andere de badkamer, de keuken, het toilet en de kozijnen onder handen. De corporatie koos ervoor om dat in nauw overleg met de huurders te doen. Vraaggericht dus. Onder het motto ‘Maak je eigen huis!’ zijn er tal van keuzemogelijkheden en extra opties. Van tegels tot een tweede toilet en van dakramen tot een erker. Zelfs de kleur en de indeling van de gevels kunnen de bewoners zelf bepalen. Bij elke keus heeft R&B Wonen in een overzichtelijke gids aangegeven wat de consequenties zijn voor de huur. Piet Wiskerke woont al bijna veertig jaar met veel plezier in één van de woningen. Het is hard nodig dat er wat gaat gebeuren, vindt hij. “De kozijnen laten vocht en kou door.” Verder is er weinig mis in zijn woning, want hij heeft er zelf van alles aan gedaan. Een keuken geplaatst, bijvoorbeeld. “Hartstikke mooi idee, dat je zelf kunt kiezen. Anders krijg je toch een soort eenheidsworst. Iedereen was laaiend enthousiast. En de woningen zien er dadelijk weer keurig uit. Toch heb ik ook wel een kanttekening: de prijzen voor de verschillende opties zijn aan de hoge kant. Als ik zelf een klompenhok laat plaatsen, ben ik goedkoper uit. Maar dan weet ik niet welk bedrag ik ervoor terugkrijg in geval van verhuizing.” ■
In Goes-West: Walter Koens (links) en Wilbert Kusse (rechts) van Marsaki.
10
34e jaargang | nummer 2 | juli 2012
De tijd dat woningcorporaties zich alleen met het verhuren van woningen bezighielden is echt voorbij. Anno 2012 is er ook veel aandacht voor de woonomgeving; de leefbaarheid in wijken en buurten. Twee voorbeelden: Malta in Zierikzee en Lievenspolder/Triniteit in Terneuzen
Thuis-in-Malta-dag.
B
ewoners van Malta vonden dat er niet veel aandacht was voor hun wijk. De gemeente en woningcorporatie Zeeuwland pakten dat signaal op. Zeeuwland realiseerde er diverse nieuwbouw. De gemeente renoveerde de straten en veranderde het rommelige Calandplein in een aantrekkelijke centrale ontmoetingsplek. Daar, in het vroegere kantoor van de corporatie, is nu het ondernemersatelier gevestigd. De twaalf ruimtes in het pand zijn allemaal verhuurd. Deels aan startende ondernemers, deels aan zorgverlenende organisaties. Ook het Vluchtelingenwerk en Zeeuwse Wereldvrouwen, die vrouwen van
allerlei culturen samenbrengt, zitten in het ondernemersatelier. “Het werkt”, zegt Abco in ’t Anker, klantmanager van Zeeuwland. “In het hart van de wijk is een punt ontstaan waar wat gebeurt. Er is levendigheid ontstaan, er zijn activiteiten.” Een goed voorbeeld daarvan is de jaarlijkse Thuis-in-Malta-dag. Op 16 juni was de derde editie van deze dag, die is bedoeld om bewoners met elkaar in contact te brengen. Dat gebeurt onder andere door met elkaar de wijk schoon te maken, eenzame mensen op te zoeken, een snuffelmarkt, optredens, activiteiten voor de jeugd en een buurtbarbecue. Zeeuwland is, als verhuurder van een groot aantal woningen in Malta, nauw betrokken. “Voor ons zijn er ook nuttige contacten uit voortgekomen. Met bewoners en organisaties. Zeeuwland voelt zich verantwoordelijk voor de wijk en stimuleert dat de bewoners er op een prettige manier kunnen leven”, zegt Abco in ’t Anker.
Brede school In Terneuzen is woningcorporatie Clavis weer op een andere manier actief in de wijk: via brede school De Kameleon in Lievenspolder/Triniteit. De Kameleon ging in 2009 van start als hét ontmoetingspunt van de wijk. In het pand van Clavis is een basisschool gevestigd, maar ook een peuterspeelzaal, kinderopvang, het buurthuis, een ontmoetingsplek voor jongeren en de GGD. Van de gymzaal maken behalve de schoolkinderen
L eefba a r he id
Meer ‘ons kent ons’ in de wijk ook verenigingen gebruik. Het schoolhoofd, Ronald Audenaerd, is tevens coördinator van De Kameleon. “Er is nauwe samenwerking ontstaan”, zegt hij. “We bieden een leerlijn voor kinderen van 0 tot 12 jaar. En we bieden kansen voor wijkbewoners: activiteiten, themabijeenkomsten, Nederlandse les, maar ook ontspanning. Het doel is een leefbare wijk met perspectief voor de bewoners. De gemeente en Clavis zien hier ook het belang van in en dragen eraan bij. Dat is uniek.” De Kameleon is er nu ruim drie jaar. Werkt het? Audenaerd ziet gunstige ontwikkelingen. Een heel goed teken is dat de basisschool sinds 2009 met bijna vijftig leerlingen is gegroeid naar 120. “Je ziet ook steeds meer mensen naar De Kameleon komen. De laatste kerstviering, een gezamenlijke activiteit van alle participanten, trok zo’n driehonderd mensen. Kinderen én volwassenen. De betrokkenheid groeit. Wie we nog een beetje missen in De Kameleon zijn de senioren. Het kan altijd beter, maar je ziet het van de grond komen. Dat is goed voor de wijk. Het schijnt dat het vandalisme is teruggelopen. Ik zie ook dat mensen elkaar beter weten te vinden en meer begrip voor elkaar hebben. Mede door De Kameleon, waar iedereen zich welkom voelt, is het meer ‘ons kent ons’ geworden in de wijk.” Dat past binnen de slogan die Clavis hanteert: ‘Waar de wijk centraal staat, leeft het wij(k) gevoel op.’ ■ Brede school De Kameleon.
34e jaargang | nummer 2 | juli 2012
11
I n huis
Ve ntil eren is g e zon d In één op de tien woningen zit schimmel. Bijna de helft van de woningen bevat tabaksrook. In veel huizen circuleert meer fijnstof dan buiten. Dat alles is slecht voor de gezondheid. De oplossing is simpel: goed ventileren.
E
en slecht geventileerd huis kan de bewoners geïrriteerde ogen, hoofdpijn of vermoeidheid bezorgen. Allergie is ook een bekende klacht, evenals astma en aandoeningen aan de luchtwegen. In woningen met oude gaskachels en open geisers zonder afvoer bestaat zelfs het gevaar van koolmonoxidevergiftiging. Goed ventileren verbetert het binnenklimaat aanzienlijk. Vocht, afvalstoffen, kookluchtjes, rook, chemische stoffen, huisstofmijt, schimmels en fijnstof verdwijnen door de constante aanvoer van frisse lucht. Het is dan ook het beste om 24 uur per dag te ventileren. Dat kan door ventilatieroosters en klepraampjes dag en nacht open te zetten. De energierekening is hierdoor iets hoger, maar van verspilling is absoluut geen sprake. Een goede gezondheid is immers heel wat waard.
Tegenwoordig zijn de meeste woningen goed geïsoleerd en kierdicht. Toen dat nog niet zo was, ging het ventileren min of meer vanzelf: via de kieren. Maar in moderne woningen is actieve ventilatie pure noodzaak. Luchtverversing is nodig voor de aanvoer van zuurstof en voor de afvoer van lucht. Die bevat namelijk vocht en tal van schadelijke stoffen.
12
34e jaargang | nummer 2 | juli 2012
Tips voor een gezond binnenklimaat • Zorg altijd voor frisse lucht in huis door raampjes of roosters open te zetten.
• Droog de was buiten, kook met de deksels op de pannen en droog vloeren na het dweilen. Dat vermindert de hoeveelheid vocht in huis. • Schilder met oplosmiddelvrije verf.
• Ventileer extra tijdens het koken, douchen en klussen in huis. • Zet een deur of raam open als er veel mensen in huis zijn, bijvoorbeeld tijdens een feestje.
• Zorg ervoor dat een geiser een afvoer naar buiten heeft. Dat voorkomt het circuleren van fijnstof en verbrandingsgassen in huis. • Laat de schoorsteen regelmatig vegen.
• Rook niet in huis. Het is niet alleen schadelijk, maar versterkt ook de gevolgen van andere schadelijke stoffen in huis. • Zorg voor goed onderhoud van het (mechanische) ventilatiesysteem.
• Zet ramen en deuren tegen elkaar open om snel extra vieze lucht af te voeren. Dat heet luchten. Wie niet ver van een drukke verkeersweg woont, doet er goed aan dit zo veel mogelijk buiten de spitsuren te doen. ■
M use a in Z eel a nd
N o t arisap p el s e n j u t t e p e re n o p de v eil ing
Tot in de jaren negentig was Kapelle een belangrijk middelpunt van de Zeeuwse fruitteelt. Sindsdien is er veel veranderd. Alleen grote fruitteeltbedrijven kunnen nog rendabel appels en peren telen. De teelt van kleinfruit, zoals aardbeien, frambozen en bessen, is nagenoeg verdwenen. Net als de in 1917 geopende Kapelse veiling. Maar het Fruitteeltmuseum houdt de herinnering levend.
E
en gigantische appel en een even grote peer markeren de ingang van het museum. Wie binnenstapt krijgt meteen een fris en fruitig gevoel door de kleuren waarin alles is geverfd: appelgroen en geel. ‘Eet Zeeuwsch Fruit. Frisch en Gezond’, adviseert een ingelijste poster boven een wand vol kistjes met namen van fruittelers. De ontvangstruimte heet hier het fruitarium. In de langste gang hangt een ladder van elf meter. Die werd gebruikt om fruit te plukken uit de hoogstambomen van weleer. Het Fruitteeltmuseum kan nog zo’n hoogstamboom laten zien, in de schitterende tuin. In de productieboomgaarden staan ze allang niet meer. Daar zie je alleen nog laagstambomen. De appels en peren van deze bomen zijn veel gemakkelijker en sneller te oogsten. Bovendien dragen de meeste laagstambomen na twee jaar al vrucht. Minstens drie jaar sneller dan een hoogstamboom. In het museum, gevestigd in de voormalige lagere tuinbouwschool, komen alle aspecten van de fruitteelt aan bod. Overzichtelijk en aantrekkelijk voor een breed publiek. De bezoeker duikt ver de geschiedenis in, tot de Romeinse tijd en de middeleeuwen, toen monniken fruit gingen telen. Er zijn allerhande werktuigen, plukmanden en sorteermachines te zien, naast manieren van enten en foto’s van plukkende families. Alles maakt duidelijk dat de fruitteelt in pakweg de laatste vijftig jaar een enorme ontwikkeling heeft doorgemaakt. Dat geldt ook voor de gewasbescherming: van de op de rug gedragen nevelspuit uit vervlogen tijden tot de modernste apparatuur.
Een topstuk in het museum is de veilingklok, afkomstig uit de Kapelse veiling. Vanaf de oude bankjes (met asbak en drukknop) kunnen maximaal twintig bezoekers de klok laten stoppen en fruit kopen. Dat kunnen ook appels en peren zijn van oude rassen, zoals de juttepeer, de sterappel, de notarisappel en de zwijnenkeutelpeer. “Een van onze doelstellingen is om de oude fruitrassen te behouden”, zegt locatiemanager Nelleke Volker. “Bovendien is er veel vraag naar. Veilen doen we iedere eerste zaterdag van de maand en op aanvraag. Heel leuk, en spannend voor de kinderen. Er is trouwens veel meer te doen voor de jeugd, zoals diverse speurtochten. Voor volwassenen hebben we ook veel activiteiten, zoals cursussen, workshops en proeverijen. Een jaarlijkse topper is de Fruitteeltroute, een fietstocht van zo’n 35 kilometer langs verschillende fruittelers en ons museum. Bij de telers zie je hoe het er nu aan toe gaat, bij ons het verleden.” De tocht is op zaterdag 11 augustus. ■
Het Fruitteeltmuseum is in 1996 geopend. Een groepje mensen nam het initiatief om alles over de fruitteelt te verzamelen, te behouden en te tonen. Dit in een tijd dat het telen van fruit op zijn retour was, het agrarisch onderwijs in Kapelle stopte en de veiling dicht ging. In het museum zijn een kleine vijftig vrijwilligers actief. Zij fungeren als gastheer of –vrouw, gids of werken in de tuin en de kwekerij. De tuin bevat circa negentig soorten peren en tachtig soorten appels, naast andere fruitsoorten. Het museum krijgt tijdelijk een stuk grond van de gemeente in beheer voor de aanplant van oude fruitrassen. Dus de collectie groeit. Zie voor meer informatie en openingstijden: www.fruitteeltmuseum.nl. 34e jaargang | nummer 2 | juli 2012
13
C ult uur
F estivals luis t e r e n de z omer op Zomer: bij uitstek het seizoen voor festivals. Ook Zeeland heeft de komende maanden een breed en gevarieerd aanbod van evenementen en andere happenings. Concert at SEA, op 29 en 30 juni aan de Brouwersdam, zal met onder meer Bløf, Golden Earring, Ilse de Lange en De Dijk ongetwijfeld veel publiek trekken. Tenminste, als het weer goed is. Maar dat geldt natuurlijk voor alle zomerfestivals.
D
e stad als podium. Dat is het motto van het festival Onderstroom, dat van 5 tot en met 8 juli plaatsvindt in Vlissingen. Op het programma staat een mix van theater, muziek en beeldende kunst, naast de internationale straattheaterdag op 7 juli. Dit alles in een zomerse strandsfeer. Twee weken later staat het oude centrum van Middelburg in het teken van de dans. City of Dance, zoals het feest heet, is de
14
34e jaargang | nummer 2 | juli 2012
opvolger van de Danceparade Middelburg.
Nazomerfestival Het Zeeland Nazomerfestival is al jaren een attractie van jewelste. Ook dit jaar hebben de organisatoren een mooi en afwisselend dans-, toneel- en muziekprogramma samengesteld. Veelal op verrassende locaties, zoals de opening van dansgezelschap Conny Janssen Danst, die op 21 augustus plaats-
vindt in de Machinefabriek op het Vlissingse Scheldekwartier. Of de opvoering van de mythe van Medea bij de Veerse Vesten, aan de oever van het Veerse Meer. Het gaat om een nieuwe bewerking van de klassieke tragedie. Een onderdeel van het Nazomerfestival is te zien in kantines van voetbalclubs, overal in de provincie. Het is een theaterstuk over Zeeuwse voetbalinternationals. Het stuk is gebaseerd op het boek ‘Negen Zeeuwen van Oranje’, waarin portretten staan van de negen internationals die Zeeland tot nu toe heeft voortgebracht. In het Toekomstig Industrieel Museum te Sas van Gent brengt het orkest Flat Earth Society het zinken van de Titanic, dit jaar precies een eeuw geleden, muzikaal tot leven. De voorstelling heet de Boot & de Berg. In de productie King Sweet King of De Zoete Inval staat het leven van de snoepfabrikant Van Melle uit Breskens centraal. Het Nazomerfestival, dat nog veel meer te bieden heeft, duurt tot en met 1 september. Andere festivals die de zomer in Zeeland opluisteren zijn te vinden op www.zeelandfestivals.nl. ■
1
2
9
3
4
5
10
14
11
15
16
20
6
13
18
19
22
24
23
25
26
27
28
29
30
31
32
33
36
8
12
17
21
7
34
37
38
42
39
43
47
35 40
44
41
45
46
48
49
52
50
53
55
56
54
56
Oplossing: 31
6
55
3
13
36
56
29
41
44
27
11
53
26
30
28
Oplossing puzzel uit het vorig nummer: Nehalennia tempel De winnaars: N.W. Lamper-Minnaard H. Koert C. van Vlijmen A.W.C. Nieuwenhuize M. van deVelde A. Kattouw N.J. van de Moere H.P. Bouwman C. Visch-van Westen J. Jobse
Moerplein 35 Torenvalkstee 8 Westerzicht 280 Westerzicht 246 Jacob van Lennepstraat 41 Eduard Grieghof 33 Watersnipstraat 68 Oosterscheldestraat 22 Paul van Zeelandlaan 39 Violenstraat 69
4401 4451 4385 4385 4532 4536 4302 4302 4463 4461
HZ CM AW AV EV EP VD WJ BH NS
YERSEKE HEINKENSZAND VLISSINGEN VLISSINGEN TERNEUZEN TERNEUZEN ZIERIKZEE ZIERIKZEE GOES GOES
51
Horizontaal 1 waadvogel 5 roofvogel 10 terrein 12 deel van een huis 14 rondhout 16 trekvogel 19 muzieknoot 20 ledemaat 22 damp 23 amfibie 24 gewoonterecht 26 iedere 27 knaagdier 29 regenscherm 30 genotsmiddel 31 automerk 33 dier 34 rondedans 36 loopvogel 40 honderd jaar 42 hert 43 voegwoord 46 meisjesnaam 47 water in Friesland 48 veldhoen 50 Frans lidwoord 52 vrouwtjesschaap 53 tam 56 roofvogel 57 zangvogel
p uzzel
Haven van weleer
Gewapend met de camera trok de redactie eropuit. Hoe is het gesteld met uw kennis van bijzondere plaatsen in Zeeland? Achter het kruiswoordraadsel zit zo’n kenmerkende plaats verborgen. Dit keer een monumentale handelshaven zonder handel. Het is geen ramp als u de details niet meteen herkent. Los gewoon de puzzel op, vul de juiste letters in en klaar is Kees. E-mail uw oplossing vóór 15 augustus 2012 naar
[email protected]. Of schrijf de oplossing op een briefkaart en stuur deze aan: Puzzelredactie Zeeland Woonkrant, Postbus 158, 4460 AD Goes. Vermeld duidelijk uw naam en adres. Onder de goede inzenders verloten we tien boeken ‘Zeeland, van Nehalennia tot Westerscheldetunnel. 2000 jaar geschiedenis in strip’. Oplossing en prijswinnaars worden in het volgende nummer van Zeeland Woonkrant bekend gemaakt. Verticaal 2 Frans lidwoord 3 voormalig eiland 4 vliegende schotels 6 levenslucht 7 beroep 8 persoonlijk voornaamwoord 9 zwarte vogel 11 kiosk 13 soort eend 15 jongensnaam 17 gravure 18 zintuig 19 dwaas 21 kropooievaar 23 regenvogel 25 verbod 26 laan 28 deel van een boom 29 duw 32 zangvogel 35 watervogel 37 bijwoord 38 slang 39 zangstem 41 nachtvogel 43 voormalige zeearm 44 woonboot 45 half 48 rund 49 stuk hout 52 ondernemingsraad (afk.) 54 kunstmatige inseminatie (afk.)
Nehalennia tempel Bij de haven van Colijnsplaat staat een opmerkelijk gebouw. Het is een reconstructie van een Romeinse tempel, die is gewijd aan de godin Nehalennia. Beelden, altaren, dakpannen en andere brokstukken van de tempel zijn vanaf 1970 opgevist en opgedoken in de Oosterschelde. De tempel dateert van de eerste eeuwen na Christus. Aan de noordwestelijke grens van het Romeinse Rijk lag toen de havenstad Ganuenta, niet ver van de plaats waar nu Colijnsplaat te vinden is. Aan de mensen die de stad aandeden gaf Nehalennia bescherming, zo is de veronderstelling. Een aantal particulieren realiseerde de kopie van het antieke heiligdom in 2005. 34e jaargang | nummer 2 | juli 2012
15
Stori ng aan uw CV? Bel Wolter & Dros! Sinds 1 januari 2012 kunt u storingen aan uw CV en warmwateraansluitingen melden bij Wolter & Dros. Bij de eerste editie van de Zeeland Woonkrant zat een nieuwe kaart voor in uw meterkast waar de contactgegevens op staan. Heeft u deze niet ontvangen of niet bewaard? Onderaan deze oproep vindt u de gegevens alsnog: Wolter & Dros Telefoon: (0113) 56 51 11
Colofon
Reparatieverzoeken Telefoon: (0113) 23 16 74 Dit geldt óók voor dringende reparatieverzoeken buiten de normale kantooruren.
Verspreidingsgebied
Voor storing aan de CV e.d. kunt u terecht bij: Wolter & Dros, telefoon: (0113) 56 51 11
n RWS n Overige
Oplage: 26.500
corporaties
Bij ruitschade * Glashandel Moerstee, tel: (0113) 34 16 88 Bereikbaarheid RWS Bezoekadres: Stationspark 30, 4462 DZ Goes Openingstijden: maandag t/m donderdag van 08.00 tot 17.30 uur vrijdag van 08.00 tot 12.00 uur Postadres: Postbus 158, 4460 AD Goes Telefoon: (0113) 23 16 74 Fax: (0113) 23 38 11 Internet: www.rwsgoes.nl E-mail:
[email protected]
Het woningaanbod kunt u vinden op:
16
www.rwsgoes.nl 34e jaargang | nummer 1 | april 2012
Afvoer of dakgoot verstopt? * Lacor civiel- en groentechniek Zuid B.V., telefoon: (0113) 38 11 33 * alleen van toepassing als u deelneemt aan deze RWS-risicoverzekering
Marsaki RWS bv Fruitlaan 2, 4462 EP Goes Postbus 139, 4460 AC Goes Tel.: (0113) 27 30 55, fax: (0113) 27 30 56 Internet: www.marsaki.nl E-mail:
[email protected] Huurdersvereniging “De Bevelanden” Rimmelandplein 1A, 4461 KX Goes Telefoon: (0113) 25 20 54 www.huurdersvereniging-debevelanden.nl E-mail:
[email protected]
Bewonersinformatieblad van: Clavis, Terneuzen Zeeuwland, Zierikzee RWS partner in wonen, Goes R&B Wonen, Heinkenszand SMB / SBOM, Goes Woonburg, Koudekerke Productie: Muurlink Creatieve Communicatie Druk: LNO drukkerij, Zierikzee Gehele of gedeeltelijke overname van artikelen is alleen met bronvermelding toegestaan. Foto’s, cartoons, illustraties en puzzel zijn exclusief voor Zeeland Woonkrant. Overname daarvan is slechts toegestaan na schriftelijke goedkeuring van de redactie. De uitgever aanvaardt geen aansprakelijkheid voor persoonlijke of materiële schade, veroorzaakt door onjuistheden in de teksten.