Inhoud AB Werkt op de kaart | jaarverslag 2013
1 | jaarverslag 2013
Inhoudsopgave
pagina 1
Voorwoord Eric Hubers
pagina 4
Voorwoord Jack Janssen
pagina 6
Ontwikkelingen Coöperatie AB Werkt
pagina 8
Fusie: AB Werkt en AB Zeeland slaan nieuwe weg in
pagina 14
Timmeren aan de weg in Noord-Brabant
pagina 20
AB Werkt en publiek-private samenwerking in Zuid-Limburg
pagina 25
Vooruitkijken
pagina 30
Welke kant gaan we op?
pagina 32
Sociaal jaarverslag
pagina 36
Geconsolideerde balans en winst- en verliesrekening
pagina 38
AB Werkt is gespecialiseerd in de bemiddeling van fysieke banen, zoals productiewerk in land- en tuinbouw, food of industrie. Ook veel werkgevers in het beheer van de leefomgeving, zoals grond-, weg- en waterbouw en groenvoorziening, doen een beroep op ons als ze gemotiveerde arbeidskrachten nodig hebben.
Een coöperatie kiest voor winst in de relatie Als coöperatieve organisatie is onze primaire doelstelling niet zozeer het boeken van financiële winst. We willen vooral onze opdrachtgevers en werknemers zo goed mogelijk bedienen. Zo bouwen we aan langdurige relaties waarin iedereen steeds beter wordt. Van ‘superboeren’ tot aanpakkers Van oorsprong is AB Werkt een coöperatieve vereniging, opgericht voor het leveren van vervanging bij ziekte of vakantie van agrarische ondernemers. In de loop van de tijd zijn we ook specialisten gaan verhuren voor bijvoorbeeld snoeiwerk, klauwverzorging en kunstmatige inseminatie. De laatste decennia werken we met toenemend succes als fullservice dienstverlener in personeelsvoorziening, waarbij zowel werkgevers als werknemers blij zijn met onze nuchtere instelling. We zijn en blijven aanpakkers. Brede ondersteuning van werkgevers We hebben gemiddeld ruim 2000 gemotiveerde mensen aan het werk, maar leveren zeker niet alleen ‘handen aan de ploeg’. AB Werkt kan ondernemers ook steunen met brede HRM-diensten, inclusief cursussen en trainingen voor personeelsmanagement. Daarnaast verzorgen we – indien gewenst – de complete personeels- en loonadministratie. Dit staat ook wel bekend als ‘payrolling’. We doen er alles aan om het werk van onze circa 2000 leden en vele andere klanten zo gemakkelijk mogelijk te laten verlopen.
Voorwoord Terwijl u dit jaarverslag 2013 leest, zijn we volop in de dynamiek van het zomerseizoen 2014. Het is goed om dan met afstand te kijken naar wat het afgelopen jaar heeft gebracht. Voor onze organisatie en voor onze coöperatieleden.
2013 was belangrijk voor AB Werkt. Door de fusie met onze collega’s uit Zeeland zijn we uitgegroeid tot AB Werkt ZuidNederland. We zijn in dit traject goed en professioneel begeleid door externe deskundigen. Vanaf het begin was de ledenraad betrokken bij alle ontwikkelingen. Die heeft op een positief kritische manier meegepraat en meegedacht over de fusie. Daar heb ik veel respect voor. Want het fusieproces is zonder meer intensief geweest. Ook voor de werkorganisaties, waarnaar mijn waardering en dank uitgaan. Zonder hun inzet en vertrouwen was deze fusie er niet gekomen. Vanaf zomer 2013 is de nieuwe fusieorganisatie voortvarend van start gegaan. We hebben systemen op elkaar aangesloten, procedures afgestemd en samenwerkingsverbanden opgestart tussen de medewerkers van de verschillende vestigingen. Ook hebben we de contacten geïntensiveerd met onze Zeeuwse leden. De afstand tussen hen en AB Zeeland was groot geworden, waardoor hun betrokkenheid bij de coöperatie verminderde. Dit terwijl actieve en betrokken leden essentieel zijn voor onze coöperatie. In december 2013 hebben we voor het eerst een coöperatieavond georganiseerd voor onze Zeeuwse leden. Voormalig minister van Financiën en ondernemer Jan Kees de Jager
jaarverslag 2013 | 4
Eric Hubers hamerde op het belang van innovatie en specialisatie in de sector. Ik deel zijn mening, want dat is ook het succes van AB Werkt. Door te kiezen voor vernieuwing en specifieke segmenten waarop we aanhoudend onze focus leggen, hebben we ervoor gezorgd dat we ook bij economische tegenwind goed op koers zijn gebleven. Als voorzitter van de nieuwe fusieorganisatie ben ik heel blij dat de nieuwe raad van commissarissen al vrij snel een team vormde. Datzelfde geldt voor de leden van de ledenraad. Dit geeft meteen aan hoe positief en constructief iedereen denkt en handelt. Het strategisch plan van AB Werkt bevat behoorlijke ambities om ervoor te zorgen dat de organisatie gezond blijft en tegelijkertijd haar belofte blijft waarmaken om leden te helpen bij personele vraagstukken. Hier hoort een verdere ontwikkeling bij tot één krachtig AB Werkt Zuid-Nederland. De raad van commissarissen onderschrijft deze ambities en heeft er alle vertrouwen in dat die ook worden gerealiseerd.
Eric Hubers Voorzitter raad van commissarissen
5 | jaarverslag 2013
Voorwoord Voor AB Werkt is 2013 een jaar dat vooral werd gekenmerkt door de fusie met AB Zeeland. Daarnaast waren de marktomstandigheden nog lastig, onder andere doordat de economische situatie met name in het begin van het jaar nog ongunstig was.
Gelukkig verbeterde het economische klimaat in de loop van het jaar geleidelijk iets. Het najaar was nat en de winter was niet echt van betekenis. Voor ons gunstig want de wekelijkse urenomzet bleef daardoor veel beter op peil dan in de voorgaande jaren. Ondanks een lastige start en de gemaakte kosten als gevolg van de fusie, zijn de resultaten toch nog zeer tevredenstellend. Doelstellingen In totaliteit hebben we onze organisatiedoelstellingen in 2013 wederom behaald. Op het gebied van omzet alsook resultaat hebben we deze zelfs weten te overschrijden. Op onderdelen hebben we ook dit jaar weer vrij aanzienlijke verschillen moeten vaststellen. Sommige activiteiten hebben ronduit goed of zelfs uitstekend gepresteerd. Denk hierbij aan detacheren, uitzenden buiten de agrarische sector en gespecialiseerde werkzaamheden zoals klauwverzorging en asbestsanering. Onze payrollactiviteiten hebben in 2013 de enorme sterke groeicurve uit 2011 en 2012 niet kunnen volhouden. We hebben dit jaar een stevige basis gelegd voor de toekomst door veel nadruk te leggen op stabilisatie, borging en verdere intensivering van de marktbewerking in nieuwe regio’s en sectoren. Ontwikkelen AB Werkt Zuid-Nederland is nu actief vanuit 5 vestigingen in 3 provincies. In deze gebieden zijn we perfect uitgerust om tal
jaarverslag 2013 | 6
Jack Janssen van sectoren goed van dienst te zijn. De fusie brengt zeker de beoogde synergie- en schaalvoordelen. We zien dit al in de eerste helft van 2014 terug in onze resultaten. Een bevestiging van de ingezette strategie. We willen persoonlijk, dichtbij en betrokken zijn aan de voorkant en professioneel, efficiënt en groot aan de achterkant. Op deze aspecten zijn we goed op weg en bouwen we onze positie snel verder uit. Ons marktgebied biedt veel potentie. Met andere woorden: er is volop uitdaging. Dit is belangrijk omdat onze medewerkers dit ook van ons eisen. Eigentijdse, goede medewerkers willen uitgedaagd worden om zich te blijven ontwikkelen. Als organisatie moeten we ons permanent inspannen om dit te bieden.
nen uitbouwen. Daarnaast is onze groei in het niet-agrarische segment zeer tevredenstellend. In deze sectoren vergroten we structureel ons marktaandeel bij bedrijven waar we goed bij passen. Dit is een zeer welkome tendens die we de komende jaren graag voortzetten.
Doelen 2014 2014 wordt het eerste jaar van de nieuwe fusieorganisatie. Na een aantal moeilijke jaren gaat de kwaliteit van dienstverlening als ook de urenomzet in de regio Zeeland weer omhoog. Een versterkt team vanuit een nieuw kantoor in Goes staat daar goed voor opgesteld. Het in 2012 geopende kantoor in Veghel heeft zich in relatief korte tijd ontwikkeld tot een vestiging met een volwaardige exploitatie. Medio 2014 zijn op weekbasis bijna 200 fte aan de slag bij leden en klanten in dit gebied. Het doel is om dit de komende jaren verder uit te bouwen. Voor de drie vestigingen in Limburg zien we dat we onze goede positie in de primair agrarische sector steeds verder kun-
Dank aan de leden van de ledenraad en de raad van commissarissen voor hun openheid, hun inzet en toewijding. Dank ook aan al onze leden en klanten voor hun vertrouwen en loyaliteit. Dit is een belangrijk fundament van onze organisatie. En last but not least dank aan alle medewerkers van AB Werkt die zich elke dag weer inzetten om deze organisatie uniek en bijzonder te maken. Zij maken dagelijks verwachtingen waar.
7 | jaarverslag 2013
Coöperatie De beste resultaten bereik je door samenwerking, het belangrijkste doel van een coöperatie. AB Werkt wil dit elke dag met alle betrokkenen in de praktijk brengen. Het doet goed te constateren dat dit ook anno 2014 nog steeds echt werkt. Dat gaat niet zonder de betrokkenheid en inzet van velen. Ik wil hen daarvoor oprecht hartelijk bedanken.
Jack Janssen Directeur
Boomkwekerij Grubbenvorst
Ontwikkelingen Coöperatie AB Werkt Het aantal coöperatieleden komt na de fusie uit op 1.950.
leden ledenraad raad van commissarissen
Voor bestuur en toezicht werkt AB Werkt volgens het RvCmodel gebaseerd op het directiemodel van de coöperatie. Het bestuur is in handen van professionele managers die geen lid zijn. De leden van de coöperatie houden toezicht via de raad van commissarissen. De directie bepaalt de strategie en legt operationele en financiële doelstellingen voor aan deze raad. De missie en visie van de coöperatie zijn hier altijd leidend. De directie legt verantwoording af aan de raad van commissarissen en de ledenraad. De RvC op haar beurt legt voor haar toezichthoudende rol verantwoording af aan de ledenraad.
directie
jaarverslag 2013 | 8
Organisatiestructuur AB Werkt per 31-12-2013 Coöperatie AB Werkt Zuid-Nederland
AB Werkt Holding BV
AB Werkt Bedrijfsverzorging BV
AB Werkt Detachering BV
9 | jaarverslag 2013
AB Werkt Service BV
AB Werkt Projecten BV
AB Werkt Payroll BV
AB Personal Partner Rhein-Ruhr GmbH
Karpos Kenniscentrum B.V. (50%)
HAER B.V. (50%)
Raad van commissarissen De raad van commissarissen houdt toezicht op het bestuur en de algemene gang van zaken in de coöperatie en de ondernemingen die daaraan verbonden zijn. De RvC bestaat uit vijf leden en twee externe deskundigen. Eric Hubers
voorzitter
Jan Beunen
vice-voorzitter
Wim Teuwen Jos de Theije Jan Willem van de Velde Dick ten Voorde Nicole Eggermont
Aantal leden van de coöperatie 2013
2012
Aantal leden (lid op 31.12 van dat jaar)
1.950
1.991
Aantal deelnemers reductieregeling
1.247
1.303
Aantal geholpen deelnemers
76
73
Aantal uren ziektevervanging
12.865
16.611
Directie en MT Jack Janssen directeur Piet Claessen manager finance & control Hans van Boekholdt manager HR Christianne Kraan-Mooren manager marketing, communicatie & coöperatie Martijn Doens vestigingsmanager Zeeland Bram Knoups vestigingsmanager Zuid-Limburg Eric Muijsers vestigingsmanager Noord-Limburg en Brabant Remco van Sambeek vestigingsmanager Midden-Limburg
jaarverslag 2013 | 10
Ledenraad per 31-12-2013 NAAM
ADRES
PLAATS
SECTOR
Geert Bouten
Molenveldweg 38
5961 NZ Horst
Glastuinbouw
Thomas Broex
Rijksweg 112
6247 AL Gronsveld
Fruitteelt
Raymond Cobben
Langs de Gewannen 20
6235 NV Ulestraten
Varkenshouderij
Louis Cox
Straat 11
6042 KV Roermond
Rundveehouderij
Noud van Esch
Peelsteeg 1
6031 NN Nederweert
Varkenshouderij
Peter Franken
Kempkensberg 30
5813 AE Ysselsteyn
Pluimvee + varkens
Guido Frijns
Groenestraat 1
6274 NE Reymerstok
Rundveehouderij
Jules Geelen
Brugpas 27
5814 AN Veulen
Varkenshouderij + rundveehouderij
Jac Haenen
Ebberstraat 8
5941 NN Velden
Glastuinbouw
Jan Houtackers
Breedenweg 4
6114 LA Susteren
Rundveehouderij + loonwerk
Annie Huijs-Benders
Berendonkseweg 10
5926 RP Venlo
Glastuinbouw
Henk de Kater
Campvlietweg 6
4494 PA Geersdijk
Akkerbouw
Bernard van Laak
Moerschansstraat 9
4561 ZR Hulst
Rundveehouderij
Hans Lansbergen
Bloemendaalseweg 16
5768 PX Meijel
Vleeskalveren + vleesvarkens
Toon Loonen
Volen 5
5812 AG Venray-Heide
Rundveehouderij
Wilbert Mans
Castertweg 20
6005 NM Weert
Bloembollen
Josien Niessen-Houben
Vogelsang 26
4852 B Hombourg (B)
Rundveehouderij + geiten
Leon Nuchelmans
Diepestraat 10
6336 VW Hulsberg
Akkerbouw + vleesvee
Mariët Reins-Hage
Duivekeetseweg 6
4698 PK Oud-Vossemeer
Akkerbouw
Wim Remeeus
Boterhoekseweg 3
4305 RB Ouwerkerk
Glastuinbouw
Piet van de Slikke
Kadijk 20 a
4691 PL Tholen
Rundveehouderij
Gerhard de Visser
Kloosterweg 4
4363 SC Aagtekerke
Rundveehouderij
11 | jaarverslag 2013
Zeela Zeeland grenst aan de Nederlandse provincies Zuid-Holland en Noord-Brabant en de Belgische provincies West-Vlaanderen, Oost-Vlaanderen en (voor een
klein stuk) Antwerpen. Zeeland telt 381.202 inwoners (30 september 2012). Het bijvoeglijk naamwoord is Zeeuws en de bewoners heten Zeeuwen. In Zeeland is er vooral veel akkerbouw. Daarnaast is er fruitteelt vooral in Zak van Zuid-Beveland, bloementeelt op Tholen, vlasteelt in Zeeuws-Vlaanderen en zijn er grote kassencomplexen o.a. in de buurt van Rilland en Kapelle. De hoofdstad van de provincie is Middelburg. Vlissingen en Terneuzen zijn belangrijke havenplaatsen met grote industriegebieden. Goes ligt centraal op Zuid-Beveland en heeft naast Middelburg, door de geografische ligging, een belangrijke centrumfunctie. De grootste Zeeuwse plaats is Middelburg met 39.700 inwoners in 2013. Tweede is Vlissingen met 33.100 inwoners. Hierna volgen Goes (26.900 inwoners) en Terneuzen (24.900 inwoners). Deze vier plaatsen zijn met 25.000-50.000 inwoners de enige grote kernen in Zeeland. Andere grotere plaatsen, alle drie tussen de 10.000 en 12.000 inwoners, zijn Zierikzee, Hulst en Oost-Souburg. Daarnaast zijn er veel kleine historische stadjes, zoals Veere, Tholen en Sluis, vele dorpen en gehuchten. Met samen meer dan 45.000 werkenden vormen Middelburg en Vlissingen het economisch hart van de provincie. De gemeente Terneuzen telt 28.000 werkenden. Het aantal leerlingen in voortgezet-, hoger- en wetenschappelijk onderwijs bedroeg enkele jaren geleden: in Middelburg/Vlissingen 10.800,
and
in Terneuzen 5.400 en in Goes 4.000. Van de 381.202 inwoners woont 56% in de regio Midden-Zeeland (Walcheren, Noord- en Zuid-Beveland). Het bevolkingsaandeel van Zeeuws-Vlaanderen bedraagt 28% van het totaal en in Noord-Zeeland (Schouwen-Duiveland, Tholen en Sint Philipsland) woont 16% van de Zeeuwen. In Zeeland is er zeeklei, doorsneden met vaarten en (voormalige) kreken. In het zuiden van Zeeuws-Vlaanderen is er zandgrond. Buiten de dijken liggen schorren en slikken. Langs de kust zijn er duingebieden. Op Schouwen-Duiveland is er een zeer breed duingebied. Ook aan de kust van Zeeuws-Vlaanderen en de noordelijke kust van Walcheren zijn er brede duingebieden. Het duingebied aan de zuidelijke kust van Walcheren is zeer smal. De Oosterscheldekering is het grootste onderdeel van het Deltaplan. Het is aangelegd naar aanleiding van de Watersnood van 1953 als verdedigingswerk tegen het water. Een ander architectonisch en waterbouwkundig hoogstandje is de Zeelandbrug die sinds 1965 Schouwen-Duiveland met Noord-Beveland verbindt. Het was enige tijd de langste brug ter wereld. Zuid-Beveland en Zeeuws-Vlaanderen worden sinds 2003 verbonden door de 6600 m lange Westerscheldetunnel. De veerdiensten, geschikt voor alle verkeer, over de Westerschelde werden daardoor opgeheven. Tussen Vlissingen en Breskens werd een nieuwe veerverbinding opgericht, die alleen voor voetgangers en fietsers geschikt is.
Zeezicht Westerschelde
Westerschelde
Wat gebeurde er in Zeeland:
Fusie: AB Werkt en AB Zeeland slaan een nieuwe weg in Een van de belangrijkste gebeurtenissen in 2013 was de fusie tussen AB Werkt en AB Zeeland. Maanden eerder al werd begonnen met de gesprekken en voorbereidingen. Nadat de fusiecommissie in nauwe samenwerking met de ondernemings- en ledenraden van beide organisaties het voortraject had uitgestippeld, kreeg de nieuwe weg definitief vorm.
Op 26 juni gingen beide ledenraden akkoord met het voorstel van de fusiecommissie en per 1 juli waren AB Werkt en AB Zeeland één coöperatie: AB Werkt Zuid-Nederland. De hoofdreden voor de fusie was en is de wens om samen een nog grotere rol te spelen in de regionale markt. Om die reden ook verhuisde de vestiging in Goes op 4 oktober 2013 naar een centrale, snel bereikbare locatie vlak bij het stadscentrum, Zeelandhallen en uitvalswegen. Nieuwe ontmoetingsplek aan de Livingstoneweg. Die locatie bevindt zich aan de Livingstoneweg 42, om precies te zijn. Vanuit deze nieuwe ontmoetingsplek in Goes wordt ingezet op groei van de dienstverlening en daarmee op groei voor werkgevers en werkzoekenden in de Zeeuwse regio. Daartoe is het team van medewerkers aangepast.
jaarverslag 2013 | 14
• 52% van de Nederlanders gaf moeder met moederdag een bloemetje cadeau. De roos is dan de meest populaire bloem.
Actief in meerdere sectoren. Binnen de fusieorganisatie gaat aandacht uit naar de agrarische sector, maar evengoed naar andere sectoren. Food en industrie maken daar deel van uit, net als onderhoud en beheer van de leefomgeving. Voorbeelden van die laatste sector zijn groenvoorziening, hovenierswerk, grond-, water- en wegwerkzaamheden en afvalverwerking. AB Werkt Zuid-Nederland bestrijkt Zeeland, Noord-Brabant en Limburg. De fusieorganisatie AB Werkt Zuid-Nederland biedt haar diensten aan vanuit Goes in Zeeland, Veghel in Noord-Brabant, en Beek, Herten-Roermond en Horst in Limburg. De nieuwe weg die is ingeslagen, heeft dus meerdere – centrale – bestemmingen. Daar zijn alle plaatselijke stakeholders van AB Werkt Zuid-Nederland meer dan welkom. Het hoofdkantoor van de fusieorganisatie bevindt zich in HertenRoermond.
15 | jaarverslag 2013
Eric Hubers en Jack Janssen over de fusie Eric Hubers, voorzitter van de fusieorganisatie: ’Fuseren doe je niet zomaar. Een zorgvuldige benadering is daarbij heel belangrijk. De invloed die zo’n nieuwe ontwikkeling heeft, is natuurlijk groot. Dat geldt voor de leden van onze coöperatie, maar zeker ook voor de medewerkers die via AB Werkt aan de slag zijn. Zij moeten er allemaal vertrouwen in hebben dat hun belangen nauwgezet zijn geregeld.’ Een nog sterkere organisatie worden. Directeur Jack Janssen: ’We hebben er goed op gelet dat de fusie geen gevolgen heeft voor de werkgelegenheid. Een nog sterkere organisatie worden, dat was vanaf het vertrekpunt ons doel. Een baangarantie kan niemand meer afgeven tegenwoordig, maar als er dan toch mensen moeten afvloeien, komt dat zeker niet door de fusie.’
Fruitteelt in regio Vlissingen
• Groei online bestedingen 11% naar 100 miljoen. Goed nieuws voor de pakketbezorging.
Snelheid maken in een rechte lijn. Eric Hubers: ’Om tegemoet te komen aan de nieuwe eisen die aan de organisatie worden gesteld, is er een nieuwe raad van commissarissen samengesteld. Die bestaat uit een mix van bestendiging en vernieuwing die ertoe moet leiden dat de gefuseerde organisatie in een rechte lijn snelheid kan maken.’ Positieve verschuivingen. Jack Janssen: ’De raad van commissarissen vormt een constructief en deskundig team. Ik heb er alle vertrouwen in dat dit structureel leidt tot een vruchtbare samenwerking. Daarnaast hebben we de twee afzonderlijke ledenraden samengevoegd tot één nieuwe raad, waarbij we nu het beste hebben van twee werelden. Ook daar hebben positieve verschuivingen plaatsvonden.’
Voorbeelden van nieuwe samenwerking Een voorbeeld van de nieuwe, vruchtbare samenwerking is de fruitoogst waar AB in Zeeland altijd veel werk aan heeft. Ook in 2013. Het ging hierbij om een intensieve operatie, die scherp gecoördineerd diende te worden om onze circa vijfhonderd medewerkers naar de juiste werkplekken te vervoeren. Maar dat niet alleen. Voor al deze medewerkers moesten contracten worden opgesteld en huisvesting worden geregeld. De introductie van digitale payroll is een ander voorbeeld waardoor de fusieorganisatie meteen en ook in Zeeland haar toegevoegde waarde kon laten zien. Hierdoor ervaren telers met veel eigen arbeidskrachten nu de voordelen van verlonen via AB Werkt.
jaarverslag 2013 | 16
VESTIGING GOES: Op huidige locatie sinds: 1 oktober 2013 Welke ontwikkelingen waren er verder binnen AB Werkt? Begeleidsters Buitenlandse Medewerkers (BBM) De relatie tussen AB Werkt en zijn buitenlandse medewerkers verloopt voor een groot deel via Begeleidsters Buitenlandse Medewerkers, of kortweg BBM. Vanzelfsprekend vormt een strakke planning daarbij een onmisbaar onderdeel. Maar dat geldt evengoed voor een goede begeleiding, zodat de vaker verborgen kwaliteiten van onze buitenlandse medewerkers duidelijk naar voren kunnen komen. Daartoe hebben we in 2013 extra personeel ingezet, een helpdesk voor onze arbeidsmigranten opgericht en de communicatie via internet geïntensiveerd.
17 | jaarverslag 2013
Vestigingsmanager: Martijn Doens Aantal medewerkers: 10 Grootste sector: plantaardig
Braba Noord-
De hoofdstad van de provincie is ‘s-Hertogenbosch, maar de grootste stad is Eindhoven. Noord-Brabant grenst in het noorden aan de Nederlandse provincies Zuid-Holland en Gelderland, in het westen aan Zeeland, in het oosten aan Limburg, en in het zuiden aan de Belgische provincies Antwerpen en
Limburg. Behalve Gelderland en Overijssel heeft geen andere Nederlandse provincie zoveel ‘buren’. Noord-Brabant is na Gelderland de grootste provincie en zij bezit logistiek een belangrijke, ook grensoverschrijdende doorgangsfunctie.
Met een bevolkingsdichtheid van 501/km² is Noord-Brabant bovengemiddeld verstedelijkt. Dit concentreert zich in het midden van de provincie, voor de rest is het veelal landelijk gebied. De provincie heeft haar landschappelijke waarden goed bewaard. Hierdoor is Noord-Brabant voor de toeristische sector aantrekkelijk met een fiets- en wandelroutenetwerk door de hele provincie. Daarnaast trekken attractieparken als De Efteling en de Beekse Bergen veel bezoekers aan. De belangrijkste gemeenten zijn: Eindhoven, Tilburg (beide meer dan 200.000 inwoners), Breda (meer dan 175.000) en ‘s-Hertogenbosch (ruim 140.000). De eerste drie horen landelijk bij de grootste tien: Eindhoven (5e), Tilburg (6e) en Breda (9e). Vroeger was Noord-Brabant een arm randgewest. Men bedreef de landbouw die echter, vanwege de karige grond, slecht tot ontwikkeling kwam. Dit leidde er toe dat veel boeren ook nevenwerkzaamheden moesten verrichten, zoals leerbereiding en weven. Hieruit ontwikkelde zich een goed lopende textiel-, leder- en schoenenindustrie. Ook de sigarenindustrie was erg belangrijk. Later ontstonden ook technologisch zeer vooraanstaande bedrijven, te beginnen met de komst van Philips naar Eindhoven in 1891.
bant
De landbouw kreeg een impuls door de oprichting van landbouwcoöperaties, met name de NCB (1896). Met de commerciële productie van margarine in 1871 had de Noord-Brabantse stad Oss de wereldprimeur; de stad stond mede aan de wieg van het Unilever-concern. Naarmate de werkgelegenheid in de landbouw verminderde werd de voedingsmiddelenverwerkende industrie steeds belangrijker en met name Veghel werd een belangrijk centrum hiervan. Is er op de kleigebieden in West-Brabant een belangrijke suikerbietenteelt, in de zandstreek was er het gemengd bedrijf en na 1970 groeide de intensieve veehouderij, vooral de varkens- en pluimveehouderij op basis van via Rotterdam geïmporteerde veevoederingrediënten. Hiermee werd Noord-Brabant, en met name de Peel, één der gebieden met de grootste varkens- en pluimveedichtheid ter wereld.
In de jaren zeventig verdween veel werkgelegenheid in de traditionele industrie. Toch is Noord-Brabant welvarend gebleven, mede door de concentratie aan kwalitatief hoogwaardige industrie en de goede verbindingen. Een belangrijke economische activiteit is de metaal- en elektronica-industrie die zich onder meer heeft ontwikkeld als spin-off van Philips. Er is een belangrijk cluster van hoogwaardig technologische bedrijven, onder meer op de High Tech Campus Eindhoven. Bedrijven als ASML te Veldhoven leveren geavanceerde machines voor de chipfabricage. De VDL Groep is een van de belangrijkste metaalverwerkende clusters.
Typisch platteland in Noord-Brabant
Gemert
Wat gebeurde er in Brabant:
Timmeren aan de weg: wervingsactie Noord-Brabant In 2013 hebben we in Noord-Brabant een stevig fundament weten te leggen onder het te volgen traject dat ons als nieuwe fusieorganisatie de komende jaren voor ogen staat. Daartoe hebben we een communicatiecampagne opgezet en uitgevoerd om onze aanwezigheid in Noord-Brabant – en in dit geval specifiek binnen de agrarische sector – kenbaar te maken. De campagne heeft zijn werk meer dan goed gedaan: het aantal leden en klanten in Noord-Brabant is intussen fors
gestegen. Vanuit onze vestiging in Veghel zetten we overigens ook in op groei in sectoren aanverwant aan de primair agrarische sector en sectoren buiten de agrarische wereld. Deze inmiddels volwaardige vestiging is na de start in 2012 stevig ingeburgerd in de regio en wordt sterk gewaardeerd door de daar aanwezige ondernemers.
jaarverslag 2013 | 20
• Omzet biologische voeding stijgt in 2013 met 5,4% tot bijna € 1 miljard.
Welke ontwikkelingen waren er verder binnen AB Werkt? Vernieuwend Werken (VW) AB Werkt richt zich al enige tijd op de mogelijkheid van Vernieuwend Werken (VW). We bestuderen deze nieuwe route natuurlijk niet voor niets. Onze omgeving is volop in beweging, zowel aan de zijde van onze klanten als aan de arbeidsmarktkant. En de concurrentie trapt ook niet op het rempedaal. Om ook in de toekomst succesvol te kunnen blijven, hebben we een aantal speerpunten geselecteerd:
21 | jaarverslag 2013
• bewuster bezig zijn met vernieuwing van producten en processen; • verdere verbetering van prestaties via resultaatgerichtheid, ondernemerschap en verdieping van vakkennis; • een omgeving creëren waarin individuen hun talenten kunnen ontplooien, rekening houdend met vaardigheden en ambities; • werken op niet-reguliere tijden en plekken. Hiermee verhogen we onze aantrekkelijkheid als werkgever en onze klantgerichtheid. Tegelijkertijd winnen onze werkprocessen hierdoor aan efficiency en effectiviteit.
Dorpsgezicht
VESTIGING VEGHEL: Op huidige locatie sinds: 1 augustus 2012 Vestigingsmanager: Eric Muijsers Aantal medewerkers: 5 Grootste sector: dierlijk
Elio geeft asbestsanering voorrang In 2013 heeft AB Werkt met agrarisch adviesbedrijf Arvalis een nieuw, Limburgs samenwerkingsverband in het leven geroepen onder de naam Elio. Elio helpt agrariërs met asbestsanering en biedt hun de bijkomende mogelijkheid om dakconstructies te verstevigen en zonnepanelen te installeren. Elio begeleidt hen daarbij tijdens het totale traject, inclusief de aanvraag van vergunningen. Deze nieuwe dienstverlening is geïntroduceerd tijdens de Landbouwdagen Intensieve Veehouderij (LIV) in Venray. Het eerste project is intussen concreet afgerond, andere projecten volgen.
jaarverslag 2013 | 22
• In 2013 500 kg afval per inwoner. Hiervan is 75 kg GFT.
Eric Muijsers, vestigingsmanager Horst en Veghel ‘Als ik terugkijk naar 2013, zie ik een jaar waarin AB Werkt ondanks de economische situatie in Nederland uitstekend op de been is gebleven. Daartoe hebben we onder meer ruime aandacht besteed aan een goede begeleiding van onze buitenlandse medewerkers. Vanwege de relatief hoge jeugdwerkloosheidscijfers in ons land, hebben we ook veel energie gestoken in de werving en selectie van Nederlandse medewerkers. Dat werpt nu zijn vruchten af, want steeds meer ondernemers zijn steeds vaker bereid om die in te huren. Onze samenwerking met het Citaverde College in Horst helpt daarbij. Daarvoor loopt dit jaar nog een baangarantie die een extra stimulans kan zijn om te kiezen voor een baan in de agrarische sector.’
Limb Limburg wordt begrensd door Gelderland, Noord-Brabant, België en Duitsland. Op het smalste stuk van Nederland (Echt-Susteren) is de afstand tussen Duitsland en België 4,5 km. De hoofdstad is Maastricht. Het is qua inwonertal een middelgrote provincie met ca. 1.120.000 inwoners; 54% hiervan woont in het verstedelijkte zuiden.
Limburg bestaat aan de oppervlakte, in Noord- en Midden-Limburg, voor een groot deel uit zandgronden. De belangrijkste rivier, de Maas, stroomt over de hele lengte van zuid tot noord door de provincie waar veel zand- en grindafzettingen zijn. In het midden en zuiden van de provincie was veel bruin- en steenkool die vanaf de 19e eeuw op grote schaal uit de grond werd gehaald. De steenkoolen bruinkoolmijnen zorgden er voor dat met name de Oostelijke Mijnstreek (Heerlen – Kerkrade) uitgroeide tot een van de welvarendste gebieden van Nederland. Na 1960 daalde de vraag naar kolen door een toenemende vraag naar olie, aardgas en electricteit. Dit, en de relatief hoge arbeidskosten in Nederland, zorgde voor een neergang in de mijnbouw. De laatste Nederlandse mijn werd in 1974 gesloten. In het zuiden van Limburg komt ook krijtgesteente aan de oppervlakte. De ooit horizontale krijtlagen worden diep doorsneden door de Maas en de beekdalen van onder andere de Geul en de Gulp waardoor het zuiden van de provincie een heuvelachtig uiterlijk heeft gekregen. Ook typisch voor Zuid-Limburg is de leemsoort löss die tijdens de IJstijd door de wind hier werd afgezet. In het verleden werd in de Peel, op de grens van Noord-Brabant en NoordLimburg, turf gestoken. De laatste restanten van dit veengebied zijn nu een natuurreservaat: de Groote Peel.
burg De krijtlagen uit het Maastrichts Krijt, plaatselijk bekend als “mergel”, werden al sinds de Romeinse tijd in steengroeven uitgezaagd in blokken om als bouwstenen te dienen. Veel monumentale gebouwen in Limburg zijn uit deze mergelblokken opgetrokken. De oude mergelgroeven zijn tegenwoordig bekend als ‘grotten’ zoals de bekende ‘gemeentegrot’ in Valkenburg. In de regio Roermond is de winning van zand en grind decennia lang belangrijk geweest. Waar ooit grindwinning was, zijn nu grote recreatieplassen die jaarlijks vele recreanten trekken. Limburg kenmerkt zich door een duidelijke eigen identiteit, die onderandere bestaat uit een eigen streektaal, het Limburgs. Verdere zijn de vele kerkkoren, fanfare, harmonieorkesten en schutterijen kenmerkend voor de Limburgse cultuur, evenals de culinaire specialiteiten als Limburgse vlaai en asperges. Ook carnaval (‘vastelaovend’ in het Limburgs) wordt uitgebreid gevierd in Limburg. Naast onder andere fruitteelt, overige landbouw, chemie, dienstverlening en toerisme is bierbrouwen een opmerkelijk veel voorkomende economische activiteit in Limburg. Er zijn ca. tien verschillende brouwerijen, waarbij Brand en Gulpener waarschijnlijk de bekendste zijn. Een van de grootste werkgevers is het chemie- en biotechnologieconcern DSM met circa 8000 arbeidsplaatsen in deze provincie. Een andere is de Universiteit Maastricht met in totaal circa 3300 medewerkers. De vestiging van Vodafone in Maastricht biedt momenteel ca. 1500 arbeidsplaatsen.
Kassen in regio Venlo
Venlo • Omzet wegenbouw in 2013: € 4,5 miljard. • Binnen GWW beslaat wegenbouw 25-30% van totale productie. • Er werken in de wegenbouw 18.000 mensen.
Wat gebeurde er in Limburg:
AB Werkt en publiek-private samenwerking Zuid-Limburg In Zuid-Limburg is de eerder ingezette samenwerking met zowel publieke als private instanties in 2013 verder versterkt. Het doel is om minimaal veertig werklozen uit de doelgroep, weer aan het werk te helpen. Deze doelgroep wordt gevormd door mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt, waaronder Wajongers, 50+’ers en langdurig werklozen. De samenwerking richt zich voornamelijk op de sectoren industrie en techniek, food, groen, grond-, weg- en waterbouw en logistiek. Dit project is zeer geslaagd met als resultaat dat einde van het jaar 75 mensen aan het werk waren.
Welke ontwikkelingen waren er verder binnen AB Werkt? WMS en training/coaching commercieel vestigingsmedewerkers WMS (web based management systeem) is ons nieuwe intranet. Hier kan onze interne organisatie alle relevante formulieren en procedures snel terugvinden. Het is de bedoeling dat werkprocessen nog efficiënter verlopen met dit nieuwe systeem. Ook heeft WMS onze klachtenregistratie geoptimaliseerd. We zien een klacht namelijk niet als een bedreiging, maar als een kans. De introductie van WMS vond plaats op 1 juli 2013. Vervolgens keerde het onderwerp regelmatig terug op de MT-agenda. In 2013 zijn we begonnen met een individuele training/ coaching voor onze commercieel vestigingsmedewerkers. Hierdoor zijn ze nog beter in staat om selectie-interviews uit te voeren. Als de trainingen voorbij zijn, vindt een evaluatie
jaarverslag 2013 | 25
VESTIGING HORST: Op huidige locatie sinds: 1 juni 2012 Vestigingsmanager: Eric Muijsers Aantal medewerkers: 15 Grootste sector: plantaardig
plaats met de direct leidinggevenden van de recruiters. Door deze interne aandacht voor werkprocessen en recruitment willen we klanten nog sneller en beter van dienst zijn. De veranderende marktomstandigheden laten daarbij een verschuiving zien naar de bemiddeling van meer Nederlandse vakkrachten. Klantendag niet-agrarisch De Klantendag niet-agrarisch ging over vitaal werkgeverschap: werken aan een energieke en succesvolle organisatie. Deelnemers kregen een vitaliteitsscan aangeboden waardoor inzichtelijk werd hoe vitaal hun organisatie is. Coöperatieavonden: kruispunt van meningen Het waren drie zeer verschillende coöperatieavonden in 2013, maar alle meningen die werden verkondigd stonden in het
26 | jaarverslag 2013
teken van inspiratie, informatie en ontmoeten. RvC-voorzitter Eric Hubers en AB Werkt-directeur Jack Janssen gaven inzage in de ontwikkelingen binnen de coöperatie. Omdat AB Werkt zijn coöperatieavonden voor het vijfde achtereenvolgende jaar organiseerde, was er dit keer een speciale line-up. Voormalig minister van Financiën Jan Kees de Jager was de gastspreker in Zeeland. Hij is de zoon van een fruitteler uit Zeeland die tevens lid is van AB Werkt. Ondernemer Annemarie van Gaal maakte haar opwachting in Noord-Limburg en trendwatcher Rob Creemers sprak de aanwezigen toe in Midden- en ZuidLimburg. 2013 was extra bijzonder omdat voor het eerst een coöperatieavond plaatsvond in Zeeland voor de leden die sinds de fusie deel uitmaken van AB Werkt.
A2 • Er wordt gemiddeld 239 ml zuivel per dag gedronken. • Zuivel beslaat 12% van totaal dat dagelijks wordt gedronken.
Bram Knoups, vestigingsmanager Beek ‘Bij onze organisatie – de coöperatieve ondernemingsvorm – proberen we vooral te doen wat we beloven en vertellen we daar liever achteraf over. Nu 2013 voorbij is: we hebben in dat jaar meerdere noemenswaardige resultaten behaald. Ik wil daar graag uitlichten dat we zowel een kwantitatieve als kwalitatieve groei in omzet hebben bewerkstelligd. Daarnaast zijn we erin geslaagd om meer dan 75 Wajongers, 50+’ers en langdurig werklozen aan een passende baan te helpen. Bovendien heeft een groot aantal BBL-leerlingen een welverdiend vakdiploma behaald. Ook AB Zeeland is afgelopen jaar met succes opgegaan in AB Werkt, zodat we als organisatie nu heel Zuid-Nederland kunnen voorzien van onze diensten.’
VESTIGING HERTEN-ROERMOND: Op huidige locatie sinds: 2003 Vestigingsmanager: Remco van Sambeek Aantal medewerkers: 11 Grootste sector: niet-agrarisch
Remco van Sambeek, vestigingsmanager Herten-Roermond ’In Limburg was in 2013 sprake van groei voor onze organisatie. Maar die kwam er niet vanzelf. Onze klanten hadden het namelijk lang niet allemaal gemakkelijk. Sommigen moesten zelfs stoppen met hun bedrijf of zagen zich geconfronteerd met een flinke krimp. Hierdoor werd een sterk beroep gedaan op onze accountmanagers om nieuwe klanten aan te trekken. Daar zijn ze heel goed in geslaagd. De kwalitatieve en actieve manier van werken die AB Werkt kenmerkt, wordt dan ook gewaardeerd door ondernemers. Die waardering geldt overigens niet alleen voor onze accountmanagers, maar ook voor de inzet van heel veel loyale en betrokken medewerkers die elke dag opnieuw goed werk afleveren bij onze klanten en leden.’
Vooruit Martijn Doens, vestigingsmanager Zeeland. ’Sinds mei 2014 ben ik als nieuwe vestigingsmanager verantwoordelijk voor de regio Zeeland. In mijn gesprekken met leden en klanten merk ik dat de afstand tot AB Werkt groter is geworden de afgelopen jaren. Voor ons ligt een flinke uitdaging om de banden weer aan te halen. De eerste geluiden zijn positief. Leden en klanten merken dat we actief zijn in de regio. Aan ons de taak om te zorgen voor tevreden klanten die graag een beroep op ons doen, ook voor tijdelijke werkzaamheden. We gaan voor bepaalde sectoren pools opzetten met flexibele krachten die inspringen waar dat nodig is. Daarnaast investeren we in bedrijfsverzorgers die onze leden adequaat kunnen helpen. Dat valt niet altijd mee, omdat Zeeland een groot gebied is waar de reistijden soms lang zijn. Hier vinden we oplossingen voor. Daarnaast gaat onze aandacht uit naar het smeden van een goed geolied team van accountmanagers, planners en begeleiders, zodat leden en klanten ons weer weten te vinden. Ook in de niet-agrarische sectoren liggen volop mogelijkheden door de ruime aanwezigheid van bedrijven die goed passen bij AB Werkt.’
Christianne Kraan, manager marketing & communicatie ‘AB Werkt bestrijkt nu geografisch gezien bijna heel ZuidNederland. De naamsbekendheid bij ondernemers en werkzoekenden is nog niet overal even groot. Dat is ook logisch. Onze focus ligt op het vergroten van onze bekendheid in de gebieden waar we actief zijn, bij de doelgroepen waar wij voor werken. We willen de naam AB Werkt inhoud geven door duidelijk te maken waar we goed in zijn en wat we kunnen betekenen voor zowel leden, klanten als medewerkers. Dat doen we op verschillende manieren. In 2014 zetten we met name in op het verder ontwikkelen van onze online zichtbaarheid. Niet alleen wordt dat steeds belangrijker, het digitale landschap verandert ook nog eens razendsnel. Hoe gebruik te maken van mobiele telefoon en tablet, hoe gevonden te worden op Google en de aanwezigheid op social media bepaalt mede of potentiële medewerkers en opdrachtgevers ons weten te vinden. Hiervoor introduceren we een nieuwe website en zullen we ook andere middelen inzetten om die online vindbaarheid verder te vergroten.’
jaarverslag 2013 | 30
kijken >> Paul Palmen, manager payroll ‘Payrolling zoals AB Werkt deze inzet, biedt de ondernemer veel mogelijkheden. In de huidige arbeidsmarkt is het gemakkelijker om zelf personeel te werven en kiezen bedrijven er vaker voor om medewerkers zelf aan te nemen. Met payrollen legt het bedrijf het juridisch werkgeverschap bij ons en daardoor krijgt de ondernemer meer flexibiliteit. Ondernemers met personeel hebben te maken met veranderende wetgeving zoals de wet Werk en Zekerheid die voor 2015 op de rol staat. In deze wet mag men minder tijdelijke contracten afsluiten, waardoor ook de flexibiliteit voor de ondernemer minder wordt. De modernisering van de ziektewet is een ander voorbeeld waarbij we zien dat het voor klanten interessant kan zijn om te gaan payrollen. Voor agrarische ondernemers kunnen we de ‘Regeling Gelegenheidswerk’ toepassen, waarvan echter niet duidelijk is of en in welke vorm deze blijft bestaan. Voor ons is het zaak om goed de vinger aan de pols te houden en alert te zijn op veranderingen. We zien dat onze digitale payroll een oplossing biedt. Niet alleen omdat de tariefstelling gunstig is, maar ook omdat we op de hoogte zijn van alle wet- en regelgeving zodat de klant er op kan vertrouwen dat hij het goed heeft geregeld.’ 31 | jaarverslag 2013
Piet Claessen, manager finance & control ‘De ontwikkelingen van de coöperatie hebben ook haar weerslag op de wijze waarop de interne organisatie de vele taken uitvoert. Dit vraagt om voortdurende aanpassingen. Daarnaast vragen externe ontwikkelingen, zoals de verscherpte wet- en regelgeving en de formelere handhaving, eveneens de nodige aandacht. AB Werkt moet achteraf aan diverse controlerende instanties verantwoording afleggen. Strakkere sturing van processen is nodig, waarbij hoge eisen worden gesteld aan automatisering en digitalisering. Om risico’s te beperken is het van belang om kennis te vergaren, up to date te houden en te delen met de opdrachtgevers. Zo zijn ook zij goed geïnformeerd over de vele formele aspecten rondom personeelsvoorziening in Nederland. Uitdagingen genoeg voor AB Werkt.’
Akkerbouw
Welke kant gaan we op?
Plantaardig In het werkgebied van AB Werkt is de plantaardige sector breed en professioneel aanwezig. We zien dat in de glastuinbouw de rendementen veelal structureel te laag zijn. Samen met de ondernemers in deze sector zoeken we voortdurend naar de meest efficiënte manier om hun flexbehoefte te realiseren. Voor de handjes, maar ook voor de vakmensen. In alle regio’s wordt intensief contact gelegd met glastuinders. In de vollegrondsgroente-, sierteeltgewassen- en boomkwekerijsector wordt steeds meer gebruik gemaakt van onze flexpoolmedewerkers. Hier ligt onze focus op opleiding en uitbreiding van het aantal medewerkers. Zo kunnen we de sectorondernemers zo veel mogelijk voorzien van gemotiveerde en gekwalificeerde krachten. In Noord-Brabant en Zeeland brengen we deze dienstverlening extra onder de aandacht.
Binnen de akkerbouw bieden we Nederlandse kandidaten aan en onderzoeken we of er behoefte is aan flexkrachten. Bovendien ontstaat een groeiende vraag naar tijdelijke medewerkers binnen de biologische akkerbouw. De fruitteelt is een andere belangrijke sector voor AB Werkt. Ook hier richten we ons op het efficiënt organiseren van grote aantallen medewerkers. Daarnaast gaat onze specifieke aandacht uit naar aanvullende winterwerkzaamheden bij fruitbedrijven. Denk hierbij aan het sorteren en verpakken van fruit en het snoeien van fruitbomen. In de paddenstoelenteelt zetten we onze inspanningen van de laatste jaren voort.
jaarverslag 2013 | 32
• Voor het eerst is de perenoogst groter dan de appeloogst. • Oogst Elstar-appels: 123 miljoen kilo. • Conference blijft de populairste peer. Oogst: 256 miljoen kilo.
VESTIGING BEEK: Op huidige locatie sinds: 1 februari 2009 Vestigingsmanager: Bram Knoups Aantal medewerkers: 5 Grootste sector: niet-agrarisch
33 | jaarverslag 2013
Dierlijk Ook in 2013 is het aantal bedrijven verder gedaald; schaalvergroting en specialisatie gaan door. De behoefte aan vak- en productiekrachten blijft stijgen. AB Werkt ziet mogelijkheden in fullservice dienstverlening en geeft daarmee in toenemende mate invulling aan zijn verantwoordelijkheid om als (sparring)partner te fungeren voor onze leden en klanten. Hierbij wordt steeds meer gestuurd op arbeidskosten per eenheid. In Limburg is het aantal uren in 2013 ongeveer 20% gegroeid. Het klantaandeel ligt daarmee op een hoog niveau. Onze groeipotentie in de intensieve veehouderij ligt vooral in Noord-Brabant. De kwaliteit van onze bedrijfsverzorgers en vakkrachten is onderscheidend. Binnen de varkens- en pluimveehouderij richten we ons daarnaast ook op leer-werktrajecten op niveau 2-3
Sportvelden omgeving Maastricht
•O ogst consumptieaardappelen: 200 kilo per Nederlander. • E en hectare levert gemiddeld 47 ton comsumptieaardappelen.
Niet-agrarisch en de invulling van piekwerkzaamheden als opstap naar detacheren of uitzenden. In de melkveehouderij zet de schaalvergroting eveneens stevig door. AB Werkt bemiddelt dan ook steeds meer medewerkers in deze sector. Diezelfde schaalvergroting zorgt ervoor dat leden en klanten steeds meer gebruikmaken van het professionele rundveepedicureteam van AB Werkt. De hoeveelheid koeien die we in het najaar voor hen scheren, groeit eveneens gestaag.
Groenvoorzieners en hoveniers hadden het in 2013 zwaar vanwege de economische situatie. Dit leidde tot snelle veranderingen en creativiteit, waardoor nieuwe samenwerkingsverbanden en verdienmodellen ontstonden. In de grond-, weg- en waterbouw namen de extra overheidsuitgaven voor de aanleg van infrastructuur af. En door een beperkte instroom van jongeren ontstond een tekort aan technisch uitvoerend personeel. Binnen de industrie wordt een bescheiden herstel verwacht. Bedrijven zoeken nieuwe afzetmarkten in opkomende economieën zoals Azië en Oost-Europa. Thema’s als automatisering, de inzet van arbeidskrachten en betere samenwerkingsverbanden spelen een steeds grotere rol.
jaarverslag 2013 | 34
De technische sector heeft te maken met een buyer’s market, een tekort aan vakkrachten en is in grote mate afhankelijk van conjunctuurgevoelige branches zoals de bouw-, machine- en automobielindustrie. De foodsector kent belangrijke thema’s als voedselveiligheid en dierenwelzijn. De consument kiest voor gemak, waardoor voorverpakte en bewerkte producten terrein winnen. Verder zoeken bedrijven steeds meer naar samenwerking op het gebied van marktbewerking om hun omzet te verhogen en kosten te besparen. Binnen de logistieke sector is Zuid-Nederland een aantrekkelijke vestigingsregio voor internationale bedrijven. Er ont-
35 | jaarverslag 2013
staat een groei van grootschalige complexen met multimodale transportaansluitingen die flexibiliteit in ruimte en personeelsinzet bieden. Voor 2014 worden kansen gezien in het continueren van een transparant prijsbeleid. AB Werkt zet in op behoud van zijn marktaandeel in de branches groen en GWW en wil groeien in de food-, industrie-technische en logistieke sector. Ook willen we AB Werkt meer naamsbekendheid geven in de niet-agrarische sector. Andere aandachtsgebieden zijn de doorontwikkeling van intern personeel, de inzet van relatiemarketing en de vergroting van ons netwerk.
Sociaal jaarverslag Aantal werknemers FTE 2013 2012 2013 2012 65 69 AB Werkt interne organisatie 50 52 44 50 Bedrijfsverzorgers 35 40 176 176 Gedetacheerden 116 129 6.271 6.012 Uitzend- en payrollkrachten 1.819 1.788 6.556 6.307 TOTAAL 2.020 2.009 Aantal personeelsleden
Ziekteverzuim
2013
2012
AB Werkt interne organisatie Bedrijfsverzorgers Gedetacheerden Uitzend- en payrollkrachten
0,30% 2,44% 4,43% 1,38%
0,49% 5,01% 5,44% 1,42%
jaarverslag 2013 | 36
Ondernemingsraad De leden van de OR hebben in 2013 elk kwartaal overlegd met de directie/bestuurder. In de tijden van de fusiebesprekingen, is een fusie-OR benoemd waarin een aantal OR-leden van beide organisaties zitting hadden. Na de fusie is een traject gestart om in 2014 tot een nieuwe OR te komen waarbij een verdeling is gemaakt naar aantal personeelsleden in de diverse regio’s. Hiervoor is de OR begeleid door een extern deskundige.
Ondernemingsraad per 31.12.2013 Naam Harry ten Haaf
AB Werkt Bedrijfsverzorging
Ida van Pol-Kurstjens
AB Werkt Detachering
Jos Roberts
AB Werkt Bedrijfsverzorging
Sander Niessen
AB Werkt Detachering
Josh Hermans
AB Werkt Holding
Dorotha Pawelec
AB Werkt Holding
J. van Bendegem
AB Werkt Bedrijfsverzorging
B. Wabeke
AB Werkt Bedrijfsverzorging
37 | jaarverslag 2013
Geconsolideerde balans ACTIVA
31 december 2013 €
Vaste activa Materiële vaste activa Grond en gebouwen Inventaris en machines Transportmiddelen
31 december 2012 €
2.898.637 333.145 43.069
€
3.059.409 338.552 66.963 3.274.851
Financiële vaste activa Deelnemingen Overige financiële vaste activa
Vlottende activa Vorderingen Vorderingen en overlopende activa Effecten Liquide middelen
€
67.338 217.630
3.464.924
67.338 223.124 284.968
290.462
6.107.758
5.455.978
270.350
311.546
7.738.284
7.695.020
17.676.211
17.217.930
jaarverslag 2013 | 38
per 31 december 2013 PASSIVA
31 december 2013 €
Groepsvermogen Groepsvermogen Voorzieningen Voorzieningen Kortlopende schulden Schulden en overlopende passiva
39 | jaarverslag 2013
31 december 2012 €
€
€
10.264.913
9.746.804
208.550
104.900
7.202.748
7.366.226
17.676.211
17.217.930
Winst- en verliesre Toelichting balans en winst- en verliesrekening over 2013 Fusie en naamswijziging Coöperatie AB Werkt Zuid-Nederland U.A. is de nieuwe naam nadat de Coöperatieve Agrarische Bedrijfsverzorging Limburg U.A. te Roermond en de Coöperatieve Vereniging voor Bedrijfs- en Agrihulp in Zeeland U.A. te Goes juridisch zijn gefuseerd per 27 juni 2013. De fusie heeft plaatsgevonden met terugwerkende kracht per 1 januari 2013.
inbreng bestaat met name uit vaste activa € 646.000 en werkkapitaal € 480.000. In 2013 zijn relatief weinig investeringen gedaan waardoor het aandeel vaste activa is gedaald. Het groepsvermogen is door het positieve resultaat in 2013 verder toegenomen. De solvabiliteit bedraagt 58%, de liquiditeitsratio 1,96. Deze kengetallen geven aan dat de coöperatie financieel zeer gezond is.
De fusie heeft plaatsgevonden volgens de ‘pooling of interest’methode. Hierbij zijn de activa en passiva van de betrokken partijen alsmede de baten en lasten over het boekjaar 2013 in de geconsolideerde jaarrekening opgenomen, als ware de voeging al vanaf het begin van 2013 een feit. Eveneens zijn de vergelijkende cijfers in de geconsolideerde en enkelvoudige jaarrekening gepresenteerd als ware het dat de fusie begin van 2012 al heeft plaatsgevonden.
Winst- en verliesrekening AB Werkt heeft boekjaar 2012 afgesloten met een positief resultaat (€ 601.900), AB Zeeland met een negatief resultaat (€ -689.900). Geconsolideerd laat dit een verlies zien over 2012 van € -88.000.
Op 28 juni 2013 zijn de holdingmaatschappijen van de voormalige coöperaties juridisch gefuseerd en op 1 juli 2013 de onder de holding ressorterende werkmaatschappijen. De tenaamstellingen van de onderliggende vennootschappen zijn eveneens gewijzigd. Balans Via de fusie met AB Zeeland is € 1.112.300 eigen vermogen toegevoegd aan het groepsvermogen per 1 januari 2013. De
In Zeeland is in 2012 een reorganisatie doorgevoerd die een nasleep heeft gehad in 2013 via omzetverlies en extra kosten. Desondanks laat 2013 een omzetstijging zien (+ € 1,9 miljoen) en een verbetering van de brutomarge (+ € 447.600). In de overige bedrijfskosten zijn extra kosten opgenomen in verband met de doorgevoerde reorganisatie (met name in 2012) en de juridische fusie (met name in 2013). De juridische fusie heeft daarnaast ook kostenvoordelen opgeleverd in 2013. Per saldo zijn de overige bedrijfskosten gedaald (€ 211.900) waardoor het totale bedrijfsresultaat is verbeterd met € 659.500.
jaarverslag 2013 | 40
kening
2013 Opbrengsten Netto-omzet Contributies leden
€
2012 €
€ 58.871.241 471.028
60.803.739 465.922
59.342.269
61.269.661 Directe kosten Personeelskosten Inkoop van derden Kosten vervoer direct personeel Afschrijving en vaste activa
Overige bedrijfskosten Personeelskosten Kosten vervoer indirect personeel Afschrijvingen vaste activa Verkoopkosten Algemene kosten
53.693.214
6.096.684
5.649.055
3.391.134 197.967 207.062 447.230 1.488.002 5.519.530
5.731.395
577.154
- 82.340
186.172 - 29.771
134.837 - 23.964 110.873
156.401
688.027
74.061
Vennootschapsbelasting Resultaat deelnemingen
- 169.918 0
- 162.079 0
Resultaat na belastingen
518.109
- 88.018
Resultaat voor belastingen
41 | jaarverslag 2013
55.172.977
3.582.631 234.128 228.694 259.843 1.214.234
Bedrijfsresultaat Rentebaten en soortgelijke opbrengsten Rentelasten en soortgelijke kosten
49.863.595 3.258.712 467.429 103.478
51.547.831 3.075.134 462.439 87.573
Brutomarge
€
Groepsverhoudingen Coöperatie AB Werkt Zuid-Nederland U.A. staat aan het hoofd van een groep rechtspersonen. In de geconsolideerde jaarrekening zijn naast de financiële gegevens van de coöperatie de volgende groepsmaatschappijen opgenomen: • AB Werkt Holding B.V. • AB Werkt Bedrijfsverzorging B.V. • AB Werkt Detachering B.V. • AB Werkt Service B.V. • AB Werkt Payroll B.V. • AB Werkt Projecten B.V. • AB Personal Partner Rhein-Ruhr GmbH • Karpos Kenniscentrum B.V. (50%) • HAER B.V. (50%) De groepsmaatschappijen zijn integraal geconsolideerd behoudens de 50% deelnemingen die proportioneel in de consolidatie zijn meegenomen.
Grondslagen voor de waardering en resultaatbepaling
Materiële vaste activa Waardering tegen verkrijgingsprijs verminderd met cumulatieve afschrijvingen en indien van toepassing met bijzondere waardeverminderingen. De afschrijvingen zijn lineair berekend en gerelateerd aan de verwachte economische levensduur. Op grond en terreinen vindt geen afschrijving plaats. Financiële vaste activa De niet geconsolideerde deelnemingen zijn gewaardeerd op verkrijgingsprijs. Voorzieningen Waardering tegen de naar verwachting in de toekomst verschuldigde bedragen rekening houdend met de kans dat de verplichting daadwerkelijk tot uitdrukking komt. Resultaatbepaling Baten en lasten worden toegerekend aan het jaar waarop ze betrekking hebben. Winsten worden slechts opgenomen voor zover zij op balansdatum zijn gerealiseerd. Verplichtingen en mogelijke verliezen worden verantwoord zodra zij voorzienbaar zijn.
De grondslagen voor de waardering van activa en passiva en resultaatbepaling zijn gebaseerd op historische kosten. Voor zover niet anders vermeld zijn activa en passiva opgenomen tegen nominale waarde. Voor risico’s en verliezen die vóór balansdatum zijn ontstaan, zijn voorzieningen getroffen.
jaarverslag 2013 | 42
Controleverklaring van de accountant De in dit verslag opgenomen geconsolideerde balans en winsten verliesrekening over 2013 van Coöperatie AB Werkt ZuidNederland U.A. zijn ontleend aan de jaarrekening 2013, welke ter inzage ligt op het hoofdkantoor van AB Werkt te Herten. De jaarrekening 2013 is door het bestuur en de raad van commissarissen opgesteld en ondertekend op 14 mei 2014. KPMG heeft op 14 mei 2014 een goedkeurende controleverklaring afgegeven bij de jaarrekening 2013.
N
De ledenraad heeft op 3 juni 2014 de jaarrekening 2013 vastgesteld. Er is decharge verleend aan de directie voor het gevoerde beleid. Tevens is aan de raad van commissarissen decharge verleend voor het gehouden toezicht.
W
O
Z 43 | jaarverslag 2013
Colofon
Vestiging Goes Livingstoneweg 42 4462 GL Goes T 0113 - 23 36 66 Vestiging Veghel Pater van den Elsenlaan 31 5462 GG Veghel T 0413 - 76 39 30
Het jaarverslag 2013 ‘AB Werkt op de kaart’ is een uitgave van AB Werkt. Niets uit deze uitgave mag worden overgenomen zonder schriftelijke toestemming van AB Werkt.
Fotografie: John Dummer Fotografie Tekst: Pascal Panis, Christianne Kraan Vormgeving: i-Dee | Dewi van de Wall-Thomassen
Vestiging Horst Spoorweg 6 5963 NJ Horst T 077 - 39 808 83 Hoofdkantoor/ Vestiging Roermond Mussenberg 5 6049 GZ Herten-Roermond T 0475 - 35 20 30 Vestiging Beek Stationsstraat 91 6191 BC Beek T 046 - 43 707 32
Druk: Cortjens, Druk met Communicatie
[email protected] | www.ab-werkt.nl
jaarverslag 2013 | 44