j a a r v e r s l a g
j a a r v e r s l a g 2 0 0 7
Nutreco Holding N.V. Prins Frederiklaan 4 Postbus 299 3800 AG Amersfoort Nederland tel. (31) 33 422 6100 fax (31) 33 422 6101 www.nutreco.com
2 0 0 7
Het Jaarverslag 2007 is opgesteld in de Nederlandse en Engelse taal. Alleen de Nederlandstalige tekst is wettelijk bindend, aangezien dit de authentieke tekst betreft. De Engelstalige tekst is uitsluitend opgenomen als vertaling ten behoeve van gemaksdoeleinden.
Concept en design: www.porternovelli.be
Inhoud
2
Nutreco’s profiel
6
Belangrijkste financiële gegevens
8
Voorwoord van de voorzitter van de Raad van Bestuur
11
Nutreco’s strategie
12
Nutreco’s ambities
15
Uitstekende resultaten in 2007 en integratie acquisities
Inleiding op het jaarverslag
Verslag van de Raad van Bestuur
op schema
19
Financiële resultaten
22
Operationele gang van zaken: diervoeding
26
Mengvoer Europa
28
Premix en speciaalvoer
30
Diervoeding Canada
32
Operationele gang van zaken: visvoer
36
Operationele gang van zaken: vlees en overige activiteiten
38
Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen
43
Human resources
45
Research en development
50
Beheersaspecten
50
Corporate governance
65
Risicoprofiel
73
Verklaring van de Raad van Bestuur
Aanvullende berichten
75
Bericht van het Audit Committee
76
Bericht van het Remuneration Committee
77
Bericht van de Raad van Commissarissen
Jaarrekening
79
Geconsolideerde jaarrekening
159
Vennootschappelijke jaarrekening
162
Overige gegevens
165
Accountantsverklaring
168
Tien jaar Nutreco
Addendum
171
Het bestuur
173
Informatie over het Nutreco-aandeel
176
Deelnemingen van Nutreco Holding N.V.
Inhoud - 1
We zijn een internationale onderneming ...
2 - Nutreco’s profiel 2 - xxxxx
Nutreco Holding N.V. Nutreco Holding N.V. is een internationale producent van diervoeding en visvoer, met een totaalomzet van EUR 4.021 miljoen in 2007. Door haar specifieke kennis van diervoeding en visvoer is Nutreco in staat toegevoegde waarde te creëren voor haar klanten in zo’n 80 landen in de wereld. Per 31 december 2007 had Nutreco een personeelsbestand van 9.090 verdeeld over circa 100 productievestigingen in 24 landen. Nutreco beschikt over acht toonaangevende onderzoekscentra ter ondersteuning van haar klanten en haar eigen diervoedings- en visvoeractiviteiten. Nutreco Holding N.V. is genoteerd aan de Officiële Markt van Euronext Amsterdam en is opgenomen in de Amsterdam Midkap Index en de Euronext 150 Index.
Nutreco’s profiel - 3 xxxxx - 3
... die kwalitatief hoogwaardige diervoeding en visvoer produceert en toegevoegde waarde creëert in haar marktsector.
4 - Nutreco’s profiel
Nutreco’s activiteiten in 2007 kunnen worden ingedeeld in drie businesssegmenten: diervoeding, visvoer, en vlees en overige activiteiten. Diervoeding Nutreco produceert voeding voor landbouwhuisdieren zoals pluimvee, varkens en runderen. Het segment diervoeding wordt als volgt onderverdeeld:
•
Mengvoer Europa: de mengvoerbedrijven van Hendrix in Nederland, België en Duitsland, en van Nanta en Agrovic in Spanje en Portugal. Deze bedrijven hebben lokaal leidende marktposities.
•
Premix en speciaalvoer: de activiteiten van Trouw Nutrition International in premixen, innovatieve speciaalvoerproducten en voedingsgerelateerde diensten. De productie vindt plaats in België, Brazilië, China, Egypte, Duitsland, Guatemala, Hongarije, India, Italië, Mexico, Nederland, Polen, Rusland, Spanje, Turkije, het Verenigd Koninkrijk, de Verenigde Staten en Venezuela. Trouw Nutrition International is de nummer twee in de wereld.
•
Diervoeding Canada: de activiteiten van Nutreco Canada in mengvoer, premixen en speciaalvoer in Canada en de Verenigde Staten. Nutreco Canada is de nummer één op de Canadese markt.
Visvoer Skretting is de grootste speler op de wereldmarkt voor zalmvoer. De belangrijkste regio’s voor voer voor zalm en zeeforel zijn Noorwegen, Chili, Schotland, Ierland, Canada en Australië. Voor het overige visvoer zijn de belangrijkste regio’s Europa en Azië. Skretting produceert voer voor circa 50 soorten gekweekte vis. Vlees en overige activiteiten De vleesactiviteiten van Nutreco in Spanje betreffen voornamelijk de productie van vleeskuikens en de verkoop en marketing van kipproducten door Sada. Sada is de nummer één op de Spaanse markt voor pluimveeproducten met een marktaandeel van circa 30%. Retailers, de foodservicesector en de verwerkende industrie zijn de afnemers van Sada. Verder heeft Nutreco España een bedrijf voor varkensvleesproductie onder de naam Inga Food. Nutreco Canada produceert eendagskuikens (leghennen, vleeskuikens en kalkoenen) en levert eieren voor de productie van vaccins. In de Benelux heeft Nutreco een handelsactiviteit van vleeskuikens, die verbonden is met de mengvoeractiviteiten van Hendrix.
Kwaliteit en innovatie Nutreco heeft een programma ontwikkeld, Nutrace® genaamd, waarin feed-tofood-kwaliteit en -veiligheid geïntegreerd zijn tot een consistent geheel. Nutreco’s onderzoekscentra leveren een voortdurende stroom van innovatieve concepten. Onderzoeksteams gebruiken voedingssimulatiemodellen aan de hand waarvan dier- en visvoeders optimaal op de behoeften van de individuele producenten kunnen worden afgestemd. Voorbeelden zijn onder meer Newton en BOSS voor diervoeders en Skretting ColourSim voor visvoer. Nutreco’s profiel - 5
Belangrijkste financiële gegevens
Winst- en verliesrekening
2007
2006
4.021
3.031
149
113
(EUR x miljoen)
Omzet uit ‘continuing operations’ Bedrijfsresultaat uit ‘continuing operations’ Winst na belasting uit ‘continuing operations’
113
105
Winst over het boekjaar toekomend aan aandeelhouders van Nutreco
119
520
643
744
Balans
(EUR x miljoen)
Eigen vermogen toekomend aan aandeelhouders van Nutreco Balanstotaal
1.993
1.799
Geïnvesteerd vermogen
984
552
Nettokaspositie (-schuld)
-290
237
Nettokasstroom uit bedrijfsactiviteiten
140
69
(Des)investering in groepsmaatschappijen
-374
862
Investering van (im)materiële (vaste) activa
-79
-53
Bedrijfsresultaat in % van de omzet
3,8%
3,7%
Rentabiliteit op gemiddeld geïnvesteerd vermogen
20%
14%
Solvabiliteit (eigen vermogen gedeeld door balanstotaal)
32%
41%
Kasstroom
(EUR x miljoen)
Ratio’s ‘continuing operations’
Kerngegevens per aandeel
(EUR)
Gewone winst per aandeel uit ‘continuing operations’
3,24
3,05
Winst over het boekjaar toekomend aan aandeelhouders van Nutreco
3,46
15,19
Dividend
1,64
1,60
Eigen vermogen
18,78
21,95
Beurskoers ultimo jaar
39,56
49,39
Gemiddeld aantal uitstaande aandelen (x duizend)
34.317
34.209
Aantal uitstaande aandelen ultimo jaar (x duizend)
Overige kerngegevens 34.256
33.906
Gemiddeld aantal medewerkers ‘continuing operations’
7.923
6.855
Aantal medewerkers ultimo jaar ‘continuing operations’
9.090
7.405
6 - Belangrijkste financiële gegevens
‘97 ‘98 ‘99 ‘00 ‘01 ‘02 ‘03 ‘04 ‘05 ‘06 ‘07
134 139
86
116
4.021
63
34 3.031
2.774
3.269
51 3.674
3
3.126 2.601
2.465
2.193
1.948
‘97 ‘98 ‘99 ‘00 ‘01 ‘02 ‘03 ‘04 ‘05 ‘06 ‘07
‘97 ‘98 ‘99 ‘00 ‘01 ‘02 ‘03 ‘04 ‘05 ‘06 ‘07
06 ‘07
3.810
47
Vlees & overige
880
34
68
1.193
3.835
60
82
97
Visvoer
(EUR x miljoen)
78
(EUR x miljoen)
106
(Totale omzet EUR 4.021 miljoen)
87
Omzet2 118
Omzet derden per segment 2007
113
136
3.031
155
119
177
4.021
‘97 ‘98 ‘99 ‘00 ‘01 ‘02 ‘03 ‘04 ‘05 ‘06 ‘07
51
63
(EUR x miljoen)
34
34
51
91 78
87
86
3
47
63
60
71
47
Bedrijfsresultaat vóór amortisatie (EBITA)3
60
Visvoer
111
104
‘97 ‘98 ‘99 ‘00 ‘01 ‘02 ‘03 ‘04 ‘05 ‘06 ‘07
78
(EUR x miljoen)
87
86
(Totaal EBITA EUR 179 miljoen)
134
Bedrijfsresultaat segmenten vóór bijzondere posten en amortisatie1
119
119
134
519
Diervoeding
‘97
155
-142
106 82 68
34
91 78
87
86
Omzet per regio 2007 – Diervoeding
119
104
134
97
113
118
Diervoeding
116
139
519
136
3.031
3.269
2.774
2.601
‘97 ‘98 ‘99 ‘00 ‘01 ‘02 ‘03 ‘04 ‘05 ‘06 ‘07
111
2.193
119
2.465
‘97 ‘98 ‘99 ‘00 ‘01 ‘02 ‘03 ‘04 ‘05 ‘06 ‘07 134
177
4.021
Vlees & overige 5
3.674
3.810
3.126
3.835
22 86
34
47
51
60
63
(EUR 1.948 miljoen)
‘05 ‘06 ‘07 15% ‘97 ‘98 ‘99 ‘00 ‘01 ‘02 ‘03 ‘04Noord-Amerika EU 73%
Zuid-Amerika 1% Azië-Pacific 4% Rest van de wereld 1%
-142
5
5 ‘06 ‘07
‘97 ‘98 ‘99 ‘00 ‘01 ‘02 ‘03 ‘04 ‘05 ‘06 ‘07
Winst over het boekjaar toekomend aan aandeelhouders van Nutreco4 (EUR x miljoen)
34
119 111
104 91 78 51
63
60
Azië-Pacific 7%
34
51
47
3
47
63
60
Zuid-Amerika 20% Noord-Amerika 8%
87
86
78
(EUR 1.193 miljoen)
87
86
Omzet per regio 2007 – Visvoer 113
116
134
155
119
134
519
‘97 ‘98 ‘99 ‘00 ‘01 ‘02 ‘03 ‘04 ‘05 ‘06 ‘07 Overige Europese landen 6%
Rest van de wereld 1%
‘05 ‘06 ‘07
1 2 3
Overige Europese landen 43% ‘97 ‘98 ‘99 ‘00 ‘01 ‘02 ‘03 ‘04 ‘05 ‘06 ‘07
Exclusief corporate kosten (EUR -20,3 miljoen) en bijzondere posten (EUR -3,6 miljoen) Omzet 2005-2007 uit ‘continuing operations’ (cijfers 2004-2007 gebaseerd op IFRS, cijfers 1997-2003 gebaseerd op D-GAAP) EBITA 2005-2007 uit ‘continuing operations’ (cijfers 2004-2007 gebaseerd op IFRS, cijfers 1997-2003 gebaseerd op D-GAAP)
4
5
-1425
EU 21%
‘97 ‘98 ‘99 ‘00 ‘01 ‘02 ‘03 ‘04 ‘05 ‘06 ‘07
In 2005, 2006 en 2007 bedraagt het nettoresultaat van ‘continuing operations’ toekomend aan aandeelhouders van Nutreco respectievelijk EUR 91, 104 en 111 miljoen. Inclusief resultaten en winst op verkoop van ‘discontinued operations’ bedraagt het nettoresultaat respectievelijk EUR 134, 519, 119 miljoen (cijfers 2004-2007 gebaseerd op IFRS, cijfers 1997-2003 gebaseerd op D-GAAP) Nettoresultaat 2003 inclusief impairment van goodwill ten bedrage van EUR 193 miljoen
‘97
Voorwoord van de voorzitter van de Raad van Bestuur
Focus op groei in diervoeding en visvoer leidt tot uitstekende resultaten
beide bedrijven ligt op schema. De productieprocessen worden geoptimaliseerd, de R&D-activiteiten worden aan elkaar gekoppeld en de IT-systemen worden geharmoniseerd.
Voor Nutreco was 2007 in verschillende opzichten een uitstekend jaar. De autonome groei en de bijdrage van
Nieuwe fabrieken of uitbreidingen van bestaande fabrieken
belangrijke strategische acquisities in diervoeding maakten
staan op stapel in verband met de verwachte autonome groei.
het mogelijk om opnieuw een mijlpaal te bereiken in de geschiedenis van Nutreco door een omzet van meer dan EUR
In 2007 werd het ‘Nutreco Sourcing Initiative’ (NSI)
4 miljard te realiseren. Wij zijn trots op de resultaten van zowel
geïmplementeerd. Wij stellen ons tot doel dat het NSI vanaf
diervoeding als visvoer. Naast de uitgaven voor acquisities in
2009 een jaarlijkse besparing oplevert van EUR 25 miljoen op
2007 optimaliseerde Nutreco de balans door EUR 5 netto per
de wereldwijde inkoop van grondstoffen en diensten. In de
aandeel aan de aandeelhouders terug te betalen. Nutreco heeft
afgelopen twaalf maanden zijn belangrijke stappen gezet en
een sterke balans en zal de financiële ruimte gebruiken om de
wij verwachten dat het NSI in 2008 al tot een besparing van
autonome groei onder andere door investeringen te stimuleren
EUR 10 miljoen zal leiden.
en om bedrijven actief in speciaalvoer en visvoer over te nemen. De vooruitgang die we in 2007 hebben gerealiseerd, toont aan Wij zijn tevreden met de groei van onze activiteiten in 2007.
dat Nutreco op de goede weg is om de EBITA-doelstelling voor
Ondanks alle dynamiek in de grondstoffenmarkten zijn we erin
2010 te realiseren, te weten een verdubbeling ten opzichte van
geslaagd om met alle activiteiten een beter bedrijfsresultaat te
2006 tot EUR 230 miljoen.
behalen dan in 2006. In West-Europa heeft de in 2006 ingezette reorganisatie van de diervoedingsbedrijven de gewenste efficiencyverbeteringen
‘Know-how to feed’ is van essentieel belang voor de toekomst
opgeleverd. Verwacht wordt dat de wereldbevolking zal stijgen tot 9 De nieuw verworven bedrijven, de premixactiviteiten van
miljard mensen in 2050, waarvan meer dan de helft zal leven
BASF en Maple Leaf Animal Nutrition, nu Nutreco Canada
in stedelijke gebieden. Ook zal de welvaart toenemen in Oost-
genaamd, hebben zich goed ontwikkeld en de integratie van
Europa, Azië en Latijns-Amerika. De voedselbehoefte van de
8 - Voorwoord van de voorzitter van de Raad van Bestuur
“ Voor Nutreco was 2007 in verschillende opzichten een uitstekend jaar. Wij zijn erin geslaagd de tweede fase van ons strategische plan ‘Rebalancing for Growth’ met succes af te ronden.“
bevolking zal wereldwijd blijven veranderen. Het is een enorme
voersamenstelling en veiligheid bij de productie. Met onze
uitdaging om aan de vraag naar vlees-, vis- en zuivelproducten
ervaring en kennis zijn we goed gepositioneerd om hierop in
te voldoen rekening houdend met zaken als duurzaamheid,
te spelen.
klimaatsverandering en voedselveiligheid. In 2007 was er sprake van recordprijzen voor grondstoffen. Zo is de prijs van tarwe vorig jaar met gemiddeld 35% gestegen
Innovatieprogramma’s als fundament voor autonome groei
en van melkpoeder met 50%. Het nettoproductietekort van granen van 3-5% van vorig jaar betekent een breuk met het
De R&D-organisatie is Nutreco’s voornaamste kenniscluster.
verleden. In een recent verschenen rapport van de Organisatie
Zij ondersteunt de werkmaatschappijen bij het introduceren
voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling (OESO)
van innovatieve producten die voldoen aan de wensen
en de wereldvoedselorganisatie FAO wordt voorspeld dat
van Nutreco’s klanten overal ter wereld. In Azië, Latijns-
de ontwikkeling van scherp gestegen grondstofprijzen het
Amerika en Rusland is er een sterke groei van de vraag naar
komende decennium zal aanhouden. Het rapport ‘Agricultural
veilig en betrouwbare vlees- en kweekvisproducten. In de
Outlook 2007-2016’ wijst hiervoor een aantal oorzaken aan:
Noord-Amerikaanse en Europese markt staan we voor grote
periodes van extreme droogte, het overheidsbeleid op het
uitdagingen in verband met het gebruik van maïs, palmolie
gebied van biobrandstoffen en een toenemende vraag uit Azië.
en raapzaad voor biobrandstoffen. Voor Nutreco liggen hier kansen om op basis van haar kennis en ervaring nieuwe
De wereld moet omgaan met een beperkte of zelfs dalende
producten te ontwikkelen uit de eiwithoudende co-producten
beschikbaarheid van grond om agrarische producten voort te
afkomstig van de biobrandstofindustrie. Dit belangrijke
brengen. Daarnaast is het tekort aan water een snelgroeiend
vraagstuk is uitgebreid aan de orde geweest op Nutreco’s Agri
probleem. Tegelijkertijd zal de voedingsindustrie expanderen
Vision-conferentie ‘Balance the Challenge’, die in juni 2007
als gevolg van de toenemende welvaart in opkomende
in Noordwijk (Nederland) werd gehouden. Op de conferentie
economieën, verstedelijking en een gestaag groeiende
hebben zo’n 340 participanten uit 33 landen gedebatteerd
wereldbevolking, wat tot een toename van de vraag zal leiden.
over de grote uitdagingen voor de mondiale voedings- en diervoedingsmarkten.
Deze dynamische omgeving vereist een hoog niveau van expertise op het gebied van grondstoffeninkoop,
Voorwoord van de voorzitter van de Raad van Bestuur - 9
Belangrijke strategische acquisities in diervoeding
geproduceerd en verkocht. Dit illustreert de sterke autonome groei van zalmvoer die over de afgelopen 15 jaar gemiddeld circa 9% bedroeg. Om te kunnen voldoen aan de toekomstige
In 2007 heeft Nutreco een aantal diervoedingsbedrijven
marktvraag naar kwaliteitsvisvoer, investeert Skretting, de
geacquireerd die goed passen binnen de Nutreco-strategie.
visvoerdivisie van Nutreco, EUR 24 miljoen in de uitbreiding
Zo werden de premixactiviteiten van BASF in acht landen –
van de productiecapaciteit van de visvoerfabriek in Averøy in
Polen, Italië, de Verenigde Staten, het Verenigd Koninkrijk,
het middenwesten van Noorwegen. In Chili is de bouw van
Mexico, Guatemala, China en Indonesië – overgenomen. Door
een 220 meter lange pier aan de voerfabriek van Skretting in
deze overname is Nutreco wereldwijd de nummer twee in
Pargua voltooid. De pier van Skretting is uniek in Chili en zal
premixen geworden, met een marktaandeel van 12%. Veel
de onderneming in staat stellen om de efficiency, snelheid en
van onze afnemers, voornamelijk mengvoerproducenten,
betrouwbaarheid bij de levering van visvoer te verbeteren.
maken gebruik van twee leveranciers, wat impliceert dat Nutreco een marktbereik heeft van circa een kwart van alle
Nutreco streeft verder naar groei in visvoerspecialiteiten zoals
mengvoerproducenten ter wereld. Dit is een aantrekkelijk
startersvoer en voer met speciale voedingsupplementen. In
uitgangspunt voor verdere groei.
dit opzicht wil Nutreco haar leidende positie op het gebied van innovatie, kwaliteit, voedselveiligheid en duurzaamheid
In het tweede kwartaal deed Nutreco haar grootste acquisitie
versterken. Nutreco heeft in 2008 twee acquisities gedaan. Zo
in diervoeding tot nu toe. Op 20 juli 2007 werd de overname
werd in januari 2008 de grootste fabriek voor geëxtrudeerd
afgerond van de diervoedingsactiviteiten van Maple Leaf
visvoer in Japan overgenomen van Marine Net. Het bedrijf
Foods Inc. in Canada. Door deze overname is Nutreco in
produceerde al het grootste deel van het visvoer voor Skretting
Canada de grootste speler geworden, met een marktaandeel
Japan. De Japanse markt voor visvoer is een van de grootste ter
van 23%. Bovendien werd hierdoor een aantrekkelijke
wereld, met een productievolume van circa 600.000 ton.
positie in mengvoer voor de melkveehouderij verworven in de Amerikaanse staat New York. De kracht van Nutreco
Ook maakte Nutreco in januari 2008 de acquisitie bekend
Canada is haar sterke R&D-afdeling in combinatie met sterke
van Nelson and Sons, Inc., de producent van visvoer onder
merknamen en een hoog kwaliteitsniveau. Samen met de
de merknaam Silver Cup in de Verenigde Staten. Het bedrijf
premixactiviteiten in Mexico en de Verenigde Staten vormt dit
heeft twee productiefaciliteiten in de omgeving van Salt
een prima uitgangspunt voor verdere groei in Noord-Amerika,
Lake City, Utah. Het produceert voer voor de zoetwatervis
de grootste diervoerproducerende regio ter wereld met een
in het westelijke deel van de Verenigde Staten en heeft een
jaarlijkse groei van 2-4%.
aanzienlijk marktaandeel op de forelmarkt in Idaho. Silver Cup is ook actief in Canada en Mexico. De totale jaarlijkse productie
Verder heeft Nutreco een aantal kleinere acquisities gedaan.
van dit bedrijf bedraagt ongeveer 30.000 ton.
Zo werden in 2007 premixbedrijven overgenomen in Mexico (resterende 40% aandelen) en Turkije. Op 31 januari 2008
Deze overnames passen uitstekend in de strategie van Nutreco,
rondde Nutreco de acquisitie af van de diervoedings- en
die is gericht op uitbreiding van de visvoeractiviteiten in nieuwe
vleesactiviteiten van Copaga in Catalonië, Spanje. Dit zal de
markten.
marktpositie in Spanje verder versterken. Nutreco behoort inmiddels op basis van haar productievolume tot de mondiale top vijf in diervoeding met activiteiten in alle werelddelen en er is voldoende ruimte voor verdere groei in deze
Duurzaam beheer van grondstoffen en voedselveiligheid zijn topprioriteiten
gefragmenteerde markt, waarin jaarlijks zo’n EUR 160 miljard wordt omgezet.
Het duurzame beheer van essentiële grondstoffen die verwerkt worden in onze productieketens, het investeren in feed-to-food-kwaliteit, het reageren op klimaatsverandering
Sterke autonome groei in visvoer
en het investeren in gemeenschappen en mensen blijven onverminderd de vier prioriteiten van ons MVO-beleid. De
In 2007 werd een bijzondere mijlpaal gerealiseerd. Voor het
sterk gestegen grondstofprijzen in 2007 geven aan hoe
eerst werd binnen een jaar meer dan 1 miljoen ton zalmvoer
belangrijk het duurzame beheer van grondstoffen is voor
10 - Voorwoord van de voorzitter van de Raad van Bestuur
(dier)voedingsbedrijven en voor de maatschappij. Nutreco
aandacht zal ook uitgaan naar het ‘Nutreco Sourcing Initiative’
heeft in 2007 ook haar Nutrace -platform voor feed-
en de integratie van acquisities.
®
to-food-kwaliteit en -veiligheid verder geoptimaliseerd. De vier prioriteiten van Nutrace® zijn aangescherpt en
We zullen blijven investeren in mensen zodat we de beste
hebben betrekking op de kwaliteitsbeheersing en -controle
talenten in huis hebben die oplossingen kunnen bieden voor
van grondstoffen, de elektronische traceerbaarheid,
de uitdagingen waar we de komende jaren voor staan. Graag
de minimalisering van ongewilde kruisbesmetting in
wil ik alle mensen bedanken die hebben bijgedragen aan dit
productiefaciliteiten en de beheersing van de microbiële
succesvolle jaar voor Nutreco. We zijn nu goed gepositioneerd
kwaliteit.
om ook van 2008 een uitstekend jaar te maken.
Nutreco goed gepositioneerd voor 2008 en klaar voor de toekomst
Wout Dekker Amersfoort, 12 maart 2008
Het afgelopen jaar heeft Nutreco haar positie in diervoeding en visvoer aanzienlijk versterkt. Het aanwezige talent bij onze mensen, de hoogwaardige kennis en het innovatieve vermogen bieden ons een uitstekend perspectief om onze ambities voor groei te realiseren. Naast autonome groei blijven we ons richten op overnames in diervoeding en visvoer. Veel
Nutreco’s strategie ‘Know-how to feed’ is van essentieel belang voor de toekomst
produceren van betrouwbare, veilige en gezonde diervoeding en visvoer, het betrekken van duurzaam geproduceerde grondstoffen en het garanderen van een uitstekende feed-to-
Nutreco’s strategie is gericht op versterking van haar leidende
food-kwaliteit.
marktposities in speciaalvoer en visvoer door autonome groei en acquisities. Nutreco’s benadering van de diervoedings-
De vooruitgang die we in 2007 hebben gerealiseerd, toont aan
en visvoermarkten wordt gekenmerkt door een combinatie
dat Nutreco op de goede weg is om de EBITA-doelstelling voor
van innovatie en uitstekende kwaliteit, een gunstige prijs-
2010 te realiseren, te weten een verdubbeling ten opzichte van
kwaliteitverhouding en technische dienstverlening. Ter
2006 tot EUR 230 miljoen.
ondersteuning van deze aanpak beschikt Nutreco over een sterke R&D-organisatie, die de basis vormt voor innovatie en de ontwikkeling van nieuwe producten. Prioriteiten zijn het
Nutreco’s strategie - 11
Nutreco’s ambities Klanten
Medewerkers
Ambities
Ambities
•
•
Een assortiment van hoogwaardige producten
Aandacht besteden aan een veilige werkomgeving
en services aanbieden dat oplossingen biedt en
waarin medewerkers gemotiveerd zijn en hun
ondersteuning geeft voor het bereiken van de
talenten kunnen ontwikkelen
beste bedrijfsresultaten voor onze klanten Strategische doelen Strategische doelen •
•
een mobiliteitsbeleid voor alle medewerkers
De levering van hoogwaardige producten tegen een concurrerende prijs in tijden van schaarse
•
grondstoffen •
De inkoopprijs van grondstoffen op een redelijk peil
•
•
Een actief beleid aangaande het voorkomen van bedrijfsongevallen
Het aanbieden van innovatieve producten aan onze Acties gedurende 2007
klanten •
Het ontwikkelen van managementvaardigheden en een competitief beloningsbeleid
houden door maximalisering van de inkoopkracht •
Het faciliteren van opleiding en ontwikkeling en
Het leveren van veilige producten gebaseerd op
•
Opzet van een wereldwijd HR Leadership Team
Nutrace
•
Ondernemingsbreed is een nieuw reisbeleid
®
Het leveren van producten gemaakt van
ingevoerd waardoor de centrale inkoop van reis-
grondstoffen afkomstig uit duurzame hulpbronnen
en mobiliteitscapaciteit kon worden verbeterd •
Op corporate en businessgroupniveau zijn
Acties gedurende 2007
nieuwe opleidings- en ontwikkelingsprogramma’s
•
Implementatie van inkooporganisatie en -systemen
opgesteld
•
Acquisitie van de premixactiviteiten van BASF in acht landen waardoor Nutreco wereldwijd de nummer twee in premixen is geworden
•
Acquisitie van de grootste diervoedingsonderneming in Canada met een marktaandeel van 23%
•
Investering van EUR 24 miljoen in de uitbreiding van de visvoerproductie in Noorwegen
•
Voltooiing van een 220 meter lange pier in de visvoerfabriek van Skretting Chili in Pargua
•
Acquisitie van een 51%-belang in Turkse joint venture in premix- en voeringrediënten
•
Vestiging van een nieuwe visvoerfabriek in Turkije en een nieuwe premixfabriek in Rusland in 2008
•
Verdere substitutie van vismeel en visolie in visvoer
12 - Nutreco’s ambities
Aandeelhouders
Partners
Samenleving
Ambities
Ambities
Ambities
•
•
•
Het rendement op het geïnvesteerde
Nutreco’s doelen realiseren door zowel
Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen is
totale en eigen vermogen verbeteren
een goede partner te zijn voor specifieke
een belangrijk onderdeel van het bedrijfsethos
door groei van het bedrijfsresultaat,
stakeholders zoals toeleveranciers, afnemers,
van Nutreco, vastgelegd in drie codes:
zowel organisch als door acquisities,
universiteiten en NGO’s die door hun inbreng
•
Nutreco Credo
in combinatie met een sterke
kunnen bijdragen aan de realisatie van deze
•
Ethische Gedragscode
kasstroom en een efficiënte balans
doelen
•
HSEQ-beleid
Strategische doelen
Strategische doelen
Strategische doelen
•
•
•
•
Waarde creëren voor onze
Ontwikkelen van nieuwe producten
aandeelhouders en overige
en concepten door het aangaan van
stakeholders door het innemen van
partnerschappen met betrouwbare
Actieve participatie in initiatieven die gericht zijn op het oplossen van duurzaamheidsvraagstukken
•
leidende posities in diervoeding
toeleveranciers en wetenschappelijke
en visvoer in combinatie met
instellingen die bijdragen aan een efficiëntere
MVO-thema’s:
een efficiënte kapitaal- en
bedrijfsvoering van onze klanten en hen
•
belastingstructuur die een rentabiliteit
helpen hun doelstellingen ten aanzien van
op geïnvesteerd vermogen vóór
gezondheid, voedselveiligheid en kwaliteit te
•
Feed-to-food-kwaliteit
belasting van minstens 15% oplevert
realiseren
•
Klimaatsverandering
Sluiten van meerjarige leveringscontracten met
•
Mensen & investering in de gemeenschap
Realisering van een bedrijfsresultaat
•
Nutreco wil zich richten op de volgende Duurzaam beheer van natuurlijke hulpbronnen
van 5% als percentage van de omzet
toeleveranciers waardoor de beschikbaarheid
door autonome groei en acquisities
van kwalitatief hoogwaardig voer aan de
Acties gedurende 2007
klanten van Nutreco wordt gegarandeerd in
•
Nutreco is deelnemend lid van de Round
Acties gedurende 2007
tijden waarin grondstoffen schaarser worden
•
Verkoop van de fokkerijactiviteiten
en de behoefte aan een duurzaam gebruik van
van Euribrid voor EUR 47,5 miljoen
natuurlijke hulpbronnen zich scherp aftekent
Sustainability Statement uitgebracht waarin
Sluiten van meerjarige
het zijn standpunt formuleert ten aanzien van
voor een bedrag van in totaal
verkoopovereenkomsten met afnemers
de duurzaamheid van zijn voor de aquacultuur
circa EUR 410 miljoen en met een
waardoor Nutreco in staat is een efficiënte
geproduceerde voer en de daarin gebruikte
jaaromzet van EUR 700 miljoen
planning op te stellen voor het betrekken
Start van strategische
van grondstoffen en het gebruik van
sourcingprojecten gericht
productiecapaciteit
•
•
Acquisities in diervoeding en visvoer
•
Table on Responsible Soy •
ingrediënten •
Onderzoeksteams gebruiken voedingssimulatiemodellen aan de hand
op vitaminen, plantaardige
•
Nutreco’s visvoerbedrijf Skretting heeft een
waarvan dier- en visvoeders optimaal op de
eiwitten, granen, mineralen,
Acties gedurende 2007
behoeften van de individuele producenten
verwerkingsproducten en services
•
kunnen worden afgestemd
In juni heeft Nutreco InnoVision, de •
Betaling van een kapitaalsuitkering
internationale workshop over R&D-
van EUR 5 per aandeel, voor in totaal
strategie, en Agri Vision, de internationale
getekend met energieleverancier E.ON om
EUR 171 miljoen (augustus 2007),
bedrijfsconferentie, georganiseerd. De
ervoor te zorgen dat alle door Nutreco in
en inkoop van eigen aandelen ter
duurzaamheid van grondstoffen en de vraag
Nederland gebruikte energie uit duurzame
waarde van EUR 17 miljoen
naar voer, voedingsproducten en brandstof
bronnen afkomstig is
waren de voornaamste thema’s •
•
Eind 2007 heeft Nutreco een contract
Skretting Chili heeft geld gedoneerd voor de
Het Nutreco Sourcing Initiative stelt Nutreco
bouw van 29 eenvoudige huizen in Regio X in
in staat strategische partnerschappen met
Chili en in een gebied in het zuiden van Peru
toeleveranciers op te zetten
dat door een aardbeving is getroffen
Nutreco’s ambities - 13
Verslag van de Raad van Bestuur
Uitstekende resultaten in 2007 en integratie acquisities op schema
• Omzetstijging van 33% tot boven EUR 4 miljard met sterke autonome groei in alle bedrijfsonderdelen • Bedrijfsresultaat uit ‘continuing operations’ (EBIT) 32% hoger • Integratie van BASF-premixactiviteiten en Maple Leaf Animal Nutrition op schema • ‘Nutreco Sourcing Initiative’ geïmplementeerd en gestart • Kapitaalstructuur verbeterd met acquisities van EUR 392 miljoen en kapitaalterugbetaling van EUR 171 miljoen • De ontwikkeling in 2007 bevestigt dat Nutreco haar doelstelling kan realiseren om de 2006 EBITA in 2010 te verdubbelen
Nutreco kende een uitstekend jaar in 2007. Voor de eerste
Door de overname van de BASF-activiteiten gedurende het
maal in de geschiedenis van Nutreco kwam de omzet boven
eerste kwartaal van het jaar verwierf Nutreco een aandeel van
de EUR 4 miljard uit, waarbij de hoogste winst per aandeel
12% in de wereldmarkt van premixen, werden haar posities in
werd gerealiseerd. Dit werd mogelijk gemaakt door sterke
zes landen versterkt en werden activiteiten in nieuwe regio’s
autonome groei in alle bedrijven en de bijdrage van acquisities.
verkregen. Dit werd in het tweede kwartaal gevolgd door
Het was tevens het jaar van onze nieuwe identiteit: een op
de grootste acquisitie in diervoeding in de geschiedenis van
diervoeding en visvoer gerichte onderneming.
Nutreco met de aankoop van de diervoedingsactiviteiten van
Kerncijfers (EUR x miljoen) 2007
2006
Verschil
4.021,1
3.031,3
32,7%
Bedrijfsresultaat uit ‘continuing operations’ (EBIT)
149,0
113,3
31,5%
Winst na belasting uit ‘continuing operations’
113,3
105,3
7,6%
3,24
3,05
6,2%
Omzet uit ‘continuing operations’1
Gewone winst per aandeel uit ‘continuing operations’ (EUR) Slotdividend per gewoon aandeel (EUR)
1,29
1,30
Interim-dividend per gewoon aandeel (EUR)
0,35
0,30
Dividend per gewoon aandeel (EUR)
1,64
1,60
Kapitaalsuitkering/superdividend (EUR)
5,00
9,00
Totale uitkering aan aandeelhouders (EUR)
6,64
10,60
1
De omzet is in 2006 voor vergelijkingsdoeleinden met EUR 22,3 miljoen aangepast voor uitgaande transportkosten, die nu onder transportkosten zijn gerapporteerd.
Uitstekende resultaten in 2007 en integratie acquisities op schema - 15
Van links naar rechts: Juergen Steinemann, COO Nutreco, Cees van Rijn, CFO Nutreco, en Wout Dekker, CEO Nutreco
Maple Leaf Foods Inc. Met een personeelsbestand van 1.200
Op 20 juli 2007 rondde Nutreco de overname af van de
en een jaaromzet van circa EUR 500 miljoen heeft Maple Leaf
diervoedingsactiviteiten van Maple Leaf Foods Inc. in Canada
Animal Nutrition, nu Nutreco Canada genaamd, ongeveer
voor EUR 347 miljoen, waarvan iets meer dan EUR 200 miljoen
23% van de Canadese voermarkt in handen. De onderneming
werd gefinancierd met rentedragende schuld. De rest werd
biedt een volledig assortiment van diervoedingsproducten
gefinancierd uit de aanwezige liquide middelen.
(speciaalvoer, premixen, mengvoer en petfood). De leidende marktposities in Canada en Mexico stellen Nutreco in staat
Het totale eigen vermogen van Nutreco bedroeg op 31
haar positie in Noord-Amerika, de grootste voerproducerende
december 2007 EUR 651,2 miljoen (31 december 2006: EUR
regio ter wereld, verder te versterken. Als gevolg van
749,6 miljoen). De terugbetaling op het kapitaal van EUR 171
deze acquisities behoort Nutreco tot de top vijf van
miljoen is in mindering gebracht op het eigen vermogen.
diervoedingsondernemingen in de wereld. Na het superdividend van EUR 314 miljoen en de aandeleninkoop van EUR 50 miljoen in 2006 betekent de
Liquide middelen en kapitaalstructuur
terugbetaling op het kapitaal van EUR 171 miljoen en de aandeleninkoop van EUR 17 miljoen in 2007 opnieuw een
De nettoschuldpositie op 31 december 2007 bedroeg EUR
stap in de richting van optimalisering van de kapitaalstructuur.
289,9 miljoen (31 december 2006: netto liquide middelen van
Nutreco vindt een kapitaalstructuur met een verhouding
EUR 236,6 miljoen). Op 24 mei 2007 heeft de Buitengewone
tussen schuld en eigen vermogen van ongeveer 1:1 passend
Algemene Vergadering van Aandeelhouders een terugbetaling
bij het nieuwe risicoprofiel van de onderneming, waarbij de
op het kapitaal door Nutreco Holding N.V. goedgekeurd
nettoschuld maximaal driemaal EBITDA (resultaat vóór rente,
van EUR 5 per gewoon aandeel (EUR 171 miljoen). De
belasting, afschrijvingen en amortisaties) bedraagt.
terugbetaling vond plaats in augustus 2007.
16 - Uitstekende resultaten in 2007 en integratie acquisities op schema
Nutreco zal de beschikbare financiële ruimte gebruiken
voor strategische acquisities ter versterking van Nutreco’s
om de autonome groei en investeringen te stimuleren en
posities in diervoeding en visvoer.
aantrekkelijke ondernemingen op het gebied van speciaalvoer en visvoer over te nemen.
Een groeiende wereldbevolking, urbanisatie (waardoor een steeds kleiner deel van de wereldbevolking zelf in voedselproductie voorziet) en stijgende inkomens, met name
Dividend
in BRIC-landen (Brazilië, Rusland, India en China), zullen leiden tot een gestaag groeiende vraag naar professioneel
Er wordt een dividend van EUR 1,64 (2006: EUR 1,60)
geproduceerde vlees-, vis- en zuivelproducten. Als
voorgesteld, wat overeenkomt met een pay-out van 45%
diervoedings- en visvoeronderneming bevindt Nutreco zich
van de totale winst van het boekjaar, exclusief impairment en
precies op dat punt van de voedselketen waar ze de verbinding
boekresultaten op afgestoten bedrijfsonderdelen. Dit is de
vormt tussen de landbouwsector en de eiwitproducerende
maximale pay-outratio binnen het dividendbeleid van Nutreco.
sector. De landbouwsector moet een oplossing zien te vinden
In 2006 verhoogde Nutreco de pay-outratio van 30-35%
voor de beperkte en op sommige plaatsen zelfs schaarser
tot 35-45% van de nettowinst in het betreffende boekjaar,
wordende hulpbronnen zoals land, water, energie en
exclusief impairment en het boekresultaat op afgestoten
bodemkwaliteit voor de productie van landbouwgoederen.
bedrijfsonderdelen. In 2007 keerde Nutreco al een interim-
De voedingsmiddelenindustrie wordt geconfronteerd met de
dividend uit van EUR 0,35 en werd een terugbetaling op het
noodzaak tot enorme uitbreiding met het oog op de stijgende
kapitaal gedaan van EUR 5 per aandeel.
welvaart in opkomende economieën, urbanisatie en de gestage groei van de wereldbevolking.
Het slotdividend van EUR 1,29 zal naar keuze van de aandeelhouder worden uitgekeerd in contanten of in
Nutreco’s belangrijkste kerncompetenties stellen de
aandelen. De waarde van het stockdividend zal nagenoeg
onderneming in staat om optimaal gebruik te maken van
gelijk zijn aan die van het contante dividend. De
hoofd- en bijproducten van de landbouwsector met als doel
ex-dividenddatum is 17 april 2008. De ruilverhouding zal
aan de eiwitproducerende industrie veilig voer te leveren dat
op 2 mei 2008 nabeurs worden vastgesteld op basis van de
goede resultaten oplevert.
gewogen gemiddelde koers van de laatste drie dagen van de periode waarbinnen aandeelhouders de Vennootschap op de
De vijf belangrijkste kenmerken van Nutreco zijn:
hoogte moeten stellen van hun keuze, te weten 29 en 30 april en 2 mei 2008. Zowel het contante als stockdividend komen
1. Kennis van de voedselketen
op 8 mei 2008 ter beschikking van de aandeelhouders.
2. R&D en innovatie 3. Feed-to-food-kwaliteit 4. Wereldwijde aanwezigheid
Nutreco’s groeistrategie: versterken van marktposities in speciaalvoer en visvoer
5. Transparantie op het gebied van Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen Gezamenlijk maken deze elementen Nutreco tot een
Sinds de lancering van haar strategische plan ‘Rebalancing for
klantgerichte onderneming met een schat aan deskundigheid
Growth’ in 2004 heeft Nutreco belangen in de zalmkwekerij,
op het gebied van voer.
vleesverwerking en fokkerij afgestoten, waarbij een totale opbrengst van EUR 1,2 miljard werd gerealiseerd. Van deze
1. Kennis van de voedselketen
opbrengst heeft Nutreco circa EUR 1,1 miljard uitgegeven.
De stijgende vraag naar diervoeding en visvoer vereist
Ongeveer 52% van dat bedrag werd aan aandeelhouders
een groter aanbod van belangrijke landbouwproducten
terugbetaald door middel van een superdividend, een
zoals maïs, granen en oliehoudende zaden. Ook vanuit de
kapitaalsuitkering en de inkoop van eigen aandelen. Het
biobrandstofindustrie stijgt de vraag naar deze grondstoffen
resterende bedrag van ruim EUR 500 miljoen is aangewend
snel als gevolg van de sterke toename in de productie van
Uitstekende resultaten in 2007 en integratie acquisities op schema - 17
biobrandstoffen. Dit heeft tot gevolg dat de prijzen van
ongewilde kruisbesmetting in productiefaciliteiten en de
landbouwproducten en consumptieve voedingsproducten
beheersing van de microbiële kwaliteit.
gekoppeld raken aan de prijs van aardolie. 4. Wereldwijde aanwezigheid De productie van visvoer verschilt in een aantal opzichten van
Nutreco’s aanwezigheid in verschillende regio’s in de wereld
die van voer voor andere diersoorten. De concentratiegraad in
stelt de onderneming in staat snel informatie te verwerven en
de aquacultuursector, vooral bij zalmkwekerijen, is veel hoger
uit te wisselen met betrekking tot de grondstoffen die worden
dan die in de voer- en vleesverwerkende sector. De viskwekerij
geplant, oogstgegevens, weersvooruitzichten, prijsgegevens en
heeft de laatste decennia snelle ontwikkelingen doorgemaakt.
soortgelijke gegevens. Voor een bepaalde regio ontwikkelde
De visconsumptie groeide sterker dan de consumptie van
voerconcepten en specificaties voor thans volwassen markten
andere dierlijke eiwitten. Voor de optimale verteerbaarheid
kunnen worden verkocht op markten die nu opkomen.
van eiwitten worden visvoeders doorgaans geproduceerd op
Nutreco loopt voorop met de technologische ontwikkelingen
basis van een extrusieproces. Dit proces laat ook toe dat er
inzake het gebruik van co-producten, bijvoorbeeld afkomstig
specifieke eisen kunnen worden gesteld aan de tijd dat het
uit de productie van biobrandstoffen. Verder kan Nutreco
voer in het water drijft en de snelheid waarmee het zinkt.
haar geografische aanwezigheid gebruiken om technologische
De visvoerproducenten zijn nog steeds afhankelijkheid van
innovaties in voerproducten internationaal ‘uit te rollen’.
vismeel en visolie, waarvan de beschikbaarheid afneemt. Nutreco was een van de eerste die dit probleem onderkende
5. Transparantie op het gebied van Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen (MVO)
en heeft vismeel en visolie gedeeltelijk vervangen door plantaardige grondstoffen. Gedurende de periode 2004-2007
Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen is voor Nutreco
heeft de onderneming het gebruik van vismeel en visolie in
een belangrijk aandachtsgebied. In 2001 bracht Nutreco haar
het voer teruggebracht van 64% naar 46%. Zelfs bij een lager
eerste Corporate Social Responsibility Report uit. Sindsdien
percentage visolie in het voer is zalm nog steeds een rijke bron
is het MVO-beleid verder geëvolueerd. Nutreco heeft vier
van onverzadigde vetzuren.
prioriteitsgebieden bepaald op het gebied van MVO:
2. R&D en innovatie
•
Duurzaam beheer van natuurlijke hulpbronnen
Voer wordt steeds meer gezien als een component van de
•
Klimaatsverandering
agrovoedselketen dat functionele voordelen kan toevoegen
•
Feed-to-food-kwaliteit
die leiden tot betere gezondheid, betere smaak en andere
•
Nutreco-mensen en investeringen in de maatschappij
attributen van consumentenproducten. Er is ook steeds meer waardering voor de wijze waarop de voerfabrikanten
In het hoofdstuk ‘Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen’
tegemoetkomen aan maatschappelijke eisen ten aanzien van
op blz. 38-42 wordt uitgebreid aandacht besteed aan
milieuvriendelijkheid en dierenwelzijn. Dit vraagt om nieuwe
Nutreco’s MVO-beleid.
technologische oplossingen die Nutreco kan bieden.
Agenda 2008
3. Feed-to-food-kwaliteit De voedingswaarde, smaak en textuur van vlees, vis, zuivelproducten en eieren wordt direct beïnvloed door
Nutreco blijft zich concentreren op groei in diervoeding en
de voeding van het desbetreffende dier. Nutreco heeft
visvoer om de doelstelling voor 2010 te realiseren. Hierbij richt
als diervoedings- en visvoerproducent dus een belangrijke
Nutreco zich in 2008 op:
rol in de productie van veilige voedingsproducten van hoge kwaliteit voor de consument. Voor Nutreco is de
•
voer- en voedselveiligheid gecodificeerd in Nutrace .
Versterking van de marktposities in speciaalvoer en visvoer door autonome groei en acquisities
®
Nutrace® is een integrale strategie op het gebied van feed-
•
to-food-kwaliteit. Nutreco heeft in 2007 haar Nutrace platform verder geoptimaliseerd. De vier prioriteiten van
•
Nutrace zijn aangescherpt en hebben betrekking op de elektronische traceerbaarheid, de minimalisering van
18 - Uitstekende resultaten in 2007 en integratie acquisities op schema
Verdere verbetering van de duurzaamheid en feed-tofood-kwaliteit en -veiligheid
®
de kwaliteitsbeheersing en -controle van grondstoffen,
Afronding van de integratie van de BASF-premixactiviteiten en Nutreco Canada
®
•
Bijdrage van EUR 10 miljoen aan het bedrijfsresultaat via het ‘Nutreco Sourcing Initiative’
Financiële resultaten (EUR x miljoen)
2007
2006
%
1.031,8
770,5
33,9%
749,2
551,7
35,8%
Omzet per segment ‘continuing operations’ Omzet aan derden1 Mengvoer Europa Premix & speciaalvoer Diervoeding Canada
167,5
-
Diervoeding
1.948,5
1.322,2
Visvoer
1.192,9
990,8
20,4%
879,7
718,3
22,5%
4.021,1
3.031,32
32,7%
Vlees & overige Omzet ‘continuing operations’
47,4%
Bedrijfsresultaat vóór bijzondere posten en amortisatie (EBITA) per segment ‘continuing operations’ Mengvoer Europa
37,9
25,3
49,8%
Premix & speciaalvoer
38,7
28,0
38,2%
Diervoeding Canada Diervoeding
9,2
-
85,8
53,3
61,0%
Visvoer
71,0
68,1
4,3%
Vlees & overige
22,3
15,4
44,8%
Corporate
-20,3
-19,6
-3,6%
EBITA ‘continuing operations’ vóór bijzondere posten
158,8
117,2
35,5%
-3,6
-1,5
155,2
115,7
34,1%
Mengvoer Europa
37,0
24,8
49,2%
Premix & speciaalvoer
37,2
27,0
37,8%
Bijzondere posten Totaal EBITA ‘continuing operations’
Bedrijfsresultaat per segment ‘continuing operations’
Diervoeding Canada
6,5
-
Diervoeding
80,7
51,8
Visvoer
70,2
67,0
4,8%
Vlees & overige
21,8
15,3
42,5%
55,8%
Corporate
-20,1
-19,3
-4,1%
Bedrijfsresultaat vóór bijzondere posten
152,6
114,8
32,9%
-11,1
-14,9
7,5
13,4
-3,6
-1,5
149,0
113,3
Herstructurering (incl. verworven activiteiten BASF) Overige3 Totaal bijzondere posten Totaal bedrijfsresultaat ‘continuing operations’
1 2 3
31,5%
De verkochte activiteiten van Euribrid en Trouw Nutrition Frankrijk worden in 2006 en 2007 als ‘discontinued operations’ beschouwd. De omzet is in 2006 voor vergelijkingsdoeleinden met EUR 22,3 miljoen aangepast voor uitgaande transportkosten, die nu onder transportkosten worden gerapporteerd. De overige incidentele baten en lasten in 2007 en 2006 bestaan uit posten met betrekking tot badwill op acquisities, de boekwinst op de verkoop van land, baten en lasten met betrekking tot de ontvlechting van Marine Harvest, afwikkeling van claims, vrijval van pensioenvoorzieningen en impairments van vaste activa.
Financiële resultaten - 19
Omzet
Nettofinancieringslasten
De omzet van Nutreco uit ‘continuing operations’ bedroeg
De nettofinancieringslasten stegen, wat resulteerde in EUR 10,1
EUR 4.021,1 miljoen, een stijging van EUR 989,8 miljoen of
miljoen aan lasten (2006: EUR 7,6 miljoen baten). Dit werd
32,7% in vergelijking met 2006. Autonome groei leverde
vooral veroorzaakt door een daling van de liquide middelen als
een bijdrage van 22% aan de omzetstijging, waarvan 10%
gevolg van de acquisitie van de premixactiviteiten van BASF en
betrekking had op een hoger afzetvolume en 12% op hogere
de diervoedingsactiviteiten van Maple Leaf in Canada, alsook de
verkoopprijzen vooral vanwege de doorberekening van
terugbetaling op het kapitaal van EUR 171 miljoen.
hogere grondstofprijzen. De recente acquisities op het gebied van diervoeding droegen voor 11% bij aan de stijging. Het
De financiële baten daalden tot EUR 12,2 miljoen (2006: EUR
wisselkoerseffect was -1% en had vooral betrekking op de
19,4 miljoen), vooral als gevolg van een lager saldo liquide
Amerikaanse en de Canadese dollar.
middelen. De financiële lasten stegen tot EUR 21,9 miljoen (2006: EUR 19,3 miljoen), vooral als gevolg van een toename van de rentedragende schulden. De financiële lasten omvatten ook
Bedrijfsresultaat
het dividend van EUR 4,5 miljoen (2006: EUR 4,5 miljoen) op de cumulatief preferente aandelen.
Het bedrijfsresultaat uit ‘continuing operations’ (EBIT) steeg met 31,5% tot EUR 149,0 miljoen (2006: EUR 113,3 miljoen), inclusief
Het valutaresultaat bedroeg EUR -0,4 miljoen (2006: EUR
amortisatiekosten van EUR 6,2 miljoen (2006: EUR 2,4 miljoen) en
7,5 miljoen, inclusief een vrijval van EUR 8,1 miljoen uit de
bijzondere posten van EUR -3,6 miljoen (2006: EUR -1,5 miljoen).
reserveomrekeningsverschillen die samenhing met de aflossing van een lening door een van Nutreco’s werkmaatschappijen).
Het bedrijfsresultaat exclusief bijzondere posten en amortisatie (EBITA) van de mengvoeractiviteiten in Europa bedroeg EUR 37,9 miljoen, een stijging van 49,8% in vergelijking met de
Vennootschapsbelasting
EUR 25,3 miljoen in 2006. Recordomzetten in Spanje en efficiencyverbeteringen in de Benelux waren de belangrijkste
De belastingen op ‘continuing operations’ stegen van EUR 16,1
oorzaken van dit uitstekende resultaat. Bij de premix- en
miljoen tot EUR 26,4 miljoen. De effectieve belastingdruk op
speciaalvoeractiviteiten was de EBITA 38,2% hoger dan in
continuing operations in 2007 bedroeg 18,9%.
2006, vooral dankzij autonome groei in alle productgroepen en de bijdrage van acquisities. Diervoeding Canada, overgenomen in juli 2007, droeg voor EUR 9,2 miljoen bij aan de EBITA. De totale EBITA van diervoeding bedroeg in 2007 EUR 85,8 miljoen,
Winst na belastingen uit ‘discontinued operations’
een stijging van 61,0% ten opzichte van 2006. De winst na belastingen uit ‘discontinued operations’ bedroeg De EBITA van de visvoeractiviteiten kwam 4,3% hoger uit op
EUR 7,4 miljoen en betrof vooral het nettoresultaat van de
EUR 71,0 miljoen, vooral dankzij de wereldwijde aanhoudende
fokkerijactiviteiten tot de datum van verkoop en de boekwinst
groei in de viskweeksector. Vooral in Noorwegen steeg
op de verkoop. Het resultaat na belastingen uit ‘discontinued
de omzet van zalmvoer sterk, wat de lagere groei in Chili
operations’ in 2006 van EUR 415,2 miljoen betrof hoofdzakelijk
wegens biologische omstandigheden in de viskweeksector
het nettoresultaat van de viskweekactiviteiten (Marine Harvest
compenseerde. De vraag naar voer voor andere soorten
en Hydrotech Gruppen) tot de datum van de verkoop en de
kweekvis bleef toenemen, vooral in het Middellandse
boekwinst op de verkoop, en het resultaat van de in 2007
Zeegebied.
verkochte fokkerijactiviteiten en de voeractiviteiten in Frankrijk. Deze activiteiten werden in 2006 geclassificeerd als aangehouden
De EBITA van vlees en overige activiteiten steeg met
voor verkoop en vervolgens in 2007 verkocht.
44,8% tot EUR 22,3 miljoen. De Spaanse kipactiviteiten behaalden een hoger resultaat dankzij een 4% hogere afzet. De pluimveehouderijen en activiteiten op het gebied van
Winst over het boekjaar
broedeieren voor de farmaceutische industrie in Canada, die op 20 juli 2007 werden overgenomen van Maple Leaf,
De winst na belastingen uit ‘continuing operations’ steeg
droegen in de laatste vijf maanden van 2007 voor EUR 2,8
van EUR 105,3 miljoen tot EUR 113,3 miljoen. De gewone
miljoen bij aan de EBITA.
winst per aandeel uit ‘continuing operations’ steeg met 6,2%
20 - Financiële resultaten
tot EUR 3,24 (2006: EUR 3,05). De winst over het boekjaar
de productiecapaciteit van de visvoerfabriek in Averøy in
toekomend aan aandeelhouders van Nutreco bedroeg EUR
het middenwesten van Noorwegen. Nieuwe magazijnen
118,6 miljoen (2006: EUR 519,5 miljoen, inclusief de boekwinst
voor eindproducten, verbeterde havenfaciliteiten en extra
op de verkoop van Marine Harvest). De gewone winst per
opslagcapaciteit voor grondstoffen zullen het logistieke proces
aandeel bedroeg EUR 3,46 (2006: EUR 15,19).
verbeteren en de efficiency verhogen. Verder werd in 2007 de bouw van een 220 meter lange pier voor de voerfabriek van Skretting Chili in Pargua voltooid. In Rusland werden de
Kasstroom en investeringen
eerste investeringen in een nieuwe voerfabriek gedaan. In de voerfabrieken in Nederland en Spanje werden productielijnen
De nettokasstroom uit bedrijfsactiviteiten bedroeg EUR 139,9
geoptimaliseerd en werden er investeringen gedaan om aan de
miljoen (2006: EUR 69,3 miljoen). De investeringen in materiële
meest recente HSEQ-normen te voldoen. De totale investering
vaste activa bedroegen EUR 77,0 miljoen ten opzichte van EUR
met betrekking tot de capaciteitsuitbreiding bedroeg EUR 28
51,4 miljoen in 2006.
miljoen.
Belangrijke investeringen in 2007 hadden betrekking op een investering van EUR 24 miljoen in de uitbreiding van
2007
2006
%
Bedrijfsresultaat uit ‘continuing operations’
149,0
113,3
31,5%
Financiële baten
12,2
19,4
Financiële lasten
-21,9
-19,3
-0,4
7,5
-10,1
7,6
0,8
0,5
139,7
121,4
(EUR x miljoen)
Valutakoersresultaat Nettofinancieringslasten Aandeel in resultaten geassocieerde deelnemingen Winst vóór belastingen uit ‘continuing operations’
-232,9%
15,1%
Winstbelastingen
-26,4
-16,1
Winst na belastingen uit ‘continuing operations’
113,3
105,3
Winst na belastingen uit ‘discontinued operations’
3,8
16,5
Boekwinst op verkoop ‘discontinued operations’, na belastingen
3,6
398,7
Winst na belastingen uit ‘discontinued operations’
7,4
415,2
-98,2%
120,7
520,5
-76,8%
118,6
519,5
2,1
1,0
120,7
520,5
Winst over het boekjaar
7,6%
Toe te rekenen aan: Aandeelhouders van Nutreco Minderheidsbelang Winst over het boekjaar
Financiële resultaten - 21
Operationele gang van zaken
Diervoeding Nutreco produceert een breed assortiment van innovatieve voedingsproducten die in de behoeften voorzien van pluimvee, varkens, rundvee en andere dieren. Dit assortiment diervoedingsproducten kan worden onderverdeeld in mengvoer, premixen, concentraten en speciaalvoer.
Aandeel omzet derden diervoeding in
• Mengvoerproducten zijn complete, industrieel gemengde
omzet Nutreco
of samengestelde voersoorten die volledig voldoen aan de
(EUR x miljoen)
voedingsbehoeften van een bepaalde diersoort (pluimvee, 1.948,5
varkens, rundvee, vis, konijnen, geiten, schapen en overige diersoorten). Ze bestaan uit macro-ingrediënten zoals granen (energiebronnen) en soja (eiwitbronnen) en micro-ingrediënten zoals vitaminen en mineralen. Verder kunnen er nog andere ingrediënten zoals natuurlijke gezondheidsbevorderende
4.021,1
bestanddelen, organische zuren, aromatische stoffen en pigmenten aan het voer worden toegevoegd. • Premixen zijn voor mengvoer bestemde ingrediënten die bestaan uit micro-ingrediënten. Dit zijn meer gespecialiseerde producten zoals vitaminen en mineralen. Ze worden met de
Aandeel bedrijfsresultaat diervoeding in
macro-ingrediënten gemengd tot mengvoer. Premixen worden
bedrijfsresultaat Nutreco
in slechts geringe hoeveelheden maar met grote precisie
(EUR x miljoen)
toegevoegd vanwege de concentratie van de voedingsstoffen en de commerciële voordelen. Het percentage premixen dat aan het 80,7
1.948,5 mengvoerproduct wordt toegevoegd varieert meestal van 0,1%
tot circa 5%. • Concentraten bestaan voornamelijk uit premixen waaraan 152,61
eiwitrijke voedermiddelen zijn toegevoegd. Ze worden doorgaans 4.021,1 aan veehouders geleverd (zogenaamde zelfmengers) die deze concentraten mengen met op de boerderij voorradige macroingrediënten, zoals graan. Dergelijk diervoer bestaat doorgaans voor 5-15% of meer uit concentraten. • Speciaalvoerproducten zijn diervoeders voor specifieke categorieën dieren zoals jonge dieren (bijvoorbeeld melkvervangende producten voor kalveren of startvoer voor
1
Bedrijfsresultaat vóór bijzondere posten, inclusief corporate kosten van EUR 20,1 miljoen
biggen) of voedingssupplementen voor specifieke doeleinden (bijvoorbeeld gezondheidsbevorderende producten en alternatieven voor antimicrobiële groeibevorderaars).
22 - Operationele gang van zaken: diervoeding
De waardeketen van diervoeding Deze verschillende producten worden ontwikkeld, geproduceerd en op de markt gebracht. In de voedingsketen nemen de vlees- en melkveehouderij een centrale plaats in, hetzij als zelfstandige, hetzij als verticaal geïntegreerde ondernemingen. Zelfmengende veehouders opereren meestal op grote schaal. Binnen deze waardeketen van diervoeding neemt Nutreco door haar wereldwijde aanwezigheid en haar focus op diervoeding en visvoer een unieke plaats in.
Algemeen marktoverzicht In 2007 bedroeg de wereldwijde diervoerproductie 680 miljoen ton. Met een productie van ongeveer 8 miljoen ton en een marktaandeel van circa 1% is Nutreco de nummer vijf in de wereld. De top tien van ‘s werelds grootste producenten heeft een totaal marktaandeel van 13%. Dit betekent dat de markt voor diervoer nog steeds gefragmenteerd is ondanks een consolidatie in de industrie. De structuur van de mengvoermarkt heeft van oudsher een nationaal of regionaal karakter. Dit kan verklaard
Waardeketen van voer tot vlees-/melkproduct
Toeleverancier ingrediënten Grondstoffenmarkten en co-producten van voeding en biobrandstoffen
Premix/ speciaalvoer
Mengvoer
Vlees-/ zuivelverwerking
Veehouder
Volledig aanbod voerproducenten (premix, speciaalvoer en mengvoer) Nutreco Veehouders
Producenten micro-ingrediënten: • Vitaminen • Mineralen • Organische zuren • Gezondheidsondersteunende bestanddelen • Overige
Mengvoerproducenten Nutreco Premix- en speciaalvoerproducenten Nutreco
Slachterij & vleesverwerking Zuivelverwerking
Zelfmengers
Verticaal geïntegreerde producenten
Operationele gang van zaken: diervoeding - 23
worden door de hoge transportkosten en de regionale
gedaald. De voermarkten in Noord- en Zuid-Amerika groeiden
specialisatie in bepaalde soorten vee. Ruim 90% van al het
met 2-5% per jaar.
voer is bestemd voor pluimvee, varkens en rundvee. Azië vertoont weliswaar de hoogste groeipercentages in De lokale en regionale markten voor mengvoer in West-
mengvoer, maar het meest voorkomende model is nog steeds
Europa zijn aan het consolideren. Het totale omzetvolume van
‘backyard farming’: kleine boeren die hun weinige dieren
mengvoer in West-Europa is sinds de jaren 1990 enigszins
keukenafval en zelfgeteelde gewassen voeren. Gezien de toenemende urbanisatie zal dit model niet voldoende zijn om aan de groeiende vraag naar eiwitten te voldoen. De kritieke succesfactor in de Aziatische markt is de professionalisering van de aanbodketen. Elementen die hierbij een rol zullen spelen, zijn niet alleen het duurzame gebruik van natuurlijke hulpbronnen, maar ook zaken zoals traceerbaarheid ter verhoging van de feed-to-food-veiligheid en het management van het veehoudersbedrijf. De voersamenstelling en voerproductie moeten bovendien voldoen aan de eisen van de consument.
Grondstoffen Europa Een aanzienlijk deel van de vlees- en zuivelproductie in Europa vindt in West-Europa plaats. De grondstoffen voor mengvoerproductie worden vaak vanuit andere delen van Europa of nog verder aangevoerd via de havens van Hamburg, Rotterdam en Antwerpen. Terwijl de Europese landbouwsector grotendeels zelf instaat voor de productie van graan als energiebestanddeel van voer, produceert hij slechts 23% van de totale Europese behoefte aan eiwitrijke macro-ingrediënten zoals soja.
Mengvoerproductie 2007 inclusief concentraten en premixen
Positie
Bedrijf
Hoofdkantoor
Voervolume (miljoen ton)
1
Cargill /Agribrand
Verenigde Staten
16,8
2
Charoen Pokphand
Thailand
14,9
3
Land O’Lakes Purina
Verenigde Staten
12,0
4
Tyson Foods
Verenigde Staten
10,1
5
Nutreco
Nederland
8,0
6
Zen-noh Co-operative
Japan
7,8
7
AB Agri
Verenigd Koninkrijk
4,6
8
Ucaab Co-operatives
Frankrijk
4,0
9
Smithfield
Verenigde Staten
3,6
10
Sadia
Brazilië
3,5
Bron: Feed International 2007
24 - Operationele gang van zaken: diervoeding
Omdat de Europese diervoedingsbedrijven grotendeels afhankelijk zijn van de import van grondstoffen, is het op efficiënte wijze betrekken en verwerken van grondstoffen altijd een punt van aandacht geweest. Noord- en Zuid-Amerika Het systeem in Noord-Amerika verschilt van dat in Europa in die zin dat de veehouderij over het algemeen in gebieden plaatsvindt waar de benodigde grondstoffen voor diervoer in overvloed aanwezig zijn. Noord-Amerika is daarom een markt voor concentraten die door de veehouders met granen, soja en maïs zelf worden gemengd. Ter vergelijking: diervoer bestaat in Noord-Amerika doorgaans uit vijf of zes energieen eiwitbronnen, terwijl het in West-Europa vaak uit ruim 20 verschillende bronnen is samengesteld. Net als de Noord-Amerikaanse markt wordt de markt in Zuid-Amerika gekenmerkt door een grote hoeveelheid aan grondstoffen en geïntegreerde bedrijfsmodellen. Vooral Brazilië ontwikkelt zich als een belangrijke toeleverancier voor alle schakels van de agro-industriële keten. Voor ondernemingen als Nutreco biedt de Noord- en Zuid-Amerikaanse markt groeikansen.
Bedrijfsresultaat De totale omzet in diervoeding steeg met 47%. Autonome
verkoopprijzen vooral als gevolg van het doorberekenen van
groei droeg voor 25% bij aan de stijging, waarvan 10%
hogere grondstofprijzen. De recente acquisities in diervoeding
betrekking had op hogere verkoopvolumes en 15% op hogere
droegen voor 22% bij aan de omzetstijging.
Kerncijfers
(EUR x miljoen)
Omzet (derden) Bedrijfsresultaat exclusief bijzondere posten en amortisatie (EBITA) Operationele marge Bedrijfsresultaat vóór bijzondere posten (EBIT)
2007
2006
Verschil
1.948,5
1.322,2
47,4%
85,8
53,3
61,0%
4,4%
4,0%
80,7
51,8
55,8%
Het segment diervoeding wordt als volgt onderverdeeld: 1. Mengvoer Europa omvat de mengvoerbedrijven van Hendrix in Nederland, België en Duitsland, en van Nanta en Agrovic in Spanje en Portugal. 2. Premix en speciaalvoer zijn de wereldwijde activiteiten van Trouw Nutrition International, dat een sterke positie inneemt op de wereldmarkt van premixen en innovatieve speciaalvoerproducten. 3. Diervoeding Canada is het van Maple Leaf Foods overgenomen diervoedingsbedrijf in Canada en de Verenigde Staten.
Operationele gang van zaken: diervoeding - 25
Operationele gang van zaken: diervoeding
Mengvoer Europa
Nutreco levert een breed assortiment van mengvoerproducten voor pluimvee, varkens en runderen, maar ook paarden, konijnen, geiten, schapen en andere diersoorten.
De voerproductie vindt plaats in de vestigingen van Hendrix
De granen werden door deze boeren verkocht en in plaats
in Nederland, België en Duitsland en in de vestigingen van
daarvan werd mengvoer gekocht.
Nanta en Agrovic in Spanje en Portugal. Netwerken van verkoopkantoren, distributeurs en handelaars zorgen voor een
In de Benelux is Nutreco (Hendrix) de grootste speler met een
sterke marktpositie. Het door Nutreco geleverde voer wordt
marktaandeel van 12%. De markt in de Benelux is tamelijk
gewaardeerd om zijn uitstekende kwaliteit en prestaties,
geconcentreerd: zes spelers nemen circa 50% van de totale
de gunstige prijs-kwaliteitverhouding en de technische
mengvoerproductie voor hun rekening.
dienstverlening aan en strategische advisering van klanten. Deze diensten vormen een integraal onderdeel van elk
In Spanje en Portugal is de markt veel gefragmenteerder. De
product.
tien grote spelers op het Iberische schiereiland (acht in Spanje en twee in Portugal) hebben samen 30% van de markt in handen. In totaal zijn er meer dan 910 mengvoerbedrijven. Nutreco is
Marktpositie en concurrentie
marktleider in Spanje met een marktaandeel van circa 11% en op het Iberische schiereiland met een marktaandeel van 9%.
Mengvoeractiviteiten zijn typische bulkactiviteiten waarin
Overige belangrijke producenten zijn Vall Companys, Núter (fusie
het aanschaffen, verwerken en vervoeren van grondstoffen
van Saprogal en Pascual de Aranda), Guissona, Coren en Cargill.
een belangrijke rol spelen. Mengvoerproducenten zijn veelal nationaal of regionaal actief. Daarom is de concentratiegraad
De mengvoermarkt in Spanje vertegenwoordigt een volume van
van mengvoermarkten internationaal gezien laag, maar hoog
25 miljoen ton inclusief zelfmengers. Deze markt is gericht op
binnen lokale markten. De ingrediënten van mengvoer worden
diverse diersoorten, waarbij de allerbelangrijkste submarkten die
betrokken van lokale en internationale grondstoffenmarkten,
van varkens (38%) en pluimvee (19%) zijn.
van de voedings- en biobrandstofindustrie in de vorm van co-producten en van premix- en speciaalvoerproducenten.
Op 31 januari 2008 rondde Nutreco de acquisitie af van de diervoedings- en vleesactiviteiten van Copaga in Catalonië. De
De West-Europese mengvoermarkt kende de laatste jaren een
voerfabriek heeft een capaciteit van circa 300.000 ton en zal de
lichte groei in Spanje en meer stabiele tot krimpende markten
marktpositie van Nutreco in deze regio versterken.
in Nederland, België, Portugal en Duitsland. Deze ontwikkeling is een weerspiegeling van de daling in de vleesproductie, die voornamelijk te wijten is aan import van vlees en vleesproducten
Producten en diensten
uit landen met lage productiekosten. In tegenstelling tot voorgaande jaren was er in 2007 sprake van een duidelijke
Nutreco biedt via haar mengvoerbedrijven een compleet
toename in de vraag naar mengvoer. Dit was onder meer het
assortiment aan, waarbij de nadruk ligt op voer voor pluimvee,
gevolg van sterke stijgende graanprijzen waardoor gemengde
varkens en runderen. Er worden meer dan honderd verschillende
boerenbedrijven minder eigen granen gebruiken in het veevoer.
producten geleverd. Nutreco produceert ook voer voor
26 - Operationele gang van zaken: diervoeding
paarden dat zo wordt samengesteld dat het voldoet aan de voedingsbehoeften van verschillende typen paarden, van vrijetijdspaarden tot wedstrijdpaarden. Nutreco onderscheidt zich in de markt door technologische innovatie en het aanbieden van kennis en ondersteuning aan boeren. Hierbij gaat veel aandacht naar kwaliteit, efficiency en minder belasting van het milieu. Nutreco biedt haar voerproducten aan in combinatie met technisch advies. Door de kwaliteit van haar producten en service is Nutreco erin geslaagd zich aan de bovenzijde van de markt te positioneren.
Productie
Ook speelt de duurzaamheid van grondstoffen in toenemende mate een belangrijke rol. Nutreco is actief betrokken in
Nutreco exploiteert in de Benelux negen grote
internationale projecten gericht op het verbeteren van de
mengvoerfabrieken: zes in Nederland en drie in België. De
duurzame teelt van belangrijke grondstoffen zoals sojameel.
capaciteit van deze fabrieken varieert van 100.000 ton tot 400.000 ton per jaar. De totale jaarlijkse productiecapaciteit bedraagt 2,4 miljoen ton. Nutreco heeft daarnaast een kleinere
Bedrijfsresultaat
voerfabriek in Duitsland. De Nutreco-bedrijven in Spanje en Portugal beschikken samen over 15 productiefaciliteiten en
De mengvoeromzet was EUR 261 miljoen (34%) hoger
hebben een totale jaarlijkse productiecapaciteit van circa
vergeleken met 2006. Van die stijging had 22% betrekking op
2,5 miljoen ton.
hogere verkoopprijzen, vooral als gevolg van de doorberekening van hogere grondstofkosten, en 12% kon worden toegeschreven aan volumegroei. De EBITA exclusief bijzondere posten steeg
Strategie
met 50% tot EUR 37,9 miljoen. In de Benelux steeg het bedrijfsresultaat dankzij efficiencyverbeteringen geïnitieerd
In Noordwest-Europa concentreert de strategie zich op
in 2006 en een uitbreiding van het marktaandeel. Nanta, de
kwaliteitsbewuste boeren, aan wie Nutreco voer en advies levert
Spaanse mengvoerfabrikant, realiseerde in 2007 een recordomzet
in een Total Management Concept. Kenmerkend voor de markt
en zette de sterke ontwikkeling van de afgelopen jaren voort.
in Noordwest-Europa is dat de schaalgrootte van de boeren toeneemt. Door nauw samen te werken met deze boeren, verwacht Nutreco het rendement voor zowel de boer als voor Nutreco te kunnen verbeteren. Daarnaast besteedt Nutreco veel aandacht aan de verdere ontwikkeling van het Nutrace®programma, waarmee de standaard is gezet op het gebied van kwaliteit en veiligheid in de voerindustrie. In Spanje en Portugal is de strategie van de mengvoerbedrijven gericht op autonome groei. Nutreco heeft een uitstekende reputatie in de Spaanse mengvoerindustrie, onderscheidt zich in de markt door innovatie, voerveiligheid en dienstverlening, en is in staat om haar positie geleidelijk aan verder te versterken.
Kerncijfers
(EUR x miljoen)
Omzet (derden) Bedrijfsresultaat exclusief bijzondere posten en amortisatie (EBITA) Operationele marge Bedrijfsresultaat vóór bijzondere posten (EBIT)
2007
2006
Verschil
1.031,8
770,5
33,9% 49,8%
37,9
25,3
3,7%
3,3%
37,0
24,8
49,2%
Operationele gang van zaken: diervoeding - 27
Operationele gang van zaken: diervoeding
Premix en speciaalvoer Nutreco’s dochteronderneming Trouw Nutrition International (TNI) heeft een sterke positie in de wereldmarkt voor premixen innovatieve speciaalvoerproducten. De onderneming heeft vestigingen in meer dan 20 landen en ongeveer 2.400 werknemers. Sinds 1931 hebben de feed-to-food-oplossingen van TNI in de behoeften voorzien van voerproducenten, integratoren, distributeurs en zelfmengers, alsook de huisdierensector.
Marktpositie en concurrentie
afgerond op 31 oktober 2007. De overdracht van activa in China vond plaats op 28 september 2007. De transacties in
TNI is een belangrijke speler in Europa en Noord-Amerika.
de Verenigde Staten, Mexico, Guatemala en Indonesië waren
Het produceerde in 2007 in totaal ruim 1 miljoen ton premix-
eerder al afgerond.
en speciaalvoerproducten, waarvan 609.000 ton in Europa, 119.000 ton in de Verenigde Staten en Mexico, en 303.000
Na integratie en transformatie leveren de verworven activiteiten
ton in overige regio’s. De geschatte marktaandelen op de
van BASF naar verwachting een bijdrage aan de operationele
belangrijkste markten waarop Nutreco actief is, zijn als volgt:
winst van Nutreco in 2009 van EUR 10 miljoen, voornamelijk als gevolg van synergievoordelen. Naar verwachting is de winstmarge van de overgenomen bedrijven over twee jaar gelijk
Marktaandeel TNI
2007
aan die van de bestaande premix- en speciaalvoeractiviteiten
Verenigd Koninkrijk
45%
van Nutreco.
Nederland
35%
Polen
33%
Op 1 juni 2007 heeft Nutreco de overname bekendgemaakt van
Ierland
30%
de resterende 40% van de aandelen in Tenusa Trouw Nutrition
België
27%
Mexico. Via deze overname, en de overname van BASF Mexico,
Mexico
25%
is Nutreco de nummer twee geworden op de Mexicaanse
Spanje
20%
markt, de vijfde voerproducerende regio in de wereld.
Wereldwijd marktaandeel
12% Op 2 oktober 2007 heeft TNI de overname bekendgemaakt
Op 19 februari 2007 heeft Nutreco de overname bekendgemaakt
van een belang van 51% in de diervoedingsactiviteiten van het
van de activiteiten van BASF op het gebied van geconcentreerde
Turkse Interkim. De activiteiten worden in een nieuwe joint
vitaminemengsels, premixen en basismixen in Polen, Italië, de
venture onder de naam Trouw Nutrition Turkey voortgezet.
Verenigde Staten, het Verenigd Koninkrijk, Mexico, Guatemala,
Via deze joint venture wordt TNI de tweede speler in premixen
China en Indonesië, met in totaal 435 medewerkers. Met deze
en ingrediënten voor diervoeding in Turkije. De onderneming
stap heeft Nutreco’s premix- en speciaalvoerbedrijf Trouw
heeft een jaaromzet van circa EUR 13 miljoen in ingrediënten,
Nutrition International zijn omzet in premixen tot EUR 400 miljoen
industriële premixen, opfokvoer (melkvervangers voor kalveren)
verdubbeld, waardoor het de nummer twee in de wereldwijde
en gezondheidsproducten voor dieren.
premixindustrie is geworden. De Turkse markt voor diervoeding biedt volop groeikansen. TNI Op 25 september 2007 heeft Nutreco de onvoorwaardelijke
wil hierop inspelen door een meerderheidsbelang van 51% in
goedkeuring gekregen van de Europese Commissie voor de
de activiteiten van Interkim te nemen. TNI’s partner Interkim is
overname van de premixactiviteiten van BASF in Italië, Polen
sinds 1997 in Turkije actief en is in dit land een vooraanstaand
en het Verenigd Koninkrijk. De transactie in deze landen werd
importeur van diervoeding en producent van premixen.
28 - Operationele gang van zaken: diervoeding
Producten en diensten
International is uitgebreid en wordt steeds groter. Het wordt ondersteund door de Nutreco-onderzoekscentra, die toegepast
TNI levert premixen en concentraten, speciaalvoerproducten
onderzoek verrichten, en door Trouw Nutrition-laboratoria.
en voedingsgerelateerde diensten. Premixen en concentraten omvatten vitaminen, mineralen en sporenelementen voor mengvoer en petfood. Afnemers zijn geïntegreerde
Productie
dierproductiebedrijven, voerfabrikanten en zelfmengers. De verkoop van premixen vertegenwoordigt meer dan de helft van
TNI beschikt over 15 productiefaciliteiten in Europa en over zes
de totale omzet van TNI.
fabrieken in de Verenigde Staten en Mexico. Voorts heeft TNI productiefaciliteiten in China, Brazilië, Indonesië, Guatemala
GreenlineTN-premixen zijn kenmerkend voor de innovatieve
en Turkije, een 50%-joint venture in Venezuela en een
benadering van TNI. Deze effectieve combinaties van
33%-deelneming in Egypte.
natuurlijke ingrediënten bieden een waardevol alternatief voor antimicrobiële groeibevorderaars, die in de Europese Unie en elders niet meer mogen worden gebruikt.
Strategie
Producten binnen het Selko-assortiment onderdrukken de
De strategie van TNI is gericht op vergroting van het
groei van bacteriën in de landbouwwaardeketens. Ze spelen
marktaandeel in de voedingsspecialiteiten. Belangrijke
een belangrijke rol in de feed-to-food-veiligheid, vanaf het
groeimarkten zijn Oost-Europa, Latijns-Amerika en Azië. TNI’s
oogsten van grondstoffen, de productie en het gebruik
groeistrategie concentreert zich op het verkrijgen van leidende
van voer tot vleesverwerking.
marktposities in veelbelovende landen waar Nutreco actief is.
TNI
betain biedt verschillende
gezondheidsvoordelen, waaronder een beschermende
De West-Europese markt is stabiel. Kostenbeheersing, logistieke
invloed op de ingewanden en weerstand tegen warmtestress.
efficiency en innovatie zijn belangrijke factoren om posities te
Protimax® helpt varkens bij het verteren van hun voedsel.
versterken.
Fibosel® ondersteunt het immuunsysteem van dieren en beschermt tegen ziekten.
Bedrijfsresultaat Andere speciaalvoerproducten zijn geschikt voor de voeding van dieren tijdens kwetsbare fases zoals de overgang van
Trouw Nutrition International (TNI) boekte een omzetstijging
dracht naar lactatie en de speenperiode. Milkiwean-voer
van 36% vergeleken met 2006. Het grootste deel van die
voor jonge biggen zorgt er bijvoorbeeld voor dat het dier
stijging (24%) was afkomstig uit acquisities, volumegroei leidde
bij de overgang op gewoon varkensvoer zo weinig mogelijk
tot een toename van 7% en hogere prijzen droegen voor 6%
spijsverteringsproblemen krijgt. MinLink-additieven en software
bij, terwijl het wisselkoerseffect -1% was. Sloten, het in 2006
voor voeroptimalisatie bieden herkauwers precies die mineralen
overgenomen speciaalvoerbedrijf, en de in 2007 verworven
die ze nodig hebben, met een minimale mineralenuitstoot en
premixactiviteiten van BASF leverden de grootste bijdrage aan
bijgevolg minimale milieubelasting.
de groei uit acquisities. Ook de kleinere acquisities in Mexico (Tenusa) en Turkije (Interkim) droegen bij aan de groei van de
In Masterlab, de laboratoriumfaciliteit van TNI, vinden de
omzet.
kwaliteitscontroles plaats van voerproducten en -grondstoffen. Masterlab heeft vestigingen in Nederland en Spanje, en is
Het bedrijfsresultaat vóór bijzondere posten profiteerde
voorzien van moderne analyse- en testapparatuur. Het beschikt
sterk van de bijdrage van de overgenomen bedrijven,
over een van de grootste databanken met analyses van
hogere verkoopvolumes en verbeteringen in de productmix.
grondstoffen en voer.
De prestatie in West-Europa verbeterde dankzij de herstructurering die vorig jaar werd doorgevoerd.
Het complete assortiment van producten en diensten aangeboden door de bedrijven van Trouw Nutrition
Kerncijfers
(EUR x miljoen)
Omzet (derden) Bedrijfsresultaat exclusief bijzondere posten en amortisatie (EBITA) Operationele marge Bedrijfsresultaat vóór bijzondere posten (EBIT)
2007
2006
Verschil
749,2
551,7
35,8%
38,7
28,0
38,2%
5,2%
5,1%
37,2
27,0
37,8%
Operationele gang van zaken: diervoeding - 29
Operationele gang van zaken: diervoeding
Diervoeding Canada
Op 22 mei 2007 heeft Nutreco bekendgemaakt dat het een overeenkomst heeft getekend voor de overname van de diervoedingsactiviteiten van Maple Leaf Foods Inc. De transactie werd afgerond op 20 juli 2007.
Het overgenomen bedrijf is – door zijn vertrouwde merken Shur-Gain en Landmark Feeds – marktleider op het gebied van diervoedingstechnologie en biedt een breed productassortiment van mengvoer, premixen, voerspecialiteiten, additieven en petfood. Shur-Gain is actief in de centrale en oostelijke regio’s van Canada en, meer naar het zuiden, in de staat New York. Landmark Feeds is actief in de westelijke regio. Zowel Shur-Gain als Landmark Feeds zijn reeds lang bestaande bedrijven: Shur-Gain is opgericht in 1937 en Landmark Feeds in 1954. Het hoofdkantoor is gevestigd in Guelph, Ontario. Het gehele bedrijf wordt ondersteund door het R&D-centrum in Burford, Ontario. De onderneming heeft circa 1.200 werknemers verdeeld over acht Canadese provincies en de staat New York.
Marktpositie en concurrentie Deze belangrijke overname is geheel in lijn met de groeidoelstellingen voor de kernactiviteiten van Nutreco. De
De totale diervoedingsproductie in Canada is goed voor circa
Noord-Amerikaanse diervoedingsindustrie is de grootste in de Beaufort
23 miljoen ton. Met een marktpositie van circa 23% nemen
Sea
wereld en Nutreco heeft al geruime tijd de ambitie om haar
Shur-Gain en Landmark Feeds in alle sectoren toonaangevende Baffin Bay
aanwezigheid in deze belangrijke regio uit te breiden. OR CT
VI
posities in.
IA LA IS
BA FF I
N
ND
YUKON TERRITORY
Activiteiten Nutreco Canada
IS LA ND
NORTHWEST TERRITORIES Micro premix plants
Labradorzee
Specialised multi-product feed plants Bulk complete feed plants Other
BRITS-COLUMBIA
Hudsonbaai
Grote Oceaan ALBERTA
SASKATCHEWAN
Newfoundland
MANITOBA Victoria
Vancouver
St. John’s
ONTARIO
Calgary
Saint Lawrencebaai
QUEBEC
Regina
Prins Edwardeiland
Winnipeg
NEW BRUNSWICK Québec Fredericton Montreal
Ottawa
NOVA SCOTIA
Toronto NEW YORK STATE
30 - Operationele gang van zaken: diervoeding
Atlantische Oceaan
De productie van melk- en pluimveeproducten is in het
Strategie
grootste deel van Canada aan quota gebonden. Dit betekent dat deze markten betrekkelijk stabiel zijn. Shur-Gain bezit
Nutreco’s leidende positie in Canada en haar grote bekendheid
pluimveequota in Québec ter ondersteuning van haar broederij
en sterke merken vormen een uitstekende basis waarop
en voeractiviteiten. De varkensproductie is niet aan quota
de onderneming haar positie in Noord-Amerika verder kan
gebonden.
uitbouwen. Noord-Amerika (Canada, Verenigde Staten en Mexico) is de grootste diervoedingsmarkt ter wereld.
In Canada zijn voornamelijk regionale voerproducenten actief. Tot de grotere spelers behoren Ridley, Viterra (Unifeeds) en
Shur-Gain en Landmark Feeds hanteren strenge normen
Cargill/Agribrands.
wat betreft hun producten en bedrijfsprestaties. Synergieën worden gevonden in het gezamenlijk inkopen van grondstoffen, het verkopen van complementaire producten en
Producten en diensten
het uitwisselen van R&D-kennis, waarvan Nutreco aan beide zijden van de Atlantische Oceaan kan profiteren.
De diervoedingsproducten van Nutreco in Canada bestaan onder andere uit basispremixen, eiwitpremixen, concentraten en mengvoer, speciaalvoer en diergezondheidsproducten.
Bedrijfsresultaat
Petfood wordt geproduceerd als droog geëxtrudeerd product
De financiële cijfers van diervoeding Canada zijn
voor zowel private labels die in supermarkten worden verkocht
geconsolideerd vanaf 20 juli 2007, de datum van de acquisitie.
als voor merkproducten die in dierenspeciaalzaken worden verkocht.
De bijdrage aan de omzet en het bedrijfsresultaat kwam overeen met onze verwachtingen ten tijde van de acquisitie.
In de staat New York zijn de activiteiten gericht op de productie
De diervoedingsactiviteiten van Nutreco in Canada hadden
van voer voor melkvee. Boerderijen in de Verenigde Staten zijn
in 2007 te maken met een afzetmarkt voor varkensvoer
veel groter dan in Canada en er bestaat geen quotasysteem.
gekenmerkt door lage varkensprijzen en een lage US dollar in combinatie met hogere voerkosten. Deze uitdagende
Technische expertise en productinnovatie zijn voorname
marktsituatie werd gecompenseerd door de gunstige
kenmerken van Nutreco in Canada, waardoor de
marktomstandigheden voor voer voor melkkoeien en pluimvee.
diervoederbedrijven hun toonaangevende positie op hun markten behouden.
Productie en distributie De klanten in Canada worden bediend vanuit de 16 voerfabrieken voor varkens, rundvee, melkvee en pluimvee. Verder wordt Shur-Gain ondersteund door een uitgebreid netwerk van distributeurs in Ontario en Québec. Nutreco Canada heeft een eigen petfoodfabriek die privatelabelproducten en merkproducten produceert in St. Marys, Ontario. Verder is er nog een mengvoerfabriek in Strykersville, New York, die Shur-Gain-voer voor melkveebedrijven in deze regio produceert.
Kerncijfers
(EUR x miljoen)
Omzet (derden) Bedrijfsresultaat exclusief bijzondere posten en amortisatie (EBITA) Operationele marge Bedrijfsresultaat vóór bijzondere posten (EBIT)
2007 167,5 9,2 5,5% 6,5
Operationele gang van zaken: diervoeding - 31
Operationele gang van zaken
Visvoer
Nutreco’s dochteronderneming Skretting is ‘s werelds grootste producent van visvoer. Ze beschikt over vestigingen op vijf continenten die in ruim 25 landen visvoer voor de aquacultuur produceren.
Aandeel omzet derden visvoer in omzet
Nutreco’s dochteronderneming Skretting is ‘s werelds grootste
Nutreco
producent van visvoer. Ze beschikt over vestigingen op vijf
(EUR x miljoen)
continenten die voor ruim 25 landen visvoer voor de aquacultuur 1.192,9
produceren. Deze Skretting-bedrijven produceren 70,2 voer voor circa 50 soorten gekweekte vis, waaronder Atlantische zalm en andere zalmsoorten, zeebaars en zeebrasem, forel, paling, tarbot, yellowtail, barramundi, tilapia, kabeljauw en heilbot. De diverse
4.021,1
152,6 soorten voer dragen ertoe bij dat de gekweekte vis zowel smakelijk 1
als gezond is. Door een speciaal team wordt ondersteuning en technische service geboden. Skretting is een zeer innovatief bedrijf. Het was het eerste bedrijf dat droogvoer produceerde voor zalm, extruders gebruikte als onderdeel van de visvoertechnologie en erkend werd als producent Aandeel bedrijfsresultaat visvoer in
van biologisch visvoer in Europa. Skretting in Noorwegen was
bedrijfsresultaat Nutreco
het eerste visvoerbedrijf dat het belang van een constant en
(EUR x miljoen)
hoog niveau van onderzoek en ontwikkeling inzag en het blijft innovatieve concepten en producten aanbieden aan zijn afnemers. 70,2
De kerncompetentie van Skretting bestaat uit de productie van geëxtrudeerd droog visvoer. Visvoer bestaat uit eiwitten, olie en vetten, granen, vitaminen en mineralen. Deze voedingsstoffen
152,61
worden gemalen, gemengd en vervolgens geëxtrudeerd. Door het extrusieproces wordt het product gebonden en gevormd. Als de producten uit de extruder komen, worden ze gedroogd. Daarna worden er olie en essentiële voedingsstoffen aan toegevoegd. Om afnemers een totaaloplossing te bieden voor alle groeifasen van de vis en voor de verschillende omstandigheden waaraan de vis wordt blootgesteld, produceert Skretting ook startvoer voor
1
Bedrijfsresultaat vóór bijzondere posten, inclusief corporate kosten van EUR 20,1 miljoen
32 - Operationele gang van zaken: visvoer
jonge vis en speciale dieetformules.
In 2007 bedroeg de productie van Skretting circa 1,3 miljoen
met een klein volume voor fry en smolts tot kweekvoer met
ton. Ongeveer driekwart van de totale productie is bestemd
een groot volume voor de groeifase. Door de jaren heen
voor zalm en zeeforel. In december 2007 bereikte Skretting
heeft Skretting steeds een grote betrokkenheid aan de dag
Salmon Feed een mijlpaal door in één jaar één miljoen ton
gelegd om te voldoen aan de eisen van de industrie, met als
zalmvoer te produceren en te leveren. De overige 25% bestaat
onderliggend doel te streven naar de laagste voerkosten per
uit voer voor andere vissoorten, in het bijzonder voor forel,
kilo geproduceerde vis met een uitstekende viskwaliteit.
zeebaars, zeebrasem, tarbot, yellowtail, barramundi, paling en kabeljauw.
Skretting onderscheidt vier soorten visvoerproducten: voer voor moedervissen (broodstock diets), voer voor jonge vis (juvenile feed), visvoer voor de groeifase (grower diets) en
Marktpositie en concurrentie
speciale dieetformules (special diets).
De voornaamste markten van Skretting zijn die van
Broodstock is een van de belangrijkste productiestadia in de
zalm, forel, zeebaars en zeebrasem. Skretting R&D en
viskwekerij. Verder in de productieketen wordt de opbrengst
productontwikkelaars doen constant onderzoek naar voer voor
in hoge mate bepaald door de kwantiteit, kwaliteit en
nieuwe vissoorten, nieuwe voedertechnieken en strengere
gezondheid van de door de broodstock geproduceerde fry.
eisen op het gebied van gezondheid, welzijn en milieu, wat
Voor een gezonde en natuurlijke groei van de vissen is het
bijdraagt tot de groei van het bedrijf.
van het grootste belang dat de broodstock de best mogelijke voeding krijgt.
De belangrijkste regio’s voor voer voor zalm en zeeforel zijn Noorwegen en Chili, waar circa 80% van de zalmkweek in de
Kweekvoer voor jonge vis is geschikt voor het voeden van
wereld plaatsvindt. Andere belangrijke landen zijn Schotland,
larven en fry na het uitkomen van de eitjes. Gedurende de
Canada, Australië en Ierland. Voor het overige visvoer zijn
eerste levensfasen is de voedingskwaliteit van het voer van
de belangrijkste regio’s Europa en Azië. In alle belangrijke
wezenlijk belang voor een gezonde ontwikkeling van de fry.
markten waarin Skretting actief is, is de onderneming de nummer één.
Het is belangrijk dat het voer voor deze jonge vis de juiste korrelgrootte en samenstelling heeft. Ook is het belangrijk dat
Skretting is actief in de zalmkweek sinds het bestaan van
het voer de kwaliteit van het water in de tanks waarin de fry
de industrie. De marktontwikkelingen bij voer volgen de
wordt opgekweekt, niet aantast. Kweekvoer voor jonge vis
ontwikkelingen bij het kweken van vis. De zalmvoersector
varieert van een uiterst kleine korrelgrootte van minder dan
wordt gekenmerkt door een gering aantal internationale
100 micrometer tot grote pellets met een doorsnede van ruim
marktspelers, waaronder Skretting, Cermaq (Ewos) en Biomar,
20 millimeter.
die samen bijna 90% van de wereldmarkt voor zalmvoer vertegenwoordigen.
Skretting levert een assortiment visvoer dat speciaal is geformuleerd voor de groei van de vis na de eerste levensfase. Deze producten zijn toegesneden op verschillende
Producten
groeisnelheden en voerconversies afhankelijk van het productieplan en de economische overwegingen van de
Skretting biedt een compleet voerassortiment aan dat in alle
viskwekers. Bij de samenstelling van het voer worden de
behoeften van de zalmkweker voorziet – van speciaal startvoer
gewenste voedingstoffen en gebruikte grondstoffen optimaal
Operationele gang van zaken: visvoer - 33
met elkaar in balans gebracht om de klant voedzame en gezonde vis te leveren. Skretting streeft ernaar de voerformules zo samen te stellen dat de negatieve invloed op het milieu tot een minimum wordt teruggebracht. Nutrace® wordt gebruikt als voedselveiligheids- en kwaliteitssysteem. Correcte en toegankelijke informatie over alle grondstoffen, productiefasen en leveringen is van essentieel belang. De Nutrace® tracking & tracingsystemen voldoen aan de thans overal ter wereld geldende of ophanden zijnde wettelijke vereisten, waaronder die van de EU en de FDA. Tevens voldoen ze aan de specificaties van afnemers in de retailsector, foodservicesector en voedselverwerkingsindustrie. Dit unieke concept omvat een geheel van maatregelen om de kwaliteit en veiligheid te
De investering in de fabriek in Averøy volgt op de upgrading
garanderen van grondstof tot en met eindproduct.
van Skrettings visvoerfabriek in Stavanger. Skretting beschikt in Noorwegen in totaal over drie productievestigingen en zal
Vismeel en visolie zijn van oudsher de belangrijkste grondstoffen
in juni 2008 de grens van 500.000 ton productie op jaarbasis
van visvoerproducten. In toenemende mate worden echter
overschrijden.
plantaardige alternatieven gebruikt ter vervanging van deze schaarser wordende grondstoffen. Door onderzoek en
In 2007 is de aanleg voltooid van de 220 meter lange pier aan
ontwikkeling daalde in de periode 2004-2007 het percentage
de visvoerfabriek van Skretting Chili in Pargua. In december
vismeel en visolie in visvoer van 64% tot 46% . Een voorwaarde
2007 vond de eerste levering plaats van 400 ton visvoer aan
voor de vervanging is uiteraard dat de kwaliteit van het voer
verschillende viskwekerijen in Regio XI. De Skretting-pier is uniek
gewaarborgd is. Door de vervanging van dure grondstoffen was
in Chili en zal ertoe bijdragen dat Skretting Chili een nieuwe
het voor Nutreco mogelijk de prijsstijging van haar producten te
norm stelt inzake efficiency, stiptheid en betrouwbaarheid wat
beperken.
betreft de levering van visvoer. Pargua is strategisch gesitueerd aan de kust ten zuiden van Puerto Montt, vlakbij het eiland Chiloé. Vanaf de pier in Pargua kan Skretting Chili rechtstreeks
Productie en distributie
per boot producten uit zijn fabrieken leveren aan de meeste aquacultuurbedrijven in Regio X en XI en uiteindelijk ook Regio
Skretting heeft 16 productiefaciliteiten in alle belangrijke
XII. Thans vertegenwoordigt Regio XI meer dan 20% van de
productieregio’s. De totale productiecapaciteit bedraagt 1,4
totale Chileense zalmproductie.
miljoen ton en de bezettingsgraad in 2007 was ruim 90%. In januari 2008 heeft Skretting Japan de productiefaciliteiten Om tegemoet te komen aan de stijgende marktvraag naar
voor visvoer van Marine Net Co. Ltd. overgenomen. Marine
kwaliteitsvisvoer vanuit de internationale aquacultuursector,
Net was vóór de overname al de belangrijkste producent
investeert Skretting EUR 24 miljoen in de uitbreiding van de
van visvoer voor Skretting Japan. De overnameprijs bedraagt
productiecapaciteit van de visvoerfabriek in Averøy in het
ongeveer EUR 15 miljoen, inclusief investeringen in werkkapitaal
middenwesten van Noorwegen. Met behulp van nieuwe
en bedrijfsmiddelen. Nutreco verkrijgt door deze overname de
opslagplaatsen voor eindproducten, verbeterde havenfaciliteiten
grootste fabriek voor geëxtrudeerd visvoer in Japan, gevestigd
en extra opslagruimte voor grondstoffen zal het logistieke proces
in de internationale havenstad Imari. Dankzij deze overname
worden verbeterd en de doelmatigheid worden verhoogd.
kan Skretting de productie verder optimaliseren en bijgevolg
Daarnaast worden op basis van nieuwe productietechnologieën
de kwaliteit, veiligheid en traceerbaarheid van zijn producten
meer mogelijkheden voor productontwikkeling gecreëerd,
garanderen. Dit wordt in toenemende mate door de Japanse
waarbij ondersteuning zal worden geboden door het Skretting
klant verlangd.
Aquaculture Research Centre (ARC). De Japanse markt voor visvoer is een van de grootste ter wereld, Tot juni 2008 wordt de productiecapaciteit in Averøy met
met een productievolume van circa 600.000 ton per jaar. Het
60.000 ton opgevoerd tot 240.000 ton. Skretting overweegt om
visvoer wordt voornamelijk geproduceerd voor de vissoorten
na deze investering van EUR 24 miljoen de productiecapaciteit
yellowtail en rode zeebrasem. Het marktaandeel van Skretting
vanaf juni 2008 met nog eens 100.000 ton uit te breiden.
in Japan bedraagt momenteel circa 8%. Na de overname heeft
34 - Operationele gang van zaken: visvoer
Skretting Japan circa 90 werknemers en een jaarlijkse omzet van
Nutreco wil haar sterke posities in voer voor overige vissoorten
EUR 45 miljoen.
in een aantal Europese landen handhaven maar ook haar positie in andere regio’s versterken. Ook in dit segment staan groei van
Op 18 januari 2008 heeft Skretting de overname
marktaandeel en winstgevendheid centraal.
bekendgemaakt van Nelson and Sons, Inc., de Amerikaanse producent van het visvoer Silver Cup. De onderneming heeft twee fabrieken nabij Salt Lake City in Utah. De totale
Bedrijfsresultaat
overnamesom bedraagt EUR 11 miljoen. De visvoeromzet steeg in 2007 met 20% vergeleken met Nelson and Sons was een familiebedrijf met 50 werknemers dat
2006. Hiervan had 15% betrekking op volumegroei en
in 1956 met de productie van visvoer begon. De onderneming
7% op hogere prijzen, terwijl het wisselkoerseffect -2%
produceert visvoer in het westen van de Verenigde Staten en
was. Vooral in Noorwegen steeg de omzet van zalmvoer
heeft een substantieel marktaandeel in de forelvoermarkt in
aanzienlijk. De groei van het afzetvolume werd bevorderd
Idaho. Verder is het bedrijf actief in Canada en Mexico. De totale
door goede kweekomstandigheden tijdens de winterperiode,
visvoerproductie bedraagt circa 30.000 ton per jaar. De omzet
waaronder relatief hoge temperaturen van het zeewater.
bedraagt ongeveer EUR 17 miljoen per jaar. De winstgevendheid
Ook in Chili was er sprake van afzetgroei in 2007 ondanks
is in lijn met die van de visvoeractiviteiten van Skretting.
gezondheidsproblemen bij de zalmkweek. De Chileense viskweekmarkt ondervindt de gevolgen van een zalmziekte (ISA). Als gevolg daarvan was de groei van de Chileense
Strategie
visvoermarkt in 2007 minder dan in voorgaande jaren. Rekening houdend met de maatregelen die de viskweeksector
De strategie is vooral gericht op de autonome groei van
heeft getroffen, verwachten we de eerste tekenen van herstel
zalmvoer en de overige visvoeractiviteiten. Nutreco kan dit
in 2008.
realiseren door te investeren in nieuwe technologieën. Zo blijft Nutreco voortdurend onderzoek doen naar alternatieve grondstoffen ter vervanging van vismeel en visolie. Ook de optimalisatie van de kosten en het verbeteren van de logistieke processen zijn van groot belang. Verder streeft Nutreco naar groei in visvoerspecialiteiten zoals startvoer en gezondheidsbevorderend voer. Nutreco stelt zich hierbij als doel haar leidende positie op het gebied van innovatie, kwaliteit, voedselveiligheid en duurzaamheid te verstevigen. Het produceren van smakelijke en gezonde vis is een gezamenlijk belang van de visvoer- en viskweekbedrijven. Om een duurzame groei van de acquacultuurindustrie verder te stimuleren, zal Nutreco nauwer gaan samenwerken met viskweekbedrijven.
Kerncijfers
(EUR x miljoen)
Omzet (derden) Bedrijfsresultaat exclusief bijzondere posten en amortisatie (EBITA) Operationele marge Bedrijfsresultaat vóór bijzondere posten (EBIT)
2007
2006
Verschil
1.192,9
990,8
20,4%
71,0
68,1
4,3%
6,0%
6,9%
70,2
67,0
4,8%
Operationele gang van zaken: visvoer - 35
Operationele gang van zaken
Vlees en overige activiteiten Sada is leider op de Spaanse markt voor kipproductie en staat in Spanje bekend om zijn merken Sada en Cuk. Sada produceert ook een assortiment kipproducten en maaltijden.
Aandeel omzet derden vlees & overige
In 2007 lanceerde Sada een nieuw merk, Frichef de Sada,
in omzet Nutreco
bestaande uit verschillende soorten verse, verpakte gebraden
(EUR x miljoen)
en ingevroren pluimveeproducten. Sada beschikt in heel Spanje 879,7
over productiefaciliteiten die strategisch zijn gevestigd voor de voorziening van de Spaanse markt.
21,8
Het voer voor het pluimvee van Sada wordt geleverd door Nanta, het Nutreco-voerbedrijf 152,6 in Spanje. 1
4.021,1
Sada verkoopt haar producten aan detailhandelaars, foodservicebedrijven en voedingsmiddelenbedrijven in Spanje. De Cuk-kippen van Sada zijn het resultaat van speciaal gefokte, langzamer groeiende kippen die met een speciaal dieet worden grootgebracht. Hierdoor wordt een superieur voedingsproduct Aandeel bedrijfsresultaat vlees &
geleverd. Nutreco heeft daarnaast een handelsactiviteit in
overige in bedrijfsresultaat Nutreco
vleeskuikens, die verbonden is aan de mengvoeractiviteiten van
(EUR x miljoen)
Hendrix in Nederland, en een varkensmesterijbedrijf in Spanje onder de naam Inga Food, dat verbonden is aan Nanta. 21,8
Marktoverzicht (vlees) Vleesconsumptie in Spanje groeit jaarlijks met 1-2%. De vraag
152,61
naar enkelvoudige kipproducten daalt licht, terwijl de vraag naar verse kant-en-klaarmaaltijden met kip jaarlijks met 5-6% stijgt. Ter beperking van de blootstelling aan prijsschommelingen op de markt zijn met de belangrijkste retailklanten afspraken gemaakt over een nieuw prijsmodel waarin de kostprijs centraal staat in plaats van de marktprijsnoteringen van pluimvee en varkens.
1
Bedrijfsresultaat vóór bijzondere posten, inclusief corporate kosten van EUR 20,1 miljoen
36 - Operationele gang van zaken: vlees en overige activiteiten
Marktpositie en concurrentie (vlees) Sada is de grootste pluimveeproducent in Spanje met een marktaandeel van 30%. De belangrijkste concurrenten zijn Coren, Guissona, Uvesa, Doux en Avicola Navarra. Deze vijf producenten hebben een gezamenlijk marktaandeel van circa 34%. Spanje is een relatief gesloten markt met een beperkte import.
Productie en distributie (vlees) Sada beschikt over tien verwerkingsfabrieken die een totale jaarlijkse productiecapaciteit hebben van circa 150 miljoen vleeskuikens. Het grootste deel van de productie wordt verkocht aan consumenten via supermarkten en hypermarkten. Er wordt
van 34%. De Canadese broederijactiviteiten zijn gebonden aan
tevens geleverd aan de voedingsindustrie, de foodservicesector
productiequota. In Québec richt een van de broederijen, Les
en aan handelaars (distributeurs).
Embryons Lanaudière, zich speciaal op de levering van bevruchte eieren aan de farmaceutische industrie. Deze activiteit op het
Bijna 95% van de productie betreft verse producten en circa
gebied van broedeieren voor de farmaceutische industrie heeft
5% zijn bevroren producten. Ruim 50% van de producten zijn
een marktaandeel van circa 40%.
producten met toegevoegde waarde. De activiteiten op het gebied van broedeieren voor de farmaceutische industrie zijn een niche met sterke
Strategie (vlees)
groeimogelijkheden. Nutreco zal zich inspannen om de marktposities in beide segmenten te handhaven.
De strategie van Sada is gericht op het intensiveren van de samenwerking met belangrijke retailers. Verse verpakte
De overige activiteiten omvatten tevens een varkensmesterijbedrijf
en verder bewerkte kipproducten zijn daarbij belangrijk en
in Spanje onder de naam Inga Food en een handelsactiviteit in
bieden de beste mogelijkheid om volatiliteit in de resultaten
vleeskuikens, die verbonden is aan de mengvoeractiviteiten van
te reduceren. Waardetoevoeging vindt plaats door innovatieve
Hendrix in de Benelux.
en flexibele productontwikkeling en nauwe samenwerking met de afnemers. Sada zal voorts de verkoop aan het foodservicesegment versterken. Op het gebied van diervoeding
Bedrijfsresultaat
zal Sada nauw blijven samenwerken met Nanta. De EBITA van de vleesactiviteiten in Europa steeg dankzij een herstel van de vraag na de negatieve invloed van de vogelgriep
Overige activiteiten
in 2006. De resultaten van de pluimveeactiviteiten van Sada stegen eveneens, dankzij goede kipprijzen en hogere verkopen
De overige activiteiten omvatten de pluimveebroederijen
van producten met toegevoegde waarde. De resultaten van
en de activiteiten op het gebied van broedeieren voor de
de varkensactiviteiten in Spanje werden beïnvloed door lagere
farmaceutische industrie in Canada, die in juli 2007 werden
varkensprijzen in 2007.
overgenomen van Maple Leaf. De pluimveeactiviteiten in Canada presteerden goed en droegen Nutreco bezit vijf broederijen in Oost-Canada, die 75 miljoen
EUR 40 miljoen bij aan de omzet met een bovengemiddelde
eendagskuikens produceren, en heeft daarmee een marktaandeel
EBITA-marge (EUR 2,8 miljoen).
Kerncijfers
(EUR x miljoen)
Omzet (derden) Bedrijfsresultaat exclusief bijzondere posten en amortisatie (EBITA) Operationele marge Bedrijfsresultaat vóór bijzondere posten (EBIT)
2007
2006
Verschil
879,7
718,3
22,5% 44,8%
22,3
15,4
2,5%
2,1%
21,8
15,3%
42,5%
Operationele gang van zaken: vlees en overige activiteiten - 37
Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen In 2007 is Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen (MVO)
de voedings- en drankenindustrie, en meer recentelijk van de
voor Nutreco een belangrijk aandachtsgebied gebleven.
productie van biobrandstoffen.
Vanaf het begin van het jaar was het duidelijk dat Nutreco,
Van elke grondstof heeft de productie, de verwerking en het
als diervoedingsbedrijf, veel aandacht zou schenken aan
vervoer invloed op het milieu en soms ook op de gemeenschap.
het groeiaspect van haar strategische plan ‘Rebalancing for
Nutreco besteedt aandacht aan de wijze waarop haar activiteiten
Growth’. Er werden vijf aandachtspunten vastgesteld die de
belastend zijn voor het milieu en hoe ze deze zodanig kan
agenda voor 2007 bepaalden en die intern werden bevorderd.
aanpassen dat een duurzamere bedrijfsvoering mogelijk wordt.
Een daarvan was ‘R&D, innovatie en Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen’, wat duidelijk benadrukt dat
In 2007 heeft Nutreco verdere initiatieven ontplooid en acties
Nutreco, ondanks de groei, haar verplichtingen ten aanzien
ondernomen gericht op de verduurzaming van grondstoffen.
van deze punten niet uit het oog zou verliezen.
Enkele voorbeelden volgen hieronder.
Het eerste Corporate Social Responsibility Report van Nutreco
In juni heeft Nutreco InnoVision, de internationale
kwam uit in 2001. Sindsdien is het MVO-beleid verder
workshop over R&D-beleid, en Agri Vision, de internationale
geëvalueerd. De voornaamste ontwikkelingen waren de
bedrijfsconferentie, georganiseerd. De duurzaamheid van
vaststelling van MVO-prioriteitsgebieden en de herevaluatie
grondstoffen en het evenwicht in de vraag naar voer, voedsel
daarvan in lijn met de veranderingen binnen Nutreco.
en brandstof waren de voornaamste onderwerpen samen met de invloed die door opkomende economieën op de
In 2005 werden volgende prioriteitsgebieden bepaald:
productiewaardeketen wordt uitgeoefend.
•
Duurzaam beheer van natuurlijke hulpbronnen
Op InnoVision formuleerden agro-economische deskundigen
•
Klimaatsverandering
en wetenschappers uit de belangrijkste geografische regio’s
•
Feed-to-food-kwaliteit
drie prioriteiten ten aanzien van innovatie die de agro-industrie
•
Nutreco-mensen & investering in de gemeenschap
in staat moeten stellen het hoofd te bieden aan de nieuwe ontwikkelingen:
Deze zijn nog steeds Nutreco’s MVO-prioriteiten en vormen de basis voor de MVO-rapportering in 2008. In 2007 werden
1. De ontwikkeling van voer- en formuleringstechnologie die
bij de start van een proefproject samen met de Skretting-
de agro-industrie in staat stelt dierlijke voedingsproducten
bedrijven de key performance indicators besproken en
tegen betaalbare prijzen te leveren
vastgesteld.
2. Het vinden van nieuwe natuurlijke voeradditieven ter verbetering van de voervertering en verhoging van de gezondheid en het welzijn van de dieren
Duurzaam beheer van natuurlijke hulpbronnen
3. Nutrigenomics – optimaliseren van de voeding van dieren
Grondstoffen worden direct of indirect ontleend aan
Nutreco bleef deelnemend lid van de Round Table on
landbouwgewassen en gevangen wilde vis. Sommige
Responsible Soy, die in 2004 voor het eerst is gehouden.
voeradditieven, zoals essentiële mineralen, zijn afkomstig uit
De rondetafelconferentie telt 35 deelnemende leden
de industrie.
waaronder sojaproducenten, -verwerkers en -gebruikers, en
in functie van hun genetische kenmerken
vertegenwoordigers van het maatschappelijke middenveld, Typische grondstoffen zijn tarwe, maïs, sojameel, maïszetmeel,
zoals NGO’s. Samen vertegenwoordigen zij ruim 20% van de
vismeel en visolie. Veel grondstoffen zijn bijproducten van
wereldhandel in soja, die meer dan 200 miljoen ton bedraagt.
38 - Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen
de waardeketen, de garantie dat vismeel en visolievoorraden op optimale wijze worden gebruikt, het juiste gebruik van de beschikbare bijproducten van de visserij, investering in onderzoek en samenwerking met afnemers ter verlaging van de voerconversieratio’s, en het aangaan van partnerships ter verbetering van de duurzaamheid van plantaardige grondstoffen. Zie www.skretting.com. Minimalisering van de druk op het milieu als gevolg van activiteiten van Nutreco, vanaf het betrekken van grondstoffen tot en met het gebruik van haar producten, maakt een belangrijk onderdeel uit van Nutreco’s duurzaamheidsbeleid. De door Skretting geboekte vooruitgang met betrekking tot de De sojasector is bekritiseerd in verband met de ontbossing,
optimalisering van het gebruik van vismeel valt af te lezen uit
illegale toe-eigening van land, de verdrijving van kleine
de productie- en consumptiecijfers. Hoewel het geproduceerde
boeren en inheemse volkeren, en overtreding van de
voervolume in de periode 2004-2007 met 30% toenam, heeft
arbeidswetgeving.
Skretting minder vismeel (31 kt) en minder visolie (8 kt) gebruikt dan in 2004.
De rondetafelconferentie ontwikkelt wereldwijd hanteerbare criteria en indicatoren voor de verantwoorde productie,
Nutreco’s onderzoekscentra hebben modellen ontwikkeld voor
verwerking en verhandeling van soja. Dit is een voorbeeld van
een optimalere samenstelling van het voer zodat grondstoffen
een initiatief dat sectorbreed invloed heeft op de wijze van
op de meest effectieve manier gebruikt kunnen worden.
opereren en niet beperkt is tot één onderneming.
Twee thans in gebruik zijnde modellen zijn BOSS en Newton, ontwikkeld respectievelijk in het Ruminant Research Centre
De WWF Salmon Aquaculture Dialogue is de tegenhanger in de
in Nederland en het R&D-centrum van Nutreco Canada.
aquacultuur van dit sectorbrede initiatief. De conferentie wordt
Beide modellen stellen Nutreco in staat het gebruik van
georganiseerd door WWF USA en de agenda wordt opgesteld
grondstoffen te optimaliseren en tegelijkertijd beter te voldoen
door een stuurgroep waarin Nutreco wordt vertegenwoordigd
aan de behoeften van de dieren. Gelijksoortige modellen zijn
door Skretting. Andere organisaties en ondernemingen in de
ontwikkeld voor visvoer, bijvoorbeeld om een bepaald niveau
stuurgroep zijn onder meer NGO’s, aquacultuurondernemingen
aan omega-3-vetzuren in geoogste vis te realiseren op basis van
en milieuorganisaties. De doelstellingen zijn onder andere de
een minimaal gebruik van visolie in het voer.
ontwikkeling en implementatie van toetsbare en meetbare milieugebonden en maatschappelijke standaarden die de
In Spanje heeft Nanta de toevoeging van fytasen aan het voer
voornaamste negatieve effecten van de zalmkweek verminderen
voor leghennen en varkens geoptimaliseerd. Het gebruik van
of elimineren en aanvaardbaar zijn voor alle belanghebbende
fytasen heeft naar schatting de consumptie en uitscheiding
partijen. In 2007 werd de bijeenkomst in Santiago, Chili, gehouden. De voornaamste thema’s waren chemische toevoegingen en nutriëntenlast/draagkracht, en de socio-economische kosten en baten van de zalmkweek. Gedurende het jaar heeft Skretting een Sustainability Statement uitgebracht waarin het bedrijf zijn standpunt formuleert ten aanzien van de duurzaamheid van zijn visvoer en de daarin verwerkte ingrediënten. Thema’s zijn onder meer een open en transparante dialoog met alle belanghebbende partijen in
Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen - 39
van fosfaten in Nanta-producten met 14% verminderd, In
Klimaatsverandering
2007 kwam dit overeen met een totale reductie van 2.800 ton monocalciumfosfaat in mengvoer.
Veranderingen in het klimaat hebben diverse gevolgen voor Nutreco. Zo beïnvloeden ze de grondstoffenvoorziening en de
Omdat er met de combinaties van grondstoffen in diervoeders
wijze waarop afnemers kunnen opereren.
enigszins kan worden geschoven, kunnen er verschillende grondstoffen worden gebruikt om aan nutritionele
Klimaatveranderingsthema’s waarop Nutreco in 2007 actie
specificaties te voldoen. Verruiming van de opties met
heeft ondernomen, zijn onder meer aandacht voor de invloed
betrekking tot het grondstoffengebruik is van belang omdat
van de voersamenstelling op de productie van methaan door
dit de voerformulatoren een hogere mate van flexibiliteit
runderen, het vervoer van grondstoffen, de verwerking van
verschaft en hen in staat stelt minder duurzame of schaarse en
voer en de levering van eindproducten, en verlaging van
dure grondstoffen te mijden.
broeikasgasemissies door beter energiebeheer in de productieen verwerkingsbedrijven.
Trouw Nutrition Feed Ingredients heeft producten gelanceerd die de keuzemogelijkheden van voerformulatoren hebben
Het Nederlandse Ministerie van Volkshuisvesting, Ruimtelijke
verruimd.
Ordening en Milieubeheer (VROM) heeft aan Nutreco een subsidie toegekend voor onderzoek naar de ontwikkeling
TNI
betain, een bijproduct van de suikerbietenindustrie,
van een middel ter vermindering van de methaanuitstoot
ondersteunt dieren bij warmtestress en verbetert de
van melkkoeien. Een derde van de totale methaanuitstoot in
gezondheid van het darmstelsel en de darmfunctie.
Nederland komt voor rekening van de agrarische sector. De
Hierdoor kunnen de dieren een bredere selectie van minder
Nederlandse zuivelsector is verantwoordelijk voor circa 4,8
gebruikelijke grondstoffen verdragen.
miljoen ton methaan per jaar.
Optimin-gecheleerde sporenelementen ondersteunen de
In het Verenigd Koninkrijk heeft de Manchester Business
natuurlijke regulering van sporenelementen in de spijsvertering
School ten behoeve van het Ministerie voor Environment,
van het dier. Sporenelementen zijn van essentieel belang
Food and Rural Affairs een rapport opgesteld getiteld
voor het functioneren van vele enzymen, maar regulering is
‘Environmental Impacts of Food Production and Consumption’.
noodzakelijk om te voorkomen dat er hetzij een overmaat,
In dit in december 2006 uitgekomen rapport wordt opgemerkt
hetzij een tekort ontstaat. Dieren die Optimin-chelaten
dat de voerproductie een belangrijke factor is in de totale
krijgen, zijn minder gevoelig voor variaties in het gehalte
hoeveelheid voor de vleesproductie benodigde energie.
aan sporenelementen in grondstoffen. Voorts betekent het
Nutreco is daarom goed gepositioneerd om een waardevolle
vermijden van een overmaat aan mineralen in het voer dat er
bijdrage te leveren aan vermindering van deze impact.
ook minder mineralen in het milieu worden uitgescheiden. In 2008 gaat Nutreco de twee thema’s combineren door een onderzoek uit te voeren naar het effect van zowel de opname als de uitstoot van broeikasgassen op de agrarische voedselketen waarbinnen de onderneming actief is. De taak en de uitdaging waar Nutreco als voerproducent voor staat, is beheersing en minimalisering van het energieverbruik. Omdat de energiekosten een belangrijk deel van de bedrijfskosten uitmaken, zowel in het vervoer als op de voerfabrieken, is dat zakelijk gezien uiterst zinvol. Nutreco bevordert daarom de ontwikkeling en uitvoering van energiebesparingsprogramma’s in de werkmaatschappijen. Eind 2007 heeft Nutreco een contract getekend met energieleverancier E.ON om ervoor te zorgen dat alle door Nutreco in Nederland gebruikte elektriciteit uit duurzame bronnen afkomstig is. De visvoerfabriek van Skretting
40 - Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen
Noorwegen in Averøy betrekt haar energie van een naburig afvalverbrandingsbedrijf. Levering van visvoer per boot kost minder energie dan levering over de weg. In december 2007 heeft Skretting Chili de bouw voltooid van een 220 meter lange pier, uniek in Chili, voor de voerfabriek in Pargua om levering van voer per schip te faciliteren. Aan de pier kunnen schepen van maximaal 2.000 ton aanmeren. Deze schepen kunnen voer leveren aan afgelegen locaties tot op ongeveer 650 kilometer van Pargua. Skretting in Noorwegen is bezig met de planning van voerleveringen van silo naar silo. Geproduceerd voer wordt opgeslagen in een silo op de voerfabriek, overgestort in silo’s op speciaal gebouwde boten en vervolgens rechtstreeks overgestort in silo’s van de viskwekerijen van klanten. Levering van silo naar silo zal het energieverbruik terugdringen door efficiënt vervoer per boot en de verminderde behoefte aan vorkheftrucks bij het laden en lossen. De door Nutreco in juni 2007 in Nederland georganiseerde internationale bedrijfsconferentie Agri Vision heeft 340 gedelegeerden van 33 landen uit alle werelddelen
sprake van strengere handhaving, waarbij scherpere controles
samengebracht. Nutreco heeft het CO2-equivalent voor reis en
worden uitgevoerd op aspecten als ongewenste stoffen,
verblijf van alle gedelegeerden berekend en ter compensatie
voergrondstoffen, productie- en verwerkingsprocedures, en
een geldbedrag aan Climate Neutral overgemaakt (zie www.
productlabelling.
klimaatneutraal.nl). Voor Nutreco is voer- en voedselveiligheid gecodificeerd in Nutrace®. Nutrace® is een integrale strategie op het
Feed-to-food-kwaliteit
gebied van feed-to-food-kwaliteit, die uitsluitend binnen Nutreco wordt toegepast. In 2007 heeft Nutreco de voer- en
De voedingswaarde, smaak en textuur van voedingsproducten
voedselveiligheidselementen van Nutrace® doorgelicht en werd
als vlees, vis, zuivelproducten en eieren worden direct
gestart met de implementatie van de vernieuwde strategie in
beïnvloed door de voeding van het desbetreffende dier. Als
alle Nutreco-bedrijven, ook in die bedrijven die gedurende het
grote diervoedings- en visvoeronderneming heeft Nutreco
jaar bij Nutreco zijn aangesloten. Het onderzoek richtte zich
daarom een voorname rol te spelen in de productie van
onder andere op de ontwikkeling en introductie van herziene
voedzaam en veilig voer. Hierdoor draagt ze er indirect
Nutrace®-standaarden, die in vier modules zijn onderverdeeld:
aan bij dat de consument wordt voorzien van veilige
Gecertificeerde Kwaliteit, Monitoring, Risicomanagement en
voedingsproducten van de door hem gewenste kwaliteit.
Tracking & Tracing.
Het thema voedselveiligheid kwam in 2007 steeds meer in
Een belangrijke stap was de opzet door Nutreco van het
de publieke belangstelling te staan en werd wereldwijd ook
ondernemingsbrede Nutrace®-platform. Dit platform
een steeds belangrijker punt op de politieke agenda’s. Dit was
bestaat uit deskundigen op het gebied van kwaliteit
het gevolg van een reeks incidenten die meestal te maken
en voedselveiligheid in alle Nutreco-bedrijven en is de
hadden met voer en grondstoffen voor voedingsproducten.
hoeksteen van Nutrace® geworden. Het leidt tot een
Wereldwijd wordt de wetgeving inzake voedselveiligheid
betere werkverdeling, vergemakkelijkt de uitwisseling van
aangescherpt. Tegelijkertijd zijn lichamen als de Europese Unie
kennis en best practices, heeft de invoering van snelle
(EU) bezig met de verdere rationalisering en vereenvoudiging
waarschuwingsprocessen mogelijk gemaakt en zorgt voor
van de geldende wetgeving, waardoor er een consistenter
een consequente toepassing van strenge standaarden binnen
speelveld ontstaat. Daarnaast is er in de EU en andere markten
Nutreco.
Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen - 41
In de meeste gevallen kunnen voer- of
de vooruitgang, ook al verloopt deze qua snelheid nog zo
voedselveiligheidsincidenten worden gerelateerd aan
verschillend, is altijd richting de bij Nutreco geldende HSEQ-
ongewenste stoffen, bacteriologische besmetting of
normen.
antinutritionele factoren in voeders. Thans bevat een gedeelde database van Nutreco op wereldwijde schaal gegevens over de
Het opbouwen van relaties met gemeenschappen is een
risicoprofielen van voergrondstoffen en andere ingrediënten,
belangrijk onderwerp en Nutreco is zich ervan bewust dat ze
met informatie over toeleverancier, oorsprong, vervoer,
niet in een maatschappelijk vacuüm kan opereren. Nutreco-
verwerking, opslag en meest waarschijnlijke contaminanten,
bedrijven worden aangemoedigd gesignaleerde leemten in de
reststoffen en antinutritionele factoren.
plaatselijke maatschappelijke structuren te vullen door middel van bijvoorbeeld initiatieven op het gebied van welzijnswerk, cultuur en milieu.
Nutreco-mensen & investering in de gemeenschap
De bedrijven van Nutreco Canada hadden al een gemeenschapsprogramma voordat zij bij Nutreco werden
Dit prioriteitsgebied heeft betrekking op de mensen binnen
aangesloten. Zo ondersteunen zij nationale charitatieve
Nutreco en degenen op wie de activiteiten van Nutreco
instellingen zoals de Canadian Cancer Society en de Canadian
van invloed zijn. De activiteiten op het gebied van human
Breast Cancer Foundation, onder meer door fondsenwerving
resources worden elders in dit verslag beschreven. De
via gesponsorde wandeltochten.
activiteiten met betrekking tot de arbeidsomstandigheden binnen Nutreco worden hieronder toegelicht.
Charitatieve instellingen die eveneens worden ondersteund zijn onder meer plaatselijke voedselbanken, het Leger des Heils
De gezondheid en veiligheid van werknemers zijn een
en United Way. Specifiek op de gemeenschap toegespitste
belangrijk aandachtsgebied binnen Nutreco en vormen
activiteiten omvatten voorts de sponsoring van plaatselijke
een substantieel onderdeel van de door het HSEQ-team
sportteams, veiligheid op de boerderij en samenwerking met
(Gezondheid, Veiligheid, Milieu en Kwaliteit) uitgevoerde
de onderwijsautoriteiten in Manitoba.
controles. Het HSEQ-team voert regelmatig inspecties en controles uit in alle productie- en verwerkingsbedrijven van
Skretting Chili heeft geld gedoneerd voor de bouw van 29
Nutreco, voornamelijk om ervoor te zorgen dat aan de normen
eenvoudige huizen in Regio X in Chili en in een gebied in
van Nutreco wordt voldaan.
het zuiden van Peru dat door een aardbeving was getroffen. Naast geld doneerden werknemers van Skretting Chili hun
Op verzoek van de bedrijfsmanagers van Nutreco heeft
tijd en arbeidskracht. In Chili werden twee van de vier
het HSEQ-team in 2007 op basis van resultaten van HSEQ-
gedoneerde huizen gebouwd door Skretting-medewerkers
controles een classificatiesysteem ontwikkeld. Vanaf januari
en hun gezinnen. De bouw was voltooid in december 2007.
2008 worden de verschillende vestigingen in vijf categorieën
De overige 25 huizen bevinden zich in Peru en moeten
geclassificeerd.
in augustus 2008 gereed zijn. Peru is de voornaamste toeleverancier van vismeel en visolie voor Skretting Chili.
Tegelijkertijd zal het controleprogramma dienen om de geacquireerde bedrijven en de bij Nutreco geldende
Meer informatie over deze onderwerpen is te vinden in het
standaarden op elkaar af te stemmen. Om de doorlichting
Corporate Social Responsibility Report 2007 van Nutreco.
van geacquireerde bedrijven te vergemakkelijken, heeft het HSEQ-team in 2007 een zogenaamde Quick Scan ontwikkeld die in één dag kan worden voltooid. Deze controle bestaat uit een inspectie ter plaatse en een basisvragenlijst. Quick Scanaudits introduceren het Nutreco-systeem in de verworven ondernemingen en geven aan hoe spoedig er een volledige controle moet worden uitgevoerd. Naarmate Nutreco groeit, krijgt de onderneming te maken met sterk uiteenlopende culturen en verwachtingen met betrekking tot gezondheid en veiligheid op het werk. Elke nieuwe acquisitie begint vanuit een andere positie, maar
42 - Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen
Human resources In 2007 zijn de eerste stappen gezet op weg naar een beter gecoördineerde organisatie op het gebied van human resources (HR). Er werd een wereldwijd HR Leadership Team opgezet, waarbij de HR-managers van de business groups betrokken worden bij de strategische besluitvorming en erop toezien dat de onderneming de juiste HR-accenten legt. Het HR Leadership Team heeft de uitdagingen geïdentificeerd waarvoor HR de komende jaren zal komen te staan. De belangrijkste zijn talentmanagement, managing demografie, change management en culturele transformatie, en leren & ontwikkelen. Deze uitdagingen vereisen een effectief organisatorisch HR-model en een gezamenlijk informatieplatform. Dit zal in 2008 worden gerealiseerd. HR-teams van Nutreco, met name die van Trouw Nutrition
praktijk gebracht en zal geleidelijk aan tot alle functies worden
International en Nutreco Canada, hebben een essentiële
uitgebreid.
bijdrage geleverd aan de integratie van acquisities in 2007. Daarnaast vergde de oprichting van de nieuwe business unit
Het HR-team heeft de implementatie van een wereldwijd
Skretting Noord-Europa, waaronder Ierland, Noorwegen en
HR-informatiesysteem geïnitieerd, wat zal resulteren in
het Verenigd Koninkrijk vallen, een grote inspanning van de
de standaardisering van performance management en
betrokken HR-organisaties.
management development. Een betere identificatie van talenten, managementrapportage en carrièreplanning zullen
De opzet van de organisatie ten behoeve van het ‘Nutreco
hierdoor mogelijk worden. Het nieuwe systeem zal verder ook
Sourcing Initiative’ vereiste een nieuwe aanpak op het gebied
het lijnmanagement ondersteunen bij de optimalisering van
van competentiemanagement om Nutreco een gedetailleerd
zijn HR-gerelateerde planning.
inzicht te geven in de kwaliteit van de inkooporganisatie en om specifieke leerbehoeften te signaleren. Dit initiatief
Op zowel corporate als businessgroupniveau werden er
is in 2007 door lokale HR-teams op succesvolle wijze in de
nieuwe leer- en ontwikkelingsprogramma’s ontworpen.
Geografische verdeling werknemers
2005
2006
2007
Human resources - 43
Nutreco Spanje is gestart met een Sales Academy, een
posities was 9,1%. Hiervan bestond 20,2% uit vrouwen. Het
opleidingsprogramma voor de gehele verkoopstaf. Skretting
personeelsverloop wereldwijd en over alle activiteiten steeg
startte een managementontwikkelingsprogramma voor senior
van 6,5% naar 13,4% (exclusief werknemers van verworven
managers. Eind 2007 kondigde het corporate HR-team een
of afgestoten ondernemingen). Ter vergelijking, het verloop
nieuw tweejarig ontwikkelingsprogramma aan voor jonge
in 2004 en 2005 bedroeg respectievelijk 13,2% en 12,4%.
veelbelovende werknemers om hun internationale loopbaan
De daling in 2006 weerspiegelt de bij Nutreco doorgevoerde
binnen Nutreco te versnellen.
reorganisatie, waarbij verwerkingsactiviteiten werden afgestoten. De toename in 2007 is het gevolg van de acquisitie
Het aantal medewerkers bij Nutreco steeg van 7.919 (inclusief
van activiteiten in regio’s waar het personeelsverloop hoger
514 werknemers in verkochte bedrijfsonderdelen) in 2006 tot
ligt, zoals in China en Noord-Amerika. Verdere bijzonderheden
9.090 per 31 december 2007. Ze waren werkzaam in circa 100
staan vermeld in het Corporate Social Responsibility Report
werkmaatschappijen in 24 landen op vijf continenten: Noord-
2007. De gemiddelde leeftijd was 39,5 jaar: 40,2 jaar bij
en Zuid-Amerika, Australië, Europa en Azië.
mannen en 37,0 jaar bij vrouwen. Het gemiddelde aantal dienstjaren bedroeg respectievelijk 11,9 en 8,7 jaar. Van de
Deze aanzienlijke stijging is voornamelijk het gevolg van
medewerkers heeft 18,1% een HBO- of universitair diploma.
de acquisitie van Nutreco Canada en van de van BASF overgenomen premixactiviteiten. De stijging in het aantal
Circa 2.679 Nutreco-medewerkers (30%) waren werkzaam
werknemers als gevolg van acquisities werd deels tenietgedaan
in de premix- en speciaalvoerindustrie, 25% in de
door de afstoting van de fokactiviteiten van Euribrid en
vleesverwerkende industrie in Spanje (Sada en Inga Food),
daaraan gerelateerde R&D, door de afstoting van Trouw
27% in mengvoerbedrijven en diervoeding Canada, 15%
Nutrition Frankrijk en door de herstructurering bij Hendrix UTD
in visvoerbedrijven en 3% in research & development,
in Nederland.
hoofdkantoren en shared service centres. Circa 33,4% van alle Nutreco-medewerkers werkte in Spanje, 14,8% in Canada en
Het aantal vrouwelijke medewerkers bij Nutreco bedroeg
11,4% in Nederland. Het percentage medewerkers in elk van de
2.498 (27%). Het percentage medewerkers in leidinggevende
overige landen lag beneden de 10%. Alleen in China en Chili lag dit boven de 5%. Het ziekteverzuim bedroeg in 2007 voor heel Nutreco 3,8% (2006: 4,5%). Het aantal ongevallen (LTI’s) was 219 (2006: 264). De LTI-frequentie wordt uitgedrukt in het aantal ongevallen per miljoen gewerkte uren en bedroeg 15,3, tegenover 16,3 in 2006. Nutreco heeft in 2007 geen dodelijke ongevallen gekend. Nutreco houdt vast aan haar uiteindelijke doelstelling het aantal ongevallen op het werk tot nul terug te dringen. Cijfers over leeftijd, aantal dienstjaren, ziekteverzuim, LTI’s en scholing hebben betrekking op alle ondernemingen die per 31 december 2007 hetzij door Nutreco worden geëxploiteerd, hetzij eigendom zijn van Nutreco (50% of meer).
44 - Human resources
Research en development R&D is van levensbelang voor Nutreco. Ze is de bron van
De nauwe contacten tussen de onderzoekscentra en de
nieuwe kennis, beter inzicht, innovatieve concepten en
Nutreco-bedrijven zorgen voor een regelmatige uitwisseling
producten, technologische vooruitgang, betere dienstverlening,
van ideeën en kennis. Daarnaast onderhouden speciaal
en verbeterde kwaliteit en prestaties. Alles samen leidt dit
daarvoor aangewezen personen in de onderzoekscentra en
uiteindelijk tot voedzame, gunstig geprijsde voedingsproducten.
in de Nutreco-bedrijven een stroom van informatie in beide richtingen om te garanderen dat de behoeften en beperkingen
De R&D-centra van Nutreco bieden werk aan circa 200
van Nutreco-afnemers alsook de marktvereisten goed in
hooggekwalificeerde mensen van diverse nationaliteiten. De
het oog worden gehouden zodat de R&D-activiteiten daar
R&D-activiteiten zijn gericht op de voerproductietechnologie,
optimaal op aansluiten.
het onderzoeken van potentiële grondstoffen, en vleesverwerking en voedselproductie.
De R&D-centra van Nutreco vullen hun onderzoek aan via links met academische en zelfstandige kenniscentra. De onderzoekers van Nutreco bezoeken regelmatig congressen over de hele
Nutreco’s onderzoekscentra
wereld, waar ze hun onderzoeksresultaten presenteren. Ook publiceren ze resultaten van hun onderzoek in internationale
Nutreco’s onderzoek met betrekking tot dieren en voeding
wetenschappelijke tijdschriften. Nutreco’s R&D streeft naar
wordt uitgevoerd in zes onderzoekscentra en een proeffabriek.
wetenschappelijke validiteit en commerciële toepasbaarheid.
Deze onderzoeksfaciliteiten zijn gevestigd in Canada, Nederland en Spanje. Het onderzoek richt zich op de voeding en teelt
Nutreco’s R&D geniet een wereldwijde reputatie. Het
van varkens, kippen, konijnen, herkauwers en kalveren.
respect dat het R&D-team heeft verworven, weerspiegelt
Tevens verricht Nutreco onderzoek om haar kennis over
zich bijvoorbeeld in de kwaliteitsvolle deelname aan de
voedingsproductie te vergroten. Al deze onderzoeksactiviteiten
InnoVision-conferentie in combinatie met de door Nutreco
worden ondersteund door laboratoria van Nutreco.
georganiseerde tweejaarlijkse Agri Vision-conferentie. Tijdens de InnoVision-conferentie komen agro-economische
Nutreco’s onderzoeksactiviteiten met betrekking tot visvoer
experts en wetenschappers uit de belangrijkste geografische
worden aangestuurd vanuit een onderzoekscentrum in
regio’s samen om prioriteiten voor innovatie vast te stellen
Noorwegen. Deze activiteiten worden ondersteund door een
en onderwerpen te bespreken zoals het evenwicht tussen
laboratorium en een proeffabriek voor voertechnologie op
grondstoffen voor voer, voedsel en brandstof.
dezelfde locatie en een onderzoeksfaciliteit voor visvoer in de omgeving. In Italië is een tweede onderzoeksfaciliteit voor
In 2007 bedroegen de uitgaven voor research en development
visvoer gevestigd. Er wordt onderzoek verricht naar zalm- en
EUR 17,7 miljoen.
forelvoer, en naar voer voor vissoorten zoals zeebrasem, zeebaars, yellowtail, tarbot en soorten die nieuw zijn binnen de aquacultuur zoals kabeljauw en tonijn.
Research en development in 2007 Hierna worden een aantal onderzoeksprojecten besproken die
Nutreco’s researchnetwerk
in 2007 in de R&D-centra van Nutreco zijn uitgevoerd.
De R&D-activiteiten van Nutreco vormen een waardevolle brug
De R&D-activiteiten van Nutreco met betrekking tot dieren en
tussen de werelden van de wetenschap, de agricultuur, de
voedingsproducten richten zich op drie belangrijke gebieden:
aquacultuur en de voedingsindustrie. •
Voerevaluatie/voertechnologie
Het door Nutreco uitgevoerde internationale onderzoek omvat
•
Voeringrediënten voor jonge dieren & overgangsperioden
een breed gamma van wetenschappelijke disciplines. Het
•
Kwaliteitsconcepten inzake voedingsproductie
onderzoeksteam bestaat uit voedingsdeskundigen, dierenartsen, dierfysiologen, microbiologen en technologische experts.
Research en development - 45
Het op vis gerichte onderzoeksprogramma van Nutreco is
rantsoenberekeningsmodellen verwerkt, die ook de nieuwste
onderverdeeld in drie belangrijke gebieden:
wetenschappelijke inzichten in de pensvertering bevatten. Het resultaat van de innovatie is een sterk verbeterde
•
Voedingsbehoeften van de vis, met bijzondere aandacht
rantsoenberekening, waardoor melkveehouders efficiënter en
voor het aspect duurzaamheid
veiliger kunnen produceren.
•
Gezondheid van de vis
•
Productie van visvoer
Het R&D-team van Nutreco Canada heeft het Newton®-model ontwikkeld, dat de effecten van pensactieve voeradditieven
Deze aandachtsgebieden dienen samen een breder doel,
met de ingrediëntenmatrix van rantsoenberekening
namelijk verhoging van de duurzaamheid van de agricultuur
verbindt. Hierdoor kunnen formulatoren het gebruik van
en aquacultuur door op de meest efficiënte wijze gebruik te
steeds duurdere energie- en eiwitleverende grondstoffen
maken van alle beschikbare grondstoffen voor de productie
optimaliseren. Newton® kent een financiële waarde toe aan
van veilige, doelmatige voeders die de overleving, gezondheid
elk belangrijk voeradditief wat betreft de voordelen die dat
en groei van boerderijdieren en kweekvis ondersteunen en
voor de boer oplevert. Het Canadese team heeft ook het
hoogwaardige voeding voor de mens opleveren.
Watson®-model ontwikkeld, dat in de varkensteelt van belang is om het hoogste financiële rendement te behalen op de door de producent gedane investeringen, waarbij rekening wordt
Nutreco’s R&D ten behoeve van dieren en voeding
gehouden met factoren op het gebied van de genetica, de
Voerefficiëntie voor leghennen
Monitoring leidt tot voerverbetering voor gespeende
Onderzoekers van het Poultry and Rabbit Research Centre
biggen
(PRRC) onderzochten de mogelijkheid om de samenstelling
Het Swine Research Centre (SRC) heeft samen met
van het voer dat overdag wordt gegeven aan te passen aan de
een gespecialiseerde apparatuurfabrikant gewerkt aan
eiproductiefase, bijvoorbeeld door het gehalte aan calcium te
de ontwikkeling van een uniek voederstation dat het
verhogen tijdens de vorming van de eierschaal.
voeropnamegedrag van individuele biggen bijhoudt. Trouw
accommodatie en het milieu alsook het voer.
Nutrition International, Hendrix en Nanta zijn de in 2007 Bevordering van een gezond darmstelsel bij konijnen
verworven kennis al aan het toepassen. Nutreco Canada zal de
Onderzoekers van het PRRC hebben de effecten van Fibosel
informatie vanaf 2008 gebruiken.
op de prestaties van konijnen getest. De resultaten wijzen erop dat Fibosel aanbevolen kan worden voor gebruik in
Evaluatie van het gebruik van bijproducten van de
konijnenvoer ter verbetering van de productie.
biobrandstofproductie voor varkens en pluimvee Het PRRC heeft de toevoeging van glycerol en een ander
Innovaties in rantsoenberekeningen
bijproduct van de biobrandstofproductie, distillers dried grain
In samenwerking met het Bllg, een Nederlands laboratorium
solubles (DDGS), in leghendiëten geëvalueerd. De resultaten
voor grond- en gewasonderzoek, heeft het Ruminant
wezen erop dat de juiste hoeveelheid toegevoegde glycerol
Research Centre (RRC) een snellere, nauwkeurigere methode
een verhoogde voeropname tot gevolg had, wat resulteerde in
ontwikkeld voor het analyseren van de voedingswaarde
een lichte stijging van de productiviteit. Toevoeging van DDGS
van kuilgras. Het RRC heeft de resultaten van de evaluaties
uit tarwe kan een aanzienlijke verhoging van de productiviteit
van kuilgras uit vele Europese landen in de meest recente
tot gevolg hebben.
46 - Research en development
Ondersteunend zorgvuldig gebruik van antibiotica
stellen manieren te vinden om meer sojameel te gebruiken.
Het SRC heeft samen met Selko, dat deel uitmaakt van Trouw
Tegelijkertijd heeft Skretting beloofd sojameel uitsluitend
Nutrition International, een combinatie van biologische en
te betrekken van bronnen die niet verbonden zijn met de
middellangketenige vetzuren ontwikkeld die een stabiliserende
vernietiging van het regenwoud.
werking heeft op de darmflora van biggen. Selko-4-Health wordt toegevoegd aan het drinkwater en draagt bij aan
Skretting heeft het voornemen uitgesproken een voorname
voorkoming van deze overgangsproblemen, waardoor er
bijdrage te leveren aan waardeketens die nettoproducenten
minder noodzaak is om op antibiotica terug te vallen.
van viseiwit zijn. In 2007 hebben het ARC en Skretting Noorwegen proeven uitgevoerd in het Centre for Aquaculture
Innovaties in de verpakking van voedingsartikelen
Competence, een zelfstandige onderzoeksinstelling met een
Keuzemogelijkheden qua verpakkingsmateriaal zijn onder
schaalgrootte vergelijkbaar met die van een commerciële
meer verschillende vormen van trays, folie, zakken, kartons en
zalmkwekerij. Aan de hand van deze proeven worden de
metaal gecombineerd met verpakkingsomstandigheden zoals
mogelijkheden voor Skretting-voeders geëvalueerd om 1 kg
zuurstofdoorlatend, vacuüm en aangepaste atmosfeer. Voor
zalm te produceren met voer waarvan de productie minder
optimale voedselveiligheid zouden kant-en-klare en direct
dan 1 kg wilde vis vergt.
opwarmbare producten ideaal gezien in de verpakking moeten worden gekookt. Ook zouden de verpakkingsmaterialen
Het ARC werkt samen met universiteiten en onderzoekscentra
geschikt moeten zijn voor hergebruik.
in Spanje en Italië bij het testen van plantaardige grondstoffen en het optimaliseren van voerformules voor zeebaars en zeebrasem. De tot op heden geboekte resultaten hebben
Nutreco’s R&D ten behoeve van vis en visvoer
Skretting in staat gesteld het productievolume van baars- en brasemvoer te verdubbelen zonder de benodigde hoeveelheid vismeel te verhogen.
Vooruitgang met duurzame visvoerproductie Verbetering van de duurzaamheid van de viskwekerij door
In november 2007 zijn ARC-onderzoekers gestart met een
verbetering van de duurzaamheid van de visvoerproductie is
reeks proeven om de duurzaamheid van foreldiëten te
de allerbelangrijkste doelstelling van het Skretting Aquaculture
verbeteren.
Research Centre (ARC). Er is sprake van gestage vooruitgang, die door de jaren heen al veel vruchten heeft afgeworpen.
Nieuw voer voor tonijn
Gedurende de periode 2004-2007 is het productievolume bij
Door het ARC ontwikkelde en gepatenteerde voerblokken
Skretting Salmon Feed met bijna 30% gestegen terwijl het
voor tonijn bieden de mogelijkheid om de duurzaamheid van
gebruik van vismeel en visolie in absolute termen is gedaald.
de tonijnkweek aanzienlijk te vergroten. De gangbare praktijk tot dusver is het gebruik van gevangen wilde vis als voeding
Verschillende projecten in 2007 hebben verder bijgedragen
voor tonijn. In 2007 heeft het ARC goedkope apparatuur
aan deze vooruitgang met betrekking tot zalm, zeebaars,
ontwikkeld voor de commerciële productie van voerblokken.
zeebrasem en tonijn.
Hierop zijn patenten aangevraagd. In 2008 zal in Australië gestart worden met proeven op commerciële basis.
De potentiële toevoeging van sojameel aan zalmvoer is beperkt omdat het de darmfunctie van de zalm verzwakt.
Active Nutrition: visvoer op maat van de behoeften
Onderzoek door Skretting ARC heeft de oorzaak hiervan
De in het ARC opgebouwde kennis over de voedingsbehoeften
aan het licht gebracht. Deze kennis zal onderzoekers in staat
van zalm en de eigenschappen van diverse voeringrediënten
Research en development - 47
uitbraak van een infectieziekte of verwachte stressgerelateerde verzwakking van het immuunsysteem kunnen zijn, bijvoorbeeld als gevolg van hogere temperaturen, of het behandelen en sorteren van de vis. Specifieke voeding voorziet de vis van voedingstoffen die hem helpen te herstellen van de gevolgen van een bepaalde ziekte of aantasting van het milieu. Elke specifieke voerformule wordt ontwikkeld met een specifieke ziekte of specifiek milieuprobleem in gedachten. In 2007 heeft Skretting verschillende gezondheidsgerelateerde visvoeders gelanceerd die gebaseerd waren op het Active Nutrition-concept: Protec en React PD voor zalm, Protec en React Winter voor zeebrasem. werd samengebracht in het nieuwe Skretting-concept ‘Active
Protec valt in de categorie van proactieve voeding. Het
Nutrition’. Active Nutrition-voeders worden onderverdeeld
bestaat uit nieuwe bestanddelen die de weerstand tegen
in drie categorieën: geoptimaliseerde voeding, proactieve
infecties verhoogt en de gezondheid van het darmstelsel
voeding en specifieke voeding.
bevordert, terwijl de standaardingrediënten dezelfde immuunsysteemversterkende en wondgenezende werking
Geoptimaliseerde voeding is samengesteld om goede
hebben die voorgaande Skretting-voeders kenmerkten. React
prestaties te verkrijgen van gezonde vis die in gunstige
PD is voer voor specifieke voeding dat speciaal geformuleerd
omstandigheden wordt gekweekt. Proactieve voeding bereidt
is ter ondersteuning van de vis bij het herstellen van de
de vis voor op moeilijkere tijden in de toekomst. Dat zou de
gevolgen van aantasting van de alvleesklier door een virus dat
Onderzoekscentra Nutreco Canada Agresearch
Ruminant Research Centre
Nutreco Canada heeft een onderzoekscentrum van 325
Het Ruminant Research Centre (RRC) in Nederland beschikt
hectare groot dat zich toelegt op verschillende diersoorten. Het
over accommodatie voor een vaste onderzoekskudde van
centrum heeft gescheiden units voor vleeskuikens, leghennen,
140 melkkoeien en heeft expertise op het gebied van
kalkoenen, varkens en melkvee. Het centrum is Canada’s
voermanagement en voeding voor melkvee, vleeskoeien en
grootste particuliere onderzoeksfaciliteit en een van de
schapen. In 2007 werden de faciliteiten van het RRC middels
grootste in Noord-Amerika.
een ingrijpende verbouwing uitgebreid en opgewaardeerd. De kudde, die voorheen uit maximaal 80 runderen bestond,
Poultry and Rabbit Research Centre
werd vergroot. Geautomatiseerde ruwvoerboxen houden de
Het Poultry and Rabbit Research Centre (PRRC) in Spanje
voeropname van elke koe bij en hebben een eind gemaakt aan
beschikt over uitstekende faciliteiten voor onderzoek
het handmatig voeren.
naar vleeskuikenouderdieren, vleeskuikens, leghennen en konijnen. Een speciale eenheid verricht onderzoek op het
Swine Research Centre
gebied van fysiologische processen en vertering. Voorts
Het Swine Research Centre (SRC) in Nederland beschikt
richt het onderzoeksteam zich op de optimalisering van
over een vaste groep zeugen, biggen en mestvarkens.
huisvestingssystemen voor dieren. Een experimentele
Een speciale eenheid is uitgerust voor onderzoek op het
voerfabriek op dezelfde locatie levert voer voor deze
gebied van fysiologische processen en vertering. Er wordt
onderzoeksactiviteiten.
gebruikgemaakt van varkensidentificatiesystemen om individueel voeropnamegedrag en prestaties te volgen en om
Research Feed Plant
voederregimes vanaf de bigfase te bepalen.
De Research Feed Plant in Nederland produceert testvoer voor het Swine Research Centre en het Ruminant Research
Food Research Centre
Centre. De fabriek wordt ook gebruikt voor de ontwikkeling
Het Food Research Centre (FRC) in Spanje houdt zich bezig
van productietechnologieën en de evaluatie van nieuwe
met de ontwikkeling van vleesverwerkingstechnologieën,
grondstoffen, zoals bijproducten afkomstig uit de
nieuwe producten en innovatieve verpakkingen. Terwijl de
biobrandstofindustrie. Dit is vooral belangrijk met het oog op
researchactiviteiten al in volle gang waren, werd het FRC in
het huidige grondstoffenklimaat.
2007 afgewerkt en officieel geopend. De onderzoeksfaciliteiten
48 - Research en development
momenteel huishoudt onder Atlantische zalm in Europa. React
verricht. Deze combinatie van gegevens geeft een beter inzicht
Winter is speciaal geformuleerd voor zeebrasem die te lijden
in de veiligheid van grondstoffen.
heeft van ‘winterziekte’, een syndroom dat gelinkt wordt aan lage watertemperaturen.
NIR-analyse is een snelle manier om gegevens te verkrijgen over bijvoorbeeld het gehalte aan eiwit, vocht, vet en vetzuren, en
Deze voerproducten zijn eerst in Noorwegen op de markt
over verteerbaar eiwit uit grondstoffen variërend van vismeel
gebracht en bleken zo succesvol dat de productievolumes
tot maïsglutenmeel en visoliën. Alle voerfabrieken van Skretting
moesten worden verhoogd om aan de vraag te voldoen.
gebruiken dezelfde NIR-instrumenten als kwaliteitsgarantiestap
Ze waren eveneens succesvol in het Verenigd Koninkrijk,
en elk instrument is gekalibreerd op basis van dezelfde
Spanje en Italië. Het Active Nutrition-concept zal de komende
referentiemethoden zodat de testresultaten vergelijkbaar zijn.
maanden in andere voersoorten en andere landen worden geïntroduceerd. Uitwisseling van analysegegevens verhoogt de veiligheid van grondstoffen Skretting ARC heeft samen met het Nutreco-laboratorium MasterLab en de toeleverancier van NIR-analyseapparatuur (Near Infrared Reflectance) gewerkt aan de ontwikkeling van een nieuw gegevensuitwisselingssysteem. Dit systeem, genaamd Remote Internet NIR Analysis (RINA), combineert de resultaten van de grondstoftesten die door NIR-instrumenten in alle voerfabrieken van Skretting in de gehele wereld zijn
omvatten een proeffabriek, een keuken, een panelkamer voor
onderzoekers in staat om driemaal zo veel diëten tegelijkertijd te
proefsessies en een microbiologisch laboratorium.
onderzoeken als mogelijk was in de oude faciliteit.
Skretting Aquaculture Research Centre
Het ARC-laboratorium voert analyses uit van grondstoffen alsook
Het Skretting Aquaculture Research Centre (ARC) in Noorwegen
van eindproducten van de voerproductie en viskweek. Analyses
beschikt over een station voor visonderzoek, een analytisch
betreffen onder andere proximate samenstelling, fysieke en
laboratorium en een proeffabriek voor voertechnologie.
nutritionele kwaliteit, carotenoïden, aminozuren en vetzuren,
Daarnaast werkt het ARC nauw samen met verscheidene
en controle op mogelijk aanwezige ongewenste stoffen. De
andere onderzoeksinstellingen in de gehele wereld.
kwaliteit en samenstelling van grondstoffen, voersoorten en vis worden gecontroleerd met behulp van moderne en snelle
Experimentele diëten worden hetzij in ARC-stations,
analysemethoden zoals Near Infrared Reflectance Spectroscopy
hetzij extern getest en geëvalueerd. Zo wordt in het
(NIRS). Het laboratorium fungeert tevens als het centrale
visonderzoeksstation van het ARC onderzoek gedaan naar groei
laboratorium voor de werkmaatschappijen van Skretting. De
en verteerbaarheid onder streng omschreven en gecontroleerde
analyseactiviteiten zijn geaccrediteerd volgens de internationaal
milieuomstandigheden in zowel zoet water als zeewater, vanaf
erkende norm NS-EN ISO 17025.
de ei- en larvefase tot en met oogstbare vis. De multifunctionele proeffabriek voor voertechnologie In 2007 gedane investeringen in het ARC omvatten onder andere
maakt optimalisering van apparatuur en processen mogelijk.
een aanzienlijke opwaardering van de faciliteiten. Het resultaat
Ze biedt faciliteiten voor het experimenteren met nieuwe
hiervan is dat vanaf januari 2008 alle proeven zullen worden
productiemethoden en voeringrediënten, en produceert
uitgevoerd in op land geplaatste tanks. Dat geldt ook voor
testvoermonsters. In 2007 werden er investeringen gedaan in
proeven met volwassen vissen die voorheen in zeekooien werden
een hypermoderne testextruder, waarmee het ARC op geheel
uitgevoerd. Dankzij deze maatregel hebben onderzoekers een
nieuwe wijze voerproductieonderzoek kan verrichten.
betere controle over factoren als temperatuur en licht, en kunnen ze overgebleven voer verzamelen voor een nauwkeurigere
Het ARC biedt een goede illustratie van de internationale
berekening van de voerconversieratio’s. Voorts heeft Skretting
aard van het onderzoek binnen Nutreco. De 65 werknemers
ARC in 2007 geïnvesteerd in volledig nieuwe faciliteiten voor
vertegenwoordigen negen nationaliteiten. Bovendien werken er
forelvoerproeven in Italië. Deze nieuwe faciliteiten stellen
bijna evenveel mannen als vrouwen. Research en development - 49
Beheersaspecten
Corporate governance De Nederlandse Corporate Governance Code (de ‘Code’) is op
het maatschappelijke aandelenkapitaal en resulterend in de
1 januari 2004 van kracht geworden. Conform de Code wordt
terugbetaling van een bedrag van EUR 171 miljoen aan de
dit hoofdstuk ‘Corporate governance’ als apart agendapunt
houders van gewone aandelen, goedgekeurd op een op 24
ter bespreking voorgelegd op de op 15 april 2008 te houden
mei 2007 gehouden Buitengewone Algemene Vergadering van
Algemene Vergadering van Aandeelhouders (AVA).
Aandeelhouders.
De voornaamste punten waarop de Vennootschap afwijkt van
De Vennootschap zal elke belangrijke wijziging in de structuur
de Code, zijn de volgende:
van corporate governance van de Vennootschap en in de naleving van de Code door de Vennootschap als apart
•
Benoeming van de leden van de Raad van Bestuur
agendapunt ter bespreking en goedkeuring blijven voorleggen
voor een (her)benoemingsperiode van maximaal vier
aan de Algemene Vergadering van Aandeelhouders.
jaar. De huidige leden van de Raad van Bestuur zijn allen benoemd vóór invoering van de Code en de Vennootschap is gebonden aan arbeidsovereenkomsten voor onbepaalde tijd. De Vennootschap is voornemens de
Raad van Bestuur
bestpracticebepaling van een mandaat voor maximaal vier jaar voor nieuw te benoemen leden op te volgen. •
Beperking van de ontslagvergoeding tot het vaste deel
Samenstelling en verdeling van de werkzaamheden
van de bezoldiging over een jaar. De huidige leden van de Raad van Bestuur zijn allen benoemd vóór invoering
De Raad van Bestuur bestaat thans uit drie leden: de heer W.
van de Code en de Vennootschap is gebonden aan de
Dekker, CEO, de heer J. Steinemann, COO, en de heer C. van
arbeidscontracten en de daarin bepaalde voorwaarden
Rijn, CFO.
inzake ontslagvergoeding. De Vennootschap is voornemens deze bestpracticebepaling op te volgen voor
W. Dekker (1956)
nieuw te benoemen leden.
Nederlander Voorzitter van de Raad van Bestuur en Chief Executive Officer
Voor het gemak wordt in dit verslag over corporate
Benoemd: 1 juli 2000
governance, waar praktisch mogelijk, de volgorde aangehouden van de bestpracticebepalingen zoals deze in de
De heer W. Dekker begon zijn loopbaan in de Groep in 1983
Code staan vermeld en wordt aangegeven in welke mate de
als Research and Development Manager van de visactiviteiten
Vennootschap de bestpracticebepalingen van de Code toepast.
van Trouw International. Van 1988 tot 1991 gaf hij leiding aan de Chileense activiteiten. Na zijn terugkeer naar Nederland bekleedde hij de functie van Managing Director Europa en
Naleving van de Code
Zuid-Amerika van de aquacultuuractiviteiten, waarna hij in 1993 werd benoemd tot Managing Director van BP Nutrition Aquaculture. Op 1 januari 1996 trad hij toe tot de Raad van
Wijzigingen in de structuur van corporate governance
Bestuur van Nutreco. Op 1 januari 1999 werd hij benoemd tot Chief Operating Officer en op 1 juli 2000 tot Chief Executive Officer.
Na uitkering van een buitengewoon tussentijds dividend in contanten (‘superdividend’) van EUR 9 per gewoon aandeel
De heer W. Dekker voltooide een masteropleiding in
en de inkoop van eigen aandelen die in 2006 op EUR 50
zoötechnologie aan de Landbouwuniversiteit Wageningen.
miljoen zijn gewaardeerd, werd een tweede stap naar verdere optimalisering van de vennootschappelijke balans,
De heer W. Dekker is lid van de Raad van Commissarissen en
bestaande uit een verhoging gevolgd door een verlaging van
het Audit Committee van Macintosh Retail Group N.V.
50 - Beheersaspecten: corporate governance
De heer W. Dekker is lid van de Raad van Advies van
Aandeelhouders. Op de AVA van 2002 heeft de Raad van
Uitgevende Instellingen Euronext Amsterdam.
Commissarissen afgesproken dat geen gebruik zal worden gemaakt van de mogelijkheid tot het doen van een bindende
J.B. Steinemann (1958)
voordracht behalve in buitengewone omstandigheden, zoals
Duitser
bij een dreigende overname.
Lid van de Raad van Bestuur en Chief Operating Officer Benoemd: 16 november 2001 De heer J.B. Steinemann deed zijn ervaring op in verkoop,
Goedkeuring van operationele en financiële doelstellingen en strategie
marketing, planning en strategie en algemeen management bij Unilever in Duitsland en het Verenigd Koninkrijk, Fuchs Spices
Zoals gebruikelijk binnen de Vennootschap heeft de Raad van
in Duitsland en Eridania Beghin-Say in Duitsland en Frankrijk.
Bestuur de volgende zaken aan de Raad van Commissarissen
Vóór zijn toetreding tot Nutreco was hij voorzitter en CEO van
voorgelegd: (a) het strategische plan van de Vennootschap,
Loders Crocklaan en van VOC, een onderdeel van de Unilever
(b) de doelstellingen gericht op uitvoering van de
Groep.
overeengekomen strategie en (c) de te gebruiken parameters voor het meten van de geleverde prestaties.
De heer J.B. Steinemann studeerde economie en bedrijfskunde aan de European Business School in Wiesbaden, Londen en
Strategie
Parijs.
Na afronding van het in 2004 aangekondigde strategische plan ‘Rebalancing for Growth’ werd het verslagjaar
De heer J.B. Steinemann is lid van de Raad van Commissarissen
gekenmerkt door een aantal acquisities die gericht waren op
van Dörken AG (Duitsland) en Plukon Royale B.V., en lid van
het ‘Groei’-onderdeel van de strategie met betrekking tot de
het Bestuur van de Nederlands-Duitse Kamer van Koophandel.
vennootschappelijke kernactiviteiten diervoeding en visvoer. De in februari aangekondigde acquisitie van premixfabrieken
C.J.M. van Rijn (1947)
van BASF in het Verenigd Koninkrijk, Polen, Italië, de
Nederlander
Verenigde Staten, Mexico, Guatemala, China en Indonesië
Lid van de Raad van Bestuur en Chief Financial Officer
werd op 31 oktober na ontvangst van de onvoorwaardelijke
Benoemd: 16 november 2001
toestemming van de Europese Commissie afgerond. Op 22 mei werd de acquisitie aangekondigd van Maple Leaf Animal
De heer C.J.M. van Rijn begon zijn loopbaan in 1974 bij
Nutrition, de marktleider in mengvoer en premixen in Canada
Nutricia (thans onderdeel van de Danone Groep), waar hij
met aantrekkelijke posities in de Verenigde Staten. Na de
verschillende financiële en marketingfuncties bekleedde. In
verkoop van het visvoeronderdeel van het bedrijf aan Cooke
1985 trad hij toe tot Verto als Financieel Directeur van de
Aquaculture werd de transactie op 20 juli afgerond. Daarnaast
staalkabeldivisie. In 1991 stapte hij over naar de McCain Group
verwierf de Vennootschap de resterende aandelen van 40%
als CFO van McCain Foods Northern Europe. Van 1997 tot
in haar Mexicaanse premixbedrijf Tenusa en een belang van
2001 was hij CFO van Sara Lee Meats Europe, een divisie van
51% in een joint venture met Interkim, een toonaangevende
de Sara Lee Corporation. Op 16 november 2001 werd hij tot
producent van premixen en speciaalvoer in Turkije.
Chief Financial Officer benoemd. De verkoop van het fokkerijbedrijf Euribrid aan Hendrix De heer C.J.M. van Rijn studeerde economie en Nederlands
Genetics B.V. werd in juni afgerond.
recht aan de Erasmus Universiteit van Rotterdam. Operationele en financiële doelstellingen – Begroting De heer C.J.M. van Rijn is lid van de Raad van Commissarissen
De operationele en financiële doelstellingen van Nutreco
van Farm Frites Beheer B.V. (Oudenhoorn, Nederland) en van
worden neergelegd in de begroting. De Raad van Bestuur
de Raad van Toezicht van het HagaZiekenhuis in Den Haag.
bepaalt het kader en de voornaamste doelstellingen van de begroting. Begrotingen van de operationele bedrijven van
De Raad van Bestuur wordt benoemd door de Algemene
Nutreco worden door de bedrijven zelf opgesteld, aan de
Vergadering van Aandeelhouders op voordracht van de
Raad van Bestuur voorgelegd en waar nodig door de laatste
Raad van Commissarissen, waarbij de laatste aangeeft of de
aangepast om aan de doelstellingen van Nutreco te voldoen.
voordracht al dan niet bindend is. Het bindende karakter van
De begroting voor 2008 werd ter goedkeuring voorgelegd aan
de voordrachten kan worden ontnomen met een gewone
de Raad van Commissarissen, die deze op de vergadering van
meerderheid van stemmen op de Algemene Vergadering van
december 2007 heeft goedgekeurd.
Beheersaspecten: corporate governance - 51
Risicomanagement en interne beheersing
Ethische Gedragscode van Nutreco verbiedt werknemers en directieleden om geschenken van commerciële waarde voor zichzelf of voor hun familieleden aan te nemen, om voordelen
Nutreco onderhoudt operationele en financiële
te bieden aan derden ten nadele van de Vennootschap of
risicomanagementsystemen en -procedures en beschikt
om te profiteren van zakelijke mogelijkheden die Nutreco
over beheersings- en rapportagesystemen en -procedures.
toekomen. Geen der leden van de Raad van Bestuur is
Ze bezit een Ethische Gedragscode, die sinds 2001 in het
leverancier van goederen of (anders dan als vereist voor de
Corporate Social Responsibility Report gepubliceerd wordt.
invulling van hun functie) van diensten aan de Vennootschap
Sinds 2004 wordt de Ethische Gedragscode op de website van
of haar dochterondernemingen. In het verslagjaar zijn er geen
Nutreco geplaatst (www.nutreco.com). De Code bevat een
tegenstrijdige belangen tussen leden van de Raad van Bestuur
paragraaf over de ‘klokkenluidersregeling’. Op naleving van
en Nutreco of haar dochterondernemingen gerapporteerd.
de Code wordt toegezien door de Compliance Officer van de Vennootschap.
Leningen of garanties In control statement van de Raad van Bestuur
Nutreco heeft als beleid geen leningen of garanties te verstrekken aan de leden van de Raad van Bestuur.
Voor het ‘in control statement’ van de Raad van Bestuur en nadere gegevens over de risicomanagement- en beheersingsen rapportagesystemen en -procedures wordt verwezen naar
Raad van Commissarissen
de paragraaf ‘Risicomanagement en interne beheersing’ van dit verslag (blz. 68).
Samenstelling en verdeling van de werkzaamheden
Gevoeligheid van de resultaten voor externe factoren en variabelen
De Raad van Commissarissen bestaat thans uit vijf leden, die door de Algemene Vergadering van Aandeelhouders voor een termijn van vier jaar worden benoemd en die voor maximaal
Hiervoor wordt verwezen naar het hoofdstuk ‘Risicoprofiel’
twee volgende zittingstermijnen van vier jaar kunnen worden
van dit verslag (blz. 65).
herbenoemd. De heer R. Zwartendijk treedt op als voorzitter en de heer L.J.A.M. Ligthart is vicevoorzitter. De heren Y. Barbieux, J.M. de Jong en J.A.J. Vink zijn lid van de Raad van
Mandaten bij derden
Commissarissen. De mandaten van de heer R. Zwartendijk en de heer J.M. de Jong liepen af op de datum van de AVA in
Aanvaarding van een maximum van twee mandaten als lid van
april 2007. De heer R. Zwartendijk werd herbenoemd voor een
de Raad van Commissarissen of één mandaat als voorzitter
derde (en laatste) termijn van vier jaar, die afloopt op de AVA
van de Raad van Commissarissen van een beursgenoteerde
van 2011. De heer J.M. de Jong werd herbenoemd voor een
onderneming vereist de voorafgaande goedkeuring van de
tweede termijn van vier jaar, die ook afloopt op de AVA van
Raad van Commissarissen ter voorkoming van tegenstrijdige
2011. Na hun herbenoeming werden de heer R. Zwartendijk
belangen en reputatierisico’s. Andere benoemingen van
en de heer J.M. de Jong door de Raad van Commissarissen
aanzienlijk belang dienen aan de Raad van Commissarissen
herkozen als respectievelijk voorzitter van de Raad van
te worden gemeld. Leden van de Raad van Bestuur zijn ook
Commissarissen en lid van het Remuneration Committee en als
bestuurslid van een aantal operationele vennootschappen van
voorzitter van het Remuneration Committee.
Nutreco. De Raad van Commissarissen heeft als taak toezicht uit te oefenen op het beleid van de Raad van Bestuur, op
Tegenstrijdige belangen
de werking en integriteit van de interne beheersings- en risicomanagementsystemen en -procedures ingesteld door
Alle leden van de Raad van Bestuur zijn in dienst van
de Raad van Bestuur en op de algemene gang van zaken
Nutreco Nederland B.V., een dochtermaatschappij van
binnen Nutreco en de met haar verbonden ondernemingen,
Nutreco Holding N.V. Als onderdeel van de voorwaarden
en de Raad van Bestuur bij te staan met advies conform de
van hun arbeidscontract hebben zij zich verplicht niet in
in de Nederlandse Corporate Governance Code vermelde
concurrentie te treden met de activiteiten van Nutreco. De
bestpracticebepalingen.
52 - Beheersaspecten: corporate governance
Daarnaast zijn een aantal (materiële) besluiten van de Raad
De heer L.J.A.M. Ligthart voltooide een masteropleiding aan
van Bestuur, zoals bepaald door de wet, de Statuten en het
de Universiteit van Tilburg, studeerde af in economie aan het
reglement van de Raad van Commissarissen, onderworpen
Europa College en volgde het Stanford Executive Program. Hij
aan de voorafgaande goedkeuring van de Raad van
heeft verschillende managementfuncties vervuld bij DSM, waar
Commissarissen.
hij vanaf 1988 tot zijn terugtreden in 2001 lid was van de Raad van Bestuur, meest recentelijk als vicevoorzitter.
Reglement
Y. Barbieux (1938) Fransman
Sinds 1997 maakt de Raad van Commissarissen gebruik van
Benoemd: 24 juni 1998
een reglement als basis voor het eigen functioneren en de
Herbenoemd op de AVA van 18 mei 2006 voor een derde en
relaties met de Raad van Bestuur. Dit reglement is door de
laatste termijn van vier jaar, die afloopt op de AVA van 2010
Raad van Commissarissen geactualiseerd op de vergadering van 18 februari 2004. Het reglement is op de website van
Voorzitter van de Raad van Bestuur van Elsa Consultants S.A.
Nutreco geplaatst (www.nutreco.com).
(Zwitserland), bestuurslid van Micro Consulting (Zwitserland), ARC International (Frankrijk), Claranor (Frankrijk), Poweo S.A. (Frankrijk) en Voluntis S.A. (Frankrijk)
Informatie over de Raad van Commissarissen
De heer Y. Barbieux studeerde af als ingenieur aan de Ecole Centrale des Arts et Manufactures in Parijs en behaalde
R. Zwartendijk (1939)
een MBA aan de Harvard Business School. Hij heeft diverse
Nederlander
managementfuncties bekleed bij Nestlé.
Voorzitter Benoemd: 29 januari 1999
J.M. de Jong (1945)
Herbenoemd op de AVA van 26 april 2007 voor een derde en
Nederlander
laatste termijn van vier jaar, die afloopt op de AVA van 2011
Benoemd: 28 augustus 2003 Herbenoemd op de AVA van 26 april 2007 voor een tweede
Voorzitter van de Raad van Commissarissen van Blokker
termijn van vier jaar, die afloopt op de AVA van 2011
Holding B.V. en Koninklijke Numico N.V. (tot 30 september 2007), lid van de Raad van Commissarissen van Randstad
Voorzitter van de Raad van Commissarissen van Cementbouw
Holding N.V., bestuursvoorzitter van de Stichting Beheer
B.V. (tot november 2007) en Onderlinge Levensverz-
SNS REAAL
Mij. ‘s-Gravenhage U.A., vicevoorzitter van de Raad van Commissarissen van Heineken N.V., lid van de Raad van
De heer R. Zwartendijk studeerde economie in het Verenigd
Commissarissen van Dura Vermeer Groep N.V. en Aon Groep
Koninkrijk. Van 1977 tot eind 1998 was hij lid van de Raad van
Nederland B.V., bestuurslid van Cement Roadstone Holdings
Bestuur van Koninklijke Ahold N.V. Hij begon zijn carrière in
plc (Ierland), Kredietbank S.A. Luxembourgeoise (Luxemburg)
1968 als managementstagiair bij Unilever. Van 1968 tot 1970
en Banca Antonveneta SpA (Italië)
was hij Sales Manager bij Polaroid. Van 1970 tot 1977 vervulde hij verschillende managementfuncties bij Mölnlyke, waar hij
De heer J.M. de Jong studeerde economie aan de
de functie vervulde van Marketing Director, General Manager
Gemeentelijke Universiteit Amsterdam en behaalde een MBA-
Frankrijk en uiteindelijk General Manager Nederland.
diploma aan INSEAD. In 1987 volgde hij het International Senior Management Program aan de Harvard Business School.
L.J.A.M. Ligthart (1938)
Hij begon zijn carrière bij de Algemene Bank Nederland N.V.,
Nederlander
waar hij diverse managementfuncties vervulde en vanaf 1989
Vicevoorzitter
tot eind 2001 lid was van de Raad van Bestuur van ABN Bank
Benoemd: 1 juli 1997
N.V., later ABN Amro Bank N.V.
Herbenoemd op de AVA van 19 mei 2005 voor een derde en laatste termijn van vier jaar, die afloopt op de AVA van 2009
J.A.J. Vink (1947) Nederlander
Voorzitter van de Raad van Commissarissen van Nutreco
Benoemd: 19 mei 2005
Nederland B.V., lid van de Raad van Commissarissen van SBM
Benoemd op de AVA van 19 mei 2005 voor een termijn van
Offshore N.V., lid van de Mijnraad en de Stichting Preferente
vier jaar, die afloopt op de AVA van 2009
Aandelen Buhrmann
Beheersaspecten: corporate governance - 53
Voorzitter van de Raad van Commissarissen van Samas
gehele jaar financiële transacties plaats met verschillende
N.V. en Aegon Nederland N.V., vicevoorzitter van de Raad
banken, waaronder bovengenoemde banken. Daarenboven
van Commissarissen van Vion N.V., lid van de Raad van
trad ING uit hoofde van een aparte adviseringsovereenkomst
Commissarissen van Koninklijke Wegener N.V., Cargill
op als financieel adviseur met betrekking tot een potentiële
B.V., Schuitema N.V. en Wageningen Universiteit en
overname die tijdens het verslagjaar overwogen werd. Deze
Researchcentrum
transacties zijn uitgevoerd onder voorwaarden die in de branche voor dergelijke transacties gebruikelijk zijn.
De heer J.A.J. Vink studeerde organische scheikunde aan de Universiteit van Leiden en behaalde een PhD-diploma in wiskunde en natuurwetenschappen. In 1974 trad hij in dienst bij voedingsonderneming Wessanen en in 1983 stapte hij over
Vaste vergoeding – Aandelen in Nutreco
naar CSM. Op 1 mei 2005, na een carrière van 22 jaar bij CSM, vertrok hij bij deze voedingsonderneming, waar hij van
Overeenkomstig de statutaire bepalingen ontvangt geen der
1997 tot 2005 voorzitter van de Raad van Bestuur was.
Commissarissen een vergoeding die afhankelijk is van de financiële prestaties van Nutreco. Krachtens het reglement van de Raad van Commissarissen mogen door leden in de
Onafhankelijkheid en tegenstrijdige belangen
Vennootschap gehouden aandelen slechts bedoeld zijn als langetermijnbelegging. Behalve de heer Y. Barbieux, die per 31 december 2007 466 aandelen in bezit had, bezat geen
Alle leden van de Raad van Commissarissen zijn onafhankelijk
der leden van de Raad van Commissarissen aandelen of
van de Vennootschap in de zin van bestpracticebepaling
optierechten voor de aankoop van aandelen in Nutreco.
III.2.2 van de Code. Geen van de leden is lid van de Raad van Bestuur van een Nederlandse beursgenoteerde onderneming. Er bestaan geen overlappingen met andere bestuursfuncties. Geen van de Commissarissen is of was in het verleden in dienst van Nutreco en/of onderhoudt een
Aandelen of andere effecten in andere Nederlandse beursgenoteerde ondernemingen dan Nutreco
directe of indirecte band met aandeelhouders van Nutreco of met toeleveranciers of afnemers van de Vennootschap.
De Raad van Commissarissen heeft een reglement opgesteld
Geen van de Commissarissen verleent andere diensten dan
ten aanzien van het bezit van en transacties in effecten
die welke voortvloeien uit zijn lidmaatschap van de Raad van
die worden gehouden door leden van de Raad van
Commissarissen of onderhoudt banden met Nutreco, hetzij
Commissarissen in andere Nederlandse beursgenoteerde
direct, hetzij indirect, buiten zijn commissariaat.
ondernemingen dan Nutreco. Krachtens deze regels dienen deze transacties aan de Secretaris van de Vennootschap,
De heer L. Ligthart is voorzitter van de Raad van
tevens Compliance Officer, op kwartaalbasis te worden
Commissarissen van Nutreco Nederland B.V., een volledige
gemeld. Meldingen dienaangaande zijn door de Secretaris van
dochtermaatschappij van de Vennootschap. Het reglement
de Vennootschap ontvangen.
van de Raad van Commissarissen bevat bepalingen inzake mogelijke tegenstrijdige belangen. In het verslagjaar hebben er geen transacties plaatsgevonden waarbij sprake was van
Leningen of garanties
mogelijke tegenstrijdige belangen. Nutreco heeft als beleid geen leningen of garanties te De Code vermeldt als bestpracticebepaling dat alle transacties
verstrekken aan haar Commissarissen.
tussen de Vennootschap en rechtspersonen of natuurlijke personen die ten minste 10% van de aandelen in de Vennootschap bezitten, worden overeengekomen onder in
Profiel
de branche gebruikelijke voorwaarden. De Vennootschap heeft een zakelijke relatie met ING, dat op 10 augustus 2007
In het reglement van de Raad van Commissarissen is een
een belang van 9,55% heeft gemeld, en met Fortis, dat op 1
profiel opgenomen waarin de gewenste deskundigheid en
november 2006 een belang van 10,33% heeft gemeld.
achtergrond van de Commissarissen wordt geschetst. Hiervan is gebruikgemaakt bij het selecteren van Commissarissen. Twee
Deze financiële instellingen zijn lid van het bankensyndicaat
van de Commissarissen kunnen als financiële deskundigen
dat in 2005 een syndicaatslening heeft verstrekt. In het
worden beschouwd in de zin van bestpracticebepaling III.3.2.
kader van deze syndicaatslening vonden er gedurende het
54 - Beheersaspecten: corporate governance
De heer L. Ligthart was CFO en vicevoorzitter van de Raad van
de externe accountant gedane aanbevelingen. Op een van
Bestuur van DSM N.V. (Nederland) en de heer J.M. de Jong
zijn vergaderingen heeft het Audit Committee zijn eigen
was lid van de Raad van Bestuur van ABN Amro Bank N.V.
functioneren besproken.
(Nederland).
Secretaris van de Vennootschap
Risicomanagement Voor de paragraaf ‘Risicomanagement en interne beheersing’
De Raad van Commissarissen wordt ondersteund door
wordt verwezen naar blz. 68 van dit verslag.
de heer B. Verwilghen, Secretaris van de Vennootschap, tevens Compliance Officer en Director Juridische Zaken en Verzekeringen.
Remuneration Committee Het Remuneration Committee bestaat uit de heren J.M. de
Audit Committee
Jong (voorzitter), R. Zwartendijk en Y. Barbieux (leden). Het Remuneration Committee komt minstens één keer per jaar
De Raad van Commissarissen heeft in de loop van 2002
bijeen met de CEO. Het Remuneration Committee wint advies
besloten twee van zijn leden te benoemen om op te treden
in van gespecialiseerde adviseurs wanneer het dit nuttig acht.
als het Audit Committee van de Raad van Commissarissen. De
Het Remuneration Committee doet aanbevelingen aan de
heer L. Ligthart is voorzitter van het Audit Committee en werd
Raad van Commissarissen.
na de Algemene Vergadering van Aandeelhouders van 18 mei 2006 in deze functie herbenoemd, en de heer J. Vink is lid.
De Raad van Commissarissen kan binnen de in het bezoldigingsbeleid gestelde beperkingen (zie hieronder),
Het Audit Committee heeft als taak erop toe te zien dat de
als goedgekeurd door de Algemene Vergadering van
Vennootschap passende procedures en controlesystemen in
Aandeelhouders, discretionair besluiten nemen over de
stand houdt ter beheersing van de financiële en operationele
toekenning van prestatiegebonden aandelen aan leden
risico’s waaraan zij blootgesteld is en ter controle van de
van de Raad van Bestuur en het Management Committee
integriteit van de financiële rapportage.
en aan stafmedewerkers, en over de uitvoering van het personeelsparticipatieplan.
Het Audit Committee is in het verslagjaar driemaal bijeengekomen. De interne accountant heeft deze
Het Remuneration Committee is in het verslagjaar viermaal
drie vergaderingen bijgewoond. Daarnaast werd één
formeel bijeengekomen. De eerste vergadering werd belegd
telefoonconferentie gehouden om de halfjaarcijfers te
ter bespreking van het voorstel van de Raad van Bestuur
bespreken. De externe accountant van de Vennootschap,
inzake de performance rating afgemeten aan de voor 2006
KPMG Accountants N.V., heeft de drie vergaderingen en de
vastgestelde doelstellingen en de prestatiedoelstellingen
telefoonconferentie bijgewoond.
voor 2007, het nieuwe meerjarige stimuleringsplan 2007 en de voortzetting van het personeelsparticipatieplan. Tijdens
De voornaamste onderwerpen die door het Audit Committee
de tweede vergadering werd de bezoldiging van de Raad
besproken werden, waren de jaarrekening voor het jaar
van Bestuur besproken, werd de aan de doelstellingen voor
2006, de tussentijdse cijfers voor 2007, risicomanagement, de
2006 afgemeten performance rating vastgesteld en ter
resultaten van de interne audits en de reikwijdte van de audit
goedkeuring aan de Raad van Commissarissen voorgelegd,
voor het jaar 2007, het integratieproces van de acquisities en
en werd het meerjarige stimuleringsplan 2007 aangenomen
informatie- en IT-beveiliging.
en ter goedkeuring aan de Raad van Commissarissen en de Algemene Vergadering van Aandeelhouders voorgelegd. Met
Verder werden de volgende onderwerpen bekeken: de
de hulp van een gespecialiseerde externe consultant werd
financiële positie van de Vennootschap, de belastingpositie
een vergelijkend onderzoek uitgevoerd naar de bezoldiging
van de Vennootschap, het dividendbeleid, fraude en
van de Raad van Commissarissen en de Raad van Bestuur.
integriteit, het beleid inzake informatievoorziening en
Op de derde vergadering van het Committee werd het
IT-governance, het conceptjaarverslag 2007 en het verslag van
bezoldigingsbeleid ten aanzien van het topmanagement
het Audit Committee, de management letter 2006 van KPMG,
van de Vennootschap besproken. Ten slotte werd op de
de belangrijkste risico’s met betrekking tot Gezondheid,
vierde vergadering een voorstel inzake aanpassing van de
Veiligheid, Milieu en Kwaliteit (HSEQ) en de opvolging van
bezoldiging van de Raad van Bestuur in overeenstemming
de door het Audit Committee, de interne accountant en
met het goedgekeurde beleid – beloning op mediaanniveau
Beheersaspecten: corporate governance - 55
– aangenomen ter goedkeuring door de Raad van Commissarissen.
Bezoldigingsbeleid Raad van Bestuur
Het Remuneration Committee heeft verder het voorstel aangenomen om het bestaande vennootschappelijke
De doelstellingen van het bezoldigingsbeleid zijn goede
personeelsparticipatieplan voort te zetten. De belangrijkste
bestuurders aan te trekken, te motiveren en te behouden, en
kenmerken van dit plan worden later in dit hoofdstuk
een marktconform bezoldigingsbeleid te voeren op basis van
besproken.
variabele beloningscomponenten gebonden aan bepaalde meetbare doelstellingen die direct gekoppeld zijn aan het gewenste prestatieniveau van de Vennootschap. De hoogte
Selectie- en Benoemingscommissie
van de bezoldiging is afgestemd op de mediaan van de markt en de verschillende beloningscomponenten worden minstens
Sinds de invoering van de Corporate Governance Code is er
jaarlijks door het Remuneration Committee herzien.
een afzonderlijke Selectie- en Benoemingscommissie ingesteld bestaande uit de leden van de Raad van Commissarissen.
Overeenkomstig de bestpracticebepalingen van de Code
De voorzitter van de Raad van Commissarissen treedt op
is het vennootschappelijke bezoldigingsbeleid geldend
als voorzitter van de Selectie- en Benoemingscommissie.
vanaf 2004 beschreven in het jaarverslag 2003 en
De Commissie komt op ad-hocbasis bijeen en heeft in het
uitgebreid gepresenteerd op de Algemene Vergadering van
verslagjaar overleg gepleegd over het aflopen van het mandaat
Aandeelhouders van 13 mei 2004, waar het voorgestelde
en de voorgestelde herbenoeming van de heer R. Zwartendijk
beleid werd goedgekeurd. Op de in 2005 gehouden
voor een derde (en laatste) termijn van vier jaar en van de heer
Algemene Vergadering van Aandeelhouders zijn kleine
J.M. de Jong voor een tweede termijn van vier jaar, die beide
wijzigingen voorgesteld en goedgekeurd. De verkoop van
aflopen op de Algemene Vergadering van Aandeelhouders van
het vennootschappelijke belang in Marine Harvest N.V. heeft
2011. Het voorstel kreeg de volledige steun van de Commissie
in 2006 een ingrijpende verandering teweeggebracht in het
en de herbenoeming van de heer R. Zwartendijk en de heer
beloningsbeleid van Nutreco. Het toenmalige meerjarige
J.M. de Jong is vervolgens goedgekeurd op de Algemene
stimuleringsplan is beëindigd en voor de Raad van Bestuur is
Vergadering van Aandeelhouders.
een tussentijds meerjarig stimuleringsplan ingesteld. Op de Algemene Vergadering van Aandeelhouders van 26 april 2007 is een voorstel voor een nieuw meerjarig stimuleringsplan
Bezoldiging van de Raad van Commissarissen en zijn commissies
(LTI Plan) goedgekeurd. Dit LTI Plan wordt later in dit verslag
In 2007 heeft de Algemene Vergadering van Aandeelhouders
De bezoldiging van de Raad van Bestuur is opgebouwd uit de
een voorstel tot verhoging van de bezoldiging van de Raad
volgende componenten:
besproken.
van Commissarissen goedgekeurd. De vergoeding voor commissiewerk bleef ongewijzigd. De totale bezoldiging
• een vast basissalaris dat eens per jaar wordt herzien;
van de leden van de Raad van Commissarissen bedroeg EUR
• een bonus variërend van 0% tot 60% (2006: 60%) van
272.000 (2006: EUR 214.500). Voor de individuele bezoldiging
het basissalaris voor leden van de Raad van Bestuur
wordt verwezen naar blz. 136-137 van de jaarrekening.
en tot 75% (2006: 75%) van het basissalaris voor de CEO, afhankelijk van de beoordeling door de Raad
De voorzitter van het Audit Committee ontving een
van Commissarissen, op advies van het Remuneration
vergoeding van EUR 10.000 en het overige lid een vergoeding
Committee, of de in de prestatiecontracten vermelde
van EUR 7.500. Leden van het Remuneration Committee
prestatiedoelstellingen al dan niet gerealiseerd zijn. Deze
ontvingen EUR 5.000 en de voorzitter van het Remuneration
doelstellingen omvatten een reeks financiële, strategische
Committee ontving EUR 7.500. Leden van de Selectie- en
en operationele criteria;
Benoemingscommissie ontvingen in het verslagjaar geen aparte vergoeding. Deze bedragen zijn bruto en op jaarbasis.
• emolumenten zoals een ziektekostenverzekering, een bedrijfswagen en een onkostenvergoeding;
De bezoldiging van de Raad van Commissarissen wordt eens
• pensioenpremies;
per jaar herzien.
• prestatiegebonden aandelen.
Als voorzitter van de Raad van Commissarissen van Nutreco
Er is een groep van vergelijkbare bedrijven (peer group)
Nederland B.V. ontving de heer L. Ligthart in 2007 een
samengesteld aan de hand waarvan de bezoldiging van de
vergoeding van EUR 10.000.
Raad van Bestuur wordt bepaald. De peer group bestaat uit
56 - Beheersaspecten: corporate governance
een mix van de volgende elf ondernemingen die genoteerd
van een toegezegdpensioenregeling naar een
zijn aan Euronext Amsterdam AEX en AMX:
toegezegdebijdrageregeling op basis van het gemiddeld genoten salaris.
• Corporate Express • CSM • Hagemeijer
Bonus
• Océ • Numico
Op aanbeveling van het Remuneration Committee heeft de
• Randstad
Raad van Commissarissen een aantal ambitieuze financiële,
• Stork
strategische en operationele prestatiedoelstellingen vastgesteld
• Vedior
voor de Raad van Bestuur. De financiële prestatiedoelstellingen
• SBM Offshore
EBIT, ROACE en CEPS ten opzichte van het budget hebben een
• Wessanen
gewicht van 75%, strategische en operationele doelstellingen
• Wolters Kluwer
een gewicht van elk 12,5% van de bonus. Gezien de gevoelige aard van de specifieke prestatiedoelstellingen heeft de Raad
De jaarlijkse revisie van de peer group, die in oktober 2007
van Commissarissen als beleid aangenomen geen gegevens
door een externe consultant is uitgevoerd, toonde afwijkingen
over de prestatiedoelstellingen bekend te maken.
van het vennootschappelijke beleid dat voorziet in afstemming van de bezoldigingen op het mediaanniveau van de markt.
Op een eerder in 2008 gehouden vergadering heeft het Remuneration Committee aan de Raad van Commissarissen
Een voorstel tot verhoging van de maximale hoogte van
voorgesteld de Raad van Bestuur een maximale score te geven
de bonus tot 90% van het basissalaris voor de CEO en tot
ten aanzien van het bereiken van de doelstellingen voor 2007.
75% voor de COO en de CFO werd aangenomen door het
Hieruit volgt dat de bonusuitkeringen aan de CEO en de leden
Remuneration Committee en goedgekeurd door de Raad van
van de Raad van Bestuur respectievelijk 75% en 60% van
Commissarissen. De economische waarde op jaarbasis van
het basissalaris bedragen. De externe accountant heeft de
de uit hoofde van het LTI Plan van de Vennootschap toe te
realisatie van de financiële doelstellingen voor 2007 bevestigd.
kennen prestatiegebonden aandelen, die voor de CEO 100%
De Raad van Commissarissen heeft het voorstel van het
van het basissalaris en voor de COO en de CFO 95% van het
Remuneration Committee goedgekeurd.
basissalaris bedroeg, werd verlaagd tot 85% voor de CEO en 80% voor de COO en de CFO om deze niveaus in lijn met de marktmediaan te brengen. Beide wijzigingen worden vanaf
Emolumenten
2008 van kracht. Deze bestaan uit een ziektekostenverzekering en een In de loop van 2007 zijn een aantal ondernemingen
bedrijfsauto. De onkostenvergoeding bedraagt EUR 3.471 per
overgenomen die deel uitmaken van de peer group. In
jaar voor elk lid van de Raad van Bestuur.
verband hiermee zal een voorstel ter goedkeuring van de Algemene Vergadering van Aandeelhouders worden ingediend om de peer group te wijzigen in de zeven laagst geplaatste ondernemingen van de AEX-index en de acht hoogst
Bepalingen ten aanzien van veranderingen in zeggenschap
geplaatste ondernemingen van de AMX-index. Thans zijn in de arbeidscontracten van de Raad van Bestuur geen bepalingen opgenomen ten aanzien van
Basissalaris
ontslagregelingen in geval van een wijziging in zeggenschap over de Vennootschap.
Voor de individuele bezoldiging wordt verwezen naar blz. 136-137 van de jaarrekening.
Pensioenen Op de in 2005 gehouden Algemene Vergadering van Aandeelhouders is de pensioenregeling voor leden van de Raad van Bestuur gewijzigd
Beheersaspecten: corporate governance - 57
Meerjarig stimuleringsplan
te beëindigen (voor meer informatie wordt verwezen naar blz. 59-60 van het jaarverslag 2006). Voor leden van de
Prestatiegebonden aandelen
Raad van Bestuur geldt een lock-upperiode van vijf jaar, en wel vanaf 6 maart 2006, waarbij alleen aandelen mogen
Dit zijn aandelen die door de Raad van Commissarissen zijn
worden verkocht ter voldoening van de voor dergelijke
toegekend zonder financiële vergoeding en die deel uitmaken
prestatiegebonden aandelen verschuldigde belasting.
van het meerjarige stimuleringsplan voor leden van de Raad
Het aantal thans gehouden aandelen waarop een lock-
van Bestuur.
upverplichting rust, staat vermeld op blz. 137 van dit verslag. Het op deze aandelen te ontvangen dividend staat ter vrije
De onder IFRS bepaalde kosten voor deze aandelen worden
beschikking van de aandeelhouders.
gedurende de vestingperiode in de winst- en verliesrekening opgenomen als personeelskosten.
Tussentijds plan 2006 Het feitelijke aantal prestatiegebonden aandelen dat de Raad van Bestuur ontvangt (vesting), hangt af van de Total
Op de Algemene Vergadering van Aandeelhouders van 18
Shareholders’ Return (TSR) over een vooraf gedefinieerde
mei 2006 werd een voorstel aangenomen tot instelling van
termijn vergeleken met de TSR van een selectie van
een uitsluitend voor de Raad van Bestuur geldend tussentijds
vergelijkbare bedrijven (peer group). TSR meet het door de
meerjarig stimuleringsplan voor het jaar 2006. Aan de CEO
aandeelhouder gerealiseerde rendement en weerspiegelt
werden 30.000 prestatiegebonden aandelen toegekend en
zowel het koersverloop van het Nutreco-aandeel als de waarde
aan de COO en CFO elk 20.000 prestatiegebonden aandelen,
van de dividendopbrengsten en mogelijke terugbetalingen
met andere woorden hetzelfde aantal aandelen als in 2004
van het aandelenkapitaal, gebaseerd op de veronderstelling
en 2005. Dit was afhankelijk van de volgende voorwaarden:
dat dividenden herbelegd worden in aandelen van Nutreco
(i) met de Raad van Commissarissen is een aantal
op de datum waarop de aandelen ex-dividend worden of
prestatiedoelstellingen overeengekomen met betrekking tot de
het aandelenkapitaal daadwerkelijk terugbetaald wordt.
afronding van het strategische plan ‘Rebalancing for Growth’
Prestatiegebonden aandelen zouden gedurende een
en de ontwikkeling van een nieuwe strategie, (ii) vesting is
gedefinieerde minimumtermijn vanaf de vestingdatum of tot
afhankelijk van een voortgezet dienstverband van ten minste
het eind van het dienstverband van het desbetreffende lid van
twee jaar, (iii) er geldt een lock-upperiode van vijf jaar vanaf de
de Raad van Bestuur moeten worden gehouden, afhankelijk
vestingdatum waarbij alleen aandelen mogen worden verkocht
van welke periode de kortste is.
ter voldoening van de voor dergelijke prestatiegebonden aandelen verschuldigde belasting, en (iv) de aandelen komen in aanmerking voor dividend over het jaar 2006 en volgende
Prestatiegebonden opties
jaren. Op de Algemene Vergadering van Aandeelhouders van 2008 zal de Raad van Commissarissen verslag doen over de
Dit zijn opties die door de Raad van Commissarissen in 2004 en
uiteindelijke vesting.
2005 aan de Raad van Bestuur zijn toegekend in het kader van het meerjarige stimuleringsplan dat in 2004 door de Algemene
De in 2006 met de Raad van Commissarissen overeengekomen
Vergadering van Aandeelhouders werd goedgekeurd, waarbij
prestatiedoelstellingen hielden verband met de uitvoering van
dezelfde vestingcriteria worden toegepast als die van toepassing
het strategische plan ‘Rebalancing for Growth’ na de verkoop
op de prestatiegebonden aandelen. Sinds 2006 zijn er geen
van het vennootschappelijke belang in het aandelenkapitaal
prestatiegebonden opties toegekend.
van Marine Harvest N.V. Deze transactie is op 29 december 2006 op succesvolle wijze afgerond en de toelevering van visvoer door Skretting op basis van het voerleveringscontract
Versnelde vesting 2006
dat een onderdeel vormde van de joint venture van 2005, blijft van kracht. Sindsdien is het accent verschoven van
Na de verkoop op 6 maart 2006 van het vennootschappelijke
‘Rebalancing’ naar ‘Growth’. Er waren drie mogelijke
belang in Marine Harvest werd een voorstel aan de Raad van
trajecten om groei te realiseren: (i) een grote acquisitie,
Commissarissen aangenomen om over te gaan tot versnelde
(ii) verscheidene middelgrote acquisities en (iii) een groter
vesting van de bestaande over 2004 en 2005 toegekende
aantal kleine acquisities. Alle opties zijn grondig onderzocht
prestatiegebonden aandelen en opties en van het meerjarige
door de Raad van Bestuur. Dit onderzoek heeft geresulteerd
beloningsplan conform de daaromtrent in de regeling
in twee middelgrote acquisities en verscheidene kleinere
opgenomen bepalingen en om het meerjarige stimuleringsplan
acquisities. De goedkeuring van uitbreidingsgerelateerde
afhankelijk van een aantal voorwaarden met ingang van 2006
investeringsprojecten bevestigt tevens het engagement van de
58 - Beheersaspecten: corporate governance
Vennootschap om deze groei te bewerkstelligen. Tegelijkertijd is de vennootschappelijke kapitaalstructuur herzien en aangepast door de uitkering in 2006 van een ‘superdividend
en 80% voor de CFO en COO om de beloning in lijn te brengen met de marktmediaan. (iii) De voorwaardelijke toekenning wordt onvoorwaardelijk
van EUR 9 aan houders van gewone aandelen in 2006, de
na een prestatieperiode van drie jaar, afhankelijk van de
terugbetaling van aandelenkapitaal ten bedrage van EUR 5
realisering door de Vennootschap van de vooraf bepaalde
netto per aandeel in 2007 en de inkoop van eigen aandelen.
Total Shareholders’ Return (TSR) vergeleken met de TSRcijfers van een referentiegroep bestaande uit alle aan
De implementatie van het strategische plan ‘Rebalancing for Growth’ heeft in 2007 geresulteerd in een omzet uit ‘continuing operations’ die voor de eerste keer in de
Euronext Amsterdam AEX-, AMX- en AScX-segmenten genoteerde ondernemingen. (iv) Indien de TSR gedurende de driejarige vestingtermijn
geschiedenis van de Vennootschap het niveau van EUR 4
lager is dan de mediaanpositie in de referentiegroep vindt
miljard heeft overschreden en in een EBITA van EUR 155
er geen vesting plaats. Van de toegekende aandelen
miljoen, het op een na hoogste niveau in de geschiedenis van
wordt 50% onvoorwaardelijk indien de Vennootschap
de Vennootschap.
de mediaanpositie binnen de referentiegroep inneemt; op basis van een lineaire curve is een maximum van
Aan de voorwaarde van een voortgezet dienstverband gedurende een periode van twee jaar is tot op heden voldaan. Deze voorwaarde zal op 18 mei 2008 verlopen.
150% van toepassing indien de Vennootschap binnen de referentiegroep de koppositie inneemt. (v) Gedurende een termijn van twee jaar na toekenning
Afhankelijk van de vervulling van deze voorwaarde per
zijn de aandelen onderworpen aan een lock-upperiode,
genoemde datum is de Raad van Commissarissen, na het
waarbij vanaf de vestingdatum alleen aandelen mogen
daartoe strekkende advies van het Remuneration Committee,
worden verkocht ter voldoening van de voor dergelijke
voornemens vesting van de prestatiegebonden aandelen toe te staan, en wel 30,000 voor de CEO en 20,000 voor zowel de COO als de CFO. De lock-upverplichting van vijf jaar gaat
aandelen verschuldigde belasting. (vi) Deelnemers aan de regeling hebben vanaf 2007 elk jaar recht op dividend.
in op 18 mei 2008 en duurt voort tot 18 mei 2013, met een vrijstelling voor verkoop van aandelen ter voldoening van
Het aantal aan de Raad van Bestuur toegekende
belastingverplichtingen ten aanzien van deze aandelen.
prestatiegebonden aandelen in 2007 bedroeg 47.633. Hiervan werden aan de CEO 19.643 en aan de COO en CFO elk 13.995 aandelen toegekend. Daarnaast werden in totaal 86.900
Meerjarig stimuleringsplan 2007 en volgende jaren
prestatiegebonden aandelen toegekend aan het Management Committee en aan een aantal senior executives van de Vennootschap. Op deze prestatiegebonden aandelen zijn
Op de Algemene Vergadering van Aandeelhouders van
dezelfde voorwaarden van toepassing als die welke voor de
26 april 2007 werd een nieuw meerjarig stimuleringsplan
Raad van Bestuur gelden.
voor het jaar 2007 en volgende jaren goedgekeurd. Het meerjarige stimuleringsplan beoogt de relatie te versterken tussen de bezoldiging van de Raad van Bestuur en de uitvoering van de vennootschappelijke langetermijnstrategie.
Bonusconversieregeling
De bepalingen van het plan werden op de website van de Vennootschap geplaatst. De voornaamste voorwaarden van
In 2007 is een regeling ingesteld voor de conversie van aan
het goedgekeurde meerjarige stimuleringsplan, die vanaf 2007
het Management Committee en een aantal senior executives
gelden, zijn de volgende:
toegekende bonussen. Krachtens de voorwaarden van de regeling zijn de hiervoor in aanmerking komende managers, met
(i) Prestatiegebonden aandelen worden jaarlijks toegekend
uitzondering van de leden van de Raad van Bestuur, gerechtigd,
en zijn gebonden aan bepaalde voorwaarden. De
doch niet verplicht, een deel van de opbrengst van de eventueel
voorwaardelijke toekenning wordt na een prestatieperiode
aan hen toegekende bonus in aandelen van de Vennootschap
van drie jaar onvoorwaardelijk.
te beleggen. Na een termijn van drie jaar zal de Vennootschap
(ii) De economische waarde per toekenningsdatum
de inleg van de in aanmerking komende managers verhogen
vertegenwoordigt 100% van het basissalaris van de
met een bijdrage variërend van een gegarandeerd percentage
voorzitter van de Raad van Bestuur en 95% van het
van 25% lineair tot een maximum van 300% afhankelijk van
basissalaris van de leden van de Raad van Bestuur. In
de door de Vennootschap gedurende de driejarige termijn
overeenstemming met het beleid van Nutreco zijn deze
gerealiseerde TSR. Voor de uit hoofde van bonusconversie
percentages vanaf 2008 verlaagd naar 85% voor de CEO
ontvangen aandelen geldt een lock-upperiode van twee jaar.
Beheersaspecten: corporate governance - 59
Gedurende het verslagjaar hebben 57 managers gekozen om
(of minder, afhankelijk van nationale wettelijke beperkingen
in een totaal van 7.072 aandelen te beleggen.
met betrekking tot bepaalde buitenlandse werknemers) op het inschrijvingsbedrag in de vorm van extra aandelen. De bonusvoorwaarden kunnen van jaar tot jaar verschillen.
Aandelenbezit Raad van Commissarissen en Raad van Bestuur
De te betalen prijs per aandeel komt overeen met de slotkoers die 21 dagen na publicatie van het jaarresultaat genoteerd wordt. De aandelen die in het kader van het personeelsparticipatieplan worden gekocht, worden gedurende drie jaar bewaard in een aandelendepot bij
Leden van de Raad van Bestuur zijn aandeelhouders van de
de Rabobank. Gedurende deze periode kunnen ze niet
Vennootschap.
worden verkocht of overgedragen. In februari 2008 heeft de Raad van Commissarissen bepaald dat de resultaten
Het gezamenlijke door hen gehouden aantal gewone aandelen
van de Vennootschap over 2007 de uitvoering van het
bedroeg ultimo 2007 14,199 (2006: 14.773), waarvan 13.805
personeelsparticipatieplan rechtvaardigen. In het kader
(2006: 13.451) gehouden door de heer W. Dekker, 0 (2006:
van dit plan hebben werknemers in 2007 11.711 (inclusief
1.302) door de heer J.B. Steinemann en 394 (2006: 20) door
bonus) aandelen gekocht (2006: 9.822). Voor de deelnemers
de heer C. van Rijn.
aan het personeelsparticipatieplan is de terugbetaling van aandelenkapitaal van EUR 5 per gewoon aandeel omgezet
Daarnaast bezit de Raad van Bestuur 97.480 (2006: 97.480)
in aandelen, die conform de bepalingen van het reglement
aandelen waarvoor een lock-uprestrictie geldt, waarvan
van het personeelsparticipatieplan (Artikel 7.1) naar het
38.500 (2006: 38.500) gehouden door de heer W. Dekker,
aandelendepot van de deelnemer zijn overgeboekt.
33.315 (2006: 33.315) door de heer J.B. Steinemann en 25.665 (2006: 25.665) door de heer C. van Rijn. Aan de leden van de Raad van Bestuur zijn ook 117.633 prestatiegebonden aandelen toegekend (exclusief 650 aandelen ontvangen als stockdividend), waarvan 49.643 door de heer W. Dekker (exclusief 166 aandelen ontvangen
Aandeelhouders en de Algemene Vergadering van Aandeelhouders
als stockdividend), 33.995 door de heer J.B. Steinemann (exclusief 242 aandelen ontvangen als stockdividend) en
Mutaties in het aandelenkapitaal
33.995 (exclusief 242 aandelen ontvangen als stockdividend) door de heer C. van Rijn zijn gehouden. Eén lid van de Raad
Het maatschappelijke kapitaal bedraagt EUR 41.520.000
van Commissarissen, de heer Y. Barbieux, bezat 466 gewone
verdeeld over 55 miljoen aandelen, 16 miljoen cumulatief
aandelen (2006: 455).
preferente aandelen A, 71 miljoen cumulatief preferente aandelen D en 31 miljoen cumulatief financieringspreferente
Voor het verloop in aandelenopties, prestatiegebonden
aandelen E, elk met een nominale waarde van EUR 0,24. De
aandelen en prestatiegebonden opties in het bezit van de
nominale waarde van de cumulatief preferente aandelen D en
Raad van Bestuur en overige stafleden wordt verwezen naar
E zijn niet geplaatst.
blz. 135 van de jaarrekening. Het geplaatste aandelenkapitaal bestaat uit gewone aandelen, genoteerd aan Euronext Amsterdam, en de cumulatief
Personeelsparticipatieplan
preferente aandelen A, die niet zijn genoteerd. Op het eind van het jaar bestond het geplaatste aandelenkapitaal uit 41.110.182 aandelen (6.241.500 cumulatief preferente
De Vennootschap heeft op 15 maart 1999 een
aandelen A en 34.868.682 gewone aandelen), waarvan
personeelsparticipatieplan ingevoerd. De Raad van
er op 31 december 2007 612.423 in depot werden
Commissarissen bepaalt elk jaar of de prestatie van de
gehouden. Tijdens het verslagjaar werden geen nieuwe
Vennootschap de uitvoering van het personeelsparticipatieplan
aandelen uitgegeven. Op grond van de door de Algemene
rechtvaardigt. Bij toelating van het personeelsparticipatieplan
Vergadering van Aandeelhouders van 26 april 2007 verleende
in enig jaar krijgt iedere Nutreco-werknemer de gelegenheid
toestemming tot inkoop van eigen aandelen werden er
om gedurende een bepaalde periode Nutreco-aandelen te
314.822 aandelen ingekocht ten behoeve van de uitkering
kopen tot een maximaal bedrag van EUR 1.800. Bovendien
van stockdividend en ter afdekking van de uit het bestaande
ontvangt elke werknemer die inschrijft een bonus van 25%
personeelsparticipatieplan en prestatiegebonden aandelen
60 - Beheersaspecten: corporate governance
voortvloeiende verplichtingen. Inkopen van eigen aandelen
Nutreco Holding N.V. en van Rabo Securities (Amsterdam) en
van de Vennootschap werden door ING en F. van Lanschot
waren op de website van Nutreco geplaatst. Op de Algemene
Bankiers N.V. onder aparte contracten uitgevoerd.
Vergadering van Aandeelhouders is het Corporate Social Responsibility Report 2006 beschikbaar gesteld. De Nederlandse conceptversie van de notulen van de vergaderingen is binnen
Cumulatief preferente aandelen A – MaesInvest B.V.
de voorgeschreven termijn van drie maanden op de website geplaatst. Op deze versie werden geen opmerkingen ontvangen en de notulen werden goedgekeurd. De Engelse vertaling van
In totaal zijn er 6.241.500 cumulatief preferente aandelen A
de notulen werd kort daarna gepubliceerd. De agenda van de
geplaatst. Deze aandelen bestonden al vóór de beursgang in
Buitengewone Algemene Vergadering van Aandeelhouders en
1997. In het verslagjaar zijn geen nieuwe cumulatief preferente
de toelichting en hieraan gerelateerde documentatie werden
aandelen A uitgegeven. In overeenstemming met Artikel
op dezelfde manier beschikbaar gesteld. De notulen van de
27.1(b) van de Statuten werd het dividend dat in 1996 voor
vergadering werden binnen de voorgeschreven termijn van drie
een statutaire periode van zeven jaar op 6,9% vastgesteld
maanden op de website geplaatst. De Algemene Vergadering
was, op 31 december 2003 aangepast. Het nieuwe, vanaf
van Aandeelhouders van 26 april 2007 was live via webcast te
1 januari 2004 geldende dividend bedraagt 6,66% over de
volgen.
eerstvolgende zeven jaar, aflopend op 31 december 2010. Op de Buitengewone Algemene Vergadering van Vennootschappen van Fortis Utrecht N.V. hebben 2.496.600 van
Aandeelhouders van 24 mei 2007 is een voorstel tot
de cumulatief preferente aandelen A in bezit. Dit komt overeen
wijziging van de vennootschappelijke Statuten, waarvoor
met 6,1% van het totale aantal geplaatste aandelen van Nutreco
op de Algemene Vergadering van Aandeelhouders van 26
Holding N.V. of 40% van de cumulatief preferente aandelen A.
april 2007 het verplichte quorum ontbrak, aangenomen
MaesInvest B.V. bezit 3.744.900 cumulatief preferente aandelen
door 14.407.426 van de aanwezige of vertegenwoordigde
A. Dit komt overeen met 9,1% van het totale aantal geplaatste
aandelen, met 136 onthoudingen. De voorgestelde wijziging
aandelen van Nutreco Holding N.V. of 60% van de cumulatief
had betrekking op een verhoging van de nominale waarde van
preferente aandelen A. Aandelen in MaesInvest B.V. worden
alle gewone aandelen van EUR 0,24 tot EUR 5,24 per aandeel
gehouden door Rabobank Nederland Participatiemaatschappij
en een verhoging van het maatschappelijke aandelenkapitaal
B.V., ABN Amro Bank N.V. en NIB Capital Bank Custody
van EUR 41.520.000 tot EUR 316.520.000, waarbij het te
N.V., die ieder een belang van een derde van het geplaatste
volstorten bedrag ten laste zou worden gebracht van de
aandelenkapitaal van MaesInvest B.V. bezitten.
agioreserve van gewone aandelen. Voorts werd met deze wijziging beoogd de Statuten in lijn te brengen met recente
Op basis van de IFRS-richtlijnen worden cumulatief preferente
wijzigingen in het vennootschapsrecht inzake elektronisch
aandelen A met hun huidige voorwaarden niet meer als
stemmen. De wijziging diende onmiddellijk te worden gevolgd
eigen vermogen beschouwd en worden ze als langlopende
door een tweede wijziging van de Statuten met betrekking
schuld verantwoord. De Vennootschap heeft de mogelijkheid
tot een verlaging van de nominale waarde van alle gewone
onderzocht om te heronderhandelen over de algemene
aandelen van EUR 5,24 tot EUR 0,24 per aandeel en een
voorwaarden van de cumulatief preferente aandelen A om
verlaging van het maatschappelijke aandelenkapitaal van
herclassificatie daarvan als eigen vermogen mogelijk te maken.
EUR 316.520.000 tot EUR 41.520.000, gevolgd door een
In 2006 werden besprekingen gehouden met de houders van
terugbetaling van EUR 5 netto per gewoon aandeel over
de cumulatief preferente aandelen A, maar die zijn tot nu toe
het aantal geplaatste en uitstaande door anderen dan de
zonder resultaat gebleven. Er wordt thans onderzoek gedaan
Vennootschap gehouden gewone aandelen ten bedrage
naar de mogelijkheid tot inkoop van alle of een gedeelte van
van in totaal circa EUR 171.000.000 en het ten gunste van
de geplaatste cumulatief preferente aandelen A.
de agioreserve brengen van de terugbetaling op door de Vennootschap gehouden aandelen mits hiertoe geen bezwaar door de crediteuren werd gemaakt zoals vereist krachtens de
Algemene Vergaderingen in 2007
bepalingen van Artikel 2:100 van het Burgerlijk Wetboek. Van de crediteuren werd een verklaring van geen bezwaar tegen
In het jaar 2007 zijn er twee Algemene Vergaderingen van
de voorgestelde vermindering ontvangen en de akten voor
Aandeelhouders gehouden: de Algemene Vergadering van
verhoging van het aandelenkapitaal en voor de verlaging van
Aandeelhouders op 26 april 2007 en een Buitengewone
het aandelenkapitaal zijn vervolgens na sluiting van Euronext
Vergadering van Aandeelhouders op 24 mei 2007. De agenda
Amsterdam op 24 augustus 2007 notarieel gepasseerd.
met toelichting en het jaarverslag 2006 werden vooraf kosteloos toegezonden aan de aandeelhouders die daarom
Aan alle aandelen, zowel de gewone als de cumulatief
verzocht hadden. Ze lagen tevens ter inzage op de kantoren van
preferente aandelen A, zijn gelijke rechten verbonden voor
Beheersaspecten: corporate governance - 61
wat betreft het uitbrengen van een stem op de Algemene Vergadering van Aandeelhouders. Stemmen kan rechtstreeks
Statutaire regeling inzake de bestemming van de winst
of via een volmacht. De Statuten voorzien niet in de mogelijkheid tot uitgifte van aandelencertificaten. Op de
De statutaire regeling omtrent de bestemming van de
Algemene Vergadering van Aandeelhouders van 26 april 2007
nettowinst, zoals weergegeven in Artikel 27 en 28 van de
waren 6.241.500 cumulatief preferente aandelen A, gelijk aan
Statuten, luidt samengevat als volgt:
100% van de uitgegeven cumulatief preferente aandelen A, en 7.867.023 gewone aandelen, gelijk aan 23% van de geplaatste
Uit de winst die in het laatste verstreken boekjaar is behaald,
gewone aandelen, vertegenwoordigd. Van die laatste waren
wordt allereerst, zo mogelijk, op de cumulatief preferente
9.173 aandelen vertegenwoordigd door 77 aandeelhouders
aandelen A uitgekeerd 6,66% op jaarbasis van het verplicht
die op de vergadering persoonlijk aanwezig waren; de overige
op die aandelen gestorte bedrag. Na de eerste aanpassing van
aandelen waren vertegenwoordigd door volmachten. Op de
het dividend op 31 december 2003 geldt dit percentage voor
Buitengewone Vergadering van Aandeelhouders van 24 mei
zolang de cumulatief preferente aandelen A tot 2010 uitstaan.
2007 waren 6.241.500 cumulatief preferente aandelen A, gelijk aan 100% van de uitgegeven cumulatief preferente
Indien in de loop van enig boekjaar uitgifte van cumulatief
aandelen A, en 8.166.062 gewone aandelen, gelijk aan 23,4%
preferente aandelen A heeft plaatsgevonden, zal voor dat
van de geplaatste gewone aandelen, vertegenwoordigd. Van
boekjaar het dividend op die aandelen naar rato tot de dag
die laatste waren 3.345 aandelen vertegenwoordigd door acht
van uitgifte worden verminderd. Indien de in enig boekjaar
aandeelhouders die op de vergadering persoonlijk aanwezig
behaalde winst niet toereikend is om genoemd percentage
waren; de overige aandelen waren vertegenwoordigd door
uit te keren, wordt genoemd percentage voor zover nodig ten
volmachten. Bovengenoemde cijfers tonen aan dat Algemene
laste van de reserves gebracht, met dien verstande dat die
Vergaderingen een hoge opkomst of vertegenwoordiging
uitkering niet ten laste mag gaan van de agioreserve A. Indien
kennen en dat aandeelhouders op effectieve wijze
in enig boekjaar de vrije uitkeerbare reserves niet toereikend
gebruikmaken van volmachten.
zijn om genoemd percentage uit te keren, vinden uitkeringen in de volgende jaren eerst toepassing nadat het tekort is
Aandeelhouders die één of meer procent van het geplaatste
tenietgedaan. Op de cumulatief preferente aandelen A zal
aandelenkapitaal bezitten of ten minste een waarde van EUR
geen verdere uitkering geschieden. Indien een afboeking ten
50 miljoen vertegenwoordigen, zijn statutair gerechtigd om
laste van de agioreserve A heeft plaatsgevonden, worden in
onderwerpen voor de agenda van de Algemene Vergadering
de volgende jaren behaalde winsten allereerst bestemd ter
van Aandeelhouders voor te stellen. In 2007 is van dit recht
aanzuivering van de afgeschreven bedragen.
geen gebruikgemaakt. De cumulatief preferente aandelen D en cumulatief Decharge van de Raad van Commissarissen en de Raad van
financieringspreferente aandelen E, die beiden niet zijn
Bestuur is behandeld als een afzonderlijk agendapunt en is
geplaatst, kennen evenals de cumulatief preferente aandelen
verleend op de Algemene Vergadering van Aandeelhouders.
A bijzondere rechten met betrekking tot de verdeling van de
Conform de Statuten is een registratiedatum vastgesteld voor
nettowinst. Van de winst die na toekenning van een uitkering
de uitoefening van stemrechten met betrekking tot elk van
op de cumulatief preferente aandelen A, D en E overblijft,
de in het verslagjaar gehouden Algemene Vergaderingen van
zullen zodanige bedragen worden gereserveerd als de Raad
Aandeelhouders.
van Bestuur, na goedkeuring van de Raad van Commissarissen en na goedkeuring van de jaarresultaten op de Algemene Vergadering van Aandeelhouders, zal bepalen. De winst die na
Winstbestemming
vervulling van de bepalingen van de voorgaande paragrafen overblijft, staat ter vrije beschikking van de Algemene Vergadering van Aandeelhouders. Bij staking van stemmen
Het dividendbeleid van de Vennootschap is behandeld en
over een voorstel tot uitkering of reservering van winsten
toegelicht als een afzonderlijk agendapunt op de Algemene
worden de desbetreffende winsten gereserveerd.
Vergadering van Aandeelhouders van 18 mei 2006. Een voorstel tot wijziging van het dividendbeleid door verhoging
De Vennootschap kan slechts uitkeringen doen voor
van de pay-outratio van 30-35% tot 35-45% werd
zover haar eigen vermogen groter is dan het gestorte en
aangenomen.
opgevraagde deel van het geplaatste kapitaal vermeerderd met de wettelijke reserves. Elke uitkering van winst anders dan een interim-dividend mag slechts geschieden na vaststelling van de jaarrekening waaruit blijkt dat zij geoorloofd is. De
62 - Beheersaspecten: corporate governance
Algemene Vergadering van Aandeelhouders is bevoegd op
in Nutreco over de periode 1 januari 2007 tot en met 31
voorstel van de Raad van Bestuur, dat goedgekeurd is door
december 2007. In augustus 2007 had de Vennootschap al
de Raad van Commissarissen, te besluiten tot uitkeringen
een interim-dividend van EUR 0,35 (2006: 0,30) per gewoon
aan de aandeelhouders ten laste van de algemene reserves.
aandeel uitgekeerd. Na goedkeuring van het dividendvoorstel
Interim-dividenden worden automatisch uitgekeerd op de
kan het slotdividend van EUR 1,29 naar keuze van de
cumulatief preferente aandelen A. De Raad van Bestuur is,
aandeelhouder worden opgenomen in contanten of in
met goedkeuring van de Raad van Commissarissen, bevoegd
aandelen, ten laste van de agioreserve. De verhouding tussen
tot het doen van tussentijdse uitkeringen op de overige
de waarde van het stockdividend en het dividend in contanten
soorten aandelen, mits het interim-dividend op de cumulatief
zal worden bepaald op basis van de gemiddelde gewogen
preferente aandelen A kan worden uitgekeerd.
koers over de laatste drie handelsdagen van de keuzeperiode met betrekking tot het stockdividend, te weten 29 en 30 april
Dividenden zijn betaalbaar met ingang van een door de Raad
2008 en 2 mei 2008. Zowel het cash- als het stockdividend
van Commissarissen vastgestelde dag, die verschillend kan
komen op 8 mei 2008 ter beschikking van de aandeelhouders.
zijn voor uitkeringen op aandelen, cumulatief preferente aandelen A, cumulatief preferente aandelen D en voor uitkeringen op series cumulatief financieringspreferente aandelen E. Dividenden waarover binnen vijf jaar na aanvang van de tweede dag waarop zij opeisbaar zijn geworden, niet is beschikt, vervallen aan de Vennootschap. De Raad van Bestuur is, met goedkeuring van de Raad van Commissarissen en na aanwijzing door de Algemene Vergadering van Aandeelhouders, bevoegd om te bepalen
Bijzondere statutaire rechten Bijzondere rechten toegekend aan houders van cumulatief preferente aandelen A
dat een uitkering op aandelen geheel of gedeeltelijk niet in geld maar in de vorm van aandelen in het kapitaal
Op de Algemene Vergadering van Aandeelhouders geeft
van de Vennootschap zal worden gedaan of dat de
ieder aandeel recht op het uitbrengen van één stem. Aan de
aandeelhouders de keuze wordt gelaten een uitkering
houders van cumulatief preferente aandelen A is statutair een
hetzij geheel of gedeeltelijk in geld, hetzij in de vorm van
aantal bijzondere rechten toegekend.
aandelen in het kapitaal van de Vennootschap op te nemen. De Raad van Bestuur stelt met goedkeuring van de Raad
Voorafgaande goedkeuring van de vergadering van houders
van Commissarissen de voorwaarden vast waaronder een
van cumulatief preferente aandelen A is vereist alvorens de
dergelijke keuze kan worden gedaan. Indien de Raad van
Algemene Vergadering van Aandeelhouders kan besluiten
Bestuur niet is aangewezen als het bevoegde orgaan tot
tot het wijzigen van zekere statutaire bepalingen, de uitgifte
uitgifte van zulke aandelen, komt de hiervoor bedoelde
van cumulatief preferente aandelen A, de aanwijzing van
bevoegdheid toe aan de Algemene Vergadering van
de Raad van Bestuur als het tot uitgifte van cumulatief
Aandeelhouders op voorstel van de Raad van Bestuur en met
preferente aandelen A bevoegde orgaan, de machtiging
goedkeuring van de Raad van Commissarissen.
van de Raad van Bestuur tot verkrijging van aandelen in het vennootschappelijke eigen vermogen en tot het verminderen van het geplaatste kapitaal.
Voorstel dividend 2007 Op de Algemene Vergadering van Aandeelhouders van 2006 werd een voorstel aangenomen tot wijziging van het
Stichting Continuïteit Nutreco (beschermingsconstructie)
dividendbeleid en een verhoging van de pay-outratio tot 35-45%.
Nutreco Holding N.V. heeft het recht om een aantal cumulatief preferente aandelen D van de Vennootschap te plaatsen bij
Op de op 15 april 2008 te houden Algemene Vergadering
de Stichting Continuïteit Nutreco (Stichting). Voorts heeft
van Aandeelhouders zal worden voorgesteld een dividend
de Stichting een recht tot het verwerven van een aantal
vast te stellen van EUR 1,64 (2006: 1,60) per aandeel voor
cumulatief preferente aandelen D in de Vennootschap. Dat
het boekjaar 2007. Dit komt neer op een pay-out van
aantal kan in beide gevallen gelijk zijn aan het volledige
45% (2006: 45%) van de totale winst, exclusief bijzondere
uitstaande aandelenkapitaal vóór uitgifte verminderd met alle
waardevermindering en boekresultaten op afgestoten
uitstaande cumulatief financieringspreferente aandelen E en
activiteiten, toekomend aan houders van gewone aandelen
teruggekochte eigen aandelen.
Beheersaspecten: corporate governance - 63
De Stichting is opgericht ter behartiging van de belangen van
betreffende het openbare overnamebod kan Nutreco Holding
de Vennootschap en de met haar verbonden ondernemingen
N.V. het volgende toelichten:
en alle belanghebbende partijen, zoals aandeelhouders en werknemers, door onder meer zoveel mogelijk invloeden te
•
voorkomen die de continuïteit, zelfstandigheid en identiteit van de Vennootschap zouden bedreigen op een wijze
overdraagbaarheid van de (genoteerde) gewone aandelen.
•
die in strijd met die belangen zou zijn. De Stichting is een
Er is geen beperking van stemrecht. Alle uitgegeven aandelen (zowel gewone als cumulatief preferente
onafhankelijke rechtspersoon en is niet het eigendom van en wordt niet gecontroleerd door een andere rechtspersoon.
De Statuten voorzien niet in een beperking van de
aandelen A) hebben één stem per aandeel.
•
Er is geen overeenkomst met een aandeelhouder die aanleiding zou kunnen geven tot beperking van de
Het Bestuur van de Stichting bestaat uit de heren J. Veltman (voorzitter), P. Barbas, J. de Rooij, Prof. J. Huizink en C. van den
aandelen of tot beperking van het stemrecht.
•
Boogert. De Raad van Bestuur van Nutreco Holding N.V. en het
bestuurders en commissarissen staan beschreven in het
bestuur van de Stichting Continuïteit Nutreco verklaren hierbij gezamenlijk dat de Stichting Continuïteit Nutreco onafhankelijk
De aanstelling, de schorsing en het ontslag van hoofdstuk ‘Corporate governance’.
•
De procedure voor wijziging van de Statuten staat
is van Nutreco Holding N.V., zoals vereist in bijlage X bij de
beschreven in de Statuten zelf. Deze zijn beschikbaar via
Noteringsregels van Euronext Amsterdam N.V.
de website van de Vennootschap (www.nutreco.com/ corporate governance/articles of association).
•
Cumulatief financieringspreferente aandelen E
Er zijn geen overeenkomsten met een bestuurder en/of werknemer die voorzien in een uitkering bij beëindiging van het dienstverband nadat een openbaar bod is uitgebracht.
Op de Algemene Vergadering van Aandeelhouders van 26
•
Nutreco Holding N.V. heeft een syndicaatslening die
april 2007 is de Raad van Bestuur, conform de Statuten,
gewijzigd of ontbonden kan worden onder de voorwaarde
voor een periode van achttien maanden aangewezen als
van een wijziging van zeggenschap over de Vennootschap
het vennootschappelijke orgaan dat, onder voorafgaande
nadat een openbaar bod is uitgebracht. Nutreco
goedkeuring van de Raad van Commissarissen, bevoegd is
International B.V., een deelneming van Nutreco Holding
tot de uitgifte en/of toekenning van rechten tot inschrijving
N.V., heeft een koopovereenkomst inzake grondstoffen
op cumulatief financieringspreferente aandelen E tot een
met BASF. Deze kan worden opgezegd indien er
nominaal bedrag dat ten tijde van een dergelijke uitgifte
sprake is van een wijziging in de zeggenschap over de
of toekenning van die rechten gelijk is aan 30% van
Vennootschap.
alle geplaatste aandelen in het aandelenkapitaal van de Vennootschap, met uitzondering van de geplaatste cumulatief preferente aandelen D. Cumulatief financieringspreferente aandelen E dienen bij uitgifte volledig te worden volstort. Zij luiden enkel op naam.
Benoeming van de externe accountant
Voor cumulatief financieringspreferente aandelen E worden geen aandeelbewijzen uitgegeven. De uitgifte van cumulatief
Op de op 26 april 2007 gehouden Algemene Vergadering
financieringspreferente aandelen E door de Vennootschap is
van Aandeelhouders is KPMG Accountants N.V. benoemd tot
bedoeld voor financieringsdoeleinden. Tijdens het verslagjaar
externe accountant van de Vennootschap voor een periode
werden geen cumulatief financieringspreferente aandelen ‘E’
aflopend aan het eind van het boekjaar volgend op deze
uitgegeven.
benoeming (dus tot 31 december 2008). Aan de op 15 april 2008 te houden Algemene Vergadering van Aandeelhouders zal worden voorgesteld KPMG Accountants N.V. te benoemen
Toelichting op grond van Besluit Artikel 10 Overnamerichtlijn Op grond van het Besluit van 5 april 2006 tot uitvoering van Artikel 10 van Richtlijn 2004/25/EG van het Europese Parlement en de Raad van de Europese Unie van 21 april 2004
64 - Beheersaspecten: corporate governance
tot externe accountant van de Vennootschap voor een periode aflopend op het einde van het boekjaar 2009.
Beheersaspecten
Risicoprofiel Aan ondernemen zijn risico’s verbonden. De realisatie
natuurlijke beschikbaarheid van visolie en vismeel doet
van Nutreco’s ondernemingsdoelstellingen is onder
Nutreco actief onderzoek naar het gebruik van alternatieve
meer afhankelijk van externe economische factoren,
grondstoffen, wat in de afgelopen jaren reeds heeft geleid tot
marktontwikkelingen, extreme weersomstandigheden en
een belangrijke vervanging door ingrediënten van plantaardige
andere calamiteiten. Hieronder volgt een overzicht van de
oorsprong.
belangrijkste risico’s verbonden aan Nutreco’s doelstellingen alsook een beschrijving van de belangrijkste elementen van
Voor de traditionele veevoergrondstoffen als soja, maïs
Nutreco’s interne risicomanagement- en beheersingssystemen,
en graan is de vraag sterk toegenomen als gevolg van
die gericht zijn op de adequate en effectieve beheersing van
de gestegen welvaart en dus toenemende behoefte aan
die risico’s.
voedsel. Daarnaast is er ook steeds meer vraag naar duurzaam geproduceerde grondstoffen. Verder speelt de toegenomen behoefte aan deze grondstoffen vanuit de
Strategische risico’s
biobrandstofindustrie een steeds belangrijkere rol, wat de laatste jaren tot aanzienlijke prijsstijgingen heeft geleid van de traditionele grondstoffen.
Nutreco’s strategie Het verwerken van duurzaam geproduceerde grondstoffen Nutreco’s strategie is gericht op een verdere versterking
past binnen Nutreco’s duurzaamheidsbeleid. Nutreco volgt
van haar leiderspositie in de wereldmarkt voor diervoeding
nauwgezet de ontwikkeling van nieuwe technologieën
en visvoer door te streven naar zowel organische groei als
waardoor in de toekomst suiker en soja kunnen worden
groei door acquisities in de belangrijkste groeimarkten van
vervangen door afvalproducten als grondstof voor de
Latijns-Amerika, Centraal- en Oost-Europa en Azië, alsook
biobrandstofproductie. Samenwerking met belangrijke
in de grootste voerproducerende regio’s Noord-Amerika
spelers in andere industrieën, met universiteiten alsook met
en Europa. Deze strategie wordt mede gerealiseerd door
leveranciers en afnemers wordt daarbij nadrukkelijk gezocht.
een sterke R&D-organisatie, als basis voor innovatie en productontwikkeling, het produceren van betrouwbare,
Door haar focus op de productie van diervoeding, de
veilige en gezonde diervoeding en visvoer, het betrekken van
schaalgrootte van de onderneming en de kwaliteit van de
duurzaam geproduceerde grondstoffen en het garanderen van
R&D-organisatie beschikt Nutreco over mogelijkheden om
een uitstekende feed-to-food-kwaliteit.
alternatieve technieken te ontwikkelen en toe te passen als oplossing voor bovengenoemde ontwikkelingen met betrekking tot de schaarse grondstoffen voor de visvoer- en
Belangrijkste risico’s en de beheersing ervan
diervoedingsproductie. Voedselveiligheid
Nutreco ziet als haar belangrijkste risico’s:
Veel van Nutreco’s meer technisch gerelateerde risico’s hebben betrekking op het inkopen en verwerken van veilige
Schaarste aan grondstoffen
grondstoffen tot een veilig eindproduct voor mens en dier.
Voedselveiligheid
Het Nutrace®-systeem heeft hier zijn effectiviteit bewezen. De
Integratie van acquisities
initiatieven in het kader van TrusQ, het samenwerkingsverband
Dierziektes
met branchegenoten in de Nederlandse mengvoermarkt ter
• • • •
bevordering van de voedselveiligheid in de productketens van Schaarste aan grondstoffen
eieren, vlees en zuivel, hebben o.a. geleid tot een selectie van
Binnen visvoer wordt het beschikbaarheidsvraagstuk van visolie
leveranciers en producten. De grondstoffen betrokken van deze
en vismeel steeds belangrijker. In antwoord op de afnemende
leveranciers voldoen aan de door Nutreco gestelde normen.
Beheersaspecten: risicoprofiel - 65
Mocht er daartoe aanleiding zijn, dan worden grondstoffen
Door de verkoop van een groot deel van haar vis- en
geweigerd en worden de leveranciers van deze grondstoffen
vleesactiviteiten in 2005 en 2006 is Nutreco minder gevoelig
aangesproken op de geleverde kwaliteit. Er hebben zich
geworden voor veranderingen in zalm- en vleesprijzen. In 2007
gedurende het verslagjaar geen omstandigheden voorgedaan
werd nog voor circa 20% van de omzet van Nutreco behaald
die de onderneming noodzaakten over te gaan tot het afgeven
uit de verkoop van vleesproducten. De Spaanse vleesbedrijven
van waarschuwingen of het terugnemen van producten, met
van Nutreco hebben de prijsgevoeligheid verminderd door
uitzondering van één kleine product recall in Canada. Dit
middel van specifieke verkoopcontractvoorwaarden en
betrof een contaminatie in visvoer, maar werd in een vroeg
productdiversificatie.
stadium gedetecteerd via Nutrace®. Daardoor was de impact zeer beperkt (circa EUR 0,1 miljoen).
Verdere concentratie in de zalmkweekindustrie zal leiden tot nieuwe marktverhoudingen. Het met Marine Harvest
Integratie van acquisities
afgesloten contract bij de inbreng van Marine Harvest in een
Een belangrijk onderdeel van Nutreco’s strategie is groei door
joint venture met Stolt Sea Farm dient te worden vernieuwd.
acquisities in gevestigde markten, maar ook in opkomende
Naast consolidatie in de industrie speelt ook de beperkte
markten zoals Brazilië, Rusland, India, China en Mexico.
beschikbaarheid van de belangrijkste grondstoffen voor visvoer
Integratie van overgenomen bedrijven brengt tal van risico’s
– vismeel en visolie – nu en in de toekomst een belangrijke rol
met zich mee, waaronder onvoldoende realisatie van
in de marktdynamiek, waardoor het belang van expertise op
ingeschatte synergievoordelen, late of onjuiste financiële
het gebied van substitutie van deze grondstoffen toeneemt.
verslaggeving, issues op het gebied van corporate governance etc.
De schaalgrootte van Nutreco wat betreft productievolumes, productiespecialisatie en inkoopkracht bepaalt mede de solide
Nutreco heeft haar organisatie versterkt met de afdeling
positie van Nutreco in de aquacultuur.
Acquisitions and Business Integration, die o.a. belast is met bedrijfsintegraties. Door het beschikbaar stellen van personen/
In nieuwe landen voor geïndustrialiseerde agri- en aquacultuur
teams voor het integratieproces van nieuw verworven
zoals Brazilië, Rusland, India, China en Mexico stijgt de vraag
bedrijven, het opstellen van specifieke integratieplannen en de
naar kennis en kunde op het gebied van duurzaamheid,
strakke controle op de realisatie hiervan worden de risico’s met
voedselveiligheid en bestrijding van dierziektes. De
betrekking tot de integratie beperkt.
ontwikkelingsfase van deze markten brengt ook risico’s met zich mee, zoals beheersingsrisico’s (corporate governance) en
Dierziektes
kredietrisico’s.
Dierziektes in agri- en aquacultuur kunnen belangrijke financiële gevolgen hebben voor de individuele bedrijven van Nutreco. Dit risico voor Nutreco wordt echter beperkt door de regionale spreiding van de activiteiten en het leveren van voer
Product- en productontwikkelings risico’s
voor verschillende diersoorten. Een recent voorbeeld hiervan zijn de lage productievolumes van zalm in Chili als gevolg
De wet- en regelgeving in de verschillende landen ten aanzien van
van een ziekte. De lagere visvoervolumes worden meer dan
de producten in Nutreco’s portfolio zijn voortdurend onderhevig
gecompenseerd door de veel hogere volumes in Noorwegen.
aan veranderingen. Productinnovatie, door het gebruik van nieuwe technologieën en Nutreco’s ambitie ten aanzien van het gebruik van alternatieve en meer duurzame grondstoffen, heeft
Operationele risico’s
impact op de complexiteit van de productieprocessen. Het steeds moeten voldoen aan lokale wet- en regelgeving verhoogt het risicoprofiel van Nutreco’s activiteiten. Tot op heden zijn deze
Marktrisico’s
risico’s beheersbaar gebleken, mede dankzij de monitoring van de kwaliteit van productontwikkelingsprocessen door Nutreco’s
De forse prijsschommelingen op de wereldmarkt voor
researchcentra, alsook de continue toetsing van innovaties aan
grondstoffen zoals graan, maïs, soja, vismeel en visolie vormen
wet- en regelgeving.
de belangrijkste factor voor de volatiliteit in de kostprijs van voer. Als gevolg van de door Nutreco gehanteerde businessmodellen en leverantiecontracten kan Nutreco onder normale marktcondities binnen een redelijk korte tijdspanne prijsveranderingen van grondstoffen, inclusief valuta-effecten, doorberekenen aan haar afnemers.
66 - Beheersaspecten: risicoprofiel
Financiële en rapportagerisico’s
Valutarisico’s De meeste valutatransactierisico’s binnen Nutreco zijn gerelateerd aan het inkopen van grondstoffen.
Kredietrisico’s
Koersschommelingen van vreemde valuta kunnen, net als koersschommelingen in grondstoffenprijzen, in belangrijke
Het monitoren van kredietrisico’s uit hoofde van leveranties
mate verwerkt worden in de verkoopprijzen van Nutreco’s
aan haar afnemers is door Nutreco in 2007 verder
producten; transactierisico’s zijn daarom beperkt. Waar
geüniformiseerd, waarbij autorisatieniveaus gelden afhankelijk
verwerking in verkoopprijzen niet of onvoldoende mogelijk is,
van risico, bedrag en looptijd.
worden posities afgedekt.
Het profiel van Nutreco’s klantenportefeuilles en de daaraan
De valutatransactierisico’s van de werkmaatschappijen worden
verbonden risico’s verschillen per bedrijfsactiviteit. De
afgedekt door middel van financiële instrumenten die worden
mengvoer- en premixactiviteiten in Europa, de Verenigde
afgesloten bij Nutreco’s Group Treasury.
Staten en Canada kennen een grote gespreide groep
Valutatranslatierisico’s komen voornamelijk voort uit
van klanten. De meestal Spaanse afnemers van Nutreco’s
investeringen en schulden alsook uit resultaatsbijdragen
vleesproducten zijn gerenommeerde groothandelaars en
in vreemde valuta. Nutreco mitigeert translatierisico’s van
supermarktketens.
investeringen in vreemde valuta door extern schuld in overeenkomstige valuta aan te trekken en door valutaswaps af
Een grotere concentratie van risico’s als gevolg van de
te sluiten. Het translatierisico als gevolg van de nettowinst in
consolidatie in de zalmkweeksector wordt gedeeltelijk
vreemde valuta wordt niet afgedekt.
gemitigeerd door een kredietverzekering. De internationale groei van premix, speciaalvoer en visvoer voor andere diersoorten leidt tot een grotere en internationale spreiding
Financiering en liquiditeit
van klanten, maar vergroot de blootstelling aan kredietrisico’s in opkomende markten.
Eind 2007 kon Nutreco over een bedrag van in totaal EUR 1.078 miljoen aan kredietfaciliteiten beschikken, waaronder
Bankdeposito’s en financiële instrumenten waarmee rente-
cumulatief preferente aandelen van EUR 68 miljoen,
en valutarisico’s worden afgedekt, zijn ondergebracht bij
een onderhandse lening van USD 204 miljoen en een
een groep gerenommeerde banken. Dit gebeurt binnen
syndicaatslening van EUR 550 miljoen.
een duidelijk beleid waarbij per tegenpartij kredietlimieten zijn vastgesteld, afhankelijk van de kredietwaardigheid
Van de beschikbare kredietfaciliteiten werd daadwerkelijk EUR
van de tegenpartij en looptijd van het deposito. In de loop
459 miljoen gebruikt (2006: EUR 1.037 miljoen beschikbaar,
van het verslagjaar is de kaspositie afgenomen, waardoor
EUR 300 miljoen gebruikt). Nutreco beschikt over voldoende
het maximale kredietrisico per tegenpartij verder kon
gecommitteerde en ongecommitteerde kredietfaciliteiten om
worden gelimiteerd. Gezien het positieve oordeel over
aan de autonome financieringsbehoefte van de Vennootschap
de kredietwaardigheid en de spreiding van tegenpartijen
te voldoen. Daarnaast beschikte de Vennootschap per ultimo
verwacht Nutreco dat het risico zeer beperkt is dat banken niet
2007 over geldmiddelen ten bedrage van EUR 135 miljoen.
aan hun financiële verplichtingen zouden kunnen voldoen. De syndicaatslening en de onderhandse lening dienen te voldoen aan de financiële ratio’s met betrekking tot de
Renterisico’s
nettoschuld ten opzichte van EBITDA en EBITDA ten opzichte van nettorentelasten. De intern gehanteerde ratio’s hiervoor zijn:
Nutreco streeft ernaar om een belangrijk deel van haar renteverplichtingen te fixeren. De cumulatief preferente
•
Nettoschuld / EBITDA ≤ 3,0
aandelen en de onderhandse lening kennen vaste
•
Nettoschuld / eigen vermogen ≈ 1,0
rentepercentages. Daarnaast is een deel van de variabele
•
EBITDA / nettorentelasten ≥ 5,0
rente op de syndicaatslening middels renteswaps gefixeerd. De liquide middelen worden op kortlopende termijndeposito’s
Aan de ratio’s werd in 2007 ruimschoots voldaan. Nutreco
uitgezet en kennen daardoor een variabele rente.
heeft een solide financiering en hanteert interne criteria die ruimschoots binnen de criteria liggen zoals vastgelegd in de convenanten bij de syndicaatslening en de onderhandse lening. Bij de berekening van deze ratio’s wordt geen rekening gehouden met de cumulatief preferente aandelen en het dividend op de cumulatief preferente aandelen.
Beheersaspecten: risicoprofiel - 67
Risico’s rond informatiebeheer
Nutreco heeft geen ernstig geval van non-compliance ervaren en de systemen en procedures hebben adequaat gewerkt. Handhaving van compliance op elk niveau in de organisatie
Het toegenomen gebruik van informatietechnologie door
vraagt de voortdurende aandacht van het management.
Nutreco’s zakelijke relaties en Nutreco zelf zorgt ervoor dat innovatie en klanttevredenheid steeds meer afhankelijk is van de inzet van informatietechnologie. Het succes hiervan
Reputatierisico
is meer en meer afhankelijk van het juist inzetten van informatiesystemen, een robuuste en flexibele infrastructuur
Wereldwijde maatschappelijke trends en ontwikkelingen
en ondersteuning door daarop toegesneden diensten.
hebben een steeds grotere invloed op organisaties en
Standaardisatie en centralisatie van systemen en infrastructuur
hun bedrijfsvoering. Door het monitoren van trends en
brengt naast voordelen ook risico’s op het gebied van
ontwikkelingen, het opbouwen van kennis en het bespreken
beveiliging en continuïteit met zich mee. Nutreco heeft onder
van dilemma’s en door middel van een transparante
meer de volgende procedures en systemen ontwikkeld om
verslaglegging is Nutreco uitgerust om adequaat te reageren
deze risico’s te signaleren en mitigeren:
op de veranderende eisen van de maatschappij en de bedrijfsvoering hieraan aan te passen. Voor meer informatie
•
•
Duidelijk beheersingskader voor informatietechnologie en
wordt verwezen naar het hoofdstuk ‘Maatschappelijk
informatiebeveiliging
Verantwoord Ondernemen’ op blz. 38.
Monitoring van implementatie hiervan door Nutreco’s Information Security Manager
•
Investeringen om geconstateerde technische knelpunten op te lossen
•
Systeem van pre- en postimplementatiebeoordelingen bij belangrijke implementaties
•
•
Risicomanagement en interne beheersing
Proces van zelfbeoordelingen (van generieke beheersmaatregelen)
De binnen Nutreco aanwezige risicomanagement- en
Verificatieprocessen door de afdeling Internal Audit
beheersingssystemen zijn zodanig ingericht dat de realisatie van de door de Vennootschap gestelde doelen zo goed mogelijk is gewaarborgd. Nutreco leeft de governancevereisten
Risico’s rond administratieve processen en financiële verslaggeving
inzake deze verantwoordelijkheden na en streeft ernaar om te voldoen aan de bestpracticebepalingen van de Code Tabaksblat. Nutreco is niet verplicht te voldoen aan specifieke
Als gevolg van de ontwikkeling van verslaggevingstandaarden
eisen als aangeduid in sectie 404 van de Sarbanes-Oxley Act.
zoals IFRS maar ook door aanpassingen van de wetgeving in diverse landen is de complexiteit op het gebied van
De aanwezigheid en effectiviteit van de geïmplementeerde
administratieve processen en financiële verslaggeving
systemen kunnen geen garantie bieden dat de doelstellingen
toegenomen en zijn daarmee risico’s rond deze processen
van de Vennootschap worden behaald. Evenmin kunnen de
vergroot. Gedurende het verslagjaar is gebleken dat de in
geïmplementeerde systemen de garantie geven dat menselijke
voorgaande jaren doorgemaakte leercurve effectief is geweest
fouten, onvoorziene omstandigheden, materieel onjuiste
en de toepassing van IFRS door de organisatie goed verloopt.
verklaringen, verlies, fraude en schending van wetten en voorschriften volledig worden voorkomen.
Risico’s rond compliance
Gedurende het verslagjaar is het reeds bestaande raamwerk voor risicomanagement verder geïmplementeerd. Hoekstenen van dit raamwerk zijn de Risk Management Advisory Board,
De vereisten op het gebied van governance en compliance
het Nutreco Risico Management Model voor strategische
zijn steeds strenger en meeromvattend geworden. Het is niet
en operationele risico’s en de reeds langer gehanteerde
alleen een zaak van ‘naleving van vorm’, maar ook steeds
besturings- en beheersingssystemen op het gebied van
meer van ‘naleving van inhoud’. Dit laatste vereist verdere
financiële administratie, HSEQ (Gezondheid, Veiligheid,
bewustwording van de organisatie, zowel procedureel als
Milieu en Kwaliteit), voer- en voedselveiligheid, verslaggeving,
cultureel. Als gevolg van de acquisities gedurende de laatste
informatiebeveiliging en compliance en corporate governance.
jaren is het risicoprofiel van de onderneming toegenomen.
Nutreco heeft haar beleidsmaatregelen en instructies vastgelegd
68 - Beheersaspecten: risicoprofiel
in het Nutreco Policy House. In de volgende paragrafen worden de verschillende beheersingsmaatregelen toegelicht.
Risicomanagement en interne beheersingsm aatregelen Generieke sturings- en beheersingscyclus
Organisatie van risicomanagement
Voor alle operationele en niet-operationele onderdelen van de Nutreco-organisatie worden op vaste momenten in het jaar
Risk Management Advisory Board
strategische plannen, budgetten en prognoses opgesteld. De
Gedurende het verslagjaar werd de Raad van Bestuur
actuele resultaten worden maandelijks geëvalueerd door het
geassisteerd door een Risk Management Advisory Board, die
management van de werkmaatschappijen en de Raad van
risicoblootstelling (risk exposure) evalueert en zowel de Raad
Bestuur. De gang van zaken wordt vergeleken met die van het
van Bestuur als het management van de werkmaatschappijen
vorige jaar en met de gebudgetteerde resultaten. Prognoses
adviseert ten aanzien van de exposure, maar ook ten
worden op haalbaarheid beoordeeld. Deze sturings- en
aanzien van de opzet en werking van de getroffen
beheersingscyclus, die op financiële en niet-financiële rapportages
beheersingsmaatregelen. De Risk Management Advisory Board
is gebaseerd, stelt het senior management in staat de
kwam in het verslagjaar een viertal keer bijeen. Van deze
operationele activiteiten te sturen en bedrijfsmatig te beheersen.
bijeenkomsten is verslag gedaan aan de Raad van Bestuur en het Audit Committee. De vaste samenstelling van de Risk
Beheersing van risico’s van grondstoffenposities
Management Advisory Board bestaat uit de CFO, de Group
De specifieke marktrisico’s die veroorzaakt worden door
Controller, de Group Treasurer, de Corporate Secretary en
volatiliteit in de grondstoffenmarkten, worden actief
de Group Audit Manager. Bedrijfsspecifieke kennis wordt in
beheerst. Hiertoe wordt onder andere gebruikgemaakt
deze Advisory Board ingebracht door corporate staff of het
van financiële instrumenten (zoals opties en futures) en
business management, afhankelijk van de onderwerpen ter
goederentermijncontracten. Inkoopmanagement beweegt zich
beoordeling en evaluatie in bijeenkomsten van de Advisory
binnen het centraal opgestelde beleid en richtlijnen en dient
Board. Gedurende het verslagjaar heeft de Risk Management
te voldoen aan de vereiste interne beheersingsmaatregelen.
Advisory Board specifieke aandacht gegeven aan de voor
In het kader van het Nutreco Sourcing Initiative heeft
Nutreco belangrijkste risicogebieden en daaraan verwante
inkoopmanagement in zijn algemeenheid veel aandacht
beheersingsprocessen zoals de inkoop van grondstoffen,
gekregen gedurende het verslagjaar.
informatiebeveiliging, het treasurybeleid, verzekeringen en de integratie van nieuw geacquireerde bedrijven. Met name
Beheersing van kredietrisico’s
het laatste onderwerp heeft in het verslagjaar veel aandacht
De beheersing van kredietrisico’s uit hoofde van leveranties
gekregen gezien de reeds eerder vermelde groeistrategie van
aan afnemers is de primaire verantwoordelijkheid van de
Nutreco; op basis van een uitgebreide analyse en evaluatie
werkmaatschappijen. De beheersing van kredietrisico’s van
van recente acquisities zijn verdere beheersingsmaatregelen
financiële tegenpartijen is de verantwoordelijkheid van Group
uitgewerkt voor toekomstige integraties.
Treasury. Het kredietmanagement beweegt zich binnen het centraal opgestelde beleid en dient te voldoen aan de
Risico Management Model
interne beheersingsmaatregelen. Kredietrisico’s hebben de
Het vernieuwde Risico Management Model, dat in 2005
specifieke aandacht van het senior corporate management.
ontwikkeld werd, is gedurende 2007 verder geïmplementeerd.
De kwaliteit van de beheersingsmaatregelen van deze risico’s
Het model biedt het management van de werkmaatschappijen
wordt geëvalueerd door de Risk Management Advisory
gereedschap voor het identificeren, classificeren en monitoren
Board. Teneinde verschillende beheersingsmaatregelen
van risico’s, en wordt gebruikt om verantwoording af te
verder te stroomlijnen is een nieuw kredietbeleid ontwikkeld,
leggen over risicomanagement op businessniveau. In de
dat met ingang van 2007 van kracht is geworden en dat
praktijk blijkt dat in de risicorapportage vooral aandacht wordt
voorziet in duidelijke autorisatielimieten en middelen om de
gegeven aan markt- en organisatierisico’s. De te rapporteren
kredietwaardigheid vast te stellen.
risicomonitoringsresultaten maken deel uit van de business review meetings en worden ter evaluatie voorgelegd bij de
Beheersing van rente- en valutarisico’s
Risk Management Advisory Board. Het model is geïntegreerd
Het treasurybeleid is in 2007 onder supervisie van de Risk
in de bestaande planning- en controlecyclus.
Management Advisory Board herzien, waarbij met name risico’s en limieten zijn gekwantificeerd en rapportageformats en frequentie zijn herzien. De beheersing van rente- en valutarisico’s is onderdeel van het treasurybeleid.
Beheersaspecten: risicoprofiel - 69
Valutarisico’s van afgesloten transacties dienen volledig
ook door afnemers en het eigen HSEQ-team. Ten aanzien
gedekt te worden. Risico’s van verwachte transacties worden
van het risico van bacteriële besmetting van vleesproducten
gedekt op basis van de waarschijnlijkheid van realisatie. De
tijdens het productieproces is er een beleid opgesteld en
werkmaatschappijen dekken hun transactierisico’s af via
zijn er procedures voorgeschreven die erop gericht zijn zulke
Group Treasury. Maandelijks worden de risico’s uit hoofde van
besmettingen te voorkomen. Een absolute garantie voor het
afgesloten en verwachte transacties gerapporteerd. Group
voorkomen van dergelijke besmettingen is niet te geven en
Treasury maakt voornamelijk gebruik van valutatermijntransacties
daarom zijn er met ketenpartners systemen en procedures
en swaptransacties om de risico’s van de aangeboden transacties
opgezet om besmetting in een vroeg stadium te identificeren
af te dekken, waarover dagelijks wordt gerapporteerd.
en de gevolgen te beperken. Indien zich een dergelijke besmetting voordoet, is Nutreco door middel van het
Nutreco beheerst het geconsolideerde translatierisico door
Nutrace®-systeem in staat om het probleem snel op te sporen,
het financieren van buitenlandse investeringen in lokale
wat het risico voor de consument vermindert.
valuta, het swappen van een deel van de in Amerikaanse dollars afgesloten onderhandse lening naar andere valuta en
Maatregelen voor interne beheersing
het afsluiten van valutaswaps. Door deze afdekking worden
Het Nutreco IAC-raamwerk (Internal Accounting Control) is
mutaties als gevolg van valuta-effecten voor zowel de activa
gebaseerd op verschillende beleidsdocumenten, handleidingen
als de kasstroom deels gecompenseerd. Per kwartaal wordt
en procedures. Voorbeelden hiervan zijn de Raw Material
gerapporteerd over de translatierisico’s.
Risk Management Policy, de Foreign Currency Policy, het Accounting Manual, het Internal Control Manual, het Treasury
De beheersing van het renterisico is een verantwoordelijkheid
Manual en de Capital Expenditure Procedure. Deze bieden
van Group Treasury. Er wordt gehandeld binnen strenge
richtlijnen, procedures en instructies op het gebied van
voorschriften, waarop wordt toegezien middels een
financiële administratie en verslaggeving.
kwartaalrapportage. De directies van de werkmaatschappijen zijn verantwoordelijk Beheersing van Gezondheid, Veiligheid, Milieu en
voor de kwaliteit van de beheersingsprocessen. De afdeling
Kwaliteit
Internal Audit, ondersteund door de externe accountant,
Nutreco heeft een helder gedefinieerd HSEQ-beleid, dat geldt
verzorgt de verificatie hiervan. Zij beoordeelt de gang van
voor alle Nutreco-bedrijven. Het HSEQ-beleid is belangrijk voor
zaken en toetst de effectiviteit van de geïmplementeerde
de kwaliteit van de producten, de veiligheid van de processen
processen. Aangetroffen tekortkomingen worden vastgelegd,
en de invloed daarvan op het milieu. Nutreco beschikt
opgevolgd en hersteld. Selectie van deze beoordelingen
over een HSEQ-auditsysteem, dat zowel organisatorische
geschiedt deels op rotatiebasis en deels op individuele selectie.
als procedurele zaken dekt. De standaarden die Nutreco
Gedurende het verslagjaar zijn 38 IAC-reviews uitgevoerd,
hanteert, zijn vaak strikter dan de nationale en internationale
waarmee 300 administratieve processen zijn geëvalueerd.
standaarden en liggen beduidend hoger dan de wettelijke
Tevens is gedurende het verslagjaar het eerder ontwikkelde
minimumeisen. Het HSEQ-auditteam werkt volgens een
zelfbeoordelingsproces, waarmee opzet en werking van lokaal
programma dat is goedgekeurd door de Raad van Bestuur.
geïmplementeerde beheersingsmaatregelen beoordeeld
Voor meer informatie over het HSEQ-beleid en de audits wordt
kunnen worden, door alle Nutreco-bedrijven toegepast. Dit
verwezen naar het Corporate Social Responsibility Report 2007
zelfbeoordelingsproces en hieraan gerelateerde documentatie
en de Nutreco-website (www.nutreco.com).
ondersteunen tevens de werkzaamheden van de andere corporate departments en de externe accountant.
Beheersing van voedings- en voerveiligheid Grondstoffen worden, alvorens ze worden verwerkt, grondig
De reeds in 2006 geconstateerde verbetering in de kwaliteit
op specificaties en zuiverheid gecontroleerd. De meeste van
van de administratieve processen heeft zich in het verslagjaar
deze controles worden uitgevoerd door eigen laboratoria,
verder doorgezet, waarbij de in 2007 geconstateerde non-
die bekend staan om hun kennis, vakmanschap en kwaliteit.
compliance met interne kwaliteitseisen (6%) voornamelijk
Nutreco’s productieprocessen beantwoorden aan strenge
veroorzaakt werd door nog uit te voeren integratieactiviteiten
normen en eisen en voldoen aan GMP-standaarden (Good
binnen recente acquisities en door tekortkomingen
Manufacturing Practices). De werkmaatschappijen van
voortvloeiend uit ERP-implementaties. Er zijn inmiddels
Nutreco gebruiken erkende kwaliteitssystemen, zijn in
acties ondernomen om de aangetroffen tekortkomingen
nagenoeg alle gevallen gecertificeerd op basis van ISO-
te herstellen. Deze tekortkomingen hadden overigens geen
standaarden en voldoen tevens aan HACCP-richtlijnen.
materieel effect op de kwaliteit van de verslaggeving. De
Regelmatig worden audits uitgevoerd door internationaal
resultaten van de reviews zijn gedeeld met de Raad van
erkende onderzoeksbureaus als Bureau Veritas en SGS, maar
Bestuur, het Audit Committee en de externe accountant.
70 - Beheersaspecten: risicoprofiel
Maatregelen voor informatiebeveiliging
waarin interne en externe specialisten samenwerken. De
De Nutreco Baseline Information Security geeft het
betrokkenheid van de afdeling Internal Audit borgt de kwaliteit
beheersingskader voor risico’s op het gebied van
van deze processen.
informatietechnologie en informatiebeveiliging. Dit document omvat beleid, gedragslijnen, procedures en instructies op het
Verzekering
gebied van de beheersing van geautomatiseerde systemen
Naast de risicobeheersingsmaatregelen heeft Nutreco een
en wordt beheerd door de Information Security Manager, die
globaal verzekeringsprogramma onderschreven. Nutreco
verder verantwoordelijk is voor de focus op de implementatie
heeft hiertoe een eigen verzekeringsmaatschappij, Nutreco
van het beleid en het monitoren van de implementatie.
Insurance, gevestigd op de Nederlandse Antillen, die de bedrijfsrisico’s gedeeltelijk herverzekert bij onafhankelijke
De effectiviteit van het informatietechnologie- en
verzekeringsmaatschappijen. Nutreco werkt wereldwijd met
informatiebeveiligingsbeleid wordt verder verzekerd door een
Aon als makelaar en leverancier van verzekeringsgerelateerde
proces van zelfbeoordeling (van generieke beheersmaatregelen)
diensten. De verzekeringen dekken schade als gevolg van
en verificatieprocessen. Uit de zelfbeoordeling gedurende
o.a. verlies van activa en/of bedrijfsonderbreking door brand,
het verslagjaar bleek, naast een verdere verbetering van de
ontploffing of natuurrampen, aansprakelijkheid tegenover
beheersingsmaatregelen bij alle werkmaatschappijen, ook de
derden inclusief productaansprakelijkheid, transportschade en
noodzaak tot aanvullende acties vanuit de afdeling Corporate
een aantal andere specifieke risico’s.
Informatietechnologie (verduidelijking verantwoordelijkheden, aanpassing procedures etc.). Inmiddels zijn de benodigde
Belasting
beheersmaatregelen geïmplementeerd. De verificatieprocessen
Nutreco Holding N.V. heeft in januari 2006 in het kader van
worden uitgevoerd door de afdeling Internal Audit, die daarbij
het door het Nederlandse Ministerie van Financiën geïnitieerde
gedeeltelijk op externe expertise steunt. De resultaten van
project ‘horizontaal toezicht’ een handhavingsconvenant
de zelfbeoordelings- en verificatieprocessen zijn gedeeld met
gesloten met de Nederlandse belastingautoriteiten op
de Raad van Bestuur, het Audit Committee en de externe
basis waarvan de reeds bestaande samenwerking verder is
accountant.
geïntensiveerd. Openheid en transparantie, gebaseerd op wederzijds respect en vertrouwen en leidend tot intensieve
In het verslagjaar is de aandacht voor applicatie- en
informatie-uitwisseling en vooroverleg over aangelegenheden
implementatiegerelateerde risico’s aanzienlijk uitgebreid,
met potentieel materiële belastinggevolgen, zijn de
met name voor het risico dat ontstaat wanneer de
uitgangspunten van het convenant.
implementatie van een ERP-applicatie samenvalt met een significante organisatorische verandering. Momenteel worden
Gedurende 2007 is onder het convenant over de Nederlandse
bij dergelijke strategische implementaties zowel pre- als
belastingpositie overeenstemming bereikt tot en met het
postimplementatiebeoordelingen uitgevoerd om risico’s te
aangiftejaar 2006 en zijn de definitieve aanslagen tot en met
onderkennen en tijdig maatregelen te kunnen nemen.
2006 dienovereenkomstig opgelegd. Ten aanzien van 2007 zijn relevante belastingaangelegenheden middels vooroverleg
Beheersing van risico’s rond compliance
aan de orde gesteld en is hierover overeenstemming bereikt.
De Vennootschap heeft een afdeling Legal Affairs ter
Mogelijke onzekerheden ten aanzien van de Nederlandse
beheersing van risico’s die voortvloeien uit de vereisten
belastingpositie zijn hiermee tot een minimum teruggebracht.
om de geldende wet- en regelgeving na te leven in alle rechtsgebieden waarin ze actief is, alsook te voldoen aan
Deze vorm van samenwerking past in het beleid van
corporategovernancevereisten. Op basis van intern beleid
Nutreco met betrekking tot het risicobeheer ten aanzien
en procedures wordt de afdeling Legal Affairs, direct
van belastingen en wordt mede mogelijk gemaakt door
of via haar netwerk, betrokken bij fusies en acquisities,
voortdurende aandacht voor het niveau en de kwaliteit van
aandelentransacties, financieringsactiviteiten en belangrijke
het internecontroleraamwerk op belastinggebied, dat mede
zakelijke transacties en/of juridische conflicten.
betrokken wordt in de samenwerking onder het convenant.
De Risk Management Advisory Board heeft de effectiviteit
In de andere jurisdicties waar Nutreco actief is, wordt vanuit
van de beheersmaatregelen beoordeeld. Naar aanleiding
Nutreco, voor zover mogelijk, een proactief beleid gevoerd
ervan hebben geen significante wijzigingen in processen
om de onzekerheden ten aanzien van de belastingposities tot
plaatsgevonden. De toenemende activiteiten in het kader van
een minimum te beperken. Het internecontroleraamwerk op
bedrijfsovername noodzaakten tot een meer projectmatige
belastinggebied wordt ook voor de meeste andere landen
aanpak van deze activiteiten. Nutreco hanteert in toenemende
gebruikt en zal in 2008 verder worden geïmplementeerd.
mate een multidisciplinaire aanpak in dergelijke projecten
Beheersaspecten: risicoprofiel - 71
Maatregelen ter borging van corporate governance
Het Disclosure Committee ondersteunt de Chief Executive
De hoofdlijnen van het corporategovernancebeleid van
Officer en de Chief Financial Officer bij het vervullen van hun
Nutreco aan de hand van de richtlijnen zoals beschreven in
verantwoordelijkheden en die van Nutreco met betrekking tot
de Nederlandse Corporate Governance Code (blz. 50 van dit
het identificeren en melden van belangrijke informatie over de
jaarverslag) geeft aan in welke mate de richtlijnen worden
Vennootschap en de nauwkeurigheid, volledigheid en tijdige
gevolgd. Naast algemene corporategovernancevereisten omvat
publicatie van de financiële mededelingen van Nutreco.
het governanceraamwerk van Nutreco een aantal specifieke onderdelen.
Het Disclosure Committee heeft als leden de Secretaris van de Vennootschap, de Director Investor Relations, de Group Audit Manager, de Group Treasurer, de Group Tax Manager en de
Ethische Gedragscode van Nutreco
Group Controller.
De Ethische Gedragscode van Nutreco bevat een aantal morele waarden die Nutreco onderschrijft. Ze is niet alomvattend,
Letter of Representation (LoR)
maar formuleert minimale ethische normen die geïnterpreteerd moeten worden binnen het kader van lokale wetgeving
Alle managing directors en controllers van de
en gewoonten. Van alle medewerkers met leidinggevende
groepsmaatschappijen ondertekenen elk jaar een uitvoerige
verantwoordelijkheden ten aanzien van operationele bedrijven
verklaring met betrekking tot de financiële rapportage,
alsook tussenliggende managementlagen en corporate staff
interne controles en ethische beginselen. In deze LoR zijn ook
wordt verwacht dat zij de naleving van deze Code schriftelijk
activiteiten op het gebied van informatiebeveiliging, interne
bevestigen. De Secretaris van de Vennootschap is belast met
controle, risicomanagement en HSEQ begrepen. Alle in deze
het toezicht op de naleving van de Ethische Gedragscode. De
verklaring gemaakte opmerkingen worden gerapporteerd
tekst van de Ethische Gedragscode kan op de website van de
aan en besproken met de Raad van Bestuur en het Audit
Vennootschap worden geraadpleegd.
Committee.
Klokkenluidersregeling
Rol van de externe accountant
Nutreco heeft sinds 2004 een klokkenluidersregeling als
De externe accountant voert de activiteiten uit ten behoeve
onderdeel van haar Ethische Gedragscode. De procedure
van de afgifte van een accountantsverklaring bij de
heeft als doel te garanderen dat elke vermeende inbreuk
jaarrekening. De externe accountant concentreert zich op de
op het bestaande beleid en de procedures gemeld kan
financiële rapportage en beoordeelt tevens de grondslagen
worden zonder dat de persoon die de melding maakt,
die zijn toegepast ter waarborging van een betrouwbare
daarvan nadelige gevolgen ondervindt. De tekst van
rapportage. Waar mogelijk steunt de externe accountant op
de klokkenluidersregeling kan op de website van de
het werk van de afdeling Internal Audit, dat gericht is op de
Vennootschap worden geraadpleegd.
kwaliteit van het administratieve proces en de effectiviteit van de interne beheersingsmaatregelen. De gecombineerde activiteiten van de afdeling Internal Audit en de externe
Disclosure Committee (DC)
accountant betreffen ook een evaluatie van het interne beheersingssysteem.
Alle door Nutreco verstrekte publieke financiële mededelingen dienen nauwkeurig, volledig en tijdig te zijn, een in alle materiële opzichten getrouw beeld te geven van de financiële staat, operationele resultaten en kasstromen van de Vennootschap, en te voldoen aan alle overige wettelijke bepalingen en voorschriften van de toezichthoudende autoriteiten of de beurs.
72 - Beheersaspecten: risicoprofiel
Verklaring van de Raad van Bestuur inzake de beoordeling van risicomanagement en interne beheersing van de Vennootschap De Raad van Bestuur heeft gedurende het verslagjaar
De genoemde systemen voor risicomanagement en
regelmatig risico’s in de omgeving van de onderneming
maatregelen voor interne beheersing zijn door de Raad van
geïnventariseerd en beoordeeld. Van deze inventarisatie wordt
Bestuur naar opzet en werking geëvalueerd. De Raad van
verslag gedaan op blz. 65 van dit jaarverslag. De Raad van
Bestuur heeft aan het Audit Committee, in aanwezigheid
Bestuur heeft de intentie om een zo getrouw en compleet
van KPMG Accountants N.V., de externe accountant van de
mogelijk beeld te geven van het risicoprofiel van Nutreco.
Vennootschap, verslag gedaan van de beoordeling van het
Er kunnen echter omstandigheden zijn waarin zich niet-
risicoprofiel van Nutreco en van de beoordeling van opzet en
geïdentificeerde risico’s voordoen of waarin de impact van
werking van het raamwerk voor risicomanagement, inclusief
geïdentificeerde risico’s groter is dan werd ingeschat. De Raad
de daarbinnen geïmplementeerde systemen en specifieke
van Bestuur benadrukt dat de aard van de activiteiten van de
maatregelen voor interne beheersing. Naar de mening van de
Vennootschap uitdrukkelijk blootstelling aan risico’s met zich
Raad van Bestuur voldoen deze systemen in voldoende mate
meebrengt die buiten haar invloed liggen.
aan de eisen die voortkomen uit bestpracticebepalingen.
De binnen Nutreco aanwezige risicomanagement- en
De Nutreco-aanpak, gebaseerd op het COSO-raamwerk, is
beheersingssystemen zijn ingericht om de realisatie van de
gedurende het verslagjaar in redelijke mate effectief gebleken
beoogde ondernemingsdoelen zoveel mogelijk te vrijwaren
en zal naar verwachting ook in 2008 in redelijke mate effectief
van ongewenste invloeden op de Vennootschap. Voor een
zijn ten behoeve van de dagelijkse bedrijfsvoering. De Nutreco-
beschrijving van deze systemen verwijzen wij naar blz. 68 van
aanpak verzekert het management van een redelijke mate van
dit verslag. Waar het voorkomen van waardevermindering
controle op interne processen en is ontwikkeld om materiële
door blootstelling aan risico’s niet mogelijk is, beogen de
fouten in de jaarrekening te voorkomen. Bovendien worden
systemen het beperken van de impact die dergelijke risico’s op
hierdoor de inspanningen van het management op het gebied
de Vennootschap en haar stakeholders kunnen hebben.
van risicomanagement in voldoende mate ondersteund.
Nutreco leeft de governancevereisten inzake deze verantwoordelijkheden na en streeft ernaar om te voldoen
Amersfoort, 12 maart 2008
aan de bestpracticebepalingen van de Code Tabaksblat. De aanwezigheid en effectiviteit van de geïmplementeerde
W. Dekker, CEO
systemen kunnen echter geen garantie bieden dat de
C.J.M. van Rijn, CFO
doelstellingen van de Vennootschap worden behaald. Evenmin
J.B. Steinemann, COO
kunnen de geïmplementeerde systemen de garantie geven dat menselijke fouten, onvoorziene omstandigheden, materieel onjuiste verklaringen, verlies, fraude en schending van wetten en voorschriften volledig worden voorkomen.
Verklaring van de Raad van Bestuur - 73
Aanvullende berichten
74 - xxxxx
Bericht van het Audit Committee Vergaderingen – Opkomst
Risicomanagement
Het Audit Committee is in het verslagjaar driemaal
Voor de paragraaf ‘Risicomanagement en interne beheersing’
bijeengekomen volgens een vast rooster. Alle vergaderingen
wordt verwezen naar blz. 68 van dit verslag.
werden voorgezeten door de heer L.J.A.M. Ligthart en bijgewoond door de heer J.A.J. Vink. Daarenboven werd met de Raad van Bestuur van de Vennootschap één
Eigen functioneren
telefoonconferentie gehouden over de vennootschappelijke halfjaarcijfers en andere zaken die tot het takenpakket van het
Op een eerder in het jaar gehouden vergadering besprak
Audit Committee behoren.
het Audit Committee zijn eigen functioneren tijdens het verslagjaar.
De externe accountant van de Vennootschap, KPMG Accountants N.V., heeft de drie formele vergaderingen en de telefoonconferentie bijgewoond. De interne accountant
Conclusie
heeft de drie formele vergaderingen bijgewoond. De CEO, de CFO en de Secretaris hebben alle vergaderingen bijgewoond,
Het Audit Committee heeft vastgesteld dat de Vennootschap
behalve de besloten vergadering van het Audit Committee met
audit-, beheersings- en risicomanagementsystemen gebruikt
de externe accountant.
die haar in staat stellen een ‘in control statement’ af te geven in overeenstemming met de bestpracticebepalingen van de Nederlandse Corporate Governance Code en de
Voornaamste behandelde onderwerpen
Monitoring Commissie. Het Audit Committee heeft met genoegen geconstateerd dat interne audit-, beheersings- en
De voornaamste onderwerpen die door het Audit Committee
risicomanagementsystemen stevig zijn verankerd in de door de
besproken werden, waren de jaarrekening voor het jaar
Raad van Bestuur gegeven sturing van de bedrijven die deel
2006, de tussentijdse cijfers voor 2007, de resultaten van
uitmaken van Nutreco.
de interne audits, de belastingpositie van de Vennootschap, het integratieproces van de acquisities, informatie- en
Het Audit Committee was tevreden over de rapportage en
IT-beveiliging, en de voornaamste risico’s van de Vennootschap
de gedetailleerdheid van de gegevens die door de Raad
ten aanzien van Gezondheid, Veiligheid, Milieu en Kwaliteit
van Bestuur zijn verstrekt en de wijze waarop de door het
(HSEQ). Alvorens een goedkeurend advies inzake de
Committee gedane aanbevelingen zijn opgevolgd.
jaarrekening 2006 af te geven, is het Audit Committee in een besloten vergadering met de externe accountant bijeengekomen.
Amersfoort, 12 maart 2008 Het Audit Committee
Overige onderwerpen
L.J.A.M. Ligthart (voorzitter) J.A.J. Vink
Verder werden de volgende, regelmatig terugkerende zaken bekeken: het conceptjaarverslag 2007 en het verslag van het Audit Committee, de management letter 2006 van KPMG, fraude en integriteit, het beleid inzake informatievoorziening en IT-governance, de reikwijdte van de externe audit voor het jaar 2007 en het honorarium voor KPMG voor controles en advies en de opvolging van de door het Audit Committee, de interne accountant en de externe accountant gedane aanbevelingen. Bericht van het Audit Committee - 75
Bericht van het Remuneration Committee
Sinds 2004 beschikt Nutreco over een eigen Remuneration
Het Remuneration Committee heeft ook zes maandrapporten
Committee, met als voorzitter de heer J.M. de Jong en als
ontvangen over de prestaties van de Raad van Bestuur
leden de heren R. Zwartendijk en Y. Barbieux.
afgemeten aan de doelstellingen vastgelegd in het goedgekeurde tussentijdse meerjarige stimuleringsplan 2006.
Het Remuneration Committee is in het verslagjaar viermaal formeel bijeengekomen. De eerste vergadering werd belegd
Ten slotte heeft het Remuneration Committee een voorstel
ter bespreking van het voorstel van de Raad van Bestuur
aangenomen om in overeenstemming met het bestaande
inzake de performance rating afgemeten aan de voor 2006
vennootschappelijke personeelsparticipatieplan aandelen
vastgestelde doelstellingen en de prestatiedoelstellingen voor
met korting toe te kennen aan medewerkers van de
2007, het nieuwe meerjarige stimuleringsplan 2007 en de
Vennootschap. In het hoofdstuk ‘Corporate governance’ op
voortzetting van het personeelsparticipatieplan.
blz. 50 van dit verslag en in de toelichting op de jaarrekening staan nadere gegevens over de bezoldiging van de Raad
Tijdens de tweede vergadering werd de bezoldiging van de
van Commissarissen en de Raad van Bestuur en het door de
Raad van Bestuur besproken, werd de performance rating
Vennootschap gevoerde bezoldigingsbeleid.
afgemeten aan de doelstellingen voor 2006 vastgesteld en ter goedkeuring aan de Raad van Commissarissen voorgelegd, en werd het meerjarige stimuleringsplan 2007 aangenomen
Amersfoort, 12 maart 2008
en ter goedkeuring aan de Raad van Commissarissen en de Algemene Vergadering van Aandeelhouders voorgelegd.
Het Remuneration Committee
Met de hulp van een gespecialiseerde externe accountant
J.M. de Jong (voorzitter)
werd een vergelijkend onderzoek uitgevoerd naar de
R. Zwartendijk
bezoldiging van de Raad van Commissarissen en de Raad
Y. Barbieux
van Bestuur. Op de derde vergadering van het Committee werd het bezoldigingsbeleid besproken ten aanzien van het topmanagement van de Vennootschap. Ten slotte werd op de vierde vergadering een voorstel inzake aanpassing van de bezoldiging van de Raad van Bestuur in overeenstemming met het goedgekeurde beleid – beloning op mediaanniveau – aangenomen ter goedkeuring door de Raad van Commissarissen. Deze voorstellen zijn door de Raad van Commissarissen goedgekeurd.
76 - Bericht van het Remuneration Committee
Bericht van de Raad van Commissarissen
Uitvoering van het strategische plan ‘Rebalancing for Growth’
Het pluimveeverwerkingsbedrijf in Spanje presteerde goed en bouwde zijn uitstekende relatie met toonaangevende Spaanse retailketens nog verder uit.
Het verslagjaar was een jaar waarin zich een duidelijke verschuiving aftekende van het ‘Rebalancing’-gedeelte van het in 2004 aangekondigde strategische plan ‘Rebalancing for Growth’ naar een focus op het ‘Groei’-
Vergaderingen van de Raad van Commissarissen
gedeelte in de kernactiviteiten diervoeding en visvoer van de Vennootschap. Deze focus weerspiegelde zich in de
Tijdens de verslagperiode heeft de Raad van Commissarissen
acquisitie van premixfabrieken van BASF in het Verenigd
achtmaal met de Raad van Bestuur vergaderd volgens
Koninkrijk, Polen, Italië, de Verenigde Staten, Mexico,
een vast rooster. Daarenboven werden verschillende
Guatemala, China en Indonesië, en in de acquisitie van de
telefoonconferenties gehouden en was er informeel overleg
diervoedingsactiviteiten van Maple Leaf in Canada en de
met de Raad van Bestuur.
Verenigde Staten. Beide transacties werden in de loop van het verslagjaar op succesvolle wijze afgerond. Daarnaast verwierf
Overeenkomstig het reglement van de Raad van
de Vennootschap de resterende 40% van de aandelen in het
Commissarissen, dat op de website van de Vennootschap
Mexicaanse premixbedrijf Tenusa en een 51%-belang in een
(www.nutreco.com) is geplaatst, bevat de agenda van de
Turkse joint venture in premixen.
gezamenlijke vergaderingen een aantal vaste onderwerpen, met name een verslag van de recente ontwikkelingen door de Chief
Het fokkerijbedrijf van de Vennootschap, dat niet tot de
Executive Officer, een toelichting door de Chief Financial Officer
kernactiviteiten behoorde, werd verkocht aan de Hendrix
op de sedert de laatste vergadering behaalde bedrijfsresultaten
Genetics Groep (Nederland).
en de vooruitzichten, alsmede een operationeel verslag door de Chief Operating Officer. Naast deze vaste onderwerpen werd
De mengvoeractiviteiten van de Vennootschap in Spanje
een aantal specifieke onderwerpen besproken.
kenden wederom een uitstekend jaar. Het premix- en speciaalvoerbedrijf Trouw Nutrition International presteerde
De belangrijkste onderwerpen van het jaar 2007 waren de
goed. De Nederlandse en Belgische mengvoerbedrijven
vennootschappelijke strategie, de acquisitieprojecten en
werden merkbaar sterker en vergrootten hun marktaandeel,
de optimalisering van de vennootschappelijke balans, die
wat aantoont dat het in voorgaande jaren gestarte
resulteerde in een terugstorting van een nettobedrag van
herstructureringsprogramma een goed geplande beslissing
EUR 5 per aandeel aan gewone aandeelhouders. De Raad
is geweest die een beter presterend Hendrix Feed-bedrijf tot
hield voorts toezicht op de afstoting van de fokactiviteiten
gevolg heeft gehad. De integratie van het nieuw verworven
van de Vennootschap en op de overige vennootschappelijke
Canadese bedrijf, onder het leiderschap van een sterk
investeringsprojecten in groeimarkten voor diervoer.
managementteam dat tot de Nutreco Groep is toegetreden, verloopt vlot.
Prestatiebeoordeling Het visvoerbedrijf Skretting handhaafde zijn sterke prestaties in zowel het segment zalmvoer als het segment voer voor niet-
In een besloten vergadering stond de Raad van
zalmen.
Commissarissen stil bij het eigen functioneren en bij het
Bericht van de Raad van Commissarissen - 77
functioneren van elk van zijn leden. In deze vergadering werd
en de voorgestelde herbenoeming van de heer R. Zwartendijk
voorts het functioneren van de Raad van Bestuur als geheel en
voor een derde (en laatste) termijn van vier jaar en van de heer
van zijn leden afzonderlijk beoordeeld.
J.M. de Jong voor een tweede termijn van vier jaar, die beide aflopen op de Algemene Vergadering van Aandeelhouders van 2011. Het voorstel kreeg de volledige steun van de Commissie.
Onafhankelijkheid De Raad van Commissarissen bevestigt dat al zijn leden onafhankelijk zijn in de zin van de bestpracticebepalingen van
Samenstelling van de Raad van Bestuur en de Raad van Commissarissen
de Nederlandse Corporate Governance Code en dat er geen sprake is geweest van (mogelijk) tegenstrijdige belangen.
Gedurende het verslagjaar is de samenstelling van zowel de Raad van Commissarissen als de Raad van Bestuur niet gewijzigd. Op de Algemene Vergadering van Aandeelhouders
Corporate governance
van 26 april 2007 liep de vierjarige zittingstermijn van de heer R. Zwartendijk af. De heer R. Zwartendijk is herbenoemd voor
Een speciaal hoofdstuk over corporate governance is
een derde en laatste vierjarig mandaat, dat afloopt op de
opgenomen op blz. 50 van dit jaarverslag. Dit hoofdstuk
Algemene Vergadering van Aandeelhouders van 2011. Ook de
bevat informatie over de relatie tussen de Vennootschap
vierjarige zittingstermijn van de heer J.M. de Jong liep af. De
en haar aandeelhouders en de Algemene Vergadering van
heer J.M. de Jong is herbenoemd voor een tweede vierjarig
Aandeelhouders.
mandaat, dat afloopt op de Algemene Vergadering van Aandeelhouders van 2011.
Bij de uitoefening van zijn taken is de Raad van Commissarissen zich ten volle bewust van de belangen van alle aandeelhouders van de Vennootschap.
Jaarrekening en dividend De jaarrekening voor het jaar 2007 is gecontroleerd
Commissies van de Raad van Commissarissen
door KPMG Accountants N.V. De desbetreffende accountantsverklaring is opgenomen op blz. 165-166 van dit jaarverslag. De Raad van Bestuur en de Raad van
Sinds 2002 beschikt Nutreco over een Audit Committee
Commissarissen hebben de jaarrekening goedgekeurd en de
en begin 2004 is overgegaan tot de installatie van een
Raad van Commissarissen beveelt de Algemene Vergadering
Remuneration Committee. De Raad van Commissarissen treedt
van Aandeelhouders aan de jaarrekening en het over 2007
ook op als Selectie- en Benoemingscommissie. Voor verdere
vastgestelde dividend overeenkomstig Artikel 28.1 van de
informatie wordt verwezen naar de aparte verslagen van deze
Statuten goed te keuren en met de overige aan de Algemene
commissies op blz. 75 en 76.
Vergadering van Aandeelhouders voorgestelde besluiten in te stemmen.
Het Audit Committee, het Remuneration Committee en de Selectie- en Benoemingscommissie hebben als voornaamste
De Raad van Commissarissen wenst de Raad van Bestuur
taak een gerichte analyse en voorbereiding te leveren van de
en alle medewerkers te bedanken voor de succesvolle
onderwerpen die binnen hun respectieve gespecialiseerde
implementatie van de groeifase van het strategische plan
kennisgebieden vallen, alsmede verslag en aanbevelingen te
‘Rebalancing for Growth’ en heet alle nieuwe medewerkers
doen aan de Raad van Commissarissen, wat de effectiviteit van
van de Nutreco Groep hartelijk welkom.
de toezichthoudende en adviserende taken van de Raad van Commissarissen vergroot. Amersfoort, 12 maart 2008
Selectie- en Benoemingscommissie
De Raad van Commissarissen R. Zwartendijk (voorzitter)
De voorzitter van de Raad van Commissarissen treedt op
L.J.A.M. Ligthart (vicevoorzitter)
als voorzitter van de Selectie- en Benoemingscommissie.
Y. Barbieux
De Commissie komt op ad-hocbasis bijeen en heeft in het
J.M. de Jong
verslagjaar overleg gepleegd over het aflopen van het mandaat
J.A.J. Vink
78 - Bericht van de Raad van Commissarissen
Jaarrekening
Geconsolideerde winst- en verliesrekening (EUR x miljoen)
Omzet
Toelichting
2007
2006
3
4.021,1
3.031,31
-3.174,1
-2.321,3
Verbruikte grond- en hulpstoffen Reëlewaardeverandering van biologische activa
19
Wijzigingen in voorraden gereed product en onderhanden werk Brutowinst
1,3
-1,2
19,2
14,2
867,5
723,0
Overige bedrijfsopbrengsten
7
16,3
20,9
Personeelskosten
8
-368,3
-307,7
3,13,14
-48,1
-42,2
Afschrijvings- en amortisatiekosten
13,14
-1,2
-0,2
Overige bedrijfskosten
Bijzondere waardevermindering vaste activa
9
-317,2
-280,5
Bedrijfsresultaat uit continuing operations
3
149,0
113,3
Financiële baten
10
12,2
19,4
Financiële lasten
10
-21,9
-19,3
Valutakoersresultaat
10
-0,4
7,5
-10,1
7,6
Nettofinancieringslasten/-baten Aandeel in resultaten geassocieerde deelnemingen
15
Winst vóór belastingen uit continuing operations Winstbelastingen
11
Winst na belastingen uit continuing operations
0,8
0,5
139,7
121,4
-26,4
-16,1
113,3
105,3
Winst na belastingen uit discontinued operations
4
3,8
16,5
Boekwinst op verkoop discontinued operations, na belasting
4
3,6
398,7
7,4
415,2
120,7
520,5
118,6
519,5
Winst na belastingen uit discontinued operations Winst over het boekjaar Toe te rekenen aan: Aandeelhouders van Nutreco Minderheidsbelang Winst over het boekjaar Kerngegevens per aandeel voor continuing operations
2,1
1,0
120,7
520,5
12
Gewone winst per aandeel voor continuing operations (EUR)
3,24
3,05
Verwaterde winst per aandeel voor continuing operations (EUR)
3,24
3,04
Gewone winst per aandeel voor continuing operations vóór bijzondere waardevermindering van goodwill (EUR)
3,24
3,05
34.317
34.209
Gewogen gemiddeld aantal gewone aandelen voor verwaterde winst per aandeel (x 1.000)
34.331
34.226
Aantal uitstaande aandelen per 31 december (x 1.000)
34.256
33.906
Gewogen gemiddeld aantal uitstaande gewone aandelen gedurende het jaar (x 1.000)
Kerngegevens per aandeel (EUR)
12
Gewone winst per aandeel
3,46
15,19
Verwaterde winst per aandeel
3,46
15,18
Gewone winst per aandeel vóór bijzondere waardevermindering van goodwill
3,46
15,19
1
De omzet is in 2006 voor vergelijkingsdoeleinden met EUR 22,3 miljoen aangepast voor uitgaande transportkosten, die nu onder transportkosten zijn gerapporteerd.
80 - Jaarrekening
Geconsolideerde balans (EUR x miljoen)
Toelichting
31 december 2007
31 december 2006
Activa Materiële vaste activa
13
428,9
281,3
Immateriële activa
14
318,5
91,0
Investeringen in geassocieerde deelnemingen
15
16,9
2,1
Overige investeringen
16
43,1
34,4
Uitgestelde belastingvorderingen
17
35,3
45,5
842,7
454,3
Totaal vaste activa Voorraden
18
266,7
188,8
Biologische activa
19
75,0
46,5
Belastingvorderingen
17
15,4
15,8
Handels- en overige vorderingen
20,27
585,0
436,8
Geldmiddelen en kasequivalenten
21
207,7
578,7
Activa aangehouden voor verkoop
5
-
78,2
Totaal vlottende activa
1.149,8
1.344,8
Totaal activa
1.992,5
1.799,1
Eigen vermogen Geplaatst en volgestort aandelenkapitaal
22
8,4
8,4
Agio
22
159,5
330,7
Ingekochte eigen aandelen
22
-31,7
-45,8
Afdekkingsreserve
22
-4,0
-3,3
Ingehouden winsten
22
388,5
-72,6
Onverdeelde winst
22
118,6
519,5
Reserveomrekeningsverschillen
22
Eigen vermogen toe te rekenen aan aandeelhouders van Nutreco Minderheidsbelang
22
Totaal eigen vermogen
4,1
7,2
643,4
744,1
7,8
5,5
651,2
749,6
410,3
249,8
Verplichtingen Rentedragende leningen
23
Personeelsbeloningen
24
9,1
21,2
Voorzieningen
25
15,7
16,0
Uitgestelde belastingverplichtingen
17
18,4
2,0
453,5
289,0
23
87,3
92,3
Personeelsbeloningen
24
26,3
19,9
Voorzieningen
25
18,8
10,9
Totaal langlopende verplichtingen Rentedragende leningen
Belastingverplichtingen
17
5,3
18,5
Handelsschulden en overige te betalen posten
26
750,1
604,5
5
-
14,4
887,8
760,5
Totaal verplichtingen
1.341,3
1.049,5
Totaal eigen vermogen en verplichtingen
1.992,5
1.799,1
Verplichtingen aangehouden voor verkoop Totaal kortlopende verplichtingen
Jaarrekening - 81
Mutatieoverzicht van eigen vermogen (EUR x 1.000)
Stand per 1 januari 2006
Ge plaatst en volgestort aandelenkapitaal
Agio
Ingekochte eigen aandelen
Afdekkingsreserve
Ingehouden winsten
8.368
330.699
-5.150
-68
190.955
134.448
134.448
-134.448
Transacties met aandeelhouders Onverdeelde winst Uitgifte van gewone aandelen Dividend op gewone aandelen Stockdividend Prestatiegebonden aandelen en opties Uitgeoefende opties Terugkoop eigen aandelen Totaal transacties met aandeelhouders
-40.604
-263.143
Totaal toe te rekenen aan aandeelhouders
Minderheidsbelang
Totaal eigen vermogen
698.234
13.023
711.257
2.168 -332.802
-239
2.168 -333.041
2.748 38.013 -148.322
38.013 -148.322
2.748 38.013 -148.322
-134.448
-438.195
-239
-438.434
519.508
519.508
999
520.507
936
936
936 -7.874
-1.350
-1.350
8.368
330.699
-45.754
-446
-32.249 -3.214
-3.214
-414
519.508
-31.803
484.077
-7.321
476.756
-3.282
-72.602
519.508
7.179
744.116
5.463
749.579
519.508
-519.508 2.191 -32.609 -171.150
-524
2.191 -33.133 -171.150
-32.609 -171.150 26.957
-26.957 2.872
2.872 2.105 -17.228
2.105 -17.228 14.025
462.814
-213.819
-524
-214.343
118.528
118.528
2.136
120.664
-1.658 -3.026
159.549
-31.729
2.872 2.105 -17.228
-519.508
-1.658
8.368
-1.350
-31.803 -3.214
2.191
-171.150
-7.874
-31.803 -3.214
Geboekte baten en lasten over het boekjaar Winst over het boekjaar Belastingeffecten op rechtstreeks in eigen vermogen verwerkte posten (De)consolidaties Valutaomrekeningsverschillen Wijzigingen in afdekkingen van valutaomrekeningstransacties Wijzigingen in kasstroomafdekkingen Totaal geboekte baten en lasten over het boekjaar
82 - Jaarrekening
-332.802 -67.537 2.748
67.537
Transacties met aandeelhouders Onverdeelde winst Uitgifte van gewone aandelen Dividend op gewone aandelen Terugbetaling aandelenkapitaal Stockdividend Prestatiegebonden aandelen en opties Uitgeoefende opties Inkoop eigen aandelen Totaal transacties met aandeelhouders
Stand per 31 december 2007
38.982
2.168
Geboekte baten en lasten over het boekjaar Winst over het boekjaar Belastingeffecten op rechtstreeks in eigen vermogen verwerkte posten (De)consolidaties Directe boekingen eigen vermogen geassocieerde deelnemingen Valutaomrekeningsverschillen Wijzigingen in kasstroomafdekkingen Totaal geboekte baten en lasten over het boekjaar Stand per 31 december 2006
Onver- Reservedeelde omrekewinst ningsverschillen
-3.026
-1.658 772 -91
772 -3.117
-652
-652
-652
-101
-101
-101
-753
-1.658
118.528
-3.026
113.091
2.817
115.908
-4.035
388.554
118.528
4.153
643.388
7.756
651.144
Geconsolideerd kasstroomoverzicht 2007
2006
120,7
520,5
13,14 13 2 14 2 6,7
10,1 -0,6 26,4 0,9 1,2 41,9 0,9 6,2 0,1 -5,6
-7,6 3,4 -47,4 16,1 -0,5 0,2 39,8 2,4 2,4 -1,3
24
2,9
2,7
2,3 -1,3 0,1 0,8 -0,9 -3,6 202,5
-10,2 -0,2 1,3 0,8 -0,6 -6,7 -380,2 134,9
Afname/toename in werkkapitaal Afname/toename in personeelsbeloningen Afname/toename in voorzieningen Kasstroom uit operationele activiteiten
-46,6 -11,1 6,1 150,9
-42,1 -6,7 18,4 104,5
Ontvangen rente Betaalde rente Betaalde winstbelasting Ontvangen dividenden Nettokasstroom uit bedrijfsactiviteiten
12,5 -22,2 -23,8 22,5 139,9
17,9 -21,3 -31,8 69,3
-77,0 -3,2 -391,7 -8,8 -1,7 -1,0 2,2 0,1 3,7 17,6 0,2 14,2 -11,7 -457,1
-51,4 -5,2 -19,4 -11,5 -1,8 10,4 881,2 155,9 8,6 -18,1 948,7
4,3 -171,2 -17,2 -32,6 -0,5 -29,7 205,8 -41,1
40,2 -148,3 -332,8 -0,2 -225,6 92,4 -574,3
-358,3 495,9 -2,2 135,4
443,7 53,6 -1,4 495,9
207,7 -72,3 135,4
578,7 -82,8 495,9
(EUR x miljoen)
Toelichting
Winst over het boekjaar Nettofinancieringslasten – continuing operations Nettofinancieringslasten – discontinued operations Aandeel in resultaten geassocieerde deelnemingen Winstbelastingen – continuing operations Winstbelastingen – discontinued operations Bijzondere waardeverminderingsverliezen Afschrijving continuing operations Afschrijving discontinued operations Amortisatie continuing operations Amortisatie discontinued operations Negatieve goodwill Lasten in verband met in eigenvermogensinstrumenten afgewikkelde, op aandelen gebaseerde betalingen Vrijval van uitgestelde resultaten in intercompany-transacties Reëlewaardeverandering van overige investeringen Reëlewaardeverandering van biologische activa Reëlewaardeverandering van valutatermijncontracten Reëlewaardeverandering van grondstoffencontracten Boekwinst op verkoop materiële vaste activa Boekwinst op verkoop discontinued operations, na belastingen Kasstromen uit bedrijfsactiviteiten vóór mutaties in werkkapitaal en voorzieningen
Verwerving van materiële vaste activa Verwerving van immateriële activa Verwerving van dochterondernemingen na aftrek van de geldmiddelen van het verworven belang Verwerving van minderheidsbelang Verwerving van geassocieerde deelnemingen Verwerving van overige investeringen Ontvangsten uit de verkoop van materiële vaste activa Ontvangsten uit de verkoop van immateriële activa Afstoting van geassocieerde deelnemingen, aangehouden voor verkoop in het vorige jaar Afstoting van dochterondernemingen na aftrek van de geldmiddelen van het afgestoten belang Aflossing van aandeelhouderslening Ontvangsten uit de verkoop van het aandeel in geassocieerde deelnemingen Ontvangsten van verstrekte leningen Betalingen van transactiekosten Nettokasstroom in/uit investeringsactiviteiten
10 2 15 11
16 19 13 4
13 14 6 6 16 13 14 4 4 15 16
Ontvangsten uit de uitgifte van aandelen Terugbetaling van aandelenkapitaal Inkoop eigen aandelen Dividenden betaald aan aandeelhouders van Nutreco Dividenden betaald aan minderheidsaandeelhouders Aflossing van leningen Opname van leningen Nettokasstroom in financieringsactiviteiten Nettoafname/-toename van geldmiddelen en kasequivalenten Geldmiddelen en kasequivalenten per 1 januari Valutaomrekeningsverschillen op geldmiddelen Geldmiddelen en kasequivalenten per 31 december Geldmiddelen en kasequivalenten per 31 december Rekening-courantkredieten bij banken per 31 december Geldmiddelen en kasequivalenten voor het kasstroomoverzicht per 31 december
21 21 21 21
Jaarrekening - 83
Toelichting bij de geconsolideerde jaarrekening (1) Grondslagen voor financiële verslaggeving voor de geconsolideerde jaarrekening van Nutreco Holding N.V. Algemeen Nutreco Holding N.V. (‘Nutreco’ of ‘de Vennootschap’) is een in Nederland gevestigde vennootschap. De geconsolideerde jaarrekening van Nutreco over het jaar eindigend op 31 december 2007 omvat Nutreco en haar dochterondernemingen (‘de Groep’) en Nutreco’s belang in geassocieerde deelnemingen en entiteiten waarover gezamenlijk de zeggenschap wordt uitgeoefend. Nutreco is een internationale onderneming voor diervoeding en visvoer die met haar kennis van voedingsmiddelenketens toegevoegde waarde wil creëren in haar marktsector. De Vennootschap is tevens selectief aanwezig in de diverse stadia van de vleesproductieketen. Alle mededelingen zijn gebaseerd op ‘continuing operations’ en een aantal cijfers uit 2006 zijn aangepast voor vergelijkingsdoeleinden (omzet, eigen vermogen en operationele leaseverplichtingen). Nutreco is genoteerd aan de Officiële Markt van Euronext Amsterdam en is opgenomen in de Amsterdam Midkap Index en de Euronext 150 Index. Op 12 maart 2008 werd de jaarrekening door de Raad van Commissarissen en de Raad van Bestuur vastgesteld voor publicatie.
1. Overeenstemmingsverklaring De geconsolideerde jaarrekening is opgesteld in overeenstemming met International Financial Reporting Standards zoals aanvaard door de EU (IFRS).
2. Gehanteerde grondslagen De jaarrekening wordt gepresenteerd in miljoen euro. Ze is opgesteld op basis van historische kosten, met dien verstande dat de volgende activa en verplichtingen zijn gewaardeerd tegen reële waarde: afgeleide financiële instrumenten, beleggingen in schuldbewijzen en bepaalde biologische activa. De hierna uiteengezette grondslagen voor financiële verslaggeving zijn door alle tot Nutreco behorende entiteiten consistent toegepast voor alle gepresenteerde periodes in deze geconsolideerde jaarrekening. Vanaf het boekjaar 2007 gelden bij Nutreco de volgende boekhoudkundige standaarden, wijzigingen en interpretaties: (a) Standaarden, wijzigingen en interpretaties die in 2007 voor het eerst in werking zijn getreden en van belang zijn - IFRS 7, ‘Financiële instrumenten: informatieverschaffing’, en de aanvullende wijziging in IAS 1, ‘Presentatie van de jaarrekening – Toelichting met betrekking tot het eigen vermogen’, introduceren nieuwe rapporteringsvereisten ten aanzien van financiële instrumenten en heeft geen enkele invloed op de classificering en waardering van de financiële instrumenten van de Vennootschap of de rapportering die verband houdt met belasting en handels- en overige schulden. - IFRIC 10, ‘Tussentijdse financiële rapportering en bijzondere waardevermindering’, verbiedt het terugdraaien op de daaropvolgende balansdatum van in een tussentijdse verslagperiode verwerkte waardevermindering van goodwill en beleggingen in eigenvermogensinstrumenten en in tegen historische kostprijs gewaardeerde financiële activa. Deze standaard is niet van invloed op de jaarrekening. (b) Vervroegde toepassing interpretatie door de Groep Nutreco heeft wel IFRS 8 ‘Operationele segmenten’ (van kracht vanaf 1 januari 2009) versneld toegepast. IFRS 8 vervangt IAS 14 en brengt de gesegmenteerde rapportering in overeenstemming met de vereisten van US standard SFAS 131, ‘Disclosures about
84 - Jaarrekening
segments of an enterprise and related information’. De nieuwe standaard vereist een ‘management approach’, op grond waarvan gesegmenteerde informatie op dezelfde basis als interne rapportering wordt gepresenteerd. In toelichting 3 ‘Gesegmenteerde informatie’ wordt deze nieuwe rapportering gepresenteerd. (c) Standaarden, wijzigingen en interpretaties die in 2007 van kracht zijn geworden, maar die niet van invloed zijn op de geconsolideerde jaarrekening De volgende standaarden, wijzigingen en interpretaties van gepubliceerde standaarden zijn verplicht voor boekperioden beginnend op of na 1 januari 2007, maar zijn niet van invloed op de geconsolideerde jaarrekening: - IFRIC 7, ‘Toepassing van de herformuleringsmethodiek volgens IAS 29, Financiële rapportering in economieën met hyperinflatie’ - IFRIC 8, ‘Afbakening van IFRS 2’ - IFRIC 9, ‘Herbepaling van onderliggende derivaten’
3. Toepassing van schattingen en oordelen De opstelling van de jaarrekening in overeenstemming met IFRS vereist dat het management oordelen vormt en schattingen en veronderstellingen maakt die van invloed zijn op de toepassing van grondslagen en de gerapporteerde waarde van activa en verplichtingen, en van baten en lasten. De schattingen en hiermee verbonden veronderstellingen zijn gebaseerd op ervaringen uit het verleden en verschillende andere factoren die gegeven de omstandigheden als redelijk worden beschouwd. De uitkomsten hiervan vormen de basis voor het oordeel over de boekwaarde van activa en verplichtingen die niet op eenvoudige wijze uit andere bronnen blijkt. De daadwerkelijke uitkomsten kunnen afwijken van deze schattingen. De schattingen en onderliggende veronderstellingen worden voortdurend beoordeeld. Herzieningen van schattingen worden opgenomen in de periode waarin de schatting wordt herzien, indien de herziening alleen voor die periode gevolgen heeft, of in de periode van herziening en toekomstige perioden, indien de herziening gevolgen heeft voor zowel de verslagperiode als toekomstige perioden. Gegevens over belangrijke punten van onzekerheid inzake schattingen en essentiële beoordelingen bij de toepassing van boekhoudkundige grondslagen die de grootste invloed hebben op de in de jaarrekening opgenomen bedragen, worden besproken in toelichting 31.
4. Grondslagen voor consolidatie 4.1 Dochterondernemingen Dochterondernemingen zijn die entiteiten waarover Nutreco zeggenschap heeft. Er is sprake van zeggenschap indien Nutreco de mogelijkheid heeft om, direct of indirect, het financiële en operationele beleid van een entiteit te bepalen teneinde voordelen te verkrijgen uit de activiteiten van de entiteit. Bij de beoordeling of er sprake is van zeggenschap rekening gehouden met potentiële stemrechten die op dat moment uitoefenbaar of converteerbaar zijn. De jaarrekeningen van dochterondernemingen zijn in de geconsolideerde jaarrekening opgenomen vanaf de datum waarop voor het eerst sprake is van zeggenschap tot aan de datum waarop deze eindigt. De overnamemethode wordt toegepast voor de boekhoudkundige verwerking van de acquisitie van dochterondernemingen door de Groep. De kosten van een acquisitie worden bij eerste opname gewaardeerd tegen de reële waarde van de verstrekte activa, uitgegeven eigenvermogensinstrumenten en passiva die ontstaan of overgenomen zijn op de datum van overdracht, plus direct aan de acquisitie toerekenbare kosten. Verworven identificeerbare activa en in een bedrijfscombinatie overgenomen verplichtingen en voorwaardelijke schulden worden bij eerste opname, ongeacht de grootte van enig minderheidsbelang, verantwoord tegen hun reële waarde per acquisitiedatum. Het positieve verschil tussen de verkrijgingsprijs en de reële waarde van het aandeel van de door de Groep verworven identificeerbare nettoactiva wordt opgevoerd als goodwill. Als de acquisitiekosten minder bedragen dan de reële waarde van de nettoactiva van de verworven dochteronderneming, wordt het verschil (‘negatieve goodwill’) rechtstreeks in de winst- en verliesrekening opgenomen. Acquisities en desinvesteringen worden in toelichting 4 en 6 beschreven. 4.2 Geassocieerde deelnemingen Geassocieerde deelnemingen zijn die entiteiten waarin Nutreco invloed van betekenis heeft op het financiële en operationele beleid, maar waarover zij geen zeggenschap heeft. De geconsolideerde jaarrekening omvat het aandeel van Nutreco in het totaalresultaat van geassocieerde deelnemingen volgens de equitymethode, en wel vanaf de datum waarop voor het eerst sprake is van invloed van betekenis tot aan de datum waarop deze eindigt. Wanneer het aandeel van Nutreco in de verliezen groter is dan de waarde van het belang in de geassocieerde deelneming, wordt de boekwaarde van de entiteit in de balans van de Groep afgeboekt tot nihil en worden verdere verliezen niet meer in aanmerking genomen behalve voor zover de Groep een in rechte afdwingbare of feitelijke verplichting is aangegaan of betalingen heeft verricht namens een geassocieerde deelneming.
Jaarrekening - 85
4.3 Joint ventures Joint ventures zijn die entiteiten waarover Nutreco gezamenlijke zeggenschap heeft, en waarbij deze zeggenschap in een overeenkomst is vastgelegd. De geconsolideerde jaarrekening omvat het belang van Nutreco in een joint venture op basis van de equitymethode. Bij de opstelling van de jaarrekening worden joint ventures opgenomen als geassocieerde deelnemingen. 4.4 Eliminatie van transacties bij consolidatie Intragroepssaldi en -transacties, en eventuele niet-gerealiseerde winsten en verliezen op intragroeptransacties, worden bij de opstelling van de geconsolideerde jaarrekening geëlimineerd. Niet-gerealiseerde winsten uit hoofde van transacties met geassocieerde deelnemingen en joint ventures worden geëlimineerd naar rato van het belang dat Nutreco in de entiteit heeft. Niet-gerealiseerde verliezen worden op dezelfde manier geëlimineerd als niet-gerealiseerde winsten, maar slechts voor zover er geen aanwijzing is voor een bijzondere waardevermindering. Een lijst van aangesloten maatschappijen, opgesteld in overeenstemming met Boek 2 van het Burgerlijk Wetboek, Artikel 379 en 414, is als bijlage in dit jaarverslag opgenomen.
5. Vreemde valuta 5.1 Functionele valuta en presentatievaluta Posten in de jaarrekening van elk van de groepsentiteiten worden vastgesteld in de valuta van de primaire economische omgeving waarin de entiteit werkzaam is (‘de functionele valuta’). De geconsolideerde jaarrekening wordt gepresenteerd in euro’s, zijnde zowel de functionele als de presentatievaluta van de Vennootschap. 5.2 Transacties in vreemde valuta Transacties luidend in vreemde valuta worden omgerekend tegen de wisselkoers geldend op de transactiedatum. In vreemde valuta luidende monetaire activa en verplichtingen worden per balansdatum in euro’s omgerekend tegen de op die datum geldende wisselkoers. De bij omrekening optredende valutakoersverschilllen worden in de winst- en verliesrekening opgenomen. Niet-monetaire activa en verplichtingen die in een vreemde valuta luiden en op basis van historische kosten worden gewaardeerd, worden in euro’s omgerekend tegen de wisselkoersen geldend op de transactiedatum. Niet monetaire activa en verplichtingen die in vreemde valuta luiden en tegen reële waarde worden opgenomen, worden in euro’s omgerekend tegen de wisselkoersen geldend op de data waarop de reële waarden werden bepaald. 5.3 Jaarrekening van buitenlandse activiteiten De activa en verplichtingen van buitenlandse activiteiten, met inbegrip van goodwill en bij consolidatie ontstane reëlewaardecorrecties, worden in euro’s omgerekend tegen de geldende koers per balansdatum. De opbrengsten en kosten van buitenlandse activiteiten worden in euro’s omgerekend tegen de koers die de wisselkoers op de transactiedatum benadert. Valutakoersverschillen worden direct in het eigen vermogen verwerkt. Sinds 1 januari 2004, de datum waarop Nutreco op IFRS is overgegaan, worden deze verschillen verantwoord in de reserveomrekeningsverschillen. Bij gedeeltelijke of gehele afstoting van een buitenlandse activiteit wordt het desbetreffende bedrag in de reserveomrekeningsverschillen overgeboekt naar de winst- en verliesrekening. 5.4 Netto-investering in buitenlandse activiteiten Valutakoersverschillen als gevolg van de omrekening van een netto-investering in buitenlandse activiteiten en van hiermee verbonden afdekkingstransacties worden rechtstreeks in het vermogen verantwoord, en wel in de reserveomrekeningsverschillen, voor zover er sprake is van een effectieve afdekkingstransactie. Indien de afdekkingstransactie niet effectief is, worden deze verschillen in de winst- en verliesrekening opgenomen. Bij afstoting van de afgedekte netto-investering wordt het cumulatieve bedrag overgeboekt van het eigen vermogen naar de winst- en verliesrekening ter aanpassing van de ontstane boekwinst of het ontstane boekverlies. De voornaamste wisselkoersen ten opzichte van de euro (EUR) die in de balans en de winst- en verliesrekening voorkomen, zijn: Balans 31 december 2007 31 december 2006 Australische dollar per eenheid Canadese dollar per eenheid Chileense peso per 10.000 Engelse pond sterling per eenheid Noorse kroon per 100 Amerikaanse dollar per eenheid
86 - Jaarrekening
0,60 0,70 13,69 1,36 12,54 0,68
0,60 0,65 14,26 1,49 12,13 0,76
Winst- en verliesrekening 2007 2006 0,61 0,68 13,99 1,46 12,47 0,73
0,60 0,70 14,98 1,47 12,42 0,79
6. Financiële instrumenten 6.1 Niet-afgeleide financiële instrumenten Niet-afgeleide financiële instrumenten bestaan uit investeringen in aandelen en schuldbewijzen, handelsvorderingen en overige vorderingen, geldmiddelen en kasequivalenten, financieringsverplichtingen en handels- en overige schulden. Niet-afgeleide financiële instrumenten worden bij eerste opname tegen reële waarde verantwoord plus, voor instrumenten die niet tegen reële waarde door winst of verlies worden opgenomen, tegen alle direct toerekenbare transactiekosten. Na eerste opname worden niet-afgeleide financiële instrumenten gewaardeerd zoals hieronder beschreven. Onder geldmiddelen en kasequivalenten vallen bank- en kassaldi, geld in transito en direct opvraagbare deposito’s. Rekeningcourantkredieten bij banken die direct opeisbaar zijn en die een integraal deel van Nutreco’s middelenbeheer vormen, maken in het kasstroomoverzicht deel uit van geldmiddelen en kasequivalenten. Zie grondslag voor financiële verslaggeving 21.2 voor de verwerking van financiële baten en lasten. Voor verkoop beschikbare financiële activa: Overige door Nutreco aangehouden investeringen worden geclassificeerd als beschikbaar voor verkoop en worden gewaardeerd tegen reële waarde, waarbij de daaruit voortvloeiende winsten of verliezen rechtstreeks in het eigen vermogen worden verwerkt, behoudens bijzondere waardeverminderingsverliezen en, in het geval van monetaire posten zoals schuldbewijzen, valutakoersverschillen. Wanneer deze beleggingen niet langer in de balans worden opgenomen, wordt de voorheen rechtstreeks in het eigen vermogen verwerkte cumulatieve winst of verlies opgenomen in de winst- en verliesrekening. Als deze investeringen rentedragend zijn, wordt de op basis van de effectieverentemethode berekende rente in de winst- en verliesrekening verwerkt. Aandelen worden gewaardeerd tegen reële waarde. Indien Nutreco niet in staat is geweest voldoende informatie te verkrijgen ter berekening van de overeenkomstige reële waarden, worden aandelen gewaardeerd tegen kostprijs. Het aanmerken van financiële activa als beschikbaar voor verkoop en de rapportering van aankopen en verkopen van financiële activa worden opgenomen per transactie- of valutadatum. Financiële activa tegen reële waarde door winst of verlies: Een financieel instrument wordt geclassificeerd tegen reële waarde door winst of verlies als het wordt aangehouden voor handelsdoeleinden of bij eerste opname als zodanig is aangeduid. Financiële instrumenten worden opgenomen tegen reële waarde door winst of verlies als Nutreco zulke investeringen beheert en aan- en verkoopbeslissingen neemt gebaseerd op de reële waarde ervan conform het beleid van Nutreco op het gebied van risicomanagement. Bij eerste opname worden de toerekenbare transactiekosten in de winst- en verliesrekening verwerkt wanneer zulke kosten zijn gemaakt. Financiële instrumenten tegen reële waarde door winst of verlies worden gewaardeerd tegen reële waarde en wijzigingen daarin worden verantwoord in de winst- en verliesrekening. 6.2 Afgeleide financiële instrumenten Nutreco maakt gebruik van afgeleide financiële instrumenten om de valuta- en renterisico’s af te dekken die voortvloeien uit bedrijfs-, financierings- en investeringsactiviteiten. In overeenstemming met haar treasurybeleid houdt Nutreco geen derivaten aan voor handelsdoeleinden en geeft ze deze ook niet uit. Derivaten die echter niet in aanmerking komen voor hedge accounting, worden verwerkt als handelsinstrumenten. Afgeleide financiële instrumenten worden eerst opgenomen tegen kostprijs. Na eerste opname worden afgeleide financiële instrumenten gewaardeerd tegen reële waarde. De winst of het verlies uit herwaardering naar reële waarde wordt onmiddellijk in de winst- en verliesrekening opgenomen. Indien derivaten echter voor hedge accounting in aanmerking komen, is de opname van een resulterende winst of een resulterend verlies afhankelijk van de aard van de post die wordt afgedekt (zie grondslag voor financiële verslaggeving 7.1). De reële waarde van cross-currency renteswaps is het geschatte bedrag dat Nutreco zou ontvangen of betalen om de swap per balansdatum te beëindigen, waarbij rekening wordt gehouden met de actuele rente, de actuele wisselkoers en de actuele kredietwaardigheid van de tegenpartijen bij de swap. De reële waarde van valutatermijncontracten is de genoteerde marktprijs per balansdatum. 6.3 Overige Overige niet-afgeleide financiële instrumenten worden gewaardeerd op geamortiseerde kostprijs volgens de effectieverentemethode, verminderd met eventuele bijzondere waardeverminderingsverliezen.
Jaarrekening - 87
7. Afdekking 7.1 Kasstroomafdekking Wanneer een afgeleid financieel instrument wordt aangewezen als afdekking van de variabiliteit van de kasstromen van een opgenomen actief of verplichting, dan wordt het effectieve deel van een winst of verlies op het afgeleide financiële instrument rechtstreeks in het eigen vermogen verwerkt. De Groep heeft bij het aangaan van de transactie de relatie tussen afdekkingsinstrumenten en afgedekte posten, alsmede haar doelstellingen ten aanzien van risicomanagement en de door haar gevoerde strategie ten aanzien van de uitvoering van afdekkingstransacties, gedocumenteerd. Leidt een afdekking van een verwachte transactie tot de opname van een financieel actief of een financiële verplichting, dan dienen de daarmee verbonden winsten of verliezen die rechtstreeks in het eigen vermogen werden opgenomen, overgeboekt te worden naar de winst- en verliesrekening, in dezelfde periode of perioden waarin het verkregen actief of de aangegane verplichting van invloed is op de winst- en verliesrekening. Het effectieve deel van wijzigingen in de reële waarde van afgeleide producten die als kasstroomafdekkingen worden aangewezen en voor dat doel in aanmerking komen, wordt verwerkt in het eigen vermogen. Winsten of verliezen die met het niet-effectieve deel samenhangen worden rechtstreeks in de winst- en verliesrekening opgenomen. Wanneer een afdekkingsinstrument afloopt of wordt verkocht, beëindigd, of uitgeoefend, blijft de cumulatieve winst of het cumulatieve verlies op dat moment in het eigen vermogen opgenomen en wordt deze winst of dit verlies verwerkt in overeenstemming met bovenvermelde grondslag wanneer de transactie plaatsvindt. Indien niet langer wordt verwacht dat de afgedekte transactie zal plaatsvinden, wordt de cumulatieve niet-gerealiseerde winst of het cumulatieve niet-gerealiseerde verlies dat in het eigen vermogen is opgenomen, onmiddellijk overgeboekt naar de winst- en verliesrekening onder financiële baten en lasten. Nutreco heeft kasstroomafdekkingsrelaties omschreven voor bepaalde financiële instrumenten die renterisico’s afdekken alsook voor een aantal afgeleide financiële instrumenten die gebruikt worden ter afdekking van het valutakoersrisico van niet-opgenomen monetaire activa of verplichtingen (verwachte transacties). 7.2 Afdekking van monetaire activa en verplichtingen Wanneer een afgeleid financieel instrument wordt gebruikt als economische afdekking van het valutarisico van een opgenomen monetair actief of monetaire verplichting, wordt geen hedge accounting toegepast en wordt een winst of verlies op het afdekkingsinstrument in de winst- en verliesrekening opgenomen onder financiële baten en lasten. 7.3 Afdekking van een netto-investering in een buitenlandse activiteit Het gedeelte van de winst of het verlies op een instrument dat wordt gebruikt om een netto-investering in een buitenlandse activiteit af te dekken, waarvan wordt vastgesteld dat er sprake is van een effectieve afdekking, wordt rechtstreeks in het eigen vermogen opgenomen. Het niet-effectieve deel wordt in de winst- en verliesrekening opgenomen onder financiële baten en lasten. Geaccumuleerde winsten en verliezen in eigen vermogen worden opgenomen in de winst- en verliesrekening wanneer de buitenlandse activiteit wordt afgestoten. Nutreco heeft verschillende afdekkingen van netto-investeringen in haar buitenlandse activiteiten.
8. Materiële vaste activa 8.1 Activa in eigendom Materiële vaste activa worden gewaardeerd tegen kostprijs verminderd met cumulatieve afschrijvingen (zie hierna) en bijzondere waardeverminderingsverliezen (zie grondslag voor financiële verslaggeving 14). Wanneer materiële vaste activa bestaan uit onderdelen met een ongelijke gebruiksduur, worden deze als afzonderlijke posten onder materiële vaste activa opgenomen. 8.2 Activa in aanbouw Vastgoed dat in aanbouw is voor toekomstig gebruik als vastgoedbelegging, wordt geboekt als materiële vaste activa tot de aanbouw of ontwikkeling is voltooid. Vervolgens wordt het als vastgoedbelegging geherwaardeerd tegen reële waarde. Winsten of verliezen als gevolg van de herwaardering worden opgenomen in de winst- en verliesrekening. 8.3 Financiële leases Leaseovereenkomsten in materiële vaste activa waarbij Nutreco vrijwel alle aan het eigendom verbonden risico’s en voordelen overneemt, worden gerubriceerd als financiële leases. Materiële vaste activa die via financiële lease zijn verworven, worden gewaardeerd op de laagste van de reële waarde en de contante waarde van de minimale leasebetalingen bij aanvang van de lease, verminderd met cumulatieve afschrijvingen (zie hierna) en bijzondere waardeverminderingen (zie grondslag voor financiële verslaggeving 14).
88 - Jaarrekening
8.4 Kosten na eerste opname Latere kosten worden, waar passend, alleen als een afzonderlijk actief in de boekwaarde van het actief opgenomen indien het waarschijnlijk is dat de toekomstige economische voordelen met betrekking tot het actief aan de Vennootschap zullen toekomen en de kostprijs van het actief op betrouwbare wijze kan worden bepaald. De boekwaarde van het vervangen onderdeel wordt verwijderd. Alle overige kosten worden als last in de winst- en verliesrekening opgenomen wanneer zij worden gemaakt. 8.5 Afschrijving Afschrijvingen worden bepaald volgens de lineaire methode op basis van de geschatte gebruiksduur van het desbetreffende actief. Onderstaande tabel geeft de geschatte gebruiksduur weer: Gebouwen Machines en installaties Belangrijke componenten
10-45 jaar 3-25 jaar 3-10 jaar
De afschrijvingsmethode, geschatte gebruiksduur en restwaarde worden jaarlijks beoordeeld. Winsten en verliezen bij verkoop worden berekend door vergelijking van de opbrengst met de boekwaarde en worden verwerkt in de winst- en verliesrekening.
9. Immateriële activa 9.1 Goodwill Goodwill betreft bedragen die voortvloeien uit de overname van dochterondernemingen, geassocieerde deelnemingen en joint ventures en heeft een onbepaalde gebruiksduur. Alle bedrijfscombinaties worden verwerkt via toepassing van de overnamemethode. Met betrekking tot acquisities vóór 1 januari 2004 is de goodwill gebaseerd op de veronderstelde kostprijs, die gelijk is aan de waarde die hieraan op grond van Dutch GAAP werd toegekend. De classificatie en verwerking van bedrijfscombinaties die vóór 1 januari 2004 hebben plaatsgevonden, worden getoetst aan IFRS 1 en niet herzien bij de opstelling van de IFRS-openingsbalans van Nutreco per 1 januari 2004. Met betrekking tot bedrijfscombinaties die vanaf 1 januari 2004 hebben plaatsgevonden, komt goodwill overeen met het verschil van de kostprijs van de overname en het belang in de netto reële waarde van de op de acquisitiedatum verkregen identificeerbare activa. Goodwill voortvloeiend uit de verwerving van dochterondernemingen wordt opgenomen onder immateriële activa en wordt getoetst om vast te stellen of er sprake is van waardevermindering. Goodwill voortvloeiend uit de verwerving van een minderheidsbelang in een dochteronderneming komt overeen met het verschil tussen de kostprijs van de extra investering en het geboekte bedrag van de overgenomen nettoactiva op de overdrachtsdatum. Goodwill voortvloeiend uit de verwerving van geassocieerde deelnemingen wordt opgenomen onder investeringen in geassocieerde deelnemingen. Afzonderlijk opgenomen goodwill met betrekking tot dochterondernemingen wordt gewaardeerd tegen kostprijs verminderd met bijzondere waardeverminderingsverliezen (zie grondslag voor financiële verslaggeving 14). Goodwill wordt toegerekend aan (groepen van) kasstroomgenererende eenheden en wordt ten minste eens per jaar getoetst om vast te stellen of er sprake is van een bijzondere waardevermindering. De goodwill wordt toegerekend aan die (groepen van) kasstroomgenererende eenheden die naar verwachting van een bedrijfscombinatie zullen profiteren. Goodwill wordt niet toegerekend aan een niveau dat hoger is dan dat van het segment (zie grondslag voor financiële verslaggeving 24) en niet lager dan het niveau waarop het ten behoeve van het interne beheer wordt gecontroleerd. 9.2 Onderzoek en ontwikkeling Uitgaven voor onderzoeksactiviteiten die worden verricht met het vooruitzicht nieuwe wetenschappelijke of technische kennis en inzichten te verwerven, worden als last in de winst- en verliesrekening opgenomen wanneer zij worden gemaakt. Uitgaven voor ontwikkelingsactiviteiten waarbij de onderzoeksresultaten worden aangewend voor een plan of ontwerp voor de productie van nieuwe of wezenlijk verbeterde producten en processen, worden geactiveerd indien het product of proces technisch en commercieel haalbaar is en Nutreco over voldoende middelen beschikt om de ontwikkeling te voltooien. De geactiveerde uitgaven omvatten de materiaalkosten, directe arbeidskosten en een redelijk deel van de indirecte kosten. De overige ontwikkelingskosten worden als last in de winst- en verliesrekening opgenomen wanneer zij worden gemaakt. Ontwikkelingskosten die eerder zijn opgenomen als een last, worden in een daaropvolgende periode niet opgenomen als een actief. Geactiveerde ontwikkelingskosten worden geboekt als immateriële activa en afgeschreven volgens de lineaire methode over de geschatte gebruiksduur van vijf jaar vanaf het tijdstip waarop het actief gereed is voor gebruik.
Jaarrekening - 89
Ontwikkelingsactiva die nog niet gereed zijn voor gebruik, worden jaarlijks getoetst om vast te stellen of er sprake is van bijzondere waardevermindering. 9.3 Concessies, licenties en quota Verkregen concessies en licenties hebben een bepaalde gebruiksduur en worden geboekt tegen kostprijs verminderd met de geaccumuleerde amortisatie- en bijzondere waardeverminderingsverliezen. Amortisatie wordt op basis van de lineaire methode berekend over de geschatte gebruiksduur, maar niet over een periode die langer is dan de contractueel overeengekomen termijn. Verworven quota hebben een onbepaalde gebruiksduur en worden gewaardeerd tegen kostprijs verminderd met bijzondere waardeverminderingsverliezen. Quota hebben een onbeperkte gebruiksduur en worden gewaardeerd tegen kostprijs verminderd met waardeverminderingsverliezen. Quota worden ten minste eens per jaar getoetst om vast te stellen of er een indicatie is van bijzondere waardevermindering. 9.4 Merknamen en afnemers Afnemers die door Nutreco via bedrijfscombinaties zijn verworven, worden in de balans opgenomen voor zover zij afzonderlijk kunnen worden geïdentificeerd en op betrouwbare wijze kunnen worden gewaardeerd. Afnemers hebben een bepaalde gebruiksduur en worden gewaardeerd tegen kostprijs verminderd met cumulatieve amortisatie en bijzondere waardeverminderingsverliezen. Merknamen die via bedrijfscombinaties zijn verworven, worden opgenomen voor zover zij afzonderlijk kunnen worden geïdentificeerd en op betrouwbare wijze kunnen worden gewaardeerd. Merknamen hebben een onbepaalde gebruiksduur en worden gewaardeerd tegen kostprijs verminderd met bijzondere waardeverminderingsverliezen. Merknamen worden ten minste eens per jaar, of wanneer er een aanwijzing van bijzondere waardevermindering is, getoetst om vast te stellen of er sprake is van bijzondere waardevermindering. 9.5 Overige De overige door Nutreco verworven immateriële activa (die voornamelijk uit computersoftware bestaan) hebben een beperkte gebruiksduur en worden opgenomen tegen kostprijs verminderd met cumulatieve amortisatie en bijzondere waardeverminderingsverliezen. 9.6 Uitgaven na eerste opname Uitgaven na eerste opname voor geactiveerde immateriële activa worden uitsluitend geactiveerd wanneer hierdoor de toekomstige economische voordelen toenemen die zijn besloten in het specifieke actief waarop zij betrekking hebben. Alle overige uitgaven worden als last in de winst- en verliesrekening opgenomen wanneer zij worden gemaakt. 9.7 Amortisatie De amortisatie geschiedt lineair ten laste van de winst- en verliesrekening op basis van de geschatte gebruiksduur van de immateriële activa. De amortisatie van de overige immateriële activa start zodra de activa gebruiksklaar zijn. De geschatte gebruiksduur luidt als volgt: • • • • • •
Concessies & licenties Quota Merken Afnemergerelateerd Software/technologie Geactiveerde ontwikkelingskosten
20 jaar onbepaald onbepaald 7-20 jaar 4 jaar/13 jaar 5 jaar
10. Voorraden Voorraden worden opgenomen tegen kostprijs of netto-opbrengstwaarde indien deze lager is. De netto-opbrengstwaarde is de geschatte verkoopprijs in het kader van de normale bedrijfsvoering, verminderd met de geschatte kosten van voltooiing en verkoop. De kostprijs van geoogste biologische activa is de reële waarde verminderd met de geschatte kosten van het verkooppunt op oogstdatum, bepaald in overeenstemming met de grondslag voor financiële verslaggeving van biologische activa. De kostprijs van de overige voorraden is gebaseerd op het ‘first-in/first-out’-beginsel (FIFO) en omvat de uitgaven gedaan bij het verwerven van de voorraden en het brengen van de voorraden naar de bestaande locatie en in de bestaande toestand. De kostprijs van de voorraden gereed product omvat een redelijk deel van de indirecte kosten op basis van de normale productiecapaciteit.
90 - Jaarrekening
11. Biologische activa Biologische activa worden gewaardeerd tegen reële waarde verminderd met de geschatte kosten van het verkooppunt. De hieruit voortvloeiende winsten of verliezen worden in de winst- en verliesrekening opgenomen. De kosten van het verkooppunt omvatten alle kosten die noodzakelijk zouden zijn om de activa te verkopen, inclusief de kosten die noodzakelijk zijn om de activa naar de markt te brengen. Een klein deel van de biologische activa (voornamelijk broedeieren en ouderdieren) kan niet op betrouwbare wijze op basis van reële waarde worden gewaardeerd. Dit wordt daarom gewaardeerd tegen kostprijs verminderd met bijzondere waardeverminderingslasten.
12. Handels- en overige vorderingen Handels- en overige vorderingen worden bij eerste opname gewaardeerd tegen reële waarde en vervolgens gewaardeerd tegen geamortiseerde kostprijs berekend met behulp van de effectieverentemethode verminderd met bijzondere waardeverminderingsverliezen (zie grondslag voor financiële verslaggeving 14). Er wordt een voorziening voor waardevermindering van de handels- en overige vorderingen getroffen indien er objectieve aanwijzingen bestaan dat de Groep niet in staat zal zijn alle bedragen te innen die overeenkomstig de oorspronkelijke voorwaarden van de vorderingen verschuldigd zijn.
13. Geldmiddelen en kasequivalenten Geldmiddelen en kasequivalenten bestaan uit kas- en banksaldi en andere direct opvraagbare deposito’s. Rekeningcourantkredieten bij banken die direct opeisbaar zijn en die een integraal deel van Nutreco’s middelenbeheer vormen, maken in het kasstroomoverzicht deel uit van geldmiddelen en kasequivalenten.
14. Bijzondere waardeverminderingen Activa die onderhevig zijn aan afschrijving en amortisatie worden per iedere balansdatum herzien om vast te stellen of er aanwijzingen van bijzondere waardevermindering aanwezig zijn. Indien dergelijke aanwijzingen aanwezig zijn, wordt een schatting gemaakt van de realiseerbare waarde van het actief. Goodwill en activa met een onbepaalde gebruiksduur zijn niet onderhevig aan amortisatie en worden ten minste eens per jaar getoetst om vast te stellen of er sprake is van bijzondere waardevermindering. Een bijzonder waardeverminderingsverlies wordt opgenomen voor het bedrag waarmee de boekwaarde van het bedrag van een actief of kasstroomgenererende eenheid de realiseerbare waarde overschrijdt. Bijzondere waardeverminderingsverliezen worden in de winsten verliesrekening opgenomen. Bijzondere waardeverminderingsverliezen opgenomen met betrekking tot kasstroomgenererende eenheden worden eerst in mindering gebracht op de boekwaarde van eventueel aan een kasstroomgenererende eenheid (of groepen van eenheden) toegerekende goodwill en vervolgens naar rato in mindering gebracht op de boekwaarde van de overige activa van de kasstroomgenererende eenheid (of groep van eenheden), maar niet onder de reële waarde verminderd met de kosten van verkoop van een actief (indien deze kan worden bepaald). 14.1 Berekening van de realiseerbare waarde De realiseerbare waarde van handels- en overige vorderingen wordt berekend als de contante waarde van de verwachte toekomstige kasstromen, gedisconteerd tegen de oorspronkelijke effectieve rente. Vorderingen met een korte resterende looptijd worden niet contant gemaakt. Het realiseerbare bedrag van overige activa is hun reële waarde verminderd met de kosten van verkoop en gebruikswaarde, al naar gelang welke het hoogste is. Bij het bepalen van de bedrijfswaarde wordt de contante waarde van de geschatte toekomstige kasstromen berekend met behulp van een disconteringsvoet vóór belasting die een afspiegeling is van zowel de actuele markttaxaties van de tijdswaarde van geld als van de specifieke risico’s met betrekking tot het actief. Voor een actief dat geen kasontvangsten genereert die in hoge mate onafhankelijk zijn van die van andere activa, wordt de realiseerbare waarde bepaald voor de kasstroomgenererende eenheid waartoe het actief behoort. 14.2 Terugneming van bijzondere waardeverminderingen Een bijzonder waardeverminderingsverlies met betrekking tot een tegen geamortiseerde kostprijs gewaardeerde vordering wordt teruggenomen indien de daaropvolgende stijging van de realiseerbare waarde objectief in verband kan worden gebracht met een gebeurtenis die zich heeft voorgedaan nadat dit bijzondere waardeverminderingsverlies was opgenomen. Met betrekking tot goodwill worden geen bijzondere waardeverminderingsverliezen teruggenomen.
Jaarrekening - 91
Voor andere activa wordt een bijzonder waardeverminderingsverlies teruggenomen als de schattingen zijn veranderd aan de hand waarvan de realiseerbare waarde was bepaald. Een bijzonder waardeverminderingsverlies wordt uitsluitend teruggenomen voor zover de boekwaarde van het actief niet hoger is dan de boekwaarde, na aftrek van afschrijvingen of amortisatie, die zou zijn bepaald als geen bijzonder waardeverminderingsverlies was opgenomen.
15. Aandelenkapitaal 15.1 Gewone aandelen Gewone aandelen worden gerubriceerd als eigen vermogen. Incrementele kosten direct toerekenbaar aan de uitgifte van gewone aandelen en aandelenopties worden opgenomen als aftrekpost op het eigen vermogen, na aftrek van belastingeffecten. 15.2 Inkoop van eigen aandelen Bij inkoop van aandelenkapitaal dat als eigen vermogen in de balans is opgenomen, zijn alle belastingeffecten van het bedrag van de betaalde vergoeding, met inbegrip van de rechtstreeks toerekenbare kosten, afgetrokken en wordt dit bedrag als mutatie in het eigen vermogen verwerkt. Ingekochte aandelen worden gerubriceerd als ingekochte eigen aandelen en gepresenteerd als aftrekpost op het eigen vermogen. Wanneer aandelen daarna worden verkocht of opnieuw uitgegeven, wordt het ontvangen bedrag opgenomen als een verhoging van het eigen vermogen, en het daardoor ontstane overschot of tekort op de transactie wordt overgeboekt naar/van ingehouden winst. 15.3 Dividenden Dividenden worden als verplichting verwerkt in de periode waarin zij worden gedeclareerd.
16. Opgenomen rentedragende financieringsverplichtingen Opgenomen rentedragende financieringsverplichtingen worden bij de eerste opname verwerkt tegen reële waarde, verminderd met toerekenbare transactiekosten. Na de eerste opname worden rentedragende financieringsverplichtingen gewaardeerd tegen geamortiseerde kostprijs, waarbij een verschil tussen de kostprijs en het aflossingsbedrag op basis van de effectieverentemethode in de winst- en verliesrekening wordt opgenomen over de looptijd van de financieringsverplichtingen. Preferent aandelenkapitaal wordt gerubriceerd als een verplichting omdat dividenduitkeringen niet vrijwillig zijn. Dividenden op dergelijke aandelen worden als rentelast opgenomen in de winst- en verliesrekening. Financieringsverplichtingen worden gerubriceerd als kortlopende verplichtingen tenzij de Groep het onvoorwaardelijke recht heeft tot uitstel van de aflossing van de verplichting gedurende ten minste 12 maanden na de balansdatum.
17. Personeelsbeloningen Nutreco kent verschillende pensioenregelingen. Deze regelingen worden over het algemeen gefinancierd door betalingen aan verzekeringsmaatschappijen, waarvan de hoogte wordt bepaald door periodieke actuariële berekeningen. De Groep kent zowel toegezegdpensioen- als toegezegdebijdrageregelingen. 17.1 Toegezegdebijdrageregelingen Een toegezegdebijdrageregeling is een pensioenregeling uit hoofde waarvan een entiteit vaste bijdragen betaalt aan een afzonderlijke entiteit en geen wettelijke of constructieve verplichting heeft tot betaling van verdere bedragen. Verplichtingen in verband met bijdragen aan pensioenregelingen op basis van toegezegde bijdragen worden als last in de winst- en verliesrekening opgenomen wanneer de bijdragen worden verschuldigd. Vooruitbetaalde bijdragen worden verwerkt in de mate van beschikbaarheid van een contante terugbetaling of vermindering van toekomstige betalingen. 17.2 Toegezegdpensioenregelingen Een toegezegdpensioenregeling is een pensioenregeling op een andere basis dan een toegezegdebijdrageregeling. De nettoverplichting van Nutreco uit hoofde van toegezegdpensioenregelingen wordt voor iedere regeling afzonderlijk berekend door een schatting te maken van de pensioenaanspraken die werknemers in de verslagperiode en voorgaande perioden in ruil voor hun diensten hebben opgebouwd. Deze pensioenaanspraken worden gedisconteerd om de contante waarde te bepalen, en de reële waarde van de fondsbeleggingen wordt hierop in mindering gebracht. De disconteringsvoet is het rendement per balansdatum van obligaties met een waardering van de kredietwaardigheid van AAA waarvan de looptijd de termijn van de verplichtingen van Nutreco benadert. De berekening wordt jaarlijks uitgevoerd door een erkende actuaris volgens de ‘projected unit credit’-methode.
92 - Jaarrekening
Wanneer de pensioenaanspraken uit hoofde van een regeling worden verbeterd, wordt het gedeelte van de verbeterde pensioenaanspraken dat betrekking heeft op de verstreken diensttijd van werknemers, lineair als last in de winst- en verliesrekening opgenomen over de gemiddelde periode totdat de pensioenaanspraken onvoorwaardelijk worden. Voor zover de aanspraken onmiddellijk onvoorwaardelijk worden, wordt de last onmiddellijk in de winst- en verliesrekening opgenomen. Alle actuariële winsten en verliezen per 1 januari 2004, de datum van overgang naar IFRS, zijn opgenomen. Met betrekking tot de actuariële winsten en verliezen die na 1 januari 2004 ontstaan bij het berekenen van de verplichting van Nutreco uit hoofde van een pensioenregeling, voor zover eventuele niet-opgenomen cumulatieve actuariële winsten of verliezen meer bedragen dan 10% van de contante waarde van de brutoverplichting uit hoofde van de toegezegdpensioenregeling, dan wel van de reële waarde van de fondsbeleggingen indien deze hoger is, wordt dat gedeelte in de winst- en verliesrekening opgenomen over de verwachte gemiddelde resterende diensttijd van de werknemers die aan de regeling deelnemen. Voor het overige wordt de actuariële winst of het actuariële verlies niet opgenomen. Wanneer de berekening resulteert in een positief saldo voor Nutreco, wordt de opname van het actief beperkt tot een bedrag dat maximaal gelijk is aan het saldo van eventuele niet-opgenomen actuariële verliezen en pensioenkosten van verstreken diensttijd en de contante waarde van de eventuele toekomstige terugstortingen door het fonds of lagere toekomstige pensioenpremies. 17.3 Overige langetermijnpersoneelsbeloningen De nettoverplichting van Nutreco uit hoofde van langetermijnpersoneelsbeloningen, met uitzondering van pensioenregelingen, is het bedrag van de toekomstige beloning dat werknemers hebben verdiend in ruil voor hun diensten in de verslagperiode en voorgaande perioden. De verplichting wordt berekend met behulp van de ‘projected unit credit’-methode en wordt gedisconteerd tot de contante waarde, waarna de reële waarde van eventuele daarop betrekking hebbende activa in mindering wordt gebracht. De disconteringsvoet is het rendement per balansdatum van obligaties met een waardering van de kredietwaardigheid van AAA waarvan de looptijd de termijn van de verplichtingen van Nutreco benadert. Actuariële winsten en verliezen worden in de winst- en verliesrekening opgenomen in de periode waarin ze ontstaan. 17.4 Winstdelings- en contantebonusregelingen Kortlopende personeelsbeloningen worden gemeten op ongedisconteerde basis en als last opgenomen wanneer de daaraan verbonden dienst wordt verleend. Er wordt een verplichting opgenomen voor het verwachte te betalen bedrag uit hoofde van de kortlopende contantebonus- of winstdelingsregelingen indien Nutreco een actuele of constructieve wettelijke verplichting heeft tot uitkering van dit bedrag op basis van vorige diensttijd van de werknemer en deze verplichting op betrouwbare wijze kan worden vastgesteld. 17.5 Op aandelen gebaseerde betalingstransacties De aandelen(optie)regeling stelt werknemers van Nutreco in staat om aandelen in Nutreco te verwerven. De reële waarde van toegekende aandelen en opties wordt opgenomen als een personeelslast met een overeenkomstige opboeking van het eigen vermogen. De reële waarde wordt bepaald per toekenningsdatum en verdeeld over de periode tot aan het moment waarop de werknemers onvoorwaardelijk recht krijgen op de aandelen en opties. De reële waarde van de toegekende aandelen en opties wordt bepaald met behulp van een binominaal model, waarbij rekening wordt gehouden met de voorwaarden waartegen de opties zijn toegekend. Het als last opgenomen bedrag wordt aangepast voor het daadwerkelijke aantal aandelen en opties dat onvoorwaardelijk wordt, behoudens aandelen en opties waarvan de toekenning niet onvoorwaardelijk wordt als gevolg van het feit dat de aandelenkoers een bepaalde drempel voor vesting niet heeft bereikt en behoudens waar sprake is van verschillen tussen geschatte en werkelijke vesting als gevolg van voorwaarden gerelateerd aan marktontwikkelingen.
18. Voorzieningen Een voorziening wordt in de balans opgenomen wanneer Nutreco een actuele wettelijke of constructieve verplichting heeft als gevolg van een gebeurtenis in het verleden die op betrouwbare wijze kan worden beoordeeld, en het waarschijnlijk is dat voor de afwikkeling van de verplichting een uitstroom van middelen nodig is. Er worden geen voorzieningen getroffen voor toekomstige exploitatieverliezen. Als het effect materieel is, worden de voorzieningen bepaald op basis van de actuele waarde van de uitgaven die naar verwachting nodig zullen zijn om aan de verplichting te voldoen, op basis van een disconteringsvoet vóór belasting die een afspiegeling is van de huidige markttaxaties van de tijdswaarde van geld en, waar nodig, van de specifieke risico’s met betrekking tot de verplichting. De verhoging van de voorzieningen als gevolg van het verstrijken van tijd wordt geboekt als rentelast. 18.1 Herstructureringsvoorziening Een herstructureringsvoorziening wordt opgenomen wanneer Nutreco een gedetailleerd en geformaliseerd herstructureringsplan heeft goedgekeurd, en een aanvang is gemaakt met de herstructurering of deze publiekelijk bekend is gemaakt. Er wordt geen voorziening getroffen voor toekomstige bedrijfslasten.
Jaarrekening - 93
18.2 Wettelijke vorderingen Een voorziening voor wettelijke vorderingen wordt in de balans opgenomen wanneer het management een betrouwbare schatting heeft kunnen maken van de verwachte uitkomst van deze vorderingen. De voorziening wordt gewaardeerd op basis van de waarde van de ontvangen vorderingen en een afweging tussen alle mogelijke uitkomsten en de daarmee verbonden waarschijnlijkheden.
19. Handelsschulden en overige te betalen posten Handelsschulden en overige te betalen posten worden gewaardeerd tegen geamortiseerde kostprijs berekend met behulp van de effectieverentemethode.
20. Omzet 20.1 Verkoop van goederen Opbrengsten uit de verkoop van goederen worden in de winst- en verliesrekening verwerkt wanneer de belangrijke risico’s en voordelen van eigendom aan de koper zijn overgedragen. De risico’s en voordelen van eigendom van diervoeding, vlees en visvoer worden geacht door levering aan de koper te zijn overgedragen na acceptatie door de afnemer. Er worden geen opbrengsten opgenomen indien er belangrijke onzekerheden bestaan ter zake van het innen van de verschuldigde vergoeding, de hiermee verband houdende kosten of eventuele retouren van goederen, en tevens wanneer er sprake is van aanhoudende managementbetrokkenheid bij de goederen. 20.2 Overheidssubsidies Een overheidssubsidie wordt als overige baten in de winst- en verliesrekening opgenomen wanneer er redelijke zekerheid bestaat dat ze wordt ontvangen en dat Nutreco aan de daaraan gestelde voorwaarden zal voldoen. In sommige landen wordt vergoeding van de overheid ontvangen voor uitbreidingen van materiële vaste activa. In zulke gevallen worden de subsidies in mindering gebracht op de geactiveerde kosten en in de winst- en verliesrekening verwerkt als een aftrekpost onder afschrijving.
21. Lasten 21.1 Leasebetalingen uit hoofde van operationele leasing Leasebetalingen uit hoofde van operationele leasing worden lineair over de leaseperiode in de winst- en verliesrekening opgenomen. Vergoedingen ontvangen als stimulering voor het sluiten van leaseovereenkomsten worden in de winst- en verliesrekening verwerkt als integraal deel van de totale leasekosten gedurende de leasetermijn. 21.2 Nettofinancieringslasten Financieringsbaten omvatten rentebaten op deposito’s, dividendbaten, rentebaten op voor verkoop beschikbare financiële activa en rentebaten op leningen aan verbonden partijen. Rentebaten worden in de winst- en verliesrekening opgenomen naarmate deze oplopen, door middel van de effectieverentemethode. Dividendbaten uit kapitaalsinvesteringen worden in de winst- en verliesrekening opgenomen op het moment waarop het dividend wordt vastgesteld. Financieringslasten omvatten rentelasten op financieringsverplichtingen, dividenden op preferente aandelen gerubriceerd als verplichtingen, mutaties in de reële waarde van financiële activa opgenomen tegen reële waarde door winst of verlies, financiële leasekosten en verliezen op afdekkingsinstrumenten die in de winst- en verliesrekening worden opgenomen (zie grondslag voor financiële verslaggeving 7). Alle kosten van lening en het rentelastenbestanddeel in financiële leasebetalingen worden opgenomen in de winst- en verliesrekening op basis van de effectieverentemethode. De minimale leasebetalingen worden deels als financieringskosten opgenomen en deels als aflossing van de uitstaande verplichting. De financieringskosten worden zodanig aan iedere periode van de totale leasetermijn toegerekend dat dit resulteert in een constante periodieke rentevoet over het resterende saldo van de verplichting.
22. Winstbelastingen De winstbelasting over het boekjaar omvat de over de verslagperiode verschuldigde en verrekenbare winstbelastingen en uitgestelde winstbelastingen. De winstbelasting wordt in de winst- en verliesrekening opgenomen, behoudens voor zover deze betrekking heeft op posten die rechtstreeks in het eigen vermogen worden opgenomen, in welk geval de belasting in het eigen vermogen wordt verwerkt. De over het boekjaar verschuldigde en verrekenbare belasting is de naar verwachting te betalen belasting over de belastbare winst over het boekjaar, berekend aan de hand van belastingtarieven die zijn vastgesteld per balansdatum, en correcties op de over voorgaande jaren verschuldigde belasting.
94 - Jaarrekening
De voorziening voor uitgestelde belastingverplichtingen wordt opgenomen op basis van de balansmethode, waarbij een voorziening wordt getroffen voor tijdelijke verschillen tussen de boekwaarde van activa en verplichtingen ten behoeve van de financiële verslaggeving en de fiscale boekwaarde van de posten. Voor de volgende tijdelijke verschillen wordt geen voorziening getroffen: fiscaal niet-aftrekbare goodwill, de eerste opname van activa of verplichtingen die noch de commerciële, noch de fiscale winst beïnvloeden, en verschillen die verband houden met investeringen in dochterondernemingen voor zover zij in de voorzienbare toekomst waarschijnlijk niet zullen worden afgewikkeld en Nutreco in staat is invloed uit te oefenen op de afwikkeling van het tijdelijke verschil. Het bedrag van de voorziening voor uitgestelde belastingverplichtingen is gebaseerd op de wijze waarop de boekwaarde van de activa en verplichtingen naar verwachting zal worden gerealiseerd of afgewikkeld, waarbij gebruik wordt gemaakt van de belastingtarieven die zijn vastgesteld op balansdatum, dan wel waartoe materieel reeds op balansdatum besloten is. Uitgestelde belastingvorderingen, waaronder vorderingen uit hoofde van fiscale verliescompensatie, worden alleen opgenomen voor zover het waarschijnlijk is dat er toekomstige belastbare winsten zullen worden gerealiseerd op basis waarvan het tijdelijke verschil kan worden benut. Het bedrag van de uitgestelde belastingvordering wordt verlaagd voor zover het niet langer waarschijnlijk is dat het daarmee samenhangende belastingvoordeel zal worden gerealiseerd. Uitgestelde belastingvorderingen en -verplichtingen worden niet gedisconteerd. Aanpassingen in de belastingtarieven gelden voor de periode met inbegrip van de datum waarop zij van kracht werden.
23. Winst per aandeel Met betrekking tot de gewone aandelen geeft Nutreco de gewone en de verwaterde winst per aandeel weer. De gewone winst per aandeel wordt berekend door de aan houders van gewone aandelen van Nutreco toe te rekenen winst of verlies te delen door het gewogen gemiddelde aantal uitstaande gewone aandelen gedurende het boekjaar. Verwaterde winst per aandeel wordt berekend door de aan houders van gewone aandelen toe te rekenen winst of verlies en het gewogen gemiddelde aantal uitstaande gewone aandelen aan te passen voor het verwateringseffect dat kan optreden als gevolg van de conversie in gewone aandelen van aan medewerkers toegekende converteerbare effecten en aandelenopties.
24. Gesegmenteerde informatie Een segment is een duidelijk te onderscheiden onderdeel van Nutreco dat producten levert of diensten verleent (bedrijfssegment), of dat die producten of diensten verleent in een bepaalde economische omgeving (geografisch segment), dat een van andere segmenten afwijkend risico- en rendementsprofiel heeft. Prijsstelling tussen de segmenten onderling wordt bepaald op arm’s length-basis. Segmentresultaten, activa en verplichtingen omvatten posten die rechtstreeks aan een segment toerekenbaar zijn, alsmede die welke op redelijke basis daaraan kunnen worden toegerekend. Niet-toegerekende posten omvatten vooral investeringen (uitgezonderd vastgoedbelegging) en gerelateerde baten, financieringsverplichtingen en gerelateerde lasten, bedrijfsactiva (voornamelijk het hoofdkantoor van Nutreco) en kosten hoofdkantoor, alsmede belastingvorderingen en -schulden. Investeringsuitgaven per segment omvatten de totale kosten gemaakt gedurende de periode waarin bedrijfsmiddelen en andere immateriële activa dan goodwill zijn verworven. IFRS 8, ‘Operationele segmenten’ (van kracht vanaf 1 januari 2009), is versneld ingevoerd. IFRS 8 vervangt IAS 14 en brengt de segmentrapportering in lijn met de vereisten van US standaard SFAS 131, ‘Disclosures about segments of an enterprise and related information’. De nieuwe standaard vereist een ‘management approach’, uit hoofde waarvan gesegmenteerde informatie op dezelfde basis wordt gepresenteerd als die voor interne rapportering.
25. Vaste activa en verplichtingen aangehouden voor verkoop en discontinued operations Vaste activa (of van een groep af te stoten activa en verplichtingen) waarvan de investering naar verwachting voornamelijk door verkoop in plaats van door voortdurend gebruik kan worden terugverdiend, worden gerubriceerd als aangehouden voor verkoop. Onmiddellijk voorafgaand aan de classificatie als aangehouden voor verkoop wordt de waardering van de activa (en alle activa en verplichtingen van een groep af te stoten activa) geactualiseerd in overeenstemming met de toepasselijke IFRS. Vervolgens worden vaste activa en groepen activa die worden afgestoten, bij eerste opname als aangehouden voor verkoop, gewaardeerd op de boekwaarde of de reële waarde als deze lager is minus verkoopkosten. Bijzondere waardeverminderingsverliezen bij de eerste classificatie als aangehouden voor verkoop worden in de winst- en verliesrekening opgenomen, zelfs indien er sprake is van een herwaardering. Hetzelfde geldt voor winsten en verliezen bij latere herwaardering. Winsten worden niet opgenomen boven een cumulatief bijzonder waardeverminderingsverlies.
Jaarrekening - 95
Een beëindigde bedrijfsactiviteit is een onderdeel van de activiteiten van Nutreco dat een afzonderlijke belangrijke bedrijfsactiviteit is of een afzonderlijk belangrijk geografisch bedrijfsgebied vertegenwoordigt, of is een dochteronderneming die uitsluitend is overgenomen met de bedoeling te worden doorverkocht. Classificatie als beëindigde bedrijfsactiviteit geschiedt bij afstoting of, indien dit eerder is, wanneer de bedrijfsactiviteit voldoet aan de criteria voor classificatie als aangehouden voor verkoop. Wanneer een activiteit wordt gerubriceerd als beëindigde activiteit, wordt de vergelijkende winst- en verliesrekening gecorrigeerd alsof de activiteit beëindigd was vanaf het begin van de vergelijkingsperiode.
26. Kasstroomoverzicht Het geconsolideerde kasstroomoverzicht is opgesteld op basis van de indirecte methode. Kasstromen in vreemde valuta worden omgerekend naar euro tegen de wisselkoersen geldend op de transactiedatum (zie grondslag voor financiële verslaggeving 5).
27. Nieuwe IFRS zoals aanvaard door de EU niet van kracht vanaf 1 januari 2008 De volgende nieuwe IFRS-standaarden en -interpretaties zijn aangenomen door de IASB en aanvaard door de EU. Nutreco zal deze standaarden en interpretaties toepassen vanaf 1 januari 2008. (a) Standaarden, wijzigingen en interpretaties van bestaande standaarden die nog niet van kracht zijn en niet vervroegd door de Groep zijn ingevoerd De volgende standaarden, wijzigingen en interpretaties van bestaande standaarden zijn gepubliceerd en verplicht voor de verslagperioden beginnend op of na 1 januari 2008 of latere perioden, maar zijn niet versneld ingevoerd door de Groep: - IAS 23 (Wijziging), ‘Financieringskosten’ (van kracht vanaf 1 januari 2009). De wijziging in de standaard moet nog door de Europese Unie worden geaccepteerd. Een entiteit is vereist financieringskosten die rechtstreeks toerekenbaar zijn aan de acquisitie, bouw of productie van een daarvoor in aanmerking komend actief (een actief dat een aanzienlijke tijd in beslag neemt om gereed voor gebruik of verkoop te worden) als onderdeel van de kostprijs van dat actief te kapitaliseren. De mogelijkheid om deze financieringskosten onmiddellijk ten laste van het resultaat te brengen wordt ontnomen. Nutreco zal IAS 23 (Gewijzigd) vanaf 1 januari 2009 toepassen en doet thans onderzoek naar het effect ervan, maar is van mening dat dit geen belangrijke gevolgen zal hebben voor de geconsolideerde vennootschappelijke jaarrekening. - IFRIC 11, ‘IFRS 2 – Op aandelen gebaseerde betalingen’ vereist dat een op aandelen gebaseerde betalingsregeling waarbij een entiteit goederen of diensten geleverd krijgt als vergoeding voor eigenvermogensinstrumenten, geboekt dient te worden als een op aandelen gebaseerde vergoeding met afwikkeling in eigenvermogensinstrumenten, ongeacht hoe de eigenvermogensinstrumenten zijn verkregen. IFRIC 11 wordt verplicht voor de geconsolideerde vennootschappelijke jaarrekening 2008. Naar verwachting zal ze geen grote gevolgen hebben. - IFRIC 14, ‘IAS 19 – Beperking van de activa uit hoofde van toegezegdpensioenregelingen, minimale financieringsverplichtingen en de interactie daartussen’ (van kracht vanaf 1 januari 2008). IFRIC 14 biedt een leidraad voor de beoordeling van het plafond dat is vastgelegd in IAS 19 ten aanzien van het overschot dat als actief in de boeken mag worden opgenomen. Ze verklaart eveneens hoe activa of verplichtingen kunnen worden geboekt wanneer er sprake is van een wettelijke of contractuele minimale financieringsverplichting. De invloed hiervan wordt thans onderzocht. (b) Interpretaties van bestaande standaarden die nog niet van kracht zijn en die naar verwachting geen gevolgen zullen hebben voor de geconsolideerde jaarrekening De volgende interpretaties van bestaande standaarden zijn gepubliceerd en verplicht voor de verslagperioden beginnend op of na 1 januari 2008 of latere perioden. Naar verwachting zullen ze geen gevolgen hebben voor de geconsolideerde jaarrekening: - IFRIC 12, ‘Serviceconcessieregelingen’ (van kracht vanaf 1 januari 2008). De interpretatie moet nog door de Europese Unie worden goedgekeurd. IFRIC 12 is van toepassing op contractuele regelingen krachtens welke een exploitant uit de particuliere sector deelneemt aan de ontwikkeling, financiering, exploitatie en het onderhoud van infrastructuur voor de verlening van publieke diensten. IFRIC 12 zal naar verwachting geen invloed hebben op de geconsolideerde jaarrekening, omdat geen van de groepsondernemingen diensten in de publieke sector aanbiedt. - IFRIC 13, ‘Klantengetrouwheidsprogramma’s’ (van kracht vanaf 1 juli 2008). De interpretatie moet nog door de Europese Unie worden goedgekeurd. IFRIC 13 verduidelijkt dat waar goederen of diensten in combinatie met klantengetrouwheidsvoordelen worden verkocht (zoals getrouwheidspunten of gratis producten), er sprake is van een regeling bestaande uit meerdere elementen en dat de van de klant te ontvangen vergoeding van de componenten van de regeling op basis van reële waarde moet worden gesplitst. IFRIC 13 zal naar verwachting geen invloed hebben op de geconsolideerde jaarrekening, omdat geen van de groepsondernemingen klantengetrouwheidsprogramma’s biedt.
96 - Jaarrekening
28. Bepaling van reële waarden (a) Algemeen Een aantal boekhoudkundige grondslagen en toelichtingen van Nutreco vereisen de bepaling van de reële waarde van zowel financiële als niet-financiële activa en verplichtingen. Op basis van de onderstaande methoden zijn reële waarden vastgesteld voor waarderings- en/of toelichtingsdoeleinden. Waar zulks van toepassing is, wordt over de gemaakte veronderstellingen die ten grondslag liggen aan de bepaling van de reële waarden, nadere informatie verstrekt in de specifieke toelichting op dat actief of die verplichting. (b) Materiële vaste activa De reële waarde van materiële vaste activa opgenomen als resultaat van een bedrijfscombinatie is gebaseerd op marktwaarden. De marktwaarde van inrichting en toebehoren van materiële vaste activa is gebaseerd op genoteerde marktprijzen voor overeenkomstige activa of op de schattingen van een externe waardeerder. (c) Immateriële activa De reële waarde van via een bedrijfscombinatie verworven merken is gebaseerd op de ‘relief from royalty’-methode. De reële waarde van overige immateriële activa is gebaseerd op de gedisconteerde kasstromen die naar verwachting uit het gebruik en de uiteindelijke verkoop van de activa zullen voortvloeien. (d) Biologische activa De reële waarde van biologische activa is gebaseerd op gedisconteerde kasstromen die naar verwachting zullen voortvloeien uit de verkoop van de biologische activa. (e) Voorraden De reële waarde van voorraden verworven via een bedrijfscombinatie wordt bepaald op basis van de geschatte verkoopprijs in het kader van de normale bedrijfsvoering verminderd met de geschatte kosten van voltooiing en verkoop, en een redelijke winstmarge gebaseerd op de benodigde inspanning vereist voor de voltooiing en verkoop van de voorraden. (f) Overige investeringen De reële waarde van financiële activa tegen reële waarde opgenomen in de winst- en verliesrekening, tot einde looptijd aangehouden investeringen en voor verkoop beschikbare financiële activa wordt bepaald op basis van de per verslagdatum genoteerde biedprijs. De reële waarde van tot einde looptijd aangehouden investeringen wordt uitsluitend bepaald voor toelichtingsdoeleinden. (g) Handelsvorderingen en overige posten De reële waarde van handelsvorderingen en overige posten wordt geschat als de actuele waarde van toekomstige kasstromen, gedisconteerd op basis van de per verslagdatum geldende marktrente. (h) Afgeleide financiële instrumenten De reële waarde van valutatermijncontracten is gebaseerd op hun genoteerde koers, indien beschikbaar. Bij afwezigheid van een genoteerde beurskoers wordt de reële waarde doorgaans geschat door discontering van het verschil tussen de contractuele toekomstige prijs en de actuele toekomstige prijs voor de resterende looptijd van het contract onder toepassing van een risicovrije rentevoet (gebaseerd op interbancaire rentetarieven). De reële waarde van renteswaps wordt geschat door verdiscontering van het verschil tussen kasstromen voortvloeiend uit de contractuele rentepercentages van beide delen van de transactie, waarbij rekening wordt gehouden met actuele rentepercentages en de actuele kredietwaardigheid van de tegenpartijen in de swaptransactie. (i) Niet-afgeleide financiële instrumenten Reële waarde die voor toelichtingsdoeleinden wordt bepaald, wordt berekend op basis van de actuele waarde van toekomstige hoofdsom- en rentekasstromen, gedisconteerd tegen de per verslagdatum geldende marktrente. Met betrekking tot financiële leases wordt de marktrente bepaald op basis van gelijksoortige leaseovereenkomsten. (j) Op aandelen gebaseerde betalingen De reële waarde van de aandelenoptieregeling wordt bepaald op basis van een ‘binomial lattice’-model. De reële waarde van prestatiegebonden aandelen en opties wordt bepaald op basis van de Black-Scholes-formule. Factoren die deel uitmaken van de berekening, zijn onder meer aandelenkoers per waarderingsdatum, uitoefenprijs van het instrument, verwachte volatiliteit (op basis van gewogen gemiddelde historische volatiliteit aangepast op basis van verwachte wijzigingen als gevolg van publiekelijk beschikbare informatie), gewogen gemiddelde verwachte gebruiksduur van de instrumenten (op basis van historische ervaring en het algemene gedragspatroon van optiehouders), verwachte dividenden en de risicovrije rentevoet (gebaseerd op staatsobligaties). Bij de reële waardebepaling wordt geen rekening gehouden met aan de transacties verbonden service- en niet aan marktontwikkelingen gerelateerde prestatievoorwaarden.
Jaarrekening - 97
(2) Aansluiting geconsolideerde winst- en verliesrekening De aansluiting tussen ‘continuing’ en ‘discontinued operations’ is als volgt:
2007 Discontinued operations
Totaal
Continuing operations
Discontinued operations
Eliminatie
Totaal
2006
Continuing operations
(EUR x miljoen)
Omzet
4.021,1
31,7
4.052,8
3.031,3
93,6
-
3.124,9
Verbruikte grond- en hulpstoffen
-3.174,1
-17,3
-3.191,4
-2.321,3
-53,3
-
-2.357,3
1,3
0,1
1,4
-1,2
-0,1
-
-1,3
19,2
0,6
19,8
14,2
0,6
-
14,8
867,5
15,1
882,6
723,0
40,8
-
763,8
16,3
20,6
36,9
20,9
385,2
-
406,1
-368,3
-9,1
-377,4
-307,7
-24,7
-
-332,4
-48,1
-1,0
-49,1
-42,2
-2,4
-
-44,6
-1,2
-
-1,2
-0,2
-
-
-0,2
Overige bedrijfskosten
-317,2
-13,3
-330,5
-280,5
-27,7
-
-308,2
Bedrijfsresultaat
149,0
12,3
161,3
113,3
371,2
-
484,5
Financiële baten
12,2
-
12,2
19,4
0,1
-3,4
16,1
Financiële lasten
-21,9
-0,5
-22,4
-19,3
-3,5
3,4
-19,4
-0,4
-
-0,4
7,5
-
-
7,5
-10,1
-0,5
-10,6
7,6
-3,4
-
4,2
0,8
-0,2
0,6
0,5
46,9
-
47,4
Winst vóór belasting
139,7
11,6
151,3
121,4
414,7
-
536,1
Winstbelastingen
-26,4
-4,2
-30,6
-16,1
0,5
-
-15,6
Winst over het boekjaar
113,3
7,4
120,7
105,3
415,2
-
520,5
111,2
7,4
118,6
104,2
415,3
-
519,5
2,1
-
2,1
1,1
-0,1
-
1,0
Reëlewaardeverandering van biologische activa Wijziging in voorraden gereed product en onderhanden werk Brutowinst Overige bedrijfsopbrengsten Personeelskosten Afschrijvings- en amortisatiekosten Bijzondere waardevermindering vaste activa
Valutakoersresultaat Nettofinancieringslasten Aandeel in resultaten geassocieerde deelnemingen
Toe te rekenen aan: Aandeelhouders van Nutreco Minderheidsbelang
Overige bedrijfsopbrengsten van ‘discontinued operations’ omvatten de boekwinst op de verkoop van ‘discontinued operations’.
98 - Jaarrekening
(3) Gesegmenteerde informatie Nutreco heeft haar organisatie gestructureerd in drie segmenten: ‘diervoeding’, ‘visvoer’ en ‘vlees en overige’. Het segment ‘diervoeding’ is gebaseerd op de activiteiten ‘mengvoer Europa’, ‘premix en speciaalvoer’ en ‘diervoeding Canada’. Het segment ‘vlees en overige’ betreft voornamelijk de pluimvee- en varkensproductieketens in Spanje. Bij de presentatie van informatie op basis van geografische segmenten is de omzet gebaseerd op de geografische locatie van bestemming. Activa zijn gebaseerd op de geografische locatie van de activa.
Primaire segmenten
(EUR x miljoen)
Omzet derden
Intersegmentaire omzet
Totale omzet
2007
2006
2007
2006
2007
2006
1.031,8
770,5
282,4
229,4
1.314,2
749,2
551,7
75,0
61,8
824,2
291,2
Bedrijfsresultaat 2007
2006
999,9
37,0
24,8
613,5
37,2
27,0
2.313,7
1.613,4
80,7
Diervoeding Mengvoer Europa Premix & speciaalvoer Diervoeding Canada
167,5
Totaal diervoeding
1.948,5
1.322,2
365,2
Visvoer
1.192,9
990,8
8,4
5,0
1.201,3
995,8
70,2
67,0
879,7
718,3
0,9
0,5
880,6
718,8
21,8
15,3
Eliminaties
-
-
-379,8
-301,9
-379,8
-301,9
-
-
Niet toegerekend
-
-
5,3
5,2
5,3
5,2
-23,7
-20,8
4.021,1
3.031,3
-
-
4.021,1
3.031,3
149,0
113,3
31,7
93,6
-
-
31,7
93,6
12,3
371,2
4.052,8
3.124,9
-
-
4.052,8
3.124,9
161,3
484,5
Vlees & overige
Continuing operations Discontinued operations Geconsolideerd
(EUR x miljoen)
7,8
Nettofinancieringslasten
175,3
Aandeel in resulta ten geassocieerde deelnemingen
6,5
Winstbelastingen
51,8
Winst over het boekjaar
2007
2006
2007
2006
2007
2006
2007
2006
Continuing operations
-10,1
7,6
0,81
0,51
-26,4
-16,1
113,3
105,3
Discontinued operations
-0,5
-3,4
-0,2
46,9
-4,2
0,5
7,4
415,2
-10,6
4,2
0,6
47,4
-30,6
-15,6
120,7
520,5
Geconsolideerd
1
Zie toelichting 15.
Jaarrekening - 99
Activa
(EUR x miljoen)
Geassocieerde deelnemingen
2007
2006
2007
2006
Mengvoer Europa
264,1
206,4
-
Premix & speciaalvoer
432,6
311,0
1,4 5,5
2,1
Totaal activa
Verplichtingen
2007
2006
2007
-
264,1
206,4
2,1
434,0
313,1
1.007,0
519,5
Totaal investerings uitgaven
2006
2007
2006
225,6
172,6
14,2
14,5
221,8
185,2
9,4
7,1
497,7
357,8
25,8
21,6
Diervoeding
Diervoeding Canada
304,8
Totaal diervoeding
1.001,5
517,4
Visvoer
501,5
472,6
-
-
501,5
472,6
233,5
396,9
38,8
21,5
Vlees & overige
312,8
175,2
11,4
-
324,2
175,2
122,0
101,7
14,0
11,3
Niet toegerekend
159,8
553,6
-
-
159,8
553,6
488,1
178,7
1,5
0,6
1.975,6
1.718,8
16,9
2,1
1.992,5
1.720,9
1.341,3
1.035,1
80,1
55,0
Discontinued operations
-
-
-
-
-
-
-
-
0,1
1,6
Geclassificeerd als aangehouden voor verkoop
-
78,2
-
-
-
78,2
-
14,4
-
-
1.975,6
1.797,0
16,9
2,1
1.992,5
1.799,1
1.341,3
1.049,5
80,2
56,6
Continuing operations
Geconsolideerd
(EUR x miljoen)
4,1
308,9
Totale afschrijvings- en amortisatiekosten
50,3
Herstructureringskosten
2,2
Lasten die niet hebben geleid tot een kasstroom naast afschrijvings- en amortisatiekosten
2007
2006
2007
2006
2007
2006
-10,2
-9,9
-2,6
-5,8
-0,6
5,1
-8,8
-7,2
-5,3
-1,2
3,2
-1,8
-7,9
-7,0
2,8
3,3
Diervoeding Mengvoer Europa Premix & speciaalvoer Diervoeding Canada
-4,7
Totaal diervoeding
-23,7
-17,1
0,2
Visvoer
-15,1
-17,4
-1,2
-
1,2
-0,5
Vlees & overige
-8,0
-6,2
-0,8
-7,2
0,6
2,6
Niet toegerekend
-1,3
-1,5
-1,2
-0,7
-8,4
-3,0
-48,1
-42,2
-11,1
-14,9
-3,8
2,4
-1,0
-2,4
-
-8,4
-
7,9
-49,1
-44,6
-11,1
-23,3
-3,8
10,3
Continuing operations Discontinued operations Geconsolideerd
100 - Jaarrekening
Secundaire segmenten
(EUR x miljoen)
Omzet derden (bestemming)
Nederland Spanje
Activa
Totaal investeringsuitgaven
2007
2006
2007
2006
2007
2006
565,2
435,8
349,0
422,9
6,8
9,1
1.079,7
869,2
354,1
307,5
22,0
21,0
Noorwegen
462,2
329,2
157,3
153,5
24,0
8,5
Verenigd Koninkrijk
166,4
141,3
85,0
56,8
1,7
2,2
België
221,3
155,9
148,0
343,71
2,6
0,8
Chili
247,0
226,1
103,8
115,1
6,6
5,8
Canada
258,7
72,1
419,8
54,2
4,0
2,1
Duitsland
223,8
91,2
43,0
29,2
1,3
0,6
Verenigde Staten
123,7
87,4
95,6
46,9
2,2
1,3
Japan
42,3
38,9
26,0
27,4
-
-
Italië
86,3
68,2
67,2
58,1
2,0
2,0
Australië
36,9
29,9
38,7
35,2
2,1
0,5
Overige landen Totaal
507,6
486,1
105,0
148,6
4,9
2,7
4.021,1
3.031,3
1.992,5
1.799,1
80,2
56,6
(4) Discontinued operations en desinvesteringen ‘Discontinued operations’ als vermeld in de geconsolideerde winst- en verliesrekening over 2007 bestaan uit de volgende in 2007 verkochte activiteiten: • Euribrid, fokkerijactiviteiten • L&K Karlsen Holding, viskweekactiviteiten in Noorwegen • Trouw Nutrition Frankrijk
Euribrid Op 24 januari 2007 heeft Nutreco een principeovereenkomst gesloten voor de verkoop van haar fokkerijactiviteiten (‘Euribrid’) aan Hendrix Genetics B.V. Per 31 december 2006 was Euribrid geclassificeerd als beschikbaar voor verkoop. Op 4 juni 2007 rondden Nutreco en Hendrix Genetics de verkoop van Euribrid af, waaronder het bijbehorende Animal Breeding Research Centre. Van de verkoopprijs van EUR 47,5 miljoen werd EUR 20,5 miljoen in contanten voldaan. Met betrekking tot het resterende bedrag is een lening van EUR 27,0 miljoen verschaft tegen een rentevoet van 5% en aflosbaar in vijf jaar.
L&K Karlsen Holding Na de verkoop in september 2006 van het door dochteronderneming L&K Karlsen Holding (L&K) gehouden belang van 56% in Hydrotech Gruppen, een onderneming met viskweekactiveiten, heeft Nutreco op 18 januari 2007 een overeenkomst getekend met Leroy Seafood Group ASA voor de verkoop van haar belang van 34% in L&K Karlsen Holding. Op 31 december 2006 werd L&K geclassificeerd als aangehouden voor verkoop. De financiële afwikkeling hiervan vond plaats op 22 januari 2007. De verkoopprijs bedroeg EUR 3,6 miljoen en werd voldaan in contanten. Het resultaat na belasting uit ‘discontinued operations’ bedraagt EUR -0,2 miljoen en bestaat uit het aandeel in het resultaat na belastingen over het boekjaar 2007.
1
Inclusief kasdeposito’s.
Jaarrekening - 101
Trouw Nutrition Frankrijk Per 2 januari 2007 zijn de activa die vanaf 31 december 2006 waren geclassificeerd als aangehouden voor verkoop, verkocht voor een verkoopprijs van EUR 3,7 miljoen.
Financiële resultaten ‘discontinued operations’ De financiële resultaten toerekenbaar aan ‘discontinued operations’ waren als volgt:
2007
2006
Omzet
31,7
93,6
Kosten
-26,3
-101,6
5,4
-8,0
(EUR x miljoen)
Resultaten discontinued operations
Bedrijfsresultaat uit discontinued operations Financiële baten
-
0,1
Financiële lasten
-
-3,5
-
-3,4
Valutakoersresultaat Nettofinancieringslasten Aandeel in resultaten geassocieerde deelnemingen
-0,2
28,4
Winstbelastingen
-1,4
-0,5
Bedrijfsresultaat uit discontinued operations, na belasting
3,8
16,5
Boekwinst op verkoop discontinued operations
6,4
397,7
Winstbelasting op boekwinst op verkoop discontinued operations
-2,8
1,0
Boekwinst op verkoop discontinued operations, na belasting
3,6
398,7
Winst over het boekjaar uit discontinued operations
7,4
415,2
Gewone winst per aandeel uit discontinued operations (EUR)
0,22
12,14
Verwaterde winst per aandeel uit discontinued operations (EUR)
0,22
12,14
Kasstromen uit discontinued operations Nettokasstroom uit bedrijfsactiviteiten Nettokasstroom uit/(in) investeringsactiviteiten Nettokasstroom uit financieringsactiviteiten Nettokasstroom uit/(in) discontinued operations
24,2
-3,0
9,6
1.007,1
-
4,5
33,8
1.008,6
In de resultaten uit ‘discontinued operations’, na belasting in 2007, heeft een bedrag van EUR 5,9 miljoen betrekking op ‘discontinued operations’ van 2006 en 2005. De boekwinst op de verkoop van ‘discontinued operations’, na belasting over 2006, ten bedrage van EUR 398,7 miljoen heeft betrekking op de afstoting van Marine Harvest (EUR 380,2 miljoen) en van Hydrotech Gruppen (EUR 18,5 miljoen). Onder resultaten uit ‘discontinued operations’ in 2006 heeft een bedrag van EUR -0,2 miljoen betrekking op ‘discontinued operations’ van 2004 en 2005.
102 - Jaarrekening
(5) Activa en verplichtingen aangehouden voor verkoop De activa en verplichtingen geclassificeerd als aangehouden voor verkoop, respectievelijk voor een bedrag van EUR 78,2 miljoen en EUR 14,4 miljoen, zoals gepresenteerd in de balans per 31 december 2006, hadden betrekking op Euribrid, L&K Karlsen Holding en Trouw Nutrition Frankrijk. Ten gevolge van de in 2007 verkochte activiteiten, zoals beschreven in toelichting 4, zijn er per 31 december 2007 geen activa en verplichtingen geclassificeerd als aangehouden voor verkoop. De activa en verplichtingen over 2006 kunnen als volgt worden gespecificeerd: (EUR x miljoen)
Activa geclassificeerd als aangehouden voor verkoop Materiële vaste activa Immateriële activa Investeringen in geassocieerde deelnemingen
17,9 7,7 25,2
Overige investeringen
0,1
Biologische activa
8,6
Voorraden Handels- en overige vorderingen
2,5 16,2 78,2
Verplichtingen geclassificeerd als aangehouden voor verkoop Personeelsbeloningen Handelsschulden en overige te betalen posten
0,7 13,7 14,4
Jaarrekening - 103
(6) Overnames Overnames In 2007 heeft Nutreco in de volgende ondernemingen een belang verworven of vergroot: a) Op 20 juli 2007 verwierf Nutreco alle activa in het diervoedingsbedrijf (incl. de visvoeractiviteiten) van Maple Leaf Animal Nutrition, een onderdeel van de Canadese onderneming Maple Leaf Foods, voor een contant bedrag van EUR 358,2 miljoen. De gegenereerde goodwill in deze transactie bedroeg EUR 109,1 miljoen. Het verworven bedrijf heeft een personeelsbestand van ruim 1.200. Het beschikt over een R&D-centrum van wereldklasse en over 17 voerfabrieken in Canada en één in New York State. Deze acquisitie geeft Nutreco een sterke positie in de Canadese diervoedingsmarkt en biedt haar ook de mogelijkheid tot verdere uitbreiding in Noord-Amerika. In de periode vanaf de acquisitiedatum tot en met 31 december 2007 droeg de dochteronderneming een bedrijfsresultaat vóór afschrijving op immateriële activa bij van EUR 11,9 miljoen bij een totale omzet van EUR 208,6 miljoen. Als de acquisitie op 1 januari 2007 had plaatsgevonden, zou de omzet naar schatting van het management op EUR 500 miljoen zijn uitgekomen en zou het geconsolideerde bedrijfsresultaat vóór afschrijving op immateriële activa over het boekjaar EUR 35 miljoen hebben bedragen. De Canadese mededingingsautoriteiten verplichtten Nutreco op de transactiedatum de Aqua Feed-activiteiten van Maple Leaf Animal Nutrition onmiddellijk aan een derde te verkopen. De totale opbrengst van de desinvestering bedroeg EUR 11,1 miljoen, waarvan EUR 6,3 miljoen in contanten is ontvangen. Voor de overige 4,8 miljoen heeft Nutreco een promesse ontvangen. b) In de periode van 30 juni tot en met 31 oktober 2007 verwierf Nutreco voor EUR 32,8 miljoen in contanten de activa en verplichtingen van de BASF-activiteiten op het gebied van geconcentreerde vitaminemengsels, premixen en basismixen in Polen, Italië, de Verenigde Staten, het Verenigd Koninkrijk, Mexico, Guatemala, China en Indonesië. Bij deze transactie werd negatieve goodwill gegenereerd, die in de winst- en verliesrekening is opgenomen. De negatieve goodwill is het gevolg van het verschil tussen waardering van de verworven activa tegen reële waarde en de overeengekomen aankoopprijs die aan BASF is betaald. In de periode vanaf de acquisitiedatum tot en met 31 december 2007 droegen de verworven activiteiten een bedrijfsresultaat vóór afschrijving op immateriële activa en bijzondere posten bij van EUR 1,5 miljoen. Als de acquisitie op 1 januari 2007 had plaatsgevonden, zou de omzet naar schatting van het management EUR 190 miljoen hebben bedragen en het geconsolideerde bedrijfsresultaat vóór afschrijving op immateriële activa en bijzondere posten circa EUR 5 miljoen. c) In november 2007 verwierf Nutreco 51% van de aandelen van een nieuwe joint venture die de diervoedingsactiviteiten van Interkim in Turkije voor een contant bedrag van EUR 0,7 miljoen had overgenomen. De goodwill ten bedrage van EUR 0,4 miljoen is toe te schrijven aan de synergieën die naar verwachting na de acquisitie door de Groep van de diervoedingsactiviteiten zullen ontstaan. In de periode vanaf de acquisitiedatum tot en met 31 december 2007 droeg de dochteronderneming een omzet van EUR 3,0 miljoen en een bedrijfsresultaat van EUR 0,1 miljoen bij. Als de acquisitie op 1 januari 2007 had plaatsgevonden, had de omzet naar schatting van het management EUR 13 miljoen bedragen, terwijl het bedrijfsresultaat op EUR 0,7 was uitgekomen. De geschatte omzet en operationele winst van de verworven dochterondernemingen zijn berekend op basis van de door de Groep gehanteerde grondslagen en door aanpassing van het resultaat van de dochteronderneming voor de additionele afschrijving en amortisatie die zouden zijn berekend indien ervan was uitgegaan dat de aanpassingen van de reële waarde van materiële vaste activa en immateriële activa samen met de daaruit voortvloeiende fiscale gevolgen, hadden gegolden vanaf 1 januari 2007.
104 - Jaarrekening
Het saldo van activa en verplichtingen per acquisitiedatum (in totaal) in 2007 is als volgt:
Reëlewaarde aanpassingen
Boekwaarden
Opgenomen waarde
Reëlewaarde aanpassingen
Boekwaarden
Opgenomen waarde
Reëlewaarde aanpassingen
Boekwaarden
Totaal
Opgenomen waarde
Interkim
Boekwaarden
Diervoeding BASF
Reëlewaarde aanpassingen
Nutreco Canada Opgenomen waarde
(EUR x miljoen)
91,6
37,9
53,7
23,5
11,0
12,5
1,3
-
1,3
116,4
48,9
67,5
112,0
112,0
-
6,9
6,4
0,5
-
-
-
118,9
118,4
0,5
13,4
6,7
6,7
-
-
-
-
-
-
13,4
6,7
6,7
2,2
-
2,2
-
-
-
-0,2
-0,2
-
2,0
-0,2
2,2
18,2
-
18,2
14,8
-0,1
14,9
1,0
-
1,0
34,0
-0,1
34,1
Biologische activa
4,3
-
4,3
-
-
-
-
-
-
4,3
-
4,3
Uitgestelde belastingvorderingen
0,4
-
0,4
-
-
-
-
-
-
0,4
-
0,4
Handels- en overige vorderingen
51,1
-
51,1
12,9
-
12,9
0,2
-
0,2
64,2
-
64,2
Geldmiddelen en kasequivalenten
-
-
-
2,8
-
2,8
-
-
-
2,8
-
2,8
Minderheidsbelang
-
-
-
-
-
-
-0,6
-
-0,6
-0,6
-
-0,6
Rentedragende financieringsverplichtingen
-3,4
-
-3,4
-
-
-
-
-
-
-3,4
-
-3,4
Voorzieningen
-1,6
-
-1,6
-
-
-
-
-
-
-1,6
-
-1,6
Personeelsbeloningen
-4,2
-
-4,2
-1,3
-
-1,3
-
-
-
-5,5
-
-5,5
Uitgestelde belastingverplichtingen
-2,3
-2,3
-
-4,9
-4,1
-0,8
-
-
-
-7,2
-6,4
-0,8
Belastingverplichtingen
-0,3
-
-0,3
-
-
-
-
-
-
-0,3
-
-0,3
Handelsschulden en overige te betalen posten
-28,2
-
-28,2
-11,1
0,8
-11,9
-1,2
-
-1,2
-40,5
0,8
-41,3
Saldo van identificeerbare activa en verplichtingen
253,2
154,3
98,9
43,6
14,0
29,6
0,5
-0,2
0,7
297,3
168,1
129,2
Goodwill bij overnames
109,1
-
-
-
-
-
0,4
-
-
109,5
-
-
-
-
-
-5,6
-
-
-
-
-
-5,6
-
-
362,3
-
-
38,0
-
-
0,9
-
-
401,2
-
-
-
-
-
-2,8
-
-
-
-
-
-2,8
-
-
Netto-uitstroom van geldmiddelen
362,3
-
-
35,2
-
-
0,9
-
-
398,4
-
-
Vergoeding voor aankoop
358,2
-
-
32,8
-
-
0,7
-
-
391,7
-
-
Transactiekosten
4,1
-
-
2,4
-
-
0,2
-
-
6,7
-
-
Materiële vaste activa Immateriële activa Investeringen in geassocieerde deelnemingen Overige investeringen Voorraden
Negatieve goodwill bij overnames Betaalde vergoeding
Verworven geldmiddelen
Jaarrekening - 105
Het saldo van activa en verplichtingen per acquisitiedatum (in totaal) in 2006 was als volgt:
Boekwaarden
Opgenomen waarde
17,4
0,6
0,9
0,9
-
-
-
-
-
0,1
Biologische activa
0,1
-
0,1
-
-
Immateriële activa
Reëlewaarde aanpassingen
Boekwaarden
-3,8
Overige investeringen
Opgenomen waarde
Reëlewaarde aanpassingen
13,6
Materiële vaste activa
Totaal
Boekwaarden
Opgenomen waarde
Overige acquisities Reëlewaarde aanpassingen
Sloten
(EUR x miljoen)
-
0,6
14,2
-3,8
18,0
-
-
0,9
0,9
-
-
0,1
0,1
-
0,1
-
0,1
-
0,1
Voorraden
6,2
0,2
6,0
1,7
-
1,7
7,9
0,2
7,7
Uitgestelde belastingvorderingen
0,3
0,1
0,2
0,1
-
0,1
0,4
0,1
0,3
Handels- en overige vorderingen
16,6
-
16,6
1,5
-
1,5
18,1
-
18,1
Geldmiddelen en kasequivalenten
0,9
-
0,9
3,2
-
3,2
4,1
-
4,1
Rentedragende leningen en financierings verplichtingen
-7,2
-
-7,2
-0,1
-
-0,1
-7,3
-
-7,3
Personeelsbeloningen
-1,6
-
-1,6
-
-
-
-1,6
-0,4
-1,2
Voorzieningen
-0,1
-
-0,1
-
-
-
-0,1
-
-0,1
Uitgestelde belastingverplichtingen
-2,4
0,9
-3,3
-
-
-
-2,4
0,9
-3,3
Handelsschulden en overige te betalen posten
-9,3
-
-9,3
-5,6
-
-5,6
-14,9
-
-14,9
Saldo van identificeerbare activa en verplichtingen
18,0
-1,7
19,7
1,5
-
1,5
19,5
-2,1
21,6
-
-
-
5,3
-
-
5,3
-
-
-1,3
-
-
-
-
-
-1,3
-
-
Betaalde vergoeding (in contanten)
16,7
-
-
6,8
-
-
23,5
-
-
Verworven geldmiddelen
-0,9
-
-
-3,2
-
-
-4,1
-
-
Netto-uitstroom van geldmiddelen
15,8
-
-
3,6
-
-
19,4
-
-
Goodwill bij overnames Negatieve goodwill bij overnames
Zie toelichting 30 voor de bedrijfscombinaties die plaats hebben gevonden na de balansdatum maar vóór de goedkeuring van deze geconsolideerde jaarrekening.
Verwerving van minderheidsbelang In juni 2007 verwierf Nutreco het resterende belang van 40% in Tenusa Trouw Nutrition Mexico voor een contant bedrag van EUR 8,8 miljoen. Bij de acquisitie in 2005 van een belang van 60% in het Mexicaanse familiebedrijf Tenusa, met activiteiten in premix en speciaalvoer, waren de partijen overeengekomen dat Nutreco binnen een vastgestelde periode volledig eigenaar zou worden. De onderneming was al volledig geconsolideerd in de cijfers van de Nutreco Groep omdat Nutreco vanaf het begin de volledige zeggenschap bezat. De boekwaarde van de nettoactiva van Tenusa in de geconsolideerde jaarrekening per acquisitiedatum bedroeg EUR 6,6 miljoen. Nutreco heeft een stijging van EUR 1,1 miljoen aan goodwill opgenomen.
106 - Jaarrekening
De nettoactiva en -verplichtingen, waaronder de verwerving van minderheidsbelangen per acquisitiedatum, omvatten:
Reëlewaarde aanpassingen
Boekwaarden
Opgenomen waarde
Reëlewaarde aanpassingen
Boekwaarden
Immateriële activa
Opgenomen waarde
1,1
Boekwaarden
Materiële vaste activa
Totaal acquisitie
Acquisitie dochter maatschappijen
Reëlewaarde aanpassingen
Tenusa Mexico
Opgenomen waarde
(EUR x miljoen)
1,1
-
116,4
48,9
67,5
117,5
50,0
67,5
0,5
0,5
-
118,9
118,4
0,5
119,4
118,9
0,5
Investeringen in geassocieerde deelnemingen
-
-
-
13,4
6,7
6,7
13,4
6,7
6,7
Overige investeringen
-
-
-
2,0
-0,2
2,2
2,0
-0,2
2,2
Voorraden
-
-
-
34,0
-0,1
34,1
34,0
-0,1
34,1
Biologische activa
-
-
-
4,3
-
4,3
4,3
-
4,3
Uitgestelde belastingvorderingen
-
-
-
0,4
-
0,4
0,4
-
0,4
Handels- en overige vorderingen
-
-
-
64,2
-
64,2
64,2
-
64,2
Geldmiddelen en kasequivalenten
-
-
-
2,8
-
2,8
2,8
-
2,8
Minderheidsbelang
-
-
-
-0,6
-
-0,6
-0,6
-
-0,6
Rentedragende financieringsverplichtingen
-
-
-
-3,4
-
-3,4
-3,4
-
-3,4
Voorzieningen
-
-
-
-1,6
-
-1,6
-1,6
-
-1,6
Personeelsbeloningen
-
-
-
-5,5
-
-5,5
-5,5
-
-5,5
-0,5
-0,5
-
-7,2
-6,4
-0,8
-7,7
-6,9
-0,8
-
-
-
-0,3
-
-0,3
-0,3
-
-0,3
Handelsschulden en overige te betalen posten
6,6
-
6,6
-40,5
0,8
-41,3
-33,9
0,8
-34,7
Saldo van identificeerbare activa en verplichtingen
7,7
1,1
6,6
297,3
168,1
129,2
305,0
169,2
135,8
Goodwill bij overnames
1,1
-
-
109,5
-
-
110,6
-
-
-
-
-
-5,6
-
-
-5,6
-
-
8,8
-
-
401,2
-
-
410,0
-
-
-
-
-
-2,8
-
-
-2,8
-
-
Netto-uitstroom van geldmiddelen
8,8
-
-
398,4
-
-
407,2
-
-
Vergoeding voor aankoop
8,8
-
-
391,7
-
-
400,5
-
-
-
-
-
6,7
-
-
6,7
-
-
Uitgestelde belastingverplichtingen Belastingverplichtingen
Negatieve goodwill bij overnames Betaalde vergoeding Verworven geldmiddelen
Transactiekosten
Jaarrekening - 107
(7) Overige bedrijfsopbrengsten (EUR x miljoen)
2007
2006
Negatieve goodwill rechtstreeks ten gunste van de winst- en verliesrekening gebracht
5,6
1,3
Vrijval van voorziening voor handelsvorderingen, niet in de balans opgenomen
4,9
2,9
Vrijval van voorzieningen, niet in de balans opgenomen
3,5
5,2
Verrekeningen van vorderingen
0,3
1,3
Overheidssubsidies
0,3
2,0
Boekwinst op verkoop van materiële vaste activa en immateriële activa
0,9
6,7
Overige
0,8
1,5
Totaal
16,3
20,9
De negatieve goodwill ten bedrage van EUR 5,6 miljoen heeft betrekking op de verwerving van de premixactiviteiten van BASF in 2007. In 2006 hield de negatieve goodwill ten bedrage van EUR 1,3 miljoen verband met de verwerving van premixactiviteiten in Nederland (Sloten). Ten aanzien van overheidssubsidies ten bedrage van EUR 0,3 miljoen (2006: EUR 2,0 miljoen) bestaat geen terugbetalingsverplichting. Bij overige bedrijfsopbrengsten is inbegrepen de vrijval van de voorziening voor handelsvorderingen, terwijl in toelichting 9 de kosten van die voorziening worden verantwoord. De volledige voorziening voor handelsvorderingen wordt besproken in toelichting 20.
(8) Personeelskosten (EUR x miljoen)
Lonen en salarissen
2007
2006
226,0
192,0
Verplichte socialezekerheidsbijdragen
54,2
47,6
Ingehuurde arbeidskrachten van derden
37,9
29,1
Pensioenlasten
14,6
13,6
Pensioenbaten
-0,7
-4,3
0,3
0,2
-
1,1
Toename van verplichtingen uit hoofde van meerjarige personeelsbeloningen Lasten uit hoofde van het meerjarige beloningsplan Lasten uit hoofde van prestatiegebonden opties
-
0,6
Lasten uit hoofde van prestatiegebonden aandelen
2,9
2,1
Lasten uit hoofde van het personeelsparticipatieplan
0,1
0,1
Overige personeelskosten (zoals overlopende bonussen en lonen) Totaal
33,0
25,6
368,3
307,7
De stijging in personeelskosten is voor EUR 22 miljoen toe te schrijven aan de acquisities van Nutreco Canada en BASF. Bij personeelskosten is inbegrepen een bedrag van EUR 4,5 miljoen (2006: EUR 2,4 miljoen) aan reorganisatiekosten. Het saldo van reorganisatiekosten ten bedrage van EUR 6,6 miljoen (2006: EUR 12,5 miljoen) wordt verantwoord als overige bedrijfskosten. Zie toelichting 3 en 25.
108 - Jaarrekening
(Gemiddeld) aantal werknemers Uitsplitsing per land van het (gemiddelde) aantal vaste werknemers in voltijdse eenheden:
2007 Nederland
2006
985
937
2.996
2.948
Chili
511
447
Noorwegen
277
270
België
169
176
Spanje
Verenigd Koninkrijk
255
221
Canada
652
114
Duitsland
186
176
Verenigde Staten
150
118
China
630
485
Mexico
229
223
Polen
177
140
706
600
Gemiddeld aantal werknemers
Overige landen
7.923
6.855
Aantal werknemers per 31 december
9.090
7.405
2007
2006
15,5
22,0
8,8
3,9
Energie- & utiliteitskosten
53,6
43,4
Huur & lease
23,0
16,6
Onderhoud & reparatie
42,8
32,9
Verzekering
9,7
9,2
Informatietechnologie
9,7
7,3
(9) Overige bedrijfskosten (EUR x miljoen)
Voorzieningen Voorziening voor handelsvorderingen
Communicatie
6,7
5,6
Reclame & promotie
16,4
14,2
Advisering
33,4
27,4
Reiskosten
20,7
15,5
Vrachtkosten
36,0
40,8
Auditkosten KPMG Overige kosten Totaal
3,1
2,3
37,8
39,4
317,2
280,5
De stijging in overige bedrijfskosten wordt voor een bedrag van EUR 15,5 miljoen veroorzaakt door de acquisitie van Nutreco Canada.
Jaarrekening - 109
De toevoeging aan de voorziening voor herstructureringen ten bedrage van EUR 6,6 miljoen (2006: EUR 12,5 miljoen) is opgenomen onder voorzieningen. De toevoeging aan de voorziening voor handelsvorderingen is opgenomen onder overige bedrijfskosten terwijl de vrijval van de voorziening in toelichting 7 wordt verantwoord. Kosten voor research en development ten behoeve van ‘continuing operations’ bedroegen EUR 17,7 miljoen (2006: EUR 15,2 miljoen) en zijn opgenomen in verschillende van de bovenstaande categorieën.
Auditkosten KPMG 2007
2006
Auditkosten
2,3
1,6
Auditgerelateerde kosten
0,6
0,5
Belastingwerkzaamheden
0,1
0,2
(EUR x miljoen)
Overige
0,1
-
Totaal
3,1
2,3
De in vergelijking met het vorige jaar hogere auditkosten zijn met name toe te schrijven aan de recente acquisities van Nutreco Canada en BASF.
(10) Nettofinancieringslasten Opgenomen onder winst of verlies 2007
2006
Rente op deposito's
9,9
14,4
Overige rentebaten
2,3
5,0
Financiële baten
12,2
19,4
Rentelasten op syndicaatsleningen
-5,5
-1,9
(EUR x miljoen)
Rentelasten op onderhandse lening
-7,0
-7,4
Dividenduitkeringen op cumulatieve preferente aandelen
-4,5
-4,5
Rentelasten op kortlopende leningen en rekeningcourantkredieten bij banken
-3,5
-4,2
Overige kosten
-1,4
-1,3
-21,9
-19,3
-0,4
-0,6
Financiële lasten Valutakoerswinsten/(-verliezen) Vrijval reserveomrekeningsverschillen Valutaresultaat Nettofinancieringslasten
110 - Jaarrekening
-
8,1
-0,4
7,5
-10,1
7,6
De nettofinancieringslasten stegen, wat resulteerde in kosten van EUR 10,1 miljoen (2006: EUR 7,6 miljoen winst), voornamelijk als gevolg van lagere kasdeposito’s door de acquisities en de terugbetaling op kapitaal, en als gevolg van de vrijval uit de reserveomrekeningsverschillen in 2006. Financiële baten daalden naar EUR 12,2 miljoen (2006: EUR 19,4 miljoen) voornamelijk als gevolg van lagere kasdeposito’s. Financiële lasten stegen naar EUR 21,9 miljoen (2006: 19,3 miljoen), voornamelijk als gevolg van een hogere rentedragende schuld. Het uit te keren dividend ten bedrage van EUR 4,5 miljoen (2006: EUR 4,5 miljoen) op de cumulatief preferente aandelen wordt opgenomen onder financiële lasten. Het valutaresultaat bedraagt EUR -0,4 miljoen (2006: EUR 7,5 miljoen inclusief een vrijval uit de reservekoersverschillen van EUR 8,1 miljoen die voornamelijk betrekking heeft op de aflossing van een lening aan een van Nutreco’s werkmaatschappijen).
(11) Winstbelasting In 2007 bedroeg de winstbelasting uit ‘continuing operations’ EUR 26,4 miljoen (2006: EUR 16,1 miljoen). De winstbelasting is als volgt opgebouwd:
(EUR x miljoen)
2007
2006
-11,0
-28,5
0,4
1,0
-10,6
-27,5
Verschuldigde winstbelastingen Huidig jaar Correcties op voorgaande jaren
Uitgestelde winstbelastingen Ontstaan en afwikkeling van tijdelijke verschillen
-20,3
3,2
Bate uit hoofde van opgenomen fiscale verliezen
3,8
10,1
Wijziging in belastingtarief
Totale winstbelastingen in de winst- en verliesrekening
0,7
-1,9
-15,8
11,4
-26,4
-16,1
De bate uit hoofde van in 2007 opgenomen fiscale verliezen is voornamelijk het gevolg van de opname van voorheen nietopgenomen verliezen in Nederland. De bate uit hoofde van in 2006 opgenomen fiscale verliezen is het gevolg van verliezen die grotendeels samenhangen met de verkoop van Marine Harvest.
Jaarrekening - 111
De aansluiting tussen het gewogen gemiddelde van de statutaire winstbelastingtarieven uitgedrukt als percentage van het resultaat vóór belasting en het effectieve belastingtarief is als volgt:
(EUR x miljoen)
2007
2006 121,3
Winst vóór belastingen
139,7
Totale winstbelastingen
-26,4
-16,1
Winst over het boekjaar na belastingen
113,3
105,2
Gewogen gemiddeld belastingtarief
-42,0
30,1%
-39,4
32,5%
• Gebruik van niet-gewaardeerde verrekenbare verliescompensatie
0,1
0,0%
-
0,0%
• Opname van niet-gewaardeerde verrekenbare verliescompensatie
3,8
-2,7%
2,3
-1,9%
-0,4
0,3%
-1,2
1,0%
-
0,0%
3,8
-3,2%
Belastingeffect van: - Wijziging in waardering:
• Nieuwe verrekenbare verliescompensatie die naar verwachting niet kan worden gerealiseerd - Belastingvrije winst (inclusief aandeel in resultaat niet-geconsolideerde deelnemingen) - Fiscaal niet-aftrekbare lasten
-3,0
2,1%
-4,8
3,9%
- Fiscale stimulansen en overige
15,1
-10,9%
23,2
-19,1%
-26,4
18,9%
-16,1
13,3%
Effectief belastingtarief
De gewogen gemiddelde belastingdruk is gebaseerd op het wettelijke vennootschapsbelastingtarief dat in 2007 in de verschillende landen geldt. De nominale tarieven lopen uiteen van 10% (Ierland) tot 40% (Japan); in 2006 gold eenzelfde bandbreedte. Bij de aansluiting van de gewogen gemiddelde effectieve belastingdruk is het aandeel in het resultaat van geassocieerde deelnemingen inbegrepen. De effectieve belastingdruk in 2007 is voornamelijk beïnvloed door fiscale stimulansen in België (notionele renteaftrek) en Nederland (deelnamevrijstelling), opname van voorheen niet-opgenomen fiscale verliezen in Nederland en belastingteruggaven over voorgaande jaren in Italië en Canada. De effectieve belastingdruk in 2006 is voornamelijk beïnvloed door fiscale stimulansen in België (notionele renteaftrek) en Nederland (deelnamevrijstelling) en opname van voorheen niet-opgenomen fiscale verliezen in Canada. De in eigen vermogen opgenomen winstbelasting ten bedrage van EUR -1,7 miljoen (2006: EUR 0,9 miljoen) bestaat voornamelijk uit het belastingeffect op goodwill.
112 - Jaarrekening
(12) Winst per aandeel Gewone winst per aandeel De berekening van de gewone winst per aandeel per 31 december 2007 is gebaseerd op de winst over het boekjaar toekomend aan aandeelhouders van Nutreco ten bedrage van EUR 118,6 miljoen (2006: EUR 519,5 miljoen) en een gewogen gemiddeld aantal uitstaande gewone aandelen van (x 1.000) 34.317 gedurende het jaar eindigend op 31 december 2007 (2006: 34.209 x 1.000), dat als volgt is berekend:
2007
2006
33.906
34.528
83
531
-205
-1.903
12
10
Gemiddeld effect van in april uitgegeven aandelen, stockdividend
-
643
Gemiddeld effect van in mei uitgegeven aandelen, stockdividend
345
-
(x 1.000 aandelen)
Aantal gewone aandelen per 1 januari Gemiddeld effect van conversie van aandelenopties Gemiddeld effect van inkoop van aandelen Gemiddeld effect van in maart uitgegeven aandelen1
Gemiddeld effect van in juli uitgegeven aandelen, stockdividend Gemiddeld effect van in augustus uitgegeven aandelen, stockdividend Gemiddeld effect van in september uitgegeven aandelen, stockdividend Gewogen gemiddeld aantal aandelen per 31 december
58
252
118
111
-
37
34.317
34.209
De berekening van de verwaterde winst per gewoon aandeel is gebaseerd op (x 1.000) 34.331 aandelen (2006: 34.226 x 1.000), waarbij rekening is gehouden met de uitoefening van uitstaande aandelenopties.
(x 1.000 aandelen)
Gewogen gemiddeld aantal gewone aandelen per 31 december Effect van uitstaande aandelenopties Gewogen gemiddeld aantal gewone aandelen (verwaterd) per 31 december
2007
2006
34.317
34.209
14
17
34.331
34.226
De gemiddelde marktwaarde van het aandeel Nutreco ter berekening van het verwateringseffect van aandelenopties was gebaseerd op de beurskoersen genoteerd gedurende de periode waarin de opties nog uitstonden.
1
Uit hoofde van het personeelsparticipatieplan, zie ook toelichting 24.
Jaarrekening - 113
Kerncijfers per aandeel 2007
2006
Gewone winst per gewoon aandeel voor continuing operations (EUR)
3,24
3,05
Verwaterde winst per gewoon aandeel voor continuing operations (EUR)
3,24
3,04
Gewone winst per aandeel voor continuing operations vóór bijzondere waardevermindering van goodwill (EUR)
3,24
3,05
Continuing operations
Gewone winst per aandeel voor dividendberekening (EUR)
3,65
3,56
34.317
34.209
Gewogen gemiddeld aantal gewone aandelen dat tijdens het jaar uitstond (x 1.000)
34.331
34.226
Aantal gewone aandelen dat per 31 december uitstond (x 1.000)
34.256
33.906
Gewone winst per aandeel voor discontinued operations
0,22
12,14
Verwaterde winst per aandeel voor discontinued operations
0,22
12,14
Gewone winst per aandeel voor discontinued operations vóór bijzondere waardevermindering van goodwill en boekwinst op verkoop van discontinued operations
0,11
0,48
Gewone winst per aandeel
3,46
15,19
Verwaterde winst per aandeel
3,46
15,18
Gewone winst per aandeel vóór bijzondere waardevermindering van goodwill en boekwinst op verkoop van discontinued operations
3,35
3,53
Gemiddeld aantal aandelen dat tijdens het jaar uitstond (x 1.000)
Discontinued operations (EUR)
Kerncijfers per aandeel (EUR)
114 - Jaarrekening
(13) Materiële vaste activa (EUR x miljoen)
Terreinen & gebouwen
Machines & installaties
Overige
In uitvoering
Totaal
288,1 10,1 -11,0 14,3 -
549,5 18,4 -19,8 12,6 -
75,8 3,9 -5,2 3,9 -0,8
18,5 19,0 0,2 -
931,9 51,4 -36,0 31,0 -0,8
Kosten Stand per 1 januari 2006 Verwerving van materiële vaste activa Desinvesteringen Verworven via bedrijfscombinaties Overdracht naar immateriële activa Overdracht naar activa geclassificeerd als aangehouden voor verkoop Valutaomrekeningsverschillen Stand per 31 december 2006
-28,8
-16,2
-6,9
-0,1
-52,0
-6,9 265,8
-9,3 535,2
-1,4 69,3
-0,7 36,9
-18,3 907,2
Stand per 1 januari 2007 Verwerving van materiële vaste activa Desinvesteringen Verworven via bedrijfscombinaties Valutaomrekeningsverschillen Stand per 31 december 2007
265,8 10,2 -0,9 56,9 -2,1 329,9
535,2 40,8 -5,5 56,1 -1,2 625,4
69,3 7,6 -1,9 2,4 -0,8 76,6
36,9 18,4 2,1 -0,7 56,7
907,2 77,0 -8,3 117,5 -4,8 1.088,6
-155,1 8,3 -5,0 -0,1 -7,4 -1,1 -
-420,8 19,8 -9,0 -0,1 -28,0 -0,8 -
-69,0 4,2 -2,8 -4,4 -0,5 0,8
-
-644,9 32,3 -16,8 -0,2 -39,8 -2,4 0,8
Geaccumuleerde afschrijvingen en bijzondere waardeverminderingsverliezen Stand per 1 januari 2006 Desinvesteringen Verworven via bedrijfscombinaties Bijzondere waardeverminderingsverliezen continuing operations Afschrijvingen continuing operations Afschrijvingen discontinued operations Overdracht naar immateriële activa Overdracht naar activa geclassificeerd als aangehouden voor verkoop Valutaomrekeningsverschillen Stand per 31 december 2006
15,2
13,3
5,6
-
34,1
2,8 -142,4
7,3 -418,3
0,9 -65,2
-
11,0 -625,9
Stand per 1 januari 2007 Bijzondere waardeverminderingsverliezen continuing operations Afschrijvingen continuing operations Desinvesteringen Valutaomrekeningsverschillen Stand per 31 december 2007
-142,4 -0,3 -8,3 0,4 0,9 -149,7
-418,3 -0,9 -28,9 4,7 1,0 -442,4
-65,2 -4,7 1,9 0,4 -67,6
-
-625,9 -1,2 -41,9 7,0 2,3 -659,7
Boekwaarde per 1 januari 2006 Boekwaarde per 31 december 2006 Boekwaarde per 1 januari 2007
133,0 123,4 123,4
128,7 116,9 116,9
6,8 4,1 4,1
18,5 36,9 36,9
287,0 281,3 281,3
Boekwaarde per 31 december 2007
180,2
183,0
9,0
56,7
428,9
De amortisatie wordt opgenomen onder afschrijvings- en amortisatiekosten in de winst- en verliesrekening. Bijzondere waardeverminderingsverliezen worden geboekt onder bijzondere waardeverminderingsverliezen materiële vaste activa. De bijzondere waardevermindering van EUR 1,2 miljoen betreft de herwaardering van de materiële vaste activa van BASF Polen (2006: EUR 0,2 miljoen).
Activa in aanbouw In 2006 heeft Nutreco een terrein gekocht met de bedoeling daar een nieuwe fabriek te bouwen. De kosten zijn geactiveerd onder activa in aanbouw en zijn opgenomen in het bedrag per einde boekjaar 2007 EUR 56,7 miljoen (2006: EUR 36,9 miljoen). De totale geactiveerde kosten bedragen EUR 13,8 miljoen (2006: EUR 0,0 miljoen) en zijn verwerkt onder activa in aanbouw.
Jaarrekening - 115
Per ultimo 2007 is de Vennootschap voor EUR 9,8 miljoen (2006: EUR 7,9 miljoen) verplichtingen aangegaan voor toekomstige investeringen in materiële vaste activa. Er zijn geen materiële vaste activa tot zekerheid voor verplichtingen verpand.
(14) Immateriële activa (EUR x miljoen)
Goodwill
Octrooien en handelsmerken
Ontwik- Software kelingskosten
Merk Afnemergerelateerd
Totaal
Kosten Stand per 1 januari 2006
101,5
12,2
0,6
9,7
-
-
124,0
Verwerving van immateriële activa
1,0
-
0,3
3,9
-
-
5,2
Waardering put-opties
6,1
-
-
-
-
-
6,1
Overdracht van materiële vaste activa
-
-
-
0,8
-
-
0,8
Desinvesteringen
-
-9,6
-
-0,2
-
-
-9,8
Verworven via bedrijfscombinaties
10,2
-
-
-
0,2
0,7
11,1
Overdracht naar activa geclassificeerd als aangehouden voor verkoop
-6,3
-1,3
-0,1
-
-
-
-7,7
Valutaomrekeningsverschillen
-5,0
-0,2
-
-
-
-
-5,2
Stand per 31 december 2006
107,5
1,1
0,8
14,2
0,2
0,7
124,5
Stand per 1 januari 2007
107,5
1,1
0,8
14,2
0,2
0,7
124,5
-
-
0,1
3,1
-
-
3,2
Waardering put-opties
Verwerving van immateriële activa
-1,8
-
-
-
-
-
-1,8
Overdracht van overige investeringen
0,2
-
-
-
-
-
0,2
-
-
-
-1,0
-
-
-1,0
2,5
-
-
-
-
-
2,5
110,6
48,0
7,0
1,3
22,3
40,8
230,0
-4,2
1,5
0,1
0,1
0,7
1,0
-0,8
214,8
50,6
8,0
17,7
23,2
42,5
356,8
-1,2
-
-
-40,2
Desinvesteringen Eindberekening verwervingen via bedrijfscombinaties 2006 Verworven via bedrijfscombinaties Valutaomrekeningsverschillen Stand per 31 december 2007
Geaccumuleerde amortisatie en bijzondere waardeverminderingslasten Stand per 1 januari 2006
-28,7
-10,3
-
Desinvesteringen
-
9,6
-
0,2
-
-
9,8
Overdracht van materiële vaste activa
-
-
-
-0,8
-
-
-0,8
Amortisatie continuing operations
-
-0,1
-0,1
-2,2
-
-
-2,4
Valutaomrekeningsverschillen Stand per 31 december 2006 Stand per 1 januari 2007
-0,1
0,1
-
0,1
-
-
0,1
-28,8
-0,7
-0,1
-3,9
-
-
-33,5
-
-
-28,8
-0,7
-0,1
-3,9
-
-
-33,5
Amortisatie continuing operations
-
-
-0,4
-3,1
-
-2,7
-6,2
Desinvesteringen
-
-
-
1,0
-
-
1,0
0,7
-
-
-0,3
-
-
0,4
Stand per 31 december 2007
-28,1
-0,7
-0,5
-6,3
-
-2,7
-38,3
Boekwaarde per 1 januari 2006
72,8
1,9
0,6
8,5
-
-
83,8
Boekwaarde per 31 december 2006
78,7
0,4
0,7
10,3
0,2
0,7
91,0
Boekwaarde per 1 januari 2007
78,7
0,4
0,7
10,3
0,2
0,7
91,0
186,7
49,9
7,5
11,4
23,2
39,8
318,5
Valutaomrekeningsverschillen
Boekwaarde per 31 december 2007
116 - Jaarrekening
De amortisatie wordt opgenomen onder afschrijvings- en amortisatiekosten in de winst- en verliesrekening. Bedrijfscombinaties in 2007 betreffen de acquisitie van Nutreco Canada, BASF en Interkim (zie toelichting 6). De mutatie van EUR -1,8 miljoen in de waardering van put-opties heeft betrekking op Nutrikraft India (2006: EUR 6,1 miljoen, met betrekking tot Tenusa Mexico en Nutrikraft India).
Toetsing op bijzondere waardevermindering van goodwill Goodwill wordt toegerekend aan kasstroomgenererende eenheden (KGE’s) of groepen van kasstroomgenererende eenheden van Nutreco vastgesteld volgens land van bedrijfsactiviteit en bedrijfssegment voor de toetsing op bijzondere waardevermindering. De goodwill wordt toegerekend aan (groepen van) KGE’s waarvan wordt verwacht dat zij voordeel zullen halen uit de bedrijfscombinatie. De boekwaarde van goodwill is als volgt aan de primaire segmenten toegerekend:
(EUR x miljoen)
2007
2006
Segmenten Diervoeding Mengvoer Europa Premix & speciaalvoer
5,4
5,4
55,5
57,3
Diervoeding Canada
88,3
Totaal diervoeding
149,2
62,7
Visvoer
15,9
16,0
Vlees & overige
21,6
-
186,7
78,7
Totaal
De realiseerbare waarde van een KGE wordt vastgesteld op basis van een value-in-use-berekening. Bij deze berekening wordt gebruikgemaakt van kasstroomramingen op basis van financiële budgetten goedgekeurd door het management voor perioden van drie tot vijf jaar. Kasstromen na de periode van drie tot vijf jaar worden geëxtrapoleerd op basis van beperkte of geen groei. Het management heeft de gebudgetteerde brutowinstmarge bepaald op basis van resultaten uit het verleden en verwachte marktontwikkelingen. Bij deze berekeningen maakt Nutreco gebruik van de meest adequate disconteringsvoeten per kasstroomgenererende eenheid. Voor de brutomarge is gebruikgemaakt van een bandbreedte van 5% tot 33%. De gemiddelde groei gedurende de betreffende periode liep over het algemeen uiteen van 0% tot 40% per jaar. De disconteringsvoet varieert van 7,4% tot 12,1%. Alle aannames zijn conform de regels die in het normale zakenverkeer gelden. De disconteringsvoeten weerspiegelen de aan de desbetreffende segmenten gerelateerde specifieke risico’s. De Vennootschap heeft geconcludeerd dat er geen noodzaak bestond voor bijzondere waardeverminderingen. Het management heeft voorts gevoeligheidsanalyses uitgevoerd met betrekking tot de huidige aannames en geconcludeerd dat geen enkele redelijkerwijs mogelijke wijziging in de belangrijkste veronderstellingen tot gevolg zou hebben dat de boekwaarde van elke KGE groter zou zijn dan de realiseerbare waarde.
Concessies en licenties Concessies en licenties bestaan voornamelijk uit quota voortvloeiend uit de verwerving van Nutreco Canada. De verworven quota zijn bepalend voor het vermogen pluimvee in gereguleerde markten te vermarkten en te verkopen en vertegenwoordigden per ultimo 2007 een waarde van EUR 49,5 miljoen. Aangezien er geen aanwijzingen bestaan dat het quotasysteem zal worden ingetrokken, hebben de in 2007 verworven quota een onbepaalde gebruiksduur.
Jaarrekening - 117
Merknamen De gebruiksduur van merknamen is vastgesteld op grond van de basisfactoren, zoals de economische omgeving, het verwachte gebruik van een actief en gerelateerde activa of groepen activa en wettelijke en overige bepalingen die de gebruiksduur kunnen beperken. Op basis van deze beoordeling wordt de gebruiksduur als onbepaald beschouwd, omdat er geen sprake is van een limiet ten aanzien van de periode waarin naar verwachting de merknamen aan de kasstromen van de Vennootschap zullen bijdragen. De toename in de waardering van merknamen in 2007 is het gevolg van de verwerving van de merknamen Shur-Gain en Landmark Feeds (EUR 23 miljoen).
Afnemergerelateerd De resterende gemiddelde afschrijvingstermijn van afnemergerelateerde immateriële activa bedraagt 19 jaar. De toename in de waardering van afnemergerelateerd in 2007 is voornamelijk het gevolg van de verwerving van Nutreco Canada (EUR 32 miljoen). In 2006 en 2007 is er geen bijzondere waardevermindering geboekt.
Toetsing op bijzondere waardevermindering van vaste activa De vastgelegde merken en quota’s op basis van de acquisitie van Nutreco Canada in 2007 zijn door de Vennootschap getoetst op bijzondere waardevermindering. Geconcludeerd werd dat deze merken en quota’s niet onderhevig waren aan bijzondere waardevermindering. In 2006 en 2007 bezat de Vennootschap, behalve goodwill, merknamen en concessies en licenties, geen andere activa met een onbepaalde gebruiksduur. Er zijn geen immateriële vaste activa waarvan het eigendomsrecht is beperkt of die tot zekerheid voor verplichtingen zijn verpand.
(15) Investeringen in geassocieerde deelnemingen Nutreco heeft de volgende investeringen in geassocieerde deelnemingen, direct of indirect via dochterondernemingen of joint ventures:
2007
(EUR x miljoen)
2006
Bezit
Bedrag
Bezit
Bedrag
Nanta de Venezuela C.A.
50%
1,4
50%
2,1
Couvoir Scott Ltée, Canada
50%
11,5
Nieuwland Feed and Supply Ltd., Canada
40%
2,3
Isoporc Inc., Canada
33%
1,2
Gène-Alliance Inc., Canada
40%
0,4
Yantzi’s Feed & Seed Ltd., Canada
40%
0,1 16,9
118 - Jaarrekening
2,1
Het verloop in investeringen in geassocieerde deelnemingen is als volgt:
2007
2006
Stand per 1 januari
2,1
456,0
Aandeel in resultaten continuing operations
0,8
0,5
-
46,9
Ontvangen dividenden
-1,1
-
Investering
1,7
-
(EUR x miljoen)
Aandeel in resultaten discontinued operations
Afstotingen
-0,2
-
(De)consolidaties
13,4
-475,9
Overdracht naar activa geclassificeerd als aangehouden voor verkoop
-
-25,2
0,2
-0,2
16,9
2,1
2007
2006
Marine Harvest N.V.
-
26,8
Boekwinst op verkoop Hydrotech Gruppen AS
-
18,5
Hydrotech Gruppen AS (operationeel)
-
1,6
Couvoir Scott Ltée
0,3
-
Isoporc Inc.
0,1
-
0,1
-
-0,1
-
Valutaomrekeningsverschillen Stand per 31 december
Het aandeel in de resultaten kan als volgt worden uitgesplitst:
(EUR x miljoen)
Yantzi’s Feed & Seed Ltd. Gène-Alliance Inc. Nanta de Venezuela C.A.
0,4
0,5
0,8
47,4
Bij publicatie van dit verslag was er voor bovengenoemde investeringen in geassocieerde deelnemingen geen financiële informatie beschikbaar.
Jaarrekening - 119
(16) Overige investeringen (EUR x miljoen)
Eigenvermogens instrumenten
Schuldbewijzen
Totaal
2007
2006
2007
2006
2007
2006
Stand per 1 januari
3,6
2,3
30,8
38,7
34,4
41,0
(De)consolidaties
0,3
-
28,7
0,1
29,0
0,1
-
1,5
-
-
-
1,5 0,3
Kapitaalstijging Toevoegingen
-
-
1,0
0,3
1,0
0,3
-
-5,2
0,3
-4,9
0,3
Afstotingen/afgeloste leningen
-
-0,2
-14,2
-8,4
-14,2
-8,6
Overdracht van/(naar) andere balansposten Waardeaanpassingen
-
-
-2,3
0,2
-2,3
0,2
Overdracht naar activa geclassificeerd als aangehouden voor verkoop
-
-
-
-0,1
-
-0,1
Valutaomrekeningsverschillen
-
-
0,1
-0,3
0,1
-0,3
4,2
3,6
38,9
30,8
43,1
34,4
Stand per 31 december
Eigenvermogensinstrumenten bestaan uit investeringen van Nutreco in verschillende ondernemingen waarin Nutreco geen zeggenschap of invloed van betekenis heeft. De jaarcijfers van de overige bedrijven over het boekjaar 2007 waren op de datum van publicatie van de resultaten van Nutreco nog niet goedgekeurd en ontvangen. Omdat de reële waarde als gevolg hiervan niet op betrouwbare wijze kan worden vastgesteld, zijn de deelnemingen gewaardeerd op hun kostprijs. Op basis van de cijfers over het boekjaar 2006 worden echter geen grote verschillen verwacht tussen de kostprijs en reële waarde. Schuldbewijzen kunnen als volgt worden uitgesplitst:
(EUR x miljoen)
Leningen aan het Nederlandse Nutreco Pensioenfonds Lening gerelateerd aan de desinvestering van Pingo Poultry Lening gerelateerd aan de desinvestering van Euribrid Leningen aan klanten
2007
2006
12,1
12,1
-
12,9
19,4
-
7,4
5,8
38,9
30,8
De leningen aan het Nederlandse Nutreco Pensioenfonds bestaan uit een achtergestelde lening van EUR 7,0 miljoen en een lening van EUR 5,1 miljoen die in 2003 en 2004 door Nutreco aan het Nederlandse Nutreco Pensioenfonds zijn toegekend. De rentevoet is gelijk aan Euribor + 0,5%; aflossing van de leningen hangt af van de vervulling van specifieke voorwaarden door het Nederlandse Nutreco Pensioenfonds. De lening van EUR 12,9 miljoen in 2006 had betrekking op de verkoop van Pingo Poultry in 2005. Een gedeelte van de totale verkoopprijs van EUR 20,4 miljoen was niet door de koper betaald, maar werd betaald in 2007. Nutreco bracht hiervoor geen rente in rekening. De nominale waarde van deze lening bedraagt EUR 13,6 miljoen en was gedisconteerd op basis van een discontovoet van 3,7%, wat resulteerde in bovengenoemd bedrag van EUR 12,9 miljoen. Deze lening is in 2007 volledig terugbetaald. De achtergestelde lening van EUR 19,4 miljoen betreft de desinvestering van Euribrid in 2007. Een gedeelte van de verkoopprijs van EUR 47,5 miljoen is nog niet door de koper betaald, maar zal in vijf jaarlijkse termijnen worden afgelost. De jaarlijkse rente op de lening bedraagt 5%. De nominale waarde van de hoofdsom van deze lening bedraagt EUR 27,0 miljoen en is gedisconteerd tegen een rentevoet van 9,1%, wat resulteert in een bedrag van EUR 24,8 miljoen. De achtergestelde lening is verwerkt onder overige beleggingen voor een bedrag van EUR 19,4 miljoen en het kortlopende deel is verwerkt onder handels- en overige vorderingen voor een bedrag van EUR 5,4 miljoen. De leningen aan klanten hebben voornamelijk betrekking op de verkoop van voer; de in rekening gebrachte rente is gebaseerd op normale zakelijke voorwaarden. Het krediet-, valuta- en renterisico van Nutreco gerelateerd aan de overige beleggingen wordt uiteengezet in toelichting 27.
120 - Jaarrekening
(17) Uitgestelde belastingvorderingen en -verplichtingen Uitgestelde belastingvorderingen en -verplichtingen zijn als volgt toe te rekenen:
2007
(EUR x miljoen)
Materiële vaste activa Immateriële activa Overige vaste activa Voorraden Biologische activa
2006
Activa
Verplichtingen
Activa
Verplichtingen
2,9
-17,0
5,0
-18,8
19,3
-7,8
25,4
-1,5
-
-4,1
-
-4,7
0,4
-5,1
0,3
-0,6
-
-1,3
0,1
-1,1
Handels- en overige vorderingen
6,6
-
7,6
-0,1
Personeelsbeloningen
0,8
-
0,6
-
Voorzieningen
1,2
-14,4
1,8
-19,1
Handelsschulden en overige te betalen posten
2,1
-8,7
2,2
-3,5
33,3
-58,4
43,0
-49,4
-
-25,1
-
-6,4
Totaal Netto uitgestelde belastingverplichtingen
Het effect van fiscale verliezen op de netto uitgestelde belastingverplichtingen wordt samengevat in onderstaande tabel:
(EUR x miljoen)
2007
Netto uitgestelde belastingverplichtingen
2006
-25,1
-6,4
Fiscale verliescompensatie
31,1
40,1
Fiscale verliezen uit hoofde van nettingovereenkomst
10,9
9,8
Netto uitgestelde belastingvorderingen
16,9
43,5
2007
2006
Uitgestelde belastingvorderingen opgenomen onder vaste activa
35,3
45,5
Uitgestelde belastingverplichtingen opgenomen onder langlopende verplichtingen
-18,4
-2,0
Netto uitgestelde belastingvorderingen
16,9
43,5
De classificering van uitgestelde belastingvorderingen en -verplichtingen is als volgt:
(EUR x miljoen)
Jaarrekening - 121
Het verloop van de netto uitgestelde belastingvorderingen is als volgt:
2007
2006
Stand per 1 januari
43,5
42,3
Opgenomen in de winst- en verliesrekening
-15,8
11,4
(EUR x miljoen)
Opgenomen in eigen vermogen Aangehouden voor verkoop
-1,7
0,9
-
-0,2
Overnames
-7,3
-1,5
Valutaomrekeningsverschillen
0,7
-1,0
Overige
-2,5
-8,4
Stand per 31 december
16,9
43,5
Stand per 1 januari 2006
Opgenomen in de winst- en verliesrekening
Opgenomen in eigen vermogen
Verworven bedrijfscombinaties
Opgenomen in afstotingen
Effect van mutatie in vreemde valuta
Overige
Stand per 31 december 2006
Opgenomen in winst- en verliesrekening
Opgenomen in eigen vermogen
Verworven bedrijfscombinaties
Effect van mutatie in vreemde valuta
Overige1
Stand per 31 december 2007
Mutaties in opgenomen belastinglatenties gedurende het jaar
-20,3
8,1
-
-2,1
-
0,5
-
-13,8
-0,1
-
-
-0,2
-
-14,1
Immateriële activa
33,4
-8,5
-
-0,2
-
-0,8
-
23,9
-5,6
-1,7
-3,0
0,4
-2,5
11,5
Financiële activa
-2,8
-0,3
-1,7
-
-
0,1
-
-4,7
0,4
-
0,3
-0,1
-
-4,1
Materiële vaste activa
Voorraden
8,4
-8,5
-
-
-
-0,2
-
-0,3
0,2
-
-4,6
-
-
-4,7
Biologische activa
-0,1
-0,9
-
-
-
-
-
-1,0
-0,3
-
-
-
-
-1,3
Handels- en overige vorde ringen
-5,6
13,0
-
-
-
0,1
-
7,5
-0,6
-
-0,4
0,1
-
6,6
Personeelsbeloningen
-1,1
1,7
-
-
-
-
-
0,6
-0,2
-
0,4
-
-
0,8
-13,2
-4,7
-
0,3
-
0,3
-
-17,3
3,6
-
-
-0,3
-
-13,2
-5,1
3,7
-
-
-
0,1
-
-1,3
-5,3
-
-
-
-
-6,6
48,4
-1,7
2,6
0,5
-0,2
-1,1
-8,4
40,1
-9,6
-
-
0,6
-
31,1
0,3
9,5
-
-
-
-
-
9,8
0,9
-
-
0,2
-
10,9
42,3
11,4
0,9
-1,5
-0,2
-1,0
-8,4
43,5
-15,8
-1,7
-7,3
0,7
-2,5
16,9
Voorzieningen Handelsschulden en overige te betalen posten Fiscale verliescompensatie Fiscale verliezen uit hoofde van nettingovereen komst Totaal
1
Belastingvoorziening gebruikt in uitgestelde belasting in plaats van in de verschuldigde winstbelasting.
122 - Jaarrekening
Niet in de balans opgenomen uitgestelde belastingvorderingen Belastingvorderingen uit hoofde van fiscale verliescompensatie bedragen in totaal EUR 59,1 miljoen voor het boekjaar 2007 (2006: EUR 79,4 miljoen) en omvatten de volgende posten:
2007 Expiratie Fiscale verliezen
2006
< 5 jaar
5-10 jaar
> 10 jaar
< 5 jaar
5-10 jaar
> 10 jaar
4,7
40,5
13,9
2,6
40,4
36,4
Met betrekking tot deze posten zijn geen uitgestelde belastingvorderingen opgenomen omdat het management – op basis van de hoogte van het historische belastbare winstniveau en de verwachtingen ten aanzien van toekomstige belastbare winst – denkt dat er naar alle waarschijnlijkheid onvoldoende belastbare winst zal zijn met betrekking waartoe verliescompensatie kan worden toegepast. Deze niet in de balans opgenomen uitgestelde belastingvorderingen hebben voornamelijk betrekking op China, Hongarije en Spanje. In 2007 is circa EUR 15 miljoen in eerder niet-opgenomen belastingverliezen geboekt als gevolg van de goede prestaties en de betere bedrijfsvooruitzichten van de voeractiviteiten in Nederland. In 2006 zijn EUR 4,9 miljoen aan eerder niet-opgenomen fiscale verliezen opgenomen als gevolg van de verkoop van Marine Harvest. EUR 21,5 miljoen van het fiscale verlies over 2006 is niet opgenomen in verband met wetgeving inzake fiscaal compensabele verliezen.
Belastingvorderingen en -verplichtingen Te vorderen winstbelasting ten bedrage van EUR 15,4 miljoen (2006: EUR 15,8 miljoen) vertegenwoordigt het bedrag aan terug te vorderen winstbelasting in verband met te veel betaalde belasting over de verslagperiode en voorgaande perioden. Belastingverplichtingen bedragen EUR 5,3 miljoen in 2007 (2006: EUR 18,5 miljoen). Belastingvorderingen en -verplichtingen worden tegen elkaar verrekend waar sprake is van een wettelijk afdwingbaar recht tot verrekening van belastingvorderingen over de verslagperiode tegen belastingverplichtingen over de verslagperiode en als het voornemen bestaat de vorderingen en verplichtingen tegelijkertijd te salderen of te realiseren.
(18) Voorraden (EUR x miljoen)
Grondstoffen Gereed product Totaal
2007
2006
188,6
136,6
78,1
52,2
266,7
188,8
Er zijn geen voorraden tot zekerheid voor verplichtingen verpand. In 2007 bedroeg de afschrijving op voorraden tot de netto realiseerbare waarde EUR 1,8 miljoen (2006: EUR 0,4 miljoen).
Jaarrekening - 123
(19) Biologische activa (EUR x miljoen)
2007
2006
Stand per 1 januari
46,5
52,6
Geactiveerde kosten
468,6
415,0
-445,8
-410,4
Mutatie reële waarde minus geschatte verkoopkosten
1,3
-1,2
Verworven via bedrijfscombinaties
4,3
0,1
Deconsolidaties
-
-0,8
Overdracht van activa geclassificeerd als aangehouden voor verkoop
-
-8,6
Afname door oogst en verkoop
Valutaomrekeningsverschillen Stand per 31 december
0,1
-0,2
75,0
46,5
Biologische activa per 31 december 2007 bestaan hoofdzakelijk uit pluimvee en varkens in Spanje met een reële waarde verminderd met kosten van het verkooppunt van respectievelijk EUR 35,1 miljoen en EUR 32,7 miljoen (2006: respectievelijk EUR 28,1 miljoen en EUR 16,4 miljoen). De pluimveestapel bestond uit circa 20,9 miljoen dieren (2006: 19,7 miljoen). Gedurende het jaar heeft Nutreco 147,8 miljoen dieren verkocht (2006: 141,2 miljoen). De varkensstapel bedroeg per 31 december 2007 circa 347.000 dieren (2006: 216.000). Gedurende het jaar heeft Nutreco 388.000 dieren verkocht (2006: 372.000). De waarde van de pluimveestapel in Canada bedraagt EUR 3,4 miljoen. Voor het bedrag van EUR 3,8 miljoen (2006: EUR 2,0 miljoen) met betrekking tot broedeieren en ouderdieren in zowel Spanje als Canada kan de marktwaarde door het ontbreken van een liquide markt niet op betrouwbare wijze worden vastgesteld In Spanje hanteert Nutreco de cost-plus-methode voor vaststelling van de verkoopprijs die in rekening wordt gebracht aan de meeste pluimvee- en varkensafnemers van Nutreco. Voor de waardering van biologische activa in Spanje maakt Nutreco gebruik van de cost-plus-methode om de reële waarde van de marktwaarde bij benadering vast te stellen. Nutreco is blootgesteld aan een aantal risico’s met betrekking tot haar pluimvee- en varkensstapel.
Risico uit hoofde van regelgeving en milieu Nutreco is onderhevig aan de wet- en regelgeving die geldt in de verschillende landen waar ze actief is. De Vennootschap heeft een milieubeleid en milieuprocedures vastgesteld gericht op naleving van de lokale milieuwetgeving en overige regelgeving. Het management voert regelmatig onderzoek uit om milieurisico’s op te sporen en om te verzekeren dat de bestaande systemen voldoende adequaat zijn om deze risico’s te beheersen.
Risico van vraag en aanbod Nutreco staat bloot aan een aantal risico’s voortvloeiend uit schommelingen in de prijs en het omzetvolume van pluimvee en varkens. In Spanje gebruikt Nutreco de cost-plus-methode bij de bepaling van de verkoopprijs voor de meeste afnemers die pluimvee en varkens van Nutreco kopen.
Ziekten en andere risico’s Nutreco is blootgesteld aan het risico van schade als gevolg van ziekten van haar varkens en pluimvee. De Vennootschap heeft processen vastgesteld en opgezet om dit risico te bewaken en tot een minimum te reduceren. In 2007 zijn er geen speciale gebeurtenissen voorgevallen die een materiële invloed hebben uitgeoefend op het geconsolideerde resultaat van Nutreco. Er zijn geen biologische activa waarvan het eigendomsrecht is beperkt of die tot zekerheid voor verplichtingen zijn verpand.
124 - Jaarrekening
(20) Handels- en overige vorderingen 2007
2006
508,4
389,6
1,5
-
509,9
389,6
Vooruitbetaalde posten
8,1
6,6
Valutaderivaten tegen reële waarde
2,2
1,8
64,8
38,8
585,0
436,8
(EUR x miljoen)
Handelsvorderingen – derden Handelsvorderingen – verbonden partijen Handelsvorderingen
Overige vorderingen Totaal handels- en overige vorderingen
Handelsvorderingen zijn verwerkt na aftrek van bijzondere waardeverminderingsverliezen ten bedrage van EUR 49,2 miljoen (2006: EUR 46,1 miljoen). In 2007 is een bedrag van EUR 8,8 miljoen aan bijzondere waardeverminderingsverliezen in de winst- en verliesrekening opgenomen (2006: EUR 3,9 miljoen). Zie ook toelichting 7 en 9. Voor wat betreft het aan handels- en overige vorderingen gerelateerde kredietrisico, valutarisico en het risico van bijzonder waardeverminderingsverlies waaraan Nutreco is blootgesteld wordt verwezen naar toelichting 27.
(21) Geldmiddelen en kasequivalenten (EUR x miljoen)
Direct opvraagbare deposito's Banksaldi Transit/checks Geld in kas
2007
2006
90,4
445,8
112,7
117,8
4,3
14,7
0,3
0,4
Geldmiddelen en kasequivalenten
207,7
578,7
Rekeningcourantkredieten bij banken
-72,3
-82,8
135,4
495,9
Geldmiddelen en kasequivalenten in het kasstroomoverzicht
Geldmiddelen en kasequivalenten staan ter vrije beschikking van Nutreco.
Jaarrekening - 125
(22) Eigen vermogen toe te rekenen aan aandeelhouders van de moedermaatschappij Aandelenkapitaal en agioreserve Het maatschappelijke kapitaal van de Vennootschap per 31 december 2007 bedroeg EUR 41,5 miljoen (2006: EUR 41,5 miljoen) en bestaat uit 55 miljoen gewone aandelen, 16 miljoen cumulatief preferente aandelen A, 71 miljoen cumulatief preferente aandelen D en 31 miljoen cumulatief financieringspreferente aandelen E, elk met een nominale waarde van EUR 0,24. Alle uitgegeven aandelen zijn volledig volgestort. Op 24 mei 2007 heeft de Buitengewone Algemene Vergadering van Aandeelhouders het voorstel van de Raad van Bestuur goedgekeurd tot contante terugbetaling van kapitaal ten bedrage van EUR 5,00 netto aan houders van gewone aandelen voor een totale waarde van EUR 171,2 miljoen. Deze terugbetaling van kapitaal is ten laste gebracht van de agioreserve. Over deze uitkering is geen dividendbelasting verschuldigd.
Dividenden In augustus 2007 heeft de Vennootschap een interim-dividend in contanten van EUR 0,35 per gewoon aandeel uitgekeerd. Er zijn 95.116 aandelen uitgegeven als interim-stockdividend. Op 31 augustus 2007 is het saldo van het interim-dividend ten bedrage van EUR 6,9 miljoen (na bronbelasting ten bedrage van EUR 1,0 miljoen) in contanten uitgekeerd uit de ingehouden winst. Na de balansdatum heeft de Raad van Bestuur de volgende dividenden voorgesteld: Het voorgestelde dividend per gewoon aandeel bedraagt EUR 1,64 (2006: EUR 1,60). Aandeelhouders kunnen het slotdividend naar keuze in contanten of in aandelen opnemen. Aandeelhouders die de uitkering in gewone aandelen wensen te ontvangen, kunnen hun keuze kenbaar maken vanaf 17 april 2008 tot sluiting van de beurshandel op Euronext op 2 mei 2008. Deze dividenden zijn niet in de balans verwerkt en de gevolgen voor de winstbelasting zijn niet als verplichting verantwoord.
Gehouden eigen aandelen De gehouden eigen aandelen worden verwerkt als afname van het eigen vermogen toe te rekenen aan de aandeelhouders van de moedermaatschappij. Gehouden eigen aandelen worden opgenomen tegen kostprijs, zijnde de beurskoers per verwervingsdatum. Bij uitgifte worden de aandelen uit het depot verwijderd op basis van het ‘first-in/first-out’-beginsel (FIFO). Verschillen tussen kostprijs en ontvangen bedragen op het moment van uitgifte worden vastgelegd onder ingehouden winst. Nutreco heeft in juli 2007 door aankopen op Euronext 301.722 eigen aandelen en in augustus 2007 13.100 aandelen ingekocht. Het bedrag voor verwerving van deze aandelen bedroeg in totaal EUR 17,2 miljoen en deze aandelen worden gehouden als ingekochte aandelen. De Vennootschap heeft het recht deze aandelen op een latere datum opnieuw uit te geven. De aandelen worden in depot gehouden voor levering na uitoefening van op aandelen gebaseerde betalingen, verplichtingen uit hoofde van het personeelsparticipatieplan en uitkering van een (tussentijds) stockdividend in het boekjaar 2007. In 2007 heeft Nutreco 664.775 van de door haar ingekochte aandelen tegen een vergoeding van EUR 31,3 miljoen opnieuw uitgegeven. In 2006 heeft de Vennootschap 3.085.789 (eigen) aandelen ingekocht voor een bedrag van in totaal EUR 148,3 miljoen. De aandelen worden in depot gehouden voor levering na uitoefening van op aandelen gebaseerde betalingen, verplichtingen uit hoofde van het personeelsparticipatieplan en uitkering van een (tussentijds) stockdividend in het boekjaar 2006.
126 - Jaarrekening
De mutaties in gehouden eigen aandelen zijn als volgt:
2007
(EUR x 1.000)
2006
Aantal aandelen
Bedrag
Aantal aandelen
Bedrag
Stand per 1 januari
962.376
45.754
341.091
5.150
Uitgeoefende opties
-49.725
-2.314
-1.297.981
-51.581
Personeelsparticipatieplan
-11.711
-554
-9.822
-148
314.822
17.228
3.085.789
148.322
(Interim-)stockdividend
-463.334
-21.879
-791.701
-37.495
Prestatiegebonden aandelen
-140.005
-6.506
-365.000
-18.494
Stand per 31 december
612.423
31.729
962.376
45.754
Inkoop
Afdekkingsreserve De afdekkingsreserve bestaat uit het effectieve deel van de cumulatieve nettomutatie in de reële waarde van kasstroomafdekkingsinstrumenten met betrekking tot afgedekte transacties die nog niet hebben plaatsgevonden. Per 31 december bedraagt de afdekkingsreserve EUR -4,0 miljoen (31 december 2006: EUR -3,3 miljoen). Er zijn kasstroomafdekkingen vastgesteld voor vreemdevalutatransacties in verband met verwachte transacties die binnen 12 maanden aflopen en voor renteswaps die in 2012 aflopen. De reële waarde met betrekking tot vreemdevalutatransacties per 31 december 2007 bedroeg EUR 0,3 miljoen (31 december 2006: EUR -0,3 miljoen) en de reële waarde van de renteswaps per 31 december 2007 bedroeg EUR 3,7 miljoen. Alle kasstroomafdekkingsinstrumenten zijn effectief per 31 december 2007. In 2007 is er geen niet-effectieve afdekkingstransactie in de winst- en verliesrekening opgenomen. Per 31 december 2006 is een kasstroomafdekking vastgesteld voor cross-currency renteswaps, met een reële waarde van EUR 3,6 miljoen.
Reserveomrekeningsverschillen De reserveomrekeningsverschillen omvatten alle valutaverschillen op vreemde valuta die ontstaan door omrekening van de jaarrekening van netto-investeringen in buitenlandse activiteiten alsmede de omrekening van intercompany-leningen van permanente aard en verplichtingen die de netto-investeringen in buitenlandse activiteiten afdekken. Per 31 december bedragen de reserveomrekeningsverschillen EUR 4,1 miljoen (31 december 2006: EUR 7,2 miljoen).
Jaarrekening - 127
(23) Rentedragende financieringsverplichtingen De specificatie van totale rentedragende financieringsverplichtingen is als volgt:
(EUR x miljoen)
2007
2006
Rentedragende financieringsverplichtingen (langlopend)
410,3
249,8
Rentedragende financieringsverplichtingen (kortlopend) Totaal
87,3
92,3
497,6
342,1
2007
2006
De specificatie van rentedragende financieringsverplichtingen (langlopend) is als volgt:
(EUR x miljoen)
Rentedragende financieringsverplichtingen (langlopend) Syndicaatsleningen
205,3
27,7
Onderhandse plaatsing
136,1
152,6
Financiële leaseverplichtingen Cumulatief preferente aandelen Langlopende bankleningen Overige langlopende leningen
-
0,1
68,1
68,1
-
0,7
0,8
0,6
410,3
249,8
136,1
152,6
Uitsplitsing van rentedragende financieringsverplichtingen (langlopend) naar munteenheid Amerikaanse dollar Britse pond Canadese dollar Euro1 Overige valuta
-
11,8
205,3
13,0
68,9
69,0
-
3,4
410,3
249,8
In maart 2005 is aan Nutreco een vijfjarige gecommitteerde doorlopende kredietfaciliteit van EUR 550 miljoen verstrekt door een internationaal bankensyndicaat. De kredietfaciliteit kan gebruikt worden voor in verschillende valuta luidende leningen en garanties. De financiële convenanten bij de syndicaatslening zijn gerelateerd aan net senior debt afgezet tegen EBITDA en EBITDA afgezet tegen nettofinancieringslasten. EBITDA en nettofinancieringslasten worden berekend op basis van een 12-maandelijkse voortschrijdende prognose. De rente is gebaseerd op de Euribor of Libor van de desbetreffende optionele valuta, terwijl de rentemarge een functie is van de verhouding van net senior debt tot EBITDA. In mei 2004 heeft Nutreco senior notes ter waarde van USD 204,0 miljoen uitgegeven door plaatsing van een onderhandse lening in de Verenigde Staten. De senior notes bestaan uit drie tranches van USD 46,0 miljoen, USD 80,0 miljoen en USD 78,0 miljoen met looptijden van respectievelijk vijf, zeven en tien jaar. De financiële convenanten bij de onderhandse plaatsing zijn gerelateerd aan net senior debt afgezet tegen EBITDA en EBITDA afgezet tegen nettofinancieringslasten. EBITDA en nettofinancieringslasten worden berekend op basis van een 12-maandelijkse voortschrijdende prognose. Het rentepercentage is vast voor de gehele looptijd van de faciliteit.
1
De in EUR uitgedrukte rentedragende financieringsverplichtingen zijn inclusief de cumulatief preferente aandelen.
128 - Jaarrekening
In 2007 is Nutreco ruim binnen de met betrekking tot zowel de syndicaatslening als de onderhandse plaatsing overeengekomen voorwaarden van de financiële convenanten gebleven. Vóór de beursgang in 1997 heeft Nutreco cumulatief preferente aandelen (EUR 68,1 miljoen) uitgegeven die onder IFRS geclassificeerd moeten worden als rentedragende verplichtingen. Op grond van de overeenkomst tussen Nutreco en de houders van de cumulatief preferente aandelen ontvangen laatstgenoemden een vast jaarlijks dividend van 6,66%, dat in december 2010 opnieuw wordt vastgesteld. Naast de syndicaatslening, de onderhandse plaatsing en de cumulatief preferente aandelen staan Nutreco kredietfaciliteiten voor een bedrag van EUR 321 miljoen (2006: EUR 263 miljoen) ter beschikking. Van de totale faciliteiten van EUR 1.078 miljoen is per ultimo 2007 een bedrag van EUR 459 miljoen gebruikt (2006: respectievelijk EUR 1.037 miljoen en EUR 300 miljoen). Nutreco is vaste rentevoeten overeengekomen voor een bedrag van in totaal USD 204 miljoen van de onderhandse plaatsing met aflooptijden van vijf, zeven en tien jaar. Er zijn drie renteswaps afgesloten tegen een vaste rentevoet voor de ruil van rente- en toekomstige terugbetalingsverplichtingen ten bedrage van USD 14,9 miljoen naar AUD, USD 53,7 miljoen naar NOK en USD 60,4 miljoen naar CAD, die respectievelijk in 2009, 2011 en 2014 aflopen. Een gedeelte van het renterisico van de syndicaatslening is afgedekt met twee renteswaps van CAD 150 miljoen en CAD 75 miljoen, die respectievelijk in 2012 en 2010 aflopen. Met de onderhandse plaatsing en deze derivaten is voor 79% van de langlopende verplichting de rente gefixeerd (81% per 31 december 2006). De gemiddelde gefixeerde rentevoet op langlopende verplichtingen per 31 december 2007 bedraagt 5,20% (2006: 5,23%) en de gemiddelde variabele rentevoet op de rentedragende verplichtingen per 31 december 2007 is 5,67% (2006: 4,61%). De rentevoeten van de belangrijkste valuta lopen uiteen van 3,92% tot 6,66% (2006: 0,88% tot 6,66%) afhankelijk van de valuta waarin de schulden luiden.
2007
2006
Rekeningcourantkredieten bij banken
72,3
82,8
Amortisatie herfinancieringskosten
-0,8
-0,7
(EUR x miljoen)
Rentedragende financieringsverplichtingen (kortlopend)
Kortlopende leningen
15,8
10,2
Totaal
87,3
92,3
Zie toelichting 27 voor de algemene voorwaarden van toepassing op uitstaande leningen.
Verstrekte zekerheden Voor de kredietfaciliteiten zijn geen zekerheden gesteld. Enkele groepsmaatschappijen zijn hoofdelijk en gezamenlijk aansprakelijk voor de bedragen die aan kredietinstellingen verschuldigd zijn. In leningovereenkomsten met betrekking tot de faciliteiten zijn negatieve pandverklaringen en pari-passuclausules opgenomen.
Financiële leaseverplichtingen In 2007 waren er geen financiële leaseverplichtingen (2006: EUR 0,1 miljoen). Sommige leaseovereenkomsten bevatten bepalingen krachtens welke voorwaardelijke huursommen zijn verschuldigd die afhangen van veranderingen in het op de markt gangbare huurtarief. Voorwaardelijke huursommen opgenomen in de winst- en verliesrekening onder financiële leaseverplichtingen bedroegen EUR 0,0 miljoen (2006: EUR 0,1 miljoen).
Jaarrekening - 129
(24) Personeelsbeloningen Personeelsbeloningen In de volgende tabel wordt een uitsplitsing gegeven van de personeelsbeloningen voor het boekjaar eindigend op 31 december 2007 en voor het boekjaar eindigend op 31 december 2006:
(EUR x miljoen)
2007
2006
Contante waarde van gefinancierde verplichtingen
122,1
100,3
5,7
5,5
Contante waarde van niet-gefinancierde verplichtingen Reële waarde van fondsbeleggingen
-117,7
-80,1
Contante waarde van nettoverplichtingen
10,1
25,7
Niet-opgenomen actuariële winsten en verliezen
-3,3
-8,8
Opgenomen verplichtingen uit hoofde van toegezegdpensioenregelingen
6,8
16,9
Verplichtingen uit hoofde van toegezegdebijdrageregelingen
1,2
2,4
Verplichtingen uit hoofde van langetermijnpersoneelsbeloning
2,7
2,5
Overige personeelsbeloningen
24,7
19,3
Totaal personeelsbeloningen
35,4
41,1
Langlopende personeelsbeloningen
9,1
21,2
Kortlopende personeelsbeloningen
26,3
19,9
Nutreco beschikt per 13 december 2007 over toegezegdpensioenregelingen in de volgende landen: Italië, België, het Verenigd Koninkrijk, Canada, Nederland, Frankrijk, Duitsland en Noorwegen. In Italië is een wijziging aangebracht in het TFR-stelsel (arbeidsrecht inzake de wettelijke ontslaggarantie). Deze wettelijke garantie is sinds 1 juli 2007 grotendeels gedekt. Deze wijziging is van invloed op toekomstige kosten die naar de INPS (Nationaal Instituut voor Sociale Zekerheid) of externe pensioenfondsen worden doorgeboekt en niet meer aan de geconsolideerde jaarrekening van Nutreco zullen worden toegerekend. Met betrekking tot de pensioenregeling in België is er een afwikkeling opgenomen voor de verkoop van Euribrid op 1 juni 2007. Als gevolg van de afwikkeling zijn de toe te rekenen kosten over 2007 per datum van verkoop vrijgevallen. De toegezegdpensioenregeling in Ierland is in 2006 beëindigd. De activa en verplichtingen zijn op 14 juni 2007 overgedragen aan de nieuw opgezette toegezegdebijdrageregeling. De pensioenregelingen van Nutreco Canada zijn vanaf 20 juli 2007 opgenomen onder personeelsbeloningen.
Fondsbeleggingen De fondsbeleggingen bestaan uit:
2007
2006
Staatsobligaties
59,7
44,0
Eigenvermogensinstrumenten
54,8
34,0
(EUR x miljoen)
Verzekering
2,7
1,0
Vastgoed
0,5
0,9
Deposito's
130 - Jaarrekening
-
0,2
117,7
80,1
Mutaties in de contante waarde van verplichtingen uit hoofde van toegezegdpensioenregelingen De dekkingsgraad van de pensioenregelingen en de per 31 december 2007 en 31 december 2006 als verplichtingen uit hoofde van toegezegdpensioenregelingen opgenomen bedragen zijn als volgt:
(EUR x miljoen)
Contante waarde van verplichtingen uit hoofde van toegezegdpensioenregelingen per 1 januari
2007
2006
105,8
78,2
Aan dienstjaar toegerekende pensioenlasten
1,8
1,5
Rentelasten
5,8
4,6
Bijdragen deelnemer regelingen
0,2
0,1
Actuariële winsten en verliezen
-7,4
-1,6
Wisselkoerswijzigingen
-4,3
1,1
Betaalde vergoedingen
-3,8
-2,9
Acquisities
34,0
27,0
Afwikkelingen regeling
-0,6
-1,2
Vereffeningen regeling
-3,7
-1,0
127,8
105,8
2007
2006
Contante waarde van verplichtingen uit hoofde van toegezegdpensioenregelingen per 31 december
Mutaties in de reële waarde van fondsbeleggingen
(EUR x miljoen)
80,1
52,6
Verwacht rendement op fondsbeleggingen
Reële waarde fondsbeleggingen per 1 januari
5,3
3,6
Actuariële winsten en verliezen
-2,7
1,2
Wisselkoerswijzigingen
-3,8
0,8
Bijdragen van de werkgever
13,3
1,5
Bijdragen deelnemer regeling
0,2
-
Uitkeringen, kosten, belastingen en betaalde premies
-3,5
-2,6
Acquisities/afstotingen
32,5
24,0
Afwikkelingen regeling
-3,7
-1,0
117,7
80,1
Reële waarde fondsbeleggingen per 31 december
Het effectieve rendement op het fondsvermogen bedroeg EUR 2,6 miljoen (2006: EUR 4,8 miljoen). Het verwachte langetermijnrendement is gebaseerd op de portfolio als geheel en niet op de som van de rendementen op aparte categorieën activa. Het rendement is uitsluitend gebaseerd op historische rendementen, zonder aanpassingen.
Jaarrekening - 131
Actuariële veronderstellingen Hieronder worden de voornaamste op 31 december 2007 en 31 december 2006 toegepaste financiële veronderstellingen getoond:
(%)
Disconteringsvoet
Langetermijn rendement op fondsbeleggingen
Loonsverhogingen Pensioenstijgingen
Inflatie (RPI)
2007
2006
2007
2006
2007
2006
2007
2006
2007
2006
Duitsland
5,5
4,5
4,5
4,5
2,0
2,0
1,5
1,5
2,0
2,0
Italië
5,5
4,5
-
-
-
3,1
-
-
2,0
2,0
Frankrijk
5,5
4,3
4,3
4,3
2,0
2,0
-
-
2,0
2,0
België
5,5
4,5
6,4
5,9
3,5
3,5
-
-
2,0
2,0
Verenigd Koninkrijk
5,8
5,2
6,6
6,4
-
-
3,3
3,1
3,3
3,1
-
6,0
-
6,0
-
-
-
-
-
-
Noorwegen
Ierland
4,6
4,5
5,5
5,3
4,0
3,5
2,0
2,5
2,5
2,5
Canada
5,6
Nederland
7,0
3,5
5,5
4,3
4,0
4,0
2,0+
2,0+
2,0
2,0
2,0
2,0
5,6
4,9
6,1
5,6
3,0
2,5
2,5
2,6
2,7
2,6
Historische gegevens ervaringswinsten en -verliezen
(EUR x miljoen)
2007
2006
2005
2004
Contante waarde van verplichtingen uit hoofde van toegezegdpensioenregelingen
127,8
105,8
78,2
141,4
Reële waarde van fondsbeleggingen
-117,7
-80,1
-52,6
-84,2
Tekort/(overschot)
10,1
25,7
25,6
57,2
Ervaringsaanpassingen ontstaan op verplichtingen van de regeling
-2,0
2,4
-
-
Ervaringsaanpassingen ontstaan op fondsbeleggingen
-2,7
1,2
-
-
132 - Jaarrekening
In de winst- en verliesrekening opgenomen lasten en baten 2007
2006
Aan dienstjaar toegerekende pensioenlasten
1,8
1,5
Rentelasten
5,8
4,1
-5,3
-3,6
0,2
0,3
(EUR x miljoen)
Lasten opgenomen in de winst- en verliesrekening
Verwacht rendement op fondsbeleggingen Opgenomen afwikkelingsverlies Afschrijving van nettoverlies
0,1
0,3
Lasten uit hoofde van toegezegdpensioenregelingen
2,6
2,6
12,0
11,0
0,3
0,2
Lasten uit hoofde van toegezegdebijdrageregelingen Lasten uit hoofde van langetermijnpersoneelsbeloning Lasten uit hoofde van meerjarig beloningsplan
-
1,1
Lasten uit hoofde van prestatiegebonden opties
-
0,6
Lasten uit hoofde van prestatiegebonden aandelen
2,9
2,1
Lasten uit hoofde van personeelsparticipatieplan
0,1
0,1
Overige lasten
15,3
15,1
Totaal lasten opgenomen in de winst- en verliesrekening
17,9
17,7
Baten opgenomen in de winst- en verliesrekening Beëindigde toegezegdpensioenregelingen in België
-0,4
-
Beëindigde toegezegdpensioenregelingen in Noorwegen
-
-0,6
Beëindigde toegezegdpensioenregelingen in Ierland
-
-0,4
-
-0,6
-0,3
-
Vrijval vanwege afstoting TN Frankrijk Wettelijke wijziging in het pensioensysteem in Italië Vrijval VUT-reserve
-
-3,3
Totaal baten opgenomen in de winst- en verliesrekening
-0,7
-4,9
Totaal baten en lasten opgenomen in de winst- en verliesrekening
17,2
12,8
De baten en lasten zijn opgenomen onder personeelskosten in de winst- en verliesrekening (zie toelichting 8). In de volgende tabel wordt de invloed weergegeven van de acquisitie van Nutreco Canada op personeelsbeloningen in 2007:
(EUR x miljoen)
2007
Opgenomen verplichtingen uit hoofde van toegezegdpensioenregelingen
0,8
Overige personeelsbeloningen
4,1
Totaal
4,9
De in de winst- en verliesrekening in 2007 met betrekking tot Nutreco Canada opgenomen lasten bedragen EUR 1,9 miljoen. De pensioenbate ten bedrage van EUR 0,7 miljoen in 2007 heeft betrekking op afwikkelings- en vereffeningswinsten in België en Italië.
Jaarrekening - 133
De pensioenbaten ten bedrage van EUR 4,9 miljoen in 2006 hebben voornamelijk betrekking op de vrijval van een fonds voor vervroegde uittreding van EUR 3,3 miljoen als gevolg van nieuwe regelgeving door de Nederlandse overheid (de levensloopregeling), die in 2006 van kracht is geworden. Nutreco verwacht dat er over het jaar eindigend op 31 december 2008 een bedrag van EUR 2,1 miljoen aan kosten van verplichtingen uit hoofde van vergoedingen na uitdiensttreding moet worden betaald.
Op aandelen gebaseerde betalingen Opties De Vennootschap had een aandelenoptieregeling die op 11 maart 1998 in werking was getreden en op basis waarvan tot en met 2003 opties werden toegekend. Elke optie gaf recht op een gewoon aandeel van EUR 0,24 nominaal tegen een uitoefenprijs die overeenkomt met de slotkoers zeven dagen na publicatie van het jaarresultaat. Met ingang van het jaar 2001 heeft de Vennootschap enkele wijzigingen in het reglement aangebracht met betrekking tot de opties die toegekend waren vóór 2001. De uitoefenperiode werd verlengd van vijf naar zeven jaar. Geen der leden van de Raad van Bestuur heeft opties uitstaan. Mutaties in de door andere medewerkers gehouden opties worden verderop in dit verslag vermeld.
Prestatiegebonden aandelen 2006 – Tussentijds meerjarig stimuleringsplan Op de Algemene Vergadering van Aandeelhouders van 18 mei 2006 werd een voorstel aangenomen tot instelling van een uitsluitend voor de Raad van Bestuur geldend tussentijds meerjarig stimuleringsplan voor het jaar 2006. Voor het jaar 2006 werden prestatiegebonden aandelen toegekend, afhankelijk van de volgende voorwaarden: (i) met de Raad van Commissarissen was een aantal prestatiedoelstellingen overeengekomen met betrekking tot de afronding van het strategische plan ‘Rebalancing for Growth’ en de ontwikkeling van een nieuwe strategie, (ii) vesting was afhankelijk van een voortgezet dienstverband van ten minste twee jaar, (iii) er gold een lock-upperiode van vijf jaar vanaf de vestingdatum waarbij alleen aandelen mochten worden verkocht ter voldoening van de voor dergelijke aandelen verschuldigde belasting, en (iv) de aandelen kwamen in aanmerking voor dividend over het jaar 2006 en volgende jaren. Op de Algemene Vergadering van Aandeelhouders van 2008 zal de Raad van Commissarissen verslag doen over de uiteindelijke vesting (zie ook blz. 135-137 van dit verslag). Er zijn geen prestatiegebonden aandelenopties toegekend.
Meerjarig stimuleringsplan 2007 en volgende jaren Op de Algemene Vergadering van Aandeelhouders van 26 april 2007 ontving het meerjarige stimuleringsplan voor 2007 en volgende jaren de goedkeuring van de aandeelhouders. Het meerjarige stimuleringsplan (LTI Plan) beoogt de relatie te versterken tussen de bezoldiging van de Raad van Bestuur en de uitvoering van de vennootschappelijke langetermijnstrategie. De voornaamste voorwaarden van het goedgekeurde meerjarige stimuleringsplan, die vanaf 2007 gelden, zijn de volgende: • Prestatiegebonden aandelen worden jaarlijks toegekend en zijn gebonden aan bepaalde voorwaarden. De voorwaardelijke toekenning wordt na een prestatieperiode van drie jaar onvoorwaardelijk. • De economische waarde per toekenningsdatum vertegenwoordigt 100% van het basissalaris van de voorzitter van de Raad van Bestuur en 95% van het basissalaris van de leden van de Raad van Bestuur en is vanaf 2008 verlaagd tot 85% van het basissalaris van de voorzitter van de Raad van Bestuur en 80% van het basissalaris van de leden van de Raad van Bestuur. • De voorwaardelijke toekenning wordt onvoorwaardelijk na een prestatieperiode van drie jaar, afhankelijk van de realisering door de Vennootschap van de vooraf bepaalde Total Shareholders’ Return (TSR) vergeleken met de TSR-cijfers van een referentiegroep bestaande uit alle aan Euronext Amsterdam AEX-, AMX- en AScX-segmenten genoteerde ondernemingen. • Indien de TSR gedurende de driejarige vestingtermijn lager is dan de mediaanpositie in de referentiegroep vindt er geen vesting plaats. Van de toegekende aandelen wordt 50% onvoorwaardelijk indien de Vennootschap de mediaanpositie binnen de referentiegroep inneemt; op basis van een lineaire curve is een maximum van 150% van toepassing indien de Vennootschap binnen de referentiegroep de koppositie inneemt. • Gedurende een termijn van twee jaar na toekenning zijn de aandelen onderworpen aan een lock-upperiode, waarbij vanaf de vestingdatum alleen aandelen mogen worden gekocht ter voldoening van de voor dergelijke aandelen verschuldigde belasting. • Deelnemers aan de regeling hebben vanaf 2007 elk jaar recht op dividend. Het aantal aan de Raad van Bestuur toegekende prestatiegebonden aandelen bedroeg 47.633 (2006: 70.000). Daarvan werden aan de CEO 19.643 (2006: 30.000) aandelen toegekend en aan de COO en CFO elk 13.995 (2006: 20.000) aandelen. Daarnaast werden er in totaal 86.900 prestatiegebonden aandelen toegekend aan het Management Committee en aan een aantal senior managers van de Vennootschap. Deze prestatiegebonden aandelen zijn onderhevig aan dezelfde voorwaarden als die welke voor de Raad van Bestuur gelden.
134 - Jaarrekening
Mutaties in uitstaande aandelen van de leden van de Raad van Bestuur De mutaties in het aantal uitstaande aandelen van de leden van de Raad van Bestuur kunnen als volgt worden samengevat: Toegekend
Vesting
Looptijd
Stand per 1 januari 2007
Toegekend
Stand per 31 december 2007 Toe te kennen
Beperkte rechten tot
W. Dekker Prestatiegebonden aandelen1
2004/2005
Versnelde vesting april 2006
Beperkte rechten tot 2011
-
-
-
38.500
Prestatiegebonden aandelen4
2006
2008
Beperkte rechten tot 2013
30.000
-
30.000
-
Prestatiegebonden aandelen5
2007
2010
Beperkte rechten tot 2012
-
19.643
19.643
-
C.J.M. van Rijn Prestatiegebonden aandelen2
2004/2005
Versnelde vesting april 2006
Beperkte rechten tot 2011
-
-
-
25.665
Prestatiegebonden aandelen4
2006
2008
Beperkte rechten tot 2013
20.000
-
20.000
-
Prestatiegebonden aandelen5
2007
2010
Beperkte rechten tot 2012
-
13.995
13.995
-
J.B. Steinemann Prestatiegebonden aandelen3
2004/2005
Versnelde vesting april 2006
Beperkte rechten tot 2011
-
-
-
33.315
Prestatiegebonden aandelen4
2006
2008
Beperkte rechten tot 2013
20.000
-
20.000
-
Prestatiegebonden aandelen5
2007
2010
Beperkte rechten tot 2012
-
13.995
13.995
-
Mutaties in opties van overige (vroegere) werknemers De mutaties in opties van overige (vroegere) werknemers kunnen als volgt worden gespecificeerd:
Opties
Totaal uitstaande opties
Toegekend
Looptijd
2001 2002 2003
2008 2009 2010
Stand per 1 januari 2007 78.912 17.295 17.700 113.907
Uitgeoefend
Stand per 31 december 2007
Uitoefenprijs (EUR)
38.105 5.720 5.900 49.725
40.807 11.575 11.800 64.182
48,20 35,93 12,23 -
1 Aandelen waarvan de rechten zijn beperkt tot 6 maart 2011. Een deel hiervan is verkocht ter voldoening van belasting. Thans zijn er 38.500 aandelen waarvan de rechten zijn beperkt tot 6 maart 2011. Aandelen zijn dividendgerechtigd en het dividend is vrij opneembaar. 2 Aandelen waarvan de rechten zijn beperkt tot 6 maart 2011. Een deel hiervan is verkocht ter voldoening van belasting. Thans zijn er 25.665 aandelen waarvan de rechten zijn beperkt tot 6 maart 2011. Aandelen zijn dividendgerechtigd en het dividend is vrij opneembaar. 3 Aandelen waarvan de rechten zijn beperkt tot 6 maart 2011. Een deel hiervan is verkocht ter voldoening van belasting. Thans zijn er 33.315 uitstaande aandelen waarvan de rechten zijn beperkt tot 6 maart 2011. Aandelen zijn dividendgerechtigd en het dividend is vrij opneembaar. 4 Indien de prestatiedoelstellingen gehaald worden, zal de vesting van de prestatiegebonden aandelen uit 2006 in 2008 plaatsvinden, waarna de aandelen tot 2013 geblokkeerd zullen blijven. De aandelen zijn dividendgerechtigd en het dividend is geblokkeerd tot 2008. 5 Indien de prestatiedoelstellingen gehaald worden, zal de vesting van de prestatiegebonden aandelen uit 2007 op 1 april 2010 plaatsvinden, waarna de aandelen tot 1 april 2012 geblokkeerd zullen blijven. De aandelen zijn dividendgerechtigd en het dividend is geblokkeerd tot 1 april 2010.
Jaarrekening - 135
Alle 113.907 uitstaande opties waren uitoefenbaar. Als gevolg van in 2007 uitgeoefende opties zijn er 49.725 aandelen uit depot geleverd.
Bonusconversieregeling In 2007 is er een bonusconversieregeling voor leden van het Management Committee en een aantal senior managers ingevoerd. Onder de voorwaarden van de regeling zijn de daarvoor in aanmerking komende managers, met uitsluiting van de leden van de Raad van Bestuur, gerechtigd, maar niet verplicht, een gedeelte van de opbrengst van de (eventueel) aan hen toegekende bonus in aandelen van de Vennootschap te beleggen. Na een periode van drie jaar zal de Vennootschap de belegging van de daarvoor in aanmerking komende manager verhogen met een bijdrage variërend van een gegarandeerd percentage van 25% lineair tot een maximum van 300% afhankeliijk van de door de Vennootschap gedurende de termijn van drie jaar gerealiseerde TSR. De uit hoofde van bonusconversie ontvangen aandelen zijn onderworpen aan lock-upbeperkingen die twee jaar gelden. Gedurende het verslagjaar hebben 57 managers in totaal 7.072 aandelen belegd.
Personeelsparticipatieplan De Vennootschap heeft op 15 maart 1999 een personeelsparticipatieplan ingevoerd. De Raad van Commissarissen bepaalt elk jaar of de prestatie van de Vennootschap de uitvoering van het personeelsparticipatieplan rechtvaardigt. Bij toelating van het personeelsparticipatieplan in enig jaar krijgt iedere Nutreco-werknemer de gelegenheid om gedurende een bepaalde periode Nutreco-aandelen te kopen tot een maximaal bedrag van EUR 1.800. Bovendien ontvangt elke werknemer die inschrijft een bonus van 25% (of minder, afhankelijk van nationale wettelijke beperkingen met betrekking tot bepaalde buitenlandse werknemers) op het inschrijvingsbedrag in de vorm van extra aandelen. De bonusvoorwaarden kunnen van jaar tot jaar verschillen. De te betalen prijs per aandeel komt overeen met de slotkoers die 21 dagen na publicatie van het jaarresultaat genoteerd wordt. De aandelen die in het kader van het personeelsparticipatieplan worden gekocht, worden gedurende drie jaar bewaard in een aandelendepot. Gedurende deze periode kunnen ze niet worden verkocht of overgedragen. In februari 2007 heeft de Raad van Commissarissen bepaald dat de resultaten van de Vennootschap over 2006 de uitvoering van het personeelsparticipatieplan rechtvaardigen. In het kader van dit plan hebben werknemers in 2007 11.711 (inclusief bonus) aandelen gekocht (2006: 9.822). Voor de deelnemers aan het personeelsparticipatieplan is de terugbetaling van aandelenkapitaal van EUR 5 per gewoon aandeel omgezet in aandelen, die conform de bepalingen van het reglement van het personeelsparticipatieplan naar het aandelendepot van de deelnemer zijn overgeboekt.
Bezoldiging van leden van de Raad van Bestuur en van de Raad van Commissarissen Bezoldiging van de leden van de Raad van Bestuur
(EUR)
W. Dekker C.J.M. van Rijn J.B. Steinemann
136 - Jaarrekening
Salariskosten
Bonus
Pensioenkosten
Totaal 2007
Totaal 2006
547.681 395.389 420.600 1.363.670
395.106 226.770 242.459 864.335
78.622 73.180 44.951 196.753
1.021.409 695.339 708.010 2.424.758
973.004 672.620 683.359 2.328.983
Overige bezoldigingen Onderstaande tabel is een samenvatting van de in de winst- en verliesrekening opgenomen lasten met betrekking tot aandelenopties over 2004 en 2005, prestatiegebonden aandelen 2004, 2005, 2006 en 2007:
2007
2006
858.799 580.264 580.264 2.019.327
1.094.088 729.392 422.725 729.392 2.975.597
(EUR)
W. Dekker C.J.M. van Rijn J.C.A. den Bieman1 J.B. Steinemann
Nutreco beschouwt de (vroegere) leden van de Raad van Bestuur als managers op sleutelposities als omschreven onder IFRS.
Bezoldiging van de leden van de Raad van Commissarissen
(EUR)
R. Zwartendijk
Bezoldiging Raad
Bezoldiging Committee
Totaal 2007
Total 2006
55.000
5.000
60.000
48.500
Y. Barbieux
43.000
5.000
48.000
36.500
L.J.A.M. Ligthart
43.000
20.000
63.000
51.500
J.M. de Jong
43.000
7.500
50.500
39.000
J. Vink
43.000
7.500
50.500
39.000
227.000
45.000
272.000
214.500
Aandelenbezit van de Raad van Bestuur en de Raad van Commissarissen Leden van de Raad van Bestuur zijn aandeelhouders van de Vennootschap. Het gezamenlijke door hen gehouden aantal gewone aandelen bedroeg ultimo 2007 14.199 aandelen (2006: 14.773 aandelen), waarvan 13.805 aandelen (2006: 13.451 aandelen) gehouden door de heer W. Dekker, 0 aandelen (2006: 1.302 aandelen) door de heer J.B. Steinemann en 394 aandelen (2006: 20 aandelen) door de heer C. van Rijn. Op deze aandelen zijn geen beperkingen van toepassing. De Raad van Bestuur hield daarenboven 97.480 aandelen (2006: 97.480 aandelen) uit hoofde van het meerjarige stimuleringsplan 2004 en 2005, waarvoor een lock-uprestrictie geldt. Van die aandelen zijn er 38.500 aandelen (2006: 38.500 aandelen) gehouden door de heer W. Dekker, 33.315 aandelen (2006: 33.315 aandelen) door de heer J.B. Steinemann en 25.665 aandelen (2006: 25.665 aandelen) door de heer C. van Rijn. Het dividend op deze aandelen is vrij beschikbaar. Aan de leden van de Raad van Bestuur zijn uit hoofde van het tussentijdse meerjarige stimuleringsplan 2006 en het meerjarige stimuleringsplan 2007 ook 117.633 prestatiegebonden aandelen toegekend (exclusief 650 aandelen ontvangen als stockdividend), waarvan 49.643 prestatiegebonden aandelen (exclusief 166 aandelen ontvangen als stockdividend) door de heer W. Dekker, 33.995 prestatiegebonden aandelen (exclusief 242 aandelen ontvangen als stockdividend) door de heer J.B. Steinemann en 33.995 prestatiegebonden aandelen (exclusief 242 aandelen ontvangen als stockdividend) door de heer C. van Rijn zijn gehouden. Eén lid van de Raad van Commissarissen, de heer Y. Barbieux, bezat 466 aandelen (2006: 455 aandelen). Voor het verloop in de door de Raad van Bestuur en overige managers gehouden aandelenopties en prestatiegebonden aandelen verwijzen wij naar blz. 135 van de geconsolideerde jaarrekening.
1
Lid van de Raad van Bestuur tot 29 april 2005.
Jaarrekening - 137
(25) Voorzieningen De wijzigingen kunnen als volgt worden gespecificeerd: (EUR x miljoen)
Stand per 1 januari 2007 Getroffen voorzieningen Vrijval van voorzieningen Verworven via bedrijfscombinaties Gebruikte voorzieningen Effect van mutatie in vreemde valuta Stand per 31 december 2007 Langlopend deel Kortlopend deel
Herstructurering
Claims
Garanties
Totaal
13,2 6,6 -3,2 1,2 -5,0 -0,2 12,6
13,2 8,2 -0,3 0,4 -0,7 0,1 20,9
0,5 0,7 -0,2 1,0
26,9 15,5 -3,5 1,6 -5,9 -0,1 34,5
3,2 9,4
11,9 9,0
0,6 0,4
15,7 18,8
Herstructurering Met name als gevolg van de herstructurering van de premixactiviteiten in het Verenigd Koninkrijk en de mengvoeractiviteiten in West-Europa is er in 2007 een bedrag van EUR 6,6 miljoen gereserveerd.
Juridische claims Tegen Nutreco Holding N.V. en een aantal groepsmaatschappijen zijn door leveranciers, klanten, vroegere werknemers en consumenten diverse claims ingediend. Voor een gedeelte van deze claims is reeds in voorgaande jaren een voorziening getroffen. Hoewel de afloop van deze geschillen niet met zekerheid kan worden voorspeld, wordt door het management, op grond van ingewonnen juridisch advies en ontvangen informatie, aangenomen dat de uiteindelijke uitspraak geen nadelige gevolgen zal hebben voor de geconsolideerde financiële positie van Nutreco. In zoverre het management een inschatting heeft kunnen maken van de afloop van deze claims, is er per 31 december 2007 een voorziening geboekt. Het grootste deel van de voorziening voor claims per 31 december 2007 bestaat uit risico’s van verscheidene afnemers van Nutreco die betrekking hebben op discussies over voerkwaliteit. Verwacht wordt dat de meeste claims binnen twee jaar na balansdatum afgehandeld zijn.
Garanties De garantievoorziening per 31 december 2007 heeft betrekking op door Nutreco afgegeven bankgaranties voor leningen verstrekt door derden aan afnemers van de Groep.
138 - Jaarrekening
(26) Handelsschulden en overige te betalen posten (EUR x miljoen)
2007
2006
Handelsschulden – derden Belastingen en socialezekerheidsbijdragen Overige schulden Overlopende passiva Rentederivaten tegen reële waarde Cross-currency rentederivaten tegen reële waarde Valutaderivaten tegen reële waarde Totaal
555,5 9,9 68,2 99,1 3,7 13,3 0,4 750,1
426,2 12,0 82,2 71,1 10,6 2,4 604,5
Voor de blootstelling van Nutreco aan valuta- en liquiditeitsrisco’s met betrekking tot handelsvorderingen en overige posten wordt naar toelichting 27 verwezen.
(27) Financiële instrumenten en risicomanagement Financiële instrumenten per categorie De boekhoudkundige grondslagen met betrekking tot financiële instrumenten zijn van toepassing gebracht op onderstaande posten: Activa tegen reële waarde met verwerking van waardeverminderingen in de winst- en verliesrekening
Derivaten gebruikt voor afdekking
16
4,2
-
-
-
4,2
16
38,9
-
-
-
38,9
Aangehouden tot afloopdatum
Leningen en vorderingen
Eigenvermogensinstrumenten Schuldbewijzen
Toelichting
Totaal
31 december 2007
Financiële activa per balansdatum
Belastingvorderingen
17
15,4
15,4
-
-
-
Handelsvorderingen
20
509,9
509,9
-
-
-
Overige vorderingen
20
72,9
72,9
-
-
-
Valutaderivaten tegen reële waarde
20
2,2
-
2,2
-
-
Geldmiddelen en kasequivalenten
21
207,7
207,7
-
-
-
851,2
805,9
2,2
-
43,1
Totaal
Jaarrekening - 139
Toelichting
Totaal
Verplichtingen tegen reële waarde met verwerking van waardeveranderingen in de winst- en verliesrekening
Derivaten gebruikt voor afdekking
Overige financiële verplichtingen
31 december 2007
Rentedragende financieringsverplichtingen (langlopend)
23
- 410,3
-
-
-410,3
Rentedragende financieringsverplichtingen (kortlopend)
23
-87,3
-
-
-87,3
Belastingverplichtingen
17
-5,3
-
-
-5,3
Handelsschulden
26
-555,5
-
-
-555,5
Overige te betalen posten
26
-78,1
-
-
-78,1
Financiële verplichtingen per balansdatum
26
-99,1
-
-
-99,1
26
-0,4
-0,4
-
-
Rentederivaten tegen reële waarde
26
-3,7
-
-3,7
-
Cross-currency rentederivaten tegen reële waarde
26
Totaal
-1.235,6
3,6
-
-
-
3,6
-
30,9
-
-
-
30,8
0,1
17
15,8
15,8
-
-
-
-
Beschikbaar voor verkoop
16 5,16
Toelichting
Derivaten gebruikt voor afdekking
-
-17,0
Activa tegen reële waarde met verwerking van waardeverminderingen in de winst- en verliesrekening
-13,3
Leningen en vorderingen
-0,4
Totaal
31 december 2006
-13,3 -1.253,0
Aangehouden tot afloopdatum
Overlopende passiva Valutaderivaten tegen reële waarde
Financiële activa per balansdatum Eigenvermogensinstrumenten Schuldbewijzen Belastingvorderingen Handelsvorderingen
20,5
405,8
389,6
-
-
-
16,2
Overige vorderingen en vooruitbetalingen
20
45,4
45,4
-
-
-
-
Valutaderivaten tegen reële waarde
20
1,8
-
1,8
-
-
-
Geldmiddelen en kasequivalenten
21
Totaal
140 - Jaarrekening
578,7
578,7
-
-
-
-
1.082,0
1.029,5
1,8
-
34,4
16,3
Toelichting
Totaal
Verplichtingen tegen reële waarde met verwerking van waardeveranderingen in de winst- en verliesrekening
Derivaten gebruikt voor afdekking
Overige financiële verplichtingen
Beschikbaar voor verkoop
31 december 2006
Rentedragende financieringsverplichtingen (langlopend)
23
-249,8
-
-
-249,8
-
Rentedragende financieringsverplichtingen (kortlopend)
23
-92,3
-
-
-92,3
-
Belastingverplichtingen
17
-18,5
-
-
-18,5
-
26,5
-439,9
-
-
-426,2
-13,7
Overige te betalen posten
26
-94,2
-
-
-94,2
-
Overlopende passiva
26
-71,1
-
-
-71,1
-
Valutaderivaten tegen reële waarde
26
-2,4
-2,4
-
-
-
Cross-currency rentederivaten tegen reële waarde
26
-10,6
-
-10,6
-
-
-978,8
-2,4
-10,6
-952,1
-13,7
Financiële verplichtingen per balansdatum
Handelsschulden
Totaal
Kredietrisico Kredietrisico bestaat uit het verlies dat zou ontstaan indien op de rapporteringsdatum tegenpartijen hun contractuele verplichtingen niet zouden nakomen. Teneinde het kredietrisico te beperken, verricht Nutreco voortdurend kredietonderzoek naar de financiële situatie van haar tegenpartijen. Het risicoprofiel van Nutreco’s klanten verschilt per bedrijfsactiviteit: • De diervoedingsactiviteiten in Europa, de Verenigde Staten en Canada kennen een grote gespreide groep van klanten. De Spaanse klanten van vleesactiviteiten zijn gerenommeerde groothandelaars en supermarktketens. • Door de verdere consolidatie in de zalmkweeksector wordt Nutreco geconfronteerd met een grotere concentratie van risico’s. Deze verhoogde concentratie wordt gedeeltelijk gemitigeerd door kredietverzekering. • De internationale groei van premixen, speciaalvoer en visvoer voor andere vissoorten heeft geleid tot een grotere en internationale spreiding van klanten. Dit heeft wel blootstelling aan kredietrisico’s in opkomende markten tot gevolg. Belangrijke afnemers van Nutreco zijn Marine Harvest (visvoer), Mercadona (pluimvee) en Maple Leaf Foods (diervoeding). Nutreco heeft zekerheden ontvangen ter waarde van een bedrag van EUR 1,0 miljoen (2006: EUR 0,7 miljoen), voornamelijk van diervoedingsdebiteuren. In 2003 en 2004 heeft Nutreco achtergestelde leningen verstrekt aan het Nederlandse Nutreco Pensioenfonds ten bedrage van EUR 12,1 miljoen (2006: EUR 12,1 miljoen). De dekkingsgraad van het Nederlandse Nutreco Pensioenfonds is gedurende het laatste jaar sterk verbeterd. Per balansdatum heeft een lening van EUR 24,8 miljoen betrekking op de afstoting van Euribrid in 2007. Deze lening zal over een termijn van vijf jaar worden afgelost. Hierbij wordt door Nutreco een rentevoet van 5% in rekening gebracht. De nominale waarde van de lening bedraagt EUR 27,0 miljoen en is gedisconteerd tegen een percentage van 9,1%, wat resulteert in bovengenoemd bedrag van EUR 24,8 miljoen (2006: EUR 0,0 miljoen). Deze lening is achtergesteld en is voor een bedrag van EUR 19,4 miljoen verwerkt onder overige beleggingen en voor een bedrag van EUR 5,4 miljoen onder handelsvorderingen en overige posten. Nutreco is blootgesteld aan bankrisico’s voortvloeiend uit het gebruik van contante beleggingen, valutaderivaten, rentederivaten en combinaties van derivaten. De blootstelling aan risico als gevolg van contante beleggingen is gelijk aan het onderliggende bedrag; blootstelling aan het risico van derivaten is gelijk aan de reële waarde van de derivaten.
Jaarrekening - 141
De geldmiddelen en kasequivalenten van Nutreco worden aangehouden bij gerenommeerde banken met een credit rating gelijk aan of beter dan die van Nutreco. Kasdeposito’s tot EUR 50 miljoen per bank worden aangehouden bij banken met een rating van ten minste AA (Standard & Poor’s). Nutreco loopt risico uit hoofde van kredietverstrekking indien de tegenpartij bij de financiële instrumenten zijn verplichtingen niet nakomt. Het management verwacht, gezien het positieve oordeel omtrent de kredietwaardigheid, dat dit niet het geval is. Waar noodzakelijk worden voorzieningen getroffen.
Het maximale bedrag van de blootstelling aan kredietrisico van alle financiële activa is EUR 851,2 miljoen (2006: EUR 1.082,0 miljoen).
(EUR x miljoen)
2007
2006
12,0
1,5
195,7
577,2
Liquide middelen AAA AA Derivaten AAA
0,8
-
AA
1,4
1,9
De ouderdom van handels- en overige vorderingen is als volgt:
2007
(EUR x miljoen)
2006
Bedrag
Voorziening
Bedrag
Voorziening
Vóór einddatum
456,9
5,5
355,3
7,0
0 < 3 maanden na einddatum
116,3
8,6
82,1
3,8
3 < 6 maanden na einddatum
25,5
6,2
13,1
2,9
6 maanden en langer na einddatum
35,5
28,9
30,7
30,7
Handels- en overige vorderingen
634,2
49,2
481,2
44,4
-
-
17,9
1,7
634,2
49,2
499,1
46,1
Activa geclassificeerd als aangehouden voor verkoop Totaal handels- en overige vorderingen
142 - Jaarrekening
Het verloop in de voorziening voor bijzondere waardevermindering van handelsvorderingen is als volgt:
2007
2006
Per 1 januari
46,1
65,5
Toevoegingen
8,8
3,9
-4,9
-2,9
Opgenomen gedurende het jaar
-1,7
-20,4
Afwikkeling discontering
-0,1
-0,1
(EUR x miljoen)
Vrijval
Verworven via bedrijfscombinaties Overdracht naar overige investeringen Deconsolidaties Wisselkoerswijzigingen Per 31 december
2,7
1,2
-
-0,2
-1,7
-
-
-0,9
49,2
46,1
Renterisico’s Voor een uitsplitsing van de totale schuld wordt naar toelichting 23 verwezen. Het langetermijnbeleid van Nutreco is erop gericht het renterisico te beheersen door 50-70% van de rentepercentages van de totale rentedragende verplichtingen te fixeren. Met betrekking tot de onderhandse plaatsing en de cumulatief preferente aandelen is Nutreco vaste rentepercentages overeengekomen. Daarnaast is een deel van de doorlopende syndicaatslening gefixeerd door middel van renteswaps. Kortlopende schuld is tegen variabele rente. Geldmiddelen en kasequivalenten worden op kortlopende termijndeposito’s uitgezet tegen een variabele rente. Het renterisico wordt gemeten tegen de mix van schuld met een vaste en een variabele rentevoet. Per balansdatum was 79% (31 december 2006: 81%) van de totale rentedragende verplichtingen gefixeerd.
Gevoeligheidsanalyse Per balansdatum stond EUR 48,7 miljoen (2006: EUR 28,2 miljoen) aan (langlopende) rentedragende financieringsverplichtingen bloot aan renteschommelingen. Per verslagdatum bedraagt de blootstelling ten aanzien van de som van rentedragende financieringsverplichtingen (huidige) en geldmiddelen en kasequivalenten netto contant EUR 119,6 miljoen (2006: netto contant EUR 485,7 miljoen). Een stijging van alle variabele rentetarieven met 100 basispunten per verslagdatum zou de nettofinancieringskosten in de winst- en verliesrekening met EUR 0,7 miljoen (2006: EUR 4,6 miljoen daling) hebben doen dalen. Een daling van de rentetarieven met 100 basispunten per 31 december zou een gelijk maar tegengesteld effect hebben gehad. In deze analyse wordt verondersteld dat alle andere variabelen, in het bijzonder wisselkoersen, constant blijven. (EUR x miljoen)
Effect van een stijging van de rentetarieven met 100 basispunten 2007
2006
Uitstaande rentedragende financieringsverplichtingen (langlopend)
-0,5
-0,3
Uitstaande rentedragende financieringsverplichtingen (kortlopend) en geldmiddelen en kasequivalenten
1,2
4,9
Effectieve rente en verdeling naar renteherzieningsdatum Met betrekking tot rentedragende financiële verplichtingen wordt in de volgende tabel de effectieve rente per balansdatum en de periode aangegeven waarin renteherziening plaatsvindt:
Jaarrekening - 143
2007
Effectieve rente
Totaal bedrag
Tot 6 maanden
6-12 maanden
1-5 jaar
Langer dan 5 jaar
Syndicaatsleningen Lening met variabele rente in CAD Lening met variabele rente in CAD Effect van renteswap Effect van renteswap
5,32% 5,32% 0,18% 0,26%
-48,7 -156,6 -205,3
-48,7 -48,7
-
-52,2 -104,4 -156,6
-
Onderhandse plaatsing Lening met vaste rente in USD Lening met vaste rente in USD Lening met vaste rente in USD
3,92% 4,52% 5,12%
-30,4 -53,5 -52,2 -136,1
-
-
-30,4 -53,5 -83,9
-52,2 -52,2
Cumulatief preferente aandelen
6,66%
-68,1
-
-
-68,1
-
Overige langlopende leningen Lening in EUR Lening in EUR
6,00% 2,00%
-0,3 -0,5 -0,8
-
-
-0,3 -0,5 -0,8
-
Kortlopende leningen Banklening in EUR Banklening in CNY Banklening in CNY Banklening in JPY Banklening in JPY Banklening in HUF Banklening in CAD
5,73% 6,03% 6,03% 1,60% 1,60% 8,50% 5,70%
-1,1 -6,5 -1,1 -2,2 -0,8 -3,5 -0,6 -15,8
-1,1 -6,5 -1,1 -2,2 -0,8 -3,5 -0,6 -15,8
-
-
-
Rekeningcourantkredieten bij banken MXN-lening Geclassificeerd als onderdeel van cash pools Overige rekeningcourantkredieten bij banken
8,35% 4,31% 4,66%
-8,0 -38,9 -25,4 -72,3
-8,0 -38,9 -25,4 -72,3
-
-
-
Geldmiddelen en kasequivalenten Deposito in EUR Deposito in USD Deposito in EUR Deposito in EUR Deposito in EUR Deposito in EUR Deposito in EUR Geclassificeerd als onderdeel van cash pools Overige geldmiddelen en kasequivalenten
3,90% 4,45% 4,05% 4,05% 3,96% 3,97% 4,25% 4,31% 3,81%
15,0 10,4 15,0 15,0 5,0 10,0 20,0 38,9 78,4 207,7
15,0 10,4 15,0 15,0 5,0 10,0 20,0 38,9 78,4 207,7
-
-
-
0,8
0,8
-
-
-
-289,9
71,7
-
-309,4
-52,2
10,1 36,5 41,1
-
-
10,1 36,5 -
41,1
Amortisatie herfinancieringskosten Totaal nettokaspositie
Effect van financiële derivaten (opgenomen in de reserveomrekeningsverschillen) Effect van valutaswap USD/AUD Effect van valutaswap USD/NOK Effect van valutaswap USD/CAD
144 - Jaarrekening
2,72% 0,66% -0,35%
2006
Effectieve rente
Totaal bedrag
Tot 6 maanden
6-12 maanden
1-5 jaar
Langer dan 5 jaar
Syndicaatsleningen Lening met variabele rente in GBP Lening met variabele rente in CAD Lening met variabele rente in YEN
5,63% 4,63% 0,88%
-11,8 -12,8 -3,1 -27,7
-11,8 -12,8 -3,1 -27,7
-
-
-
Onderhandse plaatsing Lening met vaste rente in USD Lening met vaste rente in USD Lening met vaste rente in USD Effect van valutaswap in USD/EUR Lening met vaste rente in USD
3,92% 4,53% 5,12% -1,14% 5,12%
-34,4 -59,8 -45,8 -12,6 -152,6
-
-
-34,4 -59,8 -94,2
-45,8 -12,6 -58,4
Cumulatief preferente aandelen
6,66%
-68,1
-
-
-68,1
-
3,90-7,09%
-0,1
-
-
-0,1
-
Langlopende bankleningen Banklening in EUR Banklening in INR Banklening in CAD
0,00% 9,50% 0,00%
-0,3 -0,3 -0,1 -0,7
-0,3 -0,3
-
-0,1 -0,1
-0,3 -0,3
Overige langlopende leningen Lening in EUR Lening in EUR
0,00% 6,00%
-0,4 -0,2 -0,6
-
-
-0,2 -0,2
-0,4 -0,4
8,80% 1,28% 5,02% 4,00% 16,80%
-3,6 -3,1 -2,9 -0,5 -0,1 -10,2
-3,1 -2,9 -0,5 -0,1 -6,6
-3,6 -3,6
-
-
Rekeningcourantkredieten bij banken MXN-lening Geclassificeerd als onderdeel van cash pools Overige rekeningcourantkredieten bij banken
7,50% 3,64% 4,39%
-2,7 -69,5 -10,6 -82,8
-2,7 -69,5 -10,6 -82,8
-
-
-
Geldmiddelen en kasequivalenten Deposito in EUR Deposito in EUR Deposito in EUR Deposito in EUR Deposito in EUR Deposito in EUR Deposito in EUR Deposito in NOK Geclassificeerd als onderdeel van cash pools Overige geldmiddelen en kasequivalenten
3,65% 3,60% 3,65% 3,62% 3,60% 3,53% 3,58% 3,90% 3,64% 3,39%
70,2 45,0 5,0 150,8 150,8 0,5 15,0 8,5 69,5 63,4 578,7
70,2 45,0 5,0 150,8 150,8 0,5 15,0 8,5 69,5 63,4 578,7
-
-
-
0,7
0,7
-
-
-
236,6
462,0
-3,6
-162,7
-59,1
Financiële leaseverplichtingen
Kortlopende leningen Banklening in HUF Banklening in YEN Banklening in CNY Banklening in EUR Banklening in BRL
Amortisatie herfinancieringskosten Totaal nettokaspositie
Jaarrekening - 145
Effectieve rente
Totaal bedrag
Tot 6 maanden
6-12 maanden
1-5 jaar
Langer dan 5 jaar
Effect van valutaswap USD/AUD
2,72%
11,3
-
-
11,3
-
Effect van valutaswap USD/NOK
0,66%
40,8
-
-
40,8
-
Effect van financiële derivaten (opgenomen in de reserve omrekeningsverschillen)
Valutatransactierisico’s Het door Nutreco gevoerde risicoafdekkingsbeleid is gericht op vermindering van de valutatransactierisico’s. In de sector diervoeding en visvoer kunnen prijsfluctuaties als gevolg van koersschommelingen van vreemde valuta doorgaans, zij het met een zekere vertraging, aan de klant worden doorberekend. In sommige markten bevatten verkoopovereenkomsten prijsclausules voor de afdekking van koersschommelingen. De meeste inkopen in vreemde valuta luiden in USD, terwijl de verkopen hoofdzakelijk in de valuta luiden van het land waar de lokale activiteit van Nutreco is gevestigd, voornamelijk EUR, CAD en NOK. De mogelijkheid om koersschommelingen door te berekenen verschilt per markt en wordt regelmatig beoordeeld. Nutreco’s valutatransactierisico’s komen voort uit valutaschommelingen die niet kunnen worden doorberekend. Deze valutarisico’s worden beheerst door middel van financiële instrumenten zoals financiële termijncontracten en swaps, en ook kortetermijnbanksaldi in vreemde valuta. In lijn met de gemiddelde doorberekeningsduur is de gemiddelde afloopdatum van financiële instrumenten drie maanden, doorgaans met een maximum van twaalf maanden. In 2007 hadden de valutatransactierisico’s ten aanzien van handelsvorderingen voornamelijk betrekking op de valuta’s euro en US dollar en wel voor een bedrag van respectievelijk EUR 15,7 miljoen en EUR 11,0 miljoen. De valutatransactierisico’s met betrekking tot handelsschulden omvatten de valuta euro en US dollar en wel voor en bedrag van respectievelijk EUR 23,9 miljoen en EUR 44,7 miljoen. Het beleid van Nutreco ten aanzien van risicomanagement schrijft voor dat in de balans opgenomen risico’s waaraan werkmaatschappijen zijn blootgesteld, voornamelijk ten aanzien van werkkapitaal en andere monetaire posten uitgedrukt in nietfunctionele valuta, over het algemeen volledig worden afgedekt. De risicopositie wordt afgedekt met interne financiële instrumenten. Van de maandelijkse herwaardering van opgenomen posten en de herwaardering van de daaraan verbonden financiële instrumenten wordt in overeenstemming met de grondslagen inzake instrumenten gewaardeerd tegen reële waarde verslag gedaan in de brutomarge van werkmaatschappijen. Niet-getoonde risico’s, zoals verwachte betalingen en ontvangsten in niet-functionele valuta over de komende drie maanden, worden afgedekt op basis van verrekeningsmogelijkheden en mate van waarschijnlijkheid. De niet-getoonde risico’s worden afgedekt met interne financiële instrumenten. Behoudens waar het financiële instrumenten betreft waarvan de waardering plaatsvindt in overeenstemming met de grondslagen van hedge accounting, wordt van financiële instrumenten waarvan de herwaardering plaatsvindt in overeenstemming met de grondslagen inzake instrumenten gewaardeerd tegen reële waarde verslag gedaan in de brutomarge van werkmaatschappijen. Opgenomen risico’s en financiële instrumenten waarvan de herwaardering plaatsvindt in overeenstemming met de grondslagen inzake instrumenten gewaardeerd tegen reële waarde, resulteerden in 2007 in een negatief valutaeffect in de brutomarge van EUR 0,01 miljoen (2006: EUR 0,8 miljoen verlies). De herwaardering van financiële instrumenten waarop hedge accounting van toepassing is gebracht, wordt in het eigen vermogen geboekt en per afloopdatum in de winst- en verliesrekening opgenomen. Per 31 december 2007 wordt van financiële instrumenten met een negatieve reële waarde van EUR 0,3 miljoen (2006: EUR 0,3 miljoen positief) verslag gedaan in de afdekkingsreserve onder eigen vermogen. Werkmaatschappijen rapporteren maandelijks aan Group Treasury over risico’s voortvloeiend uit opgenomen en niet-opgenomen posten, alsmede over de daaraan verbonden financiële instrumenten. Deze rapportage wordt gebruikt ter evaluatie van de naleving van het risicomanagementbeleid en ter bepaling van de behoefte aan additionele financiële instrumenten. Nutreco Corporate treedt op als tegenpartij voor interne financiële instrumenten van de werkmaatschappijen. Hieruit vloeit een valutarisico voort voor Nutreco Corporate, dat, samen met het risico voortvloeiend uit corporate transacties, wordt afgedekt door externe financiële instrumenten. De herwaardering van corporate monetaire posten, interne en externe financiële instrumenten wordt apart gerapporteerd onder nettofinancieringskosten. In 2007 resulteerde de valutarisicopositie van Nutreco Corporate in een negatief valutaeffect van EUR 0,4 miljoen (2006: EUR 0,6 miljoen verlies).
146 - Jaarrekening
Per 31 december 2007 bedroeg het onderliggende bedrag aan uitstaande valutacontracten ter dekking van het transactierisico in totaal EUR 258,0 miljoen (2006: EUR 264,9 miljoen), voornamelijk met betrekking tot USD, NOK en GBP. De netto reële waarde van de uitstaande valutacontracten ter dekking van het transactierisico bedroeg EUR 1,1 miljoen (2006: EUR 0,6 miljoen verlies).
Translatierisico Nutreco staat bloot aan valutatranslatierisico’s van investeringen in buitenlandse activiteiten en de nettowinst van deze buitenlandse activiteiten. Nutreco wil alle directe invloed op de winst- en verliesrekening als gevolg van valutarisico verbonden aan netto-investeringen vermijden. De doelstelling is de jaarlijkse en cumulatieve invloed op het eigen vermogen als gevolg van het aan netto-investeringen verbonden valutarisico te beperken. Om het valutarisico van buitenlandse activiteiten zo veel mogelijk te beperken, worden de valuta van Nutreco’s externe financiering gekoppeld aan de financieringsbehoeften van buitenlandse activiteiten, hetzij rechtstreeks door leningen in lokale valuta, hetzij door middel van valutacontracten of door middel van cross-currency renteswaps. Het translatierisico wordt afgemeten tegen valutalimieten, een portfoliolimiet en de investeringslimiet voor specifieke netto-investeringen. De valutalimiet geeft de maximale blootstelling aan als percentage van het in de vreemde valuta geïnvesteerde kapitaal. Het risico dat er in een jaar een aanzienlijke verandering optreedt in de totale waarde van de netto-investeringen, wordt beheerst door een portfoliolimiet. De mate van waarschijnlijkheid van een aanzienlijke verandering wordt berekend door het gewogen risico per valuta en de volatiliteit per valuta. Nutreco meet het translatierisico af aan het totale bedrag aan geïnvesteerd kapitaal per vreemde valuta verminderd met het bedrag aan netto-investeringshedges die in dezelfde vreemde valuta luiden. Per balansdatum werd een bedrag van EUR 442,4 miljoen (2006: EUR 149,1 miljoen) aan financieringsverplichtingen in vreemde valuta, inclusief het effect van cross-currency renteswaps in AUD/USD (EUR 11,9 miljoen), CAD/USD (EUR 44,0 miljoen) en NOK/USD (EUR 47,0 miljoen), effectief gebruikt als nettoafdekking voor investeringen in AUD, CAD, NOK, USD en MXN. Herwaardering van deze leningen en gerelateerde cross-currency renteswaps wordt verwerkt in de reserveomrekeningsverschillen. Daarnaast heeft Nutreco gebruik gemaakt van valutaswaps ter vermindering van het translatierisico verbonden aan het eigen vermogen van buitenlandse groepsmaatschappijen of niet-geconsolideerde bedrijven. Per 31 december 2007 bedroeg het onderliggende bedrag aan uitstaande valutacontracten ter afdekking van het translatierisico in totaal EUR 51,6 miljoen (2006: EUR 0,0 miljoen), voornamelijk met betrekking tot AUD, MXN, GBP, JPY en CAD. De netto reële waarde van de uitstaande valutacontracten ter afdekking van het translatierisico bedroeg EUR 0,7 miljoen (2006: EUR 0,0 miljoen) Het translatierisico verbonden aan de belangrijkste valuta bedraagt: 2007 (EUR x miljoen)
Geïnvesteerd Netto-investerings afdekking per kapitaal per 31 december 2007 31 december 2007
Risico per 31 december 2007
Translatie reserve 1 januari 2007
Verloop
Translatiereserve 31 december 2007
-0,1
-0,2
-0,3
AUD
34,8
22,1
12,7
CAD
360,0
267,9
92,1
3,0
4,3
7,3
GBP
29,9
28,3
1,6
-0,4
-1,1
-1,5
NOK
118,4
55,6
62,8
-5,9
2,7
-3,2
USD
100,8
51,0
49,8
2,9
-4,5
-1,6
Geïnvesteerd Netto-investerings afdekking per kapitaal per 31 december 2006 31 december 2006
Risico per 31 december 2006
Translatie reserve 1 januari 2006
Verloop
Translatiereserve 31 december 2006
17,7
0,4
-0,5
-0,1
2006 (EUR x miljoen)
AUD
31,7
14,0
CAD
55,2
13,1
42,1
5,3
-2,3
3,0
GBP
26,8
11,9
14,9
-0,5
0,1
-0,4
NOK
88,9
54,2
34,7
-5,3
-0,6
-5,9
USD
117,8
50,0
67,8
6,2
-3,3
2,9
Jaarrekening - 147
Gevoeligheidsanalyses Een stijging van 10% in de wisselkoers van de volgende vreemde valuta ten opzichte van de euro per verslagdatum zou hebben geresulteerd in een verlaging van het eigen vermogen met EUR 22,0 miljoen (2006: EUR 17,8 miljoen). Een daling van 10% in de wisselkoers van de volgende vreemde valuta ten opzichte van de euro per verslagdatum zou hebben geresulteerd in een overeenkomstig doch tegengesteld effect. In deze analyse wordt verondersteld dat alle overige variabelen, in het bijzonder rentevoeten, constant blijven. (EUR x miljoen)
Effect van een stijging van 10% in de wisselkoers van vreemde valuta 2007
2006
AUD
1,3
1,8
CAD
9,2
4,2
GBP
0,2
1,5
NOK
6,3
3,5
USD
5,0
6,8
Risico verbonden aan commodities Commodities zijn producten van waarde en uniforme kwaliteit die in grote hoeveelheden geproduceerd of aangeleverd worden door vele verschillende producenten, waarbij wordt verondersteld dat deze producten van verschillende producenten of toeleveranciers gelijkwaardig en onderling verwisselbaar zijn. Sommige van de grondstoffen die Nutreco gebruikt, zoals sojabonen, granen, tarwe, vismeel en -olie voor de fabricage van eindproducten zijn commodities. De meeste van deze commodities worden op gereguleerde markten verhandeld. Nutreco handelt op de beurzen van de Chicago Board of Trade (CBOT) en op de Franse termijnmarkt (Matif), die deel uitmaakt van Euronext. De gevoeligheid van goederenprijzen als gevolg van de onevenwichtigheden tussen vraag en aanbod onderscheidt de blootstelling aan risico’s verbonden aan commodities van die van bijvoorbeeld rentetarieven of wisselkoersen. Het door Nutreco gevoerde risicomanagementbeleid is gericht op vermindering van de prijs- en volumerisico’s verbonden aan commodities. Hoewel Nutreco over het algemeen in staat is prijsschommelingen van commodities door te berekenen in de prijzen van producten, worden er in het risicomanagementbeleid procedures, verantwoordelijkheden en instrumenten omschreven voor de inkoop van commodities en het gebruik van financiële instrumenten. Over het algemeen mag de risicopositie de maximale risicolimieten die voor alle hiërarchische niveaus zijn omschreven, niet overschrijden. Daarnaast zijn er uit voorzorg limieten ingesteld voor tijdige alarmering. Bij overschrijding treden er corrigerende maatregelen in werking. Ter controle van de risicopositie is er een managementrapportagesysteem ontwikkeld. Nutreco maakt gebruik van afgeleide instrumenten, zoals termijncontracten en futures, om verwachte grote schommelingen in de winst af te vlakken. Bij aankoop door Nutreco van futures met als doel de eigenlijke levering van de onderliggende goederen, worden de risico’s geboekt als een normale termijntransactie met fysieke levering van het actief. Nutreco heeft op commodities gebaseerde contracten voor de inkoop van onderliggende commodities, voornamelijk voor granen en sojameel. Naast traditionele fysieke contracten maakt Nutreco gebruik van futures om de prijs van de onderliggende commodity vast te leggen. Futures worden verwerkt als financiële instrumenten waarvan de waarde wordt vastgesteld in overeenstemming met de grondslagen van waardering tegen reële waarde. Bij omzetting van de futures in termijncontracten voor fysieke levering worden de grondslagen voor waardering tegen reële waarde toegepast tot de omzettingsdatum.
148 - Jaarrekening
Risico’s Bij de inkoop van commodities stelt Nutreco zich bloot aan de volgende twee risico’s: 1. Volumerisico: a. Het risico van het verschil tussen het normaal gebruikte volume en het gecontracteerde ingekochte volume b. De stijging of daling van orders/omzet 2. Prijsrisico: het verschil tussen de actuele marktprijs en de gemiddelde gecontracteerde prijs Ad 1: Volumerisico’s Binnen Nutreco bestaan beperkte volumerisico’s. Ter vermindering van dit risico worden de gecommitteerde aankoopposities gebaseerd op voortdurend bijgewerkte omzetvooruitzichten alsmede op nutritionele optimalisering op basis van actuele marktprijzen. Hoewel de markt dankzij de sterke leveranciers- en merktrouw van de afnemers betrekkelijk stabiel is, kunnen omzetschommellingen worden opgevangen door middel van doorrollen van contracten. Ad 2: Prijsrisico’s Ter vermindering van het risico van prijsschommelingen kunnen prijsrisico’s gedeeltelijk worden afgedekt en gedeeltelijk worden overgedragen aan klantencontracten. Nutreco maakt in beperkte mate gebruik van futures ter afdekking van het risico van prijsschommelingen. Het voordeel van futures is de voortdurende beschikbaarheid van een liquide markt waarin posities kunnen worden gekocht en/of verkocht. De meeste contracten zijn termijncontracten bestemd voor fysieke levering. Afhankelijk van de marktsituatie sluit Nutreco dergelijke contracten af. De reële waarde per balansdatum van de uitstaande contracten is nihil (2006: EUR 0,8 miljoen positief) en wordt in de balans opgenomen onder handels- en overige vorderingen. Gedurende het jaar was deze positie aan schommelingen onderhevig.
Liquiditeitsrisico Van de totale faciliteiten van EUR 1.078 miljoen is per ultimo 2007 een bedrag van EUR 459 miljoen gebruikt (2006: respectievelijk EUR 1.037 miljoen en EUR 300 miljoen). Nutreco wil haar internationale en lokale kas-/leningenposities optimaliseren door respectievelijk minimalisering van haar nettorentekosten en maximalisering van haar nettorentebaten en door minimalisering van de bankkosten. Het management maakt gebruik van voortschrijdende prognoses als controlemiddel met betrekking tot de liquiditeitsreserve van de Groep op basis van de verwachte kasstromen. Per 31 december 2007 beschikte Nutreco over voldoende liquiditeit voor de verwachte kasuitstromen.
Jaarrekening - 149
Voorwaarden en aflossingsschema De algemene voorwaarden van toepassing op uitstaande leningen zijn als volgt:
2007
(EUR x miljoen)
Valuta
Syndicaatslening
CAD
Syndicaatslening
GBP
Nominale Afloopjaar rentevoet per 31 december 2007 5,32%
2010
2006
Reële waarde
Boekwaarde
Reële waarde
Boekwaarde
205,3
205,3
12,8
12,8
-
-
11,8
11,8
Syndicaatslening
YEN
Onderhandse plaatsing
USD
3,92%
Onderhandse plaatsing
USD
4,52%
2011
55,9
53,5
59,3
59,8
Onderhandse plaatsing
USD
5,12%
2014
54,4
52,2
55,2
58,4
Cumulatief preferente aandelen
EUR
6,66%
2010
69,5
68,1
71,1
68,1
Financiële leaseverplichtingen
CAD
-
-
0,1
0,1
EUR
-
-
0,2
0,3
Langlopende banklening
INR
-
-
0,3
0,3
Langlopende banklening
CAD
-
-
0,1
0,1
Langlopende banklening
2009
-
-
3,1
3,1
31,8
30,4
33,8
34,4
Andere lening
EUR
6,00%
2016
0,3
0,3
0,3
0,4
Andere lening
EUR
2,00%
2009
0,5
0,5
0,2
0,2
Kortlopende lening
HUF
8,50%
2008
3,5
3,5
3,6
3,6
Kortlopende lening
YEN
1,60%
2008
2,2
2,2
3,1
3,1
Kortlopende lening
EUR
5,73%
2008
1,1
1,1
0,5
0,5
-
-
0,1
0,1
2008
6,5
6,5
2,9
2,9
Kortlopende lening
BRL
Kortlopende lening
CNY
6,03%
Kortlopende lening
CNY
6,03%
2008
1,1
1,1
-
-
Kortlopende lening
CAD
5,70%
2008
0,6
0,6
-
-
Kortlopende lening
YEN
1,60%
2008
0,8
0,8
-
-
MXN-lening
MXN
8,35%
2008
8,0
8,0
2,7
2,7
Geclassificeerd als onderdeel van cash pools
EUR
4,31%
2008
38,9
38,9
69,5
69,5
Overige kredietfaciliteit
EUR
4,66%
2008
25,4
25,4
10,6
10,6
Afschrijving herfinancieringskosten
-0,8
-0,8
-0,7
-0,7
Totale financierings verplichtingen
505,0
497,6
340,6
342,1
150 - Jaarrekening
Profiel afloopdata financiële activa en verplichtingen 2007 (EUR x miljoen)
Totaal bedrag
Tot 6 maanden
6-12 maanden
1-5 jaar
Langer dan 5 jaar
4,2
-
-
-
4,2
Financiële activa per balansdatum Eigenvermogensinstrumenten Schuldbewijzen
38,9
-
-
26,8
12,1
Belastingvorderingen
15,4
15,4
-
-
-
Handelsvorderingen
509,9
509,9
-
-
-
Overige vorderingen
72,9
72,9
-
-
-
Wisselkoersderivaten instroom
195,7
154,0
41,7
-
-
Wisselkoersderivaten uitstroom
-197,7
-155,8
-41,9
-
-
Geldmiddelen en kasequivalenten
207,7
207,7
-
-
-
Rentedragende financieringsverplichtingen (langlopend)
-410,3
-
-
-358,1
-52,2
Rentedragende financieringsverplichtingen (kortlopend)
-87,3
-87,3
-
-
-
-5,3
-5,3
-
-
-
-555,5
-555,5
-
-
-
-78,1
-78,1
-
-
-
Verplichtingen
Belastingverplichtingen Handelsverplichtingen Overige schulden Overlopende passiva
-99,1
-99,1
-
-
-
Wisselkoersderivaten instroom
114,1
105,6
8,5
-
-
Wisselkoersderivaten uitstroom
-114,8
-106,3
-8,5
-
-
30,9
3,8
3,8
23,3
-
Rentederivaten uitstroom
-33,4
-4,1
-4,1
-25,2
-
Cross-currency rentederivaten instroom
108,0
2,1
2,1
59,5
44,3
Cross-currency rentederivaten uitstroom
-126,5
-2,7
-2,7
-73,9
-47,2
Totaal bedrag
Tot 6 maanden
6-12 maanden
1-5 jaar
Langer dan 5 jaar
3,6
-
-
-
3,6
Rentederivaten instroom
2006 (EUR x miljoen)
Financiële activa per balansdatum Eigenvermogensinstrumenten Schuldbewijzen
30,9
0,1
-
18,7
12,1
Belastingvorderingen
15,8
15,8
-
-
-
Handelsvorderingen
405,8
405,8
-
-
-
Overige vorderingen
45,4
45,4
-
-
-
Wisselkoersderivaten instroom
119,8
119,8
-
-
-
Wisselkoersderivaten uitstroom
-119,8
-119,8
-
-
-
Geldmiddelen en kasequivalenten
578,7
578,7
-
-
-
Rentedragende financieringsverplichtingen (langlopend)
-249,8
-28,0
-
-162,7
-59,1
Rentedragende financieringsverplichtingen (kortlopend)
-92,3
-88,7
-3,6
-
-
Belastingverplichtingen
-18,5
-18,5
-
-
-
-439,9
-439,9
-
-
-
-94,2
-94,2
-
-
-
Verplichtingen
Handelsverplichtingen Overige schulden Overlopende passiva
-71,1
-71,1
-
-
-
Wisselkoersderivaten instroom
117,5
117,5
-
-
-
Wisselkoersderivaten uitstroom
-117,7
-117,7
-
-
-
Cross-currency rentederivaten instroom
124,7
2,1
2,4
68,5
51,7
Cross-currency rentederivaten uitstroom
-135,8
-2,1
-2,6
-76,1
-55,0
Jaarrekening - 151
Reële waarde van financiële activa en verplichtingen De geschatte reële waarde van financiële instrumenten is door Nutreco bepaald met behulp van beschikbare marktinformatie en geëigende waarderingsmethoden. De aangegeven schattingen zijn niet noodzakelijkerwijs een indicatie van de bedragen die Nutreco in de huidige markt kan realiseren of die Nutreco uiteindelijk zal realiseren bij afloop of afstoting.
(EUR x miljoen)
31 december 2007 Boekwaarde
Geschatte reële waarde
31 december 2006 Boekwaarde
Geschatte reële waarde
Activa Eigenvermogensinstrumenten
4,2
4,2
3,6
3,6
Schuldbewijzen
38,9
38,9
30,9
30,9
Belastingvordering
15,4
15,4
15,8
15,8
Handelsvordering
509,9
509,9
405,8
405,8
72,9
72,9
45,4
45,4
Overige vorderingen Reële waarde valutatermijncontracten
2,2
2,2
1,8
1,8
207,7
207,7
578,7
578,7
Rentedragende financieringsverplichtingen (langlopend)
-410,3
-417,7
-249,8
-248,3
Rentedragende financieringsverplichtingen (kortlopend)
-87,3
-87,3
-92,3
-92,3
-5,3
-5,3
-18,5
-18,5
Geldmiddelen en kasequivalenten Verplichtingen
Belastingverplichtingen Handelsschulden
-555,5
-555,5
-439,9
-439,9
Overige schulden
-78,1
-78,1
-94,2
-94,2
Overlopende passiva
-99,1
-99,1
-71,1
-71,1
Valutatermijncontracten tegen reële waarde
-0,4
-0,4
-2,4
-2,4
Rentederivaten tegen reële waarde
-3,7
-3,7
-
-
-13,3
-13,3
-10,6
-10,6
Cross-currency rentederivaten tegen reële waarde
De volgende methoden en aannames zijn gebruikt om de reële waarde van financiële instrumenten te bepalen:
Geldmiddelen en kasequivalenten, handels- en overige vorderingen, handelsschulden en overige te betalen posten en belastingvorderingen en -verplichtingen Gezien de korte looptijd van deze instrumenten benadert de boekwaarde de reële waarde.
Belegging in schuldbewijzen Met betrekking tot beleggingen in schuldbewijzen is de reële waarde gebaseerd op de actuele marktpercentages.
Rentedragende financieringsverplichtingen (kortlopend en langlopend) De reële waarde wordt geschat op basis van een analyse van de contant gemaakte kasstromen, inclusief op het boekjaar betrekking hebbende lopende interest, uitgaande van de rentetarieven van gelijksoortige door Nutreco opgenomen financieringsverplichtingen en interestcontracten met vergelijkbare voorwaarden en looptijden.
152 - Jaarrekening
Reële waarde valutatermijncontracten, renteswaps en cross-currency rentederivaten De reëlewaardeberekening van de valutatermijncontracten, renteswaps en cross-currency rentederivaten is gebaseerd op de gedisconteerde kasstroommethode van toekomstige kasstromen. De gedisconteerde berekening is gebaseerd op effectieve wisselkoersen en effectieve rendementscurven op de verslagdatum.
Kapitaalrisicomanagement Een optimale kapitaalstructuur draagt bij aan Nutreco’s doelstelling aandeelhouderwaarde te scheppen. Nutreco maakt gebruik van rentedragende financieringsverplichtingen, inclusief cumulatief preferente aandelen, om een optimale kapitaalstructuur te verkrijgen. Daarnaast gebruikt Nutreco kredietfaciliteiten en bankschuld voor tijdelijke financiering of werkkapitaalbehoeften. De optimale kapitaalstructuur is gebaseerd op een verhouding nettoschuld ten opzichte van eigen vermogen van circa 1,0, een nettoschuld van maximaal driemaal EBITDA en een rentedekkingsverhouding van minimaal 5,0. Per 31 december 2007 bedraagt de verhouding nettoschuld ten opzichte van eigen vermogen 0,45 en de verhouding nettoschuld ten opzichte van EBITDA 1,47, terwijl de rentedekking 19,5 bedraagt. Per 31 december 2007 heeft Nutreco een nettoschuldpositie van EUR 289,9 miljoen (2006: nettokaspositie van EUR 236,6 miljoen).
(28) Niet uit de balans blijkende verplichtingen Per 31 december 2007 bedroegen de langlopende leaseverplichtingen in totaal EUR 72,5 miljoen (2006: EUR 72,5 miljoen). De jaarlijkse operationele lease- en huurverplichtingen zijn als volgt:
2007
20061
Langlopende leaseverplichtingen
72,5
72,5
Jaar 1
24,1
20,1
Jaar 2
22,4
18,8
Jaar 3
19,3
16,5
Jaar 4
3,5
14,8
Na vier jaar
3,2
2,3
72,5
72,5
(EUR x miljoen)
Onvoorwaardelijke gebeurtenissen Investeringsverplichtingen
9,8
7,9
Garanties
16,3
27,7
Totaal
26,1
35,6
De visvoeractiviteiten van Skretting Salmon Feed in Noorwegen hebben hun uitgaande logistiek veiliggesteld door afsluiting van een vijfjarig contract met een strategische visvoertransporteur, met de mogelijkheid tot verlenging met drie jaar. Dit contract omvat de verzorging van uitgaande vracht en is gekwalificeerd als een operationeel leasecontract en de vijfjarige verplichting bedraagt EUR 62,5 miljoen (2006: EUR 62,5 miljoen). Als onderdeel van de normale bedrijfsuitoefening hebben een aantal groepsmaatschappijen garanties uitgegeven voor een totaalbedrag van EUR 16,3 miljoen (2006: EUR 27,7 miljoen), inclusief de volgende garanties. Ter dekking van de verplichtingen van Nutreco Insurance N.V. is ten gunste van de verzekeringsonderneming een bankgarantie gesteld van maximaal EUR 6,0 miljoen met betrekking tot het retentierisico voor haar aansprakelijkheids- en schadeverzekering als plaatsgevonden tot en met december 2007. 1
De cijfers over 2006 zijn aangepast met betrekking tot het contract voor uitgaande logistiek (EUR 62,5 miljoen).
Jaarrekening - 153
De garantie ten gunste van de banken van sommige toeleveranciers van Euribrid die per 31 december 2007 EUR 3,7 miljoen bedroeg, is in februari 2008 vrijgevallen.
(29) Transacties met verbonden partijen Nutreco onderscheidt haar geassocieerde deelnemingen, joint ventures, Pensioenfonds en managers op sleutelposities als verbonden partijen. Nutreco beschouwt de leden van de Raad van Bestuur als managers op sleutelposities (zie ook toelichting 24). Transacties tussen partijen zijn onderhevig aan voorwaarden die gewoonlijk van toepassing zijn op vergelijkbare verkoop- en aankooptransacties met derden. Dit kan als volgt worden gespecificeerd:
2007
2006
Omzet aan verbonden partijen
6,1
44,2
Bedragen verschuldigd van verbonden partijen
1,5
-
Nettofinancieringslasten
0,9
0,9
12,1
12,1
(EUR x miljoen)
Beleggingen in schuldbewijzen
Beleggingen in schuldbewijzen zijn gerelateerd aan de door Nutreco in 2003 en 2004 verstrekte leningen aan het Nederlandse Nutreco Pensioenfonds (zie ook toelichting 16). Als gevolg van de verkoop van Marine Harvest, die in de loop van 2006 zijn beslag kreeg, was er sprake van een scherpe daling in het aantal transacties met verbonden partijen. In 2007 en 2006 hebben geen transacties met managers op sleutelposities plaatsgevonden.
(30) Gebeurtenissen na balansdatum Copaga Op 5 november 2007 heeft Nutreco aangekondigd een principeovereenkomst te hebben getekend voor het verwerven van de diervoedings- en vleesactiviteiten van Copaga in Catalonië, Spanje. De activiteiten die worden overgenomen, omvatten een voerfabriek, een pluimveeverwerkingsfaciliteit en een varkensintegratiebedrijf. Nutreco heeft de overname afgerond op 31 januari 2008. De overnameprijs bedraagt ongeveer EUR 20 miljoen, inclusief investeringen in werkkapitaal. De nieuwe activiteiten zullen circa EUR 50 miljoen extra omzet genereren en de WPA verhogen. De diervoedingsfabriek heeft een capaciteit van circa 300.000 ton en zal de marktpositie van Nutreco in deze regio versterken. Het varkensintegratiebedrijf van Copaga produceert per jaar ongeveer 200.000 varkens. De overname van Copaga stelt Nutreco in staat om in Spanje de voer- en vleescapaciteit verder uit te breiden en de productiekosten te verlagen. Daarnaast wordt EUR 10 miljoen betaald voor het eigendom van de pluimveeverwerkingsfaciliteit, die al sinds juli 2000 in gebruik is via een leasecontract.
154 - Jaarrekening
Marine Net Op 11 januari 2008 heeft Nutreco de overname bekendgemaakt van productiefaciliteiten voor visvoer in Japan. Nutreco’s visvoeronderneming Skretting Japan heeft de productiefaciliteiten voor visvoer van Marine Net Co. Ltd. overgenomen. Marine Net was voor de overname al de belangrijkste producent van visvoer voor Skretting Japan. De overnameprijs bedraagt ongeveer EUR 15 miljoen, inclusief investeringen in werkkapitaal en bedrijfsmiddelen. Nutreco verkrijgt door deze overname de grootste fabriek voor geëxtrudeerd visvoer van Japan, gevestigd in de internationale havenstad Imari. Dankzij deze overname kan Skretting de productie verder optimaliseren en bijgevolg de kwaliteit, veiligheid en traceerbaarheid van zijn producten garanderen. Dit wordt in toenemende mate door de Japanse klant verlangd. Deze overname verstevigt de marktpositie van Skretting in Japan. De Japanse markt voor visvoer is een van de grootste ter wereld, met een productievolume van circa 600.000 ton. Het visvoer wordt voornamelijk geproduceerd voor de vissoorten yellowtail en rode zeebrasem. Het marktaandeel van Skretting in Japan bedraagt momenteel ongeveer 8% en zal na de overname naar verwachting verder toenemen. Na de overname heeft Skretting Japan circa 90 werknemers en een jaarlijkse omzet van EUR 45 miljoen. Deze nieuwe stap past in de strategie van Nutreco om de visvoeractiviteiten in Japan en Azië-Pacific verder uit te breiden.
Nelson and Sons, Inc. (Silver Cup) Op 18 januari 2008 heeft Nutreco’s visvoeronderneming Skretting de overname bekendgemaakt van Nelson and Sons, Inc., de producent van het visvoer Silver Cup. De onderneming heeft twee fabrieken nabij Salt Lake City in de Amerikaanse staat Utah. De totale overnamesom bedraagt EUR 11 miljoen. Nelson and Sons is een familiebedrijf met 50 werknemers dat in 1956 met de productie van visvoer begon. De onderneming produceert voer voor de zoetwatermarkt in het westen van de Verenigde Staten en heeft een substantieel marktaandeel in de forelmarkt in Idaho. Verder is het bedrijf actief in Canada en Mexico. De totale visvoerproductie bedraagt circa 30.000 ton per jaar. De omzet bedraagt ongeveer EUR 17 miljoen per jaar. De winstgevendheid is in lijn met die van de visvoeractiviteiten van Skretting. De overname past in de strategie van Nutreco, die is gericht op uitbreiding van de activiteiten op het gebied van visvoer in nieuwe markten.
(31) Schattingen en oordelen Bepaalde schattingen en oordelen zijn van bijzonder gevoelige aard gezien hun belang voor de geconsolideerde jaarrekening en de mogelijkheid dat toekomstige gebeurtenissen die daarop van invloed zijn, kunnen afwijken van de huidige schattingen en oordelen van het management. De voornaamste schattingen en oordelen zijn:
Goodwill en vaste activa Activa die onderhevig zijn aan afschrijving, worden getoetst op bijzondere waardevermindering wanneer zich gebeurtenissen of wijzigingen in omstandigheden voordoen die een aanwijzing vormen dat de boekwaarde mogelijk niet kan worden gerealiseerd. Activa die niet onderhevig zijn aan afschrijving, worden jaarlijks getoetst op bijzondere waardevermindering. Ter bepaling van waardevermindering worden activa gecategoriseerd op de laagste niveaus waarvoor er apart identificeerbare kasstromen bestaan (kasgenererende eenheden). De goodwill wordt toegerekend aan die kasstroomgenererende eenheden of groepen van kasstroomgenererende eenheden die naar verwachting zullen profiteren van de bedrijfscombinatie waarin de goodwill is gegenereerd. De inherente schattingen en veronderstellingen door het management die gebruikt worden bij de bepaling of er een bijzondere waardeverminderingslast moet worden opgenomen, zijn als volgt: - - - -
Bepalen van kasstroomgenererende eenheden of groepen van kasstroomgenererende eenheden Timing van toetsing op bijzondere waardevermindering Bepalen van het disconteringspercentage Projecteren van kasstromen
Jaarrekening - 155
De boekwaarde van goodwill is als volgt toegerekend aan de primaire segmenten:
2007
2006
5,4
5,4
Premix & speciaalvoer
55,5
57,3
Diervoeding Canada
88,3
Totaal diervoeding
(EUR x miljoen)
Segmenten Diervoeding Mengvoer Europa
149,2
62,7
Visvoer
15,9
16,0
Vlees & overige
21,6
-
186,7
78,7
Totaal
Kosten van research en development De projectfase vormt de basis van de beslissing of kosten opgelopen met betrekking tot de productontwikkelingsprogramma’s van Nutreco al dan niet moeten worden geactiveerd. Het oordeel van het management is nodig om te bepalen wanneer Nutreco ontwikkelingskosten als immateriële activa moet gaan activeren. De kosten van patentprojecten worden geactiveerd zodra de Vennootschap definitieve goedkeuring van de toezichthoudende autoriteit ontvangt voor registratie van het patent.
Biologische activa Biologische activa worden bij eerste opname en op elke balansdatum gewaardeerd tegen reële waarde verminderd met de geschatte kosten van het verkooppunt behalve fok- en onderzoekdieren. Voor sommige activa zijn geen marktconforme prijzen beschikbaar en ten aanzien van alternatieve bepalingen van reële waarde is vastgesteld dat deze onbetrouwbaar zijn. Deze biologische activa worden gewaardeerd tegen kostprijs verminderd met alle opgelopen bijzondere waardeverminderingslasten. Wanneer de reële waarde op betrouwbare wijze kan worden bepaald, worden deze activa gewaardeerd op hun reële waarde verminderd met de geschatte kosten van het verkooppunt. Bepaling van de reële waarden van biologische activa geschiedt op basis van de meest recente marktprijs, mits zich tussen de datum van deze transactie en de balansdatum geen belangrijke wijziging in de economische omstandigheden heeft voorgedaan.
Acquisities De kosten van nieuw verworven entiteiten worden gewaardeerd tegen de totale reële waarde per overdrachtsdatum van verstrekte activa, opgelopen of aangegane verplichtingen en alle rechtstreeks aan de acquisitie toe te rekenen kosten. Elke aan de identificeerbare activa toegekende waarde wordt bepaald aan de hand van een actieve markt of onafhankelijke waardering, of ze wordt door het management geschat op basis van kasstroomprojecties.
156 - Jaarrekening
Voorzieningen De als voorziening opgenomen bedragen vertegenwoordigen de nauwkeurigste schatting door het management van de kosten die benodigd zijn voor de afwikkeling van de actuele verplichting per balansdatum. Dit is het bedrag dat het management verwacht te betalen om de verplichting per balansdatum af te wikkelen of op die datum over te dragen aan een derde. Pensioenkosten zijn gebaseerd op actuariële veronderstellingen om een betrouwbare schatting van het bedrag aan pensioenaanspraken die werknemers hebben opgebouwd in ruil voor hun diensten in de verslagperiode en voorgaande perioden. De voornaamste actuariële veronderstellingen zijn: - - - - -
Disconteringspercentage Langetermijnrendement op fondsvermogen Verwacht rendement op fondsvermogen Salarisverhogingen Inflatie
De reële waarde van een fondsvermogen is gebaseerd op marktprijzen.
Uitgestelde belastingvorderingen Nutreco neemt uitsluitend uitgestelde belastingvorderingen op uit hoofde van fiscaal verrekenbare verliezen of belastingvorderingen voor zoverre de desbetreffende fiscale eenheid voldoende belastbare tijdelijke verschillen heeft of indien er overtuigende overige aanwijzingen zijn dat er voldoende belastbare winst beschikbaar zal zijn waarop de fiscale eenheid de niet-opgenomen fiscale verliezen of ongebruikte belastingvorderingen in mindering kan brengen. Ten aanzien van een netto fiscaal verlies van EUR 94,0 miljoen is het management op basis van het historisch belastbare winstniveau en projecties van mening dat er in de toekomst voldoende belastbare winst beschikbaar zal zijn waarop verliescompensatie kan worden toegepast. Ten aanzien van een netto fiscaal verlies van EUR 59,1 miljoen is het management op basis van het historisch belastbare winstniveau en de verwachtingen ten aanzien van toekomstige belastbare winst van mening dat er in de toekomst naar alle waarschijnlijkheid geen sprake zal zijn van belastbare winst waarop verliescompensatie kan worden toegepast. Als gevolg hiervan zijn er, op basis van het oordeel van het management, onvoldoende andere aanwijzingen beschikbaar en wordt er daarom met betrekking tot dit fiscale verlies geen uitgestelde belastingvordering opgenomen.
Financiële instrumenten en put-opties Het management heeft zijn oordeel gegeven omtrent de classificatie van financiële instrumenten - - - -
Tot einde looptijd aangehouden Aangehouden voor handelsdoeleinden Beschikbaar voor verkoop Langlopende vordering
Voorts heeft het management op basis van zijn oordeel de reële waarde bepaald van de financiële instrumenten en de effectiviteit van de afdekkingstransacties (zie verder onder toelichting 27).
Gerechtelijke procedures en vorderingen Nutreco is betrokken in verschillende gerechtelijke procedures die over het algemeen verbonden zijn met ons bedrijf. In verband met deze procedures en vorderingen heeft het management, op basis van de desbetreffende feiten en wettelijke beginselen, een onderzoek verricht naar de waarschijnlijkheid van een ongunstige uitspraak en of er een redelijke inschatting kan worden gemaakt van het bedrag van de daaraan verbonden schade. Deze evaluaties waren noodzakelijkerwijs gebaseerd op subjectieve oordelen, waaronder oordelen ten aanzien van de validiteit van de ingestelde vorderingen en de waarschijnlijke uitkomst van de wettelijke en bestuurlijke procedures. De uitkomst van deze procedures is echter afhankelijk van een aantal factoren waarop wij geen invloed kunnen uitoefenen, met name de onzekerheid verbonden aan de prognose van het oordeel van de rechter en bestuurlijke lichamen. De kosten van juridische bijstand met betrekking tot gerechtelijke procedures worden opgenomen in de winst- en verliesrekening op het moment waarop de daarmee verbonden juridische bijstand effectief aan Nutreco wordt verleend.
Jaarrekening - 157
(32) Toelichting bij het geconsolideerde kasstroomoverzicht Algemeen Bij de opstelling van het geconsolideerde kasstroomoverzicht wordt uitgegaan van een vergelijking van beginbalans (1 januari) en eindbalans (31 december). Mutaties die niet tot een kasstroom hebben geleid, zoals valutaomrekeningsverschillen, waardecorrecties en overboekingen tussen balansrekeningen, worden geëlimineerd. Mutaties in het werkkapitaal als gevolg van de verwerving of verkoop van groepsmaatschappijen worden opgenomen onder investeringsactiviteiten.
Nettokasstroom uit operationele activiteiten De kasstroom benodigd voor rente en winstbelastingen betreft de werkelijk in het jaar betaalde bedragen.
Nettokasstroom in investeringsactiviteiten De kasstroom benodigd voor investeringen in materiële vaste activa en immateriële activa betreft de werkelijk in het jaar betaalde bedragen.
Betaald dividend In 2007 werd aan de aandeelhouders van Nutreco EUR 32,6 miljoen (2006: EUR 18,6 miljoen) aan dividend betaald op gewone aandelen. Daarnaast werd aan de aandeelhouders van Nutreco EUR 171,2 miljoen uitgekeerd als terugbetaling van kapitaal. In 2006 werd aan de aandeelhouders van Nutreco EUR 314,2 miljoen betaald als interim-superdividend op gewone aandelen. Dividend betaald op cumulatief preferente aandelen A wordt onder IFRS als interest beschouwd.
Overige De meeste mutaties in het kasstroomoverzicht kunnen grotendeels worden ontleend aan de mutatieoverzichten van de desbetreffende balansposten. Voor die balansposten waarvoor geen mutatieoverzicht wordt verstrekt, volgt hierna de aansluiting tussen de balansmutatie en de mutatie volgens het kasstroomoverzicht: (EUR x miljoen)
Stand per ultimo 2006 Stand per ultimo 2007
Werkkapitaal1
Personeels beloningen
Voor zieningen
Rentedragende schulden2
67,6
-41,1
-26,9
-259,3
176,6
-35,4
-34,5
-425,3
-109,0
-5,7
7,6
166,0
Valutaomrekeningsverschillen
-4,6
0,1
0,1
11,9
Verwerving/verkoop van dochtermaatschappijen
68,6
-5,5
-1,6
-3,4
1,3
-
-
1,6
-2,9
-
-
-
-46,6
-11,1
6,1
176,1
Balansmutatie Aanpassingen
Effect van verloop in posten geclassificeerd als aangehouden voor verkoop Overige Kasstroommutatie
1 Voorraden, biologische activa, handels- en overige vorderingen, financiële activa en handelsschulden en overige te betalen posten. 2 Langlopende rentedragende financieringsverplichtingen en kortlopende rentedragende financieringsverplichtingen exclusief rekeningcourantkredieten bij banken.
158 - Jaarrekening
Vennootschappelijke balans Toelichting
31 december 2007
31 december 2006
3
377,2
285,3
339,7
542,0
0,5
3,4
340,2
545,4
717,4
830,7
8,4
8,4
Agioreserve
159,5
330,7
Gehouden eigen aandelen
-31,7
-45,8
(EUR x miljoen)
Financiële vaste activa Vlottende activa Vorderingen op groepsmaatschappijen Liquide middelen
Totaal activa Geplaatst en volgestort aandelenkapitaal
-4,0
-3,3
Ingehouden winsten
Afdekkingsreserve
381,0
-73,2
Onverdeelde winst
118,6
519,5
Wettelijke reserve
4
Eigen vermogen
11,6
7,8
643,4
744,1
Langlopende verplichtingen Langlopende schulden
5
68,1
68,1
68,1
68,1
3,6
1,1
Kortlopende verplichtingen Rentedragende leningen Handelsschulden en overige te betalen posten
Totaal verplichtingen Totaal eigen vermogen en verplichtingen
2,3
17,4
5,9
18,5
74,0
86,6
717,4
830,7
Vennootschappelijke winsten verliesrekening (EUR x miljoen)
Toelichting
2007 92,4
123,2
6
26,2
396,3
118,6
519,5
Nettoresultaat van groepsmaatschappijen Overig nettoresultaat Nettowinst
2006
Jaarrekening - 159
Toelichting op de vennootschappelijke jaarrekening Grondslagen voor waardering en resultaatbepaling (1) Algemeen De vennootschappelijke jaarrekening is opgenomen in de geconsolideerde jaarrekening 2007 van Nutreco Holding N.V. Met betrekking tot de vennootschappelijke winst- en verliesrekening van Nutreco Holding N.V. is gebruikgemaakt van de vrijstelling verleend uit hoofde van Boek 2, Artikel 402 van het Nederlands Burgerlijk Wetboek.
(2) Grondslagen voor de waardering van activa en verplichtingen en resultaatbepaling Voor vaststelling van de grondslagen voor opname en waardering van de activa en verplichtingen en resultaatbepaling ten behoeve van haar vennootschappelijke jaarrekening maakt Nutreco Holding N.V. gebruik van de in Artikel 2:362 (8) van het Nederlands Burgerlijk Wetboek geboden keuzemogelijkheid. Dit betekent dat de grondslagen voor opname en waardering van activa en verplichtingen en resultaatbepaling (hierna te noemen de grondslagen voor opname en waardering) van de vennootschappelijke jaarrekening van Nutreco Holding N.V. dezelfde zijn als die grondslagen die van toepassing worden gebracht voor de geconsolideerde jaarrekening onder IFRS. Geassocieerde deelnemingen waarover invloed van betekenis wordt uitgeoefend, worden opgenomen op basis van de equitymethode. Deze geconsolideerde IFRS-jaarrekening is opgesteld volgens de normen vastgesteld door de International Accounting Standards Board en aanvaard door de Europese Unie (hierna te noemen IFRS). Voor een beschrijving van deze grondslagen verwijzen wij naar blz. 84-97. Het aandeel in het resultaat van geassocieerde deelnemingen bestaat uit het aandeel van Nutreco Holding N.V. in het resultaat van deze geassocieerde deelnemingen. Waar het de overdracht betreft van activa en verplichtingen tussen Nutreco Holding N.V. en haar geassocieerde deelnemingen en tussen geassocieerde deelnemingen onderling, wordt winst op transacties niet verwerkt in zoverre deze als ongerealiseerd kan worden beschouwd.
(3) Financiële vaste activa
(EUR x miljoen)
Stand per 1 januari Afstotingen/toevoegingen Nettoresultaat van groepsmaatschappijen Valutaomrekeningsverschillen Stand per 31 december
2007
2006
285,3
431,2
-
-258,7
92,4
123,2
-0,5
-10,4
377,2
285,3
2007
2006
(4) Wettelijke reserve De wettelijke reserve omvat het volgende:
(EUR x miljoen)
Reserveomrekeningsverschillen
4,1
7,2
Geactiveerde ontwikkelingskosten
7,5
0,6
11,6
7,8
Totaal
160 - Jaarrekening
(5) Langlopende schuld Langlopende schuld bestaat uit de cumulatief preferente aandelen. Zie toelichting 23 van de geconsolideerde jaarrekening.
(6) Overig nettoresultaat Overig nettoresultaat heeft voornamelijk betrekking op de rentebaten uit dochterondernemingen en geassocieerde deelnemingen en resultaten uit discontinued operations die in 2007 en 2006 zijn verkocht.
(7) Niet uit de balans blijkende verplichtingen Garanties als omschreven in Boek 2, Artikel 403 van het Nederlands Burgerlijk Wetboek zijn verstrekt door Nutreco Holding N.V. namens verschillende groepsmaatschappijen in Nederland en gedeponeerd bij de Kamer van Koophandel te ‘s-Hertogenbosch (Nederland). De verplichtingen van deze maatschappijen jegens derden en ten aanzien van investeringen in geassocieerde deelnemingen bedroegen per 31 december 2007 EUR 103,1 miljoen (2006: EUR 74,2 miljoen).
(8) Gemiddeld aantal werknemers De Vennootschap heeft in 2007 geen personeel in dienst gehad.
Amersfoort, 12 maart 2008 De Raad van Commissarissen De Raad van Bestuur
Jaarrekening - 161
Overige gegevens Winstbestemming Statutaire regeling omtrent de bestemming van de winst De statutaire regeling omtrent de bestemming van de winst, zoals weergegeven in Artikel 29 en 30 van de Statuten, luidt samengevat als volgt: Uit de winst die in het laatst verstreken boekjaar is behaald, wordt allereerst, zo mogelijk, op de cumulatief preferente aandelen A uitgekeerd 6,66% op jaarbasis van het verplicht op die aandelen gestorte bedrag. Na de eerste reset van het dividend op 31 december 2003 geldt dit percentage zo lang als de cumulatief preferente aandelen A tot 2010 uitstaan. Indien in de loop van enig boekjaar uitgifte van cumulatief preferente aandelen A heeft plaatsgevonden, zal voor dat boekjaar het dividend op die aandelen naar rato tot de dag van uitgifte worden verminderd. Indien de in enig boekjaar behaalde winst niet toereikend is om gemeld percentage uit te keren, wordt gemeld percentage voor zover nodig ten laste van de reserves gebracht, met dien verstande dat die uitkering niet ten laste mag gaan van de agioreserve A. Indien in enig boekjaar de vrije uitkeerbare reserves niet toereikend zijn om gemeld percentage uit te keren, vinden uitkeringen over volgende jaren eerst toepassing nadat het tekort is ingehaald. Op de cumulatief preferente aandelen A zal geen verdere uitkering geschieden. Indien een afboeking ten laste van de agioreserve A heeft plaatsgevonden, zullen in volgende jaren behaalde winsten allereerst worden bestemd tot aanzuivering van het bedrag dat van de agioreserve A werd afgeboekt. De cumulatief preferente aandelen D en de cumulatief financieringspreferente aandelen E, die niet zijn geplaatst, kennen evenals de cumulatief preferente aandelen A bijzondere winstrechten. Van de winst, die na toekenning van een uitkering op de cumulatief preferente aandelen A, D en E overblijft, zullen zodanige bedragen worden gereserveerd als de Raad van Bestuur zal bepalen, na goedkeuring van de Raad van Commissarissen en na goedkeuring van de jaarresultaten op de Algemene Vergadering van Aandeelhouders. De hierna resterende winst staat ter vrije beschikking van de Algemene Vergadering van Aandeelhouders. Bij staking van stemmen over uitkering of reservering van winst wordt de winst gereserveerd waarop het voorstel betrekking heeft. De Vennootschap kan slechts uitkeringen doen voor zover haar eigen vermogen groter is dan het gestorte en opgevraagde deel van het geplaatste kapitaal vermeerderd met de reserves die krachtens de wet moeten worden aangehouden. Enige uitkering van winst anders dan interim-dividend geschiedt eerst na vaststelling van de geconsolideerde jaarrekening waaruit blijkt dat zij geoorloofd is. De Algemene Vergadering van Aandeelhouders is bevoegd op voorstel van de Raad van Bestuur, dat goedgekeurd is door de Raad van Commissarissen, te besluiten tot uitkeringen aan de aandeelhouders ten laste van de algemene reserves. Interim-dividenden zullen automatisch worden uitgekeerd op de cumulatief preferente aandelen A. De Raad van Bestuur is met goedkeuring van de Raad van Commissarissen bevoegd te besluiten tot het doen van tussentijdse uitkeringen op de overige soorten aandelen, mits uitkering van interim-dividenden op de cumulatief preferente aandelen A kan geschieden. Dividenden zijn opeisbaar en betaalbaar met ingang van een door de Raad van Commissarissen vastgestelde datum. Deze datum kan verschillend zijn voor uitkeringen op aandelen, cumulatief preferente aandelen A, cumulatief preferente aandelen D en voor uitkeringen op series cumulatief financieringspreferente aandelen E. Dividenden die binnen vijf jaar na aanvang van de tweede dag waarop zij opeisbaar zijn geworden, niet in ontvangst zijn genomen, vervallen aan de Vennootschap. De Raad van Bestuur is met goedkeuring van de Raad van Commissarissen, en na aanwijzing door de Algemene Vergadering van Aandeelhouders, bevoegd om te bepalen dat een uitkering op aandelen geheel of gedeeltelijk niet in geld maar in de vorm van aandelen in het kapitaal van de Vennootschap zal worden gedaan of dat de aandeelhouders de keuze wordt gelaten om een uitkering hetzij geheel of gedeeltelijk in geld, hetzij in de vorm van aandelen in het kapitaal van de Vennootschap op te nemen. De Raad van Bestuur stelt met goedkeuring van de Raad van Commissarissen de voorwaarden vast waaronder een dergelijke keuze kan worden gedaan. Indien de Raad van Bestuur niet is aangewezen als het tot uitgifte van aandelen bevoegde orgaan, komt de hiervoor bedoelde bevoegdheid toe aan de Algemene Vergadering van Aandeelhouders op voorstel van de Raad van Bestuur en met goedkeuring van de Raad van Commissarissen.
162 - Jaarrekening
Voorstel dividend 2007 Tijdens de Algemene Vergadering van Aandeelhouders op 18 mei 2006 werd besloten om het jaarlijkse dividenduitkeringspercentage vast te stellen op 35-45% van de nettowinst over het boekjaar toekomend aan houders van gewone aandelen, exclusief impairment en boekresultaten op afgestoten bedrijfsonderdelen. Het dividend wordt naar keuze van de aandeelhouder zowel in cash- als stockdividend uitgekeerd. Het voorgestelde dividend per aandeel bedraagt EUR 1,64 (2006: EUR 1,60). De pay-outratio bedraagt 45% van de winst over het boekjaar toekomend aan aandeelhouders van Nutreco, exclusief impairment en boekwinsten en -verliezen op afgestoten bedrijfsonderdelen. In augustus 2007 is reeds een interim-dividend uitgekeerd van EUR 0,35 per gewoon aandeel. Het totale dividend over 2007 komt neer op EUR 1,64 (2006: 10,60). Het slotdividend van EUR 1,29 (2006: EUR 1,30) is, na goedkeuring door de Algemene Vergadering van Aandeelhouders, naar keuze van de aandeelhouder op te nemen in aandelen of contanten. Het stockdividend zal nagenoeg gelijk zijn aan het cashdividend. De ex-dividenddatum is 17 april 2008. De ruilverhouding zal op 2 mei 2008 nabeurs worden vastgesteld. Deze verhouding wordt gebaseerd op de gewogen gemiddelde koers van de laatste drie dagen van de keuzeperiode – 29 en 30 april en 2 mei 2008. Zowel het cash- als stockdividend komen op 8 mei 2008 ter beschikking van de aandeelhouders.
Bijzondere statutaire rechten Rechten toegekend aan de houders van cumulatief preferente aandelen A Op de Algemene Vergadering van Aandeelhouders geeft ieder aandeel recht op het uitbrengen van één stem. Een aantal besluiten van de Algemene Vergadering kan slechts worden genomen met de voorafgaande goedkeuring van de vergadering van houders van cumulatief preferente aandelen A. Voorafgaande goedkeuring van de vergadering van houders van cumulatief preferente aandelen A is vereist alvorens de Algemene Vergadering van Aandeelhouders kan besluiten tot het wijzigen van een aantal statutaire artikelen, de uitgifte van cumulatief preferente aandelen A, de aanwijzing van de Raad van Bestuur als het tot uitgifte van cumulatief preferente aandelen A bevoegde orgaan en machtiging van de Raad van Bestuur tot verkrijging door de Vennootschap van aandelen in haar eigen kapitaal en tot vermindering van het geplaatste kapitaal.
Stichting Continuïteit Nutreco (beschermingsconstructie) Nutreco Holding N.V. heeft het recht een aantal cumulatief preferente aandelen D van de Vennootschap te plaatsen bij de Stichting Continuïteit Nutreco (Stichting). Voorts heeft de Stichting een recht tot het verwerven van een aantal cumulatief preferente aandelen D van de Vennootschap. Dat aantal kan in beide gevallen gelijk zijn aan het volledig uitstaande aandelenkapitaal vóór de uitgifte minus enige uitstaande cumulatief financieringspreferente aandelen E en ingekochte aandelen. De Stichting is opgericht teneinde de belangen te behartigen van de Vennootschap en de met haar verbonden ondernemingen en alle daarbij betrokkenen, zoals aandeelhouders en werknemers, onder meer door zoveel mogelijk invloeden te voorkomen die de continuïteit, zelfstandigheid en identiteit van de Vennootschap in strijd met die belangen zouden bedreigen. De Stichting is een onafhankelijke juridische entiteit en is niet het eigendom van en wordt niet gecontroleerd door een andere juridische entiteit. Het bestuur van de Stichting bestaat uit de heren J. Veltman (Voorzitter), P. Barbas, J. de Rooij, Prof. J. Huizink en C. van den Boogert. De Raad van Bestuur van Nutreco Holding N.V. en het bestuur van de Stichting Continuïteit Nutreco verklaren hierbij dat zij gezamenlijk van mening zijn dat de Stichting Continuïteit Nutreco onafhankelijk is van Nutreco Holding N.V., zoals vereist in Appendix X bij de voorwaarden voor notering van Euronext Amsterdam N.V.
Cumulatief financieringspreferente aandelen E Op de Algemene Vergadering van Aandeelhouders van 26 april 2007 is de Raad van Bestuur, conform de Statuten, voor een periode van achttien maanden aangewezen als het vennootschapsorgaan dat bevoegd is, onder voorafgaande goedkeuring van de Raad van Commissarissen, tot uitgifte en/of verlenen van rechten tot het nemen van cumulatief financieringspreferente aandelen E te besluiten, tot een nominaal bedrag dat, per het tijdstip van een dergelijke uitgifte of verlening van die rechten, gelijk is aan
Jaarrekening - 163
30% van alle geplaatste aandelen in het kapitaal van de Vennootschap, met uitzondering van de uitgegeven cumulatief preferente aandelen D. Cumulatief financieringspreferente aandelen E dienen bij uitgifte volledig volgestort te worden. Zij luiden enkel op naam. Voor cumulatief financieringspreferente aandelen E worden geen aandeelbewijzen uitgegeven. Enige uitgifte van cumulatief financieringspreferente aandelen E door de Vennootschap is bedoeld voor financieringsdoeleinden. In het verslagjaar zijn geen cumulatief preferente aandelen E uitgegeven.
Toelichting op het Invoeringsbesluit met betrekking tot Artikel 10 van de Richtlijn voor Overnames Uit hoofde van het Invoeringsbesluit van 5 april 2006 met betrekking tot Aritkel 10 van Richtlijn 2004/25/EC over overnamebiedingen van 21 april 2004 van het Europese Parlement en de Raad van de Europese Unie wenst Nutreco de volgende toelichting toe te voegen. • De Statuten voorzien niet in enige beperking van de overdraagbaarheid van de gewone aandelen op naam. • Het stemrecht is niet onderhevig aan enige beperking. Alle aandelen (zowel gewone als cumulatief preferente aandelen ‘A’ geven de houder recht op één stem per aandeel. • Met geen enkele aandeelhouder is een overeenkomst gesloten waaruit enige beperking van aandelen of enige beperking van de stemrechten zou kunnen voortvloeien. • De benoeming, de schorsing en het ontslag van leden van de Raad van Bestuur en de Raad van Commissarissen wordt beschreven in het hoofdstuk ‘Corporate governance’. • De procedure ten aanzien van wijziging van de Statuten wordt beschreven in de Statuten zelf. Deze kunnen worden verkregen via de corporate website (www.nutreco.com > Corporate governance > Statuten). • Met geen enkel lid van de Raad van Bestuur en/of werknemer zijn overeenkomsten aangegaan die voorzien in een betaling bij beëindiging van dienstverband na een openbare overnamebieding. • Nutreco Holding N.V. heeft een syndicaatslening die gewijzigd of opgezegd kan worden op voorwaarde dat er sprake is van een wijziging in zeggenschap over de Vennootschap nadat er een openbare overnamebieding is uitgebracht. Nutreco International B.V., een dochteronderneming van Nutreco Holding N.V., heeft een koopovereenkomst inzake grondstoffen met BASF, die opgezegd kan worden bij een wijziging in zeggenschap over de Vennnootschap.
Benoeming van de externe accountant Op de op 26 april 2007 gehouden Algemene Vergadering van Aandeelhouders is KPMG Accountants N.V. benoemd tot externe accountant van de Vennootschap voor een periode aflopend aan het eind van het boekjaar volgend op deze benoeming (dus tot 31 december 2008). Aan de op 15 april 2008 te houden Algemene Vergadering van Aandeelhouders zal worden voorgesteld KPMG Accountants N.V. te benoemen tot externe accountant van de Vennootschap voor een periode aflopend op het einde van het boekjaar 2009.
164 - Jaarrekening
Accountantsverklaring
Aan: Algemene Vergadering van Aandeelhouders Nutreco Holding N.V.
Verklaring betreffende de jaarrekening Wij hebben de in dit verslag op pagina 80 tot en met pagina 161 opgenomen jaarrekening 2007 van Nutreco Holding N.V. te Boxmeer gecontroleerd. De jaarrekening omvat de geconsolideerde en de enkelvoudige jaarrekening. De geconsolideerde jaarrekening bestaat uit de geconsolideerde balans per 31 december 2007, de winst- en verliesrekening, het mutatieoverzicht eigen vermogen en het kasstroomoverzicht over 2007 alsmede uit een overzicht van de belangrijkste grondslagen voor financiële verslaggeving en overige toelichtingen. De enkelvoudige jaarrekening bestaat uit de enkelvoudige balans per 31 december 2007 en de enkelvoudige winst- en verliesrekening over 2007 met de toelichting.
Verantwoordelijkheid van het bestuur Het bestuur van de vennootschap is verantwoordelijk voor het opmaken van de jaarrekening die het vermogen en het resultaat getrouw dient weer te geven in overeenstemming met International Financial Reporting Standards zoals aanvaard binnen de Europese Unie en met Titel 9 Boek 2 BW, alsmede voor het opstellen van het jaarverslag in overeenstemming met Titel 9 Boek 2 BW. Deze verantwoordelijkheid omvat onder meer het ontwerpen, invoeren en in stand houden van een intern beheersingssysteem relevant voor het opmaken van en getrouw weergeven in de jaarrekening van vermogen en resultaat, zodanig dat deze geen afwijkingen van materieel belang als gevolg van fraude of fouten bevat, het kiezen en toepassen van aanvaardbare grondslagen voor financiële verslaggeving en het maken van schattingen die onder de gegeven omstandigheden redelijk zijn.
Verantwoordelijkheid van de accountant Onze verantwoordelijkheid is het geven van een oordeel over de jaarrekening op basis van onze controle. Wij hebben onze controle verricht in overeenstemming met Nederlands recht. Dienovereenkomstig zijn wij verplicht te voldoen aan de voor ons geldende gedragsnormen en zijn wij gehouden onze controle zodanig te plannen en uit te voeren dat een redelijke mate van zekerheid wordt verkregen dat de jaarrekening geen afwijkingen van materieel belang bevat. Een controle omvat het uitvoeren van werkzaamheden ter verkrijging van controle-informatie over de bedragen en de toelichtingen in de jaarrekening. De keuze van de uit te voeren werkzaamheden is afhankelijk van de professionele oordeelsvorming van de accountant, waaronder begrepen zijn beoordeling van de risico’s van afwijkingen van materieel belang als gevolg van fraude of fouten. In die beoordeling neemt de accountant in aanmerking het voor het opmaken van en getrouw weergeven in de jaarrekening van vermogen en resultaat relevante interne beheersingssysteem, teneinde een verantwoorde keuze te kunnen maken van de controlewerkzaamheden die onder de gegeven omstandigheden adequaat zijn maar die niet tot doel hebben een oordeel te geven over de effectiviteit van het interne beheersingssysteem van de vennootschap. Tevens omvat een controle onder meer een evaluatie van de aanvaardbaarheid van de toegepaste grondslagen voor financiële verslaggeving en van de redelijkheid van schattingen die het bestuur van de entiteit heeft gemaakt, alsmede een evaluatie van het algehele beeld van de jaarrekening. Wij zijn van mening dat de door ons verkregen controle-informatie voldoende en geschikt is als basis voor ons oordeel.
Oordeel betreffende de geconsolideerde jaarrekening Naar ons oordeel geeft de geconsolideerde jaarrekening een getrouw beeld van de grootte en de samenstelling van het vermogen van Nutreco Holding N.V. per 31 december 2007 en van het resultaat en de kasstromen over 2007 in overeenstemming met International Financial Reporting Standards zoals aanvaard binnen de Europese Unie en met Titel 9 Boek 2 BW.
Jaarrekening - 165
Oordeel betreffende de enkelvoudige jaarrekening Naar ons oordeel geeft de enkelvoudige jaarrekening een getrouw beeld van de grootte en de samenstelling van het vermogen van Nutreco Holding N.V. per 31 december 2007 en van het resultaat over 2007 in overeenstemming met Titel 9 Boek 2 BW.
Verklaring betreffende andere wettelijke voorschriften en/of voorschriften van regelgevende instanties Op grond van de wettelijke verplichting ingevolge artikel 2:393 lid 5 onder e BW melden wij dat het jaarverslag, voor zover wij dat kunnen beoordelen, verenigbaar is met de jaarrekening zoals vereist in artikel 2:391 lid 4 BW.
Eindhoven, 12 maart 2008 KPMG ACCOUNTANTS N.V. R.P. Kreukniet RA
166 - Jaarrekening
Jaarrekening - 167
Tien jaar Nutreco winst- en verliesrekening (EUR x miljoen)
2007
2006
20051
2004
2004
IFRS1
D-GAAP
3.858
Omzet
4.021
3.031
2.774
3.269
Grondstoffen
20032
2002
2001
2000
1999
1998
3.674
3.810
3.835
3.126
2.601
2.465
3.153
2.308
2.056
2.381
2.776
2.593
2.731
2.775
2.245
1.880
1.840
Brutowinst
868
723
718
888
1.082
1.081
1.079
1.060
881
721
625
Personeelskosten3
368
308
322
417
487
473
443
394
289
256
227
42
40
43
83
90
99
97
88
66
55
43
Overige bedrijfsopbrengsten en -kosten3
303
259
235
276
378
386
394
396
389
313
273
Totaal bedrijfskosten
713
607
600
776
955
958
934
878
744
624
543
Bedrijfsresultaat vóór amortisatie van goodwill (EBITA)
155
116
118
112
127
123
145
182
137
97
82
Amortisatiekosten
6
3
2
6
6
5
6
5
1
-
-
Amortisatie van goodwill/bijzondere waardevermindering vaste activa
-
-
5
-
7
12
14
13
1
-
-
Bedrijfsresultaat (EBIT)
149
113
111
106
114
106
125
164
135
97
82
Nettofinancieringslasten
-10
8
-12
-32
-27
-30
-38
-38
-13
-9
-11
1
-
2
4
4
-1
-
3
1
-
-
140
121
101
78
91
75
87
129
123
88
71
Afschrijvingen op materiële vaste activa
Aandeel in resultaten van geassocieerde deelnemingen Resultaat vóór belasting Belasting
-26
-16
-8
-22
-10
-15
-17
-31
-32
-22
-18
Resultaat na belasting
114
105
93
56
81
60
70
98
91
66
53
7
415
44
26
-
-
-
-
-
-
-
121
520
137
82
81
60
70
98
91
66
53
Dividend op cumulatief preferente aandelen
-
-
-
-
5
5
5
5
5
4
5
Minderheidsbelang
2
1
3
4
4
4
2
6
-
2
1
119
519
134
78
72
51
63
87
86
60
47
Aantal medewerkers per ultimo jaar
9.090
7.405
6.993 12.408 12.408
12.934 10.990
9.185
6.631
Bedrijfsresultaat (EBITA) als percentage van de omzet
3,8%
3,8%
4,2%
3,2%
3,1%
3,2%
3,6%
4,6%
4,3%
3,7%
3.3%
5,2
3,6
2,6
3,9
3,9
3,2
3,0
3,2
4,9
5,4
6.9
Rentabiliteit (EBITA) op gewogen gemiddeld netto geïnvesteerd vermogen
20%
14%
11%
14%
11%
10%
10%
14%
20%
20%
23%
Rentedekking
19,5
-19,4
13,4
6,1
7,8
7,4
6,5
7,1
15,5
16,5
11.1
56
359
52
23
23
22
27
32
31
23
19
1,64
1,60
1,52
0,53
0,53
0,53
0,67
0,80
0,82
0,62
-
Resultaat na belasting van discontinued operations Winst over het boekjaar
Winst over het boekjaar toekomend aan aandeelhouders van de moedermaatschappij
Omloopsnelheid van gewogen gemiddeld netto geïnvesteerd vermogen4
Dividend (EUR x miljoen) Dividend per aandeel
12.763 13.442
De op Dutch GAAP gebaseerde cijfers over de periode 1999-2004 zijn niet gecorrigeerd op basis van IFRS. De verschillen hebben voornamelijk betrekking op pensioenen, overige personeelsbeloningen, de verwerking van goodwill en de saldering van vorderingen uit hoofde van winstbelasting met verplichtingen uit hoofde van winstbelasting. 1
Cijfers gebaseerd op ‘continuing operations’
2
Resultaten over 2003 vóór bijzondere waardevermindering
3
Vergelijkende cijfers van personeelslasten en overige bedrijfskosten niet gecorrigeerd voor de jaren 1999-2002
4
Omzet gedeeld door gemiddeld netto geïnvesteerd vermogen
168 - Jaarrekening
Tien jaar Nutreco balans 2007
(EUR x miljoen)
2006
2004
2004
IFRS
D-GAAP
2003
2002
2001
2000
1999
1998
287
470
474
515
552
576
444
347
264
Materiële vaste activa
429
Immateriële activa
319
91
84
166
180
199
392
393
346
-
-
95
82
549
96
76
54
46
42
28
13
9
Vaste activa
843
454
920
732
730
768
990
1.011
818
360
273
Voorraden/biologische activa
342
235
204
473
421
397
407
384
319
231
160
Financiële vaste activa
Financiële vlottende activa
281
2005
-
-
156
-
-
-
-
-
-
-
-
Handels- en overige vorderingen
600
531
415
462
472
506
580
562
523
399
341
Geldmiddelen en kasequivalenten
208
579
90
137
136
32
32
41
31
28
124
Vlottende activa
1.150
1.345
865
1.072
1.029
935
1.019
987
873
658
625
Totaal activa
1.993
1.799
1.785
1.804
1.759
1.703
2.009
1.998
1.691
1.018
898
643
744
698
527
604
536
734
683
583
375
287
Eigen vermogen toe te rekenen aan aandeelhouders van Nutreco Minderheidsbelang
8
6
13
15
15
14
23
24
19
13
11
651
750
711
542
619
550
757
707
602
388
298
25
37
26
68
35
48
78
97
134
95
60
410
250
276
502
434
396
422
440
357
80
125
19
2
14
16
-
-
-
-
-
-
-
454
289
316
586
469
444
500
537
491
175
185
Kortlopende rentedragende leningen
87
92
165
11
11
28
43
79
40
37
20
Kortlopend deel van voorzieningen/ personeelsbeloningen
45
31
22
27
-
-
-
-
-
-
-
Totaal eigen vermogen Langlopend deel van voorzieningen/ personeelsbeloningen Rentedragende leningen Overige langlopende verplichtingen Langlopende verplichtingen
Overige kortlopende verplichtingen
756
637
571
638
660
681
709
675
558
418
395
Kortlopende verplichtingen
888
760
758
676
671
709
752
754
598
455
415
1.993
1.799
1.785
1.804
1.759
1.703
2.009
1.998
1.691
1.018
898
984
552
1.102
1.002
969
1.008
1.271
1.285
1.105
574
382
Totaal eigen vermogen en verplichtingen Geïnvesteerd vermogen1 Nettoschuld
290
-237
351
376
309
392
433
478
366
89
21
Vlottende activa gedeelde door niet-rentedragende schulden
1,49
2,01
1,46
1,64
1,62
1,45
1,44
1,46
1,57
1,57
1,58
Solvabiliteitsratio (eigen vermogen moedermaatschappij gedeeld door totaal activa)
32%
41%
39%
29%
34%
31%
37%
34%
34%
37%
32%
Nettoschuld gedeeld door eigen vermogen moedermaatschappij
45%
-27%
56%
71%
51%
73%
59%
70%
63%
24%
43%
2
De op Dutch GAAP gebaseerde cijfers over de periode 1999-2004 zijn niet gecorrigeerd op basis van IFRS. De verschillen hebben voornamelijk betrekking op pensioenen, overige personeelsbeloningen, de verwerking van goodwill en de saldering van vorderingen uit hoofde van winstbelasting met verplichtingen uit hoofde van winstbelasting. 1
Totaal activa verminderd met geldmiddelen en kasequivalenten en kortlopende niet-rentedragende verplichtingen, behoudens verschuldigd dividend
2
Langlopende rentedragende leningen en kortlopende rentedragende leningen verminderd met geldmiddelen en kasequivalenten
Jaarrekening - 169
Addendum
170 - xxxxx
Het bestuur
1
Raad van Commissarissen 2
Raad van Bestuur 3
R. Zwartendijk – Nederlander (1939)
W. Dekker – Nederlander (1956)
Commissaris
Chief Executive Officer
Voorzitter Benoemd: 29 januari 1999, herbenoemd op de AVA van
C.J.M. van Rijn – Nederlander (1947)
26 april 2007 voor een periode van vier jaar, die afloopt op
Chief Financial Officer
de AVA van 2011 J.B. Steinemann – Duitser (1958) L.J.A.M. Ligthart – Nederlander (1938)
Chief Operating Officer
Commissaris Vicevoorzitter Benoemd: 1 juli 1997, herbenoemd op de AVA van 19 mei 2005 voor een periode van vier jaar, die afloopt op de AVA van 2009 Y. Barbieux – Fransman (1938) Commissaris Benoemd: 24 juni 1998, herbenoemd op de AVA van 18 mei 2006 voor een periode van vier jaar, die afloopt op de AVA van 2010 J.M. de Jong – Nederlander (1945) Commissaris Benoemd: 28 augustus 2003, herbenoemd op de AVA van 26 april 2007 voor een periode van vier jaar, die afloopt op de AVA van 2011 J.A.J. Vink – Nederlander (1947) Commissaris
1
Situatie per 31 december 2007
Benoemd: 19 mei 2005 voor een periode van vier jaar,
2
Voor andere mandaten, zie hoofdstuk ‘Corporate governance’ op blz. 50.
3
Voor andere mandaten, zie hoofdstuk ‘Corporate governance’ op blz. 50.
die afloopt op de AVA van 2009
Het bestuur - 171
Business management
Corporate staff
L.A. den Hartog – Nederlander (1955)
P.F.M.E. van Asten – Nederlander (1957)
R&D Director Animal Nutrition
Director Corporate Human Resources
A. Obach – Noor (1964)
R.J.W. Bakker – Nederlander (1959)
Managing Director Skretting ARC
Director Information Management
V. Halseth – Noor (1958)
L.A.M. Claessens – Nederlander (1959)
Managing Director Skretting Trout & Marine
Director Acquisitions & Business Integration
J.P. McAllister – Ier (1965)
J.B.W. van Hooij – Nederlander (1953)
Controller Skretting Trout & Marine
Group Tax Manager
K. Nesse – Noor (1967)
B. Kroon – Nederlander (1968)
Managing Director Skretting Salmon Feed
Global Sourcing and Procurement Director
D. Engelsvoll – Noor (1964)
J.G. Oskam – Nederlander (1956)
Controller Skretting Salmon Feed
Chief Procurement Officer
J.M. Moreno Girón – Spanjaard (1948)
J. Pullens – Nederlander (1968)
Managing Director Nutreco España Group
Director Investor Relations & Corporate Communications
A.C. Martinez Aso – Spanjaard (1961)
J. Slootweg – Nederlander (1966)
Controller Nutreco España Group
Group Treasurer
J.B. Steinemann – Duitser (1958)
N. Streefkerk – Nederlander (1953)
Managing Director Trouw Nutrition International a.i.
Director Business Development
H.J. Abbink – Nederlander (1961)
H.A.T.M. Teunissen – Nederlander (1955)
Controller Trouw Nutrition International
Corporate HSEQ Director
H.J. Elderink – Nederlander (1958)
R.J. Tjebbes – Nederlander (1969)
Managing Director Hendrix
Corporate Controller
H.A.H.M. Janssen – Nederlander (1966)
T.W.C. Versteegen – Nederlander (1952)
Controller Hendrix
Director Group Internal Audit
J.A. Vergeer – Canadees (1963)
B.H.M.J.J. Verwilghen – Belg (1952)
Managing Director Nutreco Canada Inc.
Company Secretary Director of Legal
E. Perugini – Canadees (1970) Controller Nutreco Canada Inc. J. Brennan – Canadees (1959) Director Agresearch Canada
172 - Het bestuur
Informatie over het Nutreco-aandeel Beursnotering
Nutreco heeft 6.241.500 cumulatief preferente aandelen A geplaatst, die niet aan de beurs zijn genoteerd. Deze aandelen
Nutreco staat sinds 3 juni 1997 genoteerd aan de Euronext
bestonden al voor de beursgang in 1997. MaesInvest B.V.
N.V. Amsterdam. Nutreco maakt deel uit van de Amsterdam
heeft 3.744.900 cumulatief preferente aandelen A en door
Midkap Index (AMX). De marktkapitalisatie van Nutreco per 31
aandeelhouders van Fortis Utrecht N.V. worden 2.496.600
december 2007 bedroeg circa EUR 1.355 miljoen. Op het eind
cumulatief preferente aandelen A gehouden. In het
van het jaar 2007 waren er in totaal 34.868.682 aandelen
verslagjaar zijn geen nieuwe cumulatief preferente aandelen A
uitgegeven. Daarvan worden 612.423 aandelen door Nutreco
uitgegeven.
in depot gehouden. In 2007 heeft Nutreco 314.822 aandelen ingekocht, voornamelijk ter dekking van de aandelen- en optieplannen van werknemers en het stockdividend. Uit depot zijn in 2007 189.730 aandelen uitgegeven door uitoefening
Beleid ten aanzien van investor relations (IR)
van aandelen- en optieplannen door werknemers van Nutreco, 463.334 aandelen ten behoeve van het stockdividend en
Het IR-beleid van Nutreco is erop gericht (potentiële)
11.711 aandelen voor het personeelsparticipatieplan.
aandeelhouders tijdig en volledig te informeren over de ontwikkelingen die de Vennootschap betreffen, met als doel een getrouw en helder beeld te verschaffen ten
Spreiding aandelenbezit
aanzien van investeringsbeslissingen aangaande Nutreco. Als beursgenoteerde onderneming conformeert Nutreco zich aan de verplichting dat alle bekendmakingen naar
Indicatie van spreiding aandelen in %: Nederland
35
waarheid zijn opgesteld en in lijn zijn met alle regels en
Verenigd Koninkrijk
25
verplichtingen van Euronext en de Autoriteit Financiële
Verenigde Staten & Canada
15
Markten (AFM). Koersgevoelige informatie wordt terstond
Noorwegen
5
Duitsland
5
Frankrijk
5
Overige Europese landen
9
Overige landen
1 100
Institutioneel
90
Particulier
10 100
per persbericht bekendgemaakt. Via de website van Nutreco kan eenieder zich aanmelden voor ontvangst per e-mail van deze persberichten. Naast de financiële resultaten wordt ook zo breed mogelijk informatie verschaft over de strategische keuzes en doelstellingen en het MVO-beleid. Kerndocumenten voor de informatieverschaffing zijn het Jaarverslag en het Corporate Social Responsibility Report. Bij de publicatie van de (half)jaarcijfers houdt Nutreco een persconferentie en een analistenbijeenkomst. Deze bijeenkomsten alsook de aandeelhoudersvergaderingen zijn te volgen via webcast. Nutreco houdt daarnaast regelmatig roadshows en neemt deel aan seminars voor institutionele beleggers. Ook kiest Nutreco
Meldingen WMZ
voor regelmatige interactie met aandeelhouders. Door deze contacten vormt Nutreco zich een goed beeld van de wensen
In het kader van de Nederlandse Wet Melding Zeggenschap
en gedachten die bij hen leven. Nutreco hanteert ook een
Aandeelhouders heeft de Vennootschap drie meldingen
‘stille’ periode, waarin geen roadshows en gesprekken met
ontvangen. Deze meldingen zijn afkomstig van:
(potentiële) aandeelhouders plaatsvinden. Voor de jaarcijfers beslaat deze periode de reglementair voorgeschreven periode
Fortis Utrecht N.V.
10,33%
van twee maanden. Voor de halfjaarcijfers geldt de periode
ING Groep N.V.
9,55%
van 1 juli tot de dag van publicatie van de halfjaarcijfers. Op de
MaesInvest B.V.
9,11%
Nutreco-website is onder de link ‘Investor Relations’ relevante Informatie over het Nutreco-aandeel - 173
informatie te vinden voor (potentiële) aandeelhouders. Rechtstreekse vragen van beleggers zijn welkom op de afdeling Investor Relations per e-mail (
[email protected]) of per telefoon (+ 31 33 422 6112).
Algemene Vergadering van Aandeelhouders De Algemene Vergadering van Aandeelhouders zal plaatsvinden op dinsdag 15 april 2008 in het NH Barbizon Palace Hotel te Amsterdam om 14.30 uur.
Kengetallen per aandeel 2007
2006
2005
Winst over het boekjaar
3,46
15,19
3,90
Winst over het boekjaar uit continuing operations1
3,24
3,05
2,63
(EUR)
2004
2004
2003
2002
2001
2000
2,29
2,13
-4,25
1,91
2,67
2,92
2,29
2,23
1,91
2,32
3,06
2,96
IFRS
Dividend
1,64
1,60
1,52
0,53
0,53
0,53
0,67
0,82
0,82
Pay-out2
45%
45%
35%
35%
35%
35%
35%
31%
31%
Eigen vermogen
18,78
21,95
20,22
15,45
15,78
14,02
20,07
18,89
16,11
Hoogste koers
56,98
54,75
38,35
30,80
30,80
24,40
39,83
56,60
57,70
Laagste koers
37,87
36,35
20,30
17,60
17,60
11,65
11,54
31,70
30,05
Slotkoers
39,56
49,39
37,31
20,23
20,23
21,78
17,79
35,90
56,60
Gemiddeld aantal uitstaande aandelen (x duizend)
34.317
34.209
34.498
34.056
34.056
33.342
33.271
32.589
29.545
Aantal uitstaande aandelen
34.256
33.906
34.528
34.081
34.081
33.518
33.285
32.660
32.133
1.355.114
1.674.617
1.288.240
689.459
689.459
730.022
592.140
1.172.494
1.818.728
(x duizend)
Beurswaarde tegen slotkoers3 (EUR x duizend)
1
Voor 1999 tot en met 2004 is de winst over het boekjaar vóór goodwillafschrijving en impairment.
2
De pay-outratio wordt berekend over de winst over het boekjaar toekomend aan aandeelhouders van Nutreco exclusief boekwinst en impairment.
3
De beurswaarde wordt berekend over uitstaande aandelen exclusief aandelen in depot.
174 - Informatie over het Nutreco-aandeel
Belangrijke data 14 februari 2008
Publicatie jaarcijfers 2007
15 april 2008
Algemene Vergadering van Aandeelhouders
17 april 2008
Ex-dividenddatum
17 april t/m 2 mei 2008
Keuzeperiode
21 april 2008
Recorddatum
2 mei 2008
Bepaling ruilverhouding voor dividend 2007
8 mei 2008
Betaalbaarstelling slotdividend en levering van gewone aandelen
31 juli 2008
Publicatie halfjaarcijfers 2008
1 augustus 2008
Ex-dividenddatum
1 t/m 15 augustus 2008
Keuzeperiode
5 augustus 2008
Recorddatum
15 augustus 2008
Bepaling ruilverhouding voor interim-dividend
21 augustus 2008
Betaalbaarstelling interim-dividend
12 februari 2009
Publicatie jaarcijfers 2008
21 april 2009
Algemene Vergadering van Aandeelhouders
30 juli 2009
Publicatie halfjaarcijfers 2009
Koers aandeel Nutreco versus AEX
( jun. 1997 - 31 dec. 2007)
AEX (EUR)
Aandeel Nutreco (EUR)
1.200
60
1.100 1.000
50
900
AANDEEL NUTRECO 800
40
700 600
30
500
AEX 400
20
300 200 05-’97 01-’98
10 01-’99
01-’00
01-’01
01-’02
01-’03
01-’04
01-’05
01-’06
01-’07
01-’08
Informatie over het Nutreco-aandeel - 175
Deelnemingen van Nutreco Holding N.V. Diervoeding
Denemarken Trouw Nutrition Denmark A/S • Vejen
Mengvoer Europa Duitsland België
Sloten GmbH • Diepholz
Buyse N.V. • Ingelmunster
Trouw Nutrition Deutschland GmbH • Burgheim
Hendrix N.V. • Merksem Nutreco Feed Belgium N.V. • Wingene
Egypte Hendrix Misr S.A.E. • Cairo • 33,30%
Duitsland Hendrix UTD GmbH • Goch
Griekenland
Hendrix-Illesch GmbH • Bardenitz
Trouw Nutrition Hellas S.A. • Athene
PAVO Deutschland GmbH • Neuss Guatemala Nederland
Trouw Nutrition Guatemala S.A. • Guatemala Stad
Hedimix B.V. • Boxmeer Hendrix UTD B.V. • Boxmeer
Hongarije
Hengro B.V. • Boxmeer
Agri Services Hungary Kft. • Boedapest • 96,80%
Reudink Biologische Voeders B.V. • Vierlingsbeek
Trouw Nutrition Környe Kft. • Környe
Stimulan B.V. • Boxmeer UTD Zuid Limburg B.V. • Lemiers, Gemeente Vaals. • 25%
India
Wagemaker’s Fouragehandel B.V. • Twisk
Nutrikraft India Pvt. Ltd. • Bangalore • 51% Trouw Nutrition India Pvt. Ltd. • Bangalore
Portugal Fábricas de Moagem do Marco S.A. • Marco de Canaveses
Indonesië
Nutreco Portugal SGPS Limitada • Marco de Canaveses
PT Trouw Nutrition Indonesia • Jakarta
Spanje
Italië
Agrovic Alimentación, S.A. • Barcelona
Sloten Italia Srl • Crema
Aragonesa de Piensos, S.A. • Utebo (Zaragoza) • 23,98%
Trouw Nutrition Italia S.p.A. • Bussolengo
Nanta S.A. • Madrid Piensos Nanfor S.A. • La Coruña • 50%
Mexico
Piensos Nanpro S.A. • Segovia • 50%
Institutio Internacional de Investigacion Animal S.A. de C.V. • Gueretaro • 49% Nutreco México S.A. de C.V. • Zapopan, Jalisco
Premix en speciaalvoer
Técnica Analítica S.A. • Monterrey Trouw Nutrition México S.A. de C.V. • Zapopan, Jalisco
Brazilië Sloten do Brasil Ltda • Santa Barbara D’oeste-SP
Nederland
Trouw Nutrition Brasil Ltda • São Paulo
Hifeed Russia B.V. • Boxmeer Masterlab B.V. • Boxmeer
Cyprus
Selko B.V. • Goirle
Selko Mid-East Ltd. • Limasol
Sloten B.V. • Deventer
176 - Deelnemingen van Nutreco Holding N.V.
Sloten Groep B.V. • Deventer
Verenigde Staten
Trouw Nutrition Hifeed B.V. • Boxmeer
Trouw Nutrition USA LLC • Highland, Illinois
Trouw Nutrition India B.V. • Boxmeer Trouw Nutrition International B.V. • Boxmeer
Volksrepubliek China
Trouw Nutrition Nederland B.V. • Putten
Beijing Dejia AHS&T Dev. Co. Ltd. • Beijing
Trouw Nutrition Russia B.V. • Boxmeer
Hunan Dejuxe Livestock Technology Co. Ltd. • Xiangtan Trouw Nutrition Technology (Beijing) Co. Ltd. • Beijing
Oekraïne LLC Trouw Nutrition • Kiev
Diervoeding Canada Polen Sloten Polska Sp. Z o.o. • Bydgoszcz
Canada
Trouw Nutrition Polska Sp. Z o.o. • Grodzisk Mazowiecki
1097805 Ontario Ltd. • St. Marys 138324 Canada Ltée • Upton
Portugal
Advanced Nutrition Ltd. • Winnipeg • 50%
Trouw Nutrition Portugal Lda. • Lissabon
Agriplacement J2M Inc. • Upton Les Produits Agricoles Neralco Inc. • Upton
Roemenië
Nieuwland Feed & Supply Limited • Drayton • 40%
Hifeed Romania Srl • Boekarest
Shur-Gain Holding Inc. • Toronto Willie Dorais Inc. • Upton
Russische Federatie
Yantzi’s Feed & Seed Ltd. • Tavistock • 40%
OOO Hendrix Feed Belgorod • Belgorod OOO Techkorm • Moskou • 75% Trouw Nutrition c.i.s. • Moskou Spanje Farm-O-San S.A. • Madrid Trouw Nutrition España S.A. • Madrid Turkije Trouw Nutrition Turkey • Ankara • 51% Venezuela Nanta de Venezuela C.A. • Aragua • 50% Verenigd Koninkrijk Frank Wright Ltd. • Ashbourne Nordos (UK) Limited • Wincham, Northwich Trouw Nutrition Limited • Wincham, Northwich Trouw Nutrition (Northern Ireland) Limited • Belfast Trouw Nutrition (UK) Limited • Wincham, Northwich
Deelnemingen van Nutreco Holding N.V. - 177
Visvoer Australië
Spanje
Gibson’s Ltd. • Launceston, Tasmania
Trouw España S.A. • Burgos
Tassal Ltd. • Hobart, Tasmania • 11,27% Turkije Canada
Trouw Yem Ticaret Anonim Sirketi • Bodrum
Skretting Canada Inc. • Toronto Verenigd Koninkrijk Chili
Trouw Aquaculture Limited • Invergordon
Nutreco Chile S.A. • Santiago
Trouw (UK) Limited • Wincham, Northwich
Denemarken
Verenigde Staten
P/F Skretting Foroyar hf • Hvalvik
Moore-Clark USA Inc. • Seattle, Washington
Skretting Dk AS • Ejstrupholm Zweden Frankrijk Trouw France S.A.S. • Vervins Ierland Trouw Aquaculture Limited • Roman Island, Westport Italië Hendrix S.p.A. • Mozzecane (VR) Japan Skretting Co. Ltd. • Fukuoka Noorwegen AquaGen A/S • Sunndalsøra • 15,03% Centre for Aquaculture Competence A/S • Stavanger • 33% Laksehuset A/S • Brekke • 31% Lofilab A/S • 8,04% Skretting Aquaculture Research Centre A/S • Stavanger Skretting A/S • Oslo Skretting Eiendom A/S • Stavanger Skretting Investment A/S • Stavanger
178 - Deelnemingen van Nutreco Holding N.V.
T. Skretting AB Sweden • Stockholm
Vlees & overige
Corporate
Canada
België
2542-1462 Québec Inc. • St-Jean sur Richelieu
Nutreco Belgium N.V. • Gent
2969-1821 Québec Inc. • St-Felix de Valois
Nutreco Capital N.V. • Gent
Couvoir Scott Ltée • Scott Junction • 50% Ferme Baril de St.-Félix Inc. • St-Felix de Valois
Canada
Ferme Berthier Inc. • Berthier
Nutreco Canada Inc. • Guelph
Ferme Gaston Inc. • St-Felix de Valois Ferme Léo Henault Inc. • St-Felix de Valois
Curaçao
Gène-Alliance Inc. • Yamachiche • 40%
Nutreco Insurance N.V. • Willemstad
Isoporc Inc. • St-Hugues • 33% Poirier Berard Ltée • Yamachiche
Denemarken Hybro Denmark A/S • Billund
Nederland Hendrix Broilers B.V. • Boxmeer
Duitsland Nutreco Deutschland GmbH • Burgheim
Spanje Grupo Sada p.a. S.A. • Madrid
Frankrijk
Inga Food, S.A. • Madrid
Nutreco France S.A.S. • Vigny
Sada p.a. Andalucia, S.A. • Alcalá de Guadaira Sada p.a. Canarias S.A. • Santa Cruz de Tenerife
Nederland
Sada p.a. Castilla-Galicia, S.A. • Valladolid
De Körver B.V. • Boxmeer
Sada p.a. Catalunya S.A. • Lleida
Dinex B.V. • Bodegraven
Sada p.a. Valencia, S.A. • Sueca
Hendrix’ Assurantiekantoor B.V. • Boxmeer
Sociedad Comercializadora de Aves, S.L. • Madrid • 34,96%
Hendrix Beleggingen International B.V. • Boxmeer Hendrix International Investments B.V. • Boxmeer Hybro Poultry Partners B.V. (in liquidation) • Boxmeer • 33,33% Maasweide B.V. • Boxmeer Nutreco B.V. • Boxmeer Nutreco International B.V. • Boxmeer Nutreco Nederland B.V. • Boxmeer Nutreco North America B.V. • Boxmeer Poultry Products Cuijk B.V. • Cuijk Trouw International B.V. • Boxmeer Spanje Nutreco España S.A. • Madrid Nutreco Servicios S.A. • Madrid Verenigd Koninkrijk Nutreco Limited • Northwich Trouw (UK) Pension Trust Limited • Wincham, Northwich Verenigde Staten Anchor USA Inc. • Delaware Hybrid International Inc. • Delaware Nutreco USA Inc. • Delaware
Deelnemingen van Nutreco Holding N.V. - 179
180
Het Jaarverslag 2007 is opgesteld in de Nederlandse en Engelse taal. Alleen de Nederlandstalige tekst is wettelijk bindend, aangezien dit de authentieke tekst betreft. De Engelstalige tekst is uitsluitend opgenomen als vertaling ten behoeve van gemaksdoeleinden.
Concept en design: www.porternovelli.be
j a a r v e r s l a g
j a a r v e r s l a g 2 0 0 7
Nutreco Holding N.V. Prins Frederiklaan 4 Postbus 299 3800 AG Amersfoort Nederland tel. (31) 33 422 6100 fax (31) 33 422 6101 www.nutreco.com
2 0 0 7
