Infosessie Veiligheid voor technische partners Jan Swankaert – Hoofd Preventie en Bescherming
Infosessie veiligheid voor technische partners
1
Inhoud I) RISICO’S IN / NABIJ RIOLEN 1. Valbeveiliging nabij rioolputten 2. Vergiftiging door zwavelwaterstof 3. Besmetting door biologische agentia 4. Ergonomische hulpmiddelen
II) WERFVEILIGHEID
Infosessie veiligheid voor technische partners
2
1
I) Risico’s in / nabij riolen - Biologische agentia (bacteriën, schimmels, virussen, wormen) - Brand en explosie (aardgas, methaan, producten) - Drukapparatuur (HD-spuitkop, slangen, koppelingen) - Elektrocutie (LS-installatie; 10mA verliesstroom) - Hydraulisch risico (buien, rioolstelsel) - Klemming (bewegende onderdelen) - Onstabiliteit (aantastingen) - Persoonsgebonden (claustrofobie, fitheid ) - Uitglijden, stoten (orde en netheid, uitrusting) - Val (bordes, ladder, putopening) - Vergiftiging / bedwelming (CO, zwavelwaterstof - Verkeerde instructie ( slechte akoestiek ) - Verkeersongeval (in of nabij de openbare weg) - Verstikking (zuurstofgebrek)
3
Infosessie veiligheid voor technische partners
1) Valrisico & collectieve beveiliging Toegankelijkheid ?
Bestaande deksels ? = Doorvalbeveiliging
Infosessie veiligheid voor technische partners
4
2
1) Valrisico & persoonlijke beveiliging Ankerpunt !
Infosessie veiligheid voor technische partners
5
1) Valrisico & instructie - signalisatie
• • •
Blijf aanwezig zolang het deksel open is Signalisatiebordje valgevaar Instructies voor de aanwezigen
Infosessie veiligheid voor technische partners
6
3
2) Vergiftiging door zwavelwaterstof Drie Franse rioolarbeiders komen om door vergiftiging nabij Parijs (Belga 12-06-2006) Het gaat om jonge arbeiders tussen 22 en 44 jaar oud. De vier voerden maandagochtend onderhoudswerken uit in de riool toen ze plots werden bevangen door een gas. Het zou gaan om het giftige zwavelwaterstof (H2S), dat ontstaat bij de rotting van zwavelhoudende organische stoffen.
Infosessie veiligheid voor technische partners
7
2) Vergiftiging door zwavelwaterstof Hoe kan H2S voorkomen ? - Bij anaëroob afvalwater / grondwater door inwerking van sulfaatreducerende bacteriën (tijdseffect en temperatuur) - Sulfaat uit zeewater / industrie - Temperatuursoptimum 25-36 °C; + 300 % toename tussen 15°C en 25 °C - Komt gemakkelijk vrij uit rioolslib bij het omwoelen of bij cavitaties - Vanaf pH 8 en zeer sterk toenemend bij dalende pH
Infosessie veiligheid voor technische partners
8
4
2) Vergiftiging door zwavelwaterstof Eigenschappen H2S gas -
(di)Waterstofsulfide
-
Kleurloos gas
-
Molecuulmassa = 34,1 g/mol
-
Kookpunt = -60°C
-
Smeltpunt = -85°C
-
Explosiegrenzen (%Vol in lucht) = 4,3 – 46
-
Relatieve dampdichtheid = 1,19 (lucht = 1)
-
Zelfontbranding bij 260°C
-
Geurdrempel (ca. 0,008 ppm) 9
Infosessie veiligheid voor technische partners
2) Vergiftiging door zwavelwaterstof Evenwicht gas - oplossing In het afvalwater:
Tussen water en lucht:
H2S in evenwicht met
H2S in de rioolatmosfeer
HS- en dit is enkel
is in evenwicht met H2S
afhankelijk van de pH van het afvalwater.
in afvalwater. Dit evenwicht wordt beïnvloed door temperatuur en concentratie.
H2S Temperatuur Concentratie 1,00
pH
0,90
HS-
H2S
0,80 0,70
Fractie
H2S
0,60 0,50 0,40 0,30 0,20
S--
HS-
0,10 0,00 0
1
Infosessie veiligheid voor technische partners
2
3
4
5
6
7
pH
8
9
10
11
12
13
14
10
5
2) Vergiftiging door zwavelwaterstof Invloed pH 1,00 0,90
H2S
0,80
Fractie
0,70 0,60 0,50 0,40 0,30 0,20
S--
HS-
0,10 0,00 0
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
pH
Infosessie veiligheid voor technische partners
11
2) Vergiftiging door zwavelwaterstof Oplosbaarheid in water : • Zeer goed oplosbaar in water • 5 gram/liter
Toxiciteit • • • • •
10 ppm : TLV (alarmniveau en evacuatie) 15 ppm : STEL (korte termijn blootstellingsdrempel) 150 – 300 ppm : reukverlies 500 - 700 ppm : bewustzijnsverlies 1.000 – 2.000 ppm : dodelijk
Uit 1 liter afvalwater kan in een ruimte van 1,8 - 3,6 m3 een dodelijke concentratie aan H2S-gas ontstaan !
Infosessie veiligheid voor technische partners
12
6
Probleempunten : -Retourwater uit drukleiding met veel opgeloste H2S. -1 l afvalwater levert een dodelijke dosis in deze onverluchte ruimte. - Geen werkruimte …
Infosessie veiligheid voor technische partners
13
2) Vergiftiging door zwavelwaterstof Risico’s elimineren • Robottechnieken • • • • •
Herstellingen met dichtingsmoffen Verwijderen van wortelgroei in de leiding Camera inspectie alvorens oplevering Frezen van huisaansluitingen Mogelijk tot diameters 800 – 1200 mm
Infosessie veiligheid voor technische partners
14
7
2) Vergiftiging door zwavelwaterstof Risico’s reduceren • • • • •
Risicovolle activiteiten vermijden / beperken Grondige reiniging (slib verwijderen) Hydraulisch isoleren (geen debiet afvalwater / geen cavitaties) Garantie qua verluchting (min. 2 deksels) Toegankelijkheid voor evacuatie verbeteren
Infosessie veiligheid voor technische partners
15
2) Vergiftiging door zwavelwaterstof Risico’s reduceren • Opblaasbare rioolafsluiter
Infosessie veiligheid voor technische partners
16
8
2) Vergiftiging door zwavelwaterstof Collectieve bescherming • Verdunningsventilatie
Infosessie veiligheid voor technische partners
17
2) Vergiftiging door zwavelwaterstof Collectieve bescherming • Tegenstroomventilatie
Infosessie veiligheid voor technische partners
18
9
2) Vergiftiging door zwavelwaterstof Persoonlijke bescherming (redding)
Driepoot + antival
Zuurstofproducerend zelfredmiddel
Vluchttoestel
+ waterdichte kledij + hoofdbescherming + inentingen OK Gasdetectie O2,H2S,LEL,(CO) Infosessie veiligheid voor technische partners
19
2) Vergiftiging door zwavelwaterstof Instructies en opleiding
• Opgeleide en periodiek getrainde eigen medewerkers
Of
• Beroepsduiker?
Als brochure via www.aquafin.be
Infosessie veiligheid voor technische partners
20
10
2) Vergiftiging door zwavelwaterstof Instructies en opleiding
• FOD
http://www.meta.fgov.be/WorkArea/ showcontent.aspx?id=6632
Infosessie veiligheid voor technische partners
21
2) Vergiftiging door zwavelwaterstof Instructies en opleiding
• PVI
http://www.provant.be/publicaties/le ren/vormingscentra/provinciaal_veil ighe/didactisch_materiaal/brochure s/handleiding_besloten_ruimten.jsp ?referer=tcm:7-9678-64
Infosessie veiligheid voor technische partners
22
11
Aantasting door zwavelwaterstof Deksel, schacht, klimijzers Praktische tip : • Aangetaste klimhaken verwijderen • Of steeds met valbeveiliging
23
Infosessie veiligheid voor technische partners
3) Biologische agentia Definitie: • Micro-organisme: • Virussen • Bacteriën • Schimmels
• Endoparasieten:
Ziekte
Allergie
Infectie
• Wormen • Protozoa
Infosessie veiligheid voor technische partners
24
12
3) Biologische agentia Hoe kan je besmet raken? • Fysisch (lichamelijk) contact • Ziektekiemen dringen lichaam binnen via : • • • •
Slijmvliezen van ogen, neus of mond Mond Huid Ademhaling
• Kans op besmetting afhankelijk van : • Persoonlijke weerstand • ‘soort’ biologisch agens (infectiedosis)
Infosessie veiligheid voor technische partners
25
3) Biologische agentia Overlevingskansen afhankelijk van: • Temperatuur • Vochtgehalte • Zuurtegraad
Ziekteverschijnselen • meestal griepachtige symptomen • aandacht voor zwangere vrouwen • melding aan huisarts (contact met afvalwater)
Enkele voorbeelden van biologische agentia • Virussen : Hepatitus A, Rotavirus • Bacteriën : Salmonella, Legionella, Endotoxine G (Tetanus) • Protozoa : Naegleria fowleri (Hersenvliesontsteking) Infosessie veiligheid voor technische partners
26
13
3) Biologische agentia Preventiemaatregelen • • • •
Preventiehiërarchie (voorkomen is betere dan genezen) Ontwerp (collectieve beschermingsmaatregelen) Aantal blootgestelden beperken Persoonlijke beschermingsmiddelen • Waterdichte kleding, handschoenen, bril, masker
• Hygiëne • • • • •
Handen wassen met WATER EN ZEEP NIET roken en eten op de werkplaats Scheiden van propere en vuile kledij Onderhoud van douches Afspraken in het gebruik van refter
Infosessie veiligheid voor technische partners
27
3) Biologische agentia Wondverzorging (ROB-principe) • R : Reinigen met water en zeep • O : Grondig ontsmetten • B : Beschermen met verband, waterdichte pleister, … • Raadpleging van arts (contact met afvalwater)
Medische opvolging • • • • •
Indienstname Jaarlijks medisch onderzoek Medisch advies op verzoek van de werknemer Vaccinaties : tetanus, hepatitis A Zwangeren : blootstelling vermijden, vroegtijdig melden
Infosessie veiligheid voor technische partners
28
14
3) Biologische agentia Website Aquafin + e-learning cd-rom
29
Infosessie veiligheid voor technische partners
4) Ergonomie Scharnierdeksellifter
Openen
Pensbaar
Sluiten
Infosessie veiligheid voor technische partners
30
15
II) WERFVEILIGHEID Collectieve beschermingsmaatregelen
Infosessie veiligheid voor technische partners
31
II) WERFVEILIGHEID Signalisatie
Infosessie veiligheid voor technische partners
32
16
II) WERFVEILIGHEID Veilig afstempelen van kranen
Risicoanalyse en eventuele plaatproef
Infosessie veiligheid voor technische partners
33
II) WERFVEILIGHEID Herken gevaarlijke praktijken
Infosessie veiligheid voor technische partners
34
17
II) WERFVEILIGHEID Beveiligingsmaatregelen
• Op de werf (Suprotek - Rebarr) • In het straatbeeld Infosessie veiligheid voor technische partners
35
II) WERFVEILIGHEID E-learning
Infosessie veiligheid voor technische partners
36
18
II) WERFVEILIGHEID Orde en netheid
Infosessie veiligheid voor technische partners
37
19