Informatiebulletin LO-RC October 2008 Jaargang 1, Nummer 5

presenteren (zie elders meer informatie over het Lean Seminar). Bedrijven die geinteresseert zijn in ‘een spiegel’ m.b.t. hun leanactiviteiten, kunnen contact opnemen met Ingrid ten Have. Er is nog behoefte aan een aantal bedrijven voor de casestudies. Het LO-RC heeft een interne afstudeerder, Robert Klein, aangetrokken om te onderzoeken hoe verschillende bedrijven hun Lean-verbeterprojecten hebben georganiseerd. Er lijkt een behoorlijke variëteit te zijn. Het is interessant om deze verschillende manieren naast elkaar te zetten en te kijken wat belangrijke succesfactoren zijn. Het onderzoek wordt begeleid door Dr. Ben Emans en Dr.Ir. Ingrid ten Have ([email protected]). Bedrijven met interesse om één van hun verbeterprojecten onder de loupe te nemen, kunnen contact opnemen van Ingrid ten Have. Veel bedrijven komen er niet toe om hun eigen verbeterprojecten organisatorisch te evalueren. Hierbij wordt een mogelijkheid aangeboden om het te laten doen.

Informatiebulletin LO-RC October 2008 Jaargang 1, Nummer 5

INHOUD:

Ontwikkeling van het LO-RC Adviesopdrachtjes in het kader van een vak Driedaagse workshop LO-RC (5-7 nov.) Fotoverslag van de driedaagse workshop van 25-27 Augustus Haal Lean Operations Talent in huis Lean Manufacturing Round Table (10 oct) Adviesvaardigheden van studenten Technologiemanagement

1 2 3 4 5 6 6

Ontwikkeling van het LO-RC

Het LO-RC ontwikkelt zich gestaag. Afgelopen maand heeft het LO-RC twee nieuwe partners gekregen: Meijer Plaatbewerking te St.Jacobiparochie en Weir Minerals te Venlo. Twee prachtige bedrijven die volop bezig zijn met Lean implementaties. Verbeterplannen van deze bedrijven sluiten perfect aan bij de onderzoeksexpertise binnen het LO-RC. Ideale plekken voor afstudeerders. Het aantal afstudeerders dat zich aanmeldt bij het LO-RC neemt toe. Lean Operations is een mooi gebied om op af te studeren bij de verschillende opleidingen (i.e. Technologie Management, Technische Bedrijfskunde, Changemanagement, etc). Afstudeerders die bij het LO-RC afstuderen moeten de driedaagse Lean Operations Workshop volgen. Om aan de vraag te voldoen, zijn/worden dit jaar vier van deze workshops gehouden, zie elders in dit bulletin. Dr.Ir. Ingrid ten Have is aangetrokken door de NOM en het LO-RC voor het uitvoeren van een onderzoek naar de mate waarin bedrijven lean hebben geïmplementeerd en de mate waarin voorwaarden bij bedrijven aanwezig zijn om hierin een ontwikkeling door te maken. Dit onderzoek is nu in volle gang. Eerst worden een aantal casestudies gedaan waarin een vragenlijst gevalideerd wordt. Vervolgens zal een ruimer survey-onderzoek uitgevoerd worden. Het is de bedoeling om het onderzoek op het Lean Seminar van 4 februari 2009 te

Het Lean Operations Research Center is het onderzoekscentrum van de Faculteit Economie en Bedrijfskunde van de Rijksuniversiteit Groningen voor de ..bestudering en ontwikkeling van lean practices and lean technieken. Het centrum wil een schakel zijn tussen wetenschap en praktijk. Organisaties kunnen partner/lid worden van het Lean Operations Research Center. Een bedrijfsbrochure kan opgevraagd worden bij [email protected]. Ook staat informatie op de website van het centrum, zie: www.rug.nl/feb/lo-rc. Het LO-RC bulletin is gratis (per e-mail) beschikbaar voor degene die email gegevens doorgeeft aan [email protected] Per 1 januari komt Dr. Rahul Caprihan, uit India, om zijn sabbatical bij het LO-RC uit te voeren. Zijn expertise is op het gebied van Shop Floor Control (d.i. manier van aansturing op de werkvloer). Hierbij kijkt hij vooral naar het effect van ‘information delays’. Het is zijn ondezoekservaring dat er vaak een

1

Adviesopdrachten in het kader van het vak Technology Business Plan (nov-febr. 2008)

behoorlijke gap zitten tussen het moment waarop data beschikbaar kan komen en het moment waarop de data daadwerkelijk gebruikt wordt. Dit kan zeer ten koste gaan van de performance van productieafdelingen. Het is de bedoeling om het onderzoek van Dr. Caprihan te ondersteunen middels Integratieprojecten van Technische Bedrijfskunde studenten. Deze integratieprojecten moeten in 10 weken (full time) uitgevoerd worden. Gedachte is dat studenten bij bedrijven de manier van Shop Floor Control in kaart brengen, gaan onderzoeken waar ‘information delays’ aanwezig zijn en wat het effect ervan is. Vervolgens kunnen ze aanbevelingen doen. Bedrijven met interesse kunnen contact opnemen van Prof. Dr.Ir. J. Slomp, [email protected] . Vanuit bedrijven en dienstenorganisaties komen ook steeds meer vragen naar cursussen. Zo zal vanuit het LO-RC een ‘Lean Management Cursus’ gegeven worden aan werknemers binnen de gemeentes Zwolle, Deventer en Almelo. Tijdens deze cursus worden concrete projecten als casussen genomen worden. De cursus wordt verzorgd door O. van Elk, dr. D.J. Schaap en prof. dr.ir. J. Slomp. Naast deze cursus zijn er gesprekken met diverse partijen over het opzetten van opleidingsprogrammas. Hier zal in de komende nieuwsbrieven wel meer informatie over gegeven worden. Binnen het LO-RC vindt divers gespecialiseerd onderzoek plaats. Hierbij ontstaan af en toe mooie producten die ingezet kunnen worden in praktijkopdrachten. Zo is er door de studentassistenten Hans van Roest en Wouter van der Meij afgelopen maanden gewerkt aan de ontwikkeling van een ‘takttijd game voor low-volume-high-variety’ omgevingen. Het is de bedoeling dat deelnemers tijdens het uitvoeren van deze game zich bewust zijn van de mogelijkheden en voordelen van een strakke tijdsturing binnen low-volume-high-variety omgevingen. Het game is binnenkort gereed voor proefdraaien. Het is de bedoeling om de game later in een onderzoekscontext te gebruiken. Uiteraard is de game ook geschikt voor opleidingsprogramma’s van het LO-RC...

De mastercursus ‘Technology Business Plan’ is een integratievak aan het eind van de opleiding Technologiemanagement. Studenten worden in het integratievak uitgedaagd om hun kennis op het gebied van (i) product- en (ii) procesinnovatie, (iii) accounting, (iv) organisatie, en (v) strategie te gebruiken in oefenopdrachten, workshops en een praktijkopdracht. De praktijkopdacht betreft een kort adviesproject voor een bedrijf dat door steeds twee studenten worden uitgevoerd. Studenten moeten zich opstellen als adviseurs Zie pag. 6 voor de vaardigheden die ze moeten tonen. Participatie van bedrijven is kostenloos. In de afgelopen jaren hebben studentengroepjes verschillende soorten opdrachten gedaan. Voorbeelden: ‘wat zijn sterke/zwakke punten in onze productarchitectuur?’, ‘hoe sustainable in ons product (cradle-to-cradle)’, ‘hoe om te gaan met een mix van standaard en specifieke producten’, ‘wat zijn de sterke en zwakke punten in een recent productverbetertraject geweest, hoe zou je het moeten structureren’, ‘maak een businessplan voor een nieuw concept wat we hebben’, etc. De studentengroepen hebben een beperkte tijd (60 uur per persoon) beschikbaar voor de opdracht. Ze worden gedwongen om efficient en effectief te werken. In de periode van november tot en met januari bezoeken ze het bedrijf drie maal. In het eerste bezoek praten ze met een manager/medewerker die het product en het bedrijf erg goed kent. Er zullen vragen gesteld worden over het bedrijf (organisatie, producten, markten, processen) en het/een product, of een deel van een product, dat het bedrijf maakt. In het tweede bezoek praat de studentengroep met b.v. mensen van marketing, productie, inkoop, planning, productontwikkeling en/of supply chain management, afhankelijk van de adviesopdracht. In het derde bedrijfsbezoek geven de studenten een presentatie aan mensen in het bedrijf. De totale tijdsinvestering voor een bedrijf wordt geschat op zo’n 10 uur, verdeeld over 1 of meer mensen. Het vak wordt nu voor het vierde jaar gegeven. Bedrijven zijn o.h.a. zeer positief over de adviesopdrachten. Dit blijkt b.v. uit het

2

feit dat de meeste bedrijven al meerdere jaren participeren in het vak. Met de rapportages van de studentengroepen zal vertrouwelijk omgegaan worden. Indien bedrijven geinteresseerd zijn in een adviesopdracht uitgevoerd door studenten, dan s.v.p. contact opnemen met [email protected] . Er zijn voor bedrijven, naast hun tijdsbesteding, geen extra kosten verbonden aan de adviesprojecten. Indien gewenst, kunnen over vertrouwelijkheid nadere afspraken gemaakt worden.

13.30 – 17.00

Donderdag, 6 November 2008

Driedaagse Lean Operations Workshop, 5-7 November 2008

13.30 – 17.00

Een belangrijke activiteit binnen het Lean Operations Research Center is de driedaagse workshop. De workshop is bedoeld voor (1) managers uit het bedrijfsleven en (2) studenten die binnen afzienbare tijd willen beginnen met een afstudeeropdracht op het gebied van Lean Operations. De workshop wordt in November voor de vierde keer dit jaar gehouden. De workshop is de afgelopen keren door deelnemers zeer goed gewaardeerd (gemiddelde een 8). Ook vanuit het bedrijfsleven is toenemende interesse voor de workshop. De mix aan deelnemers wordt zowel door bedrijfsmensen als door studenten zeer op prijs gesteld. De workshop is met name geschikt voor managers die nauw betrokken zijn bij operationele verbeterprojecten. kosten van de workshop bedragen 800 Euro p.p. Voor partners/leden van het LO-RC is de workshop gratis (2 personen per bedrijf). Ook voor studenten die via het LO-RC willen afstuderen is de workshop gratis.

Vrijdag, 7 November 2008

tijd 9.00 – 12.30

9.00 – 12.30

13.30 – 16.00 16.00 – 17.30

In de workshop wordt geoefend met kernelementen van Lean Operations. Aan de orde komen de Lean? filosofie, manufacturing strategie, lean productieontwerp en lean planning en besturing. Ook is er aandacht voor verandermanagement. De workshop wordt verzorgd door docenten met een ruime ervaring op het gebied van Lean Manufacturing. Deelnemers aan de driedaagse Lean Operations Workshop ontvangen na afloop een bewijs van deelname. Indien u verder nog vragen heeft over de workshop, dan kunt u contact opnemen met Prof. Dr. Ir. J.Slomp, tel. 050-3637086. Aanmelding voor de driedaagse workshop kan door een e-mail te sturen naar [email protected]

Programma Driedaagse Lean Operations Workshop, 5-7 november 2008 Dag Woensdag, 5 November 2008

9.00 12.30

Een Praktijkcasus: het Ontwerpen van een Assemblagelijn. Uit te voeren door participanten workshop Door Ir. J.Postma, bedrijfsmanager TOMIN Value Stream Mapping. In dit deel staat de techniek van Value Stream Mapping centraal. Er wordt a.d.h.v. een praktijksituatie geoefend met met deze techniek. Door Dr.Ir. I. ten Have MBA, Consultant + deeltijd docent RUG Pull Besturing. Hier gaat het om het aanleren van creativiteit m.b.t. het realiseren van pull besturing. Hierbij wordt het POLCA game gespeeld. Door Dr. J. Riezebos, RUG Changemanagement. Hoe wordt een verbeterproject systematisch opgezet? Door dhr. O. van Elk, Lean manager Nefit Presentatie van Lean Onderzoek in de Praktijk Door Prof.Dr.Ir. J.Slomp en andere onderzoekers LO-RC Afsluiting + borrel

Activiteit Lean Filosofie, Lean Principes en Dilemma's. In dit gedeelte komt naar voren wat Lean betekent en welke dilemma' s bedrijven tegenkomen als ze willen werken aan het Lean maken van hun operations. Door dhr. O. van Elk, Lean manager Nefit

3

Lean operations Workshop

(25-27 augustus 2008) Een foto-impressie van een participant

De polca game. Nabootsen van een bedrijf en een slimme productiebesturing toepassen.

Onno van Elk: De energieke lean agent.

Weer even in de collegebanken en… goed opletten!

Iedereen zegt de VSM te kennen, maar zet hem maar eens op deze brown paper. Dan ontstaat er veel discussie en zie je pas hoe het echt zit.

Jelle Postma: Een workshop, dus we gaan dingen bouwen…Denk wel om de menselijke maat bij het vaststellen van de mogelijke productiviteit van werknemers

Jannes Slomp: Een mooi Toyota voorbeeld mag natuurlijk niet ontbreken! En dan naar de Nederlandse praktijk……

Tot slot: de borrel! Die hoeft natuurlijk niet lean!

Hoe lean is deze lunch? Voor de broodjes croquet is geen ‘pull’ gebruikt!

4

Haal Lean Operations talent in huis

actuele theorieën en inzichten op dit gebied binnen de praktijk van de organisatie toepassen. Hiermee kan LO-RC voldoen aan de doelstelling om wetenschap en praktijk dichterbij elkaar te brengen. Vanuit de opleiding wordt bepaald welke studenten kunnen deelnemen aan het Talentproject.

Het Lean Operations Research Center is een samenwerking aangegaan met het Talentproject. In het talentproject is specifiek aandacht voor de ontwikkeling van managerial skills van de talentvolle afstudeerder. Het Talentproject heeft Hierdoor kunnen we talentvolle studenten op het gebied van Lean Operations aanbieden aan bedrijven voor het uitvoeren van een onderzoek.

Meerwaarde Een student die binnen het Talentproject afstudeert ontvangt intensieve begeleiding van zowel het bedrijf, de universiteit als het Talentproject. Een Talentprojectstudent heeft 6 maanden de tijd voor het uitvoeren van het onderzoek in plaats van de 4 maanden die een reguliere student (studierichting Technologiemanagement of Bedrijfskunde) heeft. Hierdoor kan deze student een uitgebreider resultaat opleveren en betrokken worden bij het totaal project, bestaande uit diagnose, analyse, herontwerp en implementatie.

Talentproject In het Talentproject worden talentvolle studenten gekoppeld aan experts uit het bedrijfsleven. Hierbij wordt gebruik gemaakt van de meester-gezelrelatie. De student volgt als gezel de expert tijdens zijn/haar dagelijkse werkzaamheden. Hierdoor kan de gezel de kennis en vaardigheden van de meester in de praktijk zien en proberen dit (deels) over te nemen. Daarnaast hebben meester en gezel frequent overlegmomenten, waardoor er een intensieve band tussen beiden ontstaat. De gezel gaat gedurende deze periode werken aan een vraagstuk dat leeft binnen de organisatie door middel van wetenschappelijk onderzoek. Door de nauwe samenwerking tussen meester en gezel levert een onderzoek binnen het Talentproject vaak verrassende en innovatieve resultaten op. Het Talentproject wordt uitgevoerd door Q-modus BV en heeft in de afgelopen 5 jaar al 60 succesvolle projecten opgeleverd.

Deelname Aan deelname aan het Talentproject zijn voor het deelnemende bedrijf kosten verbonden. Deze kosten komen voort uit de matching van de meester en gezel, expertise aangaande kennisuitwisseling door middel van de meester-gezelrelatie en de begeleiding gedurende het traject. De deelnamekosten bedragen voor partners van LO-RC € 2000,(exclusief btw en stagevergoeding gedurende de stageperiode). Voor niet-partners bedragen de kosten € 3000,Wanneer bedrijven/organisaties geinteresseerd zijn in een Talentprojectstudent en een interessant vraagstuk hebben op het gebied van Lean Operations, dan kunnen ze contact opnemen met prof. dr.ir. J. Slomp ([email protected]) van LO-RC. Hij bekijkt samen met de organisatie of het vraagstuk geschikt is voor een afstudeerproject.en een talentproject.

Persoonlijke ontwikkeling In het traject is voor de student ook een assessment opgenomen. De resultaten van het assessment worden door een externe adviseur met de meester en gezel besproken, zodat hier gedurende het traject aan kan worden gewerkt. Door deze sturing kan de student zich sneller ontwikkelen dan normaliter het geval is tijdens een afstudeerproject. De student bevindt zich in de laatste fase van de studie en kan na het afronden van het onderzoek mogelijk ook bij het bedrijf van de meester in dienst treden.

Studenten die geïnteresseerd zijn in het talentproject, kunnen hun CV en cijferlijst sturen naar prof. dr.ir. J. Slomp ([email protected])

Lean Operations vraagstuk Door de samenwerking tussen LO-RC en het Talentproject kan een talentvolle student binnen een organisatie werken aan een Lean Operations vraagstuk. De student kan de meest

Vanuit het LO-RC zullen geschikte opdrachten en studenten voorgedragen worden bij het Talentproject. Het Talentproject zorgt voor verdere structurering van het project.

5

Lean Manufacturing Round Table, Vrijdag, 10 oktober 2008

16.45 – 17.00 17.00

Congrescentrum De Reehorst te Ede Bennekomseweg 24, 6717 LM Ede Route per auto:A12 afrit 24: Ede/Wageningen, volg Ede en vervolgens ANWB-borden “De Reehorst”, aanmelding bij [email protected]

Borrel

Adviesvaardigheden van studenten Technologiemanagement

Hieronder staan beoordelingsaspecten m.b.t. de adviesvaardigheden die studenten moeten laten zien tijdens hun adviesopdrachten binnen het vak Technology Business Plan (zie pag. 3 van deze nieuwsbrief). De lijst kan ook door bedrijven gebruikt worden voor beoordeling adviseurs die het bedrijf binnen komen.

Het Lean Manufacturing Netwerk (LMN, zie www.manufacturing.nl) organiseert haar tweede Round Table dit jaar. In de Round Table komen praktijkvoorbeelden van Lean Management aan de orde en is er de gelegenheid om in groepen managers de eigen problematiek naar voren te brengen. De Round Tables worden o.h.a. zeer gewaardeerd door delenemers en zijn een ontmoetingsplaats voor ‘verbeteraars’. Met het LMN is afgesproken dat partner-bedrijven van het LO-RC gratis lid kunnen worden van het LMN. Het lidmaatschap voor niet-LO-RC parners is 350 Euro per jaar. Het LMN organiseert o.a. twee maal per jaar een round table Partners van het LO-RC kunnen dus zonder kosten, deelnemen aan de round tables. Bij aanmelding, s.v.p. partnerschap vermelden.

Voorbereiding: 1: de studenten hadden tevoren reeds enige kennis van het bedrijf (b.v. internet). 2: de studenten konden goed overbrengen waar hun project over ging. 3: de studenten hebben duidelijk gecommuniceerd over de planning van hun onderzoek (met wie ze waarom wilden praten, tijdsplanning, terugkoppelmomenten, e.d.) 4. de studenten hebben zich correct gepresenteerd De kernfase: 1: de studenten hebben het gesprek goed ingeleid 2: de studenten gaven het doel van het gesprek aan 3: ze stelden adequate vragen 4: ze wisten het gesprek goed te structureren 5: ze luisterden goed 6: ze vroegen goed door op belangrijke zaken 7: ze vatten af en toe samen 8: ze hebben het gesprek op een correcte wijze afgerond 9:de studenten maakten een geinteresseerde indruk Afronding / beslissingsfase: 1: de studenten hebben een goeie presentatie gegeven 2: de studenten kwamen professioneeel over 3: de resultaten en conclusies waren/zijn nuttig 4: de studenten konden goed omgaan met vragen/opmerkingen/kritiek 5: het rapport van de studenten was goed en nuttig

Programma vrijdag 10 october 2008 12.00 – Ontvangst en Lunchbuffet 13.00 13.00 – Opening en mededelingen 13.15 dr.ir. W. (Warse) Klingenberg – Lean Manufacturing Netwerk 13.15 – Productieverbetering bij Eaton 14.00 Electrical H. (Han) Busschers, Eaton Electrical General Services 14.00 – Projecten, productie en integrale 14.45 visie bij VanderLande Industries dr. ir. G. (Gert) Bossink, Director R&D, VanderLande Industries 14.45 – Asset management en 15.00 Informatiemanagement- introductie

15.00 – 15.30 15.30 – 16.45

Plenaire terugkoppeling

ir. P. (Paul) Casteleijn (Stork Asset management Solutions) en drs. J. (Jan) Braaksma (Rijksuniversiteit Groningen) Pauze Round Table Bespreking vragen en stellingen

6