Jaargang 2008 nummer 6
Van de voorzitter Het is een goed jaar geweest. Aan het begin van dit nieuwe jaar kijken we altijd even terug naar voorgaand jaar. Om het verleden van Albergen en Harbrinkhoek in het heden te borgen, hebben de leden van de Heemkunde in 2007 een groot aantal historische waardevolle items kunnen toevoegen aan een al indrukwekkende verzameling. En bij ieder voorwerp hoort een verhaal; een registratie van de verbintenis tussen gebruik en locatie. Een in het oog springend voorbeeld is de wijzerplaat van de Waterstaatskerk, welke gesloopt werd in 1955. Spoedig hoopt de kring deze op een zichtlocatie binnen de Marke opnieuw in volle glorie te laten stralen. Veel van die bergen die de vrijwilligers het afgelopen jaar hebben verzet loopt echter minder in het zicht. Zo is een werkgroep in het leven geroepen om het bezit van de kring voor de toekomst makkelijk bereikbaar te maken voor geinteresseerd publiek middels het opzetten van een digitaal archief. Over hoe en wanneer de werkgroep vorderingen zal maken, houden we u op de hoogte middels publicaties en tijdens de te organiseren thema-avonden in het najaar van 2008. Maak verder in uw agenda alvast ruimte vrij om in maart samen met ons het 100-jarig bestaan te vieren van de Boerenleenbank in Albergen, al enige tijd bekend onder de naam Rabobank. De jaarlijkse fietstocht vindt in juni plaats. In juli presenteren we de nieuwe editie van De Oale Maarke. Rest mij u, lezers van De Oale Maarke, mede namens het bestuur u een voorspoedig en hopelijk betrokken 2008 te wensen. Andre Vleerbos Voorzitter Stichting Heemkunde Albergen/Harbrinkhoek
Voorpagina De grote foto Kanaal Almelo-Nordhorn ter hoogte van de Beune sluis De kleine foto Schaatsende meisjes in de jaren veertig: kanaal ter hoogte van de Drostendijk 3
Infoblad Heemkunde Albergen/Harbrinkhoek
Inhoudsopgave
Advertentie uit 1958
Van de voorzitter Drie maanden Noord-Oost polder Opa en siene fiets Fotoalbum Deel 4 Marcelino-groep Albergen Recept voor bokkenpootjestaart Opgespoord 1 Wat gebeurde er in 1958 en 1978 Trouwdag van . . . . Marie, goaj met oet fietsen Wat toen allemaal kon gebeuren Opgespoord 2 Overzicht schenkingen periode 2006 Stichting Heemkunde Albergen/Harbrinkhoek Maak ook uw buurman . . .
4
3 5 9 10 11 17 18 20 30 32 38 39 40 41 42
Jaargang 2008 nummer 6
Drie maanden Noord-Oost polder Uit het oorlogsdagboek van J.H. Demmer 14 december 1944 - 17 maart 1945 Vrijdag 26 Januari Het heeft vannacht hard gevroren met een stevige wind die pal Oost zit. Om 4 uur worden G. Lohuis, B. Haarhuis en F. Bruggeman gewekt, deze maken zich reisvaardig en vertrekken om 5 uur naar Albergen. Om 4 uur worden de eerste posten uitgezet in de buurt van de pont. Zien deze iets verdachts, dan slaan ze alarm en vlucht een ieder met een witte deken de polder in. Van 4 tot 5 uur posten Ophuis en Evers, van 5 tot 6 uur Leemhuis en Oude Lentferink, van 6 tot 7 uur Klaassen en J.H. Demmer en van 7 tot 8 uur Braakhuis en Bouhuis. Er werkt vandaag niemand, ook de dorsmachines staan stil. Om 8 uur vertrekken er weer wat naar huis en om 9 uur gaat de hele kamer 27. Dit gaat zoo door, zoo dat er na de middag, wanneer de verlofpassen te krijgen zijn, nog 8 man is, de rest is op weg naar Albergen. Deze 8 mensen zijn Scholten, Scholte op Reimer, Braakhuis, Evers, Meyer, Bouhuis, Lansink en Demmer. Na de middag gaat Demmer naar het D.K. 2 waar hij de verlofpassen alsmede de loonzakjes in ontvangst neemt. Hierna vertrekt ook de laatste groep. Om 3 uur zijn ze met de pont overgezet en de polder uit en om 3.45 uur zijn ze in Kampen. De weg van Ramspol naar Kampen was zeer goed te berijden, maar van Kampen tot Zwolle was ze zeer slecht. Het was dan ook al na vijven toen we in Zwolle waren. Daar de jongens er bezwaar in hadden om in Zwolle te overnachten, zijn ze doorgereden tot ca. half zeven, daarna werd er uitgekeken naar nachtlogies. Het eerst werd gevraagd bij café “de Mol” aan de weg Zwolle Heino. Hier hadden ze geen plaats voor ons, maar verwezen ons naar boer Muller een paar honderd meter verder. Hier konden ze overnachten. De fietsen werden in de varkensschuur gestald, terwijl ze zelf op de deel in het hooi konden slapen. Het was hier lekker warm. Ook kregen ze van boer Muller een lekkere kan met koffie waar ze het meegenomen brood bij opaten. Hierna werd het nachtleger in orde gebracht, de rozenkrans gebeden en om goed 8 uur ging iedereen slapen. Lansink is de polder uitgekomen zonder polder Ausweis. De politie 5
Infoblad Heemkunde Albergen/Harbrinkhoek
zou dit meebrengen, waar ze het Lansink om 4 uur zouden brengen voor de Sociëteit in Kampen. Hier is door de groep gewacht, maar nooit politie gezien. Zaterdag 27 Januari Om half zeven werd de zaak wakker want toen begon Muller te voeren. Ze hadden goed en warm geslapen. Nadat ze zich gewassen hadden en het eten op was, werd om 8 uur de reis naar Albergen begonnen, die vlot verloopt. Als ze om 9 uur in Raalte zijn, treffen ze Ophuis en G. Haarhuis. Deze laatste heeft de fiets lek, welke bij mensen achter het huis wordt geplakt. Om 9.30 uur knapt Scholte op Reimer de band in Mariënheem, welke bij een boer op de deel wordt geplakt. Het heeft vannacht weer gevroren en licht gesneeuwd, doch de weg is goed en van de wind hebben ze geen last daar deze Zuid West is. Braakhuis heeft gisteren een spijker in de band gereden, maar deze mooi laten zitten, zoodat de band nog dicht is. De fietsen van Haarhuis en Ophuis lopen zeer zwaar, zoodat ze door iedereen om beurten worden bereden. Wanneer om ca. 12 uur Braakhuis de schoenen van de fiets vallen, bij de “Mosterdpot’ tussen Wierden en Almelo, trekt hij de fiets kort om, met als gevolg de spijker uit de band en de fiets lek. Om hier een boerderij te vinden om de fiets te plakken, viel niet mee. De eerste waar ze het probeerden was gevorderd door de Weermacht. Dit was ook het geval met de “Mosterdpot”. Bij de derde komen ze klaar, maar moeten nog wel bij een buurman een fietspomp lenen. In Almelo begon Haarhuis zijn fiets zo zwaar te lopen, dat wanneer men ze aan de hand had, het achterwiel sleepte. De koffer werd er afgenomen en op een andere fiets gepakt. Zo werd om half twee Albergen bereikt. De reparatiekist werd onder dankbetuiging weer bij Lohuis afgegeven. Bij Morshuis werd koffie gedronken waarna ieder naar zijn eigen huis ging. Zondag 28 Januari Het heeft vannacht weer gevroren en er is nog zoo’n 10 cm sneeuw gevallen. Na de Hoogmis is er Poldervergadering bij Haarhuis. Hier werden door Demmer de verlofpassen en de lonen uitgereikt. Er werd besloten dat Demmer en Oude Lentferink Dinsdag weer vertrekken. Vanuit de polder zullen ze bellen hoe de toestand daar is, met het oog op de razzia. Er zal dan gebruik gemaakt worden van de volgende code: “De weg is goed”. Dan is alles veilig. “De weg is slecht”. Het is niet vertrouwd, er moet niemand 6
Jaargang 2008 nummer 6
komen. “De weg is goed voor goede fietsen”. De jongens boven de 30 jaar kunnen komen, de rest niet. Op deze vergadering blijkt dat er nog gebrek is aan 8 fietsbanden. Ook werd nog besloten dat de wagen direct zal meerijden om de bagage mee te nemen. Maandag 29 Januari Ieder viert zijn verlof op zijn eigen manier bij nog steeds vriezend weer. Dinsdag 30 Januari Het heeft hedennacht weer gevroren en om 8 uur begint het te sneeuwen. Als Demmer om 9 uur bij Haarhuis komt is Oude Lentferink daar al. Wij besluiten om vandaag niet te gaan en dat is maar goed ook want het sneeuwt de hele dag en niet zoo zuinig. ‘s Avonds om een uur of 8 wordt het dooi. Woensdag 31 Januari Vandaag behoeven we er niet aan te denken om te gaan, want de wegen zijn niet te berijden. De dooi van gisteravond zet goed door en de sneeuw heeft er best wat langs gehad. Er waait een harde Westen wind. Donderdag 1 Februari Als Demmer om 9 uur bij Haarhuis komt is Oude Lentferink er nog niet. Als Demmer om half tien naar hem toegaat, begint het te regenen, zoodat wij ook vandaag niet gaan. ‘s Avonds om 6 uur is er nog weer vergadering bij Haarhuis. Al de jongens zijn aanwezig en er wordt besloten dat Demmer en Oude Lentferink morgen zullen vertrekken. De rest vertrekt Maandag en dan zal ook de wagen gaan. De fietsbanden kunnen Zaterdagmorgen bij Assink gehaald worden. Vrijdag 2 Februari Het weer is dooi, maar goed met een harde Westen wind. Als Demmer om 9 uur bij Haarhuis komt, zit Oude Lentferink daar reeds bij de kachel. Bernard Herberink zal met ons meefietsen tot Nijverdal. Het is kwart over negen als wij vertrekken. De bedoeling is om in Zwolle op het Bureau van de P.V.C. even te bellen naar Kampen, over de toestand in de polder en daarna terug te bellen naar Assink. Tot Wierden nogal last van de wind. Daarna gaat het wat beter. Tussen Raalte en Zwolle krijgen ze er zelfs gemak van. Om goed 12 uur zijn ze reeds in Heino 7
Infoblad Heemkunde Albergen/Harbrinkhoek
waar koffie gedronken wordt en brood gegeten. Na het oponthoud van een goed kwartier gaat het weer verder in de richting Zwolle waar ze goed half twee aankomen. Hier gaan ze eerst op familiebezoek aan de Melkmarkt waar ze ook nog wat brieven afgeven. Om half drie gaan ze naar het Bureau van de P.V.C. om Kampen te bellen. Dit blijkt niet mogelijk te zijn, zelfs met een ijl gesprek duurt het nog een dag voor men aansluiting heeft. Ook kan men Albergen telefonisch niet meer bereiken. Hierop gaan ze terug naar de fam. waar Demmer een brief schrijft aan Assink in de hoop dat het nog op tijd in Albergen aankomt. Om kwart over drie wordt de reis naar Ramspol voorgezet. Tussen Zwolle en Kampen is het zwaar trappen vanwege de wind. Van Kampen naar de polder staat hij weer gunstiger. Wanneer ze Kampen uit zijn, staan er bordjes aan de weg met de mededeling dat de brug op de Ramspol voor alle verkeer gestremd is. Maar spoedig bleek dat dit niet geld voor fietsen. Om 5 uur zijn ze op de pont en blij dat ze weer in de polder zijn. In de polder is alles bij het oude. Demmer kreeg als leider van de kampsbeheerder door de benen omdat de kamers zoo smerig waren achtergelaten. Oude Lentferink slaapt deze nacht op kamer 23. Zaterdag 3 Februari Vanmorgen gaan ze weer aan het gewone werk, dat in de polder ook de meeste week heeft stilgelegen. Het weer is stukken mooier dan gisteren en er vliegen veel “Tommy’s”. Oude Lentferink gaat weer verhuizen naar kamer 27. Na de middag moet Demmer voor een bespreking naar boer Haverkamp. Hier wordt gepraat over de aankoop van drachtige varkens uit Twente. Deze baan was voor G. Lohuis bestemd, maar aangezien dat deze niet terugkomt, hadden ze graag dat Demmer naar Twente terugging om 2 of 4 van deze varkens te kopen. Haverkamp en Demmer gaan nog naar de Technisch Opzichter Muller, doch deze is niet thuis. Hierna wordt besloten dat deze zaak Maandagmorgen om 9 uur op het D.K. 2 nader geregeld zal worden. ‘s Avonds is er aan de Zuid Oostelijke hemel een groot vuurwerk te zien. Zondag 4 Februari Om half negen gaan we naar Ensterkerke. Geesteren dat ook met verlof is geweest, is gisteren terug gekomen. Ook de auto uit Geesteren met een gasgenerator is gisteren aangekomen. 8
Jaargang 2008 nummer 6
Wanneer wij om 8 uur de deur uitgaan, regent het een weinig uit Zuidelijke richting. Na de kerk gaan we even mee met meester Vincken en drinken hier een kop koffie. Wanneer ze uit Ems II vertrekken, regent het hard en de wind is gezakt naar het Westen. Als ze terug zijn op Ramspol zijn ze doornat en zitten de rest van de morgen voor de kachel om weer droog te worden. Na de middag klaart het weer wat op. Men praat nu van razzia in Kampen, maar na informatie bij enkele vertrouwde adressen bleek dit niet waar te zijn, er was alleen een zeer strenge controle.
Wordt vervolgd
Opa en siene fiets Opa wol nog eimn op pad De keender warn nog lang nig zat. He nam de fiets bie´n kop En beun de taske dr’agterop. Nog me net was he vot of ze reupen halt Hier met de fiets of ´t knalt. Zonder fiets kwam opa weer in hoes En iedereen was bang van ´t geroezemoes. Opa zeer ik loat ter nig bie zittn, want Ik goa noar ´n Ortskommedant. Sanderdaags gung opa noar ´t Stadhoes En vreug noar ´n kommedant pardoes. Dee goeie man begreep opa nig En he zeer: fiets, fiets, was fiets Ach - so - ja - das Fahrrad. Woarop opa zeer: Ne nig dat veurrad, de hele fiets hebt ze metnommen.
Fr. le Kreb uit Ezelsoren 9
Advertentie uit 1958
Infoblad Heemkunde Albergen/Harbrinkhoek
Fotoalbum
Advertentie
Heeft u ook zulke leuke foto’s gemaakt met Kerst, Oud & Nieuw? Stuur ze per e-mail naar de stichting Heemkunde Albergen/Harbrinkhoek! Ter gelegenheid van het 35-jarig jubileum van de Heemkunde in 2009 wordt de inwoners van Albergen-Harbrinkhoek een prachtig fotoboek aangeboden. Foto’s die van 1 mei 2007 tot en met 1 mei 2009 gemaakt kunnen worden door u!. Help mee en maak zoveel mogelijk digitale foto’s met een digitale camera of telefoon van uw huis, straat, wijk, voordeur, personen, feesten, kerk, natuur, omgeving, carnaval, sport, familieportretten, kameraden- en meidengroepen en wat u maar wilt. Als het maar te maken heeft met Albergen of Harbrinkhoek. Stuur uw foto’s in naar
[email protected] en vermeldt daarbij uw naam, adres en woonplaats. Geef ook aan waar de foto gemaakt is, wie of wat er op staat. Uw naam en verdere gegevens zullen dan in het boek worden vermeld bij de foto. Voor meer info kunt u mailen naar
[email protected] of bel 0546-873252. Stuurt u de foto’s a.u.b. in een zo hoog mogelijke resolutie, dus niet verkleind. Help mee en stuur uw foto’s in voor een onvergetelijk tijdsdocument van onze mooie en bruisende dorpen Albergen en Harbrinkhoek.
10
Jaargang 2008 nummer 6
Deel 4 Marcelino-groep Albergen Logboek vanaf 1958 Marcelino-groep Albergen, gekregen van Lidy Steimeyer-Maathuis. Een schenking aan Heemkunde Albergen/Harbrinkhoek. Dit is tevens het laatste deel van het logboek. We mogen of kunnen eenvoudig niet stil blijven staan, al zullen we kapelaan Ankoné ook nooit meer vergeten! Ondertussen hadden we alweer een nieuwe kapelaan gekregen in de persoon van kapelaan Pannekoek uit Vaassen. Voor hem zou ‘t moeilijk worden als opvolger van kapelaan Ankoné. Maar achteraf is dat voor ons nog wel meegevallen, hoe ‘t hem zelf vergaan is weten we natuurlijk niet. Want ons, kent ons! Het twentse volk gaat nog zo maar niet met iedereen in zee, al is het dan ook een priester. Ze zijn en blijven van natuur achterdochtig. Maar toch had de bisschop het wel goed bekeken. Om zo’n man waren we hier in Albergen ook net verlegen. De kapelaan ging zo hier en daar eens poolshoogte nemen. Vooral de gidsenleidsters konden hem zeer goed inlichten hoe het er in Albergen voorstond met de jeugdbeweging. Hij was hier dan ook nog maar een paar dagen toen het al als een lopend vuurtje door Albergen ging. “De kapelaan wil verkenners gaan oprichten!!” Het zal hem in ‘t begin wel veel hoofdbrekens hebben gekost hoe hij ‘t een en ander moest aanpakken. Eerst moest hij de pastoor overtuigen van ‘t nut van een mannelijke jeugdbeweging. Dat zal nog wel niet zo heel gemakkelijk gegaan zijn. Maar ‘t wonder geschiede, de pastoor stemde toe. Maar wat nu, waar moest hij met de jongens naar toe? En waar haalde hij de leiders van daan? Maar ook hier vond de energieke Aalmoezenier een oplossing voor. Hij stak zo hier en daar eens even zijn “voelhorens” uit, en al spoedig had hij een stel candidaten te pakken. De allereersten waren Markslag, Henny Rekers, Jan Elferink en Hendrik Rikhof. Zij bezochten verschillende malen de troepavonden van de Minzyntiegroep van de St. Jozefparochie in Almelo. Een paar weken later kwamen hierbij Bernard Morshuis en Herman Rikhof. Henny Rekers en Markslag vielen al heel spoedig af. Maar hiervoor kregen we in de plaats de tegenwoordige vaandrig Henny Meijer. Hiervoor hebben we wel een zeer goede ruil gedaan. Het kwam ons in ‘t begin wel een beetje vreemd voor op die eerste 11
Infoblad Heemkunde Albergen/Harbrinkhoek
troepavonden in Almelo. Nou ik heb heel vaak bij me zelf gedacht, als dat nu verkennen is, dan kan ‘t niet veel zijn. Maar achteraf is dat nog al hard meegevallen. Ondertussen was onze Aalmoezenier druk bezig om een onderdak te vinden voor onze nieuwe verkennersgroep. Hij heeft dit op zeer voorbeeldige wijze gedaan. Zijn oog viel op de Molen in Fleringen. Hij vroeg zo hier en daar eens inlichtingen, wie de eigenaar van de molen was en zo meer. Maar hij kwam er achter! De eigenaar van de molen was de gemeente. Hij ging eens een bezoek afsteken bij wethouder Lohuis en bij de burgemeester. En hij kreeg ‘t voor elkaar! Maar er moest nog heel wat aan de molen gebeuren. Alles zag er even haveloos als smerig uit. Er moest een nieuwe zolder inkomen, want alle planken waren verrot en vermolmd. maar hoe kreeg hij dat voor elkaar? Toen ging hij eens praten met de voorzitter van de K.A.B. Deze beloofde hem dat hij zou zorgen dat deze kwestie zou besproken worden in het bestuursvergadering van de afdeling Bouwvak. Toen was ‘t heel gauw voor elkaar. Deze heren zeiden hun medewerking toe en al heel gauw werd met de restauratie begonnen. Maar waar haalde hij ‘t geld vandaan? Maar ook daar vond hij een oplossing voor. Er werd een vergadering belegd van gidsenleidsters en toekomstige verkennerleiders. Er werd besloten om iedere maand een Zondag te collecteren voor de kerk om de onkosten van de molen te betalen en de rest te bestemmen voor de bouw van een blokhut voor de gidsen. Ondertussen waren vier van de vijf leiders in Almelo druk bezig om een cursus te volgen voor verkennersleider. Bernard Morshuis moest wegens drukke werkzaamheden verstek laten gaan. Dat was zeer jammer voor hem, maar nog minder prettig voor ons, daar we nu altijd nog zonder een geïnstalleerde groepsleider zitten. De cursus duurde drie weekends. Februari 1958. Alles was tot zover in kannen en kruiken. De vier leiders volbrachten met succes
12
Jaargang 2008 nummer 6
de leiderscursus. Het laatste weekend van de cursus gingen we op bivak. Nou dat was voor verschillenden van ons iets nieuws. Degenen die in militaire dienst waren geweest hadden dat wel vaker meegemaakt, maar nog nooit in verkennerssteil. We gingen die Zaterdagmiddag gezakt en gepakt te voet naar Almelo. De samenkomst was bij ‘t troeplokaal “De Lelie” van de Mynzintygroep. Vandaar ging ‘t weer te voet naar Albergen, waar we zouden overnachten op de deel bij J. Demmer. (Weversboer) Onderweg moesten we nog aantekeningen maken van verschillende in ‘t oog vallende dingen. Maar hier zal ik maar niet meer van vertellen. We kenden namelijk de weg op ons duimpje en ‘s avonds toen er door een van de leden van de patrouille verslag moest worden uitgebracht werd er dan ook heel hard aan de bekende duim “gezogen”. Samen met Henny Meijer was ik ingedeeld bij de patrouille van de Adelaars met twee leiders uit Bornerbroek en twee uit Tubbergen. De laatsten waren al verschillende jaren bij de verkenners geweest. Die avond was er een provisorisch kampvuur. Ook onze aalmoezenier was aanwezig. Het werd met recht een geslaagde avond vooral door de mededeling van Jan Elferink met z’n “draaimolen”. Dat ding deed ‘t goed, maar verspreide een ontzettende koude lucht. Die Zondagmorgen hadden we een gezamelijke H. Mis in de keuken van Weversboer. Deze werd opgedragen door de Aalmoezenier uit Arnhem, die ook de hele cursus meemaakte. Zo’n H. Mis in intieme kring beleef je veel echter dan in een kerk. Het is net of je er veel hechter bij betrokken bent. Alle leiders en ook de familie Demmer gingen te Communie. Na de H. Mis gingen we theedrinken en brood eten. De avond van te voren hadden we snert gehad. Deze smaakte zeer goed, maar was een beetje dun uitgevallen. Het was geen wonder dat iedereen dan ook ontzettend veel trek had. Na de maaltijd kregen we de laatste conferentie van de Hopman en vaandrig. Door een van de toekomstige leiders werd aan de Hopman, Vaandrig en Aalmoezenier een tegel overhandigd ter herinnering aan de door hen met zoveel succes gegeven cursus. Daarna kregen we van de Vaandrig een stuk van dat vuurvaste papier en moesten we proberen stokbrood te gaan bakken. Dat ging allemaal behoorlijk goed, maar wat zullen die Hopman en Vaandrig een lol hebben gehad om al die misbaksels. 13
Infoblad Heemkunde Albergen/Harbrinkhoek
Maar zoiets behoort er nu eenmaal bij. We zijn nu eenmaal niet bij de verkenners gekomen, om alles precies tot in de uiterste puntjes en in alle ernst te doen. Dan was er de lol heel gauw af. Wij doen ons best om er iets goeds van te maken. Nadat al dat gebak afgelopen was, moesten alle leiders één voor één in de keuken komen bij onze Commisaris uit Almelo en bij Hopman, Vaandrig en Aalmoezenier. Voor ons leiders uit Albergen was dat helemaal geen probleem, we wisten al bijna bij voorbaat dat we geslaagd waren. Dat hadden we al lang kunnen merken aan de uitlatingen van de Hopman en de Vaandrig. We kregen dan ook allemaal een pluimpje voor ‘t slagen van deze cursus en ‘t weekend. Ze zouden ons voordragen aan den Haag voor een volmacht en namen afscheid en de cursus was voor ons vieren ten einde. Die week daarop hadden we groepsraad en werd er besloten om niet meer naar Almelo te gaan, maar in Tubbergen verder te gaan inwerken. De naam van onze groep en de kleur van de dassen werden vastgesteld. Lien Kemna, leidster van de Gidsen zou de dassen gaan maken, Jörissen voor de stof van de broeken en de leidsters voor alle andere benodigdheden. Tot zover was alles in orde. Het werk in de Molen vlotte zeer goed. Verschillende mannen van de bouwvak hebben er vele dagen en avonden voor opgeofferd om de boel netjes in orde te maken. Er werd gebroken, gemetseld, geraapt en getimmerd, want de leiders popelden van ongeduld om maar zo gauw mogelijk te kunnen beginnen. Het was nu de eerste helft van Maart 1958. Door de Aalmoezenier werd vastgesteld dat Jan Elferink als Hopman en Hendrik Rikhof als vaandrig van de junioren zouden gaan fungeren. Bij de senioren werd Hennie Meijer vaandrig en Herman Rikhof Hopman. Bernard Morshuis werd benoemd en aangesteld als Groepsleider. Hij zou ook het administratieve gedeelte op zich nemen. Kapelaan Pannekoek werd Aalmoezenier. de Staf van de Marcelinogroep was compleet! Door de Aalmoezenier en de leiders werden verschillende jongens op een lijst gezet, die de Aalmoezenier dan zou gaan bezoeken en hun vragen of ze bij de verkenners wilden. Maar de toeloop werd zo groot dat we bij de senioren met een veel groter aantal jongens moesten beginnen dan eigenlijk ons plan was. Het werden dagen vol zorgen voor de nieuwe leiders. Maar we hadden een zeer grote steum aan onze Aalmoezenier, die als oud-vaandrig veel beter 14
Jaargang 2008 nummer 6
op de hoogte was dan de nieuwe leiders. Maar we hadden ‘t voordeel dat de jongens er helemaal niets van af wisten. Door de Aalmoezenier en leiders was vastgesteld dat op Zondagmiddag 9 Maart ‘58 de eerste bijeenkomst van de senioren zou plaats vinden. Eindelijk was ‘t dan zover! Die Zondagmiddag stonden om half twee al verschillende jongens voor de molen te wachten. Het was koud buiten en de jongens popelden vol ongeduld om naar binnen te komen. Twaalf jongens waren uitgenodigd, maar er stonden er zestien. Wat moesten we daar nu mee? Ons plan was om met twee patrouilles te beginnen van ieder zes man. Door de Aalmoezenier en Hopman werd besloten om dan maar patrouilles te maken van acht man. Vaandrig Meijer was die middag verhinderd. Eerst werd aan de jongens uitgelegd hoe ze zich moesten opstellen en werd hun ‘t groeten geleerd. Inmiddels was ook de aalmoezenier gearriveerd, de Hopman stelde de troep op in carré en melde deze bij de Aalmoezenier. Hierna vroeg de hopman aan de Aalmoezenier of hij iets meer wilde vertellen over het doel en het nut van de verkenners. Nou die Aalmoezenier wist er heel wat van. We zaten op de ronde steen en de jongens zaten of hurkten in een kring om ons heen, want krukjes hadden we nog niet. De Aalmoezenier vertelde de jongens eerst iets hoe zo’n verkennerstroep nu eigenlijk in elkaar zat. Hij vertelde ook aan de jongens hoeveel moeite ‘t hem had gekost om leiders en een troeplokaal te vinden. Hij drukte de jongens dan ook op ‘t hart om zuinig te zijn op hun troeplokaal. Hierna vertelde hij wat over St. Joris en haalde herinneringen op uit de tijd toen hij zelf nog bij de verkenners was. De Aalmoezenier vertelde zo onderhoudend dat de tijd om vloog. Daarna werden er nog enkele spelletjes gedaan en sloot de Aalmoezenier deze eerste troepmiddag met gebed. Woensdag 16 Maart ‘58. ‘s avonds 7 uur. Deze eerste officieel vaste troepavond van de seniorengroep werd ook ‘t begin van de leiders Herman Rikhof en Henny Meijer. We stonden nu op eigen benen. De troep begon die avond precies om zeven uur. Vaandrig Meijer stelde de troep op en melde deze bij de Hopman. Hierna werd geopend met gebed, vlag gebroken en de verkennerswet voorgelezen. In ‘t begin moest alles zelf door de Hopman en Vaandrig gedaan 15
Infoblad Heemkunde Albergen/Harbrinkhoek
worden. Eerst werden enkele spelletjes gedaan en daar tussen door werd de jongens geleerd hoe ze zich op tekens moesten opstellen in carre, estafette, hele en halve cirkel en in file met gezichten naar elkaar en rug naar elkaar. Nou in ’t begin was dat een heel heen en weer gedraaf voor ze dat door hadden. Die eerste troepavond was heel gauw om. Voor we gingen sluiten hadden we nog heel wat met de jongens te bepraten. Er moesten nog P.L.’s gekozen worden en ook A.P.L.’s. Ben Voorhuis en Gerrit Egbrink werden P.L. en A.P.L. van de patrouille van de Eekhoorns en Hans van der Aa en Jan ter Haar P.L. en A.P.L. van de Arenden. Twee patrouilles waren compleet. Er werd meegedeeld dat alle jongens tegen de volgende troepavond moesten zorgen dat ze een krukje en een stok moesten maken en deze meebrengen. Ook werd aan de jongens vertelt dat Zondagavond 23 Maart de leiders zouden worden geïnstalleerd door de Commisaris en de districts Aalmoezenier uit Almelo. Het was onderhand tijd geworden om te gaan sluiten. De jongens vonden dat deze eerste avond veel te gauw om was. De leiders waren nog lang niet klaar. Er moest nog veel opgeknapt worden in de molen. Die avond is er nog flink met de bezem en de ragebol “gewerkt”. We hadden voor die volgende troepavond helemaal geen programma behoeven te maken, want er was nog zoveel op te knappen dat we hier best twee troepavonden aan hadden kunnen besteden. Er werd die week direct al begonnen met de patrouille bijeenkomsten. Hier werd aan de jongens meegedeeld dat ze moesten zorgen dat ze hun eigen patrouillehoek moesten gaan opknappen en dat hun hiervoor tijd was gegeven op de troepavond. Die Woensdag daarop stonden er dan ook verschillenden om half zeven al te wachten op de Hopman of de Vaandrig. Precies zeven uur werd op de gebruikelijke wijze geopend en werd eerst de jongens uitgelegd hoe ze de vlag moesten opnemen en deze in orde maken voor ‘t breken. Ook werd voor de eerste keer de dienstpatrouille aangewezen. Ben Voorhuis was de eerste P.L. van de dienstpatrouille. Daarna begonnen we eerst met gymnastiek en enkele spelletjes. De stokken en krukken werden bekeken en gekeurd. Daarna werd de jongens de gelegenheid gegeven om hun patrouillehoek op te knappen. Er werd getimmerd dat het een lieve lust was. Toen alles klaar was gingen we nog even een bericht overbrengen. Nou daar kwam de eerste keer niet veel van terecht. Maar dat hinderde niets, dat was voor ons een teken dat dit nog wel weer voor herhaling vatbaar was. 16
Jaargang 2008 nummer 6
Die eerste troepavonden waren heel gauw om. Alles was nog nieuw, zowel voor de jongens als voor de leiders. We kwamen die avond lang niet met ons programma klaar. Er werd dan ook besloten om Zaterdag middag voor de installatie van de leiders nog even met alle jongens bij elkaar te komen bij de molen. De junioren en hun leiders zouden dan ook aanwezig zijn. Ook de Aalmoezenier had nog het een en ander te vertellen. Het werden drukke dagen, zowel voor de jongens als de leiders. Logboeken werden aangeschaft voor de patrouilles. Deze moesten om de beurt door de jongens worden bijgehouden. Ook werd die week nog weer een patrouille bijeenkomst gehouden. In ‘t begin moesten de leiders op al die bijeenkomsten aanwezig zijn. er was aan de jongens zoveel te vertellen en te leren dat men altijd tijd te kort kwam. Allen ontvingen een derde klasse kaart waar ook de belofte en de verkennerswet opstonden. Er werd aan de jongens vertelt dat ze zo gauw mogelijk de belofte en wet moesten leren. Deze zou hun op de volgende troepavond worden afgevraagd.
Einde logboek
Recept voor een bokkepootjestaart Nodig: 1,5 pak bokkepootjes cake 3 pakjes slagroom met 3 zakjes klopvast advocaat Snij de cake in dikke plakken en leg ze in een springvorm. Bestrijk deze bodem met advocaat en hierover een dun laagje slagroom. Daarna helemaal bedekken met halve bokkepootjes. Weer een dun laagje advocaat met een deel slagroom. Verkruimel de rest van de bokkepootjes en roer dit door de overgebleven slagroom. Doe dit mengsel als laatste op de taart. Even laten opstijven en smullen maar. Als je de taart even in de vriezer legt, kun je de taart gemakkelijk snijden. Recept gekregen van een kennis Wil Roosendaal 17
Infoblad Heemkunde Albergen/Harbrinkhoek
Opgespoord 1 De foto is genomen omstreeks 1928 bij de toenmalige A.B.T.B. te Almelo in de haven Zuidzijde. Er zijn weer enkele namen achterhhaald. Deze staan vet gedrukt. Maar nog steeds zijn niet alle namen bekend. Kent of herkent u die andere personen op de foto? Dan graag doorgeven aan Jan Velthof 0546-441521. 8 Bernard Westen, chauffeur 9 Gerard Kokhuis, Kok Gait 15 Hein Klein Haarhuis 19 ? Dierink, Hedeman 20 Jan Weersink, kantoor 21 Hendrik Horstman, chauffeur 22 ‘Dieks’ Voerhuis
1 Bernard Peper chef laden en lossen 2 Jan Alberink 3 J. Reinerink (Loohuft) 4 Toon Alberink, ‘Niejkèèrken Toon’ chauffeur 6 G. Roelofs, Bigg’n Gait
31
67
66
63
65
30
59
56
58 57
61 60
34
32 25
38
36
33
26
27
35 24
23
16 17
15
12 14
13
11
10
55
64
29 28
62
9
8
18
7
6
5
Jaargang 2008 nummer 6
23 ? Peeze? 24 Herman Tibbe 25 Jan Engbers 26 J. Sand jr. (Loobeernd) 27 G. Sand (Loobeernd) 28 Piet Vloedbeld, kantoor 29 G. Stopel (Mekkelenberg) 31 Gerard Oude Lansink, chauffeur 33 J. Braakhuis, ‘Kuuper’ 34 Bernard Bos, chauffeur 36 ? Kienhuis (Zenderen) 40 Bernard Tijink, ‘Broenman’ 41 G. Gehring, Waterbakker 43 Jans Peper 59
56
58 57
60
51 50 49
47
48 46
40
38 37
35
44
45
43
39
41
42
23 22
17
6
53 52
54
36
24
55
44 Hendrik Haarhuis, kantoor 45 Gerard Telgenhof, Oude Koehorst 46 ? Kemna, ‘EierKemna’ 50 Jan Goossen, ‘Botterboer’ 51 G. Kemerink, boekhouder 55 Herman Kamphuis, automonteur 59 G. Bolscher 60 Jan Dalhoven 63 J. ter Haar, directeur 65 ? van den Bos 66 ? Morshuis (Bornerbroek) 67 G. Bekke, ‘de Tuut’
5
19
21
20
18
4
3
19
2
1
Infoblad Heemkunde Albergen/Harbrinkhoek
Wat gebeurde er in 1958 en in 1978. Dagblad van het Oosten 4-1-1958 Mariaparochie Heden zaterdag gelegenheid om te biechten van 3 tot 7 uur, telkens op de volle uren. Des avonds om 7 uur Lof ter ere van de H. Maagd Maria van Altijddurende Bijstand. Zondag 5 jan. Feest van de Allerheiligste Naam Jezus. De H.H. Missen om 7.15, 9 uur de Hoogmis en de laatste H. Mis om 10.30 uur. Des middags om 3 uur Lof met rozenkransgebeden. Door de week de H.H. Missen om 7.30 en 8 uur. Maandag 6 jan. Feest van Verschijning des Heren. Vrijdag 10 jan. onthoudingsdag.
Dagblad van het Oosten 9-1-1958 Almelo 1958 AANKONDIGING Der hoogst belangrijke machinerieën-verkoping voor de textielindustrie, krachtens art. 1223 B.W. en ten verzoeke van de directie der naamloze vennootschap J. ten Bos NV. Bewindvoerders Corn. De Vlaming & L. Backer zijn voornemens op 10 februari 1958 en te veilen het omvangrijke, bijna geheel bedrijfsvaardige machinepark der fabrieken van de naamloze vennootschap J. ten Bos N.V. te Wierden en te Almelo. W.o. moderne voorspinnerij met 52 gillboxes en rekbanden en 10 ringspinmachines à 176 spindels etc. etc.
Dagblad van het Oosten 9-1-1958 De graaf ontheven van zijn functie Den Haag – Op de meest eervolle wijze is mr. W.C. Graaf van Rechteren Limpurg ontheven van zijn functie van Nederlandse ambassadeur te Madrid. In afwachting van het bereiken van de pensioengerechtigde leeftijd is hij ter beschikking gesteld, aldus een officiële mededeling.
Dagblad van het Oosten 10-1-1958 Drinkwatervoorziening in Overijssel vordert snel Thans nieuw plan gereed voor aansluiting van 3100 percelen. Zwolle – In vergelijking met andere provincies is het in Overijssel niet slecht gesteld met de drinkwatervoorziening. De situatie is desondanks nog verre van ideaal. Op de afgelegen plaatsen in kleine, verspreide buurtschappen moeten nog altijd velen het zonder waterkraan stellen en dat betekent dan extra kosten, ongerief en dreigend gevaar voor de volksgezondheid. Hier krijgt men 20
Jaargang 2008 nummer 6
een eigen kraan: Tubbergen: Geesteren-Langeveen (131), West-Geesteren met Vriezenveen (52), Geesterense Veld (35), Leuvinksveld (1), Fleringer Esch (10), Haarler Esch (21), Reutum (34) en Mander Esch (19).
Dagblad van het Oosten 10-1-1958 Sportprogramma voor dit weekeinde Voetbal. Zondag district Oost. Tweede klasse A: Eilermark – MVV’29, Vierde klasse A: De Tubanters – de Tukkers.
Dagblad van het Oosten 17-2-1958 Vreugde, maar ook vrees over vernieuwingen van r.-k. kerk Den Haag – De Vastenbrief 1958, die zondag in alle r.-k. kerken in Nederland is voorgelezen, is gewijd aan de intensieve en snelle wijzigingen van de uiterlijke levensomstandigheden van de mens en zijn opvattingen. De mens is op zoek naar nieuwe levensvormen aldus de Vastenbrief en dat brengt zekere onrust te weeg. Het is duidelijk dat ook de kerk, voorzover zij dit kan en mag, rekening zal moeten houden met de veranderende tijden en veranderde mensen en zich zal moeten aanpassen aan de gewijzigde omstandigheden. Het is echter niet voor iedereen duidelijk waar hier de grenzen liggen van dit kunnen en mogen. Terwijl de ene groep zich verheugt over de vernieuwingen die de kerk zelf aanbrengt en steeds meer zou willen vernieuwen, zullen anderen zich bezorgd afvragen of dan alles wat men tot nu toe voor zeker en onveranderlijk had gehouden met vraagtekens moet worden voorzien. Zou het niet mogelijk zijn, zo vraagt de Vastenbrief, dat beide groepen in hun bezorgdheid voor de kerk de liefde weten te vinden om elkaar met begrip tegemoet te treden en in christelijke fijngevoeligheid rekening te houden met elkanders vrees?
Dagblad van het Oosten 18-2-1958 Vijftigjarige werd dood aangetroffen Zondagmorgen omstreeks zeven uur is in een kleine sloot tussen Mariaparochie en café Frielink in Harbrinkhoek de 50-jarige G. uit de St. Josephstraat te Almelo gevonden, die met zijn fiets moet zijn gevallen en vooroverliggend in de sloot ter plaatse was overleden.
Dagblad van het Oosten 8-3-1958 Diepte werkloosheid in gewest Almelo bereikt? Eind februari waren in het Rayon Almelo 2042 mannen werkloos waarvan Almelo 21
Infoblad Heemkunde Albergen/Harbrinkhoek
828 werkloze mannen, Tubbergen 209, Wierden 241, Vriezenveen 381, Den Ham 383. Totaal 2042 waarvan er 524 in de aanvullende werkgelegenheden geplaatst zijn. Hierbij zij vermeld dat in het rayon Almelo 79 vrouwelijke werklozen zijn ingeschreven. Men kan concluderen dat de ergste werkloosheid in de bouwnijverheid heerst. Naar de mening van deskundigen is de werkloosheid in de textielnijverheid hier niet alarmerend. Men heeft de verwachting, dat in dit gewest thans het dieptepunt wel eens bereikt zou kunnen zijn.
Dagblad van het Oosten 29-3-1958 Diplomauitreiking Almelose Nijverheidsschool Aan de Avondnijverheidsschool werden de diploma’s van de cursus 1957-1958 uitgereikt. 3e klassen (A-diploma): Afd. Houtbewerken. A.J.G. Degger, Albergen Afd. Metselen. Th. H. Broekhuis, Albergen, G.H. Veldhof, Albergen. Afd. schilderen: J.H. Besselink, Albergen. 5e klassen (B-diploma): afd. metaalbewerken: B.A. Lesscher, Harbrinkhoek. Afd. sanitaire techniek: G.M. Tibbe, Harbrinkhoek.
Dagblad van het Oosten 31-3-1958 Historische ontdekking in Albergen Arbeider verloor bijna leven in 15e eeuwse kloosterput ALBERGEN – Een vallend brok steen en de echo van een pions redden zaterdagmiddag ternauwernood het leven van een bouwvakarbeider uit Albergen, die bijna was verdwenen in een tien meter diepe, honderden jaren oude, verborgen put van een voormalig klooster. De arbeider H. Oerbekke verrichtte achter de slagerij Wibier graafwerkzaamheden in verband met de bouw van een werkplaats. Op een gegeven moment brak onder zijn voet een brok steen af, dat in een onbekende diepte verdween. De heer Oerbekke deed snel een stap opzij en redde daardoor vrij zeker zijn leven. Het stuk steen bleek achteraf te zijn verdwenen in de put, die bij de bouw van het klooster van de Reguliere Kanunniken der orde Augustinus in het jaar 1447 moet zijn gegraven. De oude waterput is thans geheel blootgelegd en blijkt nog volledig intact. Het is een bouwsel van Bentheimer steen en blijkt bij peiling een diepte te hebben van ongeveer tien meter. De put lag verborgen in een stuk weiland op de plaats, waar eens het voormalig, vijftiende eeuwse klooster heeft gestaan. Het klooster zelf is in het jaar 1604 grotendeels gesloopt en is sedert het jaar 1721 definitief uit het centrum van het plaatsje Albergen verdwenen.
22
Jaargang 2008 nummer 6
Dagblad van het Oosten 16-4-1958 Meisje (3) overreden en gedood Op de weg tussen Almelo en Tubbergen nabij Harbrinkshoek is gistermiddag een ongeluk gebeurd, dat aan de 3-jarige Johanna Borgerink het leven heeft gekost. Volgens ooggetuigen zou het kind vlak voor het ouderlijk huis bezig zijn geweest de weg over te steken op het moment dat een personenauto bestuurd door de heer H.H.L. uit Fleringen, naderde. Deze kon het kind niet meer ontwijken, het meisje werd door de auto een eind meegesleurd en liep zeer zware verwondingen op. Zij is later naar het r.-k. ziekenhuis in Almelo vervoerd, waar zij in de loop van de middag is overleden.
Dagblad van het Oosten 31-5-1958
Advertentie uit 1958
In Tubbergen komen thans weer kramen op de markt Na twintig jaar krijgt Tubbergen weer een veertiendaagse goederenmarkt. Het opmerkelijke feit doet zich voor dat het juist de plaatselijke zakenmensen zijn, die de markt hebben doen herleven. Opmerkelijk vooral, omdat het deze zelfde middenstand is geweest, die twintig jaar geleden de markt heeft laten verdwijnen. Kort voor de tweede wereldoorlog meenden de manufacturiers in Tubbergen dat de marktkooplieden, die eens per veertien dagen hun kramen op het plein opsloegen, een schadelijke concurrentie uitoefenden. De zakenlieden staken de hoofden bij elkaar en richtten zich met het verzoek tot opheffing van de markt aan de gemeenteraad. Het verzoek werd ingewilligd. Maar daarmee sneed Tubbergen in eigen vlees. De veemarkt, die nu nog overbleef, verloor op slag haar aantrekkelijkheid. En het gevolg was dat van de eens zo bloeiende veemarkt niet veel meer overbleef dat slechts een biggenmarkt. Tubbergen hoopt met zijn herboren goederenmarkt die dinsdag om de veertien dagen wordt gehouden weer wat leven in de brouwerij te brengen.
23
Infoblad Heemkunde Albergen/Harbrinkhoek
1978 Twentsche Courant 2-1-1978 Harbrinkhoek wil goede verlichting langs wegen Het onlangs opgerichte actie-comité, dat zich beijvert voor de verkeersveiligheid in dit kerkdorp, heeft een gesprek gehad met burgemeester drs. C.A. Smal over eventueel te nemen maatregelen. Het comité sprak zijn ongerustheid uit over de gevaarlijke situatie van de Almeloseweg, waar enkele weken geleden een 12-jarige fietser bij een ongeluk om het leven kwam. De gevaarlijke situatie op de Tubbergense wegen wordt zowel door ons als de provincie onderkend. De zaak is ook in beweging. De burgemeester heeft het comité gevraagd zich sterk te willen maken bij het verwerven van de grond, die nodig is voor de realisering van een eventueel fietspad langs de Almeloseweg. Tenslotte drong het comité aan op extra verlichting op de fiets. In 1979 worden reflectoren op de fietsen verplicht. Het comité informeerde naar de mogelijkheid om deze verplichting in Tubbergen eerder in te voeren.
Van Hoes tot Hoes, nu Op en rond de Essen, wordt voor het eerst in maart 1978 uitgegeven. van Hoes tot Hoes 10-6-1978 Uit de geuniformeerde hoek. Tijdens werkzaamheden aan de Zenderenseweg, raakte een vrachtauto van de ABTB in de naast de weg gelegen sloot. Oorzaak: het te ver uitwijken bij het passeren van een asfaltmachine. De bestuurder van de vrachtwagen B.J.H.O.N. uit Albergen, kwam met de schrik vrij. Het geeft te denken dat er in de gemeente Tubbergen niet zo dagelijks, doch wel wekelijks één of andere auto in een zachte berm wegzakt. Iedere vorm van uitwijken in de berm kan funest zijn. Om dergelijke ongelukken te voorkomen zou men beter even kunnen wachten op het overige verkeer. “Heer in het verkeer” kan in vele gevallen narigheden voorkomen.
van Hoes tot Hoes 10-6-1978 Evenementen tijdens het school- en volksfeest. Een cross-loop door ‘t Gezied; wedstrijden door de ponyclub en het Twentse Ros; ballonwedstrijden; boedelmarkt; hobbymarkt e.d.; popgroep QUINCIS uit Borne in zaal Morshuis; “Bonte zondagmorgen” met muziek van “de Bokk’n jagers” 24
Jaargang 2008 nummer 6
en straatorkest “Kladderadatsch”, toneel van “Concordia” en ???; ‘s middags volksspelen met o.a. touwtrekken, behendigheidswedstrijden, doelschieten en klootschieten; allen dagen open-lucht-café Tuske de Buske en kermis. Nadat er aan vele touwtrekploegen een circulaire is uitgegaan deel te nemen aan de groots opgezette wedstrijden, wordt er een flinke deelname verwacht. Voorgaande jaren hebben zich meer dan dertig groepen gemeld, meer voor de gezelligheid dan om een prijs mee naar huis te nemen. En zo hoort het. Sportiviteit moet de boventoon voeren. Toch is de grote bijzonderheid hier wel dat zowel de winnende dames- als herenploeg iets extra’s krijgt aangeboden. En wel een wisseltrofee die is vervaardigd door mensen uit Albergen. Wel een bewijs dat de inwoners van Albergen niet stil zitten. Voorgaande jaren werden eerste prijzen gewonnen door de herenploegen KPJ (1974), ploeg Molendijk (1975), ploeg tuincentrum “de Marke”(1976) en de Toerentellers konden in 1977 de prijs in ontvangst nemen. Voor de dames gold dat in 1974 voor de ploeg Maathuis, in 1975 voor KPJ en in 1977 voor ploeg Klaassen. Genoemde ploegen zullen ongetwijfeld dit jaar ook weer hun uiterste best doen.
van Hoes tot Hoes Albergen, 20 juni. Het school- en volksfeest in Albergen werd wederom een succes. Er bestond grote belangstelling voor de vele evenementen. Ondanks de sterke rukwinden van zaterdag was het een echt feest. Zondag werkte het weer enorm mee, zodat iedereen aan zijn trekken kwam.
van Hoes tot Hoes Evenementen 25 juni: Ponyconcours, aan de Mekkelenbergweg te Harbrinkhoek, georganiseerd door de ponyclub “St. Hubertus”. 25 juni: Klootschieten dames te Mariaparochie, aanvang 10.00 uur.
Twentsche Courant 2-10-1978 en Dagblad van het Oosten 4-10-1978 Harbrinkhoek werkt verder aan toekomst. Commissie klaar met rapport. “Samen onder dak” is de titel van het negentien pagina’s tellende rapport dat dinsdagavond in zaal Kampkuiper is aangeboden aan het “Overlegorgaan Harbrinkhoek-Mariaparochie”, elders in de gemeente ook wel dorpsraad genoemd. Met deze officële overhandiging wordt de eerste fase in de verdere 25
Infoblad Heemkunde Albergen/Harbrinkhoek
De dorpsraad van Harbrinkhoek-Mariaparochie neemt het rapport in ontvangst met o.a. pastoor Gerard Kerkhof en meester Hesselink (aan het eind v.d. tafel). (foto archief Heemkunde)
ontwikkeling van Mariaparochie en Harbrinkhoek afgesloten. In de over twee gemeenten verdeelde dorpsgemeenschap HarbrinkhoekMariaparochie is op 21 april 1975 een overlegorgaan opgericht. Massaal kwamen toen de inwoners van het ‘dubbeldorp’ naar zaal Tibbe waar uit 37 kandidaten een ‘overlegorgaan’ gekozen werd. Sinds het nog korte bestaan van het ‘overlegorgaan’ heeft het bestuur voortdurend op de bres gestaan voor een grotere leefbaarheid in het dorp. Al verschillende voorzieningen werden gerealiseerd zoals de aanleg van een telefooncel bij de nieuwbouwwijk, de verplaatsing van de bushalte naar een veiliger plaats en de realisering van knipperbollen bij de basisschool. Aan het rapport ‘Samen onder dak’ is door een uit zes personen bestaande commissie meer dan een jaar gewerkt. Het rapport peilt niet alleen de behoefte aan gemeenschapsruimte maar ook een sportaccommodatie. De heer Hesselink gaf een nadere toelichting op het rapport. Er bleek, zo zie hij, inderdaad behoefte te zijn aan een ruime gymzaal. Ook een gemeenschapsruimte, bestaande uit drie zaaltjes, waar vergaderd kan worden is noodzakelijk. Bij de plaatsbepaling voor de gemeenschapsruimte is het schoolbestuur ingeschakeld. Het is namelijk mogelijk dat de kinderen van de basisschool gebruik maken van de sportaccommodatie. De heer Hesselink zei dat én de 26
Jaargang 2008 nummer 6
gemeente Almelo en de gemeente Tubbergen financieel mee zullen moeten werken aan de gemeenschapsruimte. De totale investering voor de sportzaal is 1.315.800 gulden. Het berekende exploitatietekort bedraagt het eerste jaar van de sportzaal ruim 37.000 gulden en van de gemeenschapsruimte ruim dertienduizend gulden. Om de exploitatie rond te krijgen zou de eigen inbreng van de inwoners vier ton moeten bedragen of bijna negenduizend manuren. Een te zware opgaven, zo komt de commissie tot de slotconclusie. In het rapport wordt een aantal mogelijkheden gegeven om het exploitatietekort te reduceren.
van Hoes tot Hoes Uit de geuniformeerde hoek. Tesamen met de P.T.T.-opsporingsdienst werd op 5 oktober een geheime zender uit de ether gehaald. Het betrof hier de zender “Atlantic”, die op de middengolf pleegde uit te zenden. Een 28-jarige inwoner uit Harbrinkhoek werd bekeurd en de apparatuur in beslag genomen.
Twentsche Courant en Dagblad van het Oosten 5-10-1978 Bibliotheek binnen 10 maanden gerealiseerd in Mariaparochie. Burgemeester Smal ging in zijn openingsrede terug naar het verleden. Hij memoreerde dat het ruim 50 jaar geleden is dat in dit kerkdorp van Tubbergen een bibliotheek werd opgericht, op initiatief van de eerste pastoor, de heer Eshuis en door de r.k. werkliedenvereniging St. Joseph. De pastoor bemiddelde en zorgde via het klooster “de Goede Herder” in Almelo voor de eerste 50 boeken. Een toen leeg lokaal van de Alfonsusschool werd beschikbaar gesteld. De boeken waren alle heilige verhalen en missie-almanakken. Per zondag werden in de eerste tijd 5 tot 10 boeken uitgeleend. Na enige jaren werd door collectes bij diverse fabrikanten in Almelo en op jaarvergaderingen van ABTB en werkliedenverenigingen geld verzameld voor nieuwe boeken. Door de oprichting van de KCVL-Overijssel te Borne konden collecties boeken worden verkregen en uitgeleend tegen een vergoeding van 8 cent per boek per week. In zijn rede zei burgemeester Smal dat er in 1977 46.000 uitleningen waren en verder, dat het gemeentebestuur binnen enkele weken de verkeerssituatie bij de uitleenpost zou aanpakken. Met name voor kinderen is het gevaarlijk om naar de bibliotheek te gaan. Voorzitter Weusthuis van de Stichting Bibliotheken Tubbergen memoreerde dat 10 maanden geleden de supermarkt van Kamphuis-Vrerik vrij kwam. 27
Infoblad Heemkunde Albergen/Harbrinkhoek
Het bibliotheekgebouw van Kamphuis zoals het er nu nog staat. Is inmiddels gekocht door Timmerfabriek Groothuis. De bieb heeft haar intrek genomen op de bovenverdieping van de Haambrink. (foto archief Heemkunde)
Onmiddellijk kwam het idee op om hierin een bibliotheek te vestigen. Het probleem voor het Stichtingsbestuur was evenwel wie het verzorgen zou: de gemeente Almelo of de gemeente Tubbergen. En we waren blij dat uiteindelijk Tubbergen op onze plannen insprong.
Twentsche Courant 25-10-1978 Spoedig verkoop van kavels in Harbrinkhoek Het bestemmingsplan “Dannenkamp” is in mei door G.S. goedgekeurd. Het bouwrijpmaken is reeds voltooid. In de eerstvolgende raadsvergadering zullen de eerste bouwkavels worden uitgegeven. Hiermee zal voor het eerst sedert lange tijd weer woningbouw in Harbrinkhoek plaatsvinden. Gelet op het grote aantal gegadigden, verwacht de gemeente dat de beschikbare grond spoedig uitgegeven zal zijn. Het is daarom zaak van de gemeente zich nu reeds te beraden over de vraag waar een volgend plan dient te worden gesitueerd.
van Hoes tot Hoes Donateursavond De “Stichting Heemkunde Albergen” houdt haar jaarlijkse bijeenkomst op donderdag 12 oktober 1978 ‘s avonds om 20.00 uur in zaal Morshuis te Albergen en op vrijdagmorgen 13 oktober voor de leerlingen van de 5e en 6e klas van de basisschool. Nadat zij in de voorgaande jaren “De Marke Albergen” en “De Veldnamen” onder de aandacht heeft gebracht, houdt ze dit jaar een avond over de geschiedenis 28
Jaargang 2008 nummer 6
Advertentie uit 1958
van de bouw van boerderijen en in het bijzonder over Twente. Eén en ander zal worden uitgelegd door middel van het vertonen van dia’s door de heer Hagens uit Almelo, medewerker van het Rijksmuseum Twente. Ook zal er die avond een foto-expositie zijn van Twentse boerderijen en hun interieurs uit plm. 1900. Deze foto’s gaan vergezeld van teksten met typisch Twentse uitdrukkingen. Bovendien zal er op deze avond de klederdracht uit deze streek uitgebreid te zien zijn. Veel moeite is er gedaan om alles bij de eigen bevolking te verzamelen. Zo treft men bij de vrouwenkleding verschillende soorten hoeden, mutsen, jakken, jurken en zondagse jasjes aan. Bij de mannenkleding zijn er enkele pakken. Ook is er een grote hoeveelheid ondergoed. Sieraden en kralentassen vindt men in vitrines evenals oude voorwerpen zoals: oude pijpen, bedstenen uit 1900, mutsendozen enz. In de pauze toont een mutsennaaister nog het oude ambacht van het plooien en andere behandelingen van knipmutsen. Evenals voorgaande jaren bieden we weer een boekje aan met de volgende onderwerpen: a. de geschiedenis van de bouw van het los hoes. b. De volkstelling uit 1747-1748. c. De veldnamen van de erven: Hergeldt Geerdinck, Heurickinck en Maatman uit plm. 1750 en de Cloosterlanderien. d. Enkele verhalen van H. Klaassen.
29
Infoblad Heemkunde Albergen/Harbrinkhoek
De trouwdag van Jan Rikmanspoel ‘Overesch’ en Dora Grobben op 03.10.1942 Het Echtpaar temidden van familie en buren Mevrouw van der Aa aan de Veenpluis leverde een bijdrage. Dit staat vet gedrukt. Kunt u ons de ontbrekende namen leveren? Geef deze dan door aan Jan Velthof, 0546-441521. 8 Henk Grobben 1 Sina Scholten op Reimer - Bouhuis 9 Herman Alberink 2? 10 Leys Alberink - Rikmanspoel 3? (Overesch) 4 Bernard Bos 11 Herman Huis in ‘t Veld (Tieger) 5 Marietje Nijland - Luttikhuis 12 Bertha ? - Heithuis 6 Jan Wermelink 13 Cathatina Huis in ‘t Veld - ? 7 ? Groeneveld
11 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
26 27
28
29 30
31 32 30
13 15 19 2 161718 21 12 14 20
3334
35 36
3738
39 4
Jaargang 2008 nummer 6
14 Jan Nijland 15 Bernard Grobben 16 Marie Nijland - Grobben 17 Marie Grobben - Rietmeyer 18 Hanna Stam - Grobben 19 Jan Grobben 20 An Oude Avenhuis - Nijhuis 21 G. van der Aa 22 Herman Stam 23 Jan Oude Avenhuis 24 Dina v. d. Aa - Lesker 25 San Wermelink - Ophuis 26 Rikie Löbker 27 Marietje Nijland 28 ?
11 7 8 9 10
29 30
31 32
29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43
San Kemna - Grootelaar Trui Groeneveld - Rikmanspoel Sinie Heithuis Henk Heithuis Jan Rikmanspoel Jan Rikmanspoel (z.v.) Ineke Grobben Dora Rikmanspoel - Grobben Gerrit Grobben Bernard Grobben Bernard Nijland (broer) Sinie Nijland Dien Grobben - Veldman Johan Nijland Theo Nijland
13 15 19 22 161718 21 12 14 20 23 24
3334
35 36
3738 31
39 40
41
25
42 43
Infoblad Heemkunde Albergen/Harbrinkhoek
Marie, goaj met oet fietsen? Marie Hulshof-Reinerink, nu 81 jaar, is geboren 15 november 1926 op een boerderij aan de Voshaarsweg nr. E136, aan de geesterense kant, nu Voshaarsweg 18. Ze is de oudste uit een gezin van zeven kinderen. Ondanks dat het postadres Geesteren was gingen ze toch in Harbrinkhoek naar school en vaak in Mariaparochie naar de kerk. Dit vereiste toendertijd nog wel speciale toestemming van de bisschop.
Marie Hulshof
Marie vertelt: Vader en moeder Reinerink-Kamphuis waren 13 jaar getrouwd toen Gerard werd geboren. Vier weken na de geboorte overleed moeder, nog maar 33 jaar oud. Ik was toen nog maar tien jaar. Gerard ging toen naar de boerderij van Kamphuis Hotten en is daar twee jaar geweest. Veel werk thuis kwam op mij neer en vader vroeg dan ook geregeld aan meester Kemerink of Marietje nog een paar dagen vrij kon krijgen. Want binnen en buiten, van alles 32
Jaargang 2008 nummer 6
moest er gebeuren. Ik moest altijd de aardappels schillen, met tien man in huis waarvan vijf broers, schilde ik dagelijks een halve emmer vol. Met elf jaar hielp ik ‘s avonds met het melken van de acht koeien samen met Loo Beernd, Bernard Sand. Maar als er een koe moest kalven mocht je daar niet bij zijn van vader en o wee, als je stiekem om het hoekje van de deel keek. Er werd je niets verteld en zodoende wist je ook nergens van. Dinsdags kwam Santje van Loo Beernd en die hielp grootvader met de was te doen, totdat vader hertrouwde. Vader is na twee jaar hertrouwd met Miet Harmelink, helaas overleed oma vlak voor dit tweede huwelijk. Ook was er nog een vrijgezelle oom in huis, oom Johan, die later is getrouwd met Sien Horstman. Vlak voor het einde van mijn basisschooltijd werd Harry geboren, het eerste kind van vader en stiefmoeder. Daardoor moest ik onmiddellijk thuisblijven van de basisschool zodat ik de laatste twee weken school miste. Met als gevolg dat ik ook niet wist wat mijn klasgenoten gingen doen na de vakantie. Je sprak elkaar buiten school en kerk niet zo vaak en de lange zomervakantie zat er nu tussen. Na een jaar thuis te hebben geholpen stelde moeder Miet voor dat ik naar de naaischool in Tubbergen zou gaan. Deze naaischool lag achter de kleuterschool aan de Oranjestraat. Maar ik had zelf geen idee waar de school lag, ik was nog maar één keer in Tubbergen geweest met een kermis. Twee jaar ben ik naar de naaischool gegaan samen met Annie Wesselink van Dokters Hein en Truus Oude Geerdink van Hollinks Toon en dat was een hele mooie tijd. We kregen ook huiswerk mee maar dat vond ons moeder niet nodig, dat kwam omdat ze zelf een hekel had aan het naaiwerk. Tijdens de 2e Wereldoorlog zat ik op de naaischool en zodoende heb ik zelf gezien hoe de NSB-ers de klokken uit de kerktoren van Tubbergen haalden. De oorlog heb ik heel erg gevonden ondanks dat je er niet veel van meekreeg want televisie was er nog niet en een radio hadden we niet. Als boer moest je leveren aan de Duitsers en zo kwam het dat ik regelmatig met een grote korf eieren naar de andere kant van Geesteren moest lopen, bijna halverwege Langeveen. En dan moest je die eieren ook nog heel zien te houden. Ik herinner me ook dat Leis Oerbekke en ik naar de stad moesten fietsen om een spoorman en zijn gezin op te halen tijdens de spoorwegstaking. Deze spoorman kwam al een paar keer per week melk halen bij ons voor zijn vier kleine kinderen. Maar tijdens de spoorwegstaking moest hij onderduiken en hij had de pech ook nog tegenover een NSB-er te wonen. Leis en ik zijn samen met het gezin 33
Infoblad Heemkunde Albergen/Harbrinkhoek
teruggelopen naar Harbrinkhoek waarna er twee kinderen onderdak kregen bij Oerbekke (Hofwever), één kind bij Bekke (waar nu Engelbertink woont) en één kind en de ouders gingen mee naar ons. Ze zijn ruim zeven maanden bij ons op de boerderij aan de Voshaarsweg geweest en we hebben niet één controle gehad. Ook Jan Oude Voshaar zat bij ons in de buurt ondergedoken want hij was bang om te werk gesteld te worden. Ik was de laatste die hem zag, hij fietste langs, we groetten elkaar en even later is hij doodgeschoten door de Duitsers. Hier ben ik kapot van geweest, ik vond het zo onrechtvaardig, hij had toch niemand iets misdaan. Na de naaischool twee jaar gevolgd te hebben kwam ik weer thuis op de boerderij en moest daar volop meehelpen. Ik ging altijd mee naar het veen om daar turf te steken en op te zetten, twee keer per dag melken en weer schoonmaken waarvoor we ‘s morgens om 5.45 uur opstonden. Maar Ouders van Marie: naast het werk op de Vader en moeder Reinerink-Kamphuis (Hotten) boerderij deden we ook veel leuke dingen. Op m’n zeventiende heb ik een dameskoor opgericht waarmee we elke maandagavond repeteerden in het St. Jansgebouw, toen tegenover Tibbe, waar nu de parkeerplaats van de school en kerk is. In de oorlog moesten we eruit van de Duitsers maar we konden gelukkig nog terecht in een zaaltje bij Tibbe. De meeste meisjes/dames waren tussen de 16 en 30 jaar oud en Henk Braakhuis was onze dirigent. Het was alleen jammer dat we niet in de kerk mochten zingen, in ieder geval niet op het koor. Ook was ik lid van de wandelclub, elke dinsdagavond werd er gewandeld. Als we verder weg moesten voor een wandeltocht dan gingen we met z’n allen in de vrachtwagen en onderweg hadden we natuurlijk de grootste lol. En omdat we nog nooit in de trein hadden gezeten gingen we met z’n allen in de trein van Almelo naar Borne. Nadat ik lid was geworden van de katholieke actie werd ik tevens 34
Jaargang 2008 nummer 6
jeugdleidster van de Trekvogels, ik was een zogenaamde akela samen met Riek van de Mooievrouw. ‘s Avonds om half zeven was altijd de groep bij “Demmers oale hoes”. Half zeven was wel een beetje vroeg voor mij omdat ik eerst nog moest melken, ik hoopte dan maar dat ik snel werd afgelost zodat ik mij kon omkleden en naar de groep kon gaan. Riek was dan vaak al begonnen met de meisjes. Ik sliep samen met zus Riek, die zeven jaar jonger was, op één kamer. Toen Riek van school kwam heb ik werk gezocht op de fabriek, want dat wou ik zelf graag. Ik op de fiets naar de stad en eerst gevraagd bij Venema, ik was 20 jaar maar toch al te oud. Dus toen naar Te Bosch gegaan, daar hadden ze werk én ik was nog niet te oud maar ik had zelf nog nooit een fabriek van binnen gezien. Drie jaar heb ik het volgehouden waarna ik door schildklierproblemen niet meer in de fabriek mocht werken van de dokter. Nadat ik was opgeknapt ben ik nog anderhalf jaar in betrekking geweest bij Voshaar aan de Voshaarsweg, een veehandelaar, tot aan mijn trouwen. Na de oorlog, ik was toen achttien jaar, mochten we één keer in de maand dansen bij Kottink in Geesteren. Het was Hemelvaartsdag 1948 toen ik verkering kreeg met Bernard Hulshof. Bernard en zijn kameraden waren bij de katholieke actie en ze gingen die bewuste Hemelvaartsdag uit bij de Krester in Tubbergen. Daar ging ik ook met mijn vriendinnen heen en zo is het gekomen. In 1953 zijn we getrouwd en gingen inwonen bij Bernards ouders aan de Drostendijk 2 aan het AlmeloNordhorn kanaal, waar nu de familie Reinders woont. Na mijn trouwen ben ik niet meer Bernard Hulshof ± 25 jaar oud, geboren 15 april 1921
35
Infoblad Heemkunde Albergen/Harbrinkhoek
uit werken geweest, opoe die ook inwonend was en zwaar hartpatiente, heb ik jarenlang verzorgd. Met opoe had ik een zeer goede verstandhouding. Ook werden aan de Drostendijk drie zoons geboren, Bennie, Jan en Alfons. Na zes jaar aan de Drostendijk te hebben gewoond konden we het boerderijtje kopen van van der Maar aan de Robbenhaarsweg, waar ik nu nog woon. In oktober 1959, na een heel droog zomer, zijn we verhuisd, waarna in 1960 zoon Martin werd geboren. Daarna heb ik een aantal jaren veel pech met ziekte gehad, tweemaal een hersenontsteking waarbij ik één keer vier maanden Foto is in de jaren veertig gemaakt: voorop Minie en één keer zes weken plat Hulshof (Lansink getrouwd), Grada Weerink (Brughuis getrouwd), Marietje Heerdink (Grob moest (Martin was toen nog getrouwd) en laatste in de rij waarschijnlijk Riek maar tien maanden oud). Oerbekke (Hannink getrouwd) Ondertussen stierf ook nog Opoe die de hele verhuizing van de Drostendijk naar de Robbenhaarsweg nog had meegemaakt. Daarna heb ik nog met een stalen korset gelopen vanwege ernstige rugproblemen. Bernard werkte destijds bij Palthe op de fabriek tot aan zijn ziekte in 1968. Al op 46-jarige leeftijd kreeg hij zijn eerste hartaanval, waarna hij zelfs bediend is. Hij kon toen hij weer was opgeknapt niet meer naar de fabriek en mocht op de boerderij ook niet veel doen. Latere jaren heeft Bernard nog enkele hartaanvallen gehad totdat zijn hart het 12 mei 1986 definitief opgaf, zelf was ik toen nog maar 59 jaar. Gelukkig hebben we ondanks al onze narigheid altijd veel steun en hulp gehad van de familie. Ik prijs mij gelukkig dat ik nu nog steeds inwonend ben bij zoon Martin (paardenhandelaar) en zijn vrouw Marita (van Klein Haarhuis uit Geesteren) die in 1987 bij mij op de boerderij kwamen wonen. Als je alleen komt te staan moet je toch zien dat je de draad weer oppakt. 36
Jaargang 2008 nummer 6
Op een gegeven moment belde Rikie Golbach mij op: “Marie, goaj met oet fietsen?” Wanneer, vroeg ik, “Oawer twintig minuten goaw vot”, zei Rikie. Dat was de 9-dorpentocht die ik toen samen met Rikie, Marietje Masselink, Riek Heerts, Santje Timmerhuis en Sien Everloo, allen weduwevrouwen, heb gefietst. Na het overlijden van Rikie Golbach vond ik het jammer dat er van het fietsen niets meer kwam. Daarom zette ik, nu 18 jaar geleden, een oproep in het parochieblaadje Rond de Spits waarna we met zeven alleenstaanden maandelijks uit fietsen gingen. Langzamerhand liep dat uit naar meer dan 50 deelnemers op het hoogtepunt. Het ging mij niet eens om het fietsen zelf, ik heb er nu éénmaal plezier aan om anderen een plezier te doen. Ook ben ik begonnen met het organiseren van bingo-avonden, op de zondagavond omstebeurten met de alleenstaanden uit Albergen. In één auto samen met Dientje Scholten, Dien Hemmink en Riek Mulder gaan we daar voor de gezelligheid naar toe en omdat ik de jongste ben met m’n 81 jaar mag ik altijd rijden. Dat Marie een drukke agenda heeft blijkt wel uit het feit dat ze tevens actief lid is van het dames- en herenkoor van de Mariaparochie en fanatiek deelnemer is aan het koersbal. Ondanks het vroege overlijden van haar moeder, de ongemakken van haarzelf en de ziekte van haar man is Marie toch een optimistische en dankbare vrouw. Haar levensmotto blijkt ook uit de spreuk die in haar kamer hangt: “Immer wenn du meinst, es geht nicht mehr, kommt irgendwo, ein Lichtlein her” Ze hoopt nog lang met Martin en Marita en hun kinderen Nick en Ylva aan de Robbenhaarsweg te kunnen wonen. Bij het uitgaan van de kerk: v.l.n.r: Marie Reinerink, Marie v.d. Wal (Klaank), Siny Wiechers, Marie Sand (van Loo Beernd, getrouwd met Kreuwel uit West-Geesteren)
37
Elise Goossen-Haarhuis
Infoblad Heemkunde Albergen/Harbrinkhoek
Wat toen allemaal kon gebeuren Wat hij toen zag tartte elke beschrijving. Terwijl Karel vanuit het voorkamerraam van zijn ouderlijk huis de straat opkeek verscheen er plotseling een grote grauwe Duitse legerauto. Toen die eenmaal gepasseerd was, zag Karel dat onder de huif een aantal zwaar gehelmde Duitse soldaten zat. Aangekomen voor huisnummer 321, een adres waar een joods echtpaar woonde en dat iets verder gelegen was dan het huis van Karels ouders, stopte het grauwe gevaarte en zonder de achterklep te openen sprongen de soldaten op straat en stormde een aantal op de voordeur af terwijl anderen door de zijgang naar de achterdeur stormden. Op het gebonk op de voordeur en het luide geschreeuw van de soldaten opende de vrouw des huizes totaal verbouwereerd de deur. Wat de soldaten haar toeschreeuwden kon Karel uiteraard niet verstaan maar ze verdween uit het zicht om even later terug te keren met haar man die nog maar gedeeltelijk was aangekleed. Op datzelfde moment stopte vlak achter de militaire wagen met gierende remmen nog een Duitse auto maar nu een “Adler” zoals die gebruikt werden door de hoge pieten in het onoverwinnelijke Germaanse leger. Snel werd het portier aan de bestuurderszijde geopend en kwam een nog jonge maar wel hoge ome uit de auto. Mogelijk nog harder vloekend en tierend dan de anderen baande hij zich een weg langs de al aanwezige Duitse soldaten en richtte zich tot hun commandant in duidelijk niet mis te taal. Het volgende moment pakte hij het jodenechtpaar ruw bij de schouders en dwong hun richting “Adler” te lopen om vervolgens plaats te nemen in de auto. Daarna nam hij zelf plaats achter het stuur, startte de motor en reed met een ruk een paar meter achteruit om daarna als een pijl uit een boog vooruit te schieten. In een mum van tijd was de wagen uit het zicht verdwenen. Schijnbaar totaal uit het veld geslagen klommen de soldaten weer in de laadbak en reed de wagen de straat uit. Karel stond als aan de grond genageld. Wat zich daar in de straat in luttele minuten afspeelde moest hij eerst verwerken. De oorlog naderde zijn einde. Het leek of het pand no. 321 in Karels straat al sinds mensenheugenis leeg stond; de tuin was één wildernis en van de bewoners zelf had niemand iets weer gehoord. 38
Jaargang 2008 nummer 6
Er werd dan ook algemeen aangenomen dat ze waren omgekomen in een concentratiekamp. De bevrijding was al enkele weken voorbij en ook in de straat waar Karel woonde keerde het normale leven langzaam maar zeker terug. Op zekere morgen stond Karel weer in de woonkamer en keek onwillekeurig richting pand 321 toen daar plotseling een kleine personenauto stopte, het linkerportier ging open, een jongeman stapte uit, liep rondom de auto en opende het portier aan de rechterzijde om, naar Karel nu zag, een echtpaar te laten uitstappen. Wat Karel toen zag sloeg alles. Dit waren zijn oude buren. Ze leefden dus nog. Maar wie was die chauffeur? Toen het drietal de gang naast het huis insloeg ging er andermaal een schok door Karel. Die chauffeur was de “Duitse soldaat” van toen die op zo’n brute wijze het echtpaar had “ontvoerd”. Toen pas vielen de schellen van zijn ogen! Bertus Bos
Opgespoord 2 De vorige keer werd deze foto getoond. De volgende namen van de personen op de foto zijn achterhaald. Van links naar rechts: Betsie Dalhoeven-Veldhuis, Johan ten Velde (poelier) in schaduw van Minie, Minie Mars-Kleissen (oppas), Gerrit Veldhuis, Els olde LohuisVeldhuis (Almelo), Ans WibierVeldhuis. Op de voorgrond zitten ook nog een tweetal jonge hondjes. De foto is gemaakt ter hoogte van Kanaal NZ 13 bij Veldhuis. 39
Infoblad Heemkunde Albergen/Harbrinkhoek
Overzicht schenkingen periode 2006 De Stichting Heemkunde Albergen/Harbrinkhoek heeft in 2006 de volgende schenkingen mogen ontvangen. Hieronder treft u een overzicht aan. Voorwerp
Schenker
Datum
Schrijfbord liederen
Pancratius Koor Albergen
februari
Dienblad pastorie
Kerkbestuur Albergen
februari
Fossielen
Jan Asbreuk
april
Pech- en handlampen
M. Paus-Goossen
mei
Hangmap gegevens KPJ Albergen
Johan Kleissen
mei
Boeken pastor Kerkhoff
Erfgenamen Pastor Kerkhof
mei
Antiek rijzadel
Arie Rutten
mei
Kopie doopboeken
Gerrit Maathuis
mei
Aanvraag bouw blokhut
Annie Schepers
juni
Doopjurkje en doopdoek
Ans Breed-Kuipers
juni
Kerkboeken
Familie Droste
juli
Verslagen ABTB documenten 40/45
Familie Potijk
juli
Gietijzeren roegkruizen
Bertus Ten Doeschot
augustus
Geb. deel Kath. kerk Nederland
Bertus Ten Doeschot
augustus
Luchtfoto’s Gemeente Tubbergen
Ben Oude Vrielink
september
Schoolfoto’s, boeken, wekflessen
Rob Scholte Op Reimer
september
Broekenplank
Ria Nijhuis-Zuidhof
september
Twentse Almanakken
niet bekend
december
Penningen, Holl. ijzer, cigarettestommies, e.d.
anonieme schenker
december
Gebedenboek Militairen
Ben Oude Vrielink
december
We bedanken van harte alle personen voor het schenken van boeken, voorwerpen, foto’s, enz. Deze vormen een belangrijke aanwinst voor onze stichting. Nogmaals hartelijk dank!
40
Jaargang 2008 nummer 6
Stichting Heemkunde Albergen/Harbrinkhoek Voorzitter Secretaris Penningmeester Leden
André Vleerbos
0546 - 441366
De Hagen 24
7665 DP Albergen
Wil Roosendaal-Alberink
0546 - 441720
Kanaalweg 7
7665 VD Albergen
Hein Bloemenkamp
0546 - 441534
Floris Radewijnstraat 2
7665 AS Albergen
Bertus Bos Albergen
0546 - 441925
Gerrit Maathuis Albergen
0546 - 441670
Ben Oude Vrielink Harbrinkhoek
0546 - 861954
Jan Velthof Albergen
0546 - 441521
Elise Goossen-Haarhuis Harbrinkhoek
0546 - 873252
U kunt donateur worden voor maar € 5 per jaar per automatische incasso. Hiervoor ontvangt u ons infoblad, kunt u onze donateursavond bezoeken, meedoen aan onze jaarlijkse fietstocht, zoeken in ons archief en natuurlijk onze overige aktiviteiten (bijv. tentoonstellingen) bezoeken. Heeft u mooie, oude en relevante artikelen voor ons infoblad of een oude foto dan kunt u deze afgeven of mailen naar de redactie:
[email protected] of
[email protected] De Heemkunde heeft een eigen clublog op de website van de Twentsche Courant/Tubantia: http://www.tubbergen.tctubantia.nl/_heemkunde_albergen_harbrinkhoek Op dit clublog vindt u algemene informatie van de Heemkunde en natuurlijk de activiteiten die de Heemkunde organiseert.
41
Infoblad Heemkunde Albergen/Harbrinkhoek
Maak ook uw buurman of buurvrouw lid van de Heemkunde Wordt ook lid van de Heemkunde Albergen-Harbrinkhoek. Als u donateur wordt krijgt u voor maar € 5,- per jaar toegang tot ons uitgebreide archief in de Heemkelder, twee keer per jaar ons infoblad De oale Maarke, een donateursavond, hulp bij stamboomonderzoek, een fietstocht en natuurlijk kunt u dan ook onze overige activiteiten (bijv. tentoonstellingen) bezoeken. Het belangrijkste is dat u met het donateurschap de Heemkunde ondersteunt die de geschiedenis van de dorpen Albergen en Harbrinkhoek bestudeert en vastlegt. Heeft u thuis nog waardevol materiaal in de vorm van bijv. oude foto’s, krantenartikelen, dagboeken, oude bidprentjes of overig informatief materiaal dan kunt u hiervan door de Heemkunde een afdruk laten maken voor het archief. Voor vragen of ideeën kunt u altijd bij één van onze leden terecht, voor Albergen bij voorzitter André Vleerbos 0546-441366 en voor Harbrinkhoek bij Elise Goossen 0546-873252 of e-mail:
[email protected]. Actuele informatie over de Stichting Heemkunde Albergen/Harbrinkhoek vindt u op het internet op het dorpsplein van de Twentsche Courant/Tubantia: www. tubbergen.tctubantia.nl onder clubs en organisaties. U kunt de Heemkunde helpen door uw buurman of familielid donateur te maken van de Heemkunde. Knip daartoe onderstaande machtiging uit, laat hem invullen en lever deze in bij één van de bestuursleden. Alvast onze hartelijke dank voor uw hulp! Machtiging Stichting Heemkunde Albergen-Harbrinkhoek Naam: Adres: PC + Plaats: Bank/gironummer: Verleent hierbij toestemming tot wederopzegging aan het bestuur van de Stichting Heemkunde Albergen/Harbrinkhoek om van zijn/haar bovenvermelde rekeningnummer jaarlijks € 5,- bijdrage af te schrijven voor het donateurschap aan de Stichting.
42