In front of you lies the most recent theme

E d i t o r i a l

W o r d s

Wealth

I

that have not won. This shows money can’t

websites. He is very successful with it, we

buy you all the happiness in the world; you

talked about the influence of such wealth

also need some of the above mentioned as-

on your personal life and also how it feels

pects like health. Especially in the current cri-

when suddenly you appear in the magazine

sis the downsides of wealth become clearer.

Quote.

n front of you lies the most recent theme

There tends to be a split up in society. On the

We interviewed one of the co-founders of

edition of Faces. As you can see from the

one hand you have people who are rich and

Wealth Management Partners, Bas Nienhaus.

cover, our theme this time is Wealth. In the

become richer and on the other hand there

His company manages the assets of prima-

current business environment wealth is un-

are people who suffer from the crisis, they

rily very wealthy people. We talked about

der a heavy debate. Salary payments, espe-

lose their jobs and have to go to the food

how they treat such clients and also about

cially bonuses, of the executives from a com-

bank.

how they try to get a steady return for their

pany were too high is the most heard opin-

In this theme edition we have a lot of in-

clients. Last but not least we interviewed

ion. But that’s just one aspect of wealth, it is

terviews, all concerning wealth. First we have

Evelijn Bak from Staatsloterij and she told us

not just about money, you can have a much

the interview with Ronald Plasterk, a dutch

how a lottery is operated. Also the role with

broader view of wealth. Your personal health,

politician from the labour party (PvdA). Of

the government, the only shareholder is dis-

love life and your happiness in life are just

course the ongoing crisis is discussed with

cussed.

some examples of other aspects to think

him and especially how to tackle it. His opin-

For the most of us the time has finally

about when wealth is being discussed.

ion on wealth is that we have to share the

come to say goodbye to the study books

This theme is chosen because everybody

wealth. He thinks not just one person has to

and welcome your swimming trunks. I hope

knows what it is and the fact that there is a

have a million but it is better for society that

everyone has passed all their exams and I

debate going on. This debate is about what

ten people have 100000 Euros.

want to wish everybody a wonderful sum-

wealth actually is and what the conse-

The second interview is with Dick Flink

mer to relax and have some of your most

quences are and the downsides of it. When

from Holland Casino. His company suffers

memorable experiences so far on a deserved

you look at the monetary aspect of wealth

hard from the crisis and he explains how

foreign trip. Furthermore I want to thank all

everyone clearly sees the benefits from it.

they try to turn that around. The fight

the writers and my fellow committee mem-

You can buy all sorts of things you other-

against gambling addiction is one of the

bers for this great theme edition of Faces.

wise couldn’t do. The downsides are most of

best at Holland Casino. Nowhere on earth

See you next year!

the time a bit underexposed; a study shows

there is such a strict policy.

that lottery winners are not more satisfied

Michael van Beers is a self-made million-

after they won the price money than people

aire, he earned his money with a variety of

Robert Hahn Editor- in-Chief Faces

Fac es - 1

ADVERTENTIE

Fac es - 2

C o n t e n t s Contributions

Colophon 01.

Editorial Words

Finance for members, both Activum and Financials,

17.

Opinions

relations of Asset | Accounting & Finance, and other

21.

Column Accountancy R. Dassen

34.

Flexroom

41.

Flashback

44.

Column Finance B. Thuysbaert

47.

Stock Exchange

49.

Column Van Tuijl

51.

About us

Faces is a magazine published by Asset | Accounting &

persons interested. Faces is published four times a y e a r.

Editor-in-Chief Robert Hahn

Copy Editor Tijmen Kampman

Editors Manou van Dijk, Lieke Jessen, Sjors Hoekstra, Luy Dam, Zahra Afzal, Paula Ruesen, Marissa Bonants, Camiel Rietbergen

Articles

Contributions D. Flink, B. Nienhaus, A. Bergsma, M. van Beers, R. Plasterk, S. Qayyum, dr. M. Van Tuijl, Mr. D r s . B . T h u y s b a e r t , P r o f . d r. R . J . M . D a s s e n , S . Zweiphenning, E. Bak, R. Leijten, G. Wiersma, S.

04.

Interview met Dick Flink Dick Flink van Holland Casino gaat in op de deregulering van de

Dewitte, L. Dam, E. Wiertz, R. van Maanen BSc., J. Box BSc.

casinomarkt. Daarnaast komen de moeilijkheden aan bod die Holland Casino ondervindt door de crisis en de kansen die daardoor ontstaan.

Correspondence Asset | Accounting & Finance, p.a.

De bestrijding van gokverslaving is een ander belangrijk onderwerp.

Universiteit van Tilburg, Kamer E106, Postbus 90153, 5000 LE Tilburg, Telefoon: 013 - 466 2662, Fax: 013 466 2992, E-mail: [email protected], Internet: www.Asset-AccountingFinance.nl

10.

Interview met Evelijn Bak De overheid is enig aandeelhouder van de Nederlandse Staatsloterij, de

Membership Students and alumni € 7,50 per year

rol van de Nederlandse Staatsloterij met de overheid wordt besproken. Ook de financiele kant van het runnen van een loterij komt aan bod.

Lay-out Mark Koevoets, Michel Lerou

Printing Orangebook | almanakken & verenigings-

12.

bladen, www.orangebook.nl, [email protected]

Interview met Bas Nienhaus Bas Nienhaus is medeoprichter van Wealth Management Partners. We bespreken hoe het is om met vermogende particulieren om te gaan.

ISSN 1566-225X

Ook bespreken we de manier van werken waarmee Wealth Management Circulation 1100 copies

Partners een mooi resultaat voor haar klanten poogt te behalen.

Nothing from this edition of Faces may be copied and/ or made public using press, microfilm, photocopy, or

22.

Werken aan geluk

28.

Interview met Michael van Beers

whatever other means, without authorisation from the Editor-in-Chief.

Michael van Beers is oprichter van verschillende websites waaronder vakantieveilingen.nl. Hij heeft dit zo goed gedaan dat hij een echte selfmade miljonair is. We bespreken de gevolgen die dit heeft op je leven.

Advertisements 36.

Interview met Ronald Plasterk

cover NIBC 02. ABAB 06. Govers 16. Foederer DFK 20.

Ronald Plasterk is tweede kamerlid en financieel woordvoerder voor de

Wesselman 24. PwC 30. HLB van Daal & Partners 40. De-

PvdA. We bespreken de mogelijke oplossingen voor de crisis die door

partment of Accountancy 46. Ernst & Young 48. Deloitte

de PvdA worden aangedragen. Ook zijn visie op ons thema Wealth

50. Duisenberg School of Finance cover KPMG

komt aan bod.

40.

Working Conditions in Vietnamese factories

Fac es - 3

Dick Flink is CEO van Holland Casino. In dit interview bespreken we onder andere hoe het is om Holland Casino te leiden, de relatie tussen Holland Casino en de overheid, en de economische crisis. Tekst L. Jessen en R. Hahn

*

Fac es - 4

Zou u eerst iets over uzelf kunnen vertellen, zoals

verbouwd hebben. Dat vind ik leuker dan wanneer ik de

over uw studie en uw loopbaan voor uw huidige functie

hele dag op kantoor ben, maar als je in het bestuur zit dan

bij Holland Casino?

is goede communicatie een belangrijk onderdeel van je

Voordat ik werd gevraagd als bestuursvoorzitter van Hol-

baan.

land Casino was ik directeur Business Area Consumers bij de Schiphol Group. Hier was ik verantwoordelijk voor alle commerciële activiteiten betreffende consumenten, zoals See

Heeft u op de vestigingen nog specifieke werk-

Buy Fly, winkels, horeca en parkeren. Ik vind het leuk dat ik

zaamheden?

wederom voor een sterk Nederlands merk werk dat

Nee, wanneer ik op de vestigingen aanwezig ben, ben ik

belevingen voor consumenten creëert en stappen vooruit

daar echt voor de casinomanager. Met hem of haar be-

wil maken. Het langzamerhand toch wat gedateerde

spreek ik dan wat goed en niet goed gaat, en waar ik iets

casinoproduct heeft nieuwe impulsen nodig en dit leek mij

kan betekenen. Daarnaast probeer ik op vestigingen aan te

zeer uitdagend. Bovendien was de functie van bestuurs-

schuiven bij een managementoverleg of bij een andere spe-

voorzitter bij Holland Casino voor mij een persoonlijke uit-

cifieke afdeling. Hierbij bekijk ik wat het management te-

daging, gezien mijn eerdere functies nog nooit daadwerke-

genkomt bij hun functie en of dit aansluit bij het beeld dat

lijk bestuursfuncties waren en ik met deze baan de mogelijk-

wij voor ogen hadden en of dit in de praktijk anders werkt.

heid kreeg om zelf eindverantwoordelijkheid te dragen. Ik

Dus ik probeer niet alleen op kantoor te zitten, maar echt

ben inmiddels alweer bijna vijf jaar werkzaam bij Holland

met het personeel te praten en ik loop altijd een rondje

Casino. Hiervoor heb ik dus tien jaar gewerkt bij Schiphol

door de vestiging om te kijken; is het druk, wat gebeurt er,

Interview met Dick Flink CEO Holland Casino en daarvoor vijftien jaar bij Center Parcs. Ik heb altijd iets

staat het er netjes bij? Dit vind ik eigenlijk ook het leukste

met consumenten en belevenissen creëren van doen ge-

om te doen.

had. Oorspronkelijk kom ik uit het noorden, waar ik me heb ontwikkeld in een familiebedrijf. Ik heb de studie commerciële economie afgerond, dus commercie ligt me wel.

H e t k a b i n e t w i l b e k i j k e n o f e r a n d e r e c a s i n o ’s z i c h l e gaal op de Nederlandse markt kunnen vestigen. Ziet u dit als een bedreiging en hoe speelt u hierop in?

Wat zijn uw dagelijkse werkzaamheden?

Nee hoor, dit zien wij niet als een bedreiging. Wat wij in

Er zijn veel dagen die ik op kantoor doorbreng. Mijn functie

deze discussie altijd voorop stellen is dat gokken iets van

bestaat uit veel communiceren en praten en ik heb dus

alle tijden is. Maar wat we essentieel vinden: je moet dit wel

veel vergaderingen. Ik spreek veel met stakeholders. Ik kom

op een correcte manier regelen. Dit heeft Nederland van

veel in Den Haag voor politiek overleg, omdat we natuurlijk

oudsher goed gedaan. De Nederlandse visie is dat mensen

vaak te maken hebben met het Ministerie van Financiën en

af en toe een gokje mogen wagen, maar dan willen we wel

het Ministerie van Veiligheid & Justitie. We hebben ook met

dat dit veilig en verantwoord is. Er is daarom een sterk

de Tweede Kamer te maken door besluitvoeringen die over

preventiebeleid en een sterk anti-witwasbeleid. Daar is Ne-

ons plaatsvinden. Er wordt dus veel energie in het onder-

derland goed in. Veel landen gaan veel liberaler met kans-

houden van relaties gestoken. Ik probeer zo nu en dan ook

spelen om. Wij van Holland Casino kunnen er dan ook mee

het hoofdkantoor te verlaten om naar de vestigingen te gaan, want daar wordt ons product gemaakt en daar gaat het uiteindelijk om. Ook probeer ik zo veel mogelijk zelf aangesloten te blijven met wat er in de vestigingen gaande is. Zo ben ik gisteren nog in Eindhoven geweest, waar we

*

Lieke Jessen en Robert Hahn zijn beiden bachelor student Bedrijfseconomie.

Fac es - 5

ADVERTENTIE

Fac es - 6

leven als de markt open gaat en er meer aanbieders komen. We denken zelfs dat dit goed zal zijn, mits deze nieuwe aanbieders op eenzelfde hoog niveau opereren betreffende de betrouwbaarheid en veiligheid van kansspelen. Op deze manier zal niet alleen Holland Casino een beleid hebben gericht op preventie en het tegengaan van witwassen, maar zal dit voor alle aanbieders gelden. Dat moet eerst goed worden geregeld en

OP ONS PREVENTIEBELEID BEN IK ERG TROTS: ER IS GEEN CASINO IN DE WERELD DAT ER ZO MEE OMGAAT

daarna kan iedereen onder zo’n vergunning of voorwaarden de kans krijgen om casino’s in Nederland te runnen. Daar zijn wij

ZOALS WIJ DAT DOEN

helemaal voor. Mocht dit in de politiek geregeld worden dan zullen wij hieraan meewerken, waarbij het onze wens natuurlijk is om een dominante positie te behouden. Dit willen we op twee manieren realiseren. Ten eerste door met met veel casino’s bij elkaar te blijven en daarnaast willen we een vergunning krijgen voor het internetcasino. Dit heb je in deze tijd gewoon no-

vergunningstelsel en de wetgeving mag ontwikkelen dat er-

dig, zonder deze vergunning wordt het heel lastig concurreren

voor zorgt dat er niet teveel casino’s komen en dat goed om-

in die open markt.

schreven is waar aan moet worden voldaan. Denk daarbij vooral aan het tegen gaan van verslaving en witwassen. Wanneer een aanbieder niet aan deze vergunningeisen voldoet zal

Speelt de internetmarkt hierbij nog een rol?

de vergunning worden ingetrokken. Dat zou de rol van de over-

Die speelt een hele dominante rol. Het zal niet zo zijn dat er

heid moeten zijn. Nu speelt de overheid echter een dualistische

over tien of twintig jaar helemaal geen behoefte meer is aan

rol. Daarom is het voor de overheid goed een beetje terug te

een fysieke verschijningsvorm van een casino, alleen zal die er

treden in hun rol om zo wat minder petten op te hebben en

wel anders uit moeten zien. Als het namelijk alleen om het spel

zich sterk op de rol van regulator te richten. Schrijf voor hoe je

gaat dan kan de consument de afweging maken waarom hij of

wilt dat het gaat in het land en laat andere partijen, onder die

zij de deur uit moet, terwijl je het spel ook thuis op de pc kunt

voorwaarde, hun werk goed doen. Dit zorgt voor een betere

spelen. Dus je moet in die fysieke casino’s iets meer brengen om

scheiding van de machten.

mensen te prikkelen voor een leuk avondje uit. Dat is de richting die wij ingeslagen zijn. Een modern casino is niet alleen maar tafelspel en een automaat, er moet een uitgaansgelegen-

Hebt u het idee dat u voor de overheid werkt?

heid worden geboden. In onze recente verbouwingen is ook te

Vanaf het moment dat ik hier werk heb ik voor het bedrijf Hol-

zien dat er meer horeca-afdelingen zijn met lounges en wijn-

land Casino gewerkt. Ik probeer het ook als een onderneming

bars. We willen iets meer aanbieden zodat je er een compleet

aan te sturen. Ik heb wel degelijk te maken met een aandeel-

avondje uit van kan maken. Daarnaast is er wisselwerking mo-

houder, die het Ministerie van Financiën heet. Als er dadelijk

gelijk tussen het internet en het fysieke casino, waarbij de con-

andere casino’s de markt mogen betreden dan moet Holland

sument bijvoorbeeld punten die hij heeft opgebouwd op inter-

Casino ook als een echt bedrijf worden geleid. Je moet niet

net later kan inzetten in het casino. Wij geloven dat dit een

gaan denken dat je een overheidsdienst bent. Formeel is ook

winnende strategie is in een open markt situatie, zolang we wel

geregeld dat wij een zelfstandige entiteit zijn en we hebben de

allemaal onder dezelfde regels vallen en veilig en verantwoord

overheid als aandeelhouder. Ik moet verantwoording afleggen

kansspelen blijven aanbieden.

aan de Raad van Commissarissen. We hebben een paar keer per jaar overleg met het Ministerie van Financiën. Als het over de privatisering van Holland Casino gaat dan neemt de intensiteit

Is het de taak van de overheid om kansspelen mogelijk te

van die contacten toe. De aandeelhouder komt dus ook niet

maken?

hierheen om te vertellen hoe wij het hier moeten doen.

Ja, maar niet zo breed als dat ze nu doen. Ze zijn nu de regelgever, ze ontvangen het geld en ze zijn zelfs de uitbater. Dat is natuurlijk een rare vermenging. De overheid zal altijd richting-

Hoe heeft Holland Casino de crisis doorstaan?

gever moeten zijn over hoe Nederland naar kansspelen kijkt.

De crisis heeft ons vrij sterk geraakt. Eerst hadden we natuurlijk

Wat we hiermee bedoelen is dat de overheid altijd het

de bankencrisis en daarna de schuldencrisis, maar hebben ook

Fac es - 7

nog ander leed meegemaakt. Zo is het kansspelbelastingtarief omhoog gegaan en hebben wij de bezoekersaantallen ook zien teruglopen toen het niet-rokers beleid werd ingevoerd. De internetcasino’s zijn ook een probleem voor ons; deze zijn allemaal illegaal omdat er in Nederland nog niks geregeld is op dit vlak. Het bedrijfsresultaat is door al deze omstandigheden jaar op jaar gedaald, maar het goede nieuws is dat wij in 2011 deze beweging hebben weten te stoppen. Maar 2012 blijft uitdagend. De consumentenmarkt zit nu echt heel erg op slot, dus we moeten hard werken om weer een klein plusje te laten zien. We hebben door de omstandigheden de tering naar de nering moeten zetten. De organisatiestructuur hebben wij hard aangepakt en we hebben ook sterk op de kosten moeten besparen. Hierdoor hebben wij helaas afscheid moeten nemen van een hele hoop collega’s. We hebben alles geprobeerd om de bezoekers terug te krijgen, maar in de tussentijd moeten er wel maatregelen worden genomen. Los van de crisis was het sowieso goed om op de kosten te gaan letten, want het is ook voor een staatsonderneming relevant om winst te maken. Dit gevoel is

regels voor iedereen gelden. Anders ontstaat er dadelijk de

toch wat minder aanwezig als je onderdeel van de staat bent.

vreemde situatie dat als er iemand bij ons niet meer binnen-

We waren altijd heel goedgeefs met goede doelen en

komt dat die persoon dan naar een ander casino op de hoek

sponsoring van diverse evenementen. Als er op de kosten moet

gaat en dat moeten we met zijn allen niet willen. We steken heel

worden bespaard dan wordt je daar kritischer op dan voorheen.

veel tijd in trainingen voor personeel. Lessen die we in de loop van de tijd geleerd hebben is dat we niet alleen naar frequentie moeten kijken maar ook naar gedrag. Er zijn bepaalde men-

Wat voor maatregelen neemt Holland Casino tegen gok-

sen, vaak wat oudere dametjes, die bijna elke dag een kop koffie

verslaving?

komen drinken en dan niet of nauwelijks gokken. Deze mensen

Op ons preventiebeleid ben ik erg trots, want daar zijn we echt

zullen een hoge frequentie hebben, maar niet zo snel een ver-

erg goed in. Er is ook geen casino in de wereld die er zo mee

slaving.

omgaat zoals wij dat doen. Ons beleid bestaat uit drie pijlers: registratie, monitoring en interventies waar nodig. Iedereen die

Het beleid komt ook vanuit onszelf. Als we naar de wet- en re-

binnenkomt moet zich registreren. We willen door middel van

gelgeving gaan kijken dan is er veel meer ruimte voor interpre-

je identiteitsbewijs of je loyalty card vaststellen of je ook werke-

tatie en dan zouden wij dus niet zo’n streng beleid hoeven toe-

lijk bent wie je zegt dat je bent. Dit doen maar heel weinig casi-

passen. Ik vind het juist een prestatie van Holland Casino dat

no’s in de wereld; automaathallen in Nederland doen dat ook

wij een sterk preventiebeleid hebben weten op te zetten. Dus

niet. Vervolgens kunnen we via dat systeem iemand volgen. Als

als de dwang vanuit de overheid zou vervallen dan willen wij

iemand eerst een paar keer per jaar komt en dan opeens zes of

als bedrijf nog steeds zelf dit voortzetten. Ik zou hier dan ook

zeven keer in de week komt en zijn speelgedrag daarbij ook

niet kunnen werken als wij niet op deze manier met verslavings-

nog eens verandert, dan kunnen we met zo iemand een ge-

preventie bezig zijn. Dus de praktijken zoals die in Las Vegas

sprek aangaan. Na zo’n gesprek zie je meestal dat de bezoek-

plaatsvinden, dat iedereen zomaar in en uit het casino kan lo-

frequentie afneemt. Als dit echter niet het geval is dan gaan wij

pen, zou ik niet in Nederland willen.

een indringender gesprek aan. Deze gesprekken leiden per jaar tot ongeveer 4000 entreeverboden en nog eens 4000 bezoekbeperkingen. We gaan dan tegen gasten zeggen die financieel

In het boek van Mark Rosman komt onder andere naar voren

voor Holland Casino goed zijn dat het niet goed gaat met hun

dat er bijvoorbeeld ook bepaalde ruimtes zijn voor high

en dat ze er niet meer in komen. Dit systeem vind je in geen

rollers, hoe past dat in uw beleid?

enkel ander casino in de wereld. Als er meerdere casino’s op de

Er gelden dezelfde regels voor deze mensen als voor alle an-

markt worden toegelaten dan willen wij dat dezelfde scherpe

dere mensen. Ze hebben echter wel hun eigen gebied omdat ze

Fac es - 8

ER ZIJN BEPAALDE MENSEN, VAAK WAT OUDERE DAMETJES, DIE BIJNA ELKE DAG EEN KOP KOFFIE KOMEN DRINKEN EN DAN NIET OF NAUWELIJKS GOKKEN het prettig vinden om met elkaar te spelen in plaats van dat ze

loof ik daarin. Wij zijn blijven investeren, want stilstand is achter-

tussen de alle andere spelers zitten. Ze worden op dezelfde

uitgang. Wij hebben onze casino’s in onder andere Amsterdam,

manier in hun frequentie en hun gedrag gevolgd. Ze kunnen

Scheveningen, Zandvoort en Eindhoven verbouwd. Ik geloof

zich echter wat meer veroorloven, dus daar moet je wel rekening

heel erg in de markt en in het bedrijf. Als wij een beetje kunnen

mee houden. De ‘spending power’ moet ook meegenomen

verbreden in de producten en diensten die wij mogen aanbie-

worden als je tot een goed oordeel wilt komen over iemands

den in combinatie met een internetvergunning dan bestaan we

speelgedrag.

nog een keer 35 jaar.

Is de komst van de kansspelautoriteit sinds 1 april van dit

Wat zijn uw adviezen voor studenten van Tilburg

jaar een aanvulling?

University?

Hier zijn we blij mee omdat wij hopen dat ze ook werk gaan

Je moet vroeg beginnen met activiteiten ernaast te doen. Pro-

maken van de handhaving van de huidige wet- en regelgeving.

beer om ook andere vormen van ervaring op te doen. Je moet

Dat betekent dat ze zich allereerst bezig moeten houden met

niet alleen gefocust zijn op de studie en de boeken, want de

de illegale casino’s op het internet. Voor de bescherming van de

praktijk is toch ook een mooie, en een hele andere uitdaging

consument moet dit beleid gehandhaafd worden en ze moeten

dan de theorie. Wacht ook zeker niet te lang om ervaring op te

ervoor zorgen dat illegale casino’s hun diensten niet meer kun-

doen want je moet datgene wat je leert ook in de praktijk gaan

nen aanbieden. De autoriteit is een verrijking omdat er nu meer

toepassen.

■

slagkracht is om illegaliteit te bestrijden. Internet is natuurlijk moeilijker te bestrijden dan fysieke casino’s. Hier mag je je naar mijn mening echter niet door laten tegenhouden. Er zijn nog genoeg mogelijkheden om met onder andere providers en creditcard maatschappijen internetcasino’s tegen te gaan, er zijn landen waar dit veel meer gebeurd. Als je echt wilt dan kom je er dus wel.

Hoe ziet u de toekomst van Holland Casino? Rooskleurig uiteraard. Als je kijkt naar het soort product wat wij aanbieden en hoe wij dat nu aan het ontwikkelen zijn dan ge-

Fac es - 9

Interview met Evelijn Bak CFO Nederlandse Staatsloterij Evelijn Bak is Chief Financial Officer bij de Nederlandse Staatsloterij. Zij is als stagiair begonnen en heeft zich in 10 jaar opgewerkt tot deze functie. Zij is zeer tevreden en nog zeker niet van plan om weg te gaan. Tekst T. Kampman en S. Hoekstra

*

Fac es - 10

De Nederlandse Staatsloterij kent een lange geschiedenis. Al

voor te zorgen dat we altijd genoeg geld beschikbaar heb-

in 1726 riepen de toenmalige bestuurders van de Zeven

ben om alle prijzen uit te kunnen keren. Dit betekent dus

Provinciën deze loterij in het leven. Dit werd vooral gedaan

dat we aan risicomanagement moeten doen. We hebben

om de grote wildgroei aan kleine en vaak illegale loterijen

het bijvoorbeeld zo berekend dat we maanden achter el-

een halt toe te roepen. In 1992 werd de Nederlandse Staats-

kaar de jackpot kunnen uitkeren, mocht deze toevallig vaak

loterij voor het eerst een zelfstandige stichting die geen

achter elkaar vallen.

onderdeel meer was van het ministerie van Financiën. Het ministerie is echter nog volledig aandeelhouder en ont-

Om er voor te zorgen dat mensen meer kans hebben om

vangt vijftien procent van de omzet. Van het overige geld

veel geld te winnen zijn we een aantal maanden geleden

gaat minstens 60 procent van de inkomsten (vaak ook meer,

gestart met het Miljoenenspel. In dit wekelijkse spel wordt

in 2010 en 2011 was dit bijvoorbeeld 69,7 procent) als

de jackpot opgeknipt in delen van 1 miljoen euro. Als de

prijzengeld weer terug naar de kopers van de loten. Van de

jackpot valt keren we bijvoorbeeld niet één keer drie mil-

resterende omzet worden de lonen en andere kosten be-

joen uit, maar drie keer één miljoen. Op deze manier kunnen

taald. We praatten met Evelijn Bak, CFO van de Nederlandse

we meer mensen blij maken en is de kans dat je een grote

Staatsloterij, en gingen verder in op de geschiedenis, het he-

geldprijs wint wordt door het opknippen van de jackpot

den en de toekomst van de Nederlandse Staatsloterij.

groter. We hebben gezien dat dit goed aanslaat bij de mensen, maar dat de Staatsloterij ook populair blijft. Blijkbaar is

Allereerst kun je je afvragen of het wel de taak is van de

het idee dat je een enorm bedrag kunt winnen ook nog

overheid om een loterij te organiseren. Evelijn Bak: “Er zijn

steeds iets wat mensen erg kunnen waarderen. En met ge-

twee perspectieven. Allereerst kun je opperen dat de over-

paste trots kan ik zeggen dat we dit jaar tot en met de trek-

heid zich niet meer zou moeten bemoeien met kansspelen

king van 10 mei alweer 24 mensen miljonair hebben ge-

en de privatisering van de markt zijn gang moet laten gaan.

maakt.“

Aan de andere kant is het ook zo dat het een taak van de overheid is om de burger zo goed mogelijk te beschermen,

Evelijn Bak is bij de Nederlandse Staatsloterij begonnen als

ook tegen zichzelf. Dit is een van de redenen dat de Neder-

stagiaire, maar is in tien jaar tijd opgeklommen tot CFO. Het

landse Staatsloterij bestaat; om zo de burger een eerlijke en

zegt veel over het carrièreperspectief bij het bedrijf en ze is

legale manier van ‘gokken’ te kunnen bieden. Daarbij zijn er

niet van plan om binnenkort weg te gaan.

in Nederland ook andere loterijen die aan dezelfde strenge eisen moeten voldoen als de Nederlandse Staatsloterij, hier-

“Voor de komende jaren hoop ik natuurlijk dat we nog vele

door is een gezonde concurrentiepositie ontstaan en wordt

prijzen kunnen uitkeren en dat ik en mijn collega’s vele dro-

aan beide perspectieven voldaan.”

men hebben kunnen waarmaken. We hebben dit jaar alweer tientallen nieuwe miljonairs over de vloer gehad en dit is

Mochten mensen het geluk hebben dat ze een grote geld-

altijd weer een fantastische ervaring. Als advies aan de stu-

prijs hebben gewonnen, dan kunnen ze dit vanaf tiendui-

denten uit Tilburg zou ik graag willen zeggen dat je altijd je

zend euro op het hoofdkantoor in Den Haag komen opha-

dromen moet volgen. Als je dit doet dan kom je altijd er-

len. Evelijn Bak: “Het winnende lot wordt geverifieerd en ver-

gens terecht waar je het naar je zin hebt. Verder moet je

volgens kunnen wij het geldbedrag aan de gelukkige win-

goed beseffen wat je functie is binnen een organisatie. Een

naar overmaken. Vanaf honderdduizend euro bieden wij de

mening vormen is belangrijk, maar heroverweeg ook

mensen ook begeleiding aan. Veel prijswinnaars kunnen dit

steeds of dat standpunt goed is voor de organisatie. Het

erg waarderen. Het winnen van een groot geldbedrag is

hoogste doel van een manager zijn de bedrijfsprestaties,

niet iets wat je in de koude kleren gaat zitten en de meeste

niet het gelijk van de manager. Natuurlijk moet je altijd zeg-

mensen weten niet precies hoe ze hun leven moeten voort-

gen wat je denkt, maar door te luisteren naar je collega’s zul

zetten. Wij kunnen dan advies en tips geven over hoe ze

je vaak je mening moeten bijsturen. Als je dan ziet dat de

met het nieuwe geld om kunnen gaan. Vaak gaan deze ad-

organisatie de goede kant uitgaat, geeft dat een erg goed

viezen over werk, vakanties, vrienden en familie.”

gevoel.”

■

Dan het financiële aspect, wat betekent het om CFO van een loterij te zijn? Evelijn Bak: “Voor een loterij als de Nederlandse Staatsloterij is het natuurlijk erg belangrijk om er

*

Tijmen Kampman en Sjors Hoekstra zijn beiden bachelor student Bedrijfseconomie.

Fac es - 11

Bas Nienhaus is directeur en een van de oprichers van Wealth Management Partners, een bedrijf dat zich specialiseert in het beheren en beleggen van grotere vermogens. In het interview met de heer Nienhaus bespreken we onder andere de bedrijfsvoering, de effecten van de crisis op het beleggingsleven en een speciaal programma genaamd 'Young wealth education'. Tekst T. Kampman en R. Hahn*

Fac es - 12

Zou u eerst iets over u zelf kunnen vertellen, zoals

ging te kijken. Ik heb daar een aantal jaren gezeten en in

over uw studie en uw loopbaan voor uw huidige functie

2004 heb ik met een aantal collega’s van die afdeling beslo-

bij Wealth Management Partners?

ten om voor onszelf te beginnen en toen zijn we dit bedrijf

Ik ben begonnen in Amsterdam aan de Vrije Universiteit,

gestart.

waar ik bedrijfskunde van de financiële sector heb gestudeerd. Die opleiding is gericht op een loopbaan in de finan-

We zijn letterlijk met nul klanten begonnen en we hebben

ciële sector. Daar ben ik toevallig mee in aanraking geko-

het ondanks dat vanaf dag één relatief groot opgezet om

men tijdens een open dag. In deze opleiding zat ook een

toch bepaalde klantengroepen te kunnen bedienen. We zijn

stage, wat niet heel gebruikelijk is voor een universitaire

met 7 mensen begonnen wat natuurlijk een hogere kos-

studie. De opleiding is opgezet door het bedrijfsleven om-

tenbasis met zich meebrengt en dan duurt het langer voor-

dat ze een tekort hadden aan bedrijfskundigen die al ver-

dat je door het break-evenpunt heen gaat. Wij geloofden er

stand hadden van het bankwezen. Het was toen ook een

echter in dat wij op die manier een bepaalde positie in de

onderdeel van het programma dat je een week langs de fi-

markt konden veroveren die wij voor ogen hadden. Cruciaal

nanciële wereld in Londen ging, wat destijds erg bijzonder

daarbij was onze onafhankelijkheid en alignment met de

was.

klant. Tot op de dag van vandaag zijn de meeste mensen bij WMP aandeelhouder en als ze zelf beleggen, dan is het ver-

Mijn stageplaats was bij effectenbank Stroeve. Ik vond aan-

plicht dezelfde selectie aan te houden als wat WMP haar

delen al van jongs af aan interessant dus daarom heb ik

cliënten adviseert, zodat wij dezelfde ‘ups and downs’ mee-

daarvoor gekozen. Het werk dat ik daar deed vond ik erg

maken.

boeiend en het klikte ook goed met de mensen daar. Je bezocht bedrijven en analistenpresentaties en moest voor de

Tegenwoordig werken wij hier met 19 mensen en hebben

cliënten van de bank gaan beoordelen of de aandelen van

wij ongeveer een miljard euro onder beheer van met name

deze bedrijven gekocht moesten worden of niet. Het klikte

vermogende particulieren. Wij hebben op het moment rond

dusdanig goed dat ze mij meteen een baan hebben aange-

de 150 klanten dus wij gaan niet voor de grote aantallen.

boden. Ik was nog niet klaar met mijn studie maar ik ben

Samen met twee anderen neem ik plaats in de directie waar-

toen daar gaan werken en heb in de avonduren mijn studie

bij ik verantwoordelijk ben voor het beleggingsbeleid en

afgerond. Daar heb ik ongeveer twee jaar gewerkt en ben

een aantal zaken die te maken hebben met de interne or-

toen overgestapt naar Kempen en Co, ook een effecten-

ganisatie. Verder ben ik direct betrokken bij een aantal klan-

bank maar met een afdeling vermogensbeheer. Ik ben gaan

ten.

Interview met Bas Nienhaus Mede-oprichter Wealth Management Partners werken bij het Orangefund, een gerenommeerd beleggings-

Waar let Wealth Management Partners op bij het be-

fonds dat belegde in lokale Nederlandse bedrijven. Daar

leggen van vermogens en wat maakt uw bedrijf zo suc-

was ik in eerste instantie analist en na verloop van tijd ben

cesvol?

ik daar portfolio manager geworden, zodat ik ook de verant-

Waar wij als bedrijf vaak tegen aanlopen is dat klanten

woordelijkheid kreeg om vermogen te beleggen namens

moeite hebben om een beleggingsrapportage te doorgron-

het fonds. Ik heb toen al vrij jong het vak van portfolio-

den. Vaak is het veel te uitgebreid en complex. Als je bij ver-

manager geleerd met een analytische invalshoek. Na een aantal jaren ben ik binnen Kempen en Co overgestapt naar het particulier vermogensbeheer. Ik vond het aantrekkelijke van deze stap om ook direct met klanten om te gaan die beleggen, en niet alleen van een afstand naar een beleg-

*

Tijmen Kampman en Robert Hahn zijn beiden bachelor student Bedrijfseconomie.

Fac es - 13

schillende vermogensbeheerders zit dan kan je die rap-

behartigen. Mensen hebben er soms ook simpelweg geen ver-

portages ook niet vergelijken, dat is appels met peren vergelij-

stand van omdat het vak van beleggen in de loop der jaren

ken. Die informatievoorziening was reeds kort na de oprichting

steeds complexer is geworden. Al onze relaties hebben in ieder

voor ons een strategisch actieplan. Wij wilden de klant de moge-

geval doelbewust het besluit genomen om het beheer uit te

lijkheid geven om rapportages van andere beheerders ook

besteden en dat is een heel belangrijk onderscheid van onze

door ons rapportagesysteem te laten gaan waardoor wij één

positie in de markt.

overzichtelijke rapportage konden gaan aanbieden. Wij hebben daarvoor fors geïnvesteerd in een geavanceerd automatiseringssysteem dat wij naar onze visie hebben ingericht, wat

Waar haalt uw bedrijf zijn klanten vandaan en hoe zorgt u

ons sinds die tijd een belangrijk strategisch voordeel geeft.

er voor dat u deze klanten zo goed mogelijk kunt assiste-

Hierdoor kunnen we onze klanten op dagbasis van actuele in-

ren met hun vermogen?

formatie voorzien, zonder dat men nog hoeft te wachten tot

Vanaf dag één zijn we samen met de bank NIBCapital begon-

het kwartaal voorbij is en de bank alsnog gaat rapporteren.

nen en hebben we het bedrijf samen opgezet. Na twee jaar

Hiervoor hebben we een aparte dienstverlening ontwikkeld en

hebben we hen uitgekocht en zijn we als partners verder door-

er zijn ook klanten die alleen voor het samenbrengen van hun

gegaan. In het begin hebben we de meeste klanten gekregen

rapportages bij ons klant zijn. Dat product heet vermogens-

door te netwerken en door het op- en uitbouwen van je naam

regie, wat voor ons een unieke succesfactor bleek te zijn. De

onder potentiële relaties. Reclame inzetten heeft voor ons wei-

rode draad bij deze dienstverlening is onze onafhankelijke po-

nig zin, omdat de doelgroep relatief klein is. Onze klanten zijn

sitie en het feit dat wij met hele ervaren krachten werken, dat

voornamelijk Nederlanders en Nederbelgen die over de grens

geeft ons een voorsprong in de relatie met de klant.

in België wonen. We hebben op dit moment nog geen internationale uitbreidingsplannen. We zijn een Nederlands bedrijf en de kans dat we in het buitenland klanten vinden en aan ons

Op uw website staat dat Wealth Management Partners ge-

kunnen binden is erg klein. De Nederlandse markt is nog groot

specialiseerd is in het beheren van grotere vermogens.

genoeg voor ons om in te kunnen groeien.

Wat houdt dit precies in en wat zijn de duidelijke verschillen met bedrijven die kleinere vermogens beheren? Wij zagen een gat in de markt doordat de klant met een groter

U h e e f t e e n s p e c i a a l p r o g r a m m a g e n a a m d ‘ Yo u n g We a l t h

vermogen niet beter wordt bediend door een private bank dan

Education’ dat zich richt op een jonger segment in de

mensen met een kleiner vermogen. Mensen met een groter ver-

markt. Wat houdt dit precies in en waarom is dit pro-

mogen raken dan ondergesneeuwd in de dienstverlening door-

gramma interessant voor deze doelgroep?

dat er zoveel standaard wordt aangeboden. Deze groep men-

Dit is een heel leuk programma speciaal voor de (volwassen)

sen is op zoek naar een stukje maatwerk en wij denken dat

kinderen van onze klanten. Zij komen op termijn ook in aan-

daar vaak onvoldoende mee wordt gedaan in de markt. Wij

raking met het grote vermogen van hun ouders. Deze kinderen

doen als bedrijf het discretionair beheer van een effecten-

willen graag meer over het begrip vermogen weten en hoe je

portefeuille. Dat wil zeggen dat wij nadat een contract is gete-

hier het beste mee om kunt gaan. Wij hebben hier een twee-

kend met de cliënt, vrij zijn te handelen in zijn of haar effecten-

daags programma voor ontwikkeld. In dit programma hebben

portefeuille. Wij hoeven dan niet voor elke transactie die wij van

wij het uiteraard over beleggen zelf, maar vooral ook over alle

plan zijn te doen, goedkeuring te vragen. Dat geeft als voordeel

andere zaken die bij het hebben van een vermogen komen kij-

dat wij beter in staat zijn om de portefeuillestructuur te bewa-

ken. Wat houdt dit nou eigenlijk in en wat komt er op je af?

ken. Het is ook duidelijk dat wij aan de knoppen zitten dus als

Denk dan aan estate planning, met zaken als een testament of

er verkeerde beslissingen worden genomen dan zijn wij daar

huwelijkse voorwaarden. Ook wordt er ingegaan op het belang

verantwoordelijk voor en andersom. Wij richten ons alleen op

van een lange termijn visie bij de opbouw van een vermogen,

discretionair beheer en we hebben dan ook alleen klanten die

zoals de impact van de lange en korte rente, inflatie, belasting en

daarvoor komen. Deze doelgroep heeft meestal geen tijd om

welk effect dit heeft op je vermogen. Ook wordt er verteld wat

met het vermogen bezig te zijn omdat ze bijvoorbeeld een be-

mensen terug kunnen doen voor de maatschappij, bijvoorbeeld

drijf hebben, bestuurder van een beursfonds met een

in de sfeer van een (eigen) goede doelen fonds. Het gaat eigen-

complianceregeling, etcetera. Ook hebben wij familievermogens

lijk helemaal niet direct over de cijfers, maar veel meer om de

onder beheer, waar de familie bewust een externe en onafhan-

deelnemers na te laten denken en nieuwe inzichten te bieden

kelijke vermogensbeheerder aanstelt om de familiebelangen te

over hoe je met een vermogen om zou kunnen gaan. Tijdens

Fac es - 14

deze twee dagen komen de kinderen ook met elkaar in aanra-

reactie alles maar gaat verkopen na een forse daling. Je moet je

king en kunnen ze alle ervaringen die ze al hebben gehad met

focussen op de kwaliteit van jouw beleggingen en als dat nog

het beheren van een vermogen uitwisselen. Dit is typisch iets

steeds het geval is, dan kun je er doorgaans op vertrouwen dat

wat wij als relatief klein bedrijf kunnen aanbieden en wat voor

deze bij een herstel ook weer zullen stijgen. Als je op een diep-

de grotere, op massa ingestelde spelers in onze markt niet zo

tepunt toch uit de markt stapt, dan mis je dit herstel. Wat we

eenvoudig is. Het is een stukje persoonlijke service die onze

hebben gezien is dat onze klanten wel wat voorzichtiger zijn

klanten zeer kunnen waarderen. Het werkt ook goed om een

geworden en dat het in de regel meer moeite kost om klanten

band op te bouwen met de klant en zijn kinderen.

in moeilijke tijden te overtuigen dat de weg die we zijn ingeslagen de goede was, want de berichtgeving is dan vaak ook erg somber. Juist dan heb je goede argumenten nodig om de klan-

Wat doet Wealth Management Partners aan Maatschappe-

ten te overtuigen van je keuzes.

lijk Verantwoord Ondernemen? Binnen ons bedrijf kun je hier op twee manieren naar kijken. Aan de ene kant hebben wij een beleggingsbeleid ontwikkeld

Wat hoopt u over 10 jaar met Wealth Management Part-

waarbij wij rekening houden met een aantal eisen van

ners bereikt te hebben?

duurzaamheid. Wij toetsen beleggingsfondsen of daar bedrij-

Ik hoop dat we over een jaar of tien nog steeds in grote mate

ven in zitten die niet verantwoord bezig zijn. Wij toetsen deze

hetzelfde doen als dat we nu doen, namelijk het gespeciali-

fondsen aan een lijst afspraken die de Verenigde Naties heeft

seerd beheren van grotere vermogens op onafhankelijke wijze

opgesteld. De VN heeft een programma opgesteld met tien

voor vermogende particulieren. Ik denk dat we dan nog meer

punten waar bedrijven maar ook beleggers zich aan kunnen

vermogen onder beheer hebben, waarschijnlijk zo’n twee mil-

commiteren. Denk hierbij aan afspraken over kinderarbeid, ar-

jard en ons klantenbestand zal dan verder zijn uitgebreid. Het

beidsomstandigheden, wapenproductie, omgang met het mi-

beste wat we zouden kunnen bereiken is dat onze naam in de

lieu en andere relevante zaken. Als wij zien dat fondsen beleg-

doelgroep gemeengoed wordt, zodanig dat als iemand met

gen in bedrijven die zich niet aan deze regels houden, dan zul-

een groter vermogen zich op een nieuwe beheerder oriënteert,

len wij het beleid aanpassen. Wij worden ook extern bijgestaan

onze naam dan tenminste wordt genoemd. Het begint nu al

door een onafhankelijk, gespecialiseerd bureau dat ook pen-

een beetje te komen, maar ik hoop dat we over een jaar of tien

sioenfondsen adviseert om er voor te zorgen dat wij dit beleid

de standaard zijn.

goed uitvoeren. Soms hebben klanten ook eigen eisen over waar ze wel en niet in willen beleggen. Hier houden wij uiteraard ook rekening mee.

To t s l o t , h e e f t u n o g a d v i e z e n v o o r d e s t u d e n t e n v a n Ti l burg University?

Aan de andere kant zijn we ook intern bezig om er voor te zor-

Als ik een advies mag geven dan zou ik willen zeggen: begin

gen dat we bijvoorbeeld minder energie gebruiken en minder

voor jezelf. Doe eerst ervaring op bij een goed bedrijf en begin

afval produceren door zo min mogelijk te printen en zo veel

daarna voor jezelf. Ik denk dat studenten te vaak blijven hangen

mogelijk digitaal te doen.

bij op het oog mooie bedrijven, totdat ze er na een jaar of tien achterkomen dat ze blijven steken in hun ontwikkeling. Wat je dan vaak ziet is dat men inmiddels te veel twijfels heeft om nog

Heeft Wealth Management Partners last gehad van de cri-

voor zichzelf te beginnen. Ik denk dat het goed voor Nederland

sis en de dalende beurskoersen? Zo ja, wat hebben u en uw

en goed voor henzelf is als meer mensen na een tijdje gewerkt

c o l l e g a ’s g e d a a n o m s t e r k e r u i t d e c r i s i s t e k o m e n ?

te hebben het lef hebben om een eigen bedrijf te starten. Op

Het belangrijkste wat je moet doen in een crisis is je klanten

een gegeven moment moet je het gewoon durven. Je hoeft niet

goed informeren. Van dalende koersen wordt niemand blij,

een gat in de markt te ontdekken, wel moet je je goed afvragen

maar het hoort er wel bij dat aandelen op- en neergaan. Ik zeg

waarin je onderscheidend wilt zijn. Daarna moet je een plan

wel eens gekscherend: ‘als de beurs niet kan dalen, dan kan hij

maken en dat plan uitvoeren. De eerste maanden zijn altijd las-

ook niet stijgen’. Een crisis is een goede test om te kijken of je

tig, dus laat je niet ontmoedigen als het in het begin nog niet

portefeuillestructuur nog wel intact is en dan zal ook blijken of

goed loopt. Kennis van de markt is uiteraard erg belangrijk,

je niet te grote risico’s loopt. Als deze structuur goed is, dan pro-

daarom ook mijn advies om eerst ervaring op te doen bij een

fiteer je vervolgens ook weer van de stijging van de beursen.

werkgever en daar te leren hoe een markt werkt. Je begrijpt dat

Waar je voor moet oppassen is dat je niet in een soort schrik-

ik uit ervaring spreek!

■

Fac es - 15

ADVERTENTIE

Fac es - 16

Opinions HUNGRY FOR MONEY This article attempts to provide an evolutionary explanation for humans' motivation to strive for money in present-day societies. The authors propose that people's desire for money is a modern derivate of their desire for food.

vation and caloric deprivation among men appear to be related to their ideal female body weight, Briers et al. (2006) suggest that cues signaling scarcity in one domain might moti-

DE SIGNAALWERKING VAN OUD GELD Oud en nieuw geld zijn twee begrippen die tegenwoordig vaak ter sprake komen. Het verschil hiertussen is zeer duidelijk. Mensen met nieuw geld laten dit het liefste aan iedereen zien terwijl dit in de oud geld kringen een schande is. WELVAART ZIT NIET IN JE PORTEMONNEE, MAAR OVERAL OM JE HEEN Veel mensen met hoge of middeninkomens zullen zeggen dat ze vrij tevreden zijn over hun privsituatie. Nederland is een rijk land. Maar als je buiten deze categorie mensen gaat kijken is de welvaart toch een stuk minder.

vate people to acquire or maintain resources in the other domain. Thus, they claim that people are less likely to sacrifice money when they desire food than when they are satiated, and that people eat more when the desire for money is stronger. This article attempts to provide an evolutionary explanation for humans’ motivation to strive for money in present-day societies. The authors propose that people’s desire for money is a modern derivate of their desire for food. In three studies, they show the reciprocal association between the incentive value of food and of money. In the first study, hungry participants were less likely than satiated participants to donate to charity. In the second study, participants in a room with an olfactory food cue,

Hungry for Money

known to increase the desire to eat, offered less money in a give-some game compared with participants in a room free of scent. In the last study, participants’ desire for money affected

BY B. BRIERS, M. PANDELAERE, S. DEWITTE,

AND

L. WARLOP*

the amount of M&M’s they ate in a subsequent

food and the desire to obtain money as two

taste test. The symmetric association between

different strivings. The relation between the two

food and money may help explain why poor

ne of the strongest motivations for people

O

must be asymmetric: Money can buy food, but

people are especially vulnerable to overeating

living in modern societies is the desire to

food cannot buy money. However, some neu-

and have ill health as a result. In industria-

obtain money. The cultural dominance of money

rological evidence suggests that the desires for

lized countries such as the United States

is striking: It has been adopted irresistibly by

money and food might be more entwined than

(Drewnowski & Specter, 2004), as well as in

any human society that has encountered it

most economists would predict.

developing countries (James, 2004), obesity is

There is behavioral evidence that is consis-

usually associated with poverty. Perhaps in

of

tent with the proposal that financial and ca-

present-day societies, the attraction to money

humankind’s history, ‘‘resources’’ have connoted

loric resources are closely related. Nelson and

is so powerful that people who, relatively

food rather than money (Diamond, 1997). Col-

Morrison (2005) found that compared with men

speaking, fail in their quest for (more) money

lecting or producing enough food to survive has

who feel rich and satiated, men who feel ei-

become frustrated. Accordingly, as financial and

always been one of humans’ main challenges.

ther poor or hungry prefer heavier women. The

caloric resources are exchangeable, they might

It seems reasonable, then, to consider a bio-

authors suggested that preference for women’s

tend to appease their desire for money by con-

logical basis for humans’ attraction to money.

body weight is determined by the individual’s

suming more calories than is healthy for them.

The canonical economic model assumes that the

experience of resource scarcity. This idea is

utility from money is indirect, and that money

consistent with the finding that in cultures with

is valued only for the goods or services it can

scarce resources, heavier women are preferred

procure (e.g., Camerer, Loewenstein, & Prelec,

to slim women (e.g., Pettijohn & Jungeberg,

2005). Standard economics views the desire for

2004; Symons, 1979). As both financial depri-

(Lea&Webley, 2006). But despite the extraordinary

power

of

money,

for

most

* The authors all work at different universities. 1 This article is a summary of the paper "Hungry for Money" written by Briers, Penadelaere, Dewitte and Warlop. Their paper was published in the 17th volume of the journal "Psychological Science" (November 1, 2006).

Fac es - 17

O O K

E E N

M E N I N G

?

M

A I L

D E

R E D A C T I E

:

I N F O

@A

S S E T

-A

C C O U N T I N G

F

I N A N C E

.

N L

daarover te praten. Juist daarin is oud geld herkenbaar. De sfeer wordt niet getekend door je bankrekening, maar door een absolute zelfverzekerdheid, onafhankelijkheid en nonchalance. Alsof de tijd heeft stilgestaan. In 1993 verscheen het boekje Vin-je dat we een hoed op moeten? van de hand van Jonkvrouw Agnies Pauw van Wieldrecht. Hierin zette zij allerlei gewoontes en omgangsvormen uiteen die twee generaties terug bonton waren bij de adel en de daaraan gelieerde kringen. Rode draad vormde het taalgebruik, bijvoorbeeld de gewoonte om taartje te zeggen in plaats van gebakje, WC in plaats van toilet of ijskast in plaats van koelkast. Deze manier van spreken berustte natuurlijk niet op taalkundige normen, maar op sociale normen: een eigen dialect om zich te onderscheiden van anderen. Hoe mensen praten, hoe ze zich uitdrukken, hoe ze formuleren. Voor wie er oor voor heeft is het direct herkenbaar en het zorgt voor een sterk netwerk. Een netwerk dat levenslang het fundament legt - van vrienden met geld op aller-

De signaalwerking van Oud Geld

lei belangrijke posities – om op terug te vallen. Iets van vroeger? Ileen Montijn, historica en ervaringsdeskundige, laat in haar boek Leven op stand (2008) zien hoe – in de jaren voor de

DOOR G. WIERSMA*

E

ger hebben naar puisante rijkdom, zwemmen

tweede wereld oorlog – de cohesie in de we-

in ‘oud geld’.

reld van oud geld sterk werd bevorderd door

en stapje omhoog zetten langs de

Er is een duidelijke scheiding tussen oud geld

zomin mogelijk omgang buiten de eigen kring.

maatschappelijke ladder. De hogere krin-

en nieuw geld. Letterlijk betekent ‘oud geld’ dat

Belangrijk en moeilijk onderdeel daarvan was

gen betreden. Wie genoeg geld heeft, komt

het geld al generaties lang in de familie zit.

het ontlopen van contacten met mensen die je

aardig in de buurt. Maar werkelijk doordringen

Nieuw geld is vaak op een heel snelle manier

niet kende. Het beste was het even te laten

in de kringen van Oud Geld, vraagt om een heel

verworven. Door slim beleggen of door iets op

merken dat men iemand had gezien en daarna

subtiel gevoel voor detail en een paar genera-

de markt te brengen dat enorm aanslaat. Nieuw

het hoofd af te wenden. Dat was alles. De

ties geduld. De scheidslijn tussen nieuw geld

geld wil zichzelf laten zien, met een BMW of

Engelsen hadden daar zelfs een term voor: the

en oud geld is haarscherp. Over het verschil

een goudkleurige jaguar. Nieuw geld heeft de

cut.

tussen U (Upperclass) en Non-U.

signaalwerking van ‘zie mij de duurste cham-

In onze tijd is ongetwijfeld een vrijere be-

Het is duidelijk zichtbaar in tuincentra en

pagne bestellen’ en ‘zie mij de mooiste auto

weging mogelijk tussen de werelden van nieuw

warenhuizen: een enorme interesse voor het

rijden’. Dat is in de ogen van oud geld ordinair.

geld en oud geld. Voor wie het eens proberen

milieu van oud geld. Iets met historie, met

Oud geld is subtieler. In de kringen van oud

wil: de bijbehorende juiste omgangsvormen

waarde, betekenis en traditie. Het wordt mas-

geld loopt niemand te koop met bezit. Het is

mogen geen enkele merkbare inspanning vra-

saal nagedaan. De Engels rustiek stijl vindt

de habitus van het milieu om dat niet te doen.

gen, het moet volkomen vanzelf gaan. Het komt

gretig aftrek in meubelzaken. Roestige kande-

Zo worden kinderen ook opgevoed: geld is niet

van nature – of niet.

laars, tweedehands tafelzilver en vervalste oude

het belangrijkste in het leven. Over geld wordt

familieportretten moeten een overerfde familie-

niet gepraat. Hoe groot het familiekapitaal is,

rijkdom suggereren. Alsof we een enorme hon-

weet niemand. Het is een soort van gêne om

Fac es - 18

* G. Wiersma is (financieel) historica en publiciste.

O p i n i o n s vraag en aanbod, zou leiden tot de optimale

Welvaart zit niet in je portemonnee, maar overal om je heen

welvaart. In die optiek zijn overheidsuitgaven een bedreiging voor de welvaart in plaats van een investering daarin. Woningcorporaties, vervoersbedrijven, zorg- en onderwijsinstellingen zijn verzelfstandigd of in handen gege-

DOOR

R. LEIJTEN*

ven van managers uit het bedrijfsleven. Nutsbedrijven, zoals de energie en de post zijn geprivatiseerd. Het ziekenfonds is afgeschaft

V

aak wordt in de Tweede Kamer gesproken

en vervangen door een privaat stelsel van con-

over welvaart. Meestal is het in de con-

currerende zorgverzekeraars. De financiële

text van bedreigingen. De uitgaven aan de

sector is in internationaal verband gedere-

gezondheidszorg worden bijvoorbeeld vaak

guleerd. Mijn partij stond jarenlang alleen in

gezien als een bedreiging voor onze welvaart.

het verzet tegen dit neoliberalisme. Maar nu

Hetzelfde geldt voor andere uitgaven zoals aan

niet meer. De deregulering van de financiële

onderwijs of volkshuisvesting. Maar wat is

markten heeft ons de kredietcrisis gebracht en

welvaart? Volgens het woordenboek is welvaart

in het klein zien we dezelfde verschijnselen bij

een ‘toestand van gunstige ontwikkeling in

woningcorporaties als Vestia en onderwijs-in-

maatschappelijk en vooral economisch opzicht’.

stellingen als Amarantis. In de zorg hadden we

Ons land is de afgelopen decennia steeds rij-

eerder al Meavita en thuiszorginstelling STN.

ker geworden, alle recente paniek over het

Het hele systeem is in een rap tempo aan het

begrotingstekort ten spijt. Maar zijn we met

ontrafelen.

zijn allen welvarender geworden? Als je men-

Is dit het einde van onze welvaart? Het hangt

sen op straat vraagt of zij het gevoel hebben

af van de vraag: wat is welvaart? Als we wel-

dat ons land zich in een ‘toestand van gunstige

vaart puur blijven beschouwen als particuliere

ontwikkeling’ bevindt, zul je vooral negatieve

rijkdom, dan kunnen we het neoliberale kapi-

antwoorden krijgen. Het veelbesproken ‘onbe-

talisme weer optuigen en monter op weg gaan

hagen’ komt dan boven. Wanneer je welvaart

naar de volgende crisis. Ik pleit ervoor dat we

definieert als (individuele) rijkdom, dan valt het

het begrip welvaart anders in gaan vullen:

onbehagen wel mee. Veel mensen met hoge

gegarandeerde bestaanszekerheid voor ieder-

of middeninkomens zullen zeggen dat ze vrij

een, fatsoenlijke volkshuisvesting, garantie op

tevreden zijn over hun privésituatie. Nederland

noodzakelijke zorg, ongeacht je inkomen. Ik pleit

is een rijk land. Het onbehagen zit hem vooral

ook voor baanzekerheid en onderwijs dat het

in het maatschappelijke aspect van de term

volk verheft. Twee landen kunnen een zelfde

welvaart. Onlangs is door de vakbond weer een

Bruto Nationaal Product hebben, maar een

meldweek gehouden waar medewerkers uit de

totaal verschillend geluksniveau onder de be-

zorg misstanden konden melden. Het resultaat

volking. Laten we de welvaart gaan zoeken in

was duizend meldingen van ouderen die na een

een zo hoog mogelijk Bruto Nationaal Geluk.

val urenlang op de grond bleven liggen omdat

Ware welvaart zit niet in je portemonnee, maar

er niemand aanwezig was, bewoners van een

overal om je heen.

verpleeghuis die het in hun broek moesten doen omdat er niemand was om hen tijdig naar het toilet te brengen, meldingen van ondervoeding

Deze politieke ideologie, overgewaaid vanuit

en meldingen van uitdroging. Nederland is een

het Verenigd Koninkrijk van Thatcher en de

rijk land, maar zijn we welvarend? Het is maar

Verenigde Staten van Reagan gaat uit van het

hoe je het bekijkt.

motto ‘meer markt, minder overheid’. Het zo-

De afgelopen decennia werd ons land, in

veel mogelijk bezuinigen op publieke uitgaven

verschillende coalities van met name VVD, CDA

en het overlaten van de ordening van onze

en PvdA, geregeerd door het neoliberalisme.

samenleving aan de wetten van concurrentie,

* Renske Leijten is een politica voor de SP. Zij zit in de tweede kamer en is woordvoerder sport en jongerenzaken.

Fac es - 19

ADVERTENTIE

Fac es - 20

C o l u m n

A c c o u n t a n c y

overwegingen bij het uitstippelen van een

Wat is het doel van bedrijven?

carrière. Ik zie in het licht hiervan een nieuw type

Bezuinigingen, extra bezuinigingen, noodfonds Europese Centrale Bank; niet eerder domineerden financiële onderwerpen zo nadrukkelijk ons dagelijks nieuws. De uitdrukking 'geld speelt geen rol'

leider ontstaan die persoonlijke verantwoordelijkheid, bedrijfsverantwoordelijkheid én maatschappelijke verantwoordelijkheid op één lijn brengt en daarmee richting geeft aan

lijkt afkomstig uit een andere tijd. De contouren van een andere weg worden steeds duidelijker zichtbaar. Een weg waarop jullie, als jonge talenten, onze gids kunnen zijn.

Tekst R. Dassen*

de organisatie. Deze nieuwe leiders zullen ontstaan uit de zogenoemde Millenniumgeneratie. Internationaal onderzoek onder 1.000 Deloitters geboren na 1981 bevatte de

E

en organisatie zoekt talent dat bijdraagt

ming en identiteit van een onderneming. En

vraag, wat de rol van ‘Business’ in ‘Society’ zou

aan de bedrijfsdoelstellingen. Vroeger

omgekeerd kunnen ondernemingen inspire-

moeten zijn. Wat blijkt: 92% denkt dat het suc-

waren dat vooral financiële doelstellingen,

ren tot positieve economische, milieu-

ces van een onderneming niet slechts moet

nu ligt de nadruk steeds meer op de maat-

technische en sociale veranderingen.

worden afgemeten aan de winstcijfers, maar

schappelijke rol. Ik zie de instelling van bedrij-

We zien dit ook terug in de ontwikkeling

dat innovatie en maatschappelijke ontwikke-

ven veranderen, maar ook die van de jonge

van het beroep van accountant. De accoun-

lingen de belangrijkste doelstellingen zou-

talenten. De ‘crisis’ is hiervan niet zozeer de

tant anno 2012 kijkt breder. Zo’n tien jaar ge-

den moeten zijn. De jongere generatie geeft

oorzaak, als wel een belangrijke katalysator.

leden ben ik vanuit mijn achtergrond als ac-

massaal aan te willen werken voor bedrijven

Bedrijven bestaan niet om geld te verdienen.

countant gaan publiceren over duurzaam-

die er toe doen en die een duidelijke bijdrage

Bedrijven bestaan dankzij het feit dat ze geld

heidsverslaggeving als een separaat onder-

leveren aan de maatschappij. In plaats van

verdienen, maar dat is niet het doel van een

werp. Naast financiële verslaggeving was er

traditioneel verantwoord maatschappelijk on-

onderneming. Net zoals mensen niet bestaan

duurzaamheidsverslaggeving. Van integratie

dernemen komt meer de nadruk te liggen op

om te ademen, maar dankzij het feit dat ze

was geen sprake. Hetzelfde gold binnen het

samenwerking tussen bedrijven, overheden

ademhalen. Wat is dan wel het doel van een

bedrijfsleven. Enerzijds was er een strategie en

en maatschappelijke partijen, aangevoerd

onderneming? Bedrijven vervullen een cru-

daarnaast deed men ‘iets’ met duurzaamheid.

door ‘purpose-driven’ leiders.

ciale maatschappelijke taak: het leveren van

De afgelopen jaren is duurzaamheid steeds

Juist die wisselwerking tussen bedrijfsleven

producten en diensten die menselijke be-

meer een wezenlijk onderdeel van de

en maatschappij staat centraal in het tijdens

hoeften vervullen. De meerwaarde van het

bedrijfsstrategie geworden én een essentieel

het WEF gelanceerde initiatief Business: So-

bedrijf ligt in het nut en de duurzaamheid

onderdeel van de dienstverlening van

ciety. Hiermee start Deloitte een internationaal

van dat aanbod.

Deloitte. Registeraccountants moeten zich

debat met als centrale vraag: wat is het doel

De resultaten van een wereldwijd onder-

realiseren dat duurzaamheid niet meer weg te

van bedrijven? Deloitte vindt dat bedrijven

zoek van Deloitte, bekendgemaakt op het

denken is uit het takenpakket. Ook voor

met hun kernactiviteiten een cruciale rol kun-

World Economic Forum (WEF) in januari 2012,

supply chain consultants, bijvoorbeeld, vor-

nen spelen in het realiseren van een betere

bevestigen dit. Bijna driekwart van de respon-

men duurzaamheidsgevolgen een integraal

maatschappij. ‘Purpose’ en ‘Profit’ gaan daarbij

denten vindt dat de kernactiviteiten van een

onderdeel van hun advies. En ook fiscalisten

hand in hand. Ik hoop dat dit ook jullie loop-

bedrijf zowel aan de winst moeten bijdragen

moeten duurzaamheid als een vast ingre-

baan mag kenmerken. Ter inspiratie verwijs ik

als ook een positieve bijdrage moeten leveren

diënt in hun portefeuilles hebben opgeno-

naar het Business:Society Manifesto op

aan de maatschappij. In deze tijd waarin het

men. Dat is goed nieuws voor talentvolle

www.deloitte.com/business-society en nodig

vertrouwen van burgers in het bedrijfsleven

jonge mensen zoals jullie. Immers: talentvolle

ik jullie, als toekomstige leiders, van harte uit

verder daalt, en bewegingen als Occupy ont-

mensen willen zinvol werk. Zo’n loopbaan

om deel te nemen aan dit wereldwijde debat.

staan, is het bepalen en actief communiceren

laat nadrukkelijk ruimte voor andere doelen

Om samen te werken aan een maatschappij

van de echte maatschappelijke bijdrage van

dan een zo hoog mogelijk salaris. Zelfont-

met meerwaarde!

een bedrijf essentieel. Ik denk dat het moge-

plooiing, het combineren van werk en privé-

lijk is deze maatschappelijke doelstelling te

leven, en vooral het idee dat je iets zinvols

integreren in de kernactiviteiten, besluitvor-

met je leven doet zijn steeds belangrijkere

*

Roger Dassen is Global Managing Director Clients, Services & Talent binnen het wereldwijde Executive Committee van Deloitte

Fac es - 21

Fac es - 22

Werken aan geluk Omdat het spel belangrijker is dan de knikkers Naast Wealth zijn er natuurlijk veel meer factoren die een mens gelukkig maken. Één aspect is gelukkig werken en dit beïnvloedt ook je gezondheid. In dit artikel worden deze aspecten verder uitgelegd. Tekst A. Bergsma en O. Hamburger*

Drastisch bezuinigen is helemaal niet erg, schreef hoogleraar Roos Vonk eerder dit jaar in een column in Intermediair. Geld maakt nu eenmaal slechts een beetje gelukkig. Vonk hield slechts één slag om de arm: ‘Als we maar wel met z'n allen cursussen krijgen over geluk. Dan halen we meer geluk uit minder geld.’ Een boek met de optimistische titel Gelukkig Werken legt de lat erg hoog. Onhaalbaar hoog, zal de cynicus opmerken. Werk is voor hem een verplichting en noodzaak en zeker niet leuk. Maar bij ons riep de titel associaties op bij een uitspraak van de emotiepsycholoog Nico Frijda in een interview met Psychologie Magazine1: ‘De waarheid bestaat niet, maar toch moet je ernaar zoeken’. De vraag die dit opriep was hoe deze uitspraak te duiden? Was Frijda verbitterd of juist hoopvol? Twintig jaar later is onze conclusie dat Frijda erin geslaagd was de frustraties over de beperkingen van de psychologie een plek te geven. De vooruitgang in de psychologie blijft beperkt, maar Frijda geeft zich niet gewonnen. Het is immers duidelijk dat onwaarheden bestaan en dat je de wereld mooier kan maken door te proberen misverstanden op te ruimen, zelfs als je gelooft dat een definitieve waarheid niet in het verschiet ligt. Iets soortgelijks denken wij over gelukkig werken. Het is een mooi ideaal om na te streven, dat niet frustreert zolang je je blijft realiseren dat je het niet volledig waar kan maken.

*

1

Ad Bergsma is als psycholoog in 2011 gepromoveerd op het proefschrift 'Onvolmaakt geluk' aan de Erasmus Universiteit. Zijn onderzoek is terug te vinden op www.grootstegeluk.nl, Onno Hamburger is psycholoog en als senior trainer en gelukscoach verbonden aan Van Harte & Lingsma. www.gelukkigwerken.nl. Geciteerd uit het geheugen van Ad Bergsma, omdat bestanden uit die tijd niet meer op zijn computer staan.

Fac es - 23

ADVERTENTIE FoedererDFK

Fac es - 24

W AT I S G E L U K K I G W E R K E N ?

Leuker

Laten we beginnen met de vraag wat we bedoelen met gelukkig

Ervaart iemand plezier in zijn werk? Of wordt zijn werk in meer

werken. We bedoelen niet dat iemand elke maandagmorgen al

of mindere mate beheerst door gevoelens van onzekerheid, ir-

in zijn bed ligt te woelen totdat de wekker aangeeft dat hij ein-

ritatie of machteloosheid? Deze negatieve gevoelens kunnen

delijk op mag staan om naar werk te gaan, zoals een zenuw-

een sterke invloed hebben op het geluksgevoel. Bewust of on-

achtig kind vol verlangen uitkijkt naar de cadeautjes dat het zal

bewust hebben we soms de neiging om te blijven hangen in

krijgen op zijn verjaardag. Het gaat ook niet om het oplossen

negatieve gevoelens. Wie gelukkig in zijn werk is ervaart meer

van problemen als moeite met opstaan na een leuk weekeinde,

positieve emoties en kan de negatieve gevoelens hanteren.

nare klusjes en strubbelingen met collega's. Chagrijn en tegenslag moeten we soms voor lief nemen, omdat ons geluksniveau nu eenmaal van dag tot dag varieert en voor een deel afhanke-

Authentieker

lijk is van toevallige omstandigheden zoals een economische

Geluk is meer dan leuk. Aan het einde van de dag wil iemand

crisis en de grillen van de leidinggevende en/of de markt.

niet alleen het idee hebben zich vermaakt te hebben, maar ook voldaan zijn omdat er hard is gewerkt aan de juiste dingen.

Een rimpelloze of paradijselijke baan is niet haalbaar, maar het

Voldoening heeft veel te maken met de mogelijkheden die ie-

kan de moeite lonen om te proberen het elastiek een stuk op

mand heeft om zijn eigen kwaliteiten in te zetten. Vragen daarbij

te rekken, zodat de balans tussen positieve en negatieve bele-

zijn of iemand zijn kwaliteiten en talenten voldoende kent en

venissen gunstiger wordt. Hoe dat afloopt is niet alleen afhan-

weet welke kwaliteiten energie geven, en welke kwaliteiten

kelijk van de kwaliteit van het advies, maar ook van de eigen

vooral leuk zijn voor anderen, maar de persoon zelf misschien

persoonlijkheid. Iemand die een doorgewinterde pessimist is,

het gevoel geven leeggezogen te worden.

kan solide advies gebruiken als het definitieve bewijs dat de woorden werk en geluk niets met elkaar te maken hebben.

Zinvoller Een optimist daarentegen is misschien al tevreden als hij zich

Als er genoeg zicht is op het onderwerp voldoening, dan ko-

vermaakt bij het lezen van goed bedoeld advies en er een en-

men we automatisch bij het volgende bestanddeel van geluk.

kele bruikbare gedachte uit haalt. Beide vormen van gebruik

Waar doe je het allemaal voor? Heeft iemand het idee dat hij

zijn volstrekt legitiem, maar geluksadvies biedt ook een uitnodi-

door het werk bijdraagt aan iets wat belangrijk voor hem is of

ging eens wat langer in de spiegel te kijken zodat iemand zich

is dit onvoldoende aanwezig? Heeft iemand het gevoel dat het

op zijn eigen positie in het werkend leven kan bezinnen. Want

'zin' heeft wat hij doet in zijn werk? Stel dat hij ineens van de

wat voor cijfer geeft iemand zich (op een schaal van 1 tot 10) als

aardbodem zou verdwijnen. Zou hij gemist worden? Iedereen is

hij zou moeten aangeven hoe gelukkig hij is in zijn werk? En

uniek, iedereen is anders. Daarom kan elk individu een unieke

wat vindt hij van dat cijfer? Is dit het hoogst haalbare niveau

bijdrage leveren aan de wereld. De kunst is te achterhalen

van geluk of is er ruimte voor verbetering? Het streven van ad-

welke bijdrage dit kan zijn. Deze vraag stelt iemand niet als hij

vies over gelukkig werken is dat werk in het algemeen de

aan het overleven is en maar net zijn hoofd boven water kan

moeite waard gevonden gaat worden en dat iemand zich er

houden. Dan volstaat het als hij weer een volgende dag zonder

doorgaans prettig bij voelt. Als we het hebben over gelukkig

nieuwe kleerscheuren kan doorkomen.

werken, dan bedoelen we het komen tot een positief globaal oordeel over alle leuke en minder leuke aspecten van werken,

Maar als we ons voldoende veilig voelen en lekker aan de slag

over een langere tijdsperiode.

zijn, speelt de vraag waar doe ik het allemaal voor? Vroeger gaf de kerk, familie of groep ons een antwoord. In onze individuele,

In deze opvatting van gelukkig werken onderscheiden we drie

ontkerkelijkte maatschappij moeten we zelf op zoek. Zinvol wil

hoofdbestanddelen. Hoeveel plezier ervaart iemand? In hoever-

vaak zeggen dat wat je doet betekenis heeft voor anderen. We

re is hij in staat zijn eigen kwaliteiten te benutten? En ervaart

voelen ons vaak beter als we in staat zijn onze eigen inspannin-

hij zijn werk als voldoende zinvol? De elementen van de drie-

gen op te vatten als een bijdrage aan een groter geheel dat

eenheid: het vergroten van plezier, de zinvolheid en het gebruik

ons eigen belang overstijgt. Mensen floreren vaker als zij het

van talenten bieden ieder voor zich een mogelijkheid geluk op

gevoel hebben dat zij anderen of de wereld een zetje in de

het werk te vergroten. Het meest wezenlijk hier is dat deze drie

goede richting geven. Wie gelukkig wil werken heeft de meeste

wegen geen concurrenten van elkaar zijn, maar elkaar juist ver-

kans van slagen als hij op zoek gaat naar een win-winsituatie

sterken.

voor zichzelf en anderen.

Fac es - 25

WAAROM ZOU JE INVESTEREN IN MEER GELUK? De ervaring leert dat wanneer iemand meer geluk in zijn werk ervaart, hij andere voordelen (zoals effectiviteit, productiviteit en creativiteit) er gratis bij krijgt. Wat zijn de voordelen van gelukkiger werken, zoals die in wetenschappelijk onderzoek naar voren zijn gekomen?

Gelukkige mensen zijn gezonder Gelukkige mensen blijken over het algemeen gezonder te zijn dan ongelukkige mensen. Voor een deel komt dit doordat een sterk gestel ertoe bijdraagt dat mensen zich prettig voelen. Maar het effect werkt ook andersom. Geluksgevoelens hebben een positief effect op jouw gezondheid, omdat het je tegen stress beschermt. Hoe werkt dat? Negatieve gevoelens zoals boosheid

GELUKKIGER WORDEN IS NET ZOIETS ALS DE OLIFANT EEN NIEUW KUNSTJE LEREN: DAT GAAT ZEKER NIET GEMAKKELIJK E N J E Z U LT D AT E N O R M E BEEST MISSCHIEN NOOIT ECHT DE BAAS WORDEN

of angst gaan gepaard met extra alertheid. Stresshormonen zoals cortisol schieten door het lichaam heen. Op de korte termijn creëert dit een extra energieboost. Het hele lichaam is gereed om in actie te komen en zichzelf te verdedigen of te vluchten wanneer de situatie daarom vraagt. Een prachtig systeem,

senschors betekent. Wat er feitelijk gebeurt is dat er minder

maar het zorgt voor problemen wanneer iemand langer door

bloed gaat naar bepaalde delen van onze hersenen. De bedoe-

deze negatieve gevoelens wordt gekweld. Cortisol genereert op

ling van dit mechanisme is dat we sneller handelen en geen tijd

de korte termijn energie, maar kan op de lange termijn uitput-

verspillen aan nadenken. Vanuit evolutionair perspectief is dat

ten. Mensen die chronisch ongelukkig zijn, blijken zelfs een jaar

ook heel begrijpelijk. Onze voorouders hadden een veel ge-

of vijf minder lang te leven dan mensen die zich beter voelen.

vaarlijker leven dan moderne (stads)mensen. Stel dat zo'n voor-

Het effect van gelukkig zijn is zelfs vergelijkbaar met dat van

ouder iets hoort ritselen in het bos en een tijger vermoedt in de

niet roken.

struiken. Hij zou dan uitvoerig kunnen gaan bepalen hoe ver het beestje kan springen, of wat voor soort het is. Is het nu een Siberische, een gevlekte of een sabeltandtijger? Deze tijd kan

Beter samenwerken, meer innovatie en creativiteit

beter besteed worden om uit de klauwen van de tijger te blij-

Als we de beurskoersen van een bedrijf willen voorspellen, dan

ven. Primair reageren door weg te rennen of de tijger met een

kan een gorilla gevraagd worden een dartpijltje naar de muur

knuppel in de nek te slaan is dan een veel betere reactie2.

te gooien waar een beurspagina uit de krant is opgehangen. Als aan het einde van het jaar blijkt dat de gorilla de ontwikke-

Niet nadenken maar handelen bij dreigend gevaar is in de loop

lingen in de markt beter heeft voorspeld dan gerenommeerde

van de evolutie van onze soort zeker nuttig geweest; alleen is

analisten, dan is dat in ieder geval goed voor een berichtje in de

het een beetje jammer dat wij in ons dagelijks leven weinig tij-

krant. Maar als we echt willen weten hoe een bedrijf zich zal

gers tegenkomen. In onze huidige maatschappij is het juist van

ontwikkelen, kunnen we ook een enquête houden onder werk-

het grootste belang dat we steeds in staat zijn helder te den-

nemers en vragen hoe gelukkig zij zich voelen.

ken. Het is daarbij een geluk dat we allemaal beschikken over een natuurlijk mechanisme dat voorkomt dat onze hersenen te

Bedrijven floreren vaker als zij meer gelukkige werknemers heb-

oppervlakkig functioneren, en dat zijn positieve gevoelens.

ben. Het effect is niet groter dan de invloed van de globale economie, maar wel de moeite waard. De reden is dat positief ge-

Als we ons prettig voelen is onze omgeving veilig, kunnen we

stemde medewerkers veel creatiever en innovatiever zijn en ook

de omgeving rustig verkennen en op creatieve ideeën komen.

nog eens beter samenwerken dan somber gestemde concur-

Daardoor kunnen we juist weer beter nadenken en staan we

renten. Hoe komt dat? Sterke negatieve gevoelens blijken een

meer open naar anderen en naar nieuwe ideeën. Dat bevordert

bijzonder effect te hebben op onze hersenen. We kunnen dan

onze teamspirit, creativiteit en innovatiekracht. De onderzoekers

minder goed nadenken. Dit mechanisme wordt ook wel

Lyubomirsky, King & Diener concluderen in 2005 dat er een po-

corticale inhibitie genoemd, wat letterlijk remming van de her-

sitief verband van 0.27 bestaat tussen geluk en succes op het

Fac es - 26

werk. Zij schrijven: ‘Mensen met een hoog subjectief wel-

wordt aangetrokken door degene die haar het minst naloopt.'

bevinden hebben meer kans uitgenodigd te worden voor een

Toch komt uit onderzoek een ander beeld naar voren. Mensen

vacaturegesprek, worden positiever gewaardeerd voor hun

die rapporteren dat zij zich gelukkig voelen, kennen een hoge

leidinggevenden als ze zijn aangenomen, presteren beter en

prioriteit toe aan hun eigen welbevinden. Ze zijn bereid zich in

zijn productiever, en geven effectiever leiding. Ze verliezen zich

te spannen om zichzelf prettig te voelen. Daarbij hebben ze een

minder vaak in contraproductief gedrag op het werk en hebben

levendig besef van al het goede dat hen ten deel valt. Ook we-

minder kans op een burnout.’

ten ze heel aardig wat belangrijk voor hen is om een positie-ve stemming te handhaven. Zo blijven ze actief, zoeken ze graag vrienden op en als hen iets akeligs gebeurt proberen ze daar de positieve kant van te ontdekken.

ZITTEN ER NADELEN AAN GELUKKIG WERKEN? Is de combinatie van geluk en werk altijd het hoogst haalbare?

De moraal van het verhaal lijkt te zijn dat gelukkiger worden

Nee, zeker niet. Niet alle negatieve gevoelens zijn slecht. Iedere

net zoiets is als de olifant een nieuw kunstje leren. Dat gaat ze-

trainer, coach en leidinggevende ziet regelmatig dat mensen

ker niet gemakkelijk en je zult dat enorme beest misschien

negatieve gevoelens nodig hebben om tot veranderingen te

nooit echt de baas worden. Het karakter van het beest is immers

komen. Ze geven een signaal dat er iets anders moet, want als

ook afhankelijk van erfelijke aanleg en van de omstan-

iemand onvoldoende last heeft van de negatieve kant van

digheden waaronder het is opgegroeid. Garanties voor succes

contraproductief gedrag, dan is de kans op verandering mini-

ontbreken, maar toch loont het de moeite om het leven met

maal. In bepaalde omstandigheden is het zelfs heel gezond en

enige regelmaat tegen het licht te houden en de vraag te stel-

effectief om in een licht negatieve staat te zijn. Wanneer je bij-

len of voldoende prioriteit toegekend wordt aan het eigen wel-

voorbeeld een belangrijke beslissing moet nemen waar moge-

bevinden en het geluk van naasten. Uiteindelijk boekt iemand

lijk grote negatieve consequenties aan vastzitten, dan is het

vaker succes als hij een belangrijk doel maakt van geluk in het

goed deze gevolgen ook in een licht negatieve staat te bezien.

werk, dan wanneer hij het opgeeft en hoopt dat de olifant van-

Je zal dan terecht zeer voorzichtig te werk gaan. Het komt erop

zelf tegen het geluk aanloopt.

■

neer dat advies over gelukkig werken mensen meer vrijheid wil geven in het omgaan met de eigen gevoelens, zodat ze zichzelf in meer situaties kunnen redden en zich vaker prettiger voelen. Het is echter belangrijk in te zien dat een dergelijk ideaal niet een-twee-drie volledig is te realiseren. We kunnen echter wel stappen zetten in deze richting. De Amerikaanse psycholoog Jonathan Haidt vergelijkt dit streven met het temmen van een olifant. De olifant staat bij hem voor alle processen in onze geest die min of meer automatisch verlopen, zoals onze gevoelsmatige reacties en passies. De olifant stuwt ons met ongekende kracht bepaalde richtingen op. Het kleine mannetje dat de olifant wil temmen is ons rationele bewustzijn dat probeert de olifant waar nodig bij te sturen. Dit beeld is vooral nuttig omdat het benadrukt hoe lastig het soms is de olifant in toom te houden. Een dierentemmer heeft wel twintig jaar nodig voordat hij de olifant zijn wil kan opleggen en zelfs dat lukt dan maar tot op zekere hoogte. In het circus kan de olifant wel op twee poten staan, maar niet elegant door

Dit artikel is voor het grootste deel gebaseerd op het boek Ge-

een hoepeltje springen.

lukkiger werken van Onno Hamburger en Ad Bergsma, Uitgeverij Boom/Nelissen. 175 pag.

De nukken van het enorme beest hebben geleid tot de mythe dat bewuste pogingen om gelukkig te worden tot mislukken zijn gedoemd. Of zoals de Oostenrijkse dichter Nikolaus Lenau het eens uitdrukte: 'Het geluk is als een vrouw die het meest

2

Zie voor een eenvoudige uitleg van de neurologische processen: http:// neurosciencefundamentals.unsw.wikispaces.net/The+limbic+System

Fac es - 27

Michael van Beers is een goed voorbeeld van een self made miljonair. Het begon allemaal in zijn studententijd toen hij samen met een vriend eFuture opstartte. Later werd hij bekend met het oprichten van onder andere vakantieveilingen.nl. In dit interview legt hij uit hoe hij dit allemaal bereikt heeft en geeft de heer Van Beers zijn mening over sociale media en maatschappelijk verantwoord ondernemen.

Fac es - 28

Tekst M. Bonants en M. van Dijk*

Zou u eerst iets over uzelf kunnen vertellen? Wat u

jongen, die ook zijn studie heeft afgebroken na een jaar. Niet

heeft gestudeerd en wat u hiervoor heeft gedaan?

dat dat een aanrader is, dat moet ik er even bij zeggen! Wij

Ik ben Michael van Beers, nu 36 jaar. Ik heb eerst MBO ge-

zijn meer van het doen, van de praktijk, en af en toe pakken

daan, vervolgens ben ik naar het HBO gegaan. Ik kom zelf

we een boek erbij als hulpmiddel. Uiteindelijk pak je dus wel

uit Utrecht en ik ben International Marketing Management

het boek, maar werd het in de praktijk toegepast, dit is ook

gaan studeren in Haarlem. Eigenlijk wilde ik filmregisseur

zo met marketing.

worden, maar dat mocht niet van mijn vader. Dus dan ga je maar studeren. En omdat ik een creatief persoon ben wilde

Wij zijn begonnen met het investeren in marketing, in e-

ik marketing gaan studeren, maar ik had wel ambities. Ik

mailadressen. Maar met elke euro die we uitgaven keken we

wilde heel graag naar Amerika. Daarom heb ik gekozen voor

ook precies wat we voor een e-mailadres hadden betaald,

International Marketing Management, in Haarlem aan de

waar het vandaan kwam, hoeveel het ons opleverde en wat

Haarlem Business School.

de terugverdientijd was enz. Dat hebben we eigenlijk vanaf dag één gedaan tot en met nu. We zijn in 2001 begonnen

Dat heb ik een jaar gedaan, elke dag met de trein heen en

met eFuture, ik was toen 25 en mijn compagnon 21. Dus we

weer naar Haarlem is geen optie kan ik je beloven. In Utrecht

hadden beiden wat ervaring opgedaan en ieder 350 gulden

heb je heel veel hogescholen, maar de studie International

geïnvesteerd waarmee we zijn begonnen. We zijn nooit

Marketing Management was er toen nog niet in Utrecht.

naar een bank gegaan en hebben nooit een lening gehad,

Vandaar dat ik in Haarlem verzeild was geraakt en na een

maar eigenlijk alles wat we verdienden investeerden we

jaar trok ik het gewoon niet meer. Ik was 19 jaar, ik was jong

weer in het bedrijf.

en zat aan hele andere dingen te denken. Ik ben toen gestopt met mijn studie en eigenlijk meteen aan het werk ge-

Het salaris wat we toen hadden hebben we heel lang ge-

gaan. Eerst wat kleine baantjes gehad en uiteindelijk ben ik

houden, ook toen we fulltime voor het bedrijf werkten. De

bij een internetbedrijfje terecht gekomen van een vriend

rest investeerden we dan weer in het bedrijf, en daarbij ke-

van mij, Clicketing.com.

ken we elke keer weer naar wat we uitgaven aan marketing en wat het ons vervolgens opleverde. En als een e-mail-

Dit bedrijf was zoiets als Priceline in Amerika, een hele grote

adres dan teveel kostte, stopten we met die partij en gingen

online reisorganisatie, die hadden we gekopieerd om in NL

we weer naar een andere partij waardoor onze database

neer te zetten, maar het was gewoon veel te vroeg. Toen was

met e-mailadressen groter werd. Vorig jaar zaten we op

ik eigenlijk voor het eerst in aanraking gekomen met inter-

onze piek, met ruim 5 miljoen mensen in onze database. En

net en ik vond het wel heel interessant. Dus toen ben ik

dat is echt heel veel. En allemaal zelf gefinancierd.

Interview met Michael van Beers Internetondernemer gaan solliciteren naar andere internetfuncties, want

En daar houdt u zich nog steeds dagelijks mee bezig?

Clicketing.com ging het niet redden. Het was echt in de

Ja maar er is wel wat veranderd. We hebben natuurlijk vorig

dot.com periode, tijdens de enorme bubbel. Toen ben ik op

jaar één van onze bedrijven verkocht en dat heeft toch het

een gegeven moment bij NetDirect terecht gekomen.

een en ander veranderd. We zijn dus in 2001 begonnen met

NetDirect stond aan het begin van affiliatemarketing. Zij

eFuture, dat was een website met gratis producten en

waren een van de eersten die dat in Nederland introduceerden en daar heb ik ontzettend veel geleerd. Ik heb daar ook echt het vak ‘online marketing’ geleerd. Bij NetDirect heb ik ook mijn huidige compagnon leren kennen, Dirk-Jan die daar werkzaam was als traffic manager. Een hele intelligente

*

Marissa Bonants is bachelor student Bedrijfseconomie en Manou van Dijk is master student Finance.

Fac es - 29

ADVERTENTIE

Fac es - 30

heette NuGratis.nl. Mensen konden bijvoorbeeld een gratis boekje aanvragen of een gratis pen, maar dan moesten ze wel hun gegevens invullen. Een verzekeringsmaatschappij betaalde ons dan bijvoorbeeld een bedrag voor elke lead die wij gene-

IK HELP DE BEDRIJVEN MET MARKETING, DE

reerden. Dat was het eerste concept.

INVLOED VAN SOCIAL ME-

Nadat we 200.000 mensen in die database hadden, bedachten

DIA EN DAT ZE NIET

we dat we meer concepten moesten gaan neerzetten. Toen zijn we met Inpakkenwegwezen.nl en Jiggy.nl, een online spaarprogramma, begonnen. Inpakkenenwegwezen.nl was gewoon een kwestie van reizen genereren en die naar mensen toesturen en hopen dat mensen via de nieuwsbrief de reis wilden boeken. We kregen dan betaald per klik. Toen was de reis-

DEZELFDE FOUTEN MAKEN DIE WIJ HEBBEN GEMAAKT IN HET VERLEDEN

branche ook echt de meest interessante online business. Er was toen online het meeste geld te verdienen met de verkoop van boeken, cd’s en reizen. Tegenwoordig kun je natuurlijk alles op internet kopen, we hadden er geluk mee dat het zo hard ging.

eFuture werken. Dus als je een bedrijf wilt starten en je moet

Op een gegeven moment hebben we een actie verzonnen om

mensen inhuren voor diverse activiteiten, hoef je onze mensen

nog meer adressen te werven. We gingen namelijk een veiling

niet in dienst te nemen, maar je huurt ze in voor de kostprijs. Zo

doen. Ik had aan mijn compagnon gevraagd of hij bungalows

kunnen startende ondernemers zich focussen op de groei en

kon regelen, dan zou ik de mensen regelen die er naartoe zou-

niet op het aannemen van allerlei mensen. Dit is trouwens alleen

den komen door middel van een veiling. Iedereen moest zich

als wij aandeelhouder worden. Wij nemen dan een bepaald

eerst aanmelden voordat ze mee konden bieden. Een gemid-

belang in de onderneming, helpen de ondernemers met di-

delde prijsvraag die we deden leverde zo ongeveer 200.000

verse activiteiten en zij kunnen zich dan focussen op de be-

leads op.

drijfsvoering.

Die veilingen hadden in het begin bijvoorbeeld maar 800 deel-

Zo zijn we gegroeid tot een volwaardige incubator. Ik ben zelf

nemers, dus eigenlijk was het heel slecht. Toch gingen die vei-

creative director bij eFuture, wat betekent dat ik bij al onze deel-

lingen goed! We kochten die bungalows in voor 70 euro en ze

nemingen een sparringpartner ben. Ik help de bedrijven met

gingen voor 150 euro weg, dus daar zagen we wel een mooi

marketing, de invloed van social media en dat ze niet dezelfde

model in. Nadat we het verder hadden uitgewerkt was

fouten maken die wij hebben gemaakt in het verleden. Daar

VakantieVeilingen.nl geboren. Het was dus eigenlijk een geluk

houd ik me fulltime mee bezig.

bij een ongeluk. Je hebt gewoon een dosis geluk nodig in je leven. Het was geluk dat we de campagne gedaan hadden, maar we zagen wel gelijk de potentie om er iets groots van te maken.

In 2011 stond u in de top honderd van jonge miljonairs,

We stonden toen op het punt om het bedrijf te verkopen, in

hoe heeft dat uw leven veranderd?

2008, maar toen de kredietcrisis op zijn dieptepunt was ging het

Het is raar, je wordt ineens door de Quote opgebeld dat je in

met VakantieVeilingen.nl juist goed. Toen gingen we in een rap

het lijstje staat en je er in komt. Eigenlijk wilde wij dit helemaal

tempo van 500 naar 5000 veilingen. Toen is mijn compagnon

niet, maar het is openbare informatie die gepubliceerd mag

druk bezig geweest met het ontwikkelen van een programma

worden, dus je kunt er niks aan doen. Wij vonden daarom dat

zodat we een goed systeem hadden. Dat was wel even aan-

we maar beter gewoon ons verhaal konden vertellen, maar over

poten en daar heb ik ook het meeste van geleerd. Het was dan

specifieke bedragen hebben wij ons niet uitgelaten. In zo’n pe-

ook heel belangrijk om goede mensen om je heen te verzame-

riode komt er veel op je af; vermogensbeheerders, vastgoed-

len, waardoor we het bedrijf naar een hoger niveau hebben

jongens en natuurlijk de pers.

kunnen tillen. Hier was ik niet op voorbereid, maar gelukkig had ik goede Bij eFuture zitten de designers, de programmeurs, social media

mensen om mij heen. Mijn beste vriend is mijn financieel advi-

specialisten, Google specialisten, etcetera. Onze deelnemingen

seur en die heeft veel vermogensbeheerders/vastgoedjongens

mogen tegen kostprijs gebruik maken van de mensen die voor

buiten de deur gehouden. Daarnaast zijn we gewoon op de-

Fac es - 31

zelfde voet verder gegaan, het enige verschil is dat we nu sneller een bedrijf kunnen neerzetten. Je kunt nu een bedrijf neerzetten met een startbedrag van 50.000 of zelfs 100.000 euro, terwijl wij met VakantieVeilingen.nl zijn begonnen met 10.000 euro. Je koopt de markt gewoon wat sneller. Verder ben ik wat minder gaan werken zodat ik meer tijd heb voor mijn twee zoontjes. Ook ga ik een film maken, een echte droom die uitkomt. Ik ben net met de productie gestart en het wordt een kinderfilm: De Club van Sinterklaas. Hierbij ga ik meedenken vanuit de online kant, hoe we een database kunnen opbouwen en met het uitzetten van een prijsvraag. Ik ga de film niet regisseren, dat vak heb ik niet geleerd en laat ik over aan specialisten.

In hoeverre hecht u waarde aan Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen en hoe probeert u dat in uw ondernemingsstrategie onder te brengen? Een online bedrijf is natuurlijk al heel snel een maatschappelijk verantwoorde onderneming. Toch proberen wij er ook op kantoor op te letten, niet onnodig veel printen, dubbelzijdig

Speurders in de Telegraaf maar toen Marktplaats groot werd

printen en zo min mogelijk in kleur. Daarnaast kan er veel vanuit

ging Speurders ook online, maar dat was geen succes. Vaak is er

huis gewerkt worden. Ik moet toegeven dat het niet echt een

geen nummer twee, online geldt: ‘The winner takes it all’. Een

strategie is, maar we proberen er zeker wel naar te kijken.

andere ontwikkeling die ik door de toenemende mate van social media zie ontstaan is de afname van één op één communicatie, alles gaat maar via Facebook of de sms.

Hoe denkt u over de rol van social media? Social media heeft de wereld veranderd en je moet het als be-

Op kantoor hebben we de messenger afgeschaft, mensen zaten

drijf zijnde absoluut meenemen. Maar ik vind social media ook

tegenover elkaar en stuurde elkaar berichtjes. Dan denk ik, ga

een beetje tricky, ze weten enorm veel van je. Maar wij als bedrijf

toch met elkaar praten. Een tekst kan namelijk totaal anders

halen daar ook onze voordelen uit, met VakantieVeilingen.nl

geïnterpreteerd worden dan een gesproken woord. Hoe social

bijvoorbeeld weten wij ook alles van onze klanten. Als een per-

media er over tien jaar uitziet vind ik moeilijk om te voorspel-

soon vaak naar hotels kijkt, dan staan er in de volgende per-

len. Zelf ben ik nog net niet van de mobiele generatie want

soonlijke nieuwsbrief hotelaanbiedingen. Wij zetten social me-

toen ik twintig was, had je nog geen mobiel. Maar als ik zie hoe

dia dus zeker in en nemen het heel serieus, zo heeft

mijn zoontje van vier al omgaat met een Ipad, gaat het echt heel

VakantieVeilingen.nl een hele Facebook applicatie waarmee je

snel. Ik denk dat er in de toekomst meer social media komt,

via Facebook kan bieden op VakantieVeilingen.nl. Verder wordt

maar ook in andere vormen. Door de toename van de online

je steeds meer afhankelijk van wat Facebook of Google wil. Mis-

mogelijkheden en de modernisering over het algemeen zijn de

schien is dat wel een gevaarlijke ontwikkeling, dat deze twee

cyclussen veel sneller geworden. Vroeger had een bedrijf 40 jaar

bedrijven zo machtig worden en bepalen wat de rest doet.

nodig om groot te worden, tegenwoordig nog maar zes. Hierdoor is het ook voor ons als een incubator moeilijker geworden,

Ook verdwijnen er veel online bedrijven, vroeger had je er heel

zoals wij in 2001 een internetbedrijf hebben gestart is dat van-

veel maar tegenwoordig heb je een paar grote. Zo had je vroe-

daag de dag haast niet meer mogelijk. Wij hebben gewoon heel

ger heel veel online reissites, nu toets je het op Google in en

veel geluk gehad dat we er op tijd bij zijn geweest, nu een be-

heb je als je wil binnen twee minuten je reis geboekt. Dit zie ik

drijf als VakantieVeilingen.nl beginnen lukt je niet meer.

ook als een trend die zich in de toekomst gaat voortzetten. Je ziet het overal, zo slokt Apple ook een steeds groter deel van de markt op. En kijk maar naar Bol.com voor de verkoop van boe-

Wat hoopt u over 10 jaar bereikt te hebben?

ken en cd’s, het is moeilijk om een nummer twee te benoemen.

Ik heb twee soorten ambities, een zakelijke en een persoonlijke.

Dit geld ook voor bijvoorbeeld Marktplaats. Het begon met

Zakelijk gezien wil ik meer online bedrijven starten en helpen

Fac es - 32

EIGENLIJK WILDE IK FILMREGISSEUR WORDEN, MAAR DAT MOCHT NIET VAN MIJN VADER met opzetten. Wij zijn voortdurend aan het kijken waar wij kan-

bedrijven die maar online campagnes inkopen zonder dat ze

sen zien en vinden het heel leuk om jonge ondernemers en

eerst precies kijken wat het ze oplevert.

voornamelijk studenten te helpen om hun bedrijf op te starten. Vorig jaar heb ik nog een deelneming in een bedrijf genomen.

Verder moet je mensen om je heen kunnen verzamelen die je

Ik ben nog lang niet klaar met dit werk, ik vind dit veel te leuk.

kunt vertrouwen en die je zwakke punten kunnen opvangen.

Daarnaast heb ik ook privédoelstellingen. Als je net begint met

Zelf ben ik erg creatief, maar ook erg chaotisch, daarom heb ik

het opzetten van een bedrijf is je doel om onafhankelijk te

iemand nodig die mij structuur biedt. Verder heb ik een finan-

worden, op een gegeven moment ben je dat en wil je ook meer

ciële en een strategische man. Ook heb ik een coach waar ik

leuke dingen doen. Ik wil de doelen die ik als kind heb gesteld

eens in de twee weken een sessie mee heb. Al die mensen ma-

najagen. Ik vind het geweldig dat ik nu een film ga maken.

ken mij alleen maar beter. Daarnaast kan ik meegeven: leer vanuit de praktijk. De boeken

To t s l o t , h e e f t u n o g a d v i e z e n v o o r d e s t u d e n t e n a a n Ti l -

kan je zo dicht doen en kunnen altijd weer open als het nodig

burg University?

is. Verder moet je bewust je carrièrepad kiezen. Zo was ik niet zo

Zelf heb ik altijd doelen in mijn leven gesteld die ik wil bereiken,

goed in sales en ben toen bewust bij de Gouden Gids gaan

en als je echt iets wilt dan kan het ook. Wel heb je soms een

werken, dat stond namelijk bekend als het bedrijf waar alle

klein beetje geluk nodig. Sommige mensen werken 80 uur per

salestijgers vandaan kwamen. Zes maanden ben ik daar in trai-

week en komen niet rond. Ik had dat geluk wel, maar dan moet

ning geweest en daarna nog een half jaar in dienst geweest.

je er ook echt voor gaan. Wees creatief en jaag je doelen na.

Hier ben ik gillend gek geworden, want ik ben gewoon geen verkoper maar ik heb er toch ontzettend veel geleerd. Mijn laat-

Op onlinemarketing gebied is mijn advies dat je alles moet me-

ste tip is dat je zoveel mogelijk moet leren, zoveel mogelijk stap-

ten, je moet tot op de detail kijken wat iets kost en wat je dat

jes moet maken in je carrière en zo een allrounder proberen te

oplevert. En schakel dan de kanalen uit die verliesgevend zijn

worden.

■

en beloon de kanalen die winstgevend zijn. Zo kochten wij bijvoorbeeld e-mailadressen voor 35 cent en die converteerde ontzettend goed. Wij konden het zo houden maar besloten dat we voor het dubbele aantal wilde gaan al kosten dit 40 of 45 cent, zo konden we dubbel zo hard groeien. Je kunt wel e-mailadressen hebben voor 10 cent, maar als ze niet converteren heb je er niets aan. En er zijn zoveel bedrijven die dit niet doen, grote

Fac es - 33

Inequality and its Effects in Pakistan

tion from one part of itself due to income inequality – the famous case of the 22 wealthy families during Ayub Khan’s era, and

The income disparity in Pakistan is very big. In this article the problems are appointed and some solutions are provided by Shaiza Qayyum. She is a Research Assistant at Center for Economic

the subsequent separation of East Pakistan due to this. Income concentration during that time was deemed necessary in order to build the

Research in Pakistan.

Text S. Qayyum*

industrial capital of the country; inequality was considered a precondition for growth

“

Money, money, money, must be sunny, in

cates a huge gap between the rich and the

that would eventually trickle down to the

the rich man’s world” go the lyrics of the

poor, which is also reflected by a high GINI

masses, bridging the gap between the poor-

famous ABBA song. Nowhere do these words

index 1 value of 68.0, as cited in a US State

est and the richest in the long run. However,

ring truer than in countries where there is a

Department Report (2006). This article ex-

a failure to bridge this gap resulted in politi-

huge gap between the richest and the poor-

plores the reasons and repercussions of in-

cal turmoil and a breakdown of the social

est. World Bank data for 2008 shows that in

come disparity in Pakistan, and suggests

fabric. Now, forty years after the separation of

Pakistan, income share held by the highest

policy recommendations in light of existing

Bangladesh, Pakistan is yet to reach a solu-

10% was 26.1%, while the income share held

literature on inequality.

tion to the growing problem of poverty and

by the lowest 10% was only 4.4%. This indi-

Fac es - 34

Pakistan is a country that has seen separa-

inequality. In order to examine the causes of

F l e x r o o m

REFERENCES

rising inequality, a number of key factors will

crease in inequality has a positive effect on

be taken into consideration in this article.

fertility rates as well. This is understandable,

These factors include the political regime of

since households in the lower end of the

De Gregorio, Jose, and Jong-Wha Lee. "Edu-

Pakistan (democracy versus dictatorship), for-

strata want to escape from the poverty trap,

cation and Income Inequality: New Evidence

eign dependence, economic openness, and

which is why they keep producing children

From Cross-Country Data." Review of Income

finally, the inequality of education distribu-

to gain financial security. However, lack of

and Wealth 48th ser. 3 (2002): 395-416.

tion.

proper institutions and a dearth of educa-

According to Reuveny and Li, democracy

tion and employment opportunities results

Kentor, Jeffrey. "The Long Term Effects of

leads to a more equitable distribution of in-

in these poor households being trapped in a

Globalization on Income Inequality, Popula-

come through the process of competing

vicious circle of poverty. Hence, any policy

tion

pressures (2003). Democracy gives rise to

that aims to reduce poverty should also in-

ment." Social Problems 48.4 (2001): 435-55.

labour unions and political movements in

clude a directed approach towards elimi-

support of the lower and the middle class,

nating inequality.

Growth,

and

Economic

Develop-

Reuveny, Rafael, and Quan Li. "Economic

which leads to a more equitable distribution

Finally, in order to escape the poverty trap,

Openness, Democracy, and Income Inequality:

of income. Pakistan, on the other hand, has

poor households need to be shielded from

An Empirical Analysis." Comparative Political

not seen a consistent democratic regime

the labour market failure that traps them in

Studies 23 (2003): 575-601.

over its life span. As mentioned above, in-

poverty. This can only be done if inequality of

equality rose drastically in Ayub’s dicta-

education distribution is eliminated. If the

torship, while it went down during Bhutto’s

poor household is afforded the same quality

democratic regime, specifically due to

of education as a rich household, their in-

Bhutto’s communist ideas and his agenda of

come opportunities will expand, enabling

‘Roti, Kapra aur Mukaan’ (Bread, Clothing and

them to step into jobs that pay higher wages.

housing). GINI coefficient again showed a

In their paper, De Gregorio and Lee note that

rising trend during Musharraf’s regime (shift-

higher educational attainment leads to a

ing from 0.4 to 0.68 between the late nineties

more equal distribution of income, however,

and 2006), (US State Department Report, 2006)

policies aiming at educational expansion

proving the democracy hypothesis to be

must also work towards eliminating inequa-

true in the case of Pakistan.

lity of education distribution, in order to

Similarly, Kentor argues in his paper that foreign dependence has a positive effect on

have a significant impact on income inequality (2002).

income inequality (2001). Pakistan is an open

In conclusion, there are many factors that

economy, with huge dependency on the for-

can explain the income divide between the

eign aid, especially from the US, China and

rich and the poor, and the consequences of

Saudi Arabia. Kentor argues that foreign in-

this divide are not just restricted to economic

vestment dependence generates a small,

factors, but also include political and socio-

highly paid class of elites to manage these

logical factors. Thus, any policy that aims to

resources. Profits from these investments are

reduce inequality must not look at the prob-

repatriated instead of being used for the

lem of inequality in isolation, but in light of

benefit of the local community, and finally,

the socio-political context. Economic open-

foreign investments create an environment

ness and a democratic regime have shown to

in a host country that makes labor mobility

have a negative effect on income inequality,

from low to higher paying jobs very difficult.

while one-way financial dependence exacer-

However, reducing the barriers to trade i.e.

bates the problem. Hence, a balanced policy

more trade openness, should lead to a more

targeting poverty should aim to bring insti-

equitable distribution of income (Reuveny &

tutional reform in order for a trickle-down

Li, 2003). Sociologists also note that an in-

effect to take place.

*

1

Shaiza Qayyum is a Research Assistant at Center for Economic Research Pakistan. GINI index measures the extent to which the distribution of income or consumption expenditure among individuals or households within an economy deviates from a perfectly equal distribution.

Fac es - 35

Ronald Plasterk is Tweede Kamerlid voor de PvdA vanaf 2010. Daarvoor was hij minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap in het kabinet Balkenende. Voor 2007 was hij actief in de wetenschap.

Fac es - 36

Tekst L. Jessen en R. Hahn*

Volgens u is eerlijk delen een goed alternatief voor het

gende landen, is een te laag consumentenvertrouwen. Er

beleid van de regering Rutte. Op dit moment betalen de

wordt onvoldoende uitgegeven. Je kunt hierbij in een spi-

rijkere Nederlanders relatief en nominaal al meer be-

raal naar beneden terechtkomen. Je kunt zelfversterkende

lasting dan de minder bedeelden. Wat bedoelt u met

effecten krijgen. Er is nu inderdaad een tekort omdat er on-

eerlijk delen? Hoe kan eerlijk delen volgens u bijdra-

voldoende belastinginkomsten zijn en dat heeft ermee te

gen aan een beter beleid?

maken dat de economie onvoldoende loopt. Als je nu om

Van het Catshuis-akkoord zijn de koopkrachteffecten door-

dat te gaan corrigeren bijvoorbeeld de BTW sterk gaat ver-

berekend, dat is het enige waarvan we op dit moment de

hogen, waardoor de consumptie nog duurder wordt, dan

koopkrachteffecten kennen. In dit akkoord leveren de mid-

gaan mensen nog meer het geld in hun broekzak houden

den en lage inkomens tot viereneenhalf/vijf procent in, in

en dan zakt de consumptie nog verder in. Dus vandaar dat

2013, terwijl de tweeverdieners met inkomens van rond de

veel economen, niet alleen linkse economen, niet alleen

twee ton ongeveer anderhalf procent inleveren, dat is drie

Nederlandse economen maar ook economen van het Inter-

keer zo weinig. Dan zie je dus dat de mensen die het beste

nationale Monetaire Fonds (IMF) al tijden waarschuwt dat

iets kunnen missen, het minste bijdragen. Ik vind dit onjuist.

Nederland en Duitsland op moeten passen met het tempo

Je moet je ook realiseren dat iedereen evenveel brood eet

waarin ze de begroting in balans brengen. En de recente

en iedereen evenveel shampoo en wc-papier nodig heeft

berichten waren dus ook, zelfs binnen de Europese commis-

om een normaal leven te leiden. Dus het blijft zo dat wan-

sie, dat daar nu een discussie overloopt. De credit rating die

neer mensen met een laag inkomen moeten inleveren dit

wordt bepaald door het feit of je structureel je economie op

veel eerder hun primaire uitgaven treft dan mensen die

orde brengt, dat wil zeggen of je uiteindelijk voor de lan-

welvarend zijn.

gere termijn goede maatregelen neemt. Ook op de korte termijn of je duidelijk laat zien of je de begroting in balans brengt. Dan gaat het erom; heb je een geloofwaardig pad

Als u op korte termijn wilt gaan investeren dan zal het

om die begroting in balans te brengen. En ten derde of er

begrotingstekort oplopen. Ziet u hier geen gevaren voor

sprake is van voldoende politiek draagvlak voor de soms

de credit rating van Nederland?

impopulaire maatregelen die moeten worden doorgevoerd.

We moeten bezuinigen. We moeten onze begroting in ba-

Daarom was natuurlijk de vorige regering, die afhankelijk

lans brengen. Er mag geen sprake zijn van schulden die we

was van de PVV, een buitengewoon riskante operatie. Toen

doorschuiven naar volgende generaties. Dat benadruk ik

de regering viel zag je ook die credit rating en de rente een

omdat sommige van onze rechtse politieke tegenstanders

knak naar de verkeerde kant maken. Dus ik denk het be-

Interview met Ronald Plasterk Financieel woordvoerder van de Partij van de Arbeid die indruk nog wel eens willen wekken. Maar kijk naar onze

langrijk is dat nu een stabiele regering komt, die een geloof-

begroting, daar is geen sprake van. We brengen de begro-

waardig plan heeft om de Nederlandse economie op poten

ting binnen een paar jaar in balans. We zitten zelfs in 2014 al

te zetten. Dus ook niet zo’n Kunduz clubje waarvan som-

binnen die drieprocent grens. Waar het nu even om gaat is

mige partijen zich er alweer van willen onttrekken. Om de

wat verstandig is om te doen in het komend begrotings-

credit rating veilig te stellen moet je het begrotingstekort

jaar; 2013. Daar moet je dus bij realiseren dat een land iets

niet laten oplopen maar een geloofwaardig pad hebben

anders is dan een tennisvereniging. Bij een tennis-

om dit tekort kleiner te maken. Hierbij moet je wel rekening

vereniging is het zaak de uitgaven en inkomsten in balans te brengen. Hoe sneller, hoe beter. Maar bij een land heb je ook nog te maken met macro-economische effecten. Het grootste probleem voor Nederland, vergeleken met de omlig-

*

Lieke Jessen en Robert Hahn zijn beiden bachelor student Bedrijfseconomie.

Fac es - 37

houden met de macro-economische effecten. Denk aan de tijd van Colijn, die alleen maar door bezuinigen trachtten de economie aan te wakkeren. Dit heeft uiteindelijk tot een crisis geleid.

Volgens u zou de demissionaire regering Rutte vooral moeten investeren in plaats van bezuinigen. Toch is er een enorm begrotingstekort. Waarop zou wel bezuinigd kunnen worden? Een ingrijpende post is bijvoorbeeld de hypotheekrenteaftrek. Er wordt voor miljarden nu uitgegeven op een manier die niet nuttig is, die zelfs aanzet tot economische onwenselijke situaties tot echt een zeepbel van schulden. Ik vind de hypotheekrenteaftrek moet er zijn om mensen aan te moedigen en te ondersteunen zodat ze een huis kunnen kopen. Maar als mensen een huis van meer dan gemiddelde waarde willen kopen dan hoeven ze voor datgene wat ze extra willen besteden niet door de belastingbetaler ondersteund te worden. Ik heb ook een nieuw voorstel voor de zorg. De zorg bestaat nu uit twee

mee opeens gelukkiger zijn geworden. Maar voor de rest vind

delen, in lelijk Nederlands de cure en de care. De betaling van

ik niet dat er negatieve kanten zitten dat mensen welvarend

de care, zoals de AWBZ, zit al eigenlijk in de belasting, u weet dat

zijn. Ik vind juist dat welvarend zijn voor zoveel mogelijk men-

de eerste en tweede belastingschijf voornamelijk premies zijn,

sen zou moeten gelden. Ik heb liever dat twintig mensen een

en nauwelijks inkomstenbelasting. De cure, dus de dokter, de

ton verdienen dan dat één persoon twee miljoen verdient. Dus

ziekenhuiskosten, betalen mensen via premies aan hun zorg-

ik zou het eerlijker willen verdelen, ook omdat het marginale

verzekeraar. Mijn voorstel is dit: we nemen alle zorgkosten, care

geluk dat voortvloeit uit die rijkdom een afnemende meer-

en cure, op in de belastingen. Dan wordt de zorg gefinancierd

opbrengst met zich meebrengt. Dus voor mensen die een

uit de algemene middelen. Dat heeft een herverdelend effect,

middeninkomen hebben kan twintigduizend euro erbij beteke-

want als je het via de belastingen betaalt dan betaalt iemand

nen dat ze eindelijk eens dat ene huis met die kinderkamer

met een hoog inkomen meer mee aan de zorg dan iemand

kunnen krijgen waar ze tijden op zaten te azen of dat ze einde-

met en laag inkomen. Je maakt het betalen van de zorgkosten

lijk eens met z’n allen een mooie vakantie kunnen maken ter-

inkomensafhankelijk. En dat is juist een voordeel. Nu is het zo

wijl voor iemand die drie ton verdient is die twintigduizend er-

dat iemand met en middeninkomen een veel hoger percentage

bij een paar dagen langer op skivakantie. Wat altijd leuk is, maar

van zijn inkomen aan zorg besteedt, dan iemand met een hoog

wat je levensgeluk nou niet dramatisch beïnvloed.

inkomen. Daarnaast kun je in de zorg bezuinigen bijvoorbeeld door alle medisch specialiste in loondienst te nemen of door te zorgen dat er geen winst onttrokken kan worden aan zieken-

Hoe kan het dat de Duitse economie wel blijft groeien ter-

huizen. Ik denk dat je de uitgaven op het wegenfonds des-

wijl de Nederlandse economie krimpt?

noods een jaar kan uitstellen, als je tenminste per se die

Uit een recent onderzoek van de Europese Commissie werden

begrotingsgrens wil halen.

twee punten naar voren gehaald. Het eerste is dat kennelijk het consumentenvertrouwen in Nederland lager is. Dat komt in de optiek van de commissie voort uit het bezuinigingsbeleid dat

Het thema van ons magazine is Wealth. Wat zijn volgens u

al werd gevoerd. Misschien ook op de manier waarop hierover

de negatieve kanten van rijkdom?

gepraat wordt, voortdurend wordt benadrukt dat we het slech-

Voor mensen die rijk zijn, zijn die negatieve kanten niet zo groot.

ter gaan krijgen. Dan kom je in een vicieuze cirkel want als ie-

Afgezien van misschien soms wat psychologisch effecten, maar

dereen het gaat geloven dan gaan we het ook slechter krijgen.

daar moet iedereen dan maar zelf mee zien om te gaan. Daar

Daarom is het belangrijk het optimisme in de economie op een

bedoel ik mee, mensen die opeens tien miljoen wonnen in de

gegeven moment terug te vinden. Een tweede factor is de

loterij. Uit onderzoek blijkt namelijk dat deze mensen niet daar-

woningmarkt die totaal op slot zit in Nederland. En die ook met

Fac es - 38

I K V I N D D AT W E LVA R E N D ZIJN VOOR ZOVEEL MOGELIJK MENSEN MOET GELDEN: IK HEB LIEVER DAT TWINTIG MENSEN EEN TON VERDIENEN DAN DAT ÉÉN PERSOON TWEE MILJOEN VERDIENT de maatregelen die nu worden voorgesteld totaal op slot zal

naliseren. Als dat op de juiste manier is ingedekt dan denk ik dat

blijven zitten, volgens alle deskundigen. Dat is wat ze noemen

de accountancy in de privatensector kan zijn en blijven.

een treintje. Als de starters geen huis kunnen kopen, dan kunnen de mensen die hun huis aan de starters zouden verkopen dat niet meer doen. Die kunnen dan ook geen volgende huis

Hoe valt uw politieke leven te combineren met uw privé

gaan kopen en daardoor zit de hele boel op slot. En hierdoor zit

leven? Conflicteren deze twee vaak?

niet alleen de woningmarkt op slot, maar de meubelboulevards

Ik zie dat om me heen wel vaak conflicteren. Onze kinderen zijn

hebben hier last van, de aannemers zitten zonder werk want

het huis uit, dus dat biedt ook alweer wat meer ruimte. Als ik

niemand laat meer zijn huis verbouwen. Noem het maar op. Dat

mijn schema van nu zou moeten combineren met kinderen van

sijpelt door op de hele economie. Daarom is het in Nederland

school halen of brengen en ’s avonds onder de wol stoppen

echt anders dan in omliggende landen.

dan zou ik me heel vaak schuldig moeten voelen. Dus ik heb veel begrip voor mensen die een druk politiek leven combineren met een jong gezin en die daar toch problemen aan on-

Zijn er in de beleidsvoering van Duitsland sterke punten

dervinden. Maar zelf heb ik dat niet.

die Nederland ook zou kunnen gebruiken? Ja, Duitsland heeft een minder draconisch bezuinigingsbeleid. Onze oosterburen voeren betere industriepolitiek en in de

Ziet u de komst van president Hollande in Frankrijk als

derde plaats hebben ze niet die krankjorum situatie op de

een verbetering in het Europese politieke systeem?

woningmarkt zoals wij die hebben. Dus dat zijn drie factoren die

Jazeker, de afgelopen jaren werd heel Europa langzamerhand

uit dat beleid voortvloeien. Bovendien investeren ze meer in

door rechts geregeerd; Berlusconi, Merkel, Sarkozy, Cameron,

innovatie dan dat wij doen. Daar zouden wij ook veel meer aan

Rutte. En de regering Berlusconi is gevallen. Het kabinet van

moeten doen.

Rutte is ook gevallen en Sarkozy is ook weg. Ik denk dat in Duitsland de SPD zich opmaakt voor een verkiezingsoverwinning volgend jaar. Dus dan gaat het tij keren en dan kunnen we

Zou een overheidsaccountant een goede oplossing zijn om

in Europa de boel weer in balans brengen, waar we niet alleen

belangenverstrengeling tussen controlerende en advise-

de rechtse agenda van een zo klein mogelijke overheid kunnen

rende accountants te voorkomen?

doorvoeren. Maar dat we ook weer kunnen kijken naar wat

Nee, ik denk dat de amendementen zoals we die in de Kamer nu

doet de overheid aan dingen die nuttig en nodig zijn en dat we

hebben aangenomen daar eigenlijk voldoende aan doen. En ik

ook weer meer aan een rechtvaardige verdeling kunnen gaan

heb er geen enkele behoefte aan om sectoren te natio-

denken. Dus ik ben daar blij mee!

■

Fac es - 39

Fac es - 40

F l a s h b a c k

In Flashback komt een oudgestudeerde ambitieuze mensen die ook houden van een bor-

actief lid van Asset |

rel dus de gezellige sfeer uit je studententijd hoeft zeker niet

Accounting & Finance aan het

voorbij te zijn als je werkende leven begint!

woord. In deze editie is dat Esmé Wiertz. Zij is een management trainee bij Young Colfield.

Hoe beschrijf je jouw ervaringen binnen Asset | Accounting & Finance en welke bijdrage heeft het actief zijn geleverd met betrekking tot je baan? Mijn rollen als secretaris van de commissie Finance Symposium 2008 en als voorzitter van de commissie van het Financieel Beroependiner 2008 waren twee onvergetelijke ervaringen. Het in teamverband toewerken naar een eindresultaat, het enthou-

Wat is je huidige functie? Hoe zag je loopbaan eruit na je

siast krijgen van studenten en bedrijven voor de activiteit en

afstuderen?

het omgaan met mee- én tegenvallers zijn zaken waar ik tijdens

Momenteel volg ik het Talent Development programma van

mijn traineeship nog steeds mee te maken heb. Daarnaast vond

Young Colfield. Dit is een tweejarig traineeship waarin ik bij drie

ik het actief zijn binnen Asset | Accounting & Finance zoveel

à vier bedrijven uit het netwerk van Young Colfield werk-

meerwaarde hebben naast studeren in Tilburg, doordat je veel

ervaring op doe en daarnaast samen met mijn teamgenoten

mensen leert kennen en ook bij verschillende bedrijven al een

een uitgebreid trainingsprogramma bij Young Colfield door-

aardig netwerk opbouwt.

loop. Door oriëntatie gedurende mijn studie, had ik een aantal bedrijven op het oog waar ik wilde solliciteren. Na mijn afstuderen had ik dan ook vrij vlot mijn contract bij Young Colfield.

Voldoet je baan aan de verwachtingen die je had tijdens

Op dit moment ben ik over de helft met mijn traineeship en

het studeren en wat zijn je toekomstplannen?

heb ik reeds twee opdrachten afgerond. Mijn eerste project was

Het traineeship bij Young Colfield is enorm afwisselend en ik

bij Delta Lloyd en het tweede bij het ICT Bedrijf van RDW. Mo-

vind het heerlijk om bij verschillende bedrijven in steeds een

menteel ben ik aan het werk bij ABN AMRO voor mijn derde en

andere rol ervaring op te doen. Zo ben ik net terug van zeven

laatste opdracht binnen het traineeship. Naast het reguliere ta-

maanden werken bij RDW in Groningen! Daarnaast is het extra

lent ontwikkel programma is er sinds eind 2011 ook een finance

intens doordat je in teamverband ook persoonlijke groei door-

traineeship opgestart, waardoor er ook interessante financiële

maakt door de trainingen en intervisie bijeenkomsten. Wanneer

opdrachten in het bankwezen kunnen worden vervuld. Dit

mijn traineeship eindigt in maart 2013 heb ik in ieder geval

maakt het netwerk van Young Colfield zeer divers.

duidelijker voor ogen wat ik in mijn volgende functie ambieer.

Hoe verliep de omschakeling van je studie naar het be-

To t s l o t , w e l k a d v i e s z o u j e a a n s t u d e n t e n w i l l e n g e v e n ?

drijfsleven? Welke tips zou je studenten willen meegeven

Wanneer je bezig bent met oriënteren op mogelijkheden voor

om deze omschakeling zo vlot mogelijk te laten verlopen?

een stage of baan, bezoek dan bedrijfsweken op de universi-

Werkritme is heel anders dan studentenritme, dus geniet aller-

teit en andere activiteiten om feeling te krijgen met de cultuur

eerst goed van alle vrijheid en mogelijkheden die je in je stu-

van een bedrijf. Het is helemaal niet erg om nog niet duidelijk

dententijd hebt! Wat voor mij de omschakeling makkelijker

voor ogen te hebben wat je wilt, op deze manier kun je

heeft gemaakt, is dat ik het schrijven van mijn master thesis heb

trechteren en uiteindelijk wel duidelijker en beter onderbouwd

gekoppeld aan een stage bij Van Lanschot Bankiers. Zodoende

een keuze maken. En aangezien je veel tijd op je werk zal door-

had ik al kunnen wennen aan het werkritme en viel het alleen

brengen, doe iets waar je passie ligt en waar je energie van

maar mee. Daarnaast werken bij Young Colfield allemaal net af-

krijgt!

Fac es - 41

Working conditions In Vietnamese factories In this article more insight is provided about the mostly bad working conditions of employees in Vietnamese factories. But there is more to worry about. Dam also gives concerning information about the excessive working hours and the low compensation. What can Vietnamese workers do to battle these issues at hand?

Fac Faceses- -4242

Text L. Dam*

How much do you pay for a trench coat or a pair of shoes

pared with 2010, last year saw a double jump with 857

here in Europe? EUR 100 or more? But they are too luxuri-

strikes in the first 11 months5. The reasons are simple. They

ous for a Vietnamese worker to afford. Despite the fact that

want better quality and nutritious meals. They demand

she is the one who carefully stitches them, re-assembles

proper care and compensation for their overtime and work.

them and enables them to appear in store corners on the

They require their monthly pay be raised by around

other side of the world, by no means will she risk her two-

300,000VND (= €11). €11 might only buy us a lunch but

month salary to purchase the products.

could mean so much to a Vietnamese worker. They risk losing their job by raising their voice and hoping their re-

Vietnam has been very successful in attracting foreign

quests will be heard and satisfied. If they are lucky, they can

manufacturers, especially apparel, footwear and toy contrac-

get “5kg of free rice a month and cheap accommodation.

tors due to cheap labor. Every day in these factories, thou-

This is in addition to monthly wages of 2.9 million VND and

sands of global well-known brand products are finished,

a twice-yearly pay rise.”6 If not, they might be placed in the

packed and shipped to the developed countries. Many rural

so-called “strike worker list” and sooner or later be fired for

Vietnamese people fancy those factories as their life savers

some “appropriate” reasons, like what happened last year in

since they no longer have to burn their skin in the rice fields

a famous Japanese electronics factory and hit newspapers’

1

with “water up to your ankles and insects to your face” . To

headlines for about 2 weeks.

some extent they are right. To some other extent, they are too naïve.

A pair of brand shoes priced 30 times as much as its production cost is a matter of fact that we cannot reverse. It will

Industrial factories are not miracles that can solve every

continue to exist since the so-called “sweatshops” in the

problem. Despite an increase in monthly wage (now around

third-world countries actually offer people a way to im-

2 million VND/month = €76/month), Vietnamese factory

prove their lives, which for some people are still better than

laborers still have the lowest income in the Asian region. In

farming. But together with attracting foreign investments,

a garment factory in Danang city, for instance, the workers

the governments must be able to find an effective way to

are paid 6,500VND (= 25 cents) per shirt they make. Earning

protect laborers’ rights and to address the worsening work-

about €2.5 per working day is very common and consid-

ing conditions.

■

ered acceptable to many low-cost factory employees. Most workers find it very difficult to make ends meet, especially with the current exceptionally high inflation in the country. Though they generally earn more than what a farmer does, there are a lot of things to compromise. Distressed working conditions in which the temperature, light, moisture, dust, noise and toxic gas exceed allowed standards lead to various occupational diseases and put the workers’ health at risk2. Excessive working hours (12-14 hours/day, 8-hour shifts plus weekend work) without proper compensation, poorly served meals that cost around 8,000 VND (= 30 cents) each, and harsh regulations such as “each worker is allowed to

* 1

use the bathroom just two times per shift” or “in each group of 50 people, only three people are allowed to go to

2

the bathroom at a time, closely watched by security guards”3 seriously violate the laborers’ rights and the codes of conduct of many big firms that sell the end products to

3

4

consumers. 5

In response to poor working conditions and insufficient compensation, workers have no other ways but participating in wildcat strikes4. The number of strikes in Vietnamese industrial zones has soared in the last couple of years. Com-

6

Luy Dam is master Finance student at Tilburg University. Johan Norberg. The Noble Feat of Nike. 2003. http://www.johannorberg.net/ ?page=articles&articleid=53 Deplorable working conditions in 1,000 firms put health at risk. http:// en.www.info.vn/society/labors-and-jobs/22323-deplorable-working-conditions-in1000-firms-put-health-at-risk.html Dong Nai workers strike over poor working conditions. http://globalstandards.net/ 2009/12/dong-nai-workers-strike-over-poor-working-conditions/ Wildcat strike: Spontaneous or unannounced illegal industrial action by a section of employees, without following the proper procedure for striking such as majority approval through a union ballot. Ben Bland.Vietnam’s factories grapple with growing unrest. 19.01.2012. Financial Times. http://www.ft.com/intl/cms/s/0/67380b5c-427e-11e1-97b100144feab49a.html#axzz1rfW9nvj2 Ben Bland. Vietnam: A Question of Balance. 24.11.2011.Financial Times. http:// www. f t . c o m / i n t l / c m s / s / 0 / 0 a e 8 3 2 b 0 - 1 5 e 1 - 1 1 e 1 - a 6 9 1 0144feabdc0.html#axzz1jno6dR2F

Fac es - 43

Wealth management: Vermogen, rijkdom of welvaart?

H

oeveel reclamepagina’s zijn er niet met prachtige beelden van aanbieders van

“Wealth Management” diensten, een afdeling private banking van een grootbank of een exclusieve vermogensbeheerder voor

Hoeveel reclamepagina's zijn er niet met prachtige beelden van aanbieders van "Wealth Management" diensten, een afdeling private banking van een grootbank of een exclusieve

zeer rijke klanten. Opmerkelijk is dat deze campagnes traditioneel voorbehouden waren aan doelgerichte magazines rond golf, royalty, luxegoederen, zeilboten of huis-

vermogensbeheerder voor zeer rijke klanten. Opmerkelijk is dat deze campagnes traditioneel

inrichting. Nu vindt men de campagnes ook

voorbehouden waren aan doelgerichte magazines rond golf, royalty, luxegoederen, zeilboten of

meer en meer in de gewone dagbladen en

huisinrichting. Nu vindt men de campagnes ook meer en meer in de gewone dagbladen en magazines voor het groot publiek.

Fac es - 44

magazines voor het groot publiek. Het kan geen kwaad. In deze moeilijke tijden van crisis is er meer dan ooit behoefte

Tekst B. Thuysbaert*

aan professioneel en hoogstaand advies

C o l u m n

F i n a n c e

ben handig ingespeeld op het clubgevoel. Zij

met meerdere aanbieders. Vraag hierbij ook

Is dit wel voor ons allen bedoeld? Wealth

gaan iets verder en hopen dat vermogende

een overzicht van de resultaten op lange ter-

wordt immers vertaald door rijkdom. En rijk

particulieren sneller toehappen wanneer zijn

mijn

zijn betekent nog steeds in mijn woorden-

via allerhande hand- en spandiensten ver-

producten. En bespreek heel zorgvuldig uw

boek “veel geld en goed bezittend”. De cam-

wend worden. Wij gaan niet enkel voor uw

risicoprofiel. Dit is een wettelijke verplichting

pagne richt zich wel duidelijk tot de rijken

saai vermogen zorgen, wij gaan u een volle-

maar wordt dikwijls gezien als een admini-

van deze wereld, waarom dan reclame ma-

dig overzicht geven van al uw bezittingen

stratieve formaliteit zoals het ondertekenen

ken voor het groot publiek?

(een quickscan van uw vermogen), vervol-

van algemene voorwaarden bij het openen van een bankrekening.

over het goed beheer van ons vermogen.

van

hun

standaard

beleggings-

Juist om de potentiële klant, al is het een

gens zorgen wij voor een betere spreiding

kleine vis, een beter gevoel te geven. Er

met bijvoorbeeld vastgoed (“ik heb toevallig

Voor hele rijke particulieren wordt deze

wordt nu gesproken van wealth manage-

ook een interessant aanbod van een vast-

problematiek sinds eeuwen verholpen met

ment eerder dan van asset management. U

goedpartner...” ), en wij gaan ook zorgen voor

de aanwerving van een eigen loyale rent-

wordt dankzij ons lid van de exclusieve club

uw erfenisregeling (“wij hebben een goede

meester. Vandaag draagt die de naam van

der rijken. Daarom wordt de klant (maar dan

samenwerking met fiscalisten”). Voor de rijk-

family officer. Bij grote vermogens is het im-

enkel de grote vissen) verwend met aller-

sten wordt ook nog gezorgd voor uw vloot

mers een voltijdse job voor één of meerdere

hande ludieke of artistieke prikkels, een VIP

auto’s en boten, uw buitenverblijf, en noem

professionals om zorg te dragen voor de se-

zitje voor een groot sport evenement, een

maar op.

lectie van en het toezicht op de diverse

exclusieve premiere van een uitverkochte

Wees voorzichtig en gezond achterdochtig

vermogensbeheerders. U kent ongetwijfeld

musical of gewoonweg een onvergetelijke

voor aanbieders die vanop de toonplank

een aantal films of toneelstukken met mee-

receptie met walking dinner.

toevallig allerlei producten aanbieden, met

dogenloze rentmeester figuren ten tijde van

Het bijwonen van dergelijke events geeft

de boodschap dat zij werken via ‘open archi-

de Franse koningen. Ik nodig u daarom uit

de klant het gevoel dat hij of zij geniet van

tectuur’, dus met aanbod van producten van

om u te laten inspireren door hun vastbera-

een uniek privilege: als klant deel uitmaken

anderen. Het is zeer waarschijnlijk dat zij

den en zeer kritische houding wanneer u

van de exclusieve club. De voornoemde

voor het plaatsen van deze producten een

straks bij uw private banker op bezoek gaat.

reclamecampagnes zijn rijkelijk verbeeld met

passende vergoeding ontvangen. Op zich

Lid worden van een exclusieve club is im-

foto’s van heren en dames die prachtig ge-

niets mis mee, maar je moet wel weten of je

mers geen garantie tot succes. Bernard

kleed zijn, mooie auto’s bezitten, wellicht

kan rekenen op een onafhankelijke adviseur,

Madoff heeft zijn fraudeschema bedacht

soms ook een rashond, en die wonen in uit-

of indien de man of vrouw in de andere

zonder zelf ooit te geloven dat zoveel men-

zonderlijke locaties.

luxueuse zetel in feite een verkoper is.

sen hun geld aan hem zouden toevertrou-

Is de doorsnee aandachtige en zorg-

Meer dan ooit is er behoefte aan profes-

wen, enkel omdat hij als succesvol werd ge-

vuldige vermogende particulier nu echt zo

sioneel en kwalitatief hoogstaand advies in

zien. Hij was er in geslaagd om de toetre-

dom of naïef? Toch niet. De meesten van hen

het beheer van ons vermogen. Het dient

ding tot de club zo exclusief te maken dat

zijn zich zeer bewust van de achterliggende

geen belang om van uw private banker een

iedereen wilde toetreden maar niemand nog

bedoeling van de net geklede private ban-

uitnodiging te krijgen voor een of ander

toezicht hield....

kers: een zo groot mogelijke brok van het

leuk event. Je kunt veel beter scherp toezien

vermogen onder beheer hebben. Want daar

op je vermogensbeheerder, beter nog min-

draait het om. En vandaag tellen ook de klei-

stens twee aanbieders kiezen en zelf een

nere vissen, het is crisis en voor kleine ver-

ticket kopen voor de musical.

mogens geldt het principe van het aanbod

Met deze column wil ik helemaal niet

van gestandaardiseerde producten op de

voorhouden dat private bankers slecht werk

toonplank. Er is bij de meeste private ban-

leveren. Bij de meesten van hen is dit niet

kers geen instapdrempel meer, maar in de

het geval. Verwacht echter geen wonderen,

feiten geldt dan wel dat men onder een be-

niemand kan de beursmarkt blijven kloppen.

paalde drempel als klant slechts recht heeft

Het loont echt de moeite om bij de keuze

op het standaardpakket.

van uw vermogensbeheerder een goed

Sommige minder ethische bankiers heb-

voorbereid en diepgaand gesprek te hebben

*

Bernard Thuysbaert is directeur van Deminor Nederland en België.

Fac es - 45

ADVERTENTIE

Fac es - 46

S t o c k

Successful investing in the stock market

E x c h a n g e

vides this valuable service free of charge. Sometimes Mr. Market sets prices at levels where you would neither want to buy nor

In essence, what an investor has to do to be successful is buying the stocks with mispriced risk/reward

sell. Frequently, however, he becomes irratio-

ratios in their favor. The successful investor also has a lot of patience.

far more than securities are worth. Some-

Text S. Zweiphenning*

nal. Sometimes he is optimistic and will pay times he is pessimistic, offering to sell securi-

“

Investing is not that complicated. You

ties for considerably less than underlying

need to know accounting, the language

value. Value investors—who buy at a dis-

of business. You should read The Intelligent

count from underlying value—are in a posi-

Investor. You need the right mind-set, the

tion to take advantage of Mr. Market's irratio-

right temperament. You should be interested

nality.

in the process and be in your circle of com-

Some investors—really speculators—mis-

petence. Read Ben Graham and Phil Fisher,

takenly look at Mr. Market for investment

read annual reports and trade reports, but

guidance. They observe him setting a lower

don’t do equations with Greek letters in

price for a security and, unmindful of his irra-

them.” – Warren Buffett, 1993

tionality, rush to sell their holdings. They ig-

Often people are lured to the stock market

nore their own assessment of underlying

with some kind of “get rich quick” strategy,

value. Other times they see him raising prices

unfortunately this is the wrong place. Partici-

and, trusting his lead, buy in at the higher fig-

pants in the stock market can in general be

ure as if he knew more than them. The reality

divided into two groups: investors and

is that Mr. Market knows nothing, being the

speculators. Investors can adopt many dif-

product of the collective action of thousands

ferent approaches that offer little or no real

of buyers and sellers who themselves are

prospect of long-term success and consider-

not always motivated by investment funda-

able chance of substantial economic loss.

mentals. Emotional investors and speculators

Many are not coherent investment programs

inevitably lose money; investors who take

at all but instead resemble speculation or

advantage of Mr. Market's periodic irrational-

pure gambling. Investors are frequently lured

ity, by contrast, have a good chance of enjoy-

by the prospect of quick and easy gain and

ing long-term success. When a market participant is an investor,

In essence, what an investor has to do to

It is therefore important to clearly define

there is still another choice to be made, do

be successful is buying the stocks with

speculators and investors. Investors believe

you believe stocks are (almost) always effi-

mispriced risk/reward ratios in their favor.

that over the long run security prices tend to

ciently priced or are some stocks sometimes

The successful investor also has a lot of pa-

reflect fundamental developments involving

inefficiently priced. The person who thinks

tience or “assiduity” as how Charles Munger

the underlying businesses.

markets are efficient will achieve average re-

describes it. Finally, he must have the cour-

fall victim to the many fads of Wall Street.

Speculators, by contrast, buy and sell secu-

turns since he will buy whole indexes. An in-

age to stick to his convictions even when

rities based on whether they believe those

vestor who thinks that the market is some-

others hesitate or differ. If you can resist the

securities will rise or fall in price. Their judg-

times inefficient will try to profit from these

urge to speculate and have the patience and

ment regarding future price movements is

inefficiencies with low risk. Benjamin Gra-

conviction to only swing the bat when it is in

based, not on fundamentals, but on a predic-

ham explained this very amusing in Chapter

your favor, you are highly likely to reap the

tion of the behavior of others. On the long-

8 of The Intelligent Investor. There he intro-

kind of rewards as Warren Buffett, Michael

term, there is only one kind of market par-

duced “Mr. Market”, an ever helpful fellow, Mr.

Burry, Seth Klarmann or Joel Greenblatt.

ticipant that is successful: the real investor.

Market is ready every business day to buy or

Many market participants become (know-

sell a vast array of securities in virtually limit-

ingly or unknowingly) speculators.

less quantities at prices that he sets. He pro-

*

Sebastian Zweiphenning is bachelor student Bedrijfseconomie.

Fac es - 47

ADVERTENTIE

Fac es - 48

C o l u m n V a n Tu i j l

ered to prevent too large effects on the in-

Borrowing and hard work

come distribution. Second, the transfer tax ought to be abolished completely. Third, the funding of banks for mortgage loans ought to be improved, by getting insurance com-

On Saturday, April 21, the negiotiations between CDA (Christen-Democratisch Appèl, a Christian

panies and pension funds involved. Fourth, households should face sharper restrictions

democratic party), PVV (Partij voor de Vrijheid, the Party for Freedom, a populist party) and VVD

with respect to mortgage loans. Fifth, the

(Volkspartij voor Vrijheid en Democratie, People's Party for Freedom and Democracy, a right-wing liberal party) were stopped. Consensus appeared to be out of reach.

rental market ought to become truly competitive. Sixth, the (maximum) National Mort-

Text Martin van Tuijl*

gage Guarantee should be adjusted downward. It is really shocking that an opinion

Y

et, these parties had almost reached an

crease of the separation rate. Consequently,

shared by a group of economists amounting

agreement, after seven weeks of bar-

the NAIRU will increase. However, the finding

to two football teams is completely ignored.

gaining, about expenditure cuts and tax ad-

rate might rise vehemently, so that, on bal-

Politicians uninterruptedly point at the inter-

justments, in order to fulfill the requirements

ance, the NAIRU will probably decline. Obvi-

ests of the nation. However, they do not

of the EU with respect to the budget deficit

ously, employers are more willing to hire

seem to be able to forget their electorate.

(three per cent of the gross domestic product,

people if it is fairly easy to fire them, if neces-

However, especially future generations de-

GDP). These measures would amount to 14.2

sary. Regrettably, any adaptation of this part

serve optimal policies right now.

billion euro, somewhat more than two per

of the Dutch legislation was blocked by at

cent of the GDP of the Netherlands.

least one of the parties.

Students would also have been ‘hit’ by at least one measure. The package included the

In my view, these parties failed once more

Second, the proposal did include a short-

end of grants for students from the govern-

in really proposing structural reforms in

ening of the duration of unemployment

ment and the introduction of a system of ‘so-

markets that are crucial for a vital economy,

benefits. In my opinion, that is a good idea.

cial’ loans, thus, also for BSc and BA students.

viz. the labor market and the market for resi-

Once unemployed, one should have enough

Admittedly, I hesitate to share my opinion

dential property.

time to search for an adequate job. A good

with you on this issue. When I studied eco-

Let us start by taking a look at the labor

match is favorable for the employer, the

nomics, we were entitled to obtain a rela-

market. The package of measures did not in-

newly hired worker and, thus, for society as a

tively generous grant from the government

clude any measure at all with respect to the

whole. However, a relatively high benefit dur-

during eight long years. The normal pace at

legislation concerning the dismissal of em-

ing a long period will probably lower the

which one could graduate in economics had

ployees. In the first year of the BSc programs,

search efforts of the average unemployed,

been established at 5.5 years. Yet, I think it is a

my colleagues and I introduce the students

possibly leading to long-term unemploy-

good measure, taking account of all the pri-

at the Tilburg School of Economics and Man-

ment.

orities that the government has to balance.

agement ( TiSEM) at Tilburg University (TiU)

In the housing markets, things are some-

At the same time, it is clear that the incen-

into the simplest search model of the labor

what more complicated. Some commenta-

tives for all the institutions in the Dutch sys-

market that is on offer. I will not present any

tors state that this market would have re-

tem of higher education to improve their

details here, but the final outcome is that the

mained largely unaffected. Personally, I

teaching should become stronger. In this re-

well-known Non-Accelerating Inflation Rate

would recommend the plan developed by 22

spect, I would like to plead for a transparent

of Unemployment (NAIRU) is equal to the

economists, including the TiSEM professors

set of ‘true’ performance indicators, instead

separation rate divided by the sum of the

Harald

Dirk

of the rather bureaucratic approach by Halbe

separation rate and the finding rate. Thus,

Brounen and, last but not least, Kees Koedijk.

Zijlstra. If students have to borrow all they

the NAIRU, the equilibrium unemployment

This plan included, first, a gradual reduction

need, lecturers have to give all they got.

rate, depends positively on the separation

of the (top) income tax rate relevant for the

rate, while it hinges negatively on the find-

deductibility of mortgage interest payments

ing rate. Evidently, deregulation concerning

during 20 years down to 30 per cent. Simul-

the firing of employees will lead to an in-

taneously, income tax rates should be low-

Benink,

Lans

Bovenberg,

*

Martin van Tuijl is an Associate professor of the Department of Economics at Tilburg University.

Fac es - 49

ADVERTENTIE

Fac es - 50

A b o u t

u s

Word of the Chairman

Dear reader, This is the fourth edition of this year's Faces. This edition is all about wealth and is the last one of volume 13 also meaning this is the last 'Word of the Chairman' written by

Asset

me. The board year has almost come to an end, but before saying goodbye, let me consider the concept of 'wealth'. First of all, there are various definitions and equally as much questions if you consider the concept of wealth. Is wealth about how much money you earn? Or is wealth about how many luxuries you appear to have? I think the best way to describe wealth is if a person can live the life he or she desires. That's the main reason why wealth strongly differs between people and societies. In the student society of Tilburg, study association Asset | Accounting & Finance plays a very important supporting role to fulfill the desires of all students studying in the

|

Accounting

&

Finance

The association Asset | Accounting & Finance is the financial study association of Tilburg University. Asset | Accounting & Finance is an active, professional study association, which focuses on students, interested in the fields of accountancy, controlling, finance and investment theory. The association holds over 900 members, who are mainly in the last stage of their study. By offering study-related as well as career-oriented activities, Asset | Accounting & Finance combines the theory of the study and the practice of business. Examples of study-related activities, which the association organises, are Accounting Insight and iFinance (former symposia), a Studytour and a Financial Business Dinner. Furthermore, Asset | Accounting & Finance also participates in the Economic Business weeks Tilburg. Also, Asset | Accounting & Finance fulfils a supporting role during the study by publishing guidelines and organising guest lectures and information sessions. Also, the association tries to fulfil an intermediary role between students and business.

fields of accountancy, controlling, finance and investment theory. By offering study-re-

(E.106, E.107 and E.108) or send an e-mail to

You have put effort in Asset | Accounting &

lated as well as career oriented activities, Our

[email protected].

Finance and together we have established another successful year, thank you!

association combines the theory of the study

As I mentioned, the academic year is com-

and the practice of business. Next to that,

ing to an end which means that the next

As mentioned, the association is flourish-

Asset | Accounting & Finance plays a sup-

edition of Faces will contain a 'Word of the

ing. Anneke Kuiltjes, Nina Jeukens and I will

porting role at the study by publishing

Chairman' written by my successor Sander

withdraw in September. I am confident that

guidelines, organizing guest lectures, and in-

Verberne. Next to that, Faces will have a to-

our successors and Jasper Box, Marjan Mar-

formation sessions. Furthermore, the asso-

tally new design. Different articles will be

tens and Tom Janssen will proceed the good

ciation tries to fulfill an intermediary role

added to the structure of content. Maybe

continuation of Asset | Accounting & Fi-

between students and business. So, if you are

you will encounter one of our interviewers

nance. I hope you will all receive positive re-

looking for a vacancy or internship visit:

around campus!

sults of your exams and I wish you relaxing

www.Asset-AccountingFinance.nl/Career.

Anneke Kuiltjes, Nina Jeukens and I have

and sunny holidays. See you in class!

By offering active membership, Asset | Ac-

accomplished a year full of challenges, devo-

counting & Finance even helps students

tion, getting to know various people and

achieving personal potential. The associa-

personal development. The association is

tion brings a lot of fun, social drinks, net-

thriving from all points of view, thanks to our

working and personal development. Explore

members. A special, thanks belongs to the

student life and become active! For more in-

active members which have been of great

Rik van Maanen

formation, you can stop by at our offices

importance during the past academic year.

Chairman Asset | Accounting & Finance

On behalf of the board,

Fac es - 51

Become

Excursion Day

Active

Are you interested in the fields Finance or Accountancy? And do you want to: ■

Develop yourself and be active next to your study?

■

Get in contact with interesting companies?

On Wednesday 28 March 2012 the Excursion

■

Meet a lot of new people at our active member drinks and other activities?

Day took place for the first time. The Excur-

Then you are the person we are looking for!

sion Day is from now on a yearly returning

We are always looking for new enthusiastic active members to strengthen one of our

28 MARCH 2012

event for Bachelor students Business Ad-

committees. Currently we have vacancies for the following committees:

ministration who haven’t yet decided which

■

Accounting Insight

master direction they want to study. It is a

■

A&F Investments

cooperation amongst Asset | Accounting &

■

Editorial Board

Finance, Asset | Marketing, Asset | SBIT and

■

iFinance

Asset | Strategy & Logistics. This year the Excursion Day was organized by Asset | Accounting & Finance. At 8:30 A.M. all participants were picked up at the park-

Interested? You can always stop by at the Asset | Accounting & Finance room E106 or send an email to [email protected]. You can also visit our website, www.Asset-AccountingFinance.nl, for more information.

ing lot of Tilburg University. We then went to Veghel for our first company visit; Kuehne + Nagel. They gave a presentation about the

AccountantsDay

company and some of the job opportunities at Kuehne + Nagel. After the presentation

with a reception in the foyer of the Dante Building. There was even a pianist present playing some live background music. When

29 MARCH 2012

the group was reformed into four smaller

the event started, Peter Verhaar introduced the subject and Ronald Plasterk addressed

groups. These small groups went on a

On Thursday March 29 the AccountantsDay

the audience via a video message. Later on,

guided tour through the storage shed.

2012 took place. During this day a group of

the panel of experts, including Ronald Ger-

After the guided tour we went to Dongen

twenty students interested in the field of ac-

ritse, Jakob de Haan and Bart aan den Toorn,

for our second company visit, this company

counting had the opportunity to meet six

discussed the three topics regarding the re-

was GfK. They gave a presentation about the

medium-sized accounting firms. The partici-

vision of the financial system. Participants

company. After this presentation we were

pating companies were ABAB, Accon AVM,

voted about propositions and asked ques-

again divided into small groups. These

Govers, Mazars, Koenen en Co and Wessel-

tions to our experts.

groups did a case study about a real life ex-

man. In this way, students could experience

Everyone present learned a lot about the

ample. After a while these groups had to give

the differences with the Big Four. After a for-

complexity of the financial world that we live

a presentation about a possible solution for

mal program in the morning, with a pre-

in. On the drink afterwards the conclusion

the case.

sentation, discussion, and speeddates, every-

was made that the atmosphere was good,

one participated in a curling clinic. For most

the content was great and the debate was

After these presentations the third and final

in

people this was a whole new experience and

vivid. With 170 students participating actively,

Eindhoven. KPMG gave a presentation about

company

was

visited;

KPMG

this resulted in very funny situations. The

enthusiastic speakers and a great chairman

the company and the career possibilities at

day was closed with a drink.

of the day, iFinance was a financial event

KPMG. After the presentation there was a drink. During the drink the participants were able to ask questions to a variety of employ-

never to forget.

iFinance

ees of KPMG. After the drink we went back to Tilburg. In

11 APRIL 2012

general the participants and companies were positive about the Excursion Day. We had an

After months of preparations, the time final-

amazing day and we learned a lot about the

ly came. iFinance had to exceed the success

three companies that we visited.

of last year’s edition and it did. It all started

Fac es - 52

Address changes Did you move? Let us know by sending an email to [email protected] so we can make sure you will receive our mail.