In dit nummer o.a.: Vrouw in het bedrijf. Orthopedische schoentechniek en de computer

In dit nummer o.a.: Vrouw in het bedrijf Orthopedische schoentechniek en de computer Het effect van schoenontwerp op de drukverdeling plantair onder de neuropathische voet

24e jaargang, maart 2004

1

sinds 1893

Joh. Th.

b.v. Groothandel in orthopedische- en revalidatieartikelen

SCHEIN – KRAEMER – RUCKGABER:

STEUNZOLEN MATERIALEN, GEREEDSCHAP EN MACHINES ORTHO SPORTIV ORTHO LADY ORTHO GENT ACTIFLEX LUCRO AV, ORTHESE EN KORSETSCHOENEN

FLD ( VOORHEEN SPAC)

PULMAN VERBANDSCHOENEN BRUMAN VERBANDPANTOFFELS ADOUR COMFORTSCHOENEN

CAROLI

PERONEUS ORTHESE EN VEREN BREUKBANDEN QUENGEL SCHARNIEREN

REVALIDATIE ARTIKELEN

CARE: KRUKKEN,STOKKEN,LOOPREKJES ENZ. HANDY-CAR: ROLLATORS POPULAIR:ROLSTOELEN

HALFFABRIKATEN VOOR ORTHOPEDIE, ORTHOPEDISCHE SCHOENTECHNIEK EN PODOLOGIE ORTHESEN EN PROTHESEN




SEMI-ORTHOPEDISCHE (B) SCHOENEN

BETISCHE-EN REUMATISCHE VOETEN ORTHESE SCHOENEN







VERBAND SCHOENEN

KORSET SCHOENEN










SCHOENEN VOOR DIA-

ANTI-VARUS SCHOENEN

REVALIDATIE ARTIKELEN

Schulte b.v. Portsmuiden 17, 1046 AH Amsterdam T 020 611 84 55 - F 020 611 53 88 - E [email protected]




STEUNZOLEN

Voorwoord Na 20 jaar redactielid heeft Harry Diepstraten besloten om afscheid te nemen. Wij als redactiecommissie betreuren zijn besluit, maar respecteren en begrijpen het wel. Het is een gemis, dat wij geen vergadering meer hebben met de enthousiaste en creatieve inbreng van Harry. Toch zullen we verder moeten. Langs deze weg bedanken wij Harry voor die 20 jaar en voor de bijdragen die hij gedurende die periode heeft geleverd. Harry bedankt. Na het vertrek van Harry is de commissie aangevuld met Wim Kaptein. Wij heten Wim van harte welkom in de commissie. Voorheen schreef ik het voorwoord als voorzitter van de NVOS. Sinds 1 november jl. ben ik echter voorzitter af en schrijf dit voorwoord dan ook in de hoedanigheid van voorzitter van de redactiecommissie. De nieuwe voorzitter zal overigens wel het woord in het vakblad tot u richten en wel in de vorm van een vaste column. Steeds meer vrouwen kiezen ervoor om bij ons in de branche te komen werken. Hoe vergaat het deze vrouwen? Een interview met twee dames uit het zuiden van het land geeft hierop antwoord.

Colofon Maar t 2004 Officieel orgaan van de Nederlandse Vereniging van Orthopedisch Schoentechnici

Redac tiecommissie O.J.A. Toornend, voorzitter J.P.M. de Boer P.J.A. ten Hengel W. Kaptein Mevr. M. van Vondelen (Tekstblok) M. van der Zande

Een interessant onderzoek over drukverdeling op de plantaire zijde van de neuropathische voet bij bepaalde schoenontwerpen is onlangs afgerond. In het vakblad vindt u de samenvatting van dit onderzoek, dat mede mogelijk werd gemaakt door de OFOM. Hoe maak je een presentatie behulp van de computer? Dat is een vraag die je de laatste tijd vaak hoort. Niet zo gek in een tijd waarin je je als bedrijf steeds vaker moet presenteren en profileren. In het vakblad vindt u een aantal handvaten. In de vaste rubrieken hebben wij in dit nummer een fysiotherapeute aan het woord, schrijft Richard hoe het hem en zijn familie in Zuid-Afrika vergaat en hebben wij het vervolg van de brief uit Mexico. En nog veel meer…

Cor respondentie Redactiesecretariaat Orthopedische Schoentechniek J. Knook Postbus 227 2300 AE Leiden Tel. 071 – 515 76 26 E-mail: [email protected]

Al met al weer voldoende variatie en leesplezier.

Olav Toornend Voorzitter redactie commissie

Abonnementspr ijs

€ 35,– per jaar, exclusief 6% BTW

Administratie Sels Advies en Secretariaat B.V. Postbus 21328, 3001 AH Rotterdam Telefoon 010-2052436 Annulering van abonnementen dient schriftelijk drie maanden voor het eerstvolgende kalenderjaar te geschieden.

Adver tentieverkoop Karstens, druk met communicatie Postbus 164, 2300 AD Leiden Telefoon 071 - 51.43.244 Fax 071 - 51.43.549 E-mail [email protected]

Uitgave Stichting Voorlichting Orthopedische Schoentechniek

Vor mgeving en dr uk Karstens, druk met communicatie Willem Barentszstraat 9, 2315 TZ Leiden Postbus 164, 2300 AD Leiden Telefoon 071 - 514.32.44 Telefax 071 - 514.35.49 Niets uit dit blad mag op welke wijze dan ook worden overgenomen dan met schriftelijke toestemming van de uitgeefster.

Inhoud Van de voorzitter Verwant beroep NVOS Risk staat voor uw zaak Orthopedische schoentechniek in Mexico (deel 2) Korte berichten Schoenenmuseum De orthopedische schoentechniek en de computer Vrouw in bedrijf Examenverslag Geslaagden Brief uit Zuid-Afrika Het effect van het schoenontwerp op de drukverdeling plantair onder de neuropathische voet Evenementen Boek op de plank Uit de literatuur

5 7 9 10 12 13 14 16 21 22 23 24 28 29 30



FDI?@MOC@MCJ@I@I

@ID@PR@¿½½ÁŒ¿½½Â >
/SSN"NBJ"DMDKTW"5 FF@MNMDEO¾Á¾¿‘ÂÃÆ¿JI@IM@PB@G‘@?@MGF{?@‘RRR{JOOJ=J>F{IG

Van de voorzitter Door: Piet de Ruiter

De afgelopen weken heb ik, als uw nieuwe voorzitter, gemerkt hoe sterk de inkoopmacht van zorgverzekeraars leeft in onze branche. Dat bleek niet alleen tijdens de druk bezochte extra ledenbijeenkomst van 12 januari, maar ook in individuele gesprekken met leden tijdens werkbezoeken en kennismakingsbijeenkomsten. De berichten uit de achterban zijn dan ook verontrustend. Natuurlijk verschilt de situatie per zorgverzekeraar en per regio, maar het algemene beeld dat oprijst is toch dat vrijwel nergens sprake is van behoorlijke contractbesprekingen. Stikken of slikken, nemen of laten, is vrijwel overal de boodschap. Eendracht maakt macht. Met andere woorden, zoek gelijkgestemden en maak één vuist. Allereerst hebben we samen met Orthobanda alle zorgverzekeraars een brief geschreven onder het motto “wie de schoen past...”. Daarin hebben we hen geïnformeerd over de meest voorkomende klachten van onze leden. Orthobanda had voor dat doel zelfs een schriftelijk enquete uitgezet. Politiek Den Haag, het ministerie van VWS en de Nederlandse Mededingingsautoriteit kregen copie van die brief.

Politiek Den Haag is het doelwit van een tweede actie die de komende weken op gang komt. Samen met verwante branches gaan we, maar nu onder de vlag van MKB-Nederland, fracties en hun woordvoerders gezondheidszorg in de Tweede Kamer in persoon en op schrift benaderen. Het thema van die actie is: misbruik van inkoopmacht, een invalshoek die MKBNederland vorig jaar gekozen heeft om machtsmisbruik aan de kaak te stellen en die nu kan worden toegespitst op de problemen die kleine en middelgrote leveranciers van medische hulpmiddelen ondervinden in hun relatie met zorgverzekeraars. Drie keer is scheepsrecht; ook hier. Het derde potje dat op ons vuur staat is de reactie die we, ook weer gezamenlijk met andere leveranciers van medische hupmiddelen, voorbereiden op een brief die het ministerie van VWS in de loop van het voorjaar naar de Tweede Kamer gaat sturen. Met die brief wil VWS de Kamer informeren over hoe het er nu voorstaat met de deregulering en wat zorgverzekeraars gebakken hebben van hun zogenaamde regierol. Een mooie geleghenheid dus voor ons om daarop in te spelen en de Kamer te laten weten hoe wij daar tegen aan kijken! Kortom; uw nieuwe voorzitter is met zijn neus in de boter gevallen.

maar t 2004

5

H ET

ST EUNPUNT

VOOR U W ORGANISATIE ! Ruime ervaring in uw branche Tilburgseweg 42 • 5066 BV Moergestel • Telefoon 013 - 513 60 36 • Fax 013 - 513 60 37 E-mail [email protected] • Website www.vandampartners.nl

Overleer Voering Plaatmaterialen PISANA steunzolenprogramma Vraag naar onze catalogus! Telefoon

036 - 54 90 258 Footwork - Hopperzuigerstraat 35 - 1333 HM ALMERE Tel: 036-54 90 258 - Fax: 036-54 99 370 - e-mail: [email protected]

6

or thopedische schoentechniek

Verwant beroep

Interview met Anita van Beek, fysiotherapeute bij Amstelrade

Contact maken resulteert in waardige schoenen Anita van Beek (40) is fysiotherapeute in Amstelrade te Amstelveen waar 106 bewoners wonen. Zij begeleidt daar mensen die door ziekte of een ongeval blijvend letsel hebben en niet zelfstandig kunnen wonen. Haar taak is om deze mensen te stimuleren zoveel mogelijk te kunnen doen met hun lichaam door middel van oefentherapie. En ook door het regelen van adequate hulpmiddelen en aanpassingen, zoals rolstoelen en orthopedische schoenen. Door: Mariska van Vondelen

Hoe betrokken ben je bij het aanmeten van de schoenen?

Hoe is jouw relatie met de orthopedisch schoentechnicus?

Sommige mensen komen hier wonen en hebben al jaren geen schoenen meer aan gehad. Ze hebben geen schoenen, omdat ze toch niet meer kunnen lopen. Dat vind ik zo mensonwaardig. Iedereen heeft schoenen en niet alleen om mee te lopen. Schoenen dienen ook als bescherming. En ze zeggen ook iets over wie je bent. Ik probeer deze mensen altijd te stimuleren om schoenen te dragen. Ook al zitten mensen de hele dag in een rolstoel. Op naar het spreekuur van de orthopedische schoentechnicus.

Hier in Amstelrade komt de schoentechnicus al jaren. We zijn goed op elkaar ingespeeld. Mochten er onduidelijkheden zijn, dan weten we elkaar te vinden. In goed overleg kan veel. Zo begeleid ik ook oud-bewoners nog naar het schoenorthopedisch spreekuur. Dat vinden ze prettig en ik doe het graag. Voor mij is het niet veel moeite. Ik vind het erg belangrijk dat mensen zich goed voelen en daar horen aanpassingen aan rolstoelen, maar ook goed schoeisel bij.

Hoe ga je om met het contact tussen de cliënt en de orthopedisch schoentechnicus? Belangrijk is dat de orthopedisch schoentechnicus direct contact kan maken met de bewoner. Dat is niet altijd even makkelijk, maar die eigenschap dient de schoentechnicus wel te hebben. Bij bewoners die hun wensen niet duidelijk kenbaar kunnen maken, spreek ik voor hen. Dat is handig, want ik ken mensen vaak goed. De orthopedisch schoentechnicus heeft tijdens het spreekuur maar 10 of 15 minuten per bewoner. Dat is niet lang dus is het zaak dat wensen direct kenbaar worden gemaakt.

maar t 2004

7

8

or thopedische schoentechniek

NVOS Risk staat voor uw zaak! Met ingang van dit jaar is NVOS Risk actief. Dit is een initiatief van de NVOS, die u hierdoor op een nog breder vlak ondersteunt. Wat kan NVOS Risk voor u betekenen?

Door: Ton Sels

Voor veel leden van de NVOS met personeel in dienst zijn de administratieve lasten een steeds groter probleem. De vele wijzigingen in de regelgeving en het groot aantal partijen dat gegevens van u wil, bezorgen u een grote administratieve en financiële lastenpost. Daarnaast groeien de risico’s voor de ondernemer als gevolg van een terugtredende overheid. Dank zij de steun van de leden tijdens de jaarlijkse ledenvergadering, kan NVOS Risk u hiervoor nu een oplossing aanreiken.

Voordelen van NVOS Risk Dank zij NVOS Risk heeft u voor al uw vragen over de sociale zekerheid en bedrijfsrisico’s nog maar één aanspreekpunt, uw adviseur van NVOS Risk. Deze geeft helderheid van zaken en helpt u bij het vinden van de juiste oplossingen. U staat er dus niet alléén voor! Een groot winstpunt van de dienstverlening is dat de adviseurs maatwerk leveren. Zij zijn uitstekend thuis in de sector en passen de producten en adviezen hierop aan. Een ander voordeel is het collectieve karakter van NVOS Risk. Daardoor is het beter mogelijk om de dekking van standaardproducten aan te passen aan uw wensen en kunnen bovendien aantrekkelijke kortingen worden geboden, waardoor u uw lidmaatschap weer terugverdient.

NVOS Risk staat achter u Met NVOS Risk profiteert u van oplossingen, die de branche van orthopedisch schoentechnici pasklaar worden aangeboden. Een belangrijke functie van NVOS Risk is om werkgevers in de branche attent te maken op risico’s. Vaak gaat dit samen met ontwikkelingen op het gebied van de Sociale Zekerheid, iets dat ver afstaat van de gemiddelde ondernemer, maar wel rigoureuze gevolgen kan hebben voor de onderneming. Denkt u bijvoorbeeld aan langdurig verzuim van medewerkers, een risico waartegen u zich al

langer kunt indekken middels de Loondoorbetalingsverzekering van Interpolis. NVOS Risk denkt niet alleen met u mee als het gaat om te verzekeren risico’s, maar ook als het gaat om salaris- en personeelsadministratie. Een bedrijf heeft al snel met tientallen partijen te maken. Spreken we van commerciële activiteiten, dan valt op hoe werkgevers op een bijna natuurlijke wijze een netwerk ontwikkelen waardoor de organisatie winstgevend en efficiënt kan werken. Wanneer het echter aankomt op de administratieve bedrijfsvoering rond het eigen personeel, raken veel werkgevers de draad kwijt. NVOS Risk is het aanspreekpunt voor alle diensten die hiermee samenhangen. Het maakt koppelingen mogelijk tussen salaris- en personeelsadministraties, fiscus, arbodienstverlening, uitvoeringsinstelling en verzekeraars. In het bijgaande schema ziet u hoe dit werkt. MKB ondernemer Accountant Arbo

Belastingdienst UWV

Bank

Pensioen

Klant Bank

Klant

U kunt uw adviseur eveneens vragen om uw bestaande pakket van diensten door te lichten. Vanzelfsprekend gebeurt dit vrijblijvend en onafhankelijk. Ook als blijkt dat u uw zaken goed heeft geregeld, kost een bezoek van uw adviseur u geen geld. Alleen in goed overleg gaat NVOS Risk voor u op offertejacht.

Contac t met NVOS Risk In maart zullen onze adviseurs u benaderen voor een afspraak om de NVOS Risk (verzekerings)arrangementen persoonlijk met u door te nemen. Dit betekent natuurlijk niet dat u niet al zelf kunt reageren! Als u ons belt via het algemene telefoonnummer van NVOS Risk, wordt u met de juiste adviseur in contact gebracht. Vanaf dat moment is dat uw accountmanager en aanspreekpunt bij vragen of calamiteiten. Wij rekenen op uw telefoontje en spreken u anders graag in het voorjaar! Gegevens van NVOS Risk: NVOS Risk, Europalaan 20, 3526 KS Utrecht, telefoon (030) 284 86 13, fax (030) 284 86 01 [email protected]

Voordelen van NVOS Risk op een rij:

Verzekeraar

MKB ondernemer TOTAAL diensten NVOS Risk Pensioen

vergelijkt daarvoor de aanbiedingen van verschillende aanbieders. Uiteraard gaat hierbij de voorkeur uit naar een lage premie in combinatie met een optimale kwaliteit.

Arbo

Verzekeraar

UWV

Belastingdienst

Hoe werkt NVOS Risk Onze adviseur komt op verzoek langs om kennis te maken met u en uw onderneming. Hij adviseert u over het nemen van preventieve maatregelen en het verzekeren van risico’s in het belang van uw bedrijf. De binnendienst komt in beeld als moet worden gezocht naar het gewenste product. Zij

• Eén aanspreekpunt voor al u vragen over ondernemersrisico’s, bedrijfsrisico’s, Arbo-dienstverlening, reïntegratie en de Sociale Zekerheid. Oplossingen op administratief gebied zijn een belangrijk onderdeel van het totaalconcept; • De specialist van NVOS Risk kent uw branche en handelt hiernaar; • NVOS Risk biedt u de beste verzekeringsoplossingen tegen aantrekkelijke tarieven; • Door het collectieve karakter krijgt u een betere dekking, daarnaast geldt een aantrekkelijke korting op de tarieven van de verschillende producten of vormen van dienstverlening.

maar t 2004

9

Orthopedische scho

in Mexico In het vorige nummer van Orthopedische Schoentechniek is het eerste deel verschenen van de ervaringen van Toos Rook als orthopedisch schoenmaker in Mexico. Zij vertelde over het begin van haar activiteiten en de wijze waarop zij haar bedrijf heeft opgebouwd. In dit tweede deel wijdt ze aandacht aan de voetproblemen in Mexico en de verschillen tussen het orthopedisch schoenmaken in Nederland en in Mexico.

lichamelijke aandoeningen. Naar de dokter gaan als er iets mis is met je voeten wordt niet erg aangemoedigd door het zogenaamde "amputatiebeleid". Omdat het redden van een voet een moeilijke en soms levensbedreigende kwestie is en geen garantie biedt voor een verder goed functioneren geven veel artsen er de voorkeur aan om tot 15 cm. onder de knie te amputeren. Dit schrikt uiteraard veel mensen af en ze wachten daarom te lang om naar de dokter te gaan.

Door: Toos Rook

De pr ijs en de betaling

Waar uit bestaan voetproblemen in Mexico? Natuurlijk lijden voeten hier aan dezelfde kwalen als in Nederland. Diabetes, reumatische ziekten en polio vormen het merendeel van de indicaties. Ook zijn er nogal wat gevolgen van osteomyelitis. Alleen lijkt het wel of de gevolgen van ziekten hier uitvergroot zijn. Met name suikerziekte richt grote schade aan: ernstige misvormingen, amputaties, klassieke Charcotvoeten, nieuwgevormde "gewrichten" dwars door de middenvoetsbeenderen en hardnekkige voetzoolzweren. Een paar artsen, zoals Dr. Cabeza de Vaca, doen er werkelijk alles aan om een voet te behouden omdat er niet echt goede onderbeenprothesen worden gemaakt. Als er toch geamputeerd moet worden dan geschiedt dat zo bescheiden mogelijk. De voeten zijn dus meestal niet zo netjes "afgewerkt". Omdat weinig patiënten na een amputatie een steunzool of schoen laten aanmeten wordt het evenwicht tussen de diverse structuren verstoord en nemen de voeten alle vrijheid om ernstig te misvormen. Volledig geluxeerde tenen en geheel verstreken voetgewelven zijn maar al te vaak het

10

or thopedische schoentechniek

gevolg om nog maar te zwijgen van nieuwe nog hardnekkiger ulcera vanwege het verkleinde draagvlak van de voet. De voornaamste oorzaak van de uitwassen die ik hier in mijn paskamer krijg is dat er geen goed vangnet is voor mensen met

De klanten moeten hun schoenen dus zelf betalen. Daarom moeten we heel behoedzaam de prijs voor de schoenen berekenen en dat niet alleen wat betreft de gespendeerde materialen en tijd in verhouding tot het probleem. Het was bijvoorbeeld uitermate belangrijk dat we in het begin de overhead niet in zijn geheel op de kostprijs van de schoenen zouden laten drukken. De produktie was nog gering en de klant kon

Foto links: Leest met tongsupplement voor suikerpatiënt bij wie diabetische polyneuropathie leidde tot een irreversibele spitsvarusstand met een ernstige voetzweer op het kopje van het vijfde metatarsale. Foto rechts: De uiteindelijke schoen, de aanvullende correcties werden tussen voering en overleer aangebracht.

entechniek Tabel Inkomstenverdeling in Mexico Minder dan 110 euro per maand

Tussen de 110 en 430 euro per maand

Tussen de 430 en 750 euro per maand

Meer dan 750 euro per maand

In procenten

30%

52%

12%

6%

Gemiddeld per maand

31 euro

235 euro

550 euro

1150 euro

De helft van de werkende Mexicaanse bevolking heeft een loon tussen de 110 en 430 Euro per maand waarvan het gemiddeld loon 235 Euro is. Het merendeel hiervan is werkzaam in de bouw, industrie en de commercie. Ongeveer een derde heeft een loon van minder dan 110 Euro per maand. Per staat kunnen de verschillen groot zijn. In die van mij, de staat Guanajuato in het centrum van het land, heeft 16% minder dan 110 Euro per maand. Voor de noordelijke staat Nuevo Leon is het 6% en voor de zuidelijke staat Chiapas die grenst aan Guatamala is het 55%. Bron: "Anuario de Estadísticas por Entidad Federativa, Edición 2003" en “Anuario Estadístico del Estado de Guana-

Stichting Low Cost Advanced Orthopedic Support? Orthopedisch schoeisel voor klanten die onvoldoende draagkrachtig zijn wordt na overleg met de behandelende arts of een vertrouwenspersoon door de stichting naar draagkracht vergoed en zij subsidieert het opleiden van leerlingen. Naast zulke zaken als gereedschappen en andere leermiddelen is lesmateriaal in het Spaans onontbeerlijk. Het is belangrijk dat een leerling na kan kijken hoe een en ander technisch uitgevoerd moet worden, juist omdat er geen school voor orthopedische schoentechniek is. Maar ook: als de eerste leerling zo ver is dat hij nieuwe leerlingen gaat begeleiden dan is dat lesmateriaal een belangrijke ondersteuning bij die taak. Low Cost Advanced Orthopaedic Support zamelt het geld in om onvoldoende draagkrachtige klanten een handje te helpen en om de hoge kostenpost van opleiden op te vangen.

juato”, INEGI (Instituto Nacional de Estadística, Geografía e Informatica). De metingen van INEGI gingen over het jaar 2000. De bovenstaande uitkomsten zijn verkregen na toepassen inflatie correctie van 2001 en 2002 en wisselkoers van december 2002.

er per slot van rekening niets aan doen dat de werkplaats vanaf het begin berekend was op een orthopedisch schoentechnicus en enkele assistenten. In het begin werden ook de eenvoudige taken niet door minder opgeleide werknemers gedaan, maar door een volledige gekwalificeerde orthopedisch schoentechnicus. Al die aspecten werden in ogenschouw genomen, we hanteerden formules voor de overhead en diverse uurprijzen naar gelang het vereiste niveau van de schoenmaker. Aldus kwamen we tot een voor Mexico acceptabele prijs die ik zonder stotteren of blozen aan de klant kon vragen. Onze prijzen liggen gemiddeld op een derde van die van Nederland. Dat lijkt misschien niet zo veel, maar de salarissen van de meeste Mexicanen zijn niet zo riant. Om u een indruk te geven: een eerste verstrekking kost ongeveer een maandsalaris van een voorman in de fabriek en een half maandsalaris van een boekhouder met HBO opleiding (zie Tabel inkomstenverdeling in Mexico). De nabestelling is gelukkig een stuk goedkoper, omdat de leesten er immers al zijn en het is ook niet nodig om passchoenen te maken.

Hulp uit Nederland In de praktijk blijkt dat mensen er alles aan doen om hun schoenen zelf te betalen, soms springen familieleden en vrienden bij, soms betaalt de werkgever een behoorlijk deel en soms gewoon op afbetaling. Maar gelukkig, voor die mensen voor wie deze mogelijkheden er niet zijn, is er de stichting Low Cost Advanced Orthopedic Support, en betalen de mensen naar draagkracht.

De verschi l len Zoals ik al noemde is de aard van het werk niet zo verschillend, de ernst van de problematiek wel, voeten zijn hier zieker. Door het ontbreken van een vergoeding door ziektekostenverzekeraars moet de klant goed nadenken over een uitgave van dergelijk formaat. De prijs mag dan terecht zijn voor het werk dat er voor verzet moet worden, het blijft veel geld voor schoenen die net als gewone schoenen slijten. Een terugkomende kostenpost. Gevolg is dat de

Toos Rook zou het geweldig vinden als het werk dat zij daar doen, zo veel mogelijk bekendheid krijgt. Lezers van ons blad kunnen daaraan bijdragen door de stichting en het projekt Valide in Mexico onder de aandacht te brengen van hun klanten en verwijzers. De stichting geeft een kennismakingsbrochure uit, die u in de wachtkamer kan worden gelegd. Dit is een mooie aanleiding om mensen te motiveren om donateur te worden. Donateurs ontvangen van de stichting twee maal per jaar de nieuwsbrief "Rooksignalen" waarin ik melding maak van de laatste ontwikkelingen van het projekt. De gegevens van de stichting zijn Kanaalweg 122 - 2584 CN Den Haag - tel. 070-352.11.31 - rekeningnummer 7536682. Reacties op dit artikel kunt u sturen aan: Jalisco #702, Col. Obrera - León, Gto. – Mexico. Tel. (52)(477) 762 29 55 – www.orto-elegante.com. E-mail: [email protected] of [email protected].

(vervolg op pagina 12)

maar t 2004

11

(vervolg van pagina 11)

klant die ja zegt over het algemeen heel gemotiveerd is. Een ander gevolg is dat de klant heel kritisch is: de schoenen moeten echt goed zitten en ook zeker niet onnodig lelijk zijn. Wij hebben dus kritische maar zeer gemotiveerde klanten. Het belangrijkste verschil is dat er geen opleiding orthopedisch schoenmaker is. Ik moet de leerling niet alleen technisch alles bij brengen, maar hem ook scholen in de anatomische en orthopedische aspecten van het vak en het omgaan met klanten. We werken hier volledig volgens de beginselen der kunst: nauwkeurig in de leest uitgewerkt voetbodemprofiel, zo min mogelijk polstering en leren passchoenen waar een week op gelopen wordt. Omdat klanten van heinde en verre komen is het extra belangrijk dat alles heel goed past en in die staat blijft. Er is bijvoorbeeld een klant uit Chiapas, zo'n 1400 km van hier. Polstermaterialen die vergaan door inwerking van het voetvocht of werken op het land zijn zelden een optie, omdat mensen die ver wonen niet terug komen om het supplement te laten "verversen". Een andere reden is de ernst van de problematiek: Charcotvoeten, hardnekkige voetzweren, amputaties, grote standsafwijkingen op zowel enkel- als knieniveau. Bij dergelijke problematiek wil je niet alleen weten of het in de paskamer goed zit en lekker loopt, maar ook op de langere termijn. Een voetbed dat in de oorspronkelijke staat blijft geeft daarvoor meer garantie. Omdat het volledig opleiden van een leerling binnen het bedrijf het gevaar in zich draagt dat de kennis van anatomie en orthopedie niet optimaal aankomt, zoeken we naar opleidingen die althans een deel van de scholing kunnen overnemen. Tot nu

12

toe lijkt de podologenopleiding het meest in de buurt te komen. Een podoloog is een voetbehandelaar met nauwkeurig omschreven bevoegdheden met betrekking tot de behandeling van voetzweren en het gebruik van medicijnen. In de opleiding zit veel anatomie, pathologie en orthopedie.

Foto boven: De proefschoenen met koolstofverstijving en kunstmatige afwikkeling voor een jonge vrouw met dubbelzijdige peroneusverlamming t.g.v. een ruggenmergziekte. Haar schoenen werden met ondersteuning van de stichting gemaakt. Foto links-onder: Het proeflopen. Foto rechts-onder: Het afleveren van de schoenen.

Sy mposiumjour naal

Schuur rol len

Er is een samenvatting verschenen van het NVOSsymposium Kwaliteit van zorg, dat op 29 september vorig jaar in Nieuwegein is gehouden. Een verslag van dit symposium is opgenomen in het vakblad, dat medio december 2003 is verschenen. In deze samenvatting zijn de hoofdlijnen van dit symposium nog eens bijeengezet. Ook is een korte samenvatting opgenomen van de (levendige) forumdiscussie. Belangstellenden kunnen extra exemplaren van dit symposiumjournaal aanvragen bij het Secretariaat van de NVOS, Postbus 21328, 3001 AH Rotterdam. Tel. 010 – 205 24 36; e-mail: [email protected].

Steeds meer bedrijven in de orthopedie zien de voordelen van het gebruik van Widia schuurrollen en –armaturen. Widia kan worden ingezet voor o.a. het vlakken van hakken, het maken van afwikkelingshakken, zoolverhogingen en het maken van pronatie- en supinatiewiggen. Bij Schüssler Orthopedie in Hosbach in Duitsland is onlangs een machine met de Widia schuurrollen geplaatst. De eigenaar van het bedrijf zegt tevreden te zijn met deze machine, die met name geschikt is voor materialen als poro, EVA en rubber. Bij de schuurrol verbrandt de korrel niet zoals bij een schuurband, waardoor de rol continu scherp blijft. Dankzij een gelijkmatiger materiaalafname is de warmte-ontwikkeling veel minder groot en blijft de “blauwe walm” achterwege.

or thopedische schoentechniek

Schoenenmuseum Iedereen die wel eens in het leder- en schoenenmuseum is geweest, kan zich er ongetwijfeld nog het een en ander van herinneren. Wat mij als kind bijvoorbeeld enorm fascineerde, was het straatje met de authentieke ‘winkeltjes’, zoals de leerlooierij en de schoenhersteller. Maar uiteraard vergeet ik ook nooit meer de enorme schoenen in maat 63 van ‘de reus van Rotterdam’! Ik zal zeker niet het enige kind zijn geweest, die deze specifieke dingen uit het museum zo zijn bijgebleven. Door: Wim Kaptein

Wij krijgen nu als branche de gelegenheid om óók zo’n onuitwisbare indruk te maken op eenieder die het museum bezoekt: Het schoenenmuseum heeft ons benaderd en na wat overleg is er besloten een permanente tentoonstelling in te richten voor de orthopedische schoentechniek. Vanwege ruimtegebrek is de tentoonstellingsruimte wat beperkt, maar we kunnen er zeker iets moois van maken. Op deze manier krijgen we de kans om de orthopedische schoentechniek een vaste plaats te geven in de wereld van leer en schoenen. En terecht! We moeten deze kans, om ons vak aan een breed publiek ten toon te stellen dan ook niet aan ons voorbij laten gaan. Bedenk wat een voordelen een dergelijke expositie kan hebben: Jaarlijks komen er honderden scholieren op schoolreis in het museum. Wellicht zijn er scholieren die zich geïnspireerd voelen door wat ze zien over onze branche en nemen ze het vak mee in de overweging van hun beroepskeuze. Uiteraard zullen op deze manier niet alléén scholieren kennismaken met onze branche; ook volwassenen en senioren zullen er op een positieve manier mee in aanraking komen. Begrip en acceptatie zullen daardoor zeker toenemen.

In het overzicht hieronder kunt u lezen wat het project in het Leder- en schoenenmuseum precies zal omvatten. Laat uw gedachten er eens over gaan; heeft u dan expositiemateriaal of wilt u graag deel uitmaken van het werkgroepje, neem dan contact met mij op. We kunnen uw inzet goed gebruiken!

Project Leder- en schoenenmuseum Waalwijk In samenspraak hebben het schoenenmuseum en de NVOS besloten een kleine, maar permanente expositie in te richten over de orthopedische schoentechniek. Op deze manier wordt ons vak –terecht- vast onderdeel van het totaalbeeld over leder en schoenen. Vooralsnog is het plan om de expositie als volgt in te richten:

Steeds meer productie van schoenen verdwijnt naar het buitenland, ook in onze branche zien de deze ontwikkeling. In de oude schoenfabriek, die in het museum is opgenomen, is een stukje van deze toch rijke historie bewaard gebleven. Het is fantastisch als we in het museum ook een stukje van óns vak kunnen bewaren. De mogelijkheid doet zich nu dus voor; we moeten dit dus met beide handen aanpakken! Om dit project in het Leder- en schoenenmuseum tot een succes te maken, kunnen we nog veel hulp gebruiken: • We zoeken vrijwilligers voor het te vormen werkgroepje, dat het project en uitvoer zal gaan brengen. Het liefste zien we de werkgroep opgebouwd uit een aantal oudere collega’s en een aantal jongere. Dit om de thema’s verleden, heden en toekomst optimaal in te kunnen vullen. • Daarnaast zijn we op zoek naar expositiemateriaal. Verleden, heden en toekomst zijn daarbij rode draad. Wellicht heeft u in uw praktijk nog iets wat binnen een van deze thema’s past, en wat de moeite van het tentoonstellen waard is.

3 Vitr ines: • 1 vitrine met attributen & werkstukken uit het verleden (tot ca. 15 jaar geleden) • 1 vitrine met attributen & werkstukken uit het heden (evolutie in machines, materialen etc.) • 1 vitrine met toekomstvisie

Fotorepor tage: • Proces intake/aanmeten t/m afleveren/nazorg

Brochures: • Standaard met (in ontwikkeling zijnde) nieuwe NVOS brochures om mee te nemen

DVD presentatie: • Continue DVD presentatie over orthopedische schoentechniek op beeldscherm

maar t 2004

13

De orthopedische schoentechniek en

de computer

In onze huidige samenleving is de computer niet meer weg te denken. Zowel zakelijk als privé neemt de pc een prominente plaats in; in veel gevallen beschikt men over een of meerdere apparaten, al dan niet gekoppeld aan een netwerk. Een oprukkend fenomeen in deze wereld is de laptop; een compacte, draagbare computer uitermate geschikt om bijvoorbeeld een multimediapresentatie, mee te verzorgen. Door: Jaap de Boer

Diaprojec tor naar de rommelmarkt Als orthopedisch schoentechnicus word je bij tijd en wijlen gevraagd om een presentatie verzorgen voor een groep medisch specialisten of een patiëntenvereniging.Vroeger dook je dan in je arsenaal verkleurde dia’s en liet je door een kennis van de audiovisuele dienst, waar je spreekuur liep, de tekstdia’s vervaardigen. De diaprojector werd opgepoetst en de vouwen uit het diascherm gestreken. Tegenwoordig beschikken veel pc’s standaard over programma’s zoals ‘PowerPoint’ van Microsoft en ‘Presentations’ van Corel; ideaal digitaal gereedschap voor de eigentijdse schoentechnicus. Maar ook hier geldt dat een goede voorbereiding het halve werk is; een stappenplan. Als vakman maakte je in het verleden foto’s en in dia’s van een interessante casus. Dit oude beeldmateriaal kan met behulp van een redelijke scanner worden verwerkt tot digitale beelden die kunnen worden gebruikt bij de presentatie. Een resolutie van 150 dpi is in de meeste gevallen toereikend. Een tip hierbij is dat deze scans beter niet opgeslagen kunnen worden als JPEG-bestand omdat dit type bestand, elke keer nadat het geopend is weer gecomprimeerd wordt. Hierdoor vermindert de beeldkwaliteit; beter is het om beelden en foto’s op te slaan als BIT-map of PDF(Photoshop)-bestand. De meeste collegae dragen in de borstzak al een compacte digitale camera of een mobiele telefoon waarmee gefotografeerd kan worden. Op deze wijze kunnen mooie plaatjes worden geschoten ter ondersteuning van onze presentaties.

staart(conclusie). Voor de inleiding en conclusie mag ongeveer 2 minuten worden uitgetrokken; voor het hoofdonderwerp blijft ongeveer 20-25 minuten over. In de bovengenoemde presentatieprogramma’s kan men kiezen uit diverse achtergronden. De ervaring heeft geleerd dat een donkere achtergrond, blauw of groen, met lichte letters, wit of geel, het beste beeld geeft. Als we uitgaan van het programma PowerPoint kan een presentatie op eenvoudige wijze worden opgebouwd.

1.

Kies een rustige donkere achtergrond vanuit een ontwerpsjabloon. Als er voor een bepaalde achtergrond is gekozen kan men klikken op de op de menubalk ‘Beeld’; er verschijnt een reeks opsommingen en kiest voor ‘Beeld’ en vervolgens voor ‘Model’ en dan voor ‘Diamodel’. Dit model kan naar keuze worden gewijzigd; lettertype en grootte, datum en tijd. Met behulp van ‘Kleurenschema’s’ in het menu ‘Diaontwerp’ kunnen de kleuren van de achtergrond en typografie worden gewijzigd. In het ‘Voettekstgebied’ kan bijvoorbeeld de doelgroep worden vermeld, wat een persoonlijk tintje aan de presentatie geeft. In het ‘Nummergebied’ kan de dianummering worden weergegeven, maar kan ook worden gebruikt om het bedrijfslogo neer te zetten. Om het logo in te voeren gaat men als volgt te werk. Op de menubalk klikt men op ‘Invoegen’, vervolgens op ‘Figuur’, daarna op ‘Bestand’ of ‘Scanner of camera’ afhankelijk waar het logo is opgeslagen. Het logo wordt geselecteerd en ingevoegd. Als dit is gebeurd, klikt u op ‘Modelweergave sluiten’ en op alle dia’s wordt de gekozen lay-out, inclusief logo getoond.

Presentatie in een notendop Wanneer u heeft toegezegd een ‘praatje’ voor een bepaalde doelgroep te willen verzorgen, is de boodschap die u wilt brengen van belang. Wanner u nog niet zoveel ervaring heeft met het presenteren, is het zinvol de tekst van de presentatie in het geheel op papier te zetten. Deze tekst dient vervolgens als leidraad voor uw sheets en ondersteunende plaatjes. U mag er van uitgaan dat een presentatie meestal een 25 tot 30 minuten duurt; langer houdt men de aandacht niet vast. De presentatie is opgebouwd uit drie stukken: de kop(inleiding), het middenstuk(onderwerp) en de

14

or thopedische schoentechniek

2. Op de eerste dia wordt de titel van de presentatie en de spreker(s) vermeld. De volgende dia of sheet geeft een opsomming van inleiding, samenvatting van de onderwerpen en conclusie weer. De volgende dia’s behandelen elk een deel van de te presenteren tekst. Om publiek geboeid te houden geldt als richtlijn dat een dia, naast de titel, niet meer dan 5 à 6 tekstregels mag bevatten. Het beste resultaat wordt bereikt met kernwoorden of speerpunten; die met behulp van animatie-effecten die, nadat deze zijn genoemd, donker kleuren of verdwijnen.

deze functioneel zijn. Gebruik nooit foto’s waarbij verontschuldigingen moeten worden aangeboden; het ontkracht de boodschap. Het invoegen van de beelden kan met behulp van het menu ‘Invoegen’ zoals eerder beschreven. De plaatjes kunnen worden bijgeknipt, opgerekt, helderder of donkerder worden gemaakt, al naar de wensen van de presentator. Wanneer er tijdens uw verhaal plaatjes of statistieken moeten worden ingevoerd kan dat worden gerealiseerd met behulp van ‘animatieeffecten’. De ervaring heeft geleerd dat overdreven en te drukke invoegopties, bijvoorbeeld veel draaien of bewegen, de aandacht kunnen afleiden. Om uw ‘gehoor’ geboeid te houden kan het zinvol zijn na, bijvoorbeeld bij veel droge tekst, elke 7-8 dia’s een leuk, schokkend of cartoonesk beeld te tonen. Door de reactie van het publiek veert de wat verslapte toehoorder weer op.

4 . Om het publiek de gesproken en gepresenteerde teksten en beelden goed op te kunnen laten nemen, laat men de beelden tussen de 1,5 en 2 minuten staan. Dit is natuurlijk afhankelijk van de hoeveelheid informatie en getoonde beelden. Het is zinloos om pagina’s tekst uit boeken te vertonen; de overvloed aan woorden kunnen in een korte tijd toch niet worden gelezen. Een presentatie zal hierdoor meestal bestaan uit 15 tot 20 dia’s. Om de gesproken tekst met de dia’s synchroon te laten verlopen kan de gesproken tekst met bijbehorende dia afgedrukt worden. Men kiest in het menu ‘Beeld’ voor ‘Notitiepagina’. Vanuit het programma ‘Word’ van Microsoft kan met behulp van de opties ‘plakken en knippen’ de geselecteerde tekst of kernwoorden op de gewenste pagina’s worden gezet. Voordeel hiervan is dat u op elk moment tijdens de presentatie het overzicht en controle heeft en behoudt. Op deze notitiepagina’s kan ook worden aangegeven op welk moment een plaatje in beeld moet verschijnen. De laatste dia in de reeks wordt afgesloten met een conclusie, statement of pay-off. Laat dit onderdeel geen totale herhaling van de presentatie zijn en hanteer hierbij een tijd van ongeveer 2 minuten.

Beamer of overheadprojec tor Wanneer de presentatie qua tekst en animaties naar de zin is, moet deze goed worden geoefend. Probeer de tekst zoveel mogelijk uit het hoofd en noteer tekst ondersteunende kernwoorden. Oefen de presentatie hardop en wanneer u er klaar voor bent, in een klein comité van familie of collegae. Vraag hen hoe de presentatie overkomt en verwerk deze opmerkingen in de presentatie. Een multimediapresentatie kan zowel analoog als digitaal worden vertoond. In het analoge geval worden de dia’s op zgn. transparante sheets geprint en met behulp van een overheadprojector vertoond. In het digitale traject wordt de presentatie vanuit de laptop of pc, vertoond. Elke wijze van presenteren heeft zijn ‘voors’ en ‘tegens’; vanzelfsprekend beschikt niet iedereen over een beamer. Dit probleem kan worden opgelost door de uitnodigende instantie voor het benodigde apparaat te laten zorgen of er zelf een te huren.Tegenwoordig kan een beamer worden gehuurd tegen kosten welke lager liggen dan de kosten van transparanten en printerinkt. Ten slotte, presenteren behoort voor veel collegae onder ons niet tot de meest voorkomende werkzaamheden. Maar ook deze vaardigheid valt, net zoals schuren en aanmeten te leren. De eerste drie keer gieren de zenuwen je voor de presentatie door de keel, maar daarna wordt het angstzweet omgezet in adrenaline. Wellicht kunnen we binnenkort kennismaken met de nieuwe Mies Bouwman of Philip Bloemendaal…

Onafhankelij k

column

3. Het gebruik van beelden kan de presentatie versterken wanneer

Tijdens het boodschappen doen in het winkelcentrum passeer ik een schoenenwinkel. De etalage staat weer vol prachtige schoenen en laarzen. Helaas niet voor mij. Altijd is er weer die confrontatie. Zelfs al draag ik nu ruim 30 jaar orthopedische schoenen in verband met een parese met hypoplasie aan mijn linkerbeen. Wat zou het makkelijk zijn om gewoon even de schoenenwinkel in te lopen om een paar mooie schoenen te kopen. Voordat ik nieuwe (orthopedische) schoenen kan dragen, gaat er heel wat aan vooraf. Zowel organisatorisch als emotioneel. Ik woon in Brabant en mijn schoenmaker in Amsterdam. Een behoorlijke rit dus, maar dat heb ik er graag voor over. Tussen mijn parttime werk als logopedisten en de kinderopvangmogelijkheden van mijn twee jonge kinderen door moet ik de afspraken plannen. Daarnaast is er elke keer weer die spanning of de schoenen goed passen en of ze vrouwelijk zijn. Ik weet namelijk als geen ander dat als mijn orthopedisch schoeisel niet past, ik niet kan functioneren. Zeker nu ik getrouwd ben en een zoon van 5 jaar en een dochter van 1 jaar heb, is deze gedachte erg beangstigend. Want pas als ik mijn schoenen aan heb, kan ik mijn kinderen verzorgen. Dus om 07.00 uur trek ik mijn schoenen aan en pas ’s avonds laat trek ik ze weer uit. Ook met warme zomerdagen. Zonder schoenen kan ik niet lopen. Gelukkig heb ik al jaren een schoenmaker die met veel geduld het schoentraject regelt. Inmiddels heb ik zelf ook wel enige ervaring en zie ik snel genoeg of de schoenen wel of niet een succes worden. De orthopedische schoentechnicus neemt mijn inbreng serieus en daardoor is mijn grootste nachtmerrie nog niet uitgekomen. Ik besef namelijk als geen ander dat goed passende schoenen voor mij van cruciaal belang zijn. Ik kan eigenlijk wel zeggen dat de orthopedische schoentechnicus een groot deel van mijn leven bepaalt. Geen goede schoenen betekent dat ik niet voor mijn gezin kan zorgen en geheel van andere mensen afhankelijk ben. Een vreselijke gedachte!!! Ik word er misselijk van. Toch laat ik deze gevoelens niet vaak toe. Een mens is toch meer gebaat bij een positieve kijk. Toch, die schoenwinkel blijft een droom. Om eerlijk te zijn, is deze droom vorige week toch een heel klein beetje uitgekomen. ...Ik heb namelijk samen met mijn dochter haar eerste paar schoenen gekocht. Allebei supertrots. Drie keer raden hoe haar kast er straks van binnen uitziet!!! Inez van Hapert

maar t 2004

15

Vrouw in het bedrijf Ten onrechte bestaat het idee dat de orthopedische schoentechnische branche bemand wordt door enkel mannen. Van oudsher is het een mannenberoep, maar door de jaren heen nemen vrouwen ook een deel van het productieproces voor hun rekening. Dus niet alleen achter de balie en in de administratie. Nee, in de werkplaats. In deze nieuwe serie laten wij enkele vrouwen aan het woord laten. Sandra Lemmens en Margo Marciniw van Smeets & Zonen uit Geleen bijten de spits af. Mariska van Vondelen

Margo Marciniw is 32 jaar, getrouwd en heeft een dochter van 9 maanden. Zij werkte voor de geboorte van haar dochter fulltime als stikster en nu 27,5 uur per week. Margot heeft als schoenhersteller gewerkt en in een andere schachtenmakerij voor zij 3 jaar geleden bij Smeets kwam.

Sandra Lemmens is 31 jaar en getrouwd. Zij heeft de opleiding voor Mode en Kleding gevolgd. Via een omscholingscursus van het Arbeidsbureau is zij tien jaar geleden bij Smeets & Zonen terechtgekomen en sindsdien werkt zij met veel plezier op de schachtenmakerij.

In het orthopedisch schoentechnisch bedrijf Smeets & Zonen in Geleen werken 47 medewerkers. Een groot deel hiervan is vrouw. Zij werken in de administratie en achter de ontvangstbalie. Ook de pedicure is een vrouw. In de schachtenmakerij zijn drie vrouwen werkzaam. Deze afdeling van het bedrijf is historisch gezien bij Smeets & Zonen altijd door vrouwen bemand geweest. Toch is er laatst een man aangenomen op de afdeling. En dat geeft geen problemen. De drie vrouwen die aan een groot werkblad werken kunnen het uitstekend met elkaar vinden.

eigenlijk werken we de hele dag met z’n drieën. Dus met meiden onder elkaar.” Sandra: “We werken op deze afdeling met vier schachtenstikkers, waarvan drie vrouwen. En met twee mannelijke modelleurs. Ik vind het bijvoorbeeld leuk om creatieve modieuze oplossingen te bedenken gezien mijn opleiding voor Mode en Kleding. Het is ook niet zo dat wij ons ‘staande’ moeten houden tussen de mannen. We werken samen en hebben veel lol onderling. Ja, en vrouwengeintjes, begrijpen ze natuurlijk niet altijd.”

Hoe is het om als vrouw in een ‘mannen’ vak te werken? Margo: “Ik heb eigenlijk altijd in het schoenenvak gewerkt en ik merk er weinig van. Natuurlijk hebben ze hun eigenaardigheden. Ze zijn vaak direct en hebben soms de neiging om te denken dat wij koffie voor ze moeten halen. Maar dat doen we niet hoor! En

16

or thopedische schoentechniek

Is er r uimte om car r iere-stappen te maken? Margo: “Ik heb daar geen behoefte aan. Iedere dag is het werk anders en afwisselend. En dat is voor mij op dit moment voldoende.” Sandra: “Een tijdje geleden heb ik aangegeven dat ik me graag iets meer op het modelleursgedeelte wilde toeleggen. Dat is helaas niet mogelijk. Dan zou ik dat fulltime moeten doen en dat wil ik niet,

omdat ik het stikken veel te leuk vind. Een combinatie van die twee is op deze afdeling niet efficiënt.”

Veel mensen werken hier par ttime omdat ze kinderen hebben. Hoe is dat geregeld? Margo: “De kinderopvang is volgens de CAO geregeld. Goed dus. We hoeven ons daar geen zorgen om te maken. En niet alleen de vrouwen in dit bedrijf maken hier gebruik van. Ook enkele mannelijke collega’s hebben hun kinderen via Smeets & Zonen in de opvang. Prima geregeld! In de schachtenmakerij wordt strak gepland, omdat wij een onderdeel van de schoenen maken. Zijn wij niet op tijd klaar dan loopt het productieschema in de war. De afspraak met de klant staat namelijk al vast. Het is wel fijn dat we flexibele werktijden hebben. Tijdens mijn zwangerschap kon ik zonder moeite naar de verloskundige voor mijn controles. Daar werd echt niet moeilijk overgedaan. Je hebt tenslotte zelf verantwoording voor het werk dat af moet.”

Wat vindt je het leukst aan het werken in de or thopedische schoentechnische branche? Margo: “De afwisseling. We werken vaak met standaardmodellen en toch is elk paar schoenen anders. Momenteel worden schoenen vaak gemaakt naar een foto uit een boek en dan is daar altijd weer die uitdaging om een paar schoenen te maken die zo gelijkend mogelijk zijn.” Sandra: “Vooral speciale stiksels en perforaties vind ik mooi om te doen. Die afwisseling en het maken van een mooi paar schoenen blijft de uitdaging. Ook de technische kant van het vak vind ik boeiend. Iedere keer weer zijn er nieuwe oplossingen die bedacht

moeten worden. In dit werkt sluipt geen routine. Je blijft alert. En het samenwerken is belangrijk. Dat gaat goed en daardoor is de werksfeer leuk.”

Is het werk zwaar? Margo: “Door de werkhouding is het werk zwaar. Maar dat ondervang ik door af en toe te lopen. Tijdens mijn zwangerschap heb ik geen lichamelijke klachten gehad van het werk.” Sandra: “Zwaar zou ik het niet noemen. Wel kan ik mijn nagels niet mooi krijgen en houden. Door het stikken en door de lijm zijn ze lelijk. Daar ben ik niet trots op.”

Werkgever Werkgever Thijs Smeets (33) heeft geen specifieke vrouwenaannamebeleid. “In dit bedrijf hebben altijd vrouwen gewerkt. Dat bevordert de werksfeer. We kiezen niet speciaal voor vrouwen, maar wel voor parttimers. Zij vullen elkaar aan en bij ziekte is er nog steeds geen man overboord. Doordat de parttimers duobanen hebben, ontstaat een gevoel van verantwoordelijkheid en die kunnen onze werknemers aan. Het voordeel van vrouwen in het bedrijf is vooral dat zij het vermogen hebben om doortastend te zijn en daarnaast kunnen ze goed creatieve oplossingen bedenken. Zij drukken vaak een meer modebewuste stempel op het product. Ook zijn zij vaak geduldiger en dat is erg belangrijk in het werk waar contact is met de cliënten, aan de balie en aan de telefoon.”

maar t 2004

17

PENDERS

Orthopedische Schoentechniek B.V.

Podotherapie

DE D E NNUMMER UMMER 1 IN V1 O EIN T Z O VOETZORG RG MET I N G A N G VA N 1 - 1 - 2 0 0 4 O O K I N D E N H A A G ! Begin 2004 heeft Penders haar leidende positie in de regio Rotterdam-Delft-Gouda verder gestalte gegeven door het openen van een nieuwe vestiging in Den Haag.

In verband hiermee zijn wij op zoek naar geïnteresseerde en gemotiveerde kandidaten voor de functie van:

Orthopedisch schoentechnicus Wij hebben volop mogelijkheden voor gediplomeerde orthopedische schoentechnici, die een duidelijke stap vooruit willen maken in hun loopbaan. Wij bieden een professionele werkomgeving en de mogelijkheid om zelfstandig spreekuren te draaien in onze eigen vestigingen en ziekenhuis-spreekuren. Je voelt je aangetrokken tot het werken in een professionele setting met veel overleg-spreekuren met revalidatieartsen en orthopedisch chirurgen. De samenwerking met podotherapeuten zie je als een welkome nieuwe dimensie in je werk. Mogelijkheden in Delft en Den Haag.

Assistent-orthopedisch schoentechnicus Ter versterking van onze huidige bezetting zoeken wij assistent-orthopedische schoentechnici, die in staat zijn zelfstandig spreekuren te houden onder leiding van de bedrijfsleider. Je beschikt over ervaring met paskamerwerk en leesten maken. Daarnaast zul je mede leiding geven aan de werkplaatsmedewerkers. Je bent iemand zonder 9 tot 5 mentaliteit en zoekt een uitdaging in een verantwoordelijke functie met een grote mate van zelfstandigheid en mogelijkheden voor verdere ontplooiing. Je komt te werken in een inspirerende omgeving in een team van jonge, gemotiveerde collega’s. Mogelijkheden in Delft en Den Haag.

Orthopedisch schoentechnisch vakkracht In diverse werkplaatsen willen wij ons versterken met jonge, enthousiaste medewerkers op het niveau van orthopedisch schoentechnisch vakkracht. Je taak ligt bij ons op het terrein van het vervaardigen van proefschoenen, supplementen, steunzolen en voorzieningen. Door verdere opleiding krijg je de kans je verder te ontwikkelen tot een all-round vakman. Je werkt in een team van jonge collega’s onder leiding van de bedrijfsleider. Mogelijkheden in Heythuysen.

ISO 9001

Accredited by the Dutch Council for Certification

Penders Orthopedische Schoentechniek is een vooraanstaande onderneming op het gebied van voetzorg in Nederland. De disciplines orthopedische schoentechniek en podotherapie werken onder één dak samen bij het oplossen van voetproblemen. In 8 vestigingen zijn in totaal 75 mensen werkzaam. Buiten het bedrijf bij toeleveranciers werken daarnaast nog eens 30 mensen aan de vervaardiging van onze orthopedische schoenen. Wij houden spreekuren in meer dan 15 ziekenhuizen en revalidatiecentra. Speerpunten in ons beleid zijn de multi-disciplinaire aanpak van voetproblemen en verbreding van het produkten- en dienstenpakket, onder andere door uitbreiding van de activiteiten op het gebied van geselecteerde comfortschoenen. Klantgerichtheid, deskundigheid en professionaliteit zijn de kernbegrippen in onze filosofie en werkwijze. Uiteraard zijn ook reacties welkom van geïnteresseerden die niet volledig aan bovenstaande profielen voldoen.

Je toekomst bij ons Wij zijn een jong bedrijf en kenmerken ons door ons veelzijdig karakter, de korte communicatielijnen en de professionele uitstraling. Wij willen een multidisciplinair bedrijf zijn dat zich in de volle breedte richt op voetproblemen. Voor wat betreft de arbeidsvoorwaarden streven wij te allen tijde naar op het individu gericht maatwerk, dat concurrerend genoemd mag worden.

Interesse? Neem contact op met Ivo Franssen, verantwoordelijk voor personeel & organisatie, of schrijf een brief met C.V. naar: Penders Orthopedische Schoentechniek B.V., t.a.v. Ivo Franssen, Postbus 3116, 6093 ZJ Heythuysen. Sollicitaties zullen vanzelfsprekend discreet worden behandeld. Voor meer informatie over ons bedrijf kun je terecht op: www.penders-ost.nl E-mailen kan ook: [email protected] hoofdvestiging te Heythuysen Oude Trambaan 25, 6093 CD Heythuysen Postbus 3116, 6093 ZJ Heythuysen Telefoon: 0475 - 493900, Telefax: 0475 - 494166

Heythuysen

Roermond

Tegelen

Rotterdam

Delft

Gouda

Den Haag

Tiel

Schonagen orthopedische schoentechniek is gevestigd in Harderwijk en gespecialiseerd in het maken van orthopedische schoenen. Het is een erkend orthopedisch schoentechnisch bedrijf dat 10

Op dit moment zijn wij op zoek naar een

jaar bestaat en in die periode gestaag is gegroeid. De bedrijfsruimte is 3 jaar geleden

Orthopedisch schoentechnisch vakkracht / schoenhersteller m/v - of leerling -

gemoderniseerd met o.a. een nieuw machinepark voor de werkplaats. Ons team bestaat uit 7 medewerkers.

die zich prettig voelt in een modern, middelgroot bedrijf en wil werken in een jong, enthousiast team. Je bent orthopedisch schoentechnisch vakkracht / schoenhersteller, of je bent bereid deze opleiding te volgen in Nieuwegein. Verder zijn flexibiliteit, motivatie, nauwkeurigheid en verantwoordelijkheidsgevoel belangrijke vereisten. Je zult een verscheidenheid aan werkzaamheden verrichten.

Wil je meer informatie dan kun je onze website bezoeken: www.schonagen.nl en/of contact opnemen met Frank Schonagen, tel. (0341) 42 61 12.

willem barentszstraat 9 2315 tz leiden postbus 164 2300 ad leiden telefoon 071 514 32 44 telefax 071 514 35 49 e-mail [email protected]

20

or thopedische schoentechniek

Wij bieden je een fulltime aanstelling. Salariëring vindt plaats volgens de CAO Schoentechniek. Ben je geïnteresseerd? Richt dan je schriftelijke sollicitatie met CV aan Schonagen orthopedische schoentechniek, t.a.v. Karla van Veluw, Stationsplein 6, 3844 KR Harderwijk.

Verslag van het examen orthopedisch schoentechnicus Examen doen vergt een hoop voorbereiding. De kandidaten nemen de theorie nog eens door en zorgen dat de benodigde materialen klaar staan. Ook bij het opleidingscentrum SVGB-OSLO te Nieuwegein is het een hele organisatie om het examen weer op rolletjes te laten verlopen. Lokalen worden ingericht, de examencommissie is aanwezig en ook voor examenclienten is gezorgd. De 65-jarige mevrouw Tonny van den Heuvel is sinds vijf jaar cliënt bij de examens van het orthopedische schoentechnicus en heeft telkens weer het gevoel dat zij zelf ook examen moet doen. Opgetekend door Mariska van Vondelen

“Vijf jaar geleden vroeg de heer In de Mauer, die mijn schoenen altijd maakt, of ik mee wilde werken aan het eindexamen voor de orthopedische schoentechniek. Hij dacht dat ik daar de juiste persoon voor was, en dat is ook zo gebleken. Ik ben geboren met een klompvoet en ben dus afhankelijk van orthopedische schoenen. Daarnaast vind ik het belangrijk dat het beroep orthopedische schoentechnicus voort blijft bestaan. Een groep mensen die zo enthousiast hun tijd en kennis willen steken in het welzijn van andere mensen, die om de een of andere reden moeilijkheden hebben met lopen, moet gestimuleerd worden. Mijn bijdrage aan het behalen van een diploma is belangrijk. Ik hoefde dus niet lang te twijfelen en ben naar het eindexamen gegaan. En dat voelde ook echt zo. Ik moest ook examen doen. Dat gevoel is gebleven. Ik vind het ontzettend leuk om deel te zijn van het examen. En daar komt bij dat je als examenclient enorm in de watten wordt gelegd tijdens zo’n dag. We krijgen thee en koffie, gebruiken geza-

menlijk de lunch en worden met alle zorg omringd. Het is altijd weer een leuke dag. Als ik niet gevraagd ben voor het examen, sta ik meestel wel op de ‘reservelijst’. En zelfs als ik daar niet op sta, willen ze me nog weleens bellen. Voor het onderdeel Voetonderzoek belden ze me op terwijl ik nog in mijn ochtendjas achter de naaimachine zat. Omdat het te laat was om met het openbaar vervoer te gaan heeft een leraar me in een Smart opgehaald. Wat een toestand. Ik stond niet eens reserve. Maar ik vond het allemaal prachtig. Normaal gesproken interesseer ik me niet voor auto’s, maar het verbaasde me toch wel dat alles erop en eraan zit bij zo’n kleine auto. Terug ben ik met de taxi naar huis gebracht. Ja, je maakt nog eens wat mee als examenclient. Doordat ik meedoe aan het examen en verschillende orthopedische schoentechnici in spe schoenen voor mij maken, ben ik mij meer bewust geworden van de schoenen die ik draag. Vooral over de mogelijkheden ben ik goed geïnformeerd door al deze verschillende vakmensen. Zij luisteren goed naar mijn wensen en stimuleren mij om voor een net iets modernere schoen te kiezen. Dat bevalt me goed en sommige ideeën neem ik mee naar mijn eigen orthopedische schoentechnicus. Door de jaren heen ben ik meer modebewust geworden. En dat allemaal dankzij het deelnemen aan het examen. Tijdens het examen proberen de kandidaten mij op mijn gemak te stellen, maar ik probeer dat bij hen ook. Mijn ervaring is dat ze allemaal ontzettend aardig zijn. Natuurlijk zijn er verschillen, maar ik vergeet nooit dat bij sommigen de zenuwen parten spelen. Dat begrijp ik heel goed. Ik vind het belangrijk dat de kandidaat mij aankijkt tijdens het examen en dat hij of zij naar mij luistert. Opvallend is dat ze allemaal proberen aan mijn wensen tegemoet te komen. Een examendag meelopen ervaar ik niet als een vermoeiende dag. Ook niet als er negen kandidaten examen doen en er drie examenclienten zijn. De sfeer is altijd goed en ik vind het altijd weer een feest om er bij te zijn.”

maar t 2004

21

Ontdek de wereld van digitale inlegzolenvervaardiging...

Noteer reeds de volgende seminardata in uw agenda:

Biomechanica en voetdrukmeting 23-apr-04 èn 18 juni-04 praktijkinformatie door Dr. Jörg Natrup Digitale inlegzolenvervaardiging 28-mei-04 De electronische blauwdruk in de praktijk 18 juni-04 uitleg van de vele praktische voordelen meer info en/of aanmelden via

www.josamerica.com/seminar-NL.htm

Of u nu via de elektronische blauwdruk, schuimdoos, drukplaat of met de 3D gegevens van de footmodeller wilt werken, al deze verkregen maatgegevens van de voet kunt u probleemloos als basis voor de te maken inlegzool gebruiken. Met behulp van “pedcad-insole-designer” bent u tevens in staat om op de juiste wijze de patiënt te beoordelen en kunt u zeer efficiënt de noodzakelijke inlegzolen creëren en produceren.

Freesmachines De voor u geschikte freesmachine is afhankelijk van het aantal zolen die u wekelijks produceert. Afhankelijk van de gekozen machine produceert u uw inlegzolen in 1 tot maximaal 15 minuten.

Industriepark Vliedberg 9, 5251 RG Vlijmen (NL), Tel 00 - 31 (0)73 511 91 23, Fax 00 - 31 (0)73 511 50 97

www.josamerica.com

De geslaagden in januari 2004 zijn: Leestenmaker Mevrouw M.G.R. Rurainski

Schachtenmaker De heer F. J. Gr imbergen De heer D.L. Lauckner

Ver vaardiger or thopedische voorzieningen onderbeen / voet De heer J.M.F.M. Ber trams De heer J.L. Bonekamp Mevrouw M.G.R. Rurainski De heer J. Stadtmül ler De heer G.M. Vr ij burg

22

or thopedische schoentechniek

www.josamerica.com

Compatible met de meeste systemen

Fernridge, 2 februari 2004 Beste lezers, Ja, wat zal ik zeggen. Het land is echt rustgevend. Je kunt hier echt lekker ontstressen. De mensen, blank of zwart, zijn werkelijk verschrikkelijk vriendelijk. Soms denk ik dat ik onbeleefd ben, maar mij wordt verzekerd dat dit niet zo is. Na hier nu twee maanden te verkeren zijn de dingen waarvan ik verwachtte een terugslag te krijgen niet gepasseerd. Het verschil van inkomen en het verschil van rijk en arm deert de mensen minder dan ik dacht. Mensen die minder te besteden hebben accepteren dat als een feit. Ze doen ook niet hun best uit die situatie te komen. Een voorbeeld is de schoonmaakster die bij een kennis van ons werkte. Ze heeft drie kinderen en een minimum salaris, werkt al jaren bij de kennis en opeens verschijnt zijn niet meer op het werk. Eerste gedachte is natuurlijk dat ze ziek is, maar na te hebben geïnformeerd blijkt zij te zijn vertrokken naar familie in Joburg. Ze heeft daar geen werk of inkomen. Wat moet je hier nou van denken. Mensen gaan hier zo te werk, typerend voor de Afrikaan. Het gezin staat boven alles. Als de familie je nodig heeft, ga je daar heen en laat alles wat je hebt opgebouwd los, want de familie is belangrijker. Wel mooi natuurlijk, maar ik zou toch echt een paar keer moeten slikken voordat ik dat zou kunnen. In Holland gaat je baan toch wel voor je gezin, is tenminste bij mij altijd zo geweest. Is natuurlijk ook niet helemaal gezond, maar je moet ze toch kunnen voeden. Mijn vrouw zegt altijd maar ‘het is niet raar, maar het is anders’. Als je dat in gedachte houdt valt het beter te accepteren.

Onderzoek Nou, dan het vak waarvoor ik ben grootgebracht. Dat gaat hier ook in een minder snel tempo als ik zou willen. Het gaat namelijk iets anders als bij ons. Hier ga je naar de orthopedisch instrumentmaker voor je orthopedische schoenen die je nodig hebt. Wat het natuurlijk voor mij qua papierwerk een stuk eenvoudiger maakt. Want je ziet een klant en hoeft alleen maar de schoenen te maken. Voorlopig echter zit ik het meest achter de computer en doe ik wat onderzoek naar technieken etc. op schoengebied hier in Afrika. Orthopedisch schoenmakers hier kun je niet echt vergelijken met ons, doordat de vergoeding die je krijgt van de instrumentmaker te laag is om een behoorlijke schoen te maken. Van de schoenen die ik hier in George heb gezien sprongen de tranen in mijn ogen. Temperaturen van 25 a 30 graden en dan zwarte schoenen, je kan je er vast iets bij voorstellen. Ook de modellen, bijna altijd hoog en er wordt niets omgeboekt of netjes gestikt. Toegegeven: ze krijgen er ook zo’n 150 euro voor om de schoen op maat te maken, terwijl de kostprijs van de materialen bijna even hoog is als in Holland. Het enige verschil is het salaris, dat ligt zo rond de 200 euro voor een redelijk kracht. Verwacht echter niet dat ze zelfstandig kunnen werken, want je moet er bij wijze van spreken bij blijven staan. Ik denk dat deze situatie nog zo’n generatie of misschien wel twee generaties duurt voordat dat probleem is opgelost.

Opleiden Door al dit soort van zaken zijn we nog niet echt tot een besluit gekomen hoe nu verder te gaan hier. Want ja, je zal toch genoeg moeten verdienen om te kunnen leven. Gelukkig zijn er ook wel mensen die de schoenen zelf betalen waardoor de kans van slagen groter wordt. Verder denken we te gaan stikken en patronen te gaan maken voor de Nederlandse en Duitse markt. Daar zijn namelijk de euro’s wat harder als de Rand van hier. Verschillen van 15% in een maand zijn niet vreemd. Maar eerste prioriteit is nu om personeel te vinden en op te leiden. Hiervoor zijn we nu in contact gekomen met een instantie die enkele opleidingsinstituten heeft en er wel oor naar heeft om dat in samenwerking met ons te doen. Maar voordat dat helemaal in orde is kan het nog wel even duren. Want snel gaat hier weinig. In het begin is het frustrerend, maar als je hier iets langer bent, ga je er aan wennen. Volgende keer meer over ons avontuur in Zuid-Afrika. Groeten, Richard van der Veen

Brief uit Zuid Afrika

Richard van der Veen is met zijn gezin in december 2003 naar Zuid-Afrika vertrokken om daar een nieuw bestaan op te bouwen. Dit jaar zullen zijn ervaringen in Zuid-Afrika in ons vakblad worden gepubliceerd.

maar t 2004

23

Medisch

Het effect van schoenontwerpKop op de drukverdeling plantair onder de neuropathische voet. Orthopaedisch en semi-orthopaedisch schoeisel kan het risico op een ulcus aan de neuropathische voet significant verminderen. Hierbij wordt aangenomen, op basis van ervaringen met bepaalde gipstechnieken, dat drukreductie een belangrijke rol speelt. Tot op heden bestaat nog steeds geen consensus over welk type therapeutische schoen de drukken aan de onderzijde van de voet het meest verminderd. Dit komt voornamelijk door het feit dat er nog weinig exacte gegevens bestaan over het (bio)mechanische samenspel tussen de voet en de schoen in het algemeen. De klinische praktijk heeft ons geleerd dat ook binnen Nederland bij orthopaedische schoentechnici nogal uiteenlopende ideeën bestaan omtrent de meest effectieve schoen. Het doel van deze studie was derhalve om het effect van schoenontwerp op de dynamische drukverdeling onder de neuropathische voet te bestuderen. Door: Stephan Praet, sportarts i.o./bewegingswetenschapper, Máxima Medisch Centrum, Veldhoven en Jan Willem Louwerens, orthopaedisch chirurg, Sint Maartenskliniek, Nijmegen

Methoden Proefpersonen werden geselecteerd op het aanwezig zijn van perifere sensorische neuropathie d.m.v. Semmes-Weinstein monofilamenten. De proefpersonen mochten geen voetulcus hebben, alsmede geen andere belangrijke voetafwijkingen. Andere exclusie criteria waren ziekten zoals reumatoide arthritis of ernstig perifeer vaatlijden. Tien vrouwelijke proefpersonen werden geïncludeerd. Zes verschillende schoentypen opgesplitst in 3 groepen werden getest. De indeling

24

or thopedische schoentechniek

was op basis van hakhoogte, kantel- of buig-as locatie en bovenmateriaal. De technische specificaties zijn terug te vinden in tabel 1. Figuur 1 geeft de verschillende schoentypen weer. Groep A omvatte 2 klassieke damesschoenen, een model zonder en een model met een EVA-voetbed welke was afgewerkt met een PPT-laag. Groep B bestond uit 2 PolyUrethaan zgn. Xtradepth schoenen met aan de bovenzijde van de schoen een flexibel materiaal. In beide schoentypen werd hetzelfde EVA-

Figuur 1: Afbeelding van de diverse schoenmodaliteiten en voetbed, opgesplitst naar A: confectie-schoeisel; B: semi-orthopaedisch schoeisel; C: zgn. “volledig” orthopaedisch schoeisel (individueel aangemeten), welke werden gebruikt ten behoeve van de drukmetingen.

voetbed gebruikt. Ook deze 2 modellen waren in biomechanisch opzicht verschillend qua hakhoogte en afwikkelcurvatuur. Groep C betrof 2 handgemaakte orthopaedische maatschoenen waarvan 1 met een lage een 1 met een hoge schacht. Beide modellen hadden dezelfde afwikkelvoorziening met een afwikkelpunt op 65% van de schoenlengte (vanaf de hak gemeten) en een afwikkelhoek van 23 graden. Voor beide modellen werd dezelfde individuele leest gebruikt zodat ook hetzelfde individuele voetbed gebruikt kon worden.

De differentiatie naar schachthoogte werd expliciet meegenomen in dit onderzoek omdat dit in de praktijk dikwijls discussie oplevert tussen schoentechnicus en voorschrijvende arts. Voor patiënten levert de hogere schoen frequent klachten en ongemak op. De schoen wordt ook zwaarder.

Metingen en Data-analyse Het insole footscan systeem van RSscan International werd gebruikt om de plantaire drukken binnenin het schoeisel te meten. Met behulp van 0.2 mm dunne flexibele druksensoren werden drukmetingen verricht bij de 10 vrouwelijke proefpersonen bij een constante wandelsnelheid. De verschillende schoenen werden in willekeurige volgorde getest en om een zo betrouwbaar mogelijk beeld te krijgen werd elk schoentype tweemaal gemeten. Data analyse van 3 representatieve stappen van de rechter voet werden uitgevoerd. Contact oppervlak, maximum druk, druktijdsintegraal en belastingsverandering in 9 standaard voetgebieden werden middels de software bepaald. Figuur 2 laat de indeling zien van de verschillende voetgebieden. Variantie-analyse werd gebruikt voor de statistische toetsing (significantie niveau p<0.05).

Resultaten Tabel 2 en figuur 3 laten de gemiddelde piekdrukken zien voor de de verschillende standaard voetgebieden. Onder de hiel

konden geen belangrijke verschillen in drukparameters worden aangetoond, behalve een ietwat lagere druk onder de postero-mediale hiel (R2) bij het dragen van schoencategorie B. Onder de laterale midvoet (R5) werden in dezelfde schoencategorie B significant lagere drukken gemeten. Het tegenovergestelde effect was zichtbaar onder het mediale voetgewelf. De belangrijkste verschillen werden echter gevonden onder de centrale voorvoet (R8) bij het gebruik van het orthopaedisch maatschoeisel. Hierin zijn de piekdrukken met gemiddeld 35 tot 50% afgenomen. Opvallend was dat onder de mediale voorvoet geen significante verschillen werden gevonden. De resultaten laten eveneens zien dat het effectieve contactoppervlak significant toeneemt wanneer een EVA-voetbed wordt gebruikt. Deze toename in contactoppervlak trad ook op bij de orthopaedische maatschoen met hoge schacht. Dit is toch opvallend aangezien hetzelfde voetbed werd gebruikt in de orthopaedische maatschoen met lage schacht. Niet afgebeeld maar wel vermeldenswaard is de bevinding dat de verschillende drukparameters (maximum druk, druktijdsintegraal en belastingsverandering) steeds hetzelfde beeld gaven onder de specifieke risicogebieden. Dit betekent feitelijk dat alle drukparameters gebruikt zouden kunnen worden om een schoenontwerp effect te evalueren. Nadere analyse liet ook zien dat op indivi-

Figuur 2: Meetgebieden (zgn “masks”) R1 t/m R9 onder de voet gebruikt voor de drukanalyse

A-sm 1

A-sm 2

B-sm 3

B-sm 4

C-sm 5

C-sm 6

Schoentype Merknaam

Oxford-style vdHammen

Xtra Depth Oxford Bimakon 3116

Semi-Orthopaedic X-Sensible Flex

Semi-Orthopaedic X-Sensible 'High'

Orthopaedic Shoe Rocker Bottom

Orthopaedic Shoe Rocker Bottom

Slijtagezool

Rubber

Rubber

Rubber

Rubber

Rubber

Rubber

Tussenzool

Leather

Rubber

PolyUrethane (PU)

PolyUrethane (PU)

Ethyl Vinyl Acet. (EVA)

Ethyl Vinyl Acet. (EVA)

BovenMateriaal

Leather

Leather

X-Flex®

X-Sensible®

Leather

Leather

Inlegzool

-

Supronorm®

Supronorm®

Supronorm®

individueel obv gipsmal

individueel obv gipsmal

materiaal verstijvingsmateriaal

-

Bidensity EVA -

Bidensity EVA -

Bidensity EVA -

Ethyl Vinyl Acetate M.O material (3 mm)

Ethyl Vinyl Acetate M.O material (3mm)

toplayer

-

PPT (3mm)

PPT (3mm)

PPT (3mm)

PPT (3mm)

PPT (3mm)

Zool kenmerken Effect. Hakhgt

22 mm

33 mm

20 mm

30 mm

28 mm

28 mm

Afwikkelpunt

61.5 %

67.5%

63%

60%

65%

65%

Teenspronghoek

5 grad.

10 grad.

5 grad.

8 grad.

23 grad.

23 grad.

Laag

Laag

Laag

Half-Hoog

Schachthoogte

Laag

Hoog

tabel 1: Technische beschrijving van het schoeisel en voetbed zoals afgebeeld in figuur 1.

maar t 2004

25

Schoen Modaliteit: P-max (N/cm2) Gebied Postero-Lat R1 Hiel

A-sm 1

Categorie A A-sm 2

Gemid ± SEM 31.1 ± 5.6

Gemid ± SEM 20.4 ± 1.6

B-sm 3

Categorie B B-sm 4

Gemid ± SEM 23.9 ± 2.4

Gemid ± SEM 21.8 ± 1.8

C-sm 5

Categorie C C-sm 6

Gemid ± SEM 24.3 ± 2.2

Gemid ± SEM 25.5 ± 2.3

21.1 ± 1.9

23.5 ± 1.7

PosteroMediale Hiel

R2

28.5 ± 3.2

20.3 ± 1.9

23.0 ± 2.5

*1, 3 18.7 ± 1.7

AnteroLaterale Hiel

R3

20.9 ± 2.8

23.8 ± 1.6

24.0 ± 1.6

25.3 ± 2.1

21.4 ± 2.5

20.9 ± 1.2

AnteroMediale Hiel

R4

18.2 ± 2.3

22.4 ± 2.6

21.1 ± 2.3

22.6 ± 3.0

20.9 ± 2.2

19.4 ± 1.6

10.1 ± 0.9

12.2 ± 0.9

12.0 ± 1.3

9.2 ± 0.9

9.6 ± 0.6

*A

Laterale Midvoet

R5

15.7 ± 2.0

13.5 ± 1.4

* 2 10.2 ± 0.9

Mediale Midvoet

R6

6.2 ± 1.1

7.9 ± 0.7

7.8 ± 0.9

8.3 ± 0.7

Laterale voorvoet

R7

16.8 ± 5.5

11.7 ± 1.3

13.6 ± 1.8

13.5 ± 1.1

9.9 ± 1.2

9.4 ± 1.2

Centrale voorvoet

R8

28.8 ± 4.4

31.3 ± 2.1

27.3 ± 2.5

30.0 ± 1.9

15.6 ± 1.8

17.6 ± 1.7

Mediale voorvoet

R9

26.4 ± 5.2

25.9 ± 2.7

23.6 ± 2.6

23.8 ± 1.6

23.2 ± 2.5

20.9 ± 2.3

* 1 108.2 ± 2.6

* 1 106.9 ± 2.2

*1

*

Totale Kontakt (cm2) 103.5 ± 3.0 Oppervlak

108.0 ± 2.1

*A,C

*A

108.3 ± 2.5

*A

*A,B

*1,2,3,4, 5 110.8 ± 2.5

Tabel 2: Gemiddelde (+/- SEM) piekdrukken en totaal kontakt oppervlak voor de verschillende gebieden onder de voetzool. De lichtgrijs gemarkeerde getallen tonen de significante verschillen tussen de schoenmodaliteiten (aangegeven door het desbetreffende getal). De onderstreepte getallen tonen de significante drukverschillen tussen de schoencategorieën. (aangegeven door de desbetreffende hoofdletter)

duele schaal hetzelfde type voetbed duidelijk verschillende effecten kan hebben afhankelijk van het voettype en schoenmodel. Correlatie berekeningen gaven aan dat een hoge basisdruk sterk samenhangt met een grote drukreductie in categorie B en C schoeisel (Pearson’s correlatiecoëfficient circa –0.90) hetgeen betekent dat hoe hoger de druk, des te groter het effect van een schoen-zool voorziening.

Discussie Onze onderzoeksresultaten maken duidelijk dat de orthopaedische maatschoenen met een afwikkelvoorziening het meest effectief zijn om druk onder de voorvoet te reduceren. Echter, hierbij moet wel de kanttekening worden gemaakt dat de grootste winst kan worden bereikt bij patiënten met de hoogste basisdrukken. Dit betekent in de praktijk dus ook dat het belangrijk is om te meten bij wie deze drukken sterk verhoogd zijn. Als vorm van screening zou

26

or thopedische schoentechniek

dit zowel een blootvoetse meting als een meting in de schoen mogen zijn. Het was opvallend dat tussen de klassieke damesschoenen geen significante verschillen bleken te bestaan qua drukdynamica, ondanks het significante verschil in contact oppervlak. Dit impliceert feitelijk dat de afwikkelvoorziening het verschil in effectiviteit van een voetbed bepaalt. Schoenmodaliteit 1 (vd Hammen, linksboven afgebeeld in figuur 1) was een schoen met een volledige zoolondersteuning en een relatief korter afwikkelpunt met een minder steile teensprong. Waarschijnlijk geeft de combinatie van deze eigenschappen ten opzichte van schoenmodaliteit 2 (Bimakon 3116, rechtsboven afgebeeld in figuur 1) bij de gemiddelde neuropathische voet toch minder flexie in de metatarsofalangeale gewrichten tijdens de afzetfase. Uit onze metingen blijkt in ieder geval dat een bepaalde combinatie van hakhoogte,

afwikkelpunt en teensprong het (normaliter) drukreducerende effect van een EVA voetbed volledig teniet kunnen doen. Ondanks het feit dat de populaire X-sensible modellen vaak worden voorgeschreven voor de neuropathische voet gaven de door ons gebruikte modellen bij onze meting gemiddeld gezien geen significante drukreductie ten opzichte van de klassieke damesschoenen. Hierbij moet wel opgemerkt worden dat er nogal flinke individuele verschillen waren: bij de helft van de proefpersonen zagen we bij de individuele drukmetingen weldegelijk enig drukreducerend effect onder de voorvoet. Dit pleit derhalve voor een controle drukmeting binnen in de schoen om te beoordelen of dergelijke semi-orthopaedische schoenen wel doen wat hiermee beoogd wordt. Tussen de orthopaedische schoenvoorziening met een lage en hoge schacht bestaat er een significant verschil in con-

tactoppervlak. Dit is waarschijnlijk terug te voeren op een ietwat andere afwikkeling waarbij de voet meer proneert. Echter de drukken in de zogenaamde “Rocker” schoen met lage schacht waren hierbij al dusdanig gereduceerd dat in de hoge schacht voorziening dit niet leidde tot een verdere significante vermindering van de verticale druk onder de voorvoet. Aangezien we met ons meetsysteem geen afschuifkrachten konden meten is het echter nog steeds goed mogelijk dat de orthopaedische schoen met een hoge schacht het in de praktijk toch beter doet door het reduceren van deze afschuifkrachten. Tot op heden is er echter nog geen systeem op de markt waarmee de klinische ervaring uit de praktijk zou kunnen worden onderbouwd. Dit brengt ons bij het volgende punt. Er wordt gesuggereerd dat de drukreductie gevonden in hardloopschoeisel zijn terug te voeren op de schokabsorberende eigenschappen van dergelijk schoeisel. (Perry et al, 1995; Kastenbauer, 1998) Onze resultaten suggereren dat de drukreductie in een hardloopschoen eenvoudigweg zou kunnen worden verklaard uit de gunstige afwikkellijn waarmee dergelijk schoeisel meestal is uitgerust.

Concluderend Op basis van bovenstaande studieresultaten kunnen de volgende conclusies worden getrokken: 1) Hoge risico patiënten zijn het best geholpen met een maatschoen met optimale afwikkelvoorziening in combinatie met een adequaat voetbed contact. 2) Drukmetingen kunnen worden gebruikt om te differentiëren tussen patiënten die een optimale drukreductie behoeven. 3) Insole drukmeetsystemen kunnen een orthopaedische schoentechnicus helpen bij het evalueren van een therapeutisch schoencorrectie voor een neuropathische voet.

pressure in diabetic patiënts. Diabet Med 15:518-522, 1998 Praet S.F.E. and Louwerens J.W. The Influence of Shoe Design on Plantar Pressures in Neuropathic Feet Diabetes Care 26: 441-445, 2003.

Dankwoord Dit onderzoek is mede mogelijk gemaakt door een onderzoekssubsidie # U980092 van het OFOM en de materiële en/of personele en/of financiële steun van de volgende bedrijven: G. In der Maur Orthopedie b.v. (Utrecht), Firma Bimakon B.V. (Drunen), Schrijver Orthopedie (Utrecht), Voetkwadraat B.V. (Veghel) en RSscan International (Olen, België).

Literatuur Spencer, S. Pressure relieving interventions for preventing and treating diabetic foot ulcers (Cochrane Review). Cochrane Database of Systematic Reviews (4). 2000. Oxford: Update Software. Perry JE, Ulbrecht JS, Derr JA, Cavanagh PR: The use of running shoes to reduce plantar pressures in patiënts who have diabetes. J Bone Joint Surg Am 77:18191828, 1995 Kastenbauer T, Sokol G, Auinger M, Irsigler K: Running shoes for relief of plantar

Gemiddelde Piekdrukken (+/- SEM) Mean (+SEM) Peak Pressures A-sm 1

A-sm 2

B-sm 3

B-sm 4

C-sm 5

C-sm 6

40,0

35,0

Pressure (N/cm2)

30,0

25,0

20,0

15,0

10,0

5,0

0,0 R1 PosteroLateral Heel

R2 PosteroMedial Heel

R3 AnteroLateral Heel

R4 R5 R6 AnteroLateral Medial Voetgebied (Maskregio) Medial Heel Midfoot Midfoot

R7 Lateral Forefoot

R8 Central Forefoot

R9 Medial Forefoot

Figuur 3 : Gemiddelde piekdrukken (+/- SEM) voor de verschillende schoenmodaliteiten (sm1-6)

maar t 2004

27

Evenementen 27 maar t 2004

18 juni 2004

Open dag SVGB-OSLO&Adaptietechniek Plaats: SVGB, Vlietwal 1 te Nieuwegein. Inhoud: Blik in de praktijklokalen alsmede activiteiten van de leerlingen van de volgende opleidingen: Adaptietechniek: Orthopedische schoentechniek; Orthopedische techniek; Schoenherstellers; Schoen- en lederwarenindustrie; Ambachtelijk schoenmaken; Tassen- en kleinlederwaren maken. Voor meer informatie: 030 – 603 67 56; e-mail: [email protected].

Extra seminar Biomechanica en voetdrukmeting Zie 23 april 2004

23 apr i l 2004 Seminar Biomechanica en voetdrukmeting Deelnameprijs: 295 Euro. Tweede en volgende deelnemer: 185 Euro. Spreker: Dr. Jorg Natrup. Meer informatie: www.josamerica.com. Tel. 073 – 511 91 23 (Arjan van Eijk)

1- 6 augustus 2004 ISPO Congress 2004 Organisator: ISPO Congress Secretariat Programma: nog niet definitief vastgesteld. Meer informatie: ISPO Congress Secretariat, B 128 The Roal Garden Hotel, 69 Mody Road, Tsimshatsui East Kowloon, Hong Kong. E-mail: [email protected]. Website: www.polyu.edu.hk/ispo2004.

3 september 2004 Seminar Digitale Leesten- en schachtenvervaardiging Deelname: gratis. Meer informatie: www.josamerica.com. Tel. 073 – 511 91 23 (Arjan van Eijk)

12 – 14 mei 2004 10th Malvern Diabetic Foot Conference Malvern, United Kingdom Meer informatie: Professor Boulton; e-mail: [email protected].

19 – 22 mei 2004 Orthopaedie und Reha-Technik Dortmund International Trade show and World Congress for prosthetics, orthotics and rehabilitation technology Meer informatie: Bundesinnesverband für Orthopaedie-Technik. Tel.: 049 23 1557050; e-mail: [email protected].

28 mei 2004 Seminar Digitale inlegzolenvervaardiging Deelnameprijs: 180 Euro. Meer informatie: www.josamerica.com. Tel. 073 – 511 91 23 (Arjan van Eijk)

17 september 2004 Seminar Paskamerinrichtingen Deelname: gratis. Meer informatie: www.josamerica.com. Tel. 073 – 511 91 23 (Arjan van Eijk)

1 oktober 2004 Seminar Stof- en dampafzuiging Deelname: gratis. Meer informatie: www.josamerica.com. Tel. 073 – 511 91 23 (Arjan van Eijk) 5 november 2004 Open dagen voor de orthopedische schoentechniek, orthopedietechniek en podotherapie Plaats: Jos America Machines BV te Vlijmen Deelname: gratis. Meer informatie: www.josamerica.com. Tel. 073 – 511 91 23 (Arjan van Eijk)

18 juni 2004 Seminar Elektronische blauwdruk en ISO Deelname: gratis. Meer informatie: www.josamerica.com. Tel. 073 – 511 91 23 (Arjan van Eijk)

28

or thopedische schoentechniek

21 november 2004 Open dagen voor de schoenreparatie Plaats: Jos America Machines BV te Vlijmen Deelname: gratis. Meer informatie: www.josamerica.com. Tel. 073 – 511 91 23 (Arjan van Eijk)

Boek op de plank “Onderwerk” is de titel van dit bijzondere boek in de reeks van vakboeken die geschreven zijn over het vak Orthopedische schoentechniek. Sommige orthopedische schoentechnici wisten als kind al dat dit hun roeping was en anderen zijn er bij toeval in gerold. Voor iedereen geldt echter dat ze dit vak alleen maar in konden gaan als ze de techniek beheersten. Wil je een oplossing leveren voor een probleem dan moet je zelf iets kunnen maken. Een onderwerk maken is een eerste begin op de route naar orthopedische schoentechniek. Door: Frans Grol

Een boek dat voor velen het hart verwarmt. Soms uit nostalgie, soms uit warme liefde voor deze mooie techniek. Het technisch in elkaar zetten van een schoen heet het maken van een onderwerk. Een soms ondergewaardeerd deel van ons beroep maar boordevol met velerlei technieken. De oude vakscholen van vroeger bestaan niet meer, de vakmensen worden deels vervangen door machines en de productie rolt toch vrolijk verder. De school heeft onvoldoende tijd voor praktische begeleiding en richt zich op theorie wat ook goed is want ook in ons vak moeten we vooruit en met de tijd mee. Een hoger opleidingsniveau is wenselijk. Maar juist daarom is het zo mooi dat er een overzichtelijk boek verschenen is waarin we terug kunnen lezen en bekijken hoe een prachtig oud en veelzijdig ambacht vorm kreeg. Het is leuk om te zien dat er weer een hele crew heeft meegewerkt aan de totstandkoming van dit boek zoals leerkrachten en collegae die hierin samen een naam geven aan dit werkstuk. Voetbescherming gebruiken we door al eeuwen heen maar de vormgeving ervan is steeds verfijnder geworden en heeft in de afgelopen eeuw een hoogtepunt gekend. In deze eeuw is er een mate van vakmanschap neergezet die mogelijk niet meer geëvenaard kan worden. De eerste plaatjes in het boek laten zien dat er 400 jaar voor Christus al mooie schoenen gemaakt konden worden waarna de schrijvers ons in hoog tempo meevoeren door de eeuwen heen om ons een aantal opvolgende modellen te laten zien. In hoofdstuk twee wordt ingegaan op de geschiedenis van het ontstaan van het vak orthopedisch schoentechnicus. Hierin moet een naam als Fred Hoek, een vakleraar van het eerste uur, vermeld te worden. Het aantal bedrijven waarvan de wortels nog in deze periode liggen wordt steeds kleiner, maar er zijn er nog steeds een aantal waaronder ook ons bedrijf (1906 opgericht). Na de geschiedenis gaan we kijken met welke gereedschappen we werken en natuurlijk waarom de vorm van ons gereedschap zo speciaal is en er wordt ingegaan op de functies. Machines zijn in het volgende hoofdstuk te zien en hierin heeft natuurlijk een hele revolutie plaats gevonden in de afgelopen eeuw. Het einde ervan is nog lang niet in zicht en ook mogelijkheden van het inschakelen van o.a. computers zal in de toekomst toenemen. Hoofdstuk 4 gaat over zoolleer, de looiing van huiden en de kwaliteit. Dit is voor vakmensen een interessant iets. Welke kwaliteit is nu het beste en hoe kun je dit vast stellen. Het hele proces wordt nog eens uit de doeken gedaan en al deze stappen geven aan met hoeveel zorgvuldigheid dit moet gebeuren om tot het optimale resultaat te komen. De introductie in maakwijzen van

schoenen laat de diverse maakwijzen zien en legt uit hoe en waarom deze methode wordt toegepast. Vervolgens gaat de uitleg per maakwijze dieper in op elk onderdeel en laat zien hoe veelzijdig het vak van onderwerk maken is. Het is dan ook niet zo verwonderlijk dat ook steeds meer bedrijven dit onderdeel uitbesteden aan bedrijven die zich hierin gespecialiseerd hebben. Het boek onderwerk beslaat 117 bladzijden en is in 11 hoofdstukken onderverdeeld. De vele prachtige kleurenfoto ‘s en tekeningen geven een duidelijke meerwaarde aan dit boek. De literatuurlijst is zeer beperkt en deze boeken zijn ook nog moeilijk verkrijgbaar. Hiermee is dan ook aangetoond dat dit boek een uniek exemplaar is en voor de liefhebber onmogelijk kan ontbreken op de schap. Orthopedie, vijfde deel in de serie Orthopedische Schoentechniek. Uitgave van Uitgeverij De Dienst B.V. te Den Bosch. Prijs € 50,-.

maar t 2004

29

Tijdschriftenoverzicht

Uit de literatuur Door: P.J.A. ten Hengel

Si liconenvoor voetprothesen Bij een patiënt met een met een voorvoet amputatie zijn er diverse mogelijkheden om een prothese of een orthopedische schoen aan te meten Een van de mogelijkheden is het aanmeten van een vorvoetprothese van siliconen. Dit materiaal wordt al zeker sinds de zeventiger jaren in de protheseologie na een voorvoet amputatie gebruikt.. Aanvankelijk betrof het in feite alleen sierprothesen; echter de technieken zijn zo verbeterd dat het materiaal ook geschikt is voor het gebruik als een functionele prothese. Hiertoe deed Laserich een onderzoek bij een groep van 29 patiënten . De helft van deze groep had een amputatie op het niveau van Lisfranc , de andere helft op diverse andere niveau’s. (maar wel in de voorvoet). Wat betreft de oorzaak : 50% betrof amputaties ten gevolge van een trauma, de andere 50% betrof 7 andere oorzaken waaronder bevriezingen. De patiëntengroep was heel divers : leeftijd van 18 jaar tot 77 jaar, het aantal jaren na amputatie 1,6 tot ruim 54 jaar en lichaamsgewichten tussen 55 en 109 kilo. De proefpersonen kregen in 40% van de gevallen een individueel vervaardigde prothese , 50 % kreeg een siliconenprothese met standaardtenen en de rest een standaard siliconenprothese zonder tenen Als controlegroep werd een groep van 25 gezonde proefpersonen gekozen.. Helaas is er niet gekozen om een vergelijking te maken tussen siliconen prothesen en andere soorten van prothesevoorziening Het onderzoek bestond uit een beoordeling op een aantal praktische punten zoals : tevredenheid, cosmetiek, draagcomfort etc. In grote lijnen worden goede resultaten gemeld . Uit het artikel wordt evenwel niet duidelijk hoe dit is geconstateerd : anonieme vragenlijsten ? een interview ?. Verder is er geen vergelijking met de andere oplossingen door middel van een prothese of schoenvoorziening. Voorts doen de auteurs een uitgebreid gangbeeldonderzoek, waarbij er metingen met en zonder prothese worden gedaan. Diverse parameters uit de stapcyclus worden gemeten , naast zaken als bodemreactiekrachten en hoekmetingen. Ook hier worden helaas geen vergelijkingen gemaakt met de andere prothesemogelijkheden. In een uitgebreide beschouwing belichten de auteurs de resultaten van de metingen en noemen een aantal mogelijke verklaringen voor de gevonden meetresultaten.. Laserich concludeert dat de siliconen voorvoetprothese als een prothese met een functionele werking gezien moet worden. Ik vind de waarde van het artikel beperkt met name omdat er bij de metingen geen vergelijking is gemaakt met de andere prothesemogelijkheden. Laserich D., Kattharagen Prof. B.-D., Schmalz Dr. T., Blumentritt Dr. S. : Ganganalytische und Subjektive Beurteilung de Silikonenvorfussprothese, Med. Orthop. Technik 2003 (4) 55-66.

30

or thopedische schoentechniek

Invloed van ver minderde sensi bi liteit van de voetzool op het staan en lopen. Voor een goed lopen en een stabiel staan is goede sensibele informatie uit het been nodig. Bij diverse ziektebeelden is er sprake van een gestoorde functie van de zenuwen , niet alleen de zenuwen die de motoriek verzorgen maar ook die zenuwen die de sensibele informatie doorgeven. (o.a.de bekende polyneuropathie bij o.a.diabetes mellitus). De sensibiliteit is grofweg te verdelen in de oppervlakkige sensibiliteit (huid) en de diepe sensibiliteit (gewrichtskapsels, spieren en pezen). Van een stoornis wat betreft de diepe sensibiliteit is het goed voorstelbaar dat deze het lopen moeilijker maakt ; immers informatie over de stand van de gewrichten, de kracht die op de pezen wordt uitgeoefend etc.ontbreekt. Dit maakt de controle over de beweging veel moeilijker. Of ook een stoornis in de oppervlakkige sensibiliteit de beweging beïnvloedt is (of beter was) niet bekend Dr. E. Eils deed een onderzoek naar de invloed van een verminderde sensibiliteit van de voetzool op het staan en lopen. Hij deed metingen bij 40 gezonde proefpersonen . Hij liet deze proefpersonen 15 seconden op een been staan en mat de mate van verplaatsing van het zwaartepunt ((in zijdelingse en voor en achterwaartse richting).Daarna liet hij deze proefpersonen lopen op een drukplatform en mat de verplaatsing van de drukken onder de voetzool tijdens het lopen. Daarna liet hij de voetzool van de proefpersonen 10 minuten koelen in een ijsbad van 0 graden Celsius. Vervolgens werden dezelfde metingen herhaald, en werden deze metingen met de eerste metingen vergeleken. Met Semmes Weinstein filamenten werd de sensibiliteit van de voetzool “gemeten”. Na het koelen bleek de sensibiliteit duidelijk te zijn verminderd. Bij de beschouwing van de bewegingen van het zwaartepunt (op een been staand) bleek de “spanwijdte”zowel in voor achterwaartse richting als in zijdelingse richting -van de proefpersonen na de koeling van de voetzool- significant verhoogd, evenals de verstrooiing van de meetpunten . Bij het lopen bleek dat bij de sensibel gestoorde voet de drukverdeling onder de voet veranderde. Er bleek minder piekdruk te zijn onder de hiel en onder de tenen. De druk onder de voet verschoof meer naar de centrale en ook laterale voorvoet en ook naar de laterale middenvoet.. Ten gevolge van de veranderde sensibiliteit van de voetzool verandert de afwikkeling van de voet. Mijns inziens en interessante bevinding. Litt : Eils Dr. E, Tewes M., Nolte S., Rosenbaum Dr. D. : Der Einfluss reduzierter Fusssohlensensoriek auf Schwankungs- und Druckverteilungparameter beim Stehen und Gehen. Med.. Orthop. Technik : 2003 (4) 46-54).

E E N L I V I T O RT H O P E D I E O N D E R N E M I N G .

Voor een solide basis.

TOORNEND

schoenen

is de marktleider in Nederland op het gebied van orthopedisch maat-

schoeisel. Met 13 vestigingen en in totaal 130 medewerkers door heel Nederland kent Toornend een landelijke spreiding. Toornend is een onderdeel van LIVIT Orthopedie, dat een breed assortiment aan orthopedische hulpmiddelen aanbiedt (orthopedisch maatschoeisel, pro- & orthesen en therapeutisch elastische kousen). Gezien onze voortgaande groei en ambities bestaan de volgende vacatures binnen ons bedrijf:

(ASS.) ORTHOPEDISCH SCHOENTECHNICUS/ PASKAMER MEDEWERKER

m/v

LEESTENMAKER

m/v

Vestigingen: Amsterdam, Zwolle

Vestigingen: Amsterdam, Groningen, Nijmegen, Den Bosch

Functie - Je bent werkzaam in de paskamer en verricht

Functie - Je werkzaamheden bestaan uit het vervaardigen

de daarbij horende activiteiten. Je beschikt over goede

van leesten en orthopedische voorzieningen. Nieuwe

contactuele vaardigheden. Je bent actief in het bedenken

technieken en ontwikkelingen zijn een bron van inspiratie

van creatieve oplossingen op medisch functioneel en

om samen met je collega’s de afdeling een nieuwe

cosmetisch gebied, flexibel, ontplooit eigen initiatieven en

dimensie te geven. Kijk voor meer informatie op

wil werkzaam zijn in een klein teamverband dat deel uitmaakt

www.toornend.nl

van een grote organisatie. Meer info www.toornend.nl

Wij bieden - een afwisselende baan in een flexibele en innovatieve organisatie. Salariëring is afhankelijk van werkzaamheden, ervaring en prestatie. Reacties - kunt u, voorzien van CV, richten aan Dhr. O.J.A. Toornend op onderstaand adres.

POSTBUS 962

2003 RZ HAARLEM

TEL. (023) 55 39 966

M A I L I N F O @ L I V I T. N L

TOORNEND. TOONAANGEVEND IN MAATSCHOEISEL.

W W W. L I V I T. N L

32

or thopedische schoentechniek