IN BALANS BLIJVEN ALS ONCOLOGIE PATIENT - Plaats van yoga -
Oncologie multidisciplinair Van verwijzing tot nazorg
De komende 20 minuten • Voorstellen • Doel • Oncologie MCA • Samen traject doorlopen van een patiente met borstkanker • Rol yoga en meditatie bij kanker
Voorstellen • • • • • • •
Suzan Vrijaldenhoven Opleiding geneeskunde VUMC Twee jaar onderzoek Stanford University California Interne geneeskunde AMC Oncologie AvL en half jaar AMC Sinds nov 2012 chef de clinique oncologie MCA Sinds nov 2013 internist-oncoloog in de maatschap interne geneeskunde
• Yoga lerares • Secretaris stichting Belle and Balance
Doel
• Yoga en meditatie uit geitenwollensokkensfeer halen • Belang multidisciplinaire aanpak • Meer bewustwording belang van nazorg
Oncologie in het MCA • Sinds 2011 NIAZ-deelaccreditatie oncologische zorg • Roze lintje (BVN) • Trialburo medische oncologie; 28 studies, waarvan 6 mammacarcinoom studies. 16 ingediend, waarvan 6 mammacarcinoom studies
Meest voorkomende maligniteiten MCA: Mammacarcinoom 400 per jaar (incidentie NL 14000) Colorectaalcarcinoom 300 per jaar (incidentie NL 10000) Prostaatcarcinoom 260 per jaar (incidentie NL 8000)
STZ ziekenhuizen 2012 Darmkankerbehandeling per ziekenhuis [aantal; norm ≥ 50]
Bron: SiRM analyse; IGZ (2012) en enquête onder STZ leden (zomer 2013) Darmkanker aantallen voor ziekenhuizen Kennemer, Máxima, MST, Antonius, Martini obv IGZ data 2012
Een patient met mammacarcinoom
Een patient met mammacarcinoom
Een patient met mammacarcinoom
Een patient met mammacarcinoom
Stichting Belle&Balance • • •
Sinds 2010 Nazorg bij en het herstel na kanker verbeteren Twee groepen per jaar, 7 bijeenkomsten per groep
Gevoel versus feiten
Yoga – de meest recente literatuur Pubmed search “yoga” vanaf 2010 levert 1100 hits “yoga AND cancer” levert 140 hits
Greep uit deze studies Yoga heeft positief effect op: QOL, opvliegers, moeheid, emoties, menopauzale klachten, stress, angst, slaap, pijn, arthralgieen
Yoga – de meest recente literatuur • Cramer et al, BMC Cancer 2012 Yoga for Breast Cancer Patients and Survivors: a systemic review and meta-analysis -12 RCT’s - Conclusie: Kortdurende verbetering psychosocial health. De effecten op health-related QOL konden niet goed onderscheiden worden van bias. • Buffart et al, BMC Cancer 2012 Physical and psychosocial benefits of yoga in cancer patients and survivors, a systemic review and meta-analysis of randomized controlled trials - 13 RCT’s - Conclusie: Erg gunstig effect op stress, angst en depressie. Mild effect moeheid en health-related QOL. Niet significant effect op slaap.
Yoga – de meest recente literatuur • Cohen et al, JCO 2014 – MD Anderson Randomized Controlled Trial of Yoga in Women With Breast Cancer Undergoing Radiotherapy N = 163 Yoga vs stretch vs waitlist Drie keer per week 60 min yoga gedurende 6 wkn Vragenlijsten t 0, 1, 3 en 6 mnd Conclusie: Yoga verbetert QOL en fysiek functioneren tijdens, maar ook lange tijd na radiotherapie.
Yoga – de meest recente literatuur • Kiecolt et al, JCO 2014 Yoga’s Impact on Inflammation, Mood, and Fatigue in Breast Cancer Survivors: A Randomized Controlled Trial N = 200, leeftijd 26-76 jr, post-treatment Yoga vs waitlist Twee keer per week 90 min yoga gedurende 12 wkn Vragenlijsten op t 0, 6 en 12 wkn, over moeheid, vitaliteit en depressie, tevens meten van inflammatoire respons
Yoga – de meest recente literatuur
Conclusie: Yoga vermindert vermoeiheid en depressie en verbetert vitaliteit. Tevens afname cytokines. En.. hoe meer yoga, hoe beter
Yoga – de meest recente literatuur • Mustian et al, JCO 2013 Multicenter, Randomized Controlled Trial of Yoga for Sleep Quality Among Cancer Survivors N = 410 Moderate or greater sleep disruption 2-24 mo after treatment Standard care vs Standard + 4week yoga intervention (2 x per week 75 min) Sleep quality assesment via Pittsburgh Sleep Quality Index
Yoga – samenvatting literatuur
Genoeg trials die voordelen van yoga tijdens/na behandeling voor kanker laten zien.
Echter; meestal kleine groepen, geen theorie achter de werkzaamheid, gevoelig voor bias
Dus • Yoga kan een van manieren zijn om zowel lichamelijk als geestelijke klachten na (en tijdens) een behandeling voor kanker, te verlichten • Bij een goede oncologische behandeling is een multidisciplinaire aanpak inclusief aandacht voor nazorg en stimuleren tot beweging/yoga essentieel
Overzicht belangrijke adressen en websites •
‘t Praethuys www.praethuys.nl
•
Herstel en balans www.herstelenbalans.nl
•
Belle and Balance www.belleandbalance.nl In Amsterdam, alleen na adjuvante behandeling, jonge vrouwen
•
H-yoga www.yogaenkanker.nl Zie volgende pagina voor details
H-yoga in Noord-Holland •
Roswitha Leewerink – Wijdenes
www.allesisyoga.nl
•
Jet Stammes – Bergen
•
Els Tiers – Castricum/Limmen www.hatha-yogacastricum.nl
•
Jantine Bakker – Bergen
www.yogabergen.nl
www.kleinezee.nl
(Yogastudio thuis op zolder, dus ptn moeten in staat zijn 2 trappen op te lopen)
•
Lilian Teunissen – Beverwijk/Haarlem www.lila-yoga.nl
•
Emilie Wapenaar – Hoorn
www.yogastudiohoorn.nl
Cytofys/FysioSport bij oncologie Cytofys is een programma waarbij de patiënt tijdens en na de behandeling met chemotherapie wordt begeleid door een fysiotherapeut, met als doel de lichamelijke conditie zo veel mogelijk op peil te houden of te verbeteren. Fysiotherapie Elisabeth, gevestigd in Medisch Centrum Elisabeth: Van Everdingenstraat 42 1814 HA Alkmaar | (072) 520 4070 |
[email protected] | www.fysiotherapieelisabeth.nl FysioSportMuda: Anna van Saskenstraat 58, 1723 KW Noord-Scharwoude | (0226) 79 79 40 / (06) 13 45 86 15 |
[email protected] | www.fysiosportmuda.nl Ann Taveirne: Praktijk voor fysiotherapie: Umbriëllaan 7, 1702 AJ Heerhugowaard | (072) 572 5744 |
[email protected] | www.anntaveirne.nl
Aangepaste sportmogelijkheden Veel sportscholen bieden aangepaste sportmogelijkheden onder professionele begeleiding. Vraag hiernaar bij de sportschool in de buurt. Voor informatie over aangepaste sportmogelijkheden: www.sportservicenoordholland.nl www.aangepastsporten.info www.nebas.nl www.sportiefbewegen.nl www.tegenkracht.nl
Lymfoedeem/huidproblematiek Voor de behandeling van lymfoedeem en/of huidproblematiek kunt u terecht bij een gespecialiseerde fysiotherapeut, een huidtherapeut of een microvaatchirurg (voor een operatieve ingreep). Informatie is te vinden op: • www.lymfoedeem.nl (Stichting Lymfologie Centrum Nederland), voor algemene informatie over lymfoedeem • www.nvfl.nl (voor het vinden van een oedeemtherapeut in de buurt, gespecialiseerde fysiotherapeuten) • www.huidtherapeut.nl (voor overzicht huidtherapeuten)
Werkhervatting en inkomen Voor begeleiding naar werkhervatting en reïntegratie na kanker, kunt u meer informatie vinden op: • www.stap.nu (Stap.nu Reïtegratie en Counseling) • www.nfk.nl (Nederlandse Federatie van Kankerpatiëntenorganisatie)
Link verwijzing huisartsen: http://www.mca.nl/Portals/6/Bijlagen/Zorgverlener/mammaca rcinoom/stroomschema%20zorgpad%20mammacarcinoom. pdf
Stimuleer patienten te bewegen en weet waar je naartoe kan verwijzen!
