Onderwijsprofiel Antoniusschool
Als er plaats is in je hart, dan is er plaats in je huis…
Voorwoord Voorliggend document bevat het ondersteuningsprofiel van de Antoniusschool locatie Ridderspoorstraat (hierna te noemen Antoniusschool). De Antoniusschool heeft in Nieuw- Vennep twee locaties: de locatie Ridderspoorstraat in het oude dorp van Nieuw- Vennep en de locatie Kalslagerring in de wijk Linquenda. In dit ondersteuningsprofiel leest u hoe er vorm gegeven wordt aan passend onderwijs op de locatie Ridderspoorstraat. In het onderwijsprofiel van de Antoniusschool kunt u lezen hoe wij ons leeraanbod hebben georganiseerd, hoe wij hiermee werken (didactisch handelen) en hoe wij onze visie omzetten in pedagogisch handelen. Onze school, maakt samen met 17 andere basisscholen in de regio, deel uit van “Stichting voor confessioneel onderwijs de la Salle”. Op de Antoniusschool staat het kind centraal. Uiteindelijk draait alles om goed onderwijs voor de leerlingen die onze school bezoeken. We willen dat de kinderen met een positief kritische houding vanuit confessionele waarden en normen met vertrouwen in de toekomstige samenleving hun weg vinden. De Antoniusschool is een kleine school in het ’oude dorp’ van Nieuw-Vennep. Dit schooljaar zitten er 180 kinderen op school verdeeld over acht groepen. Door deze kleinschaligheid kunnen wij een fijn pedagogisch klimaat realiseren. Hierdoor zijn we in staat kinderen goed te begeleiden waardoor zij gehoord, gezien en begrepen worden. Onze school onderscheidt zich verder door kinderen meer te geven dan alleen cognitieve ontwikkeling. Wij willen dat een kind zich zo breed mogelijk ontwikkelt: cultureel, sociaal-emotioneel en sportief. Naast het reguliere aanbod in de school werken wij daarom dan ook jaarlijks met kunstprojecten. Naast ons bewegingsonderwijs organiseren wij sportclinics voor de kinderen en zijn wij actief op de vele sporttoernooien die in Nieuw-Vennep georganiseerd worden. Nieuw op de Antoniusschool is Engelse les in de onderbouw. Op onze school hebben we nu Engels ingevoerd voor de groepen 1 t/m 8. Mocht u na het lezen van dit onderwijsprofiel nog vragen hebben over de Antoniusschool, of u wilt eens een kijkje komen nemen, neemt u dan contact met ons op: u bent altijd van harte welkom!! Graag verwijzen wij u ook naar onze website: www.antoniusschoolnieuwvennep.nl Mede namens het team wens ik u veel leesplezier. Hans Ettema Directeur
Onderwijsprofiel versie 02-02-2015 Passend Onderwijs Antoniusschool
2
Inhoud Inleiding Samenwerkingsverband Passend Onderwijs .................................................................................... 4 Het onderwijsprofiel Passend Onderwijs Haarlemmermeer .......................................................................... 5 Inleiding Antoniusschool ................................................................................................................................. 6 Visie Passend Onderwijs op de Antoniusschool .............................................................................................. 7 Opbrengstgericht werken................................................................................................................................ 8 Huidige situatie Passend Onderwijs .............................................................................................................. 10 Leerresultaten en opbrengsten ..................................................................................................................... 13 Leerstofaanbod ............................................................................................................................................. 15 Leertijd........................................................................................................................................................... 24 Didactisch handelen ...................................................................................................................................... 25 Pedagogisch handelen................................................................................................................................... 28 Klassenmanagement ..................................................................................................................................... 30
Onderwijsprofiel versie 02-02-2015 Passend Onderwijs Antoniusschool
3
Inleiding Samenwerkingsverband Passend Onderwijs Alle besturen hebben met de komst van passend onderwijs zorgplicht. De zorgplicht betekent dat iedere leerling een passende onderwijsplek moet krijgen. De besturen werken samen in het samenwerkingsverband om de zorgplicht te kunnen garanderen. Het samenwerkingsverband (alle besturen) moet zorgen voor een dekkend netwerk. Het samenwerkingsverband maakt via de onderwijsprofielen inzichtelijk hoe zij met de scholen zorgt voor een dekkend netwerk. Het kader voor het onderwijsprofiel wordt op SWV-niveau ontwikkeld zodat er zicht komt op het totale netwerk. De veranderingen zijn een prima gelegenheid om met elkaar een verdere kwaliteitsslag te slaan. De focus ligt op verdere kwaliteitsverbetering. Het samenwerkingsverband Haarlemmermeer, bestaande uit de samenwerking van schoolbesturen, kan zich verder ontwikkelen in het tijdig signaleren en kan doorgaan met het verbeteren van opbrengstgericht werken in leerresultaten en leerkrachtvaardigheden.
Onderwijsprofiel versie 02-02-2015 Passend Onderwijs Antoniusschool
4
Het onderwijsprofiel Passend Onderwijs Haarlemmermeer Een onderwijsprofiel van iedere school bestaat uit een basiszorg, een breedtezorg en een dieptezorg (zie landelijk referentiekader). In het Samenwerkingsverband Haarlemmermeer spreken we van een basisaanbod, een breedteaanbod en een diepteaanbod en formuleren scholen een plusaanbod. De onderwijsprofielen van de PO, SBO en SO scholen gezamenlijk leveren een onderwijscontinuüm op, waarmee wij alle leerlingen een passend onderwijsaanbod kunnen geven. Het breedte- en het diepteaanbod op onze scholen is een intensivering van de onderwijsaanpak zoals de school het biedt in het basisaanbod. Dit geldt voor alle vormen van onderwijs. De onderwijsprofielen geven zicht op het onderwijsaanbod voor alle leerlingen in een school. Het onderwijsprofiel moet een zichtbare kwaliteit van onderwijs waarborgen. Een goed gedifferentieerd onderwijsaanbod op de basisschool zorgt ervoor dat veel leerlingen thuisnabij onderwijs kunnen volgen en slechts een beperkt aantal leerlingen een beroep hoeft te doen op het diepteaanbod. Het onderwijsprofiel is een instrument in handen van de schooldirecteur om het onderwijsaanbod gericht te verbeteren. De vaste onderdelen van het onderwijsprofiel zijn:
Planmatig werken De leerresultaten Een helder geformuleerd onderwijsaanbod en effectieve methodieken. De bewaking van de leertijd. De instructievaardigheden Het (pedagogisch) klimaat Het klassenmanagement
We sluiten aan bij de begrippen in het waarderingskader van de inspectie en bij de vele kwaliteitsinstrumenten. Het zijn die elementen uit het primair proces die direct invloed hebben op de leerresultaten van de leerlingen. Het onderwijsprofiel hangt op deze wijze sterk samen met het onderwijskundig deel van het schoolplan en de onderdelen uit het kwaliteitssysteem van de school. Op iedere school is in het onderwijsprofiel beschreven hoe de school deze onderwijskwaliteit definieert en monitort. De vaste onderdelen van het onderwijsprofiel zijn voor al onze scholen gelijk. De onderdelen moeten beschreven worden in concreet waarneembaar gedrag. Het gedrag is meetbaar en beschreven in termen van ‘wat zie ik’. We vinden dat iedere school of ieder schoolbestuur zelf de elementen uit het onderwijsprofiel inhoudelijk vorm moet geven en eventueel een eigen ambitieniveau moet formuleren. Het betekent dat de onderwijsprofielen qua vorm vergelijkbaar zijn, maar qua inhoud per school en per bestuur moeten verschillen om te komen tot een dekkend netwerk. Bestuur Samenwerkingsverband Passend Onderwijs
Onderwijsprofiel versie 02-02-2015 Passend Onderwijs Antoniusschool
5
Inleiding Antoniusschool De Antoniusschool is een school die samen met leerkrachten en ouders werkt aan een goed fundament voor de leerlingen. Dit fundament is zodanig opgebouwd dat het een belangrijke basis vormt voor de verdere groei en ontwikkeling van het talent van de leerlingen. Ook draagt het bij aan de drie belangrijke basisbehoeften van kinderen: Geloven en plezier hebben in eigen kunnen (autonomie) Het gevoel hebben dat je zelf iets kunt (competentie) Het gevoel hebben dat anderen je waarderen en met je om willen gaan (relatie) Daarbij richt de Antoniusschool het onderwijs zo in dat leerkrachten, leerlingen en ouders zich thuis voelen en betrokken zijn bij het schoolgebeuren. We staan open voor meningen van al deze betrokkenen en gaan op een respectvolle en positieve manier met elkaar om. We laten ons mede hierin leiden door onze Rooms Katholieke identiteit. Leerlingen verschillen in vermogens, leerstijl, intelligentie, karakter en persoonlijkheid. De Antoniusschool is een school waarin tegemoet gekomen wordt aan deze verschillen tussen leerlingen door opbrengstgericht te werken. Opbrengstgericht werken is het systematisch en doelgericht werken aan het maximaliseren van prestaties. Dit doen wij op de Antoniusschool door het systematisch volgen van de vorderingen van leerlingen. We gebruiken hierbij een samenhangend systeem van instrumenten en procedures voor het volgen van deze leerlingprestaties. Wij gaan de effecten van onze zorg na, evalueren jaarlijks systematisch de kwaliteit van onze opbrengsten en evalueren regelmatig het onderwijsproces. Hiermee scheppen wij een goed pedagogisch en didactisch klimaat en creëren een prikkelende, uitdagende leer-, speel- en ontwikkelingsomgeving waar leerlingen zelfstandig met elkaar kunnen leren om zich als mens te kunnen ontplooien. ‘een goed fundament draagt bij aan de ontwikkeling van talent’
De Antoniusschool staat in Nieuw Vennep. Er werken circa 16 leerkrachten, onderwijsondersteunend personeel, vakleerkrachten, interne begeleiding en directie. In het schooljaar 2014-2015 zitten er 193 leerlingen op de Antoniusschool, verdeeld over acht groepen. De Antoniusschool staat in het ‘oude dorp’ van Nieuw-Vennep in een wijk met huur- en koopwoningen. De Antoniusschool betrekt voornamelijk leerlingen uit de kernen oost en zuid (21) en omgeving (26). In 2014-2015 zitten er 12% leerlingen met een leerlinggewicht op school.
Onderwijsprofiel versie 02-02-2015 Passend Onderwijs Antoniusschool
6
Visie Passend Onderwijs op de Antoniusschool In het krachtenveld van onderwijsveranderingen en vernieuwingen heeft iedere school de taak zich staande te houden en te werken aan kwaliteitsverbetering met maar één doel: voldoen aan de onderwijsbehoefte van ieder kind. Passend Onderwijs gaat enerzijds over geldstromen en organisatievormen, anderzijds gaat het echter over de dagelijkse onderwijspraktijk waarin leerlingen, leraren en ouders centraal staan én het toerusten van leraren voor deze onderwijspraktijk. Het gaat voor de Antoniusschool om het bieden van kwalitatief goed onderwijs en optimale ontwikkelingskansen voor alle leerlingen, ook aan leerlingen die iets meer vragen van ons onderwijs. Aan dit laatste probeert het team van de Antoniusschool invulling te geven zoals zij dat al jaren gewend zijn. Elk kind tot zijn recht laten komen is geen nieuwe opgaaf. Voor de Antoniusschool is Passend Onderwijs een vanzelfsprekende focus om leerkrachten toe te rusten om passend onderwijs te kunnen leveren. Kennis opgedaan in speciale settings en kennis van specialisten op bepaalde kindbeelden en interventies kan daarbij worden ingezet. Het gaat er echter vooral om dat we gaan duiden wat werkt in de reguliere setting, met grotere groepen leerlingen en minder handen in de klas dan in de speciale scholen. Volgens een studie van Drs. Annemieke Mol Lous (bron: lectoraat Passend Onderwijs / inclusive education) is het de vraag of het aantal zorgleerlingen inderdaad groeit of dat we steeds meer zorg “lezen” bij leerlingen: “De kunst is om de spiraal van steeds verder problematiseren van gedrag en behoeftes van leerlingen te doorbreken en het ambacht van goed onderwijs weer terug te geven aan de leerkrachten op school. Passend onderwijs is geen nieuwe mode maar vraagt om vakmanschap, kennis delen, positieve verwachtingen van leerlingen en leraren en vraagt vooral om “liefde voor leren”.” Het team van de Antoniusschool onderschrijft deze mening: adaptief onderwijs, omgaan met verschillen, uitgaan van verschillen, passend onderwijs. Behoeften en talenten van leerlingen staan centraal en de uitdaging is recht te doen aan verschillen tussen leerlingen. Opbrengstgericht werken speelt hierbij een belangrijke rol. Het toewerken naar resultaten vanuit een realistische inschatting van de mogelijkheden van een leerling is heden ten dage vrijwel synoniem met de invulling van het beroep van leraar. De Antoniusschool is al heel lang bezig om als vanzelfsprekend goed onderwijs te bieden aan een steeds diversere groep leerlingen. Uitgaan van wat er wel mogelijk is en kennis delen binnen het samenwerkingsverband levert veel op voor het onderwijs aan kinderen. Om deze reden heeft deze notitie waarde. De uitdaging is om met elkaar te onderzoeken wat we in ons onderwijs kunnen gebruiken om het zo in te richten dat leraren niet steeds afhankelijker worden van externe experts, maar dat juist vanuit de aanwezige expertise (vooral intern) en effectief onderwijs leraren en scholen zich toegerust voelen om de opdracht van passend onderwijs te kunnen uitvoeren. Dat is tevens de opdracht voor de Antoniusschool voor de komende jaren. Team Antoniusschool
Bronnen: Drs. Annemieke Mol Lous – lectoraat Passend Onderwijs / inclusive education Michael Fullan
Onderwijsprofiel versie 02-02-2015 Passend Onderwijs Antoniusschool
7
Opbrengstgericht werken Opbrengst Gericht Werken (OGW) op de Antoniusschool betekent dat leerkrachten hun onderwijs doelgericht inrichten vanuit een visie op het verbeteren van de opbrengsten. Bij de inrichting van het klassenmanagement wordt gebruik gemaakt van waarnemingen, toetsgegevens en observaties. Door te reflecteren op leeropbrengsten, het onderwijsaanbod en het didactisch handelen wordt tegemoet gekomen aan de onderwijsbehoeften van de leerling. De uitdaging waarvoor de leerkracht staat, is het onderwijs vervolgens zodanig in te richten dat rekening wordt gehouden met deze onderwijsbehoeften van leerlingen. De leerkrachten geven extra instructie aan kinderen die dat nodig hebben. Om die noodzakelijke instructieruimte te creëren, wordt gebruik gemaakt van de zelfsturing van leerlingen en hun takenwerk ( o.a. zelfstandig werken, projecten, dag- en weektaken ect.). Doelen Opbrengst Gericht werken Uitgangspunt is verhogen leeropbrengst, betrokkenheid en welbevinden van de leerling door: - hoge verwachtingen: welke leerprestaties verwachten we? (rekenen/wiskunde, spelling, begrijpend lezen, technisch lezen, woordenschat, sociaal emotioneel) - inrichten van het onderwijs om die doelen te bereiken (registratie in groepsplannen) - meten van de resultaten van dit onderwijs: toetsen (methode en niet-methode gebonden) - analyseren en interpreteren van de toetsgegevens (evaluatie) - bijstellen van de instructie en het onderwijsprogramma (en soms de doelen) Tevens: - benutten van het leerlingvolgsysteem voor de analyse van de onderwijsresultaten van de school en de groepen - prestatiedoelen formuleren voor de school en de groepen.
Onderwijsprofiel versie 02-02-2015 Passend Onderwijs Antoniusschool
8
De cyclus van OGW op de Antoniusschool ziet er als volgt uit: Periode Start schooljaar
Activiteit In kaart brengen van de groep
Start schooljaar
Evaluatie en maken groepsplannen op basis van CITO E-toetsen Beschrijven leerlingpopulatie Opbrengstenvergadering Stellen doelen op groepsniveau
Start schooljaar September
Oktober/november Januari/februari Februari Februari
Tussenevaluatie op basis van methodetoetsen Invoer M-afname Aanpassen PDGO Evaluatie en maken groepsplan op basis van M-toets
Maart
Opbrengstenvergadering Stellen doelen op groepsniveau
Maart/april
Tussenevaluatie op basis van methodetoetsen Invoer afname E-toets Groepsbespreking en overdracht
Mei/juni Juni
Onderwijsprofiel versie 02-02-2015 Passend Onderwijs Antoniusschool
Documenten Pedagogisch didactisch groepsoverzicht (PDGO) Groepsplan rekenen/wiskunde, spelling, technisch lezen, begrijpend lezen, woordenschat Notitie leerlingpopulatie Zelfevaluatie E-toets Kengetallenkaart Stellen doelen op groepsniveau E-M leerkracht IB-er Toetsoverzicht ParnasSys Toetsoverzicht ParnasSys PDGO Groepsplan rekenen/wiskunde, spelling, technisch lezen, begrijpend lezen, woordenschat Document groepsbespreking Zelfevaluatie M-toets Kengetallenkaart Format achtergrondinfo bij kengetallenkaart Stellen doelen op groepsniveau M-E leerkracht IB-er Toetsoverzicht ParnasSys Toetsoverzicht ParnasSys Document groepsbespreking leerkracht, IB-er PDGO
9
Huidige situatie passend onderwijs Binnen een groep zijn er bijna altijd leerlingen die, buiten de zorg die op de hele groep gericht is, nog extra zorg en aandacht nodig hebben. Om deze zorg goed te kunnen signaleren en opvolging te kunnen geven, werken wij volgens de cyclus van opbrengstgericht werken (OGW, zie eerdere hoofdstuk). Daarbij geven de leerkrachten les volgens het IGDI-model (Interactief Gedifferentieerd Directe Instructie) om in de zorgbehoeften van onze leerlingen te kunnen voorzien. Onder zorgleerlingen verstaan wij alle leerlingen met specifieke onderwijsbehoeften op sociaal emotioneel, cognitief en/of motorisch gebied. Deze specifieke onderwijsbehoeften bemoeilijken het volgen van het onderwijs en vragen om een specifieke aanpak en/of extra ondersteuning binnen of buiten onze school. Er is op onze school sprake van een zorgleerling bij een: vastgestelde ziekte of beperking van lichamelijke en/of zintuiglijke aard, die het volgen van het onderwijs bemoeilijken; vastgestelde ontwikkelingsstoornis (b.v. ASS, ADHD, ADD); leerling die werkt a.d.h.v. een OntwikkelingsPersPectief (OPP); leerling die werkt a.d.h.v. een eigen leerlijn op één of meerdere vakgebieden; leerling die naast de reguliere lessen extra ondersteuning of hulp van externe specialisten krijgt; leerling die naast verlengde instructie en begeleide verwerking door de leerkracht ook instructie krijgt van de IB-er, de onderwijsassistente of een externe; leerling die is gedoubleerd of kleuterverlenging heeft gehad; leerling met een zorgelijke thuissituatie; leerling die een IV- of V- score bij toetsen heeft behaald; leerling bij wie het IQ daar aanleiding toe geeft (b.v. lage of hoge intelligentie). Wij hanteren de volgende criteria om de zorgbehoeften bij onze leerlingen te signaleren: Op cognitief gebied Voor de leerlingen van groep 1/2: een achterstand of voorsprong in de ontwikkeling/groei op één of meerdere gebieden (bv. woordenschat, rekenen/wiskunde, beginnende geletterdheid). Voor de leerlingen van groep 3 t/m 8: extreem hoge of lage scores en/of onvoldoende groei/ontwikkeling op enkele opeenvolgende methode-gebonden toetsen en/of CITO toetsen. Bovenstaande wordt ingegeven door de o.a. de inspectienorm bij de diverse vakgebieden en door de normering die onze lesmethoden hanteren. Wij maken daarbij gebruik van ons leerlingvolgsysteem ParnasSys. Op sociaal-emotioneel gebied Voor de leerlingen van groep 1 t/m 8: Gedrags- en/of werkhoudingsproblemen die de ontwikkeling van het kind in de weg staan en/of invloed kunnen hebben op de andere kinderen in de groep (bv. matige concentratie en/of werktempo, onvoldoende taakgerichtheid). Sociaal- emotionele problemen, die de ontwikkeling van de leerling in de weg staan en/of van invloed zijn op de andere leerlingen in de groep (o.a. gebrek aan zelfvertrouwen, matige weerbaarheid, zich niet veilig voelen, etc.). Bovenstaande kan ingegeven worden door o.a. observaties door de leerkracht/ intern begeleider en/of observaties door externen, n.a.v. de bespreking in het ZAT-overleg, de ouders en/of de leerling, het instrument Zien!, etc..
Onderwijsprofiel versie 02-02-2015 Passend Onderwijs Antoniusschool
10
De sociaal-emotionele ontwikkeling wordt goed gevolgd a.d.h.v. het leerlingvolgsysteem Zien!. Zien! geeft op basis van een analyse van observaties concrete doelen en handelingssuggesties. Op die manier wordt de leerkracht geholpen bij het ondersteunen van leerlingen en groepen. Zien! ondersteunt het gehele proces van handelingsgericht werken, van signaleren tot handelen. Twee keer per jaar worden kinderen ingevoerd in Zien! of eerder indien de leerkracht hiertoe aanleiding ziet. Kinderen vanaf groep 6 vullen daarnaast zelf een vragenlijst in. Op motorisch gebied Voor de leerlingen van groep 1 t/m 8: De motorische ontwikkeling wordt door de vakleerkracht (tevens bewegingswetenschapper) getoetst en geobserveerd gedurende de lessen bewegingsonderwijs. Daarbij worden alle motorische leerlijnen, zoals omschreven en uitgewerkt in het basisdocument “Bewegingsonderwijs” (C. Mooij) gedurende het jaar behandeld en beoordeeld. Bij een klein vermoeden van een motorische achterstand of bij een jonge, nieuwe leerling worden er MRTtesten (Motorische Remedial Teaching) uitgevoerd door de vakdocente. Zij interpreteert de uitslag van de MRT- testen en koppelt deze terug naar de leeerkracht en ouders. De MRT- testen worden uitgevoerd op basis van het leerlingvolgsysteem “Bewegen&spelen” van W. van Gelder. De fijne motoriek wordt ook in kaart gebracht bij een vermoeden van een (lichte) achterstand op het gebied van schrijven, knippen, kleuren etc.. Bij overbeweeglijkheid dan wel een lage/hoge spierspanning kan er advies worden uitgebracht waaronder het gebruik van een zitkussen, verwijzing naar ergotherapie, etc.. Mocht er op basis van bovengenoemde criteria en observaties sprake zijn van zorg dan volgen we het protocol OGW. Deze hebben we vertaald naar de verschillende fasen in onze zorgstructuur: Fase 0> In deze fase behalen de leerlingen de einddoelen op de manier die de leerkracht in het groepsplan beschrijft. Gegevens over de leerlingen worden verzameld door observaties, methode- gebonden toetsen en methode- onafhankelijke toetsen. Ouders worden tijdens de diverse ouderavonden op de hoogte gebracht van de voortgang. Afspraken en verslaglegging vindt altijd plaats in ParnasSys. Zowel vanuit school als vanuit ouders zijn er in deze fase geen aanwijzingen of argumenten om het onderwijs aan te passen voor deze leerlingen. Fase 1> Drie keer per jaar vinden er (zorg)leerlingbesprekingen plaats tussen de groepsleerkracht en IB-er. Tijdens deze besprekingen worden leerlingen geselecteerd, op grond van observaties en/of resultaten, die in aanmerking komen voor een verdere bespreking. Natuurlijk kan een leerkracht ook tussentijds een leerling inbrengen. Op basis van deze bespreking kunnen de doelen en/of werkvormen uit het groepsplan op individueel niveau (of in een klein groepje) worden aangepast. Een individueel handelingsplan of groepshandelingsplan kan dan ingezet worden. Ouders worden hiervan altijd op de hoogte gebracht. Verslaglegging vindt plaats in ParnasSys. De leerkracht is verantwoordelijk voor de uitvoering van het handelingsplan. Fase 2> De aanpassing van het onderwijs heeft niet de gewenste resultaten opgeleverd en er is nader onderzoek nodig, dat door bv. de IB-er van de school wordt uitgevoerd. N.a.v. dit onderzoek wordt een nieuw handelingsplan opgesteld en besproken met ouders. De voortgang wordt vastgelegd in ParnasSys. Fase 3> De aanpassing van het onderwijs heeft niet het gewenste resultaat opgeleverd. Er vindt, na goedkeuring van ouders, overleg met externen plaats (b.v. bespreking in ZAT- overleg, schoolmaatschappelijk werk, schoolarts, schoolverpleegkundige, schoolbegeleidster vanuit Onderwijs Advies, etc.). Eventueel vindt verder onderzoek door externen plaats. Fase 4> Bij de evaluatiebespreking blijkt dat de begeleiding niet de gewenste resultaten heeft opgeleverd en dat we als school het onderwijs niet (meer) verder kunnen aanpassen. Er zal een beroep gedaan worden op “Passend Onderwijs (Brugteam)” d.m.v. het aanvragen van een onderwijs ondersteuningsarrangement. Een medewerker van het brugteam adviseert en kijkt mee m.b.t. de te nemen vervolgstappen. Alle acties die worden voorgesteld en moeten worden uitgevoerd, gaan in overleg en daar waar nodig met toestemming van school en ouders. De voortgang en verslaglegging wordt vastgelegd in ParnasSys. Fase 5> N.a.v. het ondersteuningsarrangement kan het advies gegeven worden om te kiezen voor Onderwijsprofiel versie 02-02-2015 Passend Onderwijs Antoniusschool
11
een andere basisschool, een vorm van speciaal onderwijs of voor een school voor speciaal basisonderwijs. Fase 6> Een toelaatbaarheidsverklaring wordt door het samenwerkingsverband afgegeven. Een verwijzing wordt ingezet.
Grenzen aan onze zorg Ons zorgbeleid is erop gebaseerd dat ieder kind zich optimaal ontwikkelt. Juist omdat we ons bewust zijn van onze mogelijkheden, bewaken wij de grenzen van onze zorgcapaciteit. De volgende grenzen worden onderscheiden: o
o o
een zodanige verstoring van rust en veiligheid binnen de groep, dat het leerproces van het kind wordt belemmerd. Daarbij stellen wij altijd dat een kind leerbaar moet zijn zonder dat er structureel (gedurende meer dan twee lesuren per week indien de hulp intern wordt verzorgd of meer dan vier uur per week indien de hulp extern wordt geregeld en gefinancierd) een één-op-één situatie nodig is. Bij externe hulp zal altijd sprake moeten zijn van gekwalificeerd personeel dat instemt met de visie van onze school, en dat specifieke kennis en kunde heeft op het probleemgebied van de betreffende leerling. In de verhouding tussen verzorging/behandeling en het onderwijsaanbod dient het onderwijs te kunnen prevaleren. Verstoring van het leerproces van de andere leerlingen en gebrek aan opnamecapaciteit (aantal leerlingen per groep)
Deze grenzen gelden hier en nu: ze zijn geformuleerd tegen de achtergrond van het niveau van professioneel denken en handelen van het huidige team. Onze grenzen zijn dus dynamisch, ze kunnen dus veranderen als de overheid ons daartoe verplicht of als het beroepsprofiel van de (toekomstige) collega’s verandert. Er zijn dus geen harde criteria die onze grens bepalen; het numeriek vaststellen van grenzen is niet mogelijk. Wel proberen wij op voorhand deze grenzen zo goed mogelijk te verkennen. Bij zijinstromers doen wij dit door een uitvoerige intake met de ouders, het opvragen van een onderwijskundig rapport, gesprekken met de leerkracht en interne begeleiding van de school van herkomst, leerlingbespreking in het team en eventueel een proefplaatsing en een leerlinggesprek. Bij autonome instroom is de zorg vooraf lastiger te definiëren. Het is mogelijk dat een leerling meer zorg nodig heeft dan de school kan bieden. Natuurlijk worden procedures als verlengde leertijd en verwijzen naar een andere basisschool/ speciaal basisonderwijs in goed overleg met ouders genomen. Mocht het echter voorkomen dat school en ouders het niet met elkaar eens zijn, dan brengt de school een bindend advies uit. Als ouders hiermee niet akkoord gaan, zijn er twee mogelijkheden: 1. de leerling blijft op deze school, maar de extra hulp wordt stopgezet 2. de ouders kiezen voor een andere basisschool. De zorg van een leerling wordt uitvoerig met zijn ouders gecommuniceerd: ‐ Informatie en intake gesprek rond aanmelding ‐ Rapportage/ontwikkelingsverslaggesprekken ‐ Overleg gekoppeld aan specifieke ondersteuningsbehoefte rond hun kind ‐ Informele gesprekken Er wordt door school geen melding gemaakt over deze zorg aan derden zonder uitdrukkelijke toestemming van ouders.
Onderwijsprofiel versie 02-02-2015 Passend Onderwijs Antoniusschool
12
Leerresultaten en opbrengsten Onder leerresultaten verstaan wij de prestaties van leerlingen op bijvoorbeeld een toets of observatie-instrument. Onder opbrengsten verstaan wij niet alleen de cognitieve prestaties van leerlingen, maar ook de sociale competenties van leerlingen en het vermogen van onze school om leerlingen vast te houden en zonder vertraging of schooluitval optimaal door hun schoolloopbaan te leiden. Leerresultaten De Antoniusschool heeft doelen gesteld die gelijk zijn aan de CITO doelen op groepsniveau:
De gemiddelde resultaten over de afgelopen drie schooljaren voor de vakgebieden rekenen/wiskunde, spelling, begrijpend lezen en technisch lezen zijn als volgt:
Alle vakken, met uitzondering van technisch lezen (CITO Drie-minuten-toets), laten een resultaat zien boven het landelijk gemiddelde. In onze zelfevaluatie hebben we het zorgsignaal ten aanzien van technisch lezen opgepakt en de resultaten laten intussen een stijgend resultaat zien.
Onderwijsprofiel versie 02-02-2015 Passend Onderwijs Antoniusschool
13
Opbrengsten Ons onderwijs wordt zodanig ingericht dat de leerlingen een ononderbroken ontwikkelingsproces zouden moeten kunnen doorlopen. Het wordt afgestemd op de voortgang in de ontwikkeling van de leerlingen. Ons onderwijs richt zich daarnaast ook op de emotionele en de verstandelijke ontwikkeling, en op het ontwikkelen van creativiteit, op het verwerven van noodzakelijke kennis en van sociale, culturele en lichamelijke vaardigheden. De ononderbroken ontwikkeling laat zich bij ons op school vertalen in een laag percentage doublures en schooltijdverlenging. Ook in het Voortgezet Onderwijs blijkt dat onze kinderen goed doorstromen. Gemiddeld zit 85% van onze leerlingen in het 3e jaar van het Voortgezet Onderwijs nog op de richting die zij als schooladvies gekregen hebben. Lichamelijke vaardigheden (fijn en grof motorisch) worden tevens geobserveerd en in ParnasSys geregistreerd. Kinderen die daartoe aanleiding geven worden begeleid door onze vakleerkracht gym. Zij is tevens bewegingswetenschapper en neemt bij kinderen van groep 1 t/m 4, die op basis van observaties van de leerkracht hiervoor in aanmerking komen, motorisch remedial testen af, waarna eventueel externe deskundigheid (fysiotherapie o.i.d.) ingeschakeld kan worden. Tevens zorgt deze vakleerkracht voor de uitvoering en advisering naar aanleiding van ons leerlingvolgsysteem voor bewegen voor de leerlingen van groep 3 t/m 8. De sociaal-emotionele ontwikkeling wordt gevolgd met het leerlingvolgsysteem Zien! Zien! is een leerlingvolgsysteem voor de sociaal emotionele ontwikkeling. ZIEN! geeft op basis van een analyse van observaties concrete doelen en handelingssuggesties. Op die manier wordt de leerkracht geholpen bij het ondersteunen van leerlingen en groepen. Zien! ondersteunt het gehele proces van handelingsgericht werken, van signaleren tot handelen. Twee keer per jaar worden kinderen ingevoerd in Zien! of eerder indien de leerkracht hiertoe aanleiding ziet. Kinderen vanaf groep 6 vullen daarnaast zelf een vragenlijst in. Onze opbrengsten m.b.t. de sociale competenties zien we terug in een fijn pedagogisch klimaat. Dit verklaart ook het relatief grote aantal zij-instromers op de Antoniusschool. Kinderen die vastlopen op de school van herkomst vinden hun plek bij ons op school. Door de kleinschaligheid van onze school zijn we in staat kinderen goed te begeleiden waardoor zij zich gehoord, gezien en begrepen worden. Tegelijkertijd stellen wij duidelijke grenzen. Meer hierover in het hoofdstuk pedagogisch handelen.
Onderwijsprofiel versie 02-02-2015 Passend Onderwijs Antoniusschool
14
Leerstofaanbod Het onderwijsaanbod wordt beschreven in methodieken en materialen. Het aanbod wordt beschreven voor spel en sociaal-emotionele ontwikkeling, motoriek, taalontwikkeling en rekenontwikkeling. Brongebruik basis leerlijnen en observatie-instrumenten groep 1-2 Bron Spel en sociaal-emotionele ontwikkeling Zien!
Hoe gebruikt
Observatie-instrument
Zien! richt zich op te beïnvloeden leerlingkenmerken. Daarbij helpt ZIEN! de leerkracht om achter het zorgvragende gedrag van een kind te ontdekken voor welke ontwikkeltaak het kind nu feitelijk ondersteuning behoeft. De handelingssuggesties maken leerkrachten op concrete wijze duidelijk hoe deze ondersteuning plaats kan vinden binnen het spel van de leerling.
Afname Zien! in oktober en februari in groep 1 en 2.
Hoekenboek groep 1-2 (Malmberg)
Het belangrijkste doel van dit ideeënboek is richting geven aan het werken in hoeken. De activiteiten zijn erop gericht dat kinderen zichzelf leren kennen, leren zich te uiten en met anderen kunnen omgaan. In allerlei dagelijkse situaties staan de kleuters stil bij hun gedrag: welke regels gelden er, hoe maak je duidelijk wat je wilt, hoe ga je met andere kinderen om?
Afname Zien! in oktober en februari in groep 1 en 2.
Onderwijsprofiel versie 02-02-2015 Passend Onderwijs Antoniusschool
15
Motoriek Grote motoriek Bewegingsonderwijs in het speellokaal (’t Web)
Bewegingsactiviteiten voor de gehele kleuterperiode> Brede basis voor de bewegingsontwikkeling van jonge kinderen.
Registratie grove motoriek MRT testen okt. en maart Observatielijst “Motorische ontwikkeling”: Januari M2 Juni E1+E2
Samen signaleren (PAB cluster 3)
Vroegtijdig signaleren van grofmotorische problemen (o.a. gymles, buiten spelen, zithouding) en bevorderen van de schoolse ontwikkeling en het welbevinden van kinderen met motorische problemen
Linking Pin
Kleine motoriek Samen signaleren (PAB cluster 3)
Aanbieden van schoolactiviteiten gericht op kleine motoriek en vroegtijdig signaleren van fijnmotorische problemen (o.a. prikken, knippen, tekenen) en problemen met betrekking tot de dagelijkse verzorging ( o.a. strikken van veters, toiletbezoek) en bevorderen van de schoolse ontwikkeling en het welbevinden van kinderen met motorische problemen.
Registratie fijne motoriek
Doorgaande leerlijn technisch schrijven (groep 1-2 voorbereidend schrijven)
Registratie fijne motoriek
Signaleren van communicatiestoornissen met betrekking tot taal, spraak, de stem, gehoor en/of slikken.
Screening logopediste leeftijd leerling 5,4 – 5,7 jaar en eerder o.b.v. observaties
Schrijfdans Pennenstreken (Zwijsen)
Mondmotoriek Logopedie
Onderwijsprofiel versie 02-02-2015 Passend Onderwijs Antoniusschool
KOEK test (observatieinstrument dat de kwaliteit van de fijnmotorische kleutervaardigheden beoordeelt)
16
Taalontwikkeling Fonemisch bewustzijn (CPS) Wat zeg Je? Lettermuur (VLL/Zwijsen) Verteltas
De Werkmap Fonemisch bewustzijn vormt een vrijwel complete leerlijn voor het taalonderwijs in de groepen 1 en 2. Leerkrachten werken gestructureerd en didactisch verantwoord werken aan het fonemisch bewustzijn. Samen met “Wat zeg je?” (gebaseerd op tussendoelen beginnende geletterdheid) en de lettermuur van VLL wordt voldaan aan de beheersingsdoelen die zijn uitgewerkt door SLO, nationaal expertisecentrum leerplanontwikkeling.
Toetsen CPS Beginnende geletterdheid: april groep 1 t/m mei groep 2
Rekenleerlijn voor kleuters. Oefenen op de drie domeinen: tellen-en-rekenen, meetkunde en meten. Deze drie domeinen komen afzonderlijk en in relatie tot elkaar aan de orde.
Registratiesysteem rekenenwiskunde groep 1-2 MSV
CITO Taal voor Kleuters gr. 2: februari/juni Risicoleerlingen groep 1 februari/juni
Rekenontwikkeling Met sprongen vooruit (Julie Menne Instituut)
CITO Rekenen voor kleuters groep 2: februari/juni Risicoleerlingen groep 1 februari/juni
Breedte aanbod Op basis van observaties worden groepsplannen/handelingsplannen gemaakt voor: Sociaal-emotioneel (Zien!) Beginnende geletterdheid Kleuterplan rekenen Kleuterplan taal Taal auditieve synthese/analyse Taal: eerste en laatste woord horen Taal: kritisch luisteren Taal: schriftoriëntatie Taal: klank en rijm Woordenschat Motoriek
Onderwijsprofiel versie 02-02-2015 Passend Onderwijs Antoniusschool
17
Leerstofaanbod groep 3 t/m 8 Het onderwijsaanbod wordt beschreven in methodieken en materialen. In het breedte en diepteaanbod staat hoe de school intensiveert voor leerlingen met extra onderwijsbehoeften. Het aanbod wordt beschreven voor technisch lezen, begrijpend lezen, spelling en rekenen. Technisch lezen Methode
Groep 3
Plus
Zon groep volgens methode Veilig Leren Lezen Opdrachtkaarten Feestneus kopieerbladen raket, werkboekje zon Computerprogramma VLL zon en raket Humpie Dumpie
Basis
Maangroep volgens methode Veilig Leren Lezen Computerprogramma VLL maan en raket opdrachten. Werkbladen uit letter-woord zetter VLL
Breedte
Stergroep volgens methode Veilig Leren Lezen Verlengde instructie Sterbladen uit letter en woordzetter VLL Extra leestijd 5 minuten per dag individueel en/of 10-15 minuten in kleine kring. Letters flitsen Leesmapje (thuis oefenen)
Diepte
Zie breedte én: Handelingsplan met input van o.a. logopedie, Brugteam (ambulante begeleiding), KNO arts, onderzoek externen Klankbeeld LogoArt
Veilig leren Lezen
Onderwijsprofiel versie 02-02-2015 Passend Onderwijs Antoniusschool
18
Technisch lezen Methode
Groep 4 t/m 8
Plus
Methode Lekker Lezen Leeskaarten Vloeiend en Vlot Stillezen
Basis
Methode Lekker Lezen Leeskaarten Stillezen
Breedte
Methode Lekker Lezen Verlengde instructie Leeskaarten Stillezen Oefenen met materiaal uit DMT oefenmap Veilig en Vlot (groep 4) Screeningsinstrument Dyslexie Pre-teaching (leesmapje thuis) Vloeiend en Vlot M3 t/m Plus
Diepte
Zie breedte én: Handelingsplan met input van o.a. logopedie, Brugteam (ambulante begeleiding), KNO arts, onderzoek externen Dyslexietraining/behandeling
Lekker lezen Leerlingsoftware Boekpromotie/boekbespreking Klassenbibliotheek Kinderboekenweek/Voorleeswedstrijd Woordrijtjes (DMT oefenmap)
Onderwijsprofiel versie 02-02-2015 Passend Onderwijs Antoniusschool
19
Rekenen
Groep 3 t/m 8
Methode
Alles telt Ambrasoft Software Alles Telt
Plus
Basisstof Alles Telt Ambrasoft Rekentijgers Plusboek Alles Telt Even verder/plus rekenstof Alles telt Redactiesommen
Basis
Basisstof Alles Telt Ambrasoft Rekentrainer Redactiesommen Tafelboekje
Breedte
Basisstof Alles Telt verlengde instructie Even snel Alles Telt Ambrasoft CITO hulpboek Rekenen en Wiskunde (gr. 3 t/m 6) Remediërend rekenprogramma (de Zuid-Vallei) Maatschrift Handelingsmaterialen (o.a. MAB materiaal, klokjes) Redactiesommen
Diepte
Zie breedte én: Handelingsplan met input van o.a. Brugteam (ambulante begeleiding), onderzoek externen Eigen leerlijn vanaf groep 6 Remediërend rekenprogramma (de Zuid-Vallei) Maatwerk Maatschrift Handelingsmaterialen (o.a. MAB materiaal, klokjes) Oefenmateriaal (o.a. Picollo)
Onderwijsprofiel versie 02-02-2015 Passend Onderwijs Antoniusschool
20
Woorden schat Methode
Groep 3 t/m 8
Plus
Zon groep volgens methode Veilig Leren Lezen Computerprogramma VLL zon en raket Taal in Beeld Computerprogramma Taal in Beeld Compactboekje Taal in Beeld Projecten Mini Informatie en Informatie Junior groep 5 t/m 8
Basis
Maangroep volgens methode Veilig Leren Lezen Computerprogramma VLL maan en raket opdrachten. Taal in Beeld Computerprogramma Taal in Beeld Projecten Mini Informatie en Informatie Junior groep 5 t/m 8 Woordenschat aanbod zaakvakken
Breedte
Stergroep volgens methode Veilig Leren Lezen Verlengde instructie Veilig Leren Lezen Taal in Beeld Computerprogramma Taal in Beeld Cito Hulpboek Woordenschat (gr. 3 t/m 5) Computerprogramma Veilig Leren Lezen Woordenschat aanbod zaakvakken (o.a. uitleganimaties) Pre-teaching
Diepte
Zie breedte én: Handelingsplan met input van o.a. logopedie, Brugteam (ambulante begeleiding), KNO arts, onderzoek externen Taalklas op de Wegwijzer
Veilig Leren Lezen (groep 3) Taal in Beeld (groep 4 t/m 8)
Onderwijsprofiel versie 02-02-2015 Passend Onderwijs Antoniusschool
21
Spelling
Groep 3 t/m 8
Methode
Veilig Leren lezen (groep 3) Spelling in Beeld (groep 4 t/m 8)
Plus
Zon groep volgens methode Veilig Leren Lezen Computerprogramma VLL zon en raket Spelling in Beeld (Extra) + uitlegkaarten Computerprogramma Spelling in Beeld
Basis
Maangroep volgens methode Veilig Leren Lezen Computerprogramma VLL maan en raket opdrachten. Spelling in Beeld + uitlegkaarten Computerprogramma Spelling in Beeld Spelling in Beeld extra
Breedte
Stergroep volgens methode Veilig Leren Lezen Verlengde instructie methode Veilig Leren Lezen Spelling in Beeld (Extra) + uitlegkaarten verlengde instructie Computerprogramma Spelling in Beeld CITO Hulpboek Spelling (gr. 3 t/m 6) Herhalingsbladen
Diepte
Zie breedte Screeningsinstrument Dyslexie Spelling in de lift Remediërend Spellingprogramma (De Zuidvallei) Eigen leerlijn vanaf groep 6 Uitlegkaarten Taal in Kleur Software Logopedie Dyslexietraining/behandeling
Onderwijsprofiel versie 02-02-2015 Passend Onderwijs Antoniusschool
22
Begrijpend Lezen
Groep 3 t/m 8
Methode
Lezen in Beeld groep 5 t/m 8 Veilig Leren Lezen kern 7 t/m 12
Plus
Lezen in Beeld Hulpboek CITO Begrijpend Lezen Projecten
Basis
Lezen in Beeld Hulpboek CITO Begrijpend Lezen Projecten
Breedte
Lezen in Beeld Remediërend begrijpend leesprogramma (De Zuidvallei) Preteaching Verlengde instructie Projecten Werkmap Begrijpend Lezen
Diepte
Zie breedte én: Handelingsplan met input van o.a. Brugteam (ambulante begeleiding), onderzoek externen Remediërend begrijpend leesprogramma (De Zuidvallei) Projecten Eigen leerlijn vanaf groep 6
Onderwijsprofiel versie 02-02-2015 Passend Onderwijs Antoniusschool
23
Leertijd De leertijd wordt beschreven in gestelde leertijd (roostertijd) in aantal minuten per week.
Groepen
1-2
3 4
5 6 7 8
Minuten volgens rooster exclusief hulp breedteaanbod (60 min. per week voor technisch lezen, begrijpend lezen en spelling en rekenen/wiskunde) Rekenen/ Technisch Begrijp. Spelling Taal: wiskunde Lezen Lezen Woordenschat, taalbeschouwing, spreken en luisteren, stellen 140 minuten 315 minuten doelgerichte taalactiviteiten doelgerichte rekenactiviteiten 335 minuten arbeid naar keuze/werkles (zie Groepsplannen) 285 minuten 435 minuten taalactiviteiten 240 minuten 195 minuten (niet 90 195 minuten uitgesplitst naar minuten technisch/begrijpend lezen) 285 minuten 150 minuten 105 105 225 minuten minuten minuten 300 minuten 120 minuten 105 105 225 minuten minuten minuten 255 minuten 120 minuten 105 90 255 minuten minuten minuten 240 minuten 75 minuten 90 120 285 minuten minuten minuten
Onderwijsprofiel versie 02-02-2015 Passend Onderwijs Antoniusschool
24
Didactisch handelen Uitgangspunt bij het didactisch handelen is het werken met het directe instructiemodel, waarbij de leerkracht afstemt op het niveau van de leerlingen. CITO A B,C,D E
I II, III, IV+ IV-, V
Onderwijsprofiel versie 02-02-2015 Passend Onderwijs Antoniusschool
25
Uitgewekt naar plus, basis, breedte en diepte aanbod: PLUS
BASIS
Instructie: - De instructie is kort en bondig. Na de instructie verwoordt een leerling nogmaals het doel van de les. Inoefening / verwerking: - De leerling gaat zelfstandig aan het werk Terugkoppeling: - De leerling rapporteert aan de leerkracht over het gemaakte werk; hij geeft aan wat hij geleerd heeft. Instructie: - De leerkracht vertelt het doel van de les. ( We gaan vandaag leren…..) - De leerkracht geeft uitleg over inhoud van de opgaven. - De leerkracht laat de leerlingen nadenken over oplossingen/strategieën - De leerkracht stelt steunvragen aan de kinderen. - De leerkracht laat leerlingen opgaven voordoen. - De leerkracht laat tijdens de instructie de stof regelmatig samenvatten. - De leerkracht reageert positief op antwoorden van kinderen. - De leerkracht verdeelt de beurten over leerlingen op een beredeneerde wijze. - De leerkracht past tijdens de uitleg een of meerdere van de volgende werkwijze toe: 1. Oriënteert op de inhoud 2. Demonstreert een aanpak 3. Visualiseert m.b.v. beeldvormers 4. Gebruikt materialen die de leerling gelegenheid biedt om alle zintuigen te prikkelen. - De leerkracht hanteert uitnodigend en open vraaggedrag door: 1. Open vragen te stellen, die leerlingen uitdagen mee te denken 2. Sociocratische vragen te stellen ( doorvragen en niet te snel tevreden zijn met een antwoord) 3. Vragen te stellen aan de hele groep en na het stellen van vragen min. 2-5 sec. te wachten om leerlingen te laten nadenken. Verwerking: - De leerkracht vertelt wat de leerlingen moeten doen. - Er zijn duidelijke afspraken over wanneer en hoe de leerling om hulp mag vragen – stoplicht, dobbelsteen (zie klassenmanagement) - De leerkracht zorgt voor regelmatige positieve feedback Terugkoppeling: - De leerkracht houdt de nabespreking direct na de inoefening/verwerking - De leerkracht vat de les en het lesdoel samen (met de leerlingen) - De leerkracht complimenteert de leerlingen met wat ze geleerd hebben - De leerkracht benoemt het vervolg van de les ( we gaan dit nog een keer doen etc.)
Onderwijsprofiel versie 02-02-2015 Passend Onderwijs Antoniusschool
26
BREEDTE
DIEPTE
Instructie: - De leerling krijgt verlengde instructie - De leerkracht doet de opgave minimaal twee keer goed voor. - Bij het begrijpend lezen laat de leerkracht door hardop denkend voor te doen zien hoe een begrijpend lezer de ‘evidence-based’ strategieën gebruikt. Geeft heldere instructie en begeleidt leerlingen bij het toepassen van de strategieën Inoefening: - De leerkracht maakt minimaal twee voorbeeldopgaven samen met de leerling Verwerking: - De leerkracht vertelt de leerlingen individueel wat ze moeten doen. Leerling met Ontwikkelingsperspectief. Instructie volgens BREEDTE
Onderwijsprofiel versie 02-02-2015 Passend Onderwijs Antoniusschool
27
Pedagogisch handelen Het pedagogisch klimaat is het geheel van aanwezige en gecreëerde omgevingsfactoren, die invloed hebben op het welbevinden van de leerlingen. Uit diverse onderzoeken onder leerlingen en ouders en leerkrachten, inspectierapporten en ervaringen van (externe) leerkrachten blijkt dat er een goed pedagogisch klimaat is op de Antoniusschool. Dit verklaart ook het relatief grote aantal zij-instromers. Kinderen die op de school van herkomst vast lopen, vinden hun plek op de Antoniusschool. Onze pedagogische visie en de achterliggende waarden bepalen de manier waarop wij het pedagogisch klimaat scheppen. Er zijn diverse factoren die een positief effect hebben op de ontwikkeling van het kind en het leerklimaat in de groep. De eerste factor is het opdoen van positieve ervaringen. De tweede factor is de mate van welbevinden. De derde factor is het stellen van grenzen. Deze dingen beïnvloeden het pedagogisch klimaat, dat op zijn beurt invloed heeft op de ontwikkeling van het zelfbeeld en het vermogen tot zelfregulatie. Door de kleinschaligheid van onze school zijn we in staat kinderen goed te begeleiden waardoor zij gehoord, gezien en begrepen worden. Tegelijkertijd stellen wij duidelijke grenzen. Onze visie hierover communiceren wij op duidelijke wijze naar ouders. Ouders moeten weten welke pedagogische doelen de Antoniusschool heeft en welke normen en waarden voor de leerkrachten richtinggevend zijn in de omgang met de leerlingen. Dit is belangrijk voor hen, want zij zijn de eerstverantwoordelijken voor de opvoeding, al hebben ze een deel van deze opvoedingsverantwoordelijkheid overgedragen aan onze school. Het is goed om de verschillende verwachtingspatronen op elkaar af te stemmen, want dit voorkomt misverstanden. Deze pedagogische doelen, normen en waarden komen tot uiting in de school- en klassenregels. Tijdens onze contactmomenten en in onze communicatie dragen wij deze visie uit. Onze leerkrachten kenmerken zich door aandacht te hebben voor de kinderen en zich in hun situatie in te kunnen leven, ze zijn hierin authentiek en hebben gezag. De leerkrachten hebben respect voor hun leerlingen en bevorderen het onderlinge respect tussen de kinderen. Daarnaast zorgen zij voor een ordelijke en functionele leeromgeving. Het geeft rust en veiligheid als de kinderen weten waar alles staat en welke functie het heeft. De leerkracht stimuleert de zelfstandigheid en het verantwoordelijkheidsgevoel bij de kinderen door het geven van schoolse taken. Er zijn heldere regels, dat schept duidelijkheid. De regels worden consequent gehandhaafd. De ‘kapstokregels’ hangen duidelijk zichtbaar op meerdere plekken in de school. Hiernaar wordt regelmatig verwezen. Er is orde in de klas, kinderen weten duidelijk wat er van hen verwacht wordt. Hierdoor slagen wij erin om incidenten, zoals pesten, grotendeels te voorkomen of in een vroeg stadium adequaat aan te pakken. Dit doen wij door middel van directe, korte, gerichte interventies.
Onderwijsprofiel versie 02-02-2015 Passend Onderwijs Antoniusschool
28
Pedagogisch handelen algemeen BASIS
BREEDTE
DIEPTE
- biedt kinderen structuur - biedt kinderen emotionele steun - respecteert en stimuleert de autonomie van het kind - maakt weloverwogen gebruik van correcties en beloningen - bevordert zelfvertrouwen bij kinderen - legt uit hoe gestelde doelen bereikt kunnen worden - motiveert kinderen de gestelde doelen te kunnen halen - evalueert met kinderen de voortgang van hun pedagogisch leerproces - is vaardig in het begeleiden van interacties binnen de groep - bevordert zelfstandig gedrag - bevordert verantwoordelijk gedrag - stimuleert samenwerking tussen de groepen - De analyse van het gedrag wordt besproken in een zorgvergadering. In een zorgvergadering zitten vertegenwoordigers van de school: leerkrachten, intern begeleider, directie. - De leerkracht bespreekt met een leerling zijn gedragsmogelijkheden en ondersteunt hem door vertrouwen uit te spreken in zijn capaciteiten. - De leerkracht bespreekt met de leerlingen hoe zij om kunnen gaan met leerlingen in de groep die extra onderwijsbehoeften hebben en maakt hierover afspraken. - De leerkracht signaleert onzekerheid bij de leerling in leer- en gedragssituaties en ondersteunt de leerling in zijn behoefte aan veiligheid en acceptatie door dingen samen en/of voor te doen. - Individuele observatie - Diagnostische gesprekken IB - De specifieke onderwijsbehoefte staat omschreven in het groepsplan. - De leerkracht ondersteunt de leerling en sluit hierbij aan bij adviezen gegeven door externe instanties. De specifieke onderwijsbehoefte staat omschreven in het handelingsplan.
Onderwijsprofiel versie 02-02-2015 Passend Onderwijs Antoniusschool
29
Klassenmanagement Goed klassenmanagement zorgt voor een situatie waarin succesvol en opbrengstgericht onderwijs kan plaatsvinden. De leerkracht slaagt erin problemen te voorkómen. Hij heeft overzicht over de klas en kan zijn aandacht over meerdere zaken tegelijk verdelen. In goed klassenmanagement wordt aangesloten bij de onderwijsbehoeften van de leerlingen. Leraren krijgen in hun klas te maken met leerlingen die verschillende mogelijkheden en behoeften hebben. Het onderwijs is zodanig georganiseerd dat alle leerlingen voldoende aandacht en tijd krijgen om te leren. Klassenmanagement bestaat zoveel mogelijk uit structureren van ruimte, tijd en activiteit zodat de leerkracht de geplande activiteiten uit kan voeren. We onderscheiden hierbinnen de organisatie van de fysieke ruimte en de organisatie van de ruimte rondom het lesgeven, waarbij het leerkrachtgedrag en de leerkrachtvaardigheden een belangrijke rol spelen. 01: Ruimte - In de klas zijn ICT werkplekken waar leerlingen kunnen werken aan verrijkings- en Plus verdiepingsopdrachten. Basis
- De klassenregels hangen zichtbaar in de klas. - Er hangt een schema in de klas met indeling van gebruik van de computer. - De regels m.b.t. uitgestelde aandacht hangen zichtbaar in de klas. - De tafels en stoelen zijn zo georganiseerd dat er duidelijke looproutes zijn. - De klok hangt zichtbaar in de klas. - De dagplanning hangt zichtbaar op het bord. In groep 1 t/m 4 wordt de dagplanning vormgegeven door gebruik van pictogrammen en/of dagritme kaarten. - De klassenroutines zijn aanwezig in de klassenmap. - In groep 1 t/m 4 is een kleurenklok aanwezig. - In de groepen 6 t/m 8 hebben de leerlingen weektaken - De leerlingen van de kleuterbouw plannen hun weektaak in een map.
Breedte
- Er zijn kleine timetimers en kleine kleurenklokjes beschikbaar voor op de tafel van de leerling. - Er is een aparte, rustige plek in de klas waar de leerlingen – indien nodig- kunnen werken. - Er zijn concentratieschermen. - Er zijn koptelefoons beschikbaar. - Er zijn wiebel- wigkussens beschikbaar. - Er zijn voetenplankjes beschikbaar. - Er kan gebruik worden gemaakt van ‘nekslangen’ of ‘tangles’.
Onderwijsprofiel versie 02-02-2015 Passend Onderwijs Antoniusschool
30
02: Tijd Plus
- De leerlingen gaan –indien mogelijk- meteen aan het werk.
Basis
- De leerkracht gebruikt een rooster waarin alle hij alle lessen plant.
Breedte
- De leerkracht houdt zich aan de roostertijden. - De leerkracht vertelt bij aanvang van de dag wat de planning van de dag zal zijn. - Lesovergangen zijn voorspelbaar voor leerlingen. - De leerlingen in groep 4 t/m 8 houden zelf de tijd in de gaten bij de computerbeurten. Na de beurt de volgende aantikken. - De leerkracht vertelt wanneer de les eindigt. De leerlingen krijgen dan nog een paar minuten de tijd om het werk af te ronden. Lesovergangen kosten weinig tijd en verlopen rustig. - De leerkracht van groep 1 en 2 laat de leerlingen direct na binnenkomst of na de kring aan de slag gaan met een of meer van de volgende activiteiten: een zelfgekozen activiteit via het kiesbord activiteiten die klaarstaan activiteiten voorzien van een naamkaartje op het kiesbord - De leerkracht bespreekt de planning met zorgleerlingen. - De leerkracht biedt risicoleerlingen ondersteuning met het plannen van de weektaak. - Specifieke onderwijsbehoeften staan omschreven in het groepsplan. - De leerkracht zorgt voor voldoende (extra) tijd. - Gebruik van kleurenklok, timetimer of zandloper indien nodig.
03: Activiteit - De leerkracht zorgt ervoor dat alle materialen op een vaste plek liggen, binnen bereik Basis van de leerlingen. - De leerkrachten in groep 3 t/m 8 maken gebruik van een dobbelsteen bij het zelfstandig werken: ROOD: Je werkt alleen. Je werkt stil. Problemen los je zelf op. Een ander kind mag jou niet storen. GROEN: Je werkt alleen. Je werkt stil. Problemen los je eerst zelf op. Een ander kind mag jou storen door iets aan je te vragen. “?”: Je hebt een vraag aan de leerkracht - De leerkracht is voorspelbaar en loopt na de verlengde instructie een vaste route om de leerlingen te begeleiden en hulpvragen te beantwoorden. - De leerkracht vertelt wanneer de les eindigt. De leerlingen krijgen dan nog een paar minuten de tijd om het werk af te ronden. - De leerkracht vertelt bij de start het doel van de les en evalueert het verloop van de les na afloop. - Zelfstandig werkregels zijn duidelijk voor de leerlingen. - Leerlingen weten hoe en wanneer ze hulp kunnen vragen. - Er is een duidelijke procedure voor het naar het toilet gaan. - Leerlingen weten wanneer ze mogen rondlopen en wanneer niet. - Er is een vaste inleverplek. - De leerkracht van groep 1-2 draagt een ketting als de juf niet gestoord mag worden - Er zijn regelmatig energizers/ontspanmomenten ingepland tussen de lessen. - Toetsen / proefwerken worden afgenomen wanneer de methode dit aangeeft. - Na het afnemen van toetsen / proefwerken worden de resultaten digitaal / schriftelijk ingevoerd. Een kopie wordt bewaard in de toetsmap. - Gemaakte toetsen worden niet mee naar huis gegeven. - Leerkrachten staan bij de ingang van de klassen en houden toezicht op de kapstokken.
Onderwijsprofiel versie 02-02-2015 Passend Onderwijs Antoniusschool
31