Impressieverslag bijeenkomst REO-bestuurders over de beleidsagenda Regionale Economie en Energie d.d. 11 november 2011 1. Welkomstwoord en inleiding Gedeputeerde Spies geeft aan de Beleidsagenda Regionale Economie en Energie in het voorjaar aan te willen bieden aan Provinciale Staten. De beleidsagenda is momenteel in ontwikkeling. De provincie maakt graag gebruik van de expertise van andere overheden. Daarom vindt vandaag deze bijeenkomst met de REO’s plaats. Maandag 14 november zal er een bijeenkomst plaatsvinden met het (georganiseerd) bedrijfsleven en de Zuid-Hollandse Milieufederatie. Op 30 november wordt met de Greenport-partijen gesproken. De startnotitie is op 9 november jl. door Provinciale Staten als kaderstellend document vastgesteld. Dit betekent dat de beleidsagenda conform de startnotitie verder wordt uitgewerkt. 2. Presentatie ontwikkelingen beleidsagenda Hans Goossensen, Bureauhoofd Economische Zaken, presenteert de plannen m.b.t. de beleidsagenda. 3. Discussie Vragen m.b.t. rol van provincie en rolverdeling Vraag van dhr. Van Erk (Midden-Holland): wat voor plek krijgen de REO’s en is vijf REO’s niet wat veel (is er voldoende schaalniveau)? Hoe positioneert de provincie zich t.o.v. de rest van Zuid-Holland? Reactie mw. Spies: “alleen waar wij nodig zijn en waar we een rol hebben”. Een voorbeeld hiervan is het contact met het Rotterdamse Havenbedrijf over de Havenvisie: bij vijf van de tachtig actiepunten is de provincie nodig. Daarover gaat de provincie vervolgens het gesprek aan met het Havenbedrijf. De provincie heeft bovenregionale taken en wil met de REO’s alleen die zaken oppakken waar de provincie echt bij nodig is. Het geven van een ‘boost’ aan het vestigingsklimaat doet de provincie vanuit de basisinstrumenten RO, Economie, Infra en Groen. De provincie zet onder meer het ruimtelijk instrumentarium en mogelijkheden m.b.t. mobiliteit in om de economie te versterken. Vraag dhr. Uit den Boogaard (Holland-Rijnland): als in een REO over een bepaald onderwerp onderling overeenstemming is bereikt, gaat de provincie dan ook mee in dit besluit? Reactie mw. Spies: de provincie neemt niet klakkeloos REO-standpunten over. Dat zou ook niet goed zijn. Wij zullen ons als provincie opstellen zoals we dat bij de dossiers wonen (woonvisie) en kantoren (strategieën) hebben gedaan. Opmerking meerdere REO-bestuurders: er lijkt veel energie te gaan zitten in de Metropooldiscussie. Reactie mw. Spies: ik wil de REO’s op inhoud vinden. We hebben het nodige te doen met elkaar om de regionale economie te versterken en samen slagen te maken. Vraag dhr. Van den Akker (Midden-Holland): kan de provincie als intermediair optreden bij REOgrensoverschrijdende zaken? Bijvoorbeeld op het moment dat Midden-Holland zaken wil afstemmen of kennis wil uitwisselen met Holland-Rijnland? Reactie mw. Spies: de REO’s kunnen elkaar prima vinden voor dergelijke zaken. Daar hoeft de provincie niet tussen te zitten. Indien het nodig is om op ad-hoc basis met zijn allen bij elkaar te komen, dan kan dit, maar om bestuurlijke drukte te voorkomen s.v.p. geen nieuwe structuren.
1
Samenwerking buiten provinciegrenzen Vraag dhr. Uit den Boogaard: in de presentatie kwam net de samenwerking met Zeeland en Brabant naar voren bijvoorbeeld m.b.t. Biobased economy. Opmerking van dhr. Uit den Boogaard: wij vragen speciale aandacht voor de positie van Holland Rijnland als schakelgebied tussen de Noord- en Zuidvleugel. In hoeverre wordt samenwerking gezocht met de Noordvleugel? Holland Rijnland maakt deel uit van de Zuidvleugel, maar is als regio ook sterk gericht op de Noordvleugel. Reactie mw. Spies: de provincie onderkent dat de dynamiek van de Noordvleugel van belang is. Op 26 januari vindt het eerste landsdelig overleg met de Minister van EL&I plaats. De Zuidvleugel bestaat in dit overleg uit Zuid-Holland en Zeeland. Den Haag en Rotterdam nemen ook deel aan dit overleg. De provincie beziet wie verder wordt uitgenodigd voor dit overleg. Toepassing SER-ladder Vraag dhr. Van Vliet (stadsregio Rotterdam): wordt de SER-ladder toegepast op programmaniveau of per project? Met dat laatste heeft hij een probleem. Opmerking dhr. Hoekstra (Holland-Rijnland): het is van belang dat de SER-ladder uniform in het land wordt toegepast, anders vertrekken bedrijven naar andere provincies. Reactie mw. Spies: de SER-ladder is landelijk geregeld door opname in een AMVB. Dit geldt zowel voor bedrijventerreinen, kantoren, detailhandel als glastuinbouw. Opmerking dhr. Van Vliet: we moeten goed bekijken hoe de SER-ladder exact toegepast gaat worden. Anders komt het risico van rechtzaken om de hoek kijken. Kantorenbeleid Opmerking dhr. Van Vliet: er is vraag naar duurzame kantoren. De provincie wil alleen het ruimtelijk instrumentarium inzetten. Alleen volume- en locatiebeleid voeren draagt niet bij aan het oplossen van het probleem. De vernieuwing in de markt wordt op deze manier niet begeleid. (dit geldt ook voor de werklocaties bedrijventerreinen en detailhandel). Vernieuwing in de markt, daar moeten we op inzetten. Het is daarnaast ook van belang om gezamenlijk te lobbyen bij Rijk om fiscale aftrek te regelen (fiscale prikkel om kantorenleegstand aan te pakken) en bijvoorbeeld herbestemming van verouderde kantoren te stimuleren. Reactie mw. Spies: de primaire verantwoordelijkheid voor functieverandering van bijvoorbeeld kantoren ligt op lokaal niveau. Als de provincie hierbij een rol kan vervullen, klop dan bij ons aan. Maar kijk bijvoorbeeld ook naar je bouwbesluit. Tijdelijke herbestemming kan nu voor 10 i.p.v. 5 jaar plaatsvinden. Detailhandelsbeleid Opmerking dhr. Van Vliet: volumebeleid en locatiebeleid alleen is te defensief. Internetwinkelen neemt enorm toe, ook is er steeds meer vraag naar leisureshoppen. Daarnaast is er nog de ontwikkeling van branchevervaging. Net zoals bij de kantorenmarkt is het belangrijk dat de provincie haar rol pakt in de vernieuwing van het detailhandelsbeleid.
2
Versterking economische clusters Opmerking en vraag dhr. Van Erk: hij onderschrijft de keuzes m.b.t. het clusterbeleid. De regio MiddenHolland vraagt zich echter wel af (n.a.v. de keuze voor de clusters) wat haar plek is. Er is veel maakindustrie in Midden-Holland dat veel heeft te bieden maar niet op het clusterbeleid lijkt aan te haken. We moeten de mogelijkheden van Midden-Holland beter over het voetlicht brengen. Opmerking dhr. Hoekstra: de verbinding tussen topsectoren en REO’s zou beter kunnen. In HollandRijnland beschikken we over de Greenport Duin-Bollenstreek. Reactie mw. Spies: maak gebruik van de eigen regiobestuurders die betrokken zijn bij topsectoren of in de stuurgroep Economische Agenda Zuidvleugel zitten. Leg zo verbindingen tussen topsectoren en de Economische Agenda Zuidvleugel met de REO’s. Burgemeester Wienen van Katwijk zit bijvoorbeeld in de Greenport Holland. De burgemeesters Lenferink (Leiden) en Van Vliet (Lansingerland) zijn de bestuurlijke trekkers van de schaalsprongprogramma’s Medical Delta /Life Sciences en Greenports (Economische Agenda Zuidvleugel) en hebben zitting in de stuurgroep Uitvoeringsprogramma Economische Agenda Zuidvleugel. Opmerking dhr. Van Vliet: momenteel stellen de topteams innovatiecontracten op. Het bedrijfsleven gaat daarin een belangrijke financiële bijdrage leveren. We moeten als (regionale) overheden even afwachten wat hier uit komt. We zijn hierbij namelijk niet in the lead, we zijn faciliterend. Opmerking dhr. Mos (Zuid-Holland-Zuid): hij maakt zich zorgen over het tempo waarin de Schaalsprongprogramma’s worden opgesteld en uitgevoerd. Dit duurt te lang. Het bedrijfsleven dendert door. Omdat de Topsectoren provinciegrensoverstijgend zijn, worden we geconfronteerd met beleid vanuit andere provincies. Deze lijken wat toeschietelijker te zijn met bijvoorbeeld de nieuwe uitleg van bedrijventerreinen. Bedrijventerreinen en herstructurering Opmerking dhr. Emmens (Haaglanden): we gaan veel uit van bestaande bedrijventerreinen. We moeten goed kijken wat bedrijven/clusters nodig hebben. Reactie mw. Spies: we kijken ook naar het landelijk gebied als het gaat om ruimte voor bedrijvigheid. Op nieuwe ontwikkelingen moet je flexibel kunnen inspelen. Ik wil een verduurzaamheidslag maken bij herstructurering. We moeten verduurzaming met elkaar expliciet maken. Opmerking: er bestaat een spanningsveld als het gaat om kleine bedrijventerreinen transformeren en de bedrijven uitplaatsen naar nieuwe uitleg. De transportbewegingen worden uit de kleine kernen gehaald. De leefbaarheid in dorpen is gebaat bij het uitplaatsen van kleine bedrijventerreinen. Reactie Mw. Spies: ik kan mij hierin wel vinden. Het zal de komende periode alleen wel lastig worden om dergelijke verplaatsingen te financieren. Opmerking mw. De Ridder (Holland-Rijnland): is er tot 2013 UHB-subsidie beschikbaar? Reactie mw. Spies: we hebben nu nog 14 miljoen UHB-subsidie te beschikken. Daarnaast staat er € 100 miljoen uit die de afgelopen jaren is beschikt aan gemeentelijke projecten. De provincie is momenteel in overleg met gemeenten om na te gaan of deze projecten lopen en op tijd tot uitvoering komen. Daar waar problemen ontstaan, zal gezamenlijk tot een oplossing gekomen moeten worden. Indien projecten geen
3
zicht meer hebben op succesvolle en tijdige uitvoering, kan gekozen worden voor het terughalen van het provinciale subsidiebedrag. Dit vrijvallende geld kan eventueel elders worden ingezet. Natte bedrijventerreinen en HMC Opmerkign mw. Spies: de provincie is streng op het behouden van het areaal dat we hebben m.b.t. natte bedrijventerreinen en HMC. Wij zullen deze type bedrijventerreinen expliciet gaan beschermen door inzet van ons ruimtelijke instrument. Arbeidsmarkt & Onderwijs Opmerking dhr. Taal (Rijnmond): in diverse sectoren is er een tekort aan personeel. Het is goed voor de ontwikkeling van de kenniseconomie dat de provincie samenwerkt met universiteiten. Echter, ook het opleiden van MBO & HBO (techniek) personeel is van groot belang voor de arbeidsmarkt. Reactie mw. Spies: aansluiting Arbeidsmarkt & Onderwijs is belangrijk. De provincie ziet daar echter voor zichzelf geen rol meer weggelegd. Dit is vooral een verantwoordelijkheid van van bedrijfsleven en onderwijs en van lokale partijen en het Rijk. A&O komt op veel bestuurlijke tafels aan de orde. We willen bestuurlijke drukte voorkomen en alleen bijdragen aan zaken waar we een grote toegevoegde waarde hebben. Opmerking mw. De Ridder: een meer integrale aanpak van de economische stimulering is zeer wenselijk. Laat de provincie s.v.p. wel op zoek gaan naar het leggen van verbindingen als het gaat om de aansluiting Arbeidsmarkt en Onderwijs. Duurzame energie Opmerking van dhr. Taal: de Nota Wervelender maakt 30-40 locaties mogelijk waar windmolens geplaatst kunnen worden. Deze locaties stroken vaak niet met recreatiebeleid. Recreatie heeft ook economische betekenis. Reactie mw. Spies: voor onze provincie staat een doelstelling van 720 Megawatt. We moeten nog ± 250 Megawatt zien te vinden. We hebben hierin een gezamenlijke verantwoordelijkheid. Opmerking van dhr. Mos: kijk ook naar de ontwikkelingen rondom HVC afvalcentrale en de combinatie warmtenet en revitalisering van bedrijventerreinen. Dat lijkt een Groene Parel. Overige punten Opmerking van dhr. Den Uil (Rijnmond). Hij mist een punt in de presentatie: Co2 Botlekleiding, de Provincie kan dit verder brengen. Vraag van dhr. Van Vliet: wat zijn de plannen van de provincie m.b.t. ROM’s? Reactie mw. Spies: een ROM kan marktverstorend werken. Het Rijk overweegt om geld voor de topsectoren weg te zetten via ROM’s (er is een bijna landelijke dekking, behalve in de randstad). We moeten dit vraagstuk niet als individuele partijen gaan uitzoeken. Dit vraagstuk wordt in de stuurgroep Economische Agenda Zuidvleugel bekeken. Vraag van dhr. Uit den Boogaard: mogen we ambtelijk nog nabranders toesturen? Reactie dhr. Brandsma (provincie): ja dat kan. We zullen dit faciliteren.
4
Bijlage 1 Deelnemers vanuit de REO’s Naam
functie
REO
Arie van Erk
Burgemeester Bergambacht
Midden-Holland
Hans van den Akker
Wethouder Gouda
Midden-Holland
Bestuurders REO’s
Kees Kroes
Wethouder Waddinxveen
Midden-Holland
Tseard Hoekstra
Wethouder Alphen a/d Rijn
Holland Rijnland
Lia de Ridder
Wethouder Oegstgeest
Holland Rijnland
Jan Uit den Boogaard
Wethouder Kaag en Braassem Holland Rijnland
Ewald van Vliet
Burgemeester Lansingerland
SR Rotterdam en REO Rijnmond
Jan den Uil
Wethouder Lansingerland
REO Rijnmond
Evert Taal
Wethouder Hellevoetsluis
REO Rijnmond
Cees Versendaal
Wethouder Barendrecht
REO Rijnmond
Bé Emmens
Wethouder Zoetermeer
Haaglanden
Jasper Mos
Wethouder Dordrecht
ZHZ
Dick van Puffelen
Wethouder Oostflakkee
ZHZ
Dirk van der Borg
Burgemeesteer Graafstroom
ZHZ
J.W. Flohill
Gemeente Rotterdam
SR Rotterdam
Bart Nijhoff
Gemeente Rotterdam
SR Rotterdam
Ambtelijk
Peter van der Valk
SR Rotterdam
5
