Ik wil journalist worden

“Ik wil journalist worden” - Tine Verschueren

VRT Nieuwsdienst Het Journaal 31.03.2014 – 30.05.2014

6 juni 2014

MIJN STAGEVERSLAG OVER

2 MAANDEN 9 WEKEN 42 DAGEN 357 UUR LEREN, VALLEN EN WEER OPSTAAN 1

Voorwoord Al van jongs af aan wilde ik een echte journalist worden en werken voor een van de grootste nieuwsmedia, de televisie. Ik moest en zou net zo goed worden als de grote Martine Tanghe, de moeder der televisiejournalisten. Al snel stortte ik mij in de wereld van het nieuws en geen enkel weetje kon nog aan mij ontsnappen. Nu, enkele jaren later, wil ik nog steeds journalist worden. Maar zoals iedereen doorheen zijn levensjaren leert relativeren, kan ik dat nu ook. Ik weet nu dat mijn droom om naast Martine Tanghe te staan als jonge journaliste, misschien iets te groot was. Ik heb me er dan ook bij neergelegd dat de weg om een journalist te worden, een lange en moeilijke weg is. Een weg die je enkel kan bewandelen als je jezelf niet laat neerslaan door de concurrentie, kan omgaan met kritiek en vooral leert uit je fouten. Ik ben dan ook enorm blij dat ik drie jaar geleden heb gekozen voor de opleiding Journalistiek aan de Plantijn Hogeschool – ondertussen AP Hogeschool – in Antwerpen. Dat was een klein stapje dichter bij de journalistieke wereld en een klein stapje dichter bij het verwezenlijken van mijn kinderdroom. Doorheen die drie jaar van opleiding, vorming en ontwikkeling ben ik enorm gegroeid. Niet alleen op journalistiek vlak, maar ook persoonlijk heb ik grote stappen vooruit gezet. Mijn blik is ruimer geworden en mijn visie op de wereld in het algemeen is sterk veranderd. Ik weet nu dat mijn liefde voor de journalistiek alleen maar groter is geworden en daarom sta ik dan ook te popelen om er zo snel mogelijk mijn beroep van te maken. Voor mij is het nieuws op de voet volgen geen hele karwei, maar gewoon een van mijn hobby’s. Ik ben gebeten door de actualiteit en ik hoop dat zo snel mogelijk via de journalistieke weg te kunnen overbrengen aan anderen. Natuurlijk was het zonder heel wat mensen niet gelukt om deze opleiding tot een goed einde te brengen. In de eerste plaats wil ik mijn ouders bedanken die mij de kans hebben gegeven om mijn studie te verwezenlijken. Ze verdienen een pluim voor hun geduld en voor het vertrouwen dat ze mij hebben gegeven. Er gaat ook een speciale dank uit naar mijn stageplaats, de VRT Nieuwsdienst, en naar mijn bedrijfsmentors Simon Verbist en Wouter Dambre. Zij zorgden voor twee interessante en leerrijke maanden en gaven mij de kans om mijn journalistieke vaardigheden en kennis verder en beter te ontwikkelen. Verder wil ik graag alle lectoren van de voorbije drie jaar bedanken. Zij hebben mij mee gemaakt tot wie ik nu ben. Zij hebben mij de juiste kennis, vaardigheden en technieken bijgebracht. En in het bijzonder bedank ik graag mijn hogeschoolmentor, mijnheer Vanderhaeghen, die mij de voorbije twee maanden heeft begeleid tijdens mijn stage. Het zal niet altijd gemakkelijk zijn om het te maken op journalistiek vlak, maar ik weet beter dan ooit wat ik wil. Mijn ambitie wordt alleen maar groter en ik zal dan ook mijn uiterste best doen om mijn droom in realiteit om te zetten. Tine Verschueren 6 juni 2014 2

Inhoudstafel Voorwoord .............................................................................................................................................. 2 Extra informatie....................................................................................................................................... 5 1 Opdrachtgever .................................................................................................................................. 5 2 Hogeschoolmentor ........................................................................................................................... 5 3 Stageplaats ....................................................................................................................................... 5 4 Bedrijfsmentor.................................................................................................................................. 5 5 Stageperiode .................................................................................................................................... 5 Inleiding ................................................................................................................................................... 6 Bedrijfsbeschrijving ................................................................................................................................. 8 1 Geschiedenis van de openbare omroep........................................................................................... 8 2 Productiehuis VRT Nieuws ............................................................................................................... 9 2.1 Locatie ....................................................................................................................................... 9 2.1.1 3R ............................................................................................................................................ 9 2.1.2 4R ............................................................................................................................................ 9 2.2 Onderdelen................................................................................................................................ 9 2.2.1 Televisie .................................................................................................................................. 9 2.2.2 Radio ..................................................................................................................................... 10 2.2.3 Online ................................................................................................................................... 10 2.2.4 Live Center ............................................................................................................................ 10 2.3 Nieuwsbronnen ....................................................................................................................... 10 2.4 Nieuwsselectie......................................................................................................................... 11 2.5 Coördinatie .............................................................................................................................. 12 2.6 Evaluatie .................................................................................................................................. 12 2.7 Organigram Productiehuis VRT Nieuws .................................................................................. 12 2.8 Tien pijlers ............................................................................................................................... 13 2.9 Opdracht .................................................................................................................................. 15 2.10 Doelgroep .............................................................................................................................. 15 3 Concurrenten VRT Nieuws ............................................................................................................. 15 3.1 Medialaan, VTM Nieuws ......................................................................................................... 15 3.2 De Vijver, VIER ......................................................................................................................... 16 4 Internationale positie VRT en VRT Nieuws ..................................................................................... 16 5 Plaats van VRT Nieuws binnen het huidige medialandschap ......................................................... 16 6 De openbare omroep in de 21ste eeuw ......................................................................................... 17 3

7 Toekomstvisie ................................................................................................................................. 17 7.1 Overlijden Jean-Luc Dehaene .................................................................................................. 18 7.2 Verkiezingen 2014 ................................................................................................................... 18 7.3 Prijzen ...................................................................................................................................... 22 Taken en producten doorheen de stage ............................................................................................... 23 Succesverhalen en probleemervaringen ............................................................................................... 25 1 Probleemcase ................................................................................................................................. 25 1.1 Dagbladhandelaar ................................................................................................................... 25 2 Succescases .................................................................................................................................... 27 2.1 Moederdag .............................................................................................................................. 27 2.2 Voxpop bij jongeren die voor het eerst gaan stemmen (Boukriss & Bahri) ............................ 28 Reflectie op de opleiding ....................................................................................................................... 30 Besluit .................................................................................................................................................... 32 Bijlagen .................................................................................................................................................. 33 1 De tien pijlers van VRT Nieuws ....................................................................................................... 33 2 Richtlijnen verkiezingen 2014......................................................................................................... 37 3 Taken- en productenlijsten ............................................................................................................ 41 3.1 Takenlijst.................................................................................................................................. 41 3.2 Productenlijst .......................................................................................................................... 41 Bibliografie ............................................................................................................................................ 46

4

Extra informatie 1 Opdrachtgever AP Hogeschool Campus Management en Communicatie Meistraat 5 2000 Antwerpen

2 Hogeschoolmentor Wilfried Vanderhaeghen Lector Radiojournalistiek AP Hogeschool Campus Management en Communicatie Meistraat 5 2000 Antwerpen

3 Stageplaats Vlaamse Radio –en Televisieomroep VRT Nieuwsdienst Het Journaal Auguste Reyerslaan 52 1043 Brussel

4 Bedrijfsmentor Simon Verbist Het Journaal VRT Nieuwsdienst 02 741 33 99, 0476 35 41 48 [email protected] Wouter Dambre Het Journaal Coördinator Planning, projecten en Weekend 02 741 57 12, 0475 93 48 70 [email protected]

5 Stageperiode 31 maart 2014 tot 30 mei 2014

5

Inleiding In het derde jaar van de opleiding Journalistiek aan de AP Hogeschool in Antwerpen kreeg ik de kans een praktijkstage van twee maanden te volgen. Op die manier kon ik mijn kennis en ervaringen van de voorbije drie jaar toetsen aan de echte journalistieke wereld. Aan de hand van mijn stage was het ook mogelijk mijn visie en blik op de wereld aan te passen waar nodig. Tijdens die twee maanden kwam ik op een interessante, leerrijke en uitdagende manier in contact met het echte werkveld. Ik heb stage gelopen bij de VRT Nieuwsdienst en meer specifiek bij Het Journaal. Als lid van het researchteam van Het Journaal draaide ik actief mee in de dagdagelijkse werking van de nieuwsdienst. Ik werd intensief betrokken bij de uitwerking van zowel Het Journaal van 13 uur als van 19 uur. Mijn stageactiviteiten bestonden uit researchopdrachten voor het Journaal en de VRT Nieuwsdienst in het algemeen, het uitwerken van onderwerpen tot een filmklaar item met aandacht voor beeldwaarde en journalistieke evenwichten, het screenen van nieuwsbronnen op zoek naar relevante nieuwsfeiten en achtergrondinformatie, brainstormen, briefen van collega’s en deelnemen aan de opname van een item. Ik heb dus niet enkel kennis gemaakt met de voorbereiding van nieuwsitems, maar ook met de uitwerking en nabeschouwing ervan. Vanuit mijn grote interesse in het algemene nieuws was VRT Nieuws een van mijn drie keuzestageplaatsen. Na de goedkeuring van mijn opleidingscoördinatoren heb ik telefonisch contact opgenomen met de stageadministrator van de VRT. Daarna volgde er een sollicitatiegesprek met Emmanuel Rottey, Hoofdredacteur Algemene Nieuwsgaring en Online media. Hij gaf mij na ons gesprek al meteen de verlossende woorden: “Ik verwacht jou hier op 31 maart.” De stage paste perfect binnen mijn Professionele Bachelor opleiding Journalistiek, met als keuzemajor Teevee in het derde en laatste jaar. De opleiding was jaar na jaar een verrijking op gebied van kennis en van ervaring. Ik leerde zowel radio –als televisieteksten en artikels schrijven. Ook zorgde de opleiding ervoor dat het maken van televisie –en radioprogramma’s niet langer onbekend terrein was. Ik leer dag na dag, maand na maand en jaar na jaar stilaan alle kneepjes van het vak. Vanaf de eerste dag wist ik al zonder enige twijfel dat Teevee mijn afstudeermajor zou zijn in het laatste jaar. In dat laatste jaar van mijn opleiding heb ik geleerd hoe ik nieuws op een correcte, kritische en onderbouwde manier kan overbrengen aan de kijker. Niet enkel door de lessen en opdrachten, maar ook door gastcolleges van journalisten en eindredacteurs die al jaren in het vak zitten. Het voorbije academiejaar is mijn passie voor journalistiek alleen maar groter geworden. Ook lag de stage heel sterk in de lijn van mijn interesses en persoonlijkheid. Ik ben gebeten door de actualiteit en vind het enorm boeiend om het nieuws op de voet te volgen via zoveel mogelijk kanalen. Mijn interesses gaan vooral uit naar het algemene nieuws en de politieke actualiteit. Mijn stage was door de verkiezingsperiode dus een enorme aanvulling bij mijn interessepatroon. De nieuwsgierig- en leergierigheid die ik als persoon bezit, zijn tijdens de voorbije maanden voldoende geprikkeld. Alle gebeurtenissen op de redactievloer trokken niet alleen mijn aandacht, maar zorgden ook voor een enorme stap voorwaarts in mijn leerproces. Een leerproces dat gepaard ging met vallen en opstaan. Voor de start van mijn stage, nam ik mezelf ook voor om een aantal doelstellingen en leerdoelen op te stellen en die zo goed mogelijk te bereiken. Op de eerste plaats wilde ik leren begrijpen hoe een 6

nieuwsredactie elke dag opnieuw het nieuws aan de mensen overbrengt. Hoe het er in de werkelijkheid aan toe gaat, kan je niet vergelijken met het beeld dat mensen vaak in hoofd hebben. Het is elke dag opnieuw vergaderen, briefen, werken tegen de klok en vooral heel veel nieuws verzamelen en jammer genoeg ook elimineren. Verder wilde ik ook heel veel bijleren op het gebied van researchen. Naar mijn gevoel had ik er nog niet voldoende feeling mee en wist ik niet hoe ik de research van bepaalde onderwerpen moest aanpakken. Ik ben achteraf dus ook heel tevreden dat het researchen van onderwerpen een onderdeeltje was van mijn takenpakket en dat ik nu de techniek van het researchen beheers. Ook het leggen van contacten en mijn netwerk uitbreiden was een doel tijdens mijn stage, zowel binnen als buiten het bedrijf. Met dit stageportfolio wil ik u dan ook laten kennismaken met de VRT als stageplaats, hun plaats binnen het huidige medialandschap en hun toekomstvisie. Ook volgt er een overzicht van de producten die ik realiseerde doorheen mijn stage. Dat overzicht bevat zowel succeservaringen als probleemervaringen. Die ervaringen hebben mij veel bijgeleerd en ervoor zorgt dat ik bepaalde dingen anders ging doen. Zo kon ik sommige probleemervaringen omzetten in succesverhalen. Met de zelfreflectie en de reflectie van de opleiding/stage probeer ik u een zo helder mogelijk beeld te geven over mijn verwachtingen, mijn vaardigheden, de opleiding en de leerprocessen tijdens mijn stage.

7

Bedrijfsbeschrijving 1 Geschiedenis van de openbare omroep1 In 1930 richt de overheid het unitaire NIR/INR op dat voor twaalf jaar het nationale zendmonopolie krijgt. Na de zes jaar wordt het NIR opgesplitst in een Nederlandstalige en Franstalige afdeling en krijgt de Nederlandstalige afdeling een gebouw aan het Flageyplein. Tijdens de Tweede Wereldoorlog nemen de Duitsers het NIR in en zenden een eigen propagandaprogramma uit via Sender Brüssel. In 1953 worden dan eindelijk de eerste televisieprogramma’s uitgezonden in België en komt het NIR vijf jaar later onder de bevoegdheid van de minister van Cultuur. In 1960 wordt het NIR de BRT onder leiding van Paul Vandenbussche als administrateur-generaal. Een jaar later wordt er naast BRT 1 en BRT 2, BRT 3 opgericht dat bevoegd is voor klassieke muziek en serieuze programma’s. Op 1 januari 1971 worden de eerste televisie-uitzendingen in kleur uitgezonden. De voorloper van Canvas, TV 2, gaat in 1977 van start. Dat tweede net zendt twee avonden per week programma’s uit, wat later vier avonden per week zullen worden. Twee jaar later wordt er een decreet opgericht dat zegt dat nieuwsuitzendingen en programma’s met een informatief karakter, objectiever moeten zijn. In 1983 wordt de jongerenradiozender Studio Brussel opgericht als regionale zender. Vier jaar later zendt de radiozender uit in heel Vlaanderen. Ook komt er drie jaar na de oprichting van de jongerenzender een nieuwe directeur aan het hoofd van de openbare omroep, namelijk Cas Goossens. Radiozender Donna wordt in 1992 gelanceerd en draait voornamelijk eigentijdse muziek. In 2009 wordt Donna vervangen door MNM. Drie jaar na de oprichting van Donna, is niet langer de minister van Cultuur bevoegd voor de openbare omroep, maar wel de minister van Media. In 1996 neemt Bert De Graeve de taak van Cas Goossens over. Verder profileert TV 1 zich als het verbredende net en TV 2 wordt beschouwd als het verdiepende net. TV 2 zal dan ook worden opgesplitst in een onderdeel voor volwassenen en een onderdeel voor kinderen. In datzelfde jaar lanceert de BRT ook haar eigen website: BRTN.be. Een jaar later krijgt de openbare omroep een nieuwe naam en heet ze voortaan de Vlaamse Radioen Televisieomroep. In 2002 volgt Tony Mary Bert De Graeve op als gedelegeerd bestuurder.

1

http://www.vrt.be/tijdslijn

8

Twee jaar later richt de VRT haar eerste sportkanaal op: Sporza. Later verdwijnt dat kanaal weer, maar de naam blijft wel in gebruik. In 2005 verandert TV1 van naam. Uit een lijst van 800 namen komt ‘één’ als nieuwe naam uit de bus In 2010 wordt de organisatie aangepast en worden er drie directies opgericht: media, productie en algemene zaken. Ook wordt in dat jaar Sandra De Preter aangesteld als gedelegeerd bestuurder. Canvas en Ketnet worden twee jaar later gescheiden. Daardoor krijgt de VRT een derde kanaal waarop overdag tot acht uur ’s avonds kinderprogramma’s worden uitgezonden. Na acht uur ’s avonds krijgt het kanaal de naam OP12.

2 Productiehuis VRT Nieuws Het Productiehuis VRT Nieuws (VRT Nieuwsdienst) is één van de zeven interne productiehuizen van de openbare omroep. Het werd in 2007 opgericht door de samensmelting van de tv-nieuwsdienst, de radionieuwsdienst en de onlineredactie. Het productiehuis staat dus in voor de content van alle nieuwsprogramma’s en voor de website deredactie.be. Drie jaar later zijn ook de ENG2-medewerkers deel gaan uitmaken van VRT Nieuws. In totaal werken er ongeveer 420 mensen voor het productiehuis. Ik heb stage gelopen binnen het Productiehuis VRT Nieuws en dan meer bepaald op de redactie van Het Journaal.

2.1 Locatie

2.1.1 3R Op 3R vind je de meeste tv-duidingsprogramma’s zoals Terzake, Villa Politica, De Zevende Dag …

2.1.2 4R Op 4R vind je de redacties van Het Journaal, het radionieuws, De Ochtend, de webredactie en het live center.

2.2 Onderdelen 2.2.1 Televisie VRT Nieuws maakt ongeveer 2000 tv-journaals per jaar. Die journaals worden op Eén uitgezonden op vaste tijdstippen: 13u, 18u, 19u en het Journaal Laat. Het Journaal van 19u is de meest bekeken nieuwsuitzending. Per dag bereikt het Journaal om 19u gemiddeld meer dan 900 000 kijkers en ook de kaap van 1 000 000 kijkers wordt vaak overschreden. Dat zorgt ervoor dat het Journaal goed is voor een marktaandeel van ruim 40%. Naast het Journaal voor volwassenen, is er ook een nieuwsprogramma voor kinderen en jongeren van acht tot twaalf jaar. Karrewiet is op weekdagen om 18u te zien op Ketnet. 2

ENG staat voor Electronic News Gathering of elektronische nieuwsverzameling, http://www.vrt.be/wat-doenwe/productie-beleid

9

VRT Nieuws staat verder ook in voor het maken van de duidingsprogramma’s zoals Terzake, De Zevende Dag, Panorama, Villa Politica … In totaal kijken bijna elke week zo’n vier miljoen Vlamingen naar ten minste één nieuws- en/of duidingsprogramma.

2.2.2 Radio Voor de radio maakt VRT Nieuws ongeveer 16 000 nieuwsbulletins per jaar. Die bulletins zijn lange of korte uitzendingen. De langere uitzendingen zijn voor Radio 1, Radio 2 en Klara. Vaak worden die uitgezonden om 7 en 8 uur, 12 en 13 uur en 17 en 18 uur. Radio 2 zendt ook bulletins uit die bestaan uit nationale en regionale berichten. De korte nieuwsuitzendingen worden uitgezonden op StuBru en MNM. Ze worden afgestemd op hun doelpubliek en zijn daarom ook vaak korter. Er luisteren gemiddeld drie miljoen Vlamingen (55%) ten minste één keer per dag naar een nieuwsuitzending op één van de radionetten. Verder maakt VRT Nieuws nieuwsmagazines zoals De Ochtend op Radio 1.

2.2.3 Online VRT Nieuws heeft ook zijn eigen nieuwssite: www.redactie.be. Op die nieuwssite verschijnen niet alleen nieuwsberichten, maar ook foto’s, video’s en audioberichten. Vaak verschijnt het nieuws al op de website alvorens het op tv of radio is uitgezonden. Dat komt omdat de site sterk samenwerkt met het Live Center (zie verder). De videozone is een belangrijk onderdeel van de website. Op de website zijn alle programma’s integraal terug te vinden. Verder verschijnen er op de site ook opiniestukken, die soms voor heel wat reacties zorgen.3 Onderaan de website vind je ook anderstalige nieuwspagina’s terug. Het originele en overzichtelijke format van deredactie.be zorgt per dag voor 120 000 unieke bezoekers.

2.2.4 Live Center Het Live Center is de livestream van deredactie.be. Het team achter het Live Center volgt het nieuws op de voet en plaatst alles meteen op de website. De lezer wordt dus non-stop geïnformeerd.

2.3 Nieuwsbronnen VRT Nieuws ontvangt zijn nieuws van verschillende nieuwsbronnen. Eerst en vooral zijn er de researchers en het team van de planning die het net afschuimen op zoek naar nieuwe berichten en

3

“Negers!” staat op onze gevel – Peter Verlinden, http://www.deredactie.be/cm/vrtnieuws/opinieblog/column/140602-column-peterverlinden-racismestandard

10

geschikte invalshoeken. Ook raadplegen zij alle nieuwsberichten die binnenkomen van zowel binnenlandse als buitenlandse persagentschappen. Verder heeft de redactie ook eigen correspondenten. Dat kunnen eigen binnenland- en buitenlandcorrespondenten zijn. Zo heb je Tom Van de Weghe die vanuit Washington rapporteert en Stefan Blommaert die in Peking het nieuws op de voet volgt. De buitenlandredactie doet echter ook vaak beroep op externe correspondenten die ook werken voor andere media. Toch heeft VRT Nieuws besloten zijn buitenlandverslaggeving aan te passen. Zo worden de vaste correspondentiebureaus in Peking (Stefan Blommaert) en Washington (Tom Van de Weghe) vanaf volgend jaar niet verder gezet. VRT Nieuws wil vanaf 2015 werken met popupcorrespondentenbureaus die ervoor zorgen dat journalisten vaker zullen verblijven op plaatsen die actueel zijn. Zo zullen ze er voor enkele weken of maanden wonen en werken en brengen ze verslag uit voor radio, tv en online. Luc Rademakers, Algemeen Hoofdredacteur: "VRT Nieuws wil nog soepeler dan nu kunnen inspelen op wat er gebeurt in de wereld, en reporters voor langere tijd kunnen uitsturen naar hot spots in de wereld". (…) Het doel is ons buitenlandaanbod nog rijker, gevarieerder en evenwichtiger te maken, waardoor ook meer aandacht zal worden besteed aan minder belichte plekken in de wereld, zoals bij voorbeeld Latijns-Amerika en Noord-Europa. Het vrijgekomen geld van de vaste bureaus zal dus volledig terugvloeien naar onze extra reportagereizen en de nieuwe tijdelijke correspondentschappen. Dat maakt VRT Nieuws wendbaar om snel in te spelen op de actualiteit.” Natuurlijk zijn persagentschappen ook een belangrijke bron van nieuws. Zo is VRT Nieuws geabonneerd op Belga, AP, Reuters. Sinds kort (5 mei 2014) is de gratis proefperiode van AFP voorbij. Dat wil zeggen dat VRT Nieuws de beelden van AFP niet meer mag gebruiken. Momenteel wordt er onderzocht hoe onmisbaar dat beeld is en, als dat zo is, waar er daarvoor budget kan worden vrijgemaakt. Ook is er de internationale beelduitwisseling van de EVN (Eurovision News) en de beelden fotoagentschappen Reuters en APTN waar de redactie beroep op doet. Ook kunnen de luisteraars en kijkers zelf nieuws melden. Dat kan spontaan, maar ook reageren op een oproep van de redactie zelf is mogelijk.4 VRT Nieuws werkt ook dagelijks samen met RTBF. Zo worden er, wanneer nodig, beelden en audio uitgewisseld.

2.4 Nieuwsselectie Elke week opnieuw wordt er op maandag de nieuwskalender opgemaakt. De onderwerpen in die kalender worden het grootste deel van de tijd geselecteerd door het team van de planning. In het begin van de werkweek wordt tijdens de weekplanningsvergadering die kalender overlopen en bekeken wat Journaalwaardig is en wat niet. De vergadering wordt bijgewoond door alle hoofdredacteurs en eindredacteurs van tv en radio, journalisten, planningsteam en researchteam. Doorheen de week is het mogelijk dat de kalender nog wordt aangepast en/of aangevuld. 4

http://www.deredactie.be/cm/vrtnieuws/binnenland/1.1941677

11

Wanneer er dan een keuze is gemaakt in de onderwerpen, is het aan de researchers om er een zo volledig mogelijk dossier over aan te maken. Zij checken alle informatie op correctheid en nieuwswaarde en zorgen ervoor dat het onderwerp filmklaar is. Voor iedere journaaluitzending stelt de eindredacteur een uitzendlijst op. Die bevat de onderwerpen in de juiste volgorde. Ook stelt de eindredacteur een journalist aan om het onderwerp te draaien en te monteren.

2.5 Coördinatie De hoofdredactie leidt de nieuwsdienst en coördineert het nieuwsaanbod, de productie van de nieuwsprogramma’s en de evaluatie van die programma’s. Ook zijn het de hoofdredacteurs die waken over de kwaliteit en de naleving van deontologische code.

2.6 Evaluatie Elke dag wordt het Journaal van 13u om 14u15 geëvalueerd. Dan bespreken de hoofdredacteurs, eindredacteurs, journalisten, researchers … de uitzending. Zowel de goede als minder goede aspecten worden besproken. Hetzelfde geldt voor het Journaal van 19u.

2.7 Organigram Productiehuis VRT Nieuws5

Sinds 1 februari 2012 is er een nieuw College van Hoofdredacteurs voor VRT Nieuws. Dat werd samengesteld door Luc Rademakers, die sinds november 2012 Algemeen Hoofdredacteur is. Het nieuw leidinggevend team bestaat uit Emmanuel Rottey (Hoofdredacteur Nieuwsgaring, Online en Sociale Media), Griet De Craen (Hoofdredacteur Radio), Wim Willems (Hoofdredacteur TV Dagnieuws, verantwoordelijk voor de Journaals, Terzake, Reyers Laat en Karrewiet) en Carl Voet (Hoofdredacteur TV Weeknieuws, verantwoordelijk voor Koppen, Koppen XL, Panorama, Villa Politica, Volt, De Zevende Dag, De Vrije Markt en Vranckx). Hun takenpakket bestaat uit twee onderdelen: zij rapporteren alles rechtstreeks aan de algemene hoofdredacteur en zij waken over de naleving van de deontologische code.

5

http://www.vrt.be/nieuws/2012/01/nieuw-college-van-hoofdredacteurs-voor-vrt-nieuws

12

Verder behoren ook Lie De Waele (Zakelijk leider) en Luc Mertens (Hoofd Technische Productiefaciliteiten) tot het nieuwe team. De reorganisatie van VRT Nieuws moet ervoor zorgen dat de nieuwsredactie efficiënter en doelgerichter werkt rond in –en uitstroom van informatie. Ook is de scheiding tussen ‘nieuws’ en ‘duiding’ verdwenen. Luc Rademakers, Algemeen Hoofdredacteur: “Correct, betrouwbaar, onafhankelijk en onpartijdig nieuws en duiding brengen, dat blijft uiteraard het centrale principe waar alles opgebaseerd is. Dat is de kernopdracht van de openbare omroep. De omgeving waarbinnen we die opdracht waarmaken verandert ondertussen snel. We willen onze middelen zo efficiëntmogelijk inzetten om onze inhoudelijke opdracht steeds te ve rvullen met de kwaliteit en onafhankelijkheid die men van ons verwacht. In dat opzicht is het belang van een meergediversifieerde en kwalitatievere nieuwsgaring heel gro ot. Wat de output van VRT Nieuws betreft willen we beter inspelen op het dagritme van de mediagebruiker en nog meer rekening houden met de behoeften van de kijkers, luisteraars en surfers rond het informatieaanbod van de VRT. Altijd in het teken van onze opdracht.”

2.8 Tien pijlers VRT Nieuws hanteert tien pijlers bij het weergeven van nieuws en duiding:6 1 VRT Nieuws is een baken van nieuws en duiding voor ‘alle’ Vlamingen VRT Nieuws moet een ankerpunt van nieuws en duiding zijn. In het enorme aanbod van nieuws dat de burger dagelijks aangereikt krijgt, willen we een betrouwbare gids zijn die op een kritische, kwalitatief hoogstaande, toegankelijke, onpartijdige en geloofwaardige manier correcte en relevante informatie en duiding brengt over alles wat belangwekkend en opmerkelijk is. 2 VRT Nieuws is onafhankelijk, betrouwbaar en deskundig VRT Nieuws wil onafhankelijk en los van elke commerciële, politieke of interne druk werken. Deze onafhankelijkheid wordt gegarandeerd door een redactiestatuut en een deontologische code. Het redactiestatuut beschermt journalisten tegen externe druk. In de deontologische code staan rechten en plichten van de journalist. Snelheid blijft ontzettend belangrijk, maar dat mag niet ten koste gaan van betrouwbaarheid. 3 VRT Nieuws wil een verdraagzame, kritische samenleving stimuleren en daarmee bij onszelf beginnen VRT Nieuws wil een verdraagzame samenleving stimuleren en kijkers, luisteraars en gebruikers van nieuwe media aanzetten tot meer burgerschap. 4 VRT Nieuws heeft interesse voor binnen- én buitenland Als er in het buitenland iets gebeurt, kijken de mensen in de eerste plaats naar de openbare omroep omdat men weet dat wij daarvoor de specialisten en de kennis hebben. Die unieke positie moeten we behouden. Ook voor moeilijke thema’s of onderwerpen die de waan van de dag overstijgen. 6

voor de volledige tekst, zie bijlagen, bron VRT Insite

13

5 VRT Nieuws is verbredend én verdiepend Om een zo groot en gedifferentieerd mogelijk publiek te bereiken, moeten we in verbreding én verdieping investeren. Het Journaal, de duidingsprogramma’s op Eén en de radioprogramma’s op Radio 1 en Radio 2 mikken resoluut op een groot publiek. We moeten programma’s voor een breed publiek blijven maken die kijkers bereiken die anders niet bereikt worden. Nieuws en duiding zijn de kernopdracht en het bestaansrecht van de openbare omroep. 6 VRT Nieuws wil de maatschappelijke discussie over belangrijke thema’s aanmoedigen. Dat kan door relevante invalshoeken en opinies te belichten en met elkaar te confronteren. Alle meningen komen daarbij aan bod, ook die in de enorme toevloed aan informatie dreigen te verdwijnen. Daarom moeten we voortdurend en sneller inspelen op de tijdgeest en de vinger aan de pols houden van maatschappelijke trends en evoluties. 7 TV, radio en online werken nauw samen Een geïntegreerde redactie waarbij radio, tv en online (nauw) samenwerken verhoogt de kwaliteit en de efficiëntie van VRT Nieuws bij het vervullen van haar maatschappelijke opdracht. Daarbij moeten we er wel over waken dat elk medium zijn eigen werkwijze, invalshoeken en finaliteit heeft. Dat we dit in een moderne digitale omgeving doen, is een evidentie om nieuws en duiding snel en efficiënt te verspreiden. 8 Betrouwbaar, geloofwaardig en deskundig Betrouwbaarheid en geloofwaardigheid zijn de kernwaarden waaraan alles ondergeschikt is. De berichtgeving moet respect en sereniteit uitademen. 9 Twee minder evidente aandachtspunten: jongeren en onderzoeksjournalistiek Onderzoeksjournalistiek die duur en tijdrovend is, sterft uit in Vlaanderen. Nochtans is er meer dan ooit nood aan diepgravende reportages die kritische analyses maken van belangrijke maatschappelijke fenomenen die ons allemaal aanbelangen of die mistoestanden aanklagen. VRT Nieuws moet daarom dit genre in leven houden en verder uitbouwen in Panorama, maar er ook in andere programma’s (Koppen, Volt, Terzake) meer aandacht aan geven. 10 Een creatieve omgeving Journalisten met een belangrijke maatschappelijke verantwoordelijkheid moeten zich goed voelen op hun werk en in een creatieve omgeving leven die hen stimuleert. Een ‘gezonde’ werkomgeving waarbij loon naar werk centraal staat en waar journalistieke creativiteit zich kan ontplooien, is daarbij onmisbaar.

14

2.9 Opdracht De opdracht van VRT Nieuws en de openbare omroep in het algemeen is vastgelegd in Het Mediadecreet7. Als openbare omroep heeft de VRT en VRT Nieuws de opdracht een zo groot mogelijk aantal mediagebruikers te bereiken. Het is belangrijk dat er voldoende kwalitatieve programma’s worden aangeboden en dat op gebied van informatie, cultuur, educatie en ontspanning. De programma’s moeten ook voldoende creativiteit, professionaliteit en originaliteit uitstralen. Verder moet de VRT en VRT Nieuws bijdragen tot de ontwikkeling van de identiteit van luisteraars en kijkers en tot de ontwikkeling van een objectieve en pluralistische opinievorming. In de beheersovereenkomst van 201-2016 zijn twee opdracht toegevoegd: innovatie en onderzoek in de media en het digitaliseren van het archief.

2.10 Doelgroep VRT Nieuws heeft een heel uiteenlopende doelgroep. Zo is er niet enkel het groot publiek dat kijkt naar de dagdagelijkse en algemene nieuwsprogramma’s zoals het Journaal, maar ook is er de meer specifieke doelgroep. Bij die doelgroep is er een groeiende honger naar duiding. Daarom biedt VRT Nieuws ook heel wat duidingsprogramma’s aan zoals Terzake en Panorama. Vaak zijn dat kijkers die minder geïnteresseerd zijn in het Journaal, maar wel graag meer uitleg hebben bij bepaalde gebeurtenissen, evoluties … Het is het doel van VRT Nieuws om alle inwoners van Vlaanderen te bereiken door nieuws en duiding aan te bieden op alle mediakanalen (tv, radio, online en mobiel). Tot die inwoners behoren ook de jongeren en de nieuwe Belgen. Ook worden de kinderen tussen acht en twaalf jaar bereikt met het jeugdjournaal Karrewiet.

3 Concurrenten VRT Nieuws 3.1 Medialaan, VTM Nieuws8 Een van de grootste concurrenten van VRT Nieuws is zonder twijfel het VTM Nieuws. Net zoals het Journaal zit VTM Nieuws sinds kort in een nieuw jasje. In alle stilte bereidden ze een nieuw format voor. Voortaan zijn de kleuren van VTM Nieuws blauw, rood en zwart en krijgt het zo een Amerikaanse look. Ook is de manier van filmen en monteren sterk veramerikaniseerd. Zo wordt er bij het begin van elke uitzending in een snelle beweging ingezoomd op het nieuwsanker, wat het Amerikaanse karakter enkel versterkt. De inhoud van de dagelijkse nieuwsuitzendingen is ook lichtjes aangepast. Er moet meer aandacht geschonken worden aan politiek, buitenland, sport en cultuur; de domeinen waar het Journaal ook sterk op focust.

7

http://www.vrt.be/opdracht/de-openbare-opdracht, http://www.cjsm.vlaanderen.be/media/regelgeving/mediadecreet/index.html, http://www.vrt.be/opdracht/de-beheersovereenkomst 8 http://www.cuttingedge.be/radiotv/vtm-nieuws

15

Toch blijft het moeilijk om op te boksen tegen het ijzersterke format van het Journaal. Het nieuwsprogramma van VRT Nieuws lokt dagelijks gemiddeld één miljoen kijkers. Het Journaal is en blijft heel vertrouwd, ook na de verandering van de inkleding van de studio’s. Elke uitzending heeft zijn eigen kleur, zijn eigen ritme en ook zijn eigen anker. Door te werken met vaste gezichten, creëert het Journaal herkenbaarheid en bouwt het vertrouwen op. Beide producties gaan hun eigen weg en proberen elke dag opnieuw om zoveel mogelijk kijkers te bereiken.

3.2 De Vijver, VIER De Vijver (het moederbedrijf van het productiehuis Woestijnvis) heeft drie jaar geleden de SBSzenders Vijftv en VT4 overgenomen. In 2012 is dan VIER van start gegaan ter vervanging van VT4. De oprichting van VIER zorgde ervoor dat de openbare omroep en de Medialaan meer dan ooit op hun hoede waren en sterk investeerden in kwaliteit. Ook al is VIER geen te vergelijken concurrent voor VRT Nieuws, zoals VTM Nieuws dat wel is, zorgt de zender toch voor extra alertheid bij het productiehuis van de VRT en gaat de openbare omroep de concurrentie vol aan. Toch wist De Ideale Wereld, een VIER-programma gepresenteerd door Otto-Jan Ham, dit jaar de nieuwsprogramma’s te verslaan op de Nacht van de Vlaamse Televisiesterren. Het satirische actualiteitsprogramma ging namelijk lopen met de prijs voor ‘Beste informatieprogramma’. Die prijs ging andere jaren steeds naar het Journaal.

4 Internationale positie VRT en VRT Nieuws9 De VRT werkt samen met andere openbare omroepen. Zo is de openbare omroep lid van de EBU, de vereniging van Europese openbare radio- en televisieomroepen en van CIRCOM, de Europese vereniging van regionale omroepen. De belangrijkste activiteiten van de EBU zijn onderhandelen over internationale sportrechten, uitwisselen van beeld- en geluidsmateriaal via onder andere Eurovisie en coördineren van coproducties. CIRCOM verenigt 376 regionale openbare tv-stations in ongeveer 38 landen. Het delen van kennis staat voornamelijk centraal. Verder werkt de VRT ook samen met de Nederlandse Publieke Omroep en de Nederlandse Wereldomroep. Die samenwerking zorgde voor het ontstaan van BVN, het Beste van Vlaanderen en Nederland. BVN is een publieke satellietzender voor Nederlandstaligen in het buitenland. De VRT zorgt voor ongeveer een derde van de programma’s die worden uitgezonden. Tot die programma’s horen ook nieuws –en duidingsprogramma’s.

5 Plaats van VRT Nieuws binnen het huidige medialandschap Dat het medialandschap sterk is veranderd de laatste jaren, kan geen enkel mediabedrijf ontkennen. De opkomst van het digitale landschap heeft voor heel wat veranderingen gezorgd. Mediabedrijven kunnen niet anders dan er op in te spelen, zoals ook VRT Nieuws.

9

http://www.vrt.be/wie-zijn-we/internationaal

16

Dat VRT Nieuws sterk investeert in het digitale aspect van de redactie, kan worden aangetoond met een aantal voorbeelden. In mei 2014 organiseerde de nieuwsredactie ‘NEWSlab’, naar aanleiding van enkele blogs en columns over de kwaliteit van de Vlaamse online nieuwsmedia. NEWSlab bracht jongeren bij elkaar om op één dag nieuwsconcepten uit te werken die een meerwaarde bieden aan onlinejournalistiek. Begin april lanceerde VRT Nieuws de mobiele website m.redactie.be. Die website bundelt het aanbod van deredactie.be, cobra.be en sporza.be. Op die manier wil VRT Nieuws inspelen op de digitalisering en zijn aanbod via digitale platformen vergroten. Ook tijdens de voorbije verkiezingsperiode zette VRT Nieuws enorm hard in op het verspreiden van informatie. Zo was deredactie.be onmisbaar op verkiezingsdag. De nieuwssite zette op 25 mei de trend voor digitale verkiezingsverslaggeving. Alle informatie was op de site terug te vinden, zowel de snelle updates als de diepere analyses. Ook werden alle uitslagen visueel ondersteund door grafieken en kaarten. Die visuele ondersteuningen konden ook via een smartphone worden geraadpleegd. VRT Nieuws zet dus duidelijk in op de digitale kanalen, want internet als nieuwsbron is nu eenmaal essentieel geworden in Vlaanderen. Toch zal de traditionele nieuwsverspreiding ook belangrijk blijven. VRT Nieuws bevredigt nu zowel de behoefte van de vaste VRT-klant als de behoefte van de nieuwe generatie die geïnteresseerd is in het digitale aspect.

6 De openbare omroep in de 21ste eeuw10 In het boek ‘De VRT in de 21ste eeuw’, naar aanleiding van de vierde beheersovereenkomst, beschrijven Karen Donders en Hilde Van den Bulck de zin en onzin van een openbare omroep. Heeft Vlaanderen nood aan een publieke omroep of is de VRT in het digitale landschap een overbodige luxe geworden? In het boek wordt vastgesteld dat de audiovisuele media heel belangrijk zijn en een enorme impact hebben. De VRT heeft als openbare omroep een belangrijk marktaandeel en dus kan er worden besloten dat het aanbod kwaliteitsvol is. Want voor de VRT blijft informatie, cultuur en kwaliteit belangrijk. De twee schrijfsters diepen ook het belang van cultuur en nieuws uit. Nieuws, duiding en kwaliteitsjournalistiek blijven prioritaire doelen.

7 Toekomstvisie Ondanks de digitalisering van de media en de veranderende mediaconsumptie, blijven de openbare omroep en VRT Nieuws overeind. Het Huis van vertrouwen blijft ondanks de sterke aanpassingen van de laatste jaren een vaste waarde in de Vlaamse huiskamers. Hieronder een aantal voorbeelden die dat bevestigen.

10

http://www.iminds.be/nl/nieuws/pressrelease_20140210, boek De VRT in de 21

ste

eeuw van Karen Donders

en Hilde Van Den Bulck

17

7.1 Overlijden Jean-Luc Dehaene Toen het nieuws bekend raakte dat oud-premier Jean-Luc Dehaene was overleden, was VRT Nieuws een belangrijke nieuwsbron voor kijkers, luisteraars en lezers. Het Journaal van 19u werd massaal bekeken, en ook de website trok heel wat lezers aan. De afbeelding (GRID) hieronder maakt duidelijk dat heel wat meer kijkers afstemden op het Journaal dan op het VTM Nieuws. Er gaven dus heel wat mensen het vertrouwen aan het Journaal om hen te informeren over de plotse door van de oudpremier.

7.2 Verkiezingen 2014 Tijdens de verkiezingsperiode van 2014 heeft VRT Nieuws haar ervaring en betrouwbaarheid toegepast op de verschillende verkiezingsprogramma’s en andere initiatieven. VRT Nieuws deed er alles aan om de kiezer goed geïnformeerd naar het stemhokje te brengen. De Vlaming kon dan ook multimediaal terecht bij de VRT voor alle verkiezingsinformatie. Voor de eerste keer werden Rekening14 en Factchecker gelanceerd. Radio 1 organiseerde het Kiescafé en op Eén werd Het Beloofde Land uitgezonden. Op de verkiezingsdag zelf werd vanuit het Vlaams Parlement de verkiezingsmarathon Verkiezingen14 uitgezonden. Tijdens die marathon werden nieuwe technologieën gebruikt. Zo werden de uitslagen weergegeven in een 3D-grafiek. Verder werden zowel de vertrouwde wetstraatjournalisten van de nieuwsdienst als vele andere journalisten uitgestuurd om als eerste reacties te sprokkelen bij de partijen. In de aanloop van de verkiezingen deelde VRT Nieuws ook haar videomateriaal en de bijhorende journalistieke expertise met andere Vlaamse nieuwsportalen. Zo waren er verschillende video’s uit verkiezingsprogramma’s te zien op een aantal nieuwssites. Ook op de verkiezingsdag werden er VRTverkiezingsvideo’s gedeeld op andere sites. Naast deredactie.be, streamden ook HLN.be en DeMorgen.be de verkiezingsmarathon, een absolute primeur.

18

Dat het harde werk van VRT Nieuws werd gewaardeerd door de Vlaming, kan worden afgeleid uit de kijk- en luistercijfers. Ruim 2,5 miljoen (42%) Vlamingen zochten het verkiezingsinformatie bij VRT Nieuws. Ook het digitale aanbod van VRT Nieuws beantwoordde aan de behoefte van de Vlaming. De onlinewebsite de.redactie.be werd 20 procent meer bezocht dan anders en haalde in de verkiezingstijd meer dan 300 000 unieke bezoekers. Via deredactie.be kregen de kijkers ook de mogelijkheid hun persoonlijke vragen in te dienen. In totaal deden 680 Vlamingen dat, waarvan er 36 werden uitgenodigd in het programma ‘Zijn er nog vragen?’ Het debat tussen De Wever en Peeters in De Zevende Dag en het Journaal werd gevolgd door in totaal 1 275 455 kijkers. Ongeveer 297 000 kijkers volgden het debat live in De Zevende Dag, dat zorgde voor een marktaandeel van 50,7%. De herhaling ’s avonds trok ook nog eens 246 000 kijkers. De Stemtest14 was ook een enorm succes. Meer dan 1,7 miljoen deelnemers legden de stemtest af. Naar aanleiding van de verkiezingen werden ook een aantal richtlijnen opgesteld.11 De afbeeldingen (GRID) hieronder geven het succes weer van de verkiezingsprogramma’s van VRT Nieuws. Zijn er nog vragen?

Verkiezingsmarathon

11

zie bijlagen

19

20

21

7.3 Prijzen In mei van dit jaar is de VRT ook in de prijzen gevallen. De openbare omroep won drie Belfius Persprijzen: een in de categorie lokale pers, een in de radiopers en een in de televisiepers. In de categorie lokale pers ging Radio 2 Limburg met de reportagereeks SALK van Marc Lens aan de haal met de hoofdprijs. De reportagereeks bracht het meerjarenplan van de sluiting van Ford Genk over naar het grote publiek en dat op een interactieve en creatieve manier. De reeks bevatte interviews, achtergrondinformatie, archiefopnames … Ook kwamen er zowel gewone mensen als bedrijfsleiders aan het woord. De prijs binnen de categorie radiopers ging naar De Ochtend/Vandaag met Vervolgverhalen van Katrien Vanderschoot. Vervolgverhalen bracht verhalen van mensen op de vlucht. De journaliste volgde een twaalfjarig meisje dat samen met haar ouders dreigde te worden uitgewezen naar Afghanistan. Panorama won met de reportage De gestoorde procedure van Dirk Leestmans en Caroline Van den Berghe de hoofdprijs binnen de categorie televisiepers. De reportage vertelde het verhaal van Jonathan Jacob die in 2010 stief in een politiecel. Ook heeft VK14 van deredactie.be een prijs gewonnen, namelijk De Gouden Eddy. Vooral de initiatieven als FactChecker van Ivan De Vadder werden sterk gewaardeerd. Die vier prijzen bevestigen dat de producten die VRT Nieuws maakt, nog steeds worden geapprecieerd en gewaardeerd door de kijker en de luisteraar. Het toont aan dat de openbare omroep en VRT Nieuws nog steeds een vaste waarde zijn binnen het medialandschap. Ook wordt hiermee duidelijk gemaakt dat de kijker en luisteraar goede onderzoeksjournalistiek belangrijk blijft vinden.

22

Taken en producten doorheen de stage12 13 Bij de start van mijn stage werd al snel duidelijk dat ik geen hoofdopdracht zou toegewezen krijgen, maar dat ik doorheen de twee maanden op VRT Nieuws verschillende taken zou krijgen. Mijn taken en opdrachten varieerden dus van week tot week en geen enkele dag was te vergelijken met een andere. Elke maandag woonde ik om 15u de weekplanningsvergadering bij. Op die vergadering overlopen de eindredacteurs van tv en radio, de journalisten, de researchers en de mensen van de planning wat er voor die week aan nieuws te rapen valt. De weekplanning wordt samengesteld door de verantwoordelijken van de planning van tv en radio. Zij doorzoeken alle persberichten van organisaties en alle persagentschappen. De onderwerpen die geschikt zijn voor het Journaal, filteren zij en plaatsen die in de weekplanning. Tijdens die vergadering wordt dan overlegd welke onderwerpen journaalwaardig zijn en dus kunnen worden uitgewerkt door de journalisten en researchers. Het komt heel vaak voor dat de weekplanning doorheen de week werd veranderd en/of aangepast. Dat was bijvoorbeeld zo met de dood van oud-premier Jean-Luc Dehaene. Alle kleinere en niet-tijdsgebonden reportages verdwenen uit het Journaal. En dan is het aan het team van de planning om de weekplanning aan te passen en de aangepaste versie ook te communiceren naar alle betrokken partijen. Ook nam ik elke dag deel aan twee journaalevaluaties. Om 9u30 wordt het 13u Journaal overlopen. De eindredacteur bespreekt de onderwerpen die aan bod zullen komen, de volgorde van die onderwerpen en de journalisten die er aan werken. Ook zal de eindredacteur bij elk onderwerp de mening vragen van de aanwezigen. Dat zijn de researchers, enkele journalisten en de hoofdredacteur van die dag. Zo wordt er steeds ruimte gegeven voor meningen, bedenkingen en opmerkingen. Dat maakt dat elk Journaal opnieuw sterk wordt overzien en dat er wordt gebrainstormd. Natuurlijk kan dat soms zorgen voor hevige discussies, maar dat maakt het net heel interessant. Zo kan je tot andere inzichten komen en kom je de mening van de anderen te weten. Een evenwichtig compromis is dan vaak het resultaat. Later op de dag, om 14u15, wordt het 13u Journaal besproken. “Wat was goed?”, “Wat kan beter?”, “Welke reportages nemen we mee naar het 19u Journaal?” zijn de vragen waar de eindredacteur op dat moment graag een antwoord op krijgt. Ook dan vraagt de eindredacteur de meningen van de aanwezigen. Er wordt dan ook vooruitgeblikt op het Journaal van 19 uur. Net als bij de ochtendvergadering worden de onderwerpen overlopen, de duur van het Journaal, de volgorde van de onderwerpen, enzovoort. Ik werkte ook onderwerpen uit tot een film- en journaalklaar item. Zo zocht ik informatie, legde in contacten met mogelijke interviewees en bundelde ik dat allemaal tot een overzichtelijk researchdossier. Dat stuurde ik dan door naar de hoofdredacteur, de eindredacteur, de verantwoordelijke voor de planning en eventueel de journalist. Het was ook mijn taak om de interviewees op de hoogte te houden of het interview en het draaien van de reportage al dan niet zou doorgaan. Vaak beslist de eindredacteur last minute of hij een journalist stuurt naar de plaats van de reportage. Soms komt er belangrijk nieuws binnen dat de kijker moet meekrijgen en dan sneuvelen kleinere en minder belangrijke onderwerpen. 12 13

zie bijlagen De producten die ik mee heb verwezenlijkt staan op de dvd achteraan in mijn portfolio.

23

Naast het researchwerk, ging ik ook mee op reportage met een journalist en zorgde ik mee voor de montage. Zo werkte ik mee aan vier reportages, waarvan al drie uitgezonden. Ik ben ook één keer zelf op stap geweest voor het verkiezingsitem Boukriss & Bahri dat twee weken voor de verkiezingen elke dag verscheen in het Journaal van 19 uur. Mijn opdracht was voxpops af te nemen bij jongeren die de eerste keer gingen stemmen en dat in de vorm van een selfie. Mijn takenpakket zorgde ervoor dat ik met elk niveau van de redactievloer kennismaakte en dat op elk domein nieuwe dingen ontdekte. Elke dag leerde ik bij en gaven mijn bedrijfsmentoren mij nieuwe opdrachten. Ik heb zowel bijgeleerd op het gebied van researchen, als op het gebied van het uitwerken en monteren van een item. Ik weet nu hoe ik een onderwerp filmklaar kan maken en dat de research achter elke reportage bijna even belangrijk is als het filmen en monteren ervan. Daarom ben ik heel tevreden dat ik het researchen van een onderwerp onder de knie heb. Dat is voor mij een van de belangrijkste dingen die ik heb bijgeleerd. Er kan pas een evenwichtig, correct, kritisch en objectief Journaal worden gemaakt als ook de research achter de onderwerpen in orde is. Researchen was ook een van mijn persoonlijke pijnpunten doorheen de opleiding. Ik wist nooit helemaal zeker hoe ik dat op een goede en vlotte manier moest aanpakken. In de toekomst kan ik nu dus gebruik maken van de kennis die ik heb opgedaan tijdens mijn stage bij VRT Nieuws. Om mijn taken zo goed mogelijk te kunnen uitvoeren, was het ook belangrijk om zo correct mogelijk te communiceren. Zowel naar mijn bedrijfsmentoren toe, als naar de betrokken journalist, de interviewees en de eindredacteur. Op die manier was er ruimte voor opmerkingen en aanvullingen. Doorheen mijn stage leerde ik ook op dat gebied elke dag bij wat er voor zorgde dat ik zelfzeker werd Ik kan dus terugblikken op een heel gevarieerde, leerrijke en geslaagde stage.

24

Succesverhalen en probleemervaringen 1 Probleemcase 1.1 Dagbladhandelaar In het begin van mijn stage kreeg ik de opdracht een dagbladhandelaar te zoeken die had besloten de boeken definitief toe te doen omwille van financiële problemen en bereid was daarover te getuigen voor de camera. Die vraag werd mij gesteld naar aanleiding van nieuwe cijfers van UNIZO. Daaruit bleek dat er nog zo’n 4000 dagbladhandels zijn, dat is 1/5 minder dan tien jaar geleden. Dat wil zeggen dat er per jaar 100 krantenwinkels verdwijnen. UNIZO haalt een aantal redenen aan. Zo zouden de maatregelen tegen tabak een grote rol spelen. Stoppen met roken mag niet enkel de verantwoordelijkheid zijn van de dagbladhandelaar. De verkoop van tabak maakt een belangrijk deel uit van de winstmarge van de handelaar. Volgens UNIZO is het anti-tabaksbeleid te eenzijdig gericht op de verkopers van tabak, waaronder dus ook de dagbladhandelaar valt. Ook de verkoop van de loterijproducten is niet enkel meer voorbehouden voor dagbladhandelaars. Iedereen kan nu ook meespelen via internet of kan terecht bij andere verkooppunten. Die verkoopspreiding heeft enorme gevolgen voor de krantenwinkels. Tot slot is de verkoop van kranten en magazines een groot probleem. De papieren kranten krijgen het steeds moeilijker door de opkomst van tablets waardoor mensen veel minder de krant in een krantenwinkel kopen. De eindredacteurs van het Journaal vonden het waard al de informatie van UNIZO te onderzoeken en toe te passen op de realiteit. Zo was het mijn taak het onderwerp uit te werken tot een journaalklaar item door onder andere gebruik te maken van de cijfers. Ook was het belangrijk een sterke case te zoeken. Op die manier zou de reportage een menselijk karakter krijgen en konden er twee partijen aan het woord worden gelaten. De eerste stap in mijn zoektocht naar een sterke case, was het bezoeken van de website www.overnameweb.be. Op die site gaf ik bij zoekopdracht het woord dagbladhandel in. Zo kwam ik terecht op heel wat over te nemen krantenwinkels. Ik kon dus al meteen een lijstje opmaken van dagbladhandels die de deuren zouden sluiten. Toch betekende dat niet dat ik meteen een goede case in handen had. Bij 80% procent van de resultaten stond enkel de naam, een beschrijving van het gebouw, de gemeente en af en toe de reden van de overname. Er was vaak geen adres of telefoonnummer te bespeuren. Dat maakte het heel moeilijk om in contact te komen met de eigenaars. Het enige aanknopingspunt dat ik in vele gevallen had, was een foto van de gevel. Zo zocht ik op Google Street View aan de hand van de gemeente en de foto’s het adres op. Dat adres bracht mij dan al snel bij de eigenaars van de krantenwinkel. Een groot succes was het echter niet. Meer dan de helft van de dagbladhandelaars die ik via die weg vond en dus contacteerde, wilde er niet over getuigen. Vaak uit schrik dat ze geen overnemer meer zouden vinden. Ik gooide het dus al snel over een andere boeg door willekeurig te bellen naar enkele dagbladhandelaars. Vaak waren dat krantenwinkels die niet gingen sluiten, maar die mij wel in contact konden brengen met dagbladhandelaars die wel een sluiting overwogen.

25

Op die manier kwam ik al snel terecht bij krantenwinkel Klavertje Vier in Westerlo. De eigenaar was bereid om mij via de telefoon informatie te bezorgen. Hij vertelde me dat ze de dagbladhandel al vijftien jaar openhouden en dat de verkoop van kranten en weekbladen sinds twee jaar sterk is gedaald. Ook was er een sterke daling in de verkoop van sigaretten en de lottobiljetten deden het ook niet meer zo goed als voorheen. De dingen die de uitbater mij vertelde tijdens ons gesprek sloten perfect aan bij de informatie die UNIZO ons had gegeven. Voor mij was het een sterke case die ervoor kon zorgen dat de reportage naast het informatieve deel, ook een menselijk karakter zou krijgen. De eigenaar was ook bereid alles van ons telefoongesprek te herhalen voor de camera. Ik briefte alles door aan de eindredacteur, maakte een afspraak met de dagbladhandelaar en bracht ook de betrokken journalist, Kevin Major, op de hoogte. Een paar dagen later trokken Kevin Major en ik naar de krantenwinkel in Westerlo om de reportage te draaien. Tijdens ons voorgesprek merkte ik al snel dat de eigenaar niet dezelfde dingen zei als aan de telefoon. Hij leek voorzichtiger en meer op zijn hoede te zijn. Ook de uitspraken die hij deed, waren veel minder sterk dan een paar dagen voorheen. Na overleg met de journalist, besloten we om de reportage toch te draaien en af te wachten. Misschien was het resultaat beter dan verwacht en dus toch bruikbaar. Maar ook tijdens het interview on the record ging de eigenaar van de krantenwinkel niet meer voluit in zijn uitspraken. De case was plots niet meer de juiste case om de cijfers van UNIZO te kaderen. Uitspraken aan de telefoon zoals “Sigaretten verkopen bijna niet meer”, veranderden tijdens het interview naar “De verkoop van sigaretten valt goed mee, de ene dag al wat meer dan de andere”. Het was dus duidelijk dat het interview niet sterk genoeg was om te gebruiken in een journaal. De volgende stap was dus heel eenvoudig: we moesten en zouden een pittigere case vinden. Daarom besloten we om samen op stap te gaan en andere dagbladhandelaars te vinden die het verhaal van UNIZO wel wilden/konden bevestigen. Zo zijn we in Herentals een aantal dagbladhandels binnengewandeld en hebben we ons verhaal gedaan. Als snel was er een eigenares die wilde getuigen. Zij was niet van plan haar krantenwinkel te sluiten, maar kon de tendensen die UNIZO naar buiten hadden gebracht, wel bevestigen. De uitbaatster vertelde ons dat de verkoop van kranten en magazines inderdaad niet meer te vergelijken valt met vroeger. Zij is dan ook gestart met nevenactiviteiten zoals het herstellen van schoenen en het opstarten van een afhaalpunt van postpakketjes. Ze gaf ons sterke uitspraken die onze reportage heel pittig en menselijk zouden maken. Het voorgesprek met de eigenares zorgde er ook voor dat de invalshoek van onze reportage ietwat veranderde. Zo gingen we niet focussen op de teloorgang van de dagbladhandelaars, maar konden we ook aandacht schenken aan het grote aandeel dat diversificatie kan spelen wanneer je als dagbladhandel wil overleven. Achteraf bekeken waren we allebei tevreden dat we de eerste case niet hadden gebruikt, maar samen op zoek zijn gegaan naar een veel sterkere case. Ook de eindredacteur snapte onze keuze en respecteerde die ook. 26

Toch had deze probleemervaring misschien vermeden kunnen worden. Omdat het een van mijn eerste opdrachten was, wist ik nog niet voldoende hoe ik de research en de uitwerking van de opdracht moest aanpakken. Ik had nog geen voorbeeldervaringen waarop ik kon terug vallen en ik was ook nog helemaal niet 100% zeker van mijn stuk. Het was zoeken naar de juiste vragen. Ik had wel een aantal vragen op voorhand voorbereid, maar toch gaven ze mij blijkbaar niet voldoende informatie. Zo kwam ik tijdens het echte interview pas te weten dat de uitbater van krantenwinkel Klavertje Vier ook nog de job van bouwvakker uitoefende. Voor hem was ook dat een reden om de winkel te sluiten omdat de combinatie moeilijker en moeilijker werd. Dat had ik eigenlijk ook voorhand moeten weten, want dan was het ook meteen duidelijk geweest dat de case niet voldoende sterk zou zijn. Ook had ik nog niet de feeling met het stellen van doorvragen. De vragen die ik stelde waren bijna allemaal standaardvragen die natuurlijk maar voor korte antwoorden zorgden. Natuurlijk zijn er ook positieve kanten verbonden aan deze ervaring. Ik heb geleerd om te durven doorvragen, meer directe vragen te stellen en meer zelfzeker te zijn tijdens het telefoneren. Nu weet ik welke vragen ik zeker moet stellen om voldoende informatie te verkrijgen. Op die manier kan ik ook mijn opdrachten efficiënter uitwerken. En uiteindelijk hebben we het probleem ook op het moment zelf aangepakt en opgelost waardoor we nu kunnen terugblikken op een geslaagde reportage waarover iedereen tevreden is.

2 Succescases 2.1 Moederdag Rond de tijd van Moederdag is het bij VRT Nieuws de traditie er een sfeerreportage over te maken. Er werden verschillende invalshoeken voorgesteld, maar het idee om een reportage te draaien in het teken van een viergeslacht dat Moederdag viert, werd uiteindelijk uitgewerkt. Het moest een stuk worden over het échte leven. Ik kreeg de opdracht een viergeslacht te zoeken die Moederdag samen vieren. Als eerste stap verdiepte ik mij in de krantenarchieven in Gopress. Dat bracht mij heel wat artikels op over viergeslachten en zelfs over families met bijvoorbeeld vier viergeslachten. Aan de hand van de namen in de artikels probeerde ik de telefoonnummers van de families te achterhalen. Dat was niet gemakkelijk omdat er vaak een lijst verscheen van honderden mensen met dezelfde achter- en/of voornaam. Daarom ging ik al snel op zoek naar een andere manier. Ik postte zowel op Facebook als op Twitter de oproep dat ik dringend op zoek was naar een vrouwelijk viergeslacht. Al snel stroomden de eerste reacties binnen en had ik in een mum van tijd drie viergeslachten die ik kon contacteren. Natuurlijk waren het allemaal families uit Herenthout, maar dat was voor de eindredacteur geen probleem. Er was al een journalist met ploeg ingepland voor het draaien van het item, wat ervoor zorgde dat verplaatsing geen probleem was. De eerste familie die ik contacteerde was de familie Pluys. Zij waren meteen bereid mee te werken en wilden heel graag als case dienen voor onze reportage. Omdat er voor dit onderwerp niet veel researchwerk nodig was, besprak ik de belangrijkste dingen met een van de interviewees. Zo moest in de eerste plaats Moederdag zeker worden gevierd en dat in aanwezigheid van het voltallige 27

viergeslacht. Ook het uur en de plaats werden besproken. Maar ondanks de sterkte van de case, was die toch niet geschikt. De eindredacteur wilde de reportage graag in het Journaal van 13u, wat wilde zeggen dat er ten laatste om half elf moest worden gefilmd. Dat lukte wegens andere verplichtingen niet voor de familie. Zelf vond ik het jammer want het leek mij een zeer goede case. Gelukkig had ik nog een andere familie achter de hand, ook eentje uit Herenthout. De vrouw die ik aan de lijn kreeg, was de tweede oudste van viergeslacht Cambré. Ook zij was meteen enthousiast en wilde graag meewerken. Ze zou ook zeker haar familie kunnen overtuigen. Maar ook hier deed er zich een probleem voor: ze had op Moederdag een garageverkoop gepland en kon die moeilijk afblazen. Uit ervaring (zie probleemcase) had ik geleerd dat doorvragen belangrijk is voor het bereiken van je doel. Ik deed dat dan ook en zorgde ervoor dat ik de vrouw toch kon overtuigen. Uiteindelijk gaf ze toe en ging ze er wel voor zorgen dat die garageverkoop wel in orde zou komen. Zoals met de vorige familie sprak ik nu ook de plaats en het uur af. De interviewee zou alle leden van het viergeslacht bij elkaar brengen bij de overgrootmoeder. Zo gezegd, zo gedaan. Op Moederdag heb ik samen met Ann De Bie, de journalist van dienst die dag, de sfeerreportage gedraaid bij de familie Cambré. Zowel het interview als de montage verliepen heel vlot. Het resultaat was een warme sfeerreportage die de moederliefde in een viergeslacht mooi in beeld bracht. Na de uitzending van het 13u Journaal ontvingen we complimenten van de familie zelf en van kennissen van de familie. Ook de hoofdredacteur liet ons weten dat hij het een geslaagde reportage vond. Het viergeslacht werd op een liefdevolle en warme manier in beeld gebracht en dat was net wat de hoofdredacteur wilde. Na de mislukte case voor de reportage over de teloorgang van de dagbladhandelaars (zie hierboven), ervoer ik na deze reportage een enorm gevoel van opluchting. Ik was weer zeker van mijn stuk en wilde er meteen weer voor de volle 100 % invliegen. De positieve reacties op onze reportage gaven mij enorm veel voldoening. Ik besefte ook dat wanneer het eens een keer niet lukt en een beetje tegenvalt, dat niet elke keer het geval hoeft te zijn. De methodes die ik toepaste tijdens het researchen van deze opdracht en tijdens het contacteren van de interviewees, ben ik blijven toepassen doorheen mijn stage.

2.2 Voxpop bij jongeren die voor het eerst gaan stemmen (Boukriss & Bahri) Een andere succeservaring doorheen mijn stage waren de voxpops bij jongeren die voor het eerst gingen stemmen en een vraag hadden in verband met de verkiezingen. Die vragen konden variëren van ‘Wat gebeurt er als ik niet ga stemmen?’ tot ‘Is het mogelijk ongeldig te stemmen met de elektronische stemcomputer?’ De voxpops moesten dienen voor het verkiezingsitem Boukriss & Bahri. Dat verscheen de laatste twee weken voor de verkiezingen elke dag in het Journaal van zeven uur.

28

Het oorspronkelijke idee was om jongeren met een verkiezingsvraag te lokken via een oproep op deredactie.be en via journaaluitzendingen. Maar omdat er niet veel jongeren zich aangesproken voelden en dus ook geen filmpjes met vragen doorstuurden, was het nodig dat het anders werd aangepakt. Daarom kreeg ik de opdracht om de straat op te gaan en jongeren ervan te overtuigen om een vraag te stellen voor de camera. Natuurlijk was de grote vraag waar ik op dat moment die jongeren kon vinden. Ik ben naar de VUB getrokken, omdat ik hoopte daar veel eerstejaarsstudenten te vinden. In het hoofdgebouw hingen televisieschermen waarop de lessenroosters konden worden geraadpleegd. Zo kwam ik te weten in welke lokalen de eerstejaarsstudenten les volgden. Op die manier kon ik zonder al te veel tijd te verliezen heel veel jongeren tegelijk bereiken. Toch was het moeilijker dan ik dacht. Er waren bitterweinig jongeren met een vraag en als ze dan wel een vraag hadden, wilden ze die liever niet voor de camera stellen. Dat maakte het heel moeilijk om goede vragen bij elkaar te sprokkelen. Ik had mezelf ook de doelstelling van minstens tien goede vragen opgelegd. Ik ben dan ook blijven proberen om de jongeren te overtuigen. Uiteindelijk ben ik met elf goede vragen terug naar de redactie gegaan. Ik was in het begin wel een beetje angstig omdat ik voor de eerste keer helemaal alleen op pad ging, maar als ik er nu op terugkijk was het een enorm leerrijke ervaring. Hieruit heb ik ook geleerd dat blijven aandringen en doorvragen vaak heel veel kan opleveren. De journalist die mij de opdracht had gegeven, heeft mij achteraf ook uitgebreid bedankt voor de goede resultaten. Dat heeft mijn zelfvertrouwen ook weer een boost gegeven.

29

Reflectie op de opleiding Tijdens mijn stage werden er heel wat vaardigheden verwacht. Zo was het belangrijk dat er voldoende en correct werd gecommuniceerd. Dat zowel met de mensen waar er nauw werd mee samengewerkt, als met de redactie in zijn geheel. Iedereen moest zo goed mogelijk van alles op de hoogte worden gehouden. Dat zorgt ervoor dat de samenwerking onderling en tussen de verschillende verspreidingskanalen optimaal verloopt. Ook is het van groot belang dat de gecontacteerde mensen voldoende op de hoogte worden gebracht. Dat vergroot niet alleen het vertrouwen tussen de redactie en de mensen, maar zo laat je ook merken dat je hen respecteert. Het zoeken van informatie via een gepaste zoekstrategie en in relevante nieuwsbronnen was ook een belangrijk onderdeel van de stage. Je werd verwacht rond elk onderwerp een zo volledig mogelijk researchdossier op te stellen en dat aan de hand van verschillende informatiekanalen. Je moest dus ook kritisch en objectief te werk gaan bij het raadplegen van die nieuwsbronnen. Het is belangrijk dat elke bron betrouwbaar is en het nieuws op een correcte manier weergeeft. En dan is het aan de researcher om te oordelen welke bron hij gebruikt en welke niet. Wanneer ik mee op reportage ging en dus mee zorgde voor de montage ervan, was het belangrijk dat het verhaal voldeed aan de redactionele eisen. Het was dus ook belangrijk dat je kritisch stond tegenover je eigen producten. Daar is mijn probleemervaring een voorbeeld van. Omdat de eerste case niet voldeed aan de eisen die werden gesteld, is die ook niet gebruikt in de reportage. Op correcte wijze het Nederlands gebruiken was ook een absolute must doorheen mijn stage. Een goede journalist kan enkel optimaal meedraaien op de redactie wanneer hij zijn eigen moedertaal beheerst. Je moet alles op een correcte manier kunnen briefen, zowel mondeling als schriftelijk. Bij mij was vooral het schriftelijke heel belangrijk. Ik probeerde dan ook steeds om de juiste houding aan te nemen tijdens het communiceren en het leggen van contacten. Het grootste deel van mijn takenpakket bestond uit researchen. Dat bestaat niet enkel uit het opzoeken van informatie, maar ook de opvolging ervan speelt een grote rol. Het is belangrijk dat je de journalistieke activiteiten blijft opvolgen en de eindredacteur informeert bij een aanpassing. Ik heb geprobeerd om alle verwachtingen in verband met mijn vaardigheden zo goed mogelijk in te lossen. Natuurlijk kon ik niet alles van in het begin perfect. Zo was voor mij het researchen van onderwerpen een echt leerproces. Naarmate mijn stage vorderde, lukte het opstellen van een researchdossier steeds beter. Toch zijn er ook een aantal verwachtingen die ik niet voldoende heb kunnen inlossen. Het was belangrijk dat je zelf veel initiatief nam en creatief uit de hoek kwam. Ik heb zelf niet heel veel onderwerpen aangeboden die eventueel geschikt zouden zijn voor het Journaal. Het was heel moeilijk om zelf nieuws te vinden, omdat vaak al heel veel dingen in de weekplanning staan. Mijn stage liep ook samen met de verkiezingsperiode. Dat wilde zeggen dat er maar weinig plaats was in het Journaal voor de kleinere onderwerpen. Enkel het grote en belangrijke nieuws kon het halen van het verkiezingsnieuws. Dat was vooral zo in de laatste weken voor de verkiezingsdag. Om dat te compenseren, heb ik geprobeerd om de opdrachten die ik kreeg, zo goed mogelijk uit te voeren. De opleiding Journalistiek biedt een enorme meerwaarde tijdens een stage in de journalistieke wereld. Ik ben op heel wat kennis die ik de voorbije drie jaar heb opgedaan kunnen terugvallen. Wanneer ik mee een item ging draaien en dat daarna mee monteerde, besefte ik dat de 30

praktijklessen doorheen de opleiding een echt voordeel bieden wanneer je het moet toepassen in de realiteit. De opleiding zorgt er niet alleen voor dat je leert hoe je een verhaal op een correcte manier opbouwt, maar ook hoe je er kritisch naar moet kijken. Het is dus belangrijk dat de opleiding blijft inzetten op de praktijklessen. Die lessen zorgen ervoor dat de studenten zijn voorbereid op het echte werk. Natuurlijk is er tijdens de stage zelf nog veel te leren, maar de opleiding is een mooie basis waarop je tijdens je stage kan verder bouwen. Na mijn stage besef ik ook wel dat de research van een onderwerp net zo belangrijk is als de uitvoering ervan. Toen ik aan mijn stage begon, beschikte ik niet voldoende over de juiste capaciteiten om op een efficiënte manier te researchen. Ik heb de voorbije maanden heel wat geleerd over het researchen en het samenstellen van een dossier. De opleiding biedt daarin weinig ondersteuning en moet daar volgens mij nog harder op inzetten. Het is belangrijk dat de studenten niet enkel het praktische onder de knie hebben – daarmee bedoel ik het filmen en het monteren – maar ook wat er op vooraf gaat is minstens zo belangrijk. Het niet omdat je stage loopt bij een mediabedrijf, dat je takenpakket bestaat uit filmen en monteren. Vaak hebben de journalisten een cameraman en een geluidsman bij zich en moeten zij enkel de rol van interviewer vervullen. Er moet in de toekomst dus zowel worden ingezet op de praktijk als op het leren researchen van onderwerpen.

31

Besluit Met dit stageportfolio wil ik bewijzen dat mijn stage bij VRT Nieuws een enorm leerproces is geweest. Ik heb niet enkel op persoonlijk vlak stappen vooruit gezet, maar ook in het journalistieke vak ben ik enorm gegroeid. Deze stage was voor mij mijn eerste contact met de echte journalistieke wereld. Ik heb kennis gemaakt met de grote nieuwsfabriek die elke dag meer dan één miljoen Vlamingen bereikt via verschillende nieuwsplatformen. Ik heb geleerd hoe de nieuwsprogramma’s van VRT Nieuws, en dan voornamelijk het Journaal, elke dag opnieuw tot stand komen. Iedereen op de redactie, van journalisten tot researchers en eindredacteurs, werkt hard en met oog voor objectiviteit en originaliteit aan de uitgebreide en gevarieerde nieuws- en duidingsuitzendingen. De voorbije maanden waren maanden met lange dagen en vele treinritjes, maar vooral verrijkende en leerrijke maanden. Ik weet nu hoe de redactie van het Journaal in elkaar zit, samenwerkt met elkaar en inspeelt op de grote hoeveelheid nieuws die elke dag binnenstroomt via verschillende bronnen. Ook researchen is voor mij geen onbekend terrein meer. Doorheen mijn stage leerde ik de kneepjes van het vak en ik hoop dan ook dat ik dat in de toekomst nog meermaals kan en mag bewijzen. Ik heb aan den lijve ondervonden dat de nieuwswereld nog boeiender en verrassender is als je er zelf midden in staat. Deze stage heeft mijn kijk op de wereld en op de werking van mediabedrijven dan ook sterk veranderd. Het is een enorm verschil om te kijken door de bril van de journalist dan door de bril van de alledaagse Journaalkijker. Met dit stageportfolio wil ik aantonen dat een praktijkstage een enorme meerwaarde biedt aan de opleiding. Er is geen betere manier om zoveel ervaring op te doen als tijdens het lopen van een stage. Ik hoop dan ook dat ik in de toekomst de kans krijg om de kennis en ervaringen van de voorbije weken toe te passen.

32

Bijlagen 1 De tien pijlers van VRT Nieuws 1 VRT Nieuws is een baken van nieuws en duiding voor ‘alle’ Vlamingen VRT Nieuws moet een ankerpunt van nieuws en duiding zijn. In het enorme aanbod van nieuws dat de burger dagelijks aangereikt krijgt, willen we een betrouwbare gids zijn die op een kritische, kwalitatief hoogstaande, toegankelijke, onpartijdige en geloofwaardige manier correcte en relevante informatie en duiding brengt over alles wat belangwekkend en opmerkelijk is. VRT Nieuws is al jarenlang met journaals op radio en tv de norm en de referentie in Vlaanderen. Die positie willen we graag behouden en waar het kan of waar we te kort schieten verbeteren. Behalve naar nieuws groeit ook de honger naar duiding of uitleg bij kijkers, luisteraars en internetgebruikers. Daarom vinden we het belangrijk een ruim aanbod aan duidingsprogramma’s – voor een groot publiek, maar ook voor specifieke doelgroepen – aan te bieden. Minder in het journaal geïnteresseerde kijkers hebben recht op uitleg bij belangrijke maatschappelijke gebeurtenissen, fenomenen, evoluties en discussies. In tijden waar de nood aan uitleg alleen maar toeneemt hebben ook mediagebruikers die specifiek in politiek, economie, meer diepgang, enz interesse hebben ook recht op hun programma’s. In onze berichtgeving kijken we naar het binnenland, maar hebben we uiteraard ook een brede blik op de wereld met aandacht voor het buitenland. Het is ons doel ‘alle’ inwoners van Vlaanderen ‘maximaal’ te bereiken. Daarvoor is aanwezigheid van nieuws en duiding op alle mediakanalen (tv, radio, online en mobiel) nodig. We maken zowel programma’s voor een groot publiek (Journaal, Koppen, Volt, De ochtend, enz) als voor specifieke doelgroepen. Waar commerciële omroepen zich in de eerste plaats richten op de groep 25-45 jaar, moet een openbare omroep alle leeftijden en groepen bereiken. Ook ‘moeilijke’ doelgroepen zoals jongeren en nieuwe Belgen. Uiteraard zonder het trouwe bestaande publiek te verwaarlozen. 2 VRT Nieuws is onafhankelijk, betrouwbaar en deskundig VRT Nieuws wil onafhankelijk en los van elke commerciële, politieke of interne druk werken. Deze onafhankelijkheid wordt gegarandeerd door een redactiestatuut en een deontologische code. Het redactiestatuut beschermt journalisten tegen externe druk. In de deontologische code staan rechten en plichten van de journalist. Betrouwbaarheid en geloofwaardigheid zijn de kernwaarden waaraan alles ondergeschikt is. Snelheid blijft ontzettend belangrijk, maar dat mag niet ten koste gaan van betrouwbaarheid. De berichtgeving moet respect en sereniteit uitademen. Zelfgenoegzaamheid, sensatiezucht en goedkoop succes worden gemeden. Ook dossierkennis is een absolute must. We gaan voor deskundigheid en kwaliteit op inhoudelijk en vormelijk vlak. Opleiding en ‘coaching’ van journalisten zijn daarvoor meer dan ooit nodig en moeten nog meer dan nu gericht zijn op kwaliteit, betrouwbaarheid, deontologie, ‘storytelling’ en interviewtechnieken. Regie, grafiek, vormgeving enz. blijven daarbij enorm belangrijk. Daarnaast is een ideale mix tussen ervaren en jongere journalisten is nodig. Kwaliteit bewaken en op alle fronten stimuleren, opvolgen en bijsturen is een voortdurend aandachtspunt.

33

3 VRT Nieuws wil een verdraagzame, kritische samenleving stimuleren en daarmee bij onszelf beginnen VRT Nieuws wil een verdraagzame samenleving stimuleren en kijkers, luisteraars en gebruikers van nieuwe media aanzetten tot meer burgerschap (respect, ethiek, tolerantie, enz.). Als fundamentele, democratische grondwaarden onder druk komen, is het de plicht van de openbare omroep om de democratie in haar berichtgeving in bescherming te nemen en gebruikers – op een kritische manier – te wijzen op mogelijke gevaren. In onze berichtgeving hebben we respect voor de waardigheid van elk individu, maar zijn we kritisch voor zijn of haar daden. Die kritische ingesteldheid moet uiteraard ook voor onszelf en ons werk gelden. In een maatschappij waar de invloed van de media steeds groter wordt, willen we ons daarom – samen met alle andere media en binnen de grenzen van onze onafhankelijkheid – laten controleren door een onafhankelijke instantie die haar richtlijnen kan afdwingen. 4 VRT Nieuws heeft interesse voor binnen- én buitenland Als er in het buitenland iets gebeurt (breaking news, internationale politiek, oorlogen, latente conflicten, rampen) kijken de mensen in de eerste plaats naar de openbare omroep omdat men weet dat wij daarvoor de specialisten en de kennis hebben. Die unieke positie moeten we behouden. Ook voor moeilijke thema’s of onderwerpen die de waan van de dag overstijgen. Onze buitenlandberichtgeving richt zich naar een breed en geïnteresseerd publiek dat het belangrijk vindt om ook over de wereld rondom ons geïnformeerd te zijn op een begrijpelijke en toegankelijke manier. Dat we daarbij resoluut kiezen om zoveel mogelijk eigen journalisten naar het buitenland te sturen, is een voorwaarde om de kritische kwaliteit van onze berichtgeving te handhaven. Aandachtspunten daarbij zijn internationale politiek, Europa, onze buurlanden en vergeten gebieden. VRT Nieuws is het enige Vlaamse mediabedrijf met correspondenten in China en de VS. Ook dat is een meerwaarde. Terugplooien op het binnenland is een verarming. Als de wereld belangrijk is, moeten we daarmee onze journaals op radio en tv durven openen. 5 VRT Nieuws is verbredend én verdiepend Om een zo groot en gedifferentieerd mogelijk publiek te bereiken, moeten we in verbreding én verdieping investeren. Als dat het doel is, blijven kijk- en luistercijfers uiteraard belangrijk. Het zou een faliekante vergissing zijn de verbreding achterwege te laten voor de nood aan diepgang. Het journaal, de duidingprogramma’s op Eén en de radioprogramma’s op Radio1 en Radio2 mikken resoluut op een groot publiek. We moeten programma’s voor een breed publiek blijven maken die kijkers bereiken die anders niet bereikt worden. Ook minder in journaals geïnteresseerde kijkers hebben recht op uitleg bij belangrijke maatschappelijke fenomenen, evoluties en discussies. Daarnaast is er zowel op radio als tv nood aan programma’s die misschien een kleiner publiek bereiken, maar wel tegemoet komen aan een maatschappelijke nood aan diepgang, context, uitleg en antwoorden op grote maatschappelijke vragen, enzovoort. Daarvoor moeten ook minder evidente onderzoeksjournalistiek, diepgravende programma’s en buitenlandberichtgeving meer aandacht 34

krijgen. Ook een volwaardig online en mobiel aanbod zijn daarvoor nodig. Het aanbod moet gedifferentieerd blijven. Dat betekent dat er een gevarieerd aanbod is, maar ook dat het aanbod voldoende verschilt van elkaar zodat niet overal dezelfde gezichten opduiken. Deel van een geheel Nieuws en duiding zijn de kernopdracht en het bestaansrecht van de openbare omroep. Een openbare omroep kan moeilijk zonder nieuwsdienst leven, maar omgekeerd heeft die nieuwsdienst nood aan een omkadering die de kijkers naar haar programma’s leidt. Volwaardige netten met een brede programmering zijn daarvoor een absolute voorwaarde. Om de banden tussen de nieuwsdienst en de rest van de VRT te verstevigen, moeten we specialisten veel meer dan nu ter beschikking te stellen van de netten zodat de openbare omroep zijn onmisbare opdracht niet alleen binnen VRTnieuws, maar op de volledige openbare omroep kan vervullen. Dat kan door steun te geven bij het produceren van programma’s die noodzakelijk zijn voor een openbare omroep (een filmmagazine, een boekenprogramma, uitzendingen over cultuur, wetenschap, gezondheid, enz.). 6 VRT Nieuws wil de maatschappelijke discussie over belangrijke thema’s aanmoedigen. Dat kan door relevante invalshoeken en opinies te belichten en met elkaar te confronteren. Alle meningen komen daarbij aan bod, ook die in de enorme toevloed aan informatie dreigen te verdwijnen. Daarom moeten we voortdurend en sneller inspelen op de tijdgeest en de vinger aan de pols houden van maatschappelijke trends en evoluties. Sneller inspelen op maatschappelijke discussies en evoluties betekent ook dat we onze programma’s snel moeten vernieuwen en de bestaande programmering flexibel kunnen aanpassen of bijsturen als de actualiteit dat vraagt. Om dat te realiseren is een wendbare nieuwsdienst nodig die initiatief durft te nemen, snel kan reageren op veranderingen en vlot kan bijsturen waar het nodig is. Ook meer en intenser overleg tussen nieuwsdienst en netmanagement over programma’s en vooral programmering is een must. Als we het maatschappelijk debat willen stimuleren en de vinger aan de pols van de samenleving willen houden, is er nood aan programma’s waar dat mogelijk is. Een zondags debatprogramma zoals vroeger het geval was kan daar een bijdrage aan leveren. Thema-avonden op radio en tv rond hete maatschappelijke hangijzers (hoofddoek, lange wapper) kunnen helpen die opdracht beter in te vullen. Nieuwe media moeten met blogs, fora en opiniebijdragen het debat mee aanzwengelen. Ook een structuur die de nieuwsdienst met nieuwe of vernieuwde programma’s sneller kan doen inspelen op maatschappelijke veranderingen is nodig. 7 TV, radio en online werken nauw samen Een geïntegreerde redactie waarbij radio, tv en online (nauw) samenwerken verhoogt de kwaliteit en de efficiëntie van VRT Nieuws bij het vervullen van haar maatschappelijke opdracht. Regionale redacties in de provincies moeten daarbij worden versterkt en als nodig op termijn in VRT Nieuws geïntegreerd worden. Daarbij moeten we er wel over waken dat elk medium zijn eigen werkwijze, invalshoeken en finaliteit heeft. Op tv radio maken of op radio tv maken, leidt tot een verschraling van het aanbod.

35

Dat we dit in een moderne digitale omgeving doen, is een evidentie om nieuws en duiding snel en efficiënt te verspreiden. Dat betekent echter niet dat we een voortrekkersrol moet spelen in technologische vernieuwingen. We moeten op technologisch vlak alert blijven voor nieuwe evoluties en zeker geen achterstand oplopen, maar een efficiënt en betrouwbaar systeem zijn belangrijker. Dat hiervoor binnen de VRT een ‘dedicated’ team opereert dat oog heeft voor de specifieke technologische noden en behoeften van de nieuwsdienst is een evidentie.. 8 Betrouwbaar, geloofwaardig en deskundig Betrouwbaarheid en geloofwaardigheid zijn de kernwaarden waaraan alles ondergeschikt is. Snelheid blijft ontzettend belangrijk, maar dat mag niet ten koste gaan van betrouwbaarheid. De berichtgeving moet respect en sereniteit uitademen. Zelfgenoegzaamheid, sensatiezucht en goedkoop succes worden gemeden. Dossierkennis is een absolute must. We gaan voor deskundigheid en kwaliteit op inhoudelijk en vormelijk vlak. Opleiding en ‘coaching’’zijn daarvoor meer dan ooit nodig en moeten nog meer dan nu gericht zijn op kwaliteit, betrouwbaarheid, deontologie, ’storytelling’ en interviewtechnieken. Regie, grafiek, vormgeving enz. blijven daarbij enorm belangrijk. Daarnaast is een ideale mix tussen ervaren en jongere journalisten is nodig. Kwaliteit bewaken en op alle fronten stimuleren, opvolgen en bijsturen is een voortdurend aandachtspunt. Specialisatie Ook specialisatie moet gestimuleerd worden. Zo moet er op termijn – en veel meer en zichtbaarder dan nu het geval is – een vijver van specialisten in relevante maatschappelijke domeinen ontstaan waarop niet alleen VRTnieuws, maar ook de openbare omroep en de rest van de samenleving een beroep kunnen doen. Gedegen opgeleide journalisten en specialisten in verschillende maatschappelijke domeinen zoals politiek, Europa, economie, financiën, cultuur, gezondheid, ecologie, enz. moeten daarvoor garant staan. 9 Twee minder evidente aandachtspunten: jongeren en onderzoeksjournalistiek Onderzoeksjournalistiek die duur en tijdrovend is, sterft uit in Vlaanderen. Nochtans is er meer dan ooit nood aan diepgravende reportages die kritische analyses maken van belangrijke maatschappelijke fenomenen die ons allemaal aanbelangen of die mistoestanden aanklagen. VRT Nieuws moet daarom dit genre in leven houden en verder uitbouwen in Panorama, maar er ook in andere programma’s (Koppen, Volt, Terzake) meer aandacht aan geven. Ook op radio moet meer ruimte komen voor onderzoeksjournalistiek VRT Nieuws is er in tegenstelling tot andere omroepen voor alle leeftijdsgroepen. Met een jeugdjournaal bereiken we nu al de doelgroep tussen 6 en 12 jaar. Daarnaast willen we ook extra aandacht geven aan de ‘oudere’ jongeren (12-20 jaar) omdat uit alle onderzoeken blijkt dat hun aandacht voor meer ‘traditionele’ media afneemt. De komende jaren willen we daarom op dat vlak extra-inspanningen leveren door nauwer samen te werken of meer aanwezig te zijn op zenders (StuBru, MNM) of nieuwe media die specifiek op die jonge doelgroep mikken. Uiteraard zonder het ‘oudere’ doelpubliek te verwaarlozen. 36

10 Een creatieve omgeving Journalisten met een belangrijke maatschappelijke verantwoordelijkheid moeten zich goed voelen op hun werk en in een creatieve omgeving leven die hen stimuleert. Een ‘gezonde’ werkomgeving waarbij loon naar werk centraal staat en waar journalistieke creativiteit zich kan ontplooien, is daarbij onmisbaar. Dat vraagt een autonomer ‘human resources’ beleid waarin aanwerving, selectie, opleidingstrajecten, loon, organisatie, enzovoort afgestemd worden op specifieke noden.

2 Richtlijnen verkiezingen 2014 Richtlijnen naar aanleiding van de verkiezingen van 25 mei 2014 1 Algemeen Voor de verkiezingen van 25 mei 2014 worden door de VRT een aantal bijzondere schikkingen getroffen m.b.t. de personeelsleden die zich kandidaat stellen en m.b.t. de personeelsleden die op zichtbare of hoorbare wijze meewerken aan VRT-programma's/producties. Dit geldt inzonderheid voor medewerking aan programma's/producties of items daaruit, die door de directie onder de redactionele verantwoordelijkheid van een hoofdredacteur zijn geplaatst. Voor alle personeelsleden, uitzendkrachten, zelfstandige medewerkers en productiehuizen gelden gedurende deze periode nog meer dan anders de algemene richtlijnen inzake terughoudendheid. Verder worden er specifieke richtlijnen gegeven in verband met de aanwezigheid in programma’s/producties van politieke gasten en van zangers, acteurs, entertainers enzomeer die kandidaat zijn bij de verkiezingen. De instructies gelden voor alle media van de VRT (radio, televisie, online). 2 Richtlijnen m.b.t. de personeelsleden 2.1 Meldingsplicht van de kandidaten en de verkozenen Personeelsleden die kandidaat zijn bij de verkiezingen melden dit zo snel mogelijk aan hun directie en aan het HR-dienstencentrum op 4141. Er zullen schikkingen worden getroffen opdat deze personeelsleden tijdens de verkiezingsperiode niet op een zichtbare of hoorbare wijze zouden meewerken aan informatieve VRT-programma’s/producties en dit geldt inzonderheid voor programma’s/producties of items daaruit die door de directie onder de redactionele verantwoordelijkheid van de hoofdredactie van de nieuwsdienst zijn geplaatst. De betrokken personeelsleden blijven evenwel tewerkgesteld in hun functie. Ook voor de uitzendkrachten die worden tewerkgesteld bij de VRT geldt een meldingsplicht indien ze zich kandidaat stellen. Ze melden dit aan het uitzendkantoor dat op zijn beurt de betrokken directies inlicht. Bron: punten 44, 45 en hfdst. VI D redactiestatuut; art. 200 Adm. Personeelsstatuut; Decreet van 30.11.1988 Personeelsleden die na de verkiezingen een mandaat aanvaarden of beëindigen dienen dit eveneens te melden aan hun directie en aan het HR-dienstencentrum op 4141. 2.2 Gevolgen van de kandidaatstelling en van het al dan niet verkozen zijn 2.2.1 Gevolgen van de kandidaatstelling De statutaire personeelsleden die kandidaat zijn voor de verkiezingen kunnen op eigen verzoek voor de duur van de verkiezingsperiode, d.i. vanaf de dag van de officiële totstandkoming van de kandidatenlijst tot de dag van de verkiezingen, in disponibiliteit worden geplaatst (overeenkomstig artikel 200 van het personeelsstatuut). Aan de contractuele personeelsleden die kandidaat zijn voor 37

de verkiezingen kan op eigen verzoek voor de duur van de verkiezingsperiode verlof zonder wedde worden toegestaan. Medewerkers die geen disponibiliteit of verlof zonder wedde nemen, kunnen hun functie blijven uitoefenen met dien verstande dat zij voor de hele verkiezingsperiode niet meer op zichtbare of hoorbare wijze mogen meewerken aan informatieve radio- en televisieprogramma’s en online producties. Voor medewerkers van de nieuwsdienst geldt bovendien dat ze op non-actief worden gezet voor journalistiek werk op de nieuwsdienst. Dit geldt ook voor uitzendkrachten. 2.2.2 Gevolgen van het aanvaarden van een politiek mandaat Voor alle personeelsleden, statutaire en contractuele, die een mandaat opnemen als lid van de Kamer van volksvertegenwoordigers, de Senaat, het Vlaamse of het Europese parlement of als lid van de federale, Vlaamse regering of de Commissie van de Europese Unie, gelden de bepalingen van het decreet van 30 november 1988 tot instelling van het politiek verlof voor de personeelsleden van de openbare instellingen die afhangen van de Vlaamse Gemeenschap en de latere wijzigingen daarvan. Concreet betekent dit dat die personeelsleden vanaf de datum van de eedaflegging van ambtswege met politiek verlof worden gezonden en dit tot 6 maanden na de beëindiging van het mandaat. 2.2.3 Gevolgen voor journalistieke medewerkers die niet verkozen zijn Voor de personeelsleden met een journalistieke functie die zich kandidaat hebben gesteld bij de verkiezingen en die niet worden verkozen, geldt een specifieke regeling. Deze personeelsleden, zowel statutair als contractueel, en eventuele uitzendkrachten mogen gedurende een bepaalde periode na afloop van de verkiezingen niet betrokken worden bij de programma’s, producties, items en berichten die door de directie onder de redactionele verantwoordelijkheid van de hoofdredactie van de nieuwsdienst zijn geplaatst. De periode wordt bepaald door de hoofdredactie en deontologische adviesraad van de nieuwsdienst (overeenkomstig punt 109 van de deontologische code). 2.3 Externe cumulregeling Ook de bepalingen in verband met de externe cumulatieregeling blijven uiteraard gelden. Werknemers moeten vermijden dat ze door nevenactiviteiten het vertrouwen van het publiek in de onpartijdigheid van de VRT ondermijnen. Personeelsleden die in opdracht van een partij of een Bron: punten 44, 45 en hfdst. VI D redactiestatuut; art. 200 Adm. Personeelsstatuut; Decreet van 30.11.1988 Ideologisch gekleurde organisatie of een belangengroep een cumulatie zouden willen uitvoeren die in het verlengde ligt van het werk voor de VRT, moeten daarvoor toestemming vragen. Ter illustratie van wat kan/niet kan: - Het modereren van een politiek debat tussen meerdere politieke partijen. De moderator is niet aanwezig wegens zijn of haar politieke overtuiging maar stuurt en leidt het debat. Dit kan. - Presentator X wordt gevraagd om het congres van één bepaalde partij vakkundig aan elkaar te praten. Ofwel is het personeelslid zelf kandidaat voor deze partij en dan valt hij onder de hoger genoemde richtlijnen van de VRT. Hij zal dan bijvoorbeeld niet meer kunnen meewerken aan informatieprogramma’s. Ofwel is het personeelslid geen kandidaat op de lijst. Deze cumulatie kan de onpartijdigheid van de VRT in gevaar brengen en zal worden geweigerd. 2.3 Publieke uitspraken De VRT vraagt alle programmamakers en in het bijzonder aan alle mensen die door het grote publiek met de VRT geassocieerd worden, om ook buiten de VRT voorzichtig om te springen met eigen partijpolitieke standpunten en met meningen over algemene, politiek-maatschappelijke thema’s, 38

met name ook op sociale media. In elk geval maakt de medewerker duidelijk dat dit in eigen naam gebeurt en hij zorgt ervoor dat het de VRT geen schade berokkent. Zo wordt het vertrouwen van het publiek in de onpartijdigheid van de VRT niet ondermijnd. 2.4 Zelfstandige medewerkers die toeleveren aan programma’s Ook zelfstandige medewerkers die hoorbaar en zichtbaar aan onze programma’s meewerken en die door het grote publiek duidelijk met de VRT geassocieerd worden, worden gevraagd een eventuele kandidatuur te melden bij hun normale aanspreekpunt op de VRT. Medewerkers die niet onder gezag staan van de VRT maar op een zelfstandige basis diensten leveren aan programma’s, programma-items of berichten dienen rekening te houden met de specifieke eisen van de uitzendingen tijdens de verkiezingsperiode. Voor de VRT is het belangrijk dat zijn geloofwaardigheid als onafhankelijke en onpartijdige omroep steeds gegarandeerd blijft. Er mag niet de indruk worden gewekt dat bepaalde politieke partijen of standpunten bevoordeeld of benadeeld worden. Enkel wie dit standpunt van strikte terughoudendheid in de uitzendingen onderschrijft, mag zijn medewerking aan de programma's, programma-items en berichten blijven verlenen. 3. Richtlijnen m.b.t. de programma’s 3.1 Sperperiode De sperperiode, waarin de richtlijnen dienen in acht genomen te worden, loopt van maandag 7 april tot en met de dag van de verkiezingen. Bron: punten 44, 45 en hfdst. VI D redactiestatuut; art. 200 Adm. Personeelsstatuut; Decreet van 30.11.1988 3.2 Richtlijnen voor het VRT-personeel De richtlijnen die de geloofwaardigheid van de VRT als onafhankelijke en onpartijdige berichtgever garanderen, worden tijdens de sperperiode uitgebreid. In geen geval mag de indruk worden gewekt dat bepaalde politieke partijen, kandidaten of standpunten bevoordeeld of benadeeld worden. Tegelijkertijd heeft de VRT de opdracht een leidinggevende rol te vervullen op gebied van informatie. De volgende richtlijnen dienen dan ook te worden nageleefd: 1. In alle programma’s/producties, items en berichten moet worden vermeden dat de indruk zou kunnen gewekt worden dat aan verkiezingspropaganda wordt gedaan of dat op een andere manier standpunt wordt ingenomen. 2. Enkel in de programma’s, producties en items die door de directie onder de redactionele verantwoordelijkheid van de hoofdredactie van de nieuwsdienst zijn geplaatst, mogen politieke gasten uitgenodigd worden. 3.3 Richtlijnen voor zangers, acteurs, entertainers... De algemene richtlijnen zijn ook van toepassing op deze medewerkers. Zij moeten hun gewone act kunnen doen, maar als ze opkomen bij de verkiezingen moet hun medewerking beperkt blijven tot hetgeen hun gebruikelijke activiteit is. Uiteraard mogen deze medewerkers gedurende de sperperiode niet speciaal worden geprogrammeerd met de bedoeling hen onder de aandacht van het publiek te brengen. In een spelprogramma of talkshow bijvoorbeeld mogen geen personen die bij het publiek als politicus bekend zijn, worden opgevoerd als panel- of praatgast, ook al komen ze nu niet op voor de verkiezingen en het mag evenmin indien de gasten weliswaar niet als politicus bekend zijn maar nu kandidaat zijn voor de verkiezingen. Enkele voorbeelden ter illustratie van wat kan/niet kan: 39

- Uitzenden van Thuis met bijvoorbeeld actrice X die opkomt voor de verkiezingen. X zit niet in het programma wegens haar politieke ideeën maar maakt deel uit van de vaste cast. - Maar actrice X uit Thuis die opkomt voor de verkiezingen als gast uitnodigen in een praatprogramma of als panellid van een amusementsprogramma kan niet. - Het gezicht van een programma komt op bij de verkiezingen: de normaal geplande uitzendingen van het programma moeten kunnen doorgaan. Maar de betrokkene vermijdt politieke uitspraken. - Heruitzending van een programma met een gast/panellid bekend als politicus kan niet. Voor iedereen moet bij elk concreet probleem de leidraad zijn dat de programmamakers en verantwoordelijken zich opstellen op een manier waarbij elk redelijk denkend mens ervan overtuigd is dat in de uitzendingen geen enkele politieke partij, kandidaat of standpunt bevoordeeld of benadeeld wordt. Bron: punten 44, 45 en hfdst. VI D redactiestatuut; art. 200 Adm. Personeelsstatuut; Decreet van 30.11.1988 3.4 Richtlijnen t.a.v. programma’s toegeleverd door productiehuizen De richtlijnen die hierboven aan bod komen zijn van toepassing op de programma’s die door productiehuizen worden toegeleverd of die in samenwerking of coproductie met derden tot stand komen. 4. Bijkomende inlichtingen Personeelsleden die vragen hebben m.b.t. deze richtlijnen en die zich afvragen welke regeling op hen al dan niet van toepassing is, kunnen voor verdere informatie terecht bij het HR-dienstencentrum op 4141 of bij de manager beroepsethiek Diane Waumans op nummer 02/741 43 21. Personeelsleden die onder de redactionele verantwoordelijkheid van de nieuwsdienst werken kunnen met hun vragen terecht bij de hoofdredactie

40

3 Taken- en productenlijsten 3.1 Takenlijst 3.2 Productenlijst

41

42

43

44

45

Bibliografie Buyck, C. (2014, 16 mei). Winner of the Golden Eddy ‘In the margin’: VK 14. Geraadpleegd 2 juni 2014, http://elections2014be.com/2014/05/16/golden-eddy-in-the-margin-of-the-campaign/ CSJM Vlaanderen. Mediadecreet. Geraadpleegd 1 http://www.cjsm.vlaanderen.be/media/regelgeving/mediadecreet/index.html

juni

2014,

Donckier, E. (2011, 21 april). Harde concurrentie. Het Belang van Limburg. Geraadpleegd 2 juni 2014 http://www.hbvl.be/opinie/de-kern/extern-harde-concurrentie.aspx ‘Ideale Wereld verslaat nieuwsprogramma’s, Koen scoort eerst tv-ster. (2014, 15 maart). Het Laatste Nieuws. Geraadpleegd 3 juni 2014, http://www.hln.be/hln/nl/929/TVGids/article/detail/1813127/2014/03/15/Ideale-Wereld-verslaat-nieuwsprogramma-s-Koen-scoorteerste-tv-ster.dhtml Nieuw college van hoofdredacteurs voor VRT Nieuws. (2012, 26 januari). Geraadpleegd 3 juni 2014, http://www.vrt.be/nieuws/2012/01/nieuw-college-van-hoofdredacteurs-voor-vrt-nieuws Ontving u een verkeerde brief van het kankeronderzoek? (2014, 16 april). Deredactie.be. Geraadpleegd 2 juni 2014, http://www.deredactie.be/cm/vrtnieuws/binnenland/1.1941677 Openbare omroep VRT. De beheersovereenkomst. http://www.vrt.be/opdracht/de-beheersovereenkomst

Geraadpleegd

2

juni

2014,

Openbare omroep VRT. De openbare opdracht. http://www.vrt.be/opdracht/de-openbare-opdracht

Geraadpleegd

2

juni

2014,

Openbare omroep VRT. Tijdslijn. Geraadpleegd 4 juni 2014, http://www.vrt.be/tijdslijn Openbare omroep VRT. Wat doen we? Productiebeleid. Geraadpleegd 4 juni 2014, http://www.vrt.be/wat-doen-we/productie-beleid Openbare omroep VRT. Wie zijn we? http://www.vrt.be/wie-zijn-we/internationaal

Internationaal.

Geraadpleegd

4

juni

2014,

Raats, T. (2014). Samenwerking cruciaal voor de openbare omroep in de 21ste eeuw. (Doctoraatsonderzoek). Geraadpleegd 4 juni 2014, http://www.iminds.be/nl/nieuws/pressrelease_20140210 Sartor, F. (2012, 14 mei). De VRT in de 21ste eeuw: zin en onzin van een publieke omroep. De Wereld Morgen. Geraadpleegd 4 juni 2014, http://www.dewereldmorgen.be/artikels/2012/05/14/de-vrt-inde-21ste-eeuw-zin-en-onzin-van-een-publieke-omroep Universiteit Antwerpen. (2011). Vlaamse televisiejournaal: het buitenland verdwijnt van de radar. Geraadpleegd 2 juni 2014, http://www.nieuwsarchief.be/docs/Nieuwsmonitor_4.pdf Vandeputte, B. (2013, 18 februair). Amerikaanse Look. Cutting Edge. Geraadpleegd 3 juni 2014, http://www.cuttingedge.be/radiotv/vtm-nieuws

46

Verlinden, P. (2014, 2 juni). “Neger” ! staat op onze gevel. Deredactie.be. Geraadpleegd 2 juni 2014, http://www.deredactie.be/cm/vrtnieuws/opinieblog/column/140602-column-peterverlindenracisme-standard) VRT stopt met vaste correspondenten in China en VS. (2014, 6 februari). Het Laatste Nieuws. Geraadpleegd op 2 juni 2014, http://www.hln.be/hln/nl/957/Binnenland/article/detail/1788723/2014/02/06/VRT-stopt-metvaste-correspondenten-in-China-en-VS.dhtml Wienen, W. (2011, 20 april). Quid VRT? Geraadpleegd http://wimwienen.skynetblogs.be/archive/2011/04/20/quid-vrt.html

3

juni

2014,

(E. Rottey, persoonlijke mededeling, 12 mei, 2014) (S. Verbist, persoonlijke mededeling, 26 mei, 2014)

47