Ik ben echt trots op mijzelf! 10 portretten van mensen die geleerd hebben met de leerbon
Voorwoord
In 2006 is provincie Noord-Brabant gestart met de leerboncampagne. Vier maanden lang konden laagopgeleide Brabanders een leerbon aanvragen van maximaal € 250 voor een cursus of opleiding naar keuze. De reacties waren overweldigend en de telefoon stond roodgloeiend. Maar liefst 1836 Brabanders ontvingen uiteindelijk een Leerbon. Ze hadden verschillende motieven om weer te gaan leren: om (weer) aan het werk te komen, om bij te blijven in hun vak, voor hun eigen persoonlijke ontwikkeling of om mee te kunnen doen in de maat schappij. Dit waren ook de doelen die we vooraf voor ogen hadden. Kortom, de leerboncampagne was een groot succes. In dit boekje staan de verhalen van tien mensen voor wie de leerbon een stimulans is geweest om een nieuwe stap te zetten. Stappen zoals: zelf een bedrijfje opzetten, weer perspectief op werk en eigen inkomen krijgen of om ‘’ gewoon’ trots kunnen zijn op jezelf. Ik hoop dat veel mensen zich herkennen in deze leerbondeelnemers en ook de stap zetten om te gaan leren. En… een leerbon aanvragen! Want
in
2009
kunnen
laagopgeleide
Brabanders
zich
weer
aanmelden voor de leerbon. De uitvoering ligt nu in handen van de Servicepunten Leren en Werken. Ik hoop dat gemeenten, onderwijsinstellingen, bedrijven en anderen zich uitgedaagd voelen om mee te werken aan het succes! Mocht u contact hebben met laagopgeleiden, maak hen dan attent op de mogelijkheden van de leerbon, de website (www.leerbon.nl) en dit boekje. Want, leren is gewoon doen! Annemarie Moons Gedeputeerde Provincie Noord-Brabant
Inhoudsopgave
6
Inleiding
8
Wilma van Boxmeer “Een opleiding Onderwijsassistent, omdat ik altijd al in het onderwijs wilde werken”
12
Cees de Groot “Een ondernemersdiploma voor mijn eigen bedrijf”
16
Mirjam van den Elshout “Een opleiding beveiliging, om aan het werk te komen”
20
Nellie Jaspers “Een cursus Pools om met mijn collega’s te kunnen praten”
24
Antwan de Groot “Ik wil leren koken omdat ik het leuk vind”
28
Loes en Francien Vervoort “Een computercursus omdat we mee willen doen in de samenleving”
32
Yasmine Demirci “Een opleiding Sociaal Padagogisch Werk, omdat ik heel graag met kinderen wil werken”
36
Hugo Bikker “Een cursus meubels maken voor mijn hobby”
40
Ellen de Jong “Een cursus Diabetes voetverzorging om mijn vak bij te houden”
44
Yvonne Bakkers “Een cursus Engels voor mijn werk”
Inleiding
opmakend kunnen we stellen, dat het experiment zeer geslaagd is. Er zijn in korte tijd meer leerbonnen aangevraagd dan verwacht en de mensen bleven ook tijdens hun opleiding/cursus voor leren gemotiveerd.
De leerbon als opstap en duwtje in de rug
Er zijn dan ook nauwelijks mensen gestopt met de opleiding, slechts
Voordat we u kennis laten maken met de tien geportretteerde Brabanders
3%!
willen we eerst een algemeen beeld geven van de leerbondeelnemer.
Dit laatste weten we doordat we in 2007 een (representatief) aantal
Tijdens de leerboncampagne 2006 hebben wij namelijk iedereen bij
deelnemers opnieuw hebben gesproken. Voor veel van hen blijkt de
aanmelding gesproken. Uit de gesprekken komt het hierna volgende
leerbon een opstap te zijn naar werk of naar een vervolgopleiding.
beeld naar voren.
Maar liefst 80% van de deelnemers is van mening dat met de cursus hun kansen om verder te komen met betaald werk of vrijwilligerswerk zijn
Voor tweederde van de deelnemers heeft de leerbon in zeer belangrijke
vergroot. Verder geven ze aan dat ze nog wél meer zouden moeten
mate bijgedragen aan hun keuze om te gaan leren. De deelnemers
leren om over voldoende scholing te beschikken.
gebruiken de leerbon voor allerlei soorten opleidingen: cursussen op het gebied van computer, talen, administratie, zorg, dienstverlening, onder-
Voor de meeste deelnemers is de leerbon inderdaad een nieuwe stap.
wijs, maar ook hobbygericht, zoals koken en meubels maken. De duur
Een stap naar nieuwe mogelijkheden: negen van de tien spreekt het aan
van de cursus verschilt sterk: van een heftruckopleiding van twee dagen
dat de leerbon bij de werving het toekomstperspectief benadrukt en
tot een tweejarige opleiding Onderwijsassistent. Afhankelijk van de
driekwart vindt het prettig dat de leerbon uitgaat van de potenties van
kosten betalen ze met de leerbon hun gehele cursus of opleiding of een
mensen. Ze zijn ook heel blij dat ze zelf mogen kiezen voor een cursus
deel ervan. Leuk om te vermelden is, dat de jongste deelnemer 16 is en
en een cursusinstituut. In dit verband is het goed te vermelden dat de
de oudste 75. De meeste zijn echter tussen de 30 en de 55. Bij de
leerbon het leren ook mogelijk heeft gemaakt voor veel mensen met
ouderen gaat het vaak om een computeropleiding. Uit onze gegevens
beperkte financiële mogelijkheden: meer dan de helft van de mensen
blijkt verder dat ongeveer 18 % van alle deelnemers valt onder de
had deze stap zonder de leerbon om financiële redenen niet gemaakt!
nuggers (niet-uitkeringsgerechtigden), vooral vrouwen, zonder werk die
Het is dan ook niet verwonderlijk dat bijna tweederde van de deel-
vaak wel kunnen en willen werken.
nemers aangeeft dat de leerbon hun leven heeft veranderd. De meeste deelnemers zeggen nu meer gemotiveerd te zijn voor leren en veel
Uit de gesprekken blijkt, dat voor meer dan de helft van de deelnemers
mensen hebben dankzij hun opleiding/cursus meer zelfvertrouwen
de cursus werkgerelateerd is; ze volgen de cursus voor hun huidige werk,
gekregen.
om aan werk te komen of om ander werk te kunnen krijgen. Een aantal deelnemers noemt ook vrijwilligerswerk als reden om een cursus te
We zijn heel erg geïnspireerd geraakt door alle persoonlijke verhalen
volgen. Veel deelnemers volgen een cursus of opleiding in eerste
die we hebben gehoord. We hebben gemerkt dat zo’n instrument
instantie voor hun eigen persoonlijke ontwikkeling. Dit is een ook belang-
als de leerbon pas gaat leven door het in te kleuren met échte mensen.
rijke doelstelling van de leerbon: een impuls voor ‘een leven lang leren’.
De tien leerbondeelnemers die we hier portretteren zijn inspirerend en
De leerboncampagne is opgezet als experiment om mensen te stimuleren
herkenbaar. Ze hebben allemaal hun eigen verhaal en hun eigen
om te leren. De bedoeling was om ook die mensen te bereiken die
motieven om te gaan leren. Voor hen is de leerbon een opstap en een
normaliter de stap naar leren niet zo snel zouden zetten. De balans
duwtje in de rug. De portretten zijn de moeite waard om te lezen.
6
7
“Een opleiding Onderwijs assistent, omdat ik altijd al in het onderwijs wilde werken”
Wilma van Boxmeer Wilma van Boxmeer is een opgewekte vrouw van bijna 50. Ze is moeder van een zoon van zeventien en tot voor kort was ze huis vrouw en “interieurverzorgster”. Met de leerbon volgde ze een oplei ding voor Onderwijsassistent. Wilma heeft op de Mavo gezeten. Vroeger wilde ze heel graag kleuterleidster worden, maar dat werd haar afgeraden. Er waren er op dat moment veel te veel, vond haar docent. Haar ouders gingen erin mee. Toen moest ze iets anders kie zen. Het werd de kappersschool. Na anderhalf jaar hield ze het voor gezien. Die wereld paste helemaal niet bij haar. Haar ouders vonden dat het allemaal genoeg gekost had en dat ze moest gaan werken.
8
Het is nooit bij mij opgekomen om te gaan leren
Uitdaging
Tijdens een periode van ongeveer negen jaar die ze bij SLIGRO BV
Er was genoeg te doen. “Zo constateerde ik, dat kinderen vast liepen
werkte is ze getrouwd en na een paar jaar overspannen thuisgekomen.
met breuken. Hierop ben ik een instructiegroepje breuken gestart.
Dit heeft enige jaren geduurd.
Verder gaf ik lessen handvaardigheid, hielp mee met de eindmusical,
“Ik zat jarenlang niet lekker in mijn vel, heb af en toe baantjes gehad,
ging mee op kamp en hielp de niveaugroepen”.
maar het is eigenlijk nooit in mij opgekomen om te gaan leren”.
Nu zit Wilma in haar tweede en dus laatste studiejaar en ze heeft
Wilma werkte onder meer als bejaardenverzorgster bij de maat
ervoor gekozen om in het speciaal onderwijs te werken omdat dit de
schappelijke dienstverlening, ook tijdens haar zwangerschap, maar ook
kans op een baan vergroot. Ze is nu bezig met haar eindscriptie.
hier was een opleiding niet nodig. Toen haar zoon vier jaar oud was, is
Ze loopt stage op een school voor speciaal onderwijs in groep D
Wilma gescheiden en werd ze bijstandsmoeder. “Het was geen vetpot,
(groep 4). Op de school zitten kinderen met autistische stoornissen,
maar ik wilde gewoon bij mijn kind zijn. Zo’n scheiding is voor een kind
ADHD, etc. Wilma begeleidt een rekengroep, geeft handvaardigheid,
toch al zo moeilijk”. Inmiddels heeft ze al elf jaar een nieuwe partner.
begeleidt kinderen bij het leren lezen en surveilleert op het schoolplein.
Het gaat ook heel goed met haar zoon. Hij kan het prima vinden met
“Ik leer er erg veel van. Het is geen gemakkelijk werk in het speciaal
haar partner. Ze delen dezelfde interesse: motoren.
onderwijs, maar ik beschouw het als een uitdaging. Ik kan heel goed met deze kinderen werken, maar vind het jammer dat er binnen deze
In wil niet tot mijn 65
ste
Wc’s schoonmaken!
school een sterke hiërarchie heerst. Als stagiaire sta je hier duidelijk
Omdat Wilma graag ook zelf iets bij wilde verdienen, ging ze drie
onderaan. Mijn valkuil is dat ik emotioneel ben, maar ik wil dit ook als
dagen in de week werken als interieurverzorgster. “Ik kon dan mijn ei-
kracht kunnen inzetten. Ik heb snel een vertrouwensband met de
gen tijd indelen en er zijn voor mijn zoon, wanneer hij thuiskwam uit
kinderen. De kinderen vertellen mij heel veel. Ik vind deze kinderen
school. Maar op een gegeven moment dacht ik bij mijzelf: ik wil niet
bijzonder en zie een soort kracht in ze”.
tot mijn 65ste Wc’s schoonmaken!” Dan is het moeilijk om te weten wat je eigenlijk wilt en kunt. Wilma
Voor het eerst financieel zelfstandig
heeft er een tijdlang over na lopen denken en kwam toch weer uit op
Wilma is nu aan het solliciteren en mogelijk kan ze na haar studie zelfs
haar oude droom: iets met kinderen in het onderwijs.
aan de slag bij een Mbo-opleiding of in het speciaal basisonderwijs.
Ze deed eerst een instaptoets bij de PABO, maar zakte op één puntje.
“Alles in mijn leven is veranderd! Als alles goed gaat, ben ik straks
Dan maar een niveau lager, onderwijsassistente. In dezelfde periode
voor de eerste keer in mijn leven financieel zelfstandig en heb ik een
hoorde ze via via van de leerbon. Dat kwam erg goed uit, want de
echt beroep. Eindelijk kan ik mijn talenten gebruiken en is mijn droom
studie aan het ROC kostte ruim € 500,- per jaar, dus met een leerbon
verwezenlijkt. Ik ben enorm gegroeid. En…ik ben tóch datgene gaan
van € 250,- heb je het schoolgeld voor één jaar al voor de helft
doen waarvoor ik koos toen ik jong was, al is het dan niet met kleuters
betaald! Uit de instaptoets bij het ROC bleek dat ze de opleiding in
maar met kinderen in de basisschoolleeftijd. Ik kwam laatst op een
twee jaar zou kunnen halen: één dag per week naar school, 20 uur per
reünie van de MAVO de docent tegen die mij had afgeraden om een
week werken, onbetaald. Ze werd stagiaire in groep 8 bij de school
opleiding tot kleuterleidster te gaan volgen. Ik heb hem nog even
waar haar zoon vroeger op heeft gezeten.
verteld dat dit duidelijk een vergissing was en dat ik alsnog deze droom ga waarmaken!”
10
11
“Een ondernemers diploma voor mijn eigen bedrijf”
Cees de Groot Cees de Groot (61)uit Bergen op Zoom werkt als installateur in de bouw. Als medewerker van een installatiebedrijf legt hij onder meer gas - en waterleidingen aan, vooral bij grote bedrijven. Cees de Groot wil naast zijn werk (hij werkt nog gemiddeld 32 uur per week) een eigen bedrijf beginnen. “Ik wil een bedrijfje opzetten samen met mijn twee zoons. En daarom heb ik de leer bon aangevraagd om een ondernemersdiploma te halen”.
13
Zoon met handicap
Dat ze juist iets willen gaan doen met niet-medische hulpmiddelen, komt beslist
Eigenlijk wilde Cees met vervroegd pensioen, zodat hij echt al zijn tijd in het
niet uit de lucht vallen. De familie heeft aan den lijve ondervonden wat het
opzetten van het nieuwe bedrijf kon steken, maar dat lukte helaas nog niet.
betekent om afhankelijk te zijn van hulpmiddelen: hun kleinkind van negen jaar
Dus doet hij het nu naast zijn werk.
zit in een rolstoel. “Uit waar we zelf tegenaan gelopen zijn, is het idee geboren.
Zoon Nicky van 23 heeft een beperking (eenzijdige verlamming als gevolg
Op een gegeven moment ben je erop gespitst en zie je hoeveel mensen, die een
van een ziekte die hij als baby heeft gehad) en heeft een Wajonguitkering. Hij
hulpmiddel nodig hebben, daar problemen mee hebben. Als er iets stuk is, dan
staat op de wachtlijst van de Sociale Werkvoorziening. Nicky is heel
ben je nergens. Een reparatie duurt erg lang en in de tussentijd kan je niets. Hier
gemotiveerd om te werken, hij heeft helemaal geen zin om te wachten! Cees:
verderop is een verzorgingshuis. We spreken geregeld met mensen die heel
“Het is toch te gek dat een jongen van 23 verloren is voor de maatschappij.
lang wachten op een hulpmiddel. Een vriend van wie de scootmobiel kapot was
Zó hoor je niet jong te zijn. Nicky kan de administratie en de boekhouding
kon drie maanden het huis niet uit. Het zijn echt schrijnende verhalen”.
doen voor ons bedrijfje, want daar heeft hij voor geleerd op het ROC”. Nooit te oud om te leren Repareren en installeren van niet-medische hulpmiddelen
Cees moet met zijn zoons nog wel een goed plan maken: “Het plan is nog niet
Cees wil met zijn twee zoons een bedrijfje opzetten dat (tweede hands)
klaar. We hebben in ieder geval een werkplaatsje nodig, maar waarschijnlijk
niet-medische hulpmiddelen opknapt, aanpast, ombouwt en installeert, zoals
is dat al rond. Daarnaast zoeken we nog een goede bedrijfsauto, een bus of
trapliften en invalidentoiletten.
een stationcar, om de spullen te kunnen vervoeren. Gereedschap hebben we
De jongste zoon van Cees, Kevin van zeventien, is ook belangrijk voor het
al, want door de jaren heen hebben we dat allemaal al opgebouwd. Maar ik
nieuw op te zetten bedrijfje. Kevin leert nu voor fiets – en brommerreparateur.
wil wel meer leren van ondernemen en een ondernemersdiploma halen”.
“Kevin is heel erg technisch. Wat zijn ogen zien, dat maken zijn handen. Hij
Juist op het moment dat hij bezig was met zijn plannen zag hij op een abri bij
kan niet zo goed leren, want hij is dyslectisch. Maar praktisch is hij heel goed
de bushalte een grote poster, waarop stond: “Wil je een cursus of opleiding
en hij kan bijvoorbeeld wél technische tekeningen lezen”.
volgen, vraag de Leerbon aan”. Cees heeft deze raad onmiddellijk opgevolgd
De beide zoons zijn inmiddels aangeschoven en mengen zich regelmatig in
en een leerbon aangevraagd bij de Provincie, en gekregen. Hij is een
het gesprek.
schriftelijke cursus gaan volgen bij de NHA (Nederlandse Handelsacademie).
Nicky en Kevin hebben nog meer ideeën: “Revisie van scootmobiels en een
Het bedrag van de leerbon was nagenoeg voldoende om de studie te
soort ANWB voor rolstoelers, een servicedienst voor mensen met hulp
financieren. Cees krijgt het schriftelijk materiaal thuisgestuurd. Hij maakt zijn
middelen, er is genoeg te doen!”.
opgaven meestal op zondagochtend en stuurt ze dan terug. Een thuisstudie vraagt discipline, maar daar heeft Cees geen moeite mee. “Je bent nooit te
“We denken dat er veel vraag naar is….”
oud om te leren! Ik ben van nature nieuwsgierig, ik wil graag van alles weten.
Cees en zijn zoons vertellen heel enthousiast over hun nieuwe plannen. Ze
Of het nu gaat over de natuur, of over techniek. Ik vind leren hartstikke leuk”.
vinden het duidelijk prettig om er met een ‘vreemde’ over te praten. “Het is prima dat we hier nu over praten en dat we nu gedwongen worden onze plannen goed uit te leggen. Zo worden ze steeds concreter. We denken dat er veel vraag naar is, maar we weten niet of er ook echt een boterham aan te verdienen is”.
14
15
Ik dacht: is dit nu alles? “Aan leren werd bij ons thuis weinig aandacht besteed. Ik kende wel een paar mensen, die iets deden in de beveiliging, maar ik dacht altijd: dat kan ik nooit. Maar op een gegeven moment ging bij mij de knop om en durfde ik tóch de stap te zetten. De leerbon was een extra stimulans”. De man van Miriam is afgekeurd en kan helemaal niet werken. Toen Miriam’s
“Een opleiding beveiliging, om aan het werk te komen”
dochter vijftien was kreeg Miriam echt de kriebels. Ze wilde iets gaan doen, niet alleen om het financieel wat beter te hebben, maar ook om iets te kunnen, iets te doen te hebben, ergens goed in te zijn. Ze wilde meer dan alleen huisvrouw en moeder zijn. Miriam vertelt: “Ik dacht: is dit nu alles? Wil ik hier oud mee worden? Ik werd er gewoon depressief van. Toen ik hoorde over de leerbon heb ik die direct aangevraagd. Ik dacht: die kans moet ik niet voorbij laten gaan!”.
Mirjam van den Elshout
Ik ben echt trots op mijzelf! Miriam heeft zich opgegeven voor de opleiding Beveiliging bij Best Alert in Best. Dit is een verkorte opleiding van negen weken. Je hebt twee tot vier dagen per week les. Daarbij begin je ook al direct te werken in de beveiliging. En daarnaast moet je een flink aantal examens doen. “Het viel best tegen” aldus Miriam “maar het is mij wél gelukt, ook al heb ik er iets langer over gedaan”. Je krijgt als je met de opleiding begint een voorlopige legitimatiepas van één jaar die je nodig hebt om als beveiliger te kunnen werken. Miriam werkte voor ASI, een bedrijf dat beveiligingsmensen uitleent aan bedrijven
Mirjam van den Elshout (36) staat haar mannetje als beveiliger,
en objecten. De eerste maanden werkte zij voor het Waardetransport, “Ik
hoewel ze zelf vindt dat haar zelfvertrouwen nog wel mag
was echt trots op mijzelf! Je hebt zoveel geld bij je! Het is echt heel
groeien. Miriam is één van de 1836 Brabanders die is gaan leren
verantwoordelijk werk”.. Daarnaast werkte ze als beveiliger in een winkel
met de leerbon van de Provincie Noord-Brabant. Ze heeft de
centrum en in een object van Essent.. Miriam vindt het prettig ervaring op te
opleiding Beveiliging gevolgd.
doen bij verschillende werkgevers. Zo kan zij uiteindelijk een keuze maken
Na het lhno ging Miriam al snel samenwonen met haar huidige
voor het type werkgever die het beste bij haar past. Ze is nog heel nieuws
man en ging ze werken in de koekfabriek in Oosterhout. Dat was
gierig naar andere werkgevers. Zo zou ze nog graag baliewerk willen doen
niet echt leuk werk.
of werken als arrestantenverzorgster in dienst van Justitie, of bijvoorbeeld in een Jeugdinrichting. “Ik heb dan nog wel een extra opleiding nodig, maar ik weet nu dat ik het kan, dus dat durf ik dan best aan!”
16
17
Stagebegeleider Het bedrijf heeft Miriam gevraagd of ze stagebegeleider wil worden, omdat ze erg goed met mensen kan omgaan. Ook hiervoor zou ze dan weer een korte opleiding krijgen. “Ik wil dat misschien wel op termijn, maar eerst wil ik zelf meer ervaring opdoen in het werk. Ik weet ook niet zeker of ik het wel kan hoor, ik ben zelf niet zo goed begeleid. Ik zou het zelf wel heel anders doen. En ik vind dat een werkgever die met stagiaires werkt ook écht achter die begeleiding moet staan, anders schiet je er niets mee op”. Eigen inkomen Miriam vindt het belangrijk dat vrouwen zelf activiteiten en een eigen inkomen hebben. Ze spreekt uit eigen ervaring. “Mijn relatie is er beter van geworden en ik ben ook weer gaan sporten! Ik voel mij echt stukken beter”.
19
“Een cursus Pools om met mijn collega’s te kunnen p raten”
Nellie Jaspers Nellie Jaspers (46) uit Someren-Heide volgt met de leerbon een cursus Pools! Hoe kom je er toch bij om een cursus Pools te gaan volgen? Nellie werkt in de kastuinbouw als oogstmedewerker. Ze plukt, sorteert en verpakt komkommers en tomaten. Komkommers in de zomer en tomaten in de winter. Het proces is gedeeltelijk geautomatiseerd. “Ik vind het hartstikke leuk werk en ik heb 32 Poolse collega’s, mannen en vrouwen. Een paar daarvan praten wat Duits en Engels, maar de meeste praten alleen maar Pools. Ik wil toch een beetje met ze kunnen communiceren”.
20
Moeten stoppen met eigen varkensbedrijf
Ze weten dat ik Pools leer, dus nu letten ze wel op wat ze zeggen...
Tot zo’n tien jaar geleden hadden Nellie en haar man een varkensbedrijf.
Nellie is met groot enthousiasme aan de cursus begonnen. Het viel niet mee.
Maar de technologische ontwikkelingen in de varkenshouderij gaan snel.
Pools is een moeilijke taal, je hebt weinig houvast. Maar omdat ze het elke
Bovendien is de regelgeving strenger geworden. Zij zouden erg veel moeten
dag om haar heen hoorde ging ze toch steeds meer woorden herkennen.
renoveren om nog te kunnen voldoen aan alle eisen. Toen hebben zij en haar
Nellie maakte huiswerk dat ze via de post opstuurde naar haar lerares. Bij het
man besloten om te stoppen. Dit was een moeilijke beslissing. “Het deed
lesmateriaal zat ook een CD-rom, voor de uitspraak van de woorden. “Het is
pijn”, vertelt Nellie, “want mijn schoonvader heeft het bedrijf ooit opgezet.
een moeilijke taal, met zes naamvallen. Heel lastig”, aldus Nellie. “Ik hoorde
Maar we hebben er nooit spijt van gehad! Het was heel hard werken, zeven
de Polen vaak samen lachen en dan wist ik helemaal niet waar ze het over
dagen per week”.
hadden. Ik dacht: hebben ze het soms over mij? Nu vang ik soms genoeg
Nellie’s man is gaan werken in de boomkwekerij van de buurman en Nellie
woorden op om te weten waar ze het over hebben. Ze weten ook dat ik Pools
heeft werk gevonden voor vijf ochtenden per week bij een kweker in het dorp,
leer, dus nu letten ze wel op wat ze zeggen!”.
naar volle tevredenheid. Nu hebben ze opeens vrij in de weekends en kunnen als ze willen ook op vakantie. Beiden hebben ook een grote hobby: het
Poolse bruiloft
Nederlandse trekpaard. Ze hebben er drie in de wei lopen. De foto’s van
Vorig jaar kwam plotseling Nellie’s moeder te overlijden als gevolg van brand
deze prachtige robuuste dieren hangen in de keuken aan de muur. “We gaan
door kortsluiting. Dat was een grote schok voor Nellie. Haar moeder woonde
ermee naar allerlei shows. Binnenkort zijn er weer de Nederlandse kampioen-
nog zelfstandig. Ze kon zichzelf uitstekend redden en Nellie hielp haar met
schappen voor het Nederlandse Trekpaard in Den Bosch”.
het schoonmaken van het huis en dergelijke. Nellie viel in enorm gat. Eerst
Daarnaast is Nellie nog actief in het lokale KVO-bestuur (Katholieke Vrouwen-
ging ze nog gewoon door met alles, ook haar studie, maar na een maand was
organisatie) en bovendien wandelt ze één keer per week met de bejaarden uit
het op.
het verzorgingshuis. Nellie: “Dat is toch zulk dankbaar werk!”
Nu gaat het weer goed met haar. Alles heeft weer een plaatsje gekregen en ze pakt nu van lieverlee de dingen weer op, ook haar studie.
Direct opgegeven voor de leerbon
Over een paar maanden trouwen twee van haar Poolse collega’s en ze zijn
Nellie, afkomstig uit een gezin van dertien kinderen, is zelf ook opgegroeid
uitgenodigd op de bruiloft in Polen. “Dan wil ik wél een mondje Pools kunnen
op een boerderij. Alle kinderen hielpen mee:”We zijn van jongs af aan ge-
spreken, dus ik ga er nog even goed tegenaan!”
wend om te werken”. Ze heeft op de huishoudschool gezeten. Evenals haar man heeft ze daarna nooit meer opleidingen of cursussen gevolgd. Van hem hoorde ze van het bestaan van de leerbon en ze heeft zich direct opgegeven. Al heel snel wist Nellie wat ze ermee wilde. Ze kreeg namelijk toevallig een folder van de NHA (Nederlandse Handels Academie) in de bus, waarin ook een cursus Pools werd vermeld. Eigenlijk heeft ze niet langer gezocht, want dit sprak haar direct aan, ook omdat het een thuisstudie is. Met de € 250 van de leerbon kon ze het grootste deel van de cursus betalen.
22
23
“Ik wil leren koken omdat ik het leuk vind”
Antwan de Groot Antwan de Groot (37) uit ’s-Hertogenbosch is een van de eersten die de Leerbon aanvroeg. Toen hij zich aanmeldde vertelde hij, dat hij de beschikking had over keukengerei en dat hij met de leerbon graag een kookcursus wilde volgen. Eigenlijk wilde hij het liefst dat de kookles bij hem thuis zou worden gegeven. Op ideale hoogte. Maar ja, dat viel moeilijk te organiseren...
25
Een tweede optie voor hem was de Stichting Anders Bezig Zijn (ABZ) in Vught.
Kant-en-klaar maaltijden
Daar worden ook kookcursussen gegeven en Antwan was daar welkom.
En doet hij er ook wat mee? Nee dus! Antwan woont in een speciale woon-
Maar er was wel een probleem. Antwan heeft in 1996 een auto ongeluk
vorm voor mensen met een handicap. In de algemene ruimte was ook de
gehad, buiten zijn schuld overigens. Er loopt al twaalf jaar een proces tegen
mogelijkheid om te koken. Maar onlangs is geheel onverwachts besloten dat
de tegenpartij. Door het ongeluk is hij lichamelijk gehandicapt. “Ik heb een
dit niet meer mag. Antwan baalt hier echt van. “De woonvorm is zomaar
tijd in coma gelegen en toen ik bijkwam was ik tot en met mijn keel verlamd.
veranderd, zonder de bewoners erbij te betrekken. Ik kan nu niet meer koken,
Eten kreeg ik via een slangetje. En dat was zo vies!”.
omdat er niet genoeg personeel is om op te letten. Doordat de personeels bezetting is gehalveerd, kunnen ze zich niet meer bezighouden met dit soort
Een stuk langzamer
zaken. Ze worden namelijk steeds weggeroepen voor hulpvragen. Ik heb nu
Er is sindsdien een hoop gebeurd. Antwan heeft alles opnieuw moeten leren.
een magnetron en daar stop ik elke dag een kant-en-klaar maaltijd in. Ik vind
Hij loopt weer en is in feite onafhankelijk, maar wel met hulpmiddelen. “Ik kan
het wel jammer hoor, want koken is erg leuk en ik houd van lekker eten. De
helemaal voor mezelf zorgen, mijzelf aankleden en wassen. Ik doe bood-
cursus was een goed begin, maar écht goed koken leer je alleen door
schappen in het winkelcentrum in de buurt. Met de taxi erheen en dan verder
ervaring”.
met de rollator. Ik ga ook wel eens naar het café of uit eten. Ik kan eigenlijk alles zelf, maar het gaat wel een heel stuk langzamer”, aldus Antwan. Tekenen Voordat hij dit ongeluk kreeg was Antwan verkoopmedewerker. Dat kan nu allemaal niet meer. Maar hij heeft een andere bezigheid: tekenen. “De therapeut zei dat je het beste je fijne motoriek kon oefenen door tekenen of schrijven. Ik vond tekenen altijd al leuk. Nu zit ik de hele dag te tekenen. Anton Pieck is mijn grote inspirator”. Hij laat een aantal sprookjesachtige tekeningen zien. Er zit van alles in, soms gebaseerd op figuren uit de Efteling, soms de eigen fantasie; alles heel mooi en secuur uitgewerkt. Nóg beter leren koken Naar de cursus toegaan was overigens geen enkel probleem: Antwan gaat overal heen. Hij maakt gebruik van de deeltaxi. Maar de keuken bij de ABZ is niet ingesteld op mensen met een handicap. Antwan had een ‘hulpje’ nodig. Alles moest hem worden aangegeven en daar hebben mensen niet altijd zin in. Bij ABZ zorgde men voor een vrijwilliger die Antwan kon helpen. “Dat was erg fijn, maar ja, die man kon ook niet altijd en dan werd het heel moeilijk. Maar ik vond het een hartstikke leuke cursus. Ik heb veel geleerd en ik het was heel gezellig om samen te koken. Maar ik vind zelf dat ik nog niet lekker genoeg kan koken. Ik wil eigenlijk nog wel beter leren koken”.
26
27
Doorleren was er toen echt nog niet bij! “We hebben een hele leuke jeugd gehad. Bij ons kon altijd alles, maar doorleren was er toen echt nog niet bij”, aldus de zussen Francien en Loes Vervoort. Francien: “Ik had de huishoudschool gedaan en was net begonnen met een
“Een computercursus, omdat we mee willen doen in de samenleving”
opleiding in de zorg, toen onze oma ziek werd. Ons mam ging toen voor oma zorgen en ik ging voor het gezin zorgen. Er waren ook nog jongere kinderen, ons jongste zusje was nog een baby. Ons pap gaf elke week al zijn geld aan mij af en ik zorgde dan voor het huishouden, alles, boodschappen doen, koken. En ik was pas 14 jaar oud. Toen ons mam na een tijdje weer terugkwam wist ik alles beter!”. De jongere Loes ging wel naar school. Ze volgde
Loes en Francien Vervoort De zussen Loes Schroevers -Vervoort (60) uit Best
een opleiding voor verkoopster en ging ook in een winkel werken. Nu of nooit… “We hadden wel een computer”, vertelt Francien, “maar mijn man zat er altijd achter”. Francien vroeg hem vaak om van alles en nog wat van internet af te halen. Ze had er nooit aan gedacht om dat zelf te gaan leren, want hij vond het heel leuk om dingen voor haar op te zoeken, zoals naaipatronen. Toen haar man kwam te overlijden merkte ze dat ze bepaalde zaken altijd aan hem had overgelaten. “Mijn zoons vonden dat ik dat echt zelf moest gaan leren ‘anders wordt je een oude doos’, zeiden ze. Ik dacht: ze hebben gelijk. Nu of nooit…”. en Francien
Jullie leren het toch nooit!
V ijfeijke-Vervoort (61) uit Eindhoven hebben de leerbon gebruikt
“Onze zus die veertien jaar jonger is, had al tegen ons gezegd: ‘jullie leren
voor een computeropleiding. Loes en Francien hebben samen
het toch nooit’.
de leerbon aangevraagd en zich samen opgegeven voor de
Nou, we hebben het wel geleerd en nu doen we niet anders!” vertellen de
computeropleiding bij Scheidegger. “Dan kregen we korting”,
zussen enthousiast. Beide dames zijn erg blij dat ze de cursus hebben
aldus Loes “en dat was prettig want het was een hele dure cursus.
gevolgd. Ze kunnen nu alles: Word, e-mail, internet, fotoshop. “En dat laatste,
De leerbon was niet genoeg, we hebben er zelf ook nog heel wat
daar maak ik ook veel gebruik van”, vertelt Francien, “want ik schilder.
aan bij moeten betalen. Maar het was zeker de moeite waard,
Ik maak foto’s van mijn schilderijen en die bewerk in dan weer om te
want het was een zeer uitgebreide cursus. We moesten ook
bekijken wat voor effect je dan krijgt, bijvoorbeeld met een andere kleur
huiswerk maken en dat werd online nagekeken”.
achtergrond”.
28
29
Vrijwilligerswerk Francien en Loes doen beide vrijwilligerswerk en daar kunnen ze hun computervaardigheden goed voor gebruiken. Loes, die vroeger in de horeca heeft gewerkt (maar helaas is afgekeurd) notuleert de vergaderingen van de Horecabond. Toen hun moeder in het verpleeghuis lag, kwamen ze er vaak helpen: koffie schenken, de mensen met eten helpen, liedjes zingen, etc. Ze zagen de verpleegkundigen steeds achter de computer zitten terwijl de patiënten hun hulp nodig hadden. Ze vonden dat maar niets, dat werk zou eigenlijk niet door het verplegend personeel gedaan moeten worden, vonden ze: “dat zou eigenlijk heel goed werk zijn voor herintreedsters die goed met de computer kunnen omgaan. Wij zouden dat ook moeten kunnen”, zeiden ze tegen elkaar. Mijn wereld is groter geworden. Wat vinden ze dat er in hun leven is veranderd sinds ze met de computer kunnen omgaan? Loes: “De wereld buiten Best is dichterbij gekomen, mijn wereld is gewoon groter geworden”. Francien: ”Wie niet met de computer kan omgaan, die doet gewoon niet meer mee. Er komt een tweedeling tussen mensen die er wel en die er niet mee kunnen omgaan. Ik vind dat je het gewoon moet kunnen, ook voor als je alleen komt te staan”. Loes en Francien zijn heel blij met hun computer en hun internet en e-mail. Ze maken heel veel gebruik van e-mail en hebben op deze manier veel contact met hun familie in Australië en Zuid-Afrika.
30
“Een opleiding Sociaal Pedagogisch Werk, omdat ik heel graag met kinderen wil werken”
Yasmine Demirci Yasmine Demirci is 30 jaar oud en ze is druk bezig met haar opleiding
Sociaal
Pedagogisch
Werk
(SPW3)
aan
het
ROC
Nijmegen. Ze loopt stage bij De Schaapskooi, een kinderdag verblijf in Oss. Yasmine trouwde in 1996 met haar huidige man die in Oss woonde en zo kwam ze hier dus terecht. Haar eigen familie woont in Turkije. “Dat is wel moeilijk soms”, zegt Yasmine, “maar binnenkort is het vakantie en dan gaan we met z’n allen zes weken naar Turkije. Dan zie ik ze weer”. Yasmine heeft twee kinderen, een jongen van acht en een meisje van zes. Ze kwam in aanraking met de leerbon via het IVC (internationaal Vrouwen centrum) in Oss.
32
Eigenlijk wist ik wel wat ik wilde: met kinderen werken
In de toekomst toch weer verder leren
Toen Yasmine naar Nederland kwam heeft ze Nederlandse les gehad. Ze
Yasmine heeft een positief gevoel over de toekomst. Ze hoopt een vaste baan
werkte bij Philips en kon de taal met collega’s oefenen. Maar toen ze na twee
te krijgen in het kinderdagverblijf. Het liefst zou ze twee en een halve dag
jaar wegens reorganisatie haar ontslag bij het bedrijf kreeg, ging haar
werken. Haar man werkt in vijf ploegendienst en is vaak overdag thuis om de
Nederlands door gebrek aan oefening snel achteruit.
kinderen op te vangen.
Yasmine wilde niet thuis blijven zitten. Ze is zich gaan oriënteren en kwam toen
Op de vraag of haar leven veranderd is door haar studie denkt Yasmine
terecht bij het IVC. Daar is ze opnieuw met Nederlandse taallessen begonnen
even na, om te zoeken naar een goede formulering: “Ik heb veel meer
en Sociale redzaamheid. Vervolgens is ze doorgegaan met Nederlands bij
sociale contacten gekregen, met allerlei soorten mensen: niet alleen familie en
ROC De Leijgraaf en heeft ze haar NT2-diploma (Nederlands als tweede taal)
de mensen in de buurt, maar ook collega’s, de kinderen, de ouders,
gehaald op niveau 3. “In Turkije heb ik alleen op de basisschool gezeten. Om
medestudenten. Juist dit sociale stuk is in mijn opleiding heel erg belangrijk.
door te kunnen leren had ik in ieder geval dit niveau n odig!”.
Verder ben ik nu goed in staat om mijn gedachten in het Nederlands om te
Want Yasmine wilde meer. “Mijn begeleidster van het IVC, Chérie Peters, had
zetten. En….ik ben veel zekerder geworden. Vroeger was ik bang dat het niet
al een paar keer aan mij gevraagd wat ik hierna wilde gaan doen. Eigenlijk
zou lukken met mijn opleiding. En nu ben ik bijna klaar!. Vroeger was ik me
wist ik wat ik wilde: met kinderen werken. Ik was er wel onzeker over of ik het
van heel veel dingen niet bewust, maar nu weet ik dat ik enorm ben
zou kunnen halen”.
gegroeid!”. Als Yasmine haar opleiding heeft afgerond wil ze eerst eens een paar jaar
De leerbon vergoedde een deel van mijn opleiding
werken en het geleerde toepassen. Maar het zit er dik in dat ze daarna tóch
Van haar begeleidster kreeg Yasmine de tip om een leerbon aan te vragen.
weer verder wil leren: “ik vind het vak enorm interessant en ik weet zeker dat
“De leerbon vergoedde een deel van mij opleiding. Het grootste deel moest
er nog heel veel te ontdekken is”.
ik wel zelf betalen, maar die € 250,- is voor mij écht een duwtje in de rug geweest. Gelukkig stond mijn man achter mij. Hij heeft me gestimuleerd en de rest van mijn opleiding betaald”. Yasmine gaat één dag in de week naar school en loopt drie dagen per week stage. Het gaat erg goed op school en ook bij het kinderdagverblijf. In februari 2009 hoopt ze haar diploma te krijgen. Ze wil daarna graag aan het werk blijven bij het kinderdagverblijf. Ze vindt haar vak erg leuk en ze vindt het belangrijk dat er professioneel met de kinderen wordt omgegaan. “De activiteiten die we met de kinderen doen zijn stimulerend en belangrijk voor hun ontwikkeling. De kennis en ervaring die ik in mijn opleiding en werk opdoe, heeft ook invloed op hoe ik zelf mijn kinderen opvoed. Ik ben me steeds meer bewust van de ontwikkeling die een kind doormaakt. Bij veel allochtone vrouwen bestaat een vooroordeel tegenover de kinderopvang. Ze vinden het zielig voor hun kinderen om ze erheen te brengen, terwijl ik zie hoeveel plezier de kinderen hebben. Het leuke is dat ik nu in een positie zit, dat ik vooroordelen bij andere (allochtone) vrouwen in mijn omgeving tegenover kinderopvang kan wegnemen”.
34
35
“Meubels leren maken voor mijn hobby”
Hugo Bikker Hugo Bikker (29) woont in Drunen en werkt als aankomend hovenier bij de WML (Werkvoorzieningschap Midden Langstraat). Hugo hoorde van de leerbon op de radio, of in de plaatselijke krant, of misschien wel allebei! Hij heeft de leerbon snel aan gevraagd, want hij wist al direct wat hij ermee wilde gaan doen: een cursus meubels maken.
37
Country and Western
Wij van de regioploeg werken heel zelfstandig. Maar nu zijn er allerlei
Zodra je de kamer binnenstapt bij Hugo zie je het al. Hugo houdt van hout!
nieuwe mogelijkheden, zoals begeleid werken in het vrije bedrijf. Op zich zit
Het zijn niet zomaar houten meubels die bij hem in huis staan, het zijn
ik prima bij de WML, maar het liefst zou ik een vaste baan hebben bij een
meubels met een geschiedenis! Ze brengen je naar Amerika, naar de tijd van
heemkundetuin of bij Natuurmonumenten of het Brabants Landschap. Maar ja,
de settlers. Je waant je in een huisje op de prairie. Hugo houdt niet alleen van
er zijn wel meer mensen die dat graag zouden willen”.
meubels in Western Style, hij is ook liefhebber van de muziek die daarbij hoort: Country and Western. En in zijn boekenkast staan allerlei prachtige
Originele shakers tafel
boeken met informatie en foto’s over Amerika, de Indianen, de meubels en de
Met de leerbon heeft Hugo een cursus Meubels maken gevolgd in Drunen, bij
muziek. En over de natuur, want dat is ook een hobby van Hugo. Hij is
de Alev, een plaatselijk educatief centrum. “Ik vond houtbewerking altijd al
bepaald niet iemand die stil zit. Zo is hij bijvoorbeeld lid van de jongeren
erg leuk. Hout is mooi materiaal. Ik maak ook houtsneden. Daarbij gebruik ik
afdeling van een landelijke natuurvereniging. Een weekend per maand gaan
onderwerpen die met Amerika en de tijd van de settlers te maken hebben.
ze met elkaar op kamp ergens in Nederland om dieren of planten te bekijken,
Indianen vind ik trouwens ook erg interessant”.
afhankelijk van het thema.
Hugo heeft op de cursus een prachtige tafel gemaakt. Het is eigenlijk ook een soort bureau met lades. Het blijkt een originele Shakers tafel te zijn, naar een
Noorwegen
model uit 1800. Hugo toont een boek met bouwtekeningen van meubels in
Na zijn school (Voortgezet Speciaal Onderwijs, Werkenrode) werkte Hugo
Amerika uit die tijd: ‘Authentic Shakers furniture’. Hij heeft, geholpen door de
eerst drie jaar bij de WML en daarna vier maanden op Camphill in
leraar van de cursus, deze tekening gebruikt voor zijn tafel. En dat is erg goed
Noorwegen. Dit is een instelling waar mensen met en zonder handicap samen
gelukt!
leven en werken. ”Ik was verantwoordelijk voor de groenteteelt. Dat was op zich best leuk. Maar ik vond het leven in die instelling zwaar. Je leeft eigenlijk in één grote familie, je kunt je niet terugtrekken. Ik heb wel af en toe een beetje rust nodig”. Hugo is vervolgens een jaar in Noorwegen naar school gegaan, een soort tussenschool voor mensen van 20 tot 28 jaar, waarin je kunt ontdekken wat je leuk vindt en waar je goed in bent. Doel is om je handvaardigheden aan te leren en je sociale vaardigheden te vergroten en om je te stimuleren en te motiveren. Je kunt uit vier hoofdvakken kiezen. Hugo koost voor Overleven en Natuur. Hij heeft daar ook Noors leren spreken. “Gewoon door het te doen. Er was geen andere mogelijkheid. Je praatte er de hele tijd Noors”. Buitenmens Hugo werkt sinds een aantal jaren weer bij de WML als hovenier voor 40 uur per week. De WML heeft ook gezorgd voor een opleiding tot aan komend hovenier. Hij zit in de ‘regioploeg’ en werkt zowel bij bedrijven in Waalwijk als bij particulieren in Tilburg. “Ik ben echt een buitenmens.
38
39
Je eigen tijd indelen Na de mavo ging Ellen naar het mbo (activiteitenbegeleiding), maar na twee jaar hield ze het voor gezien. “Achteraf jammer, maar ik kon werk krijgen bij een kampeerboerderij van kennissen van mijn ouders en dat leek me toen heel erg leuk. Achteraf gezien was het echt niets voor mij. Ik heb daar wél mijn man leren kennen”.
“Een cursus Diabetes voetverzorging om mijn vak bij te houden”
Een jaar later kreeg Ellen verkering en toen ging het allemaal heel snel. Ze ging trouwen en binnen het jaar kreeg ze al haar eerste kind. In het begin vond ik het heerlijk, maar al gauw kreeg ze de kriebels. “Omdat ik tóch iets wilde doen, ging ik een opleiding voor pedicure volgen. Dat leek mij een geschikt beroep, ook omdat je dan van huis uit kan werken en je eigen tijd kan indelen. En ik wilde heel graag mensen helpen”. Voeten zijn belangrijker dan veel mensen denken Ellen heeft inmiddels al jaren haar eigen kleine pedicure praktijk. Ze behandelt
Ellen de Jong
veel oudere mensen met diabetes. “Voeten zijn belangrijker dan veel mensen denken. Oudere mensen kunnen hun eigen voeten niet verzorgen, omdat ze er niet meer bij kunnen. Soms hebben ze ontstekingen bij de tenen. Als pedicure probeer ik allerlei problemen aan de voeten te voorkomen. Aan voeten van mensen zie je heel veel. Ik heb een signalerende rol, ik raad mensen regelmatig aan om naar de dokter te gaan”. Ellen wilde zichzelf blijven ontwikkelen in haar vak. Daarom heeft ze ook de cursus Diabetes voetverzorging gevolgd. “Het was pittig. Heel veel theorie over het menselijk
Ellen de Jong* (35) woont samen met haar man en haar drie
lichaam. Ik zag het ook als een soort herhaling, want in mijn pedicure-
dochters (15, 13, en 11) in Deurne. Ze zag een programma over de
opleiding had ik er al veel van gehad. Maar ik vind dit erg interessant”.
Leerbon op Omroep Brabant en heeft zich aangemeld voor een leerbon via de website. “Ik dacht: zou ik die leerbon ook mogen
Je bouwt geen pensioen op
aanvragen? Zou ik die zomaar kunnen krijgen? Die leerbon was
Het zorgen voor mensen zit Ellen in de genen, dat is duidelijk. “Het gaat op
voor mij echt een uitkomst. Bij het uitgeven van geld denk ik altijd
zich allemaal heel erg goed. Een eigen praktijk is heel mooi, maar er zitten
het allerlaatste aan mijzelf. Die leerbon was voor mij een
ook wel nadelen aan. Zo zijn de kosten best hoog, bijvoorbeeld voor allerlei
cadeautje”. Ze volgde met de leerbon de cursus Diabetes voet
verzekeringen, de aansluiting bij een branchevereniging, certificering en dat
verzorging.
soort zaken. En je bouwt geen pensioen op. Zelfstandig ondernemerschap is een hele verantwoordelijkheid en soms vind ik het wel jammer dat ik geen collega’s heb. Ik doe alles zelf, ook de boekhouding. Daar heb ik een tijdje geleden een cursus voor gevolgd”.
40
41
Nieuwe fase Ellen is niet iemand die graag stil staat. Ze denkt, zeker de laatste tijd, vaak na over haar toekomst. Hoewel haar huidige werk haar erg bevalt, wil ze misschien tóch ooit nog iets anders gaan doen, bijvoorbeeld werken in een zorginstelling. Het heeft geen haast, maar toch….Er zijn daar erg veel mensen nodig. “Ik zit echt in een nieuwe fase. Nu mijn kinderen groter zijn - de jongste gaat straks al naar het voortgezet onderwijs – denk ik vaak na over werken buitenshuis. Het werken in de zorg trekt mij aan. Ik zou daar best nog voor willen leren, maar dan wil ik wel dat mijn ervaring ook wordt meegenomen. Ik werk al jaren met ouderen, doe steunkousen aan en uit. Ik heb inmiddels ook een behoorlijke dosis medische kennis opgebouwd en flink wat ervaring. En het lijkt me ook wel eens prettig om collega’s te hebben. Ik ben benieuwd wat de toekomst mij brengt”.
* De naam en andere gegevens van Ellen de Jong zijn veranderd voor dit boekje. Ook de persoon op de foto’s is niet Ellen de Jong.
42
“Een cursus Engels voor mijn werk”
Yvonne Bakkers Yvonne Bakkers (57) woont in Breda en werkt in de administratie. Toen ze in een plaatselijk krantje over de leerbon las dacht ze met een: “Dit is iets voor mij!”. Ze wilde graag haar kennis van de Engelse taal verbeteren, omdat ze dat nodig had voor haar werk in de administratie.
44
Altijd gewerkt!
kwijtraakt en dat is hier gebeurd. Daarom moet er nu een groot aantal mensen
Direct na de huishoudschool ging Yvonne werken bij een modezaak. Na drie
weg, waaronder Yvonne. “Dat aanbesteden klinkt leuk, maar het brengt heel
jaar, ze was toen negentien, kreeg ze een baan voor drie dagen per week bij
veel onrust met zich mee. Het heeft ook een negatieve invloed op je binding
een Brabants busvervoersbedrijf. Yvonne trouwde en kreeg een zoon, die nu
met het bedrijf. De mensen die weg moeten, worden overgenomen door het
23 is en nog thuis woont. “Ik was de eerste bij het bedrijf die een kind kreeg
bedrijf dat de opdracht kreeg. Voor de buschauffeurs betekent het niet zoveel,
en bleef werken. Dat was toen helemaal niet gebruikelijk. Er waren zelfs nog
ze blijven gewoon op hun traject rijden. Maar voor de medewerkers op het
bedrijven waar je als vrouw weg moest als je ging trouwen! Ik had geluk want
hoofdkantoor heeft het grote gevolgen. Ik raak mijn collega’s kwijt. Nu woon
mijn zus, die vlak daarvoor ook een zoontje had gekregen, vond het prima om
ik op vijf minuten afstand van mijn werk, maar dan moet ik helemaal naar
op mijn kind te passen. Als ik ging werken bracht ik mijn zoontje naar haar
Eindhoven. Daar zie ik wel tegenop”.
toe”. Wandelen Engels als voertaal
Gelukkig heeft Yvonne naast haar werk (en haar gezin) ook nog andere bezig-
Yvonne werkte eerst als receptioniste, maar zeven jaar geleden kwam er
heden. Ze heeft een grote passie en dat is wandelen. “Ik wandel elke zondag
een nieuwe baan vrij en daar heeft ze op gesolliciteerd. Het was een
25 km met mijn zus. We doen ook mee aan allerlei wandeltochten, zoals de
administratieve baan waarin zij van alles moest regelen rond mobiele
Bloesemtocht in de Betuwe, de Kennedymars, de Nijmeegse Vierdaagse. In
telefonie voor de medewerkers. Yvonne had het erg naar haar zin. “Het was
wandelen vind ik mijn rust”.
een familiebedrijf, heel sociaal. De sfeer was er altijd heel goed, heel gemoedelijk”. Intussen is het bedrijf samengegaan met een groot buitenlands bedrijf. Omdat Engels de voertaal werd, verzorgde de werkgever een cursus voor de medewerkers. Yvonne vond de cursus interessant, maar moest er hard voor werken. Haar Engels van de huishoudschool was al grotendeels weg gezakt. Na afloop van de cursus van haar werk realiseerde zij zich dat zij nog lang niet genoeg wist van het Engels. Ze had echt de smaak te pakken gekregen en wilde verder. En precies op dat moment kwam de leerbon voorbij. Ze vroeg de leerbon aan en gaf zich op voor een cursus Engels bij educatief centrum De Brede Aa in Breda. Alles is veranderd Er is intussen heel wat veranderd voor Yvonne. Ze heeft kort geleden gehoord dat ze, na 37 jaar, weg moet bij het bedrijf en dat doet pijn. Haar man had kortgeleden ook al zoiets meegemaakt, dus het hakte er extra in. De oorzaak ligt bij de nieuwe regelgeving. Het busvervoer moet tegenwoordig ‘aanbesteed’ worden. Meerdere busmaatschappijen dingen mee naar de uitvoering van het busvervoer in een bepaalde regio en maar één krijgt de opdracht. Het kan dus zomaar zijn dat een busmaatschappij een regio
46
47
Colofon
PSW Arbeidsmarktadvies
PSW Stationsplein 4 Postbus 1228 5200 BG ’s-Hertogenbosch Telefoon (073) 612 4325 Telefax (073) 612 8575 E-mail
[email protected]
Samenstelling en redactie Saskia Weddepohl Fotografie Saskia Holtjer Grafisch ontwerp Van Riet Ontwerpers, ‘s-Hertogenbosch ’s-Hertogenbosch, december 2008
Deze uitgave is mede mogelijk gemaakt door de Provincie Noord-Brabant