IGNALEMEN
3
PERIODIEK BRANCHEMAGAZINE VAN
11e jaargang november 2002
>>’KANSEN OM HET BETER TE DOEN IN EEN SLECHTERE MARKT’<<
MARK LIGTHART
Te circuleren aan:
Retour aan:
PAGINA 2
INTERVIEW
PAGINA 3
ARBEIDSMARKT & REGELGEVING
PAGINA 9
LECAL SERVICES
PAGINA 9
CONJUNCTUURINFORMATIE
PAGINA 12
FEDERATIENIEUWS
PAGINA 17
HET INSTRUMENT 2002
PAGINA 21
INDUSTRIËLE ELEKTRONICA
PAGINA 23
DEVELOPMENT CLUB
PAGINA 24
E&A 2003
PAGINA 27
INDUSTRIËLE AUTOMATISERING
PAGINA 28
WEEGINSTRUMENTEN
PAGINA 29
USPI-NL
PAGINA 30
LABORATORIUM TECHNOLOGIE
PAGINA 33
MEDISCHE TECHNOLOGIE
PAGINA 35
INFORMATIE
Interview
‘Kansen om het beter te doen in een slechtere markt’ EEN
INTERVIEW MET
MARK LIGTHART
ATH techniek is ontstaan uit een vooroorlogse fusie van de Amsterdamse Technische Handelsmaatschappij en Janse naar ATH-Janse. Midden jaren tachtig werd dit ATH techniek B.V. Een interview met adjunct directeur, Mark Ligthart Sinds wanneer ben je werkzaam bij ATH Techniek B.V.? "Ik werk sinds juni 2000 bij ATH Techniek BV. ATH is een van oorsprong Amsterdams bedrijf, gevestigd in Amsterdam Zuidoost en bestaat sedert 1934. Vanuit het installatiebedrijf zijn we in de loop der jaren uitgegroeid naar dienstverleners in de industrie, en utiliteit (gebouwinstallatie en gebouwautomatisering) data en telefonie, met onlangs nog een nieuwe activiteit in de CCTV beveilingsmarkt, kortom een compleet pakket." Wat is jou functie binnen de Industrial System Integrators (ISI)? "Binnen het ISI-bestuur ben ik voorzitter. Voordat ik bij ATH ging werken werkte ik reeds bij een ander ISI-lid en was ook toen al lid van het ISI-bestuur. Ik denk dat ik al sinds 1997 lid ben van het ISI bestuur en nu dus sinds twee jaar voorzitter." Hoeveel leden heeft het ISI-platform inmiddels en vertel eens wat over de ontstaansgeschiedenis? "Inmiddels hebben wij zo’n dertig tot vijfendertig leden. Het ISI is begin jaren 90 opgericht door drie heren uit de branche om ‘en block’ tegenwicht te kunnen bieden aan de toen ook al hele grote spelers binnen de branche Industriële Automatisering zoals: Honeywell, Siemens, Yokogawa, FisherRosemount en dergelijke. Men vond namelijk dat deze bedrijven steeds actiever werden binnen het marktsegment waarbinnen ons soort bedrijven actief was en dat we om aan deze grote bedrijven tegenwicht te bieden de krachten als branchevereniging moesten bundelen. Dat is zeer succesvol gebleken, want binnen ongeveer tien jaar zijn we van helemaal niets naar, pak hem beet, 35 lidbedrijven gegroeid. Hiermee vertegenwoordigen wij als ISI platform binnen FHI ook een belangrijk deel van alle ISI bedrijven binnen Nederland."
2
SIGNALEMENT november 2002 <<
Wanneer je het hebt over ‘ons soort bedrijf’ over wat voor een soort bedrijf heb je het dan? "De system integrators, de onafhankelijke dienstverleners op het gebied van Industriële Automatisering en systeemintegratie." Als ISI doen jullie mee aan de beurs HET Instrument met een collectieve stand. Misschien zelfs dat er bedrijven binnen het ISI platform ook meedoen als zelfstandig bedrijf. In de voorbereiding naar de beurs toe heb jij voor FHI tijdens de persconferentie een presentatie gegeven over de marktontwikkeling binnen de IA-branche. Inmiddels zijn we weer een poos verder. Hoe staat het er binnen de branche nu voor? " ‘Toen’, is na het voorjaar geweest, dus heel lang is dat nog niet geleden. Er was toen nog wel de visie dat we in de tweede helft van dit jaar een behoorlijke aantrekking van de markt gingen krijgen. Helaas kan ik nog nergens lezen dat dit ook zo is… De hele branche, net als andere economische sectoren in het land, heeft te maken met een behoorlijke terugval. En dat maakt een beursbezoek, of het organiseren / deelnemen aan een beurs of klanten naar een beurs trekken wel zo interessant omdat je dan in een teruglopende economie de klanten toch kunt informeren over wat je te betekenen of te bieden hebt als sector." Tijdens de persconferentie heb je twee bronnen geciteerd en met die bronnen sprak jij tijdens de conferentie over een ‘nieuwe technologie’, waar doel je op? "Dit waren twee bronnen, de ene bron was de CEO van INTEL: "ICT industrie moet zichzelf ‘heruitvinden’ voor groei", daartegenover rept een belangrijke adviesgroep uit de Verenigde Staten ARC Advisory group hier met geen woord. Zij hebben het voornamelijk over het belang dat gebruikers een Return-on-Asset kunnen / willen zien binnen de IT. "MMI software markt groeit ruim 60 % in vijf jaar tot 2005". Met andere woorden het geld wat ze erin stoppen willen ze ook direct hun resultaten van terugzien. Dit zie je met name in de markt met mens machine interfacing / scada pakketten en
dergelijke gebeuren omdat dit direct kan leiden tot een betere productiviteit. En daar verwachten ze dan een behoorlijke groei in." Wanneer we dan gaan kijken naar de visie van de Industrial Sytem Integrators dan kan je zeggen dat:" Wij tijdens de beurs een antwoord dienen te hebben op de vraag hoe Industriële IT klanten helpt aan hogere productiviteit van hun eigen processen én hun supply chain!" Wanneer je dit nu stelt vanuit de persconferentie, en je legt naast dit plaatje het ISIplatform. wat moet dan binnen de ISI branche gebeuren om de economie daar ook weer aan te laten trekken? "Ik denk dat juist de System Integrators op dit moment juist voor zichzelf een hele goede kans kunnen creëren omdat ze onafhankelijke dienstverleners zijn en zo klanten kunnen helpen de juiste keuze te maken om die investeringen te doen die het juiste rendement opleveren. De ISI leden hebben overzicht van wat er aan de aanbodzijde speelt en hebben over het algemeen ook voldoende proceskennis opgedaan in hun specifieke kennisgebieden. Zodanig dat ze ook met goede referenties voor de dag kunnen komen. ISI leden zitten niet zo zeer te wachten op een grote nieuwe technologie. Ook zonder deze technologie zijn er kansen om het beter te doen in een slechtere markt." Je hebt het nu over kansen zijn er dan ook bedreigingen binnen jouw markt? "Nee, als een beetje ondernemer zien je natuurlijk helemaal geen bedreigingen, dat hoort niet zo!!!!! Nee hoor dat is flauwekul, natuurlijk zijn er bedreigingen. Om te beginnen is het natuurlijk zo dat er in een teruglopende markt prijsdruk ontstaat dat is voor de aanbieders niet prettig. Tegelijkertijd is en blijft het zo dat we in een krappe markt zitten daar waar het personeel betreft. Daar bieden de plannen voor een ISI-academy natuurlijk een behoorlijke oplossing voor aan. Wat we voorlopig nog zullen zien is dat
Interview
de lonen ook nog wel zullen stijgen. Al is het alleen al vanuit een nasleep van de jaren hiervoor. Dus daar ligt een bedreiging met betrekking tot het rendement van je bedrijf." En daarnaast is er natuurlijk de bedreiging van iets wat we de afgelopen vijf à zes jaar ook niet hebben gehad en dat is dat er nu daadwerkelijke concurrentie ontstaat." Als bestuur stel je ook doelstellingen. Wat zijn de doelstellingen van het ISI bestuur? "Ten eerste en hoofdzaak, het profiel van de System Integrators in de branche zodanig neerzetten dat we een herkenbare groep zijn en blijven. Dat heeft natuurlijk voor alle leden voordelen. Dit wordt gedaan door middel van bijvoorbeeld het ISI paviljoen op de beurs.
Daarnaast organiseren we als bestuur jaarlijks de industrial business conference. Wat dit jaar ook weer een succes was." Moet er vanuit ISI nog meer activiteiten richting de branches ondernomen worden of werpt dit al voldoende vruchten af? (volgens mij was de vraag richting de markt en daarop vinden we als ISI bestuur dat de IBC/RTC en de beurs ok is) Richting de branches zijn we de afgelopen jaren meer en meer in gesprek met de andere platforms als IBS en recent met de Product Suppliers. Wij als ISI zijn daar voorstander van en wat ons betreft breiden de gesprekken en de daaruit voortvloeienden samenwerking zich nog uit. Een goede graadmeter hierin is natuurlijk de groei van ons ledenaantal."
De backoffice binnen FHI hoe kijk je daar tegenaan? "De historie is dat we als jong en wild platform ooit zijn begonnen en daarbij kwam na verloop van tijd natuurlijk de existentiële vraag aan de orde. Wat doen wij en hoe zijn wij hier op aarde. Wat is nu de relatie tussen ISI en IA binnen een jaar tijd zijn daar behoorlijk wat discussies over geweest en uiteindelijk is daar uitgekomen dat wij als platform het beste functioneren binnen een groter geheel als de branche IA. De overige voordelen daarbij zijn natuurlijk de beurs, publiciteit het hebben van een bureau en secretariaat. Wat allemaal veel werk uit handen neemt."
Arbeidsmarkt en regelgeving
Doel verpakkingsconvenant II ruim gehaald Het tweede verpakkingsconvenant heeft meer resultaat gehad dan gedacht. Dat blijkt uit het jaarverslag van de Commissie Verpakkingen over 2001. Het doel van het tweede convenant, buiten de houten verpakkingen maximaal 940.000 ton verpakkingsmateriaal verbranden en storten in 2001, is gehaald. Het totaal kwam het afgelopen jaar uit op 924.000 ton. Het resultaat was gevolg van goede preventie. Over de gehele convenantperiode, vanaf 1998, is het gebruik van verpakkingen nauwelijks toegenomen in kilo’s, ondanks de economische groei in die jaren. Uit de gegevens over 2001 blijkt dat de herverbruikverplichting niet gehaald is, mede door onvoldoende gescheiden inzameling.
De overheid had ‘het bedrijfsleven’ aan zich verplicht het verbruik van verpakkingen in 2001 met tenminste 10% te verminderen ten opzichte van 1986, gecorrigeerd voor de ontwikkeling van het bruto binnenlands product. In 2001 werd een percentage van 27 gerealiseerd, waarmee ruimschoots aan de verplichting is voldaan.
Wet Pemba vervalt voor kleine bedrijven Het kabinet Balkenende heeft op 6 september 2002 besloten de gedifferentieerde WAOpremie voor kleinere werkgevers te schrappen. Dit betekent dat deze werkgevers vanaf 1 januari 2003 een vast percentage gaan betalen van 2,38%. De mogelijkheid om als kleine werkgever eigen risicodrager te worden voor de WAO vervalt. Voor werkgevers die op dit moment al eigen risicodrager zijn verandert er niets.
Het percentage van 2,38 geldt voor alle kleine werkgevers, want de zogenaamde trap op / trap af- regeling wordt tegelijkertijd afgeschaft. Onafhankelijk van de trede waarop u zich als werkgever per 31 december 2002 bevindt, vanaf 1 januari 2003 betaalt u 2,38%.
Het begrip ‘kleine werkgever’ wordt in dit verband niet bepaald door het aantal werknemers, maar door de premieloonsom in het tweede kalenderjaar voorafgaand aan het premiejaar. Deze loonsom is gebaseerd op 25 keer de gemiddelde loonsom per werknemer in 2001 (53.000 gulden, zijnde ruim 24.000 euro).
U wordt derhalve als kleine werkgever aangemerkt als het totale premieplichtig loon binnen uw bedrijf in 2001 minder dan 1.325.000 gulden (ruim 600.000 euro) bedroeg. Bedrijven met een hogere loonsom blijven onder de wet Pemba vallen. De afschaffing van de wet Pemba voor kleine bedrijven is een belangrijk succes van de lobby van MKB Nederland onder leiding van voorzitter Hans de Boer.
>> november 2002 SIGNALEMENT
3
Arbeidsmarkt en regelgeving
Samenwerking FHI en ArboNed resulteert in minder ziekteverzuim Het ziekteverzuim bij FHI leden die gebruik maken van het raamcontract van FHI met ArboNed ligt beduidend lager dan het landelijk gemiddelde. Het percentage van de 135 lidbedrijven, die met 3100 werknemers gebruik maken van de diensten van ArboNed ligt tussen de 3,5 en 4%, terwijl het landelijk gemiddelde op 5,5% uitkomt. Ook de WAO-instroom ligt beduidend onder het landelijke gemiddelde.
In 2001 is het ziekteverzuim bij de FHI / ArboNed bedrijven verder teruggelopen ten opzichte van 2000 en 1999 ( zie tabel uit de brancherapportage), terwijl de algemene landelijke cijfers constant blijven. De landelijke instroom in de WAO loopt licht op, terwijl die bij de FHI leden die met ArboNed werken laag blijft. ArboNed verstrekt FHI op regelmatige basis vrij uitvoerige sectorinformatie over de resultaten van het verzuimbeleid. Deze rapporten zijn voor geïnteresseerde lidbedrijven opvraagbaar bij FHI (mevrouw Marina van den Berg, e-mail
[email protected]). ArboNed is één van de grootste arbodienstverleners van het land en opereert als één van de weinige arbodiensten nog steeds onafhankelijk van de grote verzekeraarsconglomeraten. Met vrijwel alle inkomens-
verzekeraars zijn goede afspraken over gegevensuitwisseling in het kader van claimafhandeling en over vergoeding van specifieke reïntegratieprogramma's. Iets meer dan de helft van de FHI leden bij ArboNed blijkt te kiezen voor Stad Rotterdam als verzekeraar. De diensten van ArboNed richten zich zowel op preventie als reïntegratie bij ziekteverzuim. Zo kunnen bedrijven gebruik maken van specifieke reïntegratieprogramma's op het gebied van fysieke en psychische belasting, mediation, arbeidsbemiddeling en versnelde curatieve behandeling. Met ingang van 1/1/2003 zal ArboNed haar dienstverlening op het gebied van verzuimbegeleiding en reïntegratie, vooral in de
Ontwikkeling ziekteverzuim
beginfase van het verzuim, intensiveren. Zo zal er niet meer gewerkt worden met schriftelijke informatie-inwinning, maar zal de werknemer gebeld worden en wordt er direct telefonisch overlegd met de ondernemer over het vervolgtraject. Ook het automatisme van huisbezoek bij veel-verzuim verdwijnt. ArboNed blijft veel-verzuim signaleren, maar zal voortaan eerst telefonisch met de ondernemer overleggen over mogelijke acties. Op deze manier verwacht ArboNed dat er meer en beter contact zal zijn met de ondernemer en werknemer en dat dit zal leiden tot een effectievere vervolgaanpak. Door middel van het geven van zogenaamde pré-autorisatie voor het inzetten van interventies, kan de ondernemer de reïntegratie van zijn arbeidsongeschikte werknemer nog aanzienlijk versnellen. Naar aanleiding van deze uitbreiding van de dienstverlening zullen de abonnementen verzuimbegeleiding voortaan worden gepresenteerd onder de titel ‘VerzuimManagement’. De tarieven zullen niet worden verhoogd anders dan de jaarlijkse indexering op basis van de CBS-index voor lonen in de commerciële dienstverlening. Voor de FHI-leden die aan hun abonnement nog de zogeheten ‘verzekeraarsmodule’ hebben gekoppeld, in 2003 het abonnement VerzuimManagement Plus, zal het abonnementstarief NIET worden verhoogd en voor kleine bedrijven zal dit zelfs iets lager uitvallen. Dit komt omdat een aantal elementen in deze module, zoals telefonische in plaats van schriftelijke informatie-inwinning, met ingang van 2003 in het standaardabonnement worden opgenomen. Uit cijfers van ArboNed blijkt dat het hier gaat om bijna de helft van de aangesloten FHI-leden!
Bron: periodieke branche rapportage FHI / ArboNed
4
SIGNALEMENT november 2002 <<
FHI-leden die nog geen contract met ArboNed hebben en zich nu alsnog willen aansluiten, ontvangen een korting van 5% op de dienstverlening van ArboNed (exclusief diensten die door derden worden geleverd, zoals speciale reïntegratieprogramma's). Voor nadere informatie kunt u contact opnemen met: FHI, Marina van den Berg, 033-465 75 07 ArboNed, Peter de Bruin, 030 2996127 of e-mail:
[email protected].
Arbeidsmarkt en regelgeving
”Muziekgebruik” op het werk SENA is op aanwijzing van het Ministerie van Justitie, en met uitsluiting van ieder ander, belast met de uitvoering van de Wet op de naburige rechten. In de praktijk betekent dit onder andere dat SENA vergoedingen incasseert bij de ”gebruikers” van muziek.
Dit zijn bedrijven, instellingen en organisaties enz. die, op welke manier dan ook, muziek afspelen. SENA betaalt deze vergoedingen door aan de uitvoerende musici en platenproducenten, ofwel de ”makers” van muziek. Zoals de rechten van tekstdichters en componisten al sinds 1912 vastliggen in de Auteurswet hebben de uitvoerende kunstenaars en platenproducenten in Nederland een vergelijkbare bescherming op basis van de WNR. Iedere platenproducent en ieder uitvoerend kunstenaar die meent recht te hebben op een vergoeding kan zich bij SENA in Hilversum opgeven. In tegenstelling tot wat vroeger nogal eens werd gedacht, is het
gebruik van muziek niet gratis maar is een licentie (lees: toestemming van de makers) wettelijk vereist. Het is voor individuele ondernemingen vanzelfsprekend onmogelijk om van elke artiest of platenproducent die toestemming te verkrijgen. Daarom is er SENA die namens alle betrokkenen, dus zowel nationaal als internationaal, de licenties verleent. Muzieklicenties zijn verplicht voor elke vorm van muziekgebruik buiten de huiselijke kring. Of het nu gaat om muziek in een magazijn ten behoeve van het personeel of muziek in de wachtstand van de telefoon, buiten in een winkelstraat of in een discotheek, voor elke vorm van muziekgebruik is
een licentie wettelijk vereist. De hoogte van de vergoedingen is afhankelijk van verschillende factoren, zoals bijvoorbeeld de oppervlakte van de ruimte waar de muziek klinkt of het aantal personen voor wie de muziek wordt gespeeld. Daarnaast is de functionaliteit van de muziek een bepalende factor. Immers, het muziekgebruik van een discotheek kan nu eenmaal niet vergeleken worden met de radio in een personeelskantine. Navraag door FHI bij SENA leerde, dat bij het luisteren naar een zelf meegebrachte radio tijdens het werk alleen dan geen vergoeding aan SENA verschuldigd is, indien er evenmin sprake is van een beroeps-, bedrijfs of een soortgelijk belang. Meer informatie over de eventuele verplichtingen hieromtrent kunt u vinden op www.sena.nl.
De roker binnen het bedrijf Op 7 november treedt de nieuwe tabakswet in werking. Uitgangspunt van de wetswijziging is vergaande bescherming van de niet-roker. De verkoop van tabakswaar wordt aan striktere regels gebonden en reclame maken voor tabakswaar wordt nagenoeg geheel verboden. Daarnaast wordt het aantal plekken waar gerookt mag worden flink teruggeschroefd.
Als werkgever wordt u verplicht om iedere niet-roker te beschermen. Iedere niet-roker heeft dan ook recht op een rookvrije werkplek. En u als werkgever dient maatregelen te treffen die overlast door roken tegengaan. U kunt hierbij ondermeer denken aan het inrichten van een aparte rookruimte en het opstellen van huisregels. Wanneer u als werkgever denkt dat u hierin geen maatregelen hoeft te nemen omdat er toch niet op gecontroleerd wordt kunt u goed van een koude kermis thuiskomen. De
Keuringsdienst van Waren gaat namelijk steekproefsgewijs controleren of de wet nageleefd wordt. Wanneer dit niet het geval is dan staat u een flinke boete te wachten. Een eerste overtreding kost u € 340,-. Bij herhaling binnen 1 jaar volgt een boete van € 680,-. Bij de volgende overtreding binnen 3 jaar kost dit € 1360,-. En een vierde overtreding binnen 5 jaar na de eerste kunt u rekenen op een boete van zo’n € 2720,-.
De regels worden niet allen tegelijk op 7 november van kracht, maar de nieuwe wet wordt gefaseerd ingevoerd. In november dit jaar gaan de regels van verbod op tabaksreclame en de aanscherping van de verkoop al in werking. En in de loop van 2003 worden de regels rondom de rookvrije werkplek van kracht. Hoe en wanneer de nieuwe regels worden ingevoerd zal het ministerie in overleg met werkgevers- en werknemersorganisaties bepalen. (bron: Personeelsadviseur, nr 10, juli 2002)
Interessante sites www.tevredenheidsindex.nl: Deze site geeft een serie thermometers weer waarmee de tevredenheid van de medewerker in beeld word gebracht. De volgenden peilpunten zijn hierin weergegeven: Werkdruk, beloning, collega’s en leidinggevenden. Bij ieder peilpunt is er de mogelijkheid door te klikken naar de achtergrondinformatie.
www.zibb.nl: Voor het dagelijkse nieuws is deze site uiterst informatief. Op deze website vindt de (kleine) ondernemer dagelijks vers nieuws over personeelszaken.
zijn door het ministerie van sociale zaken op een rijtje gezet en hier te vinden.
www.verlofwijzer.szw.nl Een betere balans tussen werk en privé is momenteel hot. Alle mogelijkheden hierin
>> november 2002 SIGNALEMENT
5
Arbeidsmarkt en regelgeving
De nieuwe WAO binnen het kabinet Op 30 september jongstleden heeft MKBNederland met spoed een brief aan de Minister van Sociale Zaken, de heer De Geus gestuurd, met het verzoek om de datum waarop bedrijven bij het UWV moeten mel-
den dat ze eigen risicodrager willen worden, op te rekken. MKB-Nederland krijgt verschrikkelijk veel vragen van branches, die op hun beurt weer veel vragen van ondernemers krijgen, terwijl MKB-Nederland op dit
moment zelf over onvoldoende informatie beschikt om aan branches mee te geven. Ter informatie hierbij de brief van Hans de Boer aan minister De Geus.
Geachte heer De Geus, Het kabinet heeft in de Ministerraad van 6 september 2002 besloten de Wet Pemba (Premiedifferentiatie en Marktwerking bij Arbeidsongeschiktheid) voor bedrijven met minder dan 25 werknemers per 1 januari 2003 te laten vervallen. Het betreft hier de bedrijven met 25 keer de gemiddelde loonsom per werknemer, hetgeen neerkomt op een loonsom van 600.000 euro per jaar. Dit betekent dat zo’n 80% van alle particuliere ondernemingen in Nederland vanaf volgend jaar niet meer onder deze wet valt. In plaats daarvan gaan deze bedrijven evenveel gedifferentieerde premie betalen, namelijk 2,38 % van de loonsom in 2003. Wel is het kabinet voornemens om een systeem van premiedifferentiatie naar sector te introduceren, maar als gevolg van problemen in de technische uitwerking kan dit niet eerder dan op zijn vroegst per 1 januari 2004 geschieden. Onderdeel van de Wet Pemba is de mogelijkheid voor bedrijven eigenrisicodrager te worden. Dit betekent dat deze bedrijven vijf jaar lang geen gedifferentieerde premie betalen maar zelf de verantwoordelijkheid nemen voor de kosten van de arbeidsongeschiktheidsuitkering gedurende de eerste vijf jaar van de arbeidsongeschiktheid. Bedrijven die hier per 1 januari 2003 voor opteren, dienen dit vóór 1 oktober 2002 aan te vragen bij het Uitvoeringsinstituut Werknemersverzekeringen. De Wet Pemba is MKB-Nederland al jaren een doorn in het oog. We zijn dan ook verheugd over de beslissing deze voor de 25- bedrijven af te schaffen. MKB-Nederland beschouwt het afschaffen van de Wet Pemba voor deze categorie bedrijven als een eerste stap in de richting van het verdwijnen van de Wet Pemba voor het gehele bedrijfsleven. De afgelopen twee weken heeft de telefoon bij MKB-Nederland echter roodgloeiend gestaan. Werkgevers in het mkb zijn overvallen door de buitengewoon korte termijn die voor hen beschikbaar is om te opteren voor het eigen risicodragerschap voor de WAO. Mede omdat het wetsvoorstel op dit moment nog bij de Raad van State ligt en daarom nog niet openbaar is, is weinig bekend over de nadere uitwerking van het wetsvoorstel. In tegenstelling tot hetgeen gebruikelijk is bij het invoeren van nieuwe (wettelijke) maatregelen voor het bedrijfsleven, heeft het Ministerie van Sociale Zaken & Werkgelegenheid rondom deze wijziging op geen enkele wijze aan brede voorlichting gedaan. De achterliggende motivatie hiervoor is wellicht ook dat het kabinet vreest dat goede risico’s uitstappen en het draagvlak van de collectieve verzekering versmalt. De consequentie hiervan is dat branches en bedrijven op basis van zeer summiere informatie een afweging moeten maken. Een afweging die vergaande financiële gevolgen kan hebben. Het is een onmogelijke opgave voor MKB-Nederland om binnen drie weken haar leden te attenderen op de wetswijziging en hen inzicht te geven in de beschikbare mogelijkheden, inclusief alle voor- en nadelen. Het is ook een onmogelijke opgave voor al deze duizenden bedrijven om, zonder enige informatie, binnen drie weken een verantwoorde afweging te maken om in het publieke bestel te blijven, met een gedifferentieerde premie per sector in het vooruitzicht (vanaf 2004), en een dalende instroom (vanaf 2005) dan wel uit te treden en eventueel het risico zelf te dragen of te herverzekeren bij een private verzekeraar. MKB-Nederland doet een dringend beroep op u om de uiterste aanmeldingsdatum voor bedrijven die vanaf 1 januari niet meer onder de Wet Pemba vallen en de mogelijkheid hebben het eigen risico te dragen, te verschuiven naar 1 januari 2003. Alleen dan kunnen branches en bedrijven alle argumenten gedegen op een rij zetten en zo tot een verantwoorde beslissing komen. Hoogachtend, drs. J. de Boer voorzitter
EUROPESE RICHTLIJN BETALINGSACHTERSTANDEN NU WET IN NEDERLAND FHI technologiebranches blij met wettelijke bescherming Bedrijven krijgen nieuwe juridische mogelijkheden om slecht betalende klanten aan te pakken. Per 12 september heeft de Tweede Kamer het voorstel tot wetswijzing aanvaard waarmee de Europese richtlijn nationaal wordt geïmplementeerd. Hiermee wordt een betalingstermijn van 30 dagen na ontvangst van de factuur wettelijk uniform en is het niet meer toegestaan hiervan af te wijken zonder objectief goede reden. Bovendien gaat met deze wetgeving een wettelijk afdwingbare automatische boeterente gelden op het niveau van de Europese wettelijke rente, op dit moment circa 11%. Deze rente is ieder die niet op tijd betaalt automatisch verschuldigd, ook al is er geen aanmaning verzonden. De toch nog redelijk snelle implementatie van de Europese richtlijn is
6
SIGNALEMENT november 2002 <<
mede te danken aan de lobby van de federatie van technologiebranches FHI en MKB Nederland bij het ministerie van Economische Zaken, naar aanleiding van klachten uit de FHI branche Industriële Elektronica. Inmiddels heeft FHI een brief gestuurd aan alle aangesloten lidbedrijven om hen hierover te informeren. Bij deze brief is een tweede brief meegezonden, gericht aan de klanten van de leden. Deze brief kan naar behoefte door de FHI leden gebruikt worden om hun relaties te informeren. De officiële teksten van de Europese richtlijn en van de Nederlandse wetwijzigingen naar aanleiding daarvan zijn te downloaden via respectievelijk http://www.overheid.nl/op/index.html.
Arbeidsmarkt en regelgeving
Bescherming werknemers bij overdracht onderneming Op grond van een Europese richtlijn is in het Burgerlijk Wetboek geregeld, dat werknemers hun rechten behouden bij de overgang naar een andere werkgever door de verkoop van een onderneming of een deel daarvan. Inmiddels is in de richtlijn ook geregeld dat dit niet geldt in het geval van faillissement, omdat anders het behoudt van een deel van de werkgelegenheid bemoeilijkt kan worden; een en ander tenzij de lidstaten anders bepalen. Zij moeten dan wel in hun wetgeving maatregelen nemen om misbruik van de faillissementsprocedure te voorkomen. Daarom worden de volgende regels ingevoerd: - Als het faillissement wordt vernietigd omdat het gebruikt is om de ontslagbescherming van de werknemers te ontgaan, gelden de regels die zonder faillissement zouden gelden.
- De beroepstermijn tegen goedkeuring door de rechter-commissaris van het opzeggen van de arbeidsovereenkomst begint pas te lopen op de dag waarop de werknemer op de hoogte kan zijn van de vergunning. Verder worden de pensioenregelingen van de werknemers beschermd wanneer of de verkopende partij (de failliete onderneming) of de kopende partij geen pensioenregeling heeft. Hebben beide partijen wel een pensioenregeling, dan is er geen bescherming, ook als de pensioenregeling van de nieuwe werkgever ongunstiger is. Voor nadere informatie: Mr. H.J.J.Kruiper, Verbond van de Groothandel, tel: 070-3546811, fax: 070-3512777. E-mail:
[email protected]
CONCURRENTIEBEDING WORDT FORS INGEPERKT Werkgevers kunnen werknemers in de toekomst beduidend minder beperken in hun mogelijkheden om elders te gaan werken. Dit blijkt uit een wetsvoorstel met betrekking tot het concurrentiebeding, dat de demissionaire ministers Korthals van Justitie en Vermeend van Sociale Zaken hebben ingediend bij de Tweede Kamer. De bewindslieden willen voorkomen dat concurrentiebedingen hun doel voorbij schieten. Werkgevers moeten daarom straks in ruil voor de beperking die zijn opleggen, een vergoeding aan de werknemer betalen. Het beding kan bovendien na afloop van het contract niet langer dan een jaar gelden en vervalt bij ontslag in de proeftijd of bij het faillissement van de onderneming. Tot slot moeten in het beding afspraken worden vastgelegd over het geografisch en functioneel bereik, de duur van het beding en de hoogte van de vergoeding. (bron: Personeelsadviseur, nr 10, juli 2002)
FHI en HBR herijken samenwerking DIENSTVERLENING COLLECTIEVE VERZEKERINGEN VERBETERD Sinds 1996 werkt FHI samen met HBR Branche Verzekeringen b.v. Deze samenwerking heeft geresulteerd in een breed scala van voordelige verzekeringen, dankzij een collectieve aanpak. Recent is gebleken dat de communicatie tussen HBR en de leden van FHI verbetering behoefde. Reden voor het FHI-bureau om hierover in gesprek te gaan met HBR. Eén en ander heeft ertoe geleid dat HBR het team dat de contacten beheert met de FHIleden heeft uitgebreid. Een aantal nieuwe mensen werd daartoe aangesteld binnen het verzekeringsbedrijf, de heren Ernst Vermaas en Paul van Rijn als binnendienst medewerkers en Eliab Salamony en Ruud Rooker in de buitendienst.
De heer Bert Voges, die voorheen contactpersoon was, heeft HBR verlaten.
Op korte termijn zal daarover meer informatie beschikbaar komen.
Op dit ogenblik biedt HBR voor FHI-leden de volgende collectiviteiten aan: • Collectieve Ziekteverzuimverzekering • Collectieve WAO-aanvullingsverzekering • Collectieve Ongevallenverzekering • Collectieve Ziektekostenverzekering • Collectieve Motorrijtuigverzekering (ook voor werknemers en hun gezinsleden) • Collectieve Goederentransportverzekering • Collectieve pensioenregeling
Vragen over lopende verzekeringen of verzoeken om naar specifieke wensen te kijken kunnen steeds rechtstreeks gericht worden aan HBR Branche Verzekeringen B.V., tel 023-5260768, de heren E.E. Salamony en R.H. Rooker. Zaken betreffende de samenwerking tussen FHI en HBR worden binnen FHI behartigd door Marina van den Berg en Kees Groeneveld van het FHI bureau.
HBR Branche Verzekeringen B.V is op dit moment druk doende de collectieve verzekeringspakketten uit te breiden.
>> november 2002 SIGNALEMENT
7
Arbeidsmarkt en regelgeving
Geen BTW aftrek meer voor (auto)kostenvergoeding
Ziekenfondsgrens 2003
Per 1 oktober zijn twee fiscale regels over het geven van een vergoeding voor (auto)kosten aan werknemer beëindigd. Het gaat dan om twee bijzondere aftrekposten van de omzetbelasting. De oorzaak hiervan is een arrest van het Hof van Justitie van de Europese Gemeenschappen.
Het college voor Zorgverzekeringen heeft exminister Bomhoff van Volksgezondheid geadviseerd over de loongrens voor het ziekenfonds volgend jaar. De huidige loongrens moet volgens het CVZ met 3,3 procent omhoog. Voor gewone werknemers komt deze dan uit op € 31.750,- per jaar. Wie daaronder blijft is voor het ziekenfonds verzekerd. Kleine zelfstandigen komen volgens het voorstel in het ziekenfonds als hun inkomen niet uitstijgt boven de € 20.250,- per jaar. Particulier verzekerde 65+ers, die over willen stappen naar het ziekenfonds krijgen een inkomensgrens van € 20.200,-.
De regelingen hielden in dat een werkgever een deel van de vergoedingen die hij aan zijn werknemer betaalde, als voorbelasting in aftrek kon brengen op de aangifte omzetbelasting. Een werkgever die zijn werknemer een vergoeding geeft voor het gebruik van eigen auto voor het werk, kon twaalf procent van
die vergoeding als btw-voorbelasting aftrekken. Dit kon ook voor kosten van reis- en verblijf die voor het werk waren gemaakt. Het Europese Hof oordeelde vorig jaar november dat dit niet zomaar mocht. Essentieel was volgens het Hof dat het gaat om prestaties verricht door de werknemer; bovendien zijn er geen facturen. Twee punten die van belang zijn bij het recht op vooraftrek. (bron: Kaderinfo 30 september 2002, MKB Nederland)
Voor meer informatie: www.minvws.nl (bron: Kaderinfo 30 september 2002, MKB Nederland)
Feestdagen 2003-2007 Jaar 2003 2004 2005 2006 2007
Nieuwjaar woensdag donderdag zaterdag zondag maandag
Pasen 20 april 11 april 27 maart 16 april 8 april
Hemelvaart 29 mei 20 mei 5 mei 25 mei 17 mei
Pinksteren 8 juni 30 mei 15 mei 4 juni 27 mei
Kerst donderdag zaterdag zondag maandag dinsdag
Bouwvak 2003 Noord: Midden: Zuid:
14-07 t/m 01-08-2003 21-07 t/m 08-08-2003 28-07 t/m 15-08-2003
Schoolvakanties 2002-2003 (bo = basisonderwijs; vo = voortgezetonderwijs) vakantie herfst herfst kerst voorjaar voorjaar mei zomer zomer zomer zomer zomer zomer
8
SIGNALEMENT november 2002 <<
noord/midden/zuid noord midden/zuid noord/midden/zuid noord/midden zuid noord/midden/zuid noord noord midden midden zuid zuid
bo/vo bo/vo bo/vo bo/vo bo/vo bo/vo bo/vo bo vo bo vo bo vo
data 12-10-02 t/m 20-10-02 19-10-02 t/m 27-10-02 21-12-02 t/m 05-01-03 22-02-03 t/m 02-03-03 01-03-03 t/m 09-03-03 26-04-03 t/m 05-05-03 28-06-03 t/m 10-08-03 28-06-03 t/m 17-08-03 05-07-03 t/m 17-08-03 05-07-03 t/m 24-08-03 19-07-03 t/m 31-08-03 12-07-03 t/m 31-08-03
Legal Services
Herziening juridische dienstverlening aan FHI-leden Binnen FHI, bestuur en bureau, heeft een herziening plaatsgevonden van de wijze waarop wordt voorzien in de behoefte aan juridische diensten voor individuele leden. Voortaan zal onderscheid worden gemaakt in de aard van de gevraagde ondersteuning en zal meer dan voorheen gebruik worden gemaakt van externe partners van FHI. Voor allerlei ‘eerste lijns’ vragen kunnen de leden nog steeds gewoon bij het FHI bureau terecht. Als het gaat om leveringsvoorwaarden, distributiecontracten, CAOverplichtingen en dergelijke zullen de meeste vragen beantwoord kunnen worden zonder dat daar kosten voor in rekening worden gebracht. Daarvoor betalen de leden contributie. Voor verdergaande specifieke ondersteuning bij het daadwerkelijk opstellen van contracten en het voeren van procedures kan men ook bij FHI Legal Services terecht, maar dient er wel te worden betaald.
eigen medewerkers van FHI, tegen een zeer laag tarief. Nu is gebleken dat de vraag van leden erg wisselend is en het daarom moeilijk is de bureaubezetting daarop af te stemmen. In verband hiermee is nu de strategie ontwikkeld dat gestreefd wordt naar vaste relaties met een aantal juridisch adviseurs, die wel steeds door FHI worden gevoed met de laatste informatie uit onze branche, zodat zij directer kunnen adviseren en ondersteunen dan andere juristen. Het FHI bureau zal zich dan beperken tot de ‘eerste lijns’ vragen en het ‘managen’ van het netwerk van gerelateerde juristen. mevrouw Mr. A.M. Heiner
Gedurende enige maanden is er binnen FHI geëxperimenteerd met de mogelijkheid om die dienstverlening te doen uitvoeren door
FHI. De facturering van dit werk loopt via FHI en er zijn gedifferentieerde tarieven voor juridisch advies enerzijds en het voeren van procedures anderzijds. Mevrouw Heiner werkt enerzijds voor het in ons gebouw gevestigde bureau van Crop belastingadviseurs en heeft daarnaast haar eigen advocatuurpraktijk met een aantal medewerkers. Verder is er de al jaren bekende FHI dienstverlening bij incassozaken, via Graydon en wordt er gewerkt aan afspraken met nog andere partijen. Binnenkort zal worden voorzien in de vacature binnen het bureau die is ontstaan door het vertrek van mevrouw mr. Sandra de Kleijn. Deze nieuwe medewerker zal tot taak krijgen het dienstverleningsnetwerk verder uit te breiden en te onderhouden.
Inmiddels is reeds een afspraak in deze zin gemaakt met het bureau van mevrouw Mr. A.M. Heiner, gevestigd in hetzelfde gebouw als FHI, in Amersfoort. Dit bureau heeft al enige zaken gedaan voor FHI en leden van
Voor de ‘eerste lijns’ vragen kunnen de leden voorlopig terecht bij Marina van den Berg en Kees Groeneveld van het FHI bureau.
juli uit op 3,5%. De trend van de geregistreerde werkeloosheid blijft stijgend. Gemiddeld met ongeveer 6000 werkelozen per maand. Daarentegen zijn de laatste ontwikkelingen binnen de industrie positief. In het tweede kwartaal van dit jaar is de seizoensgecorrigeerde industriële productie iets groter dan in het eerste. Een dergelijke ontwikkeling heeft zich anderhalf jaar lang niet meer voorgedaan en
kan duiden op het bereiken van het dieptepunt en de langzaam ingezette teruggang in de industrie. Ook het vertrouwen van de producenten in de industrie is enorm verbeterd en de ondernemers zijn aanzienlijk positiever gestemd over hun toekomstige productie. Daarnaast laat de ontwikkeling binnen de aandelenkoers na enorme dalingen in juni en juli een lichte stijging zien in de eerste drie weken van augustus.
Conjunctuurinformatie
Algemeen Het economisch beeld voor ons land blijft somber, maar een aantal indicatoren ontwikkelt zich positief. De economische groei in het tweede kwartaal was miniem maar toch 0,1%. Alleen de consumptie geeft aan de bestedingskant de economie nog een impuls. En het consumentenvertrouwen blijft dalen. De inflatie is voor de tweede maand op rij met 0,1%-punt opgelopen en komt in
>> november 2002 SIGNALEMENT
9
Conjunctuurinformatie Bron: CBS
ECONOMISCHE
Bron: CBS
GROEI
De economische groei in het eerste halfjaar is uitgekomen op 0,2%. Dit wordt voornamelijk veroorzaakt door de weinige groei in het eerste kwartaal van dit jaar. Over het algemeen is er binnen de uitvoer van goederen nog een volumedaling te zien. Toch neemt het tempo van de teruggang af. De invoer van goederen en diensten vertoont een vergelijkbaar beeld. Aan de productiekant van de economie zijn er uiteenlopende ontwikkelingen. Het productievolume van de producenten van goederen is 1,3% kleiner dan een jaar eerder. De industriële productie is lager dan in het tweede kwartaal van vorig jaar, maar deze daling is iets minder groot dan die in het eerste kwartaal. In de commerciële dienstverlening is de groei vrijwel nihil. De productiegroei van de niet-commerciële dienstverlening, zoals de zorg en overheid, ligt vanaf het eerste kwartaal 2001 ruim boven de BBP-groei.
PRODUCENTENVERTROUWEN
Bron: CBS
Het producentenvertrouwen, de stemmingsindicator van de industrie, is in juli 2002 sterk verbeterd en uitgekomen op 1,5. In juni van dit jaar lag dat nog op –2,9. Een stijging van deze omvang (+4,4) is sinds eind 1993 niet meer voorgekomen. Of de stijging van het producentenvertrouwen zich ook in de komende maanden zal voortzetten moet echter worden afgewacht. De grootste bijdrage aan het verbeterde producentenvertrouwen zijn de sterk gestegen verwachtingen van de ondernemers ten aanzien van de bedrijvigheid in de periode september - oktober. Niet alleen de producenten van consumptiegoederen verwachten een toename maar ook de producenten van halffabrikaten verwachten dit. De verwachtingen binnen de investeringssector zijn nauwelijks gewijzigd.
PRODUCTIE HOGER DAN
Bron: CBS
INDUSTRIE: IN
1E
2E
KWARTAAL
KWARTAAL
Binnen de industriële productie is er in het tweede kwartaal na seizoenscorrectie een kleine groei van 0,3% geconstateerd. Dit is sinds anderhalf jaar de eerste kwartaal op kwartaal groei en kan erop wijzen dat het dieptepunt voorbij is. Ten opzichte van het jaar hiervoor ligt het productievolume in de industrie nog wel lager. In juli bedraagt deze daling 3,0% (ten opzichte van 2001). De metaalindustrie produceert wel nog steeds minder dan een jaar eerder maar het verschil neemt af. Wat in het eerste kwartaal nog een verschil van 1,0% was is in het tweede kwartaal nog maar een verschil van 5,2% minder. Bij de aardolie-, chemie- en rubberindustrie ligt voor de zesde maand op rij de productie hoger dan een jaar eerder. In de overige branches van de industrie is minder gefabriceerd dan in juni 2001.
CONSUMENTENVERTROUWEN Het consumentenvertrouwen is voor de zevende maand op rij gedaald. De vertrouwensindex ligt in augustus op –27, drie punten lager dan in juli. Sinds begin dit jaar is de index 26 punten gezakt en de stand in
10 SIGNALEMENT november 2002 <<
Conjunctuurinformatie
augustus is gelijk aan het dieptepunt uit de vorige economische teruggang in 1993. De lage koopbereidheid hangt met name samen met het negatieve oordeel over het doen van grote aankopen. De consument vindt de tijd steeds minder gunstig voor het doen van grote aankopen zoals televisies, koelkasten en computers. In augustus vindt 42% van de ondervraagden de tijd voor het doen van zulke aankopen ongunstig. Voor het eerst dit jaar is de consument echter niet negatiever geworden over de eigen financiële positie.
WERKELOOSHEID In de maanden mei-juli van dit jaar waren er gemiddeld 160 duizend geregistreerde werkelozen. Door de seizoeneffecten komt het niveau van de werkeloosheid in deze periode van het jaar meestal lager uit. Na verwijdering van deze effecten komt het aantal werkelozen uit op 174 duizend. Dat is weliswaar lager dan in april-juni maar hoger dan in daaraan voorafgaande maanden.
nomen daling valt binnen deze marge en duidt dan ook niet op de gewijzigde trend. Vergeleken met drie maanden geleden is het aantal werkelozen nu 11 duizend hoger en vergeleken met een halfjaar geleden zelfs 38 duizend. De werkloosheid heeft dus een stijgende trend. De stijging bedraagt in het laatste halfjaar ongeveer zesduizend per maand.
Omdat de werkeloosheidcijfers gebaseerd zijn op een steekproefonderzoek hebben ze een onnauwkeurigheidsmarge. De waarge-
Bron: CBS
Bron: CBS
Teruggang in technologiebranches toch sterker dan verwacht De gezamenlijke branches van FHI rapporteerden over de eerste helft van 2002 een omzetdaling van 13,2% ten opzichte van de eerste helft van vorig jaar. Met een nog sterker gedaalde orderintake is dat een ontwikkeling die slechter is dan een aantal maanden geleden werd verwacht.
De inkrimping van de markt is het sterkst in de branches Industriële Elektronica (-29,2%) en Industriële Automatisering (-8,2%). Laboratorium Technologie zakte nu ook terug (-3,5%) en Medische technologie herstelde zich met +6,9% van een lichte teruggang vorig najaar.
Dat zou erop kunnen duiden dat we het dieptepunt van de markt hebben bereikt, zoals ook de Rabobank-monitor reeds aangaf. Het blijft echter moeilijk, zo niet onmogelijk, te voorspellen wanneer en in welk tempo er echt herstel zal optreden.
Dieptepunt bereikt? Het tempo waarin de totale omzet is teruggelopen was in de eerste helft van 2002 gelukkig wat minder dan in de tweede helft van 2001.
Uit het FHI onderzoek blijkt bij de prognose voor de tweede helft van 2002 nog geen echt herstel.
>> november 2002 SIGNALEMENT
11
Federatienieuws
FHI-beursbeleid geherformuleerd: HET Instrument centraal, kleine beurzen S en roadshows aanvullend -
AMENSTELLING ADHOC BELEIDSCOMMISSIE BEURSBELEID:
Een beleidscommissie uit de vier branches van FHI heeft onlangs het federatieve beleid ten aanzien van de beursactiviteiten onder de loep genomen en opnieuw geformuleerd. Uitkomst van dit overleg was dat is vastgesteld dat er binnen de federatie behoefte is aan drie typen collectieve marketingevenementen: één keer per twee jaar een grote, brede beurs voor alle branches, HET Instrument, in de tussenliggende jaren een ‘lowcost’ beurs voor een beperktere doelgroep, zoals in 2003 Electronics & Automation en tussendoor per jaar vast te stellen kleinschalige shows voor specifieke doelgroepen en thema’s, vaak regionaal gericht.
Elektronica en Industriële Automatisering voortaan samen In de Algemene Ledenvergaderingen van de branches Industriële Elektronica en Industriële Automatisering is dit beleid al geaccordeerd door de leden. Concreet resultaat is dat beide branches in maart 2003 gezamenlijk exposeren op de beurs Electronics & Automation volgens het principe ‘simpel, snel en efficiënt’. Tegelijk is besloten dat de branche Industriële Elektronica weer volledig zal deelnemen aan HET Instrument per de editie 2004. HET Instrument naar het voorjaar? In het verlengde van dit besluit is afgesproken dat er naar gestreefd gaat worden beide beurzen, HET Instrument en Electronics & Automation zoveel mogelijk met een interval van een volledig jaar te organiseren. Dat betekent dat óf beide beurzen om het jaar in het najaar gaan plaatsvinden, óf steeds in het voorjaar. Vooralsnog lijkt het het meest voor de hand te liggen dat HET Instrument weer naar het voorjaar gaat. De beurskalender in het najaar is zo overvol dat daar enige verlichting welkom lijkt te zijn. Een en ander is vooral afhankelijk van de beschikbaarheid van de beurscomplexen en de bereidwilligheid van hun exploitanten, Jaarbeurs en RAI, nauwlettend in de gaten gehouden door de mededingingsautoriteit NMA. Roadshowprogramma Door de jaren heen hebben de verschillende branches binnen FHI een indrukwekkend
12 SIGNALEMENT november 2002 <<
aantal roadshows gerealiseerd. Kleinschalige shows met twintig tot dertig exposanten die steeds samen ook een compleet lezingenprogramma aanbieden op een specifiek thema. Deze shows lopen steeds één, twee of drie dagen, soms op verschillende regionale locaties in het land. Inmiddels is het conceptprogramma voor de in 2003 te organiseren shows door de verschillende branches vastgesteld. Dit type collectieve marketinginstrumenten is echter zo flexibel in te zetten dat op een termijn van enkele maanden nog nieuwe titels zijn te realiseren, inspelend op actuele zaken in de markt. Profijtbeginsel Uitgangspunt bij de organisatie van alle collectieve branche-activiteiten is en blijft steeds het ‘profijtbeginsel zonder winstoogmerk’. Dat betekent dat de deelnemende bedrijven, exposanten, steeds de kosten van het evenement dragen, inclusief de uren
namens het federatiebestuur: Tom Fransen en Bob Hazewinkel namens Industriële Elektronica: Jos van Hartingsveldt namens Industriële Automatisering: Joop Versteeg namens Laboratorium Technologie: Willem Snijders namens Medische Technologie: Albert Kramer
kosten van het bureau die worden ingezet, maar dat er geen geld ‘over’ hoeft te blijven. Dat betekent dat, wanneer er efficiënt wordt gewerkt, elke activiteit meer kosten-effectief zal zijn voor de deelnemers dan wanneer een dergelijke activiteit door een volledig commerciële organisatie zou worden uitgevoerd. Het enorme netwerk van FHI is dan nog een ‘extraatje’, net als de door de jaren heen opgedane ervaring van het FHI-bureau.
ROADSHOWPROGRAMMA 2003 evenement
datum
The Sense of Contact (i.s.m. STW)
19, 20 maart of 12, 13 maart
Pharmaceuticals (roadshow)
9, 10 april
Industrial Business Conference (ISI/IBS)
21 mei
Flow Show (roadshow)
1, 2 oktober
D&E 2003
9 oktober
Food & Feed (roadshow)
29, 30 oktober
Testtechnologie
5, 6 november
Petrochemicals
26, 27 november
Factory Control Conference
18 of 25 september of 20 november
Biotech (roadshow)
16-18 september of 23-25 september
Innovatieve analyse technieken (roadshow)
najaar
Federatienieuws
Technology Experience in Amersfoort? FHI
ORGANISEERT WORKSHOP MET
VICTOR
DE
KONINCK
Moet er in Amersfoort een ‘Technology Experience’ centrum komen? En als dat er zou moeten komen, wat zou dat dan moeten zijn? Zou FHI en haar leden daar een rol in kunnen/moeten spelen? Om op deze vragen een antwoord te kunnen geven organiseert FHI samen met de gemeente Amersfoort en de firma Heijmans een workshop op 3 december, onder leiding van de bekende facilitator Victor de Koninck.
Uitgangspunt hierbij zou kunnen zijn de nieuwe vormen van ‘belevingsmarketing’ zoals die de laatste tijd in opkomst zijn. Voorbeelden zijn de Heineken Experience in Amsterdam en het nieuwe centrum van Peugeot.
De Gemeente Amersfoort en Heijmans ontwikkelen een nieuw stadscentrum in Amersfoort en hebben FHI gevraagd welke technologiekennisoverdrachtfunctie daarin opgenomen zou kunnen worden. In de workshop zal met een aantal bestuursleden en andere belangstellende leden worden nagegaan in hoeverre het zinnig en mogelijk
Een uitnodiging voor deze workshop gaat in elk geval naar de leden van de besturen van de verschillende FHI-branches. Andere leden die mee willen doen kunnen zich uiteraard melden. Deelname is gratis. Contactpersonen binnen het FHI-bureau: Kees Groeneveld en Andrea Boersema.
is dit initiatief inhoud te geven in de richting van een centrum waarin de FHI branches wat inzichtelijker gemaakt kunnen worden voor potentiële klanten, voor potentiële werkenden in de branche en voor het wat bredere publiek dat geen benul heeft van wat onze bedrijven doen.
www.instrumentengids.nl ON LINE CATALOGUS EN OFFERTE-AANVRAAG MEDIUM Vanaf juni 2002 is de 'andere' versie van de instrumentengids actief. De instrumentengids heeft de naam vooral van de beurs HET Instrument. Iedere twee jaar wordt er intensief aan gewerkt, om een volledige en up-to-date instrumentengids te maken. Veel (oud-)bezoekers maken dankbaar gebruik van dit medium. Internet geeft echter nieuwe mogelijkheden achter de vertrouwde gids: het is een complete database. Bovendien is er de mogelijkheid om on line offertes aan te vragen via instrumentengids.nl. Veel internetbezoekers blijken dat regelmatig te doen.
Op www.instrumentengids.nl kunnen leden van FHI met een hogere frequentie dan eens per twee jaar de eigen gegevens up-to-date maken. Waarbij de extra zoekmogelijkheden nog eens sneller tot resultaten kunnen leiden voor de bezoeker. Op de site zijn niet alleen de deelnemers aan HET Instrument, Electronics & Automation of de Medica te vinden met hun producten. In principe tonen alle FHI-leden zich op www.instrumentengids.nl en zodoende proifteert eenieder van de promotie die in verschillende perioden gemaakt wordt. Op dit moment presenteren ruim 300 leden zich actief, via deze site, naast de individuele website activiteiten die men heeft. Er wordt verwacht dat aan het einde van dit jaar meer dan zeventig procent van de leden van FHI on line is op instrumentengids.nl. In de komende maanden worden vanuit FHI allerlei activiteiten opgezet, om de site zowel technisch beter te laten functioneren als de bekendheid van de site bij bezoekers verder te vergroten.
HILDE GEIJTENBEEK 20 JAAR BIJ FHI Per 15 augustus 2002 was mevrouw Geijtenbeek-Veenendaal twintig jaren werkzaam op het bureau van FHI, voorheen het Instrument. Voor velen is Hilde de mevrouw van de ‘international visitors’ balie tijdens de beurzen. Voor veel anderen de mevrouw ‘met de donkere stem’ aan de telefoon. Een vast baken gedurende twee decennia waarin veel is veranderd, een vertrouwd gezicht en een vertrouwde stem.
Er wordt tevens een instrument (what's in a name?) opgezet, waarmee iedere individuele deelnemer de traffic naar de eigen site kan analyseren. De fysieke gids zal in de toekomst zeker zijn waarde behouden, letterlijk als naslagwerk. De internetversie zal aanvullend zijn, completer en met meer functies. Vaak is het ’eerst bladeren, dan internetten’ of op de éne plek bladeren, op de andere mailen of internetten met het boek ernaast. Nadere informatie: Paul Petersen van FHI, tel.: 033 - 4 65 75 07, e-mail:
[email protected].
Naast het beurswerk is Hilde nog volop actief op het bureau met de ledenadministratie, het trendonderzoek en de clustergroep Vacuümapparatuur. Daarnaast is ze een gewaardeerde collega en medewerker, hetgeen bleek toen ze in augustus in het zonnetje werd gezet door de collega’s en door het bestuur.
>> november 2002 SIGNALEMENT
13
Federatienieuws
Inkoop, verkoop en arbeid, blijft er nog iets over? FHI
CONGRESTHEMA ZOEKT UITWEG UIT ONZEKERE MARKTSITUATIE
Structurele veranderingen in de technologiemarkten, hoe gaan FHI ondernemers en hun medewerkers daar mee om?
Met dit thema, onder de titel ‘inkoop, verkoop en arbeid, blijft er nog iets over’ congresseert FHI op 28 november in federatief verband in Bilderberg congrescentrum ’t Speulderbos in Garderen. Het themacongres koppelt met deze insteek twee onderwerpen aan elkaar. In de eerste plaats is dat de binding van medewerkers aan hun bedrijf via arbeidsvoorwaarden. Nu de concepttekst van de FHI RAO (Raamwerk Arbeids Overeenkomst) en de resultaten van het FHI salarisonderzoek beschikbaar zijn, is het tijd daarover met elkaar van gedachten te wisselen. De heren
Mr. J.C. van der Steen, coördinator arbeidsvoorwaardenbeleid, van de AWV (Algemene Werkgevers Vereniging) en drs. M.C. (Theo) Kimmel, directeur HRM van Getronics zullen hun feedback geven op de actuele stukken en de situatie rondom onze FHI bedrijven. Discussie moet een en ander richting geven voor de individuele ondernemers in de FHI branches. Het tweede onderwerp bouwt voort op het onderwerp van het federatiecongres van 2001: Hoe lang nog overleeft het handelshuis het e-business geweld? Ondanks dat iedereen het falen van de
Conferentiecentrum ’t Speulderbos, locatie FHI Federatiecongres 28 november
e-hype heeft gezien, lijken er toch fundamentele strategische veranderingen gaande te zijn binnen de (inter)nationale markten van de FHI branches. Keynote speaker professor Arjan van Weele zal enkele grote lijnen trekken ter analyse en lering. Econosto-topman dr. Henk Verhage geeft zijn visie op de nabije toekomst vanuit de praktijk van een technisch handelsbedrijf. In de discussie kan iedereen zijn eigen positie toetsen aan anderen.
Vergaderfaciliteiten bij FHI te Amersfoort Voor alle leden van FHI biedt FHI de mogelijkheid tegen geringe kosten gebruik te maken van de vergaderfaciliteiten. U kunt gebruik maken van de vergaderzalen met koffie, thee en frisdrank. Voor de kosten hiervoor: zie schema. Wanneer u gebruik wilt maken van één van de vergaderzalen neem dan contact op met de secretaresse van uw branche. Uiteraard is de beschikbaarheid beperkt tot de periodes dat er geen branchevergaderingen zijn. FHI-gebouw te Amersfoort
Maximaal aantal personen is 40
14 SIGNALEMENT november 2002 <<
Industriële Automatisering: Sandra van Dusschoten tel: 033-465 75 07 Industriële Elektronica: Rianne Zijlstra tel: 033-465 75 07 Laboratorium Technologie: Liesbeth Kamp tel: 033-465 10 63 Medische Technologie: Liesbeth Kamp tel: 033-465 10 63
Federatienieuws
FHI workshops over Inkopen en Verkopen VERANDERINGEN
IN DE
TECHNOLOGIEKETEN
Handel, productie, apparatuur, software, diensten, service, onderhoud. Waarmee verdienen we ons brood in de FHI branches? Hoe is dat nu en welke kansen en bedreigingen zijn er in de komende jaren? De vraag naar de strategische positie van de bedrijven binnen de FHI branches komt hard op ons af. De e-Business hype was de aanleiding. De laagconjunctuur dwingt tot herbezinning. Leden binnen de branches Industriële Elektronica en Medische Technologie zijn uitgenodigd, om samen met branchegenoten, inkopende en verkopende partijen, strategiesessies te houden in een tweetal workshops. De deelnemers zullen de gelegenheid krijgen te leren van elkaars ervaringen en ideeën. Daartoe zal discussie in de groep gestimuleerd worden. De ervaringen en ideeën kunnen met behulp van de aangereikte tools en
MAKEN HERORIËNTATIE NOODZAKELIJK
expertise worden omgezet in een concrete verbeteragenda per cluster of individueel bedrijf. Per programma zullen maximaal 20 bedrijven kunnen deelnemen. De workshop onderscheidt zich op drie fronten: • De workshop is bedoeld voor inkopers én leveranciers, • De focus ligt op één specifieke branche, • Het programma is concreet en benchmarking- en actiegericht. Brancheproject Medische Technologie vindt plaats op 19 november en 10 december 2002. Brancheproject Industriële Elektronica vindt plaats op 21 november en 12 december 2002. De bedrijven uit de branches Industriële Automatisering en Laboratorium Technologie zullen in het voorjaar van 2003 de mogelijkheid krijgen aan deze workshops deel te nemen. Doordat de workshop valt binnen
Salarisonderzoek Begin september is het rapport van het salarisonderzoek verstuurd naar de 139 deelnemers. De respons is daarmee 1,5 keer groter dan in 1998. In het rapport worden figuren getoond van het salaris, de extra inkomsten boven het vaste jaarsalaris, de leeftijdsopbouw, de opleiding en de waarde van de leaseauto. De grafische weergave geeft de lezer een duidelijk beeld van de verschillende beloningsvormen die in de branches gehanteerd wordt. U hoeft geen statistisch wonderkind in dienst te hebben, om een analyse te kunnen maken.
De functies waarvoor de analyses zijn gedaan betreffen: management assistent, secretaresse, verkopleider, manager marketing en PR, medewerker verkoop buitendienst, medewerker verkoop binnendienst, manager service & onderhoud, medewerker service & onderhoud, specialist systeemintegratie en projectmanager industriële systeemintegratie. Per functie is daarmee een vergelijkbare analyse gemaakt, waardoor de individuele deelnemer kan nagaan in welke mate er verschil bestaat met de branchegenoten. Dat is nog specifieker te doen met de diskette die meegestuurd wordt, waarop de figuren per functie voor de eigen branche beschikbaar zijn. Als lid van FHI kunnen ook de nietdeelnemers zich nog melden voor het rapport. De prijs voor niet-deelnemers is € 755,- (excl. BTW). Hiervoor is ook al door een aantal bedrijven interesse getoond. Uiteindelijk is dit de meest efficiënte manier om salarisgegevens uit uw eigen branche te verkrijgen.
Nadere informatie: Paul Petersen van FHI, tel.: 033 - 4 65 75 07 e-mail:
[email protected].
het project 'Kennisoverdracht in E-Business' is de prijs voor de workshop relatief laag te houden. Per workshop-dag betaalt u slechts € 375,- (excl. BTW). Nadere informatie: Paul Petersen van FHI, tel.: 033 - 4 65 75 07. e-mail:
p.peter-
Origineel onderzoek
[email protected]
Het wordt wellicht enigszins langdradig, maar om origineel onderzoek te doen, moet je soms koppig en consequent handelen. U kunt haast iedere dag berichten lezen over alle hypes, die we meegemaakt lijken te hebben. Misschien zijn de dag- en weekbladen wat sensationeler ingesteld, dan de werkelijkheid is. Er zijn voldoende bedrijfsketens waar veel energie gegeven wordt aan elektronisch zakendoen. De voordelen zijn namelijk voor de hand liggend. Dat de nodige pieken en dalen doorlopen moeten worden, om uiteindelijk het doel van soepele elektronische zaken te bereiken, klinkt dan wat minder sensationeel. Wij willen weer weten hoe de wind met e-Business staat. Vanaf september tot en met december 2002 zal Michel Heemskerk een onderzoek uitvoeren naar de stand van zaken binnen de FHI branches. In het verlengde van de workshops zal de grootste aandacht aan specifieke clusters gegeven worden. Er zal een beeld gemaakt worden van de algemene ontwikkelingen in de afgelopen jaren binnen die clusters. Daarnaast zal vooral naar individuele voorbeelden gekeken worden. De nadruk zal nog het meest liggen op de sociale acceptatie van e-Business binnen een bedrijfsketen. Welke mogelijkheden en/of beprekingen zien inkopers en verkopers (of andere partijen) binnen de keten? Dit thema komt uitgebreid aan de orde tijdens de workshops. Het onderzoek gaat dus samen met een praktische uitvoering, waarbij FHI-leden in discussie kunnen gaan met elkaar en (potentiële) klanten uit de eigen marktsector. Voor meer informatie: FHI, Paul Petersen, telefoon (033) 4657507, e-mail:
[email protected].
>> november 2002 SIGNALEMENT
15
Golftournament
FHI 14e Golftournament
Recorddeelname FHI Golftournament TON BOL
TROEFT VELD VAN KAMPIOENEN AF
golfcentrum Best
Cupwinnaar Ton Bol (links) met de tournooicup
Ton Bol, met zijn ABT nog maar kort lid van de branche Industriële Automatisering, werd tot zijn eigen verrassing de grote winnaar van het jaarlijkse FHI Golftournament. Met zijn prestatie troefde deze ‘coming man’ een groot aantal deelnemers ‘van naam’ af. In het deelnemersveld waren immers eerdere cupwinnaars als Willem van Raalte, Marga Kwak en Niek Bastiaansen. Ton kon zijn geluk niet op: ‘nooit gedacht dat ik zou winnen’, stamelde hij. masterclinic
16 SIGNALEMENT november 2002 <<
Met 140 deelnemende FHI leden had het jaarlijkse zomerevenement van de federatie een recordbezetting. Met een shotgunwedstrijd, een masterclinic en een beginnersclinic was er voor iedereen een behapbare uitdaging. De locatie, het golfcentrum in Best, het weer en de wedstrijdleiding onder supervisie van ‘good old’ Henry van Adelberg, alles was perfect.
Helaas moest Van Adelberg bekendmaken dat het de laatste keer was dat hij de golfcommissie heeft voorgezeten. Een meer dan verdiend applaus voor zijn perfectie in de organisatie van vele edities was zijn deel. Inmiddels heeft commissieled Gejan Starink, deze keer spelend op zijn ‘thuisbaan’ in Best, laten weten bereid te zijn het voorzitterschap over te nemen, mits daartegen geen steekhoudende bezwaren worden ingebracht natuurlijk….. Het is de bedoeling dat ook in 2003 het FHI golftournament weer meteen na de vakantieperiode plaatsvindt, eind augustus. Het evenement markeert de start van een nieuw seizoen en geeft ieder de gelegenheid elkaar weer te ontmoeten zonder meteen weer midden in de stress te belanden.
lunch tijdens het golftournament
HET Instrument 2002
Een heerlijke, eerlijke beurs Eerlijkheid is de nieuwe hype. Net zo ‘lucht’ig als de vorige, dotcom…, of niet…? Eerlijk duurt het langst. Een vakbeurs die het al 46 jaar uithoudt. Al bijna een halve eeuw lang elke twee jaar een massale technologieshow: HET Instrument. Heerlijk is HET altijd. Vijf volle dagen met vijf- à zeshonderd bedrijven op één locatie, als was het een camping, en elke dag zo’n vijf, zesduizend bezoekers, klanten ontvangen! Je spreekt het af met je concurrenten, eerlijk! Je verbergt niets voor elkaar, maar zeker niet voor je klanten. Iedereen moet zien, weten, leren wat je te bieden hebt. Vlekkenplan HET Instrument 2002
Industriële Automatisering en Laboratorium Technologie, twee branches waar de klant vaak meer krijgt dan hem was beloofd. Eenvoudig omdat de aanbieder, de verkoper, niet alle voordelen heeft verteld waar hij zich niet heeft gerealiseerd dat sommige extra functionaliteiten of eigenschappen van
het product voor die klant ook voordelen zouden kunnen opleveren. De branches, applicaties en de producten zijn vaak te gecompliceerd en te geavanceerd om dat allemaal te voorzien, heerlijk! …en eerlijk…
Proef die sfeer maar eens, van 4 tot en met 8 november: HET Instrument, Jaarbeurs Utrecht. Een toegangsbadge is gratis te verkrijgen door bestelling via www.hetinstrument.nl.
Spanning rond HET Instrument loopt op SUCCES
VAN INTERNET VOORINSCHRIJVING WEKT VERWACHTINGEN
Een maand voor opening van de beurs HET Instrument hadden zich al 12.000 mensen via www.hetinstrument.nl geregistreerd als bezoeker! Bij het ter perse gaan van dit Signalement was dit aantal al meer dan 25.000! Dit voor een Nederlandse vakbeurs ongekend grote aantal wekt hoge verwachtingen. Of dit tempo van inschrijvingen aanhoudt en zich zal vertalen in een bezoekersaantal van boven de dertigduizend moet nog blijken. De nieuwe methode van aanmelden als bezoeker via het web is nu echter al een succes te noemen.
stand van die exposant, mits die exposant gepast gebruik maakt van het feit dat hij enkele weken voor de beurs geïnformeerd wordt welke bezoekers via zijn site hebben ingeschreven.
De voortekenen zijn dus goed te noemen. In de huidige tijd van slapte in de markt is er blijkbaar honger naar nieuwigheden, behoefte om weer een keer iedereen te zien op de beursvloer of in een van de seminars. Grote vraag voor de exposanten zal natuurlijk zijn of de bezoekers ook met concrete projecten in de achterzak naar de beurs zullen komen. Bezoekers die zich via de website van één van de exposanten hebben aangemeld kunnen van die exposant nog een reminder verwachten en een speciaal welkom op de
>> november 2002 SIGNALEMENT
17
HET Instrument 2002
Honderden congresbezoekers verwacht op HET 2002 De vereniging van Medisch Laboranten en de vereniging voor Massaspectometrie hebben te kennen gegeven dat er een overweldigende belangstelling bestaat voor hun seminars tijdens HET Instrument. Beide organisaties verwachten enkele honderden congresgangers. FHI verwacht zelf veel belangstelling voor de seminarreeks over Tracking & Tracing en voor de seminars over Industrial Wireless, over Asset Sweating en over Motion Control & Vision.
Meestal bezoeken zo’n zeshonderd tot achthonderd geïnteresseerde deskundigen de seminars tijdens het congresprogramma van HET Instrument. Dit jaar zou dit aantal wel eens hoger kunnen gaan uitvallen. Het programma en de kwaliteit van de vele sprekers rechtvaardigt deze belangstelling zondermeer.
FHI-stand op HET Instrument biedt organisaties gastvrijheid Als ‘moederorganisatie’ voor de beurs en voor alle exposanten/leden, richt FHI op HET Instrument ook een ‘eigen’ stand in. Behalve dat dit een informatie- en ontmoetingspunt is voor zowel exposanten als bezoekers, biedt de FHI-stand nu ook gastvrijheid aan een aantal bevriende organisaties die zich daar presenteren.
Nederlandse afdeling. USPI-NL, het samenwerkingsverband voor de procesindustrie dat zich bezighoudt met internationale standaardisatie van Plant Lifecycle Datade is aanwezig. Het FHI-cluster IBS, Industrial Business Solutions presenteert zich in de branchestand. En tenslotte is er de internationale organisatie van vakbeurzen voor Industriële Automatisering WFIMA die acte de presence geeft op de stand van haar lidorganisatie FHI.
In de stand is ruimte gereserveerd voor een viertal organisaties. De internationale beroepsorganisatie voor industriële automatisering ISA is aanwezig via haar
Standhouders goed voorbereid op HET Instrument DANKZIJ
BIBO
TRAINING
Op 21 en 28 oktober trainde Ralf Nieuwenhuysen van Bibo training weer een zestigtal mensen, medewerkers van standhouders op hun gedrag tijdens de beurs HET Instrument. In februari en maart, waren er al de workshops voor de marketingverantwoordelijke binnen de exposerende bedrijven. Die workshops waren erop gericht om rond de beursdeelname een sluitend plan te ontwikkelen en uit te voeren en daarmee het rendement van de beursdeelname te optimaliseren.
18 SIGNALEMENT november 2002 <<
Nu ging het erom dat alle medewerkers die het in die ene week moeten maken op de stand daartoe ook goed getraind zouden zijn. Van ‘bezoekersidentificatie’ via ‘meest gemaakte gedragfouten’, ‘juist gedrag’ en ‘het driedimensionale beursgesprek’ tot en met ‘het natraject’ zijn de workshopdeelnemers op scherp gezet. Aan de voorbereiding zal het niet liggen…..
HET Instrument 2002
Beleef Industriële Automatisering op HET Instrument 2002 LIVE PRODUCTION INTEGRATION LINE Na twee uitgebreide testen op verschillende locaties is het zeker: er gaat iets heel bijzonders gebeuren op de beursvloer van HET Instrument 2002. De Live Production Integration Line gaat er komen. Een complete, geautomatiseerde fabriek, voorzien van alle functies uit de praktijk, uitgevoerd met de laatste 'State of the Art' technologie, live in werking, maandenlang intensief voorbereid om in vijf dagen tijd 25.000 bezoekers te laten beleven dat het echt geïntegreerd kan. Elektro(nica) plus instrumentatie is niet vanzelf het ei van Columbus, E + I = EI,
WORDT UNIEKE PRESENTATIE OP BEURSVLOER
mits…., dat is wat de vierentwintig bedrijven samen gaan laten zien en beleven op stand 8B7 van HET Instrument. Kom het beleven, tot en met de geautomatiseerde biertap en de emotiemeter die uw genot registreert aan het eind van de lijn. Deelnemers Live PIL • ABB • Advantech / Geveke industrial • Duranmatic • Doedijns / Thermo Electric • Elsevier Opleiding & Advies • Emerson Process Management
• Endress+ Hauser • Ferranti Computer Systems • Getronics Industrial Automation • Interscience • Invensys • Iris Vision • Krohne • Matsushita • Penko • Phoenix Contact • SAE • Samson Regeltechniek • Simac Quadcore • Vega Meet- & regeltechniek
>> november 2002 SIGNALEMENT
19
Industriële Elektronica
Platform OmgevingsTechnologie AUTOMOTIVE
TESTEN, TESTSTANDAARDISATIE EN KENNISDIFFUSIE
Automotive testtechnologie en de rol van omgevingstechnologie bij engineering stond centraal op de ledenvergadering van het PLOT. Sierk de Jong van Eaton Automotive, de producent van spiegel actuators, presenteerde hoe zij door middel van omgevingstesten, vereisten realiseren als stabiliteit van spiegels en continue kostenverlaging van het eindproduct. Een rondleiding langs de testfaciliteiten van LMS International completeerde het geheel. Standaardisatie van omgevingstesten is al een tijdlang een belangrijk punt binnen het
PLOT. Het levert voor testhuizen efficiëntieverbetering op en zorgt ervoor dat testen vergelijkbaar zijn. Toch komt het veel voor dat heel verschillende specificaties voor ongeveer dezelfde test gebruikt worden. Vandaar dat een tiental PLOT leden zich bereid heeft getoond input te leveren voor in de normcomissie van de NEC 104. Bijeenbrengen van omgevingstechnologie industrie en wetenschap is inmiddels ook voor het PLOT een thema. Hebben de Sensor Technologie Club en de Development Club hiervoor ieder hun eigen evenement, voor
omgevingstechnologie ligt dit moeilijker omdat het dwars door verschillende universitaire vakdisciplines heen loopt. Momenteel wordt een inventarisatie gemaakt van relevante personen en organisaties zodat de in de wetenschap aanwezige kennisontwikkeling gericht kan worden van de omgevingstest behoefte. Belangstellenden kunnen zich melden bij Sandra van Dusschoten, FHI telefoonnummer: 033-4657507.
Elektronicabranche likt haar wonden LEDENCONGRES
ZIET OOK BUSINESS ZONDER SUPPLY CHAIN ILLUSIES
Het gaat niet goed in de elektronicabranche. Met die open deur op de achtergrond keek de branche in de spiegel tijdens haar jaarlijkse ledenbijeenkomst op 20 juni in Eindhoven in een minicongres onder de titel ‘het failliet van de Supply Chain’. De periode van naar elkaar wijzen als het gaat om betalingsachterstanden lijkt nu weliswaar bijna voorbij, maar er bleek nog weinig optimisme voor de nabije toekomst. Meest opvallende conclusie was dat de traditionele bedrijfskolom van het ‘maken’ van elektronicaproducten in Nederland zwaar onder druk staat. Desondanks blijken toch veel bedrijven in de branche goede mogelijkheden te hebben gevonden buiten de directe lijn van productie en toelevering aan productie. De vraag die toch niet helemaal beantwoord kon worden in de discussie was, wat blijft er nog over aan productie gerelateerde activiteiten in Nederland en hoe erg is het dat er van alles verdwijnt.
Toine Verbruggen van ASML, Huib van de Vrande van Neways en Ernst Nijkerk van Nijkerk Electronics leidden het discussieonderwerp in, elk vanuit hun eigen positie in de keten. Geen van drieën maakten zij een wanhopige en verslagen indruk. En waar je zou verwachten dat een componentenleverancier als Nijkerk nog in de moeilijkste positie zit, leek eigenlijk het tegenovergestelde het geval te zijn. Veel FHI-leden zoals de firma Nijkerk blijken een enorme flexibiliteit in zich te hebben om nieuwe activiteiten op te pakken en marktniches op te zoeken. De locatie van de bijeenkomst, het ESI, Embedded Software Institute, sloot aan bij de aanbeveling van ASML: zoek het in de hoogwaardige, kennisintensieve producten en diensten, met name in de hard-en software combinatie. Niet alleen voor produ-
centen, OEMers is daar behoefte traceerbaar, maar ook in de ondersteuning van processen, niet alleen in de industrie, maar ook in de dienstverlening, zorg, logistiek en transport. Vervolg tijdens workshop en federatiecongres Het thema van de algemene ledenvergadering van Industriële Elektronica was gekozen in het verlengde van het project ‘kennisoverdracht in e-business’. Binnen dat project is de focus nu gericht op ‘veranderingen in het inkoop- en verkoopproces in de technologiebranches’. Via workshops met inkopers van grote klanten en via het federatiecongres van 28 november, komt dit onderwerp verder aan de orde. Om de leden te helpen hun strategie te bepalen in de actualiteit van een onzekere markt.
IE LEDENVERGADERING ENTHOUSIAST VOOR NIEUW BEURSCONCEPT
E&A
In het huishoudelijke gedeelte van de branchevergadering van Industriële Elektronica werd behalve over de financiën en het bestuursbeleid ook gesproken over de toekomst van de beurzen in het algemeen en van Electronics & Automation in het bijzonder. De ledenvergadering werd uitvoerig geïnformeerd door beursvoorzitter Jos van Hartingsveldt over de nieuwe opzet voor de beurs. Zowel de samenwerking hierin met de zusterbranche binnen FHI, Industriële Automatisering, als de ‘lean en mean’ opzet werden enthousiast ontvangen door de aanwezige leden. Met name het feit dat men nu tegen zeer beperkte totale kosten kan exposeren, ‘zonder franje’, bijna zonder voorbereidingsinspanning en toch heel doelgericht, samen met een goede, grote groep ‘concullega’s’ sprak de vergadering aan.
>> november 2002 SIGNALEMENT
21
Industriële Elektronica
D&E event 2002 overtreft verwachtingen DESIGN AUTOMATION & EMBEDDED SYSTEMS Inhoudelijk sterk, vonden de bezoekers. Kwalitatief en kwantitatief goed, dat vonden de exposerende en presenterende FHIbedrijven. Iedereen is tevreden, constateerde FHI-organisator Leo Oostveen. Met de deelnemers was ervoor gekozen om het evenement te richten op de engineers omdat langs deze weg het management vanzelf wordt bereikt. Het bleek te werken.
TREKT VEEL NIEUWE LEDEN
Veel systeemarchitecten, software en hardware engineers brachten een bezoek en namen en passant ook hun management mee. Verificatie, debugging, object georiënteerde systeem ontwikkeling; bezoekers konden geen genoeg krijgen. Het was dan ook de gehele dag volle bak in de zalen en op de expositievloer. Vierhonderd professionele bezoekers in één dag, met 25 exposanten is voorwaar niet slecht! 'De toekomst van embedded systeemontwikkeling ligt vooral in het door technologie leveranciers met opdrachtgever gezamenlijk
genereren van nieuwe projecten en projectvoorstellen' dat was de eindconclusie van discussieleider Arnold van Ardenne (R&D directeur van ASTRON) in de afsluitende sessie. Een eerste mogelijkheid hiertoe kon hij meteen al aankondigen; de door FHI en STW/Stichting Technologie en Wetenschap gezamenlijk georganiseerde PROGRESS 2002 op 24 oktober 2002 (zie ook www.stw.nl/progress). De deelnemende exposanten hebben veel nieuwe contacten opgedaan en bestaande relaties versterkt. Verder bleek dat een aantal FHI workshop leden toch nog wel had willen deelnemen. Reden om nu al uit te zien naar de volgende editie; om te voorkomen dat er bedrijven zijn die het D&E event missen in hun agenda; het volgende D&E event vindt plaats op; 9 oktober 2003 in het Evoluon Eindhoven.
”vol aandacht” luisterden de congresdeelnemers naar één van de sprekers
Besuchen Sie FHI!
Sensor Technologie Club bij Philips Research HOMELAB
Meeting point voor FHI leden op Elektronica München (12 t/m 15 november 2002) stand A3 551. Een kort bezoek aan de branche organisatie gecombineerd met het even de benen strekken en een kop goede koffie krijgen. Dat biedt het FHI meeting point. Het is ingericht omdat ieder jaar een groot deel van met name onze FHI elektronica branche te vinden is in 'München'. Even een persoonlijk contact met de brancheorganisatie wordt dan zeer op prijs gesteld. 14 november vanaf 17.00 uur is op de Elektronica een borrel georganiseerd door het Nederlandse consulaat in samenwerking met FHI en Aadvise.
22 SIGNALEMENT november 2002 <<
EN 'HANDBOEK SOLDAAT'
Homelab, het huis waar nieuwe producten en technologieën voor rondom het huis worden getest door Philips Research daar is de Sensor Technologie Club te gast. De heer Van der Walle van Philips Research gaat in op het sensor technologie research programma van Philips in samenhang met het homelab. Wat voor sensoren zijn er nodig voor toekomstige producten die het wonen veraangenamen? Het belooft volop marketingmogelijkheden voor sensorbedrijven. 'Handboek soldaat' De leden informeren over hoe zij het beste sensor uitbesteding richting TNO kunnen aanpakken staat binnenkort op de agenda. 25 oktober bespreekt werkgroeplid Wybren Jouwsma de knelpunten bij uitbesteding van sensoronderzoek en hoe te handelen richting TNO. Wellicht is het een aanzet tot een 'handboek soldaat' voor het zakendoen met
TNO instituten? In ieder geval is duidelijk geworden bij de werkgroep dat er veel onderling te leren valt over uitbesteding van sensoronderzoek. Ondertussen heeft de werkgroep eind dit jaar weer overleg met TNO over de voorwaarden voor uitbesteding. Daarbij is de problematiek ook aangekaart in de technologie Commissie van MKB Nederland. De twee nieuwe Sensor Technologie Club stuurgroepleden Hens Dekker, Brooks Instruments en Peter Dijkstra, Alcatel Vacuüm Techniek. De stuurgroep beoogt een samenhangend sensortechnologiebeleid te ontwikkelen waarbij ondermeer de jaarlijkse 'the sense of contact' een belangrijke rol gaat spelen. Met name de engineering projecten die op deze conferentie worden gedefinieerd wil men gaan volgen. Op de ledenvergadering van 25 oktober worden de eerste resultaten van zo'n project teruggekoppeld.
Development Club
Via de Embedded Systems Roadmap naar de intelligente postbus DEVELOPMENT CLUB
BELEEFT SPRANKELENDE LEDENBIJEENKOMSTEN
De Development Club lijkt welhaast een tweede jeugd te beleven. Twee sprankelende, bijna zinderende ledenbijeenkomsten in juni en in september gaven de club weer een nieuwe schwung. Dat kwam door het niveau van de, vele, korte, presentaties, maar evenzeer door de enorme betrokkenheid en indringende respons van de Clubleden. De steeds duidelijker wordende consistentie in het beleid van het bestuur van de club werpt ook haar vruchten af.
On the ES Road in Lemmer De juni-bijeenkomst van de DevClub vond plaats in zeilschool De Kikkert in Lemmer. Op de middag en in de avond voorafgaand aan de jaarlijkse zeildag werd een heftige ledenbijeenkomst gehouden. Als wereldprimeur presenteerde de Leidse hoogleraar Ed Depreterre de Embedded Systems Roadmap, een meer dan indrukwekkend werkstuk van een groep van academici die hun visie geven op de komende tien jaar in systemsarchitecture design voor elektronica hard-& software. Daar is nog veel te winnen voor de bv Nederland! Be proud and show it, Pim Kat en Sander Kool excelleerden in hun presentatie. Een systeem om met bijen drugs te lokaliseren! Een voorbeeld van hoe twee DevClub leden samen een product realiseren. Sander kreeg terecht de Mythos. Garmt Gommers van Dutch Space triggerde de twee werkgroepen van de club die geen echte presentatie hadden voorbereid. Namens de werkgroep marketing gaf Garmt informatie over de markt voor ontwikkeling van medische producten. Het werd laat daar in die zeilschool eer de Club was uitgepraat. In de vroege ochtend gingen de laatsten onder zeil. Een paar uur
de dames De Bruin
later probeerde de hele club de zeilen weer te hijsen, maar pas tegen de middag wilde de wind weer waaien. Tante Pos wil een Robobus en Adje Patatje leeft van zijn dochters De eerste najaarsmeeting van 2002 was een van de beste van de DevClub ooit. Maar liefst zeven presentaties zonder een moment saai, vervelend of nutteloos te worden! Een paar leuke nieuwe leden. Herman Tuininga en Jan Edelbroek van Turnkiek hadden weer iets om trots op te zijn. Weer een razend interessante hoogleraar, Achim Burghartz van Dimes. Maar de hoogtepunten waren de presentaties van Jos Oberdorf van NPK en van Katja en Tanja de Bruin van Protonic. Tante Pos, TPG blijkt graag een brievenbus te willen die zelf de hooligans aanvalt in plaats van andersom. Alles kan, technologisch gesproken. Maar hoe kom je tot een verantwoorde keuze wat je wanneer wel en niet echt gaat ontwikkelen en engineeren? De presentatie van NPK leerde dat je soms de klant moet beschermen tegen overdreven euforische gedachten. Dat je soms een beetje moet pushen, maar dat je steeds een duidelijk roadmap moet maken die realiseerbaar is. Voorzitter Siebren de Vries had bewust om de presentatie gevraagd om de link te kunnen leggen tussen een voor iedereen herkenbaar product, de brievenbus en het veel meer abstracte verhaal van Ed Depreterre van de meeting daarvoor. Hoe overleef je in moeilijke tijden? Zorg voor dappere, strijdbare dochters en beloof ze een goede erfenis mits ze helpen jouw bedrijf op poten te houden! Het was een van de vele wijze raadgevingen die Katja de Bruin presenteerde namens haar vader Ad de Bruin, die zelf in Argentinië zat om daar weer nieuwe business op te zetten. Het werd een echt hoogtepunt.
Structureel gaat het ook goed met de Development Club. De werkgroepen beginnen op stoom te komen. Het hooglerarennetwerk krijgt vorm. De technologiemeetings met STW/Progress en met Philips Medical komen eraan. In maart 2003 kan iedereen de Development Club weer feliciteren, op de beurs Electronics & Automation, bij de negende verjaardag.
TWEE DEVCLUB LEDEN IN BODERC-PROJECT VAN OCÉ Twee lidbedrijven van de Development Club participeren in het multipartner onderzoeksproject Boderc. Turnkiek en AAS zijn de DevClub bedrijven die onder leiding van Océ deelnemen in het grootschalige project dat zich richt op gedistribueerde embedded realtime controllers voor complexe systemen. Naast medewerkers van de genoemde bedrijven zullen ook Philips CFT, het Enbedded Software Institute, de Technische Universiteit Eindhoven, de Universiteit Twente en de Katholieke Universiteit Tilburg samenwerken in het project. In totaal zal 70 manjaar worden ingezet op één locatie. Het Boderc-project is onlangs door het ministerie van Economische Zaken erkend als een ‘ICT- doorbraakproject’ en wordt dientengevolge gehonoreerd met een subsidie via de regeling Technologische Samenwerking. Op donderdag 17 oktober werd het projectplan voor Boderc gepresenteerd in het Embedded Software Institute in Eindhoven als voorbeeld van Publiek Private Samenwerking.
>> november 2002 SIGNALEMENT
23
E&A 2003
Fris beursconcept voor twee branches, Electronics & Automation 2003 De inschrijving voor Electronics & Automation 2003 ‘loopt’. Veel leuke reacties kwamen er op de aandachtstrekker, het citroentje, symbool voor ‘een frisse kijk op technologie’. Symbool voor een ‘recht toe, recht aan’ aanpak. Maar ook reacties als ‘geen knollen voor citroenen’, of ‘wel wat zuur’, of ‘citroentje met suiker’, van alles kwam eruit. Maar de boodschap is duidelijk en de inschrijvingen komen binnen. Het wordt fris, geen bla bla, gewoon als vanouds allemaal standaardstands, zonder veel opsmuk. Eigenlijk ‘the American Way’, maar toch wel een vleugje meer ‘sophisticated’. Inhoudelijk is het vooral de clusterindeling die de professionaliteit illustreert. Facilitair is het idee van clustercafé’s uniek en onderscheidend.
Clusters Elf clusters zijn er gedefinieerd. Test & Measurement en sensoren precies op het snijvlak van de elektronica en industriële automatisering.
De industriële automatiseringsclusters zitten vol elektronica en vinden zelf ook weer hun toepassing in die sector: industriële ICT, factory automation, process automation en systeemintegratie.
De andere negen clusters illustreren net zo hard de samenhang tussen beide branches. De clusters die uit de elektronica komen zijn doordrenkt van automatiseringsaspecten en vinden daar ook hun applicatie: design & engineering, elektronica componenten, elektronica productie, embedded systems en communicatietechnologie.
Clustercafé’s Een fraai idee kwam uit de tentoonstellingscommissie, de clustercafé’s. Simpel, logisch en aantrekkelijk voor zowel exposanten als bezoekers. In elk cluster komt een ontvangstruimte, café, dat er qua vormgeving uitspringt ten opzichte van de standaardstands. In die ruimte is er voor
bezoekers gratis catering, althans voor de bezoekers van de standhouders die hebben ingeschreven om mee te doen in dat café. Hun namen zullen vermeld staan in de ontvangstruimte. Resultaat is dat de standhouder mensen kan ontvangen op zijn stand, die volledig is gewijd aan wat men wil presenteren. Er is geen ruimte nodig voor een keuken of bar. Is de bezoeker iemand waarmee je wat uitgebreider wil praten en die je iets wilt aanbieden, dan loop je met hem naar jouw stamkroeg, je eigen clustercafé. De kosten van deze voorzieningen zullen worden omgeslagen over de standhouders die er aan deelnemen. Vooraf maakt FHI als organisator daarvoor een calculatie, op basis van ervaringen met de paviljoens. Daar werkt het al jaren zo, en succesvol. Voor meer info: Annika van Baars, FHI bureau, of www.eabeurs.nl.
Industriële Automatisering exposeert op Electronics & Automation 2003 LEAN
EN MEAN ANTWOORD OP TE KLEINSCHALIGE REGIONALE BEURSJES
De branche Industriële Automatisering neemt in maart 2003 massaal deel aan de beurs Electronics & Automation. Op voorstel van het branchebestuur krijgt deze beurs een nieuw profiel dat antwoord geeft aan de roep uit de branche om een alternatief te bieden voor de versnippering die dreigt door het groeiende aanbod van te kleinschalige beursjes in ons land.
Electronics & Automation gaat uit van een zelfde kostenstructuur en vergelijkbare standconcepten als bij de genoemde kleine ‘snippershows’, maar met een volwaardige groep van exposanten, circa 300, een landelijke promotiecampagne en professionele uitstraling qua faciliteiten in ontvangstruimtes en cateringvoorzieningen. Focus op productieautomatisering en semi-proces Anders dan bij HET Instrument, zal bij Electronics & Automation de focus voor
24 SIGNALEMENT november 2002 <<
Industriële Automatisering wat minder liggen op de ‘zware’ procesindustrie zoals chemie en petrochemie, maar veel meer op de automatisering in de fijnchemie, de voedingsmiddelenindustrie, farmaceutische industrie, elektronica-industrie, machinebouw en de transport- en installatiewereld. Met de Uneto-groep voor Technische Automatisering is in dat kader overleg gaande om hun ledenbijeenkomst tijdens en bij de beurs te laten plaatsvinden. Daarmee speelt de branche in op de groei van het aantal en de diversiteit van de toe-
passers van industriële en andere vormen van technische automatisering. Geen congresprogramma Ten opzichte van de FHI roadshows onderscheidt E&A zich door het feit dat hier geen seminars worden georganiseerd. Bij E&A gaat het echt om de contacten op de beursvloer. De FHI roadshows richten zich op zeer sterk gespecialiseerde doelgroepen en kennisoverdracht via de lezingenprogramma’s bij die shows. Zie bijvoorbeeld elders in dit nummer van Signalement de informatie over de roadshow Automation & Research in Pharmaceuticals.
E&A 2003
Mechatronics Trophy 2003 JURY
SELECTEERT BINNENKORT DE GENOMINEERDEN
Eind december, begin januari selecteert de jury van de Mechatronics Trophy de inzendingen die genomineerd zullen worden voor het winnen van deze prestigieuze technologieprijs. Medio januari krijgen de genomineerden vervolgens de kans zichzelf en hun mechatronische product of systeem te presenteren. Vervolgens zal op 26 maart 2003 de winnaar bekend worden gemaakt en de prijs worden uitgereikt tijdens de beurs Electronics & Automation.
De toekenning en uitreiking in 2003 betekent dat dan de Mechatronics Trophy voor de zesde keer wordt uitgereikt in een tijdsbestek van tien jaar. In die jaren heeft de prijs diverse sterke winnaars en genomineerden in de publiciteit gebracht: Te Strake, Betronic, VanderLande, Philips Medical, DVS, OnStream, Nedap en laatstelijk in 2001 A&J Partners met hun revolutionaire aandrijfsysteem The Wheel. Als winnaar van de Trophy in 2001 heeft A&J inmiddels zowel nationaal als internationaal veel erkenning gekregen voor hun winnende systeem. Het internationale SKF-concern was één van de bedrijven die met deze nieuwe technologie aan de gang ging. Verschillende andere prijsvragen erkenden de waarde van het product en het inzicht van de jury van de Mechatronics Trophy. Recent won A&J Partners bijvoorbeeld de A&B award.
Aanmelden Bij verschijning van dit tijdschrift kan er nog worden ingeschreven als deelnemer. Het gemakkelijkst gaat dat via internet, www.mechatrophy.nl. Nadere info is verkrijgbaar bij de organiserende instantie, de Federatie van Technologiebranches FHI, de heer ir. Paul Petersen,
[email protected]. De Mechatronics Trophy is een initiatief van de Nederlandse Brancheorganisatie voor Industriële Elektronica en wordt financieel gedragen door de Stichting Firato. In de jury hebben naast deze partijen ook vertegenwoordigers zitting van de Metaalunie, de NOVU (Nederlandse Orde van Uitvinders), TNO, Technisch Weekblad en Ten Hagen & Stam.
>> november 2002 SIGNALEMENT
25
Industriële Automatisering
De NEVI op bezoek bij de Industrial System Integrators De Nederlandse vereniging voor inkoopmanagement was op woensdag 25 september 2002 te gast in de ledenvergadering van het platform Industrial System Integrators. Jan Willem van der Meer, directeur NEVI en Frans Kuit, Stork Central Purchasing en lid NEVI gaven een presentatie over ‘Hoe inkoop volgens deze beroepsvereniging in zijn werk zou moeten’ Mogelijkheden tot besparingen van het inkoopproces, dus ook aan de inkopende kant bleken volop uit hun presentatie. Met name bij technisch hoog-
waardige producten en diensten speelt een goede relatie tussen verkopende en inkopende partijen een grote rol. 'Waarom dan toch die focus van inkopers om iets voor 2% minder te krijgen als het gaat om het opbouwen van relaties' zo vragen de system integrators zich af. Een flinke aansluitende discussie was het gevolg, extra versterkt door een aantal stellingnames als ‘inkopers hebben geen verstand van techniek’ en ‘inkopers hebben geen interesse in een goede relatie’.
Profibus
Meer Platform ISI is te vinden op HET Instrument stand 7B2; de vierde editie van HET ISI paviljoen 2002. Daarnaast is in voorbereiding de Industrial Business Conference 2003 die gaat plaatsvinden op 21 mei 2003.
Profibus
Seminar
HET
Op 17 december 2002 organiseert PROFIBUS Nederland het tweede seminar van dit jaar. Dit keer zal er in een dagdurend programma ingegaan worden op PROFIBUS in de productie-automatisering. Door middel van korte en duidelijke presentaties worden de deelnemers geïnformeerd vanaf de basis van PROFIBUS. Vragen zoals: wat is een veldbus (PROFIBUS) en wat levert het inzetten op, zullen worden beantwoord. Ook zullen een aantal machinebouwers, eindgebruikers uit de productie-automatisering en een systemintegrator hun ervaringen presenteren. Uiteindelijk zal de geboden informatie ervoor zorgen dat de deelnemers een goed inzicht hebben over PROFIBUS en de voordelen ervan.
Ook dit jaar zal PROFIBUS weer deelnemen aan HET Instrument. Op een stand van 120 m2 wordt de grootste multi-vendor opstelling binnen Europa gepresenteerd. In deze opstelling zitten de producten van de leden van PROFIBUS Nederland. Hier kunnen werkelijke configuraties bekeken worden welke ook toegepast worden in de procesindustrie en binnen de productieautomatisering. Naast de productenwand wordt ook aandacht gegeven aan PROFIBUS in veilige machines/installaties (PROFIsafe) en aan PROFIBUS op basis van Ethernet (PROFInet). Tevens presenteren een aantal leden zich separaat met hun producten of oplossingen.
Infosessies voor leden Dit jaar is PROFIBUS Nederland gestart met de organisatie van infosessies die speciaal gericht zijn op de leden. Doel van deze sessies is om de leden een nog betere kennis van PROFIBUS en aanverwante onderwerpen te geven waardoor de leden nog beter in staat zijn haar relaties te informeren. Op dit moment hebben infosessies plaatsgevonden over PROFIBUS en de wereldwijde organisatie, over PROFIBUS in de procesindustrie en recentelijk over PROFIBUS op basis van Ethernet (PROFInet). In december zal de laatste sessie van dit jaar plaatsvinden. Hierin worden de leden geïnformeerd over explosieveiligheid en Fisco in relatie tot PROFIBUS.
”het PROFIBUS seminar”
>> november 2002 SIGNALEMENT
27
Industriële Automatisering
Automatisering in de farmaceutische industrie TWEE
FHI
ROADSHOW-/CONFERENTIEDAGEN IN APRIL
2003
De branches Industriële Automatisering en Laboratorium Technologie van FHI organiseren op 9 en 10 april twee technologiedagen gericht op de farmaceutische industrie. Onder de titel ‘Automation & Research in Pharmaceuticals’ zullen in de regio’s Breda en Leiden evenementen plaatsvinden. Beide dagen zullen worden ingevuld met lezingen, discussies en presentatiestands gericht op ontwikkelingen in research, productie en logistiek in de farmaceutische industrie.
In de eerste editie van deze FHI-roadshow, die van voorjaar 2002, bleek dat er nog veel te automatiseren is, zowel in de productie als in de researchomgeving van farmaceutische bedrijven. Daar komt bij dat in deze industrie veel nieuwe investeringsprogramma’s actueel zijn, vaak naar aanleiding van nieuwe, scherpere regelgeving die internationaal wordt doorgevoerd.
De show en het lezingenprogramma worden ingevuld door lidbedrijven van de beide organiserende branches van FHI. Belanghebbenden die nog geen FHI lid zijn of lidbedrijven die de uitnodiging tot deelname hebben gemist kunnen zich melden bij FHI, Leo Oosterveen, e-mail:
[email protected] of Sandra van Dusschoten, e-mail:
[email protected]. Zie ook www.fhi.nl
Weeginstrumenten (VLW)
Implementatieprobleem Europese richtlijn niet-automatische weegwerktuigen Eind september is namens FHI een dringende brief naar het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport uitgegaan. Op verzoek van de Vereniging van Leveranciers van Weeginstrumenten werd al regelmatig een bericht aan het betreffende ministerie gericht, om de richtlijn NAW te implementeren in de Nederlandse wetgeving. Aangezien de overgangstermijn op 31 december 2002 afloopt, is het grote belang voor de leden van VLW benadrukt. De druk is verder opgevoerd door meerdere instanties, zoals het Ministerie van Economische Zaken, NMi Certin, MKB-
28 SIGNALEMENT november 2002 <<
Nederland en het federatiebestuur van FHI, van de sinds april 2002 gevoerde correspondentie op de hoogte te brengen. Als er half oktober geen reactie is ontvangen van het Ministerie van VWS, zal nader contact gezocht worden met de vaste kamercommissie voor Volksgezondheid, Welzijn en Sport. Het belang voor de leden van VLW is te groot, om zo laat in 2002 een officiële reactie van de overheid te krijgen. De VLW leden zullen op de hoogte worden gebracht tijdens de ledenvergadering op woensdag 13 november 2002.
Nadere informatie: Paul Petersen van FHI, tel.: 033 - 4 65 75 07 e-mail:
[email protected].
USPI-NL
Data Readiness Assessment Benchmarking Op de jaarvergadering van USPI-NL van maart jl. is de USPI-NL "Roadmap for sharing and exchanging lifecycle data" van installaties in de toeleverketen van de procesindustrie gelanceerd. Aansluitend hierop is een "Data Readiness Assessment" module ontwikkeld gebaseerd op deze Roadmap waarbij gebruik is gemaakt van een bestaand benchmarking model van Cap Gemini Ernst & Young.
Het belang van deze module is dat de data readiness van een bedrijf dat opereert in de toeleverketen van de procesindustrie, op eenvoudige wijze en snel "gemeten" kan worden op een objectief gedefinieerde en vergelijkbare wijze en gebaseerd op een solide toekomstscenario dat door een brede groep van bedrijven ondersteund wordt. Door deze assessment kan het bedrijf de eigen positie kennen ten opzichte van peergroep bedrijven en daardoor gericht investeren in verbeteringen die een business benefit hebben. Tevens worden de gegevens van alle assessments in een industrie gegevensbank gevoerd waardoor readiness monitoring van de procesindustrie mogelijk is en groepen van bedrijven onderling vergeleken kunnen worden. De assessment module bevat nu ongeveer honderd kernvragen welke de data readiness van het bedrijf in kaart brengen voor de interne en externe fasen zoals die gedefinieerd zijn in de roadmap. Daarbij wordt gemeten langs vijf "hoofdassen" namelijk: Business processes, Strategic Alignment, People & Organisation, Lifecyle data en ICT platforms. De vragen zijn ongeveer 50/50 verdeeld over de interne en externe fasen en zijn opgenomen in een Excel spreadsheet dat tijdens de assessment ingevuld wordt zodat de resultaten aan het einde van de assessment welke een middag of een ochtend vergt, meteen beschikbaar zijn voor discussie en toetsing aan de eigen intuïtie van het bedrijf. De assessment wordt gedaan op verzoek van een manager bijvoorbeeld een engineering manager en met een team van personen van het bedrijf die een competent oordeel kunnen geven over de vragen op de vijf hoofdgebieden zoals hierboven aangegeven. Een eerste test van de methodiek was gedaan bij Stork GLT en inmiddels is een
volledige assessment gedaan bij Honeywell en ABB Lummus. Een aantal bedrijven hebben reeds aangegeven interesse te hebben in deze assessment: Shell Europe, Lyondell, Fluor Daniel, Kvaerner, ABB Lummus, Tebodin, Technip, Brant Industry Services Group, Heijmans Industrie en Productie. De bedoeling is in een eerste pilotperiode 10 tot 12 assesments te doen waarna de methodiek geconsolideerd wordt en uitgerold naar een grotere groep bedrijven en mogelijk ook naar het buitenland. Gedurende de pilotperiode is de assessment gratis. Indien het bedrijf nader advies wenst op deelgebieden, kan dit verkregen worden tegen commerciële tarieven.
Data Handover EPC – Plant Owner – Equipment supplier Momenteel hebben alle klanten van EPC contractors eigen specificaties van data handover tussen plantowner en EPC contractor en plantowner en equipment supplier en de systemen die daarbij gebruikt moeten worden. Ook de hoeveelheid gegevens die gevraagd wordt voor soortgelijke installaties, verschilt aanzienlijk. Als de data handover daarom gestroomlijnd zou kunnen worden middels een soort industrieafspraak, zou dat veel tijd en energie schelen want handover van de gegevens van een gebouwde installatie is een kostbare zaak. De verwachting is dat de data handover uiteindelijk een gecertificeerd proces zal worden dat verloopt volgens internationaal erkende industrie afspraken. Een werkgroep wordt momenteel geformeerd van engineers uit bedrijven uit de toeleverketen van de procesindustrie welke gaan bespreken 1) hoe de handover van de gegevens van een installatie tussen EPC
contractor, plantowner en equipment supplier momenteel gedaan wordt, 2) of het mogelijk is tot een industrieafspraak te komen voor handover en 3) hoe een dergelijke industrieafspraak zal evolueren de komende jaren. De werkgroep zal ook aangeven welke projectactiviteiten gedaan zouden kunnen worden om een dergelijke industrieafspraak te realiseren. Verwacht wordt dat deze doelstellingen gehaald kunnen worden in twee workshops. Voor het faseren van de te maken industrieafspraak en het gerelateerde werk, wordt de Roadmap voor uitwisseling en opslag van lifecycle data als basis genomen. De workshops zullen worden geleid door de Hr. Dalip Sud, Managing Principal consultant van Shell Global Solutions die op het gebied van handover grote ervaring heeft. Geïnteresseerde bedrijven zijn: Shell, Akzo Nobel, A.Hak, ABB Lummus, Kvaerner Process, Fluor daniel, Honeywell, Lyondell Chemie Nederland, Shell, Tebodin, Technip, Sterling Fluid Systems. Terms of reference voor de workshops worden op dit moment opgesteld waarbij de opinie van de Management Board leden van USPI-NL gezocht zal worden.
Nadere inlichtingen: Dhr. P.W.H.M. van Exel Stichting USPI-NL Tel 033 – 257 0887
[email protected] www.uspi.nl
>> november 2002 SIGNALEMENT
29
Laboratorium Technologie
Het Mobiele Noodlaboratorium Het is altijd weer een bijzondere bijeenkomst, HET Instrument. De leden en exposerende firma’s kijken er altijd lang van te voren naar uit. De beurs waar we om de twee jaar onze relaties in een passende atmosfeer op de hoogte kunnen brengen van alle nieuwtjes en eens wat breder kunnen discussiëren. Als je een dergelijk evenement aan het vormgeven bent, een activiteit waaraan door de tentoonstellingscommissies een bijdrage wordt geleverd, is altijd de vraag op welke manier en met welke middelen je er als beursorganisator een pakkend evenement van kunt maken.
Door de deelnemers wordt dan ook altijd veel zorg besteed aan een prachtige stand en dito aankleding. Toch wilden wij dit jaar eens wat meer brengen dan alleen presenteren wat we met zijn allen het hele jaar doen. Het initiatief is genomen om een bijdrage te leveren aan een hulporganisatie die hulp verleent op plaatsen in de wereld waar deze hulp gewenst is. De door ons geselecteerde organisatie is Dokters van de Wereld. Deze organisatie met een Franse achtergrond past in het rijtje van bijvoorbeeld het Rode Kruis en Artsen zonder grenzen. Dokters van de Wereld trekt er jaarlijks diverse malen op uit om hulp te verlenen. Vaak worden voor deze acties mobiele laboratoria ingezet. Laboratoria die heel specifiek zijn uitgerust voor het gebruiksdoel: licht maar toch robuust, eenvoudig verplaatsbaar, modulair op te bouwen enzovoort. Met behulp van deze mobiele laboratoria en het goede werk dat de medewerkers van Dokters van de Wereld verrichten zijn door de jaren heen vele levens gered. Echter altijd weer is er de vraag hoe men nog vaker en nog efficiënter kan uitrukken. En dit is precies de vraag waar wij als laboratorium georiënteerde firma’s een bijdrage zouden kunnen leveren. Wat gaan we daarom doen? Tijdens HET Instrument is er een Dokters van de Wereld stand. Deze stand laat u als bezoeker kijken in de wereld van de Dokters. Er wordt een mobiel laboratorium tentoongesteld geplaatst in een tropische setting.
30 SIGNALEMENT november 2002 <<
U wordt ter plaatse geïnformeerd over de werkzaamheden en zult diverse sponsornamen van het project aan u voorbij zien trekken. Deze sponsoren hebben het mogelijk gemaakt om deze setting te realiseren maar bovenal om een geldbedrag in te zamelen dat gebruikt zal worden om de Dokters een prachtig cadeau aan te bieden in de vorm van mobiele laboratoriumapparatuur.
DEELNEMERS MOBIEL LABORATORIUM ABB b.v. Amersham Biosciences Applikon BV Beun de Rond BV
Natuurlijk kunt u als bezoeker ook nog een kleine bijdrage aan het project doen middels een gift.
Bio-rad Laboratories B.V. CBS Europe Clean Air Techniek bv
Waarom we deze stap hebben gezet? Natuurlijk in eerste instantie om een gebaar te maken naar een organisatie die zich bezighoudt met het verzachten van het leed in onze alsmaar wreder wordende samenleving.
Da Vinci Europe Laboratory Solutions B.V. Den Hartog Scientific b.v. Dometic GmbH Greiner Bio-One
Om u als bezoeker te laten zien welke sponsoren dit initiatief een warm hart toedragen. Om u als bezoeker even een uitstapje te laten maken naar het werk van deze hulporganisatie.
ICN Biomedicals
Wij denken met dit initiatief aan te tonen dat de laboratoriumbranche in Nederland nog veel dichter bij de dagelijkse problematiek in onze samenleving staat dan vaak wordt aangenomen en zullen het dan ook zeer op prijs stellen om u te mogen ontvangen op de stand van Dokters van De Wereld in Hal 12.
Paes Nederland b.v.
Industrial Automation Partners Interflow Interscience Micropower Polytemp Salm en Kipp BV Sanyo Gallenkamp Shimadou Benelux Skalar Snijders Scientific b.v.
Geschreven door D. Strietman
Uvikon BV Zematra B.V.
Laboratorium Technologie
Mibiton faciliteiten toegelicht In de voorgaande editie van het Signalement kon worden gemeld dat de FHI branche Laboratorium Technologie in contact is gekomen met de stichting Mibiton. Deze stichting beheert enkele faciliteiten om het voor kennisinstellingen en bedrijven gemakkelijker te maken om zonder grote eigen investeringen toch gebruik te maken van geavanceerde laboratoriumapparatuur. Twee faciliteiten die lopen worden hier toegelicht: BioPartner Facilities Support en Mibiton+. Met FHI wordt overleg gevoerd om te komen tot een derde faciliteit, een Instrument ontwikkelfonds. Biopartner Facilities Support (BPFS) Richt zich op starters die samen met een kennisinstelling apparatuur willen delen. De belangrijkste voorwaarde is dat één
starter 25% van een faciliteit wil gebruiken en daarvoor op uurbasis betaalt. De voordelen voor een BPFS investering zijn: • Het startende bedrijf heeft minder risicodragend vermogen nodig, omdat hij alleen betaalt voor de tijd dat hij gebruik maakt van de faciliteit en hij zijn investering over 5 jaar spreidt. • De starter profiteert van de expertise van de kennisinstelling, de bediening en de beschikbaarheid van de faciliteit. • De kennisinstelling krijgt de beschikking over de meest geavanceerde apparatuur. • De kennisinstelling kan met zijn kennis de markt op. Mibiton+ Mibiton+ richt zich op de samenwerking van kennisinstellingen met bestaande bedrijven in de Live Sciences, door de voorfinanciering van faciliteiten. De belangrijkste voorwaarde
is dat minstens twee bedrijven 60% van de investering terugbetalen. Het risico van het nietterugbetalen ligt niet bij de kennisinstelling maar bij Mibiton. De voordelen van een Mibiton investering zijn: • De kennisinstellingen krijgen voordeligere voorwaarden faciliteiten ter beschikking en zijn zo aantrekkelijker voor contractresearchpartners. • Bedrijven betalen ieder maar een deel van de investering terug (Facility Sharing) • Bedrijven profiteren van de expertise en menskracht van de kennisinstelling • Bedrijven kunnen zo contractresearch op innovatieve apparatuur laten doen. Bij zowel BPFS als Mibiton+ is de aanvraag eenvoudig, deze heeft een grote kans van slagen en wordt snel afgehandeld.
Drie roadshows voor de Lab branche in 2003 De branche Laboratorium Technologie organiseert in 2003 twee eigen roadshows en een show samen met de branche Industriele Automatisering. De specifieke Lab shows richten zich op respectievelijk Biotechnologie, twee dagen die staan gepland voor september 2003 en Analytische Apparatuur in het najaar. De Biotech Roadshow wordt alweer voor de derde maal georganiseerd en blijkt steeds in
een behoefte te voorzien, zowel voor de leden, aanbieders van apparatuur als voor de bezoekers, gebruikers. De roadshow voor Analytische Apparatuur bleek vorig jaar juist in de meer neutrale locatie, Koningshof in Veldhoven, succesvoller dan in de academische omgeving. De organiserende bedrijven zullen nu eerst in een bijeenkomst vaststellen hoe dit evenement beter gedefinieerd en gepositioneerd kan worden.
De roadshow Automation & Research in Pharmaceuticals, die samen met de branche Industriële Automatisering wordt georganiseerd, staat al redelijk in de steigers. Als datums staan 9 en 10 april genoteerd. Zie voor nadere informatie elders in dit nummer van Signalement.
FHI ondersteunt competitiedagen Chemie en Bedrijfskunde 2003 STIMULERING INSTROOM STUDENTEN CHEMIE EN BIOCHEMISCH IS HARD NODIG De Saxion Hogeschool IJsselland in Deventer organiseert in april 2003 een aantal competitiedagen. In enkele actieve ’speldagen’ worden leerlingen van het MBO/MLO en Voortgezet Onderwijs gestimuleerd om te kiezen voor een opleiding in de vakgebieden Chemie en
Biomedisch, eventueel te combineren met Commercie en Informatica.
markt. Naast FHI is ook AKZO Nobel sponsor van dit initiatief.
FHI steunt dit initiatief net als in eerdere jaren is gebeurd, vanuit het belang dat de leden hebben bij een continue instroom van goed geschoolde krachten op de arbeids-
Contactpersoon binnen de Saxion Hogeschool is de heer Martin Oyevaar, Binnen de FHI is dat Paul Petersen.
>> november 2002 SIGNALEMENT
31
Laboratorium Technologie
Workshop ”Investeringsfonds Instrumenten Ontwikkeling”
Programma: Opening om 13.30 FHI: (Kees Groeneveld)
Op 12 december aanstaande organiseert FHI, federatie van technologiebranches een workshop rond een nieuw initiatief voor de inrichting van een investeringsfonds voor instrumentenontwikkeling. Het nieuwe fonds richt zich op de voorfinanciering van de ontwikkeling van bewezen technologie naar instrumenten en systemen voor de markt. Het fonds is een initiatief van Biogrande, o.a. manager van het bekende ”Mibiton”, fonds ten behoeve van startende biotech-bedrijven en het Dutch Institute of Management & Innovation, mede organisator van het Nationaal Congres Innovatie & Management.
Bewezen technologie De technologie waar het om gaat is vaak bij kennisinstituten, universitaire groepen en ziekenhuizen ontwikkeld of toegepast ten behoeve van eigen gebruik in onderzoek en zorg. Functiemodellen of zelfs prototypen zijn daarbij reeds getest. Ondanks een florerende handels- en distributiestructuur in Nederland bereikt echter slechts een klein deel van deze concepten de markt. Financiering Naast een aantal andere aspecten is de beperkte financieringsruimte van de betrokken kleinere ontwikkel- en handelsbedrijven de oorzaak dat de ontwikkeling van producten op basis van de aanwezige prototypen niet van de grond komt. De ervaring van de betrokken bedrijven, noch de bereidheid risico te nemen zijn daarbij doorslaggevend, maar wel de beschikbaarheid over voldoende werkkapitaal om de ontwikkeling en marktintroductie te financieren. De oorzaak van de terughoudendheid van banken en andere financiers ligt in de onzekerheid welke samenhangt met nieuwe producten en innovatie, vaak mede ingegeven door het ontbreken van voldoende expertise om deze processen als financier te beoordelen vooraf en te monitoren tijdens de ontwikkeling. Het fonds De initiatiefnemers bundelen ervaring en kennis rond deze materie en hebben het Ministerie van Economische Zaken voorgesteld de opzet van een dergelijk fonds in haar startfase te ondersteunen. Het gaat daarbij uitdrukkelijk niet om subsidies, maar leningen om de productontwikkeling en fabricagevoorbereiding te overbruggen. Zij nodigen in dat kader FHI en andere belangrijke spelers in dit veld uit om actief deel te nemen in de opzet van het fonds en met hun expertise de slaagkans te vergroten.
32 SIGNALEMENT november 2002 <<
Tijdens de workshop zal in een interactieve sessie met een beperkt aantal leden van FHI worden nagegaan wat de behoeften en randvoorwaarden zijn, die voor de leden de bruikbaarheid van dit fonds garanderen. Het FHI hoopt met de initiatiefnemers op basis van deze workshop een projectgroep te starten om de verdere opzet van het fonds te ondersteunen en het fonds met de ervaring van de FHI leden in de praktijk te verankeren.
Inleiding van het initiatief: Ir Jan H.Voûte, ”Het gat in de begroting” Ervaringen in Mibiton: Dr. Hans Grande, ”Mibiton, Kennis en Kapitaal” Een case uit de praktijk: Frans Smeets, Maastricht Instruments Discussie rond het initiatief, steeds kort ingeleid: 1. Van Handelsbedrijf naar Productbedrijf 2. De behoefte van de ondernemende ontwikkelaar 3. Monitoring van productontwikkeling 4. Risico’s en randvoorwaarden Sluiting om ± 16.30
AGENDA 4 t/m 8 november 2002
HET Instrument 2002
13 november 2002
Ledenvergadering VLW
13 november 2002
Ledenvergadering PLOT
20 november 2002
Ledenvergadering platform ISI
21 november 2002
Ledenbijeenkomst Development Club
26 november 2002
Platformvergaderingen
28 november 2002
Federatiecongres
Eind november 2002
Ledenvergadering
3 december 2002
Ledenvergadering platform IBS
Vloeistofmeting & Energiemeting
Sensor Technologie Club
2003 12, 13 of 19, 20 maart
The Sense of Contact (i.s.m. STW)
26 t/m 28 maart
Electronics & Automation Beurs
9, 10 april
Pharmaceuticals (roadshow)
21 mei
Industrial Business Conference (ISI/IBS)
1, 2 oktober
Flow Show (roadshow)
9 oktober
D&E 2003
29, 30 oktober
Food & Feed (roadshow)
5, 6 november
Testtechnologie
26, 27 november
Petrochemicals
18 of 25 sept. of 20 nov.
Factory Control Conference
16-18 sept. of 23-25 sept.
Biotech (roadshow)
najaar
Innovatieve analyse technieken (roadshow)
Medische Technologie
Zorgsignaal Medica 2003 De inschrijving voor MEDICA 2003 is inmiddels van start gegaan en ligt uitstekend op schema! Er is veel belangstelling voor het door FHI ontwikkelde no-nonsense concept. Dit concept biedt lidbedrijven de mogelijkheid met beperkte inspanning en geringe kosten tegen een maximale exposure deel te nemen aan de MEDICA. Het concept bestaat uit de opzet van 4 themapaviljoens (Imaging, Intensive Care, Chirurgie, Thuiszorg Technologie) en de mogelijkheid deel te nemen met een all-in module (volledig ingerichte standaard standbouw) FHI is in vergaand overleg met de NVILG (inkopers), NVTG & VZI (facilitair en technici) en de NVZD (ziekenhuis directeuren) voor de organisatie van verscheidene congresprogramma's of jaarvergaderingen tijdens de MEDICA. Flankerend aan MEDICA 2003 zal ook de beurs Zorg & ICT worden gehouden. Dit is een evenement dat zich met een specialistische positionering richt op het ICT-aanbod binnen de gezondheidszorg. Door beide beurzen (MEDICA en Zorg & ICT) gelijktijdig te laten plaatsvinden wordt een belangrijke synergie in de bezoekers verwacht. Bedrijven die meer willen weten over deelname aan MEDICA 2003 kunnen contact opnemen met FHI.
Eind juni werd FHI opgeschrikt door de lancering van het project Zorgsignaal (www.zorgsignaal.nl), een initiatief van de Nederlandse Vereniging van Ziekenhuizen (NVZ). Zorgsignaal is een internet alarmerings-/informatiesysteem voor calamiteiten- en incidentenmeldingen die mogelijk veroorzaakt zijn door defecten aan medische hulpmiddelen. Inmiddels zijn 87 ziekenhuizen aangesloten op dit systeem.
Aangesloten ziekenhuizen hebben de mogelijkheid om een incidentmelding via internet in Zorgsignaal te plaatsen. De melding bestaat uit een beschrijving van de calamiteit en informatie over het product waarmee de calamiteit is ontstaan (merk, type-nr. etc.). Vervolgens wordt deze melding, binnen enkele minuten, doorgemaild naar alle aangesloten ziekenhuizen. Om de betrouwbaarheid van de informatie te waarborgen adviseert Zorgsignaal de ziekenhuizen een standaardprocedure te doorlopen, waarbij ook de leverancier van de apparatuur wordt geïnformeerd. Bezwaar FHI stelt zich in het algemeen positief op ten aanzien van initiatieven die bijdragen tot vermindering van incidenten en verbetering van de informatievoorziening rondom incidenten. Belangrijke voorwaarde is echter dat er sprake is van een evenwichtige opzet, waarin ook aan de belangen van de industrie tegemoet moet worden gekomen. FHI is echter van mening dat dit in de huidige opzet onvoldoende het geval is. De praktijk leert dat meer dan 80% van de incidentmeldingen uiteindelijk voortkomen uit bedieningsfouten. Vaak is er echter enige periode van onderzoek nodig om dat daadwerkelijk aan te tonen. Het breed uitzetten van waarschuwingen over producten, die achteraf herroepen moeten worden, kan leiden tot allerlei onwenselijke gevolgen voor de industrie. Omdat FHI van mening is dat de belangen van de industrie binnen Zorgsignaal worden geschaad en er allerlei negatieve neveneffecten kunnen optreden heeft FHI ernstig bezwaar gemaakt bij de NVZ. Uit gesprekken met de Inspectie voor de
Gezondheidszorg (IGZ) bleek het FHI dat ook IGZ grote twijfels heeft over het Zorgsignaalproject. Op 27 augustus heeft FHI een druk bezochte themamiddag georganiseerd waarop de Zorgsignaal initiatiefnemers het systeem nader hebben toegelicht. Tijdens deze middag is uitvoerig gediscussieerd over de risico's en mogelijk negatieve gevolgen van de huidige opzet. Uitkomst van deze discussie is dat het Zorgsignaalsysteem c.q. de procedures nu zodanig aangepast gaan worden dat: a. ziekenhuizen eerst contact op moeten nemen met de leverancier/fabrikant b. het ziekenhuis op het Zorgsignaal systeem moet bevestigen dat zij telefonisch contact met de leverancier/fabrikant heeft gehad c. de leverancier/fabrikant 48 uur de tijd krijgt om met een eigen reactie te komen alvorens de melding via Zorgsignaal verzonden wordt d. de verzonden melding bestaat uit een berichtgeving van het ziekenhuis aangevuld met een berichtgeving van de fabrikant/leverancier e. het onjuist gebruik van de term recall wordt aangepast FHI heeft inmiddels ook contact gelegd met de brancheverenigingen Nefemed, FARON en Diagned. Besloten is verder gemeenschappelijk op te trekken richting NVZ en op korte termijn (medio oktober) met NVZ een raamafspraak/overeenkomst te maken waarin het bovengenoemde wordt geregeld. Pas als aan alle voorwaarden is voldaan zal FHI haar leden positief adviseren ten aanzien van deelname aan Zorgsignaal. Vooralsnog adviseren wij u niet deel te nemen aan het project.
themamiddag druk bezocht
>> november 2002 SIGNALEMENT
33
Medische Technologie
Oprichting cluster oogheelkunde
Werkgroep Infectie Preventie (WIP)
Op dinsdag 29 oktober 10.00 uur staat een eerste bijeenkomst gepland voor de oprichting van een cluster oogheelkunde.
Naar aanleiding van hygiëne problemen bij, ter reparatie aangeboden medische apparatuur heeft op 22 mei een gesprek plaatsgegevonden met de heer vd. Broek LUMC/Werkgroep Infectie Preventie (WIP).
Vanwege de behoefte bij veel bedrijven aan gedetailleerde marktinformatie en regelmatig bilateraal overleg met concurrenten/ collega's over de ontwikkelingen of knelpunten in de markt, zijn er vanuit de brancheorganisatie FHI Medische Technologie bedrijvenclusters opgezet. Deze clusters komen enkele malen per jaar bijeen waarbij onderwerpen zoals marktontwikkelingen, sponsorbeleid, overheidsbeleid, tentoonstellingen, aanbestedingsbeleid, wet- en regelgeving, financierings- en vergoedingsvraagstukken, etc. worden besproken. Daarnaast hebben verschillende van de clusters economische onderzoeken opgezet die bijdragen tot een beter kwantitatief inzicht in de eigen markt. De vergadering staat open voor bedrijven die actief zijn in de oogheelkundige markt. Voor nadere informatie kunt u contact opnemen met FHI.
De WIP bestaat uit De Vereniging voor Infectieziekten, de Vereniging voor Medische Microbiologie, de Nederlandse Vereniging voor Microbiologie en de Vereniging voor Hygiëne en Infectiepreventie in de Gezondheidszorg en heeft tot doel de infectiepreventie in Nederland te bevorderen. De belangrijkste taak van de werkgroep is het ontwikkelen van richtlijnen op het gebied van infectiepreventie binnen de intramurale gezondheidszorg. De WIP wordt gesubsidieerd door het Ministerie van VWS. Naar aanleiding van het overleg is besloten een aparte werkgroep voor het onderwerp hygiëne op medische apparatuur te installeren. De werkgroep bestaat naast FHI uit de commissie Kwaliteit van de NVKC en Diagned. Bovendien zijn een drietal specifieke deskundigen op dit gebied (deskundige steriele medische hulpmiddelen, een hygiënist en een artsmicrobioloog) betrokken bij de subwerkgroep. De gehele subwerkgroep staat onder leiding van de heer prof. dr. Dankert (secretaris WIP). De eerste werkgroepbijeenkomst zal plaatsvinden op woensdag 27 november 2002 bij het RIVM te Bilthoven. Vanuit het bestuur zal de heer Kramer in de werkgroep participeren.
34 SIGNALEMENT november 2002 <<
Inkoopvoorwaarden Een stuurgroep van vier opdrachtgevers (NVZ, Arcaris, GGZ en VGN) hebben samen met de Nederlandse Vereniging van Inkopers (NVILG) een toetsing gedaan van de huidige NZF inkoopvoorwaarden. De NVILG heeft de stuurgroep verzocht de huidige inkoopvoorwaarden zodanig aan te passen dat deze ook toepasbaar zouden worden voor apparatuur. Hierbij zou dan ook FHI asl partij worden betrokken. Dit verzoek is echter door de stuurgroep afgewezen. De voorwaarden uit 1991 worden nu geactualiseerd - er is geen sprake van een totale herziening. Eventuele aanpassingen hebben bijvoorbeeld te maken met verwijzingen naar internationale verdragen en wetten. FHI zal op korte termijn met de NVILG een overleg te starten waarin wordt bezien of het wenselijk is naast de standaard NZFinkoopvoorwaarden een model investeringscontract te ontwikkelen.
PMS (Post Marketing Surveillance) De recent door de Inspectie voor de Volksgezondheid (IGZ) uitgevoerde naar Post Marketing Surveillance heeft uitgewezen dat er nog veel onduidelijkehden bestaan over PMS. Met name de klasse I productgroepen blijken veel problemen te geven. Besloten is eind van dit jaar, begin volgend jaar gezamenlijk een bijeenkomst te organiseren, waarbij zowel NNI als ook de Inspectie nader in zullen gaan op de verschillende aspecten van PMS.
INFORMATIE
VANUIT
DE LEDENKRING
Per 14 mei jongstleden is Eurolectron van de Rembrandtlaan 12 in Bilthoven verhuisd naar de: Celsiusbaan 4 a, 3439 NC te Nieuwegein. Wel blijven de telefoon en faxnummers ongewijzigd. Begin juli 2002 is de bedrijfsnaam van B.V. Laumans officieel gewijzigd in Laumans Techniek B.V. Alle overige gegevens blijven ongewijzigd. Per 18 juli 2002 is DEWIT Industrial Sensors (Dis B.V.) verhuisd naar een gloednieuw pand op het industrieterrein ”De grachten” in Soest. Het nieuwe adres is: Oostergracht 40, 3763 LZ te Soest. Het postadres en de telefoon, faxen en mailadressen blijven ongewijzigd. Bij Simac Electronics b.v. zijn per 1 augustus 2002 de telefoon en faxnummers gewijzigd. De nieuwe nummers zijn: Telefoon: 0416 387 700 en Faxnummer: 0416 - 387 707. Alle overige gegevens blijven ongewijzigd. Op 19 augustus jongstleden hebben de medewerkers van Dalcon Eurostat B.V. na 5 jaar Hanzeweg de locatie verruild voor: De Hamburgweg 1, 7418 ES Deventer. Alle overige gegevens blijven wel ongewijzigd Ohmtronics b.v. uit Riel gaat na 20 jaar over in andere handen. Per 19 augustus 2002 is de nieuwe eigenaar Ing. Bart Gielis. Een verhuizing naar Eindhoven was onvermijdelijk. Het nieuwe adres is: Ohmtronics bv; Luchthavenweg 81209, 5657 EA Eindhoven, tel: 040-2573148, fax: 0402573178, website: www.ohmtronics.nl en e-mail
[email protected]. Uw contactpersonen zijn: Bart Gielis: directeur, Erik van Hintum: sales, Jochem Vermeulen: service / techn. Support en Lia Gielis: administratie en financiën. Matas Electronics Woerden B.V. pakt haar spullen op en gaat per 2 september naar een nieuwe locatie: Klompenmakersweg 2, 3449 JB Woerden, tel: 0348-489111, fax: 0348489112 e-mail:
[email protected]. Het postadres blijft ongewijzigd.
Sinds 24 juli jongstleden maakt GE Panamatrics BV officieel onderdeel uit van het Amerikaanse GENERAL ELECTRIC.
Pulse Automation Experts bv is al vanaf 8 februari jongstleden verhuisd maar helaas hebben wij dit gemist. Hier dan alsnog de nieuwe gegevens: Pulse Automation Experts bv, Jan van Riebeeckweg 19, 5928 LG Venlo.
Vanaf 10 juli 2002 is Kero Quality BV verhuisd naar: Hollandscheveld Opgaande 59, 7913 VB Hollandscheveld, telefoon: 0528-343642 en fax: 0528344982, internet: www.kero.nl en e-mail:
[email protected]
ThermoNoran is verhuisd. Per 25 juni 2002 is het nieuwe bezoekadres: Hardwareweg 3, 3821 BL Amersfoort, tel: 033-4549000 fax: 033-4549009. Het nieuwe postadres is: postbus 290, 3800 AG Amersfoort.
Messer Nederland B.V. heeft per 31 mei jongstleden een dochteronderneming opgericht, Messer B.V. Deze nieuwe vernootschap, treedt vanaf voornoemde datum in de rechten en plichten van Messer Nederland B.V. Zij neemt alle commerciële activiteiten waar van de firma Messer op het Nederlandse grondgebied.
Hitachi Ultrasound B.V. is gewijzigd naar: Hitachi Medical Systems B.V. Alle adresgegevens blijven ongewijzigd.
P ERSONEELSBEMIDDELING
Ambitieuze marketing/sales georiënteerde managing director zoekt nieuwe uitdaging door management buy in. Belangstellenden kunnen contact opnemen met Leo Oosterveen van het FHI bureau tel: 033-4657507. Een bedrijf gespecialiseerd op het gebied van afsluiters, fittingen, drukregelaars filters etc. voor de (petro) chemische industrie en zoeken op korte termijn een: TECHNISCH COMMERCIËLE BUITENDIENST MEDEWERKER M/V Uw profiel: - technische opleiding (mbo/hbo) - commerciële ervaring - kennis van onze markt en producten - zelfstandig kunnen werken - rijbewijs B - goede beheersing van de Nederlandse en Engelse taal Belangstellenden kunnen contact opnemen met Annika van Baars van het FHI bureau tel: 033-4657507. Marketing & sales georienteerde general manager zoekt bedrijf om in te participeren. Voorkeur voor bedrijf in het midden van het land, handel en/of productie, internationaal, liefst in medische life science of metaal markt. Heeft zelf veertien jaar ervaring in sales, marketing en general management in Europa en Noord Amerika. Contactpersoon bij FHI: Kees Groeneveld Beschikbaar op de arbeidsmarkt: Projectmanager/consulent met meer dan 20 jaar werkervaring in de ICTTelecom sector. Ruime ervaring met implementatie van en advies met betrekking tot voice- en datanetwerken, zowel systemen als infrastructuur. Tevens ervaring met consultancy en implementatie van callcenters en kabelinternet-toepassingen. Extraverte en resultaatgerichte persoonlijkheid, stressbestendig en pro-actieve attitude. Teamplayer, enthousiasmerend en motiverend, overtuigingskracht en pragmatische instelling. Contactpersoon bij FHI: Kees Groeneveld
>> november 2002 SIGNALEMENT
35
INFORMATIE
A ANVRAGEN
A ANVRAGEN
LIDMAATSCHAP
LIDMAATSCHAP
De informatie over de aanvragen kunt u ook vinden op onze internetsite (www.fhi.nl).
De informatie over de aanvragen kunt u ook vinden op onze internetsite (www.fhi.nl).
PTS Software B.V. verleent diensten op het vlak van (embedded) software ontwikkeling en infrastructuren. Kerncompetenties: operating systemen; embedded software/ systemen en motion control.
CMC Instruments, Eschborn levert Trace moisture Analyzers; N2-H2-Ogas Generators; Filters- Condensers en Trace-N2 -Gas Analyzers. Flexim Instruments Benelux B.V. levert Ultrasone Flowmeters en Analyse apparatuur. JMS Industrial Automation levert en assembleert industriële PC componenten voor system integrators. Daarnaast de distributie van de merken ADLINK en Portwell, beide afkomstig uit Taiwan.
H ANDELSCONTRACTEN
Deep Screen Vision is een gepatenteerde vinding om bestaand beeldmateriaal diepteeffect mee te geven. Alaris Medical Holland B.V. levert Volumetische infuuspompen, spuitenpompen, specifieke disposables, AEP monitor en de bij de apparatuur behorende accessoires. CODAN B.V. levert infusie- en transfusiesystemen, ov iv toebehoren spuiten en naalden, infuuspompen en spuitenpompen.
M UTATIES
LEDENBESTAND
Na een positief advies van de toelatingscommissies zijn door de besturen van de bij FHI aangesloten brancheorganisaties, de volgende ondernemingen uitgenodigd voor het lidmaatschap. Inmiddels zijn zij ingeschreven in het ledenregister.
De vinding wordt tot productie gebracht via een aantal vennootschappen in verschillende landen onder de naam Deep Screen Vision. Men zoekt nu partner-bedrijven om de vinding in producten te vermarkten, zowel in de business to business als in de business to consumer markt. Het gaat om een hardware/software blackbox voor beeldmanipulatie en een onderdeel dat op/in/aan een beeldscherm wordt bevestigd tijdens het productieproces of daarna. Belanghebbenden kunnen bellen met 020 6944382 of 0653148149
Anritsu GmbH, Postbus 163, 3800 AD Amersfoort, lidnummer 1288 Applied Laser Technologie levert lasers, (fiber)optica, producten voor submicron positionering en fijnmechanische componenten voor industrie, wetenschap en research.
XP Power B..V., Kerkenbos 12-34, 6546 BE Nijmegen, lidnummer 1290
TA Instruments levert instrumenten voor materiaalkarakterisatie: verkoop, service en applikatieve ondersteuning. Thermische Analyse en Reologie.
A-B-T b.v., Nijverheidsweg 7, 5061 KK Oisterwijk, lidnummer 1283
Hendriks Thermoregulation B.V. levert Waterbaden – chiller + rondpomp thermostaten. Warmhoudovens, ovens, incubator en vacuüm droogoven. Klimaatkasten en broedstoven. Thermobloks, Heatcoolblocks en reactor opstellingen. Joint Analytical Systems GmbH levert Value added Resellers, HPLC, GC, smartchipsystems, proces en automatiseringsoplossingen, IRD, MSD, AED etc. Daarnaast nog verbruiksmateriaal en GC injectiesystemen.
36 SIGNALEMENT november 2002 <<
REDACTIE Bureau FHI REDACTIE-ADRES Postbus 2099
Rhosonics B.V., Stationplein 62, 3743 KM Baarn, lidnummer 1285 Alewijnse Nijmegen Industrie B.V., Postbus 6982, 6503 GL Nijmegen, lidnummer 1286 Simparc, Postbus 299,05900 AG Venlo, Lidnummer 1287
3800 CB Amersfoort Telefoon (033) 465 75 07, Fax (033) 461 66 38 Internet: www.fhi.nl E-mail:
[email protected] VORMGEVING studio oudwater, Baarn DRUK Drukkerij Van de Ridder, Nijkerk
Zirbus Technoloy Benelux B.V., postbus 22, 4153 ZG Beesd, lidnummer 1289
Vos Instrumenten bv levert laboratoriumapparatuur. Digilab Europe Ltd levert infrarood spectrometrie
COLOFON
Dyped Medical B.V., Jolweg 22, 1435 KR Rijsenhout, lidnummer 1284
Hoewel bij deze uitgave de uiterste zorg is nagestreefd, kan voor eventuele (druk)fouten en onvolledigheden niet worden ingestaan en aanvaarden de auteurs, redactie en het bureau van FHI geen aansprakelijkheid.