Iedereen doet mee! Algemene beschouwingen Begroting 2015 Douwe Oosterveen Pieter Groot Gea Leffers-Heeling Harold Benning Ronald Brouwer Gerrie Hempen-Prent Gerbrand Gol Henny Buld-Kist
Algemene beschouwingen
Begroting 2015
Inleiding: In 2014 is een nieuwe raad aangetreden. Een nieuwe raad met een aantal nieuwe mensen, maar ook met een aantal mensen die een nieuwe rol hebben gekregen. Daarnaast is er een nieuw college gekomen, waar eigenlijk hetzelfde voor geldt. Mijn conclusie, na ruim een half jaar, is dat we erin zijn geslaagd op de oude voet door te gaan. Dat wordt vaak niet als een goed teken beschouwd, maar in dit geval denk ik er anders over. Ik doel namelijk op de manier waarop we mét elkaar werken. Het gemeentebestuur van De Wolden heeft altijd goed gewerkt door de manier waarop alle betrokkenen - raad, college, griffie en organisatie – met elkaar samenwerken. Soms met verschil van inzicht, maar altijd uitgaand van wat goed is voor onze gemeente. Ik ben blij dat aan die goede werkwijze niets veranderd is. Want ook 2015 wordt een jaar met veel nieuwe zaken voor onze gemeente. Het wordt het eerste jaar voor dit college met een ‘eigen’ begroting, het wordt het eerste jaar waarin we te maken krijgen met de Gemeenschappelijke Regeling met Hoogeveen, en het wordt het eerste jaar van de decentralisaties (de 3 D’s). Het hebben van een goed gemeentebestuur is met al die nieuwe zaken in het verschiet belangrijk. Het komende jaar krijgen we ongetwijfeld harde noten te kraken. Ondanks de goede voorbereiding op de 3 D’s zullen er in het sociaal domein zaken misgaan en zal er bijgesteld moeten worden. Daar moeten we niet bang voor zijn. Ik ben ervan overtuigd dat we met ons gemeentebestuur daar snel en adequaat op in kunnen springen. Een
behoorlijke
tegenvaller
bij
de
ambtelijke
samenwerking
met
Hoogeveen is het feit dat over de diensten die we straks van onze éigen
Gemeentebelangen De Wolden
Pag. 2 van 9
Algemene beschouwingen
Begroting 2015
Gemeenschappelijke Regeling gaan afnemen BTW moet worden betaald. Ik noem dat in één woord belachelijk. Het kost de GR een slordige twee ton per jaar (circa €.60k voor De Wolden). Twee ton, die had moeten worden ingezet voor de dienstverlening aan onze inwoners, vloeit naar de staatskas. Het Rijk, bij monde van minister Plasterk, heeft toegezegd hiervoor een oplossing te vinden, maar Europese wetgeving, let wel: Europese wetgeving, schijnt een oplossing in de weg te staan. Onze begroting is aan regels onderhevig en moet te allen tijden sluitend zijn. Voor ons geen 3% begrotingstekort. Tot nu toe lukt ons dat nog steeds, niet dankzij maar ondanks het Rijk. Het overgrote deel van onze financiën komt uit het gemeentefonds. Het rijk stelt ons driemaal per jaar van de laatste ontwikkelingen van dat fonds op de hoogte en elke keer staan we weer voor verrassingen. De laatste update laat ineens weer een meevaller van enkele tonnen in 2018 zien. Dat brengt ons als gemeente keer op keer in een lastige positie. Onze belangrijkste inkomstenbron fluctueert teveel. En het Rijk heeft aangekondigd het gemeentefonds nog meer te willen opschudden. Wij houden ons hart vast en vragen ons hardop af hoe wij een betrouwbare overheid kunnen zijn als we niet op het Rijk kunnen bouwen. Tenzij opschudden van het gemeentefonds ook leidt tot meer belastingautonomie voor gemeenten. Dat zou ook logisch zijn nu gemeenten meer en meer taken krijgen. De Wolden is een paardengemeente; een gemeente met veel PK’s dus. Die afkorting kennen we voor de term paardenkracht. Een echt ouderwets begrip. In de gemeente De Wolden kan PK nog een andere, een moderne, betekenis hebben: ParticipatieKracht! De laatste tijd blijkt dat onze dorpen tot veel in staat zijn. Zonder andere dorpen tekort te doen noem ik Veeningen, Ruinen en Echten als voorbeeld. Maar ook in Ruinerwold, De Wijk en Zuidwolde zijn ontwikkelingen gaande waaruit blijkt dat de Gemeentebelangen De Wolden
Pag. 3 van 9
Algemene beschouwingen
Begroting 2015
samenleving samen met de gemeente de uitdagingen van deze tijd wil oppakken. Samen met de gemeente, dat is heel belangrijk. Als gemeente moeten we de stap naar overheidsparticipatie maken en zaken gaan loslaten.
Maar
zonder
een
gemeentelijke
financiële
bijdrage
zijn
participatieprojecten onmogelijk. Bij aanvang van deze collegeperiode is besloten dat er 1 miljoen euro beschikbaar komt voor participatieprojecten. Wij zijn daar een groot voorstander van. Echter, het eerste jaar van deze periode is bijna voorbij als deze begroting van kracht wordt, en er is nog geen cent besteed. Wij merken dat de dorpsbelangenverenigingen staan te trappelen om aan de slag te gaan. Wij stellen daarom voor om het bedrag van €.250.000 dat beschikbaar is voor 2018 over te hevelen naar 2015 zodat in dat jaar een half miljoen beschikbaar is. Zoals het college in de aanbiedingsbrief stelt is de maatschappij ‘volop in beweging’. Wij vinden het daarbij belangrijk dat iedereen mee doet. In het sociaal domein, maar ook daarbuiten bij participatietrajecten. Want, Iedereen doet mee!
Douwe Oosterveen, fractievoorzitter.
Gemeentebelangen De Wolden
Pag. 4 van 9
Algemene beschouwingen
Begroting 2015
1. Leefbaarheid Riolering Bij de vaststelling van het Verbreed Gemeentelijk Rioleringsplan (v-GRP) heeft de raad besloten geen (financiële) voorziening in te stellen. Dit betekende dat de heffing voor 2014 daalde, maar de heffing zal in 2015 alweer ongeveer €.50 per huishouden stijgen. Op ons verzoek heeft het college in beeld gebracht hoe de tarieven zich de komende jaren zullen ontwikkelen. Dat beeld laat zien dat er grote schommelingen te verwachten zijn, en op termijn enorme stijgingen. Wij vinden dergelijke schommelingen in tarieven ongewenst en stellen daarom voor toch een voorziening in te stellen. Wij dienen daarvoor een motie in. Fietspaden (W. Moesweg) Het aangekondigde fietspad langs de Willem Moesweg geeft wat de fractie van Gemeentebelangen betreft een logisch vervolg aan de uitvoering van het Fietsplan. Zoals het in de begroting staat wordt deze verbinding steeds vaker gebruikt door fietsers naar de brug bij de Traandijk, maar volgens ons is het ook nog eens een schoolroute voor leerlingen uit de omgeving van Veeningen richting Hoogeveen. Vooralsnog is er echter nog geen dekking voor dit fietspad binnen de Reserve Investeringsprojecten. Wij zien een voorstel van het college daarvoor bij de kadernota 2016 tegemoet. Dijkhuizen Ruinerwold Bij uitstek een overheidsparticipatieproject. Het dorp heeft het plan opgevat om rioleringswerkzaamheden te benutten om Dijkhuizen op te knappen. En het is een ambitieus plan geworden, niet in de laatste plaats de financiële paragraaf. Het plan bevat volgens het college: “veel bruikbare
aspecten
die
voor
De
Wolden
en
andere
overheden
richtinggevend kunnen worden bij overheidsparticipatie”. Een pilot dus? Gemeentebelangen De Wolden
Pag. 5 van 9
Algemene beschouwingen
Begroting 2015
Wat ons betreft een prima insteek, zolang dit betekent dat de genoemde “andere overheden” ook een duit in het zakje doen. €.60.000 milieu moet bij de burgers terecht komen. Voor 2015 en 2016 staat nog eens €.60.000 per jaar geraamd voor extra milieuactiviteiten. Wij vinden dat prima, onder de voorwaarde dat dit geld, zoals in voorgaande jaren, door stimuleringsregelingen bij de inwoners van de gemeente De Wolden terecht komt.
2. Economie en werk Snel internet Misschien wel hét onderwerp van dit moment. En misschien ook wel hét probleem van dit moment. In grote delen van onze plattelandsgemeente in
de
dunbevolkte
provincie
Drenthe
is
het
aanleggen
van
een
glasvezelnetwerk voor de kabelbedrijven niet rendabel. Als je stelt dat snel internet een nutsvoorziening is, is investeren door de overheid gerechtvaardigd. Wat de fractie van Gemeentebelangen betreft is er hier een grote rol weggelegd voor de provincie. Wij zijn erg benieuwd naar de ontwikkelingen op dit gebied het komend jaar. Startnotitie detailhandelvisie Het is goed dat het college hiermee aan de slag wil. Leegstand van winkels is een groeiend probleem. We zouden kunnen zeggen dat dat een probleem is van ondernemers en niet van de gemeente. Maar dat is te kort door de bocht. De leefbaarheid van onze dorpen is in het geding. Het is daarom goed om samen met ondernemers naar oplossingen te zoeken. De fractie van Gemeentebelangen kijkt hier met belangstelling naar uit. Staatsbosbeheer Staatsbosbeheer vraagt voor de jaren 2015-2017 een bijdrage van jaarlijks €500.000 aan de provincie en gemeenten. Voor De Wolden komt
Gemeentebelangen De Wolden
Pag. 6 van 9
Algemene beschouwingen
Begroting 2015
dat neer op €.20.830 per jaar. De fractie van Gemeentebelangen is hier zeer sceptisch over omdat het hier het (tijdelijk) terugdraaien van een bezuiniging van het Rijk betreft. Staatsbosbeheer schuift die bal door naar de lagere overheden met het argument dat zij anders recreatieve voorzieningen als fietspaden niet kan onderhouden. Wij erkennen dat die voorzieningen voor onze gemeente erg belangrijk zijn, maar vragen ons af of
wij
daarvoor
de
rekening
moeten
betalen.
De
fractie
van
Gemeentebelangen is erg benieuwd naar de motivatie van het college om dit bedrag in de begroting op te nemen.
3. Sociaal beleid en Onderwijs 3 Decentralisaties; sociale ombudsfunctie Het is al vaak gezegd: de mensen waar we het over hebben als we praten over het sociaal domein zijn vaak kwetsbare mensen. Mensen waar wij als gemeente een zorgplicht voor hebben om te zorgen dat ook zij mee kunnen doen in de maatschappij. De fractie van Gemeentebelangen heeft de stellige overtuiging dat we op de goede weg zijn voor wat betreft het sociaal domein. Voor WMO en Jeugdzorg zijn de beleidsplannen en verordeningen klaar. Voor de participatiewet bespreken we die binnenkort en ook de sociale ombudsfunctie komt nog deze maand aan de orde. We liggen op koers. De Wolden is een sociale gemeente, dat zijn we altijd geweest. Uit de beantwoording van technische vragen blijkt dat we veel regelingen hebben waar mensen met een laag inkomen gebruik van kunnen maken. Om inzicht en overzicht te verschaffen, maar ook vanuit het oogpunt van deregulering, stellen wij voor om alle regelingen samen te brengen onder de noemer: “Sociaal Bijdragefonds”. Wij dienen daarvoor een motie in.
Gemeentebelangen De Wolden
Pag. 7 van 9
Algemene beschouwingen
Begroting 2015
4. Dienstverlening Nieuwe ambtelijke organisatie Onze ambtelijke organisatie gaat op in een Gemeenschappelijke Regeling met de organisatie van Hoogeveen. Dit moet leiden tot een minder kwetsbare organisatie die tegen minder kosten betere kwaliteit levert. Voor dit moment houden we het bij die constatering. Wij zullen de komende jaren de ontwikkeling van de GR nauwlettend in de gaten houden.
Wij
zullen
daarbij
vooral
letten
op
verbetering
van
de
dienstverlening. Burger- en Overheidsparticipatie Hiervoor is volgens het collegeprogramma 1 miljoen euro beschikbaar voor deze collegeperiode. Pikant detail is trouwens dat dit budget is opgenomen onder de kop: “Bestuursondersteuning”. Zoals al in de inleiding gesteld willen wij in 2015 meer geld beschikbaar stellen voor burger- en overheidsparticipatie om de ParticipatieKracht die zich in onze gemeente ontwikkelt te ondersteunen. Wij dienen daarvoor een amendement in om het budget van €.250.000 van 2018 over te hevelen naar 2015. Later deze maand zullen we in een Rondetafelgesprek spreken over hoe we dit geld ter beschikking kunnen gaan stellen. In de langetermijnagenda staat bij de behandeling van ‘De Verdieping’ nog vermeld ‘ovb’. Wat de fractie van Gemeentebelangen betreft is dat de uiterste datum dat we een voorstel over de verdeling van het participatiefonds willen bespreken. De dorpen willen aan de slag. Borden op gemeentegrens Het college reserveert een bedrag van €.40.000 voor 2016 voor het plaatsen van borden met het gemeentewapen en de gemeentenaam langs doorgaande wegen. Het college stelt dat: “…gemeente De Wolden er
Gemeentebelangen De Wolden
Pag. 8 van 9
Algemene beschouwingen
Begroting 2015
waarde aan hecht om het bestuurlijke grondgebied in de fysieke leefomgeving aan te duiden…”. De fractie van Gemeentebelangen deelt die mening niet. En wij vragen ons af wanneer wij als raad hebben uitgesproken dat die borden er moeten komen. In de tegenwoordige tijd is digitale vindbaarheid in onze ogen veel belangrijker. Wij dienen een amendement in om dit bedrag uit de begroting te halen.
5. Financiën en Bedrijfsvoering Bezuinigingen/gemeentelijke lasten In tegenstelling tot andere gemeenten doen onze bezuinigingen nog steeds weinig zeer. Dat komt ook doordat de inwoners bereid zijn zaken op te pakken. Voor ons is dat een voorname reden om sneller geld beschikbaar te stellen voor participatieprojecten. Een belangrijk gegeven waarop onze inwoners de gemeente beoordelen is de hoogte van de gemeentelijke lasten. Aan ons de taak die zo laag mogelijk te houden. En zo constant mogelijk. Dat is de belangrijkste motivatie voor onze motie over de rioolheffing. Later dit jaar spreken we over het nieuwe afvalstoffenbeleid. De fractie van Gemeentebelangen ziet graag dat het college daarbij ook de Voors en tegens van een voorziening voor de afvalstoffenheffing in beeld brengt. Resumé We hadden nog wat kunnen zeggen over Burgernet, Hard Gras, Stimuleringsplanologie of onderwijshuisvesting, maar om op hoofdlijnen te blijven doen we dat niet. De fractie van Gemeentebelangen is, met de opmerkingen die we her en der geplaatst hebben, in grote lijnen blij met de begroting zoals die er nu ligt. Wij kijken met vertrouwen uit naar de komende jaren.
Gemeentebelangen De Wolden
Pag. 9 van 9
