Ieder uur krijgen 4 Nederlanders dementie. Als we nu niets doen, zal het aantal mensen met dementie stijgen naar een half miljoen in 2040

Een simpel feit:

Ieder uur krijgen 4 Nederlanders dementie. Als we nu niets doen, zal het aantal mensen met dementie stijgen naar een half miljoen in 2040

“Bedankt voor uw fantastische inzet in 2012”

Geachte relatie, Voor Alzheimer Nederland was 2012 een bijzonder jaar. Dankzij uw steun konden we ruim 3 miljoen euro investeren in wetenschappelijke onderzoeken naar dementie. Hierdoor krijgen we steeds meer nieuwe kennis over en begrip van de ziekte, de behandeling en de omgang. En dat is hard nodig, omdat steeds meer mensen geraakt worden door dementie. In de aanloop naar de landelijke verkiezingen in september hebben we er bij politici in Den Haag op aangedrongen dat mensen met dementie en hun mantelzorgers een plek moesten krijgen in de verkiezingsprogramma’s en het Regeerakkoord. Daarbij werden we geholpen door patiënten en mantelzorgers. We hebben grote stappen gezet in het verbeteren van onze dienstverlening. Zo ontwikkelden we vernieuwd informatiemateriaal om patiënten en hun naasten nog beter te kunnen informeren over (omgaan met) dementie. Er is door het hele land weer enorm veel werk verzet door onze vrijwilligers. Voor veel mensen was bijvoorbeeld het lotgenotencontact via de Alzheimer Cafés, de Alzheimertelefoon of het forum op onze website van onschatbare waarde. Dit is alleen mogelijk dankzij de inzet van onze vele vrijwilligers, en

we zijn er dan ook erg trots op dat zij zich belangeloos inzetten voor mensen met dementie en hun omgeving. Eén van de veranderingen in 2012 zal u niet zijn ontgaan: onze nieuwe huisstijl. Met de frisse, moderne uitstraling van ons nieuwe logo zijn we opvallender aanwezig. Hiermee willen we meer mensen bereiken én bewegen om de strijd tegen dementie samen met ons aan te gaan. In dit jaarverslag leest u over de resultaten van ons werk in 2012. Daarnaast geven we u alvast een doorkijkje naar de toekomst: onze verhuizing naar het Huis voor de Gezondheid en de ontwikkelingen rondom het Deltaplan Dementie, een publiekprivate samenwerking die antwoord moet geven op de sterke stijging van het aantal mensen met dementie. We willen u als vrijwilliger, donateur of sponsor bedanken voor uw fantastische inzet voor Alzheimer Nederland. We hopen ook in 2013 op uw steun te mogen blijven rekenen.

Gea Broekema-Procházka directeur/bestuurder

Jaarverslag Alzheimer Nederland 2012

3

1

Over Alzheimer Nederland

6 8 9 10 11 13 13 15

2

Investeren in een toekomst zonder dementie

18 20 23 23 25

3

Investeren in hulp voor de patiënt van nu

26 28 30 31 32

4

Een olievlek op gang brengen

34 36 39 39 40 40 41

5

Aanvoerder van de strijd tegen dementie

44 46 46 46 47 47 47

6

Financiën

Financieel beleid Vermogens- en beleggingsbeleid Financiële resultaten Ratio’s Begroting 2013 Toekomstvisie

50 52 53 54 55 56 56

7

Jaarrekening 2012

58

Missie & visie Focus & aanpak 2012 in cijfers 1.1 Medewerkers 1.2 Raad van Bestuur 1.3 Raad van Toezicht 1.4 Vrijwilligers en regionale afdelingen 2.1 2.2 2.3 2.4 3.1 3.2 3.3 3.4 4.1 4.2 4.3 4.4 4.5 4.6 5.1 5.2 5.3 5.4 5.5 5.6 6.1 6.2 6.3 6.4 6.5 6.6

Financiering wetenschappelijk onderzoek Deltaplan Dementie Samenwerking Alzheimer Centra Populair wetenschappelijke informatie

De vindplaats voor informatie en hulp Regionale en landelijke belangenbehartiging Zorgstandaard Dementie Peilingen onder mantelzorgers Inkomsten eigen fondsenwerving CBF-keurmerk Online contacten Een nieuw gezicht Nieuwe publiekscampagne Meer zichtbaarheid

Implementatie nieuwe organisatiestructuur Implementatie nieuw relatiebeheersysteem Interne beheersing Bepaling kernformatie Start kernprojecten Ontwikkeling kpi’s


5

6

1


7

1

Over Alzheimer Nederland

Alzheimer Nederland zet zich in om dementie te voorkomen of te genezen. Daarom financieren we wetenschappelijk onderzoek. Daarnaast werken we al bijna 30 jaar aan een betere kwaliteit van leven voor mensen met dementie en hun omgeving. Dit doen we door deskundige hulp en informatie te bieden en door op te komen voor de belangen van mensen met dementie en hun naasten. Met 52 regionale afdelingen en meer dan 220 Alzheimer Cafés en 4 Alzheimer Theehuizen verspreid over heel Nederland hebben we een landelijk dekkend netwerk van betrokken vrijwilligers. Hierdoor zijn we dichtbij voor iedereen die geraakt is door dementie. We zijn volledig afhankelijk van particuliere giften en hebben het CBF-keurmerk voor goede doelen.

Missie & visie In de periode 2012-2015 werken we met een nieuwe beleidsvisie, getiteld ‘Sneller naar betere oplossingen’, waarin we ambitieuze doelen hebben gesteld voor de komende jaren. Dat is nodig, omdat dementie steeds meer mensen raakt. Momenteel hebben 256.000 mensen in Nederland een vorm van dementie, waarvan de ziekte van Alzheimer de meest voorkomende is. De kans dat u zelf een vorm van dementie krijgt, is 1 op 5. Dementie is een zeer ingrijpende ziekte. Het raakt niet alleen de patiënt, maar ook zijn of haar omgeving. Als we nu niets doen, is in 2040 het aantal mensen met dementie verdubbeld naar een half miljoen. Een versnelling van de zoektocht naar oplossingen is noodzakelijk. Het is onze missie om dementie te voorkomen of genezen. En zolang dementie een ongeneeslijke ziekte is, bieden we hulp en ondersteuning die de levenskwaliteit van mensen met dementie en hun omgeving verbetert. Samen met ons landelijke netwerk van regionale afdelingen, Alzheimer Cafés en betrokken vrijwilligers hebben we in de afgelopen jaren veel mensen bereikt en veel mensen geholpen. En dat blijven we doen. Dementie is een probleem van de hele samenleving, en iedereen kan iets doen in de strijd tegen dementie. Alzheimer Nederland gaat voorop in die strijd, maar we kunnen een toekomst zonder dementie niet alleen realiseren. Hoe meer mensen met ons meedoen, hoe eerder we versnelling kunnen realiseren.

8

Focus & aanpak De urgentie voor een structurele oplossing voor de ziekte neemt sterk toe. Onze missie en ambities vragen om focus en een doelgerichte aanpak. Daarom werken we met vier hoofddoelstellingen:

• Moment van voorkomen of genezen van dementie sneller dichterbij brengen • Verbeteren van de levenskwaliteit van mensen met dementie en hun omgeving • Inspireren en mobiliseren van meer mensen en middelen • Versterken van onze organisatie als aanvoerder van de strijd tegen dementie

Op de volgende pagina’s lichten we onze resultaten van het afgelopen jaar toe, toegespitst op de vier hoofddoelstellingen. We zoomen daarbij ook in op het functioneren van onze organisatie. Vervolgens geven we een toelichting op onze financiële beleid en onze resultaten over 2012.

In cijfers

• Er zijn circa 256.000 patiënten, waarvan 12.000 jonger zijn dan 65 jaar. In 2040 zullen er 2 keer zoveel mensen met dementie zijn

• 1 op de 5 mensen in Nederland krijgt een vorm van dementie

• 70% van de mensen met dementie woont thuis

• Alzheimer Nederland telt 52 regionale afdelingen en meer dan 220 Alzheimer Cafés en Theehuizen verspreid over het land

• In totaal heeft Alzheimer Nederland 5.400 vrijwilligers, naast 30.000 collectanten

• Alzheimer Nederland bestaat bijna 30 jaar: de organisatie is in 1984 mede opgericht door klinisch geriater Henk ter Haar. Hij overleed in 2012


9

2012 in cijfers Inkomsten Collecte Donaties en giften Nalatenschappen Overige giften Verkoop goederen Overige baten Baten acties derden Subsidies overheden Baten uit rente en beleggingen Totale inkomsten Uitgaven Wetenschappelijk onderzoek Overige doelstellingen Kosten eigen fondsenwerving Kosten acties derden Kosten beheer en administratie Totale uitgaven

Neuroloog dr. Niels Prins (VUmc Alzheimercentrum):

“In de komende vijftien jaar verwacht ik een doorbraak op het gebied van behandeling van de ziekte van Alzheimer” 10

€ € € € € € € € €

1.645.541,5.129.582,2.829.119,204.214,12.554,302.633,200.000,673.379,35.209,+

€ 11.032.232,€ € € € €

3.191.780,5.920.731,1.940.027,0,652.292,+

€ 11.704.829,-

De managers van de secties vormen samen met de directeur/bestuurder het management team (MT). Zij bereiden het beleid voor en voeren het beleid uit. MT en directie vergaderen tweewekelijks. De directeur is eindverantwoordelijk voor het functioneren van de organisatie en legt hierover verantwoording af aan de Raad van Toezicht. Op 31 december 2012 waren er 59 mensen in dienst bij Alzheimer Nederland, verdeeld over 46,43 fte. 27% is man, 73% is vrouw. 85% werkt parttime, 15% werkt fulltime. In 2012 zijn 10 nieuwe medewerkers aangetrokken en namen we afscheid van 12 medewerkers. In 2012 maakten we ook gebruik van de inzet van tijdelijk personeel, bijvoorbeeld voor vervanging bij ziekte of voor het opvangen van piekmomenten. Alzheimer Nederland heeft een eigen arbeidsvoorwaardenregeling. Het ziekteverzuimpercentage (exclusief zwangerschappen) kwam in 2012 uit op 5,23%. Dit is een stuk lager ten opzichte van 2011, toen kwamen we uit op 7,4%. De daling wordt veroorzaakt door gericht verzuimbeleid en de uitstroom van enkele langdurig zieken. Het aantal ziekmeldingen is iets gestegen ten opzichte van vorig jaar. Alzheimer Nederland hanteert een ziekteverzuimprotocol. Vaststelling nieuwe reiskostenregeling Vanwege de naderende verhuizing van het landelijke bureau naar Amersfoort, is in 2012 een nieuwe reiskostenregeling vastgesteld. De regeling is gebaseerd op de persoonlijke situatie van de medewerkers, waarbij is gezocht naar de beste reisoplossing die past bij de uitgangspunten van Alzheimer Nederland én bij de persoonlijke wensen zoals aangegeven in een enquête onder werknemers. Ondernemingsraad Alzheimer Nederland heeft een ondernemingsraad (OR), die bestaat uit een voorzitter, een secretaris en twee leden. De OR en de directeur/bestuurder vergaderden in 2012 vijf keer. Belangrijke onderwerpen waren de op handen zijnde verhuizing en de nieuwe reiskostenregeling, organisatieaanpassing, ontwikkelingsgericht personeelsbeleid en financiële onderwerpen. Er is geen achterbanraadpleging gehouden in 2012. Samenwerking Alzheimer Nederland is lid van de Samenwerkende GezondheidsFondsen (SGF) en VFI brancheorganisatie voor goede doelen. Internationaal zijn we aangesloten bij Alzheimer’s Disease International (ADI) en Alzheimer Europe.

12

1.2. Raad van Bestuur Alzheimer Nederland kent een scheiding tussen bestuur en toezicht. Directeur Gea Broekema-Procházka is bestuurder. In het reglement Raad van Bestuur is vastgelegd welke besluiten de bestuurder rechtsgeldig kan nemen en welke besluiten de Raad van Toezicht moet goedkeuren. Nevenfuncties: • Vice-voorzitter Stichting Samenwerkende Gezondheidsfondsen • Platform ‘Langdurige Zorg’ ministerie VWS • Initiator twinning programma Alzheimer Indonesië op verzoek van Alzheimer Disease International De nevenfuncties van Gea Broekema-Procházka sluiten aan bij het werk voor Alzheimer Nederland. Kennis die gedurende deze activiteiten wordt opgedaan en gedeeld, is van belang voor mensen met dementie, nationaal en internationaal. De voorzitter van de Raad van Toezicht heeft een jaarlijks functionerings- en beoordelingsgesprek met de bestuurder. Zonodig wordt naar aanleiding van dit gesprek de bezoldiging van de bestuurder aangepast. Bij de bepaling van het bezoldigingsbeleid volgt Alzheimer Nederland de Adviesregeling Beloning Directeuren van Goede Doelen en de Code Wijffels. Deze regeling geeft aan de hand van zwaartecriteria een maximumnorm voor het jaarinkomen. De zogenaamde BSD-score van de bestuurder is 455 punten met een maximaal jaarinkomen (incl. vakantiegeld en eindejaarsuitkering) van € 124.233,(1 fte, 12 maanden). De hoogte en samenstelling van de bezoldiging wordt in de jaarrekening nader onderbouwd.

1.3. Raad van Toezicht De Raad van Toezicht houdt toezicht op het beleid en bestuur van Alzheimer Nederland, en is een klankbord voor de directeur/bestuurder. Leden worden benoemd voor een periode van vier jaar. Na deze periode kan een herbenoeming voor nogmaals vier jaar plaatsvinden. In 2012 kwamen zij vijf keer bijeen. Tijdens de vergaderingen kwamen onder andere de volgende onderwerpen aan de orde: het goedkeuren van jaarplan, meerjarenplan en bijbehorende begroting, goedkeuren van jaarrekening en jaarverslag, monitoring en evaluatie van uitvoering van activiteiten, beleidsagenda en huisstijl. De leden van de Raad van Toezicht vervullen hun functie onbezoldigd.


13

Naam en functie Mevr. M.J.A. van der Hoeven (voorzitter) Directeur Internationaal Energie Agentschap

Jaar van aantreden

Jaar van aftreden

2010

2014

Mevr. drs. G.J.M. van der Maagdenberg 2008 (vice-voorzitter & voorzitter Fin. Cie) Lid Raad van Bestuur Sint Lucas Andreas Ziekenhuis Relevante nevenfuncties • Lid RvT Stichting BeroepsOpleiding Huisartsen (SBOH) • Lid NVZ Bestuursadviescommissie Besturing & Bekostiging • Lid STZ Bestuurscommissie Financiën • Lid Bestuur Stichting Medisch Wetenschappelijk Onderzoek SLZ Dhr. prof. dr. H.A. Büller (lid) Voorzitter Raad van Bestuur Erasmus MC Rotterdam Relevante nevenfuncties • Lid RvT Chief Marketing Office Rotterdam • Bestuurslid Stichting Erasmus MC Vriendenfonds • Bestuurslid Stichting Opdrachtenbank • Bestuurslid Daniel den Hoed Stichting • Voorzitter Raad van Advies UWV/SMZ • Lid RvT Stichting Altrecht GGZ

2016 2e termijn

2009

2013

Dhr. R.A. Drost (lid & lid Fin. Cie) 2010 Chief Financial Officer Liberty Global’s European Broadband Operations Relevante nevenfuncties • Business ambassador War Child • Lid Comité van aanbeveling Wensstichting de Oppepper

2014

Dhr. J. van Breukelen (lid) 2011 CEO en voorzitter KPMG N.V. Relevante nevenfuncties • Lid Raad van Advies Nationaal Kinderoncologisch Centrum (NKOC)

2015

Mevr. drs. J.G. Eerenberg (lid) 2003 2011* Neuroloog TweeSteden ziekenhuis Tilburg afgetreden Afgetreden dec. 2012 in dec. 2012 Relevante nevenfuncties • Lid Programmaraad Zorgvernieuwing Psychogeriatrie • Lid Adviesraad Dementie Ondersteuning en Trainingscentrum (DOT) Noord-Brabant • Lid Platform Dementie Waalwijk * In verband met de continuïteit is de termijn van mevr. Eerenberg uitgebreid tot vervanging was gevonden. Zij wordt in 2013 opgevolgd door dhr. drs. De Keijzer • Dit overzicht is gebaseerd op een situatie zoals deze op 31 december 2012 was

14

1.4. Vrijwilligers en regionale afdelingen Alzheimer Nederland kan niet zonder de inzet van haar vrijwilligers. In 2012 waren er ruim 5.400 vrijwilligers actief, een stijging van bijna 4% ten opzichte van 2011. De vrijwilligers vervullen uiteenlopende functies binnen de 52 regionale afdelingen, Alzheimer Cafés en Theehuizen, landelijke werkgroepen en de organisatie van de collecte. Tijdens de collecte waren ruim 20.000 vrijwilligers actief. Door het aanbieden van trainingen, studiedagen, coaching en intervisie werken we voortdurend aan de kwaliteit van het vrijwilligerswerk en bieden we onze vrijwilligers de mogelijkheid zich verder te ontwikkelen. In 2012 onderzochten we de behoefte aan deskundigheidsbevordering onder onze vrijwilligers. Bijna 400 vrijwilligers vulden de enquête in. Ook zijn in 2012 zijn de eerste stappen gezet voor de ontwikkeling van e-learning introductiemodule. Onze jaarlijkse vrijwilligersdag is een dag om onze vrijwilligers te bedanken en te inspireren. De tiende editie vond plaats op zaterdag 31 maart. De Rabobank Foundation stelde wederom het Duisenberg Auditorium van Rabobank Nederland ter beschikking. Er waren 360 vrijwilligers aanwezig. Regionale afdelingen Alzheimer Nederland heeft 52 afdelingen verspreid door het hele land. De afdelingen worden bij het uitvoeren van de activiteiten financieel en via de inzet van regiocoördinatoren ondersteund door het landelijke bureau. De afdelingen leveren een actieve bijdrage in onder andere Alzheimer Cafés en theehuizen, stands op regionale beurzen en markten, lokale en regionale fondsenwervende acties, lokale belangenbehartiging, Wereld Alzheimer Dag en voorlichtingsbijeenkomsten. Meer informatie over de afdelingen vindt u op www.alzheimer-nederland.nl/afdelingen. Afdelingen halen geld binnen bij gemeenten, lokale bedrijven en werven fondsen voor de Alzheimer Cafés, Wereld Alzheimer Dag en andere activiteiten. Daarnaast behartigen onze afdelingen in stuurgroepen, werkgroepen en platforms van 85 dementieketens de belangen van mensen met dementie en hun familie. Gemiddeld besteedt een vrijwilliger daar een halve dag per week aan. Alle afdelingen zitten jaarlijks aan tafel bij de verzekeraars om te pleiten voor meer casemanagement, dagactiviteiten en betere diagnostiek bij dementie. Inmiddels bieden alle dementieketens casemanagement. De lobby voor de gemeenteraadsverkiezingen startte al in oktober 2012. Al 25% van de afdelingen leverde namens Alzheimer Nederland input aan wethouders en lokale afdelingen van politieke partijen voor het verkiezingsprogramma voor 2014.


15

18

2 Jaarverslag Alzheimer Nederland 2012

19

2 Investeren in een toekomst zonder dementie Alleen door meer wetenschappelijk onderzoek kunnen we dementie in de toekomst voorkomen of genezen. Daarnaast is wetenschappelijk onderzoek belangrijk om de levenskwaliteit op korte termijn te verbeteren. Het onderzoek dat Alzheimer Nederland financiert, is gericht op preventie en genezing van dementie, meer tijdige diagnoses en effectieve en praktische oplossingen voor een leven met dementie. Daarbij werken we onder andere nauw samen met de vier Alzheimer Centra en andere landelijke kennis- en onderzoeksinstituten. Hoofddoelstelling 2012-2015: Het moment van voorkomen of genezen dichterbij brengen Doelstellingen 2012: • Jaarbudget voor subsidie wetenschappelijk onderzoek groeit naar 1,8 miljoen euro • Onderzoekssubsidies: oproep, selectie en beoordeling aanvragen, advies International Scientific Forum, toekening subsidies • Fellowships: oproep, selectie en beoordeling aanvragen, toekenning fellowships • Verdieping samenwerking Alzheimer Centra en gezamenlijke regionale fondsenwerving • Opening vierde Alzheimer Centrum in Rotterdam • Start ontwikkeling Deltaplan Dementie

2.1. Financiering wetenschappelijk onderzoek We waren in staat extra uitgaven te realiseren voor wetenschappelijk onderzoek. In 2012 investeerde Alzheimer Nederland ruim 3 miljoen euro in wetenschappelijk onderzoek. Hiermee komt de omvang van het totaal aan lopende onderzoeksprojecten op ruim 5 miljoen euro. Alle lopende studies onderzoeken thema’s uit de ‘onderzoeksagenda’ van Alzheimer Nederland, die met medewerking van wetenschappers, mantelzorgers, patiënten en algemeen publiek is opgesteld. Een greep uit de door Alzheimer Nederland gefinancierde onderzoeken:

20

Onderwerp en hoofdonderzoeker

Investering

Looptijd

Ontstaan van dementie voorspellen dr. Meike Vernooij Erasmus mc

€ 270.000,-

2013-2018

Spierstijfheid bij Alzheimer prof. dr. Cees van der Schans Hanzehogeschool & UMC Groningen

€ 98.550,-

2013-2015

Lekkage van de bloed-hersenbarrière dr. Saartje Burgmans Alzheimer Centrum Limburg

€ 150.000,-

2013-2017

Vervolg: Onderwerp en hoofdonderzoeker

Investering

Looptijd

Genmutatie die ALS en FTD veroorzaakt prof. dr. John van Swieten Alzheimer Centrum zuid west Nederland

€ 235.300,-

2013-2016

Hart- en vaatziekten en dementie dr. Huiberdina Koek UMC Utrecht

€ 100.000,-

2013-2015

Effecten van stress op Alzheimer prof. dr. Paul J. Lucassen Universiteit van Amsterdam

€ 100.000,-

2013-2016

Symptomen vasculaire dementie verminderen dr. Niels Prins VUmc Alzheimer Centrum

€ 150.000,-

2013-2017

Van hersenen naar bloed prof. dr. Guus Smit Vrije Universiteit van Amsterdam

€ 242.550,-

2013-2016

Pijn bij dementie meten prof. dr. Erik Scherder € 30.000,- Vrije Universiteit van Amsterdam, afdeling Klinische neuropsychologie

2012-2016

Verstoorde netwerken in de hersenen dr. Wiesje van der Flier VUmc Alzheimercentrum

2012-2016

€ 228.500,-

Medicijnen tegen ontsteking bij Alzheimer dr. Tjakko van Ham € 65.000,- UMCG Groningen Fellowship bij Massachusetts General Hospital/Harvard Medical School Alzheimer eerder opsporen en het verloop beter begrijpen dr. Maartje Kester € 65.000,- VUmc Alzheimercentrum Fellowship bij Washington University in St. Louis Problemen in het dagelijks functioneren meten dr. Sietske Sikkens € 62.000 VUmc Alzheimercentrum Fellowship bij verschillende centra in de VS, Frankrijk en Duitsland

2013-2015

2013-2015

2013-2015

Alle onderzoeken zijn beoordeeld door het International Scientific Forum (ISF), bestaande uit nationale en internationale wetenschappers op het gebied van dementie. Jaarverslag Alzheimer Nederland 2012

21

Proefschriften en congresbezoek Alzheimer Nederland faciliteert onderzoekers door (inter)nationaal congresbezoek te subsidiëren tot maximaal 750 euro. Daarmee wil Alzheimer Nederland de uitwisseling van wetenschappelijke kennis stimuleren. Daarnaast geven we een tegemoetkoming in de drukkosten van proefschriften van maximaal 350 euro.

Is slaap van invloed op ontwikkelen Alzheimer?

Dankzij de steun van onze donateurs startte het Radboud Alzheimer Centrum in 2011 met de AWAKE studie, een onderzoek naar de relatie tussen slaap en Alzheimer. Inmiddels hebben de onderzoekers, geleid door dr. Jurgen Claassen, aangetoond dat de hersenzenuwen het eiwit amyloid-beta aanmaken als ze actief zijn. Hoe meer en hoe langer ze actief zijn, hoe meer amyloid-beta er wordt aangemaakt. Dit eiwit stapelt zich bij de ziekte van Alzheimer op in de hersenen en veroorzaakt schade aan het brein. Met de AWAKE studie hopen de onderzoekers meer te weten te komen over de rol van amyloid-beta en slaap(gebrek) bij de ziekte van Alzheimer. De studie is naar verwachting in 2014 afgerond.

Foto: Marja van den Berg

Afgerond in 2012: huisarts spil in dementiezorg

De huisarts is niet alleen belangrijk voor het stellen van de diagnose dementie, maar heeft ook een rol bij het organiseren van de zorg. Zo spelen huisartsen in sommige regio’s een belangrijke rol bij het leggen van contacten tussen de verschillende zorgaanbieders. Dit is een taak die anders op de schouders van mantelzorgers komt te liggen. Mantelzorgers zijn echter niet toegerust op deze lastige taak. Dit blijkt uit onderzoek van het Radboud Alzheimer Centrum te Nijmegen, dat mogelijk is gemaakt door subsidie van Alzheimer Nederland. Het onderzoek is uitgevoerd door drs. Marisol Kooijmans-Otero en stond onder leiding van dr. Irena Draskovic en prof. dr. Myrra Vernooij-Dassen. Meer informatie? Ga naar www.alzheimer-nederland.nl/onderzoek voor meer informatie over het door ons gefinancierde onderzoek. U vindt daar ook interviews met wetenschappers.

22

2.2. Deltaplan Dementie Door de vergrijzing neemt het aantal dementiepatiënten in Nederland snel toe. Dementie is met 4 miljard euro aan zorgkosten de duurste ziekte, en vanwege het tekort aan handen aan het bed is de druk op mantelzorgers enorm. Deze grote maatschappelijke gevolgen vragen om een langdurige en nationale aanpak. Alzheimer Nederland, VUmc Alzheimercentrum, Nederlandse Federatie van Universitair Medische Centra (NFU) en ZonMW namen samen het initiatief voor een Deltaplan Dementie: een vernieuwende, publiek-private samenwerking die zich richt op de patiënt van vandaag en morgen. Het Deltaplan bestaat uit drie pijlers: een onderzoeksprogramma, een nationaal register en een landelijk zorgportaal. De onderzoeksagenda van Alzheimer Nederland ligt aan de basis van het onderzoeksprogramma van het Deltaplan Dementie. Daarnaast is het programma afgestemd op de ‘European Strategic Research Agenda’ van de Joint Programming Neurodegenerative Diseases (JPND), een initiatief van de Europese Unie om tot een onderzoeksagenda voor neurodegeneratieve ziekten te komen. Een aantal betrokken bedrijven en andere maatschappelijke partners zorgde voor een startbudget om de voorbereidingen van het Deltaplan Dementie te ondersteunen. ZonMw investeerde in het ontwikkelen van het onderzoeksprogramma. In april 2013 heeft het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) aangekondigd voor de komende vier jaar 32,5 miljoen euro ter beschikking te stellen voor het onderzoeksprogramma dat door ZonMw zal worden gecoördineerd.

2.3. Samenwerking Alzheimer Centra Alzheimer Nederland werkt al vele jaren samen met de universitaire Alzheimer Centra in Maastricht, aan de VU in Amsterdam en in Nijmegen. In 2012 is een vierde Alzheimer Centrum geopend in Rotterdam. De Alzheimer Centra zijn met steun van Alzheimer Nederland opgericht om kwalitatief hoogwaardig wetenschappelijk onderzoek op het gebied van dementie te stimuleren. De Centra ontvangen een jaarlijkse basissubsidie van € 95.000,- van Alzheimer Nederland.


23

• Het Radboud Alzheimer Centrum richt zich vooral op ontwikkeling en onderzoek van ondersteuningsprogramma’s die de zorg verbeteren. Daarnaast doen ze onderzoek dat bijdraagt aan de fundamentele kennis over de ziekte van Alzheimer.

2.4. Populair wetenschappelijke informatie In de media is veel aandacht voor dementie, maar veel artikelen vragen om extra uitleg. Ook haalt informatie die juist voor mantelzorgers en patiënten interessant is, de media niet. Daarom publiceert Alzheimer Nederland regelmatig artikelen over onderzoek dat zij financiert of over interessante (inter)nationale bevindingen. Website Op de webpagina alzheimer-nederland.nl/onderzoek kunnen bezoekers lezen over de resultaten van wetenschappelijk onderzoek. Zowel het onderzoek dat mogelijk wordt gemaakt door Alzheimer Nederland als ander (inter)nationaal onderzoek komt aan bod. Daarnaast vinden mensen hier een overzicht van de (medicijn)onderzoeken die op zoek zijn naar deelnemers. Ook vertellen wetenschappers in de rubriek ‘wetenschappers aan het woord’ zelf over hun onderzoek. Leesbaar onderzoek Eind 2012 is www.leesbaaronderzoek.nl gelanceerd, een website met de nieuwste medische inzichten geschreven in eenvoudige taal. Op deze website verzamelen we wetenschappelijke artikelen die praktische tips geven, achtergrondinformatie bieden of juist hoop voor de toekomst geven. De website is een initiatief van Alzheimer Nederland, Longfonds, Diabetesfonds, Fonds Psychische Gezondheid en de Maag Lever Darm stichting. De website trekt gemiddeld 200 bezoekers per maand.

Netwerk wetenschappers versterken Mix & Match meeting

Alzheimer Nederland organiseert ieder jaar een bijeenkomst voor junior- en senioronderzoekers die onderzoek doen naar dementie en Alzheimer. Voor onderzoekers dé gelegenheid om het netwerk tussen universiteiten en/of disciplines te versterken en om kennis te maken met Alzheimer Nederland.

LinkedIn Groep

Alzheimer Nederland startte in 2012 een LinkedIn-groep voor wetenschappers, die inmiddels zo’n 150 Nederlandse wetenschappers telt. De groep wordt gebruikt voor het delen van (inter)nationale subsidies, maar geeft Alzheimer Nederland en de deelnemers ook de kans om snel vragen te stellen of kennis te delen.


25

26


27

3 Investeren in hulp voor de patiënt van nu Zolang dementie nog een ongeneeslijke ziekte is, zetten we ons in voor verbetering van de levenskwaliteit van mensen met dementie en hun omgeving. Door onze landelijke peilingen onder mantelzorgers en ons directe contact met patiënten kennen wij hun wensen en behoeften als geen ander. Dit is het vertrekpunt voor onze dienstverlening. Als dé bron van informatie bij dementie, maken we onze dienstverlening nog toegankelijker en efficiënter. Met belangenbehartiging zorgen we er voor dat dementie prominent op de politieke en maatschappelijke agenda blijft staan en dat effectieve vormen van hulp toegankelijk zijn voor iedereen met dementie. Hoofddoelstelling 2012-2015: Het verbeteren van de levenskwaliteit van mensen met dementie, voor nu en voor straks Doelstellingen 2012: • Alzheimer Nederland geeft via verschillende kanalen betrouwbare inhoudelijke en praktische informatie en ondersteuning over (omgaan met) dementie • Het aantal bellers naar de Alzheimertelefoon neemt toe naar 2.400 • In 40% van de Alzheimer Cafés staat de beleidsvisie op het programma en het gemiddeld aantal bezoekers stijgt met 10% • Belangenbehartiging: Interne organisatie en afdelingen voorbereiden op overheveling AWBZ naar Wmo (regionaal) en verkiezingsplan ontwikkelen en uitvoeren (landelijk) • Ontwikkeling en implementatie Zorgstandaard dementie • Werving en ondersteuning 150 lokale belangenbehartigers • Uitvoeren landelijke peiling onder mantelzorgers • Opzetten digitaal panel met 500 mantelzorgers

3.1. Dé vindplaats voor informatie en hulp Informatiemateriaal Van de mogelijkheid om online of telefonisch vragen te stellen aan Alzheimer Nederland is in 2012 door meer dan 5.000 mensen gebruik gemaakt. Met de invoering van de nieuwe huisstijl hebben we ons informatiemateriaal geactualiseerd en waar mogelijk efficiënter en effectiever ingericht. Vijf strooifolders zijn samengevoegd in de folder ‘Hulp en informatie bij dementie’. Tien brochures zijn samengevoegd tot vijf brochures, die via onze webwinkel te bestellen zijn of gratis te downloaden zijn van de website.

Oma’s hoofd is versleten

In 2012 verscheen het prentenboek ‘Oma’s hoofd is versleten’, geschreven vanuit de beleving van kinderen van 3 tot 7 jaar. Initiatiefneemster Pascal van Diest werkte samen met de Fiep Westendorp Foundation, Alzheimer Nederland en auteur en illustratrice Marieke van Ditshuizen. Het boek is verkrijgbaar via de webwinkel, en de opbrengst gaat naar Alzheimer Nederland.

28

Alzheimertelefoon Met de Alzheimertelefoon is 24 uur per dag, 7 dagen per week gratis telefonische ondersteuning en voorlichting over dementie beschikbaar. In december 2012 vierde de Alzheimertelefoon haar 25-jarig jubileum. In verband met de verhuizing van Alzheimer Nederland is het telefoonnumer veranderd naar 0800-5088. In 2012 kwam het aantal bellers uit op meer dan 2.400, waarmee we onze doelstelling hebben behaald. Het aantal bellers is wel iets gedaald ten opzichte van 2011. We denken dat dit samenhangt met de enorme groei van het aantal bezoekers op ons online forum, waar de vragen vergelijkbaar zijn aan de vragen aan de telefonisten van de Alzheimertelefoon. Alzheimer Cafés en Theehuizen Het Alzheimer Café is een maandelijkse informele bijeenkomst voor mensen met dementie, hun naasten en andere belangstellenden. Het Theehuis is een ontmoetingsplek voor Turkse en Marokkaanse mensen met dementie en hun naasten. Inmiddels telt Nederland meer dan 220 Alzheimer Cafés en Theehuizen. Gemiddeld bezoeken 33 mensen een bijeenkomst, dat is 10% meer dan in 2011. De inhoud van de bijeenkomsten is in 2012 meer afgestemd op de nieuwe missie en doelstellingen van Alzheimer Nederland: 40% van de Cafés besteedde daar in 2012 aandacht aan tijdens bijeenkomsten. Alzheimer Nederland investeerde in de training van ruim 150 gespreksleiders en informatietafelvrijwilligers. Online forum In 2012 bezochten 30.441 mensen het forum op onze website. Van deze bezoekers kwam 50% terug, waardoor het forum in 2012 in totaal 58.636 keer bezocht is. Dit is een stijging van 215% ten opzichte van 2011, toen er 9.658 bezoekers waren. De grote stijging is te danken aan de toegenomen hoeveelheid berichten die anderen ook naar het forum trekt. Hier hebben we in 2012 in geïnvesteerd door meer vrijwillige forummoderatoren aan te trekken. Online hulp mantelzorgers Dankzij de financiële steun van een extern vermogensfonds zijn we in 2012 gestart met de ontwikkeling van een app, de Alzheimer Assistent. Deze is gericht op de ondersteuning van mantelzorgers van mensen met dementie. De app is naar verwachting in 2013 gereed. Alzheimer Experience De Alzheimer Experience is een interactieve internetfilm, die de kijker laat ervaren hoe het is om de ziekte van Alzheimer te hebben. Paula van der Oest regisseerde de film, Submarine is de producer. De Alzheimer Experience kwam tot stand dankzij een subsidie van de Vriendenloterij. Alzheimer Nederland diende de aanvraag samen met de Stichting DOEN in. Inmiddels heeft de Alzheimer Experience 180.000 bezoeken gehad. Bekijk de film op www.alzheimer-nederland.nl/experience. Beurzen Alzheimer Nederland was, naast diverse provinciale en regionale beurzen, aanwezig op de EO-jongerendag en de 50PlusBeurs.


29

DementieEnDan

Alzheimer Nederland ondersteunt de landelijke campagne DementieEnDan, een initiatief van Stichting Beeldkracht. Tijdens de campagneweek in september 2013 vinden allerlei activiteiten plaats door het hele land. In deze week wordt ook de tweedelige documentaire van Ireen van Ditshuyzen over een leven met dementie uitgezonden.

3.2. Regionale en landelijke belangenbehartiging Ondersteuning gemeenten Na het demissionair worden van het kabinet eind april 2012, is de voorgenomen overheveling van begeleiding AWBZ naar de Wmo in juni controversieel verklaard. Dit betekende dat de Tweede Kamer het onderwerp niet meer heeft behandeld in de kabinetsperiode. Omdat een nieuwe regering zich over het voorstel buigt, staat ook de inhoud nog niet vast. Er is nog steeds een kans dat de overheveling plaatsvindt, maar dit zal waarschijnlijk pas per 1 januari 2014 zijn. Alzheimer Nederland schreef een eenvoudig stappenplan om gemeenten op weg te helpen naar betere dementiezorg. Ook hebben we op onze website een speciale pagina voor gemeenten ingericht.Dit doen we om gemeenten te helpen in hun opdracht om mensen met dementie goede informatie te geven, te verwijzen en goede begeleiding te kunnen geven. Alzheimer Nederland bood ook in 2012 een ‘quickscan dementie’ aan gemeenten, die we samen met Dirkse Anders Zorgen (DAZ) ontwikkelden. Met de uitkomsten van deze scan krijgen gemeenten de kans om de zorg voor mensen met dementie en de ondersteuning van hun familieleden aan te pakken. Een bijzondere mijlpaal in 2012, was de overhandiging van de quickscan door Gea Broekema-Procházka aan de Haagse wethouder Karsten Klein (CDA). De quickscan heeft bijgedragen aan de vele ontwikkelingen rondom dementiezorg in de stad. Dankzij steun van het Fonds NutsOhra kunnen gemeenten de scan met korting uitvoeren. Landelijke belangenbehartiging Alzheimer Nederland informeert en pleit systematisch bij Tweede Kamerleden voor terugdringen van vrijheidsbeperking, de pijnbestrijding bij dementie en uitbreiding van de top drie van meest gewenste hulp bij dementie: dagactiviteiten, casemanagement en informatie. Uit de Dementiemonitor mantelzorg weten we dat dagactiviteiten tot de top drie van meest gewenste hulp bij dementie hoort. Belangenbehartiging is gericht op uitbreiding van de mogelijkheden thuis zodat mensen met dementie en hun mantelzorger het langer thuis volhouden. De bezuiniging in de zorg en de toekomst van ouderenzorg waren belangrijke thema’s in de landelijke verkiezingen van september 2012. Voormalig staatssecretaris Marlies Veldhuijzen van Zanten (VWS) ontmoette in juni bijna 100 mantelzorgers, die hun verhaal vertelden en het rapport ‘Dementiemonitor mantelzorg 2012’ aan de staatssecretaris overhandigden. Ook gingen in aanloop naar de verkiezingen enkele Tweede Kamerleden op koffiebezoek bij mantelzorgers van mensen met dementie. Daarnaast hebben we een online verkiezingspoll opgezet, met elke maand een nieuwe stelling. We brachten ook een ‘Routekaart Casemanagement’ uit, waarin we politieke partijen opriepen 30

om casemanagement bij dementie in het verkiezingsprogramma op te nemen. De SP, D66 en de PvdA gaven gehoor aan onze oproep. Voor ons van grote waarde, omdat de verkiezingsprogramma’s de basis zijn voor het samenstellen van een nieuw kabinet. Belangenbehartigers In 2012 waren er 125 belangenbehartigers actief voor Alzheimer Nederland, die de behoeften en wensen van mensen met dementie en hun mantelzorgers duidelijk hebben gemaakt bij onder andere gemeenten, verzekeraars en zorgen welzijnsorganisaties. Omdat we de doelstelling van 150 belangenbehartigers niet hebben gehaald, plaatsen we in 2013 extra oproepen in onder andere onze eigen communicatiemiddelen.

Dementievriendelijke gemeenschap

In samenwerking met de Rabobank Utrechtse Heuvelrug, Sichting DementieEnDan en de Rabobank Foundation organiseerden we op 25 september 2012 een bijeenkomst over de dementievriendelijke gemeenschap. Met honderd mensen uit de regio is gebrainstormd over de vraag wat in de straat, in de wijken, op het werk en binnen bedrijven kan verbeteren voor mensen met dementie. De bijeenkomst leverde samenwerking op met lokale partijen en krijgt in andere regio’s een vervolg.

3.3. Zorgstandaard dementie Eind mei overhandigde Alzheimer Nederland, mede namens Vilans, het definitieve concept van de Zorgstandaard dementie aan het Landelijk Coördinatieplatform Zorgstandaarden. Een mijlpaal voor mensen met dementie en hun naasten, omdat in dit document is vastgelegd hoe de zorg voor mensen met dementie er de komende jaren uit hoort te zien. Enkele uitgangspunten die in het definitief concept van de Zorgstandaard dementie terug te vinden zijn: de koppeling tussen ziekte- en zorgdiagnostiek, inzet van onafhankelijk casemanagement vanuit een multidisciplinair team en de aansluiting van extramurale zorg op intramurale zorg. Vrijwilligers en medewerkers werken met 85 dementieketens en alle zorgverzekeraars en zorgkantoren hard aan de uitrol van de Zorgstandaard. Een regiegroep, voorgezeten door Hans Simons, werkt aan autorisatie en implementatie van de zorgstandaard in de sector. Samen met een kwaliteitsinstituut i.o. is een pilot gestart voor het gebruik van de zorgstandaard. Deze pilot voeren we samen met Vilans uit om de integrale kwaliteit van dementiezorg te verbeteren.

Betere dementiezorg voor migranten

Ook in 2012 gaven we op grote schaal voorlichting over dementie en mogelijkheden voor ondersteuning aan mensen van Turkse, Marokkaanse, Surinaamse, Antilliaanse en Chinese afkomst. Een eerste cruciale stap naar het verbeteren van multiculturele dementiezorg. In 2011 en 2012 bezochten in totaal 1.266 oudere migranten onze voorlichtingsbijeenkomsten ‘Weten over Vergeten’.


31

3.4. Peilingen onder mantelzorgers Landelijke peiling Bijna 2.400 mantelzorgers vulden de vragenlijst van de Dementiemonitor Mantelzorg in, meer dan we durfden hopen. Een kleine greep uit de resultaten: de crisishulp schiet tekort, een tijdige diagnose en snelle doorverwijzing naar diagnose is nog een aandachtspunt en net als in de vorige metingen blijkt het zorgen voor een naaste met dementie onverminderd zwaar. Nieuw in 2012: het Alzheimerpanel Ruim 600 mantelzorgers schreven zich in 2012 in voor het Alzheimerpanel Nederland. Voor Alzheimer Nederland is het van groot belang om goed op de hoogte te zijn van de wensen en behoeften van patiënten en hun mantelzorgers. Wij vertegenwoordigen de belangen van 256.000 mensen met dementie en hun mantelzorgers en willen hun levenskwaliteit verbeteren; één van onze hoofddoelstellingen. Het Alzheimerpanel geeft ons de mogelijkheid om snel en goed op de hoogte te zijn van de mening, wensen en behoeften van mantelzorgers over allerlei zaken die met dementie te maken hebben en ook over onze dienstverlening. Zo vindt er bijvoorbeeld elke twee jaar een grootschalig landelijk onderzoek plaats over de dementiezorg. Deze resultaten worden gebruikt om de zorg te verbeteren. Meer informatie vindt u op www.alzheimerpanel.nl

32

34


35

4 Een olievlek op gang brengen We kunnen het niet alleen, onze ambities realiseren. Alzheimer Nederland is voor het bereiken van haar doelstellingen volledig afhankelijk van particuliere giften. Daarom moeten we meer mensen er van overtuigen dat de strijd tegen dementie urgent en effectief is. Dementie is een probleem van iedereen en iedereen kan bijdragen aan de oplossing. We willen nieuwe groepen mensen bereiken die samen met ons de strijd aangaan. Daarbij telt elk contact: iedereen is een potentiële ambassadeur met een eigen verhaal. We inspireren mensen en helpen ze om in actie te komen. Hoofddoelstelling 2012-2015: Het inspireren en mobiliseren van meer mensen en middelen Doelstellingen 2012: • De inkomsten uit eigen fondsenwerving groeien naar € 9.460.000,- in 2012 • Het aantal structurele gevers groeit met 18% naar 53.000 • Terugdringen terugloop aantal actieve gevers van -11.000 naar +500 • De opbrengst van de collecte bedraagt € 1.750.000, • Het websitebezoek en contact via social media stijgt van 400.000 in 2011 naar 425.000 in 2012 en 5% van de websitebezoekers doneert • Implementatie nieuwe huisstijl • Ontwikkelen en uitvoeren nieuwe paraplucampagne • Meer zichtbaarheid door genereren (free) publicity en met eigen communicatiemiddelen

4.1. Inkomsten eigen fondsenwerving De opbrengsten uit eigen fondsenwerving kwamen in 2012 zeven procent boven begroting uit op € 10.123.644,-. Dit betekent in deze tijd van recessie een mooie stijging ten opzichte van 2011. Onze doelstelling is hiermee ruimschoots gehaald. Donateurs Om onze ambities waar te kunnen maken, is het nodig dat ons donateursbestand groeit. Het aantal structurele donateurs - mensen met een actieve machtiging en/of periodieke schenking - steeg met 4,6% naar 42.828. De instroom bedroeg 5.031 en er stroomden 2.885 structurele donateurs uit. Daarmee hebben we onze doelstelling voor 2012 niet gehaald. Door de financiële crisis zijn mensen minder snel geneigd een structurele relatie aan te gaan met een goed doel. Het aantal actieve donateurs (donateurs die in voorafgaande 18 maanden minimaal één keer gegeven hebben) is in 2012 gestegen met 3.268 naar 108.857. Er zijn in totaal 16.287 ingestroomd waarvan 11.094 nieuwe donateurs, dit zijn er 295 meer dan in 2011. Het aantal in 2012 gereactiveerde donateurs bedroeg 5.193, dat zijn er 1.467 minder dan in 2011. De totale instroom in 2012 is ten opzichte van 2011 met 1.274 donateurs achtergebleven. Er zijn 14.664 donateurs minder uitgestroomd dan in 2011. Mailings en incasso’s Bestaande donateurs benaderen wij met giftverzoeken via de post, tenzij ze hebben aangegeven geen post te willen ontvangen. Naast de jaarbijdragemailing verstuurden we in 36

2012 driemaal een mailing met de nieuwsbrief Fragmenten. In juni ontvingen zo’n 80.000 donateurs een mailing met het verkort jaarverslag. Het was de eerste keer dat ons verkorte jaarverslag aan zo’n grote groep donateurs is verstuurd. Gezien de resultaten en reacties gaan we dit in 2013 herhalen. Ook verstuurden we een collectemailing in november en een kerstmailing in december. Door betere segmentering en selectie leverden bestaande mailings een beter resultaat op: in totaal leverden alle direct mailings een bedrag van € 1.410.201,- op, een stijging van 25% ten opzichte van 2011. De inkomsten uit incasso’s stegen naar € 2.095.939,-. Collecte In de tweede week van november vond onze jaarlijkse collecteweek plaats. 22.811 collectanten haalden samen € 1.645.541,- op, een lichte daling ten opzichte van 2011 en ook minder dan begroot. De redenen van deze daling zijn de economische situatie en een teruglopend aantal collectanten. In 2012 richtte Alzheimer Nederland een Collectebureau in ter ondersteuning van de collecteorganisatie. Hierdoor kunnen we efficiënter en effectiever werken. Onze ruim 30.000 ingeschreven collectanten ontvangen tweemaal per jaar de nieuwsbrief Collectepost.

Bijzondere start collecteweek

Naast de gebruikelijke viskraam vonden bezoekers van de Albert Cuyp in Amsterdam op maandag 5 november 2012 een menselijke speelautomaat. De bijzondere actie was de aftrap voor de jaarlijkse collecteweek van Alzheimer Nederland. De professor in de machine leek op het eerste gezicht levenloos. Pas bij de eerste donatie ontwaakte de onderzoeker in de witte jas. Zonder geld geen onderzoek, en zonder onderzoek geen genezing voor dementie, was het motto.


37

Nalatenschappen Steeds meer mensen besluiten Alzheimer Nederland op te nemen in hun testament. Deze bijzondere manier van steunen promoten we met een brochure, persoonlijke gesprekken en door in onze eigen middelen aandacht te vragen. Daarnaast voerden we servicegesprekken met mensen die in 2010 informatie aanvroegen over nalaten aan Alzheimer Nederland. In april 2012 namen we deel aan de Week van het Testament. Geïnteresseerden konden een gratis adviesgesprek over nalaten bij een notaris aanvragen. Voorafgaand aan deze week verstuurden we aan ongeveer 3.000 mensen een mailing over nalaten aan Alzheimer Nederland. De inkomsten uit nalatenschappen daalden in 2012 met ruim 13% ten opzichte van het voorgaande jaar, maar kwam desondanks met € 2.829.119,- wel een stuk hoger uit dan begroot. Acties derden Elk jaar organiseren particulieren en bedrijven op eigen initiatief acties om geld voor ons in te zamelen. Wij ondersteunen met informatie, advies en (promotie)materialen en hebben in 2012 ingezet op het vergroten van het aantal actievoerders voor Alzheimer Nederland. Het online actieplatform www.actievooralzheimer.nl, maar ook de giftboxen die we in 2011 introduceerden, blijken goed aan te slaan.

Bianca Walks

100 kilometer lopen in 24 uur, dat was de uitdaging die Bianca Eder voor Alzheimer Nederland aanging. “Mijn vriendin Miranda verloor in 2010 haar moeder aan de ziekte van Alzheimer. Haar moeder was pas 51 toen de eerste symptomen zichtbaar werden. Ik heb van dichtbij de impact hiervan op Miranda en haar familie ervaren. Daarom ben ik deze actie gestart.” Bianca zamelde maar liefst € 5.305,- in!

In het zadel voor Alzheimer

Op 15 en 16 september fietsten vijftien teams in 24 uur non-stop 400 kilometer op tandems door Nederland tijdens de eerste editie van 2bike4alzheimer. Samen brachten de deelnemers ruim € 45.000,- bij elkaar voor onderzoek naar verstoorde netwerken in de hersenen van jonge mensen met dementie van het VUmc Alzheimercentrum.

38

Major donors Steeds meer mensen steunen ons met een grote gift. Zo maken ze bijvoorbeeld een wetenschappelijk onderzoek naar dementie mogelijk of ze adopteren een activiteit, bijvoorbeeld een Alzheimer Café. Er ligt een kans voor zowel vermogende particulieren als het bedrijfsleven om in de komende jaren de zo dringend noodzakelijke doorbraken te helpen forceren. In 2012 heeft Alzheimer Nederland ingezet op de acquisitie van nieuwe major donors, onder andere door meer nadruk te leggen op het geven van advies. Het Major Donor programma bracht in 2012 ruim € 900.000,- op. Bedrijven Alzheimer Nederland werkt samen met verschillende bedrijven en organisaties om onze projecten voor mensen met dementie en de realisatie van wetenschappelijk onderzoek mogelijk te maken. In dit verband zijn onder meer te noemen: KPN (samenwerking binnen landelijke projecten), PricewaterhouseCoopers, drukkerij Libertas, Rabobank Nederland (faciliteren Vrijwilligersdag 2012 en samenwerking dementievriendelijke gemeenschap) en PGGM (zie onder). We werken altijd samen op basis van de in 2012 opgestelde gedragscode. Hierin zijn (gedrags)regels, randvoorwaarden en verschillende niveaus van samenwerking vastgelegd die wij hanteren bij het aangaan van samenwerkingen.

PGGM

In 2012 tekenden Alzheimer Nederland met PGGM een intentieverklaring om samen het grote aantal mantelzorgers te ondersteunen dat is betrokken bij de zorg voor mensen met dementie. Beide partijen willen tevens bewustwording en fondsenwerving op het gebied van de aanpak van dementie een impuls geven. PGGM geeft aandacht aan dementie ‘om haar ruim 578 duizend leden te helpen gezond ouder te worden en zo een waardevolle toekomst te realiseren.’

4.2. CBF-keurmerk Alzheimer Nederland werft fondsen met inachtneming van alle daarvoor geldende regels en afspraken. Wij beschikken over het keurmerk van het Centraal Bureau Fondsenwerving, een onafhankelijke organisatie die al sinds 1925 toezicht houdt op de inzameling van geld voor goede doelen. Het CBF beoordeelt ieder jaar de inkomsten en bestedingen van goede doelen en kijkt naar verantwoord bestuur. Het CBF-keurmerk stelt als voorwaarde dat ten minste 75% van iedere ingezamelde euro wordt besteed aan de doelstelling. De bestedingsratio over 2012 bedraagt 82,6% ten opzichte van 76,9% in 2011. De 3-jaars gemiddelde bestedingsratio over de jaren 2010 tot en met 2012 bedraagt 75,3%. Bezit van het keurmerk is een voorwaarde voor samenwerking met andere goede doelen.

4.3. Online contacten In 2012 bezochten 379.247 unieke bezoekers onze website, ruim 5,3% meer dan het jaar daarvoor. In 2012 hebben we de online donatiemodule aangepast, waardoor het aantal mensen dat online doneerde flink isgestegen. Het heeft echter nog niet geresulteerd in de omzetting naar donateurs van 5% die we voor ogen hadden. Dit blijft de komende jaren één van onze belangrijkste speerpunten. Jaarverslag Alzheimer Nederland 2012

39

Eind augustus startten we met een online kennisquiz. Het doel van deze quiz was informatieverstrekking met als afgeleid doel het verkrijgen van contactgegevens om ze daarna telefonisch te benaderen voor steun. Hier gaan we in 2013 mee door. Ook op sociale media doet Alzheimer Nederland het goed. Het aantal volgers op Facebook (bijna een verviervoudiging naar 1.000 likes) en Twitter (meer dan een verdubbeling naar 2.700 volgers) is eveneens flink gestegen.

4.4. Een nieuw gezicht In mei 2012 introduceerde Alzheimer Nederland een nieuwe huisstijl. Deze huisstijl is gekoppeld aan de nieuwe beleidsvisie. We willen meer mensen bereiken én bewegen om de strijd tegen dementie aan te gaan. De nieuwe huisstijl is een middel om herkenbaar en opvallender aanwezig te zijn. Een middel om te communiceren zonder woorden; over de ziekte en over waar we voor staan. De verdwijnende en verschijnende letters symboliseren de ziekte. Het licht achter de ‘a’ van het logo staat symbool voor hoop op een betere toekomst.

4.5. Nieuwe publiekscampagne Op 6 september startten we met een nieuwe publiekscampagne, gericht op mensen die nog niet met dementie te maken hebben. De campagneslogan luidt: Help Alzheimer overwinnen. Dan hoeft niemand zichzelf te verliezen. De campagne vormt de komende vier jaar een verbindend thema voor alle activiteiten van Alzheimer Nederland. Daarom zal de slogan in veel uitingen en activiteiten terug te vinden zijn. In 2012 hebben we de campagne met name ingezet op televisie en radio. Ook hebben nagenoeg alle landelijke dagbladen onze advertentie gratis geplaatst, de waarde van deze gratis plaatsingen bedroeg ruim € 300.000,-.

Waar drinkt u koffie uit?

Met dit gevoel hebben Alzheimerpatiënten dagelijks te kampen.

He p Alzheimer overwinnen Dan hoeft n emand zichzelf te verliezen 1 op de 5 mensen krijgt dementie waarvan Alzheimer de meest voorkomende vo m is www alzheimer nederland nl

40

Klachtenprocedure Alzheimer Nederland heeft een klachtenprocedure die is afgestemd met het CBF. Dit protocol beschrijft de uitgangspunten en de behandeling van zowel informele als formele klachten. Alle klachten worden (in principe) binnen 14 dagen afgehandeld.

Kerngroep dementie

Alzheimer Nederland begeleidt sinds 2010 de Kerngroep dementie, een groep mensen met dementie die een aantal keer per jaar bij elkaar komt. Ze bespreken tijdens bijeenkomsten met elkaar hoe ze het leven met dementie ervaren en geven ons advies over bijvoorbeeld de onderzoeksagenda. Door het delen van hun verhalen pleiten ze onder andere voor meer openheid over de ziekte. www.alzheimer-nederland.nl/kerngroep

Hans Visser heeft alzheimer:

“Ik maak deel uit van de Kerngroep Dementie. Hierdoor voel ik mij erkend en gekend” 42

44


45

5 Aanvoerder van de strijd tegen dementie De nieuwe missie en ambities vragen veel van onze organisatie. Daarom moeten we onze mensen en middelen nog efficiënter en effectiever inzetten. We sturen sterk op resultaat. De versnelling die wij willen realiseren, vraagt dat we de juiste keuzes maken. We kunnen elke euro maar één keer uitgeven en elk uur maar één keer besteden. Hoofddoelstelling 2012-2015: Versterken van onze organisatie als aanvoerder van de strijd tegen dementie

Doelstellingen 2012: • Implementatie nieuwe organisatiestructuur • Implementatie nieuw relatiemanagementsysteem • Interne beheersing van “ruim voldoende” naar “goed” • Bepaling kernformatie organisatie • Start kernprojecten Kennismanagement, Excellente dienstverlening en Zichtbaarheid • Ontwikkeling van minimaal 3 kpi’s per sectie

5.1. Implementatie nieuwe organisatiestructuur In 2012 implementeerden we een nieuwe organisatiestructuur die past bij de meerjarenstrategie van Alzheimer Nederland en de daarbij toenemende kwaliteitseisen aan de bedrijfsvoering. De teams Financiële Administratie, Ondersteuning en Publieksservice zijn samengevoegd in de nieuwe sectie Bedrijfsvoering & Financiën. Er is een aparte sectie Wetenschappelijk Onderzoek ingesteld, omdat wetenschappelijk onderzoek een belangrijk speerpunt is in ons beleid. De sectie wordt aangestuurd door de manager Wetenschappelijk Onderzoek die tevens adjunct-directeur is.

5.2. Implementatie nieuw relatiebeheersysteem In 2012 is een begin gemaakt met de implementatie van een nieuw relatiebeheersysteem. Deze nieuwe werkwijze neemt een belangrijke plaats in binnen de doelstellingen van de beleidsvisie 2012-2015, waarin behoud en versteviging van de banden met donateurs en vrijwilligers centraal staat. Het relatiebeheersysteem, genaamd Plexus, zal in relatie met de nieuwe organisatiestructuur ook een bredere functie krijgen in het ondersteunen van de interne processen. Functioneel wordt de verdere implementatie aangestuurd vanuit de sectie Bedrijfsvoering en Financiën.

5.3. Interne beheersing Uit de interim-controle van de accountant bleek dat we voor de interne beheersing van de bedrijfsvoering van een “ruim voldoende” naar een “goed” zijn gegaan.

46

5.4. Bepaling kernformatie De adviseur P&O heeft samen met het MT in 2012 de kernformatie van Alzheimer Nederland bepaald. Daarmee is inzichtelijk gemaakt welke functies binnen de organisatie tot de vaste formatie behoren en welke functies deel uitmaken van een flexibele schil.

5.5. Start kernprojecten In 2012 zijn drie organisatiebrede ‘kernprojecten’ geformuleerd en gestart. Alle projecten die worden uitgevoerd binnen de organisatie vallen onder een van deze kernprojecten. Kennismanagement Een belangrijke randvoorwaarde voor het versterken van de organisatie is het verwerven, delen en behouden van kennis binnen Alzheimer Nederland. We zijn een kennisintensieve organisatie, waar kennis en informatie over veel diverse disciplines verspreid is. De projectgroep Kennismanagement buigt zich over de vraag hoe we beleid, processen en middelen zo efficiënt mogelijk op elkaar kunnen laten aansluiten. Excellente dienstverlening Onze ambitie is dat iedereen die contact met ons opneemt ons als toegankelijk, deskundig, resultaatgericht en betrokken ervaart. De projectgroep Excellente dienstverlening denkt na over hoe we dienstverlening kunnen verbeteren, informatie doelgroepgericht kunnen aanbieden en onze donateurs dienstverlening op maat kunnen geven. Zichtbaarheid Het Nederlandse publiek weet wie Alzheimer Nederland is, wat we doen en kent de urgentie rondom alzheimer/dementie. Alle medewerkers van Alzheimer Nederland dragen bij aan de zichtbaarheid van onze organisatie.

5.6. Ontwikkeling kpi’s Ten behoeve van de interne sturing en externe verantwoording is in 2012 een begin gemaakt met het gebruik van zogenoemde kritische prestatie indicatoren (kpi’s) binnen de organisatie. Een kpi meet of een doelstelling of een kritische succesfactor (ksf) al dan niet wordt gerealiseerd. Doel is om door een koppeling aan de beleidsagenda van Alzheimer Nederland de interne processen voortdurend te monitoren en ervoor te zorgen dat dit leidt tot prestatieverbetering. Elke sectie heeft in het eigen jaarplan drie kpi’s geformuleerd, die meetbaar zijn gemaakt en vanaf begin 2013 in de reguliere planning- en controlcyclus zullen worden betrokken.


47

Huis voor de gezondheid

Begin 2013 is Alzheimer Nederland verhuisd naar het Huis voor de Gezondheid in Amersfoort. In het Huis voor de Gezondheid maken wij ons samen met vier andere gezondheidsfondsen sterk voor preventie, genezing en betere kwaliteit van leven voor miljoenen patiënten en hun naasten. Het is een initiatief van Alzheimer Nederland, Longfonds, Diabetes Fonds, Fonds Psychische Gezondheid en de Maag Lever Darm Stichting. In 2012 hebben met name de ondersteunende secties veel voorbereidend werk gedaan om de overgang van Bunnik naar Amersfoort zo soepel mogelijk te laten verlopen. De verhuizing is ook aangegrepen om een vorm van Het Nieuwe Werken (HNW) te ontwikkelen. Dit is gedaan op basis van een werkstijlanalyse: het typeren van werkstijlen binnen de organisatie. Daarbij kregen we antwoord op de vraag voor welke functies en bedrijfsonderdelen het gebruik van wisselwerkplekken zinvol is en voor welk type functies een vaste werkplek beter functioneert. Mede op basis van de resultaten van de werkstijlanalyse is het nieuwe kantoor in Amersfoort ingericht.

Silke Voet, vrijwilliger Alzheimertelefoon:

“De zorg voor iemand met dementie gaat vaak 24 uur per dag door en is enorm ingrijpend” 48

50


51

6

Financiën

6.1. Financieel beleid Alzheimer Nederland is een fondsenwervende instelling. Onze inkomsten komen vooral uit eigen fondsenwerving en daarnaast uit acties van derden, subsidies van overheden en beleggingsresultaten. Ons streven is om zoveel mogelijk geld te besteden aan wetenschappelijk onderzoek en onze overige doelstellingen, zoals het bieden van hulp en het geven van informatie aan mensen met dementie en hun mantelzorgers. Dit vormt het uitgangspunt van ons financiële beleid. Een nieuwe beleidsperiode Het jaar 2012 was het eerste jaar van onze nieuwe beleidsperiode die loopt van 2012 tot en met 2015. De indeling van de jaarrekening is daaraan aangepast. De voornaamste wijziging heeft betrekking op de verantwoording over de doelbestedingen. In de vorige beleidsperiode werd gesproken over de aandachtsgebieden ‘Bepalend in beeldvorming’, ‘Leidend in voorlichting’, ‘Nabij in hulp’, ‘Duidelijk in belangenbehartiging’ en ‘Regisserend in onderzoek’. Deze indeling werd vooral bepaald door de aard van de activiteiten. Het nieuwe beleidsplan stelt het sneller dichterbij brengen van het moment van voorkomen of genezen van dementie voorop. De doelbestedingen kennen nu de volgende aandachtsgebieden: ‘Wetenschappelijk onderzoek’ en ‘Overige doelstellingen’. Onder het laatste wordt verstaan het bieden van hulp en ondersteuning die de levenskwaliteit van mensen met dementie en hun omgeving verbetert. Belangenbehartiging en zorgvernieuwing zijn een onderdeel hiervan. Om sneller een oplossing te vinden voor dementie is geld nodig, want wetenschappelijk onderzoek is duur. Een versnelling van de zoektocht naar oplossing heeft ook gevolgen voor ons financieel beleid en onze financiële resultaten.

52

6.2. Vermogens- en beleggingsbeleid Dekking van de risico’s op korte termijn en het zeker stellen dat we ook in de toekomst aan onze verplichtingen tegenover de doelstellingen kunnen voldoen, staan centraal bij het vermogens- en beleggingsbeleid. Hierbij wordt rekening gehouden met de inflatie en verantwoorde maatschappelijke beleggingen. Dit vermogens- en beleggingsbeleid, waarbij stabiliteit en reputatie van de organisatie voorop staan, is in 2012 gecontinueerd. Hierbij is bewust gekozen voor een defensieve beleggingsstrategie. Vermogensbeleid Conform VFI-richtlijn ‘Reserves Goede Doelen’ houdt Alzheimer Nederland een continuïteitsreserve aan voor dekking van risico’s op korte termijn en om zeker te stellen dat zij ook in de toekomst aan haar verplichtingen tegenover de doelstellingen kan voldoen. Uitgangspunt hierbij is dat de hoogte van deze reserve voldoende moet zijn om de eenmaal de jaarlijkse kosten van de werkorganisatie te dekken. Deze kosten zijn gedefinieerd als de vaste kosten, te weten 90% van de loon- en organisatiekosten verminderd met 80% van de begrote jaarinkomsten uit machtigingen. Eind 2012 bedraagt de continuïteitsreserve € 2.800.000,- wat ruim voldoende is om de jaarlijkse kosten van de werkorganisatie te dekken. Beleggingsbeleid De doelstelling van ons beleggingsbeleid is het waarborgen van de continuïteitsreserve op langere termijn. Daarbij hanteren we een defensieve strategie. Dit houdt in dat aandelen en obligaties uit nalatenschappen zo snel mogelijk worden verkocht. Hiermee willen we voorkomen dat Alzheimer Nederland zaken doet met leveranciers die in verband kunnen worden gebracht met bijvoorbeeld discriminatie, kinderarbeid of wapenhandel. Eind 2012 is besloten om de belegging in staatsobligaties ter waarde van € 48.728,- te verkopen.


53

6.3. Financiële resultaten x € 1.000 2012 | € 2012 | € Realisatie Begroting Baten Collecte 1.646 1.750 Donaties en giften 5.129 5.100 Nalatenschappen 2.829 2.150 Overige acties 204 380 Verkoop goederen 13 70 Overige baten 303 10 + + Baten uit eigen fondsenwerving 10.124 9.460 Baten uit acties derden 200 200 Baten uit subsidies van overheden 673 500 Rentebaten en baten uit beleggingen 35 40 + + Som der baten 11.032 10.200 Lasten Besteed aan wetenschappelijk onderzoek Besteed aan overige doelstellingen Kosten eigen fondsenwerving Kosten acties derden Kosten beheer en administratie Som der lasten Resultaat

3.192 5.920 1.940 - 652 + 11.704

2.200 6.100 1.800 45 650 + 10.795

- -672

2011 | € Realisatie

1.670 4.490 3.279 287 38 340 + 10.103 278 513 56 + 10.950

2.751 5.674 1.756 57 567 + 10.804

- -595

+145

Onze staat van baten en lasten sluit negatief met een bedrag van € 672.000,-. Dat is € 78.000,- lager dan begroot. Met name de hogere doelbestedingen ten behoeve van wetenschappelijk onderzoek, zijn hier een verklaring voor. De baten over 2012 zijn € 832.000,- hoger dan begroot. Dit wordt verklaard door hogere baten uit nalatenschappen (+ € 679.000,-), overige baten uit eigen fondsenwerving (+ € 292.000,-) en subsidies van overheden (+ € 173.000,-). Onder de overige baten uit eigen fondsenwerving zijn de bijdragen opgenomen voor het Deltaplan Dementie (€ 265.000,-). Tegenover deze positieve cijfers staan lagere opbrengsten dan begroot uit overige acties (- € 175.000,-) en de collecte in november van dit jaar (- € 104.000,-). Ten opzichte van 2011 zijn de baten licht gestegen (+ € 82.000,-). Dit komt vooral door de hogere baten uit donaties en giften door het Major Donor programma, terwijl de opbrengst uit nalatenschappen in 2012 enigszins achterbleef ten opzichte van vorig jaar.

54

De lasten zijn € 909.000,- hoger dan begroot. Dit wordt vooral verklaard door hogere doelbestedingen (+ € 807.000,-). Aan het einde van het verslagjaar is een aantal additionele subsidies voor wetenschappelijke onderzoekstrajecten toegekend. Ook de kosten voor de werving van de baten, waaronder de kosten eigen fondsenwerving, zijn hoger dan begroot (+ € 94.000,-). Dit wordt verklaard door een wijziging in de toerekening van de kosten. De lasten zijn gestegen met € 900.000,- ten opzichte van vorig jaar.

6.4. Ratio’s Alzheimer Nederland hanteert een aantal normpercentages zoals vereist voor het CBF keurmerk. Hieronder geven wij de normpercentages en de realisatie daarvan in 2012 weer:

Besteding aan doelstelling Fondsenwerving Beheer en administratie

Norm >75% < 25% < 8%

Realisatie 82,6% 19,2% 5,6%

Bij het berekenen van de ratio’s is geen rekening gehouden met de eenmalige last als gevolg van de kosten voor de nieuwe huisstijl. Als deze buiten beschouwing zouden worden gelaten, kunnen de ratio’s wijzigen.

Neuroloog prof. dr. John van Swieten (Erasmus mc):

“Vaak wordt gezegd dat dementie niet te behandelen is. Ik denk dat die behandeling er wél komt” Jaarverslag Alzheimer Nederland 2012

55

6.5. Begroting 2013 x € 1.000 Baten Collecte Donaties en giften Nalatenschappen Overige acties Verkoop goederen Overige baten Baten uit eigen fondsenwerving Baten uit acties derden Baten uit subsidies van overheden Rentebaten en baten uit beleggingen Som der baten

2013 | € Begroting

1.700 6.900 2.500 730 50 10 + 11.890 500 450 40 + 12.880

Lasten Besteed aan wetenschappelijk onderzoek Besteed aan overige doelstellingen Kosten eigen fondsenwerving Kosten acties derden Kosten beheer en administratie Som der lasten

12.880

Resultaat

-

2.370 7.370 2.370 840 +

-

6.6. Toekomstvisie Alzheimer Nederland streeft ernaar, in samenwerking met overheid, bedrijfsleven en onderzoeksinstituten, om in 2020 twintig miljoen euro beschikbaar te stellen voor wetenschappelijk onderzoek. Dit zal onder andere worden gerealiseerd door te investeren in eigen fondsenwerving, waarbij de focus ligt op het verhogen van het aantal donateurs en het werven van major donors en bedrijven. In dit kader kan de eind 2012 opgestarte samenwerking met PGGM N.V. worden genoemd, waarbij de nadruk zal komen te liggen op het vergroten van bewustwording en agendering van dementie enerzijds en het inventariseren en stimuleren van structurele oplossingen binnen de domeinen pensioen, zorg, werk en wonen anderzijds.

56

58


59

7

60

Jaarrekening 2012

Onze financiën Inhoud Jaarrekening Grondslagen voor het opstellen van de jaarrekening Balans op 31 december 2012 Staat van baten en lasten 2012 Ratio's Kasstroomoverzicht 2012 Verschillenanalyse begroting versus realisatie Toelichting op de balans Toelichting op de staat van baten en lasten - Toerekening kosten eigen organisatie (bijlage 3 RJ 650) - Toelichting op de kosten eigen organisatie

Overige gegevens Vaststelling van de jaarrekening Resultaatverdeling Gebeurtenissen na balansdatum


61

Grondslagen voor het opstellen van de jaarrekening Algemeen De jaarrekening is opgesteld volgens Richtlijn RJ650 Verslaggeving Fondsenwervende Instellingen van de Raad voor de Jaarverslaggeving. De jaarrekening is opgesteld uitgaande van de continuïteitsveronderstelling. In deze jaarrekening zijn tevens verwerkt de activa, passiva, baten, lasten en kasstromen van de Stichting Alzheimer Fonds gevestigd te Bunnik. Deze stichting stelt zich ten doel het verwerven en ter beschikking stellen van middelen ter ondersteuning van de Stichting Alzheimer Nederland.

Grondslagen voor bepaling van het vermogen Waardering van activa en passiva Voor zover niet anders vermeld, waardeert Alzheimer Nederland activa en passiva tegen de nominale waarde of de aanschafprijs. Materiële vaste activa De materiële vaste activa in gebruik voor de bedrijfsvoering worden gewaardeerd tegen de verkrijgingsof vervaardigingsprijs verminderd met de cumulatieve afschrijvingen. De afschrijvingen worden berekend als een percentage over de aanschafprijs volgens de lineaire methode op basis van de economische levensduur. De volgende afschrijvingspercentages worden gehanteerd: - Verbouwingen 10-12,5% - Inventaris en apparatuur 20-30% - Automatisering 33% Immateriële vaste activa De immateriële vaste activa worden gewaardeerd tegen de verkrijgingsof vervaardigingsprijs verminderd met de cumulatieve afschrijvingen. De afschrijvingen worden berekend als een percentage over de aanschafprijs volgens de lineaire methode op basis van de economische levensduur. Financiële vaste activa De onder de financiële vaste activa opgenomen bedragen omvatten vorderingen met een looptijd langer dan één jaar. Deze vorderingen worden bij de eerste verwerking gewaardeerd tegen de reële waarde van de tegenprestatie. Voor zover van toepassing worden voorzieningen wegens oninbaarheid in mindering gebracht op de vordering. Effecten De effecten van Alzheimer Nederland bestaan uit ter beurze genoteerde obligaties. Deze effecten zijn verantwoord als 'Effecten' onder de vlottende activa en worden gewaardeerd tegen de reële waarde. In december is de effectenportefeuille geheel verkocht. Het gerealiseerde koersverschil is verantwoord in de staat van baten en lasten.

62

Vorderingen, overlopende activa, liquide middelen, overige activa, handelsschulden en kortlopende schulden Alzheimer Nederland waardeert deze tegen nominale waarde of de aanschafprijs. Bij vermoeden van mogelijke oninbaarheid van vorderingen wordt een voorziening gevormd. Onder de vooruitbetaalde kosten zijn kosten in verband met de nieuwe huisstijl opgenomen. Deze kosten worden vanaf 1 juli 2012 in drie jaar geamortiseerd ten laste van de staat van baten en lasten. Eigen vermogen Continuïteitsreserve De continuïteitsreserve is gevormd om de risico's op korte termijn af te dekken. Volgens de CBF-regels mag hiervoor een reserve worden aangehouden van maximaal 1,5 maal de jaarlijkse kosten van de werkorganisatie. Onder kosten van de werkorganisatie wordt verstaan: kosten eigen personeel, huisvestingskosten, kantoor- en algemene kosten en de kosten voor fondsenwerving. Bestemmingsreserves Bestemmingsreserves hebben betrekking op dat deel van het eigen vermogen dat door het bestuur is afgezonderd voor een speciaal doel. In de toelichting op de balans worden de bedragen en de beperkte doelbestemming van iedere bestemmingsreserve vermeld. Bestemmingsfondsen Bestemmingsfondsen hebben betrekking op het deel van het eigen vermogen waaraan door derden een beperktere bestedingsmogelijkheid is gegeven. In de toelichting op de balans worden de bedragen en de beperktere bestemming vermeld. Pensioenen De pensioenregeling van de medewerkers van Alzheimer Nederland is ondergebracht bij het bedrijfstakpensioenfonds Stichting Pensioenfonds Zorg en Welzijn (PFZW). Het ouderdomspensioen is een toegezegd-pensioenregeling op basis van (voorwaardelijk) geïndexeerd middelloon. Indexatie van de pensioenrechten is afhankelijk van de financiële positie waarin het pensioenfonds zich bevindt. De aan de pensioenuitvoerder te betalen premie wordt als last in de staat van baten en lasten verantwoord en, voor zover de aan de penisoenuitvoerder te betalen premie nog niet is voldaan, wordt deze als verplichting op de balans opgenomen. Alzheimer Nederland heeft geen verplichting tot het doen van aanvullende bijdragen in het geval van een tekort bij het bedirjfstakpensioenfonds, anders dan het voldoen van toekomstig hogere premiebijdragen. Om deze reden worden die op een periode betrekking hebbende premiebijdragen in die periode ten laste van het resultaat gebracht. Verplichtingen inzake toegezegde subsidieverplichtingen Meerjarige verplichtingen worden in het boekjaar verwerkt waarin de aanvragers een beroep kunnen doen op de toezegging. Deze toekenningen worden als subsidieverplichtingen onder de langlopende schulden verantwoord, rekening houdend met het kortlopende deel van deze verplichtingen.


63

Grondslagen voor bepaling van het resultaat Algemeen Baten en lasten worden toegerekend aan de periode waarop ze betrekking hebben. Deze toerekening volgt een bestendige gedragslijn. Dit houdt in dat bij de lasten rekening wordt gehouden met de aan een periode toe te rekenen bedragen die in een andere periode zijn of worden ontvangen dan wel betaald. Bestemmingsgiften De besteding van giften met een specifieke bestemming wordt afzonderlijk vermeld. Indien deze baten niet volledig zijn besteed, worden de nog niet bestede gelden in een bestemmingsfonds verantwoord. Specifieke bestedingen in het daaropvolgende jaar worden aan dit bestemmingsfonds onttrokken. Nalatenschappen en giften Baten uit nalatenschappen worden opgenomen in het jaar waarin de omvang betrouwbaar kan worden geschat. Voorlopige uitbetalingen in de vorm van voorschotten worden in mindering gebracht op de vorderingen uit hoofde van nalatenschappen. Giften belast met vruchtgebruik, voor zover van tioepassing, worden alleen in de toelichting vermeld. Verantwoording hiervan in de staat van baten en lasten vindt pas plaats bij het einde van het vruchtgebruik of bij eerdere verkoop van het blote eigendom. Overheidssubsidies Subsidies van overheden worden als opbrengst verantwoord in het jaar waarin de gesubsidieerde kosten zijn gemaakt of opbrengsten zijn gederfd, of wanneer een gesubsidieerd exploitatietekort zich heeft voorgedaan. Rentebaten en baten uit beleggingen Alle financiële baten en lasten inzake de beleggingen worden in de staat van baten en lasten verantwoord. Bestedingen Toegekende bijdragen aan wetenschappelijke projecten worden als last verantwoord in de staat van baten en lasten in het jaar waarin het besluit tot toekenning schriftelijk aan de aanvrager is medegedeeld. Dit geldt ook voor meerjarige toekenningen in het boekjaar, waarvoor alleen de bijdrage voor het boekjaar als last wordt meegenomen.

Ratio's Het CBF-keurmerk schrijft het hanteren van een aantal ratio's voor die hieronder worden toegelicht. Deze ratio's zijn een belangrijk financieel sturingsintrument. In de toelichting op de ratio's is de berekeningswijze van deze ratio's uiteengezet en een analyse van de realisatie ten opzichte van de normen die het CBF hiervoor hanteert. Besteed aan doelstelling Deze norm geeft weer welk percentage van de totale baten aan de doelstelling is besteed. Ook een deel van de kosten van de eigen organisatie heeft direct betrekking op het (kunnen) realiseren van de doelstellingen. Het streefpercentage van Alzheimer Nederland is minimaal 75%.

64

Kosten eigen fondsenwerving Deze norm betreft de verhouding tussen de kosten van eigen fondsenwerving en de gerealiseerde inkomsten daarvan. Het CBF maximeert dit percentage op 25%. Kosten van beheer en organisatie Dit betreft het percentage van de kosten voor beheer en administratie ten opzichte van de totale lasten. Het is dat deel van de organisatiekosten, dat niet direct kan worden toegerekend aan besteding aan de doelstelling of aan de fondsenwerving. Alzheimer Nederland stelt dit streefpercentage op maximaal 25% .

Kasstroomoverzicht Het kasstroomoverzicht is opgesteld op basis van de indirecte methode. Voor de herleiding van de mutatie in de liquide middelen wordt het resultaat van het boekjaar aangepast voor posten in de staat van baten en lasten en balansmutaties die geen invloed hebben op ontvangsten en uitgaven in het boekjaar. In het kasstroomoverzicht wordt onderscheid gemaakt naar kasstromen uit operationele, investeringsen financieringsactiviteiten. De operationele kasstroom omvat onder andere de uitgaven voor rente en belastingen en de ontvangsten van rente en dividenden. Ontwikkelingskosten, investeringen en desinvesteringen in vaste activa (inclusief financiële belangen) worden opgenomen onder de kasstroom uit investeringsactiviteiten. De betaling van dividend wordt gezien als een uitgaande kasstroom uit financieringsactiviteiten.

Kostentoerekening De richtlijn voor de jaarverslaggeving RJ 650 bepaalt dat de kosten van de eigen organisatie gespecificeerd moeten worden naar verschillende kostencaxtegorieën. Elke medewerker van Alzheimer Nederland wordt toegerekend aan éém van die categorieën. De VFI heeft richtlijnen vastgesteld welke kosten toegerekend dienen te worden aan de kostencategorie 'beheer en administratie, namelijk kosten voor directie, financiën, planning en control, ICT, receptie, postverwerking, archief en algemeen secretariaat. Op basis van de loonkosten en formatie, bekeken over meerdere jaren, worden de totale kosten van de eigen organisatie aan de volgende categorieën toegerekend: doelbestedingen, kosten eigen fondsenwerving, kosten acties derden en kosten beheer en administratie.


65

Balans op 31 december 2012 2012 | €

2011 | €

Activa Vaste activa Materiële vaste activa Financiële vaste activa

ref. 1 ref. 2

Vlottende activa Voorraden Vorderingen en overlopende activa Effecten Liquide middelen

ref. 3 ref. 4 ref. 5

Totaal

419.248 377.956 797.204

106.600 657.956 764.556

4.688.534 5.354.800 10.043.335

20.000 3.764.267 47.403 5.606.737 9.438.407

10.840.539

10.202.963

Passiva Reserves en fondsen Continuïteitsreserve Bestemmingsreserves Bestemmingsfondsen

ref. 6.1 ref. 6.2 ref. 6.3

2.766.693 622.247 951.730 4.340.670

2.249.764 1.690.819 1.072.685 5.013.268

Langlopende schulden Kortlopende schulden

ref. 7 ref. 8

1.719.755 4.780.115

1.288.605 3.901.090

10.840.539

10.202.963

Totaal

66

Staat van baten en lasten 2012 2012 | €

Begroting 2012 | €

2011 | €

Baten Collecte Donaties en giften Nalatenschappen Overige acties Verkoop goederen Overige baten Baten uit eigen fondsenwerving

ref. 10.1 ref. 10.2 ref. 10.3 ref. 10.4

1.645.541 5.129.582 2.829.119 204.214 12.554 302.633 10.123.644

1.750.000 5.100.000 2.150.000 380.000 70.000 10.000 9.460.000

1.669.605 4.490.284 3.279.305 286.854 37.837 339.583 10.103.468

Baten uit acties van derden Subsidies van overheden Rentebaten en baten uit beleggingen Som der baten

ref. 10.6 ref. 10.7

200.000 673.379 35.209 11.032.232

200.000 500.000 40.000 10.200.000

277.628 512.864 55.826 10.949.786

Besteed aan doelstelling Wetenschappelijk onderzoek Overige doelstellingen

ref. 11.1 ref. 11.2

3.191.780 5.920.731 9.112.511

2.200.000 6.100.000 8.300.000

2.751.366 5.674.381 8.425.747

Werving baten Kosten eigen fondsenwerving Kosten acties van derden

ref. 11.3 ref. 11.4

1.940.027 0 1.940.027

1.800.000 45.000 1.845.000

1.755.504 56.516 1.812.020

Beheer en administratie Kosten beheer en administratie

ref. 11.5

652.292

650.000

566.589

11.704.829

10.795.000

10.804.356

-672.598

-595.000

145.430

ref. 10.5

Lasten

Som der lasten Resultaat


67

Ratio's 2012 | € Percentage eigen fondsenwerving Bestedingsratio Percentage beheer en administratie

19,2% 82,6% 5,6%


2011 | €

19,0% 81,4% 6,0%

17,4% 76,9% 5,2%

Het driejaarsgemiddelde is conform de regelgeving van het CBF en is van belang in hoeverre Alzheimer Nederland voldoet aan de eisen van het CBF keurmerk. 3-jaars gemiddelde Percentage eigen fondsenwerving Bestedingsratio Percentage beheer en administratie

18,0% 75,3% 5,6%

Toelichting op de ratio's Alzheimer Nederland beschikt over het keurmerk van het Centraal Bureau Fondsenwerving (CBF), een onafhankelijke organisatie die al sinds 1925 toezicht houdt op de inzameling van geld voor goede doelen. Het CBF beoordeelt ieder jaar de inkomsten en bestedingen van goede doelen en kijkt naar verantwoord bestuur. Percentage eigen fondsenwerving (CBF percentage) Onderdeel van het CBF-keurmerk is het CBF-percentage. Dit percentage wordt berekend door de kosten voor de eigen fondsenwerving te delen door de totale opbrengst uit de eigen fondsenwerving. Het gemiddelde percentage over 3 opeenvolgende jaren mag niet hoger uitkomen dan 25%.

Het CBF-percentage over 2012 bedraagt 19,2%. In 2011 was dit percentage 17,4%. Het 3-jaars gemiddelde over de jaren 2010 tot en met 2012 bedraagt 18,0%. Bestedingsratio Het CBF-keurmerk garandeert de gever ook dat tenminste 75% van iedere ingezamelde euro wordt besteed aan de doelstelling. Deze bestedingsratio wordt berekend door de totale bestedingen aan de doelstellingen te delen door de som der baten. De bestedingsratio over 2012 bedraagt 82,5% ten opzichte van 76,9% in 2011. De 3-jaars gemiddelde bestedingsratio over de jaren 2010 tot en met 2012 bedraagt 75,3%.

68

Percentage beheer en administratie Op grond van de CBF-richtlijnen mag het percentage dat aan de kosten van beheer en administratie wordt toegerekend niet hoger liggen dan 8%. Dit percentage wordt berekend door de totale kosten van beheer en administratie te delen door de som der lasten. Het percentage kosten beheer & administratie over 2012 bedraagt 5,6% ten opzichte van 5,2% in 2011. Het 3-jaarsgemiddelde over de jaren 2010 tot en met 2012 bedraagt 5,6%.


69

Kasstroomoverzicht Het kasstroomoverizcht is een overzicht waaruit de in- en uitgaande kasstromen in het boekjaar blijken. Het geeft inzciht in de geldmiddelen die gedurende het boekjaar beschikbaar zijn gekomen voor Alzheimer Nederland en hoe die geldmiddelen zijn benut in hetzelfde boekjaar.

2012 | €

2011 | €

Kasstroom uit operationele activiteiten Resultaat boekjaar Aanpassing voor: - Afschrijvingen - Financiële vaste activa - Mutaties in langlopende schulden - Mutaties in werkkapitaal: - voorraden - vorderingen - kortlopende schulden

-672.598

145.430

72.185 280.000 431.150

80.432 280.000 120.105

20.000 -924.267 879.026 85.496

246.816 1.317.274 2.190.057

-51.409 -8.538 -324.885 -384.832

-8.332 -8.332

47.399 47.399

45.777 45.777

-251.937

2.227.502

5.606.737 5.354.800 -251.937

3.379.235 5.606.737 2.227.502

-

Kasstroom uit investeringsactiviteiten Investeringen in verbouwingen Investeringen in inventaris en apparatuur Investeringen in automatisering

Kasstroom uit financieringsactiviteiten Mutatie effecten

Netto kasstroom Stand liquide middelen 1 januari Stand liquide middelen 31 december Mutatie liquide middelen

70

Toelichting op het kasstroomoverzicht De liquide middelen zijn in 2012 afgenomen met € 252.000 (afgerond). De belangrijkste verklaring hiervoor was de negatieve kasstroom uit investeringsactivtieiten in materiële vaste activa voor in totaal € 384.000. De kasstroom uit operationele activiteiten was echter wel positief met € 85.000. In 2012 is geïnvesteerd in de verbouwing, nieuwe servers en inventaris voor het nieuwe pand aan het Stationsplein in Amersfoort. Tevens is geïnvesteerd in het nieuwe CRM-systeem dat halverwege het boekjaar in gebruik is genomen. De mutaties in de financiële vaste activa met € 280.000 en de langlopende schulden met € 431.000 in verband met extra toekenningen voor wetenschappelijke projecten aan het einde van het boekjaar, hadden een positief effect op de kasstroom uit operationele activiteiten. De mutatie in het werkkapitaal met - € 25.000 had een negatief effect op de kasstroom uit operationele activiteiten. Deze effecten droegen bij aan een positieve kasstroom uit operationele activiteiten, terwijl het resultaat over het boekjaar negatief was met € 672.000. De kasstroom uit financieringsactiviteiten was ook positief met € 47.000 door de verkoop van de effectenporteuille aan het einde van het boekjaar.


71

Verschillenanalyse Realisatie 2012 | €


Verschil +/-

Baten Collecte Donaties en giften Nalatenschappen Overige acties Verkoop goederen Overige baten uit eigen fondsenwerving Baten uit eigen fondsenwerving

1.645.541 5.129.582 2.829.119 204.214 12.554 302.633 10.123.644

1.750.000 5.100.000 2.150.000 380.000 70.000 10.000 9.460.000

-104.459 29.582 679.119 -175.786 -57.446 292.633 663.644

Baten uit acties van derden Subsidies van overheden Rentebaten en baten uit beleggingen Som der baten

200.000 673.379 35.209 11.032.232

200.000 500.000 40.000 10.200.000

0 173.379 -4.791 832.232

3.191.780 5.920.731 9.112.511

2.200.000 6.100.000 8.300.000

991.780 -179.269 812.511

1.940.027 0 1.940.027

1.800.000 45.000 1.845.000

140.027 -45.000 95.027

652.292

650.000

2.292

11.704.829

10.795.000

909.829

-672.598

-595.000

-77.598

Lasten Besteed aan doelstelling Wetenschappelijk onderzoek Overige doelstellingen Werving baten Kosten eigen fondsenwerving Kosten acties van derden Beheer en administratie Kosten beheer en administratie Som der lasten Resultaat

72

Toelichting op de verschillenanalyse Het resultaat over 2012 bedraagt € 672.000 negatief (afgerond). Dit is € 77.000 lager dan begroot. Zowel de baten als de lasten - met name de doelbestedingen - zijn hoger dan begroot. De baten over 2012 zijn € 832.000 hoger dan begroot. Dit wordt vooral verklaard door hogere baten uit nalatenschappen (€ 679.000), overige baten uit eigen fondsenwerving (€ 292.000) en subsidies van overheden (€ 173.000). Onder de overige baten uit eigen fondsenwerving zijn de bijdragen opgenomen voor het Deltaplan Dementie (€ 265.000). Tegenover deze positieve cijfers staan lagere opbrengsten dan begroot uit overige acties (€ 175.000) en de collecte in november van dit jaar (€ 104.000). De lasten zijn € 909.000 hoger dan begroot. Dit wordt vooral verklaard door hogere bestedingen aan de doelstellingen (€ 807.000). Aan het einde van het verslagjaar is een aantal additionele subsdies voor wetenschappelijke onderzoekstrajecten vastgesteld. De kosten voor de werving van de baten, waaronder de kosten eigen fondsenwerving, zijn hoger dan begroot (€ 94.000). Dit wordt voornamelijk verklaard door een wijziging in de toerekening van de kosten


73

Toelichting op de balans 2012 | € 1.

2011 | €

Materiële vaste activa De materiële vaste activa bestaan uit bedrijfsmiddelen ten behoeven van de bedrijfsvoering van Alzheimer Nederland: Verbouwingen Inventaris en apparatuur Automatisering

1.1

51.409 62.538 305.301 419.248

3.600 75.300 27.700 106.600

3.600 51.409 -3.600 51.409

17.200 -13.600 3.600

Verbouwingen Boekwaarde op 1 januari Investeringen Desinvesteringen Bijzondere afwaardering Afschrijving 2012 Boekwaarde op 31 december

De verbouwingen van het gehuurde pand aan de Kosterijland 3 te Bunnik hebben betrekking op meerdere jaren. Ultimo 2012 zIjn deze geheel afgeschreven. De investeringen hebben betrekking op de verbouwing van het pand aan het Stationsplein in Amersfoort. Dit pand zal in februari 2013 in gebruik worden genomen. Vanaf dat moment zal de verbouwing worden afgeschreven.

1.2

Inventaris en apparatuur Boekwaarde op 1 januari Investeringen Desinvesteringen Bijzondere afwaardering Afschrijving 2012 Boekwaarde op 31 december

75.300 8.538 -21.300 62.538

93.700 8.332 -26.732 75.300

De investeringen betreffen aanschaffingen voor het nieuwe bedrijfspand aan het Stationsplein 121 in Amersfoort. Deze bedrijfsmiddelen zijn op 4 februari 2013 in gebruik genomen en zullen vanaf dat moment worden afgeschreven. 1.3

Automatisering Boekwaarde op 1 januari Investeringen Desinvesteringen Bijzondere afwaardering Afschrijving 2012 Boekwaarde op 31 december

74

27.700 324.885 -47.284 305.301

67.800 -40.100 27.700

Toelichting op de balans De investeringen betreffen deels (€ 204.000) de aanschaf en invoer van een nieuw CRM-systeem dat in juli in gebruik is genomen. De overige investeringen hebben betrekking op het vervangen van het serverpark en de aanschaf van software voor het digitaliseren van de inkomende facturenstroom. Deze investeringen zijn in 2013 in gebruik genomen en zullen vanaf dat moment worden afgeschreven. 2012 | € 2

2011 | €

Financiële vaste activa Lening u/g Vordering VSB Fonds - langlopend deel

54.456 323.500 377.956

54.456 603.500 657.956

De lening u/g is ontstaan uit hoofde van een nalatenschap op natuurlijke personen en is niet opeisbaar voor 1 februari 2020, behalve ingeval van overlijden van de langstlevende der schuldenaren. Jaarlijks wordt 4% rente vergoed over de hoofdsom. De langlopende vorderingen op het VSB Fonds hebben betrekking op de wetenschappelijke projecten Vroegdiagnostiek bij Dementie en Verloop van Dementie. Het kortlopende deel van deze vorderingen is verantwoord onder de vorderingen. 3

Vorderingen en overlopende activa Debiteuren Waarborgsommen Vooruitbetaalde kosten Vooruitbetaalde kosten nieuwe huisstijl Nog te ontvangen bedragen Nog te ontvangen bedragen: Nalatenschappen Vordering VSB Fonds - kortlopend deel Loterij Subsidies Overige

269.100 1.675 87.609 187.768 4.142.382 4.688.534

16.942 1.170 103.476 3.642.679 3.764.267

2.625.680 946.500 239.765 275.625 54.812 4.142.382

2.379.823 661.500 241.048 355.307 5.001 3.642.679


75

Toelichting op de balans In verband met mogelijke herwaarderingen van de te ontvangen bedragen uit hoofde van nalatenschappen is een voorziening voor oninbaarheid gevormd ter grootte van € 291.742 (2011: € 264.425). Dit bedrag is in mindering gebracht op de vordering. 2012 | € 4

2011 | €

Effecten Obligaties

-

47.403

Deze obligaties hadden een nominale waarde van € 46.000 en een looptijd tot april 2014. De rente bedroeg € 4,625%. In overeenstemming met het beleggingsbeleid van Alzheimer Nederland zijn deze obligaties eind 2012 verkocht. 5

Liquide middelen Rekeningen-courant banken Spaartegoeden banken Kasmiddelen Betalingen onderweg

953.737 4.410.289 2.775 -12.000 5.354.800

2.512.849 3.096.699 1.404 -4.215 5.606.737

De liquide middelen staan ter vrije beschikking van de stichting. Om risico's zoveel mogelijk te spreiden wordt er bij verschillende banken gebankierd. Ultimo 2012 heeft Alzheimer Nederland ter hoogte van € 200.000. Als zekerheid zijn gesteld de verpanding van de huidige en toekomstige inventaris, de vorderingen op derden en ter zake van die vorderingen de rechten uit verzekeringsovereenkomsten en de huidige en toekomstige voorraden.

6

Eigen vermogen Continuïteitsreserve Bestemmingsreserves Bestemmingsfondsen

6.1

2.766.693 622.247 951.730 4.340.670

2.249.764 1.690.819 1.072.685 5.013.268

2.249.764 -672.598 1.068.572 120.955 2.766.693

2.177.664 145.430 674.425 -747.755 2.249.764

Continuïteitsreserve Stand op 1 januari Resultaat boekjaar Mutatie bestemmingsreserves Mutatie bestemmingsfondsen

De continuïteitsreserve is gevormd om de risico's op korte termijn af te dekken. Volgens de CBFregels mag hiervoor een reserve worden aangehouden van maximaal 1,5 maal de jaarlijkse kosten van de werkorganisatie. Onder kosten van de werkorganisatie wordt verstaan: kosten eigen personeel, huisvestingskosten, kantoor- en algemene kosten en de kosten voor fondsenwerving

76

Toelichting op de balans Ultimo 2012 bedraagt de continuïteitsreserve 36% van deze kosten. De directie acht de omvang van de continuïteitsreserve als voldoende omvang om de continuïteitsrisicio's op korte termijn af te dekken. Voor deze inschatting heeft Alzheimer Nederland de omvang de continuiteitsreserve gekoppeld aan de omvang van de vaste kosten (personeel, huisvesting, et cetera) en het deel van de inkomsten dat is gekoppeld aan het vaste donateursbestand. Hierbij zijn de vaste kosten gedefinieerd als 90% van de kosten van de eigen organisatie en de inkomsten op 80% van de inkomsten uit automatische incasso's. Op basis van de uitkomsten 2012 is de minimale omvang van de continuiteitsreserve bepaald op € 2.228.000. Gezien de groeiende omvang van de verplichtingen wordt een vrijval van de continuiteitsreserve niet opportuun geacht. 2012 | € 6.2

2011 | €

Bestemmingsreserves Wetenschappelijk onderzoek Publiciteit en communicatie Financiering activa

622.247 622.247

964.219 600.000 126.600 1.690.819

De bestemmingsreserve voor wetenschappelijk onderzoek is gevormd voor de stimulering van kwalitatief hoogwaardig wetenschappelijk onderzoek naar de Ziekte van Alzheimer. In het jaar 2012 is € 964.219 onttrokken aan deze reserve ten gunste van de continuïteitsreserve. De bestemmingsreserve voor publiciteit en communicatie is in overeenstemming met de goedgekeurde begroting 2012 geheel aangewend voor het ontwikkelen van de nieuwe huisstijl die in juni 2013 werd geïntroduceerd. De bestemmingsreserve voor de financiering activa heeft betrekking op dat deel van het vermogen dat voor langere tijd is vastgelegd in bedrijfsmiddelen ten behoeve van de bedrijfsuitoefening. Deze reserve muteert met de aanschaf, afschrijving en herwaardering van de (im)materiële vaste activa en de voorraden. 6.3

Bestemmingsfondsen Projecten Innovatiefonds Fonds Huis van de Gezondheid PGGM Fonds Fonds Deltaplan Dementie Fonds Twinning Indonesia Fonds wetenschappelijk onderzoek Fondsen Alzheimercentra

190.386 421.838 48.591 100.000 65.000 15.000 53.357 57.558 951.730

324.155 510.000 100.000 138.530 1.072.685

Het fonds Projecten heeft betrekking op een tweetal reeds gestarte projecten (Quickscan Dementie en Digitaliseringsprogramma vrijwilligers) waarvan de uitvoeringskosten in 2013 en latere jaren liggen.


77

Toelichting op de balans Het Innovatiefonds betreft middelen (€ 510.000) die in 2011 ter beschikking zijn gesteld ten behoeve van het ontwikkelen van een online platform met diverse vormen van concrete online hulp voor mantelzorgers en mensen met dementie. Dit platform zal in de komende jaren gestalte krijgen. Het bestemmingsfonds Huis van de Gezondheid is gevormd uit een ontvangen subsidie voor de inrichting van de gezamenlijke ruimte in het Huis van de Gezondheid (Amersfoort) dat in 2013 gestalte zal krijgen. Eind 2012 is reeds voor € 51.409 geinvesteerd in deze verbouwing. Dit bedrag is vrijgevallen ten gunste van de bestemmingsreserve financiering activa. Het PGGM Fonds betreft een bestemde bijdrage in 2012 van PGGM ter grootte van € 100.000 voor wetenschappelijke projecten in het kader van het Deltaplan Dementie. Het fonds Deltaplan Dementie betreft bestemde bijdragen in 2012 van diverse organisatie voor de kosten van het tot stand brengen van het Deltaplan Dementie in 2013. Het fonds Twinning Indonesia betreft een bestemde bijdrage in 2012 voor de ontwikkeling van de samenwerking met onze zusterorganisatie in Indonesie. Het fonds wetenschappelijk onderzoek betreft een bestemde gift in 2012 voor algemeen wetenschappelijk onderzoek. Hiervoor zal in 2013 een passende bestemming worden gevonden in overleg met de donateur. De fondsen voor de Alzheimercentra betreffen giften specifiek benoemd voor wetenschappelijk onderzoek binnen de Alzheimercentra. 2012 | € 7

2011 | €

Langlopende schulden Subsidieverplichtingen uit hoofde van wetenschappelijk onderzoek: Stand per 1 januari Toekenningen Betalingen Overige Langlopend Kortlopend

8

2.262.786 1.764.082 -880.377 3.146.491

1.719.755 2.567.510 4.287.265

1.288.605 1.857.886 3.146.491

2.567.510 1.272.227 618.523 172.334 149.522 4.780.116

1.857.886 955.793 781.101 175.694 130.615 3.901.090

Kortlopende schulden Subsidieverplichtingen u.h.v. wetenschappelijk onderzoek Crediteuren Overlopende passiva Vakantiegeld en vakantiedagen Belastingen en sociale premies

78

3.146.491 2.201.400 -1.156.826 96.200 4.287.265

Toelichting op de balans

9

Niet uit de balans blijkende verplichtingen Huurverplichting pand Kosterijland 3, Bunnik In 2012 is de huurovereenkomst voor het pand aan de Kosterijland 3 te Bunnik met één jaar verlengd tot 1 april 2013. In verband met de verhuizing naar Amersfoort is het contract per 4 maart 2013 beëindigd. De huurverplichting over 2013 voor het pand aan de Kosterijland te Bunnik bedraagt € 51.544. Huurverplichting apparatuur Voor de print- en kopieermachine is een langlopende huurovereenkomst afgesloten voor een periode van 72 maanden. Dit contract loopt tot eind 2016 en het maandbedrag is € 1.169. Bankgarantie Ten behoeve van de huurovereenkomst voor het pand aan de Kosterijland 3 te Bunnik is een bankgarantie verstrekt ter waarde van € 44.300.


79

80

Totaal

3.191.780

335.774 24.133 29.669 14.557 404.133

ref. 14 ref. 15 ref. 16 ref. 17 ref. 18 ref. 19 ref. 20

Kosten eigen organisatie Personeelskosten Huisvestingskosten Kantoorkosten Bestuurskosten Overige algemene kosten Rente- en bankkosten Afschrijvingen Kosten nieuwe CRM systeem

-

ref. 13.1 ref. 13.2 ref. 13.3

Marketing en communicatie Directe wervingskosten Communicatie Kosten nieuwe huisstijl

2.787.647

ref. 12

5.920.731

2.115.030 152.012 186.881 91.695 7.172 2.552.790

983.082 763.678 181.985 1.928.745

1.439.195

Besteed aan overige doelstellingen

Besteed aan wetenschappelijk onderzoek

Bestedingen aan doelstellingen Directe doelbestedingen

ref. 11.2

ref. 11.1

Toerekening kosten eigen organisatie (bijlage 3 RJ 650)

Toelichting op de staat van baten en lasten

-

1.940.027

546.931 39.309 48.326 23.712 41.251 21.000 720.529

983.082 190.920 45.496 1.219.498

Eigen fondsenwerving

ref. 11.3 Acties derden

ref. 11.4

-

-

-

-

-

652.292

463.853 33.338 40.985 1.679 20.110 3.586 51.185 614.736

37.556 37.556

Beheer en administratie

ref. 11.5

11.704.829

3.461.587 248.793 305.862 1.679 150.073 52.009 72.185 4.292.188

1.966.165 954.598 265.037 3.185.799

4.226.843

Totaal 2012 | €

10.795.000

3.550.000 260.000 163.000 5.000 222.000 35.000 50.000 150.000 4.435.000

2.220.000 1.000.000 70.000 3.290.000

3.070.000

Begroting 2012

10.804.355

3.294.341 197.316 418.760 743 181.658 15.377 59.100 4.167.295

2.146.479 768.275 2.914.754

3.722.306

Totaal 2011

Toelichting op kostentoerekening In het model van de kostentoerekening worden de kosten die Alzheimer Nederland maakt, verdeeld over de doelstellingen, de werving baten en de kosten voor beheer en administratie. De totalen van de verschillende kolommen komen overeen met de bedragen die zijn opgenomen in de staat van baten en lasten over 2012 en de toelichting daarop. Uit de kostentoerekening wordt duidelijk hoe de door Alzheimer Nederland gemaakte kosten zijn verdeeld. Nieuwe beleidsvisie Het jaar 2012 is het eerste jaar van de beleidsvisie die loopt van 2012 tot en met 2015. In deze beleidsvisie zijn vier hoofddoelstellingen geformuleerd, waarvan er twee direct te maken hebben met doelbestedingen: - Moment van voorkomen of genezen van dementie sneller dichterbij brengen; - Verbeteren van de levenskwaliteit van mensen met dementie en hun omgeving. De andere twee hoofddoelstellingen zijn met het inspireren en mobiliseren van meer mensen en middelen en het versterken van onze organisatie als aanvoerder in de strijd tegen dementie. In tegenstelling tot de vorige beleidsperiode waar er vijf aandachtsgebieden waren, zijn er in deze periode maar twee aandachtspunten: wetenschappelijk onderzoek om het moment van voorkomen of genezen van dementie sneller dichterbij te brengen en de overige doelstellingen ter verbetering van de levenskwaliteit van mensen met dementie en hun omgeving. Onder overige doelstellingen wordt onder meer begrepen het verstrekken van hulp en informatie aan mensen met dementie en hun mantelzorgers. Ook belangenbehartiging en het stimuleren van zorgvernieuwing behoort hiertoe. Deze doelstellingen worden nagestreefd door het landelijk bureau, maar ook door ons netwerk van vrijwilligers in onze 52 regionale afdelingen. Wijze van toerekening -

-

Direct toerekenbare kosten, kosten waarvoor een factuur is ontvangen of een contractuele verplichting is aangegaan worden direct toegerekend aan de betreffende doelstelling; De directe wervingskosten worden voor 50% toegerekend aan de overige doelstellingen en 50% aan de kosten voor eigen fondsenwerving; De communicatiekosten, inclusief de kosten voor de aanschaffingen in het kader van de nieuwe huisstijl, worden voor voor 80% toegerekend aan de overige doelstellingen en voor 20% aan de kosten voor eigen fondsenwerving; De personeelskosten zijn verdeeld op basis van de werkelijke inzet voor de verschillende bestemmingen: wetenschappelijk onderzoek, overige doelstellingen, werving baten en kosten beheer en administratie; De huisvestingskosten, kantoorkosten en overige algemene kosten volgen de verdeling van de personeelskosten; De bestuurskosten, rente- en bankkosten en afschrijvingskosten zijn direct toegerekend aan de verschillende bestemmingen.

Toelichting op de wijzigingen in de toerekening De wijze van toerekening is op bepaalde punten gewijzigd ten opzichte van vorig jaar om het inzicht in de jaarrekening te verbeteren. Dit betreft vooral het toerekening van de communicatiekosten, inclusief de kosten voor de aanschaffingen voor de nieuwe huisstijl. Tevens zijn er geen kosten toegerekend aan de acties van derden, die dit jaar volledig bestaan uit de ongeoormerkte opbrengst van de Vriendenloterij.


81


10.1

Collecte

2012 | €

2011 | €

1.645.541

1.669.605

Het aantal collectanten tijdens de collecteperiode in november 2012 bedroeg 22.811 (2011: 22.725). De gemiddelde busopbrengst in 2012 bedroeg € 72,14 (2011: € 73,47). 10.2

Donaties en giften Automatische incasso's Overige donaties en giften

2.068.232 3.061.350

1.866.833 2.623.451

5.129.582

4.490.284

De baten uit donaties en giften zijn opgebouwd uit twee bestanddelen: automatische incasso's van vaste donateurs en overige donaties en giften uit onder andere mailingacties, giftboxen en het major donor programma. Het aantal actieve donateurs in 2012 bedroeg 108.857 (2011: 107.973). Hiervan waren er 42.828 structureel (2011: 44.378). 10.3

Nalatenschappen

2.829.119

3.279.305

Alzheimer Nederland heeft in 2012 78 nieuwe nalatenschappen ontvangen (2011: 80). Dit is een daling ten opzichte van 2011 met 2. 10.4

Overige acties Vriendenloterij (geoormerkt) Support Actie Sponsorbijdragen

148.190 31.024 25.000 204.214

187.949 29.269 69.637 286.854

Onder de overige acties zijn sponsorbijdragen en de (geoormerkte) opbrengsten van de Vriendenloterij en de Support Actie opgenomen. 10.5

Overige baten uit eigen fondsenwerving

302.633

339.583

Onder de overige baten uit eigen fondenwerving zijn de baten ten behoeve van het Deltaplan Dementie opgenomen voor in totaal € 265.000. Voor een bedrag van € 165.000 betreffen dit bestemde baten waarvoor een bestemmingsfonds is gevormd. Tevens vallen hieronder de bate van € 15.000 ten behoeve Twinning Indonesia. Ook hiervoor is een bestemmingsfonds gevormd.

82

Toelichting op de staat van baten en lasten 2012 | € 10.6

Baten uit acties van derden Vriendenloterij (ongeoormerkt) Overige

200.000 200.000

2011 | €

200.000 77.628 277.628

De baten uit acties van derden bestaan dit jaar uit de ongeoormerkte bijdrage van de Vriendenloterij. Hieraan zijn geen kosten toegerekend. 10.7

11

Subsidies van overheden Instellingssubsidie Landelijke projectsubsidies Subsidies voor regionale activiteiten

96.000 313.698 263.681 673.379

120.000 392.864 pm 512.864

Kostentoerekening Voor een overzicht van de toerekening van de doelbestedingen, kosten van marketing en communicatie en de kosten van de eigen organisatie wordt verwezen naar het model van de kostentoerekening.

12

Directie doelbestedingen Wetenschappelijk onderzoek Overige doelstellingen

2.787.647 1.439.195 4.226.843

2.291.450 1.430.856 3.722.306

De kosten voor wetenschappelijk onderzoek betreffen deels de kosten op toekenningen voor langlopende subsidieverplichtingen, die zijn opgenomen onder de langlopende schulden. De kosten voor de overige doelstellingen hebben betrekking op het bieden van hulp en het geven van informatie, zowel op landelijk als regionaal niveau. Ook belangenbehartiging en zorgvernieuwing valt hieronder. Het betreft kosten op basis van facturen of contractverplichtingen.

13 13.1 13.2 13.3

Marketing en communicatie Directe wervingskosten Communicatiekosten Kosten nieuwe huisstijl

1.966.165 954.598 265.037 3.185.799

2.146.479 768.275 2.914.754


83


13.1

Directe wervingskosten Collecte Donateurs en machtigingen Direct mail Nalatenschappen Overige

14 14.1 14.2

Personeelskosten Salarissen, inculsief sociale lasten Overige personeelskosten

14.1

Salarissen incl. sociale lasten Brutobeloningen Sociale lasten Pensioenlasten Ziektekostenvergoeding Ontvangen ziekengeld en WAO-uitkeringen

14.2

Overige personeelskosten Inhuur derden Reis- en verblijfskosten Personeelsadvertenties Studie- en opleidingskosten Ziekengeldverzekering Overige personeelskosten

2012 | €

2011 | €

289.749 450.210 519.897 256.372 449.936 1.966.165

262.725 472.015 617.068 226.532 568.140 2.146.479

3.033.795 427.792 3.461.587

2.696.969 597.373 3.294.342

2.458.355 347.238 234.631 25.138 -31.566 3.033.795

2.240.795 304.495 212.745 24.084 -85.150 2.696.969

257.221 69.380 8.294 24.219 41.670 27.009 427.792

434.634 65.680 6.914 29.776 33.603 26.766 597.373

Personeel eigen organisatie Op basis van een fulltime dienstverband waren gedurende het verslagjaar gemiddeld 46,5 werknemers in dienst van de stichting (2011:46,4).

84

Toelichting op de staat van baten en lasten 2012 | € 14.3

2011 | €

Bezoldiging Raad van Toezicht en directie De Raad van Toezicht van Alzheimer Nederland doet haar werk op vrijwillige basis en hiervoor zijn geen (onkosten)vergoedingen verstrekt. Aan de toezichthouders zijn evenmin leningen, voorschotten of garanties verstrekt. De bestuurder van Alzheimer Nederland, mevrouw G.J. Broekema, in in 2007 aangesteld. Haar jaarinkomen ad € 116.297 blijft naar de beoordeling van de Renumeratie Commissie van de Raad van Toezicht van Alzheimer Nederland binnen de bandbreedte zoals vastgesteld in de VFI beloningsregeling. Een toelichting op het beleid en de uitgangspunten voor de directiebezoldiging is te vinden in het jaarverslag. Dienstverband: Naam: Functie: Aard dienstverband Uren Parttimepercentage Periode

15.

G. J. Broekema Directeur Onbepaalde tijd 38 100% 1-1 t/m 31-12

Bezoldiging: Brutosalaris Vakantiegeld Eindejaar uitkering Variabel jaarinkomen Totaal jaarinkomen (toetsnorm VFI beloningsregeling)

101.729 7.956 6.612 116.297

97.817 7.825 6.358 112.000

SV lasten (werkgeversdeel) Pensioenlasten (werkgeversdeel) Totaal bezoldiging 2012

8.518 12.254 137.070

7.481 12.521 132.002

217.947 18.654 12.192 248.793

169.269 18.491 9.556 197.316

Huisvestingskosten Huur (inclusief servicekosten) Schoonmaakkosten Overige huisvestingskosten

In 2012 is een huurverhoging doorgevoerd voor het pand aan de Kosterijland te Bunnik. Daarnaast is reeds twee maanden huur voor het nieuwe kantoorpand aan het Stationsplein in Amersfoort dat op 4 februari 2013 zal worden betrokken.


85

Toelichting op de staat van baten en lasten 2012 | € 16.

17.

18.

19.

86

Kantoorkosten Kantoorbenodigdheden Telefoon Porti Contributies en abonnementen Vakliteratuur Drukwerk Assuranties Overige kantoorkosten

Bestuurskosten Overige bestuurskosten

Overige algemene kosten Administratieve dienstverlening Accountantskosten Organisatie- en advieskosten Overige

Afschrijvingskosten Verbouwingen Inventaris en apparatuur Automatisering

2011 | €

19.592 81.195 50.757 12.763 2.572 25.236 50.318 63.430 305.862

18.574 38.237 18.661 15.836 6.340 34.073 41.865 245.174 418.760

1.679 1.679

743 743

10.137 17.131 74.319 48.486 150.073

8.871 37.362 93.533 41.892 181.657

3.600 21.300 47.285 72.185

13.600 26.732 40.100 80.432

Overige gegevens Vaststelling Goedkeuring van de jaarrekening 2012 heeft plaatsgevonden in de gezamenlijke vergadering van de directie en de Raad van Toezicht van Alzheimer Nederland van 27 mei 2013. Resultaatbestemming De directie en de Raad van Toezicht hebben de volgende, in de jaarrekening 2012 opgenomen, bestemming van het resultaat lasten vastgesteld: Onttrekking aan continuïteitsreserve Onttrekking aan bestemmingsreserve wetenschappelijk onderzoek Onttrekking aan bestemmingsreserve publiciteit en communicatie Toevoeging aan bestemmingsreserve financiering vaste activa

516.929 -964.219 -600.000 495.647

Onttrekking aan bestemmingsfonds projecten

-133.769

Onttrekking aan innovatiefonds

-88.162

Onttrekking aan bestemmingsfonds Huis van de Gezondheid

-51.409

Toevoeging aan PGGM Fonds

100.000

Toevoeging aan bestemmingsfonds delatplan dementie

65.000

Toevoeging aan bestemmingsfonds Twinning Indonesia

15.000

Toevoeging aan bestemmingsfonds Gamog

53.357

Onttrekking aan bestemmingsfondsen wetenschappelijke onderzoekscentra

-80.972

Resultaat 2012

-672.598

Gebeurtenissen na balansdatum Er hebben geen gebeurtenissen na balansdatum plaatsgevonden die hier gemeld moeten worden.

Jaarverslag 2012 | 1


87

88


89

Colofon Dit is een uitgave van Alzheimer Nederland Teksten Dieuwke de Boer, D-taled Concept en vormgeving Lime-c.nl: Astrid Warntjes Jeroen van der Hoogt Fotografie Pieter Claessen Het is niet mogelijk om zonder toestemming van Alzheimer Nederland stukken uit dit jaarverslag over te nemen of te publiceren. Aan de inhoud van dit jaarverslag kunnen geen rechten worden ontleend. U kunt dit jaarverslag en de jaarverslagen van voorgaande jaren downloaden op www.alzheimer-nederland.nl/ jaarverslag Vragen over dementie? Bel de Alzheimertelefoon 0800 - 5088 dag en nacht bereikbaar Alzheimer Nederland Stationsplein 121 Postbus 2077 3800 CB Amersfoort www.alzheimer-nederland.nl [email protected] twitter: @alzheimernl

90

Ieder uur krijgen 4 Nederlanders dementie. Als we nu niets doen, zal het aantal mensen met dementie stijgen naar een half miljoen in 2040

Recommend Documents