IBA Jaarverslag 2013 Individuele Behandeling Afvalwater (IBA)
Beheergebied waterschap Brabantse Delta
Colofon Waterschap Brabantse Delta Postbus 5520, 4801 DZ Breda T 076 564 10 00
[email protected] www.brabantsedelta.nl
Inleiding Waterschap Brabantse Delta verzorgt sinds 2006 het
Het onderhoud en de storingsafhandeling van de IBA
beheer en onderhoud van circa 700 IBA systemen binnen
installaties wordt voor het waterschap uitgevoerd door BAM
haar beheersgebied. De IBA systemen zijn eigendom van
infratechniek Zuid. De gegevens in dit jaarverslag zijn voor
de gemeente. Deze gemeenten hebben gekozen voor de
een belangrijk deel afkomstig uit de jaarrapportage van
zogenaamde verbrede zorgplicht. Het waterschap verzorgt
BAM.
het beheer en onderhoud dan ook in opdracht van de gemeente. Met dit jaarverslag rapporteert het waterschap
In dit jaarverslag zijn trending overzichten opgenomen
aan de gemeenten over het uitgevoerde onderhoud. Het
over de afgelopen jaren en worden de resultaten in relatie
jaarverslag is dusdanig opgesteld dat het tevens kan dienen
gebracht met de resultaten van de deelnemers aan de
als verslag voor derden, geïnteresseerd in de uitvoering
landelijke klankbordgroep IBA beheer.
van het beheer en onderhoud van de IBA’s. Het jaarverslag draagt hiermee bij aan een transparante en betrouwbare overheid.
1
Achtergrond en managementsamenvatting Samenwerkingsovereenkomst
gemeenten zijn afspraken gemaakt over de taakverdeling.
Sinds 1 januari 2005 is het verboden om huishoudelijk
De kosten voor levering, plaatsing en eventuele vervanging
afvalwater direct te lozen op het water of in de grond. In
zijn voor rekening van de gemeente. De Kosten voor beheer
het kader van sanering ongezuiverde afvalwaterlozingen
en onderhoud worden gedeeld tussen waterschap en
in het buitengebied heeft het waterschap met acht
gemeente.
gemeente een samenwerkingsovereenkomst afgesloten. Hierbij hebben gemeente, met het oog op hun taak voor het inzamelen van huishoudelijk afvalwater, gekozen voor een zogenaamde verbrede zorgplicht en gezorgd voor de aanleg van de IBA systemen. Het Waterschap verzorgd, met het oog op haar taak voor het zuiveren van afvalwater, het beheer en onderhoud van de IBA systemen. De samenwerking heeft tot doel laagst maatschappelijke kosten te bereiken, een duurzaam systeem van inzameling en zuivering te realiseren en een gelijke behandeling van burgers te bewerkstelligen, ongeacht of percelen zijn aangesloten op de riolering of IBA systeem. Met de
2
Functioneren IBA’s
Klankbordgroep IBA beheer
Het blijkt dat de IBA-systemen over het algemeen niet aan
Als beheerder van IBA systemen in ons verzorgingsgebied
de certificerings-eisen kunnen voldoen. Volgens de wet- en
neemt het waterschap deel aan een landelijk overleg, de
regelgeving worden huishoudelijke lozingen als gesaneerd
zogenaamde klankbordgroep IBA beheer. In totaal worden
beschouwd wanneer een gecertificeerde IBA is toegepast.
er door de beheerders uit de klankbordgroep zo’n 6000 IBA
We spreken hier van voldoen aan een middelvoorschrift.
systemen beheerd. Dit zijn voornamelijk waterschappen
Het waterschap accepteert, dat de effluentkwaliteit van
en een enkele gemeente. Doel van de klankbordgroep is
de IBA’s niet altijd voldoet aan de certificerings-eisen van
om, door het uitwisselen van ervaringen, de prestaties
de IBA’s, maar houdt wel vast aan voldoende milieuren-
en de effectiviteit van het beheer en onderhoud te
dement. Het waterschap zorgt ervoor dat de burger geen
verbeteren. Daartoe zijn de prestaties gedefinieerd en
overlast heeft en zijn afvalwater kwijt kan als ware het een
worden deze op een uniforme wijze gemonitord. De
lozing op de gewone riolering. Het waterschap lost klachten
prestaties die wij onderling vergelijken zijn Werking,
van de burger adequaat op.
Kosten en Storingsgevoeligheid. In dit jaarverslag vindt
Het waterschap heeft onafhankelijk onderzoek laten ver-
u een overzicht van onze prestaties in 2013 vergeleken
richten naar het functioneren van de IBA’s en het niet
met die van de collega’s. Ten opzichte van deelnemers in
voldoen aan de certificerings-eisen. Met de gemeenten zijn
de klankbordgroep zijn de kosten lager dan gemiddeld,
afspraken gemaakt om binnen de huidige overeenkomsten
functioneren de IBA systemen beter dan gemiddeld en
en contracten de oorzaken voor het minder functioneren
kennen de IBA systemen minder storingen dan gemiddeld.
weg te nemen voor zover mogelijk. De kosten die verdere verbetering van de systemen met zich meebrengen, worden in het kader van doelmatigheid niet verantwoord geacht.
Cijfers klankbordgroep betreffen cijfers uit 2012
3
Overzicht In de onderstaande tabel worden de aantallen en verschillende klasse IBA systemen per gemeente weergegeven.
Indeling per gemeente naar klasse, merk en type Klasse 2
Klasse 3a
Boralit SC
BCI
Gemeente Steenbergen
210
136
Gemeente Rucphen
162
38
Eternit
Akanova
EP
Upoclean 346
Gemeente Halderberge Gemeente Woensdrecht
Totaal
1
201
58
58
1
64
65
Gemeente Breda
4
4
Gemeente Geertruidenberg
4
4
Gemeente Dongen
12
12
Gemeente Tilburg
24
24
Waterschap1
3
3
Totaal
372
175
94
76
717
IBA systeem in eigendom bij waterschap (dienstwoningen).
1
Actualisatie adressen Er hebben in 2013 geen mutaties in de adressen plaats gevonden.
4
Prestaties 2013 Onderhoud Aan de hand van een jaarprogramma worden alle systemen
aantal storingsmeldingen waar te nemen. De daling wordt
jaarlijks preventief onderhouden. Het onderhoud wordt
veroorzaakt door het wegnemen van kinderziektes in de
uitgevoerd conform de voorschriften van de leverancier en
IBA systemen. Vanaf 2010 neemt het aantal storingen weer
de praktijkrichtlijn IBA-monitoring van de STOWA (Stichting
toe. De oorzaak hiervan wordt gezocht in de veroudering
Toegepast Onderzoek Waterbeheer). Het onderhoud is
van de IBA systemen en verhoogde communicatie uitingen
uitgevoerd door BAM infratechniek Zuid. Toezicht op het
naar de gebruiker (vernieuwde folder, bezoekmeldingen,
onderhoud wordt uitgevoerd door het waterschap.
tevredenheidsonderzoek). In 2013 zijn de kosten voor materiaal (vervanging defecte onderdelen) gestegen en het
Storingen en klachten
aantal storingen ten gevolge van materiaal defect gedaald.
Storingen en klachten kunnen door bewoners worden
In de prestatievergelijking met de deelnemers van de
gemeld op een speciaal storingsnummer dat 24 uur per
klankbordgroep wordt voor storingen het percentage
dag bereikbaar is. Storingen en klachten worden primair
storingsvrij gehanteerd. Storingsvrij geeft aan op hoeveel
afgehandeld door BAM infratechniek Zuid.
installaties het afgelopen jaar geen storingen of klachten
In bovenstaand figuur wordt het percentage
hebben plaats gevonden. In onderstaande tabel zijn de
storingsmeldingen ten opzichte van het aantal in beheer
cijfers van het waterschap met die van de klankbordgroep
zijnde IBA systemen weergegeven. Het percentage
vergeleken.
storingsmeldingen is het totaal van de ontvangen meldingen gedeeld door het totale aantal IBA systemen.
Storingsvrij
Het totaal aantal storingen in 2013 bedroeg 130. Dit is een
Waterschap Brabantse Delta 85%
daling ten opzichte van 2012 (149). Het aantal storingen Klankbordgroep
in de gemeente Rucphen en Halderberge is afgenomen
77%2
ten opzichte van 2012 afgenomen. In de gemeente Steenbergen en Woensdrecht is het aantal storingen
Ten opzichte van de klankbordgroep scoort het waterschap op het
gelijk gebleven. Voor de overige gemeenten is het aantal
onderdeel storingvrij beter dan gemiddeld.
storingen kleiner of gelijk aan 1. In de periode 2006 tot en met 2009 is een daling van het
5
Functioneren
Norm effluentkwaliteit
Alle in beheer zijnde IBA systemen zijn gecertificeerd en
Klasse 2
voorzien van een Kiwa certificaat klasse 2 of 3a. Om het functioneren te beoordelen wordt jaarlijks 10% van de IBA
SCS
systemen bemonsterd en geanalyseerd. Een IBA wordt 3
Klasse 3a BCI
EP6
CZV
02 mg/l
< 300
< 200
groep vernieuwd. In 2013 zijn de bemonsteringen
BZV
02 mg/l
< 60
< 40
uitgevoerd door BrinkVeld Projectburo. De analyses zijn
SS
mg/l
< 60
< 60
N-NH4+
mg/l
<4
N tot
mg/l
< 60
jaar gevolgd en jaarlijks wordt 1/3de van de bemonsterde
verricht door het Laboratorium Waterschap Groot Salland. De analyse resultaten worden getoetst aan de STOWA
AKA
richtlijn behorende bij de klasse van de IBA systemen
In onderstaande figuur wordt het percentage IBA’s dat op
(certificerings-eisen). In onderstaande tabel zijn
alle parameters geheel aan de norm voldoet ten opzichte
de waarden voor de diverse parameters per klasse
van het aantal in beheer zijnde IBA systemen weergegeven.
weergegeven.
In 2013 voldeed van de 68 bemonsterde IBA systemen,
In onderstaande tabel zijn de cijfers van het waterschap
66% geheel aan de norm. Dit is een stijging ten opzichte
voor het functioneren met die van de klankbordgroep
van 2012. Het functioneren van een IBA is in de praktijk
vergeleken.
afhankelijk van vele factoren. Functioneren Het waterschap spant zich samen met de gemeenten en diverse partijen in om het functioneren van de IBA systemen te verbeteren binnen de kaders van de huidige overeenkomsten en contracten, rekening houdend met de
Waterschap Brabantse Delta
66%
Klankbordgroep
60%3
doelmatigheid in relatie tot benodigde kosten.
Cijfers uit 2012
3
Ten opzichte van de klankbordgroep scoort het waterschap op het onderdeel functioneren beter dan gemiddeld.
6
Kosten Uitgaven De kosten zijn verdeeld in kosten voor preventief onder-
In onderstaande tabel zijn de gemaakte kosten voor 2013
houd, correctief onderhoud, modificatie en beheerkosten.
weergegeven.
Kosten beheer en onderhoud Preventief onderhoud
Kosten per IBA per jaar
Totale kosten € 144.743
€ 202
Correctief onderhoud
incl.
Modificatie
€ 3.593
€ 5
Beheer
€ 29.733
€ 41
Totale kosten
€ 178.069
€ 248
De kostenontwikkeling over de afgelopen jaren is in onderstaande figuur weergegeven.
Het kostenniveau in 2013 ligt op hetzelfde niveau als
Kosten
voorgaande jaren. In onderstaande tabel zijn de kosten van het waterschap met die van de klankbordgroep vergeleken.
Waterschap Brabantse Delta
€ 248
Klankbordgroep
€ 3744 Cijfers uit 2012
4
Ten opzichte van de klankbordgroep scoort het waterschap op het onderdeel functioneren beter dan gemiddeld.
7
Bijdragen De uitgaven voor het beheer en onderhoud van de IBA’s worden door de gemeenten en het waterschap samen
Gemeente
opgebracht. De gemeenten dragen bij met de inkomsten
AantaI IBA’s
uit de rioolheffing. De uitgave van het waterschap worden opgebracht uit de verontreinigingsheffing. In nevenstaand overzicht is de bijdrage per gemeente en het waterschap weergegeven.
Gem. kosten euro/IBA per jaar
Totale kosten (incl. BTW)
Breda
4
€ 96
€ 385
Dongen
12
€ 113
€ 1.360
Geertruidenberg
4
€ 100
€ 385
Halderberge
58
€ 99
€ 5.785
Rucphen
201
€ 104
€ 21.001
Steenbergen
346
€ 99
€ 34.133
Tilburg
24
€ 100
€ 2.391
Woensdrecht
65
€ 102
€ 6.644
Gemeente totaal
714
€ 101
€ 72.083
Waterschap
717
€ 147
€ 105.986
Totaal
717
€ 248
€ 178.069
De bedragen in de tabel zijn afgerond en de kosten per gemeente verschillen als gevolg van samenstelling in type van het IBA park. Eventuele doorberekening van de kosten voor storingen en verbeterafspraken zijn evenals de eenmalige kosten voor NEN3140 inspectie buiten beschouwing gelaten.
8
Ontwikkelingen Gewijzigde wet- en regelgeving
Nederland werd gehanteerd, is per 1-11- 2011 verlopen.
Afgelopen jaren zijn landelijk diverse wetswijzigingen
Met ingang van die datum is de Europese norm
doorgevoerd met als voornaamste doel te komen tot
NEN-EN12566-3 van toepassing. Voor het directe beheer
een doelmatiger organisatie, bestuur en uitvoering van
en onderhoud van de bestaande IBA systemen heeft dit
het waterbeheer in Nederland. De huidige, vernieuwde
geen invloed.
regelgeving stimuleert de samenwerking in de waterketen en daarmee het maken van goede afwegingen om te
NEN3140
komen tot kostenefficiënte keuzes. Voor het directe beheer
Periodiek, eens per 5 jaar, dienen de IBA systemen aan
en onderhoud van de bestaande IBA systemen heeft dit op
een elektrotechnische veiligheidskeuring te worden
korte termijn geen invloed. Voor nieuwe situaties wordt
onderworpen. De gemeente Steenbergen heeft deze
in overleg met de gemeente gekeken hoe hiermee om te
inspecties in eigen beheer uitgevoerd. Voor de overige
gaan.
gemeenten zijn deze inspecties in 2012 en 2013 door BAM Infratechniek Zuid gecombineerd met de preventieve
Klasse indeling vervallen
onderhoudsronde uitgevoerd.
Het onderscheid in iba’s klasse 1, 2 en 3, opgesteld door CIW/CUWVO met bijbehorende effluenteisen, zoals dat in
9
Waterschap Brabantse Delta Zonder het werk van het waterschap is het leven in West-Brabant onmogelijk. Stelt u zich eens voor: steden en dorpen overstromen, rivieren, beken en plassen worden stinkende, open riolen die onze gezondheid bedreigen. Daarom zorgt waterschap Brabantse Delta voor sterke, veilige dijken en kades, zuivert het rioolwater, regelt de hoogte van het water en beschermt de natuur. Om overstroming, vervuiling, verdroging en uitsterven te voorkomen. Kijk voor meer informatie over het waterschap op www.brabantsedelta.nl.
Waterschap Brabantse Delta Postbus 5520, 4801 DZ Breda T 076 564 10 00 F 076 564 10 11
[email protected] www.brabantsedelta.nl
