Huisvesting voor AWBZ-zorg

Huisvesting voor AWBZ-zorg

HUISVESTING VOOR AWBZ-ZORG

Dit cahier geeft informatie over het

In 2006 hebben zorgvragers nog aan-

bouwregime en het doorlopen van een

spraak op geestelijke gezondheidszorg op

vergunningsprocedure op basis van de

basis van de AWBZ. Op 1 januari 2007 zal

Wet toelating zorginstellingen (WTZi)

dit veranderen. Naar verwachting wordt

voor de bouw van voorzieningen van

vanaf die datum een groot deel van deze

care-instellingen. De WTZi heeft op 1

zorg bekostigd op basis van de

januari 2006 de Wet ziekenhuisvoorzie-

Zorgverzekeringswet.

ningen (WZV) vervangen. Care-instellingen zijn kortweg instellin-

De regelgeving en de procedures rondom

gen voor verpleging en verzorging en

de uitvoering van de WTZi zijn nog in

gehandicaptenzorg. Geeft uw organisatie

ontwikkeling en zullen naar verwachting

één van deze vormen van zorg, dan is

in de loop van 2006 worden aangepast.

deze uitgave van het Bouwcollege voor u

Dit cahier heeft mede daarom het karakter

van belang.

van een voorlopige publicatie; in de loop

Het cahier geeft antwoorden op vragen

van het jaar zal naar verwachting een aan

als

de nieuwste ontwikkelingen aangepaste

• welke instellingen vallen wel en welke

editie worden gepubliceerd.

niet onder het bouwregime van de WTZi? • voor welke bouwinitiatieven is een vergunningprocedure noodzakelijk? • als geen vergunning nodig is, hoe wordt de bouw dan gefinancierd?

EERDER VERSCHENEN Good practice cahier •

Gewoon als het kan , bijzonder als het moet – verblijfsconcepten binnen de AWBZ (december 2005) [€ 5,-]

Cahiers • Toegankelijk bouwen voor mensen met een zintuiglijke handicap of een allergie (februari 2005) [€ 5,-] • Flexibel bouwen in de zorg – IFD-bouwen in de praktijk (november 2004) [€ 5,-] • Qind – een nieuw evaluatieinstrument voor integrale gebouwkwaliteit (juni 2004) [€ 10,-] • Multifunctioneel bouwen in de ouderenzorg (februari 2004) [€ 5,-] • Het aanbesteden van werken (juni 2003) [€ 5,-]

2


Inhoudsopgave

Inleiding

5

2.11 ….en als mijn bouwplan bedoeld is voor zowel verblijvende als externe cliënten?

Hoofdstuk 1

15

2.12 Zonder interimvoorzieningen lukt het niet

15

Bouwaanvragen in het kort

6

2.13 Wat is budgettair bouwen?

15

1.1

6

2.14 Moet dat, …… aanbesteden?

16 16 16

1.2

De AWBZ als leidraad 1.1.1

De zorgaanspraken

6

2.15 Kan ik ook meerwerk indienen?

1.1.2

De voorzieningen

6

2.16 ….en de eindverantwoording?

Bouwen via de WTZi

7

1.2.1

Toelating-vergunning

7

1.2.2

Bouwbegeleiding

8

1.2.3

Toelating zonder bouw

8

1.2.4

Overgangssituaties van WZV/TVWMD naar WTZi

Hoofdstuk 3 Een aantal aanbevelingen Bijlage

9

Bekostiging van niet-vergunningplichtige AWBZ-voorzieningen

Stroomschema procedures

17

18

10 Afkortingenlijst

20

Hoofdstuk 2 Vraag en antwoord

9

2.1

Waar moet een bouwaanvraag worden ingediend? 9

2.2

Waaruit bestaat een bouwaanvraag?

2.3

Wat is de rol van het zorgkantoor bij bouwaanvragen?

13

2.4

Moet een instelling een LTHP hebben?

13

2.5

Hoe wordt beoordeeld of een bouwplan aansluit bij het overheidsbeleid?

2.6

13

….en het leefwensenonderzoek en de cliëntenraad?

2.7

9

14

Aan welke functionele en bouwkundige eisen moet een bouwplan voldoen?

14

2.8

Hoe worden de kosten beoordeeld?

14

2.9

Wordt het huur of eigendom?

15

2.10 Moet een concept-huurcontract worden meegestuurd?

15

3


Inleiding Dit cahier is bedoeld als praktische hand-

voorbeeld aan voorzieningen voor zorgin-

reiking, die inzicht geeft in de regelge-

frastructuur bij scheiden van wonen en

ving voor huisvesting waar of van waaruit

zorg en voorzieningen voor dagbehande-

AWBZ-zorg wordt aangeboden, voor zover

ling, dagactiviteiten en dagbesteding

die regelgeving is ingegeven door wetge-

voor cliënten die in een andere instelling

ving op het gebied van de gezondheids-

wonen.

zorg. Deze regelgeving vloeit voornamelijk voort uit de Algemene wet bijzondere

Achtereenvolgens wordt in hoofdstuk 1

ziektekosten (AWBZ) zelf, de Wet toela-

ingegaan op regelgeving en procedures.

ting zorginstellingen (WTZi) en de Wet

In hoofdstuk 2 worden vragen beant-

tarieven gezondheidszorg (WTG).

woord, waarmee de goedkeuringsprocedu-

Ook worden aanbevelingen gedaan om de

res van de WTZi worden verduidelijkt.

procedures in het kader van de WTZi zo

Hoofdstuk 3 geeft een samenvatting van

soepel mogelijk te laten verlopen.

de belangrijkste aanbevelingen voor de indiening van bouwaanvragen. Tenslotte

De WTZi heeft op 1 januari 2006 de Wet

wordt in een bijlage aandacht besteed

ziekenhuisvoorzieningen (WZV) en de

aan de beleidsregels voor de bekostiging

Tijdelijke verstrekkingenwet maatschap-

van voorzieningen voor extramurale

pelijke dienstverlening (TVWMD) vervan-

AWBZ-zorg.

gen. De WTZi bestrijkt voornamelijk de huisvesting van zorgfuncties waarbij

Wat betreft de weten regelgeving voor

tevens de AWBZ-functie verblijf aan de

huisvesting van AWBZ-zorg kan voor meer

orde is (voorzieningen voor ‘intramurale’

informatie een aantal andere bronnen bij

zorg). Het College bouw zorginstellingen

het Bouwcollege (www.bouwcollege.nl)

(het Bouwcollege) voelt zich mede ver-

en andere instanties geraadpleegd wor-

antwoordelijk voor een optimaal stelsel

den. Naar deze bronnen wordt in de tekst

van zorgvoorzieningen in Nederland. Van

zoveel mogelijk verwezen.

een optimaal stelsel van zorgvoorzieningen is sprake wanneer kwantitatief, kwa-

Op het moment van schrijven bereidt het

litatief en functioneel goede voorzienin-

Ministerie van VWS enkele wijzigingen

gen op de juiste plek staan, gerealiseerd

voor in de tekst van het

tegen een verantwoorde prijs, die immers

Uitvoeringsbesluit WTZi. Om deze redenen

uit collectieve middelen betaald wordt.

én omdat deze tekst een parafrase is van

Het zo snel mogelijk realiseren van bouw-

de regelgeving, kunnen aan dit cahier

initiatieven die daarvoor nodig zijn is dus

geen rechten worden ontleend.

niet alleen in het belang van zorgvragers en –aanbieders, maar ook van de overheid

Vragen, opmerkingen of suggesties naar

en het Bouwcollege.

aanleiding van de inhoud van dit document horen wij graag. U kunt daarvoor

Veel AWBZ-instellingen bieden tevens

gebruikmaken van het e-mailadres:

zorg aan cliënten die niet in de eigen

[email protected].

instelling verblijven/wonen (’extramurale’ zorg). De goedkeuring en bekostiging van voorzieningen voor extramurale zorg

Utrecht, maart 2006

vindt voornamelijk plaats op basis van beleidsregels ex WTG. Te denken valt bij-

5


1 Regelgeving voor huisvesting in het kort 1.1

De AWBZ als leidraad

• een somatische aandoening of beperking;

1.1.1 De zorgaanspraken Sinds 1 april 2003 worden zorgvragers

• een psychogeriatrische aandoening of beperking;

van toestemming nodig. In een aantal andere gevallen is die toestemming niet nodig, maar moet wel een aanvraag worden ingediend om een beroep te kunnen

voor AWBZ-zorg door het Centrum

• een psychiatrische aandoening;

doen op een (normatieve) vergoeding

Indicatiestelling Zorg (CIZ) geïndiceerd

• een verstandelijke handicap;

van de huisvestinglasten.

voor één of meer AWBZ-zorgaanspraken.

• een lichamelijke handicap;

Om te weten hoe en waar dergelijke huis-

Met deze indicatie kan een zorgvrager

• een zintuiglijke handicap;

vestingskwesties geregeld moet worden,

vervolgens kiezen voor een persoonsge-

• een psychosociaal probleem.

zijn de eerder genoemde zeven functione-

bonden budget (niet bestemd voor de

Voor het aanbieden van verblijf heeft de

le zorgaanspraken essentieel. Daarnaast is

functies verblijf en behandeling) of voor

zorgaanbieder per doelgroep een toela-

van belang aan welke doelgroep van zorg-

zorg in natura. Om de indicatie te verzil-

ting nodig, voor de andere AWBZ-func-

vragers de zorg wordt aangeboden.

veren kan een zorgvrager zich naar keuze

ties is een doelgroepspecificatie niet

wenden tot één of meer zorgaanbieders.

vereist. De toelating kan worden ver-

Ervan uitgaande dat u als instelling een

Het onderscheid in verschillende AWBZ-

leend indien het zorgkantoor de behoef-

toelating heeft of vraagt voor het verle-

sectoren (verpleging en verzorging,

te aan deze zorg onderschrijft en beves-

nen van AWBZ-zorg, is de eerste vraag

geestelijke gezondheidszorg en gehandi-

tigt dat de aanvragende zorgaanbieder

die beantwoord moet worden of de func-

captenzorg) is formeel verdwenen, zodat

deze zorg verantwoord kan leveren. Zo

ties in het betreffende gebouw(deel)

zorgvragers en aanbieders AWBZ-breed

kunnen zorgaanbieders die verblijf aan-

bedoeld zijn voor zorgvragers die bij u

zorg kunnen inkopen respectievelijk

bieden aan bijvoorbeeld mensen met een

tevens de functie verblijf (gaan) afne-

leveren. Om AWBZ-zorg te mogen leveren

somatische en/of psychogeriatrische

men. Is dat het geval dan is de volgende

moet de zorgaanbieder wel beschikken

aandoening (vooral voormalige verpleeg-

vraag of het bouwregime van toepassing

over een toelating in het kader van de

huizen) ook een toelating aanvragen

is. Als dat zo is, dan is een toelating met

WTZi.

voor het bieden van verblijf (en andere

bouw en vervolgens een vergunning

functies) aan bijvoorbeeld mensen met

nodig om te mogen bouwen.

Een zorgvrager kan worden geïndiceerd

een verstandelijke handicap. Hierdoor

Worden in het gebouw uitsluitend func-

voor één of meer van de volgende zeven

worden de AWBZ-sectoren ontschot. Ook

ties uitgeoefend voor externe zorgvra-

functies.

nieuwe of voorheen niet als WTZi-instel-

gers, dan is per definitie geen vergun-

1. Huishoudelijke verzorging

ling aangewezen aanbieders kunnen een

ning in het kader van de WTZi nodig.

2. Persoonlijke verzorging

toelating voor verblijf aanvragen.

Externe zorgvragers zijn alle cliënten die

3. Verpleging

niet bij de aanbieder verblijven en dus

4. Ondersteunende begeleiding

1.1.2 De voorzieningen

zelfstandig (al dan niet via de formule

5. Activerende begeleiding

Aanbieders van AWBZ-zorg verlenen die

van scheiden van wonen en zorg), bij

6. Behandeling

zorg veelal in of vanuit gebouwen die

familie of verzorgers, of in een andere

7. Verblijf

met collectieve middelen worden gefi-

instelling wonen.

De functie verblijf kan alleen worden

nancierd. Omdat het om collectieve mid-

Vaak kan in dat geval voor de verreke-

aangeboden in combinatie met minimaal

delen gaat en omdat de overheid in

ning van de huisvestingslasten een

één van de andere zes functies (met uit-

Nederland verantwoordelijk is voor de

beroep worden gedaan op beleidsregels

zondering van huishoudelijke verzor-

toegankelijkheid en kwaliteit van de

van het College tarieven gezondheids-

ging) en betreft niet de dagzorg of de

zorginfrastructuur, is het realiseren en

zorg (CTG/ZAio)1, dat bepaalde huisves-

dag- en nachtopvang.

aanpassen van zorgvoorzieningen aan regels gebonden. Voor het bouwen,

Verblijf, in combinatie met andere func-

kopen, huren, (zonder kosten) in gebruik

ties, kan worden aangeboden aan men-

nemen, renoveren en verbouwen van

sen met één of meer van de volgende

(delen van) gebouwen voor AWBZ-func-

aandoeningen of beperkingen:

ties is in een aantal gevallen een vorm

6

1

CTG/ZAio gaat wanneer de Wet marktordening gezondheidszorg in werking treedt Nederlandse Zorgautoriteit (NZa) heten; waar in dit cahier over CTG/ZAio gesproken wordt kan vanaf die datum Nederlandse Zorgautoriteit (NZa) gelezen worden.


tingslasten op basis van normbedragen

met bouw. Het Bouwcollege adviseert de

Toelatingsaanvragen, al dan niet gecom-

vergoedt. Voor een beroep op enkele van

minister of bouwaanvragen voldoen aan

bineerd met aanvragen voor verlening

deze beleidsregels is een standpunt van

de in de wet genoemde beleidsregels en

van de vergunning, worden ingediend bij

het zorgkantoor nodig. In veel gevallen

prestatie-eisen en verleent de uiteinde-

het Ministerie van VWS (GHZ en GGZ) of

speelt het Bouwcollege hierbij een advi-

lijke vergunning voor de uitvoering van

bij het Bouwcollege (ouderenzorg).

serende rol richting CTG/ZAio.

een bouwplan. De prestatie-eisen heb-

De toelating wordt door het Ministerie

In het “Stroomschema procedures” is

ben betrekking op de bouwkundig-func-

van VWS afgegeven als de aanvraag vol-

een en ander schematisch (en in versim-

tionele en financiële randvoorwaarden

doet aan de beleidsregels en het finan-

pelde vorm) weergegeven.

die aan bouwplannen worden gesteld en

cieel kader (het bouwkader) niet over-

zijn weergegeven in de Bouwmaatstaven

schreden wordt. Tevens wordt gekeken

Het kan bij de huisvestingsmaatregelen

voor nieuwbouw van AWBZ-voorzienin-

naar de bestuursstructuur en bedrijfs-

uiteraard ook gaan om gebouwen met

gen en de Bouwkostennota 2005. Beide

voering van de zorgverlenende instantie,

zorgfuncties voor zowel externe als bij

documenten zijn door het Bouwcollege

die moeten aan de eisen van de WTZi

de aanbieder verblijvende zorgvragers.

opgesteld en vastgesteld en door de

(transparantie-eisen) voldoen. Meer

Als sprake is van deze combinatie, zal

minister goedgekeurd.

informatie over de beleidsregels waaraan

aan de hand van gegevens over het zorg-

een aanvraag moet voldoen is te vinden

volume (productiecijfers, inzet van

Is duidelijk dat voor de huisvestings-

in hoofdstuk 2 van deze folder en op de

medewerkers / fte’s, aantallen zorgvra-

maatregelen toestemming (toelating) in

internetsite van het ministerie van VWS,

gers) verduidelijkt moeten worden welke

het kader van de WTZi nodig is, dan

in het dossier WTZi. In dat dossier staat

delen van de vloeroppervlakte en de kos-

moet daarvoor een goedkeuringsproce-

ook meer informatie over de transparan-

ten betrekking hebben op elk van beide

dure worden doorlopen. Deze procedure

tie-eisen.

categorieën cliënten. Hoewel een derge-

verschilt voor toelating met bouw en

Als onderdeel van de procedure beoorde-

lijke verdeling meestal virtueel zal zijn,

toelating zonder bouw.

ling toelating met bouw vraagt de

is hieraan onder de huidige regelgeving helaas voorlopig niet te ontkomen. 1.2

Bouwen via de WTZi

Minister het Bouwcollege om advies. In 1.2.1 Toelating en vergunning

dit advies wordt vooral gelet op de vraag

Voor alle bouwplannen die vallen onder

of het bouwplan voldoet aan de presta-

het bouwregime (zie “Stroomschema pro-

tie-eisen (voorheen de

De WTZi is per 1 januari 2006 in werking

cedures), moet de zorgaanbieder de proce-

Bouwmaatstaven). Het gaat dus in feite

getreden en vervangt de Wet ziekenhuis-

dure volgens de WTZi volgen. Deze proce-

om een toetsing aan het pakket van

voorzieningen (WZV) en de Tijdelijke

dure kent als verplichte goedkeuringsfasen

basiskwaliteitseisen en de kostennor-

verstrekkingenwet maatschappelijke

de toelating met bouw en de vergunning.

men. Die toetsing wordt in meer detail

dienstverlening (TVWMD). De WTZi

De minister en het Bouwcollege kunnen

herhaald voor de afgifte van de vergun-

beoogt de overgang van een centraal

respectievelijk in de toelating of de ver-

ning. Het bouwplan hoeft daarom bij het

aanbod gestuurd naar een decentraal

gunning als voorschrift opnemen dat

aanvragen van een toelating nog niet

vraaggericht zorgstelsel te bevorderen.

nadat de vergunning is verleend nog spra-

volledig bekend en uitgewerkt te zijn.

Om dit te bereiken zijn de regels voor de

ke van verplichte goedkeuring door het

Wel wordt in de toelating de oplossing

bouw en toelating van zorginstellingen

Bouwcollege van de aanbestedingsresul-

van het huisvestingsprobleem in grote

vereenvoudigd en samengevoegd. De

taten en eventueel meeren minderwerk.

lijnen vastgelegd, evenals het budget in

minister van VWS stelt ten minste eens

Ook wordt in de toelating met bouw of in

termen van investeringskosten en/of

in de vier jaar een beleidsvisie op; daar-

de vergunning aangegeven of een eind-

huurlasten. Zodoende is het beslag op

naast stelt hij beleidsregels vast voor de

verantwoording ter goedkeuring aan het

het financiële kader bekend. Ook kunnen

beoordeling van aanvragen. Deze visie

Bouwcollege dient te worden voorgelegd.

in de toelating allerlei uitgangspunten

en regels gaan over het realiseren van

voor de verdere uitwerking van het

een kwalitatief goed, doelmatig, even-

Toelating met bouw

bouwplan worden opgenomen, bijvoor-

wichtig en voor iedereen toegankelijk

Het verkrijgen van toestemming voor de

beeld over locatie, vormgeving en

aanbod van zorgvoorzieningen. Tevens

realisatie van een bouwplan dat valt bin-

schaalgrootte van de te realiseren of te

stelt de minister eens per twee jaar het

nen het bouwregime begint met het aan-

renoveren voorzieningen.

financieel kader vast voor de toelatingen

vragen van een toelating.

Om de bouwinitiatieven onderling te

7


kunnen vergelijken op urgentie en nood-

Bouwcollege. Zo is het mogelijk om kort

Naarmate de onzekerheid over afgifte

zaak hanteert de wet voor de beoorde-

na de afgifte van de toelating met het

van de toelating groter is, de complexi-

ling van aanvragen een cyclus van twee

Bouwcollege te overleggen over de uit-

teit van projecten toeneemt en de kos-

jaar. Om die urgentie en noodzaak te

werking en kwaliteit van het bouwplan.

ten stijgen, ligt de keuze voor twee

kunnen vaststellen worden prioriteitscri-

De instelling kan daarvoor contact opne-

fasen meer in de rede. De tijd en kosten

teria gebruikt die zijn vastgelegd in de

men met de desbetreffende sector van

van de voorbereiding blijven dan in eer-

Beleidsregels.

het Bouwcollege.

ste instantie beperkt tot de toelatingsfa-

Toelatingsaanvragen mét bouw kunnen

Het Bouwcollege verleent de vergunning

se. Wordt de toelating afgegeven, dan

gedurende de eerste 16 maanden van die

voorzover het ontwerp overeenkomt met

kan daarna zonder risico de verdere uit-

cyclus bij het Ministerie van VWS worden

hetgeen waarvoor de toelating is ver-

werking voor de vergunningsaanvraag

ingediend. De resterende acht maanden

leend en, zoals gezegd, voldoet aan de

ter hand worden genomen.

gebruikt de minister om te komen tot

prestatie-eisen.

een afweging of de aanvraag wordt

In de vergunning kunnen afhankelijk van

1.2.2 Bouwbegeleiding

goedgekeurd. Als dat inderdaad het

de aard van het project (nieuwbouw,

Het proces van bouwbegeleiding start na

geval is wordt de prioriteit aangegeven.

renovatie, sloop, huur of koop) voor-

het afgeven van de vergunning. Hierin

Worden aanvragen niet geprioriteerd,

schriften opgenomen zijn waaraan moet

zijn afhankelijk van de aard van het pro-

dan kan de aanvrager verzoeken het

worden voldaan.

ject (nieuwbouw, renovatie, sloop, huur of koop) voorwaarden opgenomen waar-

bouwplan mee te nemen naar de volgende cyclus. Aanvragen die na de genoem-

Ook concrete aandachtspunten bij de

aan moet worden voldaan. De verleende

de 16 maanden binnenkomen worden

beoordeling in de vergunningsfase komen

vergunning is uniek voor het desbe-

automatisch in de volgende cyclus mee-

in het volgende hoofdstuk aan de orde.

treffende project en heeft een beperkte houdbaarheid. Binnen een jaar dient te

genomen. Het wachten op de prioriteitsafweging

Combinatie: toelating met bouw en ver-

worden gestart met de uitvoering en

geldt niet voor plannen die al zijn opge-

gunning

binnen vier jaar wordt het initiatief

nomen op een vastgestelde prioriteiten-

Om het goedkeuringstraject niet onnodig

geacht te zijn voltooid. Desgevraagd kan

lijst ex WZV. Voor deze bouwinitiatieven

lang en ingewikkeld te maken worden de

verlenging worden verleend.

wordt de toelating na goedkeuring direct

genoemde goedkeuringsfasen in de praktijk zoveel mogelijk gecombineerd. Dat

Bouwbegeleiding valt uiteen in de vol-

is vooral mogelijk als sprake is van rela-

gende fasen: het beoordelen van de aan-

Waar het Bouwcollege op let bij de advi-

tief kleine (ook in termen van investe-

bestedingsresultaten, eventuele meeren

sering over de toelating met bouw komt

rings- of huurkosten) en eenvoudige

minderwerken, bouwkostenbewaking in

in hoofdstuk 2 aan de orde.

bouwplannen.

de vorm van het indienen van kwartaal-

afgegeven.

en bouwverslagen en het beoordelen van Vergunning

Voor de keuze voor goedkeuring in één

Na afgifte van de toelating kan de ver-

fase (toelating/vergunning) bestaan

gunning worden aangevraagd. De aan-

geen bindende criteria. Naarmate een

Voor meer informatie over bouwbegelei-

vraag voor een vergunning kan worden

project concreter is uitgewerkt ligt de

ding wordt verwezen naar de circulaire

ingediend op het moment dat voldoende

keuze voor een gecombineerde toela-

Bouwbegeleiding en de circulaire

gegevens voorhanden zijn om het

ting/vergunning meer voor de hand. De

Aanbesteden, te vinden op /Wet en

Bouwcollege een oordeel te kunnen

kosten en moeite voor de uitwerking zijn

regelgeving/Regelingen en circulaires.

laten geven. Het Bouwcollege beoordeelt

in dat geval al geïnvesteerd voordat de

of het bouwinitiatief past binnen de toe-

toelating is afgegeven. Mocht het minis-

1.2.3 Toelating zonder bouw

lating en of voldaan is aan de prestatie-

terie echter, al dan niet daartoe geadvi-

Voor bouwplannen die niet onder het

de eindafrekening ( zie ook hoofdstuk 2).

eisen, met name de basiskwaliteitseisen

seerd door het Bouwcollege, besluiten

bouwregime vallen (instandhouding,

en de kostennormen.

de toelating niet af te geven, dan wor-

renovatie, kleinschalige woonvoorzienin-

Indien gewenst kan op elk moment tij-

den deze kosten niet vergoed. Er is dus

gen) en overige plannen is geen toela-

dens de planontwikkeling gebruik wor-

sprake van een risico bij de keuze voor

ting met bouw nodig. Om zorg te kunnen

den gemaakt van de expertise van het

één goedkeuringsfase.

verlenen waarop aanspraak bestaat inge-

8


volge de AWBZ of de Zorgverzekeringswet

1.2.4 Overgangssituaties van

op 1 januari 2007 aan de door de WTZi

dient een instelling over een toelating

WZV/TVWMD naar WTZi

te beschikken voor die zorg. Wanneer

De komende jaren zal het nogal eens

Het voert te ver om in dit cahier alle

het initiatief niet onder het bouwregime

voorkomen dat een procedure gestart is

mogelijk overgangssituaties te beschrij-

valt, is dat een toelating zonder bouw.

onder de WZV of TVWMD en eindigt onder

ven. Voor individuele situaties is op de

Wordt een nieuwe functie aangeboden,

de WTZi. Voor dergelijke situaties zijn

website van het ministerie een toegan-

dan moet voor die functie een toelating

overgangsregels opgesteld.

kelijk overzicht beschikbaar.

worden aangevraagd.

In het algemeen geldt dat beschikkingen

Voor aanvragen buiten het bouwregime

afgegeven onder de WZV automatisch

Aan de hand van de meest gestelde vragen

geldt geen financieel kader. Wel toetst

worden omgezet in overeenkomstige

worden in hoofdstuk 2 de belangrijkste

het ministerie of de aanvragen passen

beschikkingen onder de WTZi. De aan de

aandachtspunten in de procesgang van

binnen de beleidsregels en of voldaan

beschikking verbonden voorschriften en

bouwaanvragen ex WTZi nader toegelicht.

wordt aan de transparantie-eisen voor

beperkingen blijven van kracht.

bestuursstructuur en bedrijfsvoering.

Bestaande instellingen dienen uiterlijk

gestelde transparantie-eisen te voldoen.

2 Vraag en antwoord 2.1

Waar moet een (bouw)aanvraag

bureau van het Bouwcollege te bestellen.

worden ingediend?

Deze formulieren zijn ‘intelligent’ en kun-

AANDACHTSPUNTEN:

Bij het ministerie van VWS, bij het

nen de aanvrager tot steun zijn bij het

Bouwcollege, of bij CTG/ZAio. In de lees-

indienen van een volledige aanvraag.

wijzer en het vorige hoofdstuk is hier

In de formulieren wordt onder meer een

stukken vaak afwisselend de naam van de

reeds aandacht aan besteed. In het sche-

toelichting op het bouwplan gevraagd.

rechtspersoon, de instellingsnaam, de

ma op pagina 12 is nogmaals weergegeven

Benadrukt wordt dat een uitgebreide toe-

locatienaam, of nog andere namen (straat,

bij welke instantie de meest voorkomende

lichting ‘met een kop en een staart’ vaak

wijk, woon-/vestigingsplaats of gemeen-

aanvragen moeten worden ingediend.

doorslaggevend is voor de snelheid van

te) om de betreffende zorgaanbieder aan

de procesgang. Kortom: wie bent u, wat

te duiden. Consequent gebruik van naam-

Het verdient aanbeveling gecombineerde

is uw (huisvestings)probleem, hoe denkt

geving conform de AWBZ-toelating voor-

aanvragen, die betrekking hebben op

u dat probleem op te lossen, zijn alterna-

komt verwarring over de instelling waarop

voorzieningen die onder verschillende

tieven bestudeerd, welke cliënten/mede-

weten regelgeving vallen, bij alle

werkers/functies/activiteiten moeten

betrokken instanties in te dienen en op

worden ge(her)huisvest en welke ruimm2

en aanvullende voorzieningen

de aanvraag te vermelden bij welke

ten,

instantie(s) deze is ingediend.

zijn daarvoor nodig.

• Aanvragers gebruiken in de ingediende

het bouwplan betrekking heeft. • Kopieën van de meest recente toelating en van eventuele eerder afgegeven goedkeuringsdocumenten rond het bouwplan scheppen duidelijkheid over de context van de aanvraag.

2.2

Waaruit bestaat een bouwaan-

b)Standpunt zorgkantoor

vraag ex WTZi?

Een ander verplicht onderdeel van een

voor een planonderdeel van een omvang-

a)Aanvraagformulieren

bouwaanvraag in de toelatingsfase is een

rijke toelating, is een overzicht van plan-

De formulieren waarmee de verschillende

schriftelijk standpunt van het zorgkan-

onderdelen die inmiddels zijn of worden

WTZI-aanvragen kunnen worden ingediend

toor. Dit geldt ongeacht of het gaat om

gerealiseerd op basis van verleende ver-

zijn te vinden op de website www.bouwcol-

uitbreiding met nieuwe voorzieningen dan

gunningen verhelderend.

lege.nl/Aanvraagformulieren, of zijn bij het

wel om vervangende huisvesting voor

• Bij indiening van de vergunningsaanvraag

9


uw instelling heeft / vraagt een toelating voor het verlenen van AWBZ-zorg, uw bouwplan betreft …...

het bouwregime is van toepassing

* bouwregime? Daarvan is sprake bij - uitbreiding van capaciteit (bedden / plaat - uitbreiding m2 bij instandhouding indien onvo trekkingsrechten - renovatie verzorgings-/verpleeghuis bij onvold trekkingsrechten - oprichting van een nieuwe instellin - ingebruikname van ruimte voor zorgfunct - vervangende nieuwbouw.

een kinderdagcentrum (KDC) voor gehandicapten en ……

voorzieningen voor functies voor verblijfscliënten en ……

* verblijfscliënten? Van de AWBZ-functie verblijf is sprake als een zorgvrager minimaal een etmaal in de eigen instelling is opgenomen.

voorzieningen voor extramurale AWBZ-zorg

u kunt waarschijnlijk een beroep doen op een van deze WTGbeleidsregels

WTG-beleidsregels

Beleidsregel overgangsregeling kapitaalslasten extramurale zorgverlening (CA-74)

10

het betreft instandhouding

het betreft een kleinschalige woonvoorziening

* instandhouding? Dat zijn renovatie, aanpassing en andere vormen van instandhouding die niet onder het bouwregime en niet onder het begrip onderhoud vallen.

u kunt voor de instandhouding een beroep doen op deze WTGbeleidsregel

Beleidsregel instandhoudingsinvesteringen (CA-6 / CI-848)

Beleidsregel zorginfrastructuur (CA-70)

huisves doen op

k

kap


uw instelling vraagt een toelating voor het verlenen van nieuwe AWBZ-functies, er is geen srpake van bouw * …...

u heeft een WTZi-toelating met bouw en een vergunning nodig

tsen) oldoende

u heeft een WTZitoelating zonder bouw nodig

doende

WTZigoedkeuringsdocumenten

g ties

* kleinschalige woonvoorziening? Daarvan is sprake als maximaal 25 plaatsen verblijf, waarvan maximaal 12 plaatsen categorie zwaar, op een postcode zijn/worden gehuisvest, met maximaal 6 personen per woning.

WTZi-toelating met bouw

WTZi-vergunning als het aantal verblijfsplaatsen wijzigt is toelating zonder bouw nodig; adreswijziging of toevoeging - CVZ.

u kunt voor de stingslasten een beroep deze WTG-beleidsregel

WTZi-goedkeuring WTZi-goedkeuring - aanbestedingsresultaten WTZi-goedkeuring -- meeraanbestedingsresultaten en minderwerk aanbestedingsresultaten - meeren minderwerk - eindafrekening --meeren minderwerk eindafrekening - eindafrekening

Beleidsregel leinschalig wonen (CA-73) WTZi-toelating zonder bouw

Beleidsregel pitaalslasten RIAGG (III-927)

* voor exacte definities van deze begrippen wordt verwezen naar het Uitvoeringsbesluit WTZi en genoemde WTG-beleidsregels.

11


bestaande voorzieningen. (N.b. de aan-

ingediend waarin het betreffende bouw-

indieningsformulieren aan de orde

vrager is verantwoordelijk voor het aanle-

initiatief is opgenomen. (Zie verder

komen). In de toelatingsfase, waarin een

veren van dit schriftelijke standpunt.)

vraag 2.4.)

bouwplan nog niet concreet hoeft te zijn

c)Capaciteit(swijziging)

e)Prestatie-eisen

tief zijn, op basis van een (globaal) pro-

Een aanvraag moet een opgave bevatten

Een aanvraag om (wijziging van) een

gramma van eisen en de prestatie-eisen.

van de (wijziging van de) capaciteit voor

toelating moet worden opgesteld met

In de vergunningsfase is de daadwerkelij-

verblijf die met de aanvraag is gemoeid,

inachtneming van de door het

ke bruto vloeroppervlakte van het totale

en van de uiteindelijke verblijfscapaci-

Bouwcollege vastgestelde prestatie-

plan nodig, alsmede een uitsplitsing

teit bij honorering van de aanvraag.

eisen. (Deze prestatie-eisen zijn opge-

daarvan over de ruimten in het plan. Deze

Deze gegevens moeten worden uitge-

nomen in de Bouwmaatstaven voor

toets is essentieel om te bepalen of een

splitst in licht, zwaar of beveiligd ver-

nieuwbouw van AWBZ-voorzieningen en

minimale kwaliteit van zorg kan worden

blijf en in capaciteit in klein- en/of

de Bouwkostennota 2005 en omvatten

geboden en om te weten of reële uit-

grootschalige woonvoorzieningen. Ook

dus zowel de basiskwaliteitseisen als de

gangspunten zijn gehanteerd om tot aan-

moet gemotiveerd worden waarom voor

kostennormen). Om te kunnen beoorde-

vaardbare kosten te komen.

de gevraagde omvang gekozen is.

len of aan de prestatie-eisen wordt vol-

Ook tekeningen van plattegronden,

daan, zijn tenminste ramingen van de

doorsneden, gevels en de terreinsituatie

d) Langetermijnhuisvestingsplan (LTHP)

beoogde bruto vloeroppervlakte en de

na uitvoering van het bouwplan zijn in

Bij een aanvraag moet een LTHP worden

kosten vereist (die overigens ook in de

de vergunningsfase absolute vereisten.

uitgewerkt, kunnen ramingen nog indica-

SCHEMA: BOUWAANVRAGEN EN ADRESSANTEN type aanvraag, document of regeling

weten regelgeving

instantie

• toelating zonder bouw

WTZi

College voor zorgverzekeringen 2)

• toelating

WTZi

• vergunning

Ministerie van VWS (GGZ en GHZ) Bouwcollege (ouderenzorg)

• toelating/vergunning

Bouwcollege (ouderenzorg)

Bouwcollege

• Beleidsregel kleinschalig wonen

WTG

CTG/ZAio 3)

• Beleidsregel zorginfrastructuur

WTG

Bouwcollege, vervolgens CTG/ZAio 3)

• Beleidsregel overgangsregeling

WTG

CTG/ZAio 3) of Bouwcollege

• Beleidsregel kapitaalslasten bij uitbesteding

WTG

CTG/ZAio 3) of Bouwcollege

• Beleidsregel instandhoudingsinvesteringen

WTG

CTG/ZAio 3)

• goedkeuring

aanbestedingsresultaten1)

• goedkeuring meeren minderwerk1) • goedkeuring eindafrekening1)

kapitaalslasten extramurale zorgverlening

1)

alleen van toepassing indien dit vermeld staat in de toelating of de vergunning Op dit moment wordt de toelating zonder bouw verleend door het College voor zorgverzekeringen (CvZ), maar er is een wetswijziging in behandeling waardoor deze bevoegdheid aan het Ministerie van VWS toevalt 3) Dit wordt bij het van kracht worden van de Wet marktordening gezondheidszorg de Nederlandse zorgautoriteit (NZa) 2)

12


AANDACHTSPUNTEN:

2.3

Wat is de rol van het zorgkantoor bij WTZI-aanvragen?

2.4

Moet een instelling een LTHP hebben?

Zorg tijdig voor schriftelijke instemming

Het zorgkantoor bepaalt of en hoe drin-

Ja, iedere instelling die valt onder de

van het zorgkantoor, zodat deze bij

gend behoefte bestaat aan de realisatie

WTZI is verplicht een langetermijnhuis-

indiening van een bouwplan kan worden

van het beoogde bouwplan. Daarom is,

vestingsplan (LTHP) te hebben en dat

meegestuurd. Bouwplannen worden niet

zoals hiervoor reeds genoemd, in alle

eens in de vier jaar te actualiseren. Het

beadviseerd en goedgekeurd zonder

gevallen een schriftelijk standpunt van

(actuele) LTHP moet meegestuurd wor-

schriftelijk standpunt van het zorgkan-

het zorgkantoor nodig bij het indienen

den met iedere aanvraag voor een toela-

toor, al zijn ze verder nog zo duidelijk en

van toelatingsaanvragen met bouw.

ting met bouw. Het betreffende bouw-

volledig uitgewerkt. Het ontbreken/uit-

Zolang de contracteerplicht voor de

plan moet in het LTHP zijn opgenomen.

blijven van deze brief of een onvoldoen-

intramurale AWBZ-zorg van kracht is, is

Los van de wettelijke verplichting kan

de genuanceerde inhoud van de brief

ook bij bouwplannen (kleinschalige

een LTHP een belangrijk houvast zijn bij

blijkt in de praktijk vaak een (sterk)

woonvoorzieningen) die vallen onder de

het uitvoeren van de zorgvisie en bij het

vertragende factor te zijn.

toelatingsaanvragen zonder bouw een

voeren van een strategisch vastgoedbe-

standpunt van het zorgkantoor nodig.

leid door zorgaanbieders. De opvattingen

Het zorgkantoor wijst de zorg toe op

over zorg veranderen voortdurend, even-

Uiteindelijk zijn, naast de kwaliteit, de

basis van de indicatiestelling en de wen-

als de omvang, aard en locatie van het

kosten (zie ook de indieningsformulie-

sen van de zorgvragers. Als zodanig heeft

zorgaanbod. De infrastructuur is een

ren) van doorslaggevende betekenis bij

het zorgkantoor zicht op de behoefte aan

afgeleide die mee verandert. Om op tijd

de beoordeling van de doelmatigheid.

zorg en kan het bepalen door welke zor-

over de juiste voorzieningen te kunnen

Daarbij is tevens van belang of sprake is

gaanbieder en op welke wijze het best

beschikken, in goede conditie en op

van (het verwerven van) voorzieningen

aan de zorgvraag kan worden beant-

geschikte locaties, is een planning van

in eigendom of in huur, en of het om

woord. De infrastructuur die daarvoor

huisvesting en de bijbehorende financiën

nieuwe of bestaande bouw gaat.

nodig is, is daarvan een afgeleide.

welhaast onontkoombaar.

Verder is inzicht in de opbouw van de

Zowel ingrijpende als kleinere individuele

kosten belangrijk, zeker daar waar sprake is van aanvullende voorzieningen die het standaard kostenkader te boven gaan.

bouwplannen worden geacht onderdeel te

AANDACHTSPUNTEN: • De beoordeling van plattegronden wordt

vormen van, of tenminste te passen in, een huisvestingsbeleid op middellange

Bij huurprojecten moet duidelijk zijn

vergemakkelijkt als daarop tenminste de

termijn, weergegeven in een LTHP.

waaruit de huurkosten bestaan (slechts

naam of het adres van het betreffende

Een LTHP bevat doorgaans een beschrij-

de kapitaallastencomponent van de huur

gebouw staat vermeld en als is aangege-

ving van de instelling of organisatie, een

wordt beoordeeld, de variabele kosten

ven of het de bestaande of de beoogde

visie op de zorg die wordt verleend, een

niet) en welke (afschrijvings)methode is

situatie betreft. Verder zijn gegevens

typering van de huidige en verwachte

gebruikt voor de huurberekening. Bij

relevant als maten en afmetingen, de

zorgvragers, een planning van activitei-

huur is in principe altijd inzicht nodig in

oppervlakte en functie per ruimte en dui-

ten en capaciteiten in de toekomst, een

de achterliggende investeringskosten.

delijke begrenzingen van woongroepen,

inventarisatie van het bestaande gebou-

Ook is van belang welke eventuele bijko-

functiegroepen en gebouwdelen die wel

wenbestand, een programma van eisen

mende investeringskosten, al dan niet

of geen onderwerp van de aanvraag zijn.

voor het benodigde gebouwenbestand,

verrekend in de huur, er zijn.

• Gebouwen en locaties worden in de prak-

een planning van bouwactiviteiten

tijk regelmatig aangeduid met verschillen-

inclusief te volgen goedkeuringsprocedu-

f)Standpunt (toekomstige) cliënten

de benamingen zoals gebouwnaam, func-

res, een tijdpad voor realisatie van

Een aanvraag om (wijziging van) een

tie, gebouwnummer, locatienaam,

bouw, en een financiële planning en ver-

toelating dient informatie te bevatten

straatnaam, wijk, vestigings-/woonplaats

antwoording van de bouw.

waaruit blijkt dat de zorgaanbieder zich

of gemeente. Consequent naamgebruik

heeft vergewist van het standpunt van

binnen een aanvraag en bij verwijzing

de (toekomstige) cliënten. (Zie verder

naar het LTHP voorkomt veel verwarring

vraag 2.6.)

over de onderwerpen van het bouwplan.

13


2.5

Hoe wordt beoordeeld of een

aanbieders van verpleeghuis- en verzor-

uit clusters van functies en ruimten, en

bouwplan aansluit bij het over-

gingshuiszorg blijkt dit uit het stand-

kunnen behulpzaam zijn bij het ontwer-

heidsbeleid?

punt van de cliëntenraad. Deze moet

pen van voorzieningen.

Het overheidsbeleid ten aanzien van de

zonodig door de zorgaanbieder worden

De financiële uitgangspunten zijn

AWBZ-zorg is verwoord in de Beleidsvisie

gefaciliteerd bij het innemen van een

bepaald op basis van datgene wat aan

en de Beleidsregels als bedoeld in de

standpunt. Voor aanbieders van gehandi-

ruimtelijke voorzieningen voor bepaalde

artikelen 3 en 4 van de WTZi, te vinden

captenzorg blijkt het standpunt uit een

bouwkundige concepten nodig wordt

op www.bouwcollege.nl/Wet en regelge-

leefwoonwensenonderzoek. De resulta-

geacht. Doelmatigheid, ofwel een goede

ving/Richtlijnen/Beleidsregels WTZi.

ten van een dergelijk onderzoek moeten

kwaliteit voor een redelijke prijs, vormt

Daarnaast bestaan diverse beleidsbrie-

dus bij de aanvraag zijn gevoegd. Voor

daarbij het uitgangspunt.

ven, circulaires en dergelijke, waarin

meer informatie hierover wordt verwezen

beleid op onderdelen nader is toegelicht

naar de beleidsregels www.bouwcollege.nl

of uitgewerkt. Maar de beleidsvisie en de

/Wet en regelgeving/Richtlijnen/Beleids-

beleidsregels vormen de basis.

regels WTZi.

2.8

Hoe worden de kosten beoordeeld?

Ook de kostennormen vormen onderdeel van de prestatie-eisen. Deze normen zijn

Het ministerie van Volksgezondheid Aan welke functionele en

opgenomen in de Bouwkostennota die is

beleidsregels. Het Bouwcollege adviseert

bouwkundige eisen moet een

te raadplegen en downloaden via

de minister daarover.

bouwplan voldoen?

www.bouwcollege.nl/Publicaties/Bouwkos

toetst of een bouwplan past binnen de

2.7

Deze eisen zijn opgenomen in de presta-

tennota 2005 of bij het Bouwcollege kan

…. en het leefwensenonder-

tie-eisen, zoals weergegeven in de

worden besteld. Deze nota wordt jaar-

zoek en de cliëntenraad?

Bouwmaatstaven voor nieuwbouw van

lijks geactualiseerd en vastgesteld door

De beleidsregels stellen dat een bouw-

AWBZ-voorzieningen, te raadplegen en

het Bouwcollege, en goedgekeurd door

aanvraag informatie moet bevatten

downloaden via www.bouwcollege.nl/-

de minister van VWS.

waaruit blijkt dat de zorgaanbieder zich

Publicaties/Bouwmaatstaven en referen-

De Bouwkostennota bevat maximale kos-

heeft vergewist van het standpunt van

tiekaders en te bestellen bij het

tennormen voor bijna alle denkbare

de (toekomstige) cliënten. Het stand-

Bouwcollege. Deze eisen zijn vastgesteld

onderdelen van bouw die onder de WTZI

punt van de (toekomstige) cliënten moet

door het Bouwcollege en goedgekeurd

vallen. Te denken valt uiteraard aan bouw-

bij de aanvraag zijn gevoegd. Voor zorg-

door de minister van VWS. De prestatie-

en investeringskosten, huurnormen en

eisen bevatten onder meer basiskwali-

grondkosten, maar ook aan kosten van

teitseisen, bouwkundige modules en

sloop, interimvoorzieningen en renovatie.

2.6

BIJVOORBEELD:

financiële uitgangspunten. Er zijn eisen voor bestaande bouw en voor nieuw-

Startkosten en grondkosten

lijk met een bed de kamers en andere

bouwprojecten.

Voor gebruikelijke startkosten, waaronder

ruimten in een verpleeghuis in en uit te

De basiskwaliteitseisen beschrijven het

droogstoken, bewaking en verhuiskosten,

kunnen, moet de deurbreedte minimaal

minimaal noodzakelijke kwaliteitsniveau

gelden vaste maximale percentages van

1,1 meter zijn.

• Vanzelfsprekend, maar toch: om fatsoen-

van voorzieningen, bij voorbeeld tot uit-

de bouwkosten. Daarnaast kan sprake

• Om in sanitaire ruimten voldoende hulp te

drukking komend in minimale afmetin-

zijn van specifieke startkosten zoals inte-

kunnen bieden zijn bepaalde afmetingen

gen van zit-/slaapkamers, vereiste aan-

rimvoorzieningen en oude plankosten,

en indelingsmogelijkheden vereist.

tallen toiletten en douches, minimale

waarvan de maximale hoogte niet vooraf

Bovendien moet de privacy van de zorgvra-

deur- en gangbreedtes voor rolstoelge-

is vastgesteld. Welke kosten onder de

ger gegarandeerd zijn, waartoe eisen aan

bruik e.d. De term ‘basiskwaliteitseis’

startkosten kunnen worden opgevoerd is

het aantal sanitaire ruimten worden

illustreert al dat projecten die niet aan

vermeld in de Bouwkostennota.

gesteld.

deze eisen voldoen in principe niet wor-

Hoewel voor de verwerving van grond en

den goedgekeurd.

voor enkele andere onder grondkosten

• En om een zorgvrager veilig in en uit een

vallende kostenposten wel (maximale)

separeer- of afzonderingsruimte te kunnen begeleiden, moet de toegangsdeur niet

De bouwkundige modules bevatten de in

kostennormen bestaan, geldt ook voor

naar binnen, maar naar buiten draaien.

de praktijk meest voorkomende voorzie-

grondkosten dat honorering plaatsvindt

ningen en accommodaties, opgebouwd

op basis van een concrete opgave en

14


onderbouwing van de geraamde daad-

anderzijds (zie daarvoor hoofdstuk 4).

2.13 Wat is budgettair bouwen?

werkelijke kosten. Ook op dit punt wordt

Deze splitsing en toedeling geldt ook

Budgettair bouwen betekent dat de in de

voor nadere informatie verwezen naar de

voor posten als grond- en startkosten.

WTZi-vergunning genoemde huur- en investeringsbedragen taakstellend zijn,

Bouwkostennota. 2.12 Zonder interimvoorzieningen 2.9

Wordt het huur of eigendom?

lukt het niet

met uitzondering van de post loon- en prijsstijgingen voor de start van de bouw

Wat u wilt. Het Bouwcollege heeft op

Als dat zo is, dan valt daar helaas niet

en tijdens de bouw. Als, verplicht of op

voorhand geen uitgesproken voorkeur. Het

aan te ontkomen. Het Bouwcollege is in

verzoek, sprake is van budgettair bou-

overheidsbeleid is op dit punt op basis

principe geen voorstander van interim-

wen dan is dat in de vergunning ver-

van diverse ontwikkelingen en argumen-

voorzieningen. Daarbij kan nog een ver-

meld. Bij budgettair bouwen is er minder

ten enkele keren gewijzigd, zowel huur als

schil worden gemaakt in tijdelijke huur

toezicht en dus meer vrijheid bij de uit-

eigendom is toegestaan, voor formele

van bestaande voorzieningen (met aan-

voering van het bouwplan, en mogen

standpunten hierover wordt verwezen naar

passingen), dus zonder grote kapitaalver-

meevallers bij de aanbesteding en tij-

de Circulaire eigendomsverhouding, te

nietiging, en koop of huur van (nieuwe)

dens de bouw benut worden om de kwa-

vinden op www.collegeweb.nl/Wet en regel-

container- of systeembouw. De kwaliteit

liteit van het project te verhogen.

geving/Regelingen & circulaires.

is vaak minder dan die van permanente

Daarentegen komen tegenvallers bij de

voorzieningen, terwijl er veelal hoge

aanbesteding of in de vorm van meer-

extra kosten mee gemoeid zijn. Het is dus

werk tijdens de bouw voor eigen reke-

worden meegestuurd?

belangrijk goede afwegingen te maken bij

ning van de instelling.

Ja, uiteraard alleen als sprake is van een

de beslissing om interimvoorzieningen te

Budgettair bouwen is in de volgende

huurproject. Een concept-huurcontract

realiseren. Daarbij kunnen de volgende

situaties verplicht van toepassing.

biedt bijvoorbeeld duidelijkheid over de

vragen aan de orde komen.

1. Bij projecten van instellingen die zijn

termijn waarvoor de huur wordt aange-

• Is in het proces van planvorming en

2.10 Moet een concept-huurcontract

gaan; huurcontracten kunnen voor bepaal-

voorbereiding op tijd nagedacht over

de of onbepaalde tijd worden aangegaan,

de vermijdbaarheid of de noodzaak

en optionele bepalingen bevatten. Dat is

van interimvoorzieningen?

van belang voor de afschrijving van bijko-

• Is de uitvoering van het eigenlijke

mende investeringskosten. Verder biedt

bouwplan niet zodanig te plannen en

het concept-huurcontract uitsluitsel over

te faseren dat interimvoorzieningen

welke kostenposten wel en niet in de huur

te vermijden zijn?

zitten. Te denken valt aan servicekosten,

• Zo nee, hoe kan de uitvoering van het

toegelaten om verzorgingshuiszorg aan te bieden. 2. Bij woningbouw en grondverwerving en voor projecten die daarmee qua bouwproces of verschijningsvorm vergelijkbaar zijn. 3. Bij projecten waarvan het investeringsbedrag lager ligt dan € 1,5 mln. 4. Bij huurprojecten.

energie, onderhoud en dergelijke.

eigenlijk plan zo worden gepland en

In andere gevallen is budgettair bouwen

Overigens beoordeelt het Bouwcollege

gefaseerd dat de omvang van de inte-

een mogelijkheid waarvoor op verzoek

alleen de kapitaallasten als onderdeel

rimvoorzieningen tot een minimum

van de zorgaanbieder toestemming kan

van de huur. Meestal bestaat de huur uit

beperkt blijft?

worden gegeven. Meer daarover is te

meer componenten. Voor nadere informa-

• Kunnen reeds aanwezige voorzieningen

lezen in de Circulaire budgettair bouwen

tie over de beoordeling van huur wordt

in de maatschappij of bij collega-zor-

van 26 juli 2004, zoals te vinden op

verwezen naar www.bouwcollege.nl/-

gaanbieders worden gebruikt, zodat de

www.bouwcollege.nl/Wet en regelge-

Publicaties/Bouwkostennota 2005.

(huur)kosten beperkt blijven en acco-

ving/Regelingen en circulaires.

mmodaties optimaal worden benut? Als interimvoorzieningen onontkoombaar

Een bijzondere situatie kan zich voor-

bedoeld is voor zowel verblij-

zijn, moeten ze bij voorkeur onderdeel

doen bij gecombineerde projecten in de

vende als externe cliënten?

uitmaken van de aanvraag voor het

ouderenzorg die door een verpleeghuis

Dan is helaas niet te ontkomen aan een,

eigenlijke bouwplan.

en een verzorgingshuis gezamenlijk wor-

meestal virtuele, splitsing en toedeling

Op de website van het Bouwcollege,

den gerealiseerd. Op het projectdeel van

van zowel oppervlakte als kosten aan

www.bouwcollege.nl /Meldpunten/-

het verzorgingshuis is, zoals hiervoor

WTZi-functies enerzijds en aan functies

Interimhuisvesting zijn vraag naar en aan-

aangegeven, per definitie budgettair

die onder andere regelgeving vallen

bod van interimvoorzieningen te matchen.

bouwen van toepassing, voor het andere

2.11 ….en als mijn bouwplan

15


projectdeel zal het verpleeghuis een ver-

2.15 Kan ik ook meerwerk indienen?

Voor meer informatie over deze materie

zoek moeten indienen om budgettair te

Ja, indien er geen sprake is van budget-

kunt u terecht op www.bouwcollege.nl/-

mogen bouwen.

tair bouwen kan een aanvraag voor meer-

Wet en regelgeving/Regelingen en circulai-

werk bij het Bouwcollege worden inge-

res. De indieningsformulieren staan op

2.14 Moet dat, …… aanbesteden?

diend, voorzover het meerwerk betreft

www.bouwcollege.nl/Aanvraagformulieren.

Ja. In veel gevallen gaat het om hoge

dat niet kan worden gedekt door minder-

investeringsbedragen, ten aanzien waar-

werk. Bij de beoordeling wordt gekeken

van in de vergunning is bepaald dat in

naar de onvoorzienbaarheid, de onver-

concurrentie moet worden aanbesteed.

mijdbaarheid. Uiteraard wordt ook

Uitgangspunt is “openbare aanbeste-

getoetst of de kosten voldoende zijn

ding” of ”aanbesteding met voorgaande

onderbouwd en niet te hoog zijn. Veelal

selectie”. Verplicht Europees aanbeste-

worden de meerkosten afgeboekt op de

den is (nog) niet aan de orde. Verwezen

post onvoorzien, in een aantal gevallen

wordt ook naar het door het Bouwcollege

vindt budgetverhoging plaats. Als er

uitgebrachte cahier “Het aanbesteden

sprake is van meerwerk van een uitzon-

van werken” en de circulaire

derlijke omvang is een aanvullende aan-

Aanbesteding van werken WZV.

vraag toelating/vergunning noodzakelijk.

Ontheffing van de plicht in concurrentie aan te besteden kan worden verleend op

2.16 …. en de eindverantwoording?

basis van een aantal overwegingen.

In de toelating met bouw of eventueel in

Uitgangspunt is altijd dat ontheffing een

de vergunning wordt bepaald of een

aantoonbaar voordeel oplevert (doelma-

eindverantwoording aan het

tig) voor de instelling.

Bouwcollege moet worden voorgelegd. Deze moet in dat geval zijn voorzien van

De aanbestedingsresultaten worden ter

een goedkeurende accountantsverklaring

goedkeuring aan het College voorgelegd.

en/of een getekende definitieve huur-

Pas na goedkeuring kan tot opdrachtver-

overeenkomst en de revisietekeningen.

strekking worden overgegaan. Bij

Als sprake is van een uitzondering op

Budgettair bouwen ligt dat anders. In

deze verplichting is dat aangegeven in

dat geval worden de aanbestedingsresul-

de vergunning.

taten ter kennis gebracht van het

Het Bouwcollege verifieert in deze fase

Bouwcollege. Goedkeuring is niet aan de

of de in gebruik genomen voorziening en

orde.

de gemaakte kosten overeenkomen met het bouwplan en de in de goedkeurings-

Bij de beoordeling van de aanbeste-

documenten vermelde bedragen.

dingsresultaten worden deze vergeleken

Steekproefsgewijs vinden inspecties

met de in de vergunning vermelde bouw-

plaats van het opgeleverde werk.

kosten. Bij overschrijdingen ten opzichte van de vergunningbedragen worden,

Bij projecten die hiervoor in aanmerking

mede op basis van een verschillenanaly-

komen, wordt in de beschikking over de

se-, en in overleg met de laagste

eindverantwoording ook de definitieve

inschrijver, bezuinigingen doorgevoerd.

inbrengverplichting vastgesteld. Met de

Bij een voordelig resultaat kan het voor-

goedkeuring van de eindverantwoording

deel (deels) ten goede komen aan het

bepaalt het Bouwcollege het bedrag dat

initiatief.

voor nacalculatie ex WTZI in aanmerking komt.

16


3 Een aantal aanbevelingen In dit hoofdstuk worden de belangrijkste

7. Zorg voor duidelijke tekeningen en

aanbevelingen voor de indiening van

plattegronden (wat staat er op de

bouwaanvragen voor toelatingen en ver-

tekening, is het de bestaande of de

gunningen ex WTZi nogmaals beknopt

beoogde situatie, welke maten,

weergegeven.

oppervlakten en functies hebben de ruimten, welke gebouwen of gebouw-

1. Stuur de juiste aanvraag naar de juiste instantie. 2. Zorg voor duidelijke en volledige

delen van (grotere) tekeningen horen wel en niet bij de bouwaanvraag). 8. Maak kosten inzichtelijk, met name

informatie. Naast de verplichte onder-

die voor aanvullende voorzieningen

delen als de indieningsformulieren en

die het standaard kostenkader te

het standpunt van het zorgkantoor is

boven gaan.

een toelichting ‘met een kop en een staart’ vaak doorslaggevend voor de snelheid van de procesgang. Kortom: wie bent u, wat is uw (huisvestings)probleem, hoe denkt u dat probleem op te lossen, zijn alternatieven bestudeerd, welke cliënten/medewerkers/functies/activiteiten moeten worden ge(her)huisvest, welke ruimten, oppervlakte en aanvullende voorzieningen zijn daarvoor nodig en hoeveel kost dat. 3. Zorg voor consequente informatie. Aanvragen bestaan soms uit tal van stukken, zoals formulieren, brieven, toelichtende notities, tekeningen, verwijzingen naar LTHP’s etc. Als namen, aantallen, oppervlakte en kosten in al deze stukken consequent worden gehanteerd kan veel (mis)communicatie, en daarmee veel vertraging, worden voorkomen. 4. Vul indieningsformulieren zo volledig mogelijk in. 5. Denk aan de brief van het zorgkantoor. 6. Denk aan het concept-huurcontract.

17


Bijlage: Bekostiging van niet-vergunningplichtige AWBZ-voorzieningen Worden in de voorzieningen die onderwerp

houden van kleinschalige woonvoorzienin-

bouwt, koopt of huurt doet niet ter zake,

van uw bouwplan zijn functies uitgeoefend

gen is geen vergunning in het kader van

net zo min als de vraag of u in werkelijk-

voor externe zorgvragers, of is sprake van

de WTZi nodig. Voor een exacte definitie

heid hogere of lagere kosten heeft dan de

een kleinschalige woonvoorziening, dan is

van een kleinschalige woonvoorziening

normatieve vergoeding.

per definitie geen vergunning in het kader

wordt verwezen naar het uitvoeringsbe-

Indien een bouwplan voor een kleinschali-

van de WTZi nodig. Externe zorgvragers

sluit van de WTZi. In grote lijnen is van

ge woonvoorziening gepaard gaat met een

zijn alle cliënten die niet in uw instelling

een kleinschalige woonvoorziening sprake

wijziging van de capaciteit in termen van

verblijven, maar zelfstandig (al dan niet

wanneer maximaal 25 plaatsen verblijf op

het aantal verblijfsplaatsen, is wel een

via de formule van scheiden van wonen en

een postcode (vier cijfers en twee letters)

(wijziging van de) toelating ex WTZi

zorg), bij familie of verzorgers, of in een

zijn/worden gehuisvest, waarvan maxi-

nodig, aan te vragen bij het ministerie

andere instelling wonen.

maal 12 plaatsen qua bouw in de catego-

van VWS. Zolang sprake is van een con-

Vaak kan in dat geval voor de verrekening

rie zwaar vallen. Een kleinschalige woon-

tracteerplicht voor AWBZ-zorg met verblijf

van de huisvestingslasten een beroep wor-

voorziening biedt huisvesting aan ten

is bij een dergelijke aanvraag een stand-

den gedaan op beleidsregels van het

hoogste zes personen per woning en is

punt van het zorgkantoor noodzakelijk.

CTG/ZAio, dat bepaalde huisvestingslasten

niet gelegen op het terrein van een niet-

op basis van normbedragen vergoedt. De

kleinschalige instelling. Verder mogen

Beleidsregel overgangsregeling kapitaals-

voornaamste beleidsregels in het kader van

kleinschalige woonvoorzieningen in ver-

lasten extramurale zorgverlening (CA-74)

huisvesting voor AWBZ-zorg worden hierna

schillende postcodegebieden geen feitelij-

Sinds de invoering van de modernisering

besproken. Voor meer uitgebreide informa-

ke clusters van meer dan 25 personen

van de AWBZ per 1 april 2003 is de huis-

tie over deze beleidsregels wordt verwezen

opleveren.

vesting voor een aantal zorgaanspraken

naar (de website van) het CTG/ZAio.

Bestaande regionale instellingen voor

buiten de WZV en de TVWMD gebracht.

beschermd wonen (RIBW’en) zijn per

Voor de huisvestingslasten van deze voor-

Beleidsregel instandhoudingsinvesteringen

definitie kleinschalige woonvoorzieningen

zieningen, die alleen betrekking hebben

(CA-6 / CI-848)

(dus ook als voorzieningen groter dan 25

op functies voor externe zorgvragers, kan

AWBZ-instellingen kunnen voor ‘intramur-

plaatsen zijn). Voor nieuwe projecten (ook

bij het CTG/ZAio een beroep worden

ale’ huisvesting (voorzieningen waar of

voor herhuisvesting van bestaande RIBW)

gedaan op de Beleidsregel overgangsrege-

van waaruit AWBZ-zorg voor in de instel-

gelden na de aangekondigde aanpassing

ling kapitaalslasten extramurale zorgverle-

ling verblijvende cliënten geleverd wordt)

van het Uitvoeringsbesluit de eisen voor

ning. De zorgaanbieder krijgt dan een

die onder het bouwregime valt op grond

kleinschaligheid zoals hierboven omschre-

genormeerd bedrag in het exploitatiebud-

van deze beleidsregel gebruik maken van

ven.

get op basis van aantallen zorgvragers,

jaarlijkse en incidentele instandhouding-

Waar kleinschalige woonvoorzieningen tot

medewerkers en geleverde/verwachte pro-

middelen. De toegang tot deze middelen

voor kort alleen voor gehandicapten

ductie (verrichtingen, consulten, cliënt-

is onder de WTZi anders dan onder de WZV,

waren bestemd, kunnen ze sinds de inwer-

contacten en dergelijke).

aangezien de meldingsregeling is komen

kingtreding van de WTZi voor alle AWBZ-

Instemming van het zorgkantoor is sinds

te vervallen. Het activeren van deze zoge-

doelgroepen worden gerealiseerd.

enige tijd niet meer nodig.

naamde trekkingsrechten vindt plaats door

Om de kapitaallasten en huisvestingskos-

CTG/ZAio wint bij het Bouwcollege advies

een mededeling aan het CTG/ZAio. Dat kan

ten van kleinschalige woonvoorzieningen

in over deze aanvragen en zal op basis van

door opname in het financieel jaarverslag

opgenomen te krijgen in het instellings-

het door het Bouwcollege berekende kos-

(na gereedkomen van de bouw) of met

budget, kan bij het CTG/ZAio een beroep

tenkader de huisvestingslasten nacalcule-

een afzonderlijke mededeling op het

worden gedaan op de Beleidsregel klein-

ren.

gewenste moment van activering.

schalig wonen. Het gaat daarbij om nor-

Het is aan de zorgaanbieder om voor deze

matieve vergoedingen, inclusief compo-

huisvestingscomponent kwalitatief goede

Beleidsregel kleinschalig wonen (CA-73)

nenten voor bijvoorbeeld onderhoud en

huisvesting te realiseren in de vereiste

Voor het realiseren, vervangen of instand-

een steunpunt. Of u de voorziening zelf

omvang en op de juiste locatie.

18


Beleidsregel zorginfrastructuur (CA-70) In de verwachting dat de hiervoor genoemde beleidsregel CA-74 in 2006 zou komen

teampost / slaapwacht / pantry / sanitair / 24 - uurs zorgverlening

Beleidsregel zorginfrastructuur (CA - 70)

te vervallen en om in dat geval het scheiden van wonen en zorg te blijven stimuleren, is de beleidsregel zorginfrastructuur

sociaal restaurant

opgesteld. Met een beroep op deze beleidsregel kunnen kosten van bepaalde ruimte-

technologische voorzieningen

lijke en technologische voorzieningen voor extramurale zorgverlening (dus AWBZ-zorgverlening aan niet voor verblijf geïndiceer-

dagbehandeling / dagverzorging in de verpleging & verzorging

de cliënten) worden nagecalculeerd. Voor wat precies wordt verstaan onder dergelijke ruimten en technologische voorzieningen wordt verwezen naar de

Beleidsregel overgangsregeling kapitaalslasten extramurale zorgverlening (CA - 74)

dagactiviteiten / dagbesteding in de gehandicaptenzorg (exclusief kinderdagcentra (KDC’s) & geestelijke gezondheidszorg

beleidsregel zelf. Een aanvraag in het kader van deze beleidsregel kan alleen door een instelling

ambulante en deeltijdbehandeling in de gehandicaptenzorg & geestelijke gezondheidszorg

gezamenlijk met het zorgkantoor worden gedaan. Bovendien moet een dergelijke aanvraag bij indiening bij het CTG/ZAio c.q. de NZa vergezeld gaan van een advies

poliklinische en thuiszorg door RIAGG’s

Beleidsregel kapitaalslasten RIAGG (III - 927)

van het Bouwcollege. Op de website van het Bouwcollege zijn aanvraagformulieren te vinden.

volledigheidshalve: kinderdagcentra (KDC’s)in de gehandicaptenzorg

WTZi - toelating met bouw en vergunning

Beleidsregel kapitaalslasten ambulante behandeling (III-927) De beleidsregel is van toepassing op de

weergegeven voor welk type voorzienin-

huisvesting van zelfstandige RIAGG’s en

gen een beroep op elk van de beleidsregel

de huisvesting van de poliklinische zorg

gedaan kan worden.

van een “psychiatrisch ziekenhuis”. De

Volledigheidshalve: in het algemeen geldt

m2

uiteraard dat kosten slechts een maal voor

beleidsregel gaat uit van het aantal

per fte medewerker. Deze oppervlakte

vergoeding in aanmerking komen. Een

varieert per product. Zo wordt onder-

beroep op een van de beleidsregels sluit

scheid gemaakt tussen kinderen jeugd-

dus uit dat voor diezelfde voorzieningen

psychiatrie, extramurale zorgproducten

of kosten nog een beroep op een andere

(namelijk behandel- en begeleidingscon-

beleidsregel gedaan kan worden. Bij twij-

tacten buiten de instelling, psychiatri-

fel adviseren wij contact op te nemen met

sche thuiszorg, zorgcoördinatie en

het CTG/ZAio of het Bouwcollege.

gespecialiseerde begeleiding) en de overige producten. Het gereedkomen van de bouw dient te worden gemeld bij het CTG/ZAio. Omdat het onderscheid tussen de drie hiervoor genoemde beleidsregels verwarrend kan zijn is in nevenstaand schema

19


Afkortingenlijst AWBZ

Algemene wet bijzondere ziektekosten

NZa

Nederlandse zorgautoriteit

BKW

Beleidsregel kleinschalig wonen

RIBW

Regionale instelling voor beschermd wonen

CBZ

College bouw zorginstelling (Bouwcollege)

RIAGG

Regionale instelling voor ambulante geestelijke

CIZ

Centrum indicatiestelling zorg

gezondheidszorg

CTG/ZAio College tarieven gezondheidszorg/Zorgautoriteit in oprichting CvZ

College voor zorgverzekeringen

GGZ

Geestelijke gezondheidszorg (en de gelijknamige

SGLVG

Sterk gedragsgestoord licht verstandelijk gehandicapt

TVWMD

Tijdelijke verstrekkingenwet maatschappelijke dienstverlening

VH

sector bij het Bouwcollege) GHZ

Verpleeghuis (en de sector verpleeghuizen bij het Bouwcollege)

Gehandicaptenzorg (en de gelijknamige sector

VKP

Verkorte procedure

bij het Bouwcollege)

VWS

Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport

GVT

Gezinsvervangend tehuis

VZH

Verzorgingshuis (en de sector verzorgingshuizen

KDC

Kinder dagcentrum voor gehandicapte kinderen

LTHP

Langetermijn huisvestingsplan

WTG

Wet tarieven gezondheidszorg

MCG

Meervoudig complex gehandicapt

WTZi

Wet toelating zorginstellingen

bij het Bouwcollege)

COLOFON Huisvesting voor AWBZ-zorg

Deze publicatie kan worden besteld door overmaking

College bouw zorginstellingen (Cbz)

© College bouw zorginstellingen, 2006

van € 2,50 per exemplaar op rekening 65.47.54.608

Postbus 3056

Vormgeving en druk

t.n.v. Bouwcollege, Utrecht, o.v.v. Cahier AWBZ-zorg.

Twin Design bv, Culemborg

3502 GB Utrecht tel. 030 2983100 fax 030 2983299

ISBN-10: 90-8517-057-5

e-mail: [email protected]

ISBN-13: 978-90-8517-057-0

W www.bouwcollege.nl

Prijs: € 2,50

20

Huisvesting voor AWBZ-zorg

Recommend Documents