Huilen de aanleiding, achtergrond en antwoorden

Huilen de aanleiding, achtergrond en antwoorden

© 2009-2012 Henk van Heugten. Na schriftelijke toestemming van de uitgever mogen er uit deze e-brochure artikelen openbaar gemaakt worden door middel van druk, fotokopie, elektronisch of op welke wijze dan ook. Vraag toestemming aan via [email protected] U kunt altijd een hyperlink plaatsen naar de homepage van de website www.huilenbaby.nl

Voorwoord Beste ouder, Naar is het om je baby zo veel te horen huilen. Alles wat je doet lijkt niet te helpen. Mensen uit je omgeving snappen er niets van. Vaak denken ze dat het aan jou ligt, of je hoort ze zeggen: 'zo erg kan het toch niet zijn?' Het kan je gezinsleven behoorlijk ontwrichten. Ik begrijp het enorme wanhoopsgevoel wat de kop kan opsteken. Deze e-brochure heb ik geschreven als ondersteuning in deze lastige periode. Uit ervaring weet ik hoe pijnlijk het is wanneer je baby blijft huilen en niet lijkt te stoppen. Ik ben er van overtuigd dat het binnenkort beter zal gaan. Door het lezen van deze e-brochure krijgt je snel inzicht in de oorzaken en gevolgen van het huilen en oplossingen. Je komt er snel achter wat werkt en wat niet werkt. Daarnaast lees je tips die werken van andere ouders. Papa Henk [email protected] Eindhoven, Januari 2012

Aansprakelijkheid: De teksten in deze brochure en in de nieuwsbrieven van www.huilenbaby.nl heb ik met zorg samengesteld. Er kunnen echter geen rechten worden ontleend naar aanleiding van de teksten. Ook vervangt de inhoud van de teksten nooit het oordeel van een deskundige. Bij twijfel neem altijd contact met uw huisarts op.

2

INHOUDSOPGAVE 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15. 16. 17. 18. 19. 20. 21.

Oorzaken, hoeveel huilen baby's? ....................................... 4 Zorg ook goed voor jezelf .................................................. 6 Stappenplan om Rust te krijgen …...................................... 9 Verwennen kan dat? ......................................................... 10 Wel of niet laten huilen ..................................................... 12 43% minder huilen …........................................................ 14 Een vaste volgorde zorgt voor Rust …................................. 15 Darmkrampjes ….............................................................. 17 Het wonderlijk middel van Simone …................................... 18 Een fopspeen geeft verlichting …......................................... 19 Zacht Slapen zonder huilen................................................ 20 Doorslapen ..................................................................... 21 Beter leren huilen ............................................................ 24 Bakerpraatjes …............................................................... 25 Essentiële Emoties ......................................................... 26 Een gouden tip van Carla en Thomas …............................... 27 Griep en Verkoudheid ..................................................... 28 geheim achter huilen …..................................................... 29 Scheidingsangst .............................................................. 30 Tips van Ouders die werken …............................................ 32 Boeken, adressen en interessante websites …...................... 34

Nu extra de eerste versie van mijn slaapboekje …....................... 35

3

1.

Oorzaken, hoeveel huilen baby's ?

Allereerst is het van groot belang om te weten of jou baby huilt door een lichamelijke oorzaak of door een ziekte. Let op wanneer je baby erg heftig huilt of langer dan 2 uur aan een stuk huilt of er zijn signalen dat het niet goed gaat zoals koorts, niet drinken, moeilijk ademhalen, overgeven of diarree, of je vertrouwd het niet, neem dan direct contact op met je huisarts. Ga na of je baby ziek is en neem de temperatuur op. Gemiddeld, huilt een gezonde zuigeling anderhalf à twee uur per dag gedurende de eerste drie levensmaanden. Het huilen neemt geleidelijk toe vanaf de geboorte en bereikt zo rond de zes weken een piek van gemiddeld 2,5 uur per dag. Maar, benadrukt kinderarts Tjon A Ten, de variatie daarin per kind is groot. Om erachter te komen of je baby veel te veel huilt of dat er een redelijk normaal huilgedrag is, kan je het huilen in een huildagboek voor 2 á 3 dagen noteren. Indien je baby meer dan 3 uur per dag huilt, 3 dagen achter elkaar en dan nog 3 weken lang, dan spreken we pas van een 'Huilbaby'. Is dit wat er bij jullie gebeurt neem dan meteen contact op met een kinderarts. Uit ervaring weten deskundigen dat bij gezonde baby's 80% van het huilen veroorzaakt wordt door: – Honger – Slaapgebrek – Angst, door alleen zijn – Zuigbehoefte – Overprikkeling Honger Honger is een vaak voorkomende oorzaak van huilen. Gezonde jonge baby's (6 tot 8 weken) drinken ongeveer 800 milliliter (moeder)melk per dag. Er zijn ook baby's die dagelijks maar 450 milliliter drinken en andere die wel 1250 milliliter nodig hebben. De ene dag is de andere niet door b.v. ziekte, drukte of regeldagen. Geef wat vaker voeding als je denkt dat je kindje honger heeft en overleg eventueel met een lactatiekundige of consultatiebureau arts. Slaapgebrek Om zich gezond te ontwikkelen heeft een jonge baby heel veel slaap nodig. Slaapgebrek kan veroorzaakt worden door 1. honger 2. door oververmoeidheid en 3. Angstgevoelens Aan baby's die jengelen of huilen zie je dat ze vaak oververmoeid zijn. Door lang wakker blijven zijn ze zo uit balans geraakt dat ze steeds actiever worden om de vermoeidheid te kunnen 'handelen'. Dan gaat het inslapen niet meer lukken. Je kan dit voorkomen door je kindje bij de eerste tekenen van slaap meteen (wakker) in zijn bedje te leggen. Veel baby's slapen overdag het beste in een rustige koele slaapkamer. Hoe zie ik dat een baby slaap nodig heeft? Deze tekenen geeft een baby wanneer ze echt moe is: Gapen, in de oogjes wrijven, jengelen of huilen, aan de oortjes friemelen, rode oortjes of rode wangetjes krijgen, bleek worden en wanneer je merkt dat je baby zich steeds van je afwendt. Zie je deze signalen of weet je het niet zeker, leg je baby wakker in een rustige slaapkamer in bed. 4

Angst, Hoe op te lossen Vanuit de evolutie, van nature meegekregen in het DNA, is een baby zo geprogrammeerd dat ze nabijheid van de moeder zoekt. De spanning loopt snel op wanneer een baby merkt dat ze alleen is. Uit wetenschappelijke metingen is gebleken dat bij een alleen gelaten baby tijdens het huilen de hartslag en bloeddruk dramatisch stijgen. De spanning stijgt in heel het baby lijfje. Ook komen er grote dosis Adrenaline en Noradrenaline in het bloed vrij. Deze hormonen en neurotransmitters staan erom bekend dat het door het lichaam wordt aangemaakt bij angst, stress en paniekaanvallen. De spanning zakt snel door haar vast te houden of door je hand op het babylijfje te leggen. Praten tegen je kindje helpt ook maar niet zo goed als vasthouden en wiegen.

Zuigbehoefte Jonge baby 's (onder 4 maanden) hebben een grote zuigbehoefte en deze wordt niet altijd tijdens de voeding bevredigd. De zuigbehoefte is een natuurlijke reflex die gepaard gaat met grote spanning rond zijn mondje. Het heeft niets te maken met hongergevoel. Vaak zie je dat (zelfs na de borst/flesvoeding) zijn mondje driftige zuigbewegingen maakt en dat hij soms zijn handje zoekt om op te zuigen. Bij onbevredigde zuigbehoefte ontstaat er een onhoudbare spanning rond de mondspieren. Hierdoor zal het ongemak oplopen en onze kleine zal gaan huilen. Om deze specifiek spanning op te heffen zal wiegen, voeden, dragen, troosten of iet dergelijks weinig tot niets opleveren. In dit geval zal een fopspeen rust geven.

Wegkijken = Overprikkeling Onze kleine is niet gewend aan te veel indrukken. Je kan merken dat je baby zo nu en dan wegkijkt. Lang oogcontact is nog te bedreigend. Wanneer je kindje wegkijkt, kijk zelf dan ook even weg. Dit geeft haar rust! Het is niet zo dat ze boos is of jou niet moet. Ze is even overprikkeld. Houd haar lekker dicht tegen je aan en wieg haar wat. Je zal merken dat de huilbuien uren bekort worden.

5

2.

Zorg goed voor Jezelf

In de eerste dagen na de geboorte leef je van minuut tot minuut om je baby te leren kennen en om een regelmaat te vinden. Je doet van alles om je baby rustig te krijgen. Na verloop van tijd krijg je zicht op de een toekomst die een paar uur voorspelbaar lijkt. Wat doet het jou wanneer zaken ongeregeld verlopen, wanneer je niet weet wat er over een half uur gaat gebeuren, wanneer je jouw wens weer moet uitstellen. Vind jij het belangrijk als alles regelmatig verloopt, dat dingen voorspelbaar zijn, dat je controle over de situatie hebt? Ouderschap is echt niet alleen een roze wolk er zijn ook heel wat teleurstellingen. Vooraf hebben ouders een heel mooie fantasie over hoe hun kindje zal worden, lief, gelukkig, vrolijk, sociaal, speels. Jezelf de schuld geven En als je dan een baby met een lastig temperament krijgt, een baby die veel huilt, niet te troosten is, slecht drinkt en weinig slaapt dan vergt dat heel veel van jouw incasseringsvermogen. Veel ouders zijn geneigd zichzelf de schuld te geven en soms doen de grootouders, vrienden of de arts dat wel. Huilen roept spanning op Wanneer we een baby horen huilen roept het emoties op, we voelen ons ellendig gespannen. Mijn eerste reactie is dan dat ik wil dat het huilen stopt. Toch heeft de natuur het zo bedoeld. Als we ons kleintje horen huilen wordt door de hypothalamus (in de hersenen) een signaal afgegeven. Ons sympathisch zenuwstelsel wordt geactiveerd en zet aan tot actie. Het is daarom gezond (voor jezelf en voor je kindje) om altijd te reageren op het huilen. Het huilen hoeft niet op te houden, zolang je samen met je baby iets doet of er gewoon bent is het oke. Haat-gevoelens Het krijgen en opvoeden van een baby kan het meest positieve alsook het meest verstorende en kwetsbare in je leven zijn. (Soms komen erg pijnlijke oude herinneringen uit onze eigen kindertijd naar boven) Dat ouders hierdoor ook haatgevoelens naar de baby hebben, is heel normaal. Uit onderzoek blijkt dat ouders vele verschillende soorten haatgedachten over hun kind hebben soms wel meer dan 15 verschillende. Haat doet geen pijn zolang men er zich van bewust is. Het is de haat die onbewust blijft die schadelijk is voor de baby. Het kan leiden dat de baby in zichzelf keert, geen contact meer zoekt, hyperactief wordt of extreem gaat huilen. Zorg goed voor jezelf ! Een baby verzorgen die veel huilt, niet te troosten is of weinig slaapt, kan behoorlijk veeleisend en frustrerend zijn, zorg daarom ook goed voor jezelf. Praat met iemand waar jij vertrouwen in hebt waarbij jij jouw hart kan luchten. Zorg ervoor dat jij voldoende rust en slaap neemt, dit is erg belangrijk. Door slaapgebrek raak je emotioneel uit balans. Het risico op een postpartum depressie bij moeders wordt daardoor groter. Ook vaders kunnen last krijgen van een depressie. 6

Vraag hulp en steun Moeder Loes vertelt ons: De enige tip die ik je kan meegeven als je een huilbaby hebt is, trek aan de bel! Alleen red je het niet! Zelfs niet met lieve vrienden en familie. Ze kunnen je steunen, en ontlasten, maar een oplossing is het nog niet. Adressen voor hulp en support lees hoofdstuk 20 Zware eisen voor Moeders Onze maatschappij stelt hoge eisen. Vooral aan vrouwen. Moeders horen perfect, liefhebbend en gelukkig te zijn. Daarbij horen we dat moeders ook nog carrière moeten maken. Je kan met jezelf in conflict komen als het niet lukt al die zware eisen probleemloos te combineren. Krijg je wel eens het gevoel tekort te schieten? Of merk jij dat je niet meer aan jezelf toe komt? Belangrijk is het om te realiseren dat jij uniek bent en dat het oké is zoals jij nu bent. Je hoeft niet anders of 'beter' te worden. Jij geeft de wereld iets heel bijzonders. De wijze waarop jij jouw menselijkheid vormgeeft is echt heel speciaal. Er is er maar een op deze wereldbol die is zoals jij bent. Mama Judith ex ondernemer vertelt: Ik ben 3 maanden geleden moeder geworden van ons derde kindje, een meisje Nynke, na 2 jongens. Wat me nu opvalt, bij de derde, is dat ik veel rustiger ben en echte tijd voor de baby kan maken. Dit vond ik bij de jongens veel moeilijker. Ik zie en merk gewoon dat mijn aandacht voor mijn kindje heel belangrijk is. Ik had een eigen bedrijf maar ben gestopt om er volledig voor mijn kinderen te kunnen zijn. Dit voelt heel goed en ik kan het alle ouders aanraden om veel echte tijd te maken voor hun kinderen. Ze zijn maar zo kort klein! Als moeder kun je gewoon niet alles tegelijk zoals een succesvolle carrière, de perfecte echtgenote en lieve moeder zijn.....Ik moet leren keuzes maken en daar ook tevreden mee zijn. Groetjes Judith Rietman Jij komt eerst Tijdens een EHBO cursus wordt er altijd geleerd om in crisis situaties eerst aan jezelf te denken (eigen veiligheid), daarna kan je pas voor anderen zorgen. We moeten leren om eerst aan ons zelf te denken, vooral vrouwen want zij zijn zo gewend om het anderen naar hun zin te maken. Dat is mooi zolang het maar niet ten koste van jezelf gaat. 30 minuten voor Jezelf Tijd voor onszelf inplannen is nog zo'n belangrijk thema. Plan iedere dag 30 minuten minimaal in voor jezelf om prettige dingen te doen. Een bad te nemen, kletsen met een vriendin, dagboek schrijven, muziek luisteren, rust nemen... Oost/Westerse Rustgevende techniek: Mindfulness Mindfulness is een methode die vanuit Oosterse meditatie ontwikkelt is en erg goed werkt. Je oefent in aandacht, waardoor je dagelijks rust creëert. Na 20 minuten oefenen met mindfulness merk ik dat er veel minder (lastige) gedachten opkomen, dat vervelende gevoelens verdwijnen en ongemakkelijke fysieke reacties verzachten. Ik ervaar dat ik macht heb over mijn eigen gedachten en gevoelens. 7

Nog meer rust, het Moeder-dutje Het is een heel kort maar zeer effectief slaapje, dutje (10-20min) dat je helpt om weer alert en fit te voelen. Maak er verschillende keren per dag gebruik van. Ga gemakkelijk zitten of liggen, zeg tegen jezelf: Om straks weer fit te zijn ga ik nu 10 minuten een hazenslaapje doen. Adem 2 keer helemaal stevig uit, laat je spieren ontspannen, denk aan iets heel prettigs bv. dat je heerlijk in de zon ligt een daar loom van bent, geef toe aan de ontspanning..... Als je wakker wordt blijf dan nog even rustig zitten

6 principes om goed voor jezelf te zorgen

1. Realiseer dat het oke is hoe jij nu bent en dat het leven een leerproces is 2. Doe de dingen (die fijn zijn) op een wijze waarbij jij je goed voelt (perfectie is een illusie) Doe zo min mogelijk MOET dingen 3. Ben dankbaar voor alle (kleine) mooie momenten met je baby 4. Plan iedere dag tijd in voor jezelf en neem voldoende rust 5. Start een dagboek en schrijf elke dag over dingen die goed zijn gegaan 6. Vraag hulp aan je partner of aan anderen (mensen vinden het fijn om te helpen)

Ik houd van mij Jezelf accepteren zoals je bent, met je mooie en donkere kanten erbij; realiseer je dat jij jezelf niet gemaakt hebt. Zorg dat je in moeilijke tijden mild bent voor jezelf. Denk vaak ‘Ik houd van mij’ Ken je dat mooie lied van Harrie Jekkers: IK HOUD VAN MIJ. Gedicht Accept everything about yourself. I mean everything. You are you, and that is the beginning and the end; no apologies, no regrets. (Clark Montanas) Accepteer jezelf helemaal, ik bedoel echt helemaal. Jij bent jij, dat is het begin en het eind; geen verontschuldiging, geen spijt. 8

3. Het 6 stappen-plan om rust te creëren Stap 1 Het is erg belangrijk dat je weet dat elke baby huilt. Voor jouw baby is het namelijk een belangrijke manier om met je te communiceren. Hij laat zo weten dat ie aandacht nodig heeft. Het is niet slecht je baby te laten huilen zolang jij er bent om hem te troosten en vast te houden. Stap 2 Reageer altijd Snel wanneer je kindje begint te huilen (binnen 5 minuten) Je kunt je kind op deze leeftijd nog niet verwennen. Door steeds te reageren en te troosten ontwikkelt je kindje een gezond vertrouwen in de wereld. Natuurlijk kan het wel heel veel van jou vergen, maar het is het beste wat je kan doen voor de ontwikkeling van je baby en van jullie liefdesband. Stap 3 Een van de belangrijkste behoefte van een baby is regelmaat. Door een vaste volgorde van activiteiten in te voeren gaat het huilen snel verminderen. Hierbij is de behoefte van je baby maatgevend. Streef niet naar een slaap of voedingsschema volgens een klok ritme. De ene keer heeft ze meer slaap nodig (bijvoorbeeld door een aankomend griepje) dan de andere keer. Laat je kindje zijn eigen unieke ritme ontwikkelen. Hoe ziet dat er uit, een verzorgingspatroon met vaste volgorde? De dag is verdeeld in 4 activiteiten, het begint met: 1. Slapen en je baby zelf wakker laten worden (niet wakker maken) 2. daarna meteen voeden 3. dan verschonen, knuffelen, samen spelen 4. na de eerste signalen van vermoeidheid, wakker in het bedje leggen, zodat je baby vervolgens uit zichzelf in slaap leert vallen. Mocht je baby in zijn bedje beginnen te huilen blijf er dan rustig bij zitten en leg eventueel je hand zachtjes op zijn lijfje, of zing zacht een slaapliedje. (laat ze niet huilend en alleen achter) Stap 4 Ik zet nu op een rij hoe je kan bepalen waarom je baby huilt en wat je eraan kan doen. • • • •

•

Voeden, zelfs door een kleine voeding kan je baby weer rustig worden vergeet het “boertje” niet Vermoeidheid, als je signalen ziet als gapen, huilen, in de oogjes wrijven, laat je baby op een rustige plaats slapen Zuigbehoefte van een baby kan heel sterk zijn, soms zelfs nog na een voeding, geef dan een fopspeen Overprikkeling, een baby is nog niet gewend aan het hectische leven buiten de veilige baarmoeder. Zorg voor veel rust in het prille leventje. Ga niet te lang op stap en blijf in de eerste periode veel thuis. Als je baby wegkijkt kijk dan zelf ook weg, hij is niet boos maar wil eventjes wat rust Zorg goed voor jezelf, doe zo weinig mogelijk 'moet dingen'. 9

•

•

Poets wat minder, vraag geen lastige mensen op visite, vermijd onprettig familiebezoek, laat perfectie varen, schakel twee versnellingen omlaag en vraag om hulp, hierdoor kan jij jouw kindje beter tot rust brengen Wat denk jij dat jouw kindje wil zeggen als ie huilt. Reageer daar dan ook op Denk jij dat hij angstig is → houd hem vast, blijf bij hem denk je dat de luier vies is → verschoon je baby of denk je dat je kindje zich verveelt → knuffel en speel samen

Stap 5 Als alles met de verzorging in orde is, kalmeer je jouw baby door: - vast te houden, wieg haar ondertussen en babbel en klets wat - zachte massage te geven. Vertel ondertussen aan je baby wat je doet - als je kindje wegkijkt, kijk zelf ook even weg, ze krijgt even teveel prikkels - wandelen, wikkel je baby in een draagdoek en wandel wat rond - leg je baby in de wandelwagen en ga samen een eindje lopen - zorg dat je kind uit de buurt is van onrust, radio en TV Stap 6 Als na het toepassen van bovenstaande je baby niet kalmeert, bedenk dan, dat jij niet de oorzaak bent van het huilen van je baby, en dat jij het huilen niet altijd kan stoppen. Jij geeft al je liefde en aandacht! Daarbij is niet slecht om je baby te laten huilen, zolang jij bij haar bent en haar in je armen houdt. Volgens Alettha Solter (ontwikkelingspsychologe, moeder en schrijfster van internationale bestsellers) is het zelfs goed om je kindje in je armen te laten huilen. Kun je even niet meer tegen het huilen, en ben jij met je baby alleen thuis, leg je baby veilig neer (in haar ledikant) en laat ze voor maximaal 5 minuten alleen. Ga naar een andere ruimte toe en ontspan jezelf zo veel mogelijk.

Realiseer je dat deze periode tijdelijk is, dat ook dit voorbijgaat en jullie er sterker uitkomen. Door na iedere keer op het huilen te reageren wordt de band tussen jou en je baby steeds steviger. Je baby ervaart dat als hij angstig is of pijn heeft, dat jij er bent en dat er onmiddellijk hulp en troost is. Jouw baby ontwikkelt hiermee een gezond vertrouwen in de wereld. Dit ervaar ik als het mooiste cadeau wat ik als ouder aan mijn kinderen kan meegeven; zelfvertrouwen.

10

4. Verwennen, kan dat? “Verwen je baby toch niet zo” hoor je vaak zeggen. Mensen zijn bang dat als jij meteen reageert op het huilen dat je later een verwent kind krijgt die altijd zijn zin wil hebben. Dit is onwaar. Jonge baby’s (tot zeker 18 maanden) kun je nog niet verwennen. De hersentjes zijn onvoldoende ontwikkeld om een patroon te herkennen en hierop te reageren. Een baby kan nog niet denken: ik zal een gaan huilen want dan krijg ik iets. Een jonge baby reageert volledig instinctmatig. Het huilen begint door honger, vermoeidheid, angst, kou, etc. Het is zelf noodzakelijk om een jonge baby direct geven wat zij nodig heeft. Ze kan nog niets zelf, ze is voor 100% afhankelijk van jou. Basisvertrouwen nu aanleren Een jonge baby is het eerste jaar zelf nog niet in staat om zijn eigen stress te reguleren en zichzelf te kalmeren. Daar heeft hij een buitenstaander voor nodig. Zijn ouders moeten hem als het ware voordoen om kalm te worden. Ze moeten het hem leren hoe hij zichzelf kan reguleren. Door direct te reageren op het huilen met voeden, troosten, vasthouden, wiegen en bemoedigende woordjes, vormt er in het brein van hun baby een soort mal, een structuur. In het brein worden dan pas belangrijke neurale verbindingen gelegd. Met deze structuur krijgt het kind de mogelijkheid om zichzelf te leren kalmeren. Een babybrein is erop gemaakt om in het eerste jaar deze verbindingen te leggen. Dit is de gevoelige periode. Het moet dan gebeuren. Hierdoor krijgt je kindje een basisvertrouwen in jou en in de wereld. Vanaf ongeveer 9 maanden kan je kalm beginnen met niet meer direct te reageren op elk huiltje. Langzaam aan kun jij je kindje iets langer laten wachten, wanneer ze begint met huilen, zeg bijvoorbeeld mama, komt zo. Hiermee leer je jou kindje beetje voor beetje omgaan met het uitstellen van haar wensen. Kijk wat ze voor haar leeftijd aan kan, ben niet te streng. Dit gaat natuurlijk veel makkelijker en beter wanneer de hersen ontwikkeling verder is en je kindje de taal gaat begrijpen.

Wat kan een kind? Voor kinderen tot 3 jaar is het nog erg moeilijk om hun drift te bedwingen. Een kind van deze leeftijd heeft nog onvoldoende wapens tegen deze sterke driften. Al spreekt onze kleine al aardig, hij begrijpt het woordje NEE nog niet. Het ligt niet aan intelligentie of ook niet aan koppigheid. Zijn wensen zijn op deze leeftijd zo erg sterk dat NEE tegen zichzelf zeggen gewoon niet werkt. Hij is nog niet in staat zijn impulsen zelfstandig te blokkeren.

11

5.

Wel of niet laten huilen ?

Veel ouders vragen mij of ze hun baby moeten laten huilen of niet. Baby's huilen vaak, het is hun manier om te communiceren. Als jij tijdens het huilen erbij blijft of als jij gaat troosten is het okee. Het wordt problematisch wanneer een baby alleen gelaten lang huilt. Stil krijgen Er is veel ondeugdelijk en achterhaalde informatie op het internet te lezen. Vaak tegengestelde adviezen. Wat moet je dan als ouder met deze informatie. Hoe kan je weten wat waar is en wat is veilig voor je baby? Er zijn een aantal methoden die erg schadelijk zijn voor je baby. Deze verouderde en agressieve manieren om een baby stil te krijgen vind je in oudere opvoedingsboeken en hier en daar op het internet. Niet alleen laten huilen Uit vele wetenschappelijk onderzoeken weten we dat een alleen gelaten baby lang laten huilen altijd schadelijk is (nooit langer dan 5 minuten in zijn eentje laten huilen) •

Het veroorzaakt stress, angst en paniek bij je kindje

•

Is traumatiserend en kan een blijvende posttraumatische stress stoornis veroorzaken

•

Bepaalde delen van de hersenen ontwikkelen niet of te weinig

De oplossing is het steeds weer blijven reageren op het huilen en creatief zijn in het vinden van oplossingen die voor jou en je baby werken. Kinder neuroloog Dr. Bruce Perry heeft met MRI scans zichtbaar gemaakt dat er hersenbeschadiging optreedt wanneer een huilende baby lang alleen gelaten wordt.* Uit zijn onderzoek en uit bevindingen van deskundigen, ouders en wetenschappers weten we nu dat voor alle baby’s geldt: alleen gelaten, langer dan 5 minuten huilen, is altijd schadelijk. Geen emotioneel beschikbare ouder Indien hij niet gekalmeerd wordt en de baby alleen gelaten laat huilen zal een deel van zijn brein niet tot ontwikkeling komen. Helaas is het na het eerste levensjaar zeer complex om alsnog de verbindingen tot stand te laten komen. Het gevolg is dat het kind voor de rest van zijn leven slecht in staat zal zijn om zichzelf te kalmeren. Hij is dan snel gespannen en gaat daardoor vaker huilen. Op latere leeftijd zijn deze kinderen druk, angstig en erg vatbaar voor roken en drugs. Hartslag stijgt Dramatisch Tijdens het huilen (ook ’s nachts) stijgt de hartslag dramatisch, de bloeddruk stijgt en de spanning in heel het baby lijfje. Ook komen er grote dosis Adrenaline en Noradrenaline in het bloed vrij. Deze hormonen en neurotransmitters staan erom bekend dat het door het lichaam wordt aangemaakt bij stress. 12

De effecten van adrenaline en noradrenaline volgens Wikipedia:Adrenaline komt in grote hoeveelheden vrij bij angst, stress en pijn maar ook bij paniekaanvallen. Mensen met een teveel aan noradrenaline voelen zich gespannen, angstig en opgewonden.

Stress maakt levenslang overgevoelig Stress in de babytijd maakt kind overgevoelig. Dit heeft Nienke Bosch in haar pas uitgekomen proefschrift beschreven.** Het stress-systeem van een zuigeling is de eerste twaalf maanden zeer gevoelig. Stress in deze fase opgelopen door bijvoorbeeld het lang alleen laten huilen kan het stress-systeem levenslang veranderen in een overactief stress-systeem. Deze kinderen worden op latere leeftijd overmatig druk, angstig en erg vatbaar voor drugs.

Het Knuffel-hormoon zorgt voor ontspanning Het blijkt dat de spanning, hartslag en bloeddruk (stress) afnemen wanneer je een huilende baby troost, heen en weer beweegt of in de draagdoek meeneemt. Voor alle duidelijkheid het huilen hoeft niet perse te stoppen, als jij bij je huilende baby blijft en troost, geeft dit ontspanning! Daarnaast produceert het babybrein ontspannende stoffen tijdens het wiegen, bij huid op huid contact, tijdens borstvoeding en wanneer hij jouw stem hoort. Deze kalmerende neurotransmitters waaronder het hormoon Oxytocine zorgen voor ontspanning. Oxytocine wordt ook wel het liefdes of knuffel-hormoon genoemd. Wikipedia schrijft over oxytocine:Een hoog oxytocinegehalte wordt geassocieerd met een gevoel van vertrouwen en verbondenheid. Bij hogere niveaus is er sprake van een hogere weerbaarheid tegen stress en verslaving en komt het lichaam sneller tot rust. Angst wordt makkelijker onderdrukt. (*Bron: Bruce Perry, de jongen die als hond opgroeide) (** Bron Rijksuniversiteit Groningen)

13

6.

43% minder huilen

Wilt u een effectieve manier ontdekken om het huilen van uw baby te verminderen? Uit onderzoek is gebleken dat baby's die per dag langer dan vier uur worden gedragen, 43% minder huilen dan baby's die korter dan twee uur gedragen worden. Dragen bekort de huiltijd aanmerkelijk. De hele tijd rustig Het dragen van baby's in een draagdoek is zo oud als de mensheid. In de meeste niet-westerse culturen is het heel gewoon. Ook bij ons zijn steeds meer moeders enthousiast over de vele voordelen van een draagdoek. In een draagdoek zit een baby veilig en geborgen, dicht tegen zijn moeder aan. Hij voelt haar lichaamswarmte, herkent de geur en hoort een bekende stem. Eigenlijk wordt hij in de draagdoek de hele tijd gewiegd in hetzelfde ritme als voor de geboorte in de baarmoeder. Voor een baby is dit een rustgevende manier om samen met jou zijn nieuwe wereld te leren kennen. Veilig en direct te gebruiken Buiten dat je baby er erg rustig van wordt, kan jij al je dingen blijven doen. De draagdoek kan je al vanaf de eerste dag na de geboorte veilig en verantwoord gebruiken, zo vaak en zo lang als je wilt. Met draagZAKKEN is dit absoluut af te raden. Draagzakken geven te weinig steun, als je baby wat ouder is en heeft voldoende spieren ontwikkeld dan kan ie wel in een draagzak. Vaders willen ook Voor vaders is het lastig om in de eerste maanden een band met zijn pasgeborene op te bouwen. Door gebruik te maken van een draagdoek kan ook hij al snel samen met zijn kindje dingen gaan ondernemen. zie filmpjes over de verschillende soorten draagdoeken. Een handige knooptechniek voor het dragen van je kindje op de rug: www.youtube.com/watch?v=dKAg4Px_3rs

14

7.

Door een vaste volgorde houd je het simpel !

Uit onderzoek* aan de Universiteit van Utrecht door bioloog Bregje van Sleuwen blijkt dat baby's tot 75% per dag minder gaan huilen wanneer er een vaste volgorde in het verzorgingspatroon wordt toegepast in combinatie met een prikkelarme omgeving. Als je baby nu gemiddeld 2 uur huilt, dan huilt hij na het toepassen van haar bevindingen nog maar een HALF UURTJE per dag! Hoe gaat het lukken? Door het invoeren van een vaste volgorde van activiteiten zoals bijvoorbeeld: 1. Wakker worden 2. Meteen voeden 3. Knuffelen 4. Spelen 5. Na de eerste signalen van vermoeidheid, je baby nog wakker in het bedje leggen, zodat zij vervolgens uit zichzelf in slaap leert vallen. Belangrijk te vermelden is dat het verzorgingspatroon geschiedt op behoefte van de baby. Zorg voor een prikkelarme omgeving en nadat je baby uit zichzelf wakker wordt, direct laat drinken. Een voorbeeld zoals een eenvoudige volgorde eruit kan zien Wakker worden, meteen voeden, verschonen, knuffelen, spelen, na de eerste vermoeidheid signalen meteen in bed leggen. Wakker worden, voeden, verschonen, massage, na de eerste vermoeidheid signalen meteen in bed leggen. Wakker worden, voeden, verschonen, in badje, na de eerste vermoeidheid signalen meteen in bed leggen. Wakker worden, voeden, verschonen, wandelen, knuffelen, na de eerste vermoeidheid signalen meteen in bed leggen. Dus niet volgens een klok handelen, maar volgens het ritme dat je baby zelf aangeeft. De ene keer wordt ze wakker na drie uur slapen en de andere keer na een uur. Direct na het wakker worden laat jij je baby drinken. Daarna iets samen doen en wanneer je ukkie vermoeidheid signalen aangeeft, meteen naar bed. Er zijn heel wat gebeurtenissen die je baby's ritme kunnen verstoren; een vaccinatie, een drukke dag, een verkoudheidje.... Een vaste volgorde heeft als voordeel dat jij (en je partner) niet steeds hoeven te bedenken wat te gaan doen. De volgorde werkt eenvoudig en geeft rust. keep it simple! Hoe geeft je baby aan dat zij slaap heeft, wat zijn de signalen? Door te gapen, in de oogjes wrijven, jengelen of huilen, aan de oortjes friemelen rode wangetjes, rode oortjes krijgen, bleek worden, zich van je afwenden,

15

Slaaptip Als je baby huilt tijdens het naar bed brengen, blijf er dan stilletjes bij zitten. (Wanneer Joeri in zijn bedje bleef huilen hield ik mijn ukkies handje vast of raakte hem aan zodat hij voelde dat hij niet alleen was. Dat werkte, hij stopte met huilen en werd slaperig, ik bleef erbij totdat hij sliep.) Veel slaap Baby's hebben heel veel slaap nodig, zorg voor een rustige omgeving en niet te veel bezoek. Ook uitstapjes houden je baby uit zijn slaap waardoor hij oververmoeid kan raken. Van belang is om vlak voor het slapen gaan geen drukke dingen meer te doen.

* Bron: Promotieonderzoek inbakeren van bioloog Bregje van Sleuwen aan het UMC Utrecht mei 2008.

16

8.

Darmkrampjes

Niemand weet waarom het ene kind wel en het andere kind nauwelijks last heeft van kolieken, darm of buikkrampjes. Toch hebben vrijwel alle baby's er last van en ongeveer 1 op de 5 baby's heeft zelfs veel hinder. Vaak na de voeding zie je een baby rood aanlopen, huilt aan een stuk door, is ontroostbaar en trappelt met zijn beentjes, soms lijkt het buikje opgezet en ook kunnen er winden komen. Hoe ontstaan darmkrampjes? De symptomen beginnen meestal 3 weken na de geboorte waarschijnlijk doordat het darmstelsel van een baby nog onrijp en gevoelig is. Na ongeveer 3 maanden worden de krampjes steeds minder. Praktische tips Baby's met darm en buikkrampjes houden ervan om geknuffeld en vastgehouden te worden. Probeer de volgende houding: leg je baby met zijn buikje op je onderarm, met een been aan de ene kant en het andere beentje aan de andere kant van jouw arm. Zo kan je makkelijk door de kamer lopen en wieg je tegelijk je baby. Dit bijzondere loopje was de manier waarop mijn zoon elke keer rustig werd, het leek erop dat hij dan minder last van zijn krampjes had, hij stopte met huilen. Deze houding zie je door op de volgende link te klikken: www.youtube.com/watch?v=NIRaOjf5Nco Het belang van boertjes laten Tijdens de voeding maar meestal na het drinken kunnen baby's erg veel last krijgen van een boertje wat dwarszit. Er is wellicht lucht in de maag gekomen wat krampjes kan veroorzaken. Deze lucht wil eruit. Een moeder mailde me: 'Zelf heb ik het belang van een boertje onderschat. deze komt vaak pas na 30 min tot 45 min, maar de onrust is dan weg'. Een handige wijze die wordt gebruikt om het boertje te laten komen is het volgende: leg een slabbetje op je schouder, houd je baby lijfje tegen jouw borstkas, het kinnetje rust op jouw schouder terwijl jij recht zit. Met een hand ondersteun je het hoofdje en met de andere hand klop je zachtjes op het ruggetje of onder de billetjes. Probeer het na 25 min nog eens.

17

9.

Een wonderlijk middel van Simone

Baby's met darmkrampjes hebben een gezonde stevige zuigreflex en een goede eetlust. Bel je huisarts als je baby niet goed drinkt. Tijdens darmkrampjes kan je vaak niets anders als afleiden en troosten. Maar er is er een speciaal ontwikkeld natuurlijk alternatief dat uitkomst biedt tegen darmkrampjes. Hier kwam ik toevallig achter toen ik met Simone (moeder van 3 kindjes) sprak over opvoeding en huilbaby's. Zij heeft heel veel positieve ervaring met aroma therapie voor zichzelf en voor haar kinderen. Ze kwam met dit wonderlijk middel: een baby-buikband, een goedgekeurd medisch hulpmiddel uit Duitsland. Op de buikband zit een zakje waarin een warm kompres gestoken kan worden. De warmte van het kompres verzacht krampjes en buikpijn en schijnt het genezingsproces in gang te zetten. Dit effect wordt versterkt als ook de (bijgeleverde) katoenen doek gebruikt wordt. Deze doek moet je nat maken met warm water (niet te heet) en dan op het buikje van je baby leggen. Door je kindje ook in te smeren met de speciaal (gratis) bijgeleverde aroma buikbandolie met lavendel, venkel en geranium is een baby nóg sneller van zijn darmkrampjes af. Volgens Simone wordt deze olie snel door de huid opgenomen en heeft een krampstillende en rustgevende werking. De combinatie van vochtige warmte en de inwerking van natuurlijke oliën laat het buikje snel weer tot rust komen. Ik ben erg enthousiast over de ervaring die Simone heeft met de aroma therapie en de baby buikband. Vandaar dat ik dit aan jullie doorgeef. Jammer genoeg hadden wij dit niet voorhanden toen mijn kleintje zo'n last had van zijn buikkrampjes. Wil je meer weten of wil je dit medisch hulpmiddel bestellen, http://www.huilenbaby.nl/buikbandbestellen.html

18

10.

De Fopspeen

Het is voor veel ouders een dilemma: wel of niet beginnen met een fopspeen. Jonge baby 's (onder 4 maanden) hebben een grote zuigbehoefte en deze wordt niet altijd tijdens de voeding bevredigt. De zuigbehoefte is een natuurlijke reflex die gepaard gaat met grote spanning rond het mondje van de baby. Het heeft niets te maken met hongergevoel. Vaak zie je dat (zelfs na de borst/flesvoeding) zijn mondje driftige zuigbewegingen maakt en dat hij soms zijn handje zoekt om op te zuigen. Bij onbevredigde zuigbehoefte ontstaat er een onhoudbare spanning rond de mondspieren. Hierdoor zal het ongemak oplopen en onze kleine zal gaan huilen. Om deze specifieke spanning op te heffen zal wiegen, voeden, dragen, troosten of iet dergelijks weinig tot niets opleveren. In dit geval zal een fopspeen rust geven. Bij de meeste baby's zal de behoefte aan de fopspeen na de 4e maand langzaam afnemen, voor het einde van het eerste jaar zal er geen interesse meer zijn. Dit komt doordat de zuigbehoefte rond deze periode haar dwingend karakter verliest. Dit is de juiste tijd om de fopspeen steeds minder aan te bieden. Soms komt het voor dat er tijdelijk nog behoefte aan is, de speen kan dan nog voor even zijn diensten bewijzen. Moeilijkheden Angst voor gewenning is overbodig. De baby zal steeds minder aandrang naar de fopspeen hebben. Ik kan me voorstellen dat er moeilijkheden optreden wanneer de fopspeen gebruikt gaat worden om de baby rustig te krijgen. Wellicht vinden sommige ouders het een handig middel om de baby kalm te houden. Hierdoor bestaat de mogelijkheid dat de baby gewend raakt aan de fopspeen, als (wonder)middel dat alle moeilijkheden oplost. Dit wil ik niet aanraden. Nog wat meer Zuigen ontlaadt spierspanning en bevredigt de zuigbehoefte Fopspeen zuigen heeft geen invloed op het vaste gebit Tijdens het slapen geen speen inlaten Vervang de speen regelmatig en kook deze elke dag uit Voorkom gewenning van de fopspeen als "moeilijkheden oplosser"

Bron: Selma Fraiberg; de magische wereld van het kind.

19

11.

Zacht Slapen Zonder huilen

Het 's nacht wakker worden is vaak een probleem. Ook ik ben 's nachts veelvuldig uit bed gegaan om huilende Joeri en Fleur weer te laten slapen. Verstandig aanpakken Je kan dit verstandig aanpakken. De basis moet zijn om je kleintje in zijn eigen bedje te troosten. Soms is een geruststellend woordje of een klopje op haar lijfje al voldoende. Ik zou niet aanraden haar uit bedje te halen of te wiegen. Dit is zo prettig dat het je baby een nieuwe reden geeft om weer wakker te worden. (natuurlijk haal je haar wel uit bed voor de voeding of wanneer ze erg overstuur is door bijvoorbeeld ziekte) Samen Slapen Een oplossing waarbij je baby niet bij jouw in bed slaapt maar toch heel dichtbij, is slapen in een co-sleeper. Het lijkt op een ledikant maar is veel handiger. Deze is zo ontworpen dat een kant open is. Deze open kant bevestig jij tegen jouw eigen bed. Hierdoor kan jij je baby heel gemakkelijk richting borst schuiven en na de (borst) voeding weer makkelijk in zijn eigen co-sleeper schuiven. Je baby blijft hierdoor gewoon doorslapen. Je moet er toch niet aan denken dat je baby steeds wakker wordt door het optillen wanneer je hem naar zijn eigen bedje te brengen. Meer info lees www.babyenpeutertips.nl/wiegjes.html Slaaptips van mama Linda 'Wat ik in het ziekenhuis heb geleerd en wat heel goed helpt bij mijn zoontje is als het slapen niet wil lukken leg je een hand op z'n hoofdje en een hand op z'n borst. Dan wacht je tot hij rustig wordt, vaak vallen dan de oogjes al dicht. Dan haal je langzaam je hand van z'n hoofd, je wacht even en haalt dan ook de hand van z'n borst. Meestal slaapt hij dan. In het begin moet je dit vaak wat langer vol houden, later herkent hij dit en wordt gelijk rustig. Begint hij een poosje later te huilen dan herhaal je dit. Mocht hij last van krampjes blijken te hebben dan laat je hem liggen en leg je een hand onder z'n rug en een hand op z'n buik, op deze manier straal je van 2 kanten lichaamswarmte af en verzacht je z'n krampjes.' Veilig slapen Leg je kindje altijd op zijn rug te slapen. Dit is veiliger en beter voor de gezondheid. Is je baby jonger dan zes maanden en zie je dat hij naar zijn buik gerold is, draai hem dan terug naar de rug. De ideale temperatuur voor de kinder slaapkamer is rond de 18ºC. Maak het bedje strak op en leg je baby met de voetjes tegen de onderkant van de wieg of he bedje. Hiermee voorkom je dat je baby naar beneden, onder de dekens zakt.

20

12.

Slaapt je baby al door?

Dit is volgens mij de meest gestelde vraag aan jonge ouders. Ook ik vraag het en ben dan verbaasd als ik hoor dat hun baby vanaf het begin hele nachten doorslaapt. Vaak wakker worden is normaal Het is fysiek onmogelijk dat een baby een hele nacht doorslaapt. Het Jonge baby maagje is zo klein dat het gewoonweg niet voldoende melk kan bevatten om de hele nacht mee toe te kunnen. Baby's hebben ook een veel kortere slaapcyclus dan volwassenen. Het is dus normaal dat jouw kindje om de paar uur wakker wordt. Het kan zeker een half jaar of langer duren voordat jullie baby doorslaapt. Wat belangrijk om te weten is hoe je om kunt gaan met nachtvoedingen en troosten om ervoor te zorgen dat het niet meer tijd en energie kost dan nodig is. Ik heb verrukkelijk geslapen Ik vond deze periode erg zwaar met gebroken nachten waarin ik steeds uit bed ging om te voeden of te troosten. We legden Fleur 's avonds altijd eerst in haar eigen bedje. Als ze dan midden in de nacht een paar keer achter elkaar wakker werd ging ik steeds weer naar haar kamertje toe om haar te halen voor de borstvoeding of om te troosten. Na 2 of 3 keer nachtelijk troosten was ik zo moe dat we haar uiteindelijk bij ons in bed namen. Wat hebben we toen heerlijk geslapen. Fleur sliep goed en wij sliepen verrukkelijk. Toch wil ik dit niet aanraden het is voor een baby zo prettig om bij jou in bed te slapen dat het een reden geeft om wakker te worden. Wat ik ook vaak hoor is dat ouders het wiegje naast het ouderbed zetten. Een geweldig idee. Waardoor je met veel minder energie en gemakkelijker de nachtvoeding kan geven. Er is zelfs een speciale co-sleeper die je makkelijk tegen het ouderbed aan kan zetten. Een zijkant kan er uit. Tips bij nachtvoeding of nachtelijk huilen (angst) • Niet wakker maken voor een voeding • Overdag niet ophouden in de verwachting dat je baby 's nachts beter of langer gaat slapen • Ophouden en rekken werkt juist averechts • Tijdens het troosten niet uit haar bedje halen (wel eruit halen als ze angstig is) • Zet het ledikantje naast jouw bed (soms hoef je maar een geluidje te maken, je ukkie hoort jou en slaapt gerustgesteld meteen weer in • Ga na 5 minuten huilen naar je baby toe om te troosten Laten huilen, emotionele en fysieke schade We weten dat lang huilen zowel de hartslag als de bloeddruk laat stijgen. Ook de hoeveelheid van het stressgerelateerde hormoon cortisol stijgt aanzienlijk. Onderzoek heeft uitgewezen dat een verhoging van cortisol in het lichaam een negatief effect op het immuunsysteem heeft. Ook onttrekt stelselmatig laten huilen energie aan het lichaam die aangewend zou kunnen worden voor groei en ontwikkeling. 21

Traumatische ervaring Uit neuropsychologisch onderzoek blijkt dat een jonge baby nog niet in staat is om zijn gedrag, onrust en stress te reguleren. Het zenuwstelsel van een baby beschikt niet over een rem om de stress te stoppen. Dat kan alleen een buitenstaander doen, baby's hebben kalmering van buitenaf nodig. Schade aan baby's brein De ervaring die een huilende baby opdoet wanneer hij in een hulpeloze situatie alleen gelaten wordt, terwijl hij nog niet de mogelijkheid heeft tot zelfregulatie, geeft schade in het brein. Dit werkt op zichzelf al als een trauma. Er is veel onderzoek gedaan naar de gevolgen van dergelijke 'early life stress' trauma. Gebleken is dat daarbij een verandering optreedt in centrale neurobiologische systeem. Het gevolg hiervan is dat het kind een levenslange verhoogde gevoeligheid voor stress krijgt. Deze verhoogde gevoeligheid brengt een aanzienlijk risico op psychische ziektes met zich mee, zowel op kinderleeftijd als op volwassen leeftijd. Als ouder ben je het voorbeeld Baby's leren door middel van aandacht en interacties met zijn ouders (of opvoeders) de stress te reguleren. Voor de jonge baby geldt dat hij om zichzelf rustig te krijgen afhankelijk is van afstemming van een ander persoon. In onderlinge afstemming met een ouder leert de baby manieren om later zelfstandig effectief met stress om te gaan. Ouders doen als het ware voor hoe de baby het zelf kan gaan doen. Onveilige hechting en relatieproblemen (attachment) Tevens is uit veel onderzoeken gebleken dat te laat of te weinig reageren op het huilen van een baby de veilige hechting gevaar loopt of zelfs mislukt. Onder hechting verstaan we de duurzame affectieve band tussen een kind en opvoeders. Veilig gehechte kinderen zullen na een angstige en stressvolle gebeurtenis meteen de nabijheid zoeken van personen aan wie zij zijn gehecht. Vlak na de stressvolle gebeurtenis zullen veilig gehechte kinderen weer snel ontspannen hun spel hervatten. Onveilig gehechte kinderen daarentegen klampen zich bij angst langdurig en huilend vast aan hun verzorger, of ze gedragen zich juist heel onverschillig en komen niet meer aan spel toe. Onveilig gehechte kinderen krijgen leer- en relatieproblemen, zijn lastig aanspreekbaar, en hebben een laag gevoel voor eigenwaarde. Wat is het effect van het laten huilen op de gevoeligheid van ouders? Voor ouders heeft het ('s nachts) laten huilen een negatief effect op de afstemming met hun baby en op het gevoel van goed ouderschap. Wanneer ouders stelselmatig het huilen negeren ontstaat een situatie waarbij zij hun sensitieve gevoelens aan het onderdrukken zijn. Want het sympathisch zenuwstelsel wordt in actie gezet door een huilgeluid. Dit puur lichamelijke proces gaat automatisch en daar kunnen wij niets tegen doen. Wel kunnen we het gevolg beïnvloedden. De ouder moet zichzelf dus geweld aandoen om ongevoelig te blijven voor huilen. De baby zal steeds meer signalen gaan afgeven dat het niet goed met haar gaat en langer blijven huilen. 22

Ouders moeten dan alsmaar gaan ontwijken en zien voortdurend minder signalen waardoor ze niet meer met positieve acties komen. Dit heeft een verharding tot gevolg. Het plezier met de baby en gevoel van goed ouderschap raakt helemaal weg. Teleurstelling, schuldgevoel, boosheid en gevoel van onmacht krijgen de overhand. De oplossing is het steeds weer blijven reageren op het huilen en creatief zijn in het vinden van oplossingen die voor jou en jouw baby werken. In het kort • • • • • • • •

Direct op het huilen reageren bevordert een gezonde hersenontwikkeling Door direct op het huilen te reageren gaat je kindje (later) minder huilen Door direct op het huilen te reageren kan je kind later effectiever met spanning en stress omgaan Direct op huilen reageren voorkomt relatieproblemen in de toekomst Door direct op het huilen te reageren krijgt je kind zelfvertrouwen Direct op huilen reageren voorkomt psychische ziekten Door op het huilen te reageren ontstaat een basisvertrouwen in andere mensen en in de wereld Door direct op huilen te reageren krijg jij een gevoel van 'goed ouderschap' en plezier daarin

Hiermee wil ik zeggen dat er liefdevolle, zachte methoden zijn, om je kind te sturen, te begeleiden, grenzen aan te geven.

23

13.

Beter leren huilen?

Wanneer ik een kindje hoor huilen roept het bij mij emoties op, ik voel me dan gespannen en wil het liefst direct wat doen. Mijn eerste reactie is dan altijd dat ik wil dat het huilen stopt. Toch heeft de natuur het zo bedoeld. Als we ons kleintje horen huilen wordt door de hypothalamus (in de hersenen) een signaal afgegeven. Ons sympathisch zenuwstelsel wordt geactiveerd en zet aan tot actie. Het is daarom gezond om te reageren op het huilen van jouw kindje. Ik heb gemerkt dat wanneer ik reageer, dat wanneer ik iets onderneem, iets probeer, het mij een voldaan gevoel geeft. Voor onze baby heeft het direct reageren op haar huilen een ontspannende werking. Tevens bouwt je kindje hiermee een sterk zelfvertrouwen op. In haar geheugen wordt beetje voor beetje voor altijd vastgelegd dat ze niet alleen is in deze wereld en dat er hulp zal zijn wanneer ze het nodig heeft. Wat kan er nu mooier zijn dan dit je kindje mee te geven; zelfvertrouwen voor de rest van haar leven? Wat kan je doen wanneer je kindje blijft huilen? Ga altijd eerst na of een ziekte de oorzaak van het huilen is. Als tweede ga na of er behoeften zijn zoals honger, kou, een natte luier zoniet dan: • • • • • • •

Pak je baby in je armen (op huid op huid contact is het meest werkzaam) Maak oogcontact (als je baby wegkijkt, kijk dan ook weg) Voel je liefde en aandacht voor je spruit Praat zachtjes met woordjes, zoiets van "schatje heb je zo last?" Erken gevoelens en toon begrip (niet oordelen, go with the flow) Neem de tijd het kan lang duren Houd jouw baby in je armen, dat jij er nu voor haar bent is het hoogste wat jij kan geven

Het doel van deze aanpak is niet direct om het huilen te stoppen maar om aandacht te geven en het huilen te accepteren. Sommige ouders (waaronder ikzelf) voelen zich soms afgewezen wanneer je kindje blijft huilen. Ik denk dan dat ik iets verkeerd doe. Dit is niet zo, onze baby wijst ons niet af, het huilen is een automatische lichamelijke reactie. We kunnen er nu echt zijn voor ons kleintje. Troost bieden, er gewoon zijn en samen dit (lastige) moment beleven. Bij het leven hoort nu eenmaal ook pijn en verdriet. Het is geweldig dat jouw liefje dit niet alleen hoeft door te maken, dat jij er bent en haar laat voelen dat ze er niet alleen voor staat.

24

14.

Bakerpraatjes

Over inbakeren bestaan er heel wat bakerpraatjes.... Bregje van Sleuwen heeft duidelijkheid gebracht over de effecten van het inbakeren. Ze heeft aan de universiteit van Utrecht onderzoek gedaan. Haar conclusie is dat inbakeren niet echt helpt om het huilen te verminderen. Bij de jonge baby's is er maar een verschil van tien minuten per dag. Baby's ouder dan 7 weken huilen niet minder door het inbakeren. Inbakeren vereist een goede voorbereiding Het is een specifieke techniek die je moet leren van een deskundige. Ook zijn er nogal wat zaken waar je erg goed voor moet oppassen. Er zijn verschillende medische redenen waarom je niet mag inbakeren. Bij koorts en na vaccinatie is inbakeren 24 uur verboden. Een ingebakerde baby kan te weinig voeding krijgen Bij niet goed bakeren bestaat kans op heupletsel. Het wordt sterk ontraden om kinderen ouder dan 24 weken te bakeren. (wiegendood) Ook moet je veel tijd en energie steken in het afbouwen van het bakeren. Waarom zou je beginnen met inbakeren: 1. Op advies van een deskundige. 2. Als hulpmiddel wanneer baby's die na de vaste volgorde methode (zie hoofdstuk 6) niet zelf in slaap kunnen komen. Kinderen worden oververmoeid van te lang wakker zijn Baby's die veel jengelen of huilen zijn moe. Vaak zijn ze zelfs oververmoeid. De baby is zo uit balans geraakt dat ze steeds actiever wordt om de vermoeidheid te kunnen 'handelen'. Dan gaat inslapen niet meer lukken. Mijn kindjes werden erg druk en huilerig als ze te weinig slaap hadden. Ze konden zichzelf steeds slechter ontspannen en toegeven aan slaap. Bij Joeri kwamen we er op een gegeven moment achter toen hij 6 weken was dat hij te weinig voeding kreeg waardoor hij te kort sliep (honger) en veel huilde. Huilen, vermoeidheid en honger staan in verband met elkaar, het een heeft gevolg voor het ander.

25

15.

Essentiële Emoties

Een baby leert beetje voor beetje dingen te onderscheiden. Hij leert dat zijn moeder warm aanvoelt, dat water koud kan zijn, hij ontdekt: moeder lacht als ik drink, zij houdt me zacht vast als ik huil, ze streelt mijn huidje wanneer ik pijn heb. Al deze ervaringen zetten zich vast en worden beleefd als: ik word bemind, moeder houdt van mij. Het enige wat hij hoeft te doen is er te zijn, haar kind te zijn. Liefde voor het leven Daarnaast is er een kant van moederliefde, dat de moeder het kind het gevoel bijbrengt dat het goed is te leven. Dat het goed is een meisje of jongetje te zijn, dat het fijn is geboren te zijn. Daarmee doet zij het kind de liefde voor het leven indrinken. Dit is zo veel meer en groter dan alleen de wens om in leven te blijven. Deze levenswijze heeft een enorme invloed op de totale persoonlijkheid van het kind. Hoe geef ik het dagelijks vorm, die liefde voor het leven? Om mee te beginnen is belangrijk te weten wat de emotionele behoefte van een kind zijn. Als we dat weten dan kunnen we datgene aan ons kind geven wat fundamenteel nodig is. Hiermee leggen we de basis, het fundament, voor een sterk, creatief en gelukkig mens. De meest fundamentele emotionele behoeften van een baby zijn 1 de behoefte aan verbondenheid 2 de behoefte om zich te ontwikkelen 3 om lief te hebben 4 en om gevoelens en wensen tot uiting te kunnen brengen Hoe doe ik dat? 1 Behoefte aan verbondenheid bevredig je door veel te knuffelen, te koesteren, je baby te dragen, samen plezier maken, emotioneel aanwezig zijn, zoveel mogelijk samen zijn. 2 ontwikkelen doet je baby wanneer jij (nieuwe) dingen bedenkt en samen doet. Zoals veel tegen je baby praten (taalontwikkeling), samen spelen (motoriek), kiekeboe spelletjes spelen, masseren, een bedritueel creëren. 3 liefhebben door samen plezier maken, troosten bij huilen, zeggen vanuit je hart 'ik houd van jou' 4 gevoelens en wensen tot uiting te kunnen brengen doe je door te reageren op huilen, het huilen toestaan, bij honger meteen voeden, bij vermoeidheid je kindje rust gunnen. Wat jij eigenlijk zegt; het is okee dat jij gevoelens hebt, het is goed zoals jij bent, ik ben blij met jou, ik houd van jou wat er ook gebeurt. Deze levenswijze is zo veel meer dan gewoon opvoeden. Hiermee geef jij het mooiste, het hoogste aan je kindje wat jij hebt, namelijk jezelf. 26

16.

De gouden tip

Hier het verhaal van Carla en Thomas, zij hebben succesvolle begeleiding gehad van het huilbaby team. 'Onze zoon Jelmer werd vijf weken te vroeg geboren. Eenmaal thuis, na drie weken, bleef het tobben. Jelmer huilde erg veel. Nachten zaten we op met een huilende baby die niet wilde slapen.' Het huilbaby team 'Je gaat je machteloos voelen en onzeker of je wel goede ouders bent, want niets wat je doet lijkt te helpen. Door het chronische slaapgebrek, het constante huilen en de energie die het kost om je baby in slaap te krijgen raakten we oververmoeid. Voor we het wisten vlogen we elkaar als partners ook nog in de haren. We hebben van alles in de somatische zorg geprobeerd, zonder veel resultaat. Als laatste advies kwam het consultatiebureau met het 'huilbabyteam' van het Npi' de 'gouden tip' 'Wij hielden Jelmer meestal in foetushouding vast en probeerden steeds oogcontact te maken om hem te troosten. Terwijl hij zich daartegen verzette. De therapeute van het Npi legde uit dat oogcontact voor Jelmer nog te bedreigend was en dat hij daarom wegkeek. We moesten hem lekker dicht tegen ons aan wiegen en zelf, net als hij wegkijken. Toen we dat gingen doen, werden de huilpartijen met uren bekort.' We genieten nu 'Vanaf die omslag huilde Jelmer korter en minder heftig, het overstrekken ging over en hij begon te lachen en meer contact te maken. Hij is nu een jaar en het gaat fantastisch. Hij eet en slaapt goed, is supervrolijk en heeft niets aan de moeizame start overgehouden. We genieten van ons mannetje en hij van ons!' Carla en Thomas. Het telefoonnummer van het huilbaby team van het IMH te Amsterdam is: 020-5904949

Bron: Folder Npi

27

17.

Griep en verkoudheid

Baby's hebben bijna geen antistoffen tegen virussen ontwikkelt en worden daarom door het jaar heen, ook in de zomer, ongeveer 10 keer ziek van griep of verkoudheid. Griep en verkoudheid is met medicijnen niet sneller te genezen. Het moet gewoon uitgeziekt worden. Eén van de ongemakken (symptomen) tijdens de verkoudheid is een verstopte neus. Je baby kan moeilijk door haar neusje ademen. Daardoor heeft ze moeite met drinken en slapen, wordt vaker wakker en huilt aanmerkelijk meer. Enkele praktische tips: • - Voldoende slaap is erg belangrijk. Hiermee creëert het lichaam energie en rust je baby uit van de vermoeidheid veroorzaakt door het virus • Neusdruppels of neusspray met fysiologisch zout is veilig te gebruiken en zorgt ervoor dat de opgezette neusslijmvliezen • slinkende waardoor je baby weer beter kan drinken en slapen Een ander effectief middel is een doorgesneden ui op een schoteltje naast het ledikantje leggen. De etherische vluchtige stoffen uit de ui zorgen dat het neusje open blijft • Zorg dat de luchtvochtigheid in huis op peil blijft. Dit kan je doen door bakjes met water aan de radiatoren te hangen • Zeg tegen je liefje dat je weet dat het vervelend is en dat je haar begrijpt. Vertel haar dat het goed komt en laat haar merken dat jij er voor haar bent nu het zo lastig voor haar is. Geruststelling is een krachtige genezende factor!

Altijd naar de dokter als: · De koorts opeens heel hoog wordt · Je baby niet goed eet of drinkt · Als je baby oorpijn heeft · Of als jij het niet meer vertrouwt.

28

18.

Geheim achter huilen

In haar boek: 'De taal van huilen' maakt Aletha Solter (lees over haar onder dit artikel) duidelijk hoe we erachter kunnen komen wat een baby bedoelt als ze huilt. Huilen is okee Ik heb het boek in een ruk uitgelezen. Het is een prettig leesbaar boek over emoties van baby's. Erg inspirerend, met name haar visie op huilen: Het huilen is een wijze van communiceren en is daarom okee. Van belang is wel om steeds weer op het huilen te reageren en tijdens het huilen bij je baby te zijn of haar vast te houden. Huilen geeft ontspanning Daarnaast is huilen een manier om opgelopen spanning van die dag te ontladen. Huilen hoeft dus niet perse zo snel mogelijk op te houden. (Blijf wel bij je baby, laat haar niet langer dan 5 minuten in haar eentje huilen. Lang alleen laten huilen is erg schadelijk voor haar gezondheid) Aletha Solter is door onderzoek erachter gekomen dat baby’s die in de eerste maanden veel (mogen) huilen als ze wat maanden ouder zijn aanmerkelijk veel minder en korter huilen. Het geheim van echt contact Ik vind het een menselijke en warme manier om je baby de ruimte te geven om te huilen, en erbij te zijn om haar te laten merken dat het okee is wat er gebeurt. Dat jou baby hier niet alleen doorheen hoeft. Dat jij er nu voor haar bent om dit lastige moment te delen. Vergelijkbaar als je naar een vriendin luistert die een nare ervaring aan het vertellen is, dan ben je er voor haar. Op zo'n moment hebben we een mogelijkheid om mee te kunnen voelen met een ander. Ons eigen verdriet toe te laten en daarmee een uniek menselijk contact te ervaren. Twee mensen die op hetzelfde moment bij elkaar zijn en samen verdrietig zijn. Daarmee kunnen wij het verschil maken, echt menselijk contact, een onderlinge band voelen en smeden. Dr Aletha Solter is een Zwitsers/Amerikaans ontwikkelingspsychologe. Ze is getrouwd en heeft 2 kinderen. Ook geeft ze soms lezingen en workshops in Nederland. Aletha Solter heeft de opvoedingsfilosofie 'Bewust Ouderschap' (aware parenting) ontwikkeld. Deze is gebaseerd op de nieuwste onderzoeken en inzichten in de ontwikkeling van kinderen. Ouders die deze benadering volgen, voeden kinderen op die pienter zijn, meelevend, competent, geweldloos en zonder drugs. Dit zijn belangrijke punten uit deze opvoedingsstijl: - Natuurlijke geboorte en vroege binding - Veel fysiek contact - (Langdurige) Borstvoeding - Direct reageren op huilen - Afstemmen op de behoefte van je kind

Bron: Aletha Solter; de taal van huilen.

29

19.

Scheidingsangst ofwel Verlatingsangst

Bij de geboorte ervaart je kindje nog niet dat ze een eigen persoontje is, dat ze een jongetje of meisje is. De eerste maanden leeft een baby als in een onbegrijpelijke droom, een mistige wereld totaal anders dan die wij kennen. Hoewel een jonge zuigeling zijn moeder niet kent, haar gezicht nog niet herkent vangt hij door het lichamelijke contact allerlei signalen op. Beetje voor beetje begint hij een beeld van zijn moeder te vormen. Protesteren wanneer jij weggaat Het gezicht van moeder komt steeds in beeld tijdens de voeding. Tijdens het voeden neemt moeder de nare honger-gevoelens en spanning weg. Deze bevredigende voeding is een geweldig gebeuren in het leventje van je baby. Je baby legt door herhaling een verband; het enorm genot van voeding met het gezicht van moeder. Zijn moeder wekt bevrediging en genot op. Ziehier de eerste prille vorm van liefde voor moeder is gewekt. Deze liefdesband wordt steeds sterker en dat merken we doordat onze kleine op een gegeven moment protesteert wanneer moeder de kamer uitloopt. Hij wil bij haar blijven, de hele tijd! Moeder is zo belangrijk geworden dat haar aanwezigheid bevrediging betekend en haar afwezigheid angst aanjaagt. Scheidingsangst begint vanaf 8 maanden Waar komt deze angst zo plotseling vandaan? Rond de 8 maanden is de band met moeder behoorlijk stevig geworden dat het angst oproept wanneer zij de kamer uitloopt. Wat erbij komt kijken is dat onze kleine denkt dat als hij mensen (en voorwerpen) niet meer ziet, ze ook niet meer bestaan, dat ze voorgoed zijn verdwenen, dat ze nooit meer terugkomen. Dit primitieve denken hoort bij deze leeftijd 6-20 maanden. Doordat onze baby leert dat moeder keer op keer op keer terugkomt zal na verloop van tijd de scheidingsangst gaan afnemen. Het concept dat baby's vanaf 8 maanden nog niet weten dat objecten (en mensen) permanent bestaan heeft in de ontwikkelingspsychologie de naam object-permanentie en persoons-permanentie. zie een interessant filmpje hierover. Klik hier voor het filmpje Wat kan je doen tegen scheidingsangst Als je merkt dat je kleintje steeds begint te huilen wanneer hij jou niet meer ziet weet je dat de periode van scheiding of verlatingsangst is begonnen. Het kan maanden duren. Veel ouders merken dat de verlatingsangst het sterkst is als hun kindje het ontwikkelingsstadia van kruipen en lopen bereikt. Dit komt doordat je kindje nu zelf weg kan kruipen. (weg van jou) Wat je kan doen om met scheidingsangst te leren omgaan is veel oefenen met verstop-spelletjes. Allerlei dingen, spulletjes verstoppen en weer laten vinden door je kleintje. Begin eenvoudig. Leg een speeltje waar hij mee aan het spelen is, weg onder een doek. Hij mag het zelfs zien waar jij het verstopt. Laat het hem zoeken en vinden. 30

Wat kan je nog meer doen • Overdag veel knuffelen • Ga overdag af en toe weg naar een andere kamer en praat tegen je kindje zodat hij je hoort ook al kan hij je niet zien • Reageer snel wanneer je kindje ‘snachts roept of huilt • Vaak Kiekeboe spelletjes of met dingen verstop-spelletjes spelen Door deze belangrijke zoek en vind experimenten leert een baby hoe de wereld met mensen en dingen in elkaar zit. Hij leert dat als jij uit beeld bent, jij niet voorgoed bent verdwenen. Dat dingen blijven bestaan ook al zie je ze niet. Dit is een enorme stap in zijn mentale ontwikkeling. Onze kleine oefent hiermee het rationeel denken waardoor zijn angst voor scheiding en magische verdwijningen vermindert.

31

20.

Tips van ouders die werken

1. Als ik denk je mijn dochter honger heeft geef ik voeding en wacht op een boertje daarna. Soms kan het 20 minuten duren voordat het boertje komt (tip van Aafke)

2.

3. 4.

Huilen komt vaak door oververmoeidheid, Ik leg mijn baby meteen in bed wanneer hij gaapt, in de oogjes wrijft, jengelt, huilt of aan oortjes friemelt (Karin) Teveel indrukken, als je kindje wegkijkt, kijk dan zelf ook even weg (Tomas en Carla) Meteen reageren op het huilen voorkomt dat ze overstuur raakt en haast niet meer te troosten is. Je kan een jonge baby (tot 10 maanden) niet verwennen. Wees gerust je kan nooit teveel aandacht geven. Het is heel goed voor haar ontwikkeling en voor de band tussen jullie om juist veel samen te doen (Selma)

5. Je kindje tegen je aanleggen geeft innerlijke rust, huid op huid contact werkt het best

6.

7.

Sommige baby's worden stil van het geluid van een lopende kraan of haarföhn, wat ook werkt is dicht bij haar oortje ssssst geluidjes maken klik hier http://www.youtube.com/watch?v=WkR_e1L6zxI Vanaf de eerste geeuw of het eerste wrijven in de oogjes haar rustig klaar te maken om in bedje te gaan. Als ik langer wacht, geraakt ze overstuur (Petra)

8. We hadden heel veel moeite haar in slaap te krijgen. Ze huilde dan heel hard. Het enige dat goed werkt: Ik doe haar iedere avond in bad. Daarna smeer ik haar in met olie, en dan slaapt ze altijd meteen. Dat badje is echt een heel goed middel voor ons. (Bianca)

9. Wat voor ons met stip op 1 het beste werkt: ons meisje van 10 weken in de draagdoek in kikkerhouding tegen onze buik en borst. We buidelen inmiddels met haar tijdens het opruimen, stofzuigen, aardappels schillen en eten. Zij vindt het heerlijk en valt snel in slaap. (Rianne)

10. Daarnaast helpt het als ik geen verwachtingen van de dag heb. Plannen voor huishouden/visite/winkelen/boek lezen altijd onder voorbehoud maken. (Rianne)

11.

Wat ik in het ziekenhuis heb geleerd en wat heel goed helpt bij mijn zoontje is als het slapen niet wil lukken leg je een hand op z'n hoofdje en een hand op z'n borst. Dan wacht je tot hij rustig wordt, vaak vallen dan de oogjes al dicht. Dan haal je langzaam je hand van z'n hoofd, je wacht even en haalt dan ook de hand van z'n borst. Meestal slaapt hij dan. In het

begin moet je dit vaak wat langer vol houden, later herkent hij dit en word gelijk rustig. Begint hij een poosje later te huilen dan herhaal je dit (Linda)

12. Als mijn zoontje gaat slapen, blijf ik bij hem totdat hij slaapt. Dat duurt meestal paar minuten tot max half uur. Ik sta naast het ledikantje en ben in gedachten bij hem, visualiseer een fijne plek zoals het strand of bos en probeer ook helemaal te ontspannen. Prima tijd voor mezelf en mijn zoontje dus. Sterker, zodra ik ga denken over wat ik allemaal nog moet doen straks, werkt het alleen maar averechts... (Daniella)

33

21.

Boeken, adressen en interessante websites

Boeken: De magische wereld van het kind Selma Fraiberg geeft een beeld van de ‘magische’ wereld van het kind vanaf de geboorte tot de zes levensjaren. Hierbij komt ze met veel herkenbare voorbeelden. Talloze gedragingen van de baby en het jonge kind worden beschreven en uitgelegd. Dat leidt tot verrassende inzichten. Zo gaat zij in op de vraag waarom je niet bang hoeft te zijn om een baby te verwennen of waarom een kind angstig kan zijn om door het doucheputje weggespoeld te worden en meer van dergelijke voor ons volwassenen onbegrijpelijke angsten. Echt een aanrader. Je zult er heel veel van de wereld van jouw kind in herkennen, en het helpt je in te zien dat de dingen die je meemaakt, vaker voorkomen dan alleen in jouw gezin. De kleine ontwikkelingspsychologie deel 1 Het jonge kind Rita Kohnstamm Beschrijft in dit boek de kinderontwikkeling vanaf de geboorte tot zo'n jaar of zeven. Vol alledaagse voorbeelden, of het nu gaat over baby's, peuters of kleuters.

Adressen: • • • •

Het huilbaby team van het IMH te Amsterdam, ouders worden hier zeer goed geholpen met gesprekken over de huil-problemen van hun baby tel: 020-5904949 Huisarts, Kinderarts of lactatiekundige bij jouw in de buurt Korrelatie telefonische hulpverlening voor vragen of wanneer je meteen je verhaal vertellen wil tel: 0900-1450 (15 cpm) Video Hometraining: Deze vorm van hulpverlening bestaat eruit dat er thuis video-opnamen van de dagelijkse omgang tussen ouders en hun baby gemaakt worden. De gemaakte opnamen worden samen met de ouders bekeken. Er wordt vooral gekeken waarom bepaalde contactmomenten goed gaan. Dit is erg prettig en het is gebleken dat deze vorm van positieve hulpverlening zeer succesvol is. Informatie video hometraining AIT tel: 023-520 2500

Mijn internet tips: -Informatie voor ouders www.oudersonline.nl/o_baby.htm -Over veiligheid van je baby in en rond het huis

http://www.veiligheid.nl/csi/veiligheid.nsf/wwwVwContent/l1kinderen.htm -Interessante sites over de lichaamstaal van Baby's

http://www.stichtinglichaamstaal.nl/nl/index.php? option=com_content&task=view&id=21&Itemid=36

35 Beste Lezer, Ik hoop dat je baat hebt gehad bij deze e-brochure. Dat het ook rust heeft gebracht en vertrouwen in je eigen opvoedingscapaciteiten. (Realiseer je dat de perfecte ouder niet bestaat.) Ik heb deze e-brochure met veel plezier samengesteld en hoop dat jij er inspiratie uit hebt kunnen halen. Ik zou het leuk vinden te horen wat jij er aan hebt gehad, wat voor jou gewerkt heeft. Heel veel succes maar juist ook heel veel plezier met jullie bijzondere kindje. Papa Henk [email protected] Hieronder vind je de proefversie van mijn Slaapboekje

© 2009-2011 Henk van Heugten

36 Beste Ouder, Hierbij de proefversie van mijn e-Boekje, Baby laten Slapen zonder tranen Ik ben benieuwd wat jij ervan vindt? Wat mis je, heb jij een goede aanvulling of manier die werkt? Ik hoor het graag. Mail je reactie naar: [email protected] Groet van Papa Henk Inleiding Slaap is erg belangrijk, tijdens het slapen groeit je baby. Voor ons is slaap ook belangrijk, wij willen in de ochtend uitgerust opstaan. De oorzaak van slaapproblemen bij volwassenen blijkt vaak te liggen in de kinderjaren. Al vroeg een goed slaapgedrag aanleren is daarom van groot belang. In deze brochure lees je wat je kan verwachten, wat gewoon is voor een baby. Daarbij kom je erachter wat je kan veranderen in het gedrag van je baby maar zeker ook lees je wat je Niet kan veranderen. Vaak is er meer tijd nodig om problemen op te lossen. Elke fase in de ontwikkeling van je baby heeft zijn eigen-aardigheden. Als ouder moet je kunnen inspelen op de steeds veranderende situaties. Een ouder moet sensitief zijn, kunnen afstemmen op de behoeftes van hun baby. Weet dat jij bent niet de enige ouder bent die het soms even niet weet hoe te handelen. In deze brochure lees je ook ervaringen van andere ouders. INHOUD

1. Slaap tijdens de eerste maanden 2. Oorzaak van slaapproblemen 3. Het waarom van wakker worden 4. Slaapsignalen 5. Doorslapen de hele nacht 6. Wel of niet in de ouderslaapkamer 7. Gouden tactieken om beter te slapen 8. Slaapritueel 9. Wel of niet uit bed halen 10.

Veilig slapen

37

1. SLAPEN TIJDENS DE EERSTE MAANDEN Meer dan 90% van alle pasgeboren baby's slaapt de nacht niet door, ze worden om de paar uur wakker met een razende honger. Het enige wat je dan moet doen is snel een voeding geven. Daarbij is er bij een baby in de eerste periode nog geen vast slaapritme, er is nog geen dag / nacht -ritme je kan hier ook niets aan veranderen. Daarnaast is het fysiek onmogelijk dat een baby een hele nacht doorslaapt. Het jonge baby maagje is zo klein dat het gewoonweg niet voldoende melk kan bevatten om de hele nacht mee toe te kunnen. Baby's hebben ook een veel kortere slaap-cyclus dan volwassenen. Het is dus normaal dat jouw kindje om de paar uur wakker wordt. Het kan zeker een half jaar of langer duren voordat jullie baby uren gaat doorslapen.

Een moeder vertelt: Tijdens een ouderavond op ons kinderdagverblijf vertelde een vader dat zijn dochter van twee jaar nog niet doorsliep. Ik merkte dat meer dan de helft van de aanwezige ouders vertelde dat hun kindje ook nog niet doorsliep. Het was voor mij een hele geruststelling dat dit normaal gedrag voor een jonge peuter bleek te zijn.

38 2. OORZAAK VAN SLAAPPROBLEMEN Oververmoeidheid is het begin van alle slaap problemen. Maak daarom een slapende baby nooit wakker. Hij heeft deze slaap echt nodig. Leg je kindje direct in bed wanneer jij slaap-signalen* ziet, zoals gapen, wegkijken, jengelen etc. Zorg ervoor dat je baby voldoende voeding krijgt, want jonge baby 's hebben razende honger, en met een razende honger gaat het slapen niet lukken.

* SlaapSignalen zijn: zichtbare lichamelijke uitingen zoals gapen, in de oogjes wrijven, interesse verliezen, veel wegkijken, rode oortjes, bleek worden, jengelen…etc. Zie je maar één van deze signalen dan is het tijd om je kindje wakker in bed te leggen. (zie het hoofdstuk over de slaapsignalen)

Hoeveel slaapt een Baby Hieronder vind je een tabelletje hoeveel slaap een baby gemiddeld nodig heeft in 24 uur. Verdeeld over een aantal slaap-periodes. Iedere baby heeft een eigen temperament, de een heeft minder slaap nodig dan een ander. Pasgeboren baby 's slapen ongeveer 16 tot 18 uur per etmaal. Een baby van 1 maand oud slaapt ongeveer 16 uur. Van 3 maanden ongeveer 15 ½ uur 6 mnd 14 ½ uur 9 mnd 14 uur 12 mnd 13 ½ uur 24 mnd 13 uur 36 mnd 12 uur Deze slaapuurtjes zijn totalen en zijn verdeeld over verschillende slaapjes overdag en ’s nachts. Naarmate een baby ouder wordt neemt het aantal slaapjes af en slaapt een baby langer achter elkaar door.

Uit de mail van moeder Pia: Ik ontdekte dat ik mijn baby op vaste tijden in zijn ledikantje legde ook als hij niet moe was. Ik ben na het lezen van tips iets anders gaan proberen. Nu legde ik Lars wakker in bed, wanneer hij moe leek, en hij viel makkelijker in slaap en sliep veel langer.

39 3, HET WAAROM VAN WAKKER WORDEN Honger en Angst staan op nummer 1 als oorzaak van wakker blijven of wakker worden. Honger is voor de jonge baby de belangrijkste reden van niet slapen. Na voldoende voeding te hebben geven is er niets meer wat jij kan doen. Het heeft niets met kunstvoeding of borstvoeding te maken. Door het geven van kunstvoeding gaat een baby Niet beter slapen. Wakker maken voor een voeding zou ik niet aanraden. Voor de wat oudere baby is Angst de meest voorkomende oorzaak van wakker worden of niet naar bed willen gaan. Rond de 9 maanden wanneer je kleintje begint te kruipen komt ze in een speciale fase van de emotionele ontwikkeling. De scheidingsangst ofwel verlatingsangst begint dan op te komen. Je zal merken dat je kleintje in deze periode (duurt een aantal maanden) last krijgt van angst als jij weg gaat of zelfs als hij jou maar even niet ziet, raakt je kleintje overstuur. Daarbij komt het regelmatig voor dat baby's in de nacht angstig wakker worden. Alleen jij kan je kindje geruststellen. Zelfs je partner kan in deze specifieke periode je kindje niet kalm maken. Alleen bij jou zal je baby rust vinden. Lees meer in het speciale hoofdstuk 'Verlatingsangst.' Daarnaast zal elke grote verandering in het leventje van je kindje onrustige nachten met angst tot gevolg hebben. Zoals wanneer moeder gaat werken, er een nieuwe oppas komt of elke verandering die aanpassen met zich meebrengt.

Een bijzondere methode van Hilde: Wij aaien Sem in slaap. Scheelt een hoop gehuil bij het slapen gaan. We strelen zo'n 40x keer heel langzaam van bovenop het hoofd naar de ogen toe en stoppen bij de neus. Zijn ogen streel je zo zachtjes dicht en meestal blijven ze dan ook dicht a 20x aaien. bij de 40x slaapt hij meestal al.

40

4. SLAAPSIGNALEN, onmiddelijk in bed leggen De gapende baby onthult dat hij moe is, dat is helder. Gapen is een slaapsignaal, een uiting van slaperigheid. Nu is het al tijd om je kindje wakker in bedje te leggen. Daarnaast zijn er meer slaapsignalen, de meest voorkomende zijn: in de oogjes wrijven, interesse verliezen, veel wegkijken, gaan staren, rode oortjes krijgen, aan oortje friemelen, bleek worden, jengelen, huilen. Als je maar één van deze slaapsignalen ziet dan is het dus tijd om je kindje wakker in bedje te leggen. Niet alle baby's vertonen deze slaapsignalen. Ieder kind is anders en sommige geven op hun eigen specifieke manier aan dat ze moe zijn. Leer te herkennen wanneer je baby moe wordt. Wat ook kan gebeuren is dat je baby het slaapsignaal verandert. Dit eist veel van jouw flexibiliteit, denk je dat je weet hoe het gaat en dan verandert het ineens. Een enkele keer komt het voor dat een baby in slaapt valt zonder een slaapsignaal te geven. Let op tekenen van vermoeidheid Een baby die moe is wordt steeds ongelukkiger en kan de moeheid niet meer ‘handelen’ De baby kan zich gaan overstrekken, wild met de armpjes zwaaien en heftig gaan huilen.

Een moeder vertelt: Soms zie ik het slaapsignaal bij Dani wel en soms ook helemaal niet. Dan begint ie te jengelen, huilen en onrustig te doen. Ik twijfel dan heel erg of hij wel of niet moe is. Ik probeer maar wat, de ene keer werkt het goed en de andere keer werkt het niet. En net als ik denk dat ik nu eindelijk weet hoe het gaat, verandert hij zijn slaapgedrag. Laatst begon Dani te jengelen en in zijn oogjes te wrijven, ik legde hem in bed en plotseling was ie klaar wakker en begon vrolijk te kletsen. Ik snap het niet meer...

41 5. DOORSLAPEN de hele nacht lang De slaapcyclus van een baby is veel korter dan die van volwassenen. Kleintjes komen gedurende de nacht dus vaker in een stadium van lichte slaap. Hun slaapritme bestaat voor de helft uit lichte slaap! Het is dus normaal dat jouw kindje om de paar uur wakker wordt. Het kan zeker een half jaar of langer duren voordat een baby doorslaapt. Een hele nacht doorslapen gebeurt maar zelden. Zuigelingen slapen maximaal 5 uur achtereen. Dit is niet prettig om te lezen, maar er bestaat Geen enkele methode waardoor een baby 8 uur onafgebroken gaat doorslapen.

Wat kan je doen: Maak het jezelf zo makkelijk mogelijk!

Weet hoe je kan omgaan met nachtvoedingen en troosten, Waarbij het jullie zo weinig mogelijk tijd en energie kost. – Je kan de nachtvoedingen verstandig aanpakken, zorg dat jij met je partner van te voren een goede afspraak maakt wie er 's nachts uit bed gaat. Of spreek af dat je om en om naar je huilend kindje gaat. Of maak het jezelf makkelijk en laat je baby op de ouderkamer slapen. – Wanneer ze wakker wordt in de nacht en lichtjes huilt, wacht dan even soms valt je kleintje vanzelf weer in slaap, mocht het huilen toenemen, reageer dan snel door te voeden of troosten. Wacht niet tot je kindje overstuur of in paniek raakt. Dan ben je erg lang bezig voordat je kleintje weer rustig is. – Als je baby in de nacht wakker wordt, zal de basis moeten zijn om hem in zijn eigen bedje te troosten. Soms is een geruststellend woordje of een klopje op zijn lijfje al voldoende. Ik zou niet aanraden hem uit bed te halen of te wiegen. Dit is zo prettig dat het hem een nieuwe reden geeft om weer wakker te worden. (natuurlijk haal je hem wel uit bed wanneer hij erg overstuur is of als hij huilt door bijvoorbeeld een ziekte, of bij pijn) Wanneer een baby de hele nacht doorslaapt is het een kwestie van geluk. Zeker geen gevolg van een of andere methode. Het werkt zo; wanneer je met allerlei maniertjes probeert om je baby door te laten slapen dan lukt het niet, maar probeer je niets, dan gaat je kleintje onverwachts doorslapen. Beste Henk, Ik heb zelf een tip. Het zal niet voor elke baby gelden! Maar die van ons heeft (waarschijnlijk) minder slaap nodig dan wij dachten! Vandaar dat ze veel huilde toen ze in bed lag. Nu laten we haar minder slapen, ze jengelt niet, is alert en tevreden en slaapt zonder huilen. Groet, Aafke

42

6. WEL of NIET op de OUDERKAMER SLAPEN? Deskundigen adviseren om de eerste maanden een baby op de ouderkamer te laten slapen. (in zijn eigen bedje) Lees verder over het waarom, en wat je kan doen om zelf voldoende slaap te krijgen en lees de tips om het jezelf zo makkelijk mogelijk te maken. Het is in veel opzichten veiliger en comfortabel om met je kind in één kamer te slapen. Natuurlijk is het even wennen wanneer je een paar keer per nacht de geluiden van je kleintje hoort. Aan de ene kant geeft het rust want je weet dat je liefje nog ademt, aan de andere kant slaap je niet aan een stuk door zoals voorheen toen je nog geen kindje had. Geruststellend Wist je dat een baby Onrustig wordt in een stille ruimte. Hij hoort veel liever ritmische geluiden om zich heen. Door dit wetenschappelijk bewezen effect slaapt een zuigeling veel beter op de kamer van de ouders omdat hij hun geruststellende ademhaling hoort. Super Snel weer in slaap Hoe dichter je bij je baby slaapt, hoe sneller je kan reageren op zijn signalen en hoe sneller je kleintje weer slaapt. Een baby kan zelf heel goed aangeven wanneer hij honger heeft of wanneer hij angstig is en geruststelling nodig heeft. Wanneer je kindje in een andere kamer zachtjes huilt kun je hem niet horen. Daardoor zal je baby steeds luider gaan huilen totdat het wordt opgemerkt. Dan is ondertussen de spanning zo opgelopen dat voeden of troosten heel lastig is. Je kindje is zo geëmotioneerd dat het lang duurt voordat ze weer rustig is. Daardoor duurt het ook lang voordat jullie weer kunnen slapen. Samen in bed Wanneer is het gevaarlijk? Roken vergroot het risico op wiegendood. Als jij, of je partner rookt, moet je ervoor zorgen dat je niet in slaap valt met je kindje bij jou in bed, ook niet als je nooit in bed rookt. In slaap vallen met je baby erbij is ook gevaarlijk als jij of je partner niet goed in staat zijn om op je baby te reageren. Bijvoorbeeld als je: • • • • •

medicijnen of verdovende middelen hebt gebruikt; alcohol hebt gedronken ziek bent waardoor je niet alert kan reageren; oververmoeid bent, waardoor je minder goed in staat bent om op je baby te reageren; sterk overgewicht hebt (obesitas).

Het is ook veiliger om gedurende de eerste maanden niet met je baby in één bed te slapen als je baby: • ruim voor de uitgerekende datum geboren is; • bij de geboorte kleiner was dan verwacht (dysmatuur); • koorts heeft.

43 Paniek en Angst Tussen de 8 en 18 maanden komt je kleintje in een ontwikkeldoos fase waarbij hij snel angstig is en in paniek raakt wanneer hij jou niet meer ziet. Deze fase heet de eenkennigheidsfase of wordt ook wel scheidingsangst of verlatingsangst genoemd. Juist 's nachts wanneer je kleintje in een eigen kamer slaapt zal hij geregeld in paniek wakker worden, alleen zijn moeder kan hem geruststellen. Ons kleintje kan er zelf niets aan doen, het overkomt hem. Lees meer in het hoofdstuk over verlatingsangst. Jezelf makkelijk maken Maak het jezelf zo makkelijk mogelijk, neem je baby in zijn eigen bedje op de ouderkamer. Voeden in de nacht wordt daardoor simpel omdat de baby dichtbij is. Met een co sleeper wordt alles nog plezieriger. Een cosleeper is een ledikantje met een open zijde. Deze opening zet je tegen je eigen bed. Je kindje slaap dicht bij jou en toch in zijn eigen bedje! Super makkelijk om te troosten, een klopje op zijn lijfje, een aai over het bolletje.... hij slaapt al weer. Jij hoeft je bed niet uit. Hierdoor kun jij je kindje dichtbij houden en toch veilig samen slapen.

Tip van Daniella: Als mijn zoontje gaat slapen blijf ik bij hem totdat hij slaapt. Dat duurt meestal een paar minuten tot maximaal een half uur. Ik sta naast het ledikantje en ben in gedachten bij hem, visualiseer een fijne plek zoals het strand of bos en probeer ook helemaal te ontspannen. Prima tijd voor mezelf en mijn zoontje dus. Sterker, zodra ik ga denken over wat ik allemaal nog moet doen straks, werkt het alleen maar averechts...

7. GOUDEN TACTIEKEN om beter te slapen Hier volgen een aantal tactieken waardoor je baby beter gaat slapen. Wegkijken en Geen oogcontact meer maken Ouders die oogcontact maken zorgen er voor dat een baby actief blijft en niet kan toegeven aan slaapgevoelens. Wil je een baby tot rust laten komen, kijk hem dan niet meer aan, babbel ook niet meer. Wanneer je hem nog half wakker in bed legt en hij gaat steeds meer huilen, blijf er dan nog eventjes bij, en ga zo zitten dat je hem niet aankijkt en hij jou niet ziet, dus aan de kant van zijn ruggetje. Slaapsignalen = onmiddelijk naar bed! Leg je kleintje meteen in bed wanneer je slaapsignalen ziet, wacht niet tot ze al ver in slaap is om dan pas naar bed te brengen. Je zal merken dat door deze simpele tactiek de baby langer doorslaap. Slaapsignalen zijn: gapen, in de oogjes wrijven, interesse verliezen, veel wegkijken, rode oortjes, jengelen, …...Zie je één van deze signalen, dan is het moment daar om je kindje wakker in bed te leggen. Donkere kamer Onze hersenen maken bij een donkere omgeving een hormoon melatonine aan, dit is een sterk slaap opwekkend hormoon. Slimme ouders maken gebruik van dit natuurlijk en gratis slaapmiddel. Mocht je kindje ‘s nachts wakker worden zet liever geen licht in de slaapkamer aan maar maak gebruik van het licht op de gang. Als je toch een nachtlampje wilt gebruiken neem dan een klein gedimd lampje. Wiegen werkt Als je baby maar niet in slaap kan komen dan is wiegen een manier die meestal werkt. Neem je kindje in je armen en beweeg rustig op en neer, of in een kinderwagen wiebelen totdat de oogjes dicht vallen…. Er zijn ook speciale bedjes die kunnen wiegen. Een nadeel hiervan kan zijn dat de kleine alleen nog maar op deze manier in slaap kan vallen. Gebruik het daarom niet te vaak, maar als laatste tactiek bij ziekte of wanneer je baby steeds maar niet in slaap komt. Haal je kindje niet uit bed om te wiegen. Laat je baby in bed liggen en leg je hand op baby's ruggetje, beweeg ritmisch het lijfje zachtjes en langzaam heen en weer. Hiermee komt de slaap vredig. Overdag slapen = 's nacht goed slapen Dat je kindje overdag vaak slaapt zorgt ervoor dat ze 's nachts ook goed slaapt. Overdag ophouden in de verwachting dat je kind 's nachts beter of langer gaat slapen, is een illusie. Ophouden en rekken werkt juist averechts. Hoe beter een baby overdag slaapt, hoe beter het ook 's nachts kan slapen!. Wacht 30 seconden..... Niet meteen reageren bij het eerste kikje. Begint je kleintje te huilen of jengelen wacht dan eventjes af (een half minuutje) luister of het huilen minder wordt. Wordt het huilen steeds luider, leg dan je hand rustig op het hoofdje van je baby, zeg hooguit ssssst, of mama/papa is hier. Ben je niet meer in de slaapkamer, ga dan zonder iets te zeggen naar binnen, leg je hand rustig op het hoofdje van je baby, zeg hooguit iets van: ‘mama/papa is hier’ Nu hoef je alleen maar te wachten totdat je ukkie in slaap valt. Ik heb het mezelf makkelijk gemaakt door een stoel naast het bedje te zetten, eindelijk een rust moment voor mezelf, heerlijk….

45 8. SLAAPRITUELEN Een vast slaapritueel geeft innerlijke rust voor baby's en kinderen. Door iedere avond hetzelfde te doen gaat je baby aanvoelen wat er komen gaat. Je baby merkt dat de activiteiten gaan stoppen en dat jij rustig wordt. De rust die jij uitstraalt gaat over op je kleintje. Een slaapritueel is voor jou makkelijk want doordat het iedere avond hetzelfde gaat hoef jij er niet steeds over na te denken wat allemaal nog te doen. Oudere kindjes blijven rituelen prettig vinden, ze herkennen de volgorde van handelingen en weten dus wat er komen gaat en dat geeft ze een heel veilig gevoel, Ze worden er rustig van. Met een slaapritueel bouw je de activiteiten van de dag langzaam af. Zet de TV ruim voordat je naar boven gaat uit. Doe alleen nog maar rustige dingen. Denk bv. aan een ontspannende massage, een badje, slaapliedjes zingen, een speeldoosje aanzetten of een boekje lezen. Laat je baby in zijn eigen bedje slapen. Als de slaaptijd echt is aangebroken is het aan te raden, rustig en stil te zijn, niet meer gezellig babbelen, zeg hooguit iets van: ‘ssssst’ of ‘slaap zacht’. Je kan stil bij je ukkie blijven totdat de oogjes dichtvallen, je kan ook eerder weggaan. Het grote voordeel van even bij je kindje blijven is dat zij niet angstig wordt, ze voelt zich beschermd nu jij nog even bij haar bent. Hoe een slaapritueel eruit kan zien •

elke dag zoveel mogelijk dezelfde volgorde

•

begin het ritueel met het afbouwen van activiteiten en zet de TV uit

•

nu is er tijd voor een rustig spelletje

•

een massage of een badje is erg ontspannend en zorgt voor een goede nachtrust

•

knuffelen werkt ook

•

pyjamaatje aan

•

een liedje of verhaaltje

•

in bed leggen

•

na het in bed leggen moet het duidelijk zijn dat het slapen begint

•

nu niet meer kletsen of iets doen, kijk je kindje niet meer aan, blijf zo stil mogelijk

•

bij onrust: fluiter dan hooguit sssst, mama is hier en leg jouw hand op je kindje

•

nu wachten tot je ukkie slaapt, je hoeft niets meer te doen, een relax moment voor jezelf

Moeders vinden het heel vervelend als hun kindje huilt. Jij zal niet elke keer het huilen kunnen stoppen. Wel kan je tijdens het huilen bij jouw kindje blijven, liefde geven en troost bieden. Jouw kindje merkt dat jij er bent. Hij ervaart dat als hij angstig is of pijn heeft, er onmiddellijk hulp en troost is. Jou baby ontwikkelt hiermee een gezond vertrouwen in de wereld. Dit ervaar ik als het mooiste cadeau wat ik als ouder aan mijn kinderen kan meegeven; een vertrouwen in de wereld ofwel Zelfvertrouwen.

46

9. WEL OF NIET UIT BED HALEN Het 's nacht wakker worden is vaak een probleem. Ook ik ben 's nachts veelvuldig uit bed gegaan om huilende Joery en Fleur weer te laten slapen. Verstandig aanpakken Wanneer je kindje s‘nachts wakker wordt, zal de basis moeten zijn om je kleintje in zijn eigen bedje te troosten. Soms is een geruststellend woordje of een klopje op het lijfje al voldoende. Ik zou niet aanraden je kleintje uit bedje te halen of te wiegen. Dit is zo prettig dat het je kleintje een nieuwe reden geeft om weer wakker te worden. (natuurlijk haal je het kindje wel uit bed wanneer ze erg overstuur is door bijvoorbeeld ziekte)

Slaaptips van Linda Wat ik in het ziekenhuis heb geleerd en wat heel goed helpt bij mijn zoontje is als het slapen niet wil lukken leg je een hand op z'n hoofdje en een hand op z'n borst. Dan wacht je tot hij rustig wordt, vaak vallen dan de oogjes al dicht. Dan haal je langzaam je hand van z'n hoofd, je wacht even en haalt dan ook de hand van z'n borst. Meestal slaapt hij dan. In het begin moet je dit vaak wat langer vol houden, later herkent hij dit en wordt gelijk rustig. Begint hij een poosje later te huilen dan herhaal je dit.

47

10. VEILIG SLAPEN Als ouder wil je het veiligste voor je baby. Laat daarom je kleintje altijd in een bed of ledikant slapen en niet op een bank, een zuigeling kan met het gezichtje tussen een spleet komen of eraf vallen. Let op met stoffen knuffels in het bedje, deze kunnen voor het babymondje terechtkomen en de ademhaling blokkeren. Het belangrijkste is dat je in de buurt van je kindje blijft en eventueel een babyfoon aanzet. Leg je baby altijd op zijn rug te slapen. Dit is veiliger en beter voor de gezondheid. Maak het bedje strak op en leg je baby met de voetjes tegen de onderkant van het bedje. Hiermee voorkom je dat je kindje onder de dekens terecht komt en geen lucht meer kan inademen. Of gebruik een trappelzak. Veilig Bedje Gebruik een goedgekeurd wiegje of bedje waarbij de spijlen niet te ver uit elkaar staan. Hiermee voorkom je beklemming en eruit te vallen. Zorg ervoor dat de hoogte tussen het matras en de bovenkant van het bedje zo hoog is dat je baby er niet uit kan "rollen" of er zich kan gaan optrekken. Als je baby ouder wordt en zich gaat optrekken zorg dan dat deze afstand zo groot is, dat je kindje er niet uit kan klimmen. De verf van de spijlen moet niet giftig zijn. De matras moet goed aansluiten aan alle kanten van het bedje Veilige slaapzak Een slaapzak moet goed passend zijn, dat wil zeggen dat hals- en armopeningen niet zo ruim zijn dat je baby in de zak kan verdwijnen. In de zak moet voldoende ruimte zijn om de beentjes vrij te kunnen bewegen. Gebruik geen dekbedje, het is gevaarlijk en daarom is het verboden. Hoe weet ik of mijn kleintje het te warm heeft? Leg vingers van je hand in baby's nekje, (plaatje) dan voel je vanzelf of je baby erg warm aanvoelt of niet. Is het nekje erg warm, dan is de temperatuur van de baby te hoog. Trek dan een kledingsstuk uit of zorg dat je kleintje afkoelt. Nooit alleen gelaten langer dan 5 minuten laten huilen Wanneer ouders hun baby Alleen Gelaten in de babykamer laten huilen en hier niet op reageren is dit erg schadelijk voor de gezondheid van een baby. Wanneer een baby de nabijheid van zijn moeder of vader voelt zakt de paniek en is het goed. Dit is het grote voordeel wanneer de baby op de ouderkamer in zijn eigen wiegje slaapt. Een klopje op zijn ruggetje of een woordje is vaak genoeg om het huilen te stoppen. De ouders hoeven niet steeds het bed uit om in de babykamer hun kleintje te gaan voeden en troosten.

48

NAWOORD Beste Lezer, Ik hoop dat jij inspiratie uit deze e-brochure hebt kunnen halen. Weet dat opvoeden een leerproces is en de perfecte ouder niet bestaat. Deze e-brochure heb ik met veel plezier samengesteld. Ik zou het leuk vinden te horen wat voor jou gewerkt heeft. Heel veel plezier met je bijzondere kindje. Papa Henk [email protected]