HOVO. Studiegids. Kwaliteitsonderwijs voor 50-plussers. Alkmaar, najaar 2014

HOVO

Alkmaar, najaar 2014

Kwaliteitsonderwijs voor 50-plussers

Studiegids

HOVO Alkmaar wordt mede mogelijk gemaakt door:

Voorwoord Voor u ligt de brochure van HOVO Alkmaar met het cursusaanbod najaar 2014. Heeft u het voornemen of de wens uzelf te ontplooien op cultureel en/of intellectueel gebied dan biedt het programma van HOVO Alkmaar een uitstekende manier om dit te doen. Een leven lang leren of zo u wilt een lang leven leren wordt in Nederland sinds 1986 mogelijk gemaakt door de instellingen voor Hoger Onderwijs Voor Ouderen (HOVO). Deze instellingen zijn gelieerd aan een universiteit of hogeschool. HOVO Alkmaar is gelieerd aan Hogeschool Inholland Alkmaar en de cursussen worden op deze locatie aangeboden. HOVO is een erkend kwaliteitskeurmerk en staat borg voor onderwijs op propedeuseniveau universiteit. In het programma dat begin oktober 2014 start, biedt HOVO Alkmaar weer een scala aan interessante cursussen. U kunt komend najaar cursussen volgen op het gebied van Architectuur, Kunstgeschiedenis, Muziek, Geschiedenis, Filosofie, Natuur in Noord-Holland en Letterkunde. Het HOVO-najaar wordt ingeluid op 3 oktober om 15.00 uur in de Rabobankzaal met een boeiende lezing “Dante’s Goddelijke Komedie; een reis door het Inferno” die gratis wordt aangeboden aan alle (ex)cursisten van HOVO Alkmaar. Spreker is drs. Jonathan Oudendijk, docent Italiaanse taal en literatuur.

In deze brochure vindt u informatie over de introductielezing, de inhoud van cursussen en de wijze waarop deze worden aangeboden en het aanmeldingsformulier. HOVO Alkmaar wenst u heel veel plezier met de cursus(sen) van uw keuze! Namens HOVO Alkmaar,

Damienne Leijen Damienne Leijen

Studiegids HOVO Alkmaar najaar 2014

3

Onderwijscoördinator


4

Inhoudsopgave

Pagina

Voorwoord ......................................................................................................................... 3 1.

Kwaliteitsonderwijs voor Ouderen .......................................................................... 6

2.

Het onderwijs van HOVO Alkmaar ......................................................................... 7

3.

Overzicht programma najaar 2014 ......................................................................... 8

4.

Introductielezing: ‘Dante’s Goddelijke Komedie; een reis door het Inferno’ .......... 10

5.

Cursussen najaar 2014 ........................................................................................ 11

5.1

De Eerste Wereldoorlog ....................................................................................... 11

5.2

Tussen twee wereldoorlogen: Weimar-Duitsland en de gevolgen ........................ 12

5.3

Amerikaanse Burgeroorlog ................................................................................... 13

5.4

Stadsgeschiedenis van de 19e eeuw (1795-1914) in NL ...................................... 15

5.5

De geschiedenis van de Nederlandse Politiek (1848-2002) ................................. 17

5.6

Geschiedenis Christendom aan de hand van 5 vragen ........................................ 18

5.7

Grande Parade; Kunst en cultuur uit de Gouden Eeuw ........................................ 19

5.8

Donatello; originaliteit en dramatiek van een renaissance beeldhouwer .............. 21

5.9

Botticelli; Schilder van zwijgende poëzie .............................................................. 22

5.10

Oudegyptische kunst en Architectuur ................................................................... 24

5.11

Keizers en kerkvaders .......................................................................................... 25

5.12

Facetten van de Griekse Oudheid ........................................................................ 27

5.13

Italiaanse dichters van 1300 tot nu ....................................................................... 29

5.14

Beeldtaal en taalbeeld .......................................................................................... 31

5.15

In vermaak ondergedompeld: over de cultuurkritiek van Adorno en Benjamin ..... 32

5.16

Levensfilosofische thema’s ................................................................................... 34

5.17

Slavoj Žižek: Filosofie, psychoanalyse en cultuur................................................. 35

5.18

Expressie in muziek .............................................................................................. 37

5.19

Amstelland, ’t Gooi en Vechtstreek....................................................................... 38

5.20

Nederland en ‘Europa’: Economische aspecten .................................................. 40

5.21

Geografie van de Oudheid.................................................................................... 42

6.

Algemene informatie ............................................................................................. 44

7.

Annuleringsvoorwaarden ...................................................................................... 46

8.

Overige faciliteiten ................................................................................................ 47

9.

Faciliteiten op de Hogeschool Inholland Alkmaar ................................................. 48

10.

HOVO Alkmaar ..................................................................................................... 49

Inschrijfformulier najaar Studiegids HOVO Alkmaar najaar 2014

5

1.

Kwaliteitsonderwijs voor Ouderen

HOVO Alkmaar verzorgt op de locatie van de Hogeschool Inholland Alkmaar de universiteit van de derde leeftijd. Met cursussen, lezingencycli en excursies op universitair / hbo-niveau voor iedereen van vijftig jaar of ouder, brengt HOVO Alkmaar het ideaal van een leven lang leren in de praktijk. Daarbij worden geen formele eisen gesteld aan een specifieke vooropleiding.

Onderwijs genieten Ontplooiing en verdieping, verbreding van de eigen horizon door het verwerven van kennis en inzicht in het gekozen vakgebied staan bij dit type onderwijs centraal. Met andere woorden: ‘leren om het leren’, ‘onderwijs genieten’ in de meest letterlijke zin van het woord.

Op universitair of hbo-niveau Onder ‘universitair /hbo- onderwijs’ wordt niet alleen het overdragen van wetenschappelijke kennis verstaan, maar bovenal het ter discussie stellen van (eigen) standpunten op basis van geordend en kritisch denken.

Docenten De docenten hebben allen een opleiding genoten aan een universiteit of hogeschool en zijn werkzaam of werkzaam geweest bij een instelling voor hoger onderwijs. Zij zijn specialisten op het betreffende vakgebied en beschikken over didactische vaardigheden.

Geen vooropleiding vereist Hoewel veel van de deelnemers aan HOVO een universitaire/hbo-achtergrond hebben, staat HOVO open voor iedereen die interesse heeft in het verwerven van kennis en inzicht op academisch niveau. Immers, niet iedereen heeft de kans gehad te studeren, ook al had hij of zij dat graag gewild. Als er bij een programma specifieke kennis wordt vereist, meestal leesvaardigheid in één of meerdere talen, dan wordt dat aangegeven.

HOVO Alkmaar, voor iedereen van vijftig jaar en ouder, voor zowel werkenden als niet-werkenden.


6

2.

Het onderwijs van HOVO Alkmaar

HOVO Alkmaar verzorgt een per studiejaar wisselend aanbod van min of meer afgeronde programma’s. Afhankelijk van belangstelling en mogelijkheden worden onderdelen van dit aanbod tijdens volgende jaren herhaald. Als een cursus of lezingencyclus in een volgend jaar een vervolg krijgt, spreken we van een leergang. Een cursus bestaat uit een geheel van 5-8 hoorcolleges of een combinatie van hoor- en werkcolleges. Een cursus is bedoeld als volwaardige eenheid van het betreffende vakgebied. De exacte invulling van het college wordt overgelaten aan de expertise van de docent. Wekelijks is er een hoorcollege van tweemaal 50-60 minuten of een hoor- en werkcollege (samen twee uur), met daartussen een pauze van ongeveer 20 tot 30 minuten. Een hoorcollege is een inhoudelijk betoog door de docent, dat als introductie dient op de verdiepende literatuur die de deelnemers gedurende de daarop volgende week kunnen bestuderen. Op het inschrijfformulier wordt de cursist gevraagd om een alternatieve keuze aan te geven, maar dit is niet verplicht. Indien te weinig deelnemers zich hebben aangemeld, behoudt HOVO Alkmaar zich het recht voor een cursus niet te laten doorgaan. De studiebelasting is afhankelijk van het eigen studietempo en de aard van het opgegeven werk door de docent. Materiaal-, reis- en verblijfkosten (syllabi, entree, lunch etc.) zijn voor rekening van de cursist. De cursist kan de cursusprijs vrijwillig verhogen met een bedrag van € 25,- ten behoeve van het steunfonds HOVO Alkmaar. Dit kan aangegeven worden op het inschrijfformulier. Indien de cursist in aanmerking wenst te komen voor de regeling minder draagkrachtigen, dan kan hij/zij daarvoor een verzoek indienen. Zie voor uitgebreide informatie op pagina 42 van deze gids.


7

3.

Overzicht programma najaar 2014

Dagen en tijden waarop de colleges worden gegeven 10.00-12.30 maandag

dinsdag

woensdag

13.15 – 15.45

- Facetten van de Griekse Oudheid;

- De Eerste Wereldoorlog;

- Beeldtaal en Taalbeeld;

- Nederland en ‘Europa’; Economische aspecten;

- Amstelland, ’t Gooi en Vechtstreek;

- Geschiedenis van de Nederlandse Politiek;

- Italiaanse dichters van 1300 tot nu;

- Donatello; originaliteit en dramatiek van een renaissance beeldhouwer;

- Geografie van de Oudheid;

- Botticelli; Schilder van zwijgende poëzie;

- Oudegyptische kunst;

- Slavoj Žižek: Filosofie, psychoanalyse en cultuur;

- Tussen twee wereldoorlogen; - Amerikaanse Burgeroorlog; - In vermaak ondergedompeld: over de cultuurkritiek van Adorno en Benjamin; - Expressie in muziek (Ypma piano’s); - Keizers en kerkvaders;

- Grande Parade; kunst en cultuur uit de Gouden Eeuw;

- Stadsgeschiedenis in de 19e Eeuw;

- Levensfilosofische thema’s;

donderdag

vrijdag - Geschiedenis Christendom adhv 5 vragen;

Weken, waarin de colleges worden gegeven in het najaar 2014 Weeknummer

Data

Opmerkingen

40

3 oktober 2014

Introductielezing; 14.30 uur Rabobankzaal Inholland

41

6 okt – 10 okt

1e collegeweek

42

13 okt – 17 okt

Geen colleges ivm Herfstvakantie

43

20 okt – 24 okt

2e collegeweek

44

27 okt – 31 okt

3e collegeweek

45

3 nov – 7 nov

4e collegeweek

46

10 nov – 14 nov

5e collegeweek

47

17 nov – 21 nov

6e collegeweek

48

24 nov – 28 nov

7e collegeweek

49

1 dec – 5 dec

8e collegeweek


8

50

8 dec – 12 dec


9e collegeweek; reserveweek ivm uitwijken

9

4.

Introductielezing: ‘Dante’s Goddelijke Komedie; een reis door het Inferno’

Vrijdag 3 oktober 2014 om 14.30 uur: Rabobankzaal Inholland Alkmaar Aan de introductielezing zijn geen kosten verbonden en wordt aan alle cursisten en ex-cursisten aangeboden. HOVO Alkmaar beoogt hiermee het bijeenzijn en gezamenlijk aanhoren van een college door alle cursisten. Tevens wordt informatie verschaft en is er gelegenheid tot discussie over HOVO Alkmaar. U kunt deelname aan de lezing aangeven op het inschrijfformulier.

Dante’s Goddelijke Komedie; een reis door het Inferno Programma 14.30 uur 15.00 uur 15.05 uur 16.45 uur 17.00 uur

Inloop met koffie en thee Introductie colleges HOVO Alkmaar Start Introductielezing; spreker drs. Jonathan Oudendijk Discussie Sluiting

Inhoud De Goddelijke Komedie van Dante Alighieri is één van de meest tot de verbeelding sprekende literaire werken ooit geschreven. Het 14e eeuwse dichtwerk is beroemd over de gehele wereld en heeft talloze kunstenaars uit de meest diverse disciplines geïnspireerd. Bijna alles is in het werk wel terug te vinden, van religie tot politiek, van liefde tot moord en van immense honger tot enorme vreetzucht. Er kan eindeloos over de Goddelijke Komedie gesproken worden. Maar in deze presentatie zal Jonathan Oudendijk je in slechts anderhalf uur lang door de wereld van de Inferno leiden, het eerste deel van de drie delen van de Komedie. De meest enerverende verhalen uit de Hel zullen de revue passeren, zoals het emotionele relaas van Francesca (Inferno V), Dantes ontmoeting met zijn homoseksuele leermeester Brunetto Latini (Inferno XV) en de Griekse held Odysseus (Inferno XXVI), de kannibaal Ugolino (Inferno XXXII en XXXIII) die zijn eigen kinderen opat en het afdalen tot de duivel zelf in Inferno XXXIV. Dit gaat telkens vergezeld van de kunstwerken die latere kunstenaars zoals William Blake, Gustave Doré en Monika Beisner daarvan hebben gemaakt.

Spreker Drs. Jonathan Oudendijk (1984) is vertaler en docent Italiaanse taal en literatuur. Hij rondde zijn studie Italiaans aan de Universiteit van Amsterdam cum laude af, studeerde een jaar in Rome en deed in Londen een onderzoeksmaster. Tijdens zijn studie ontwikkelde hij zich tot Dante-specialist waarbij hij onderzoek deed naar diverse onderwerpen zoals Dante en de Katholieke Kerk en homoseksualiteit in de Divina Commedia. In zijn colleges probeert hij zowel rekening te houden met de historische omstandigheden en interpretaties van anders schrijvers als met de lezer uit de 21e eeuw. In zijn vrije tijd is Jonathan Oudendijk fervent lezer en schrijver van poëzie.


10

5.

Cursussen najaar 2014

5.1 De Eerste Wereldoorlog Introductie prijs € 200,8 colleges dag en tijd maandag 13.15 - 15.45 uur 6-10; 20-10; 27-10; 3-11; 10-11; 17-11; 24-11; 1-12 werkvorm hoorcollege met gelegenheid tot discussie en eigen inbreng

Honderd jaar geleden, in augustus 1914, brak een oorlog uit tussen OostenrijkHongarije en Servië. Binnen korte tijd breidde die oorlog zich als een olievlek uit over Europa. Alleen al daarom werd deze oorlog in verschillende Europese landen al gauw aangeduid als ‘De Grote Oorlog’. Na de Tweede Wereldoorlog werd het gebruikelijk om het conflict aan te duiden als Eerste Wereldoorlog. Bij het uitbreken ervan dacht niemand dat deze oorlog vier jaar zou duren. Van de tol aan doden en gewonden die de oorlog zou eisen, had alleen enkele ‘onverbeterbare pessimisten’ een vermoeden. Toch zijn het de enorme aantallen slachtoffers en alle verhalen over het uitzichtloos ploeteren van soldaten in de modder in het Noorden van Frankrijk en het Zuidwesten van België die een onuitwisbare indruk hebben gemaakt op de overlevenden en het nageslacht. In deze cursus zal de geschiedenis van veldtochten en slagvelden echter niet de hoofdrol spelen. Diverse media besteedden en besteden daar dit jaar zoveel aandacht aan, dat degene die vooral daarin geïnteresseerd is, ruimschoots aan zijn trekken zal komen. Centraal in deze cursus staan de oorzaken en achtergronden van de oorlog, de betekenis van de oorlogsomstandigheden voor de mensen in het achterland of aan het zogenaamde home front, als ook de gevolgen van de oorlog, zowel op kortere als op langere termijn. Bij elk van die thema’s zal ook ingegaan worden op de vele interpretatieverschillen die kenmerkend zijn voor de geschiedschrijving over de Eerste Wereldoorlog.

docent dr. J. Talsma historicus

Inhoud colleges 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8.

Nieuwe bondgenootschappen, wapenwedloop en de Balkan als brandhaard: betrekkingen tussen de Europese mogendheden, 1890 – 1913. Naar het kookpunt: was het uitbreken van De Grote Oorlog in 1914 slechts een kwestie van tijd? Kleine toer langs veldtochten en slagvelden, 1914 -1918. Oorlogseconomieën: de financiering van de oorlog; logistieke problemen aan het front en aan het thuisfront. Democratie tegenover autocratie: de ideologisering van het conflict en de rol van propaganda. De internationale sociaaldemocratie en de oorlog: van de Burgfrieden van 1914 tot de revoluties in Rusland (1917) en Duitsland (1918). Zelfbeschikkingsrecht der naties: hoe het Congres van Parijs de kaart van Europa drastisch veranderde. Nooit meer oorlog? De afnemende betekenis van de ‘verschrikkingen’ van de Eerste Wereldoorlog voor de (inter)nationale politieke verhoudingen in het Interbellum.

Aanbevolen literatuur -

Wordt tijdens de cursus opgegeven.

Docent Dr. Jaap Talsma (1944) studeerde geschiedenis in Utrecht en Amsterdam. Van 1971 tot 2009 werkte hij bij de opleiding geschiedenis van de Universiteit van Amsterdam. Van 1989 tot 2009 was hij universitair hoofddocent bij de leerstoel Nederlandse Geschiedenis.


11

5.2 Tussen twee wereldoorlogen: Weimar-Duitsland en de gevolgen Introductie Nu we de Eerste Wereldoorlog uitgebreid herdenken, lijkt het leerzaam ook over de gevolgen van deze oorlog na te denken.

prijs € 120,4 colleges dag en tijd woensdag 10.00 - 12.30 uur 8-10; 22-10; 29-10; 5-11 werkvorm hoorcollege met gelegenheid tot discussie en eigen inbreng docent drs .P. Dijkshoorn historicus

Wat betekende de Vrede van Versailles voor Duitsland? Hoe groot was het gebiedsverlies dat de Duitsers leden? Hoe zwaar drukte de last van de herstelbetalingen? Als we nauwkeuriger observeren, zien we dat zich een horrorscenario ontvouwt: de Duitsers moeten een “gierende inflatie” ondergaan: een miljoen mark is niet genoeg voor je dagelijkse boodschappen. Even daarvoor is het Rijnland door Frankrijk bezet, iets wat de doorsnee Duitser ervaart als één van de vele vernederingen die Versailles aan Duitsland oplegde. Toen de zaken wat beter leken te gaan, in de periode Stresemann, brak de wereldcrisis uit en kende Duitsland het hoogste percentage werklozen van Europa.

In vier colleges willen we nagaan hoe het mogelijk was dat Duitsland veranderde in een niets ontziende dictatuur, hoe het mogelijk was dat één man een heel volk meesleepte in een wereldoorlog die het tenslotte wel moest verliezen en waarin een volkerenmoord plaatsvond die in zijn omvang en de snelheid waarmee hij uitgevoerd werd, zijn weerga in de geschiedenis niet kende.

Inhoud colleges 1. 2. 3. 4.

1918 Eerste Wereldoorlog en de gevolgen van Versailles voor Duitsland. Weimar: een ongemakkelijke mix van moderniteit en tradities. Reichspresident Hindenburg: tijdelijk economisch herstel onder Stresemann. Duitsland vanaf 1933: dictatuur (terreur en propaganda).

Literatuur •

Geert Mak, In Europa, Atlas Uitgeverij, 2004

•

Eric D. Weitz, Weimar Germany, Princeton Press, 2007

•

Frits Boterman, Moderne geschiedenis van Duitsland, Arbeiderspers, 2005

Docent Pieter Dijkshoorn studeerde geschiedenis en filosofie aan de VU en de Universiteit van Amsterdam. Hij heeft vele jaren geschiedenis gegeven aan volwassenen en jongeren. Hij heeft zich intensief beziggehouden met het interbellum, het tijdperk tussen beide wereldoorlogen en de geschiedenis van Duitsland in die periode. Verdere specialisaties zijn de filosofie (Wijsbegeerte der Oudheid en Spinoza) en Nederlandse les geven aan anderstalige volwassenen. Ten behoeve van de laatste activiteit schreef hij artikelen over de geschiedenis van Marokko en Ghana (Nkroema).


12

5.3 Amerikaanse Burgeroorlog ‘de ingrijpendste periode in de Amerikaanse geschiedenis’ Introductie prijs € 160,6 colleges dag en tijd woensdag 10.00 - 12.30 uur 12-11; 19-11; 26-11; 3-12; 1012; 17-12 werkvorm hoorcollege met gelegenheid tot discussie en eigen inbreng docent drs .B. de Vos politicoloog

Het huidige Amerika valt volgens historici niet te begrijpen zonder kennis van de Amerikaanse Burgeroorlog. Voor Amerikanen vormt deze bloedige burgerkrijg, van 1861 tot 1865, veruit de belangrijkste periode in hun geschiedenis. De oorlog bracht in de Verenigde Staten een omwenteling teweeg die zijn weerga niet kende. En maakte het land tot nog steeds het machtigste ter wereld. Nog altijd zijn in de Amerikaanse samenleving en politiek sporen van de Burgeroorlog herkenbaar. De Amerikaanse Burgeroorlog was een krachtmeting tot het uiterste tussen Noord en Zuid. De uiteindelijke lont in het kruitvat was de verkiezing van Abraham Lincoln tot president en de daaropvolgende afscheiding van de Zuidelijke staten. Maar de oorzaak lag in het diepgaande conflict over de slavernij. Waarom moest die oorlog liefst vier jaar duren, ten koste van meer dan een miljoen slachtoffers? De Burgeroorlog was en is Amerika's kostbaarste en vreselijkste oorlog. Historisch gezien wordt hij wel de eerste totale oorlog genoemd, en in zekere zin een oefening voor de Eerste Wereldoorlog.

Inhoud colleges 1. Over de betekenis van de Amerikaanse Burgeroorlog en wat daaraan vooraf ging. De VS is een land met een onvoorstelbare groei, met een merkwaardig instituut: slavernij. De heftige discussie tussen Noord en Zuid daarover is oorzaak van de oorlog, met de verkiezing van Abraham Lincoln tot president als aanleiding. In 1861 begint de oorlog.

2. 1862: Het echte vechten begint, in oost, west en langs de kust De oorlog gaat lang duren. De krijgskansen keren voortdurend. Europa wil tussenbeide komen. En na anderhalf jaar oorlog wordt nu ook de afschaffing van de slavernij oorlogsdoel voor het Noorden. Intussen roert het thuisfront zich.

3. 1863: De oorlog ziet keerpunten - o.a. met de grote slag bij Gettysburg - maar stopt niet. 1864: De burgeroorlog krijgt het karakter van een totale oorlog. Er vallen onvoorstelbare aantallen slachtoffers. In het Noorden daalt de stemming naar een dieptepunt en Lincoln vreest voor zijn herverkiezing.

4. In het westen wint Noord gestaag terrein: Atlanta valt; generaal Sherman trekt brandschattend naar de kust. In het oosten loopt generaal Grant vast in de loopgraven voor Petersburg. Begin 1865 breekt hij door en geeft de Zuidelijke generaal Lee zich over. De oorlog is voorbij. Lincoln wordt vermoord.

5. De nasleep van de oorlog - de 'Reconstructie' - is heftig een duurt lang. Weliswaar is de slavernij afgeschaft, maar de rechten van de zwarten worden na verloop van tijd behoorlijk ingeperkt. Het is de periode van de segregatie, waaraan pas 100 jaar na de Burgeroorlog - met het optreden van Martin Luther King c.s. - een einde komt.

6. Net als elke oorlog kent ook de Amerikaanse Burgeroorlog zijn eigen eigenaardigheden, zoals de problemen met het leiderschap, de technische ontwikkelingen en die op medisch terrein. En muziek speelde in de oorlog een grote rol.


13

Literatuur •

Bruce Catton, The Civil War (American Heritage Books), Boston/New York 2004

•

Bouke de Vos, Burgeroorlog in Etappes. Fietsen door de Amerikaanse geschiedenis, Zoetermeer 2013 (met een samenvatting van de Amerikaanse Burgeroorlog en korte teksten over een aantal veldslagen, historische figuren etc.)

Docent Bouke de Vos (1950), politicologie VU Amsterdam, is persvoorlichter bij Wageningen Universiteit & Researchcentrum. Hij heeft grote belangstelling voor krijgsgeschiedenis en bestudeert al jaren de Amerikaanse Burgeroorlog. In 2011 maakten zijn vrouw en hij een fietstocht in het spoor van deze oorlog.


14

5.4 Stadsgeschiedenis van de 19e eeuw (1795-1914) in NL Introductie

prijs € 160,6 colleges

Een overzicht van de geschiedenis van Nederland in de (lange) negentiende eeuw, met een nadruk op de ontwikkelingen in de Hollandse steden.

dag en tijd vrijdag 10.00 - 12.30 uur 31-10; 7-11; 14-11; 21-11; 2811; 5-12

Veel aandacht voor personen in de geschiedenis

werkvorm hoorcollege met gelegenheid tot discussie en eigen inbreng docent drs. J. Blokker

Inhoud colleges 1. Van Republiek naar Koninkrijk (1794 – 1815) Republiek- vazalstaat - koninkrijk - driemanschap - nationale staat - artikelen van Londen - vereniging noord en zuid 2. Economische ontwikkeling, autoritair koningschap en het revolutiejaar (1815 – 1848) kanalenkoning - scheiding noord-zuid - revolutie 1830 - De Gids -Potgieter c.s. - Jan, Jannetje & hun jongste zoon 3. Filantropie en particulier initiatief (1840 – 1870) Jan Pieter Heije - Sarphati - van Eeghen – Vondelpark 4. Bevolkingsgroei en stadsontwikkeling (1870 - 1900 Vestingwet, urbanisatie, industrialisatie, sociale kwestie, stadsuitbreiding Van Niftrik & Kalff 5. Agitatie binnen en buiten het parlement (jaren ’80) sociale wetgeving - Kuyper, Domela, Schaepman - Multatuli - schoolstrijd Kinderarbeid, Nutsbedrijven, Woningwet, Leerplichtwet 6. Fin de Siècle en oorlogsvoorbereiding (1890 – 1914) explosieve groei van steden Vredespaleis Ethische politiek - Indië verloren, rampspoed geboren neutraliteit

Docent Jan Blokker (1952) is van huis uit en van geboorte leraar geschiedenis. Hij heeft vele jaren voor de klas gestaan en daarnaast was hij lange tijd schoolleider op verschillende scholen. Sinds 2006 is hij freelance publicist, spreker en schrijver over allerlei historische en maatschappelijke onderwerpen, over het onderwijs ook en over onderwijsmanagement. Hij levert op verzoek een bijdrage aan workshops voor onderwijsgevenden, managers, ambtenaren, politici en diverse andere gezelschappen. Vanaf september 2011 is hij opnieuw werkzaam als leraar geschiedenis. Verder werkt hij op dit moment aan verschillende projecten, en heeft hij een promotieonderzoek naar het ontstaan van de Hogere Burgerschool in voorbereiding. In het najaar van 2014 zal een boek verschijnen over de familie van zijn grootvader, zoon van


15

een immigrant uit West Friesland.


16

5.5 De geschiedenis van de Nederlandse Politiek (1848-2002) Van de liberale hervormer Thorbecke tot de ‘politieke dandy’ Fortuyn prijs € 200,8 colleges (inclusief excursie, exclusief kosten rondleiding van € 10,- en reiskosten naar Den Haag) dag en tijd dinsdag 13.15 - 15.45 uur 7-10; 21-10; 28-10; 4-11; 11-11; 18-11; 25-11 (excursiedatum in overleg met docent) werkvorm hoorcollege met gelegenheid tot discussie en eigen inbreng docent drs. R. te Slaa historicus

Introductie en inhoud colleges Rond 1848 was de Nederlandse politiek voornamelijk een aangelegenheid van een kleine groep liberale en conservatieve heren van stand. Door verschillende uitbreidingen van het kiesrecht en de opkomst van de politieke partijen veranderde dit gaandeweg. In 1879 richtte Abraham Kuyper (door zijn volgelingen vereerd als ‘Abraham de Geweldige’) de eerste politieke partij op: de Anti-Revolutionaire Partij. In 1881 volgde de Sociaal-Democratische Bond, waarvan Ferdinand Domela Nieuwenhuis de verafgoodde leider was. ‘Us Verlosser’ noemden Friese arbeiders hem. Behalve het verschijnsel politieke partij deed met Kuyper en Domela Nieuwenhuis een nieuw type politicus zijn intrede: een charismatisch leider die streefde naar de emancipatie van zijn achterban en daarbij massamobilisatie en demagogische agitatie niet schuwde. Al snel zouden ook de katholieken zich politiek organiseren en volgden de liberalen tegenstribbelend. De verzuiling was spoedig een feit.

Wijzigingen in het kiesstelsel in 1917 maakten de parlementaire entree van kleine politieke partijen mogelijk. Vertegenwoordigers van orthodox-religieuze, links-revolutionaire en belangen-partijen voor middenstanders en boeren roerden zich daarna in de volksvertegenwoordiging. De politieke versplintering, moeizame regeringsformaties en extraparlementaire kabinetten zorgden in het interbellum voor een brede onvrede met ‘de politiek’. Een werkelijke bedreiging voor de democratie en rechtsstaat vormde de NSB in de jaren dertig. De politiek na de bezetting stond tot eind jaren vijftig grotendeels in het teken van de wederopbouw. Door de ontzuiling en de individualisering van de samenleving vanaf de jaren zestig ontstond opnieuw kritiek op het functioneren van de politiek. Was de Fortuyn-revolte in 2002 daar een verlate naschok van? In deze cursus worden de belangrijkste ontwikkelingen in de Nederlandse politiek behandeld, zoals de opkomst van diverse ideologische stromingen, de veranderingen van het parlementaire stelsel en de steeds grotere invloed van de media op het politieke bedrijf. De cursus bestaat uit zeven colleges en een excursie.

Excursie De collegereeks over de geschiedenis van de Nederlandse politiek (1848-2002) wordt afgesloten met een rondleiding door de Ridderzaal, de Eerste en de Tweede Kamer (georganiseerd door ProDemos Huis voor democratie en rechtsstaat). Zie: http://www.prodemos.nl/Bezoek-Den-Haag/Bezoekerscentrum

Docent Robin te Slaa is zelfstandig historicus, auteur en docent. Hij schreef voor verschillende kranten, tijdschriften en boeken bijdragen over politiek en geschiedenis. Samen met Edwin Klijn publiceerde hij in 2009 De NSB. Ontstaan en opkomst van de Nationaal-Socialistische Beweging, 1931-1935. In oktober 2012 publiceerde Te Slaa zijn boek Is Wilders een fascist? Beide publicaties werden goed ontvangen. Hij werkt momenteel aan een boek over de diverse Rapaille-partijen in het interbellum en het volgende deel over de geschiedenis van de NSB (1936-1940).


17

5.6 Geschiedenis Christendom aan de hand van 5 vragen prijs € 180,7 colleges (inclusief excursie) dag en tijd vrijdag 13.15- 15.45 uur 10-10; 24-10; 31-10; 7-11; 1411; 21-11; 28-11 werkvorm hoorcollege met gelegenheid tot discussie en eigen inbreng

Introductie In zes hoorcolleges wordt de geschiedenis van het christendom door de loop der eeuwen bekeken aan de hand van 5 thema’s. Via bronnen, persoonlijke getuigenissen en secundaire literatuur wordt zo een beeld gegeven van een belangrijk element van onze cultuur en de problemen die het moest en moet overwinnen. Deze analyse laat je met een andere blik kijken naar het christendom. Wat veel mensen zullen zien als een bloeiperiode kan dat dan wel eens juist niet zijn, en andersom. Aandacht is er ook voor de Nederlandse situatie. Aan de hand van deze 5 vragen kijken we de zesde week naar het leven van de Amsterdammer Jan Roothaan SJ, de enige Amsterdammer voor wie een zaligverklaringsproces loopt in Rome. Een centrale vraag in de cursus: heeft het christendom een zelfreinigend vermogen? De cursus wordt afgesloten met een excursie naar de abdij van Egmond.

docent drs. J. Smit historicus

Inhoud colleges 1. Het ideaal van armoede tegenover de mede daardoor opgebouwde rijkdom. 2. Macht en organisatie tegenover spiritualiteit. 3. Wijsbegeerte tegenover openbaring , ethiek tegenover moraal, gehoorzaamheid tegenover zelfontplooiing. 4. De verhouding met wereldlijke machthebbers 5. Eenheid in de leer tegenover lokale pluriformiteit & contacten met andere geloven 6. Een testcase. Waar staat de jezuïet Jan Roothaan (1785-1853) , de enige Amsterdammer voor wie een zaligverklaringsproces loopt, in dit alles? 7. Excursie naar de Abdij van Egmond.

Literatuur •

Op www.jurysmit.nl verschijnen elke week na afloop van het college de hoofdlijnen van het betoog.

•

"De geschiedenis van het christendom", door Jonathan Hill; uitg. Kok, Kampen, 2008; 559 blz.; ISBN 978 90 435 1376 0

•

Voor Nederland: Eijnatten, J. van & Lieburg, F.A. van (2005). Nederlandse religiegeschiedenis. Hilversum: Verloren.

Docent Jury Smit is historicus en journalist, en is bezig meteen studie naar katholieke familienetwerken in het Amsterdam van de vroege 19e eeuw . Hij schreef onder meer de Geschiedenis van Nederland voor Dummies (Amsterdam 2013). www.jurysmit.nl


18

5.7 Grande Parade; Kunst en cultuur uit de Gouden Eeuw

Introductie prijs € 200,8 colleges; excursie optioneel dag en tijd donderdag 13.15 - 15.45 uur 9-10; 23-10; 30-10; 6-11; 13-11; 20-11; 27-11 werkvorm hoorcollege met gelegenheid tot discussie en eigen inbreng docent drs. G.J. van Ham kunstgeschiedenis en archeologie

President Obama bezocht in maart het Rijksmuseum, de kleurrijke foto’s van de Nachtwacht en het Melkmeisje vlogen de wereld over. In juni heropende het Mauritshuis, na een ingrijpende verbouwing. De kunst van de Gouden Eeuw is actueler dan ooit.

Nooit eerder werden er zoveel zinnenprikkelende, oogstrelende en moraliserende kunstwerken gemaakt als in de Gouden Eeuw. Hoe was het mogelijk dat een klein en moerassig landje, verenigd in de Republiek der Zeven Provinciën en strijdend tegen de Spaanse vijand, uitgroeide tot een zeevarende natie en economische grootmacht. Welgestelde regenten en patriciërs gaven fortuinen uit aan huizen, kleding, boeken en schilderijen. De intellectuele elite exposeerde in hun stadspaleizen of buitenhuizen rariteitenverzamelingen. De zelfbewuste burger investeerde zijn geld in waterwerken, scheepsbouw of exotische tuinen. En hoe moesten de welgestelde burgers hun rijkdom verzoenen met de calvinistische moraal? Welke kunstenaars konden met virtuoos vakmanschap zowel de dagelijkse realiteit schilderen, als diepzinnige levenslessen in hun werk verbergen?

In aansluiting op deze serie van acht colleges zal Overvloed en Onbehagen, het boek van de bekende Engelse historicus Simon Schama, als richtsnoer dienen. De colleges worden uitvoerig geïllustreerd (power point presentatie) met een parade van topstukken uit de schilderkunst.

Inhoud colleges 1.

Hollanders in beeld Kennismaking met de welgestelde patriciërs, regenten en burgers uit de Republiek. Frans Hals excelleert in het portret en daagt zijn rivaal Rembrandt met verve uit.

2.

Realisme en Schijnrealisme De verborgen symboliek in huiselijke taferelen is een lust voor het oog. Volgens de iconograaf Eddy de Jongh schilderden kunstenaars ter lering en vermaak. Vooral de emblematalectuur van Cats, Huygens en Roemer Visser werden ten voorbeeld gesteld. Ook het Vanitas stilleven wint terrein, memento mori (gedenk de stervenden) als oppositie van Carpe Diem (Pluk de dag).

3.

Rembrandt en Caravaggio Deze twee helden uit de schilderkunst worden vaak in een adem genoemd. Nu worden ze met elkaar geconfronteerd. Een leerzame oefening in kijken en vergelijken. Rembrandt als de verteller en meester van het detail, Caravaggio als de regisseur van licht en schaduw.

4.

Kunstkamers Het verzamelen van rariteiten was ongekend populair. Exotische voorwerpen werden op bestelling geleverd via de zeeroutes van de VOC schepen. De trotse bezitters toonden hun verzamelingen alleen op uitnodiging. Rembrandt ging aan deze passie financieel ten gronde.

5.

Frans Hals Hij is wereldberoemd om zijn schutterstukken en schalks lachende drinkebroers. Een virtuoos talent, die vlot schilderde met vegen en toetsen. Hij werd pas in de negentiende eeuw herontdekt. Nog altijd staat hij in de schaduw van Rembrandt, is dat terecht?


19

6.

Johannes Vermeer Het meisje met de parel spreekt nog altijd tot de verbeelding. De meester van Delft excelleerde in delicate onderwerpen, de brieflezende vrouw, de vrouw die kant klost, of in dubieus gezelschap verkeert. Zijn jeugdwerk is redelijk onbekend.

7.

Jan Steen Zijn leven en werk stond niet alleen in het teken van het spreekwoordelijke huishouden. Hij schilderde zowel vermakelijke als stichtelijke schilderijen, zelfs met verborgen erotiek. Een duivelskunstenaar met een ongebreidelde fantasie.

8.

Gabriel Metsu Metsu is bij uitstek de schilder van het binnenhuisinterieur. Knisperende zijden jurken ruisen door de vertrekken. Niet alleen wereldse geneugten, maar ook het gezinsleven van de welgestelden.

Literatuur Aanbevolen literatuur, in overleg bij aanvang van de colleges.

Docente Drs. Gerda J. van Ham heeft een universitaire opleiding in Kunstgeschiedenis en Archeologie genoten aan de Rijksuniversiteit in Leiden. Haar specialisatie is Kunst van de Nieuwe tijd. Momenteel is zij werkzaam als docente kunst- en cultuurwetenschappen aan de Hogeschool van Utrecht (ITV) voor de vertaal- en tolkopleiding. Daarnaast is zij freelance kunsthistorica en journalist. Naast deze activiteiten heeft zij vanaf 1986 veelvuldig lezingen gegeven over een breed spectrum van kunst- en cultuurhistorische onderwerpen. Zij schrijft artikelen voor kranten en tijdschriften over actuele tentoonstellingen en zij redigeert manuscripten in opdracht van musea en uitgevers. Zij heeft tevens bestuurlijke en museale ervaring en is actief geweest in sponsoring en fondsenwerving, verkoop van kunst in galerieën, organisatie van tentoonstellingen alsmede het schrijven van publicaties.


20

5.8 Donatello; originaliteit en dramatiek van een renaissance beeldhouwer Over een avant garde beeldhouwer in de Renaissance

prijs € 120,4 colleges dag en tijd dinsdag 13.15 - 15.45 uur 7-10; 21-10; 28-10; 4-11 werkvorm hoorcollege met gelegenheid tot discussie en eigen inbreng

Introductie en colleges De Florentijnse beeldhouwer Donatello (ca. 1386-1466) was de meest progressieve beeldhouwer van de vroege renaissance. Zoals toen gebruikelijk bestudeerde hij de beeldhouwkunst van de klassieke oudheid, maar gaf er een nieuwe, hoogstpersoonlijke interpretatie aan. Nooit eerder stond een kunstenaar zo onafhankelijk ten opzichte van de klassieke traditie. Dit resulteerde in een uniek gevarieerd oeuvre, uiteenlopend van de David (het eerste levensgrote bronzen naaktbeeld sinds de klassieke oudheid), het houten beeld van een uitgeteerde Maria Magdalena tot het komische Amorfiguurtje dat zich nu in het Bargello bevindt.

docent drs. E. Kurpershoek kunsthistoricus

Op de cursus maken we een ontdekkingstocht door de spannende wereld van Donatello. Omdat hij in nauw contact stond met toonaangevende geleerden, kunstenaars en opdrachtgevers van zijn tijd, krijgen we bovendien een instructief beeld van een van de belangrijkste cultuurperioden uit de geschiedenis, de Florentijnse renaissance

De cursus bestaat uit vier colleges


Docent Ernest Kurpershoek is kunsthistoricus gespecialiseerd in Italiaanse kunst en architectuur. Hij heeft meegewerkt aan tal van publicaties; van zijn hand is onder andere het boek Italiaanse fresco’s dat lovend werd ontvangen (zie NRC Handelsblad http://www.nrc.nl/boeken/2011/08/29/schilderen-in-een-tandartsstoel/ Als docent geeft hij cursussen over Italiaanse kunst bij de HOVO en lezingen bij diverse culturele instanties. Tevens is hij als docent aan het Nationaal Restauratie Centrum verbonden. Hij begeleidt reizen voor www.SchiethartReizen.nl (hoofdzakelijk Italië en Spanje) en voor www.wandelenitalie.nl. Hij is medeoprichter van de Stichting Cultuur in Beweging (CIB) die tot doel heeft het verrichten van onderzoek naar de wisselwerking tussen culturen, vroeger en nu.


21

5.9 Botticelli; Schilder van zwijgende poëzie

prijs € 120,4 colleges dag en tijd dinsdag 13.15 - 15.45 uur 11-11; 18-11; 25-11; 2-12 werkvorm hoorcollege met gelegenheid tot discussie en eigen inbreng docent drs. E. Kurpershoek kunsthistoricus

Introductie en colleges Sandro Botticelli is de intrigerende 15de-eeuwse Florentijnse schilder die beroemd werd door de Geboorte van Venus en de Primavera die tot de hoogtepunten uit de kunstgeschiedenis behoren. Botticelli belichaamde bloei en neergang van de Florentijnse renaissance cultuur. Hij balanceerde tussen christelijke traditie en de wereld van de klassieke mythologieën, tussen traditioneel vakmanschap en intellectuele belangstelling, tussen extreem individualisme en maatschappelijk engagement. Uiteindelijk veranderde hij van een schilder van hooggestemde platoonse idealen in een volgeling van boeteprediker Savonarola. Hij eindigde als schilder van bevreemdende, diepreligieuze voorstellingen.

In de cursus volgen we de grillige carrière van Botticelli op de voet. We gaan zijn dagelijkse atelierpraktijk na, reconstrueren zijn sociale netwerk, en proberen ons een beeld te vormen van zijn denkwereld. Zo begeven we ons via Botticelli in het hart van de Florentijnse renaissance. De cursus bestaat uit vier colleges


Docent Ernest Kurpershoek is kunsthistoricus gespecialiseerd in Italiaanse kunst en architectuur. Hij heeft meegewerkt aan tal van publicaties; van zijn hand is onder andere het boek Italiaanse fresco’s dat lovend werd ontvangen (zie NRC Handelsblad http://www.nrc.nl/boeken/2011/08/29/schilderen-in-een-tandartsstoel/ Als docent geeft hij cursussen over Italiaanse kunst bij de HOVO en lezingen bij diverse culturele instanties. Tevens is hij als docent aan het Nationaal Restauratie Centrum verbonden. Hij begeleidt reizen voor www.SchiethartReizen.nl (hoofdzakelijk Italië en Spanje) en voor www.wandelenitalie.nl. Hij is medeoprichter van de Stichting Cultuur in Beweging (CIB) die tot doel heeft het verrichten van onderzoek naar de wisselwerking tussen culturen, vroeger en nu.


22


23

5.10 Oudegyptische kunst en Architectuur Introductie Oudegyptische kunst en architectuur hebben iets magisch. De piramiden, verfijnd beeldhouwwerk, sierlijke wandschilderingen, prachtig gedecoreerde graven en tempels – het Oude Egypte lijkt wel één groot kunstwerk.

prijs € 200,8 colleges Dag en tijd Woensdag 10.00 – 12.30 uur 8-10; 22-10; 29-10; 5-11; 12-11; 19-11; 26-11; 3-12 werkvorm hoorcollege met gelegenheid tot discussie en eigen inbreng docent drs. J. Duinker Egyptoloog

Toch verschilt de kunst van het Oude Egypte fundamenteel van onze moderne, westerse kunst. In plaats van het perspectief gebruikt het oude Egypte namelijk heel andere manieren om de realiteit weer te geven. De werkelijkheid werd bovendien sterk gestileerd afgebeeld, verbonden aan een ideaalbeeld en ideale proporties. Ook de rol van de kunstenaars en schoonheidsbeleving lijken in Egypte heel anders dan bij ons. Oudegyptische kunstwerken werden bijvoorbeeld zelden gesigneerd. Rijk gedecoreerde graven werden na gebruik blijvend verzegeld als “huis voor de eeuwigheid”. En Egyptische tempels waren niet bedoeld voor de ogen van het grote publiek of algemeen toegankelijk, zoals onze kerken (tegenwoordig) wel zijn.

Inhoud colleges Deze collegereeks heeft een andere inslag dan u vindt in het standaardplaatje over Egyptische Kunst. Men spreekt vaak over 'stijl', 'meesterwerken' of 'traditie', maar wat betekenen deze begrippen in het Oude Egypte eigenlijk? Zijn deze moderne begrippen toepasbaar op Egyptische kunst en hoe kunnen we dit terugvinden in het overgeleverde materiaal?

Deze vragen en opmerkingen vormen de leidraad door deze collegereeks. We zullen echter niet alleen ingaan op de kunst van de Egyptenaren, maar ook kijken wat deze vormen van kunst ons kunnen vertellen over onze eigen beleving. Wat vertelt Egyptische kunst ons over de manier waarop wij naar objecten kijken? En, konden Egyptenaren dezelfde esthetische ervaring beleven als dat wij dat tegenwoordig doen bij het zien van de Egyptische vormentaal? Daarnaast kunnen we dit ook omkeren: Wat vertelt de moderne kunstfilosofie ons over Egyptische kunst? Is bijvoorbeeld de schoonheidsleer van Immanuel Kant toepasbaar op het Oude Egypte?

Literatuur Er wordt gebruik gemaakt van een syllabus: De cursusprijs is exclusief syllabus. De syllabus kost € 10,-- en wordt op de eerste bijeenkomst ter beschikking gesteld.

Docent Janko Duinker studeerde Egyptologie, Filosofie en Kunstgeschiedenis aan de universiteit van Leiden. Hij is voorzitter van Het Huis van Horus, Egyptologie academie Nederland en werkt in het Rijksmuseum van Oudheden in Leiden.


24

5.11 Keizers en kerkvaders Rome-Constantinopel-Ravenna

Introductie prijs € 200,8 colleges Dag en tijd donderdag 10.00 – 12.30 uur 23-10; 30-10; 6-11; 13-11; 2011; 27-11;4-12; 11-12 werkvorm hoorcollege met gelegenheid tot discussie en eigen inbreng

In de keizertijd zien we Rome langzaam veranderen. De klassieke tempels, theaters, badhuizen en zuilengalerijen staan nog altijd fier overeind, maar onderhuids verandert er iets. Een kleine minderheid vindt geen bevrediging meer in sensationele wagenraces en gladiatorengevechten, in het amusement van toneel en baden. Voor deze mensen wordt de kilheid van het alledaagse leven niet opgeheven met alleen maar brood en spelen. Zij zoeken de warmte en mystiek van een persoonlijke godsdienst. Die vinden zij niet bij de staatsgoden, maar wel in de cultus van Isis of Mithras, in jodendom of manicheïsme en zo ook in het christendom. In het tolerante religieuze klimaat van die dagen was dat aanvankelijk geen enkel probleem. Heel soms ging het mis. Dan werden joden uit Rome verbannen of manicheeërs en christenen vervolgd. Dat juist het christendom is uitgegroeid tot de belangrijkste richting is zonder meer verrassend en moeilijk te verklaren. Was de inhoud van dit geloof zo veel aantrekkelijker? De organisatie beter? Had de bekering van keizer Constantijn ermee te maken?

docent Drs. C. Jonkman Classicus

In een serie van acht colleges zijn we getuigen van de ondergang van het Romeinse Rijk, maar van de klassieke geest blijft veel bewaard. Het klassieke onderwijs wordt niet vervangen door bijbelscholen. Klassiek geschoolde kerkvaders borduren voort op de filosofie van Plato en het neoplatonisme. Zelfs de strenge christelijke visie op seksualiteit heeft klassieke wortels. Bij de bouw van grote basilieken in Rome, Constantinopel en Ravenna blijft de klassieke architectuur maatgevend. Christelijke sarcofagen volgen het traditionele schema. Er is dus geen grote cultuurbreuk zichtbaar, maar de mentaliteit verandert langzaam. Rijkdom en luxe worden problematisch, gladiatorengevechten raken taboe, badhuizen en kuisheid gaan niet samen. Maar het belangrijkste is de veranderde visie op de ander. Omdat iedere mens een waardevol individu is, wordt aandacht voor zieken en bedelaars, slaven en vondelingen de nieuwe norm. Niet het hoofd, maar het hart: voor joden heel gewoon, maar voor gekerstende Grieken en Romeinen een lastige opdracht.

Inhoud colleges 1.

Marcus Aurelius beschrijft in zijn dagboek het klassieke levensgevoel in de tweede eeuw. Tertullianus en Origenes laten een christelijk tegengeluid horen. De een als fel verdediger van het christendom, de ander als filosoof. Drie stemmen, drie verschillende werelden. leestip: Marcus Aurelius, Persoonlijke notities; Ambo

2.

Keizer Diocletianus splitst het Romeinse Rijk op in Oost en West. Onder zijn bewind begint ook de vervolging van de aanhangers van de Perzische profeet Mani, de manicheeërs; kort daarop zijn de christenen het slachtoffer. Een veilige haven was de spirituele filosofie van Plotinus. leestip: Wim Jurg, De vierde eeuw; of hoe het christendom staatsgodsdienst werd; Damon

3.

Met keizer Constantijn begint de periode van de grote basilieken. In Rome laat hij de Verlosserkerk bouwen, later Sint Jan van Lateranen genoemd. De Sint Pieter en vele andere kerken volgen. We bekijken ze in detail. Zijn nieuwe hoofdstad Constantinopel wordt een wonderlijke combinatie van heidense monumenten en christelijke kerken. leestip: Fik Meijer, Twee steden; opkomst van Constantinopel, neergang van Rome; Athenaeum

4.

In de derde eeuw begint de woestijn te bloeien. In Egypte, in Syrië, in de stilte van de natuur zoeken duizenden naar onthechting. Van Antonius Abt tot Benedictus, van heremieten tot kloostergemeenschappen. In het klooster van Monte Oliveto is in de Renaissance het leven van


25

Benedictus afgebeeld, van het stille begin in Subiaco tot het klooster van Montecassino. We bekijken de hele cyclus. leestip: Peter Brown, Lichaam en maatschappij 5.

Nog één keer probeert een keizer, Julianus de Afvallige, terug te keren naar de verering van de traditionele goden. Hij nam de christelijke armenzorg over en sprak een beroepsverbod uit voor christelijke docenten. In zijn onverwacht snelle dood zagen de christenen een vingerwijzing Gods. leestip: Hans Teitler, Julianus de Afvallige; nieuw licht op de christenvervolgingen; Athenaeum

6.

Milaan wordt een nieuwe keizerlijke residentie. Bisschop Ambrosius dwingt er keizer Theodosius op de knieën en doopt Augustinus in de doopkapel die onder de Dom is teruggevonden. Augustinus is niet meer weg te denken uit de christelijke ideeënwereld. Op dia zien we zijn leven zoals afgebeeld door Gozzoli in San Gimignano. Renaissance op zijn mooist. leestip: Garry Wills, Augustinus; Balans

7.

Decline and Fall of the Roman Empire: Edward Gibbon wist wel hoe dat kwam: christenen en barbaren hadden de vitaliteit van het Rijk aangetast. Vreemd genoeg bloeide Ravenna op onder de barbaar Theoderik. We zullen de schitterende mozaïeken bekijken. Boëthius schrijft in de gevangenis zijn Vertroosting van de filosofie. In Constantinopel bouwt Justinianus de Hagia Sophia, in Ravenna wordt hij in mozaïek vereeuwigd met zijn Theodora. leestip: Adrian Goldsworthy, De val van Rome; Ambo

8.

Gregorius de Grote neemt als bisschop het bestuur over het verpauperde Rome in handen; hij kiest in zijn stijl nadrukkelijk voor een kerk van de armen. Kerken mogen versierd worden met fresco’s, de bijbel van de armen. In Constantinopel gaat men daar anders over denken. Iconoclasten beginnen de eerste beeldenstorm. leestip: Hein van Dolen, De Byzantijnse geschiedenis in een notendop

Studiereis naar Istanbul, Troje en Efeze Voor HOVO-cursisten en andere belangstellenden wordt er van 5 t/m 12 mei 2015 een achtdaagse reis naar Istanbul en de westkust van Turkije georganiseerd in samenwerking met Labrys Reizen. In Istanbul logeren we in een goed hotel op loopafstand van de Hagia Sophia, het Archeologisch Museum en het Topkapipaleis. We bezoeken de belangrijkste moskeeën, de Chorakerk met zijn rijke fresco’s, varen over de Bosporus en dineren o.a. op de Galatabrug. Na aankomst per veerboot in Klein-Azië bezoeken we Troje, Assos en Pergamon. Vanuit Kusadasi bezoeken we o.a. Efeze. Meer informatie kunt u vinden op de website van Labrys Reizen(www.labrysreizen.nl/hovo-alkmaar-westturkije) en van Italia Classica.

Docent Drs. Cornelis Jonkman (1948) is classicus. Talloze keren heeft hij leerlingen en volwassenen meegenomen naar zijn geliefde Rome. Sinds 1986 geeft hij cursussen cultuurgeschiedenis. Daarin vertelt hij het verhaal van Europa, van de oude Grieken tot in onze tijd in een cyclus van meerdere jaren. Daarnaast organiseert hij onder de noemer van Italia Classica reizen naar alle delen van Italië, naar Griekenland en Turkije. Tevens begeleidt hij culturele reizen voor Labrys Reizen.


26

Benozzo Gozzoli, Augustinus doceert retorica in Rome

5.12 Facetten van de Griekse Oudheid ‘De Peloponnesos’ Introductie Het schiereiland dat naar de mythische held Pelops is vernoemd, heeft een zeer bewogen geschiedenis gehad en biedt talrijke aanknopingspunten voor een reeks van voordrachten over de Griekse Oudheid. In deze cursus komen aan bod:

prijs € 140,5 colleges dag en tijd maandag 10.00- 12.30 uur 10-11; 17-11; 24-11; 1-12; 15-12

Inhoud colleges

werkvorm werkcollege met gelegenheid tot discussie en eigen inbreng

-

studiebelasting geen

-

docent drs. H.L. van Dolen vertaler, publicist

-

-

de mythologische verhalen over het vervloekte geslacht van de Tantaliden, van koning Tantalus tot Orestes; de Myceense cultuur met de burchten in Tiryns, Mycene en Pylos, de vazenkunst en het geheimzinnige, intussen ontcijferde schrift; de godsdienst van de antieke Grieken, met speciale aandacht voor de cultus van Asclepius, de god van de geneeskunde; het ontstaan en verloop van de Olympische Spelen, die eenmaal in de vier jaar deelnemers en toeschouwers uit alle delen van de Griekse wereld aantrokken; de inrichting van de Spartaanse staat, de wetten en gebruiken daar en de roerige geschiedenis van het Spartaanse volk; het klassieke toneel in Epidauros de boeiende verhalen die Herodotus, vader der historie, vertelt over verschillende Peloponnesische heersers en steden, van Korinthe in het noorden tot Messenië en Kaap Malea in het zuiden.

Eén college handelt over de latere periode - die van de Byzantijnen – vanwege de bij Sparta gelegen spookstad Mystras, een centrum van Byzantijnse godsdienst en cultuur.

Literatuur Studiegids HOVO Alkmaar najaar 2014

27

Er wordt een reader verstrekt tegen betaling. De kosten van de reader zijn € 10,-.

Docent Drs. Hein L. van Dolen is werkzaam als vertaler, publicist en reisleider. Hij heeft een groot aantal publicaties op zijn naam staan, zoals de veelgeprezen vertalingen van het werk van Herodotus, komedies van Aristofanes, tragedies van Sophocles, Fabels van Aisopos en Verzwegen verhalen van Procopius. Bovendien heeft hij bestsellers geschreven over de Griekse mythologie, Romeinse verhalen, en de Byzantijnse geschiedenis. Onlangs is van zijn hand een boek met mythologische verhalen voor de jeugd verschenen onder de titel Op naar de Olympos! Dit boek is in 2011 bekroond met de Hotze de Roos-prijs.


28

5.13 Italiaanse dichters van 1300 tot nu

Introductie

prijs € 180,7 colleges dag en tijd dinsdag 10.00- 12.30 uur 7-10; 21-10; 28-10; 4-11; 11-11; 18-11; 25-11 werkvorm hoorcollege met gelegenheid tot discussie en eigen inbreng docent drs. J. Oudendijk Italiaanse taal- en letterkunde

De grote Italiaanse dichters zijn over de hele wereld bekend. Van de “Goddelijke” Dante Alighieri en een andere 14e eeuwse dichter als Francesco Petrarca, tot de prachtige poëzie uit de Romantiek van Giacomo Leopardi, de hermetische poëzie uit de 20 e eeuw van Eugenio Montale en Giuseppe Ungaretti, het futuristische en experimentele werk van Filippo Marinetti en Aldo Palazzeschi, en de prozaïsche poëzie van Cesare Pavese. Acht dichters, acht uitermate interessante en persoonlijke levensverhalen, die met elkaar verbonden zijn door een groot aantal overeenkomsten en onderlinge invloeden. De cursus bestaat uit zeven lessen die elk over één of twee van de dichters gaan. Tijdens de lessen worden de belangrijkste gedichten van de dichters gelezen in de Nederlandse vertaling tegen de achtergrond van aanvullende biografische informatie over de dichters en technische informatie over de diverse versen rijmvormen. De docent, Jonathan Oudendijk, zal verder duidelijk maken hoe dichters als Dante en Petrarca de dichters uit de 19e en 20e eeuw hebben beïnvloed en zal proberen de dichters met elkaar te verbinden door dieper in te gaan op de stroming en periode waar de dichters mee verbonden zijn en op de achtergrond van hun dichtwerken.

Inhoud colleges 1. Dante Alighieri: Beatrice en de “Zoete Nieuwe Stijl” Tijdens dit eerste college zal worden ingegaan op de Dantes jeugdgedichten voor zijn grote muze Beatrice, de “Vita Nova” (1294). Er zal worden gekeken in hoeverre de gedichten qua vorm en inhoud aansluiting vinden bij de “Zoete Nieuwe Stijl” die Dante beoefende. Tevens zullen we ingaan op de Divina Commedia, Dantes meesterwerk, waarin de inmiddels overleden Beatrice weer naar voren wordt geschoven als wegbereider voor de auteurs reis tot bij God. 2. Francesco Petrarca: Laura en het sonnet Petrarca werkte zijn hele leven lang aan de perfectionering van de 366 gedichten van zijn Canzoniere. Van deze gedichten zijn het overgrote merendeel sonnetten, die later een inspiratie zijn geweest voor dichters in heel Europa, zoals William Shakespeare. Er zal tijdens het college worden gekeken naar vorm en inhoud van de gedichten en de figuur van Laura, Petrarca’s grote inspiratiebron. 3. Giacomo Leopardi: Romantiek Centrale thema’s in het werk van Leopardi zijn de oneindigheid, angst voor de dood en melancholie, typisch voor de Romantiek. In dit college zullen we kijken hoe dit voortkomt uit zijn precaire gezondheid en een onmogelijke liefde. In het bijzonder zullen we kijken naar “L’infinito”, “Het oneindige”, zijn bekendste gedicht. 4. Eugenio Montale: hermetisme Montale wordt over het algemeen gezien als één van de grootste dichters van de 20e eeuw. Onder de dominantie en censuur van het fascisme vlucht Montale in een poëzie die de schijnwerkelijkheid en de erbarmelijke toestand van de mensheid zichtbaar maakt, juist door te benadrukken wat men niet kan zeggen. In dit college zullen we enkele van zijn belangrijkste gedichten lezen.


29

5. Giuseppe Ungaretti: hermetisme Ungaretti is de meester van de zeggingskracht en eenvoud. Zijn soms extreem korte gedichten (waaronder één van 2 woorden) zijn geladen met betekenis en met een “duistere manier van onthullen” die volgens de dichter eigen is aan de poëzie. In dit college gaan we in op zijn unieke manier van dichten en de rol van onder andere zijn ervaringen als soldaat. 6. Filippo Marinetti en Aldo Palazzesschi: futurisme en experimentele poëzie Marinetti staat bekend als de grondlegger van het futurisme en groeide uit tot huisdichter van het fascistische Italië. Zijn stijl kenmerkt zich door “woorden in vrijheid”, versen zonder enige vorm van grammaticale of semantische regels. Palazzeschi’s werk wordt gekenmerkt door groteske en fantastische elementen. Tijdens dit college zullen we een deel van het futuristisch manifest lezen en gedichten van beide dichters. 7. Cesare Pavese: eenzaamheid en atavisme Met zijn bundel “Lavorare stanca”, “Werken maakt moe”, waarin de stagnatie en eenzaamheid van het leven in de Piëmontese heuvels duidelijk worden, vestigt romanschrijver Pavese in 1936 definitief zijn naam als dichter. Later zal daar, postuum, nog één bundel aan worden toegevoegd: “De dood zal komen en jouw ogen hebben”, gedichten die Pavese voor zijn grote liefde schreef enkele maanden voordat hij zich in 1950 van het leven beroofde.

Docent Drs. Jonathan Oudendijk (1984) is vertaler en docent Italiaanse taal en literatuur. Hij rondde zijn studie Italiaans aan de Universiteit van Amsterdam cum laude af, studeerde een jaar in Rome en deed in Londen een onderzoeksmaster. Tijdens zijn studie ontwikkelde hij zich tot Dante-specialist waarbij hij onderzoek deed naar diverse onderwerpen zoals Dante en de Katholieke Kerk en homoseksualiteit in de Divina Commedia. In zijn colleges probeert hij zowel rekening te houden met de historische omstandigheden en interpretaties van anders schrijvers als met de lezer uit de 21e eeuw. In zijn vrije tijd is Jonathan Oudendijk fervent lezer en schrijver van poëzie.

Da "L'allegria"

Agonia Morire come le allodole assetate sul miraggio O come la quaglia passato il mare nei primi cespugli perché di volare non ha più voglia Ma non vivere di lamento come un cardellino accecato


30

5.14 Beeldtaal en taalbeeld

prijs € 90,3 colleges

Introductie

dag en tijd Maandag 10.00- 12.30 uur 10-11; 24-11; 8-12

De plaatjes met moralistische praatjes van Jacob Cats zijn waarschijnlijk wel bekend. Dat hij hiermee aansluit bij een lange en veelvuldig toegepaste traditie niet. In drie colleges wordt aandacht besteed aan het ontstaan van emblematiek en aan voorbeelden ervan in literatuur en beeldende kunst.

Drie colleges over emblematische toepassingen in literatuur en kunst

werkvorm hoorcollege met gelegenheid tot discussie en eigen inbreng docent drs. G.R. Lodder MA Neerlandicus

Inhoud colleges 1.

Het lezen van een schilderij van Jacob Gerritsz. Cuyp (1594-1651/2)

2.

Het lezen van een beeldhouwwerk van Gian Lorenzo Bernini (1598-1680)

3.

Tot ‘Leringh ende Vermaeck’, 17e-eeuwse genreschilderkunst

Docent Gösta Lodder behaalde in 1973 zijn doctoraal examen Nederlandse Taal- en Letterkunde aan de Vrije Universiteit te Amsterdam. In zijn hoofdvakscriptie schreef hij een interpretatie van Gerrit Achterbergs Ballade van de Gasfitter. Tijdens zijn onderwijstijd aan de lerarenopleiding VLVU publiceerde hij Als er gedicht wordt, een poëziemethode voor de bovenbouw van het voortgezet onderwijs. In 2011 studeerde hij aan dezelfde universiteit af als Master Intermedialities, o.a. met een scriptie over de Capella Cornaro van Bernini.


31

5.15 In vermaak ondergedompeld: over de cultuurkritiek van Adorno en Benjamin

Introductie prijs € 200,8 colleges dag en tijd woensdag 10.00 - 12.30 uur 8-10; 22-10; 29-10; 5-11; 12-11; 19-11; 26-11; 3-12 werkvorm hoorcollege met gelegenheid tot discussie en eigen inbreng docent dr. H.J. Kuipers filosoof en socioloog

Elke avond GTST en TVOH. De soapseries en reality shows volgen elkaar op. Bioscopen trakteren het publiek op de zoveelste aflevering van de fameuze superheld die treinrampen voorkomt, de legendarische bokser in een titelgevecht en het ondeugende jongetje dat inbrekers te slim af is. Op weg naar Disneyland vergast de autoradio ons op de allernieuwste tophits. En al dit vermaak wordt gul gelardeerd met reclameboodschappen. De inwoners van hoogontwikkelde westerse landen zijn, al of niet vrijwillig, ondergedompeld in de populaire cultuur van de massamedia en de vermaaksindustrie. In de jaren 1930 en 1940 is de opkomst van deze cultuurindustrie geanalyseerd door Theodor Wiesengrund Adorno (1903-1969) en Walter Benjamin (1892-1940). Beide filosofen hadden een band met het Institut für Sozialforschung in Frankfurt dat, ondanks de ballingschap van 1933 tot 1949 in New York, bekend is geworden als de Frankfurter Schule. In de kritische theorie die deze school ontwikkelde, speelde de vraag welke rol cultuur vervult een sleutelrol. Bij het behandelen van deze vraag verdiepten Benjamin en Adorno zich onder meer in het surrealisme, de film en de jazzmuziek.

Deze cursus biedt een inleiding in het werk van deze filosofen van de cultuurindustrie. De centrale vraag daarbij is in hoeverre de denkbeelden van dit tweetal bruikbaar blijven bij het nadenken over actuele vermaaksverschijnselen.

Inhoud colleges 1.

Kennismaking en inleiding aan de hand van de vraag naar de maatschappelijke rol van actuele vermaaksverschijnselen.

2-3.

Kritische theorie en het Institut für Sozialforschung. Wat zijn de kenmerken en ontwikkelingsfases van de maatschappijtheorie die in Frankfurt en New York geformuleerd werd?

4-5.

Cultuurindustrie volgens Adorno. Welke ideeën ontwikkelde Adorno over jazzmuziek, populaire cultuur en de cultuurindustrie?

6-7.

Reproductiekunst zonder aura. Welke ideeën ontwikkelde Benjamin over kunst die haar aura verliest door het toenemen van de technische reproductiemogelijkheden en wat gaf hem hoop?

8.

Afsluiting. Wat zijn de verschillen en overeenkomsten tussen Adorno en Benjamin en in hoeverre blijven hun ideeën bruikbaar?

Aanbevolen literatuur Kuipers, H.J. (2014) Cultuur als cement of springstof. Syllabus bij de cursus.


32

Van links naar rechts: Walter Benjamin (1892-1940), het GTST logo en Theodor Wiesengrund Adorno (19031969)

Docent Dr. Hans-Jan Kuipers studeerde sociale wetenschappen aan de Universiteit van Amsterdam. In 1992 promoveerde hij op een historisch-pedagogische studie naar Kees Boeke, de pionier van de Werkplaats in Bilthoven. Hij was tien jaar verbonden aan de Universiteit van Amsterdam en tien jaar aan de Universiteit Leiden als docent van sociologische en filosofische onderwijsonderdelen. Daarnaast doceerde hij aan het Nutsseminarium voor Pedagogiek, dat opgegaan is in de Hogeschool van Amsterdam. Uit zijn onderwijs ontstond Pedagogiek voor professionele opvoeders (Bussum: Coutinho, 1999 en 2008). Sinds 2002 is hij werkzaam als hogeschooldocent bij het Domein Gezondheid, Sport en Welzijn van Hogeschool Inholland. Een product van dat onderwijs is Levensloopsociologie (Bussum: Coutinho, 2009).


33

5.16 Levensfilosofische thema’s prijs € 200,- (de eerste 8 colleges) € 120,- (de laatste 4 colleges) € 300,- 12 colleges Dag en tijd vrijdag 13.15 – 15.45 uur 10-10; 24-10; 31-10; 7-11; 1411; 21-11; 28-11; 5-12; 12-12; 19-12; 9-1; 16-1 werkvorm hoorcollege met gelegenheid tot discussie en eigen inbreng

Introductie In deze collegereeks denken we filosofisch na over een aantal thema’s. We proberen deze te verhelderen en dieper te begrijpen. Het gaat om thema’s die ons levenslang begeleiden en bepalen. In de filosofische traditie zoeken we denkers die ons kunnen helpen om deze thema’s dieper te exploreren. De colleges hebben vooral het karakter van onderzoek doordat we verschillende opvattingen met elkaar in gesprek brengen. We zullen vooral bij moderne denkers te rade gaan, zoals Montaigne, Kant, Schopenhauer, Nietzsche, Heidegger en Levinas. We staan stil bij de volgende thema’s. Deze collegereeks is interessant voor iedereen die dieper inzicht wil krijgen in het leven en zijn aspecten.

Let op; docent drs. A. Ziegelaar Filosoof en fysicus

het eerste college begint om 15.00 uur, de andere colleges om 13.15 uur!

Inhoud colleges 1/2.

Zin en zinloosheid. Wat bedoelen we met ‘zin’? Is er iets zinnigs te zeggen over de ‘zin van het leven’?

3.

Ontplooiing en voltooiing. We stellen de vraag naar hoe we deze begrippen een evenwichtige rol kunnen laten spelen in onze levensvoering.

4.

We zijn de tijd. Hoe kunnen we ons verhouden tot onze levenstijd? Welke rol spelen heden, verleden en toekomst?

5.

Deelnemen en buitenstaan: over eenzaamheid. Wat is eenzaamheid? Hoe kunnen we ons verhouden tot deze ervaring?

6.

Vrijheid. Is vrijheid een illusie of is het juist datgene wat ons leven vorm geeft?

7.

Kwaad en moraliteit. De mens is een moreel wezen omdat hij ook neigt naar het immorele. Hoe kunnen we dit beter begrijpen?

8.

Vriendschap is belangrijk voor ons welbevinden. Wat is de aard, de mogelijkheden en begrenzing ervan?

9/10.

Sterfelijkheid. Hoe kunnen we ons verhouden tot onze eindigheid? Is een verzoening ermee mogelijk?

11.

Eenheid en innigheid. We zoeken ervaringen van eenheid, hoe kunnen we die beter begrijpen?

12.

Recapitulatie en afronding

Literatuur Bij cursus hoort een syllabus. Powerpoint presentaties worden per e-mail aan de cursisten verzonden.

Docent Arnold Ziegelaar studeerde natuurkunde en filosofie aan de Universiteit Leiden. Hij is als docent filosofie verbonden aan de theologische opleidingen van Hogeschool InHolland. Verder geeft hij cursussen filosofie


34

aan verschillende HOVO-instellingen. Zijn interessegebieden zijn metafysica, levensfilosofie en filosofie van het bewustzijn. Hij publiceerde over diverse wijsgerige onderwerpen.

5.17 Slavoj Žižek: Filosofie, psychoanalyse en cultuur Introductie prijs € 120,4 colleges dag en tijd woensdag 13.15- 15.45 uur 8-10; 22-10; 29-10; 5-11 werkvorm hoorcollege met gelegenheid tot discussie en eigen inbreng docent drs. P. Bras Literatuur en wijsbegeerte

De filosoof Slavoj Žižek heeft wereldwijd de reputatie een van de meest intrigerende denkers van dit moment te zijn: de wijze waarop « the most dangerous philosopher in the West» ( één van de vele avontuurlijke bijnamen die aan deze filosoof zijn toegekend) filosofie en psychoanalyse inzet om niet alleen baanbrekende analyses van traditionele filosofie in een niet aflatende stroom van publicaties te produceren, maar ook en vooral met grote overtuigingskracht alles wat tot de culturele dimensie van een samenleving behoort – de muziek, de literatuur, de beeldende kunst, de film, de rituelen, de kitsch, het design – met scherpzinnige commentaren en interpretaties op de ontleedtafel legt. Hegel en Lacan zijn daarbij zijn grote leermeesters en met name het werk van de psychoanalyticus Lacan lijkt in het werk van Žižek een onweerstaanbare denkkracht te zijn die, in combinatie met filosofische kwesties, Žižeks meeslepende denkstijl lijkt te genereren , een denkstijl die de lezer vaak doet duizelen van de vele dwarsverbindingen die Žižek moeiteloos legt en die het kenmerk heeft van een grote gepassioneerde doortastendheid. In de vier colleges zullen we proberen telkens per filosofisch thema na te gaan hoe Žižek de verbindingen tussen enerzijds filosofie en psychoanalyse en anderzijds de wereld van kunst en cultuur maakt.

Inhoud colleges We zullen achtereenvolgens de volgende thema’s in het denken van Žižek aan bod laten komen : 1.

De desintegratie van de patriarchale autoriteit in de moderne samenleving. In dit college is het uitgangspunt Žižeks analyse van het werk van Franz Kafka, en zullen we via een bespreking van zijn commentaren ook terechtkomen bij het filmwerk van David Lynch ( o.a. Lost Highway), Vinterbergs film Festen, de sjofar als blaasinstrument bij een joodse eredienst en Mozarts opera Don Giovanni .

2.

De versplintering, fragmentarisering van het subject, de ‘Nacht van de wereld’waarin het subject is gereduceerd tot een ‘orgaan zonder lichaam’. In dit college is het vertrekpunt Žižeks bespreking van het werk van Samuel Beckett en zullen we via de filosofen Kant, Hegel en Schelling ook aandacht geven aan Žižeks commentaren op filmmakers als Fritz Lang en ook Žižeks interpretatie van Wagners opera Tristan und Isolde komt in dit verband aan bod.

3.

Blik en stem als traumatiserende krachten die deel uitmaken van een genot waarmee het subject zowel in stand gehouden wordt als bedreigd wordt in zijn consistentie. In dit college zijn enkele verhalen van Patricia Highsmith en Heinrich von Kleist het startpunt voor de analyse van de obscene stem van het superego en de onmogelijke blik zoals deze als partiële objecten in het werk van Žižek vaak terugkeren. We combineren dit gegeven met Žižeks analyses van filmmuziek ( o.a. Once upon a Time in the West) en van voorbeelden uit de beeldende kunst.

4.

De vernietigende kracht die vrijkomt wanneer niet langer gerefereerd wordt aan de ‘normale’ wet, maar aan de ‘irrationele’ eeuwige en ongeschreven wetten. Basis voor dit vierde en laatste college is de Griekse tragedie Antigone van Sophokles , een werk dat Žižek altijd graag bespreekt om te laten zien hoe in deze tragedie van zelfdestructie de coördinaten


35

van onze ‘bestaande’ werkelijkheid op revolutionaire wijze vervangen worden door een daad die – achteraf gezien- een nieuwe werkelijkheid noodzakelijk maakt. In dit laatste college brengen we tegelijk de thema’s van deze 4 colleges in een coherente samenhang tot stand : desintegratie van de symbolische orde, fragmentarisering van het subject, inconsistentie en zelfdestructie vormen het noodzakelijk ‘negatieve’ fundament waarop onze ‘positieve’ werkelijkheid via ideologie en fantasmatische constructies opgebouwd is. Hoe dit precies zich voltrekt kan met de hulp van Žižeks analyses alleen maar in een dynamische samenwerking van filosofie en psychoanalyse getoond worden. Daarbij zal tegelijk aandacht worden gegeven aan de ‘klassieke’ vraag hoe de relatie tussen denken en kunst gedacht moet worden.

Literatuur Tijdens het college zal een syllabus worden verstrekt.

Docent Pieter Bras (1953) studeerde Frans, Duits, literatuurwetenschap en wijsbegeerte. Hij is al vele jaren als docent Frans, Duits, CKV en filosofie bij het middelbaar onderwijs werkzaam. Van hem verscheen o.a. het boek «Aandenkend Hölderlin» (1985) waarin Hölderlins visie op taal binnen een filosofische traditie gecontrasteerd wordt met een instrumentalistische opvatting van taal. Daarnaast artikelen in tijdschriften over o.a. Jacques Derrida en lyriektheorie. Hij introduceerde bij het middelbaar onderwijs (VWO) de discipline « Film-Filosofie-Psychoanalyse» en gaf meer dan tien jaar lang leiding aan het Literair Café Heerhugowaard Eerder al verzorgde hij een aantal colleges over Žižek aan de Hovo van Alkmaar.


36

5.18 Expressie in muziek Concerten in samenwerking met Ypma piano’s prijs € 120,4 colleges; 3 concerten in de Robijnzaal van Ypma Piano’s Dag en tijd woensdag 10.00 – 12.30 uur 22-10; 12-11; 3-12; 10-12 werkvorm hoorcollege met gelegenheid tot discussie en eigen inbreng

Introductie De piano staat centraal in de verscheidenheid van expressie in muziek. In deze cursus is ook een relatie gelegd tussen het gebied van de klassieke muziek en muziek van recentere datum en andere stijlen: filmmuziek, kleinkunst, chansons. De onderwerpen zijn ondergebracht in 3 ‘concerten met uitleg’ en 1 college op de Hogeschool.

docent B. van den Boogaard musicus

Inhoud colleges 22-10-2014: 1e Concert met presentatie in Robijnzaal: 1) De piano in muziek die oorspronkelijk voor cembalo en orgel was geschreven: Muziek van Bach, Scarlatti, Rameau. 2) Romantische uitdrukking: Stijleigenschappen vertaald in pianotechniek van Beethoven, Chopin tot hedendaagse Neoromantiek. 12-11-2014: 2e Concert met presentatie in Robijnzaal: 3) Oude muziek door een romantische bril: orgelmuziek van Bach bewerkt door Busoni. Rameau in versie Godowsky , muziek van Cesar Franck 4) Klankschildering en orkestrale behandeling van de piano: muziek van Debussy, Ravel, Griffes, Rachmaninoff.

3-12-2014: 3e Concert met presentatie in Robijnzaal: 5) Simplisme in pianomuziek: van Mozart, via Satie tot Yann Tiersen. 6) Martellato-techniek; experimentele pianoklanken: muziek van Bartok, Peter Schat, B.v.d. Boogaard (gebruik van Sustain Pedal ).

Charles T. Griffes

10-12-2014: Afsluitend College in Hogeschool: 7) Invloed van classicistische en romantische pianotechniek op chansons, popmuziek, filmmuziek.

Docent

Eric Satie

Bernard van den Boogaard (1952) nam als pianist werken op voor radio van Griffes, Scriabin en Rachmaninoff. Hij concerteerde als solist onder meer in zijn eigen 4 pianoconcerten, Beethovens 1e pianoconcert, Strawinsky's concert voor piano en blazers en Hengevelds concertino met Harmonieorkest. Tussen 1983 en 1989 was Bernard verbonden als hoofdvakleraar piano aan het Stedelijk Conservatorium te Leeuwarden. Tevens had hij zitting als commissielid


37

in de staatsexamens piano. Sinds 2003 heeft Bernard een bloeiende praktijk als privédocent piano en theorie. Hij bereidt ook mensen voor op toelatingsexamens voor conservatoria. Ook is hij als docent verbonden aan 'Toonbeeld' te Castricum waar men in 2004 zijn 25-jarig jubileum vierde.

5.19 Amstelland, ’t Gooi en Vechtstreek

prijs € 225,9 colleges (inclusief excursie) dag en tijd dinsdag 10.00 uur -12.30 uur 7-10; 21-10; 28-10; 4-11; 11-11; 18-11; 25-11; 2-12; 9-12 werkvorm hoorcollege met gelegenheid tot discussie en eigen inbreng

Introductie Deze regio van Noord-Holland heeft een enorme variatie in landschappen. Ook Noord-Holland heeft zijn rivierengebied; naast Amstel en Vecht stromen ten zuiden van Amsterdam talloze riviertjes als Gein, Gaasp, Mijdrecht, Bullewijk etc. Opvallend is dat deze waterlopen hoger liggen dan hun omgeving en daarom allemaal bedijkt zijn, maar weer lager dan zeeniveau.

studiebelasting enkele uren zelfstudie per week

De waterhuishouding in dit gebied is zeer complex en heeft een grote stempel op het geheel gedrukt. Behalve de vele gegraven sloten voor het ontwateren van het veengebied, komen we hier ook talloze vaarten tegen o.a. voor het transport van de delfstoffen veen en zand naar Amsterdam.

docent L. Vriend-Vendel Geograaf

Het Naardermeer en Horstermeer waren al duizenden jaren een natuurlijk meer vanwege de grote hoeveelheden kwelwater uit de hoger gelegen stuwwal. De Ankeveensche en Kortenhoefsche plassen zijn onstaan door afgraving van veen.

Ten oosten van de Vecht is het droogleggen van plassen en meren een groot probleem, omdat het onderliggende zand heel veel kwelwater doorlaat. Na twee pogingen bij het Naardermeer heeft men dit opgegeven en het wel-drooggemalen Horstermeer blijft heel erg nat. Een groot deel van dit gebied is nu beschermd natuurgebied. De rijke cultuurhistorie toont zich niet alleen langs de Vecht en in ’s-Graveland, met de vele landhuizen in het parkachtige landschap, maar ook in het karakteristieke veenlandschap.


38

Hier ligt ook een deel van de Stelling van Amsterdam en de Hollandse Waterlinie met zijn vele forten, schansen etc. De militaire functie heeft een grote invloed gehad op de ruimtelijke ontwikkeling van dit gebied.

Tijdens de lessen komen alle landschappen in dit gebied aan bod en wordt met talloze kaarten en landschapsbeelden de ontwikkelingen in de loop der eeuwen duidelijk gemaakt. Maar het mooiste is om het ook buiten te zien. Daarom zal de cursus worden afgesloten met een auto-excursie door het gebied.

Literatuur De mogelijkheid bestaat om een syllabus over de materie aan te schaffen. (wordt tijdens de eerste les geregeld.)

Docent Lia Vriend-Vendel geboren en getogen op het platteland van Noord-Holland, heeft een grote liefde voor het open landschap van deze provincie. Als geograaf heeft ze meer dan 25 jaar aardrijkskundeles gegeven, vooral in het volwassenenonderwijs. In deze periode is haar enthousiasme voor haar vak steeds groter geworden en is ze zich gaan specialiseren in de historische ontwikkelingen van de Noord-Hollandse Landschappen, waarin zowel de natuur als de mens een belangrijke rol spelen.


39

5.20 Nederland en ‘Europa’: Economische aspecten Introductie prijs €160,6 colleges

De Europese integratie is momenteel volop in discussie. Maar wat is de EU en hoe

dag en tijd maandag 13.15 uur -15.45 uur 20-10; 27-10; 3-11; 10-11; 1711; 24-11

‘Brussel’ mag het begrotingstekort van de overheid niet hoger zijn dan 3% van het

werkvorm hoorcollege met gelegenheid tot discussie en eigen inbreng

werkt deze? Wat regelt de EU en wat bepalen we als Nederland nog zelf? De invoering van de euro heeft gevolgen voor de eigen beleidsruimte van de landen. Van

bruto binnenlands product. Met de invoering van de euro is het monetaire beleid, met name het vaststellen van de rente, overgedragen aan de Europese Centrale Bank. Wat zijn de doelstellingen van het monetaire beleid en hoe werkt dit? Gaan we naar een ‘Verenigde Staten van Europa’? Europa bevindt zich in een schuldencrisis en kredietcrisis. Gelukkig zijn er tekenen

studiebelasting enkele uren zelfstudie per week

dat we het ergste achter de rug hebben. Hoe heeft het zover kunnen komen? Het begon in Griekenland en trof daarna Ierland, Portugal en Spanje. Deze landen

docent Dr. P. Buitelaar Econoom

worstelen met de noodzaak te bezuinigen, maar zagen ook hun economie verder wegzakken. Ook Nederland is niet aan de dans ontsprongen. Welke oplossingen zijn er? Een vergaande stap is het invoeren van een Europees toezicht op de banken. Dat staat nu in de steigers en wordt in 2014 operationeel. Is dat de oplossing?

Inhoud colleges 1. Europese Unie Wat is de EU, wat beslist de EU en wat bepalen de landen nog zelf? Wat zijn voor Nederland de voordelen van de EU en kunnen er nog andere landen toetreden? 2. De euro als ene munt Met de euro hebben de meeste Europese landen nu dezelfde valuta. Maar als de export van een individueel land te duur wordt kan het niet meer devalueren (zijn wisselkoers verlagen), zoals vroeger Italië. De euro is gemakkelijk bij een buitenlandse vakantie. Maar er zit veel meer aan vast dan op het eerste oog lijkt, zowel economisch als politiek. 3. Europese Centrale Bank, Nederlandsche Bank en monetair beleid De invoering van de euro betekende dat de beslissingen over het monetaire beleid nu op Europese schaal worden genomen. Hoe werkt monetair beleid en wat betekent dit voor de economie van Nederland? Hoe werkt het in de praktijk? 4. Overheidsfinanciën in Europees en Nederlands perspectief Nederland heeft zich verbonden aan Europese regels over zijn overheidsfinanciën. Volgens het Stabiliteitspact mag het begrotingstekort maximaal 3% van het bruto binnenlandse product zijn. Voor de


40

meeste landen is dit een zware opgave, want het kan bezuinigingen impliceren. Dat kan de recessie versterken. Hoe hiertegen aan te kijken? 5. Europese schuldencrisis: oorzaken en oplossingen (deel 1) De krediet- en schuldencrisis heeft Griekenland, Ierland en Portugal getroffen, maar ook andere landen, onder meer Nederland. Hoe kwam het zo ver en is er verband met de invoering van de euro? Miljardenbedragen zijn overgemaakt naar Griekenland, Ierland en Portugal. In het college worden de oplossingen besproken om uit deze crisis te komen. Hoe staan de landen er voor? 6. Europese schuldencrisis: oorzaken en oplossingen (deel 2) Om de Europese banken sterker en meer crisisbestendig te maken wordt gewerkt aan een Europees toezicht op de banken in plaats van een toezicht per afzonderlijk land. Volgens de plannen zal dit in het najaar van 2014 worden ingevoerd. Wat betekent dit en is het afdoende?

Aanbevolen Literatuur •

De Nederlandsche Bank: Jaarverslag 2013, www.dnb.nl

•

P. de Grauwe: Economics of Monetary Union. Ninth edition, Oxford University Press , 2012

•

Ministerie van Buitenlandse Zaken: Kamerbrief inzake uitkomsten subsidiariteitexercitie, 21 juni 2013, www.rijksoverheid.nl

•

Vítor Constâncio: Banking Union: meaning and implications for the future of banking, 24 April 2014, www.ecb.int

•

J.H.M. Donders en C.A.. de Kam (red): Jaarboek Overheidsfinanciën 2014. Wim Drees Stichting voor Openbare Financiën, 2014

•

Websites Europese Centrale Bank (www.ecb.int) en EU: www.europa.eu/index_nl.htm

Docent Dr. Piet Buitelaar (1949) studeerde aan de Erasmus Universiteit te Rotterdam en promoveerde in 1987 op een dissertatie over de overheidsfinanciën van Nederland. Hij was als wetenschappelijk hoofdmedewerker werkzaam bij de Universiteit van Amsterdam en vanaf 1987 tot voor kort als econoom verbonden aan De Nederlandsche Bank. Gedurende de laatste vijf jaar heeft hij periodiek gastcolleges gegeven aan diverse universiteiten in China, met name aan de Business School van de Guangxi University in Nanning.


41

5.21 Geografie van de Oudheid Introductie prijs €120,4 colleges dag en tijd dinsdag 10.00 uur -12.30 uur 7-10; 17-10; 28-10; 4-11 werkvorm hoorcollege met gelegenheid tot discussie en eigen inbreng docent drs. E. de Vries archeoloog en classicus

Gebruik maken van geografische gegevens is steeds eenvoudiger en normaler geworden in het moderne dagelijks leven. Vrijwel iedereen heeft een navigatiesysteem in de auto en als we de weg even kwijt zijn, hebben we inmiddels telefoons die slim genoeg zijn om ons uit te leggen waar we ons bevinden. Het gemak waarmee wij gebruik maken van digitale kaarten op het internet en van navigatiesoftware verhult de ware complexiteit van dergelijke geografische informatie systemen (GIS). Het doel van GIS is om geografische kennis op zo’n manier op te slaan, dat het ook gemakkelijk door een ander persoon geraadpleegd en begrepen kan worden. Door een interesse in buitenlandse volken, landen en goederen, was men ook in de oudheid al bezig met deze problematiek. Deze periode kent daardoor menig ontdekkingsreiziger en geograaf, die zeer belangrijke ontdekkingen hebben gedaan. Veel van onze huidige geografische kennis ligt hieraan grondslag. Tijdens de cursus zullen we aandacht schenken aan enkele van de grootste geografische denkers en ontdekkingsreizigers uit de oudheid. In vier hoorcolleges zullen wij zien hoe het werk van deze mensen invloed heeft gehad op hoe de wereld werd ervaren en hoe men deze kennis heeft kunnen opslaan en doorgeven.

Inhoud colleges College 1: Homerus en Herodotus: Geografie in verhalende vorm. College 2: De Periplous: Geografie als literatuurvorm. College 3: Ptolemaeus’ handboek: De eerste landkaart van de wereld. College 4: De Tabula Peutingeriana: Landkaart van het late Rome.

Docent Edwin de Vries studeerde aan de Vrije Universiteit in Amsterdam, en de Universiteit van Brits Columbia in Vancouver. Door deze studies is hij archeoloog en classicus, maar op de eerste plaats vooral enthousiast over de oudheid. Als archeoloog is hij betrokken, of betrokken geweest bij verschillende veldonderzoeken in Italië, Griekenland, het Nabije Oosten, en Afrika.


42


43

6.

Algemene informatie

Inschrijving, betaling en bevestiging Aanmelden voor een HOVO-cursus geschiedt via het inschrijfformulier of via de website. U vindt een exemplaar van het inschrijfformulier achterin de studiegids. Plaatsing voor een cursus of lezingencyclus gebeurt op volgorde van binnenkomst van de formulieren. Als u uw e-mailadres op het inschrijfformulier vermeldt, ontvangt u uw post van HOVO Alkmaar per e-mail, tenzij u expliciet aangeeft dit niet te willen. Als u geen e-mailadres invult ontvangt u uw informatie per post. Inschrijfformulieren volledig ingevuld zenden aan: Hogeschool Inholland Alkmaar, afdeling HOVO Alkmaar T.a.v. mevrouw D. Leijen, onderwijscoördinator Postbus 403 1800 AK Alkmaar T: 06-11449709 of 06-15279572 E: [email protected] I: www.hovoalkmaar.nl

Bevestiging 1. De cursist krijgt minimaal binnen 10 werkdagen (of zoveel eerder als mogelijk is) na ontvangst van het aanmeldingsformulier het bericht, dat de cursist definitief is ingeschreven. 2. Indien zich voor een cursus voldoende personen hebben aangemeld – criterium wordt steeds vastgesteld door HOVO Alkmaar – krijgen alle ingeschrevenen bericht van het definitief doorgaan van de cursus. Dit bericht ontvangt de cursist minimaal 2 weken – of zo veel eerder als mogelijk is – voor het begin van de cursus. Tevens ontvangt de cursist overige informatie over de cursus. 3. Indien er nadrukkelijk onvoldoende aanmeldingen binnen komen voor een cursus – en redelijkerwijs mag worden aangenomen dat dit zo blijft – schrapt de onderwijscoördinator – de cursus en bericht dit onverwijld aan degenen, die zich reeds hebben ingeschreven. Deze cursisten ontvangen tevens bericht over welke cursussen zeker doorgaan. 4. Indien het twijfelachtig is of de gestelde norm gehaald wordt en het onzeker is of de cursus doorgaat, dan bericht de onderwijscoördinator dit uiterlijk 2 weken voor de start van de cursus aan de betrokkenen. De cursist kan dan alvast een alternatieve keuze bekend maken voor een zekere cursus. 5. Uiterlijk twee weken voor de start hebben alle cursisten bericht ontvangen over het al of niet doorgaan van hun cursus.

Betaling U ontvangt na het eerste college een factuur op uw e-mailadres. Als u niet beschikt over een e-mailadres, dan ontvangt u de factuur via de reguliere post. Betaling vindt plaats door overmaking van het cursusgeld op het rekeningnummer vermeld op de factuur.

Klachtenregeling Uiteraard kan het voorkomen dat u niet tevreden bent over de diensten die HOVO Alkmaar aanbiedt. HOVO Alkmaar verneemt dit graag van u, ten einde de kwaliteit van de dienst te verbeteren. U kunt hiervoor via [email protected] schriftelijk of mondeling via 06-11449709 of 06-15279572 een klacht indienen bij de onderwijscoördinator.

Literatuur, readers, syllabi HOVO-cursisten dienen zelf de verplichte literatuur aan te schaffen. Readers en syllabi zijn doorgaans verplicht en worden door de docent tegen kostprijs verstrekt. HOVO Alkmaar streeft naar een kostenlimiet voor aan te schaffen studiemateriaal van € 30,-.


44

Leden van de Bibliotheek Kennemerwaard Aanvullende literatuur is te krijgen in de vestigingen van Bibliotheek Kennemerwaard. U kunt ook via www.bibliotheekkennemerwaard.nl naar de catalogus en hier materialen reserveren. Als u ingeschreven bent als lener van een Noord-Hollandse bibliotheek, kunt u in die bibliotheek gratis een Bibliotheekpaspoort krijgen. Op vertoon van dit paspoort kunt u zich laten inschrijven in een andere bibliotheek in Noord-Holland. U ontvangt dan gratis een lenerspas voor gebruik in de desbetreffende bibliotheek.

KopGroep Bibliotheken KopGroep Bibliotheken is een openbare bibliotheekorganisatie met 14 vestigingen in de Kop van NoordHolland. Naast de reguliere dienstverlening organiseert KopGroep Bibliotheken een breed scala aan activiteiten voor de diverse doelgroepen. Het aanbod voor volwassenen is zeer uitgebreid en divers, variërend van literaire lezingen tot informatieve lezingen, debatten, cursussen en workshops. De leden van KopGroep bibliotheken kunnen gratis materialen aanvragen en reserveren op www.kopgroepbibliotheken.nl.

Historische Vereniging Alkmaar De Historische Vereniging Alkmaar (HVA) wil de historische schoonheid van Alkmaar en omgeving beschermen en voor het nageslacht bewaren en de studie van de plaatselijke geschiedenis aanmoedigen. Jaarlijks wordt de Oud-Alkmaar-Prijs uitgereikt voor een uitzonderlijke prestatie op het gebied van de Alkmaarse geschiedenis. Tweejaarlijks is er de Puienprijs, voor bijzonder geslaagde restauraties en passende nieuwbouw in het historische centrum van de stad. De HVA adviseert tweewekelijks de gemeente over de bouwplannen in de stad. Als er cultureel erfgoed bedreigd wordt in Alkmaar wil de HVA te bemiddelen voor een oplossing. Samen hebben de leden via hun bestuur een krachtige stem, die in de media en bij de politiek gehoord wordt. De HVA is vooral ook een bloeiende vereniging met ca. 1200 leden uit Alkmaar en regio. Wie lid wordt à € 20,- per jaar mag gratis deelnemen aan de boeiende en gezellige lezingen en wandelingen en ontvangt drie keer per jaar het blad Oud Alkmaar. Op ‘Pinksterdrie’ wordt er voor de leden en hun introducés een excursie georganiseerd, die verband houdt met het monumententhema van het jaar. De HVA is te vinden op www.hvalkmaar.nl en op www.facebook.com/hvalkmaar. HOVO Alkmaar biedt haar cursisten eenmalig een jaarabonnement op de Historische Vereniging Alkmaar ter waarde van € 20,- aan. U kunt aangeven op het inschrijfformulier of u hiervan gebruik wilt maken.


45

7.

Annuleringsvoorwaarden

1.

Annulering van deelname aan een programma door een deelnemer is alleen mogelijk via schriftelijke opzegging bij het secretariaat van HOVO Alkmaar. De schriftelijke opzegging dient uiterlijk twee weken voor aanvang van het programma door het secretariaat van HOVO Alkmaar te zijn ontvangen. Opzeggen kan zowel per brief als via e-mail ([email protected]).

2.

Bij annulering is cursist de volgende kosten verschuldigd: • • • •

tot datum van bevestiging van deelname 0% van de cursusprijs; daarna 25 % van de cursusprijs bij annulering tot 14 dagen voor aanvang van de cursus; daarna 50 % van de cursusprijs bij annulering tot 7 dagen voor aanvang van de cursus; daarna tot aanvang van de cursus 100 % van de cursusprijs.

Met aantal dagen tussen de aanvang van cursus en de annulering wordt bedoeld het aantal kalenderdagen. Het aantal dagen wordt berekend vanaf de datum van ontvangst van de annulering door HOVO Alkmaar. 3.

Indien het aantal aanmeldingen voor een cursus onvoldoende is, behoudt HOVO Alkmaar zich het recht voor de cursus te annuleren. HOVO Alkmaar informeert cursisten hieromtrent zo spoedig mogelijk, maar uiterlijk twee weken voor aanvang van de cursus. In geval van annulering worden reeds betaalde cursusgelden volledig en zo spoedig mogelijk gerestitueerd.

4.

HOVO Alkmaar is gerechtigd van een programma af te wijken, indien redelijkerwijs van haar niet gevergd kan worden dat zij het programma onverkort uitvoert zoals aangekondigd.

5.

Gehele of gedeeltelijke terugbetaling van het betaalde cursus/lezinggeld vindt plaats indien het programma wegens bijzondere omstandigheden niet doorgaat.

6.

Als een docent verhinderd is, zal HOVO Alkmaar een vervangende cursusdag organiseren.

7.

Als een cursist verhinderd is, wordt geen geld gerestitueerd.

8.

De cursist kan de overeenkomst zonder opgave van redenen ontbinden gedurende veertien kalenderdagen na totstandkoming van de overeenkomst. Indien hij van deze mogelijkheid gebruik wil maken, dient hij dit schriftelijk te melden op een wijze zoals aangegeven op de website van HOVO Alkmaar. Deze mogelijkheid bestaat niet meer als het onderwijs reeds is begonnen.


46

8.

Overige faciliteiten

Regeling minder draagkrachtigen Bent u minder draagkrachtig? Ook voor u biedt HOVO Alkmaar mogelijkheden. Dankzij het Steunfonds van HOVO Alkmaar heeft u mogelijk recht op korting. Dankzij bijdragen uit het Steunfonds van HOVO Alkmaar is het mogelijk op de prijzen van cursussen en lezingencycli een van het inkomen afhankelijke korting toe te passen. Het beleid op dit punt wordt bepaald door HOVO Alkmaar. De administratieve verwerking verloopt via het HOVO-bureau. Bij een bruto gezinsinkomen per jaar: •

lager dan of gelijk aan € 14.741 bedraagt de korting respectievelijk € 30 voor een cursus van 10 weken, € 25 voor een cursus van 8 weken, € 20 voor een cursus van 6 weken en € 15 voor een cursus van 4 weken.

Per semester wordt voor ten hoogste één cursus per cursist korting verstrekt. U kunt de reductie schriftelijk aanvragen bij het bureau van HOVO Alkmaar of via de e-mail: [email protected]

Vrijwillige bijdrage Steunfonds HOVO Alkmaar Deze vrijwillige bijdrage komt ten goede aan het Steunfonds van HOVO Alkmaar. U kunt op het inschrijfformulier aangeven of u deze vrijwillige extra bijdrage van € 25,- per cursus wilt betalen. Uw bijdrage wordt dan bij het cursusgeld opgeteld.

Vrienden van HOVO Alkmaar Het is mogelijk om u aan te melden als Vriend van HOVO Alkmaar. U kunt dan op vrijwillige basis gevraagd worden voor promotionele of organisatorische activiteiten van HOVO Alkmaar. U kunt dit aangeven via de website www.hovoalkmaar.nl of via het inschrijfformulier.

Cadeaubon van HOVO Alkmaar Zoekt u een origineel cadeau voor uw partner, buurvrouw, broer of zus, ouders, collega of vriendin? Dan is de Cadeaubon van HOVO Alkmaar een goed idee. U bepaalt zelf de waarde en wij zorgen ervoor dat u de bon snel krijgt toegestuurd. De Cadeaubon is een jaar geldig en de ontvanger kan zelf bedenken voor welke cursus, lezing of excursie hij of zij de bon wil gebruiken. Ook kunt u een aantal Cadeaubonnen vooruit bestellen, zo hebt u altijd een geschikt cadeau in huis! U kunt de Cadeaubon(nen) per e-mail bestellen via [email protected]

NIEUW


47

9.

Faciliteiten op de Hogeschool Inholland Alkmaar

Bibliotheek (begane grond gebouw A) De bibliotheek beschikt over een grote collectie studieboeken, muziekcd’s en tijdschriften. U kunt deze op locatie kosteloos inzien. Voor het lenen van studieboeken e.d. kan er voor een bedrag van € 25,- een pas worden aangevraagd.

Eetgelegenheid (begane grond gebouw L) Hogeschool Inholland Alkmaar beschikt over een kantine in de L-vleugel waar tegen betaling gegeten kan worden. Ook is er in de diverse gebouwen op elke verdieping een koffieautomaat aanwezig. Voor koffie en/of thee kan uitsluitend met chipknip betaald worden.

Geld (1e verdieping gebouw A) Oplaadmogelijkheid voor chipknip op de 1e verdieping van het A-gebouw.

Toegankelijkheid Gebouwen zijn toegankelijk voor personen die minder goed ter been zijn of gebruik maken van een rolstoel of rollator. De lift van het A-gebouw is gesitueerd tegenover de centrale receptie. In het B-gebouw is er alleen een goederenlift.

Parkeren Hogeschool Inholland Alkmaar beschikt over een eigen parkeerterrein. Voor het parkeren hoeft geen vergoeding betaald te worden. Ook zijn er parkeerfaciliteiten bij het belastingkantoor aan de Robonsbosweg waarvan gebruik gemaakt kan worden. Hogeschool Inholland beschikt over een royale overdekte onbewaakte fietsenstalling.

Openbaar vervoer Hogeschool Inholland Alkmaar is vanaf Alkmaar Station het best te bereiken met bus 6 richting Bergen aan Zee. De halte is naast het gebouw van Hogeschool Inholland Alkmaar.

Plattegrond


48

10. HOVO Alkmaar Contact Openingstijden HOVO Alkmaar is geopend van maandag t/m vrijdag van 9.00 uur tot 17.00 uur. Het bureau van HOVO Alkmaar is gevestigd in het A-gebouw op de eerste verdieping, kamer A-152. Medewerker Mevrouw D.C. Leijen, onderwijscoördinator Bezoekadres Hogeschool Inholland Alkmaar, Bergerweg 200, 1817 MN Alkmaar Post Hogeschool Inholland Alkmaar afd. HOVO Alkmaar T.a.v. mevrouw D. Leijen, onderwijscoördinator Postbus 403 1800 AK Alkmaar Telefoon 06-11 449 709 06-15279575 (ma, wo, do)

E-mail

Fax 072- 518 36 34

Web www.hovoalkmaar.nl

[email protected]

HOVO-Nederland HOVO-Nederland is de landelijke vereniging van alle HOVO-instellingen en heeft tot doel de ondersteuning van die HOVO-instellingen om het hoger onderwijs aan vijftigplussers in Nederland te bevorderen. Voor informatie over alle HOVO-instellingen in Nederland: HOVO-Nederland Postbus 1061, 2302 BB Leiden Telefoon: 071-527 52 03 E-mail: [email protected] Web: www.hovo-nederland.org

Samenwerkingsverbanden De activiteiten van HOVO Alkmaar worden mogelijk gemaakt dankzij de volgende samenwerkingsverbanden: • • • • • • •

Inholland Academy Hogeschool Inholland Bibliotheek Kennemerwaard KopGroep Bibliotheken Historische vereniging Alkmaar Artiance Odd fellows Alkmaar


49

•

HOVO Alkmaar

Aanmeldingsformulier Najaarscursussen

Kwaliteitsonderwijs voor 50-plussers

Aanmeldingsformulier najaarscursussen mei 2014 – december 2014 HOVO-Alkmaar, Antwoordnummer 512, 1800 VB Alkmaar of Bergerweg 200, 1817 MN Alkmaar. Via de website www.hovoalkmaar.nl kunt u het aanmeldingsformulier digitaal invullen en verzenden. Gegevens cursist voorletters . . . . . . . . . . . geboortedatum . . . . . . . . .. . . . . . . . . . m / v achternaam . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . straat . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . postcode . . . . . . . . . . . . .woonplaats . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . telefoonnummer . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . e-mail . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . datum . . . . . . . . . . . . . . . handtekening . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Ik meld mij via dit formulier aan voor de cursus(sen) die ik hieronder heb aangekruist. Ik ontvang een bevestiging van inschrijving en een digitale factuur na het eerste college. Ik ben bekend met en ga akkoord met de annuleringsvoorwaarden en de voorwaarden als vermeld in de brochure.  Eerste Wereldoorlog  Tussen 2 wereldoorlogen  Amerikaanse burgeroorlog  Stadsgeschiedenis 19e eeuw  Geschiedenis Nederlands Politiek  Geschiedenis Christendom  Grande Parade  Donatello  Botticelli  Oudegyptische kunst  Keizers en kerkvaders  Geografie van de Oudheid   

€ 200,€ 120,€ 160,€ 160,€ 200,€ 180,€ 200,€ 120,€ 120,€ 200,€ 200,€ 120,-

 Facetten Griekse Oudheid  Italiaanse dichters  Beeldtaal en taalbeeld  In vermaak ondergedompeld  Levensfilosofische thema’s (8x)  Levensfilosofische thema’s (4x)  Levensfilosofische thema’s (12x)  Slavoj Žižek  Expressie in muziek (bij Ypma)  Amstelland, ’t Gooi en Vechtstreek  Nederland en Europa

€ 140,€ 180,€ 90,€ 200,€ 200,€ 120,€ 300,€ 120,€ 120,€ 225,€ 160,-

Ik maak tevens de vrijwillige bijdrage van € 25,- t.b.v. het steunfonds over. Ik woon graag de introductielezing op vrijdag 3 oktober 2014 bij. Ik wil graag eenmalig een gratis jaarabonnement op de Historische Vereniging Alkmaar, daarna draag ik zelf zorg voor mijn abonnementskosten.

alternatieve keuze Het is mogelijk dat u niet geplaatst kunt worden in bovenstaande cursus, omdat deze vol is. U kunt hieronder een alternatieve keuze opgeven, waarvoor wij u (pas als uw eerste keuze vol is en er plaats is in uw alternatieve keuze) dan inschrijven. Als u geen alternatieve keuze wilt maken, vul dan ‘geen’ in. code . . . . . . . . . . . . cursusnaam . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .  

Ik ben thans niet in de gelegenheid om mij in te schrijven, maar wel geïnteresseerd in HOVO Alkmaar en haar activiteiten. Graag ontvang ik de brochure van het komende semester.



Ik geef mij op als Vriend van HOVO en ben bereid vrijwilligerswerk te doen.


50

Inholland Alkmaar / HOVO Alkmaar T.a.v. mevrouw D.C. Leijen Antwoordnummer 512 1800 VB Alkmaar


51

HOVO Alkmaar doorstuderen na je vijftigste

Onderwijs genieten Het verwerven van kennis en inzicht staat bij dit onderwijs centraal. Met andere woorden: ‘leren om het leren’, ‘onderwijs genieten’ in de meest letterlijke zin van het woord, in dit geval op universitair-/ hbo-niveau.

Op universitair-/hbo-niveau Onder ‘universitair-/hbo-onderwijs’ wordt niet alleen het overdragen van wetenschappelijke kennis verstaan, maar bovenal het ter discussie stellen van (eigen) standpunten en verklaringen op basis van geordend en kritisch denken.

Opleidingsniveau Het merendeel van de cursisten heeft een universitaire of hbo-opleiding afgerond. De overigen hebben door zelfstudie, werken levenservaring zich zodanig ontwikkeld, dat academisch onderwijs geen probleem is. Indien er bij een programma specifieke kennis wordt vereist, meestal leesvaardigheid in één of meerdere vreemde talen, dan wordt dat aangegeven.

Voor werkenden en niet-werkenden De meeste van onze cursisten werken niet (meer), maar blijven met HOVO graag bij de les. Voor degenen die (nog wel) werken biedt HOVO het plezier van leren omdat het kan, niet omdat het moet.

De enige eis: Een leeftijd van vijftig jaar of ouder.

Bezoekadres

Post

Hogeschool Inholland Alkmaar Kamer A-152 Bergerweg 200 1817 MN Alkmaar

HOVO Alkmaar T.a.v. mevrouw D. Leijen, onderwijscoördinator Postbus 403 1800 AK Alkmaar

Telefoon

E-mail

06-11 449 709 06-15 279 572

[email protected]

Fax

Web

072- 518 36 34

www.hovoalkmaar.nl


52


53

HOVO. Studiegids. Kwaliteitsonderwijs voor 50-plussers. Alkmaar, najaar 2014

Recommend Documents