horen! Wintertips Mijn lijf Bouwvakker geeft zich bloot Veilig werken met epoxy s Waarom praten zo belangrijk is winter

Vakblad over. arbeidsomstandigheden.

winter 2010

Laat je horen! Waarom praten zo belangrijk is

Wintertips Mijn lijf Bouwvakker geeft zich bloot

Veilig werken met epoxy’s

Wat? De opknapbeurt van de Cruquius, één van de drie stoomgemalen die rond 1850 de Haarlemmermeer leegpompten. Binnenin het gemaal, nu een museum, staat de grootste stoommachine ter wereld. Zie ook: www.museumdecruquius.nl

‘Op het hoogtepunt van de bouw werkten hier vierhonderd man, waaronder veertien heiploegen voor de ruim 1600 palen die zijn geslagen. Het werk van deze mensen moet in ere worden hersteld. We hebben inmiddels het voegwerk vernieuwd, de gietijzeren elementen schoongemaakt en het natuursteen gerepareerd. Het bestek van 1846 heb ik hier liggen, net als de maandverslagen waarin de bouwers alle vorderingen bijhielden. Uniek natuurlijk, net als het gebouw zelf.’ Ook een bijzonder project gezien? Mail naar: [email protected]

Wie? Jan Vermeulen (60), uitvoerder bij Konst en Van Polen Groep uit Westwoud

2

→ mijn project

Steigers in opbouw rondom het historische stoomgemaal de Cruquius.

winter 2010

magazine

20

Veiliger met epoxy’s Klachten als gevolg van niet-uitgeharde epoxy’s. Dat kan, nee… moét anders. Vakblad over. arbeidsomstandigheden.

11

14

Mijn lijf

Warm aanbevolen

Hoe Ronald van zijn blessure af kwam.

Vernikkelen van de kou is niet meer van deze tijd. Tips voor meer warmte!

Informatie Met dit blad informeert Arbouw werkgevers en werknemers over de arbeidsomstandigheden in de bouwnijverheid. Wil je meer lezen over gezond en veilig werken, neem dan een kijkje op www.arbouw.nl. Hier vind je zeer uitgebreide informatie over arborisico’s en maatregelen. Ook kun je er brochures bestellen of downloaden. Met specifieke vragen kun je elke werkdag van negen tot vijf terecht bij de Arbouw Infolijn. Bel 0341-466222 of mail naar: [email protected]

inhoud ←

3

6

thema:

en verder 4 Kort 12 Panel 16 Gadgets 17 Test 18 Lichter werk(t) 22 varia 23 Stelling 24 Sterk verhaal

Praat! Goed overleg is misschien wel de belangrijkste pijler onder de gezonde en veilige werkplek. Maar wat als de sfeer er niet naar is, of er sprake is van een slepend conflict? Spreken zilver en zwijgen goud? In dit geval is het precies andersom...

ARBOUW MAGAZINE • winter 2010

Is dit arbotechnisch oké...? Gezond en veilig glas plaatsen, zie de Arbocatalogus Glaszetten

4

→ kort

Afzetters werken veilig Verkeerskegels plaatsen is een riskante klus. Traffic Service Nederland (TSN), ook wel de ‘grootste afzetter van ons land’, heeft er iets op gevonden. Het bedrijf ontwikkelde de Mars II (Mobile Automatic Roadblock System). In het rijdende object zijn drie bestaande ideeën gecombineerd: een volautomatisch systeem voor het plaatsen van een lange rij verkeerskegels, de bekende knipperende pijl en een stootkussen voor achterop rijdende auto’s (bedrijfsleider Nick Ooms: ‘waardoor óók de automobilist het nog kan navertellen’). TSN speelt in op de wens van Rijkswaterstaat om de veiligheid en de doorstroming van het verkeer te bevorderen. ‘In het verleden stonden de wegwerkers op een gevaarlijke plaats de kegels te plaatsen. Het aanrijdgevaar is nu volledig weggenomen’, aldus Ooms, die voor de vinding de Publieksprijs in het kader van de Europese veiligheidsweek in ontvangst mocht nemen.

Een volautomatisch systeem plaatst de verkeerskegels.

Zoek het uit! Weten hoe je stofvrij, met minder lawaai of veiliger kunt werken? De antwoorden op deze en veel andere vragen vind je in de arbocatalogi. Deze staan op internet waar je met een paar muisklikken vindt wat je zoekt. Eerst even oefenen? Dat kan geen kwaad. Tijdens een reeks workshops wordt daarom uitgebreid uitleg gegeven. Uit de reacties van de deelnemers blijkt het grote enthousiasme over de catalogi. Gemiddeld vinden negen van de tien de informatie praktisch en helder! www.arbocatalogi-bouwnijverheid.nl


Veiliger werken met zuren en logen Bedrijven en hun personeel gaan steeds veiliger om met zuren en logen. Dat blijkt uit onderzoek van Arbouw naar aanleiding van het A-blad ‘Reinigen met zuren en logen’. In de praktijk worden steeds vaker alternatieven gebruikt. Bijvoorbeeld water en een schuursteentje in plaats van zuren en Universol en St. Marc in plaats van ammonia. Er is ook een duidelijke afname in het gebruik van bijvoorbeeld fluorwaterstof en ammonia. Risico’s hiervan zijn onder andere irritaties van huid en keel, brandwonden en zelfs permanente blindheid. Op de werkplek ontbreken wel vaak een oogdouche en stromend water. Dit is nodig als toch met zuren en logen wordt gewerkt. De helft van de ongevallen met zuren en logen leidt tot ziekteverzuim.

Een goed gesprek

Hoe gehoorschade voorkomen? Je ziet het op www.arbouw.tv

Herrie op de bouw Beelden zeggen meer dan duizend woorden. Vandaar dat Arbouw filmpjes maakt over gezond en veilig werken. Je kunt ze online bekijken. Eerder verscheen al een korte film over het werken op ladders. De nieuwste af levering gaat over lawaai. Met uitleg over het voorkómen van lawaai en het gebruik van de gehoorbescherming. Vijf minuutjes relaxed kijken en je bent weer helemaal op de hoogte! Kijk dus snel op www.arbouw.tv

Sterk verhaal? Bioscoopbon! Op de achterzijde van dit blad lees je elk kwartaal het meest komische verhaal uit de bouw. Arbouw is voor deze pagina blijvend op zoek naar ideeën. Dus hebben jij en/of je collega iets geks of heel leuks meegemaakt en wil je dat graag met een breder publiek delen? Stuur dan vóór 1 februari 2011 een mail met korte uitleg naar: [email protected]. Plaatsing wordt beloond met een bioscoopbon ter waarde van twintig euro! En dat is géén grap…

De bouwnijverheid is een bedrijfstak van weinig woorden. Het gaat er niet om hoe mooi je het zegt, maar hoe mooi je het máákt. En een kwinkslag op zijn tijd geeft wat humor op de bouwplaats. Maar misschien kan er toch wel wat aan de communicatie worden verbeterd. Bijvoorbeeld om ongevallen te voor komen. Een kwart van de slachtoffers van een arbeidsongeval zegt geen veiligheidsinstructie te hebben gekregen. Goede voorlichting en instructie helpen dus bij de veiligheid. Het kan ook geen kwaad om één keer per jaar een functioneringsgesprek tussen medewerker en leidinggevende te voeren. Is dat nodig? ‘Ik zie mijn medewerkers elke dag, dan hoef ik toch geen functioneringsgesprek te houden’, column ← zei een leidinggevende laatst tegen mij. We willen allemaal dat werknemers in de bouw langer gezond blijven. Dat is van belang voor de werknemer zelf, maar ook voor de bedrijfstak. Om te bereiken dat werknemers langer inzetbaar zijn, helpt het als er met regelmaat goed overleg plaatsvindt. Hoe kunnen we het werk nog leuker maken? Is er scholing nodig? Of aanpassingen op de werkplek? We zijn nog niet echt gewend om over deze zaken te praten. Bijvoorbeeld werkgeversorganisaties kunnen ondernemers helpen bij het opzetten van dit soort gesprekken. Op die manier hoeft het niet moeilijk te zijn. Want als het in twee woorden kan, waarom zou je er dan drie gebruiken?

5

Jan Warning, directeur Arbouw [email protected]


Laat je horen!

6

→ thema

Bedoelt hij nou alweer dat ik mijn best niet doe?

Goed overleg is misschien wel de belangrijkste pijler onder de gezonde en veilige werkplek. Maar wat als de sfeer er niet naar is, of er sprake is van een slepend conflict? Spreken zilver en zwijgen goud? In dit geval is het precies andersom...


Goed bezig jongen!

7

Praat! ARBOUW MAGAZINE • winter 2010

Laat je horen!

“

Bouwen doe je samen, práát dus met elkaar

8

” “

L aat een conflict niet je leven beheersen, maar doé er iets aan

”

Als mensen niet kunnen lezen en schrijven, kan dat problemen geven. Uitvoerder Hans Botermans (54) kan erover meepraten, hij was jarenlang laaggeletterd.

‘Ik voelde me zó waardeloos toen’ ‘Weet je wat het is?’, zegt Botermans resoluut. ‘Iemand die niet kan lezen en schrijven, is vaak wél handig. Daarnaast word je heel bedreven in het onthouden van dingen. Laaggeletterdheid kan dus heel lang verborgen blijven. Ikzelf had jarenlang grote moeite met lezen en schrijven, maar heb er bewust geen geheim van gemaakt. Natuurlijk heb ik ook een keer in mijn hemd gestaan. Voor een groep mensen moest ik een stukje tekst oplezen. Dat ging met horten en stoten, ik stotterde maar wat. Ik voelde me zó waardeloos toen. Gelukkig ben ik de angst voor dit soort situaties nu kwijt. Enkele jaren geleden heb ik een cursus Lezen en schrijven gevolgd. Inmiddels gaat het veel beter. Ik kan de cursus dan ook van harte aanbevelen. Het leven wordt er veel rijker door. Dus ken je iemand die moeite heeft met lezen en schrijven, stimuleer hem of haar dan om er werk van te maken. Dat is gewoon heel erg belangrijk.’ In Nederland zijn naar schatting anderhalf miljoen mensen laaggeletterd. Hiervan heeft één miljoen een Nederlandse achtergrond. Kijk voor praktische tips op www.taalwerkt.nl en www.uaanzet.nl. Bel 0800-0234444 voor een taalcursus in de buurt.


Tips voor een goed gesprek Anne Vita Willink is mediator bij Juridisch Meesterschap. Zij lost dagelijks conflicten op die tussen mensen zijn ontstaan. Dennis Warntjes is kraanmachinist bij Heijmans. Hij heeft vanaf grote hoogte letterlijk het beste overzicht. Samen worstelden zij met de vraag: hoe pak je een gesprek slim aan? Met de onderstaande tips als resultaat. Overleg opbouwend ‘In bepaalde situaties kan het nodig zijn om met de groep te praten over de dingen die niet goed gaan. Geef iedereen de gelegenheid zijn zegje te doen. Maak het gesprek echter niet langdradig. Voorkom dat mensen door elkaar heen gaan praten. Maak afspraken en leg die kort en bondig vast. Benadruk ook wat er wél goed gaat. Het is vast niet alleen kommer en kwel.’

Pak het rustig aan ‘Is er bonje op de bouw, bewaar dan de rust. Blijf bij de feiten, formuleer het probleem zo helder mogelijk. Vraag of de formulering naar ieders tevredenheid is. Dáár is dan in elk geval geen discussie over. Laat zo nu en dan je gevoel spreken. Je wekt sympathie door te zeggen wat de situatie met je doet. Laat je niet afleiden door zaken die er eigenlijk niet toe doen. Gekissebis staat een snelle oplossing in de weg!’

Geef eens een complimentje ‘Elkaar zo nu en dan een schouderklopje geven, dat werkt. En bedank elkaar ook eens voor het geleverde werk. ‘Dank je wel’ zeggen is niet voor iedereen een

vanzelfsprekendheid, maar het is altijd prettig om te horen!’

Zoek steun! ‘In situaties waarin je je onbegrepen voelt, kan het helpen om een maatje te hebben. Iemand die je vertrouwt. Praat met hem of haar, dat lucht op. Ga na waarom bepaalde zaken je zo aan het hart gaan. Is de betreffende kwestie wel zo nijpend? Sta in elk geval boven de flauwe grappen van mensen die je uit de tent proberen te lokken.’

Los het op met een lach ‘Humor kan heilzaam werken als de sfeer niet goed is. Het haalt iets van de negatieve lading af. Ga ook weer niet elk probleem met grappen en grollen te lijf. Zeker als het om de veiligheid gaat.’

Zorg voor een goede sfeer ‘Dit is misschien wel de allerbelangrijkste tip. Want als de werksfeer goed is, dan is ook de kans op conflicten veel kleiner. De mensen hebben immers jarenlang prettig met elkaar samengewerkt en willen dat eigenlijk niet kwijt. Het is dus belangrijk om altijd aan de sfeer te werken!’

Goede instructie voorkomt ongevallen Goede instructie over de gezonde en veilige aanpak van het werk is ontzettend belangrijk. Arbouw ondersteunt werkgevers en werknemers daarom met informatie op maat. Maar daarmee is de kous nog niet af. Het is altijd goed samen te overleggen om uit te vinden of de neuzen ook daadwerkelijk dezelfde kant op staan. Bevestiging vragen schept duidelijkheid over het ‘landen’ van de boodschap. Onderzoek van Arbouw naar de arbeidsongevallen in de bouw, leert dat er wel eens iets mis gaat in de schakel tussen boodschapper en ontvanger. Een kwart van de slachtoffers van een ongeval zegt geen instructie te hebben gekregen over de veilige uitvoering van het werk. Een op de vijf kreeg geen instructie over het gebruik van de persoonlijke beschermingsmiddelen. Werknemers kunnen er om vragen, maar in principe is de werk gever verplicht om de instructie te geven. Download of bestel via www.arbouw.nl de producten van Arbouw.


9

Laat je horen!

Nu weet ik wat hem bezighoudt Fijn dat ik mijn verhaal heb kunnen doen!

10

functioneringsgesprek: een aanrader Het getuigt van goed werkgeverschap als een bedrijf regelmatig functioneringsgesprekken organiseert. Maar in de bouw is deze vorm van overleg (in de regel één keer per jaar) nog niet de standaard. Jammer, want het is juist een moment waarop de werknemer zijn zegje kan doen. Over het werk, de beloning, de doorgroeimogelijkheden, de arbeidsomstandigheden en meer. De werkgever is niet verplicht om gesprekken met zijn mensen te organiseren. Los van het feit of er sprake is van een verplichting, is het goed om structuur aan de communicatie te geven. Met een jaarlijks functioneringsgesprek dus...

Bellen met je vertrouwenspersoon

Wat is het bedrijf verplicht?

Je loopt met een probleem, maar er is eigenlijk niemand om je verhaal mee te delen. In zo’n geval kan een vertrouwenspersoon uitkomst bieden. Met deze persoon, meestal werkzaam bij de arbodienst waarmee je werk gever een contract heeft, kun je vrijblijvend en anoniem een afspraak maken. Je kunt je verhaal ook kwijt tijdens het zogeheten arbospreekuur. Ook dat vindt plaats bij de arbodienst. Dit gesprek, waarvoor geen kosten in rekening worden gebracht, is bedoeld om lichamelijke of psychische klachten te bespreken die met het werk te maken hebben. Doe er je voordeel mee!

Een werkgever is verplicht beleid te voeren tegen seksuele intimidatie, pesten en agressie. Dit beleid moet recht doen aan de actuele kennis over de genoemde onderwerpen. Bij de arbodienst is deze kennis vaak in ruime mate aanwezig. Een aangewezen persoon aldaar kan fungeren als vertrouwenspersoon. De arbeidsinspectie ziet toe op het specifieke beleid van bedrijven op dit terrein. Met andere woorden: zij controleert of er een vertrouwenspersoon is en of er een klachtenregeling bestaat.


“

het trainingsprogramma heeft geholpen ‘Veel hak- en sloopwerk doe je geknield, waarschijnlijk is hierdoor mijn hamstringblessure ontstaan. Een vervelende klacht. Ik ben ervoor naar de arbodienst gegaan en uiteindelijk naar een fysiotherapeut. Daar ben ik uitgebreid gemasseerd en heb ik talloze oefeningen gedaan. Voor thuis heb ik een trainingsprogramma gekregen. Van je tien keer dit en tien keer dat. Het was even wennen, maar het heeft geholpen. Een enkele keer komt de pijn terug. Zit tussen de oren, hoor je wel eens. Ik dacht het niet, het zit toch echt in mijn rechterbeen nét boven de knieholte. Op de maandag voetbal ik. Dat geef ik niet graag op. Een goede warming-up mag echter niet ontbreken. Zo’n blessure blijft een zwakke plek.’

”

11

mijn lijf ←

Ronald Kagenaar (51) uit Arkel, betonreparateur


Louis Groen, projectleider Arbouw

1

De stress wordt mij te veel, wat nu?

12

→ panel

Om zeker te onthouden Werkgever Aandacht voor werkstress is belangrijk, want een burn-out is meestal een grote kostenpost. Gemiddeld is een werknemer veertig weken uit de roulatie. Kent u werknemers bij wie de stoom uit de oren komt? Bespreek de werkdruk dan eens en neem waar nodig maat regelen. Maak bijvoorbeeld gebruik van de gratis EnergieScan of geef uw werknemers de Tips & Toolskit. Deze kunt u bij het CSR Centrum aanvragen (zie onderstaande gegevens). Werknemer Het CSR-programma wordt uitgevoerd door het CSR Centrum. Na aanmelding en een screening word je doorverwezen naar een van de hulpverleners in het land. Het CSR Centrum is bereikbaar via www.csrcentrum.nl / tel. 0800-0231773. In de afbouw loopt sinds kort het project ‘Aanpak werkdruk in de afbouw’. Ook deze werknemers kunnen bij het CSR Centrum terecht.

‘Uit onderzoek blijkt dat vooral de uitvoerders in de bouw onder grote druk staan. Zij sturen veel mensen aan en werken met strakke deadlines. Wanneer men ondertussen vergeet te ontspannen, raakt vroeg of laat het lichaam uitgeput. Om het UTA*-personeel te helpen, is er het speciale CSR-programma. Binnen dit programma, waarvoor geen kosten in rekening worden gebracht, leert de deelnemer met hulp van een coach hoe hij de balans tussen werk, rust en ontspanning voortaan zelf kan regelen. Deelnemers leren valkuilen herkennen en vermijden. Ze gaan weer echt ontspannen, wat belangrijk is om het werk op een goede manier te hervatten. Veel mensen hebben al baat bij het CSR-programma gehad. Meer informatie staat in de speciale folder die we hebben gemaakt. Het UTA-personeel heeft deze folder bij dit blad ontvangen.’ * Uitvoerend, technisch en administratief.

Veel uitvoerders hebben last van hoge werkdruk door de vele coördinerende taken.


Cor van Duivenbooden, hoofd Onderzoek en Ontwikkeling Arbouw

2

Ik ben boven de veertig. Is dit op mijn lichaam te letten? ‘De gezondheidseffecten van zwaar werk en een slechte leefstijl ga je meestal rond je veertigste merken. Vandaar dat veel mensen dan pas aan hun gezondheid denken. Echter, als bouwvakker heb je er op die leeftijd al ruim twintig jaar op zitten. Je hebt vaker spieren gewrichtsklachten, bent stijver en je gehoor is wat minder. Als je al van jongs af aan rookt, veel drinkt of te zwaar bent, heb je bovendien een verhoogde kans op longklachten, hart- en vaatziekten en diabetes. Je bent dus met veertig wat aan de late kant, maar ook weer niet te laat om alsnog gezonder te leven en te werken. Dat is goed voor nu én voor later. De mens wordt steeds ouder, wat betekent dat het lichaam ook steeds langer mee moet. Dit blad staat vol met tips om nare klachten te voorkomen, want dat is nog altijd beter dan genezen.’

3

Floor de Goede, communicatieadviseur Arbouw

Hoe zorg ik voor een goede, aansprekende toolboxmeeting?

hét moment om

‘In het kader van VCA (2 sterren) moet het bedrijf jaarlijks minstens tien toolboxmeetings houden. In de praktijk is het geen gemakkelijke opgave om deze bijeenkomsten informatief, kort en liefst ook leuk te houden. Gelukkig hoeft de werkgever het wiel niet zelf uit te vinden. Op www.arbouw.nl staan (gratis) kant-en-klare toolboxen over uiteenlopende onderwerpen, zoals gevaarlijke stoffen, afgeschermd werken, kit verwerken, trillingen en lichamelijke belasting. Inclusief hand-out voor het personeel. Maak daarnaast ook gebruik van de informatieve films op www.arbouw.tv. In deze films is de belangrijkste informatie op een aansprekende manier verpakt. Meer weten? Op de website van Arbouw staat over elk arborisico zeer uitgebreide informatie. Bestel via deze site ook de nieuwe posters voor in de bouwkeet en stel op die manier een eigen veiligheidscampagne samen!’

Om zeker te onthouden

13

Werkgever Op www.arbouw.nl zijn via ‘Tools’ verschillende toolboxen te vinden met onder andere presentaties, filmpjes, factsheets, posters en achtergrondinformatie. Het materiaal is gratis te downloaden. Werknemer Vind je dat een bepaald arbothema wel eens besproken mag worden? Geef dit aan bij je werk gever. Wie weet is het een geschikt onderwerp voor de volgende toolbox meeting!

Om zeker te onthouden Werkgever Goede arbeidsomstandigheden dragen bij aan de gezondheid en veiligheid van het personeel. Ouderen hebben doorgaans een lagere belastbaarheid en zitten gemiddeld langer ziek thuis. Werk aan een specifiek ouderenbeleid. Daarmee helpt u de mensen en houdt u de kosten binnen de perken. Werknemer Na je 25ste nemen je lichamelijke capaciteiten geleidelijk af. Voorkom overbelasting op het werk. Door training en goede voeding is je conditie nog lang op een goed niveau te houden.

Ook een vraag? Bel of mail de Arbouw Infolijn. Hier kunnen werkgevers en werknemers elke werkdag van negen tot vijf terecht. Bel 0341-466222 of mail naar [email protected]


Warm aanbevolen Kou lijden op het werk? Dat is niet meer van deze tijd. Op veel manieren kun je het werk een stuk behaaglijker maken.

14

→ Tips

Onder zeil

Goed gemutst Persoonlijke beschermingsmiddelen zijn er om het lichaam te beschermen. Tegen vallende objecten (een helm), lawaai (otoplastieken) en zelfs valgevaar (een harnasgordel). Een kleine toevoeging en ze houden het lichaam ook nog eens op temperatuur. Zoals een wollen voering of winterband onder de helm. Goed isolerende en vochtbestendige hand schoenen houden de handen warm. Tip voor leden van Bouwend Nederland: Intersafe Groeneveld en Secur geven korting op de aanschaf van winterkleding. Meer informatie: www.bouwendnederland.nl bij ‘Ledenvoordelen’.


Een afscherming houdt het weer buiten. Zoals met de Altrex Doorwerktent. Samen met Mens Zeist Totaalonderhoud werd zelfs een speciale versie bedacht. De staanders kunnen in diverse standen worden versteld en zijn voorzien van fluorescerende signaleringsstrips. Het geheel kan worden verzwaard tegen omwaaien. Met klittenband worden de zeilen naadloos gekoppeld. En natuurlijk mag het eigen bedrijfslogo niet ontbreken…

Joepie, ijsvrij! IJsvrij. Dat doet denken aan de lagere school, maar in de bouw kennen we ook zo iets. Is de gevoels temperatuur (de combinatie van de temperatuur en de windkracht) zes graden onder nul, dan mag je het werk onderbreken. Het moet dan wel gaan om buitenwerk. Bovendien moet het minimaal een tiende van een graad vriezen. De werkgever kan wel vragen ander werk te doen of op de locatie te blijven. Kijk, dan was het vroeger op school tóch een beetje anders.

De comfortabele keet Wat maakt de bouwkeet comfortabel? De ruimte moet in de eerste plaats groot genoeg zijn voor het aantal mensen dat er zijn broodje eet. Het moet er droog zijn en warm, zodat de kleding kan worden gedroogd. Er moet voldoende drink water of andere alcoholvrije drank zijn. En als het werk en de keet ver van elkaar af liggen, moet er voor kortere schaftperioden bij slecht weer een schuilkeet beschikbaar zijn.

En toen was er licht Goede verlichting is nodig om winters werk veilig te kunnen uitvoeren. Matige verlichting leidt namelijk al snel tot ongevallen zoals struikelen, vallen of aanrijden. Ook wat later op de middag, wanneer het snel donker kan worden, is het goed om voor kunstmatig licht te zorgen.

De koude werknemer

15

De warme werknemer

» Draagt geen handschoenen. Zijn handen zijn verkleumd. Het gevoel in de vingers is een stuk minder. De kans op snijden of zagen in de handen neemt toe.

» Heeft zijn handen warmpjes in de handschoenen. Ideaal; het gevoel in de vingers is namelijk goed. De kans op ongevallen met snij- of zaaggereedschap is minimaal.

» Houdt zijn lichaam niet op temperatuur. Hierdoor neemt de kans toe op onderkoeling en ziekte, zoals griep en verkoudheid.

» Blijft lichamelijk op temperatuur. Gunstig omdat de kans op griep of verkoudheid klein is.

» Heeft het shirt uit de broek. Niet gunstig: vooral door tocht op de werkplek kunnen rugklachten ontstaan.

» Tocht* krijgt geen kans doordat zijn shirt de onderrug bedekt.

» Krijgt het nooit té warm. Dat is gunstig omdat de hersenen in koude omstandigheden het beste werken. Oké, de man heeft het koud, maar is in elk geval bij de pinken.

» Krijgt het bij inspanning snel té warm. Nadelig omdat hierdoor de concentratie afneemt. De werk nemer is minder alert en ziet gevaren eerder over het hoofd.

Shirt in je broek, de jas en handschoenen aan… Goed gekleed gaan is gewoon heel belangrijk. Vraag je werkgever dus om een goed gevuld kledingpakket.

Het is slim om je goed te kleden, maar maak het niet té warm. Probeer ook eens kleding met afneembare lagen, zodat je outfit kan worden aangepast. * Tochtvrij werken is in verschillende cao’s als bepaling vastgelegd. ARBOUW MAGAZINE • winter 2010

Knijp ‘m Boos, gefrustreerd of ontzettend zenuwachtig? Bewaar de lieve vrede en knijp het van je af met de Stress Paul. Je kunt hem knijpen, schoppen of tegen de muur gooien. Paul ligt alvast in de juiste houding om je frustraties te incasseren. www.bestthings.nl €10,95

16

→ gadgets

Opgeruimd staat netjes

Spring je gezond

Van onderen!

Te weinig ruimte in de afvalbak? Deze can crusher helpt je het afvalvolume wat te verminderen. Je reduceert een blikje tot ongeveer een vijfde van de originele grootte. Tevens voorzien van een ingebouwde opener en soft-grip op de hendel.

Touwtjespringen is gezond, dat weten alle sporters. Dagelijks een keer of honderd. Dit digitale springtouw helpt je daarbij. Het geeft het aantal sprongen en de hoeveelheid verbrande calorieën weer. Ideaal voor iedereen die zijn conditie op peil wil houden.

Niemand wil verpletterd worden door een stapel boeken. Ook dit mannetje niet. Schijn bedriegt, want de metalen steun houdt de boeken tegen. Dit ontwerp van Monkey Business is een aanwinst in huis en op kantoor.

www.bestel.nl € 14,95

www.gadgethouse.nl € 8,95

www.gadgetfabriek.nl € 15,00


“

Financieel gunstig, want je doet het werk alleen

”

17

test ←

r e s t a a l p l e Teg

Wat: T-Bo Wie: Hans Kling (31) Functie: eigenaar afbouwbedrijf, Wijchen

‘Bij het met de hand tegels leggen heb je grote trekkracht op je rug. Je doet dat werk in principe met zijn tweeën. De T-Bo is samen met de compressor weliswaar een hele kostenpost, maar een paar weken met rugpijn thuis zitten is dat ook. Bovendien spaar je een man uit, want met de machine werk je alleen. Dat is financieel gunstig. De enige lichamelijke belasting die je nu nog hebt, is het vervoeren van de tegels naar de ruimte waar ze moeten worden gelegd. Daarna smeer je de tegel en de vloer in met lijm, zuigt de tegel vast en plaatst deze zonder veel moeite. Het apparaat is inzetbaar voor hele tegels en alleen in grote ruimten, dus in een smalle gang heb je er niet veel aan. De T-Bo is inklapbaar,

maar weegt toch best veel. Vraag dus altijd iemand om je te helpen tillen als je naar boven moet.’

Meer informatie Op de website www.arbovriende lijkehulpmiddelen.nl staan ruim driehonderd hulpmiddelen voor de bouwnijverheid. De in dit artikel besproken T-Bo vind je bij het onderdeel ‘Tegelwerk’.

Rapport (door Ha

Gem a k: Prij s: U itstralin g: Sn el he id: Gem id d el d:

ns)

8 6 8 8 7 2-1


Gratis werkplekbezoek! 18

→ Nuttige adviezen

In het kader van de campagne ‘Lichter werk(t)’ geven experts adviezen over arbovriendelijk werken. Op een project in Utrecht van Bouwonderneming Van Bekkum bijvoorbeeld. Zes redenen om óók zo’n (gratis) bezoek aan te vragen. U hoort het eens van een ander Een frisse, deskundige blik van buitenaf. Dat is nu precies de reden waarom KAM-manager Ton Kool de werkplek adviseur met open armen ontvangt. ‘Prettig dat een expert komt kijken hoe we de fysieke belasting kunnen aanpakken. Ik heb met opzet een complexe bouwplaats uitgezocht. We willen er tenslotte van leren.’

Uw mensen worden er beter van Het is natuurlijk prettig als uw mensen van aanpakken weten. Echter, ongeveer de helft van het totale ziekteverzuim is een direct gevolg van klachten aan het houding- en bewegingsapparaat (rug, armen, gewrichten, spieren en dergelijke). U begrijpt, een beetje extra aandacht voor zwaar werk is zo gek nog niet.

Het kan u op (andere) gedachten brengen Ton Kool doet het hele jaar door rondes over de bouwplaatsen, maakt foto’s van gevaarlijke situaties en spreekt mensen erop aan als ze onveilig werken. ‘Dat weten ze van mij. Ik kan zomaar ineens achter ze staan.’ Doet de KAMmanager dat ook als een werknemer té zwaar tilt? ‘Tot op heden niet, maar ga dat voortaan zeker doen. Ik plaats de fysieke belasting direct op mijn checklijst!’

Uw mensen kunnen een goed advies gebruiken Te vaak vallen bouwvakkers onnodig met lichamelijke klachten uit. Met een arbovriendelijke werkmethode ARBOUW MAGAZINE • winter 2010

was het leed misschien te voorkomen geweest. Daarom is een goed advies bijzonder nuttig. De steigerbouwers Karel en Maurice krijgen van werkplekadviseur Eric-Jan van Helmond alvast goede raad. Karel tilt te veel vanuit zijn rug. ‘Daardoor heeft hij veel grotere kans op slijtage, spit of zelfs een hernia’, zegt Van Helmond. De rafels op de trui van Maurice verraden dat hij geen schouderbeschermer draagt. Van Helmond: ‘Zeker wanneer uitgeharde specie aan een steigerpijp zit, loop je kans op een ontsteking van het slijmbeurs. Een simpel beschermingsmiddel op je schouder helpt dat voorkomen.’

De adviseur komt van goeden huize De werkplekadviseurs zijn afkomstig van Aboma, diverse arbodiensten en het bureau TIGRA Gezondheidsmanagement. Werkplekadviseur Van Helmond (TIGRA) is in het dagelijks leven bedrijfsfysiotherapeut. Hij kan haarfijn aangeven wat zwaar en repeterend werk met de mensen doet en hoe de lichamelijke belasting en uiteindelijk ook het ziekteverzuim omlaag gaan.

Jazeker, het is gratis! Hoera! Bedrijven kunnen kosteloos een werkplekbezoek aanvragen. De deskundige komt langs wanneer u dat uitkomt, praat met uw mensen en geeft een advies op maat. En dat allemaal gratis. Tja, mooier kan het niet…

19

Meldt u aan voor het gratis werkplekbezoek via www.lichterwerkt.nl. Wees er snel bij, want op is op!

Werkplekadviseur Eric-Jan van Helmond in gesprek met een steigerbouwer. ARBOUW MAGAZINE • winter 2010

Hoe meng je epoxy’ Epoxy’s zijn niet meer weg te denken uit de dagelijkse bouwpraktijk. Toch gaat er tijdens de verwerking nog wel eens wat mis, vaak met zeer kwalijke gevolgen. Terwijl het zo veilig kán. In elf stappen, wel te verstaan.

20

→

hoe? zo!

2 1

Baken de mengplaats af.

Zorg voor een stabiele ondergrond.

3

Gebruik voor twee componenten epoxycoatings een boortol op een lange steel.

En verder > 7 Voorkom inademen tijdens transport en opslag, bijvoorbeeld door een schot tussen cabine en laadruimte of een gesloten kast waarin de producten worden bewaard.


8 Ventileer voldoende bij het werken in besloten ruimten. Is dit niet mogelijk, pas dan mobiele afzuiging toe. 9 Schaf zo veel mogelijk kant-enklare combiverpakkingen aan met

een vaste verhouding van hars en verharder. 10 Draag de persoonlijke beschermingsmiddelen: handschoenen van neopreen of nitrilrubber en een veiligheidsbril.

’s gezond en veilig? 4

5

Vul de mengemmer tot maximaal 30 centimeter onder de rand.

Gemiddeld één op de vijf verwerkers ontwikkelt allergie als gevolg van niet-uitgeharde epoxy’s. Deze allergie uit zich in eczeem, meestal het eerst op de handen en de onderarmen. Soms ontstaan ook roodheid en zwellingen in het gezicht. Veel verharders (B-componenten) zijn bijtend en kunnen brandwonden veroorzaken. Dampen kunnen schadelijk zijn voor de luchtwegen en ogen. Hierdoor kunnen een luchtwegallergie, ademhalingsproblemen en astma ontstaan. De oplosmiddelen in coatings of primers kunnen na inademen schade toebrengen aan het zenuwstelsel, de hersenen, lever en nieren.

21

6

Gooi vervuild zeil of plaatmateriaal direct weg.

De menger is maximaal een derde van de doorsnede van de emmer.

11 Meng grote hoeveelheden in een dwangmenger, rijd het materiaal waar mogelijk uit met behulp van een kiepkar.


Lichter wint!

aar. Daarom voeren Werken in de bouw is zw tners onder de Arbouw en de sociale par ensief campagne. noemer Lichter werk(t) int t het over De komende twee jaar gaa n, gezonde ele idd pm hul arbovriendelijke ere handige werkmethodes en alle and ter maken. Juist naar vindingen die het werk lich jij de is Arbouw op zoek. Denk méér van deze vindingen eld rbe voo Bij ! win en e dan mee gouden tip te hebben? Do e ide een Of el. idd pm met een eigen gemaakt hul te r baa aan beg er bet dat helpt de bouwplaats w.lichterwerkt.nl en ww via in het ur Stu . maken prijs! Arbouw beloont de maak kans op een mooie k met een zelf samen te beste inzendingen namelij Makita HR 2470FT stellen Beick fiets en een aak je kans op het Combihamer. Bovendien m t. Veel succes! hir unieke Lichter werk(t) T-s

22

→ varia

Quiz

Pak die bioscoopbon!

Gezellig een avondje naar de bioscoop? Los dan de onderstaande vragen op en maak kans op één van de drie bioscoopbonnen ter waarde van twintig euro!

COLOFON Arbouw Magazine is een uitgave van Arbouw. In het bestuur zijn vertegenwoordigd: Bouwend Nederland, Stichting FOSAG-NOA, FNV Bouw en CNV Vakmensen.

Hoofdredactie Dennis Derksen

Medewerkers Angenieta Garcia y Draijer Cor van Duivenbooden Floor de Goede Jan Golsteijn John Hogenes Ellen Lakrone Edmondt Wijk Mario Witlox Speciale dank aan BAM Infra uit Amsterdam.

Fotografie Ton Borsboom Erik Buis Peter Drent Jeroen Poortvliet Arbouw

Vormgeving Verheul Communicatie, Alphen a/d Rijn

Druk Weiss Druck, Monschau (Duitsland)

Distributie Sandd, Apeldoorn

Redactieadres

1

Postbus 213, 3840 AE Harderwijk Telefoon: 0341-466200 E-mail: [email protected]

Adreswijziging doorgeven?

Welk bekend monument is dit?

3

2

Deze schilder heeft een hobby. Welke?

Wat wordt hier aan elkaar gevlochten?

Op het adreslabel (los in de plastic seal van het blad) staat behalve uw (oude) adres een code: ARB, NAT, A&O of CDS. Uw wijziging kunt u doorgeven via: ARB: [email protected] NAT: 030-2142485 (mail: info@ centrumnatuursteen.nl) A&O: 070-3366240 (mail: [email protected]). Code CDS: schriftelijk aan Cordares, afd. Werkgeversdiensten, Postbus 637, 1000 EE Amsterdam. Wanneer u het adreslabel niet meer heeft, is in de meeste gevallen uw CAO bepalend. CAO voor de Bouwnijverheid: CDS, CAO voor de Afbouw: A&O en CAO voor het Natuursteenbedrijf: NAT.

Opzeggen?

Mail je antwoorden naar [email protected] of stuur een kaartje naar Arbouw, Postbus 213, 3840 AE Harderwijk. ARBOUW MAGAZINE • winter 2010

Bij voorkeur e-mailen naar: [email protected], of bel 0341-466222. ARB 2458

De 100% veilige werkplek bestaat niet

stelling ←

Frits Roozendaal (48),

Bas Ruiter (20),

Jan Jonkman (50),

uitvoerder infra, Amsterdam

leerling-machinist, Wieringerwerf

timmerman, Enkhuizen

‘Dat zal best, maar toch streven we naar een zo hoog mogelijk veiligheidsniveau. Ik zeg altijd: we gaan ’s avonds met precies hetzelfde aantal mensen de bouwplaats af als waarmee we gekomen zijn. Veel werk is standaard, maar ook dan moet je goed uitkijken. Ongevallen en bijnaongevallen zijn heel vervelend, maar je moet ervan willen leren. Elkaar op onveilig gedrag aanspreken, ook dat moet kunnen.’

‘Zelf kun je nog zo goed opletten, maar anderen zullen altijd onverwachte dingen doen. Het werk helemaal afzetten is goed voor de veiligheid, maar kan niet altijd. Dus vliegen er zo nu en dan weggebruikers langs en achter de machine door. Het is gewoon heel belangrijk om goed te blijven kijken. Niet één keer, maar wel drie keer. Machinisten zie je nog wel eens over het terrein scheuren, dat is echt idioot.’

23

‘Dat is zo, er zijn gewoon veel gevaren. Zelf ben ik een keer met gevel en al naar beneden gevallen. Die oude muur viel om en ik stortte zes meter de diepte in. Daar heb ik gelukkig niets aan overgehouden. Maar sindsdien ben ik extra alert. Je geld verdienen is belangrijk, maar je hoeft er je leven niet voor te wagen. Let dus altijd goed op, je bent zo maar aan de beurt.’


Waterpret, maar niet heus Bij het SOMA College in Harderwijk zitten zo’n 250 jongens doordeweeks op kamers. Maken zij wel eens iets mee? ‘Nou en of’, zegt Marvin van Rijn (17), leerling-infra. ‘Op een dag trok één van de jongens in de wc ‘per ongeluk’ een leiding kapot. Het water spoot alle kanten op. De paniek was groot, iedereen kwam kijken. Met een waterpomp en dweil gingen we het probleem te lijf, maar zonder succes. Ondertussen liep

24

“

1 april is een slechte dag voor grappen

”

het water de trap af naar beneden. Daar stond het helemaal blank. En op de gang waren jongens bezig handdoeken voor de deuren van hun kamer te leggen. Ik belde snel de beheerder, maar die voelde geen nattigheid, zei hij. Want wat denk je? Het was precies 1 april! Dus die man geloofde ons niet! Uiteindelijk wisten we het lek te dichten en zijn we met een paar man een uur bezig geweest om alles op te ruimen. Eén ding hebben we geleerd; 1 april is een slechte dag voor dit soort grappen.’

horen! Wintertips Mijn lijf Bouwvakker geeft zich bloot Veilig werken met epoxy s Waarom praten zo belangrijk is winter

Recommend Documents