H^_OPENBMR VERVOER =
Nr.206
-
JULI 1 9 7 5
maandblad gewijd aan het stads- en railvervoer, uitgegeven in samenwerking met de Nederlandsche Vereeniging van Belangstellenden in het Spoor- en Tramwegwezen(N.V.B.S.) abonnementsgeld ƒ 9 , - per jaar
losse nummers ƒ 1 , 6 5 (incl. verzendkosten)
gemeentegiro amstordan 0 3 1 3 1
postrekening 1 3 3 1 0 0
redaktie:
p.h.kiers van tuyll van serooskerkenweg 28 amsterdam - 1009 telefoon (020) 7 1 92 63 j.h. stork j.g. eggink p.h. kiors 1 1
contact n.v.b.s.s contact a.d.v.; administratie:
Hf IIODDS OPGAVE blz. 1 . Gemeentevervoerbedrijf Amsterdam. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1 0 9 - 1 1 1 ; 1 1 3 2 . Haagse Tramweg Maatschappij 112-113 3 . Rotterdamse Elektrische Tram , . . .114-115 4o Tramweg - Stichting . . . . . . . . . . . . . . . 122 5» Veluwsc Stoomtreinmaatschappij. 122 6. Stichting Stoomtreinmaatschappy' Tilburg - Turnhout. . . 122 7. Nederlandse Spoorwegen 116-120 8. Gemeente Energie- en Vervoerbedrijf Utrecht. 121 9» Gemeentelijk Vervoerbedrijf Groningen. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1 2 1 1 0 . Verenigd Streekvervoer Westnederland 122 1 1 . Diverse autobusberichten (GDS, CU, RTM, busbaan Krimpen) .122 1 2 . Berichten uit België (MIVA, MIVB, NMVB, N M B S ) 123-124 13» Berichten uit andere landen, o.a. overzicht trambedrijven Japan . . . . . . 1 2 5 - 1 2 6 ADVERTENTIE Uit particuliere verzameling te verkrijgen; - Busfoto's M.I.V.B. alle lijnen en busseries (vanaf ca. 1 9 6 3 ) - 20 Duitse busfeto's (vooral 9 x 1 3 ) a f r . 6 , — per stuk - Busfoto's N.M.V.B. Gratis specimen. Inl. Prof.P.Tordeur, Royerslaan 1 3 6 , 96OO-RONSE. België MEDEDELING Tot onze spijt hebben wy' moeten constateren, dat nog steeds een aantal abonnees het abonnementsgeld over dit jaar (minimaal ƒ 9 , - ) niet heeft betaald. Wilt U Uw abonneenummer (op do enveloppe, links boven Uw naam) vergelijken met de hieronderstaande lyst? Wellicht denkt U, dat U al betaald heeft.' Helpt U ons nu even?; herinneringen schryven kost zoveel tyd.' Ook de abonnees, waarvan de betalingstermijn begint op 1 juli, herinneren wy nog even aan betaling. Per abuis is in de vorige opgave niet nr. 9265 vermeld. De nummers van hen, die nog niet hebben betaald, zijn o.a de volgende: 206,337,758,865,929,1608,1939 2113,2281,2689,2717,3618,5045,5423,6864,9003,9011,9014, 9017,9023,9127,9136,9146,9148,9170,9217,9237,9256,9265,9287,9300,9318,9323. ;
OUDE JAARGANGEN VAN "HET OPENBAAR VERVOER" Wij hebben nog enige jaargangen voorradig van HOV vanaf 1 9 7 1 - De prijs voor 1 9 7 1 bedraagt ƒ 7 , - ? voor 1 9 7 2 ƒ 7 , - ; voor 1 9 7 3 ƒ 7 ? - en voor 1 9 7 4 ƒ 8 , - . Indien niet afgehaald, komen daar nog de verzendkosten (postzegels) by'. De pagina's in deze jaargangen, die niet meer aanwezig waren, zijn vervangen door (enkelzijdige) fotocopieën daarvan. OFHERKInG OVER VERMELDING MAAND IN JUNI-HUMoER Tengevolge van een fout bij het drukken van de voorpagina van het juni-nummer, is buiten op een klein deel van de oplage van het juni-nummer vermeld mei 1 9 7 5 nr 204» Wilt II het in geval van een fout wyzigon in^ juni 1 9 7 5 nr 205? Veel van het in dit nummer ontbrekende kont heus in het augustus -nummer te staan.'
g v b
Nota binnenring Op 1 7 juli is de 'Nota Binnenring' als discussiestuk aangeboden aan de gemeenteraad. Wijkcentra en andere organisaties zullen hun gedachten hierover kunnen uitbrengen. Het ligt in de bedoeling dat dan omstreeks november de gemeenteraad over het plan kan beslissen. Vanaf oktober 1 9 7 6 kan het dan tot uitvoering komen, zodat bij de opening van het eerste gedeelte van de metrolijn een groot gedeelte voltooid is Hier volgen enige punten uit de nota: Boor een verkeersregelapparatuur (Vetag) kunnen tramwagens individueel geïdentificeerd worden. Hierdoor kan men constateren in hoeverre afwijkingen van de dienstreger ling plaatsvinden. Op basis van de geconstateerde afwijkingen moet dan een dusdanig sturingsprogramma voor de verkeerslichteninstallaties worden gekozen, dat de afwijkingen worden gecorrigeerd. In feite kan dat gebeuren bij elke kruising. Bij nadering van een tram gebeurt dan het volgende; de tram meldt zich - de centrale post gaat na, cf de tram voor of achter is op het schema - afhankelijk daarvan krijgt de tram minder of meer prioriteit. Het systeem heeft tevens tot doel om, als op een bepaald punt van de Binnenring een lyh afvalt, de intervallen van de trams op de resterende lyhen te corrigeren. Ook omgekeerd, op een punt waar een tramlijn op de Binnenring aantakt, 'dient het systeem een interval te creëren, waar de bewuste tram in past. Daartoe kan het noodzakelijk zijn, dat zo'n tram even moet wachten, totdat de centrale aangeeft, dat het moment is gekomen om op te rijden. Ook dit kan door verkeerslichten geschieden. Het zal duidelijk zijn, dat, wil dit op kruisingen en verkeerslichten gebaseerde systeem effectief functioneren, ook tussen de kruisingen geen verstoringen van de tramloop mogen optreden, hiertoe is het noodzakcly'k dat over de gehele lengte een vrije trambaan wordt aangelegd om het risico van door ander verkeer veroorzaakte vertraging volledig te vermijden. De noodzaak van het voorkomen van verstoringen tussen de kruisingen heeft ook consequenties voor de haltering. Het zal noodzakelijk zijn aan de halteringsty'd een maximum te verbinden. Dit levert echter weinig problemen op, indien de frequentie hoog is. By' de verwachte frequentie op de Binnenring (l minuut) ligt de opeenvolgingstijd in dezelfde orde als de halt erin gs t yd, d.w.z. als de ene tram wegrijdt, arriveert de volgende. Bijkomende mogelijkheden van hot beheersingssysteem zijn automatische wisselbediening en van tevoren informatie geven over de komende tram. Het ontwerp moet worden onderscheiden in de eigenlijke Binnenring (van het Tropenmuseum tot de Rozengracht) en de uitlopers (Mauritskade, Linnaeusstraat, Plantage Middenlaan, Roetersstraat, Kinkerstraat en rest Marnixstraat). Tot duverre is het ontwerp gereed van de eigenlyke Binnenring en van de uitlopers Mauritskade en Linnaeusstraat. De Binnenring zal ook een belangryke rol spelen in het fietsverkeer. Voor het gedeelte ten oosten van de Reguliersgracht zijn auto- en fietsverkeer in beide richtingen mogelijk. De trambaan blijft in het algemeen op zijn plaats. Alleen op de Hoge Sluis is geen vrije baan mogelijk. a m s t e r d a m
Voor het gedeelte ten westen van de Reguliersgracht moet om milieu- en ruimtetechnische overwegingen de rol van de auto beperkt blijven tot het laden en lossen van passagiers en goederen en wel slechts in één richting. Voor fietsers is gekozen voor een model, waarby trambaan en fietspad op één niveau komen te liggen, waarbij het fietspad in een andere bestrating is uitgevoerd. Een voordeel is, dat bij calamiteiten enz., wanneer de tramexploitatie door bussen moet worden overgenomen, de bus in de niet-autorichting over de trambaan moet rijden en dan iets meer ruimte heeft, Onderbrekingen in de doorgaande verkeerscirculatie zijn ontworpen op het Weesperplein, de Museumbrug, het Leidseplein en de Rozengracht Voor de onderbreking by' het Leidseplein is gekozen voor afsluiting ter hoogte van de Leidsegracht. De onderbreking bij de Rozengracht is uitgevoerd door de instelling van alternerend eenrichtingsverkeer, hetgeen betekent dat do trambaan moet 'switchen* van de ene zy'de van de weg naar de andere. Door de knik in de Binnenring daar, is dat vrij eenvoudig. Tussen Leidseplein en Bloemgracht is de trambaan op busbroedte ontworpen. I.v.m. het storende effect van de buseindha.lten op het aanzien van het Leidseplein wordt voorgesteld, de betreffende buslijnen door te trekken naar het busstation Marnixstraat. De bus ry'dt dan niet meer in één richting via weteringschans, maar steeds via Leidsebosje, Op het deel tussen Leidseplein en Reguliersgracht is het profiel erg smal en zijn de voorzieningen voor de overige verkeerssoorten minimaal, redenen waarom gekozen is voor (vrije) trambaanbreedte ( 5 , 5 0 n; tram/busbaan = 7 n> beide op plateau). Ook op het deel ton oosten van de Reguliersgracht, waar tot dusverre geen bussen rijden in de nieuwe toestand, wordt slechts de trambaanbreedte aangehouden. Van Wijttenbachstraat tot Tropenmuseum komt in do Linnaeusstraat een vryc baan op busbaanbreodtc i.v.m. de streekbussen. In de Linnaeusstraat komen halten over de kruising
- g
V
b -
- 110 -
;
net de Wijttenbachstraat; bij de le van Swindenstraat zal slechts een halte richting Oost zijn, daar richting stad de halte Wyttenbachstraat slechts 120 n terug ligt. Van Borneostraat tot Tropennuseun kont een vry'e baan, op Mauritskade op busbaanbreedte. Daar op de Zeeburgerdy'k i.v.m. ingrijpende rioleringswerkzaanheden de sporen opnieuw moeten worden aangelegd, kunnen die dan op plateau worden gebracht. Op de Mauritskade kan dit, daar die sporen aan vervanging toe zijn. Bij de Pontanusstraat konen beide halten aan de kant van de Zeeburgerdijk i.v.m. gebrek breedte op Mauritskade. Tropenmuseum: in de visie, waarbij drie lijnen dit punt passeren, lijkt het wenselijk, de trans niet neer on het circuit te laten rijden, naar door spoorverdubbcling rechtstreekse verbindingen te introduceren. Het circuit dient wel intact te blijven als omrijspoor of opstelspoor voor reservenaterieel. I.v.m. de onderhoudstoestand zal deze verdubbeling pas later plaatsvinden. Het halteren zal hier geschieden voor het splitsingspunt (de instaphalte van de streekbussen wordt i.v.n. tijdrovende kaartverkoop vry van de trambaan gelegd en kont in de bocht naar de Linnaeusstraat). Voor do brug Alexanderplein/Plantage Middonle.an is gekozen voor verschuiving van het tramspoor naar de oostzijde van de brug, waarbij de auto meerijdt over het tramspoor. In de verkcerslichtenregeling dienen tram en fietsers een voorstart te krygen. Voorgesteld wordt de trambaan op de Plantage Middenlaan vanaf Plantage Muidergracht tot het Alexanderplein door middel van een persrichel af te scheiden. In de Sarphatistraat is de halte bij hot Alexanderplein achterwege gelaten i.v.m. de korte afstanden tot haltes Tropennuseun en 's-Gravesandestraat en i.v.m. het geringe draagvlak van die halte. Tot de Korte 's-Gravesandestraat wordt voorlopig gebruik gemaakt van persrichols j by' vernieuwing van het spoor kan het eventueel op plateau. In de Roetersstra.it komt by' de Sarphatistraat een halteplateau. Sarphatistraat bij Hoge Sluis: de enkele halte Amstel is opgeheven vanwege de korte afstand tot de halte Weesperplein. De onderhoudswerkzaamheden aan de Hoge Sluis maken het mogely'k de sporen te verleggen. Gekozen is voor een excentrische sporenligging, waarbij het autoverkeer naar het Weesperplein vrij van de trambaan kan worden gemaakt. Prederikspleins gezien de geringe capaciteit van de Utrechtsestraat en de geringe functie voor autoverkeer ven de Binnenring* ligt het voor de hand de trambaan over een van beide kruisingen op het Frederiksplein door te trekken en wel bij het Oost einde. De bestaande halte tegenover de Neuerlandsche Bank is weer vervangen door twee halten ter weerszy'den van het plein; een nabij de kruising net lyh 4 en de andere tussen Oosteinde en Amstel, omdat anders de halteafstand tussen V/esteinde en i-Zeesporplein te groot zou worden. Het laatste stuk van de Reguliersgracht is afgesloten voor autoverkeer. Op deze plaats gaat de trambaan over van de as van de weg naar de zuidzijde (<5énrienting voor auto's). Voor het Weteringcircuit is i.v.m. de hoge tranintensiteiten gezocht naar een oplossing, waarbij niet steeds de wissels behoeven te worden ongozet. Een mogelijkheid is verdubbeling van het circuit, het bestaande sporencircuit kan dan grotendeels worden gehandhaafd Op de mogelijkheid van wc er een rechte kruising wordt nog gestudeerd. Bij het Leidseplein is de trambaa.n gesitueerd langs het noordelijke trottoir van het Kleine-Gartnanplajitsoen (slechts ervan gescheiden door een fietspad en een taxigoot). Hierdoor wordt aanzienlijke ruimtewinst verkregen en het overstappen vereenvoudigd. In de Marnixstraat is eigenlijk geen ruimte voor een bushalte, terwyl toch voel passagiers daar by het Leidseplein willen uitstappen. Gekozen is voor een combina.tie van een bushalte met de laad- en losplaats ter hoogte van de Stads schouwburg. Ter plaatse van de Leidsegracht verspringt de trambaan weer van de ene kant naar do andere kant van de weg; aan weerszijden van de vrije baan is ruimte voor een fietspad. ELandsgracht - rekening houdend met do ontwikkeling van. het beheersingssysteem is op de brug vóór iiet hoofdbureau van Politie een extra spoor aangebracht on ervoor te zorgen, dat lijn 1 7 niet behoeft te wachten op oen lijn 7 , die staat te wachten om opgenomen te worden in het beheersingssysteem. De halte van lijn 7 i''' voor de kruising gesitueerd, samenvallend mot de wachtplaats. Dit hooft weer als consequentie dat lijn 1 0 op de Binnenring in oostelijke richting ook voor de kruising moet haltoren, waardoor lijn 1 7 mot een extra spoor om deze halte heen gevoerd moet worden naai' de gecombineerde halte 7 / l 7 op de brug. Vanaf het NZH-terrein is een toegang naar de trambaan ontworpen t.b.v. de retourrichting van do buslijnen richting Leidseplein. By' de Rozengracht liggen de halten over de kruising. I.v.m. de toegangen van brandweerkazerne en 3e Marnixdwarsstraat moeten twee van do vier halten halverwege onderbroken worden. Ter hoogte van het 2e Marnixplantsoen kan een opstelplaats worden govonden 0:i te fungeren als wac.rtplaats voor do toegang tot het beheersingssysteem. De kosten bedragen ƒ 35 miljoen (prijspeil december 1 9 7 4 ) • Hiervan zijn circa, ƒ8 miljoen 7
- g v b -
- 111 -
voor het leggen en verleggen van tramsporen; ƒ 3 miljoen voor aanpassen en uitbreiden van verkeerslichten en het installeren van het VETAG-systeen. Tevens wordt aan de gemeenteraad gevraagd om een krediet van ƒ 5 miljoen ten behoeve van het uitvoeren van werken ter verfraaiing van de Binnenring en de noodzakelijk gebleken renovatie van de overkluizing Leidseplein - Kloinc-Gartnanplantsoen (in water Lyhbaansgracht). In de Koopmansbeurs (ingang Damrak 50 A) wordt vanaf 18 juli een tentoonstelling gehouden van de plannen. Deze expositie is te bezichtigen van dinsdag t/m vrijdag van 1 2 . 3 0 tot 1 6 . 3 0 uur en op donderdag bovendien van 18.00 tot 2 1 . 0 0 uur. De nota is daar, evenals bij de Stadsdrukkerij verkrijgbaar voor ƒ 8,-. Tariefsverhoging por 1 september De gemeenteraad hoeft op 2b juni besloten de GVB-tarieven per 1 september tc verhogen. Het voorstel werd aanvaard met 25 tegen 1 7 stemmen. Tegen stemden PSP, VTD en CDA. Het tegenstemmen van VVD en CDA had blijkbaar alleen politieke notieven. Daar in de automaten op de tramwagens slechts één munt kan worden geworpen, wordt de prijs van een enkele rit ƒ 1 , - ; hierbij geldt echter een overstaprecht van twee uur. Het overstaprecht van meerrittenkaarten wordt verlengd van drie kwartier tot één uur. Een 6-rittenkaart met overstap wordt met ƒ 0 , 5 0 verhoogd tot ƒ 4 , - ! een 8-rittenkaart met overstap reductietarief wordt een 9-rittenka-art (oude prijs ƒ 2 , 3 0 , nieuwe ƒ 3 , - ) . Een dagkaart wordt verhoogd van ƒ 2 , 7 5 "tot ƒ 3 , - » Do abonnementsprijzen zijn; Week thans nieuw Maand thans nieuw Jaar thans+niouw Netabonnement " ƒ 4,80 ƒ 5 , ƒ19,20 ƒ20,ƒ211,20 Jeugdabonnement ƒ 2,50 ƒ 2,50 ƒ10,- ƒ10,ƒ110,Bejaarden- en invalidenabonnement ƒ 2,50 ƒ 2,50 ƒ10,- ƒ10,ƒ110,Vijfdaags trajectabonnement ƒ 3,25 ƒ 3,50 ƒ13,- ƒ14,ƒ143,Zevendaags trajectabonnement ƒ 3 , 7 5 verva.lt ƒ 1 5 , - vervalt ƒ 1 6 5 , - verv. Een legitime.tiekaa.rt voor bejaarden blijft ƒ 0 , 5 0 , voor invaliden blyft ƒ 5 , 5 0 en die voor jeugdige persoen vervalt (deze was ook ƒ 0 , 5 0 ) . GjDneentjoraaul j\ccoord met tra.ee Haarlemmerhouttuinen Op 25 juni is de Raad accoord" gegaan met het voorstel tussen de spoorbaan en de bebouwing een strook to laten van 27 meter, welke zijn bestemd voor een twoebaans autoweg, een vry'e baan voor de tram, een dienweg en een fietspad. CDA en CPN waren tegen. Tentoonst ellingen In het Van Goghmuseum, Paulus Potterstraat, wordt van 1 4 augustus t/m 1 4 september de tentoonstelling "Halte 7 5 " gehouden. Hier wordt een overzicht gegeven van de geschiedenis van het vervoerbedrijf vanaf 1 9 0 0 in foto's, diverse a.ttributen enz. Schilderyen worden geëxposeerd, die de tram tot onderwerp hebben; een serie dia's van tram, bus en voren wordt vertoond. Do tentoonstelling "Open Buis" wordt gehouden van 23 augustus tot eind september in hot metro-tunnelgedeelte onder het waterlooploin (ingang tussen Blauwbrug en Mozes en Aaronkerk). Hier wordt een overzicht gegeven van alle aspecten die verband houden met de aanleg van de metrolijn. Getoond worden diverse werkmethodes en aanleggen van spoor, signalering, fabricage van rijtuigen enz. De toegang is waarschynlyk gratis. yjk2°JA fr°. --'. A - . Amsterdam 700" ( 1 5 t/m 1 7 augustus) Voor deze gelegenheid zullen op l 6 en 1 7 augustus op het Buiksloterwegveer twee gepavoiseerde ponten varen. Bij de passagiers terminal aan do Oostelijke Handelskade zal een versierde pont worden afgemeerd, waarop een dansfeest wordt gohouden. Voorbereidingen Vetag-systeem en Vetag pr0oven Op 1 augustus wordt begonnen met het vervangen van l 6 oloctrische wisselbakken op de route van lijn 1 t.b.v. het Vetag-systeem. De bakken worden rechtstreeks op de riolering aangesloten, zoda.t binnendringend regenwater direct wegloopt. Motorwagen 623 is met Vetag-apparatuur uitgerust; het systeem blijkt goed te functioneren (thans is de appare.tuur voorlopig buiten bedrijf). 35 wagens worden er voorlopig van voorzien. Daar het slechts mogelyk is bij wagens mot het nieuwe dashboard, zullen t.z.t. wagens uit de 800-serie op lyh 1 gaan ryden (het dashboard daarvan is gelijk aan dat van 623) • De Vetag-proef voor verkeerslichtbeïnvloeding Klaprozenweg/Floraweg is onlangs gestart. De apparatuur is ingebouwd op de bussen 3 5 1 - 3 6 0 , welke op lijn 35 rijden. Vrije banen De volgende asfaltpersrichels worden binnenkort aangebracht: le C.Huygensstraat tussen Bosboom Toussaintstraat en Overtoom richting Overtoom (net doorsteek 2e Helmcrsstraat voor W.G.); le C.Huygensstraat/van Ba.erlestraat tussen Overtoom en P.C.Hooftstraat richting Overtoom; Van Baerlcstraat tussen Willensparkweg en J.W.Brouwersplein aan de oostzijde (richting Overtoom). VERVOLG G.V.B. OP BLZ, 1 1 3 c
uw
s
i
1
L
htm
Materieel tram Uit Tilburg keerden de PCC's 1 1 0 6 er. 1 1 1 4 terug; erheen ging de 1 1 2 3 . 1 1 0 6 en 1 1 6 6 zijn inmiddels in dienst gesteld. De ongebouwde 1002 nadert nu zijn voltooiing; do wagen is onherkenbaar gewijzigd, uiterly'k is het een 1300 geworden (de ruiten aan de deurkant zijn afkonstig uit de 1220 en 1 2 2 1 ) . De 1 0 0 1 ondergaat dezelfde verbouwing, maar verkeert in een minder vergevorderd stadium. De eveneens in revisie zyhde 1006 en 1024 krijgen 'slechts' een normale verbouwing. T.S.-motorwagen 58 is nog steeds in Den Haag (zie b l z . 9 5 ) . Scverdeling en exploitatie Na enige mutaties was de verdeling van de PCC's begin juli als volgt-. Lijsterbosstraat 1 1 5 5 - 1 2 0 0 , 1 2 2 6 - 1 2 4 0 ; Scheveningen ' 1 0 0 3 - 1 0 0 5 , 1 0 0 7 - 1 0 2 3 ; 1 1 0 2 , 1 1 1 3 , 1 1 1 7 , 1 1 4 0 , 1 1 4 2 , 1 1 4 4 , 1 1 5 0 - 1 1 5 3 ; 1 2 0 1 - 1 2 2 5 ; 1301-1331,1333-1337,1339,1340;2101-2130; Frans Balsatr. 1 1 0 1 , 1 1 0 3 - 1 1 0 5 , 1 1 0 7 - 1 1 1 0 , 1 1 1 2 , 1 1 1 5 , 1 1 1 8 - 1 1 2 2 , 1 1 2 4 - 1 1 3 3 , 1 1 3 5 - 1 1 3 9 , 1 1 4 3 , 1146-1149,11545 Werkplaats 1001,1002 ;1006,1024j1106,1145;1332 i NS Tilburg 1106,1111,1114,1116,1123,1134,1141; Brugge " 1338. Mutaties daarna.; 1 1 6 0 van Lijsterbesstraat naar Scheveningen, 1 1 0 6 van werkplaats naar Lijsterbesstraat; 1332 van werkplaats naar Scheveningen. De Scheveningse 1100-en zijn zolfbedieningswagens of ( 1 1 5 0 - 1 1 5 3 ) bruikbaar als leswagen. In het begin reden dc ombouw-1100-en vrijwel uitsluitend los op lijn 8, na korte tijd kwamen zij ook in stellen te rijden (meestal achter oen 1 5 0 0 ) , waardoor lijn 8 ook door de week met enkele stellen kan rijden, zodat men nu cp deze lijn op maandag-vrijdag kan tegenkomen; stellen 1 3 0 0 + 2 1 0 0 , 1 3 0 0 + 1 3 0 0 . 1 3 0 0 + 1 1 0 0 on los 1200-en en 1100-en, wel en niet verbouwd en in de ochtendspits soms ook 1000-en. Het koppelstel van lijn 1 6 is sinds enige tijd ook vervallen; op lijn 3 vindt men in de spits nog volop koppelstellen in verschillende samenstelling. Open dagen - musoummateriee1_ 0p straat Het plan bestaat om tijdens 'hot 2 e , 3o en 4 0 weekeinde van augustus ( 9 , 1 0 , 1 6 , 1 7 , 2 3 , 2 4 augustus) 'open dagen' te houden in do tramwerkplaats, waarbij dan op het traject Lijsterbesstraa.t - De Savornin Lohmanplein met één of twee museumstellen zou worden gereden (265+505 en 8 I O + 7 6 9 ) . Nauwkeurige gegevens ontbreken nog Materieel autobus De Volvo B 59 procfwagen 901 van de KEBIM rijdt weer bij de HTM op lijn 2 3 . Werkzaamheden naby Spui (Uit "Wiel" van juni 1 9 7 5 ) Rond 1 oktober zal hot Prins Bernh.ardvia.duct gereed zijn. Aan do Spuizijde moet nogal wat werk worden verzet. De tramsporen op het Spui zullen zo'n 3 , 5 meter in de richting van de Nieuwe Haven verschuiven, waardoor er op de rijbaan richting Zieken/Rijswijksepl ruimte beschikbaar komt voor eon opstelvlak voor hot verkeer, dat linksaf naar het viaduct wil. Dc halte voor do trams richting centrum (dus Grote Marktstraat) is nu tijdelijk teruggebracht naar de Bierkade, maar zal voorbij de kruising Prins Bernhardviaduct/Amsterdamse Veerkade worden gelegd (verhoogd aangebracht). De bussen die vanaf het busplat by CS komen, zullen eon eigen busstrook gaan gebruiken, waardoor zy' rechtstreeks het busstation aan de Turfmarkt kunnen bereiken. Rijdend in richting CS zullen de bussen in do toekomst via de busoprit in de Rijnstraat op het busplatform komen. Deze oprit zal vanaf hot Spui bereikbaar zijn via. de parallelweg onderlangs liet viaduct. FCC defect (Uit "Wiel" ven juni 1 9 7 5 ) HTM-technici hebben een manier ontworpen om leerling- bestuurders do verschillende storingen, die bij eon PCC-wagen kunnen optreden, te doen ondervinden. Daartoe hebben zij een kastje geconstrueerd tor grootte van eon sigarenkist. Het betreft een kastje, da.t de dubbele besturing van de instructie-PCC' s bevat en waarmee de instructeurs al jaren werken. Alleen do drukknoppon aan voor- en zijkant zijn nieuw. Met behulp van dezo knoppenkunnen diverse storingen tevoorschijn getoverd worden, namelijkweigering van do elektrische rem; tror.ijaelremr.ien vast; railremmen vast; vrijloop defect; wagen springt bij wegrijden; wagen versnelt niet; nulspanning valt af. Eon druk op do achterste knop zal de storing onmiddolijk opheffen. Verkeerscirculatieplan in de Gemeenteraad Óp 7 juïi werd het verkeerscirculatieplan in de Raad behandeld. Besloten werd dat in de komende vijf jaar het verkeersbeleid erop zal zyn gericht het autoverkeer af te remmen ten behoeve van een groter aandeel van het openbaar vervoer en het langzame verkeer.. De Raad heeft zich niet willen vastleggen op de uitwerking van concrete plannen. d e n
h a a g
- h t n -
- 113 -
Aangenomen werd een motie, waarin gevraagd wordt om een experiment op het gebied van verkeer en vervoer, waarbij een aantal samenhangende maatregelen wordt getoetst. Hiervoor moet aan het rijk geld worden gevraagd. Wethouder Wallis de Vries deelde tijdens de debatten mee, dat het verlies van de HTM volgend jaar vermoedelijk zal oplopen tot ƒ 1 0 1 miljoen. Hij meent dat oen dergelijk verlies acceptabel is, gezien in het licht van de maatregelen die in de komende jaren moeten leiden tot verbetering van het openbaar vervoer en het dienstbetoon. Tramrails in Hofwijekstraat blijft Dc HTM wilde de rails en bovenleiding in dc Hofwijckstraat weghalen, daar hier thans geen trams meer rijden. De raadscommissie openbare werken, verkeer en vervoer was het daar echter niet mee eens; zij vinden het een ideale mogelijkheid om trams on te leiden, wanneer het traject Zieken-Spui vast zou konen te zitten. Daar vrachtwagens nogal eens tegen de bovenleiding in deze straat aanreden, zal nu een signaleringssysteem vóór de Eofwijckstra.at deze problemen trachten te voorkomen. Openbaar vervoor naar Plaspoelpolder Teneinde do mogelijkheden te kunnen bestuderen om het openbaar vervoer van en naar de Plaspoelpolder te verbeteren, heoft de HTM de Industriële Kring Plaspoelpolder ver • zocht hieraan door middel van een enquête medewerking te willen verlenen. Richtingfilms in PCC's type 1300 Vooraan en achteraan; drie ma.al wit; rood = witte letters op rood veld; verder witte letters op zwart veld. De volgorde op de films is; BUITEN DIENST (rood); GROEPSVERVOER (rood); BOHEMENj STATION L.v.N.O.Indiè"; STATION S.S.; STATION Centraal; DUINDORP, REMISE Lijsterbesstr; MOERWIJK; CENTRUM; STATION Mariahoeve; LEYENBURG; B E R E S T E I N 5 LEEDSCHENDAM Noord (ook wol Nrd); VOORBURG Essesteyn; BEZUIDEBTIOUT; REMISE Pr.Halsstr.; DELFT; KOORNBRUG; DEK HAAG Centrun; VREDERUST; STATIOE 3.3.; STATION Centraal, N O O R D E R S T R A N D 5 SCHEV'KURHAUS; STATION H.S.; SCEEV-HAVEN; VOORBURG Station, STATENKWARTIER; REMISE Scheveningen. Bijzonderheden per dag zullen wij een volgende maal weer vermolden, G.V.B. AMSTERDAM - VERVOLG VAN BLADZIJDE 1 1 1 Materiee1 tram en museumritten 2-assers De museumtramstellen reden, zoals vermeld, op 1 4 , 2 1 en 23 juni Hoewel wethouder Treumann ook al op 14 juni na de eerste rit de 236 had bestuurd, was hij weer van de partij op 21 juni en reed toen de 464 van de Watergraafsmeer naar de Dam. Op 28 juni was 236+743 ingetuigd als lijn 1 7 , 464+757 als lijn 27 en 468+946 als lijn 6. Do bedoeling voor dit laatste stel was geweest dat het er zou uitzien zoals ca '40 op Stadionzondagen; als lijn 25 met in de beugel een rode plaat ' 6 ' op het beugelcijfer ' 2 5 ' . Dit laatste gebeurde wel; vorder was het stel helaas per abuis oveneens ingetuigd als lijn 6. In do loop van de middag kreeg 464 op do Overtoom een motordefect en werd daarop in de remise Lekstraat vervangen door 4 6 7 . De 236 kreeg last van warmlopen, doch kon blijven doorrijden. De belangstelling voor de ritten was overweldigend, 236 en 946 kregen de meeste klandizie. Het zou aanbeveling verdienen deze stadsritten regelmatig in de zomermaanden te houden. Mw 473 keerde op 30 juni terug van do R.A.I.-tentoonstelling in remise Lekstraat. De bakwagen H 2 ging pas op 25 juni naar de T.S. 3-assers Het achterste gedeelte van mw 937 werd op 18/6 afgevoerd; hot voorste deel werd geschilderd en voorzien van hot nummer 537 (in goud). Alle instructiewagens werden voorzien van een buitenspiegel.. Instructiemw 922 werd ontkoppeld van zijn bijwagen. 4-asser De T.S.-mw 507 rijdt vanaf 2 1 juli door de stad (proef en instructie). Gelode wag_en_s Afgeleverd werden 768 op 1 9 / 6 , 7 6 9 op 2 0 / 6 , 770 op l/7.. 771 op 2/7, 772 °P 9/7, 773 op 10/7 en 7 7 4 op 17/7- In dienst gestold werden 7 6 4 op 2l/6(lijn 4 ) , 766 op 3 0 / 6 ( 2 5 ) en 767 op 4/7(4)- De noppen voor de dourgeleiding op de treeplanken worden verwijderd, daar veel passagiers hierover struikelen. Bij de 7 2 5 werd een rolgordijn achter dc bestuurderszitplaats aangebracht.Grote revisie kreeg mw 875(in dienst 1 0 / 7 ) , deze werd tevens verbouwd on geel geschilderd; kleine revisie; 6 9 0 ( 2 0 / 6 ) 6 7 8 ( 1 / 7 ) en 6 8 7 ( 2 4 / 7 ) . De 607 kreeg een pantograaf met dubbel sleepstuk. De 8 5 1 en 8 7 0 , die beide zwaar beschadigd zijn door aanrijdingen, werden op 17/7 gecombineerd tot oen 870, die het achterste deel van 851 heoft (dus thans een wagen met links dubbele zitplaatsen in het voorste en middelste deel on enkele in het achterste).Mw 659 is weer hersteld. Verhulzingen In juni ging. van Lek- naar Havenstr 3 7 9 , in juli 882,880,887,875 via CW, voor di"ênst""cp lijn 1 6 ; 7 2 6 , 7 2 9 , 7 3 0 , 7 4 5 , 7 5 7 . In juli keerden terug 879,680,382,634» Na op do Havenstraatlijnen gereden te hebben reed 700 van 2 tot 1 9 / 7 op do Lekstraatlijnen. Exploitatie Vanaf I 4 / 7 rijdt ook nieuw materieel op lijn 1 6 ; 5 wagens zijn in Havenstraat. Lijn 10 zal van 25/8 tot ca. 1 5 / 9 rijden via v.Woustr.-Ceintuurbaan-Oosterpark,
(
=
=
=
=
=
=
=
=
1
=
=
=
=
=
=
=
=
=
=
=
=
=
I
_
1
1
4
_
1
rot
! ! Trammat erieel ; r o t t e r d a m J De motorrijtuigen 255, 357 en 383 t/m 386 werden voorzien '=====================' van een dakbei. Aangezien alle motorwagens worden voorzien van zo'n bel, behalve de nog aanwezige vierassers en Allan-motorwagens, zal hiervan in het vervolg geen opgave meer worden gedaan. Do mr 373,377 en 378 werden op 1 1 juni overgebracht naar de Linker Maasoever. Op 13 juni gingen de mr 254 t/m 256 naar de R.M.O.(rechter Maasoever). Mr 242 kwam begin juni gereed als zelfbedieningswagen. Dit rijtuig kreeg geen nieuwe revisieaanduiding. Mr 507 werd op 18 juni te 19«30 uur van remise Kralingen overgebracht naar de C.W, via Oostzeedyk-Oostplein-Goudsesingel-route lijn 8-Coolsingel-IIofplein-route lijn 4 Straatweg-KLeiweg. Op 1 9 / 6 ging 507 naar Amsterdam en reed daar proef op 21 juli. De enkelgelede motorwagens 2 5 1 - 2 7 4 worden bij toevoeging van de nieuwe niddenbakken genummerd 3 0 1 - 3 2 4 ° Op 23 juni arriveerden de C-bakken 304 t/m 3 0 b . Op 4 en 7 juli werden weer telkens 3 C-bakken afgeleverd. De mr 2 5 4 en 255 werden op 1 5 juli als dubbelgelede rijtuigen afgeleverd onder de nummers 304 en 305 en ondergebracht in remise Kralingen. Volgens ''Rond de RET" zullen 14 rijtuigen worden ingezet op lijn 2 / l 2 (vier Allan-rijtuigcn blijven in gebruik) en 1 0 stuks op lijn 5Revisie; nr 2 3 1 6 - 7 5 ( 4 ) ; mr 357 6 - 7 5 ( 4 ) en metro 5018 6 - 7 5 ( 2 ) . Autobusmateriee1 In dienst kwamen de autobussen 6 l l t/m 6 2 4 . Historisch tj?ammatejrieel weer in dienst Met de 'L' . S. -rijtuigen 220 en 5 1 5 + 1 3 5 5 zal op 2,3>9 en 1 0 augustus een speciale dienst onder lynnummer 7 worden gereden, E.e.a. in samenwerking met het ?.E.T.-Mannenkoor. De ritprijs bedraagt ƒ 0 , 9 0 5 kinderen van 4 t/m 9 jaar ƒ0,45» Vertrekpunt is het Stationsplein. Route- Kruisplein-West Kruiskade-MiddellandstraatClaes de Vrieselaan-G.J.de Jonghwog-Droogloever Fortuynplein-Vestzeedijk-VastelandSchiedamsedijk -Churchillploin-Coolsingel-Van 01denbarneveltstraat-Mauritsweg-Kruisplein -Stationsplein. Mr 5 1 5 + ahr 1 3 5 5 rijdt de route in genoemde richting! 220 andersom. Dienstregeling; mr 2 2 0 ; 1 0 . 3 0 ? 1 1 . 0 0 $ 1 1 . 3 0 ; 1 2 . 0 0 ; 1 2 . 3 0 ; 1 3 . 0 0 ; 1 3 - 3 0 ; 1 4 - 0 0 ; I 4 . 3 O ; 1 5 . 0 0 ; 15.30; 1 6 . 0 0 ; 1 6 . 3 0 ; 1 7 . 0 0 , 1 7 - 3 0 ; 18.30; 19.OO; 1 9 - 3 0 ; 2 0 . 0 0 ; 2 0 . 3 0 . 21.00, 2 1 . 3 0 . 515 + 1355* 10.455 n . 1 5 ; 1 1 - 4 5 ; 1 2 . 1 5 ; 12-45; 1 3 - 1 5 ; 13-455 1 4 - 1 5 ; 1 4 - 4 5 ; 1 5 . 1 5 ; 1 5 - 4 5 - ; 1 6 . 1 5 ; 1 6 . 4 5 ; 1 7 - 1 5 ; 18.00; 1 3 . 4 5 ; 1 9 . 1 5 ; 1 9 - 4 5 ; 20.15; 20.45; 2 1 . 1 5 . Op 2 augustus is de rit van 1 0 . 3 0 met nr 220 alleen voor genodigden, Praatpalen Het gemeenteraadslid Van Atten (CDA) wil praatpalen bij alle haltes van de R.E.T., zodat reizigers van vertragingen of omleidingen in kennis gesteld kunnen worden. Het betreft 1500 palen- De R.E.T. acht de suggestie wegens de kosten onuitvoerbaar. E£?3L^ ^^ J ^°Si 31J^o_tro_ Hoogvliet De frequentieverhoging op de metrolijn naar Hoogvliet (van een 1 5 naar een 1 0 minuten dienst tussen Slinge en Zalmplaat) gaat bijna ƒ 1 miljoen kosten. Vergroting van de frequentie op de metrolijn vergt 4 ton; versterking van de aansluitende autobuslijn in Hoogvliet ƒ 56O.OOO,- (lijn 7 8 ) . M e t j twee,', keer zo duur als tram of autobus (in richting Vlaardingen) Een werkgroep, bestaande uit vertegenwoordigers van het ministerie van verkeer, gemeentewerken van Schiedam cn Vlaardingen, HET, NS en openbaar lichaam Rijnmond, heeft uitgerekend dat oen metrolijn van Rotterdam naar Vlaardingen zeker twee keer zo duur zal zijn dan een tram of een snelbusverbinding. De aanlegkosten van een metrolijn vanaf het Eondrachtsplein bedragen ongeveer ƒ 600 miljoen, vanaf het Marconiplein ƒ 400 miljoen. De jaarlijkse exploitatiekosten bedragen ƒ 1 2 7 miljoen. Een trambaan kost ongeveer ƒ 75 miljoen. Samen met de aanleg va.n een aanvullend busnet komen de jaarlijkse kosten neer op ƒ 52 miljoen. Een snelbus, die loopt vanaf het Marconiplein via Schiedam naar Vlaardingen-Noord, vergt met aansluitende buslijnen een bedrag van ƒ 60 miljoen. De jaarlijkse kosten bedragen ƒ 59 miljoen. Bij elk van de drie systemen blijft het aantal reizen gelijk (in de berekeningen). De reistijden leveren geen grote verschillen op; de metro is nog geen 1 0 / sneller. Nachtbussen (üit -Rond do RET" van juli 1 9 7 5 ) In de periode tussen 23 mei en 1 6 juni worden op de 1 2 nachtlijnen in totaal 1 3 « 6 l l passagiers vervoerd (gemiddeld 3400 per weekeinde). De drukste lijnen waren NI naar Ommoord (gera. 436 por weekeinde) en N 1 0 naar Hoogvliet ( 9 2 8 ) , de stilste lijnen N 5 naar Kralingen ( 1 2 5 ) en N 1 2 Stieltjesplein-Sluisjesdijk (l45)-De reclame kostte ƒ 1 3 0 . 0 0 0 , - . n
0
vc
?
n
- r e t-
- 115 -
Diverse Jperichten Gelede bussen De REÏ beraadt zich over de aanschaffing van 18 gelede autobussen, die dan ingezet zouden kunnen worden op lijn 37• Europoortrit Dit jaar wordt deze dienst (in samenwerking met hot Gemeentelijk Havenbedrijf) niet meer gereden door de RET, maar door Westnederland. Verkeerslichtbei'iivloediiig De raadscommissie voor Verkeer heeft verzocht om versnelde uitvoering van trambeïnvloeding op het Hofplein, omdat de lijnen 5 en 6 daar veel vertraging ondervinden. B & W zullen dit verzoek volgend jaar ten uitvoer brengen. Waarschuwen bij vertragingen De mogelijkheid wordt onderzocht om bij vertragingen de passagiers te doen waarschuwen door controleurs, die de haltes af zouden moeten gaan. Stoplicht-beïnvloeding door bussen De raadscommissie wil dat de buslijnen 36 en 37 de verkeerslichten op het kruispunt Boezemweg/Goudse Rijweg op groen kunnen zetten. De Verkeerdienst denkt hiervoor aan een electronisch apparaat aan de bussen. Hippe trams Als proef zullen vier tramwagens een pop-uiterlijk krijgen; een instructiewagen, een slypwagen en twee werkwagens, Voorsorteerspoor lijn_9 Op 14 juni werd op de Schiekade voor de irovenierssingel een nieuw voorsorteerspoor voor lijn 9 richting Delfshaven in gebruik genomen. Stjpring_en, _omleggingen_, bjj_z^nderheden en déraillementen 10/6 Van 1 3 . 4 0 - 1 4 . 1 5 u lijnen 3 en 5 resp. richting Kralingen en Willemsplein via Bergselaan-Stadhoudersweg-Van Aerssenlaan-Bentincklaan-Stationssingel-Provenierssingel. Vermoedelijke oorzaak; ontsporing 234 lyn 3 op Schiekade t.h.v.. het Ungerplein., Te 14.00 u raakte mr 615 van lijn 5 op de Schiekr.de bij het Hofplein defect en werd op het opstclspoor op de Schiekade by het Couwenburg geplaatst. 23/6 Tydens het avondspitsuur brak noodweer los boven Rotterdam met zeer zware regenval. In de loop van de avond werden diverse omleggingen ingesteld wegens wateroverlast of verzakking der tramsporen. Lijn 9 wegens vollopen Statentunnel van ca. 20.45 u via Schiekade-Hofploin-Woena-Stationsplein--Kruisplein-West Kruiskade-Middellandstraat v.v. Stroomstoring als gevolg van blikseminslag omgeving Middellandstraat. Van ca. 22.0023.00 u lyh 1 via Mathenesserplein-Mathenesserlaan-Mieuwe Binnenwog-Mauritsweg-Kruisplein-Stationsplein v.v. Lijn 9 reed toen via Kruispl.-Mauritsw.-Eondrachtsw.-Westz.d. Lijn 3 reed van ca. 2 3 . 1 5 - 0 . 0 0 u alleen tussen Kralingen en C S . In Blijdorp stond de Van Aorssenlaan blank. Lijn 4 reed vrijwel de gehele avond via Hofplein-Schiekade-Bergweg v.v. wegens wateroverlast op Katshoek en Hofdijk. Vanaf ca. 2 1 . 3 0 u werd lyn 4 ingekort tot remise ïïillegersborg i.v.m. wateroverlast omgeving Molenlaan. Te ca. 22.00 u stroomstoring door blikseminslag omgeving Straatweg/Station Noord. Lijn 4 reed toen via Bergwcg-Zaagmolenstraat-Zaagmolenbrug-Linker Rottekade-Jonker Fransstraat. Lijn 6 deze route omgekeerd. Te 2 3 . 1 5 u was de Van Oldenbarneveltstraat niet meer te berijden wegens een groot gat onder de tramsporen. Lyn 8 werd omgelegd via Goudsosingol-lyn 1-Kruispl.-Mauritswog. Te 0.25 u was de stroomstoring bij Station 'Noord opgeheven. Inrukkende trams naar remise Hillegersberg stonden tot die ti.jd opgesteld op Bergweg en in Benthuizerstraat. Op diverse tramlijnen worden autobussen ingezet (o.a, op de lijnen 1,3*8 en 9)= De laatste rit van lijn 8 van Kralingen naar Schiedam werd vanaf de Coolsingel uitgevoerd met een autobus i.v.m. vastlopen van de tram Diverse tramwagens moesten met defecten naar de remise. De dienstregeling raakte totaal ontwricht. Het personeel kreeg zelfs rond 22.00 uur toestemming om de dienst te staken, doch bleef toch zoveel mogelijk rydon. Ook op diverse autobuslijnen werden omleggingen ingesteld, o.a. op de lijnen 32,333 35 en 36. De situatie op de Linker Maasoever was al niet voel beter., Lijn 2 reed i.v.m. een stroomstoring bij de Maashaven gedurende ongeveer 70 minuten alleen tussen Tuinenhoven en Grocnezoom. Tussen Groenezoom en Charlois werden autobussen ingezet. Ook do metro ondervond hinder van het noodweer; station CS stond gedeeltelijk blank. 1 3 / 6 Te 1 5 . 3 0 u ontstond op hot kruispunt Putselaan/llillovlict een aanrijding tussen een vrachtauto en mr 2 6 l van lijn 2 . De tram werd zeer zwaar beschadigd. Het tramverkeer ondervond hierdoor bijna een uur vertraging. 1 7 / 6 Voor een NVBS-avondexcursie reed T.S.-mr 515+ ahr 1 3 5 5 . Vanaf het Stationsplein werd gereden via Kruispl.-Mauritswog-Van Oldenbarneveltstraat-Coolsingel-Hofpleinlijn 3-Laan van Hooitgedacht-lijn 8-Schiedam-lyn 1-Oostplein-lijn 1-Stationsplein. 27/6 Te 1 5 . 0 0 u werd de bovenleiding in do oostelijke buis van de Statentunnel door ee n te hoge vrachtwagen vernield; tot 15»25 u kwam Blydorp zonder stroom. Lijn 3 reed naar lus Melanchtonweg, lijn 9 via Schiek.-Hofpl.-Weena--CS-Kruispl.-West ICruisk.-Middell.str. Vanaf 1 5 . 2 5 lyn 3 en 9 richting Delfshaven normaal; lyn 9 naar Kralingen vanaf 1 9 . 1 5 uur. Autobus 416 reed op het tramloze gedeelte.
n e d e r 1 a n d s e
Rapport van de Studiegroep Openbaar Vervoer Amsterdam Op 28 oktober 1974 hebben do minister van Verkeer en Waterstaat en van Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening de Studiegroep Openbaar Vervoer Amsterdam ingesteld met het verzoek op korte termijn te adviseren over: A. de openbaar vervoerverbindingen van Amsterdam in noordelijke richting bij een tweetal alternatieve ruimtelijke structuren; B. do voor- en nadelen voor de ontwikkeling van Amsterdam van een tweetal alternatieven voor de Schipholly'n; C. de wijze van afwikkeling van hot openbaar vervoer in de relatie Amsterdam - Almere. s p o o r w e g e n
Op grond van stedebouwkundige overwegingen meent de Studiegroep dat het noodzakelijk is voor het behoud en de uitbouw van de sterk gedifferentieerde werkgelegenheid, de woningmarkt en het voorzieningenniveau met name in het centrum van Amsterdam, dat de onderscheidon delen van de agglomeratie Amsterdam als nauw met elkaar samenhangende onderdelen van óên samenleving worden beschouwd. Bijzondere aandacht dient hierbij te worden geschonken aan een optimale ontsluiting van het centrum van Amsterdam met prioriteit voor de openbaar vervoerverbindingen. Ten behoeve van het uit te brengen advies is een volledige vervoerstroomberekening bij een maximale uitstraling naar het noordon voor het jaar 2000 uitgevoerd, terwijl bovendien een schatting is gemaakt van de vervoerstromen by een minimale groei van de kernen Hoorn, Alkmaar en Purmerend. By de beoordeling van de uitkomsten van de in het rapport uitgevoerde berekeningen zyn de volgende uitgangspunten (aannamen) van belang: 1 . een forensensaldo van ca. 120.000 (nu: 45«000); 2. in Amsterdam zijn 443«700 arbeidsplaatsen aangenomen, waarvan 124.900 in het centrum (in 1 9 7 0 : 423.IOO, resp. 144.300 arbeidsplaatsen); 3. eon reële economische groei van 2,3% per jaar; 4. een drastische beperking van de parkeercapaciteit, met name voor het woon-werkvorkeer, in Amsterdam; 5. een ongewyzigd gedragspatroon, gerelateerd aan inkomen, gezinssamenstelling cn de ruimtelyke situatie waarin men verkeert; 6. de kosten van het openbaar vervoer on de narginalc kosten van het autorijden stijgen niet t.o.v. de kosten van levensonderhoud. De studiegroep is voor hot beantwoorden van vra,gen tot de volgende conclusies gekomens Vraag A a. Uit de vervoerberekeningen blijkt dat by eon ruimtelijke structuur met een maximale uitstraling naar het noorden het reizigersverkeer van Amsterdam in noordelijke richting zodanig zal toenemen, dat vervanging van de Hembrug door een spoortunnel op korte termyn noodzakelijk is te achten. Door de bouw van de tunnel wordt mede het scheepvaart belang gediend. De Studiegroep is voorts van mening dat aan de bouw van deze tunnel do nadrukkelijke conditie is verbonden dat op het gebied van het weggebruik en met name van het parkeren een beleid zal worden gevoerd, dat liet aantal werkelijk ten behoeve van het woon-workverkeor benodigde parkoerplaatsen aanzienlijk beperkt overeenkomstig de door het gemeentebestuur van Amsterdam opgestelde plannen. Dit bestuur zal om deze plannen te kunnen realiseren over de nodige bevoegdheden moeten beschikken. b. De noodzaak van het bouwen van de Hemspoortunnel wordt minder hard naarmate de bevolking ten noorden van het Noordzcekanaal minder sterk groeit dan bij een maximale uitstraling in noordelijke richting is aangenomen. Echter, bij oen onmiddelyko, zo sterk mogelijke, afremming van deze bevolkingsgroei zou toch ook de belasting van de Hembrug uiteindelyk de maximale capaciteit benaderen met alle bezwaren van dien. Ook in deze situatie blyven de voordelen van de tunnel voor wat betreft het bieden va.n onder alle omstandigheden betrouwbare openbaar vervoervcrbinding, de belangen van de Amsterdamse haven en de betere bereikbaarheid van het centrum van Amsterdam, Slotordyk en de westelyko tuinsteden met het openbaar vervoer van kra.cht. By' een bevolkingsgroei die tussen deze beide uitersten ligt is een verkeersaanbod te verwachten dat de capaciteit van de spoorbrug te boven gaat, c. Een frequentere treinverbinding van Amsterdam in noordelijke richting vergt uitbreiding van de spitsuurcapaciteit van het Centraal Station. Gebleken is, dat deze benodigde extra capaciteit te realiseren is bij een dienstregelingspatroon dat mogely'k wordt door de Hemtunnel. Bovendien blijkt uit de vervoerberekening, dat het, gezien de bestemming van de reizigers, verantwoord is een aantal treinen in Sloterdyk te laten eindigen.
d. Do vraag of een rechtstreekse railaansluiting van Purmerend via oen IJ-tunnel nabij het Centraal Station de voorkeur heeft boven de Hemtunnol wordt door de Studiegroep - hoewel deze verbinding uit structureel oogpunt aantrekkelijk is - gezien de kosten van dit project de lange bouwtijd, alsmede een aantal kwalitatieve overwegingen, negatief beantwoord. Dit betekent echter niet, dat uitvoering van. deze railverbinding niet wellicht in een later stadium wenselijk kan zijn. e. Tijdens do bouwfa.se van de Hemspoortunnel zullen voorzieningen aan de bestaande railverbindingen moeten worden getroffen en maatregelen ter verzekering van het ongestoord busverkeer in de relatie Amsterdam - Purmerend moeten worden genomen. f. De kosten van aanlog van de Hemspoortunnel, incl. de ombouw van het station Zaandam on perronaccomodatie Sloterdijk wordt geraamd op ƒ 325 miljoen (prijspeil 3e kwartaal 1974)» Hierin zijn de kosten van grondverwerving en B.T.w". niet begrepen. g. De kosten om het spoorwegverkeer vooruitlopende op de Hemspoortunnel te verbeteren bedragen ca. ƒ 20 miljoen h. De maatregelen ter verzekering van een ongestoord busverkeer worden geraamd op 5 a 10 miljoen gulden. Vraag B a. Voer het behoud van do rijke schakering van a-ctiviteiten in het centrum van Amsterdam is het nodig dit gebied op optimale wijze door openbaar vervoerverbindingen te ontsluiten. De Studiegroep geeft daarom de voorkeur aan een eindpunt van de Schiphollijn nabij het Rijksmuseum, waarbij als voorlopig eindpunt in de bouwfase het station Minervalaan of oen station by' het Europaplein kan elienen. b. Een definitief eindpunt van de Schiphollijn by' de Minervalaan, of de aanleg van een in de opdracht bedoelde ruit om het centrum van Amsterdam, betekent, dat het gebied langs de ruit zowel met het particulier als met het openbaar vervoer zeer goed bereikbaar wordt. Hierdoor ontstaat het gevaar, dat zich langs deze ruit ontwikkelingen gaan voordoen welke ten koste gaan van de rijk geschakeerde structuur van het centrum van Amsterdam. Om deze reden dient de bereikbaarheid van de binnenstad een hogere prioriteit te hebben dan de aanleg van nieuwe voorzieningen buiten do binnenstad. Vraag C Over de openbaar vervoerverbinding Almere - Amsterdam stond alleen het rapport "Bedryfs-economischo Renta-biliteitsstudie Railverbinding Almere" te beschikking, terwijl de studio van de maatschappelijke rentabiliteit en van het alternatief van eon busverbinding nog niet was voltooid. Bovendien bestaat nog geen zekerheid over de uiteindelijke omvang van Almere. In overleg met de bewindslieden is daarom besloten dat de Studiegroep zich zal onthouden van de beantwoording van de vraag betreffende do verbinding met Almere. s
1
Enige gegevens uit de bijlagen van liet rapport; 1 . Het autogebruik varieert sterk naar roalatie, het varieert niet alleen met do bestemming maar ook met de herkomst; vanuit de sektor Ba.dhoevedorp en Schiphol gaat ruim 60?ó van de autobezitters per auto naar het centrum van Amsterdam; vanuit dc sektor Buitonveldert en Amstelveen is dit 23/i en vanuit Purmerend en Hoorn 1 7 $ . Blykbaar zyn de openbaar vervoerverbindingen van Badhoevedorp naar het Amsterdamse stadscentrum slecht (in Schiphol wonen geen mensen) in verhouding tot die uit de andere genoemde sektoren. 2. Capaciteit van Amsterdam CS. Uit nadere studies is gebleken dat Amsterdam CS in de huidige vorm (incl. HX-computer) by' eon oxploitatiewijze met 4 richtingsquadranten en bij een dienstregolingspatroon dat mogelijk wordt door de Hentunnel, zich zal lenen voor verdere toeneming van de bela.sting; .le grens wordt bereikt bij hot in de volgende kolom door fa.se 2 aangegeven aante„l treinen in het spitsuur. Richting fase 1 fase 2 fase 3 fase 4 Gooi ' 10 14 " Ï7ó 16 Utrecht 8 10 12 12 Purmerend 4),, 8) 12) 14) Uitgeest 9) ^ 10) 10)^ 14) Haarlem 10 12 12 14 Tezamen 41 54 "5~2 70 Verdere opvoering van do capaciteit is denkbaar, doch vergt een andere exploita.tiowyze in de vorm van vier richtingsplakken met eigen railtracksysteem, waartoe een aantal voorzieningen vereist is. Voor fase 3 is een aanpassing van dc wisselcomplexen en het opstelterrein Dyksgracht nodig. Ook zullen in- en uitgangspartyen van het CS verbeterd moeten worden.
De kosten van deze fase worden geraamd op ƒ 50 miljoen. Voor fase 4 zal bovendien nog een dubbelsporige brug in het complex Oosterdoksluis nodig zijn. Tevens vraagt deze fase een vrij grote aanpassing van de opstelterreinen Dijksgracht en Rietlanden. Deze fase vraagt ƒ 100 miljoen meer dan fase 3< Opgemerkt wordt dat bij de fasen 3 en 4 ervan uit is gegaan dat niet alleen de Hemtunnel gereed is, doch dat de doorgrande goederenringbaan voltooid is waardoor doorgaande goederentreindienst door Amsterdam Centraal Station vervalt. Uit het Jaarverslag over 1974 De totale ontvangsten van het concern beliepen in 1974 ruim ƒ2400 miljoen (1973" ƒ2050 miljoen). Daarvan werd ruim ƒ1380 miljoen verkregen uit het personenvervoer ( 1 9 7 3 . ƒ1140 miljoen), ruim ƒ240 miljoen uit he: goederenvervoer over de rail (1973 eveneens rond ƒ240 miljoen), terwijl de overige activiteiten van het concern bijna ƒ660 miljoen ( 1 9 7 3 : rond ƒ547 miljoen) opbrachten. Het railvervoer en het openbaar vervoer van personen over de weg waren in 1974 verliesgevend. Het arbeidsintensieve karakter van met name het produktieproces van het openbaar vervoer en de (nog) geringe kwantitatieve groei van de afzet, zijn er de hoof doorzaken van dat in deze sector zich een schaarbeweging van kosten en opbrengsten voordoet. Een voortdurend streven door de bedrijven naar beheersing van de kosten enerzijds en anderzijds een goed gecoördineerd gezamenlijk beleid van overheden en bedrijven ter bevordering van het gebruik van het openbaar vervoer zullen nodig blyven om de ongunstige ontwikkeling van de tekorten op het openbaar vervoer af te remmen. Hot netto verlies bedraagt ƒ169 nln(l973; 1 4 6 ) . De overige activiteiten van het concern, die in 1974 aan ruim 9300 mensen werk verschaften, leverden een netto-winst op van ƒ13 miljoen (1973- ƒ12 miljoen). De grootste onder 'overige activiteiten' begrepen ondernemingen zijn het transport- en expeditiebedrijf Van Gend & Loos, het bouwbedrijf Strukton en het electrotechnisch installatiebedrijf Electrorail. Deze 3 ondernemingen werken zelfstandig in een concurrerende markt. Zij behaalden in 1974 een 'oruto-winst van ƒ18 miljoen; een, gezien de omstandigheden, bevredigend resultaat Tot de belangrijkste resultaten van de inspanningen om een geïntegreerd verkeers- en vervoersbeleid van de grond te brengen zal zeker behoren het Meerjarenplan voor het Personenvervoer (MPP), dat de Minister van Verkeer en Waterstaat voornemens is bij de opening van het nieuwe parlementaire jaar aan de Staten Generaal aan te bieden. Dit plan zal, naar NS hoopt, de koers bevatten voor het verkeers- en vervoerbeleid van de komende jaren. Via de discussies in het parlement en elders zal aan dit beleid het brede draagvlak gegeven kunnen worden dat het nodig heeft. Het overheidsbeleid zal voor de toekomst van het goederenvervoer per spoor van groot belang zijn De rail heeft goede kansen op een groeiend vervoer en op de vervoeropbrengsten die voldoende zijn om de kosten die aan dit vervoer verbonden te zijn te overtreffen. Uitgangspunt van het NS-beleid in het goederenvervoer is, dat dit vervoer tenminste zijn specifieke kosten moet goedmaken. Het effectieve personeelbestand daalde in 1974 met 370 tot 26482 ultimo 1 9 7 4 , waaronder 1527 buitenlanders; namelijk technische diensten; 5985, exploitatie 17738, overige diensten 2709. Behoefte aan personeel bestaat voor het wegonderhoud alsmede voor het rijdend personeel, in het bijzonder in het Westen des lands In het verslagjaar bedroegen de ontvangsten uit de activiteiten rond ƒ930 miljoen dat is circa ƒ66 miljoen meer dan in 1 9 7 3 : ontvangsten uit reizigersvervoer 587 (1973:533)? uit goederenvervoer 242 ( 2 4 1 ) , overige vervoerontvangsten 52 (50), overige entvangsten 50 ( 4 3 ) . Onderverdeeld naar categorie blijkt, dat de grootste toeneming bij de reizigersontvangsten wordt gevonden in de enkele reizen en retours (+ ƒ34 miljoen) en in de abonnementen (+ ƒ12 miljoen). De invloed van de eind 1973 opgetreden energiecrisis op de omvang van het reizigersvervoer per rail was ook in 1974 duidelijk merkbaar,- geconstateerd kon worden dat een gedeelte van de tijdens de eigenlijke periode van benzineschaarste gerealiseerde vervoerstijging ook daarna behouden bleef Het aantal reizigerskilometers steeg in 1974 met 417 miljoen tot 3539 miljoen (enkele reizen/retours 5 l 6 4 , abonnementskaarten 1585, internationaal vervoer 452, militair vervoer 182, overig vervoer 1206 = 8539). Voor de NS-dagtochten bleef de belangstelling toenemen (met 17 /ó)i het vervoer op 3-daagse kaarten liep enigszins terug. Omvang goederenvervoer (in miljoenen tonnen); gespreid vervoer (waaronder containervervoer) 1 2 , 9 ( 1 9 7 3 : 1 4 , 3 ) ; gesloten treinen 9,7 ( 9 , 2 ) ; totaal 22,6 ( 2 3 , 5 ) . Het vervoer van steenkolen is teruggelopen met 23^5 het containervervoer is gelijk gebleven; 150.000 stuks. ;
c
Beleidsnota Goederenvervoer van Staatssecretaris Van Huiten Uit deze beleidsnota over de verschillende soorten goederenvervoer blijkt dat dat van de NS grotere zekerheid krijgt. Zolang de rail nog niet op voet van gelijkheid t.o.v. wegvervoer en binnenvaart werkzaam kan zyn, vindt de regering het gerechtvaardigd om NS - tot 1980 - compensatie te geven voor dat deel van de eigen kosten van het goederenvervoer, dat niet door de opbrengsten wordt gedekt Van Huiten denkt voorts aan; gelyktrekking van de concurrentievoorwaarden t.a.v. de financiering van infrastructuur voor weg, water en rail in haven- en industriegebieden1 optimale benutting van de spoorweginfrastructuur; het afzonderlijk regelen van niet-gedekte deel van de totale NS-kosten als de specifieke kosten van het goederenvervoer wel worden gedekt; oprichting van een werkgroep die de levensvatbaarheid van gecombineerd weg/railvervoer in het binnenland gaat onderzoeken. Veiligheid en milieubescherming hebben doen besluiten maatregelen te nemen die beogen de uitbreiding van nachtelijk goederenvervoer in dichtbevolkte woongebieden tegen te gaan. Gemeentelijke initiatieven zullen ondersteund worden om woonconcentraties zoveel mogelyk te ontlasten van zwaar wegvervoer, van treinhinder en van risico's met gevaarlijke stoffen. Ook het overbrengen van rangeerwerk naar rangeerterreinen buiten de woongebieden behoort tot de beleidsvoornemens van de staatssecretaris. Scheiding naar treinsoort basi3 bij materieelbestellingen De directieraad houdt principieel vast aan de scheiding van materieelsoorten naar de specifieke functies waarvoor zij bestemd en geschikt zijn; Intercity, stoptreindiensten en treinen in stadsgewestelijke gebieden. Rijden met getrokken materieel in Intercitydiensten blijkt alleen voordelen te hebben op de route Limburg-Amstordam-Zandvoort. NS streeft naar een verbetering van het comfort in het buurlandverkeer met Duitsland door het t.-z.t. inzetten van nieuw te bouwen eigen Intercity-rijtuigen, afgeleid van het in bestelling zijnde IC-stroomlijnmaterieel. De Sprinters en daarvan af te leiden versies worden geconcentreerd ingezet in het dooi, rondom Den Haag en als de Hemtunnel klaar is in de rest van Noord-Holland. Het deelrapport 'reizigersmaterieel van het 2e meerjarenplan 1977-1982' noemt ook als uitgangspunt dat de treinen in het buurlandverkeer met Duitsland op de (1TS-) Intercity-standaard gebracht moeten worden. De gunstigste wyze om dit uit te voeren wordt waarschijnlijk bereikt door in deze treinen nieuw getrokken NS-Intercity-materieel te laten rijden, dat kan worden afgeleid van de in bestelling zijnde drierijtuig-stroomlynstellen. Ook wordt aangeraden het voormalige NS-RIC-materieel dat in de treinen Rotterdam-Keulen rijdt, voortijdig te slopen omdat het niet meer aan de eisen voldoet. Het betreft materieel plan K (voormalige A3-rytuigen) en plan N, de ex NS-ligrytuigen Dit materieel zou dan ongeveer 7 jaar eerder verdwijnen dan was voorzien. In de Ondernemingsraadsvergadering van 10 juni werd ook gesproken over het materieel van de treinen Rotterdam-Keulen. De mededeling werd gedaan dat er gewerkt wordt om de storingen aan het ÏÏS-materieel van die treinen (een klacht van DB) te verhelpen. By plan K blijkt de verwarming op Duits traject vaak te weigeren. Dat zit hem in de spanningsregeling-apparatuur. De DB wil dat materieel evenals plan N per september niet meer accepteren. De vervroegde revisie van plan K is daar een antwoord op, maarmet plan N zit NS enigszins. Gezocht wordt nu met DB naar een overgangsmaatregel; dit kan zijn; de DB stelt materieel i.p.v. NS. De kosten daarvan tegenover opknappen van plan N worden nu vergeleken. Aanpassing huisstjjl In de uitmonstering van het materieel komt over enige tijd een geringe kleurwyziging. Alle treinstellen die in de IC-dienston rijden worden (over het geel heen) van een blauwe band orn de raampartijen voorzien. In tegenstelling tot de treinen die thans al in deze beschildering rijden zal do blauwe band voortaan doorlopen over de deurpartijen. Het getrokken materieel blijft blauw, eventueel te bestellen nieuwe IC-rijtuigen worden geel met blauwe reclame-banden. De electrische locomotieven blijven geel-grijs. Een huisstyling van het goederenmaterieel blijft voorlopig nog even op de tekenplank liggen. Wel worden de motorpostrytuigen in overleg met de PTT geheel geel geschilderd met op de deurpartijen vermoedelijk het woord POST in rood, (zie ook volgende bladzijde) Eén kaartje voor trein, tram en bus tussen Den Haag en Zoetermeer De Streefbeeldnota gaat uit van de gedachte "Eenheid van presentatie van het hele openbaar vervoer", den populaire versie van die nota is gepresenteerd aan vertegenwoordigers van de drie bedrijven die in 1977 voor het eerst gezamenlijk gaan optrekken met oen geïntegreerd tarief- en biljettensysteem volgens het zonetarief op de Zoetermeerlijn, namelyk NS, HTM en Westnoderland.
Om samen met stads- en streekvervoer een volledig geïntegreerd tariefsysteem te kunnen beproeven heeft men gezocht naar een gebied waar ook NS uitsluitend korte-afstand vervoer heeft en waar duidelijk de agglomeratiefunctie van het hele openbaar vervoer tot uiting komt. Dat is dus in de agglomeratie Den Haag, waar de drie bedrijven gezamenlijk een proef nemen met een zonetarief en uniforme biljetten. Men hoopt dat een jaar later ook te kunnen doen op het gedeelte Schiphol-Minervalaan van de Schiphollijn. Daarna zou het systeem op grotere schaal in de randstad kunnen worden ingevoerd en vervolgens uitgebreid over het hele land. Verkoop landelijke openbaar-veryoer-kaart Eind juni waren ongeveer 110Ö bestellingen binnen op de Openbaar-Vervoerkaart, die aan ca. 7000 gezinnen en alleenstaanden was aangeboden. Voor de regionale ov-kaart, die aan ongeveer 6000 huishoudingen in en om Amsterdam is aangeboden, hebben zich ruim 500 gemeld. Kleur motorpostrijtuigen (aanvulling op voorgaand bericht) De motorposten krijgen nieuwe kleuren; de hoofdkleur wordt rood (Pfï-rood), de neuzen echter NS-geel; op de zijkanten worden de letters PTT aangebracht. Dit zal gebeuren in de jaren 1930/1981 als de m P s aan grote revisie toe zijn. Daarop vooruitlopend worden de koppen alvast van een gele band voorzien (een wens van 1TS i.v.m. veiligheid). Bovendien zullen bij de volgende kleine onderhoudsbeurt - eind 1975, begin 1976 - twee motorposten bij wijze van proef al in de nieuwe kleuren rood-geel worden geschilderd. Rond station__op__Schiphol Het lïS-stationsgebouw op Schiphol wordt rond. Het gebouw krijgt een diameter van 70 meter en een getrapte dakhoogte, die oploopt van 6V>- tot 11-J- meter, De wanden zullen bijna geheel uit glas bestaan; de reizigers worden met hellingbanen van en naar de perrons gevoerd. Verbouwing serie zelflossers De hoofdwerkplaats Amersfoort verbouwt een serie 4-assige zelflossers tot wagens geschikt voor kalkvervoer, dus van Fads tot ïads. De bovenbouw wordt gewijzigd en er komt een zwenkdak met bedioningsnechanisme voor in de plaats. Door één wagen por dag te verbouwen kon de order van 50 wagens op 1 juli op de baan zijn om het kalkvervoer naar de Hoogovens te kunnen verzorgen. De vrijkomende 2-assige zwenkdakwagens worden ook in Amersfoort aangepast en wel voor het vervoer van kunstmest. Sly'ptrein uit Zwitserland Een week lang is een slijptrein van Speno International op het NS-net geweest om vrijblijvend de prestaties van deze trein van de Zwitserse firma te demonstreren. De combinatie bestond uit 5 voertuigen, inclusief do trekkracht, die alle waren uitgcrr.st met slypapparatuur. Omdat de eigen slijptrein t.z.t. moet worden vervangen zullen de resultaten meetellen bij een eventuele koop (of het werk uitbesteden). De Speno-slyptrein kost 5a" miljoen gulden en is in Italië gebouwd. Mot 48 roterende slijpstenen worden de spoorstaven met een snelheid van 7 km/uur geslepen. De NS-trein doet dit met 50 km/uur, m.'.ar rydt gemiddeld 60 maal over een spoorstaaf. Speno doet het in maximaal 10 keer en heeft de spoorstaaf kop dan tevens gere profil ec-rd. Tenslotte, wij zagen, hoorden, bemerkten en noteerden voor ïï dat..,. - door de 88 op 1 9 / 6 een proefrit(voorlopig de laatste op dit traject) werd gereden Zwolle-Assen v.v. (tr 84900 D E / 9 0 1 ) ; - op 2l/6 een plan V (825) werd ingezet in de treinserie 8100 (stoptrein Zl-Gn v.v.); het stel reed de treinen 8133 en 8148; - op 28/6 weer extra treinen naar Assen reden t.b.v. TT-vervoer; 3 stuks, t.w. EhvAsn v.v. stel 271+783 (rechtstreeks via Arnhem-Zwolle), Asd-Asn v.v. stel 551+506 (één hiervan ledig uit Hlm) en Rtd/Gvc-Asn v.v. stol 521 en 523 (gecombineerd in Gouda, stel 523 kwam ledig van HS naar CS); - de Kamer van Koophandel in Rotterdam toch nog aandringt op een spoortunnel onder de Nieuwe Maas (do gemeenteraad heeft pas besloten een verkeersbrug te bouwen); - tien Amsterdamse instanties bezwaar hebben gemaakt togen de plannen een deel van de Overbraker Binnenpolder op te offeren voor de aanleg i.v.m. de bouw van de Hemspoortunnel. Zij hebben een enigszins ander tracé voorgesteld; - er niet snel woningbouw plaats zal vinden langs het tracé van do Hofpleinlijn; - in de nacht van 24 op 25/5 in Haarlem de NX-apparatuur in dienst werd gesteld; - in Herkenbosch opnamen zijn gemaakt voor de nieuwe Nederlandse speelfilm "Blokpost" \ voor do opnamen werd langs het spoor een blokpost gebouwd; - op 1 juni de grote computer-halaanwyzer in gebruik werd genomen in Den Haag CS; - materieel- on andere berichten wegens vacanties pas volgende maand worden vermeld. :
GEMEENTE ENERGIE- EN VERVOERBEDRIJF UTRECHT Overzicht van het oude busmaterieel: in dienst zijn: 2 6 , 2 7 , 3 1 , 3 6 - 3 8 , 4 5 ; 4 7 en 48. Hiervan zijn 26 en 27 pas weer in dienst gekomen na een periode van terzijdestelling; buiten dienst; 3 2 - 3 5 , 4 4 , 4 9 , 5 1 , 5 5 en 60. Afgevoerd zijn; 46 naar Tersteeg (sloop) en 56 naar een gemeentelijke kinderspeelplaats. GEMEENTELIJK VERVOERBEDRIJF GRONINGEN De directie van het GVB heeft van het gemeentebestuur toestemming gekregen de diensten in de vacantietyd... als het nog minder druk is dan anders, te reduceren. Men wil het rijdend personeel aldus in de gelegenheid stellen cp geschiktere tijden met vacant ie te gaan en na de vacantie verlost zyn van de last van de afwezigheid van tegen die tijd nog vacantie houdende chauffeurs In de periode van 6 juli t/m 16 augustus (de zgn Groene Weken) zullen alle lijnen gedurende dc gehele dag ryden met een frequentie van 20 minuten.. Het zyn echter niet de gebruikelijke lijnen, doch samengevoegde lijnen, die met een letteraanduiding rijden. De exploitatie is nu tijdelijk als volgt; lijn A; Vinkhuizen Noord-Coendersborg (= lijn 2) (lijn 1 vervalt; deze word al voornamelijk door GD3 bediend; frequentie is; 1 0 - 1 0 - 2 0 - 1 0 - 1 0 ' ) ; lijn B Ï Vinkhuizen Zuid-Grote Markt-Corpus Den Hoorn(= het zuidelijke stuk van lijn 7 + de gehele lijn 3 ) , lijn C: Paddepoel/Selwerd-Grote Markt-De Wijert(= in het noorden een combinatie van de lijnen 5 n 7, in hot zuiden het zuidelijke gedeelte van lijn 5)5 lijn D. Surinamestraat-Grote Markt-Meeuwerderweg(= in het noorden een combinatie van de lijnen 4 en 6, in het zuiden het zuidelijke gedeelte van lijn 6 ) ; lijn Es Lewenborg-Grote Harkt via Oosterpark (= lyh 10 met een omweg via het noordoostelijke gedeelte van lijn 4)» lijn 8; (ongewijzigd, met cijfer) Hoogkerk-Grote Markt; lyn 9? (ongewijzigd, met cijfer) Grote ïlarkt-Woonschepenhaven, geëxploiteerd door een garagebedrijf (ook in normale tyden) met een minibus, 50-minuten-dienst. Do vroege treinbussen, die aansluiting geven op de IC die om 6.10 uur naar Zwolle en verder vertrekt, blijven gehandhaafd. De zomerse rondritten zijn verdwenen. De dienst naar hot Stadspark (van Grote Markt via, de route van lijn 3) bleef gehandhaafd. De eerste dag ( 6 / 7 ) reden er alleen standaardbussen (21 stuks), n.1. 19 'normaal', 1 extra en 1 naar Stadspark. Op de lijn naar het Stadspark werd echter vanaf 8/7 een 'toer'wagen serie 5-7 ingedeeld, waarna de vrijkomende standaard op een andere lijn ingedeeld kon worden. Tussen 6/7 en 1 6 / 8 - 1 9 7 5 rydt n.1. de Sta.dsparkli.jn weer. Op werkdagen is er tussen 14.00 u on 1 7 . 2 0 u een 40-minutendienst, op zon- en feestdagen van 10.00 - 17-20 uur. I.v.m. do 'groene weken' hebben de bussen van lijn C een bord voorop mot zwarte letters op groene achtergrond 'VIA SELWERD'. De wagens van lyn D voeren voorop de tekst 'SURINAMESTRAAT EN CURACAOSTRAAT*. Dit laatste omdat het traject in deze buurt alleen in deze richting wordt gereden. Overig exploitatienieuws Op 1 7 / 4 kwam de nieuwe onderdoorgang Prinsesseweg in gebruik. Tegelijk herkregen de buslijnen l/2 hun oorspronkelijke route via Nassaulaan-Nassaupl.Prinsesseweg weer en verviel de omleiding via do Koninginnelaan. Alle haltes liggen nu op de Grote Markt n.z. tussen Oude Ebbingestraat en Oude Botoringestraat. I.v.m. de Jaarbeurs Groningen zal er tussen 22/8 en 2/9 weer een stadsbus pendelen tussen de Grote Markt, Hoofdstation en Martinihal. Er is dagelijks een 30 minutendienst tussen 13.30 en 17.00 uur en tussen 18.45 en 23.00 uur (ook op zondagen). Materieel Op 1 7 / 4 werd 'werk'bus 78 verkocht aan touringcarbedrijf Van Egten in Ruinen "(Dr.). Op 10/4 werd de bus naar zijn nieuwe eigenaar overgebracht. De meer dan een jaar bij Bouwman staande ex-bus 70 is sinds kort actief binnen de gemeente Groningen als 'evangelisatie'-bus van de Pinkstergemeente. Hij behield do volledige GVB-uitvoering; slechts het interieur werd gewijzigd. Ook ex-stadsbus 73 is verdwenen; deze staat nu als opslagwagen in Roodeschool. Uit grote revisie met nieuwe standaardcijfers kwam bus 96 op 2/5 in dienst; na kleine revisie (met schilderbeurt) en standaardcijf ers de 9 op 6 / 5 . Op 29/6 tenslotte keerde bus 94 weer terug in de dienst na grote revisie, schilderbeurt en met standaardcijf ersOp 8/6 werd bus 3 in Hoogkerk als dienstwagen bij een aanrijding met een vrachtwagen rechtsvoor zwaar beschadigd.. Na herstel zal de wagen ook grote revisie krygen. Op 3/7 werd bus 80 met motorschade buiten dienst gesteld. e
WESTNEDERLAND Een aantal maatregelen wordt voorbereid, waardoor het overcompleet aan chauffeurs bij de ingebruikneming van de Zoetermeerspoorlijn zo soepel mogelijk wordt opgevangen. Vanaf komende winterdienst gaan mensen en bussen uit NZH-depot Leiden cp enkele Westnederlandlhnen rijden. Voorts worden zoveel mogelijk uitbreidingen verschoven naar het tijdstip van overgang van weg naar rail. Voorts wordt nagegaan wie er voor voelt om in 1977 in dienst van NS te komen; de NS-clausule betreffende de leeftijdsgrens zal dan soepel worden toegepast. Dit jaar nog zullen alle WN-bussen voorzien zijn van mobilofoon. Over het stadsvervoer in Delft wordt door die gemeenteraad regelmatig gediscussieerd, zoals over de verbindingen met de ziekenhuizen. Ook wil men kleinere wagens; op 14 juni werd daarom met twee kleine Belgische busjes een proefrit gemaakt. Uit ÏHDnieuws blijkt, dat er destijds een enquête is gehouden om te onderzoeken of er belangstelling bestaat voor oen buslijn naar de Tïï-wyk. In september zal er nu als proef een dergelijke lijn vanaf het station worden ingesteld naar de Reinier de Graefweg. DIVERSE AUTOBUSBERIGHTEN GPS De fusie tussen GADO en DVM begint zich nu af te tekenen, niet bij deze bedrijven, maar bij de GDS: de bussen worden één voor één geel gespoten. Zij rijden ten gerieve van het nog onwennige publiek mot een bord 'GD3-Dienst achter de voorruit rechts. CN Lijn 48 naar Utrecht rijdt in Amsterdam thans via Stadionweg-Parnassusweg en Buitenveldertselaan naar de Amstelveense Beneluxlaan. Busbaan Kximpen-Rotterdam Deze busbaan wordt duurder dan gepland was, daar non verkeerslichten wil aanbrengen, die de bus voorrang zullen geven, RTM Om (vaker) overstappen te voorkomen(tongevolge van de metroverlenging) is het aantal reizigers tussen metrostation Hoogvliet en Zuidplein onverwacht hoog gebleven. M.i.v. 29/6 is daarom de RTM-busfrequentio Spijkenisse-Rotterdam thans 1 5 ' (i.p.v. 30). CN Op 22/5 is op een lege rit bus 1105 op de hulpweg naar de Bijlmermeer in enige minuten geheel uitgebrand. De oorzaak was een lekke band. Een reusachtig vuur hiervan was in de gehele omtrek zichtbaar. De wagen deed dienst op GVB-lyn 58. 1
VELUWSE STOOM'JREHMAATSCa'tPPIJ Enige tijd geleden werd opgericht de Vcluwse Stoomtrein-maatschappij B.V. , welke over de spoorlijn Apeldoorn - Dieren wilde exploiteren. De N.S. gaf toestemming deze 2 1 , 5 km lange lijn te gaan berijden en zo kon op 14 juli de officiële opening plaatsvinden. Als trekkracht fungeert de Duitse stoomlocomotief 094-055-1 en als rijtuigen zijn van de Oostenrijkse spoorwegen vijf lokaalspoorwagens in dienst genomen; ook 2 blokkendozen van NS behoren tot het rijtuigpark.. Voor do locomotief werd oen loods van gegolfd plaatijzer neergezet. Onderweg wordt gestopt in Beekbergen, Loencn en Eerbeek. Van 15 juli t/m 13 augustus, behalve op zondagen en maandagen, wordt vertrokken van Apeldoorn om 9«45 en 13*40 uur en van Dieren om 1 1 . 4 2 en 15-35 uur; van 16 t/m 30 augustus wordt, eveneens dinsdag t/m zaterdag, slechts de tweede slag gereden, Doze tweede slag wordt ook gereden van 3 september t/m 1 oktober, naar dan alleen op woensdag, zaterdag en zondag. De rijtijd bedraagt 07 minuten. De prijs voor liet gehele traject enkele reis ƒ 5 , - en retour ƒ 8 , - ; kinderen 4 t/m 12 jaar en bezitters van 60+ en 65+ kaarten reizen voor half geld. Kaartverkoop in de treinen of bij de W V ' s van Apeldoorn of Beekborgen. Inlichtingen WV Apeldoorn, Stationspl• 6, tel.05760-12249. STICHTING STOOriTRET.fi/AArsCH/iPPIJ TILBJJRG-WrR^ÏOUT De propaganda is niet de sterkste zijde van dit bedrijf. Niet alleen ziet non in Tilburg vrijwel geen reclame ervan, doch ook wij kregen op onze verzoeken geen inlichtingen. Bij een bezoek aan het bedrijf bleek, dat dit seizoen alsnog gereden wordt t/m 31 juli en verder 2 t/m 1 7 , 23,30 en 31 augustus. Vertrokken wordt van Tilburg West om 1 3 . 1 5 uur cn van Schaluinen om 1 6 . 3 0 uur. De dienstregeling blijkt op een vreemde wijze opgezet te zijn; de rijtijd tussen Tilburg en Alphen wordt niet gehaald, terwijl op de rest van de route de tijdon zo lang genomen zijn, dat akelig lang aan de stations gewacht moet worden. De tijd tussen vertrek en aankomst bedraagt volgens dienstregeling 90 minuten.Een retour kost ƒ 7 , 5 0 ; kinderen tot 12 jaar en 65+ ors betalen ƒ 4 , - - . Kaartverkoop op station Tilburg West, bij V W Tilburg of in de trein Volgens een krantebericht zijn twee Leeds zadeltankloconotieven, afkomstig van de mijn Laura, gekocht door een Tilburgse zakenman cn geschonken aan Tilburg-Turnhout. Het verhaal dat loc 3737 op 15 juni in Tilburg oen gestrande Intercity weg heeft moeten slepen, heeft als gratis reclame voor do SSTT vrijwel alle dagbladen gehaald. TRAMWEG - STICHTING Hoorn-Modemblik Op 25 juni is het ex-NItVB :r-'j+uig V) in dienst gestold. Voorts hobbnn wij nog slechts plaats om te vermelden dat d. toeloop, vooral op woensdagen,zeer groot ia
M.I.V.A.
-
ANTWERPEN
- 123 BERICHTEN UIT BELGIË
Uit het kortgeleden verschenen boek "Honderd jaar tramexploitatie in /uitwerpen en randgemeenten', deel II (dat zeer veel gegevens en foto's van de Antwerpse tram be vat) ontlenen wij nog enige gegevens over het oude tranmaterieel, welke wij gedeeltelijk nog niet vermeld hebben. Het blijkt dat motorwagen 4417 de laatste oude wagen w a s die in de' personendienst heeft gereden en wel op 1 april 1975 op lijn 10 in de ochtend spits van 7«32 tot 8 . 3 1 uur, toen weer werd ingerukt naar Groenenhoek. Data van verkoop voor sloop van de laatste oude tramwagens: 2 8 - 1 1 - 1 9 7 4 : mws 5259,5261,5262,5263,5469,6309,6320,6355,7385,zoutw.1883 W « W 1890; 13-12-1974:-' mws 4409,4425,5453,6323,6331,6336,6342,6353,8822(= kipbakmw W & W ) ; 2 8 - 1 - 1 9 7 5 : mws 4420,4422,4424,4432,5462,7379,7380,7383 zoutwagen 1881; 1 3 - 1 - 1 9 7 5 : mws 4415,4416,4441,5257,5303,5312,5348,6349,6350,7331,7382,7384,bijw.1656. Behalve dc PCC-wagens 2000-2165 waren toen nog aanwezig- reclamewagens 990l(= ex 4442) en 9902(= ex 4436). depannagewagen loods Groenenhoek 585l(= ex 4405); depannagewagen loods Hoboken 5853(= ex 4413)» manoeuverwagcn Centrale Werkplaats Grote Hond straat 5855(= ex 209/305); kipbakmotorwagen 8321; slijpwagen 8823(= ex 5 1 1 5 ) 3 trekker 8826(= ex 4430); trekker 8827(= ex 4433); motorwagens 4417 en 4429i welke verbouwd zullen worden tot zoutwagens. Voor museumdoeleinden zijn behouden door dc Vereniging voor het Trammuseum mws 8824 (= ex 200),5351(= ex 3 5 l ) , 7 3 8 6 ( = ex 386),4408(= ex 4 0 8 ) , 6 4 5 l ( = ex 451),484,4550.(= ex 550),bijwagens 6 0 1 , l 6 6 o ( = ox 6 6 o ) , 1 9 1 9 ( = ex 9 1 9 ) , door de P.T.A. "Tramway Toutistique de 1'Aisne" bijwagens l 6 l 0 ( = ex 6 l 0 ) , l 6 2 3 ( = ex 6 2 3 ) , l 6 2 9 ( = ex 629) ,ladderwagen 8 8 6 l ; door AMITRAM in Li 11e, Frankrijk mw 7387(= ex 387) en door anderen nog mw 6403(= ex 403),bijw. 1647(= ex 6 4 7 ) , l 6 5 8 ( = ex 658)>l659(= ex 659),zandwagen 1 8 9 1 . In principe komt alleen nog de 5855 voor behoud in aanmerking (door Vereniging v.h.Trammuseum). Lijn _15. door tunnel Vanaf 30 juni rijden eindelijk ook de wagens van lijn 15 door de tun nel naar de Groenplaats i.p.v. naar het Astridplein. Er komen nu alleen nog maar SCHAKU-wagens in dienst op lijn 15 Alle trams van de Pelikaanstraat komende buigen nu de De Keyserlei op (behalve enkele vroege ritten omdat de metro dan nog niet open is). Het spoor rechtdoor richting Astridplein wordt slechts nog door uitrukkende wagens gebruikt,, b.v. voor de lijnen 3 en 1 0 . Werkzaamheden i.v.m. ondergrondse tra.maa.nleg Op 27 juni werd begonnen met de aanleg van de tramsporen in de Pelikaanstraat geheel tegen do zijde van het Centraal Station. Dit om de metrowerken te kunnen uitvoeren langs de huizenzijde; de richting Groenplaats/Astridplein komt half onder de overkoepeling gevormd door spoor I van de NMBS te liggen. Op 2 juli werd het nieuwe spoor voor de richting Hortsel/doboken naar de Groenplaats in gebruik genomen; op 4 juli h*t spoor in andere richting. Om aanraking met de bovenleiding te voorkomen, zijn hier staven gebruikt i.p.v. draad, zoals ook in de tunnels. De metroworkzaamheden zorgen ook wel eens voor aanzienlijke vertragingen. Ophoping van slijk en vuil t.g.v. deze werken was do oorzaak van de ontsporing van PCC 2067 op lijn 2 op 19 juni om 1 5 . 1 5 u in de Pelikaanstraat (richting Hobokon); doordat de tram dwars kwam te staan werden beide richtingen een half uur geblokkeerd,Op 27 juni werd door dezelfde oorzaak een wissel bij het CS geblokkeerd. Op 2 juli ontspoorde een in • rukkende wagon van lijn 10 in de Pelikaanstraat In het plantsoen van het Astridplein is men thans bezig met een proef voor de nieuwe bouwmethode voor de prometrostations. Grote gaten da.ar trekken veel belangstelling. Overige berichten In Groenenhoek bevinden zich thans de PCC's 2070-2125, in Hoboken 2000-2069 en 212T-2165,. De proef met de nieuwe pantografen is positief uitgevallen; men begint thans aan een nieuwe bestelling. Op 1 juli tegen de middag raakte 2075 op lijn 10 defect en werd weggesleept door 5351In juni worden spoorverbeteringen uitgevoerd op de Turnhoutsebaan in Borgerhout door de firma Chabot voor de lijnen 10 en 24; op het Foorplein werd gewerkt door een iiIVA ploeg aan de be.an van lijn 10. M.I.V.B. - BRUSSEL Volgens een ontvangen mededeling worden ritten met museummaterieel geoi-ganiseerd op de zaterdagen 12 en 26 juli, 9 en 23 augustus en 6 september Om 15«00 uur wordt ver trokken van do Tervuronlaan (stelplaats van St Pioters-V/oluwe) en om circa 18.00 uur van Tervuren. Verdere gegevens hierover zijn ons nog niet bekend. Op 21 juni zijn de nieuwe buslijnen 51 (Bosvoorde-Ukkel centrum), lynkleur geel/geel en 53(Bockstaelplein - Neder-over-Heembeek),lynkleur groen/groen, in dienst gesteld. ;
;
- m i v b -
124 -
In verband, met de metrobouw voor het westelijke deel van lijn 1 werden de sporen van lijn 101 op de Nieuwpoortlaan opzij geschoven naar de zijde van het kanaal, Op lijn 23 rijden thans dagelijks één of twee 7500-en. Op lijn 90 doorstreept wordt in de ochtend- en middagspits met een 7500 gereden en wel Bos-Liedtsplein-Verboeckhovenplein^ met dit rijtuig kan bij het Noordstation niet gekeerd worden. Vanaf het begin van de zomerdienst rijden regelmatig 7000-en op de lijnen 92 en 94Mat erieelafwijkingen: 12/5(werkdag) 7580 op lijn 52, 2 l / 5 buiten de spits; 1601 op lijn 81; 2 / 6 ; 4039 op lijn 81; 10/6(werkdag) s 7 1 4 1 op lijn 94 en voorts 7168 op lijn 1 0 3 ; 1 3 / 6 ; 4020 op lijn 55Op 9 juni heeft minister Chabert bij een proefrit zelf een metrorijtuig bestuurd tussen het Petillon- en Deltastation in Oud erge;:. In de twee gekoppelde rijtuigen zijn 140 zit- en 280 staanplaatsen; de maximum snelheid is 72 km/uur. In het jaarverslag over 1974 van de speciale studiedienst van de MIVB staat, dat de vastleggingskredieten voor voortzetting in 1974 van de metrobouw niet groot genoog waren om de beperkingen die in 1973 waren opgelegd, te compenseren. Daarom werd door de re-goring het plafond verhoogd, tot ijg miljard frank. Hoewel de 3700 miljoen die vorig jaar voor de metro kon worden vratgelegd een historische piek is, werd de verhoging van de kredieten bijna helemaal teniet gedaan door de munterosie, Door het onregelmatig en onvoorspelbaar tempo van het ter beschikking komen van de kredieten is programmering op lange termijn onmogelijk, volgens het jaarverslag. N.M.V.B. Tijdens een persconferentie in Brussel, waar minister Chabert aanwezig was om met het eerste metrorijtuig te rijden, word een maquette getoond van do oremetro-rijtuigen voor Charleroi Minister Chabert sprak zich tijdens die bijeenkomst formeel uit voor een modern tramrytuig voor do kust met drie draaistellen. Hij voelt niets voor autobussen of voor futuristische vervoermiddelen, welke de kust-burgemeesters zo graag willen Hij zal met hen gaan praten; na overeenstemming zullen zo snel mogelijk nieuwe trams besteld worden, namelijk circa 40 voor 16 tot 20 miljoen frank per stuk. De twecpoots- en eenpoots-pantografcn zijn ook bij de NMVB i n opmars. Van de kustlijnmotorwagens is er ruim l/3 van voorzien, vooral i n de reeks 10041 e.v. N.M.B.S. Op 7 juli werd in Brugge door La Brugeoise het eerste olectrisch vierwagenmotorstel van een reeks van 32 aan de NMBS afgeleverd. In het komende vijfjarenplan zijn investeringen van circa 80 miljard frank voorzien, waarvan 23 miljard voor de vernieuwing van het rollend materieel. De raad van bestuur heeft de volgende werkzaamheden goedgekeurd: de oprichting van een hal voor wagenherstelling te Antwerpen-Noord; de modernisering van do buitonverlichtinstallaties te Merelbeke en Antwerpen-Schijnpoort; bestelling van 10 electrische locomotieven van 7'000 pk, Binnen 3 maanden wil de NMBS weten wat de wensen van de reizigers zijn i.v.m. de modernisering van het wagenpark. Nieuwe, zeer comfortabele on veilige rijtuigen zijn i n het stadium van technische voorstudie, die wordt aangevuld met marktstudies die door een gespecialiseerde firma zullen worden uitgevoerd. De NMBS wil duidelijk inspraak van haar klanten- Er zullen groepsgesprekken en enquêtes worden georganiseerd over allo factoren die tot het comfort kunnen bijdragen, zoals zitplaatsen, sanitaire inrichtingen en het uiterlijk van het geheel. (lln.Ec.TiJd) Dendermonde-Lokeren wordt geëlectrificeerd. Minister Chabert heeft een beslissing gonomen over deze lijn 57 Na 4 jaar acties is de opheffing van de baan. Een nieuw perspectief was namelijk geopend door de aankondiging dat lijn 60 Dendermonde-Brussel zal worden geëlectrificeerd. Do spoorlijn naar Lokeren zal nu op e e n berm gebracht wordon vanaf do uitrit van station Dendermonde tot voorbij rijksweg 60 te Grombergen, hetgeen afschaffing van de hinderlyke overwogen betekent. De lijn wordt geëlectrificeerd als verlengstuk van spoorlijn 60 uit Brussel. Een eerste krediet wordt ingeschreven in de begroting van Vorkoor van 1 9 7 6 . Men hoopt dat de werken in 1980 gereed zullen zijn. Bezuiningen by het goederenvervoer De M B S wil het aantal kilometers dat gereden wordt door goederentreinen, vermindoren met l&/o. Ook de minder frequente bediening van kleine los- e n laadplaatsen moet e e n besparing opleveren. I n De Klinge bijvoorbeeld, aan do maar gedeeltelijk meer in dienst zijnde lijn Mechelen-Turneuzen, zullen helemaal geen goederentreinen meer komen (toch werden dit jaar nog de nodige onderhoudswerkzaamheden uitgevoerd aan het baanvak Sint-Fiklaas -- De Klinge) Het rangeerstation van St.-Niklaas zal, zoals vroeger, nog slechts vanuit (Jent bediend wordon i.p.v. vanuit Antwerpen 011 Gent.
- 125 BERICHTEN UIT ANDERE LANDEN ALBANIË
Onderhandelingen worden gevoerd om het kleine Albaanse spoorwegnet, dat thans geïsoleerd is van het Europese spoorwegnet, te verbinden met dat van Joegoslavië, De kans hierop is de laatste tijd groter geworden daar de politieke relaties tussen beide landen zijn verbeterd en de nieuwe spoorlijn tussen Belgrado en Bar (in Montenegro) zijn voltooiing nadert. Bar ligt slechts 35 km van de Albaanse grens en 75 km van het dichtstbijzijnde Albaanse station. AUSTRALIË Sydney Tramway Museum Dit rijdend trammuseurn in Loftus vierde in maart zijn 10--jarig bestaan. De lengte van de lijn is 600 meter; er zijn sinds 1965 bijna 248.000 passagiers vervoerd. Het bedrijf beschikt óver 26 wagens, ook uit Brisbane en Ballarat. DUITSLAND Altona-Kaltenkirchen-deumünster (AKN) Voor deze maatschappij, die een 65 km lange spoorlijn exploiteert, zijn ter vervanging van 25 twee-assige railbussen thans 16 zesassige dieselelectrische dubbel-motorwagens besteld, die veel gelijkenis vertonen met de Hamburgse U-Bahn motorwagens DT 3 (SV 5 / 6 - 1 9 7 5 ) Augsburg De bestelling van 6 achtassige dubbelgelede eenrichting-motorwagens is nu uitgebreid t o t 12 stuks (SV 5 / 6 - 1 9 7 5 ) Bonn Zoals reeds vermeld werd op 22 maart de eerste Stadtbahnlijn in Bonn officieel geopend. Hierbij werden de 7 Stadtbahnwagens 7451-7457 in aanwezigheid van vertegenwoordigers uit de ondergrondse-railsteden gedoopt Berlin, Hamburg, Frankfurt, Köln, München, Nümberg, Stuttgart, Aan het eind van die dag reed lijn 3 voor het laatst als doorgaande lijn. Voor hot tra.ject Bad Godesberg Rheinallee - Mehlem Ort bleven 3 driewagentreinen daar achter. Op het bovengrondse Stadtbahntraject komt nog steeds een deel enkelspoor voor, waarbij een kruising door e e n '''Schellenmannchen" wordt bewaakt. Braunschweig Eind maart arriveerde de eerste nieuwe zes-asser van de serie van 6 bestelde eenrichting gelede motorwagens. De wagen is genummerd 7551 (75 is het jaartal) en oranje/ivoor geschilderd. Ook de na een aanrijding herstelde motorwagen 43 kreeg deze kleurcombinatie. Dit vond ook plaats met motorwagen 5 na een grote revisie; dit rijtuig werd tevens omgenummerd in 6255 (1962 is ombouwjaar van 4-asser tot 6-asser; tramwagens genummerd boven 5 0 ) . Bij da bussen wordt dit nummersysteem reeds gebruikt vanaf 1 9 6 1 . (SV 5 / 6 - 1 9 7 5 ) Essen Tijdens de verkeerstentoonstelling, die van 15 tot 23 maart werd gehouden in het Grugapark reden op lijn 32 (naar Gruga) o.a. motorwagen 205 van Bochum, zesasser 254 met vierassige bywagen 198 van Mülheim in de nieuwe kleuren en een twoe-assig stel dat Mülheim van Stuttgart heeft geleend, namelijk 807+1523. (SV 4-1975) Hamburg Op 23 juni werd lijn 1 1 nog als tramlijn waargenomen (zie blz. 108 I 0 V , juni). Würzburg Een nieuwe werkplaats annex remise zal gebouwd worden in Lengfeld (SV5/6-75) FRANKRIJK Parijs Sinds enige tijd ryden als proef op lijn 85 drie SAVIEM SC-50 bussen, waarvan de 5,49 zescylindermotor loopt op vloeibaar aardgas (GNL). Een beschildering op die bussen geeft de krachtbron aan. Parijs gaat weer over tot bussen met achterbalkon; deze zullen echter slechts via de vooringang te bereiken zijn. Eind van dit jaar zullen de eerste tien van deze bussen worden afgeleverd door Ronault-Saviem. GROOT-BRITTANNIE Bl^cJc20ol_ dotorwagen 10 kwam enige maanden geleden gereed en werd als proef rood en crème geschilderd. De 1 1 volgde later in dezelfde kleuren. De eenmanwagens zijn voorzien van mobilofoon (M'i) I^.^.3?3^3pjL ^Êi^y^iL Prins Bomhard neeft met de opening van Hoorn-Medemblik blijkbaar de smaak te pakken gekregen, üp 20 juni j.1. opende hy' namelijk in Cranmoro de East Somerset Railway. De opbrengsten van de extra dure kaartjes van die dag waren bestemd voor het l/ereld Natuurfonds. (Rauw.World 7 / 7 5 ) INDONESIË Soerabaja Door een vergissing is het bericht over de opheffing van de stoomtram in het vorige nummer (blz. 108) niet goed overgekomen. liet bleek in december namelijk, dat do exploitatie was gestaakt, vermoedelijk reeds enige maanden tevoren JOEGOSLAVIË Sarajewo De eerste 10 zesassige ïatra gelede wagens zijn hier in dienst gesteld onder de nummers 201-210 op lyn 3 (met tweemansbediening). (SV 5 / 6 - 1 9 7 5 ) Subotica Hot trambedrijf in deze stad is waarschyhlyk reeds in 1974 opgeheven. (SV5/6-75) ;
1
JAPAN In "La Vie du Rail" nr 1466 van 10 november 1974 troffen wij een overzicht aan van de Japanse trambedrijven onenige gegevens, o.a. over de toekomst van deze bedrijven. Daar wy in het verleden vrijwel niets over Japan gepubliceerd hebben, nemen wij dit overzicht hieronder over en hopen in de toekomst me(er hierover te kunnen vermelden, Eiland Stad Expl.lengte(km)Vervoer per dag G/P ') Huidige situatie voor het net Ho kkai do Sapporo Bedreigd ca. 60.000 G 8,4 lïakodate 80.000 Gehandhaafd ondanks verlies 17,8 G Honshu Sendai 52.000 Bedreigd (metro project) 14,8 G ïokyo 12,2 26.000 Wordt vrijwel zeker gehandhaafd G Tokyo(net ïokyu) 47.000 P Bedreigd 5,1 Toyohashi 16.000 Gunstig P 5,4 Toyama 7,8 Wordt gehandhaafd 58.000 P Gifu 7,6 ca. 25.000 •Wordt gehandhaafd P Kyoto ca. 170.000 \».'ordt ingekrompen, naar zal G 45,3 ongetwijfeld niet verdwijnen 0saka(net Nankai) 26,0 122.000 P Wordt gehandhaafd op 6 km na (i.v.m. metrolijn) niet bekend P Wordt gehandhaafd na een 0saka(net Hanskin)14,9 inkrimping kortgeleden Okayama 21.000 Gunstig P 4,7 Hiroshima 18,8 122.000 Gunstig P Shikoku Ilatsuyama 42.000 v/ordt gehandhaafd P 6,9 Kochi 55-000 k/ordt gahaiidhaafd P 25,3 Kyushu Kita Kyushu 250.000 Zwaarste vervoer; blijft onP 29,4 ontbeerlijk. In 1977 worden 4 , 6 km vervangen(monoradl) Fukuoka 143.000 Bedreigd (metro-project) P 34,1 Beppu 2.000 Verliesgevend ? 10,4 Nagasaki 60.000 Gezond nodry'f P 11,5 Kumamoto 12,1 45.000 Groot tekort G Kagoshima 69.OOO Geen opmerkingen G 19,3 ') G = gemeentebedrijf; P = particulier bedrijf. OOSTENRIJK Wenen In mei werden door Rotax afgeleverd E 1 4547 en 4548 (deze laatste kreeg als proef aan de rechterzijde gehele, vaste ruiten; links aan de bovenzijde klapramen) en in juni 4549 en 4550. Onder voorbehoud zouden eind juni worden afgevoerd- A 2 0 , 2 1 , 2 3 ; B 5 1 , 5 3 , 5 4 , 7 9 , 8 4 , 9 6 ; T I 4 1 0 , 4 1 2 ; M 4013,4036,4039,4068,4101,4121,4144; b 1401,1402, 1 4 2 6 , 1 4 5 1 ; m 2 5204,5206,5227; m 3 5 2 4 2 , 5 2 7 4 , 5 3 7 8 , 5 4 2 3 . (Sch.V. 6 en 7 / 7 5 ) O.B.B. M.i.v. de zomerdienst per 1 juni werd het traject Linz-Sumraeran electrisch in gebruik genomen. Ter gelegenheid daarvan werd op zaterdag 31 nei een afscheidsrit gehouden met stoomloc 77-28. In de dorpen onderweg werd gestopt, waarbij burgemeesters en fanfarekorpsen zich lieten horen. Het treinpersoneel was gekleed in historische uniformen evenals een deel van de reizigers. De stoomtrein word vooraf gegaan door een modern electrisch treinstel met genodigden van de spoorwegen. ROEMENIE Boekarest In maart j . 1 . waren 125 '.Patra wagons afgeleverd (type Tg.R,. 2,20 m breed,24 zit- on 96 staanplaatsen, conducteur bij achteringang), genummerd 3301-3425»(SV 4 / 7 5 ) ZWITSERLAND AB Apponzellorbahn B2 36 is gesloopt. Bern Be4/4 148 is verbouwd tot sly'pwagcn Xe4/4 505 II; de 503 l(ex 151) is gesloopt. BTI Biel Tauffelen-Ins Op 22 mei 1975 is het ondergrondse eindpunt Biel, dat 6,5 mio frank heeft gekost, in gebruik genomen; vooral hot ^autoverkeer profiteert hier van. Op dezelfde dag werden ook de vier pendeltrcinen ex SZB in dienst gestold, waardoor een starre dienstregeling kon worden ingevoerd. FO Farka-Oberalp Wegens bezuinigingen is do bondssubsidie voor de Purkatunnel tot 1 mio frank teruggebracht. MOB Montroux-Oberland Bernois Be4/4 1002 ex BA ABe4/4 4 is, in nieuwe blauw/witte beschildering, in dienst gesteld op het traject Chateau d'Oex-Zweisimmen. Eind 1976 komen de twee nieuwe treinstellen ABDe4/8 in dienst. QJB Oberaargau-Jura Bannen BDe4/4 9 is gewijzigd in dienstmotorrytuig Xe4/4 93 TB Trogenerbahn De nieuwe treinstellen zyn niet van Schindier, doch van FPA.
