HOOGBOUWNOTA ANTWERPEN CHECKLIST MILIEUTECHNISCHE RAPPORTERING AKOESTISCHE ASPECTEN

HOOGBOUWNOTA ANTWERPEN CHECKLIST MILIEUTECHNISCHE RAPPORTERING AKOESTISCHE ASPECTEN

COLOFON

Redactie I Filip Descamps Eindredactie I Veva Roesems Studie opgemaakt door: Daidalos Peutz bouwfysisch ingenieursbureau, Filip Descamps Projectteam Veva Roesems | projectleider Wim Van Roosendael | adviseur architectuur stedenbouwkundige vergunningen Ivan Demil | ruimtelijk planner Hélène Roose | team ontwerpend onderzoek Rebecca Beeckman | consulent milieu Jan Bel | consulent energie en milieu

Johan Pieraerts | coördinator ontwerp publiek domein Kris Peeters | consulent mobiliteit en verkeer Lieve Custers | projectleider duurzame ontwikkeling Griet Lambrechts | adviseur duurzame stedenbouw Stephanie D'hulst | consulent architectuur monumentenzorg Wouter Cyx | consulent techniek energie en milieu Verantwoordelijke uitgever Patricia De Somer I Bedrijfsdirecteur stadsontwikkeling Grote Markt 1 - 2000 Antwerpen Vormgeving en opmaak www.onraad.be, Patriek D

Disclaimer: deze brochure is een uitgave van de dienst stadsontwikkeling Antwerpen en werd redactioneel afgesloten op 30 augustus 2013. De stad Antwerpen is niet verantwoordelijk voor informatie die niet meer correct is als gevolg van wijzigingen na deze datum. Behoudens de uitdrukkelijk bij wet bepaalde uitzonderingen mag niets uit deze uitgaven worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand of openbaar gemaakt zonder voorafgaande, schriftelijke toestemming van de verantwoordelijke uitgever. Wie meent aanspraak te kunnen maken op beeldrechten kan zich wenden tot de verantwoordelijke uitgever.

B_HoogBouwNota Antwerpen_milieutechnische rapportering_akoestische aspecten_ p. 2

Voorwoord :

Als schepen van Ruimtelijke ordening, Stadsontwikkeling, Groen en Erfgoed ben ik opgetogen te kunnen aankondigen dat de hand-out van de Hoogbouwnota voor de Stad Antwerpen een feit is. Antwerpen, geliefd en gewaardeerd voor zijn potentie, dient zich onderbouwd aan te sluiten bij de heersende tendensen met de ons omringende en beeldbepalende watergebonden steden zoals Keulen, Rotterdam, Amsterdam, Parijs en Londen. Grootstedelijkheid wordt afgemeten aan de tendens van vooruitgang, dynamisme, progressiviteit en alle hiermee gepaard gaande ontwikkelingen. Het fenomeen van hoogbouw is hiervan het meest zichtbare icoon en geeft gestalte aan de ambities van de stad voor het heden en zijn toekomst. Samen met onze gespecialiseerde diensten is er hard en intens gewerkt aan een platform binnen dewelke deze Hoogbouw zich kan en moet ontwikkelen. Maatschappelijk draagvlak, economische opportuniteiten en stedenbouwkundige high-end oplossingen zijn de hoekstenen waarbinnen deze toekomstige ontwikkelingen zich dienen in te passen. Via een uitgebreid instrumentarium en toetsingskader zal de haalbaarheid van elk project worden gevaloriseerd en zo nodig ondersteund. Antwerpen kan deze ontwikkelingen niet aan zich laten voorbijgaan en zal met de grootste professionaliteit mee bouwen aan de toekomstige skyline van onze stad.

Rob van de Velde, schepen Ruimtelijke Ordening, Stadontwikkeling, Groen en Erfgoed.

INHOUD

0 INLEIDING.................................................................................................................... 4 1 UITGANGSPUNTEN........................................................................................................ 6 1.1

Oorzaken voor een verandering van het buitengeluid door hoogbouw......................................7

1.2

Beoordeling van de verandering van het buitengeluid door hoogbouw.....................................8

2 EENVOUDIGE METHODE................................................................................................11 2.1

Invloed van een wijziging van de verkeersstroom (snelheid en intensiteit)...................................................................................................... 13

2.2

Invloed van een reflectie naar een open ruimte (park).............................................................15

2.3

Invloed van meervoudige reflecties tussen gebouwen (straat)................................................. 17

2.4

Afscherming van het geluid......................................................................................................19

2.5

Invloed van lokale geluidbronnen.............................................................................................20

2.6

Globale beoordeling.................................................................................................................21

2.7

Nadelen van de eenvoudige methode......................................................................................21

3 GEDETAILLEERDE METHODE...........................................................................................22 3.1

Beschrijving..............................................................................................................................23

3.2

Aan te leveren resultaten..........................................................................................................24

3.3

Nadelen van de gedetailleerde methode..................................................................................25

4 EVALUATIE VAN DE GEVALSTUDIE...................................................................................26


0 INLEIDING

Dit document is een bijlage bij de HBC en geeft uitleg over op welke manier de invloed van hoogbouw op de akoestische aspecten berekend en gerapporteerd dient te worden. Geluid is een belangrijk aspect van het milieu en van het comfort in gebouwen. Het geluidniveau in de buitenomgeving staat in direct verband met hinder die mensen ervaren bij hun dagelijkse activiteit. Om dit te evalueren, brengt de overheid het jaar- en etmaalgemiddelde geluidniveau in kaart in de zogenaamde strategische geluidbelastingskaarten. Het geluidniveau 's nachts staat in direct verband met mogelijke slaapverstoring. Om dit te evalueren, brengt de overheid het jaargemiddelde geluidniveau tijdens de nachtperiode in kaart. Het beperken van zowel de algemene hinder als de slaapverstoring vraagt bijgevolg het beperken van de geluidniveaus in de omgeving. Gebouwen beschermen hun bewoners ook tegen buitengeluid. Daartoe legt de overheid normen op voor de geluidisolatie van de gevels van woongebouwen, scholen, kantoren, hospitalen,... Deze gevelisolatie hangt steeds samen met het buitengeluid: een hogere geluidbelasting op de gevel vraagt een betere geluidisolatie. Het algemene streefdoel is de beperking van het buitengeluid, enerzijds voor alle buitenactiviteiten, anderzijds omdat men mensen niet wil verplichten zich binnen op te sluiten om lawaai te ontvluchten, maar hun op elk moment, op elke plaats, een aanvaardbare tot comfortabele geluidomgeving wil garanderen. Het beperken van de toename van het buitengeluid door een hoogbouw is bijgevolg het doel. Een positief effect kan zelfs zijn het laten dalen van het buitengeluid door de hoogbouw.

1 UITGANGSPUNTEN

1.1

orzaken voor een verandering van het O buitengeluid door hoogbouw

De oorzaken die aan de basis kunnen liggen van een gewijzigd buitengeluid ten gevolge van een hoogbouwproject zijn: Een andere weginfrastructuur in de omgeving van de hoogbouw, bijvoorbeeld om de hoogbouw toegankelijk te maken, een andere verkeersstroom te kanaliseren,...:

−− wijziging van het wegtracé; −− wijziging van de aard van het wegdek; −− nieuwe verkeerssituaties zoals rotonde, kruispunt, verkeerslichten. Een gewijzigde verkeersstroom, bijvoorbeeld omdat de hoogbouw meer verkeer aantrekt of in de buurt de verkeersstromen wijzigt:

−− wijziging van het aantal voertuigen; −− w ijziging van de samenstelling van de verkeersstroom (wagens, vrachtwagens,...); −− wijziging van de snelheid van de verkeersstroom. Het ontstaan van specifieke punten met een hogere geluidproductie, bijvoorbeeld:

−− in- en uitrit van een (ondergrondse) parking; −− technische ruimtes met uitgebreide technische installaties; −− mogelijke windgeluiden veroorzaakt door de hoogbouw. De invloed van de hoogbouw zelf op de geluidvoortplanting in de omgeving:

−− r eflecties op het gebouw die het geluidniveau in bepaalde zones verhogen, waarbij men specifiek voor hoogbouw ook moet kijken naar reflecties op grotere hoogte; −− a fschermende werking van het gebouw die het geluidniveau in bepaalde zones verlaagt.


1.2

B eoordeling van de verandering van het buitengeluid door hoogbouw

TE BEOORDELEN ASPECTEN De beoordeling van de invloed van hoogbouw op het buitengeluid omvat de volgende 5 aspecten:

−− d e invloed van een wijziging van de verkeersstroom (snelheid en intensiteit); −− d e invloed van een reflectie op de hoogbouw naar een open ruimte (park); −− d e invloed van meervoudige reflecties tussen een hoogbouw en tegenoverliggende gebouwen; −− de invloed van een afscherming door de hoogbouw; −− d e invloed van lokale geluidbronnen eigen aan de hoogbouw (inrit parking, installaties,...).


BEOORDELING VAN DE VERANDERING VAN HET BUITENGELUID De onderstaande tabel geeft richtwaarden voor het beoordelen van een toename of een afname van het buitengeluid, zoals die op een bepaalde plaats door een hoogbouw worden veroorzaakt: toename van het totale geluidniveau < 0 dB(A) 0 ... +1 dB(A) +1 ... +3 dB(A)

+3 ... +6 dB(A)

> 6 dB(A)

beoordeling positief: er is een afscherming door de hoogbouw neutraal: niet waarneembaar, binnen de nauwkeurigheid van de voorspelling beperkt waarneembaar, beperkte invloed op het comfort van de omwonenden, compenserende maatregelen moeten overwogen worden goed waarneembaar, duidelijke invloed op het comfort van de omwonenden, compenserende maatregelen zijn verplicht negatief: zeer goed waarneembaar, sterk verhoogde hinder, het concept moet in vraag gesteld worden, aangezien compenserende maatregelen wellicht niet volstaan om de hinder op te heffen

Tabel 1. Beoordeling van een toename of afname van het geluidniveau door een hoogbouwproject


METHODES VOOR DE BEOORDELING De beoordeling gebeurt in twee stappen: (1) een eenvoudige analyse, eventueel gevolgd door een (2) gedetailleerde analyse. De gedetailleerde analyse wordt alleen uitgevoerd als er tijdens de eenvoudige analyse een knelpunt wordt vastgesteld. De gedetailleerde analyse mag altijd gehanteerd worden om eventueel tot een betere score te komen.

Eenvoudige methode De uitgangspunten voor de eenvoudige analyse zijn: snelle uitvoering; geen nood aan een 3D-model van de site en omgeving; ook bruikbaar met een beperkte beschikbaarheid van gegevens; een veilige methode: eerder een overschatting van de toename van het buitengeluid.

Gedetailleerde methode De uitgangspunten voor de gedetailleerde analyse zijn: in alle omstandigheden bruikbare methode; m ogelijkheid tot een geïntegreerde analyse van het effect van de wijziging van de verkeersstroom, de invloed van de reflectie op de hoogbouw of van de afscherming door de hoogbouw, de invloed van bijkomende lokale geluidbronnen; m ethode gebaseerd op een gedetailleerde 3D-modellering van gebouw en omgeving; m ogelijkheid om de toename of afname van het buitengeluid te koppelen aan bewonersgegevens om zo te komen tot een kwantitatieve voorspelling van het aantal gehinderden.


2 EENVOUDIGE METHODE

De methode heeft als doel een inschatting te geven van de invloed van een hoogbouw op het buitengeluid, door de volgende analyses te maken: In de onmiddellijke omgeving (500 m x 500 m) van de hoogbouw gaat men na in welke mate de verkeersstromen veranderen door de aanwezigheid van de hoogbouw, en hoeveel hierdoor het buitengeluid verhoogt of verlaagt. van geluid op de hoogbouw, het buitengeluid op maaiveldniveau verandert. Deze analyse is dus gericht op de open ruimte in de onmiddellijke nabijheid van de toren, met nadruk op open ruimten met als doel ontspanning, zoals parken, speelplaatsen van scholen, speelpleinen, sportterreinen,... Voor elk gebouw tegenover de hoogbouw gaat men na hoe door meervoudige reflecties tussen dit gebouw en de hoogbouw, het buitengeluid verandert, over de volledige hoogte van het gebouw. Deze analyse is dus gericht op de verhoging van het geluid in straten langs weerszijden begrensd door gebouwen, zowel op straatniveau als op de verschillende verdiepingen van de bestaande gebouwen. Dit laatste is vooral met het oog op het comfort op terrassen en in de binnenruimte door de hogere geluidbelasting op de gevel. Wanneer een hoogbouw door afscherming het geluidniveau laat dalen in een bepaalde zone, geeft men hiervan een inschatting. Wanneer een hoogbouw lokaal een aantal belangrijke geluidbronnen omvat, geeft men een inschatting van de invloed hiervan op het geluid in de onmiddellijke omgeving. De analyse vertrekt van eenvoudige geometrische gegevens: een grondplan en een doorsnedes van de inplanting van de hoogbouw volgens de verschillende hoofdassen van het gebouw.


2.1

I nvloed van een wijziging van de verkeersstroom (snelheid en intensiteit)

Deze analyse start met een geargumenteerde inschatting van de nieuwe verkeerssituatie. De opdrachtnemer vertekt van bestaande verkeersgegevens, die hij aanvult met resultaten van eigen analyses, bijvoorbeeld een mobiliteitsstudie, een inschatting van het verwachte aantal extra bewegingen van voertuigen rond de hoogbouw, of gelijkaardige gegevens. Op basis van deze gegevens duidt de opdrachtnemer in een studiegebied van 500 m x 500 m rond het hoogbouwproject aan hoe de verkeersstroom zal wijzigen. De volgende twee parameters worden aangeduid op alle wegen in het studiegebied: het percentage [%] toename (> 100) of afname (< 100) van de gemiddelde verkeerintensiteit, dit is het gemiddelde aantal voertuigen per uur; het percentage [%] toename (> 100) of afname (< 100) van de gemiddelde snelheid van de voertuigen.


Op de onderstaande figuur leest men af wat de toename/afname is van het verkeersgeluid in functie van deze beide parameters. Vervolgens duidt de opdrachtnemer op alle wegen van het studiegebied aan hoe het geluidniveau naar alle verwachting zal wijzigen.

Figuur 1. Toename / afname van het verkeersgeluid door een wijziging van de verkeersstroom

Deze analyse gebeurt voor 4 tijdsperioden: voor een spitsuur, gedefinieerd als de periode van een half uur in een etmaal waarin de grootste toename van de verkeersstroom te verwachten is; gemiddeld tijdens de dagperiode (07 u 19 u); gemiddeld tijdens de avondperiode (19 u 23 u); gemiddeld tijdens de nachtperiode (23 u 07 u).


2.2

Invloed van een reflectie naar een open ruimte (park)

Deze analyse wordt gemaakt voor de zones rond de hoogbouw waar een open buitenruimte zonder bebouwing is, en waar een verkeersweg tussen de hoogbouw en de open buitenruimte ligt. In dit geval verwacht men een toename van het geluid in de open ruimte, door een reflectie van het wegverkeersgeluid op de hoogbouw. In de meest ongunstige situatie bedraagt de toename van het geluid in de open buitenruimte + 3 dB(A), maar in de meeste situaties is de toename beperkter omdat de hoogbouw maar een deel van het wegverkeersgeluid reflecteert. De opdrachtnemer vereenvoudigt de situatie zoals aangegeven in de onderstaande figuur. De volgende geometrische kenmerken worden bepaald in grondplan en in doorsnede:• de afstand B1 tussen weg en open ruimte, en B2 tussen weg en hoogbouw; de openingshoeken hoek1 en hoek2 waaronder men de weg en de hoogbouw ziet van uit de open ruimte; er wordt aangenomen dat de hoogte H klein is: het gaat om een evaluatie op niveau van het maaiveld.

situatieschets - grondplan

situatieschets - doorsnede


Op de onderstaande figuur leest men af wat de toename is van het verkeersgeluid.

Figuur 2. Toename van het verkeersgeluid door reflectie op een hoogbouw

Deze analyse herhaalt men voor elke zijde van de hoogbouw waar een open ruimte ligt, en binnen die open ruimte voor enkele belangrijke punten. De stad duidt de punten aan waar deze evaluatie dient te gebeuren. De opdrachtnemer is echter gehouden bijkomende punten te analyseren mocht uit een eerste analyse blijken dat er minder gunstige punten zijn. In principe liggen alle punten in hetzelfde studiegebied van 500 m x 500 m rond het hoogbouwproject. Op het grondplan van het studiegebied rond de hoogbouw worden de punten aangeduid en wordt de toename van het geluidniveau in elk punt bijgeschreven.


2.3

I nvloed van meervoudige reflecties tussen gebouwen (straat)

Deze analyse wordt gemaakt voor de zones rond de hoogbouw waar tegenover de hoogbouw een ander gebouw ligt (of een aantal aaneengesloten gebouwen), met een verkeersweg tussen de beide gebouwen. In dit geval verwacht men een toename van het geluid voor de gevels, zowel van de hoogbouw als van de bestaande gebouwen, door meervoudige reflecties tussen de gebouwen. In de meest ongunstige situatie kan de toename meer dan 6 dB(A) bedragen. De opdrachtnemer vereenvoudigt de situatie zoals aangegeven in de onderstaande figuur. De volgende geometrische kenmerken worden bepaald in grondplan en in doorsnede: de afstand B1 tussen weg en bestaand gebouw, en B2 tussen weg en hoogbouw; de hoogte H van het punt voor de gevel van het bestaande gebouw, waar men de toename van het geluidniveau evalueert; punten op grotere hoogte zijn nadeliger omdat het rechtstreekse geluid van de weg op grotere hoogte steeds meer ondergeschikt wordt aan de bijdrage van de reflecties; de openingshoeken hoek1 en hoek2 waaronder men de weg en de hoogbouw ziet van uit het punt voor de gevel van het bestaande gebouw.


ituatieschets - doorsnede


Op de onderstaande figuur leest men af wat de toename is van het verkeersgeluid.

Figuur 3. Toename van het verkeersgeluid door meervoudige reflectie tussen een gebouw en een hoogbouw

Deze analyse herhaalt men voor elke zijde van de hoogbouw waar een weg en tegenoverliggende bebouwing liggen. De punten voor evaluatie van de toename van het geluidniveau liggen voor de gevel van bestaande gebouwen, op alle relevante hoogtes. De stad duidt het minimale aantal punten aan waar deze evaluatie dient te gebeuren. De opdrachtnemer is echter gehouden bijkomende punten te analyseren mocht uit een eerste analyse blijken dat er minder gunstige punten zijn. In principe liggen alle punten in hetzelfde studiegebied van 500 m x 500 m rond het hoogbouwproject. Op het grondplan van het studiegebied rond de hoogbouw worden de punten aangeduid en wordt de toename van het geluidniveau in elk punt bijgeschreven.


2.4

Afscherming van het geluid

Deze analyse wordt gemaakt voor de zones rond de hoogbouw waar een open buitenruimte zonder bebouwing is, en waar de hoogbouw deze buitenruimte afschermt van een verkeersweg. In dit geval verwacht men een afname van het geluid in de open ruimte, door de schermwerking van de hoogbouw. Een hoogbouw is zo hoog dat men enkel diffractie van geluid langs de verticale wanden verwacht. De schermwerking is dus mogelijk groot voor zones dichtbij de hoogbouw. Anderzijds kan de schermwerking mogelijk verminderen door reflecties tussen de hoogbouw en aanpalende gebouwen. Het eindresultaat is moeilijk in een eenvoudig schema te vatten. De onderstaande analyse is dan ook een eerste controle en een aanzet voor een mogelijk gedetailleerde analyse, indien men een belangrijk positief afschermend effect van de hoogbouw beoogt. De maximale schermwerking is beperkt tot 6 dB(A). De opdrachtnemer vereenvoudigt de situatie zoals aangegeven in de onderstaande figuur. De volgende geometrische kenmerken worden bepaald in grondplan en in doorsnede: de afstand B1 tussen weg en open ruimte, en B2 tussen weg en hoogbouw; de openingshoeken hoek1 en hoek2 waaronder men de weg en de hoogbouw ziet van uit de open ruimte; er wordt aangenomen dat de hoogte H klein is: het gaat om een evaluatie op niveau van het maaiveld.


situatieschets - doorsnede

Op de onderstaande figuur leest men af wat de afname is van het verkeersgeluid. Figuur 4. Afname van het verkeersgeluid door schermwerking van een hoogbouw.


Deze analyse herhaalt men voor elke open ruimte rond de hoogbouw waar men een afscherming van het geluid verwacht. De stad duidt de punten aan waar deze evaluatie dient te gebeuren. De opdrachtnemer kan echter bijkomende punten analyseren. In principe liggen alle punten in hetzelfde studiegebied van 500 m x 500 m rond het hoogbouwproject. Op het grondplan van het studiegebied rond de hoogbouw worden de punten aangeduid en wordt de afname van het geluidniveau in elk punt bijgeschreven.

2.5

Invloed van lokale geluidbronnen.

Een hoogbouwproject kan lokaal een aantal geluidbronnen omvatten die continu of op bepaalde tijdstippen geluid produceren, bijkomend aan verkeersgeluid. Het gaat onder meer om de volgende geluidbronnen: Technische installaties: verwarming, ventilatie, koeling, noodstroom,... Toegangen met hoge verkeersintensiteit gedurende bepaalde periodes, zoals de in- en uitrit van een (ondergrondse) parking. Mogelijke geluidproducerende functies (buiten woonfuncties) in het gebouw, bijvoorbeeld horeca, handelszaken. Buitenaanleg met functies die mogelijk geluid produceren, bijvoorbeeld speelpleinen, terrassen. De opdrachtnemer duidt deze geluidbronnen aan op een inplantingsplan. Hij geeft door een vereenvoudigde berekening op basis van gekende of geraamde geluidvermogenniveaus van elke geluidbron aan wat het te verwachten geluidniveau is in de onmiddellijke omgeving van de hoogbouw. Voor sommige geluidbronnen, bijvoorbeeld voor de gebouwinstallaties of de horeca, is de toegelaten geluidproductie gereglementeerd in het gemeentereglement, in de Vlaamse milieureglemetering Vlarem, of in Belgische Normen. In dat geval toont de opdrachtnemer de conformiteit met deze bestaande regelementerign aan. Voor sommige geluidbronnen, bijvoorbeeld de in- en uitrit van een (ondergrondse) parking, of een speelplein, is er geen reglementering. De opdrachtnemer geeft in dit geval aan welke milderende maatregelen genomen worden om de geluidniveaus voor de buurt te beperken.


2.6

Globale beoordeling

Uit de deelanalyses 1 4 bekomt men telkens een omgevingsplan waarop de toename of de afname van het te verwachten geluidniveau is aangeduid. Voor de globale evaluatie telt men deze toenames of afnames rekenkundig op, aangezien het gaat om toenames of afnames die ontstaan uit onafhankelijke mechanismen. De belangrijkste effecten zal men meestal merken langs een bepaalde zijde van de hoogbouw, waar de gecombineerde invloed van de geluidstoenames het grootst is. De globale beoordeling gebeurt aan de hand van tabel 1, toegepast het punt met de grootste toename van het geluid langs de zijde van de hoogbouw met de hoogste toename.

2.7

Nadelen van de eenvoudige methode

De voorgestelde eenvoudige analyse heeft volgende nadelen: praktisch alleen bruikbaar voor verticale gevels en rechthoekige grondplannen of een eenvoudige veelhoek als grondplan; de reflectie op bijvoorbeeld cylindervormige gebouwen is moeilijker; complexe gebouwgevels met sterk verstrooiende of sterk geluidabsorberende elementen worden niet ingerekend; effecten van de omgeving zoals afscherming door bermen, complexe reflecties tussen gebouwen, grote hoogteverschillen,..., worden niet ingerekend; de analyse gebeurt puntsgewijs op een vereenvoudigde situatie, wat veronderstelt dat een goede inschatting van de meest negatieve punten mogelijk is; als de aangeduide punten niet representatief zijn, dan is het resultaat ook niet representatief; sommige beoordelingen zijn bepaald door de hoogte van de sokkel eerder dan door de hoogte van de hoogbouw. Het is echter niet uitgesloten dat zonder hoogbouwproject een gelijkaardige sokkel zou toegelaten zijn.


3 GEDETAILLEERDE METHODE

De uitgebreide beoordelingsmethode is noodzakelijk wanneer de eenvoudige methode een toename toont van het geluidniveau van meer dan 3 dB(A) in 1 of meer punten. De gedetailleerde analyse komt tegemoet aan de nadelen van de eenvoudige methode, zij het met een toegenomen complexiteit. De gedetailleerde analyse omvat het berekenen van geluidskaarten en laat bijgevolg toe om met zekerheid de meest kritische zones in de omgeving te bepalen. De methode wordt alleen ingezet als het hoogbouwproject op basis van de eenvoudige analyse slecht scoort.

3.1

Beschrijving

De uitgebreide beoordelingsmethode omvat een berekening van het geluidniveau in grondplan en in een aantal kenmerkende doorsneden over een gebied van 500 x 500 m minimaal en 1000 x 1000 m maximaal, met een volledig model van het wegverkeersgeluid conform de bepalingen van Vlarem. Dit komt overeen met de berekeningsmethode voor de strategische geluidsbelastingskaarten conform de Europese richtlijn 2002/49/EG inzake de evaluatie en de beheersing van omgevingslawaai. Het gebruik van een experimenteel model met hogere nauwkeurigheid (Harmonoise, ontwikkeld als toekomstige standaard methode in Europa) is toegelaten. De modellering van de omgeving en van de verkeerswegen gebeurt op basis van een gedetailleerd 3D-model dat in SHP-formaat door de stad wordt aangeleverd. In dit model zijn de noklijn en nokhoogte van alle bestaande en nieuwe gebouwen opgenomen, de hoogte van het maaiveld, en de verkeerswegen. De stad levert de verkeersgegevens van alle verkeerswegen die in het model moeten ingerekend worden. De opdrachtnemer van de hoogbouwstudie controleert het aangeleverde en voert alle nodige verbeteringen uit om de bestaande situatie correct te kunnen voorspellen. Vervolgens breidt de opdrachtnemer van de hoogbouwstudie het bestaande model uit met de geometrie van de hoogbouw, met de extra geluidbronnen in de buurt van de hoogbouw (installaties, in- en uitrit van parking, speelpleinen, terrassen,...); ook alle veranderingen aan de verkeerswegen en de verkeersintensiteiten worden ingevoerd.


3.2

Aan te leveren resultaten

Met deze beide modellen - de bestaande en de nieuwe situatie - worden de volgende analyses uitgevoerd: Een berekening van een horizontale geluidkaart van de bestaande situatie, van de nieuwe situatie, en van het verschil tussen de nieuwe situatie en de bestaande situatie. De berekening gebeurt op een hoogte van 4 m boven het maaiveld, en vervolgens op 10 m, 15 m, 20 m,..., boven het maaiveld, tot de geluidkaart hoger komt dan alle gebouwen in de buurt van de hoogbouw. Een berekening van een verticale geluidkaart, een doorsnede dus, loodrecht op de hoofdgevels van de hoogbouw, van de bestaande situatie, van de nieuwe situatie, en van het verschil tussen de nieuwe situatie en de bestaande situatie.

Voor het uitvoeren van de berekeningen overlegt de opdrachtnemer van de hoogbouwstudie met de stad over de ingevoerde wijzigingen en toevoegingen en over de geluidskaarten die zullen berekend worden. Facultatief, op vraag van de stad of op eigen initiatief van de opdrachtnemer van de hoogbouwstudie, kunnen de volgende analyses worden uitgevoerd: Een berekening van het aantal blootgestelden aan een bepaalde verhoging van het geluidniveau. Een berekening van de toename/afname van het aantal gehinderden, volgens de procedures van Vlarem. Een berekening van de toename/afname van het aantal slaapverstoorden, volgens de procedures van Vlarem.

Om dit type berekeningen te kunnen uitvoeren, levert de stad gegevens over het aantal inwoners in de gebouwen, zodat de opdrachtnemer van de hoogbouwstudie de resultaten van de geluidberekening kan koppelen aan de bevolkingsgegevens en zo het aantal gehinderden kan bepalen.


3.3

Nadelen van de gedetailleerde methode

De gedetailleerde methode is vollediger, en kan naargelang de beschikbaarheid van gegevens tot in een groot detail worden uitgewerkt, maar heeft als nadelen: De methode vergt een gespecialiseerde kennis en specifieke, goedgekeurde programmatuur om toe te passen. De methode vergt de beschikbaarheid van een gedetailleerd 3D-model van het studiegebied en van de wegen, en een koppeling tussen de wegen en verkeersgegevens. In een aantal situaties blijkt het nodig te zijn om de gegevens grondig te controleren en eventuele fouten te corrigeren. Hierdoor kan de methode tijdrovend zijn. Een mogelijke oplossing voor dit probleem is dat de stad het akoestische model zelf bijhoudt en onderhoudt, en de opdrachtnemer van de hoogbouwstudie enkel de wijzigingen ten gevolge van zijn project moet invoeren.


4 EVALUATIE VAN DE GEVALSTUDIE


KATTENDIJKDOK

INHOUD

1 INVLOED VAN EEN WIJZIGING VAN DE VERKEERSSTROOM (SNELHEID EN INTENSITEIT).....28 2 INVLOED VAN DE REFLECTIE NAAR EEN OPEN RUIMTE (PARK )........................................30 3 INVLOED VAN VAN MEERVOUDIGE REFLECTIES TUSSEN GEBOUWEN (STRAAT).................31 3.1

Situatie 1 : Amsterdam.straat - Toren 1.....................................................................................32

3.2

Situatie 2: Kattendijkdok Westkaai - Toren 13............................................................................35

3.3

Situatie 3: Kattendijkdok Westkaai - Toren 2..............................................................................38

4 AFSCHERMING VAN HET GELUID................................................................................... 40 5 GLOBALE BEOORDELING...............................................................................................41


De onderstaande luchtfoto toont een bovenaanzicht van de situatie op schaal 1/2500 (afdruk A4). Op dit ogenblik zijn de eerste twee woontorens van een gepland totaal van 6 gerealiseerd.

0 10

1

20

30

40 50 60

70

80

90 100

150

200

250

300m

350

400m

I nvloed van een wijziging van de verkeersstroom (snelheid en intensiteit)

Er zijn geen gegevens beschikbaar over de veranderende verkeersstromen ten gevolge van de 6 geplande woontorens van het project Kattendijkdok. Uit een detail van de strategische geluidbelastingskaarten van de agglomeratie Antwerpen, hieronder weergegeven, blijkt dat het wegverkeer langs Kattendijkdok-Westkaai verwaarloosbaar is, terwijl het wegverkeer langs de Amsterdamstraat / Londenbrug domineert. We mogen bijgevolg aannemen dat de woontorens van Kattendijkdok slechts een verwaarloosbare bijkomende verkeersstroom zullen veroorzaken op de Amsterdamstraat / Londenbrug. Daarentegen kunnen we veronderstellen dat op de Kattendijkdok-Westkaai wel een , maar wel een merkbare toename van de verkeersintensiteit zal zijn . Een inschatting hiervan is dat uiteindelijk het wegverkeer op de Kattendijkdok-Westkaai 150% zal bedragen van de huidige situatie, aan dezelfde snelheid. De redenering hier achter is dat op dit ogenblik 50% wegverkeer lokaal is, en 50% doorgaand; daar zou een extra 50% lokaal verkeer bijkomen omdat de woontorens op termijn de volledige oostzijde van Kattendijkdok-Westkaai innemen. Uit figuur 1volgt dan dat het wegverkeersgeluid met 1.7 dB(A) zal toenemen. B_HoogBouwNota Antwerpen_milieutechnische rapportering_akoestische aspecten_ p. 28

strategische geluidbelastingskaarten Antwerpen uittreksel rond KatteKattendijkdok-Westkaai Lden: jaargemiddeld/ etmaalgemiddeld geluidniveau

strategische geluidbelastingskaarten Antwerpen uittreksel rond KatteKattendijkdok-Westkaai Lnight: jaargemiddeld/ nachtgemiddeld geluidniveau

Verandering van de gemiddelde intensiteit (voertuigen/uur) over alle voert uigcategorieën t.o.v. de oorspronke lijke situatie [%] Figuur 1. Grafiek voor het aflezen van de verandering van het geluidniveau door de gewijzigde verkeersstroom Stijging van het geluidniveau bij een toename van de verkeersintensiteit met 50%, bij dezelfde snelheid


De resulterende verhoging van het verkeersgeluid in de verschillende zones in de onmiddellijke omgeving van de woontorens is aangegeven op de onderstaande luchtfoto.

Verhoging van het geluidniveau door de verandering van de verkeersstromen

2

Invloed van de reflectie naar een open ruimte (park )

De strook tussen de woontorens en het Kattendijkdok is niet toegankelijk voor wegverkeer. Er is bijgevolg geen wegverkeer dat door reflectie op de woontorens het wegverkeersgeluid beduidend laat toenemen in een publieke parkzone of andere open ruimte.


3

I nvloed van van meervoudige reflecties tussen gebouwen (straat)

Er zijn 3 situaties waarin meervoudige reflecties mogelijk zijn en het geluid van het wegverkeer versterken: 1) wegverkeer op de Amsterdamstraat: reflecties tussen toren 1en de tegenoverliggende bebouwing; 2) wegverkeer op de Kattendijkdok Westkaai: reflecties tussen toren 1en de tegenoverliggende bebouwing; 3) wegverkeer op de Kattendijkdok Westkaai: reflecties tussen toren 2 en de tegenoverliggende bebouwing. In de volgende paragrafen analyseren we deze 3 situaties. Dit gebeurt aan de hand van een grondplan en een doorsnede van de situatie, waarop we de afstanden en de hoeken kunnen meten en aanduiden. Voor deze analyse kan men gebruik maken van geschaalde foto's, waarop men afstanden kan meten, of van een eenvoudige opmeting ter plaatse, of van een eenvoudig 3D model.


3.1

Situatie 1 : Amsterdam.straat - Toren 1

De onderstaande grondplannen en doorsneden tonen de belangrijkste hoeken en afstanden om de sterkte van de meervoudige reflecties tussen tegenoverliggende gevels te bepalen.

Grondplan - computermodel

Doorsnede - computermodel

Grondplan - luchtfoto

Doorsnede - foto

De gemeten grootheden zijn (zie legende bij figuur 2 in het verslag): hoekl =160°, hoek2=30°, hoek2/hoekl =19% hoogte H=25m breedtes Bl=24m, B2=24m B_HoogBouwNota Antwerpen_milieutechnische rapportering_akoestische aspecten_ p. 32

Op figuur 2 leest men een toename van het geluiddrukniveau af van +l.5 dB(A)

Hoogte van de ontvanger t.o.v. de begane grond [m] Figuur 2. Grafiek voor het aflezen van de verandering van het geluidniveau door meervoudige reflecties.


De verhoging van het verkeersgeluid voor de gevel van het gebouw is aangegeven op de onderstaande foto.


3.2

Situatie 2: Kattendijkdok Westkaai - Toren 1





Doorsnede - foto

De gemeten grootheden zijn (zie legende bij figuur 2 in het verslag): hoekl =150°, hoek2=33°, hoek2/hoekl =22% hoogte H=l2m breedtes Bl=8m, B2=27m B_HoogBouwNota Antwerpen_milieutechnische rapportering_akoestische aspecten_ p. 35






3.3

Situatie 3: Kattendijkdok Westkaai - Toren 2





Doorsnede - foto

De gemeten grootheden zijn (zie legende bij figuur 2 in het verslag): hoekl=l60°, hoek2=55°, hoek2/hoekl=34% hoogte H=l2m breedtes Bl=7m, B2=12m B_HoogBouwNota Antwerpen_milieutechnische rapportering_akoestische aspecten_ p. 38





4

Afscherming van het geluid

Er is een beperkte afscherming van het geluid te verwachten op delen van het terrein rond de woontorens. Dit effect zal eerder beperkt zijn door reflecties tussen de torens.


5

Globale beoordeling

Het volgende plan geeft de gecombineerde toename van het geluidniveau. Langs Kattendijkdok-Westkaai is een algemene toename van +1.7 dB(A) te verwachten door de toename van de verkeersstroom. Lokaal is er een toename van +3.0 dB(A) en +3.5 dB(A) door de combinatie verhoogde verkeersintensiteit en reflecties tussen de hoogbouw en de bestaande gebouwen. Door de hoogte van de woontorens doet dit effect zich voor op alle verdiepingen van de bestaande gebouwen.

Langs de Amsterdamstraat is de toename beperkt tot +1.5 dB(A) voor de gebouwen tegenover toren 1. Deze toename doet zich voor op alle verdiepingen van de bestaande gebouwen. Verhoging van het geluidniveau door de verandering van de verkeersstromen + reflecties tussen gebouwen


www.antwerpen.be

V.U.: Patricia De Somer

HOOGBOUWNOTA ANTWERPEN CHECKLIST MILIEUTECHNISCHE RAPPORTERING AKOESTISCHE ASPECTEN

Recommend Documents