2
Hoofdstuk I Algemeen ......................................................................................................................................5 I. 1 Algemene gegevens:......................................................................................................... 5 I. 2 Organisatie Stichting ......................................................................................................... 5 I. 3 Organisatiestructuur ......................................................................................................... 6 I. 4 Personeel......................................................................................................................... 6 I.4.a Formatieplaatsen per ultimo 2010.................................................................................... 6 I.4.b Onderverdeling Personeelsbestand Per Ultimo 2010 ........................................................... 6 I.4.c Overlegstructuren .......................................................................................................... 7 I.5 Doelstellingen, Beleid En Toekomstplannen .......................................................................... 7 I. 5.a Personeelsbeleid ............................................................................................................ 7 I. 5.b Jaaroverzicht Cytologie ................................................................................................... 8 I. 5.c Jaaroverzicht Histologie .................................................................................................. 8 I. 5.d Jaaroverzicht Moleculaire pathologie................................................................................. 9 I.6 Jaaroverzicht BedrijfsHulpVerlening .................................................................................. 12 I.7 Relevante Investeringen .................................................................................................. 12 I.8 Bibliotheek..................................................................................................................... 13 I.8.a Boeken ....................................................................................................................... 13 I.8.b Tijdschriften ................................................................................................................ 13 Hoofdstuk II Verrichtingen .............................................................................................................................. 14 II. 1 Algemeen Overzicht ........................................................................................................ 14 II. 2 Histologie ...................................................................................................................... 15 II. 3 Cytologie ....................................................................................................................... 15 II.3. a Inzendingen Punctiecytologie......................................................................................... 15 II. 3.b Cervixcytologie ............................................................................................................ 16 II. 3.c Niet-gynaecologische cytologie ...................................................................................... 16 II. 4 Obducties ...................................................................................................................... 17 II. 4.a Obducties ................................................................................................................... 17 II. 4.b Obducties gerelateerd aan aantal overledenen per ziekenhuis............................................ 17 II. 5 Bevolkingsonderzoeken ................................................................................................... 18 II.5.a Bevolkingsonderzoek borstkanker .................................................................................. 18 II.5.b Bevolkingsonderzoek baarmoederhalskanker................................................................... 18 II.6 Verrichtingen per Ziekenhuis............................................................................................ 19 II.7 Verrichtingen eerste lijn................................................................................................... 22 Hoofdstuk III Kwaliteit & Arbo ......................................................................................................................... 23 III.1 Kwaliteit ........................................................................................................................ 23 III.2 ARBO ............................................................................................................................ 27 III.3 Follow-up Cervix Cytologie............................................................................................... 28 III.4 Doorlooptijden................................................................................................................ 31 III.4.a Doorlooptijd van onderzoeken ....................................................................................... 31 III.4.b Doorlooptijd obducties .................................................................................................. 31 III.5 Patiëntgebonden Besprekingen ......................................................................................... 32 III.6 Specifieke Activiteiten ..................................................................................................... 33 III.6.a Lidmaatschappen ......................................................................................................... 33 III.6.b Bestuurswerkzaamheden .............................................................................................. 34 III.6.c Nascholing Medische Staf .............................................................................................. 34 III.6.d Nascholing Overige medewerkers: ................................................................................. 35 III.6.e Wetenschappelijke Activiteiten....................................................................................... 36 III.6.f Wetenschappelijk onderzoek en samenwerkingsverbanden................................................ 37 III.6.g Opleiding .................................................................................................................... 38 Hoofdstuk IV Financiën................................................................................................................................... 39 IV. 1 Algemene Beschouwing ................................................................................................... 39 IV. 2 Balans ........................................................................................................................... 39 IV. 3 Resultatenrekening ......................................................................................................... 40
3
De pathologie heeft jarenlang het stempel gehad van conservatief en weinig veranderingen. De laatste jaren zien we langzaam een kentering. Begrippen als lean werken en continuing processing waren rond. Er komen snellere doorvoermachines op de markt. Sakura heeft een automatische inbedder op de markt gebracht. De moleculaire pathologie begint steeds meer een vaste voet te krijgen, er gaan geruchten dat op meerdere plekken in Nederland pathologielabs samen willen werken, dan wel fuseren. En de overheid koerst steeds meer op concurrentie en integrale tarieven. De screeningsorganisaties zijn samengevoegd tot vijf regionale SO’s met mogelijk op termijn consequenties voor de laboratortia. Vanwege deze ontwikkelingen heeft het Laboratorium de afgelopen jaren en ook wederom in 2010 geïnvesteerd in apparatuur met als doelstelling vergroten van de kwaliteit en de efficiëntie van het pathologieonderzoek. In 2010 is de automatische inbedder en doorvoermachine van Sakura aangeschaft, met als doelstelling kortere doorlooptijden en continu werken (dus uitbannen van de batchgewijze productie). De implementatie van met name de automatische inbedder viel tegen. De effecten van deze manier van werken waren onderschat en er zijn veel implementatieproblemen. De invoering van de Express is vrijwel geluidloos verlopen. Wederom is geïnvesteerd in de uitbreiding van de moleculaire pathologie.
Het verslagjaar 2010 is in velerlei opzichten een goed jaar geweest. De jaarrekening laat een positief saldo zien. De productie is lichtelijk gedaald, maar dat komt vanwege een administratieve correctie van het aantal gedeclareerde immuno-onderzoeken. De forse stijging van de afgelopen jaren lijkt afgebogen te worden. Dit heeft logischerwijze consequenties voor de langere termijnprognoses als ook 2011 hetzelfde beeld laat zien. De bezetting is redelijk op peil. De staf kampt nog steeds met vacatureruimte, maar dit is en een landelijk probleem en het gevolg van de doorgaande groei in de afgelopen jaren. Bij de analisten heeft een inhaalslag plaatsgevonden. Het inwerken zal echter nog wel zijn effect hebben.
ir. H. van der Veen 2011
4
HOOFDSTUK I ALGEMEEN De Stichting Laboratorium Pathologie Oost Nederland (verder genoemd Laboratorium) is een zelfstandig laboratorium. Oorspronkelijk maakte het laboratorium deel uit van het Streeklaboratorium, doch is daarvan afgesplitst op 20 december 1995. De Raad van Toezicht is samengesteld uit vertegenwoordigers vanuit het TAZDO-verband en uit de 1e lijn. Het Laboratorium maakt samen met het Laboratorium Medische Microbiologie Twente en Achterhoek, gebruik van dezelfde huisvesting en infrastructuur.
I. 1
ALGEMENE GEGEVENS:
Geregistreerd: Statutaire Naam: Statutaire vestigingsplaats: Adres: Datum oprichting: Datum beëindiging:
Kamer van Koophandel nr. 41032033 Stichting Laboratorium Pathologie Oost Nederland Enschede Burg. Edo Bergsmalaan 1, Postbus 377, 7500 AJ Enschede 20 december 1995 Onbepaald
Het laboratorium werkt voor drie algemene ziekenhuizen en huisartsen in de regio. De drie ziekenhuizen zijn: Medisch Spectrum Twente (locaties Enschede, Oldenzaal, Losser en Haaksbergen); Ziekenhuisgroep Twente (locaties Almelo en Hengelo); Koningin Beatrix Ziekenhuis te Winterswijk.
I. 2
ORGANISATIE STICHTING
Raad van Toezicht: Benoemd door en uit TAZDO:
A.H. Hilbers (lid RvB Medisch Spectrum Twente) M.J.P. Schmidt (voorzitter RvB Ziekenhuisgroep Twente) Benoemd uit de eerste lijn: J. de Jong
De Raad van Toezicht heeft in het verslagjaar 2010 vijf keer vergaderd. De belangrijkste thema’s waren de jaarrekening 2009, de begroting 2011 en de huisvesting. Directie: ir. H. van der Veen, directeur Medische staf: R. Vink, voorzitter vanaf 1-9-2010 G. Freling, vice-voorzitter vanaf 1-9-2010 mw. Dr. S. Riemersma, secretaris vanaf 1-9-2010 Mw. R. Aliredjo J. van Baarlen A. Baidoshvili mw. dr. M. Brinkhuis E. Eijken
Ondernemingsraad : Mw. N. Vergeest-Egberink (voorzitter) Mw. H. Wentink(secretaris) Mw. M. van Boekel
mw. C.D. Heymans M. Hogenes C. Jansen mw. A. Krukkert L. Naudin ten Cate mw. H. Shirango mw. dr. M. Tebar dr. G.J. Toes
Mw. A. ten Brinke vacature
Leidinggevenden: mw. Y. Beerens, medische administratie mw. J. van Kesteren, histologie F. Roozekrans, cytologie
5
I. 3
ORGANISATIESTRUCTUUR
De organisatiestructuur van het Laboratorium ziet er als volgt uit:
Raad Raadvan vanToezicht Toezicht
Het laboratorium bestaat uit drie units en de medische staf. Elke unit kent een hoofd unit. De ondersteunende diensten en de personeelsfunctionaris vallen formeel onder het Laboratorium Microbiologie. De medische staf kent een stafbestuur.
Directie Directie
Stafbestuur Stafbestuur
directiesecretariaat directiesecretariaat
Ondersteunende Ondersteunende diensten diensten
KAM KAM
Personeels Personeels functionaris functionaris
Fotografie Fotografie
Histologie Histologie
I. 4
Medische Medische Administratie Administratie
Cytologie Cytologie
Het Laboratorium kent een managementteam, waarin naast de directeur, tevens de hoofden unit, de secretaris van het stafbestuur, de personeelsfunctionaris en het hoofd Facilitaire Dienst plaats hebben. Het managementteam heeft een adviserende rol t.a.v. de directie.
Medische Medische Staf Staf
PERSONEEL
I.4.A FORMATIEPLAATSEN PER ULTIMO 2010 werkelijk
begroting
2010
2010
Unit histologie
30,76
34,39
Unit cytologie
12,50
14,39
Unit medische administratie
12,67
12,73
Pathologen
14,41
16,62
Moleculaire technieken
8,29
3,50
Directie
0,75
0,75
Kwaliteit en arbo
0,88
0,88
Afdeling
I.4.B ONDERVERDELING PERSONEELSBESTAND PER ULTIMO 2010 naar sexe < 18 jaar 18-24 jaar 25-44 jaar 45-65 jaar Totaal
vrouwen
mannen
-
-
3-5 jaar
4 49
naar dienst jaren < 3 jaar
10
24
12
77
22
6-10 jaar > 10 jaar Totaal
medewerkers
naar aard dienst verband
medewerkers
23
Voltijd
41
13
Deeltijd
58
24
Oproepkracht
-
39 99
Totaal
6
99
I.4.C OVERLEGSTRUCTUREN
Deelnemers
Overleg
Frequentie
Medische staf
Pathologen, directie
1x per maand
Stafbestuur
stafbestuur, directie
1 x per maand
Ondernemingsraad
O.R. leden
1x per 2 maanden
OR overlegvergadering
OR, directie
1x per 2 maanden
Managementteam
Directie, unitleiders, patholoog, hoofd facilitaire dienst, personeelsfunctionaris
1x per 2 weken
Werkoverleg
Pathologen Analisten histologie Analisten cytologie Medische administratie
2x per maand 2x per maand 1x per maand 1x per maand
I.5
DOELSTELLINGEN, BELEID EN TOEKOMSTPLANNEN
I. 5.A PERSONEELSBELEID
Evaluatie inzet Verzuimreductie Vooraf Vanaf 2009 is er gebruik gemaakt van de Arbo-dienst Verzuimreductie. Voor 1 september 2010 moest worden besloten of de relatie in 2011 wordt voortgezet. Resultaten Belangrijke doelstelling bij het inzetten van Verzuimreductie was het terugdringen van het ziekteverzuim. Daartoe gehanteerde technieken zijn een helder ziekteverzuimreglement dat goed bekend is bij medewerkers en management, goed inzicht in het verloop van een ziekte via Humannet en een vaste contactpersoon en last but not least: de verantwoordelijkheid leggen waar die hoort nl. bij de zieke medewerker en de direct leidinggevende. Deze aanpak heeft het volgende resultaat gehad. Het gemiddeld 2008 2009 2010
ziekteverzuim bedroeg in: 5,5 % 6,2 % 3,87 %
Wat is de oorzaak van de spectaculaire daling in 2010? Het verzuimcijfer in 2009 wordt sterk beïnvloed door langdurig verzuim van beperkt aantal personen met een groot dienstverband. Door gerichte maatregelen eind 2009 drukken deze personen in 2010 niet meer op het verzuimcijfer. Indien een afdeling waar deze medewerker werkzaam is, buiten de verzuimcijfers van 2009 wordt gehouden, dan is het verzuim gemiddeld 4,24% in 2009. Samenwerking Gedurende 2009 zijn de leidinggevenden op basis van een instructie Humannet en het ziekteverzuimreglement aan de slag gegaan en heeft er een mutatie in het management plaats gevonden. In aanvulling op de instructie Humannet is er in juni 2010 een korte gebruikerstraining geweest waaraan de nieuwe leidinggevende heeft deelgenomen. Humannet blijkt toegankelijk voor nieuwe gebruikers. Nadeel is dat je er echt voor moet inloggen om te bezien of er acties verricht moeten worden. Prettiger zou een automatisch gegenereerd mailtje zijn. Ander punt is het aanleveren van managementinfo. Specifieke vragen zijn lastig uitvoerbaar. Daarnaast is in 2010 overgegaan tot (her)invoering van het Sociaal Medisch Team(SOMT), waarin leidinggevende met de personeelfunctionaris verzuimgevallen bespreken. Op basis van deze evaluatie is besloten om het contact met Verzuimreductie over 2011 voort te zetten. Regelingen personeelszaken In 2010 zijn we gestart om de bestaande personeelsregelingen te evalueren. Doordat de functie van personeelsfunctionaris niet heel 2010 gevuld was is er eind 2010 een begin gemaakt met het aanpassen van deze regelingen. De stukken worden door de personeelsfunctionaris besproken met de ondernemingsraad. 7
Invoering jaarurensystematiek Met ingang van 1 januari 2002 is in de CAO-Ziekenhuizen de jaarurensystematiek (JUS) ingevoerd. Dit betekent dat in de arbeidsovereenkomst kan worden uitgegaan van het aantal te werken uren op jaarbasis. De invoering van een JUS maakt het mogelijk op een flexibele wijze om te gaan met bedrijfsvoering en personeelsinzet. Dat wordt gecombineerd met de behoefte aan maatwerk: het afstemmen op individuele wensen en mogelijkheden van medewerkers. Vanwege de CAO-moeten wij ook de JUS toepassen. Om diverse redenen is hieraan tot op heden geen invulling gegeven. Dat levert in de praktijk last op mbt bijvoorbeeld zaken als verlof en roosteren. Alle CAO verlofregels zijn gebaseerd op de JUS. Dat maakt het binnen onze organisatie extra ingewikkeld om tot heldere en gegronde uitspraken te komen op dit vlak. Daarom zal er met ingang van 2011 gewerkt gaan worden conform de JUS. In 2010 is er een informatiebijeenkomst geweest met alle medewerkers en daarnaast is er op afdelingsniveau nog tekst en uitleg gegeven.
M. Kappert, personeelsfunctionaris
I. 5.B JAAROVERZICHT CYTOLOGIE Reorganisatie werkzaamheden en logistiek De herinrichting van de laboratoriumtaken in de middag heeft in 2010 een vervolg gekregen met de invoering van het fixatief CytoRich Red, waardoor van vrijwel alle ingezonden niet-gynaecologische cytologie dunnelaag-preparaten gemaakt kunnen worden. De cellen worden daartoe op een uniforme werkwijze geconcentreerd op een glaasje aangebracht en het restantmateriaal wordt niet standaard ingeblokt, maar bewaard voor eventueel aanvullend onderzoek. De introductie hiervan bij de diverse inzenders viel samen met een uitgebreide voorlichting inzake de verpakking van de verschillende materialen in speciale transportboxen voor cytologie. Bij de diverse verzamelpunten in de ziekenhuizen is in verband hiermee o.a. een poster opgehangen, waarop de materiaalspecifieke verpakkingsvoorschriften overzichtelijk zijn gepresenteerd. Nieuwe wetgeving stelt voor het transport van biologische stoffen nieuwe eisen aan de verpakking. De door de huisartsen gebruikte potjes voor de cervixcytologie moesten als gevolg daarvan voortaan verpakt worden in absorberend materiaal, een kartonnen houder, een lekdichte verpakking (Safetybag) en tenslotte een speciaal daarvoor ontwikkeld etui. Verpakt in dit etui is het nog steeds mogelijk de potjes te verzenden via de brievenbus. Het aantal onderzoeken dat door onze eigen vervoersdienst wordt opgehaald neemt echter nog steeds toe, mede ten gevolge van uitbreiding van het aantal bezochte huisartsenposten. In de zomer zijn de huisartspraktijken bezocht om de nieuwe materialen uit te reiken en de oude materialen in te nemen. Personele mutaties In 2010 hebben twee analisten zich verder ontwikkeld tot senioranalist, een analist heeft ons laboratorium verlaten.
Frank Roozekrans, hoofd unit Cytologie
I. 5.C JAAROVERZICHT HISTOLOGIE Algemeen: Het jaar 2010 is een jaar geweest met veel veranderingen. Er is besloten dat wij als pathologie willen accrediteren, waardoor er een proefaccreditatie in najaar 2011 zal plaatsvinden. Alle afdelingen zijn in 2010 begonnen om te zorgen dat alles volgens de richtlijnen van de CCKL gewaarborgd wordt. Dit proces zal zeker in 2011 nog zijn voortgang hebben. En natuurlijk is er een start gemaakt met het project nieuwbouw Hengelo. Daarvoor zijn er verschillende werkgroepen opgestart die meedenken, uitzoeken over de indeling etc. voor de laboratoria.
Uitsnijkamer: Er zijn verscheidene zaken gerealiseerd. Er is een nieuwe zaagmachine aangeschaft, formalinebad is geplaatst met een goede afzuiging, waardoor de cassettes niet meer in emmers hoeven na te fixeren. Bij elke uitsnijtafel zijn cassetteprinters geplaatst, waardoor de kans op fouten is gereduceerd. Er is een FAB kast geplaatst waardoor er veiliger gewerkt kan worden aan de desbetreffende uitsnijtafel. Er is in 2010 ook begonnen door de medische administratie om de post uit te pakken, waardoor analisten zich meer konden gaan richten op het uitsnijden. Tevens is er in 2010 begonnen met 1 labassistent op de uitsnijkamer. Deze verricht hand- en spandiensten zodat de analisten zich meer kunnen bezighouden met uitsnijden. Histolab: In September is de DAKO ArtisanLink stainer geplaatst voor de speciële kleuringen. Hierdoor worden nog maar een beperkt aantal kleuringen manueel gedaan. 8
In september zijn we gestart met de Sakura X-press, een continue doorvoer apparaat. Er is gekozen voor het 1 uurs programma i.v.m. ons aanbod aan materiaal. Het gevolg daarvan was wel dat we op 2 mm uit moesten gaan snijden. Eind oktober zijn we gestart met de AutoTec, de automatische inbedder. Dit alles om steeds meer een continue flow in het proces te realiseren. De invoer heeft een zeer grote invloed gehad op het werkproces, de omschakeling, het anders uitsnijden en snijden. Het heeft heel veel gevraagd van de medewerkers. In januari 2010 zijn er op het lab 2 labassistenten begonnen, die allerlei werkzaamheden verrichten zodat de analisten zich meer kunnen toeleggen op het snijden en kleuren van coupes. Immuno: In 2010 zijn ook hier 2 labassistenten aangenomen, zodat analisten zich meer kunnen toeleggen op snijden en kleuren van coupes. Eind augustus zijn 5 DAKO autostainerLink 48 aangeschaft om op de immuno het continue proces door te voeren en te zorgen dat de pieken in de ochtend verdwijnen. DAKO heeft hiervoor een analyse uitgevoerd van het werkproces van immuno. Dit heeft uiteindelijk geresulteerd in een goed werkend immunologielab waar de pieken zijn verdwenen. Jacqueline van Kesteren, hoofd unit Histologie
I. 5.D JAAROVERZICHT MOLECULAIRE PATHOLOGIE
Formatie Halverwege 2010 werd het analisten team uitgebreid met 3 nieuwe analisten, mevr. M.Gouma (1,1 fte), dhr. A. Ayoub (1,1 fte) en dhr. H. Wilke (1 fte). Dhr. P. Becq heeft wegens zijn verhuizing naar het buitenland zijn tijdelijke contract niet verlengd. De totale analistenformatie kwam daarmee op 8 fte. In 2010 werden vlak na elkaar 3 analisten zwanger hetgeen aan het eind van het jaar en gedurende het eerst kwartaal van 2011 heeft geleid tot een forse verhoging van de werkdruk. Per 1 augustus is M. Tebar gestopt als aandachtspatholoog moleculaire diagnostiek. S. Riemersma is 2 dagen per week vrijgesteld van de overige diagnostiek. Dhr. Dr. C. Prinsen was voor 1 dag per week gedetacheerd vanuit het CWZ als moleculair bioloog. Omdat in de loop van jaar bleek dat 1 dag per week ondersteuning van een moleculair bioloog onvoldoende was, is begin december een wervingscampagne gestart voor een “eigen” moleculair bioloog. Dit heeft geresulteerd in de aanstelling van dhr. R. van der Geize per 1 mei 2011. Stages Van febr-juli 2010 heeft M. Gouma bij ons haar afstudeerproject ( Saxion, Enschede) gedaan. Het project bestond uit het opzetten van High Resolution Melting analyse ter detectie van mutaties in KRAS en EGFR. Zij werd begeleid door EH en NW. Vanaf september 2010 waren er op de afdeling 4 stagiaires afkomstig van het Saxion in Enschede. Het afstudeerproject van Carolien Limburg betrof het opzetten van een MLH-1 methyleringsassay m.b.v. MLPA. De stageopdracht van M. Vortmann betrof het opzetten van een Multi-colour FISH assay ter detectie van numerieke chromosomale afwijkingen in melanocytaire lesies. Tibisay Geerman betrof het opzetten en uittesten van een snelle DNA isolatie methode (Kapa express). Deze methode werd vergeleken met de huidige DNA isolatiemethode. Jody Bartholomew had als stage-opdracht het opzetten van een p53 sequentie-analyse methode ter opsporing van mutaties in plaveiselcelcarcinomen in het hoofd-hals gebied. Carolien en Jody werden begeleid door H. Wilke, Tibisay door K. Olde Boerrigter en M. Bult en Marina door S. ten Brinke. I. Raspe coördineert de stages en is contactpersoon voor het Saxion. Voordrachten Op uitnodiging van Abbott heeft S.Riemersma in juni in Utrecht een voordracht gehouden over het nut van UroVysion in de follow-up van blaascarcinoom. De eerste resultaten van de Qiagen HPV typeringsstudie werden in juni door S. Riemersma gepresenteerd in Hilden (D) op een conferentie georganiseerd door Qiagen. De resultaten van de klinische validatie van de in huis ontwikkelde HPV test werden op de pathologendagen gepresenteerd middels een poster door E. Harmsen. Zij heeft over deze test in Arnhem in oktober een orale presentatie gehouden tijdens het second opinion panel van de cytologie regio oost. Kwaliteit en Service In 2010 heeft het schrijven de validatierapporten veel aandacht gekregen ondermeer in het kader van het CCKL accreditatie traject. Alle moleculaire testen werden pas ingevoerd na uitgebreide validatie trajecten. Het schrijven van de rapporten liet echter vaak op zich wachten door tijdsgebrek. Het streven is echter wel om in de toekomst de rapportage snel af te ronden. De afdeling heeft zich ten doel gesteld een hele goede service te verlenen door korte doorlooptijden te realiseren met name voor de FISH assays die twee keer per week worden ingezet en voor de EGFR en KRAS mutatie detectie. Deze worden vrijwel altijd de dag van aanvraag ingezet of de eerst volgende werkdag. In 2011 zullen de doorlooptijden naar verwachting nog korter worden door het invoeren van High Resolution Melting analyse (HRM) voor KRAS en alle exonen van EGFR. Externe kwaliteitscontrole In 2010 hebben we meegedaan aan de SKML rondzending B-cel clonaliteit, EGFR, K-ras en FISH Her-2. Tevens hebben we meegedaan aan internationale rondzendingen namelijk de Nordiqc rondzending voor FISH Her-2 en de EQA rondzending voor K-ras en HPV. Resultaten: Wat betreft de SKML en de Nordiqc FISH Her-2 zijn de resultaten goed. 9
De SKML rondzending van de B-cel clonaliteit zijn de resultaten goed (overeenkomstig de consensus). Bij de SKML rondzending van de EGFR waren nog een aantal discussiepunten. In sample 3 had ons lab een exon 19 deletie gevonden, net als 4 andere labs, terwijl de andere labs een wildtype vonden. Ook was er discussie over sample 9 waar wij een KRAS mutatie vonden, 5 andere labs een wildtype en de rest een mutatie in exon 21. De EQA europese rondzending voor de KRAS en HPV zijn goed beoordeeld. Voor zowel de HPV als de KRAS werd een 100% score verkregen.
Laboratorium ruimtes en apparatuur In het voorjaar van 2010 werd samen met de moleculaire microbiologie een nieuwe automatische sequencer aangeschaft, de ABI 3500, dit om de ontstane capaciteitsproblemen op te lossen. In 2010 nam de productie bij ons fors toe maar ook bij de moleculaire microbiologie. Hierdoor ontstond te veel druk op de laboratorium ruimtes en de apparatuur. Eind 2010 is daarom uiteindelijk toch besloten om ondanks de aanstaande verhuisplannen, twee kleine eigen DNA laboratoria in te richten (DNA 1 en 2). Hoewel de ruimtes klein zijn, kan er zo naar tevredenheid gewerkt worden. Er werden in 2010 twee Veriti PCR apparaten (Applied Biosystems) aangeschaft. Voor onze eigen DNA I en DNA II zijn een aantal kleine apparaten aangeschaft zoals een vortex, minicentrifuge, heat shaker etc. Ook de door ons aangeschafte Light Cycler is verplaatst naar de afdeling cytologie. De huidige situatie is dat alleen de DNA 3 ruimte nog wordt gedeeld met de microbiologie. Begin 2010 hebben we een pipetteerrobot (ExPerimate) overgenomen van de microbiologie. De programmatuur en het deck zijn aangepast aan onze wensen zodat middels de robot de DNA isolatie uit cervicaal uitstrijkmateriaal kon plaatsvinden en tevens het pipetteren van 384-wells platen. Na veel opstartproblemen is de robot nu goed bruikbaar voor de door ons zelf ontwikkelde HPV test.
In Situ Hybridisatie Op het gebied van de ISH is in 2010 niet veel veranderd. Het aantal aanvragen voor UroVysion is verminderd. Het aantal aanvragen in het kader van de lymfomendiagnostiek is vrijwel gelijk gebleven evenals het aantal aanvragen voor Mola’s. De aanvragen voor Her2Neu zijn sterk gestegen doordat we sinds halverwege 2009 ook de casus met een 1+ en 3+ immunohistochemische score analyseren middels FISH. PCR B-cel clonaliteit K.Olde Boerrigter en S.Riemersma hebben in febr. 2010 de BIOMED-2/Euroclonality Workshop:clonality Assessment in Pathology gevolgd. Naar aanleiding van deze cursus werd besloten om de assay zoals wij die gebruikten (PCR voor FR1, FR2 en FR3) uit te breiden met PCR’s voor IgK. Na een validatie-traject werd dit ingevoerd in december 2010. MSI De assay is gelijk gebleven en wordt gemiddeld genomen 1x per 3 weken ingezet afhankelijk van de aanvragen. Hier aan voorafgaand wordt er een computerprogramma gerund dat op basis van de criteria van de landelijke richtlijn Erfelijke darmkanker in PALGA zoekt naar casus die in aanmerking komen voor MSI analyse maar nog niet zijn aangevraagd. Op deze manier wordt ondervangen dat er casus tussendoor glippen. In geval van MSI-high en verlies van MLH-1 en PMS2 eiwit expressie is de kans op een sporadische tumor op basis van MLH-1 hypermethylering groot. In het kader van haar afstudeerstage heeft C. Limburg een assay opgezet voor detectie van MLH-1 hypermethylering middels MLPA. In het voorjaar van 2011 wordt deze assay als evt. vervolg stap van de MSI analyse operationeel. Het komt ook steeds vaker voor dat de kliniek verzoekt om MSI analyse hoewel de patiënt niet aan de “pathologische” criteria voldoet. Helaas vindt er nog steeds geen terugkoppeling plaats met de klinische genetica. Dit zou in het kader van de kwaliteitsbewaking wel wenselijk zijn.
KRAS en EGFR mutatie analyse In 2010 is middels een stage opdracht van M. Gouma begonnen met het opzetten van High Resolution Melting analyse (HRM) als snelle voorscreen methode voor de detectie van mutaties in codon 12 en 13 van KRAS en de exonen 18 t/m 21 van EGFR. De HRM heeft als voordeel dat het sneller is en gevoeliger voor detectie van mutaties dan conventioneel sequencen. Bij het opzetten werd gebruik gemaakt van protocollen uit de literatuur en afkomstig van het VUMC met eigen aanpassingen. Na uitgebreide validatie trajecten met behulp van archiefmateriaal en controle materiaal uit andere pathologie laboratoria werd de HRM voor KRAS ingevoerd per maart 2010, die van exon 18 per november 2010, die van exon 19 per augustus 2010 en die van exon 21 in oktober 2010. De HRM voor exon 20 kan naar alle waarschijnlijkheid in het voorjaar van 2011 operationeel zijn. HPV De klinische validatie van onze in-huis ontwikkelde kwantitatieve real-time HPV genotyperings test werd in de zomer afgerond. Nadat de pipetteerrobot uiteindelijk geschikt gemaakt was voor deze toepassing en gevalideerd zijn we per 1 november gestart. Ook deze test was twee maal per week uitgevoerd met gemiddeld 30-40 samples per keer. De uitslag van de test komt middels een in huis ontwikkeld computerprogramma direct in PALGA. De test is ook geschikt voor HPV aanvragen op paraffine materiaal.
10
Jaar 2010 Bepaling
1e kwartaal 2e kwartaal
3e kwartaal
4e kwartaal
Totaal
BCL2 BCL6 c-myc Eber Her-2 IgH Mola t(14;18) Urovysion
4 3 3 20 158 1 6 6 17
5 5 5 22 150 0 9 6 11
3 0 0 17 144 3 5 0 13
4 3 3 22 132 0 12 3 21
16 11 11 81 584 4 32 15 62
Totaal ISH
218
213
185
200
816
12 23 42 13
9 12 35 9
8 16 30 5
10 24 51 9
39 75 158 36
B-cel MSI EGFR Kras weefselidentificatie Totaal PCR
3
3
1
3
10
93
68
60
97
318
HPV (multiplex) HPV (HC2) huisarts HPV (HC2) gyn
5
7
4
9
25
509
558
539
671
2277
455
458
426
531
1870
Totaal HPV
969
1023
969
1211
4172
Sietske Riemersma, aandachtspatholoog moleculaire pathologie
11
I.6
JAAROVERZICHT BEDRIJFSHULPVERLENING
De BHV kon ook in 2010 leunen op ruim 20 BHV-leden die vol enthousiasme hun taak verrichten. Hun kennis is via de jaarlijkse herhalingscursus op peil gebleven. Daarnaast is 4x een oefenavond georganiseerd. Verschillende opdrachten werden uitgevoerd. Na een korte evaluatie wordt telkens bekeken of ons ontruimingsplan nog actueel is en zo nodig worden aanpassingen gemaakt. Omdat de directie besloten heeft in (streven) 2013 een nieuwe locatie te betrekken in Hengelo zal de BHV zich vooral richten op handhaven van de huidige situatie in het oude pand. Richting de nieuwbouw zal de BHV langzaam maar zeker meer worden betrokken en de vinger aan de pols houden t.a.v. eisen en wensen voor de bedrijfsveiligheid. Cursussen als reanimatie, hoofd -en ploegleider BHV vonden allemaal normaal doorgang. Begin 2010 is een bijscholing omgang gevaarlijke stoffen georganiseerd. Deze cursus is door de leden als zeer nuttig ervaren. Verder is in het najaar een herhalingscursus voor de liftbediening gehouden. De directie realiseert zich dat door de overlegstructuur de aanwezigheid bij calamiteiten (wat betreft crisismanagement) onvoldoende is gewaarborgd. Zij nemen hierop actie om dit te verbeteren. Om alles goed vast te leggen is een werkgroep gevormd om het calamiteitenplan te evalueren en in te passen in de huidige kwaliteitsstructuur van beide laboratoria. De personeelsoefeningen hebben dit jaar door verbouwingen en afronden laatste werkzaamheden (installatie plafonds) nog niet plaats gehad. Dit zal begin 2011 worden afgehandeld. Doel zal zijn het controleren van de ontruimingstijd en snelheid van inzet BHV-leden. Verder zullen de chauffeurs weer op herhalingscursus kleine blusmiddelen worden gestuurd. Komend jaar staat in maart de dag van de zorg gepland. Hier zal ook van de BHV de nodige inzet worden verwacht om de bezoekers veilig door het gebouw te leiden. Wim Zwiers, hoofd BHV
I.7
RELEVANTE INVESTERINGEN
De belangrijkste investeringen in 2010 waren: Labbreed: - 30 PC’s (vervanging) - Meubilair ((vervanging + uitbreiding) Histologie: - Microscoop - Zaag - DAKO autostainer - SAKURA Autotec / Express - DAKO Artisan Immunologie: - Verbouwing
Pathologen: - Scanner Hamamatsu (project met UNCG) - Extra brede monitoren - Microscoop (uitbreiding staf) Cytologie: - Ergofotobus Moleculaire pathologie: - Genetic Analyzer - Thermal Cycler - Synchron Robot
12
I.8
BIBLIOTHEEK
I.8.A BOEKEN In het verslagjaar werd de bibliotheek van het Laboratorium Pathologie Oost boekwerken: • FNA cytology in the diagnosis of lymphoma (2x) • Breast pathology (2x) • Haematopathology • Lymphnode cytopathology. • AJCC Cancer staging manual • Gastro- and intestinal liver pathology • WHO pathology and genetics of skin tumours • Pathology of bone marrow and blood cells • Bone marrow pathology • Modern haematology: biology and clinical management • Non-neoplastic disorders of bone marrow • Benign and reactive conditions of lymphnode and spleen • Liver biopsy interpretation • Surgical pathology of the Gl tract, liver, biliairy tract and pancreas • TNM Supplement, a commentary on uniform use, 3th edition (2x) • Medisch woordenboek Eng/Ned-Ned/Eng • Urologic surgical pathology: expert cons • Diagn. Surgical pathology of the head and neck: exp. Consult
Nederland aangevuld met de volgende L. Skoog. P. Rosen. E.S. Jaffe. S.E. Pambuccian. S.B. Edge. J.H. Lefkowitch. Ph. LeBoit. D.C. Farhi B.J. Bain. R. Munker. K.V. Foucar. D.P. O’Malley P.J. Scheuer. R. Odze Chr. Wittekind J.A. Mostert. D.G. Bostwick. R. Douglas.
I.8.B TIJDSCHRIFTEN Om alle medewerkers in staat te stellen, de ontwikkelingen op hun vakgebied bij te houden, heeft het laboratorium op de navolgende media een abonnement: • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • •
Acta Cytologica American Journal of Clinical Pathology American Journal of Dermatopathology American Journal of Pathology American Journal of Surgical Pathology Analyse Archives of Pathology and Laboratory Medicine Biotechnic and Histochemistry Cancer & Cytopathology Dermatopathology Focus Gut Histopathology Human Pathology International Journal of Gynecological Pathology Journal of Molecular Diagnostics (AJP) Modern Pathology Nederlands Tijdschrift voor Geneeskunde New England Journal of Medicine Pediatric and Developmental Pathology Seminars in Diagnostic pathology Virchows Archiv
13
HOOFDSTUK II VERRICHTINGEN
II. 1
ALGEMEEN OVERZICHT
Onderstaande tabel geeft het aantal onderzoeken, verdeeld over de verschillende soorten verrichtingen aan. Hierbij wordt het verslagjaar 2010 vergeleken met 2009. Tevens is het aantal productie-eenheden weergegeven. Productieeenheden worden berekend door het aantal onderzoeken te vermenigvuldigen met een weegfactor, de zgn. CTG-factor (2e kolom).
AARD ONDERZOEK Cytologie Cervix-bvo Cervix-ind Cytologie Punctie Punctie echogeleide Totaal cytologie Moleculaire technieken Lmol CISH Eber HPV-bepaling C-myc FISH Urovision Mola IGH FISH Hmol Weefselidentificatie B-cel clonaliteit K-RAS EGFR MSI Totaal mol. technieken Immunologie Her2Neu Im.Fluor Im.Perox Totaal immunologie Histologie Hist.ond door derden Histologie Morfometrie Sectie Sectie foet Specimen Vriescoupe Totaal histologie Totaal
aantal onderzoeken 2009
aantal onderzoeken 2010
aantal productie eenheden 2009
aantal productie eenheden 2010
mutatie ‘09-‘10
0,26 0,40 1,00 0,65 1,75
26.130 8.884 9.815 164 63 45056
26.731 8.736 9.542 131 117 45.257
6794 3554 9815 107 111 20381
6.950 3.494 9.542 85 205 20.276
2,3% -1,7% -2,8% -20,1% 85,7% 0,4%
7,00 7,00 3,50 3,50 7,00 7,00 7,00 7,00 21,00 21,00 21,00 21,00 21,00 21,00
8 309 90 4.007 2 79 53 23 4 4 58
973 4 14.644 84 406 210 21
-55,0 % -98,9% 4,4% 500,0% -26,6% -43,4% -87,0% 150,0% -31,0%
weeg factor
3,50 3,50 3,50
1,00 2,00 10,00 15,00 2,50 1,00
139 1 4.184 12 58 30 3
56 2163 315 14025 14 553 371 161 84 84 1218
16
10 40 195 160
336
210 840 4095 3360
55 4.708
73 4.905
1155 20.535
1533 26.380
-32,7% 4,0%
724 14.670 15.394
685 518 12.344 13.547
2534 51.345 53.879
2.398 1.813 43.204 47.415
-39,8% -18,8% -13,6%
97 60.036 2.737 196 57 371 170 63.664
126 62.927 1.134 151 60 333 276 64.971
0 60036 5474 1960 855 928 170 69.423
0 62.917 2.094 1.510 900 832 242 68.495
4,6% -161,4% -29,8% 5,0% -11,4% 29,8% 1,9%
128.822
128.680
164.218
161.557
-5,6%
14
900,0%
II. 2
HISTOLOGIE
Onderstaande tabel geeft de histologische productie van het verslagjaar 2010, vergeleken met 2009.
2009
2010
‘09-‘10
Paraffine inbedding T-nummers
52.646
55.787
5,97%
blokjes
171.622
174.072
1,43%
blokjes per T-nummer
3,26
3,12
-4,29%
29.545
30.333
2,67%
onderzoeken
10.876
12.683
16,61%
coupes totaal
56.382
58.936
4,53%
coupes per onderzoek
5,05
4,65
-7,9%
Bijzondere kleuringen paraffine Immuunpathologie
De herceptest wordt routinematig verricht op immuunpathologie.
In-situ-hybridisatie* Her2cish nummers
395*
685
73,42%
Her2cish coupes
395
685
73,42%
coupes per onderzoek
1,0
1
0%
EBER nummers
108
86
-20,37%
EBER coupes
324
258
-20,37%
coupes per onderzoek
3,00
3
0%
II. 3
* deels CISH en deels FISH
CYTOLOGIE
II.3. A
INZENDINGEN PUNCTIECYTOLOGIE
Onderstaande tabel geeft het aantal puncties over 2009 en 2010 weer. In de kolom ‘zelf’ staat weergegeven welke deel daarvan door pathologen is afgenomen. 2009
zelf
2010
zelf
Mamma
133
2
91
2
Mammacyste
131
0
116
0
Tepelvocht
59
3
46
0
Lever
1
0
0
0
Weke delen
14
6
15
2
Bot
4
0
8
0
Huid/subcutis
5
0
10
0
Speekselklier
9
0
29
0
Hoofd/hals
58
21
39
11
Lymfklier
126
38
98
35
Schildklier
86
44
81
27
Overig Totaal
485
38
433
33
1543
162
1351
119
15
II. 3.B CERVIXCYTOLOGIE
Onderstaande tabel geeft de procentuele onderverdeling van de cervixcytologische verrichtingen over de verschillende PAP-klassen weer. Er wordt daarbij onderscheid gemaakt tussen bevolkingsonderzoek (BVO)en Medische Indicatie (MI). Classificatie
BVO 2008
2009
MI 2010
2008
2009
2010
Pap 0
1,23
1,30
1,1
1,2
1,42
1,3
Pap 1
94,40
94,15
94,9
79,9
80,88
79,8
Pap 2
3,07
3,29
2,9
12,5
11,86
13,3
Pap 3 a
0,90
0,80
0,7
4,9
4,42
4,3
Pap 3 b
0,30
0,36
0,3
0,9
0,95
1,0
Pap 4
0,12
0,10
0,1
0,3
0,20
0,2
Pap 5
0,00
0,00
0,0
0,3
0,26
0,2
Totaal
100,00
100,00
100,0
100,00
100,00
100,0
9,2
9,5
8,2
9,0
9,0
8,3
Geen endocervix epitheel
II. 3.C
NIET-GYNAECOLOGISCHE CYTOLOGIE
Onderstaande tabel geeft de productie en procentuele onderverdeling van de niet-gynaecologische boekingen aan, ingedeeld naar de aard van het materiaal. Onvoldoende materiaal
benigne
dubieus verdacht
maligne
totaal
Materiaal
n
%
n
%
N
%
n
%
n
Urine
4333
10
0,2%
3572
82,4%
509
11,7%
242
5,6%
Vagina
0
0,0%
125
94,7%
6
4,5%
1
0,8%
132
Bronchus
8
0,6%
999
70,1%
72
5,0%
347
24,3%
1426
Sputum
1
4,3%
20
87,0%
2
8,7%
0
0,0%
23
Longpunctie
1
10,0%
4
40,0%
2
20,0%
3
30,0%
10
Pleura
5
0,8%
490
73,7%
47
7,1%
123
18,5%
665
Peritoneum
4
1,4%
191
68,7%
27
9,7%
56
20,1%
278
Pericard
0
0,0%
17
73,9%
2
8,7%
4
17,4%
23
Liquor
5
2,0%
202
80,5%
18
7,2%
26
10,4%
251
Gewrichtsvocht
0
0,0%
3
60,0%
1
20,0%
1
20,0%
5
Overig
3
13,6%
18
81,8%
1
4,5%
0
0,0%
22
Ovariumcyste
0
0,0%
5
100,0%
0
0,0%
0
0,0%
5
Mamma (incl. cysten, tepelvochten)
19
7,5%
215
85,0%
19
7,5%
0
0,0%
253
Schildklier
86
24,4%
209
59,2%
40
11,3%
18
5,1%
353 98
Speekselklier
8
8,2%
79
80,6%
9
9,2%
2
2,0%
Hoofd/hals gebied
23
28,4%
43
53,1%
5
6,2%
10
12,3%
81
Lymfklier
66
15,2%
184
42,5%
41
9,5%
142
32,8%
433
Lever
0
0,0%
0
0,0%
0
0,0%
0
0,0%
0
Weke delen
2
13,3%
9
60,0%
1
6,7%
3
20,0%
15
Huid / subcutis
4
10,3%
17
43,6%
4
10,3%
14
35,9%
39
Bot
1
12,5%
3
37,5%
0
0,0%
4
50,0%
8
Overige locaties
9
28,1%
12
37,5%
4
12,5%
7
21,9%
32
255
3,0%
6417
75,6%
810
9,5%
1003
11,8%
8485
Totaal
Opmerking: het overzicht is gebaseerd op diagnoseregels. In een aantal gevallen leiden meerdere verrichtingen tot 1 diagnoseregel, waardoor dit aantal afwijkt van het totaal aantal verrichtingen.
16
Punctiecytologie mamma per jaar op diagnose: Cytologische diagnose Maligne Suspect Benigne Geen diagnose totaal
II. 4
2001 220 63 273 122 678
2002
2003
107 26 196 58 387
2004
59 17 169 42 287
2005
2006
45 18 160 24 247
59 20 150 41 270
2007
20 7 65 24 116
11 6 71 30 118
2008 8 5 96 33 142
2009
2010
3 15 92 23 133
7 1 66 17 91
OBDUCTIES
II. 4.A
OBDUCTIES
Onderstaande tabel geeft aantal obducties weer over het verslagjaar 2009, afgezet tegen meerdere voorgaande jaren.
2003
2004
2005
2006
2007
2008
2009
2010
370
321
295
309
251
276
237
210
Perinataal
73
55
56
75
44
62
48
60
Neuropathologie
77
47
38
23
41
22
38
21
totaal aantal: Waarvan:
Verbijzondering van de neuropathologische obducties*:
2003
2004
2005
2006
2007
2008
2009
2010
Paraffineblokjes
2.107
1.471
1.308
356
495
538
1240
3930
Blokjes per obductie
27,36
31,29
34,42
15,48
12,08
24,45
32,63
16,51
Paraffinecoupes
3.043
3.605
3.628
1.174
589
564
1780
5802
Coupes per obductie
39,51
76,70
95,47
51,04
14,37
25,63
46,84
24,38
2
6
3
0
0
0
0
0
PEG blokjes** PEG coupes
* protocol: geprotocolleerd uitnemen en bewerken van hersenen en ruggenmerg bij de ziekte van Parkinson, met of zonder dementie. ** PEG – methode: speciaal inbedmedium, naast de gebruikelijke paraffineblokjes bij vraagstelling dementie. Coupedikte 100µ tot 200µ.
II. 4.B OBDUCTIES GERELATEERD AAN AANTAL OVERLEDENEN PER ZIEKENHUIS Ziekenhuis
aantal overledenen
aantal obducties
als % van overledenen
MST Enschede
925
109
11,8%
TBZ Almelo
590
44
7,5%
SMT Hengelo
330
39
11,8%
250
18
7,2%
SKB Winterswijk
17
II. 5
II.5.A
BEVOLKINGSONDERZOEKEN
BEVOLKINGSONDERZOEK BORSTKANKER
2007
2008
2009
2010
Totale regio IKST
81.046
83.471
81.898
*105.462
Werkelijk verrichte onderzoeken
68.562
69.398
68.905
99.087
Opgeroepen vrouwen in
% van de opgeroepen vrouwen
Voor verdere informatie wordt verwezen naar het jaarverslag van de SVOB Enschede 84,76%
83,05%
84,08%
82,60%
*Aantal opgeroepen vrouwen in 2010 is groter i.v.m. overheveling gemeenten van bevolkingsonderzoek Noord naar bevolkingsonderzoek Oost.
II.5.B
BEVOLKINGSONDERZOEK BAARMOEDERHALSKANKER
2005
2006
2007
2008
2009
2010
Aantal opgeroepen vrouwen
36.261
35.811
28.659
34.571
34.283
48.239
Werkelijk verrichte onderzoeken
24.426
25.614
20.992
25.836
25.467
26.591
67,36%
71,5%
73,2 %
74,7%
74,3%
55,1%
% van de opgeroepen vrouwen
De gegevens hebben betrekking op het gehele werkgebied van het Laboratorium Pathologie Oost Nederland Voor verdere informatie wordt verwezen naar de jaarverslagen van de SBBT (Enschede) resp. SBBS (Beekbergen)
NB: deze cijfers komen van de Screeningsorganisatie. De stijging van het aantal opgeroepen vrouwen geldt zeer waarschijnlijk niet voor het verzorgingsgebied van ons laboratorium. Ondanks diverse verzoeken hebben we hierop geen helder antwoord gekregen. Het aantal werkelijk verrichte onderzoeken klopt wel. Het hieruit voortvloeiende lagere percentage heeft dus zeer aannemelijk geen relatie met de werkelijkheid.
18
II.6
VERRICHTINGEN PER ZIEKENHUIS
II.6.a Medisch Spectrum Twente, locatie Enschede/Oldenzaal
Specialisme
Bcelclona- Cervix Cervix Cyto- FISH liteit bvo ind logie
Anaesthesist Cardioanesthesioloog
3
Histologie
HPVbepaling
Hmol
ObSpecimen UroOnder- Punc- Echo- Obductie Radiovysion Morfo- Zoek tie geleide ductie Foet grafie Lmol metrie derden Punctie
ImImmuno muno Fluor Perox
3
4
Chirurg
1
29
9
7
196
4
135
53
16
5
7
10
4
52
105
1
6040
34
2
4
1512
218
5
4893
1
4
105
294
1
1
212
2789
8
3
1117
1
280
3
110
2505
1
1139
162
12
1
2
407
1358
23
1
8
7
K.N.O.-arts Kinderarts
43 1
408 5
4
12
Longarts Mond/kaakchirurg
1167
400
82
47
724
2
9
159
3
105
23
2
Dermatoloog Gastro-enteroloog
1
Gynaecoloog
53 1824
huisarts
1
Internist
1
Neurochirurg Neuroloog
8
20
1
79
Plastisch chirurg Radiotherapeut
5
Reumatoloog Uroloog
140
8238
3
5302 4495
33
1
35
5882
3
2922
8
49
862
12
172
8
46 4
3 1
3
285
3
2
3
67
1
107
1
1
2
3
4
9
4
10
20 2 34
19
330
58
1 4
Onbekend Oogarts Orthopaedisch chirurg
17
8
1
1
Totaal 2010
6
2
Cardioloog Cardiothoracaal chirurg
Vriescoupe
2
526 16
10
1985 17
871
4
296
1
150
1
1
66
7
73
138
22
160
4
1881
67
1
59
19
11
1
3
9
1532
844
1
1
1
3
1957
1
99
10
1
2618
3 1
229
15 2
Totaal 2010
1
55 1829 3875
53
22470
160
1147
174
4932
264
465
35
48
115
71
33
142
10
142
36021
Totaal 2009
22
1592 3749
112
20867
27
1032
297
5573
58
844
42
101
62
89
19
126
11
92
34715
1725 3591
49
19932
983
208
4705
46
683
4
115
70
110
28
139
119
114
32621
Totaal 2008
II.6.b Ziekenhuisgroep Twente, locatie Almelo / Hengelo
Onder
Specialisme
B-cel clonaliteit
Cervix Cervix bvo ind
Cyto- FISH logie
anaesthesist
9
cardioloog
5
chirurg
427
dermatoloog gastroenteroloog
1
geriater gynaecoloog
Histologie
HPVbepaling
Hmol
Immuno Perox
Immuno Fluor
1
79
58
1996
Zoek Punc- Obderde tie ductie
MorfoLmol metrie
2
4
16
13
20
5686
29
1
9
1640
7274
3
1
176
398
12
1894
10
3
567
168
2804
4
2
2
268
1
9
3
168
8
130
1
15
1
5
internist
1
k.n.o.-arts kinderarts longarts mond/kaak chirurg neuroloog oogarts orthopaedisch chirurg plastisch chirurg radioloog reumatoloog uroloog
277
1
2717
33
380 9
2
1125
371
54
5
278
1
59
3
4
59
5
1
58
1339
12
6
41 9
6
259
2
1
19
1
2
4
6
203
3
1259
31
32
2
18
1
19
1
4
1878
4 2
1
1538
8350
3
7860
6
3 7
3
84 2
44
2625
huisarts intensivist
154
1
2 743
Totaal 2010
2
3
1 1
ObSpecimen UroVriesductie Radiovysion coupe Foet grafie
262
4
2 53
5
1 1
24
16
1
6011
2
2
4
11
7
4714
2
573 28
3
1815
2
312 67
1
64
29
1
73
3
1
244 5
1
1346 84 26
1 41
30
3920
Totaal 2010
1
58
1998 4098
80
24529
138
747
263 5012
430 317
399
29
3 57
50
24
155
41
98
38094
Totaal 2009
27
0
2164 4443
169
23760
37
667
340 6252
32
1335
35
52
93
32
169
65
76
39748
Totaal 2008
0
0
2102 4762
55
22133
499
185 5535
0
916
4
56
70
25
171
240
54
36807
20
II 6.c Streekziekenhuis Koningin Beatrix, Winterswijk
Specialisme
B-cel clona- Cervix Cervix liteit bvo ind
Cyto- FISH logie
Histologie
HPV- Imbepa- muno Fluor ling
Hmol
Immuno Perox
anaesthesist
1 2
cardioloog chirurg
102
dermatoloog gynaecoloog
26
592
5
1486
1
1515
49
8
561
5
374
80
51
69
1
32
2
1
huisarts
k.n.o.-arts kinderarts
100
2201
25
163
22
20
1144
6
12
1
70
2
mond/kaakchirurg neuroloog
2 4 36
2100 1638
3
3
1266
3
4
4
3675
1
1
longarts
1
4
175
202 1
356
116
4
107
12
3
oogarts orthopaedisch chirurg
1
67
plastisch chirurg
5
893
radioloog
7
10
2 554
7
1
119 15
27
1
1
28
3
1
72
38
1
938 7
reumatoloog
1
uroloog
579
Totaal 2010
0
Totaal 2009
12
26
Totaal 2010
2
1
1
internist
Totaal 2008
ObSpecimen UroVriesOnder- Obductie Radiovysion coupe Morfo- Zoek ductie Foet grafie Lmol metrie derden
1
352
104
1
5
1041
2
76 1856
95
176
9
11
3
36
5
11668
7439
4
76 2478
22
470
16
14
6
76
2
1
12568
6638
26
40 1963
17
2
56
50
2
10946
592 1243
6
7492
585 1311
56
489 1274
30
40
359
21
II.7
VERRICHTINGEN EERSTE LIJN
Onderstaande tabellen geeft de aantallen verrichtingen resp. productie-eenheden weer, zoals uitgevoerd voor de eerste lijn, waarbij het verslagjaar 2010 is afgezet tegen 2009.
VERRICHTINGEN
Cervix BVO Cytologie
Cervix ind HistoCytologie Cytologie logie
HPVbepaHmol ling
Immuno Perox
Immuno Fluor
OnderZoek Vriesderden Punctie Sectie coupe
Morfo Metrie
Lmol
2010
26.579
4.301
307
8.304
3
2.274
2
325
1
2009
25.831
4.609
303
7.858
4
2.286
11
351
2
1
87
4
13
30
Totaal
1
11
42.141
41.357
PRODUCTIE-EENHEDEN
Cervix BVO Cytologie
Cervix ind HistoCytologie Cytologie logie
HPVbepaHmol ling
Immuno Perox
Immuno Fluor
OnderZoek Vriesderden Punctie Sectie coupe
Morfo Metrie
Lmol
2010
6.911
1.720
307
8.304
63
7.959
7
1.138
7
0
2009
6.716
1.844
303
7.858
84
8.001
39
1.229
14
174
22
0
0
Totaal
8
300
1
26.725
7
0
0
26.268
HOOFDSTUK III KWALITEIT & ARBO
ALGEMEEN KAM-jaarplan Het KAM-jaarplan 2010 is in het MT vastgesteld en is een regelmatig terugkerend punt op de agenda van het MT waardoor de bewaking gewaarborgd is.
Intercollegiale KAM-bijeenkomsten De KAM-functionarissen hebben deelgenomen aan intercollegiale kwaliteitsbijeenkomsten om ervaringen uit te wisselen. Dit werd door de betrokkenen als zeer nuttig ervaren. Met één van de deelnemende laboratoria wordt het uitvoeren van intercollegiale audits in gang gezet. Andere laboratoria zullen op een later tijdstip participeren.
Cursussen • • •
Jaarlijkse Conferentie milieu en veiligheid in ziekenhuislaboratoria van Borger & Burghouts (overname conferentie van Cycle Systems Consultancy) (O. Hampsink – Slotman) Cursus speedmanagement bij Bronpartners (O. Hampsink, R. Evers). Opleiding tot Ergocoach, door Werkgroep Fysieke Belasting MST (O. Hampsink - Slotman, R. Evers)
Project ergocoach In 2010 is gestart met het opleiden van 7 ergocoaches. De ergocoach houdt zich bezig met preventie en vermindering van fysieke belasting in de breedste zin van het woord.
III.1
KWALITEIT
Interne audit Er zijn in 2010 door 7 medewerkers en 1 externe auditor van het laboratorium voor microbiologie in totaal 8 interne audits uitgevoerd. Het betrof de volgende onderwerpen en de locaties waar ze zijn uitgevoerd: Onderwerp Beoordelen gynaecologische cytologie Secretariaat Bewerken histologisch materiaal Uitvoeren obductie Beoordelen materiaal Personeel en organisatie Opslag van onderzoeksmateriaal Voorzieningen
Locatie Cytologie Medische administratie pathologie en pathologen Histologie en KAM Pathologen Pathologen, medische administratie en directiesecretariaat KAM en personeelszaken Histologie, immunologie, moleculaire, administratie en Cytologie Algemeen
Knelpunten voortkomend uit audits worden ingevoerd in de web-based applicatie RieService zodat opvolging gewaarborgd is.
Klachten, fouten en afwijkingen Klachten, fouten en afwijkingen worden op verschillende manieren vastgelegd. Een fout gemaakt tijdens werkzaamheden of een afwijking van de geldende procedures/werkwijzen tijdens een van de fasen in het (laboratorium- of administratief) proces of het officieel kenbaar maken van onvrede over de gevolgde werkwijze/handelswijze of over (werk)omstandigheden worden gemeld en afgehandeld via RieService. Tekortkomingen met betrekking tot het inzenden van een monster worden bij het betreffende onderzoeksnummer geregistreerd als signalering.
23
Meldingen In totaal zijn er 490 meldingen afgehandeld. Onderstaande tabel geeft de verdeling van de meldingen weer per afdeling. Meldingen
2006
2007
2008
2009
2010
13 18 48 60 12
8 44 58 74 17
12 21 73 44 5
7 15 90 73 15
6 100 303 64 17
151
201
155
200
490
Pathologen Unit administratie Unit histologie Unit cytologie Diversen Totaal
De voortgang van de afhandeling van de meldingen worden maandelijks besproken in de structurele KAM-overleggen met de diverse units. Jaarlijks worden de meldingen in het MT besproken. Aan het begin van het jaar heeft de KAM een nieuwe voorlichtingsronde verzorgt aan alle medewerkers. Hierdoor is er een forse toename van het aantal meldingen. Verder zijn de medewerkers meer bekend met het online registratiesysteem. Een groot deel van de meldingen worden veroorzaakt door een persoonsgebonden oorzaak. Er vindt altijd terugkoppeling plaatst naar de betreffende medewerker. Bij een deel van de meldingen zijn werkvoorschriften en procedures aangepast. Signaleringen Signaleringen zijn tekortkomingen t.a.v. de inzendingen veroorzaakt door de inzender die veelal storend zijn voor de organisatie. Deze signaleringen worden rechtstreeks ingevoerd in U-DPS van PALGA, bij het betreffende onderzoeksnummer. De kwartaaloverzichten zijn periodiek in het Managementteam overleg besproken. Signaleringen
2006
2007
2008
2009
1e kwartaal 2e kwartaal 3e kwartaal 4e kwartaal Totaal
376 491 854 1212 2933
1370 2100 2066 1724 7260
1601 1712
531 431 781 1128 2481
2010 Absoluut 1247 1196 1496 1314 5253
% 5.1 4.8 6.8 5.6 5.6
Verreweg de meeste signaleringen worden veroorzaakt door niet volledig ingevulde aanvraagformulieren. Het laboratorium werkt aan de mogelijkheid van elektronisch aanvragen waarmee het aantal signaleringen naar verwachting drastisch zal afnemen. Externe consulten en revisies 2010
Externe consulten Totaal Discordant Externe revisies Totaal Discordant
Externe consulten en revisies 2010 1e kwartaal 2e kwartaal 3e kwartaal 80 82 68
4e kwartaal 73
Totaal 2010 303
9
5
3
5
22
90
109
115
80
390
1
2
6
3
12
RONDZENDINGEN Het laboratorium voor pathologie heeft in 2010 deelgenomen aan diverse rondzendingen: • landelijke rondzendingen van de Stichting Kwaliteitsbewaking Medische Laboratoriumdiagnostiek (SKML). • rondzendingen georganiseerd door Nordic immunohistochemical Quality Control (NordiQC) • rondzendingen georganiseerd door Quality Control for Molecular Diagnostics (QCMD) • KRAS kwaliteitsrondzending, geïnitieerd vanuit de European Society of Pathology (ESP) • SBO (Stichting Bevolkingsonderzoek) rondzending cervicale cytologie • Klinipath rondzending dunnelaag cervicale cytologie Het laboratorium participeerde in de rondzendingen voor cervixcytologie, algemene cytologie, algemene histologie, immunohistochemie en moleculaire pathologie. Voor de resultaten en de ondernomen acties van deze rondzendingen zie onderstaande tabellen. 24
Resultaten en uitgevoerde acties Er zijn nog geen definitieve rapporten ontvangen van de landelijke rondzendingen van de Stichting Kwaliteitsbewaking Medische Laboratoriumdiagnostiek (SKML). Voorlopig resultaten zijn besproken met de units.
Cytologie Rondzending
Onderwerp
Instantie
Cervix-cytologie
Cervix Cytologie KOPAC code B3c
SKML
SBO
Divers
SBO
Resultaat / Score Nog geen definitief rapport ontvangen. Voorlopige resultaten waren goed Geen scoring
Klinipath
Geen scoring.
Ronzending 6 Pitfalls Klinipath () maximaal te behalen score
Actie Geen actie noodzakelijk
Bevindingen zijn gepresenteerd in een bijeenkomst met alle deelnemende laboratoria. Geen actie noodzakelijk
Bij de SBO en Klinipath rondzendingen worden preparaten bekeken en met de deelnemende laboratoria tijdens een gezamenlijke bijeenkomst besproken. Er zijn geen actiepunten uit voortgekomen.
Histologie Onderwerp HE op ethmoïd/neusweefsel Gram
Instantie SKML
Resultaat / Score 6 (6) 5 (6) 5 (6)
Actie Geen
SKML
6 (6) 1 (6) 6 (6)
Gram negatieve bacteriën kleurden niet aan. Kleuring wordt opnieuw gevalideerd.
() maximaal te behalen score
25
Immunohistochemie/ISH Onderwerp BCL2, BCL6, PAX-5, CD99, EMA
Instantie NordiQc
Periode jan
aFP, bHCG, CD30, PLAP
SKML
mrt
CD2, CD3, CD4, CD8
SKML
mrt
CD2, CD3, CD4, CD8
SKML
mrt
CD5, Cycl.D1, Ki-67, CD79a
SKML
apr
PR, Her-2 IHC en BRISH (FISH) CK7, CK20, CA125, CDx2
NordiQc
mei
SKML
mei
ER, HER2
SKML
sept
Calcito, thyreo, TTF-1
SKML
sept
CD34, AE1/AE3, IgM, MLH1, Vim
NordiQC
sept
ER, HER2 IHC
NordiQC
sept
Resultaat / Score BCL2: goed, BCL6: goed, EMA: goed, PAX-5: zwak, CD99: matig aFP: 5 (6), bHCG: 2 (6), CD30: 5 (6), PLAP: 4 (6) CD2: 5 (6), CD3: 6 (6), CD4: 5 (6), CD8: 5 (6) CD2: 5 (6), CD3: 6 (6), CD4: 5 (6), CD8: 5 (6) CD5 : 2 (6), Cycl.D1 : 4 (6), Ki-67 : 6 (6), CD79a : 4 (6) PR: (bijna)perfect, HER2: zwak CK7: 6 (6), CK20: 6 (6), CA125: 6 (6), CDx2: 6 (6) ER: 10 (12), HER2: 12 (12) Calcito: 4 (6), Thyreo: 6 (6), TTF-1: 6 (6) CD34: goed, AE1/AE3: (bijna) perfect, IgM: zwak, MLH1: (bijna) perfect, Vim: (bijna) perfect ER: goed HER2: zwak
Actie PAX-5 en CD99, uitgetest en veranderingen doorgevoerd.
Zie opmerking
Geen acties noodzakelijk.
Geen acties noodzakelijk.
Zie opmerking
HER 2 wordt opnieuw gevalideerd, zie opmerking. Geen acties noodzakelijk.
Calcito, uitgetest en veranderingen doorgevoerd. IgM geen actie. Wordt intern alleen gebruikt voor aankleuren plasmacellen en in de gebruikte methode kleuren plasmacellen goed. Verdunning voor de ER is aangepast. HER 2 wordt aan gewerkt.
() maximaal te behalen score Opmerking: Alle antilichamen zijn in de periode aug-okt 2010 opnieuw gevalideerd i.v.m. aanschaf nieuwe apparatuur.
Moleculaire pathologie Onderwerp HPV B-cel klonaliteit EGFR
Instantie QCMD SKML SKML
Kras KRAS () maximaal te behalen score
Periode dec mrt mrt
nov
Resultaat / Score Goed 5 cases, bij alle 5 consensus Van de 9 monster 7 consensus. Bij 2 monsters is geen consensus bereikt, ook niet na landelijke bespreking (meningen verdeeld). 10 (10)
26
Actie Geen Geen Geen
Geen
III.2
ARBO
Meldingen bedrijfsaccidenten Er werden 20 bedrijfsaccidenten aan de KAM gemeld waarvan 14 met letsel: Het betreft 14 meldingen van snij-, prikwond. Er zijn 6 meldingen zonder letsel. Bij de snij-, prikwonden was het bieden van eerste hulp voldoende. Het relatief grote aantal wordt waarschijnlijk veroorzaakt door aanstelling van groot aantal nieuwe medewerkers die niet bekend waren met het snijden van coupes. Uitgebrachte adviezen Er is een advies uitgebracht over het probleem “gladde vloeren”. Er zijn acties geweest om de vloeren minder stroef te maken. Medewerkers hebben de mogelijkheid tot het aanschaffen van werkschoenen. Er zijn meer markeringen aangebracht om medewerkers en bezoekers te attenderen op gladde vloeren. En er zijn extra waarschuwingen in de procedures vermeld.
EN Metingen van concentraties van dampvormige stoffen zijn verricht d.m.v. het dragen van badges en in eigen beheer m.b.v. een meetapparaat (CMS van Dräger Safety). De aandacht heeft daarbij gelegen op formaldehyde en xyleen. Resultaten van beide metingen laten zien dat bij een aantal werkzaamheden in de uitsnijkamer de gemeten concentratie formaldehyde boven de wettelijke grenswaarden uitkomt. In 2010 is een bestaande werkplek voorzien van een extra afzuigkast. Bij goed gebruik van deze werkplek wordt de wettelijke grenswaarde niet overschreden.
RSOONLIJKE BESCHERMINGSMIDDELEN Er zijn op cytologie en histologie nieuwe veiligheidsbrillen aangeschaft met een prettiger draagcomfort als vervanging voor het oudere type bril dat door de gebruikers als niet prettig werd ervaren. Lichtvoorziening / klimaatbeheersing In het laboratorium histologie is alle verlichting vervangen volgens het in 2006 opgestelde lichtplan. Er zijn desondanks nog enkele mensen die regelmatig hoofdpijn ontwikkelen tijdens het werken in het laboratorium. Door gebouwbeheerder zijn enkele aanpassingen in luchtverversing aangebracht (bijv. eerder op de dag vol vermogen). Verder zijn er luchtbevochtigers geplaatst. In dit gebouw kunnen geen verdere uitbreidingen/ aanpassingen aan de klimaatbeheersing doorgevoerd worden. Geluidsoverlast I.v.m. verhuizing van het laboratorium in 2013 is besloten dit onderwerp te laten rusten. Wel wordt bij aanschaf van nieuwe apparatuur op de geluidsproductie gelet.
Milieu Het afvalwater van ons bedrijf is bemonsterd door het Waterschap Regge en Dinkel. Uit de resultaten van deze bemonstering blijkt dat de gehaltes van de gemeten stoffen voldoen aan de gestelde normen in de verleende vergunning.
Odette Hampsink, Rudi Evers (KAM-functionarissen)
27
III.3 FOLLOW-UP CERVIX CYTOLOGIE De follow-up van de cervix-cytologie wordt wekelijks uitgevoerd. Indien van de onderzoeken met een (herhaal)advies nog geen vervolgonderzoeken bekend zijn wordt er een herinneringsbrief gestuurd naar de betreffende inzender. Met behulp van deze brief kan de inzender nadere bijzonderheden aangeven met betrekking tot het (nog) niet opvolgen van het (herhalings)advies. De diverse differentiatiemogelijkheden van afwijkingen binnen het KOPAC-systeem (squameus [P] en endocervicaal [C]) zijn uitgewerkt in de onderstaande tabellen, die het jaar 2008 betreffen. Er wordt een follow-up termijn aangehouden van 1,5 jaar vanaf de datum dat de uitslag van het betreffende onderzoek werd verzonden. In de tabellen zijn als vervolgonderzoek bij voorkeur de histologische- en/of hoogste gradering als gegeven gebruikt.
Plaveiselcellig 2009 Cytologische diagnose Geen diagnose (P0)
Totaal
Cytologie Pap 1
Pap 2
Histologie
Pap3a Pap3a Pap3b licht matig
Pap 4
Pap 5
GD
CIN 0
CIN I
CIN II
CIN III
Carcinoom Andere malign.
336
11
0
1
0
0
0
0
14
1
1
2
0
0
Geen afwijkingen (P1)
31625
28363
13
2438
184
9
1
0
0
0
1
550
33
17
15
1
0
Atypie (p2,P3)
1914
199
3
918
303
19
2
3
0
0
0
175
184
74
32
2
0
Lichte dysplasie (P4)
328
18
0
41
33
7
2
2
0
0
0
22
105
57
40
1
0
Matige dysplasie (P5)
189
16
0
3
10
2
0
0
0
0
1
10
33
54
66
1
0
Ernstige dysplasie (P6)
162
5
0
1
0
0
0
2
0
0
0
1
7
18
127
1
0
Carcinoma In Situ (P7)
39
2
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
34
3
0
Plaveiselcelcarcinoom (P9)
5
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
5
0
34.724
28.692
23
3.737
541
37
6
7
0
0
2
772
363
221
316
14
0
Totaal
462
geen relevante Pap 0 Follow up 89 7
In deze tabel zijn de cervixcytologische diagnoses van het squameuze type volgens het KOPAC-systeem (X-as) afgezet tegen de histologische of cytologische follow-up in absolute aantallen (Y-as).
28
29
Endocervicale afwijkingen 2009 Endocervicaal 2009
Cytologie
Cytologische diagnose
totaal
Geen diagnose (C0)
geen enkele follow up
Pap 0
Pap 1
Pap 3a geringe atypie
Histologie Pap 3a matige atypie
Pap 3b ernstige atypie ACIS
GA
GCIN
CIN
GCIN & CIN Adenocarcinoom cervix
Adenocarcinoom endometrium
462
89
7
348
0
0
0
18
0
NVT
0
0
0
34.223
28.593
16
3.968
1
0
0
1.640
1
NVT
2
1
14
Enkele atypische cellen (C3)
4
1
0
2
0
0
0
1
0
1
0
0
0
geringe atypie (C4)
22
4
0
8
1
0
0
9
0
3
0
0
0
matige atypie (C5)
3
0
0
0
0
0
0
2
0
1
1
0
0
ernstige atypie (C6)
7
0
0
0
0
0
0
4
2
3
1
0
0
Carcinoma In Situ (C7)
1
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
1
0
Adenocarcinoom cervix (C9)
5
1
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
2
34.727
28.688
23
4.326
2
0
0
1.674
3
8
4
2
16
Geen afwijkingen (C1,C2)
Totaal
Legenda
CIN
: Cervicale Intra-epitheliale Neoplasie
GCIN
: Glandulaire Intra-epitheliale Neoplasie
GA
: Geen Afwijkingen
In deze tabel zijn de cervixcytologische diagnoses van het endocervicale type volgens het KOPAC-systeem (X-as) afgezet tegen de histologische of cytologische follow-up in absolute aantallen (Y-as).
30
III.4 DOORLOOPTIJDEN
III.4.A
DOORLOOPTIJD VAN ONDERZOEKEN
Het aantal werkdagen gerekend van de materiaalontvangst tot de verzending van de uitslagen.
aantal werkdagen
onderzoeken histologie 2008 2009 2010 % % %
onderzoeken cytologie 2008 2009 2010 % % %
onderzoeken cervixcytologie 2008 2009 2010 % % %
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
1
5
7
6
54
66
68
11
0
0
2
30
27
22
27
22
19
9
4
9
3
35
32
32
9
7
7
11
32
34
4
13
17
20
4
3
2
19
30
26
5
6
8
9
1
1
1
20
14
12
6
3
4
4
0
0
0
15
9
7
7 tot 10
3
4
2
0
0
0
15
9
7
> 10
0
0
0
0
0
0
0
2
0
III.4.B
DOORLOOPTIJD OBDUCTIES
Aantal werkdagen
2008 aantal
2009 %
aantal
2010 %
aantal
%
tot 10
24
6,5
30
12,9
37
16
tot 20
40
10,8
32
13,8
44
20
tot 30
36
9,7
40
17,2
33
14
tot 40
51
13,7
30
12,9
19
8
tot 50
35
9,4
28
12,1
13
4
tot 60
21
5,6
9
3,9
3
0
tot 70
17
4,6
16
6,9
9
4
tot 80
7
6,5
15
6,5
9
4
tot 90
11
3,0
12
5,2
11
3
11
3,0
20
8,6
20
8
> 90
31
III.5 PATIËNTGEBONDEN BESPREKINGEN
Medisch Spectrum Twente, Locatie Enschede. Bespreking Necrologie Gynaecologie Kindergeneeskunde Necrologie Chirurgie/ interne Geneeskunde Demonstratie Interne Geneeskunde Oncologie Demonstratie Chirurgie Reumatologie, Orthopedie Gynaecologische Oncologie Hematologie Cardiologie/Thoraxchirurgie Neuro bespreking
Frequentie maandelijks maandelijks 1 per 2 mnd. wekelijks 1 per 2 mnd. 1 per 2 mnd. 2 per maand 2 per maand 1 per kwartaal wekelijks
Gemiddeld 12 besprekingen per maand
Ziekenhuisgroep Twente, locatie Amelo Bespreking Oncologie Biopsiebespreking Necrologie/ Interne Geneeskunde Chirurgie Mammapoli
Frequentie 2 per maand gecombineerd
2 per maand wekelijks
Gemiddeld 8 besprekingen per maand
Ziekenhuisgroep Twente, locatie Hengelo Bespreking Mammapoli Overdracht Interne Geneeskunde - Chirurgie Necrologie Oncologie
Frequentie 3 per maand 2 per maand 1 x per 2 mnd. 2 per maand
Gemiddeld 7 besprekingen per maand
Streekziekenhuis Koningin Beatrix, Winterswijk Bespreking
Oncologie Mammabespreking
Frequentie 2 per maand 2 per maand
Gemiddeld 4 besprekingen per maand
Demonstraties, locatie Laboratorium Pathologie Bespreking Werkgroep Erfelijkheidsvoorlichting Dermatologie Gastro-enterologie Gynaecologie Longziekten Kindergeneeskunde Kaakchirurgie Nierbespreking
Frequentie maandelijks maandelijks maandelijks 1 x per 2 mnd. maandelijks 1 x per 2 mnd. op afspraak maandelijks
Gemiddeld 8 demonstraties per maand
32
III.6 SPECIFIEKE ACTIVITEITEN
III.6.A
LIDMAATSCHAPPEN
Nationale en internationale beroepsverenigingen Medische staf: Arbeitsgemeinschaft dermatologische Histologie der Deutschen Dermatolgischen Gesellschaft Association For European Cardiovascular Pathology European Association for Haematopathology European Society of Pathology
S. Riemersma, E. Eijken C.D. Heymans J. v. Baarlen, H. Shirango, S. Riemersma J. v. Baarlen, M. Brinkhuis, L. Naudin ten Cate, R. Aliredjo, H. Shirango J. v. Baarlen, C.D. Heymans, R. Vink, A. Krukkert, M. Brinkhuis, M. Hogenes M. Brinkhuis, E. Eijken L. Naudin ten Cate J. v. Baarlen J.G. Somsen C. Jansen alle pathologen L. Naudin ten Cate
International Academy of Pathology, British Division International Society of Dermatopathology International Society of Gynaecological Pathologists Nederlandse Vereniging voor Gastro-Enterologie Nederlandse Vereniging voor Klinische Cytologie Nederlandse Vereniging voor Neuropathologie Nederlandse Vereniging voor Pathologie Paediatric Pathology Society Overige medewerkers Vereniging Analisten Pathologie
alle cytologisch analisten, E. Asbroek, J. van het Bolscher, A. Bosch, E. Boswinkel, M. Bult, M. Jonker, J. Knook, M. Koelewijn, C. Liebrand, K. Olde Boerrigter, A. te Vaanholt, J. Weiss
Landelijke en regionale werkgroepen: Medische staf Commissie voor beentumoren C.D. Heymans, toehoorder L. Naudin ten Cate, M. Brinkhuis Gynaecologie Oncologie Achterhoek/Twente GOAT Hoofd-Hals Tumor werkgroep Medisch Spectrum J. van Baarlen Twente Landelijk Melanoom Panel E. Eijken Landelijke Werkgroep Cutane Lymfomen J. van Baarlen Landelijke Werkgroep Lever Pathologie A. Krukkert Landelijk Panel Longpathologie R. Aliredjo Lymfomen Panel Noord Nederland J. v. Baarlen, H. Shirango Multidisciplinair Netwerk Longtumoren J.G. Somsen Twente/Achterhoek Nederlandse Werkgroep Dermatopathologie M. Brinkhuis Oncologiecommissie Medisch Spectrum Twente Werkgroep Neuropathologie, UMCN St. Radboud Nijmegen Werkgroep Oncologische Gynaecologie v.d. Nederlandse Ver.voor Obstetrie en Gynaecologie Werkgroep Kinderpathologie der Lage Landen
J. van Baarlen R. Vink L. Naudin ten Cate, M. Brinkhuis L. Naudin ten Cate, M. Brinkhuis, R. Aliredjo, M. Tebar, C. Jansen R. Vink
Werkgroep Weke Delen Tumoren IKA IKW IKST IKO Wetenschapscommissie Laboratorium Pathologie Oost Nederland
M. Hogenes, M. Brinkhuis
33
Landelijke en regionale werkgroepen: Overige medewerkers WerkgroepAlg_scripts PALGA Werkgroep Dienstverlening Werkgroep VAP secretaresses Voorbereidingscommissie Stichting Bevolkingsonderzoek Baarmoederhalskanker Stedendriehoek Pathologisch Anatomisch Bacteriologisch Laboratorium Overleg, PABLO
Y. Beerens Y. Beerens, Y. Ellenbroek Y. Beerens F. Roozekrans
Uitvoeringscommissie Stichting Bevolkingsonderzoek Baarmoederhalskanker Twente Congresorganisatie VAP Werkgroep Cytodiagnostiek (VAP-WCD) Werkveldoverleg stagebegeleiders
F. Roozekrans
III.6.B
H. van der Veen, voorzitter
BESTUURSWERKZAAMHEDEN
Medische staf Bevolkingsonderzoek Borstkanker / SVOB NVVP NVVP NVVP PALGA
M. Brinkhuis, regionaal coördinerend patholoog C. Jansen, lid Commissie Kwaliteit en Beroepsuitoefening M. Brinkhuis, lid Taakgroep Cytologie S. Riemersma, lid QC commissie werkgroep moleculaire diagnostiek R. Vink, lid Thesauruswerkgroep
Overige medewerkers: Stichting Bevolkingsonderzoek Baarmoederhalskanker Twente Algemeen Bestuur PALGA Werkgroep Immunohistochemie Hoofdbestuur Vereniging Analisten Pathologie (VAP) Dagelijks bestuur Vereniging Analisten Pathologie
III.6.C
F. Roozekrans R. Evers (voorzitter), F. Roozekrans M. IJland
H. van der Veen, bestuurslid H. van der Veen, lid Ch. Liebrand, secretaris R. Evers, lid F. Roozekrans, secretaris
NASCHOLING MEDISCHE STAF
Cursussen en congressen 111th meeting of the British Neuropathological Society, London, UK, 6-8 januari (C. Jansen) 5e bijeenkomst van de werkgroep “Moleculaire Diagnostiek in de Pathologie”, Utrecht, 29 januari (M. Tebar, S. Riemersma) Longpanel, Zwolle, 4 februari (R. Aliredjo) BioMed2/Euroclonality Workshop: clonality Assessment in Pathology Nijmegen, 8-10 februari (S. Riemersma) Coupeavond Neuropathologie, Nijmegen, 9 februari (G.J. Toes) Werkgroep leverpathologie, Utrecht, 9 februari, 28 september en 23 november (A. Krukkert) “De multidisciplinaire verwevenheid rond het mammacarcinoom”, Enschede, 11 februari (M. Tebar, S. Riemersma) “Probleemgebieden in de Diagnostische Histopathologie”, Rotterdam, 16-18 februari (M. Tebar, A. Krukkert) XXIInd Belgian Week of Gastroenterology, Antwerpen, België, 6 maart (J. van Baarlen) Regionale coupeavonden, 9 maart (Utrecht) (A. Krukkert), 14 december (Nijmegen) (R. Vink) Congres NVML “De juiste zet” Amersfoort, 23 maart (S. Riemersma) USCAP, Washington, USA , 20-26 maart (R. Vink) Pathologendagen, Zeist, 7-9 april (L. Naudin ten Cate, C. Jansen, G.J. Toes, R. Vink, R. Aliredjo, H. Shirango, M. Hogenes, M. Tebar, M. Brinkhuis, J. van Baarlen, A. Krukkert, C. Heymans) Oncologische thema-avond “up to date in erfelijke kanker” UMC st. Radboud Nijmegen, 21 april (R. Aliredjo, M. Tebar) Symposium IKNO “regionale samenwerking oncologie” Delden, 27 april (R. Aliredjo) Thoracic pathology in Coimbra: Lung Cancer, Coimbra, Portugal, 29 april – 2 mei (R. Aliredjo) Surgical pathology Mayo clinics, Budapest, 3-7 mei (C. Heymans) Diagnostic Histopathology of Breast Disease Course, London, UK, 10-13 mei (M. Hogenes, A. Krukkert) International Congress of Cytology, Edinburgh, UK, 16-20 mei (M. Brinkhuis)
34
16th European course in neuropathology: Tumors of the central system and its coverings, Amsterdam, 2-4 juni, (R. Vink) ASCO telereview 2010, Zwolle, 9 juni (S. Riemersma) 8e Bossche mamma congres, Vught, 15 -16 juni (H. Shirango, M. Tebar) Themadag SKML, 25 juni (S. Riemersma) Postgraduate course Lung, Pleuraland mediastinal diseases, Graz, Oostenrijk, 23-28 augustus (M. Brinkhuis) Diagnostic challenges in breast pathology, Rapolano Terme, Italië, 7-9 september (R. Aliredjo, S. Riemersma) IPPA XXXII Advanced Course in Pediatric Pathology, Cambridge, UK 4-10 september (M. Hogenes, C. Jansen) Update course in Paediatric Pathology, Venetië, Italië 12-16 september, (L. Naudin ten Cate) Congress Paediatric Pathology Society, Padova, Italië 16-18 september, (L. Naudin ten Cate) NVVP bijeenkomst weefselblokjes, 21 september (G.J. Toes) 15th meeting European Association for Haematopathology, Uppsala, Zweden, 25 september – 1 oktober (J. van Baarlen, H. Shirango) Perinatale audit in de praktijk, 29 september (R. Aliredjo) NVCO scholingscursus VIII Mammacarcinoom, Tiel, 1 oktober (R. Aliredjo, M. Brinkhuis) Workshop “Current Topics in GUT Pathology”, Tbilisi, Georgië, 17-19 oktober (J. van Baarlen, S. Riemersma) XXXIth Symposium of the ISDP, Barcelona, Spanje, 21-23 oktober (M. Tebar, C. Heymans) NVVP nascholing, Apeldoorn, 5 november (H. Shirango) Current concepts in Surgical Pathology, Harvard Medical School, Boston, USA, 8-12 november (L. Naudin ten Cate) Symposium on head and neck pathology, London, UK, 26-27 november (R. Aliredjo) 14e landelijke cursus kinderpathologie, Werkgroep Kinderpathologie der Lage Landen, 9 december (C. Jansen, M. Hogenes) Bijeenkomsten (7x) Werkgroep weke delen tumoren IKA/IKW, Amsterdam (R. Vink) Bijeenkomsten (5x) commissie Beentumoren (C. Heymans)
III.6.D
NASCHOLING OVERIGE MEDEWERKERS
VAP-WCD Themamiddag “Chicago meets Utrecht”, Jaarbeurs Utrecht, 26 januari (M. Schreven Stellaard, R. Evers, F. Roozekrans) Bezoek beurs Medica Dusseldorf, 6 januari (H. Broeze, K. Olde Boerrigter, S. ten Brinke, H. Wilke) Werkbezoek lab Utrecht 6 januari (M. Kristen) Werkbezoek UMCG i.v.m. Ventana StainerRoche Groningen 11 januari (M.Kristen) Informatiebijeenkomst kwaliteit coupes Labpon Enschede 15 januari (E. Asbroek, B. van Harsselaar, A. Temmink, A. te Vaanholt, S. Wijlens, T. Hering, P. Knook) Informatiedag Ergocoach, Markant Utrecht, 15 januari (A. te Vaanholt) Cursus website, 10 lessen van januari t/m april (Y. Beerens) Klinische cytologie, HAN-kenniscentrum, 10 dagen van januari t/m juni, met examen succesvol afgesloten (C. Corstiaensen) Landelijke dag van de werkgroep moleculaire diagnostiek NVVP UMC Utrecht, 29 januari (N. de Waal, S. ten Brinke) BioMed2/Euroclonality Workshop: clonality Assessment in Pathology Nijmegen, 1 februari (K. Olde Boerrigter) Werkbezoek LCPL i.v.m. Biocare stainer Biorad, Leiden, 2 februari (M. Kristen) Cursus Primer/Probe design Hogeschool Leiden, 11-12 februari (N.de Waal) Basis histologie, ROC Amersfoort, 5 avonden februari/maart (B. van Harsselaar, S. Wijlens, T. Hering, B. Keizer, J. E. van Kesteren, M. Knoef, A. Schuite, A. Temmink) Bio-informatica voor laboratoriummedewerkers Hogeschool Leiden, 9/10 februari (M. Bult, N. de Waal) Cursus 10-kops niercoupes, Labpon Enschede, 1 maart (M. van Boekel, E. Boswinkel, H. Broeze, D. Bultink, J. Doornbusch, S. Garstenveld, O. Hampsink, B. van Harsselaar, N. ten Have, T. Hering, M. Jonker, B. Keizer, J. van Kesteren, M. Knoef, J. Knook, P. Knook, M. Koelewijn, C. Kormelink, M. Kirsten, S. Nijhuis, K. Olde Boerrigter, A. Prein, A. Schuite, A. Temmink, A. te Vaanholt, N. Vergeest, K. de Vries, S. Wijlens) Cursus BHV Gevaarlijke stoffen, 18 februari, 2 maart (N. de Waal, K. Olde Boerrigter) Werkbezoek Biosystems Nieuwerkerk a/d IJssel, 3 maart (K. Olde Boerrigter) Cursus inbedden rib, Labpon Enschede, 4 maart (M. van Boekel, E. Boswinkel, H. Broeze, D. Bultink, O. Hampsink, B. van Harsselaar, N. ten Have, S. Heijink, T. Hering, M. Jonker, J. van Kesteren, M. Koelewijn, C. Kormelink, M. Kirsten, S. Nijhuis, A. Prein, A. Schuite, S. van Veen, K. de Vries, S. Wijlens) Cursus Powerpoint 8-9 maart (E. Hollegien, F. Folkers, B. Preuett) Cursus Reanimatie/BHV EuroAHV 10, 24 maart en 15 april (N. de Waal, K. Olde Boerrigter) Congres NVML “De juiste zet” Amersfoort, 23 maart (O. Hampsink, S. Heijink, K. Olde Boerrigter, A. te Vaanholt) Congres Pathologendagen, Zeist, 9 april (N. de Waal, E. Harmsen) 35
VAP Voorjaarscongres, De Heerlickheijd van Ermelo, 10 april (M. IJland, M. Schreven – Stellaard, T. Arkink, F. Roozekrans, E. Asbroek, E. Boswinkel, B. Keizer, J. E. van Kesteren, K. Olde Boerrigter, A. te Vaanholt) Themadag WHT “Workflow op histologisch laboratorium”, Amersfoort, 13 april (E. Asbroek, M. van Boekel, M. Koelewijn) Werkveldoverleg stage, Utrecht, 15 april en 30 november (E. Boswinkel) PALGA PCP-dag 20 april en 25 november (Y. Beerens, Y. Ellenbroek) Werkgroep WIHC 22 april en 9 november (M. Kristen) Cursus prostaat, Labpon Enschede, 28 april (E. Asbroek, M. van Boekel, H. Broeze, J. Doornbusch, S. Garstenveld, B. van Harsselaar, N. ten Have, M. Jonker, B. Keizer, J. van Kesteren, P. Knook, M. Koelewijn, C. Kormelink, M. Kristen, Ch. Liebrand, A. Prein, S. van Veen, N. Vergeest, K. de Vries, S. Wijlens) Werkbezoek lab Bonn i.v.m. SAKURA Bonn, Duitsland 29 april (J.E. van Kesteren) Nascholing HPV, Labpon Enschede 7 mei (J.E. van Kesteren) 36th European Congress, Edinburgh, 16-20 mei, (M. Schreven-Stellaard, M. Kok) Cursus Molecular Diagnostics, Molecular Medicine Postgraduate School te Rotterdam, 20-21 mei (I. Raspe, M. Gouma) Cursus lever, Labpon Enschede, 26 mei (E. Asbroek, M. van Boekel, D. Bultink, B. van Harsselaar, S. Heijink, T. Hering, M. Jonker, M. Knoef, J. Knook, P. Knook, M. Koelewijn, C. Kormelink, M. Kirsten, Ch. Liebrand, S. Nijhuis, A. Prein, A. Schuite, A. Temmink, A. te Vaanholt, S. van Veen) Bevolkingsonderzoek: kan het nog beter? Bevolkingsonderzoek Oost, De Grolsch Veste, Enschede, 1 juni (L. Batenburg – van Gessel, H. Wentink, R. Evers, F. Roozekrans) Cursus Crista/beenmerg, Labpon Enschede, 8 juni (E. Boswinkel,H. Broeze, B. van Harsselaar, T. Hering, M. Jonker, B. Keizer, M. Knoef, J. Knook, P. Knook, C. Kormelink, M. Kristen, A. Temmink, A. te Vaanholt, S. van Veen, K. de Vries, S. Wijlens) PALGA Werkgroep Dienstverlening 9 juni (Y. Beerens, Y. Ellenbroek) Werkbezoek Synchron, Etten Leur, 9 juni (M. Kristen) Werkbezoek Pathan 17 juni (Y. Beerens, Y. Ellenbroek, C. Kormelink) Werkbezoek lab Groningen: uitsnijkamer Groningen 22 juni (J.E. van Kesteren) Themadag SKML, 25 juni (O. Hampsink, K. Olde Boerrigter) Applicatietraining ABI 3500, Applied Biosystems 1 en 20 juli (M. Bult, K. Olde Boerrigter) Pathologendag Zeist, 3 augustus (E. Harmsen) Praktijkles HLO, 1 september (E. Harmsen) Presentatie SAKURA Labpon Enschede, 6 september (J.E. van Kesteren) Cursus ergocoach Medisch Spectrum Twente Enschede, 1 oktober (D. Bultink) Werkgroep Moleculaire Technieken LUMC Leiden 14 oktober (E. Harmsen) Werkgroep WIHC 21 oktober (Ch. Liebrand) PALGA 26 augustus en 18 november (Y. Beerens, Y. Ellenbroek) Training Synchron, Etten Leur, 2 november (E. Harmsen, H.Wilke) Cursus Access, Enschede, 5 cursusavonden november/december (E. Harmsen, Y. Ellenbroek, S. Heijink, A. te Vaanholt, H. Wilke, S. ten Brinke) Ergocursus, MST Enschede, 3 bijeenkomsten augustus t/m november (N. Spijker) Cytologie aan Zee, Castricum, 4 september (T. Arkink, M. Schreven - Stellaard) Second opinionpanels SBO, Ziekenhuis Rijnstate Arnhem (H. Wentink, F. Roozekrans) Cursus Specificiteit en kwaliteit Hogeschool Leiden, 21, 28 september en 5, 12 oktober (S. Heijink) Cursus PMLF introductie en begeleiding stagiairs, 8, 22 september / 6 oktober (H. Wentink, M. IJland) VAP Themadag Taakherschikking analisten, Regardz, Nijkerk, 21 september (F. Roozekrans) 12e Symposium Stichting Baarmoederhalskanker Preventie Oost, “Toekomst BVO Baarmoederhalskanker” Papendal, Arnhem, 8 november (H. Wentink, M. Schreven - Stellaard, F. Roozekrans) Werkbezoek lab Zweden i.v.m. digitalisatie, 10 november (J.E. van Kesteren) Beurs Medica, Dusseldorf 17 november (J.E. van Kesteren, J. Knook, M. Kristen) Bijeenkomst VU Amsterdam HRM service (M. Gouma) Werkbezoek afd. pathologie Erasmus MC (H. Wilke) Veldhuizencursus, Noordwijkerhout, 18 en 19 november (J. Van de Lockant, M. IJland).
Cursussen en congressen
III.6.E
WETENSCHAPPELIJKE ACTIVITEITEN
Voordrachten Mesenchymal tumours of the gastrointestinal tract. Voordracht en casuspresentatie tijdens de workshop “Current topics in gut pathology ”, 17 oktober 2010, Tbilisi, Georgië (R.Vink) “Comparing UroVysion and cytology in bladder cancer monitoring” juni 2010 Utrecht, Abbott symposium
over UroVysion (S. Riemersma) “Results of Qiagen high-risk typing assay after Hybrid Capture II”, juni 2010, Hilden, Duitsland (S. Riemersma) 36
“Diagnostiek van EGFR mutaties in longtumoren”, voor longartsen uit de regio, Enschede, jan 2010 (S. Riemersma) Cytologie cursus techniek: “maken van directe preparaten” Enschede, Laboratorium Pathologie Oost Nederland, 7 oktober 2010 (M. Brinkhuis) “Kwartetten met huisartsen” ZGT Almelo, 11 november 2010 (M. Brinkhuis, S. Riemersma) Workshop and lecture “Gastro-Intestinal Lymphomas”, Workshop “Current Topics in GUT Pathology”, Tbilisi, Georgië, 17-19 oktober (J. van Baarlen) Posters “Intestinale spirochetose: de volgende epidemie?” gepresenteerd tijdens Pathologendagen Zeist (M. Hogenes) “Plaut-Vincent tonsilitis – een zeldzame vorm van spirocheten infectie” gepresenteerd tijdens Pathologendagen Zeist (M. Hogenes) “Evaluation of KRAS mutation status in primary colorectal tumours and corresponding liver metastases” N. Knijn, L.J.M. Mekenkamp, M. Klomp, E. Vink-Börger, J.Tol, S. Teerenstra, J.Meijer, M. Tebar, S.Riemersma, C.J.A. Punt, I.D. Nagtegaal, presented at ESMO Congress - European Society for Medical Oncology, Milan 8-12 October 2010
Publicaties The number of metastatic sites for stage IIIA endometrial carcinoma, endometrioid cell type is a strong negative prognostic factor – Jan J. Jobsen, M.D., Lambert Naudin ten Cate,M.D., Marnix L. Ly beert, .D., Elzbieta van der Steen-Banasik,M.D.,Astrid Scholten,Ph.D., Job van der Palen,Ph.D.,Annemarie Slot, MD.,Marika C. Stenfert Kroese, M.D.,Eltjo M. Schutter,Ph.D.,Sabine Siesling,Ph.D.- Gynecologic Oncology, 117 (2010) 32-36 Gastric Schwannoma Presenting as an Incidentalomaon CT-Scan and MRI. Raber MH, Ziedses des Plantes CMP, Vink R, Klaase JM. Gastroenterology Research 2010;3(6):276-80. The clinical value of lymphatic micrometastases in patients with non-small cell lung cancer. Verhagen AF, Bulten J, Shirango H, Thunissen FB, van der Drift MA, van der Bruggen W, Tjan-Heijnen VC, van Swieten HA. - J Thorac Oncol. 2010 Aug;5(8):1201-5. "KRAS mutation analysis: a comparison between primary tumours and matched liver metastases in 305 colorectal cancer patients". N. Knijn, L.J.M. Mekenkamp, M. Klomp, E. Vink-Börger, J.Tol, S. Teerenstra, J.Meijer, M. Tebar, S.Riemersma, C.J.A. Punt, I.D. Nagtegaal. British Journal of Cancer, in press Vaginal and (uncommon) cervical cancers in the Netherlands, 1989-2003- van der Aa MA, Helmerhorst T.J, Siesling S, Riemersma S, Coebergh JW- Int. J Gynecol Cancer, 2010 May;20(4):638-45 The impact of margin status in breast-conserving therapy for lobular carcinoma is age related - Jobsen JJ, Riemersma S, van der Palen J, Ong F, Jonkman A, Struikmans H.- Eur J Surg Oncol. 2010 Feb;36(2):176-81. Epub 2009 Jul 31. Protein profiling in pathology: Analysis and evaluation of 239 frozen tissue biopsies for diagnosis of B-cell lymphomas. Corinne Jansen, Ton Feuth, John M.M. Raemakers, Jos Rijntjes, Jos W. Meijer, Pieter J. Wetsenend, Joop van Baarlen, Johan H.J.M. van Krieken, Konnie M. Hebeda, Patricia J.T.A. Groenen. Proteomics – Clinical Applications 2010;4:519-527. Aspiratiepneumonitis na vuurspuwen: de vuurspuwerslong. F.M. Harding, B.I. Hiddinga, M.M.M. Eijsvogel, J. van Baarlen, R.Oosterhof-Berktas. Ned Tijdschr Geneeskd, 2010;154:2152-2156.
III.6.F
WETENSCHAPPELIJK ONDERZOEK EN SAMENWERKINGSVERBANDEN
Participatie onderzoek en trials Participatie in wetenschappelijk onderzoek 2010: Cybar studie: studie naar graderen bij Barrett mucosa oesofagus MATADOR studie: prospectief bepalen genetische profiel mbt ziektevrije overleving bij bij mammacarcinoom. MINDACT studie: prospectief bepalen genetische profiel mbt ziektevrije overleving bij bij mammacarcinoom. PORTEC-3 studie: 5-jaar prospectieve studie naar de overleving en ziektevrije overleving bij hoogrisico voortgeschreden endometrium carcinoom, behandeld met chirurgie, RT, CT en adjuvante CT vs alleen pelviene RT TLH/TAH studie: gerandomiseerde multicenter kosten effectiviteitstudie naar Laparoscopische versus laparotomische hysterectomie + adnexa PARSC studie: een prospectieve studie naar het recidief risico in stadium II en III coloncarcinoom patiënten met behulp van ColoPrint. PHOTOACOUSTIC MAMMOGRAPHY studie: in samenwerking met Universiteit Twente.
37
Participatie in overige onderzoeken: ZGT Almelo: Toe amputation in the diabetic foot. Relations between clinical, radiological, pathological and microbiological diagnosis. K. Huisman , Universiteit Twente: Automated classification and segmentation of virtual Cam5.2 stained slides to determine the stroma percentage in triple negative breast cancer patients Marjanne Ymker, Universiteit Twente: Breast cancer stem cells: from conventional analysis towards lab-on-a-chip drug screening Lonneke Griep, Universiteit Twente: Identification, isolation, propagation and characterization of breast cancer stem cells. M. Heijblom, Universiteit Twente, Ellen ten Tije, Universiteit Twente: Photoacoustic mammography: the influence of breast compression
III.6.G
OPLEIDING
Participatie onderwijs Keuze co-schap pathologie arts in opleiding i.s.m. MST Medical School (G.J. Toes) 2 colleges pathologie co-assistentenonderwijs MST (G.J. Toes) Colleges UT: inleiding in de pathologie en inleiding in de oncogenese voor studenten Biomedische Technologie en Technische Geneeskunde (S. Riemersma) Colleges Tblisie Georgie: Molecular Pathology in lymphomas's en Molecular Pathology in colorectal tumors (S. Riemersma) Afstudeeronderzoek Lonneke Griep, technische geneeskunde UT; Identification, isolation, propagation and characterization of breast cancer stemm cells (M. Brinkhuis) Karin Huisman: Technical Medicine, robotics and Imaging; Automated classification and segmentation of virtual Cam5.2 stained slides to determine the stroma percentage in triple negative breast cancer patients (M. Brinkhuis) Het geven van praktijklessen aan studenten Crime Sciences van de Saxion Hogeschool Enschede (K. Olde Boerrigter, E. Harmsen)
Stagiair(e)s 2009/2010 in samenwerking met HAN- kenniscentrum te Nijmegen (HLO): G. Jacobs Stagiair(e)s 2010/2011 in samenwerking met Rijn-IJssel College te Nijmegen (HLO): M. Groote Haar In samenwerking met ROC Midden-Nederland te Utrecht: H. Saksik
38
HOOFDSTUK IV FINANCIËN
IV. 1 ALGEMENE BESCHOUWING De financiële situatie van het laboratorium is nog steeds gezond. Ook dit jaar is geëindigd met een positief saldo van 350.000 euro. Dit saldo is deels toegevoegd aan de Reserve Aanvaardbare Risico (RAK) van de Stichting en deels als voorziening voor de inrichting van het nieuwe laboratorium aangewend. Er dienen zich wat onzekerheden aan voor 2011. Er wordt gesproken over de verlaging van het HPVtarief, dit zou een aanzienlijke omzetvermindering met zich mee kunnen brengen (250-300.00 euro), en er bestaat de vrees voor het reduceren van het aantal laboratoria dat participeert in het bevolkingsonderzoek baarmoederhalskanker. Dit gekoppeld aan een eventueel stagnerende groei, impliceert dat het laboratorium de komende jaren extra zal moeten letten op de kosten in relatie tot de baten. Deze verhouding was de komende jaren steeds positief, d.w.z. de opbrengsten stegen meer dan de kosten.
IV. 2 BALANS
31-12-2010 31-12-2009
31-12-2010 31-12-2009
Activa
Passiva
Vaste Activa
Eigen vermogen
Materiële vaste activa
2.642.541
2.010586
Vlottende activa Vorderingen en overlopende activa
461.919
631.261
Financieringstekort
924.218
304.784
-
561.075
1.386.137
1.497.120
Liquide middelen
kapitaal
52.976
52.976
Collectief gefinancierd gebonden vermogen
1.890.709
1.540.828
1.943.685
1.593.804
83.064
64.960
251.199
335.863
Voorzieningen Langlopende schulden Kortlopende schulden en overlopende passiva Schulden aan kredietinstellingen Overige kortlopende schulden en overlopende passiva
TOTAAL ACTIVA
4.028.678
3.507.706 TOTAAL PASSIVA
39
210.289
1.540.442
1.513.079
1.750.730
1.513.079
4.028.678
3.507.706
IV. 3 RESULTATENREKENING
2010
2009
9.564.924
9.245.993
-2.179
21.164
9.562.745
9.267.157
6.310.559
6.213.269
Bedrijfsopbrengsten: Wettelijk budget voor aanvaardbare kosten Overige bedrijfsopbrengsten
Som der bedrijfsopbrengsten
Bedrijfslasten: Personeelskosten Afschrijvingen materiële vaste activa Directe kosten laboratoria Overige bedrijfskosten
Som der bedrijfslasten
Bedrijfsresultaat
Financiële baten en lasten
RESULTAAT
833.558
753.094
1.224.774
1.106.562
823.742
896.802
9.192.633
8.969.727
370.112
297.430
-20.231
-29.874
349.881
267.556
40