JAARVERSLAG 2012
Hoofdstuk I Algemeen ................................................................................................................................... 4 I. 1 Algemene gegevens: ...................................................................................................... 4 I. 2 Organisatie Stichting ....................................................................................................... 4 I. 3 Organisatiestructuur ....................................................................................................... 5 I. 4 Personeel ...................................................................................................................... 5 I.4.a Formatieplaatsen per ultimo 2012 .................................................................................. 5 I.4.b Onderverdeling Personeelsbestand Per Ultimo 2012 .......................................................... 5 I.4.c Overlegstructuren ........................................................................................................ 6 I.5 Doelstellingen, Beleid En Toekomstplannen ........................................................................ 6 I. 5.a Personeelsbeleid .......................................................................................................... 6 I. 5.b Jaaroverzicht Medische Administratie .............................................................................. 8 I. 5.c Jaaroverzicht Cytologie ................................................................................................. 8 I. 5.e Jaaroverzicht Moleculaire pathologie .............................................................................. 10 I.6 Jaaroverzicht BedrijfsHulpVerlening .................................................................................. 14 I.7 Relevante Investeringen ................................................................................................. 14 I.8 Bibliotheek ................................................................................................................... 15 I.8.a Boeken ..................................................................................................................... 15 I.8.b Tijdschriften ............................................................................................................... 15 Hoofdstuk II Verrichtingen............................................................................................................................ 16 II. 1 Algemeen Overzicht ....................................................................................................... 16 II. 2 Histologie ..................................................................................................................... 17 II. 3 Cytologie...................................................................................................................... 17 II.3. a Inzendingen Punctiecytologie........................................................................................ 17 II. 3.b Cervixcytologie ........................................................................................................... 18 II. 3.c Niet-gynaecologische cytologie ..................................................................................... 18 II. 4 Obducties ..................................................................................................................... 19 II. 4.a Obducties .................................................................................................................. 19 II. 4.b Obducties gerelateerd aan aantal overledenen per ziekenhuis ........................................... 19 II. 5 Bevolkingsonderzoeken .................................................................................................. 20 II.5.a Bevolkingsonderzoek borstkanker ................................................................................. 20 II.5.b Bevolkingsonderzoek baarmoederhalskanker .................................................................. 20 II.6 Verrichtingen per Ziekenhuis ........................................................................................... 21 II.7 Verrichtingen eerste lijn ................................................................................................. 24 Hoofdstuk III Kwaliteit & Arbo ....................................................................................................................... 25 III.1 Kwaliteit ...................................................................................................................... 25 III.2 ARBO ........................................................................................................................... 30 III.3 Follow-up Cervix Cytologie .............................................................................................. 32 III.4 Doorlooptijden .............................................................................................................. 35 III.4.a Doorlooptijd van onderzoeken ...................................................................................... 35 III.4.b Doorlooptijd obducties ................................................................................................. 35 III.5 Patiëntgebonden Besprekingen ........................................................................................ 36 III.6 Specifieke Activiteiten .................................................................................................... 37 III.6.a Lidmaatschappen ........................................................................................................ 37 III.6.b Bestuurswerkzaamheden ............................................................................................. 38 III.6.c Nascholing Medische Staf ............................................................................................. 38 III.6.d Nascholing Overige medewerkers .................................................................................. 39 III.6.e Visitaties ................................................................................................................... 40 III.6.f Wetenschappelijke Activiteiten ...................................................................................... 40 III.6.g Wetenschappelijk onderzoek en samenwerkingsverbanden ............................................... 41 III.6.h Opleiding ................................................................................................................... 42 Hoofdstuk IV Financiën ................................................................................................................................ 44 IV. 1 Algemene Beschouwing .................................................................................................. 44 IV. 2 Balans ......................................................................................................................... 44 IV. 3 Resultatenrekening ........................................................................................................ 45
2
Het verslagjaar 2012 kenmerkt zich vooral door consolidatie. Na jaren van soms onstuimige groei is de groei duidelijk afgenomen. Dit geeft ruimte om nieuwe medewerkers goed in te werken en ervaring op te laten doen. De belangrijkste activiteiten van 2012 richten zich op het voorbereiden van de nieuwbouw, het verkrijgen van de CCKL accreditatie en het starten met digitale pathologie. De nieuwbouw is natuurlijk een majeur project dat veel voorbereiding vraagt. Dit betekent vrijwel altijd een extra tijdsbeslag op de medewerkers. Om die reden is het een ‘meevaller’ dat de productiegroei terug is gelopen. Het zelfde geldt voor het verkrijgen van de CCKL-accreditatie. Het impliceert altijd extra inspanningen om de puntjes op de i te krijgen, het wegwerken van wat achterstallig onderhoud en het inventariseren en oplossen van nog ontbrekende punten. Tot slot is een serieuze start gemaakt met digitale pathologie. Het ultieme einddoel is dat alle glaasjes gedigitaliseerd worden en dat vanaf dat moment de diagnostiek volledig digitaal verloopt. Omdat dit een relatief onbekende werkwijze is, wordt er een groeipad voorzien dat minstens 2-3 jaar duurt. In 2012 is gestart met 1 scanner, de bedoeling is om eerst zoveel mogelijk technische issues te ontdekken en op te lossen. In 2013 zal gestart worden met daadwerkelijk digitaal diagnosticeren en vanaf 2014 zal het aantal pathologen dat volledig digitaal werkt langzaam worden opgevoerd. Hiermee zijn we voorloper in Nederland. De financiële positie van het laboratorium is nog steeds gezond. Een deel van het positieve saldo wordt aangewend als voorziening voor de frictiekosten verhuizing en een deel van het batig saldo is besteed aan de versterking van de RAK. ir. H. van der Veen nov. 2013
3
HOOFDSTUK I ALGEMEEN De Stichting Laboratorium Pathologie Oost Nederland (verder genoemd Laboratorium) is een zelfstandig laboratorium. Oorspronkelijk maakte het laboratorium deel uit van het Streeklaboratorium, doch is daarvan afgesplitst op 20 december 1995. De Raad van Toezicht is samengesteld uit vertegenwoordigers vanuit het TAZDO-verband en uit de 1e lijn. Het Laboratorium maakt samen met het Laboratorium Medische Microbiologie Twente en Achterhoek, gebruik van dezelfde huisvesting en infrastructuur.
I. 1
ALGEMENE GEGEVENS:
Geregistreerd: Statutaire Naam: Statutaire vestigingsplaats: Adres: Datum oprichting: Datum beëindiging:
Kamer van Koophandel nr. 41032033 Stichting Laboratorium Pathologie Oost Nederland Enschede Burg. Edo Bergsmalaan 1, Postbus 377, 7500 AJ Enschede 20 december 1995 Onbepaald
Het laboratorium werkt voor drie algemene ziekenhuizen en huisartsen in de regio. De drie ziekenhuizen zijn: Medisch Spectrum Twente (locaties Enschede, Oldenzaal, Losser en Haaksbergen); Ziekenhuisgroep Twente (locaties Almelo en Hengelo); Streekziekenhuis Koningin Beatrix te Winterswijk.
I. 2
ORGANISATIE STICHTING
Raad van Toezicht: Benoemd door en uit TAZDO: Drs. A.H. Hilbers, lid RvB Medisch Spectrum Twente (tot 1-9-2012) Drs. M.J.P. Schmidt, voorzitter RvB Ziekenhuisgroep Twente Benoemd uit de eerste lijn: Drs. R.A.M.H. Vrenken, huisarts te Enschede De Raad van Toezicht heeft in het verslagjaar 2012 vier keer vergaderd. De belangrijkste thema’s waren de jaarrekening 2011, de begroting 2013 en de nieuwbouw. Directie: ir. H. van der Veen, directeur Medische staf: R. Vink, voorzitter G. Freling, vice-voorzitter Mw. dr. S. Riemersma, secretaris J. van Baarlen A. Baidoshvili Mw. dr. M. Brinkhuis E. Eijken Mw. M. Hogenes Mw. C. Heymans
Dr. C. Jansen Mw. A. Krukkert L. Naudin ten Cate (tot 31-12-2012) Mw. N. Kooij H. Peters (vanaf 1-1-2012) Mw. H. Shirango (tot 31-05-2012) Mw. dr. M. Tebar Dr. G.J. Toes Dr. E. Weltevreden (vanaf 1-9-2012)
Ondernemingsraad : G. Freling, voorzitter Mw. H. Wentink(secretaris) Mw. A. ten Brinke Mw. M. Gouma
Mw. K. de Vries D. ten Veen Mw. A. Schuite
Leidinggevenden: mw. Y. Beerens, medische administratie (tot 1-12-2012) mw. A. Lemges, medische administratie (vanaf (1-12-2012) mw. J. van Kesteren, histologie F. Roozekrans, cytologie R. van der Geize, moleculaire pathologie 4
I. 3
ORGANISATIESTRUCTUUR
De organisatiestructuur van het Laboratorium ziet er als volgt uit: Het laboratorium bestaat uit drie units en de medische staf. Elke unit kent een hoofd unit. De ondersteunende diensten en de personeelsfunctionaris vallen formeel onder het Laboratorium Microbiologie. De medische staf kent een stafbestuur. Het Laboratorium kent een managementteam, waarin naast de directeur, tevens de hoofden unit, de secretaris van het stafbestuur, de personeelsfunctionaris en het hoofd Facilitaire Dienst plaats hebben. Het managementteam heeft een adviserende rol t.a.v. de directie.
I. 4
PERSONEEL
I.4.A FORMATIEPLAATSEN PER ULTIMO 2012 Afdeling
werkelijk
begroting
2012
2012
Unit histologie
37,76
36,39
Unit cytologie
14,69
14,54
Unit medische administratie
12,78
12,73
Pathologen
15,10
16,30
Moleculaire technieken
10,72
8,57
Directie
1,42
1,42
Kwaliteit en arbo
0,67
0,88
Applicatiebeheer
1,00
1,00
94,14
91,83
I.4.B ONDERVERDELING PERSONEELSBESTAND PER ULTIMO 2012 naar sexe
vrouwen
mannen
< 18 jaar
-
-
18-24 jaar
7
2
25-44 jaar 45-65 jaar Totaal
naar dienst jaren < 3 jaar
medewerkers
naar aard dienst verband
medewerkers
28
Voltijd
51
3-5 jaar
22
Deeltijd
60
13
6-10 jaar
19
Oproepkracht
28
17
> 10 jaar
43
80
32
45
Totaal
112
5
Totaal
1
112
I.4.C OVERLEGSTRUCTUREN
Deelnemers
Overleg
Frequentie
Medische staf
Pathologen, directie
1x per maand
Stafbestuur
stafbestuur, directie
1 x per maand
Ondernemingsraad
O.R. leden
1x per 2 maanden
OR overlegvergadering
OR, directie
1x per 2 maanden
Managementteam
Directie, unitleiders, patholoog, hoofd facilitaire dienst, personeelsfunctionaris
1x per 2 weken
Werkoverleg
Pathologen Analisten histologie Analisten cytologie Analisten moleculaire pathologie Medische administratie
2x per maand 2x per maand 1x per maand 1x per maand 1x per maand
I.5
DOELSTELLINGEN, BELEID EN TOEKOMSTPLANNEN
I. 5.A PERSONEELSBELEID
Evaluatie ARBODIENST In 2012 heeft de evaluatie van Verzuimreductie met de beide ondernemingsraden en managementteam plaatsgevonden. Uit signalen die we hebben ontvangen of uit eigen ervaring blijkt dat de communicatie tussen de bedrijfsarts en Verzuimreductie te wensen overlaat. Het idee is dat men van elkaar niet weet wat men doet, hierdoor mist de integrale benadering naar de organisatie. De ondersteuning bij langdurig zieke medewerkers is zeer gering, terwijl het kortdurende verzuim ook hoog is. Men zou verwachten dat de inzet van Verzuimreductie er voor zou zorgen dat het kortdurende verzuim laag zou zijn. Op managementniveau speelt nadrukkelijk de vraag of de verzuimbegeleiding nog via Verzuimreductie moet lopen. Een leidinggevende is integraal verantwoordelijk en hier hoort verzuimbegeleiding er ook bij. Op grond van deze evaluatie is in 2012 dan ook besloten om het contract met Verzuimreductie te beëindigen Selectie Arbodienstverlener In verband met het opzeggen van de overeenkomst met Verzuimreductie per 1 december 2012 dienden we een andere arbodienstverlener te selecteren. Het is verplicht om ons deskundig te laten ondersteunen door een arbodienstverlener voor het goed uitvoeren van ons arbeidsomstandighedenbeleid en ziekteverzuimbeleid. Op basis van de evaluatie in 2012 zijn er een aantal criteria vastgesteld waaraan de arbodienstverlener dient te voldoen. De keuze is uiteindelijk gevallen op HumanCapitalCare (HCC), een landelijk opererende organisatie met een regiolocatie van 55 medewerkers, waaronder 10 ervaren bedrijfsartsen. Is Iso-gecertificeerd m.b.t. haar systemen (zorgvuldigheid, betrouwbaarheid). Heeft een preventieve en op gezondheid gerichte aanpak van werk en arbeidsomstandigheden. Uitgangspunten zijn dat de regie bij de klant ligt en dat er sprake is van korte lijnen. Verzuimcijfers: De meldingsfrequente is in vergelijking met 2011 gestegen van 1,61 naar 1,80. Dit ondanks de afspraak dat van een medewerker die in 2012 3x of meer ziek is geweest een preventief dossier wordt aangemaakt. De stijging van het ziekteverzuim lijkt zich te stabiliseren van 5,91% in 2011 naar 5,93% in 2012. Het streven zal zijn om in 2013, met ondersteuning van HCC, weer onder de 5% te komen. 6
Cao Ziekenhuizen 2011-2014 De cao, die geldt voor 200.000 medewerkers in de algemene ziekenhuizen en de categorale instellingen, loopt vanaf 1 maart 2011 en heeft een looptijd van 36 maanden. Loonsverhoging en eindejaarsuitkering: De loonsverhoging in 2012 is uitgekomen op 1,5% per 1 juli. In 2013 bedraagt de loonsverhoging 2,0% per 1 juli. De eindejaarsuitkering loopt ieder jaar op tot een gehele dertiende maand (8,33%) in 2013. Opleiding en studie 2012 In 2012 heeft er een besteding van € 66.650,- plaatsgevonden aan opleidingen en studies. Dit bedrag is inclusief onkostenvergoedingen zoal reiskosten en lunches. Het merendeel van de opleidingen en studies waren gericht op deskundigheidbevordering binnen het primair proces. E-HRM Om de personeels- en salarisadministratie voor 240 medewerkers (Patho en LabMicta) uit te voeren zijn er verschillende administratieve procedures vastgelegd en de nodige formulieren in omloop. De gegevens worden op papier aangeleverd en opgeslagen in het personeelsdossier of in het salarisdossier van de medewerker. Tijdens deze processen (bv. indiensttreding, mutatie, meerkeuzesysteem, werving & selectie, ontslag) vinden er veel handmatige handelingen plaats. Door deze processen (grotendeels) te digitaliseren zou een efficiencyslag gemaakt kunnen worden en zal de papierstroom verminderen. Daarnaast zijn de gegevens makkelijk te raadplegen en worden tijdig arbeidsrechtelijke zaken gesignaleerd. (bv. einde proeftijd, tijdelijk contract, retournering stukken tbv het dossier). Doelstelling De doelstelling van dit project is het digitaliseren van de personeels- en salarisadministratie en de hierbij horende processen door het inzetten van e-HRM. De leidinggevenden hebben de beschikking over het elektronisch personeels/verzuimdossier en krijgen de beschikking over adequate personeelsinformatie. De medewerkers kunnen de persoonlijke gegevens inzien en (in beperkte mate) muteren door middel van het digitaliseren van HR processen in combinatie met toepassing van selfservice concepten. *e-HRM is een verzamelnaam voor een geïntegreerde benadering van P&O-processen gebaseerd op het gebruik van internet en het intranet. Onder e-HRM wordt verstaan: Het doelbewuste gebruik van digitale toepassingen ten behoeve van het personeelsmanagement. Wij werken met Gemal en Beaufort van Raet en dit naar alle tevredenheid. Ondanks een stroef begin zijn wij in april 2011 geïnformeerd over de mogelijkheden binnen Raet. Vervolgens hebben wij bij een klant van Raet het product live zien draaien en dat zag er prima uit en deze klant was er zeer tevreden mee. Op grond van de vergelijking van de pakketten en onze aanvullende wensen zijn wij dan ook met software van Raet in 2012 gestart met het invoeren van eHRM. Producten Raet Om het gewenste resultaat te behalen hebben wij o.a. de volgende producten van Raet afgenomen: Salarisdossier Online Het Salarisdossier is het online alternatief voor salarisproducties op papier of CD-ROM. Personeelsdossier Online Met Personeelsdossier ben je als HR- en salarisprofessional op eenvoudige en overzichtelijke wijze in staat tot het digitaal archiveren van medewerker gerelateerde HR documenten zoals arbeidsovereenkomsten, identiteitsbewijzen of afschriften van voortgangsgesprekken die met een medewerker zijn opgesteld. Medewerkerdossier Online Met het Medewerkerdossier ontsluit je online HR- en salarisdocumenten voor de individuele medewerkers. Van salarisstroken, jaaropgaven tot aanvullende overeenkomsten voor secundaire arbeidsvoorwaarden, ze kunnen allemaal aan een medewerker beschikbaar worden gesteld in het Medewerkerdossier. Verzuim Manager Met Raet Verzuim Manager geeft hebben leidinggevenden direct toegang voor registratie van alle activiteiten die nodig zijn om een zieke medewerker weer snel aan het werk te krijgen. Leidinggevenden kunnen op eenvoudige wijze zieken hersteld meldingen doen, verzuimdossiers inzien, (UWV)formulieren benaderen, management informatie op verschillende niveaus raadplegen, etc. Self Service Basismodule HR Self Service biedt medewerkers en leidinggevenden standaard tal van mutatieformulieren voor in- en uitdiensttreding, contractwijzigingen, adreswijzigingen e.d. waarmee invoer direct digitaal aan de bron plaatsvindt Self Service Declaratiemodule Met Raet HR Self Service Declaratiemodule beschikken we over een formulierensysteem waarmee het volledige proces van indienen tot en met verwerking in de salarisadministratie digitaal ondersteunt. Vanuit de Declaratiemodule kunnen medewerkers woon-werk-, reiskosten-, overuren- en onkostendeclaraties (eventueel voorzien van een digitale bijlage, zoals bijvoorbeeld een bon) indienen waarna de leidinggevende een signaal krijgt om de ingediende declaratie te tekenen. M. Kappert, personeelsfunctionaris
7
I. 5.B JAAROVERZICHT MEDISCHE ADMINISTRATIE De afdeling heeft een aantal ontwikkelingen doorgemaakt afgelopen jaar. Zo wordt er meer papierloos gewerkt en wordt er hard gewerkt aan verdere digitalisering. Er lopen een aantal projecten om een stuk kwaliteit te verbeteren en zo ook efficiënter te gaan werken. Het project Frontoffice gaat er aan bijdragen dat er een stuk kwaliteitswinst moet komen van afname materiaal tot ontvangst bij het Laboratorium Het project Poema moet er voor gaan zorgdragen dat we met minder systemen veel efficiënter en overzichtelijker kunnen gaan werken Het project Digitale Pathologie moet ervoor gaan zorgen dat we aanvraagformulieren digitaal binnen krijgen, dit scheelt een hoop tijd en hierdoor worden er minder fouten gemaakt. Verder staat er een verhuizing aan te komen die voor een centraal archief gaat zorgen zodat er betere bewaking is op de coupes/blokjes die in en uit het archief gaan. Er is een pilot gedaan voor fysieke klachten en er zijn een tweetal mensen op cursus geweest voor de OR. Alexandra Lemges, hoofd unit medische administratie
I. 5.C JAAROVERZICHT CYTOLOGIE Analyse B-proces (= gynaecologische cytologie). In maart 2012 is besloten het B-proces in kaart te brengen. Door dit proces te analyseren en te beschrijven is de huidige stand van zaken met betrekking tot de doelmatigheid geëxpliciteerd. Samengevat: Met behulp van de input-output analyse zijn totaal 13 “producten” en diensten geïdentificeerd binnen het B-proces (onder “producten” wordt hier verstaan alle resultaten die uit het proces voortvloeien). Voor elk product zijn kwaliteitskenmerken benoemd, alsmede kritische factoren en beheersmiddelen. Bovendien zijn corrigerende maatregelen t.b.v. het proces in kaart gebracht en waar van toepassing de meetinstrumenten geïnventariseerd. Daarnaast is er een aantal indicatoren benoemd, waarover met behulp van meetinstrumenten informatie wordt verzameld, om te kunnen beoordelen in hoeverre in het proces de kwaliteitsdoelstellingen worden gerealiseerd. Tijdens de procesanalyse zijn 40 knelpunten geconstateerd. Door de knelpunten te clusteren naar onderwerp ontstonden 5 categorieën. 1. 2. 3. 4. 5.
Ontvangst materiaal Verwerken materiaal Identificatie materiaal Beoordelen materiaal Doorlooptijden
Om prioritering van de knelpunten te bewerkstelligen is een waardering voor complexiteit en urgentie in getal (4 is hoog, 1 is laag) per knelpunt aangegeven. Dit leidde tot een top 12 van knelpunten. Daarnaast is expliciet aan de leden van de werkgroep gevraagd om een volgorde aan te brengen in de knelpunten die snel opgelost moeten worden. Dit leidde tot een lijst van 6 knelpunten. CCKL-accreditatie Er wordt één 3 gescoord m.b.t. cytologie: Er wordt geen controle meegenomen bij de immunologie op de dunne laag (dl) cytologie. Dit heeft geleid tot onderstaand: Plan van aanpak 1. Vermelden van controles intern (in het ingezonden materiaal zelf) of extern (in een mix van restmateriaal dlcytologie, zie verder onder 2.) en welk celtype het betreft (bijv, mesotheelcellen, lymfycyten etc.) bij dl-preparaten in de beschrijving door de analist. 2. Mix(en) maken van ons dl-restmateriaal, waarbij het aantal controle celtypen in een mix niet tot verkeerde interpretaties van het immunoresultaat mag leiden. Geïnventariseerd wordt welke immunobepalingen m.b.v. mixen van controles voorzien kunnen worden en het aantal benodigde mixen. De houdbaarheid van de uit de mix gemaakte preparaten wordt gevalideerd en de kosten worden geraamd. 3. A.h.v. 1 en 2 wordt geïnventariseerd of- en zo ja welke cellijnen nog aanvullend nodig zijn en de kosten daarvan (aanschaf en gemiddeld aantal benodigde preparaten per onderzoek). Een eerste test met humane fibroblasten is gestart, de eerste resultaten zijn veelbelovend. 4. Als 1 t/m 3 niet goed mogelijk blijkt kan alsnog een controlecoupes met een voorbehandeling voor paraffinecoupes 8
per marker worden meegenomen. Deze oplossing is echter suboptimaal: het resultaat van de controlecoupe moet zondermeer overtuigend zijn om iets betrouwbaars over het resultaat van het dl-preparaat te kunnen zeggen. Dit project loopt door in 2013, mede omdat een aantal materiaalsoorten / afwijkingen relatief zeldzaam wordt ingezonden. Voorscreenen immunologie. In 2012 zijn alle senioranalisten ingewerkt in het voorscreenen van immunologie op dunnelaagpreparaten. Personele mutaties Hanane Saksik is in dienst gekomen. Zij heeft voorafgaand bij ons stage gelopen. Frank Roozekrans, hoofd unit cytologie
I. 5.D JAAROVERZICHT HISTOLOGIE In 2012 zijn we volop bezig geweest om te zorgen CCKL geaccrediteerd te worden. Dit heeft dankzij de inzet van iedereen positief uitgewerkt en konden we eind 2012 zeggen dat we CCKL geaccrediteerd waren. Tevens zijn we met de diverse werkgroepen volop aan de slag geweest voor onze nieuwbouw in Hengelo. We hebben diverse laboratoria bezocht om ideeën op te doen voor het, samen met een firma, ontwikkelen van onze nieuwe uitsnijtafels. Tevens hebben we daarbij natuurlijk ook gekeken naar het hele proces in de bezochte laboratoria en de ideeën die daaruit voortkwamen meegenomen in het ontwerpen van het nieuwe laboratorium. Verder is een inventarisatie gemaakt welke apparatuur aangeschaft moet worden voor de nieuwbouw in Hengelo. Ook om het werk zo ergonomisch mogelijk te maken voor de analisten, is begonnen met het uittesten van diverse hoog en laag tafels voor microtomie. Daarbij is aandacht gegeven aan de indeling van de microtomie tafel en het inbouwen van de koelplaten. Tevens zijn de eigen ideeën voor de uitsnijkamer, histologie lab en immunologie, die uit de werkgroepen en de medewerkers kwamen, uitgewerkt en vertaalt naar de tekeningen voor de nieuwbouw. Er is een voorzichtige start gemaakt met digitale pathologie. Een scanner is aangeschaft en er is een traject gestart met uittesten en validatie van het digitaal scannen. In 2013 zal dit verder doorgevoerd gaan worden. Jacqueline van Kesteren, hoofd unit histologie
9
I. 5.E JAAROVERZICHT MOLECULAIRE PATHOLOGIE Formatie De unit moleculaire pathologie was in voorgaande jaren onderdeel van de afdeling histologie. Per 1 januari 2012 is de moleculaire pathologie een zelfstandige afdeling geworden. R. van der Geize is per 1 januari 2012 als hoofd unit aangesteld en vervult tevens de functie van moleculaire bioloog (1 fte). Drie pathologen zijn nauw betrokken bij de moleculaire diagnostiek, nl. M. Tebar, G. Freling en S. Riemersma die tevens aandachtspatholoog is. Het team moleculair pathologisch analisten bestond in 2012 uit 9 analisten (8 fte). In december 2012 heeft analiste E. Harmsen haar dienstverband opgezegd om haar carrière buiten de moleculaire diagnostiek een vervolg te geven. Stages De moleculaire afdeling heeft in 2012 drie stage projecten begeleid, die werden uitgevoerd door studenten van het HLO van het Saxion (Enschede). In de periode feb-juni 2012 werd een project gewijd aan de correlatie tussen p16INK4a expressie en de HPV status in plaveiselcelcarcinomen van het hoofd-hals gebied. Dit project heeft in de periode aug-dec 2012 een vervolg gekregen waarbij is gewerkt aan een RT-qPCR methode voor het kwantificeren van HPV E6/E7 oncogen transcriptie. Tenslotte werd in de periode aug-dec 2012 een project opgezet waarin een high resolution melting (HRM) analysis voor detectie van somatische PIK3CA mutaties is ontwikkeld. Bij- en nascholing Ook in 2012 is aandacht besteed aan bij- en nascholing van de medewerkers om de kennis op peil te houden en te verbeteren en op de hoogte te blijven van de nieuwste ontwikkelingen in de moleculaire pathologie. De volgende cursussen en bijeenkomsten zijn bijgewoond. IQFISH training DAKO (K. Olde-Boerrigter, M. Bult, M. Gouma) Symposium moleculaire diagnostiek nu en in de toekomst, Utrecht (I. Raspe, K. Olde Boerrigter) Workshop Detecting ALK rearrangements in non-small cell lung cancer (Abbott), Utrecht (M. Gouma, M. Tebar) 2-Daags werkbezoek FISH afdeling pathologie UMCU (I. Raspe, M. Gouma) Deelnemersbijeenkomst SKML, Amersfoort (I. Raspe, R. van der Geize) Pathologendagen 2012, Zeist (A. Ayoub, M. Bult, M. Gouma) 4e Moleculaire pathologie cursus, Amsterdam (R. van der Geize) BD advisory panel HPV, Parijs (R. van der Geize) 3-daagse training extern auditor CCKL/RvA (R. van der Geize) 14e Papendal symposium baarmoederhalskanker BVO Oost, Papendal (R. van der Geize) Presentatie intern over straling zaadjes mammatumoren (S. ten Brinke) MS Office 2010 (A, Ayoub, E. Harmsen, K. Olde Boerrigter, M. Bult, M. Gouma, N. de Waal, S. ten Brinke) OR workshop, Utrecht (M. Gouma) Workshop process-analyse (K. Olde Boerrigter) Reanimatie cursus herhaling (M. Bult)
Kwaliteit De afdeling heeft in 2012 meegedaan aan de SKML rondzendingen moleculaire pathologie (BRAF; 2012.1) en de pathologische oncologie (FISH HER2; 2012.1 en 2012.4). De resultaten van de BRAF rondzending waren goed (4/5 correct genotype). Van één sample uit deze rondzending kon geen resultaat worden verkregen. Het betrof hier materiaal van een botboring, waaruit slechts zeer slechte kwaliteit DNA geïsoleerd kon worden. De resultaten van het laboratorium voor de SKML FISH HER2 rondzending waren goed en overeenkomstig de consensus van de participerende laboratoria. De afdeling heeft in 2012 ook geparticipeerd in internationale rondzendingen voor KRAS, HPV en HER2 FISH. Voor de internationale HPV rondzending (QCMD) werd in alle gevallen het juiste klinische resultaat en het juiste genotype gerapporteerd (6/6). Voor de KRAS rondzending (ESP EQA) werd voor de genotypering een 90% score (9/10) behaald. Het afwijkende sample betrof een cellijn met een zeer laag percentage afwijkende cellen (5%) dat beneden de detectielimiet van de DNA sequentieanalyse (30%) lag. Het betreffende materiaal zou in de dagelijkse diagnostiek van de afdeling niet in behandeling zijn genomen.
10
Service De afdeling probeert met korte doorlooptijden voor met name de diagnostiek ten behoeve van responstherapieën een goede en snelle service te verlenen. Voor materiaal waarin d.m.v. HRM een mutatie is aangetoond, zijn de doorlooptijden soms iets langer, doordat de mutatie m.b.v. DNA sequentie analyse moet worden bevestigd en het genotype moet worden bepaald. Doorlooptijden voor mutatie analyses van EGFR, KRAS en BRAF zijn t.o.v. 2011 vrijwel gelijk gebleven. Iets meer dan de helft van de aanvragen is na 1 werkdag afgerond. Na 2 werkdagen zijn meer dan 80% van de aanvragen klaar (Figuur 1).
2012
Percentage gereed
70 60 50 40 EGFR
30
KRAS
20
BRAF
10 0 1
2
3
4
5
Aantal werkdagen Figuur 1. Doorlooptijden EGFR, KRAS en BRAF mutatie analyse in 2012. Het laboratorium stelt haar services ook graag ter beschikking van andere labs. Sinds augustus 2012 worden door de afdeling de moleculaire bepalingen voor het Deventer ziekenhuis verzorgd. De afdeling voert daarnaast sinds 2011 HPV bepalingen van het Laurentius ziekenhuis in Roermond uit. Laboratoriumruimtes en apparatuur De afdeling had in 2012 de beschikking over 3 kleine, fysiek gescheiden, maar goed uitgeruste DNA laboratoria. Voor de fluorescentie microscoop is een 100x objectief aangeschaft om zwakke FISH signalen beter te kunnen detecteren. Verder was er geen noodzaak om nieuwe apparatuur aan te schaffen. Analyses In-situ hybridisatie De FISH assays zijn in 2012 onveranderd 2 keer per week ingezet. De aantallen analyses voor translocatie zijn vrijwel gelijk gebleven. De HER2 FISH (+11%) en MOLA (+30%) aanvragen zijn in lijn met voorgaande jaren verder in aantal toegenomen. De in-situ hybridisatie analyses zijn in 2012 verder geoptimaliseerd door met name de voorbehandeling van het weefsel voor FISH analyse aan te passen. Daarnaast is voor de HER2 FISH bepaling overgestapt van de Abbott Vysis HER2 probe naar HER2 IQFISH van DAKO. De IQFISH heeft als voordeel dat de analyse in 1 dag uitgevoerd kan worden. De FISH analyse voor MYC translocatie is uitgebreid met een t(8;14) MYC/IGH fusie probe. Deze wordt ingezet als extra controle als de analyse middels een MYC break apart probe geen translocatie heeft laten zien. In het najaar van 2012 is tevens de ALK herrangschikking analyse opgezet en gevalideerd met de ZytoLight ALK/EML4 TriCheck probe (Zytovision). Deze FISH analyse zal begin 2013 zijn geïmplementeerd. Ook is een MDM2 amplificatie analyse met de Vysis LSI MDM2/CEP 12 probe (Abbott) in gebruik genomen voor het diagnosticeren van goed gedifferentieerd (atypische lipomen) en gededifferentieerde liposarcomen en is een FISH analyse opgezet voor de detectie van 1p19q codeleties in gliomen met de Vysis LSI 19q13/19p13 probe (Abbott). Gen mutatie analyses ten behoeve van responstherapie Mutatie analyses voor EGFR, KRAS en BRAF worden t.o.v. 2011 onveranderd uitgevoerd met behulp van high resolution melting (HRM) analyse (tabel 1). Alleen van materiaal waarin met HRM een afwijking wordt gezien, wordt een DNA sequentie analyse uitgevoerd om het genotype van de mutatie te bepalen. Bij alle longtumoren wordt standaard zowel EGFR als KRAS geanalyseerd. De BRAF mutatie analyse wordt voornamelijk op gemetastaseerd melanoom uitgevoerd, maar is in 2012 ook enkele keren in combinatie met de KRAS analyse op colontumoren aangevraagd. In 2012 is het pakket moleculaire analyses middels de High Resolution Melting (HRM) methode verder uitgebreid met de ontwikkeling van mutatie analyses voor IDH1 bij gliomen (codon 132) en NRAS bij gemetastaseerd melanoom (codon 61 en codons 12 en 13). Deze bepalingen zullen begin 2013 operationeel zijn.
11
Tabel 1. Overzicht van mutatie frequenties en mutant genotypen voor KRAS, EGFR en BRAF in 2012. Mutatie analyse
Totaal
KRAS exon 2 Coloncarcinomen EGFR EGFR exon 18 EGFR exon 19
85
Mutatie frequentie 48%
230 230 230
7,4% 0,87% 2,2%
EGFR exon 20
230
1,5%
EGFR exon 21 KRAS exon 2 Longcarcinomen
230 230
2,6% 39,1%
BRAF exon 15 melanoom BRAF exon 15 coloncarcinoom
21
57%
4
-
Aangetoonde mutaties (aantal) G12D(16); G12A(2); G12S(2); G12V(10); G12C(4); G13D(7) Q701K(1); E709K/G719S(1) E746_A750del(1); E746_S752del_insV(1); E746_S751del_insVA(1); L747_S750del_insP(1); L747_S751(1) S768I(1); S768I/V769L(1); V769insASV(1); T790M(1) L858R(6) G12C(42); G12V(15); G12D(13); G12A(4); G12F(1); G12R(2); G12S(5); G13D(3); G13C(4); G13V(1) V600E(11); V600R(1) Geen
De mutatiefrequentie voor KRAS bij colontumoren was in 2012 vergelijkbaar met die gevonden in 2011 (48 versus 44%). Voor EGFR werd in 2012 een mutatiefrequentie gevonden die enigszins lager ligt t.o.v. 2011 (7.4 versus 10.3%). De verkregen mutatiefrequenties en genotypen uit de analyses zijn in lijn met indicatoren uit de literatuur. Analyse clonale relatie De B-cel clonaliteitsanalyse is onveranderd gebleven. Er wordt gebruik gemaakt van de IgH en IgK B-cell clonality assays van InVivoScribe Technologies. In 2012 zijn 50 analyses uitgevoerd. De in 2011 opgezette TP53 mutatieanalyse is in 2012 vier keer ingevoerd. Voor de sequentieanalyse van TP53 is eind 2012 een project opgestart om over te stappen op de BigDye Direct sequentieanalyse methode in plaats van sequentieanalyse met behulp van de BigDye v3.1 kit. Deze methode is makkelijker uitvoerbaar en geeft betere sequentieanalyse resultaten. Microsatelliet instabiliteit (MSI) op aanvraag patholoog De assay voor microsatelliet instabiliteit analyse (MSI) is ten opzichte van voorgaande jaren onveranderd gebleven. De test wordt uitgevoerd in combinatie met immunohistochemische kleuringen voor MLH-1, PMS2, MSH2 en MSH6. Een MLH1-methylering analyse (MLPA) wordt uitgevoerd bij patiëntenmateriaal waarin MSI én verlies van MLH-1 eiwit expressie is aangetoond. In 2012 zijn er 102 MSI analyses uitgevoerd. In 15 gevallen werd MSI aangetoond (15%), waarvan 11 in aanmerking kwamen voor een MLH1 methylering analyse. In 8 van deze gevallen (72%) werd MLH1 methylering geconstateerd. HPV De multiplex PCR HPV test detecteert 17 hoog-risico typen HPV en 2 laag-risico typen HPV (6 en 11) en wordt twee maal per week uitgevoerd met 30-50 samples per keer. In 2012 is de detectie van hoog-risico type HPV82 aan de test toegevoegd. In totaal werden 3689 bepalingen op cytologisch uitstrijkmateriaal uitgevoerd, een daling van 9% t.o.v. 2011. Voor het Laurentius ziekenhuis Roermond werden een additionele 181 bepalingen gedaan. In figuur 2 staan het HPV genotype profiel met de aangetoonde HPV typen in het geanalyseerde uitstrijkmateriaal voor 2012 weergegeven. Het HPV genotype profiel komt goed overeen met het profiel voor 2011.
12
2012 400 350
Aantal
300 250 200 150 100 50 0
Figuur 2. Voorkomende HPV typen in cytologisch uitstrijkmateriaal (3870 analyses). Alleen de infecties met een klinisch relevante besmettingsgraad (virale load) staan weergegeven.
Robert van der Geize, hoofd unit Moleculaire Pathologie Sietske Riemersma, aandachtspatholoog Moleculaire Pathologie
13
I.6
JAAROVERZICHT BEDRIJFSHULPVERLENING
De BHV kon ook in 2012 leunen op ruim 20 BHV-leden die vol enthousiasme hun taak verrichtten. Hun kennis is via de jaarlijkse herhalingscursus op peil gebleven. Training van de BHV Jaarlijks worden 4-5 oefenavonden voor en door de BHV georganiseerd. De opzet is het afgelopen jaar iets aangepast, de avonden wordt gestart met het doornemen van een aantal scenario’s hierbij wordt besproken hoe als BHV te handelen. Daarna wordt de theorie gevolgd door de praktijk, met een realistische oefening. Voor de verschillende taken worden BHV leden aangewezen, de verschillende aspecten die van toepassing zijn zoals, ontruimen, EHBO en bijvoorbeeld communicatie worden getraind. Zo komt het voor dat je met een gasmasker op iemand moet redden. Na afloop wordt de oefening met alle betrokkenen geëvalueerd. De BHV is betrokken bij de nieuwbouwplannen t.a.v. eisen en wensen voor de bedrijfsveiligheid. Voor dat de nieuwbouw in gebruik wordt genomen moet het nieuwe calamiteitenplan afgerond zijn. Cursussen Eind januari heeft de BHV het een lange tijd zonder Wim als hoofd BHV moeten doen. Mede dankzij de BHV leden heeft Karel dit weten op te vangen. Eind mei is hij geslaagd voor de cursus hoofd BHV. Danny heeft de cursus ploegleider gevolgd, hierdoor is de BHV weer voldoende op sterkte om iedere voorbereid te zijn om haar taken te kunnen uit oefenen. Drie leden van de BHV hebben de cursus beheerder brandmeldcentrale gevolgd. Voor de cursus hoofd BHV heeft Karel een nieuw BHV gemaakt die kan worden toegepast binnen de nieuwbouw, begin 2013 worden de eerste gesprekken hierover gevoerd met de organisatie. Een belangrijk onderdeel zal zijn het scholen en oefenen van alle medewerkers. Voor de opzet is gebruik gemaakt van de kennis en ervaring die de BHV de afgelopen jaren tot zich heeft genomen, Microbiologie en Pathologie. In 2012 heeft de BHV geen personeelsoefening gehouden. Dit is mede ingegeven door de positieve ervaringen van de oefeningen van de afgelopen jaren en de alertheid waarmee medewerkers reageren bij een vals alarm. Voor 2013 ziet de toekomst van de BHV er goed uit, Wim keert gelukkig weer terug binnen de BHV, we gaan verhuizen naar een nieuwe locatie. Hier zullen voldoende uitdagingen zijn voor de BHV. Namens de BHV, Karel Nolsen
I.7
RELEVANTE INVESTERINGEN
De belangrijkste investeringen in 2012 waren: Labbreed: Server Bureaustoelen, labstoelen Licenties microsoft Sharepoint Histologie: Touch PC’s Veiligheidskast inzake radioactieve zaadjes Europrobe Drager analyse set Membraanpomp Noodstroomvoorziening Express Inbouwkoelplaten microtomen Uitsnijtafels tbv nieuwbouw Inbedmodule LMS
Pathologen: Philips Scanner (digitale pathologie) Philips software IMS (idem) Breedbeeldmonitoren (idem) Microscoop Cytologie: barcodescanners Moleculaire pathologie: TMA micro arrayer Leica objectief Administratie: nvt Immunologie: microtoom
14
I.8
BIBLIOTHEEK
I.8.A BOEKEN In het verslagjaar werd de bibliotheek van het Laboratorium Pathologie Oost Nederland aangevuld met de volgende boekwerken: Gastrointestinal Pathology, Fenoglio-Preiser. Blaustein’s pathology of the female genital tract, Kurman e.a. (2x) Farmacotherapteutisch Kompas 2012. College voor zorgverzekeringen. Diagnostic surgical pathology of the head and nec, Gnepp WHO clas. Of tumours of the breast, 4th edition, Lakhani e.a. Koss’s cytology of the urinary tract with histopathologic correlations. L.G. Koss. WHO clas. Of tumours of the digestive system, 4th edition, Bosman The Bethesda system for reporting thyroid cytopathology; def. Criteria and explanatory notes, Z. Sved. Biopsy interpretation of the breast, Schnitt. Rosai and Ackermans surgical pathology, Rosai. Uropathology, Ming Zhou Practical dermatopathology, Rapini. TNN classification of malignant tumours, Sobin e.a.(2x) Introduction to pattern recognition: a matlab approach, Theodorius. Functionele histologie, L.C. Jungueira Pathotaal. Woordenboek klinische pathologie, R. Wegener.
I.8.B TIJDSCHRIFTEN Om alle medewerkers in staat te stellen, de ontwikkelingen op hun vakgebied bij te houden, heeft het laboratorium op de navolgende media een abonnement: Acta Cytologica. American Journal of Clinical Pathology American Journal of Dermatopathology American Journal of Pathology American Journal of Surgical pathology Archives of Pathology and Laboratory Medicine Biotechnic and Histochemistry Cancer & Cytopathology Dermatopathology Histopathology Human Pathology International Journal of Gynaecological Pathology Journal of Molecular Diagnostics (AJP) Modern Pathology Nederlands Tijdschrift voor Geneeskunde New England Journal of Medicine Pediatric and Developmental Pathology Seminars in Diagnostic Pathology Virchows Archiv, alleen nog online, geen papieren exemplaar.
15
HOOFDSTUK II VERRICHTINGEN II. 1
ALGEMEEN OVERZICHT
Onderstaande tabel geeft het aantal onderzoeken, verdeeld over de verschillende soorten verrichtingen aan. Hierbij wordt het verslagjaar 2012vergeleken met 2011. Tevens is het aantal productie-eenheden weergegeven. Productieeenheden worden berekend door het aantal onderzoeken te vermenigvuldigen met een weegfactor, de zgn. CTG-factor (2e kolom).
AARD ONDERZOEK Cytologie Cervix-bvo Cervix-ind Cytologie Punctie Punctie echogeleide Totaal cytologie Moleculaire technieken Lmol Hmol HPV-bepaling Urovysion Totaal mol. technieken Immunologie Her2Neu Im.Fluor Im.Perox Totaal immunologie Histologie Hist.ond door derden Histologie Morfometrie Sectie Sectie foet Specimen Vriescoupe Totaal histologie Totaal
aantal productie mutatie eenheden ‘11-‘12 2011
aantal productie eenheden 2012
mutatie ‘11-‘12
6.625 3.447 10.187 101 242 20.601
6.567 3.233 10.274 77 571 20.721
-0,9% -6,2% 0,9% -23,2% 136,2% 0,6%
15,4% 34,0% -4,4% -22,6% 1,0%
5.635 8.022 14.683 371 28.711
6.503 10.752 14.032 287 31.574
15,4% 34,0% -4,4% -22,6% 10,0%
0 357 13.218 13.575
-34,6% 2,7% 1,1%
0 1.911 45.066 46.977
0 1.250 46.263 47.513
-34,6% 2,7% 1,1%
195 63.720 1.223 180 10 264 188 65.780
247 62.959 739 160 58 303 148 64.614
26,7% -1,2% -39,6% -11,1% 480,0% 14,8% -21,3% -1,8%
0 63.720 2.446 1.800 150 660 188 68.964
0 62.959 1.478 1.600 870 758 148 67.813
-1,2% -39,6% -11,1% 480,0% 14,8% -21,3% -1,7%
129.213
127.737
-1,1%
165.252
167.620
1,4%
aantal onderzoeken 2011
aantal onderzoeken 2012
0,26 0,40 1,00 0,65 1,75
25.479 8.617 10.187 155 138 44.576
25.256 8.082 10.274 119 326 44.057
-0,9% -6,2% 0,9% -23,2% 136,2% -1,2%
7,00 21,00 3,50 7,00
805 382 4.195 53 5.435
929 512 4.009 41 5.491
3,50 3,50 3,50
0 546 12.876 13.422
weeg factor
1,00 2,00 10,00 15,00 2,50 1,00
16
II. 2
HISTOLOGIE
Onderstaande tabel geeft de histologische productie van het verslagjaar 2012, vergeleken met 2011. 2011
2012
‘11-‘12
T-nummers
63.720
62.959
-1,19%
blokjes
185.459
174.711
-5,80%
blokjes per T-nummer
2,91
2,77
-4,66%
36.618
29.151
-20,39%
onderzoeken
12.532
12.525
-0,06%
coupes totaal
60.776
60.437
-0,56%
coupes per onderzoek
4,85
4,83
-0,50%
Paraffine inbedding
Bijzondere kleuringen paraffine Immuunpathologie
II. 3
CYTOLOGIE
II.3. A
INZENDINGEN PUNCTIECYTOLOGIE
Onderstaande tabel geeft het aantal puncties over 2011 en 2012 weer. In de kolom ‘zelf’ staat weergegeven welke deel daarvan door pathologen is afgenomen. 2011
zelf
2012
zelf
70
1
57
0
117
0
110
0
48
0
72
0
2
0
4
0
Weke delen
29
8
14
2
Bot
11
0
8
0
9
0
11
0
Mamma Mammacyste Tepelvocht Lever
Bijnier Pancreas
38
0
59
0
Huid/subcutis
41
11
29
12
Speekselklier
106
57
93
26
74
24
54
13
Lymfklier
520
33
693
35
Schildklier
Hoofd/hals
407
6
451
0
Overig
19
3
47
26
Totaal
1491
143
1702
114
17
II. 3.B CERVIXCYTOLOGIE Onderstaande tabel geeft de procentuele onderverdeling van de cervixcytologische verrichtingen over de verschillende PAP-klassen weer. Er wordt daarbij onderscheid gemaakt tussen bevolkingsonderzoek (BVO)en Medische Indicatie (MI). Classificatie
BVO 2010
2011
MI 2012
2010
2011
2012
Pap 0
1,1
1,1
1,0
1,3
1,3
1,0
Pap 1
94,9
95,0
95,3
79,8
80,7
80,4
Pap 2
2,9
3,0
2,8
13,3
12,9
13,3
Pap 3 a
0,7
0,7
0,6
4,3
4,3
4,2
Pap 3 b
0,3
0,2
0,2
1,0
0,6
0,8
Pap 4
0,1
0,1
0,0
0,2
0,1
0,1
Pap 5
0,0
0,0
0,0
0,2
0,2
0,2
100,0
100,0
100,0
100,0
100,0
100,0
8,2
9,2
8,3
8,9
8,4
Totaal Geen endocervix epitheel
II. 3.C
NIET-GYNAECOLOGISCHE CYTOLOGIE
Onderstaande tabel geeft de productie en procentuele onderverdeling van de niet-gynaecologische boekingen aan, ingedeeld naar de aard van het materiaal. Opmerking: het overzicht is gebaseerd op diagnoseregels. In een aantal gevallen leiden meerdere verrichtingen tot 1 diagnoseregel, waardoor dit aantal afwijkt van het totaal aantal verrichtingen. Onvoldoende materiaal
benigne
dubieus verdacht
maligne
totaal
Materiaal
n
%
n
%
N
%
n
%
n
Urine
9
0,2
3593
83,3
512
11,9
200
4,6
4314
Vagina
1
1,0
99
95,2
3
2,9
1
1,0
104
Bronchus
6
0,4
884
65,4
121
8,9
341
25,2
1352
Sputum
0
0,0
13
100,0
0
0,0
0
0,0
13
Longpunctie
0
0,0
3
50,0
1
16,7
2
33,3
6
Pleuravocht
8
1,4
404
70,8
43
7,5
116
20,3
571
Buikvocht
2
0,9
143
67,8
17
8,1
49
23,2
211
Pericard
0
0,0
2
40,0
0
0,0
3
60,0
5 240
Liquor
12
5,0
208
86,7
11
4,6
9
3,8
Gewrichtsvocht
1
9,1
9
81,8
1
9,1
0
0,0
11
Overig vochten
5
3,9
105
82,7
17
13,4
0
0,0
127
Ovariumcyste
0
0,0
3
100,0
0
0,0
0
0,0
3
Mamma solide
11
19,3
32
56,1
11
19,3
3
5,3
57
Mammacystes
0
0,0
103
93,6
7
6,4
0
0,0
110
tepelvochten
3
4,2
50
69,4
19
26,4
0
0,0
72
Schildklier
97
21,5
304
67,4
31
6,9
19
4,2
451
Speekselklier
16
17,2
65
69,9
9
9,7
3
3,2
93
Hoofd/hals gebied
12
22,2
21
38,9
11
20,4
10
18,5
54
Lymfklier
80
11,5
345
49,8
52
7,5
216
31,2
693
Galwegen
0
0,0
20
37,7
28
52,8
5
9,4
53
Bijnier
0
0,0
4
36,4
1
9,1
6
54,5
11
Pancreas
3
5,1
20
33,9
16
27,1
20
33,9
59
Lever
1
0,0
2
0,0
1
0,0
0
0,0
4
Weke delen
3
21,4
6
42,9
4
28,6
1
7,1
14
Huid / subcutis
6
20,7
10
34,5
1
3,4
12
41,4
29
Bot
0
0,0
3
37,5
0
0,0
5
62,5
8
14
33,3
12
28,6
5
11,9
11
26,2
42
290
3,3
6463
74,2
922
10,6
1032
11,9
8707
Overige locaties Totaal
18
Punctiecytologie mamma per jaar op diagnose: Cytologische diagnose Maligne Suspect Benigne Geen diagnose totaal
II. 4
2003 59 17 169 42 287
2004 59 20 150 41 270
2005
2006
45 18 160 24 247
2007
20 7 65 24 116
2008
11 6 71 30 118
2009
8 5 96 33 142
2010
3 15 92 23 133
7 1 66 17 91
2011 4 8 43 15 70
2012 3 11 32 11 57
OBDUCTIES
II. 4.A
OBDUCTIES
Onderstaande tabel geeft aantal obducties weer over het verslagjaar 2012, afgezet tegen meerdere voorgaande jaren. 2005
2006
2007
2008
2009
2010
2011
2012
295
309
251
276
237
210
219
206
Perinataal
56
75
44
62
48
69
60
60
Neuropathologie
38
23
41
22
38
21
42
64
totaal aantal: Waarvan:
Verbijzondering van de neuropathologische obducties*:
2005
2006
2007
2008
2009
2010
2011
2012
Paraffineblokjes
1.308
356
495
538
1240
887
1403
1384
Blokjes per obductie
34,42
15,48
12,08
24,45
32,63
42,23
33,40
21,63
Paraffinecoupes
3.628
1.174
589
564
1780
1248
1698
1979
Coupes per obductie
95,47
51,04
14,37
25,63
46,84
59,43
40,43
30,92
* protocol: geprotocolleerd uitnemen en bewerken van hersenen en ruggenmerg bij de ziekte van Parkinson, met of zonder dementie.
II. 4.B OBDUCTIES GERELATEERD AAN AANTAL OVERLEDENEN PER ZIEKENHUIS aantal overledenen
Ziekenhuis
aantal obducties
als % van overledenen
MST Enschede
775
75
9,6%
ZGT Almelo/Hengelo (incl. foeten/neonaten)
786
80
9,8%
SKB Winterswijk
173
16
9,2%
(incl. foeten/neonaten)
19
II. 5
II.5.A
BEVOLKINGSONDERZOEKEN
BEVOLKINGSONDERZOEK BORSTKANKER
2009
2010
2011
2012
Totale regio IKST
81.898
105.462
225.401
239.302
Werkelijk verrichte onderzoeken
68.905
99.087
188.807
195.373
Opgeroepen vrouwen in
% van de opgeroepen vrouwen
Voor verdere informatie wordt verwezen naar het jaarverslag van de SVOB Enschede 84,08%
82,60%
83,76%
81,67%
*Aantal opgeroepen vrouwen in 2011 en 2012 is groter i.v.m. overheveling gemeenten van bevolkingsonderzoek Noord naar bevolkingsonderzoek Oost.
II.5.B
BEVOLKINGSONDERZOEK BAARMOEDERHALSKANKER
2007 Aantal opgeroepen vrouwen
28.659
2008
2009
2010
2011
34.571
34.283
48.239
144.790
2012
De gegevens hebben betrekking op het
139.722 gehele werkgebied van het Laboratorium
Pathologie Oost Nederland Werkelijk verrichte onderzoeken
20.992
25.836
25.467
26.591
102.146
% van de opgeroepen vrouwen
73,2 %
74,7%
74,3%
55,1%
70.5%
100.583 Voor verdere informatie wordt verwezen
naar de jaarverslagen van de SBBT (Enschede) resp. SBBS (Beekbergen)
72,0%
NB: deze cijfers komen van de screeningsorganisatie Bevolkingsonderzoek Oost. De cijfers m.b.t. 2011en 2012 hebben betrekking op het totaal aantal opgeroepen vrouwen en verrichte onderzoeken in het werkgebied van de screeningsorganisatie Bevolkingsonderzoek Oost.
20
II.6
VERRICHTINGEN PER ZIEKENHUIS
II.6.a Medisch Spectrum Twente, locatie Enschede/Oldenzaal
Specialisme
Cervix Cervix Cyto- Histobvo ind logie logie
3
Anaesthesist Cardioanesthesioloog
1 8
Cardioloog Cardiothoracaal chirurg
5 158
HPVbepaling
Hmol
ImImmuno muno Perox Fluor
2 4
175 87 1475 51 12 360 75 1 1280
177 5194 4151 3388 2349 8 1079 543 45 176
2 34 3 23 4
1 5 14 2 1160
40 3
2 4
68 3 94 1
588 147 5 76
1 2
Totaal 2012
3 3 4 7 48 1 1492 87 1484 3846
106 1709 25 17 14 909 20712
1 188
4 1201
Totaal 2011
46 1646 4135
20859
147
Totaal 2010
55 1829 3875
22470
160
Chirurg Dermatoloog Gastro-enteroloog Gynaecoloog Intensivist Internist K.N.O.-arts Kinderarts Longarts Mond/kaakchirurg Neurochirurg Neuroloog Oogarts Orthopaedisch chirurg Plastisch chirurg Radioloog Radiotherapeut Reumatoloog Uroloog
2
ObSpecimen UroOnder- Punc- Echo- Obductie Radiovysion Morfo- Zoek tie geleide ductie Foet grafie Lmol metrie derden tie Punctie
Vriescoupe
Totaal 2012
2
4
11
7
3 5
4 24
72 1472 306 1186 163 6 591 69 25 325
1 203 5 5 28 2 21 5 4
18 9 2 18 3 1 13
66 105 8 5
2 3
4 8
1
108
17 78 15 8 3 306 4835
1 11 293
315
4 108
46
234
1 75
25
102
11 11
7 78
133 1793 45 82 19 2746 33748
1316
175
4805
258
485
90
48
135
89
5
88
9
93
34429
1147
174
4932
317
465
35
48
115
71
33
142
10
142
36021
81 1
25 1
75 6
2
1
9 12 215
66 11
3 24
9
3 88
3
4 8 4 17
140
3 14
1 5 15 5
2 7
1
100
11 23
24
1 1
24 2
9
6 4 2
1 1
1
2
1
1 1
274 7242 4572 5106 5384 34 2229 718 86 2032 750 272 109 83
II.6.b Ziekenhuisgroep Twente, locatie Almelo / Hengelo
Specialisme
Cervix bvo
Cervix ind
Cytologie
allergoloog anaesthesist cardioloog chirurg dermatoloog gastro-enteroloog geriater gynaecoloog
74
1984
intensivist internist k.n.o.-arts kinderarts longarts mond/kaakchirurg neuroloog
4 6 546 9 56 2 86 1 363 78 1 1396 6 66
oogarts
2
HPVbepaling
Histologie Hmol
3 2 1 5559 8838 2155 1 2780 2399 347 75 283 275 3 75 197 1154 26 11 1557 25741
21 1 13
Immuno Perox
Immuno Fluor
7
182
689
1 208
1 704
206
226 3 1036 48 45 421 17 8 3 43 81 14 2 546 5722
62 1
21 7
108 2
336 2 6
3 21 108
37 31 10
119
1 5 18 4 6 17 3 25 4
2 8 5
5 49
7 1
Totaal 2011
69
2029
4114
24582
155
788
277
5152
380
431
74
71
Totaal 2010
58
1998
4098
24529
138
747
263
5012
398
399
29
57
uroloog
6
8 5 11
80
1 1
27
1
17 1
2
1986
reumatoloog
1
28 1
5
74
radioloog
1
9 7 1
Totaal 2012
plastisch chirurg
5
Vriescoupe
138
1
8 5 22 1 1735 4391
orthopaedisch chirurg
1
Lmol
3 3 1918 677 628
OnderEchoObSpecimen Zoek Punc- geleide Obductie RadioUroderden tietie Punctie ductie Foet grafie vysion
Morfometrie
1 2
1
26 457
1 264
1 8 101
60
91
44
1
1
1
22
Totaal 2012
3 12 23 8572 9743 2978 3 5946 12 4079 544 131 2303 307 79 78 242 1244 63 16 3919 40307
27
1 140
24 24
19 67
55
3
112
40
80 38413
50
24
155
41
98
38094
II 6.c Streekziekenhuis Koningin Beatrix, Winterswijk
Specialisme
Cervix Cervix bvo ind
cardioloog chirurg dermatoloog gynaecoloog
20
internist k.n.o.-arts
Cyto- Histologie logie
1 109 2 524 33 108 33
kinderarts
570 4 11
longarts mond/kaakchirurg neuroloog
HPV- Imbepa- muno ling Fluor
Hmol
1644 1664 525 2476 148 1 36 95
7 3 2 39
Immuno Perox
1 493 37 104 28 2 1226 19
22
96 11
Specimen UroVriesRadiovysion coupe grafie
Onder- Echo ObMorfo- Zoek geleide Obductie Lmol metrie derden Punctie ductie Foet
139 4 8 2
6 1 134
5
2 1
3 5
3 5
1 1
4 2465 1811 1147 4003 202 1 726 111 11 3
61 5
1
3
oogarts orthopaedisch chirurg
1 6 9
Totaal 2012
20
724 524 1611
69 981 1 1 371 8015
Totaal 2011
24
709 1508
8096
59
5
72 2166
144
201
18
Totaal 2010
26
592 1243
7492
40
2
76
101
176
9
plastisch chirurg radioloog reumatoloog uroloog
68
Totaal 2012
4 56 1
1
1
2
5
132 39 2171
6 162
142
1 16
1
11
5
61
6 6
74 1047 11 1 2 1242 2 12859
1
11
2
55
4
1 13076
11
3
36
5
11668
1856
23
II.7
VERRICHTINGEN EERSTE LIJN
Onderstaande tabellen geeft de aantallen verrichtingen resp. productie-eenheden weer, zoals uitgevoerd voor de eerste lijn, waarbij het verslagjaar 2012 is afgezet tegen 2010 en 2011. VERRICHTINGEN
Cervix BVO Cytologie
Cervix ind HistoCytologie Cytologie logie
2012
25.069
4.077
374
8.218
2011
25.551
4.108
355
8.379
2010
26.579
4.301
307
8.304
HPVbepaHmol ling 1
Immuno Perox
Immuno Fluor
1.878
1
2.028 3
2.274
2
OnderZoek Vriesderden Punctie Sectie coupe
Morfo Metrie
Lmol
404
2
16
15
13
341
1
51
2
24
325
1
1
13
25
Totaal
0
42.105 40.840
30
1
42.141
PRODUCTIE-EENHEDEN
Cervix BVO Cytologie
Cervix ind HistoCytologie Cytologie logie
HPVbepaHmol ling
Immuno Perox
Immuno Fluor
OnderZoek Vriesderden Punctie Sectie coupe
Morfo Metrie
Lmol
Totaal
2012
6.518
1.631
374
8.218
21
6.573
3,5
1.414
14
32
0
8,45
250
0
27.069
2011
6.643
1.643
355
8.379
0
7.098
0
1.194
7
102
0
16
0
0
25.437
2010
6.911
1.720
307
8.304
63
7.959
7
1.138
7
0
0
8
300
1
26.725
24
HOOFDSTUK III KWALITEIT & ARBO ALGEMEEN KAM-jaarplan Het KAM-jaarplan 2012 is in het MT vastgesteld en is een regelmatig terugkerend punt op de agenda van het MT waardoor de bewaking gewaarborgd is. Intercollegiale KAM-bijeenkomsten De KAM-functionarissen hebben deelgenomen aan intercollegiale kwaliteitsbijeenkomsten om ervaringen uit te wisselen. Dit werd door de betrokkenen als zeer nuttig ervaren. Cursussen / bijeenkomsten • Jaarlijkse Conferentie milieu en veiligheid in ziekenhuislaboratoria van Borger & Burghouts (O. Hampsink) • Deelnemersbijeenkomst SKML (O. Hampsink) • LKN – bijeenkomst NVML (O. Hampsink, R.Evers)
III.1
KWALITEIT
Interne audit Er zijn in 2012 door 12 medewerkers in totaal 13 interne audits uitgevoerd. Het betrof de volgende onderwerpen en de locaties waar ze zijn uitgevoerd: Werkeenheid Cytologie C-proces Restpunten audit Histologie uitsnijkamer Histologie lab Moleculaire pathologie Medische administratie Pathologen Histologie lab Diversen – directie Immunologie Cytologie B-proces Gezamenlijke aspecten FD Gezamenlijke aspecten FD PZ KHB
Onderwerp Ontvangst en identificatie materiaal Beoordelen niet-gyn. Materiaal Assisteren puncties Controle afwerking punten score >=2 uit voorgaande audits Uitvoeren vriescoupes Doorvoeren hist/cyt. Materiaal Uitslag terug naar ontvangst S-nr. Uitvoeren PCR Invoeren patiëntgegevens Invoeren macro/microscopie Beoordelen materiaal Autoriseren Coupes snijden Behandelen navragen Kwaliteitsbeleid/managementreview Uitvoeren IP Uitslag terug naar ontvangst B-nr Inkoop Financiële administratie Privacy reglement Indiensttreding personeel Systeem
Lopende het jaar is besloten om auditrapporten met alle verantwoordelijken te bespreken voor de vaststelling ervan. Dit levert duidelijk geformuleerde actiepunten op die direct aan de juiste persoon worden gekoppeld. Door het maandelijks bespreken van de openstaande actiepunten tijdens de KAMoverleggen en het MT worden actiepunten sneller afgehandeld. Ook nieuw in 2012 is het uitvoeren van een restpuntenaudit. Hierbij worden alle geconstateerde afwijkingen tijdens audits in het voorgaande jaar doorgenomen en per afwijking wordt bepaald of de afhandeling adequaat wordt bevonden. Afwijkingen met score 2 die nog niet zijn opgelost, krijgen tijdens de restpuntenaudit een score 3. 25
De geconstateerde afwijkingen worden, met daaraan een of meerdere actiepunten gekoppeld, opgenomen in de applicatie Rieservice. Vanuit Rieservice wordt door de KAM wekelijks een herinnering e-mail verstuurd om de voortgang van de afhandeling van de actiepunten te bevorderen. De meeste acties kregen hun beslag in 2012. Externe audit en visitatie Het laboratorium is in 2012 opgegaan voor de formele accreditatie. Het laboratorium is in juni door een auditteam CCKL geaudit. Het voorlopige auditrapport is besproken en vervolgens is hard gewerkt aan de oplossing van de geconstateerde tekortkomingen. De rapportage hierover is eind 2012 naar de teamleider gestuurd. Op basis daarvan zijn een paar punten onvoldoende bevonden. Deze zijn alsnog besproken en verder uitgewerkt en wederom naar de teamleider gestuurd. Verdere afhandeling vindt plaats in 2013. Het laboratorium is in 2012 wederom gevisiteerd door de NVVP. Op basis van de rapportage heeft de staf begin 2013 een PvA opgesteld. Klachten, fouten en afwijkingen Klachten, fouten en afwijkingen worden op verschillende manieren vastgelegd. Een fout gemaakt tijdens werkzaamheden of een afwijking van de geldende procedures/werkwijzen tijdens een van de fasen in het (laboratorium- of administratief) proces of het officieel kenbaar maken van onvrede over de gevolgde werkwijze/handelswijze of over (werk)omstandigheden worden gemeld en afgehandeld via RieService. Tekortkomingen met betrekking tot het inzenden van een monster worden bij het betreffende onderzoeksnummer geregistreerd als signalering. Meldingen In totaal zijn er 509 meldingen afgehandeld, onder te verdelen in klachten, fouten en verbeterpunten. Onderstaande tabel geeft de verdeling van de meldingen weer per afdeling. Meldingen Pathologen Unit administratie Unit histologie Unit cytologie Unit Moleculaire pathologie Diversen Totaal
2007 8 44 58 74
2008 12 21 73 44
2009 7 15 90 73
2010 6 100 303 64
2011 9 82 248 106
17 201
5 155
15 200
17 490
1 446
2012 5 78 287 101 15 23 509
De voortgang van de afhandeling van de meldingen worden maandelijks besproken in de structurele KAM-overleggen met de diverse units. Jaarlijks worden de meldingen in het MT besproken. Een groot deel van de meldingen wordt veroorzaakt door een persoonsgebonden oorzaak. Er vindt altijd terugkoppeling plaatst naar de betreffende medewerker. Bij een deel van de meldingen zijn kwaliteitsdocumenten (bijv. werkwijzebeschrijvingen, procedures) aangepast. In 2012 zijn een aantal gevallen gemeld van materiaal verwisseld en materiaal kwijt geraakt. Behalve dat deze gevallen uitgebreid zijn geanalyseerd en besproken met alle betrokkenen, is eind 2012 een prospectieve risicoanalyse gestart. Deze analyse wordt in eerste instantie uitgevoerd in samenwerking met MST, de andere ziekenhuizen volgen later. Er 40 meldingen afgehandeld met externe oorzaak. Signaleringen Signaleringen zijn tekortkomingen t.a.v. de inzendingen veroorzaakt door de inzender die veelal storend zijn voor de organisatie. Deze signaleringen worden rechtstreeks ingevoerd in U-DPS van PALGA, bij het betreffende onderzoeksnummer. De kwartaaloverzichten zijn periodiek in het Managementteam overleg besproken. Signaleringen 1e kwartaal 2e kwartaal 3e kwartaal 4e kwartaal Totaal
2008 1601 1712
2009 531 431 781 1128 2481
2010 Absoluut 1247 1196 1496 1314 5253
26
% 5.1 4.8 6.8 5.6 5.6
2011 % 5.9 7.2 8.0 5.9 6.7
2012 % 5.1 6.7 7.0 5.7 6.0
Verreweg de meeste signaleringen worden veroorzaakt door niet volledig ingevulde aanvraagformulieren. Het laboratorium werkt aan de mogelijkheid van elektronisch aanvragen waarmee het aantal signaleringen naar verwachting drastisch zal afnemen. Het zal echter nog enige tijd duren voordat dit gerealiseerd zal zijn. Tevens is gestart met het opzetten van een Front Office binnen de ziekenhuizen. Controle op het voldoen aan de gestelde eisen voor ontvangst vindt dan al in de ziekenhuizen plaats. Een groot aantal signaleringen betreft het ontbreken van gegevens op de doorslag van het aanvraagformulier. Er is in 2011 door een interne werkgroep gestart met het boordelen van de noodzaak van de doorslag met als resultaat het laten vervallen van de doorslag voor het grootste deel van de inzendingen. Er is met het MST periodiek overleg met de kwaliteitsfunctionaris. Signaleringen worden tijdens dit overleg besproken. De bedoeling is om dit soort overleg ook met ZGT en SKB te starten.
Externe consulten en revisies 2012 Externe consulten en revisies 2012 1e kwartaal
2e kwartaal
3e kwartaal
4e kwartaal
Totaal 2012
Totaal
90
95
75
89
349
Discordant
8
7
4
3
22
Niet ingevuld
39
34
45
38
156
Totaal
141
159
139
150
589
Discordant
6
4
geen
3
13
Niet ingevuld
22
31
26
44
123
Externe consulten
Externe revisies
Vriescoupes Vriescoupes 2012 1e kwartaal
2e kwartaal
3e kwartaal
4e kwartaal
Totaal
Totaal
35
35
35
47
152
Concordant
35
33
34
46
148
Discordant
0
2
1
1
4
Rondzendingen Het laboratorium voor pathologie heeft in 2010 deelgenomen aan diverse rondzendingen: landelijke rondzendingen van de Stichting Kwaliteitsbewaking Medische Laboratoriumdiagnostiek (SKML). rondzendingen georganiseerd door Nordic immunohistochemical Quality Control (NordiQC) rondzendingen georganiseerd door Quality Control for Molecular Diagnostics (QCMD) KRAS kwaliteitsrondzending, geïnitieerd vanuit de European Society of Pathology (ESP) SBO (Stichting Bevolkingsonderzoek) rondzending cervicale cytologie Klinipath rondzending dunnelaag cervicale cytologie Het laboratorium participeerde in de rondzendingen voor cervixcytologie, algemene cytologie, algemene histologie, immunohistochemie en moleculaire pathologie. Voor de resultaten en de ondernomen acties van deze rondzendingen zie onderstaande tabellen.
27
Resultaten en uitgevoerde acties Cytologie Rondzending Nummer 12-01
Rondzending
Onderwerp
12-04
RZ8
GYN-nieuwe stijl BVO- na HPV test
Klinipath
12-20
Cytologie 2012.1
PAP, Giemsa
SKML
12-21
Cytologie 2012.2
PAP, Giemsa
SKML
Second opinion panel Bevolkingsonder zoek
Instantie
Resultaten en conclusies
Actie
Bevolking sonderzoe k Oost
Het betreft de selectie preparaten, planning, beoordeling van de preparaten en de presentatie daarvan in een powerpoint. E.e.a genereert geen rapport en is educatief bedoeld. De resultaten kwamen in alle gevallen voldoende tot goed overeen met de followup. Ons eindoordeel was Chronische ontsteking i.t.t. de meerderheid die Reactief oordeelde.
Geen acties noodzakelijk
Ons eindoordeel was Chronische ontsteking. Verwachte conclusie was Maligniteit. Echter ruim de helft van de deelnemers heeft Chronische ontsteking of Geen maligniteit afgegeven.
Geen acties noodzakelijk
Coupes opgevraagd bij SKML voor herbeoordeling, nog niet ontvangen. Afhankelijk van resultaat verdere acties. Coupes opgevraagd bij SKML voor herbeoordeling, nog niet ontvangen. Afhankelijk van resultaat verdere acties.
Histologie Rondzending Nummer 12-08
Rondzending
Onderwerp
Instantie
Resultaten en conclusies
Actie
Weefselspecifiek 2012.1
Zilverkleuring IJzerkleuring
SKML
Geen acties noodzakelijk
12-17
Weefselspecifiek 2012.2
PASD PAS Gomori EG IJzer
SKML
Voor de zilverkleuring is Schmorl gekleurd. Bij beide kleuringen scoort het lab conform overige deelnemende laboratoria. Met name bij de Schmorl kleuring is de vraagstelling voor meerdere uitleg vatbaar Bij alle kleuringen scoort het lab conform overige deelnemende laboratoria.
Geen acties noodzakelijk
Immunohistochemie/ISH Rondzending Nummer 11-16
Rondzending
Onderwerp
Instantie
Resultaten en conclusies
Actie
Pathol. Oncol. 2011.4
CD68PG-M1, CD34, CD31, FVIII
SKML
CD68PG-M1,CD34, CD31: onze antwoorden komen grotendeels overeen met de deelnemende laboratoria
Geen acties noodzakelijk.
FVIII: Angiosarcoom bij ons neg (16 van 26 labs pos)
12-02
Run 34
CD5, CD23, CK19, S100
NordiQC
12-03
Pathol. Oncologie 2012.1 Run 35
34BE12, AMACR, P63, ER, HER2 CK20,
SKML
12-05
NordiQC
28
Wordt voorgelegd aan WIHC. Vergelijking gebruik antilichaam bij andere labs.
CD5: ‘Good’ CD23: ‘Good’ CK19: ‘Borderline’ S100: ‘Good’
CK19: Het protocol is aangepast, verdunning 1:50 en een versterkingsstap toegevoegd.
CK20: Optimal
Geen acties noodzakelijk
Rondzending Nummer
Rondzending
Onderwerp
12-06
B13
12-07
Pathol. Oncologie 2012.2
Desmine, PLAP HER-2 IHC ER Ki-67 CD3, CD5, CD20, CD23, Cycl. D1
12-10
Pathol. Oncologie 2012.3
Chromo, Synapto, CD56
12-12
Run 36
Instantie
NordiQC
SKML
SKML
CD138, AE1/AE3, GCDFP-15, Hepar, Podoplanine
NordiQC
Resultaten en conclusies Desmine: Good PLAP: Optimal HER-2 IHC: Optimal ER: Optimal Ki-67: Optimal CD3, CD5, CD20 en CD23: onze antwoorden komen grotendeels overeen met de deelnemende laboratoria. Cycl. D1: de uitslagen tussen de labs onderling variëren wat betreft het onderdeel aankleuring. Waarschijnlijk heeft de variatie deels te maken met de interpretatie van de vragen. Chromo: 1 van de 7 weefselstukjes afwijkende score Synapto: zwakkere / negatieve aankleuring t.o.v. overige deelnemende laboratoria CD56: 1 van de 7 weefselstukjes afwijkende score, bij revisie toch zwakke aankleuring te zien CD138: Optimal AE1/AE3: Borderline GCDFP-15: Good Hepar: Optimal Podoplanine: Good
12-13
Run 14B
Her-2, PR
NordiQC
12-15
Pathol. Oncologie 2012.4
HER-2 IHC, ER, CD10, MUM1, BCl-6, Tdt
SKML
Her-2 IHC: Optimal PR: Optimal Onze antwoorden komen grotendeels overeen met de deelnemende laboratoria
Actie
Geen acties noodzakelijk
Geen acties noodzakelijk
Chromo: kleurprotocol is aangepast, nadere beoordeling is gaande Synapto: kleurprotocol is aangepast (verdunning van 300x naar 200x) CD56: geen acties noodzakelijk.
CD138, GCDFP-15, Hepar, Podoplanine: geen acties noodzakelijk AE1/AE3: voorbehandelingsstap is aangepast (TRS-high i.p.v. TRS-low) Geen acties noodzakelijk Geen acties noodzakelijk
Moleculaire pathologie Rondzending Nummer 11-22
Rondzending
Onderwerp
Instantie
Resultaat
Actie
QCMD HPV EQA panel
HPV
QCMDL
De analytische resultaten en de resultaten van de HPV genotypering komen 100% overeen met de officiele uitslag. Bij de klinische resultaten komt 1 sample niet overeen met de officiële uitslag.
Nieuw DNA isolatie protocol in gebruik genomen.
12-11
Run H2
Her2 ISH
NordiQC
Geen acties noodzakelijk
12-14
Moleculaire pathologie 2012.1 EAQ ID:2012 EU0005
BRAF
SKML
KRAS
KRAS
12-18
Pathol. Oncologie 2012.4
HER-2 ISH
SKML
12-19
HPVDNA12
HPV
QCMD
Onze uitslag komt volledig overeen met de uitslag van NordiQC. 80% score, doordat van 1 monster geen bruikbaar DNA geïsoleerd kon worden. Er is een 90% score (9/10) behaald voor de genotypering. Van de onjuist getypeerde sample ligt het tumor% beneden de detectielimiet. Dit monster zou in de diagnostiek niet in behandeling zijn genomen. De uitslag komt in alle gevallen overeen met de consensus van de deelnemende laboratoria. 100% score.
12-16
29
Geen acties noodzakelijk
Geen acties noodzakelijk
Geen acties noodzakelijk
Geen acties noodzakelijk
III.2
ARBO
Meldingen bedrijfsaccidenten Er werden 21 bedrijfsaccidenten met letsel aan de KAM gemeld: 16 meldingen van snij-, prikwonden. Bij de snij-, prikwonden is in 5 gevallen de eerste hulp afdeling van het MST bezocht, waarbij geen verdere acties noodzakelijk werden geacht. In de overige gevallen was het bieden van eerste hulp voldoende. Oorzaak in alle gevallen onoplettendheid. 2 meldingen van vallen in het trappenhuis. Er is zijn maatregelen getroffen om de verspreiding van paraffine (veroorzaakt gladheid van de vloeren) die vrijkomt op de Histologie te beperken. Microtomen worden vaker schoon gemaakt en er zijn zgn, ‘plakmatten’ nabij het coupes snijden geplaatst waaraan de paraffine blijft plakken bij het betreden van deze matten. Tevens is een werkgroep ingesteld die een advies op zal stellen over werkschoenen. 2 meldingen van branden aan paratrimmer (Histologie). Er is een beschermkap aangeschaft, daarna geen meldingen meer. 1 melding van paraffine in het oog tijdens het inbedden Er zijn 14 meldingen zonder letsel: 3x verkeerde vloeistof in tapstation gepompt, dubbele controle ingevoerd, hierna geen meldingen. 2x gevallen, vloer extra geblokt, werkgroep werkschoenen ingesteld (zie ook onder bedrijfsaccidenten met letsel). 1x prikaccident: verkeerde sjabloon ingevuld, veder geen consequenties. 1x lekkage uitsnijkamer, tafels worden vaker ontstopt, hierna geen meldingen. 1x ethanol gemorst op kleding, incident. 1x hoofd gestoten aan handdoekrol, incident. 1x lekkage autoclaaf door defect, is gerepareerd, hierna geen meldingen. 1x overstroming afvalvaten in tapstation door scheef plaatsen afvalvat, incident. 1x achter coupelade blijven haken, kleding kapot, incident. 2x hoofd gestoten aan Xpress (meerdere keren, ook als klacht gemeld), teruggekoppeld naar leverancier van het apparaat. Ergocoach In 2012 is op elke afdeling een rondgang gehouden. Er werd advies gegeven over het inrichten van diverse werkplekken. Waar mogelijk zijn aanpassingen uitgevoerd, de overige punten zijn meegenomen bij de inrichting van de nieuwbouw. Uitgebrachte adviezen De KAM heeft meerdere adviezen uitgebracht in het kader van de nieuwbouw. Metingen Metingen van concentraties van dampvormige stoffen zijn verricht d.m.v. het dragen van badges en in eigen beheer m.b.v. een meetapparaat (CMS van Dräger Safety). De aandacht heeft daarbij gelegen op aceton en isopropylalcohol bij de doorvoermachines TissueTek (naar aanleiding van klachten over stank in ruimte tapstion) en wederom op formaldehyde in de uitsnijkamer. Resultaten van metingen op aceton en isopropylalcohol tonen waarden rondom de wettelijke grenswaarde, in de ruimte tapstation. De tijd dat een medewerker in deze ruimte verblijft bedraagt minder dan 8 uur, waarmee de wettelijk toegestane blootstelling niet wordt overschreden. Desondanks is de doorvoermachine eerder dan gepland aangesloten op de mechanische afzuiging (i.p.v. afzuiging met koolstoffilters). Nieuwe metingen tonen licht verbeterde resultaten. Dit blijft een aandachtspunt in de nieuwbouw. Resultaten van metingen in 2011 laten zien dat bij een aantal werkzaamheden in de uitsnijkamer de gemeten concentratie formaldehyde boven de wettelijke grenswaarden uitkomt. Er is eind 2011 een start gemaakt met het laten ontwikkelen van een pomp voor het afzuigen van formaldehyde bij grote preparaten zodat er geen grote hoeveelheden formaldehyde door de afvoer in de uitsnijtafel gegoten hoeft te worden. De pomp is in 2012 aangeschaft maar heeft niet geleid tot het gewenste effect. Wel is gebleken dat uitslagen van metingen bij één medewerker, onafhankelijk van de uitsnijtafel, altijd beneden de wettelijke grenswaarde blijft. Er is daarop nogmaals de aandacht gevestigd op de manier van werken aan de uitsnijtafels. Metingen daarna tonen een concentratie kleiner of gelijk aan de wettelijke grenswaarde. Tevens worden analisten niet langer dan 4 uur in de uitsnijkamer gepland. Dit is een enkele keer door personele bezetting niet mogelijk gebleken.
30
Milieu Het afvalwater van ons bedrijf is bemonsterd door het Waterschap Regge en Dinkel. Uit de resultaten van deze bemonstering blijkt dat de gehaltes van de gemeten stoffen voldoen aan de gestelde normen in de verleende vergunning.
Odette Hampsink, Rudi Evers (KAM-functionarissen)
31
III.3 FOLLOW-UP CERVIX CYTOLOGIE De follow-up van de cervix-cytologie wordt wekelijks uitgevoerd. Indien van de onderzoeken met een (herhaal)advies nog geen vervolgonderzoeken bekend zijn wordt er een herinneringsbrief gestuurd naar de betreffende inzender. Met behulp van deze brief kan de inzender nadere bijzonderheden aangeven met betrekking tot het (nog) niet opvolgen van het (herhalings)advies. De diverse differentiatiemogelijkheden van afwijkingen binnen het KOPAC-systeem (squameus [P] en endocervicaal [C]) zijn uitgewerkt in de onderstaande tabellen, die het jaar 2011 betreffen. Er wordt een follow-up termijn aangehouden van 1,5 jaar vanaf de datum dat de uitslag van het betreffende onderzoek werd verzonden. In de tabellen zijn als vervolgonderzoek bij voorkeur de histologische- en/of hoogste gradering als gegeven gebruikt.
Plaveiselcellig 2011 Cytologische diagnose Geen diagnose (P0)
Totaal
383
geen relevante Pap 0 Follow up 69 3
Cytologie Pap 1
Pap 2
290
14
Histologie
Pap3a Pap3a Pap3b licht matig
Pap 4
Pap 5 GD
0
0
0
0
0
CIN 0
CIN I
CIN II
CIN III
Carcinoom Andere malign.
0
4
2
1
0
0
0
Geen afwijkingen (P1)
31507
28469
13
2397
140
9
1
0
0
0
1
420
25
13
13
5*
1
Atypie (p2,P3)
1904
208
0
856
330
23
5
2
0
0
13
199
157
75
36
0
0
Lichte dysplasie (P4)
291
17
0
28
31
4
3
0
0
0
0
18
77
71
40
2
0
Matige dysplasie (P5)
177
11
0
7
4
1
3
0
0
0
0
6
22
62
59
2
0
Ernstige dysplasie (P6)
103
2
0
1
0
0
0
1
0
0
0
3
2
12
79
3
0
Carcinoma In Situ (P7)
25
1
0
1
1
0
0
0
0
0
0
0
0
0
20
2
0
Plaveiselcelcarcinoom (P9)
2
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
2
0
34.392
28.777
16
3.580
520
37
12
3
0
0
14
650
285
234
247
16
1
Totaal
* 1 casus blijkt lokalisatie coloncarcinoom, 1 casus blijkt na revisie een carcinoma in situ in plaats van endometriumcarcinoom, 3 casus bij revisie concordant. Legenda
CIN: GA: GD:
Cervicale Intra-epitheliale displasie Geen afwijking Geen diagnose
In deze tabel zijn de cervixcytologische diagnoses van het squameuze type volgens het KOPAC-systeem (X-as) afgezet tegen de histologische of cytologische follow-up in absolute aantallen (Y-as).
32
33
Endocervicale afwijkingen 2011
Cytologie
Endocervicaal 2011 Cytologische diagnose
totaal
Geen diagnose (C0)
geen enkele follow up
Pap 0
Pap 1
Pap 3a geringe atypie
Histologie Pap 3a Pap 3b matige ernstige atypie atypie ACIS
GA
GCIN
CIN
GCIN & CIN
Adenocarcinoom cervix
Adenocarcinoom endometrium
383
69
3
304
0
0
0
4
0
3
0
0
0
34.010
28.707
13
3.838
0
0
0
663
0
760
3
0
26
Enkele atypische cellen (C3)
6
0
0
5
0
0
0
1
0
0
0
0
0
geringe atypie (C4)
16
1
0
2
2
0
0
3
1
7
0
0
0
matige atypie (C5)
2
0
0
0
0
0
0
0
2
0
0
0
0
ernstige atypie (C6)
7
0
0
0
0
0
0
0
3
2
1
1
0
Carcinoma In Situ (C7)
1
0
0
0
0
0
0
0
0
0
1
0
0
Adenocarcinoom cervix (C9)
5
0
0
0
0
0
0
0
0
2
0
2
1
34.430
28.777
16
4.149
2
0
0
671
6
11
5
3
27
Geen afwijkingen (C1,C2)
Totaal Legenda
CIN
: Cervicale Intra-epitheliale Neoplasie
GCIN
: Glandulaire Intra-epitheliale Neoplasie
GA
: Geen Afwijkingen
In deze tabel zijn de cervixcytologische diagnoses van het endocervicale type volgens het KOPAC-systeem (X-as) afgezet tegen de histologische of cytologische follow-up in absolute aantallen (Y-as).
34
III.4 DOORLOOPTIJDEN
III.4.A
DOORLOOPTIJD VAN ONDERZOEKEN
Het aantal werkdagen gerekend van de materiaalontvangst tot de verzending van de uitslagen.
aantal werkdagen
onderzoeken histologie 2010 2011 2012 % % %
onderzoeken cytologie 2010 2011 2012 % % %
onderzoeken cervixcytologie 2010 2011 2012 % % %
0
0
1
0
0
0
1
0
0
1
6
8
8
68
70
70
0
0
2
22
19
16
19
18
19
9
7
3
32
29
28
7
6
5
34
23
4
20
23
23
2
2
1
26
31
5
9
12
12
1
1
0
12
18
6
4
5
5
0
0
0
7
7
7 tot 10
2
3
2
0
0
0
7
7
> 10
0
0
0
0
0
0
0
0
III.4.B
DOORLOOPTIJD OBDUCTIES
Aantal werkdagen
2010
2011
aantal
%
tot 10
37
16
28
13
54
20
tot 20
44
20
33
15
37
13
tot 30
33
14
31
14
28
9
tot 40
19
8
25
12
20
3
tot 50
13
4
10
4
18
3
tot 60
3
0
19
9
11
2
tot 70
9
4
13
6
12
1
tot 80
9
4
12
5
6
0
tot 90
11
3
16
7
5
0
20
8
32
15
15
7
> 90
aantal
2012 %
aantal
%
35
0 3 17 26 26 11 6 5 0
III.5 PATIËNTGEBONDEN BESPREKINGEN Medisch Spectrum Twente, Locatie Enschede. Bespreking Gastro-enterologie (GEPA) Neuro-oncologie Oncologie Gynaecologische Oncologie Gynaecologiebespreking Chirurgendemonstratie Necrologie Reumatologie Longoncologie
Frequentie 2 x per maand 1 x per week 1 x per week 2 x per maand 1 x per 2 mnd. 1 x per 2 mnd. 1 x per maand 1 x per 2 mnd. 1 x per week
Ziekenhuisgroep Twente, locatie Almelo Bespreking Oncologie Mammapoli komt te vervallen (is alleen nog per teleconferentie) Schildklierbespreking
Frequentie 2x per maand 1 x per week 1 x per mnd.
Ziekenhuisgroep Twente, locatie Hengelo Bespreking Necrologie
Frequentie 1 x per maand
Streekziekenhuis Koningin Beatrix, Winterswijk Bespreking Oncologie
Frequentie 2 x per maand
Demonstraties, locatie Laboratorium Pathologie Bespreking Werkgroep Erfelijkheidsvoorlichting Dermatologenbespreking Longdemonstratie Kaakchirurgie Nierbespreking
Frequentie 1 x per maand 1 x per 2 maand 1 x per maand op afspraak 1 x per maand
Teleconferenties Bespreking Urologische oncologie ZGT locatie Almelo/Hengelo Hematologie regionaal Colorectale bespreking M1-LARC/ regionaal Mammapoli ZGT locatie Almelo/Hengelo Mammapoli ZGT locatie Almelo Chirurgische Interne ZGT locatie Hengelo (heeft nog plaatsgevonden tot 14 maart 2012) Interne (biopsie/necrologie) ZGT locatie Almelo Mammabespreking SKB Interne Bespreking SKB
36
Frequentie 1 x per week 1 x per week 1 x per week 1 x per week 1 x per week 1 x per week 1 x per maand 2 x per maand 1 x per maand
III.6 SPECIFIEKE ACTIVITEITEN
III.6.A
LIDMAATSCHAPPEN
Nationale en internationale beroepsverenigingen Medische staf: Arbeitsgemeinschaft dermatologische Histologie der Deutschen Dermatolgischen Gesellschaft Association For European Cardiovascular Pathology European Association for Haematopathology European Association for Cancer Education European Society of Pathology
S. Riemersma, E. Eijken C.D. Heymans J. v. Baarlen, H. Shirango, S. Riemersma E. Weltevreden J. v. Baarlen, M. Brinkhuis, L. Naudin ten Cate, H. Shirango E. Weltevreden J. v. Baarlen, C.D. Heymans, R. Vink, A. Krukkert, M. Brinkhuis, M. Hogenes, N. Kooij, E. Weltevreden M. Brinkhuis, E. Eijken L. Naudin ten Cate J. v. Baarlen C. Jansen alle pathologen N. Kooij, E. Weltevreden L. Naudin ten Cate N. Kooij
International Academy of Pathology, British Division International Society of Dermatopathology International Society of Gynaecological Pathologists Nederlandse Vereniging voor Gastro-Enterologie Nederlandse Vereniging voor Neuropathologie Nederlandse Vereniging voor Pathologie Nederlandse Vereniging voor Medisch Onderwijs Paediatric Pathology Society Royal College of Pathology Overige medewerkers Vereniging Analisten Pathologie
alle cytologisch analisten, E. Asbroek, A. Bosch, E. Boswinkel, M. Bult, M. Jonker, J. Knook, M. Koelewijn, C. Liebrand, K. Olde Boerrigter, A. te Vaanholt, J. Weiss R. Evers
International Academy of Cytology (IAC)
Landelijke en regionale werkgroepen: Medische staf Commissie voor beentumoren C.D. Heymans, toehoorder Gynaecologie Oncologie Achterhoek/Twente GOAT L. Naudin ten Cate, M. Brinkhuis Hoofd-Hals Tumor werkgroep Medisch Spectrum J. van Baarlen Twente Landelijk Melanoom Panel E. Eijken Landelijke Werkgroep Cutane Lymfomen J. van Baarlen Landelijke Werkgroep Lever Pathologie A. Krukkert Lymfomen Panel Noord Nederland J. v. Baarlen, H. Shirango Mammatumor gerichte werkgroep ZGT M. Tebar Nederlandse Werkgroep Dermatopathologie M. Brinkhuis Oncologiecommissie Medisch Spectrum Twente J. van Baarlen Werkgroep Neuropathologie, UMCN St. Radboud R. Vink Nijmegen Werkgroep Oncologische Gynaecologie v.d. L. Naudin ten Cate, M. Brinkhuis Nederlandse Ver.voor Obstetrie en Gynaecologie Werkgroep Kinderpathologie der Lage Landen L. Naudin ten Cate, M. Brinkhuis, M. Tebar, C. Jansen, M. Hogenes Werkgroep Weke Delen Tumoren IKA IKW IKST R. Vink IKO Werkgroep Modernisering Visitatie KNMG/MSRC E. Weltevreden Wetenschapscommissie Laboratorium Pathologie M. Hogenes, M. Brinkhuis Oost Nederland
37
Landelijke en regionale werkgroepen: Overige medewerkers WerkgroepAlg_scripts PALGA Werkgroep Dienstverlening Werkgroep VAP secretaresses Pathologisch Anatomisch Bacteriologisch Laboratorium Overleg, PABLO Uitvoeringscommissie Stichting Bevolkingsonderzoek Oost Commissie Cytologie (NVVP) Werkgroep Congresorganisatie VAP Werkgroep Cytodiagnostiek (VAP-WCD) Werkveldoverleg stagebegeleiders
III.6.B
F. Roozekrans F. Roozekrans F. Roozekrans R. Evers (voorzitter), F. Roozekrans M. IJland
BESTUURSWERKZAAMHEDEN
Medische staf Bevolkingsonderzoek Borstkanker / SVOB European Union of Medical Specialists (UEMS) KNMG NVVP NVVP NVVP PALGA
M. Brinkhuis, regionaal coördinerend patholoog E. Weltevreden, lid section European Board of Pathology E. Weltevreden, lid (plv) MSRC C. Jansen, lid Commissie Kwaliteit en Beroepsuitoefening M. Brinkhuis, lid Taakgroep Cytologie S. Riemersma, lid QC commissie werkgroep moleculaire diagnostiek R. Vink, lid Thesauruswerkgroep
Overige medewerkers: Algemeen Bestuur PALGA Werkgroep Immunohistochemie Hoofdbestuur Vereniging Analisten Pathologie (VAP) Dagelijks Bestuur Vereniging Analisten Pathologie
III.6.C
Y. Beerens Y. Beerens, Y. Ellenbroek Y. Beerens H. van der Veen, voorzitter
H. van der Veen, lid Ch. Liebrand, secretaris R. Evers, lid F. Roozekrans, secretaris
NASCHOLING MEDISCHE STAF
Cursussen en congressen HPV diagnostiek in het nieuwe BVO Baarmoederhalskanker, 9 januari, (N. Kooij) Lokale en regionale perinatale audit, 2 februari, 13 maart (E. Weltevreden) Advanced Teaching course in clinical cytology “Pancreas and Thyroid FNA”, UMC Groningen, 9-10 februari (M. Brinkhuis) Werkgroep leverpathologie, Utrecht, 14 februari (A. Krukkert) Symposium Moleculaire Diagnostiek, februari (M. Tebar) IK-werkgroep Wekedelen tumoren, 27 februari, 26 maart, 25 juni, 24 september, 22 oktober,26 november (N. Kooij) Surgical pathology for the practicing pathologist, Harvard CME, USA, 8-11 maart (N. Kooij, M. Hogenes) NVVP Pathologendagen, Zeist, 18-19 april (N.Kooij, M. Tebar, M. Hogenes, C. Heymans, G.J. Toes, S. Riemersma, E. Eijken) Diagnostic Gynecologic Patholog, Graz, Oostenrijk, 18-20 april (M. Brinkhuis) 6th European Renal Pathology Course, Amsterdam, 9-11 mei (G.J. Toes) Diagnostic Pathology – Prostate, Bladder, Soft Tissue and Bone, Florence, Italy, mei (M. Tebar, S. Riemersma) Regionale coupe avond, 19 juni, 9 oktober (E. Weltevreden) ASCO telereview, Zwolle, juni 2012 (S. Riemersma, M. Brinkhuis) 3rd Edinburgh Dermatopathology Tutorial, Edinburgh, Verenigd Koninkrijk, juni (M. Tebar, E. Eijken) Best Practices Code Goed Gebruik, Utrecht, 29 juni (N. Kooij) Melanoompanel Z, 25 juni (E. Weltevreden) Summer course dermatopathology, Graz, Oostenrijk, 2-6 juli (E. Eijken) Diagnostic Breast Pathology, Graz, Oostenrijk, 5-7 september, (G.J. Toes) European Congress of Pathology, Praag, 10-13 september (C. Heymans, A. Baidoshvili) IPPA XXXIIInd Advanced Course in Paediatric Pathology, La Granja, Spain, 15-21 September (M. Hogenes, C. Jansen) Histopathologie van schildkliertumoren, NKI/AVL, Amsterdam, 18 september (N. Kooij, M. Tebar, M. Brinkhuis) Diagnostiek en behandeling mammacarcinoom, Tiel, 5 oktober (G.J. Toes) Lung Pathology Course, Graz, Oostenrijk, 15-20 oktober (E. Eijken) 38
11e NKI-AVL mammacarcinoom symposium, 31 oktober (E. Weltevreden) NVvO Milestonedag, Rotterdam, november (M. Tebar) Najaars Nascholing NVVP 2012, Blaricum, 16 november (N. Kooij) BDIAP Breast Pathology, London, GB, 22-23 november (C. Heymans, H. Peters)
III.6.D
NASCHOLING OVERIGE MEDEWERKERS
Cursussen en congressen BHV-cursus basis, Nijmegen, 9 , 23 januari (K. de Vries, Ch. Liebrand, D. ten Veen) BHV-cursus “Omgang gevaarlijke stoffen” , Nijmegen, 12 januari (K. de Vries, Ch. Liebrand, D. ten Veen) BHV-cursus “Levensreddend handelen en reanimatie”, 9, 23 januari (D. ten Veen) ARBO Milieu, Amersfoort, 26 januari (A. te Vaanholt) Stralingshygiëne A+B, Rotterdam, 26 januari (C. Kormelink) EHBO cursus, Oldenzaal, 10, 24 en 31 januari (Ch. Liebrand) SKML-bijeenkomst, 31 januari (S. Heijink) VAP-WCD Themamiddag “EUS en EBUS”, Ernst Sillem Hoeve, Den Dolder, 7 februari (M. Schreven Stellaard, M. Kok, R. Evers, M. IJland) WIHC-vergadering, 16 februari (Ch. Liebrand) 27 mei , 22 november (M. Kirsten) Cursus Procesanalyse Kerteza, 8, 22 maart en 24 april, Enschede (A. te Vaanholt, M. van Boekel, Mark Kirsten) VAP voorjaarsongres, Sparrenhorst, Nunspeet, 31 maart (R. Evers, F. Roozekrans) Presentatie straling, Enschede, 18 en 26 april en 15 mei (A. Temmink, A. te Vaanholt, A. Schuite, A. Prein, B. van Harsselaar, B. Keizer, M. van Boekel, M. Knoef, N. Vergeest, P. Knook, S. Wijlens, M. Koning, J. Knook, K. de Vries, M. Kirsten, D. ten Veen, E. Asbroek, J. Doornbusch, M. Rabenstein, M. Groote Haar, M. Jonker, S. Nijhuis, S. Garstenveld, T. Hering, T. van de Ende, M. Dogsan, D. Bultink, E. Boswinkel, N. ten Have, S. Heijink) Second opinionpanels SBO, Ziekenhuis Rijnstate Arnhem 16 april (H. Wentink) Workshop Procesanalyse, Enschede, 8/22 maart en 24 april (M. Schreven – Stellaard, R. Evers) Bijeenkomst WHAPA (NVML), De Eenhoorn, Amersfoort, 10 april (F. Roozekrans) Zorgcongres “komt een gast bij de dokter”, De Reehorst, Ede, 12 april (R. Evers, F. Roozekrans) Cursus Ergocoach, MST Enschede, 20 april (M. van Boekel) Cursus Histologie, Hogeschool Leiden, 18 april – 9 mei (D. ten Veen) Congres Weke delen, 23 en 24 mei (Ch. Liebrand, J. Knook) Cursus Communicatie, JOBO Hengelo, 24 mei (A. te Vaanholt, C. Kormelink, M. Kirsten, E. Asbroek) Dako challenges and solutions for pathology labs, 5 juni (M. Kirsten) Sakura User Group Meeting, 12 en 13 juni (T. Hering) ARBO in zorg en welzijn, Stavoor 19 juni (A. Schuite, D. ten Veen, K. de Vries) Verzuimbeleid, Stavoor, 21 juni (A. Schuite, K. de Vries) Ploegleider BHV, NIBH+V, 27 juni (D. ten Veen) Cursus stagebegeleiding NVML, Utrecht, 28 juni (M. Jonker, B. Keizer, S. Nijhuis) Cursus Kleurtheorie, Hogeschool Leiden, september – december (A. te Vaanholt, A. Schuite) Dag van de praktijkbegeleider PMLF, 12 september (J. Doornbusch) 3th European Congress of Cytology, 30 september – 3 oktober, Dubrovnik, Kroatië (M. Schreven Stellaard, M. Kok) SWOT analyse OR, Stavoor, 4 oktober (A. Schuite) Vaardig onderhandelen, Stavoor, 10 oktober (K. de Vries) Harmony cursus, 11 oktober (S. Heijink) Financiële cijfers voor beginners, WVM, 12 oktober (D. ten Veen) VAP-WCD Congresdag “Hoe ziekenhuis Rijnstate het nu bekijkt”, Ziekenhuis Rijnstate, Arnhem, 24 oktober ( J. van de Lockant, M.IJland) 14e Symposium Stichting Baarmoederhalskanker Preventie Oost, Papendal, Arnhem, 29 oktober (H. Wentink) Diverse trainingsdagen coördinerend analisten, Jobo-trainingen, Hengelo (M. Kok, R. Evers) Cursus OR communicatie, Stavoor, 8 november (A. Schuite) VAP-Veldhuizencursus, Noordwijkerhout, 15 en 16 november (L. Batenburg, B. Harmsen) NIBHV-congres, 29 november (Ch. Liebrand)
39
III.6.E
VISITATIES
In het kader van accreditatie is LabPON op 7 juni door de CCKL geaudit, 7 maart 2013 is accreditatie formeel toegekend, herbeoordeling (in verband met verhuizing naar nieuwbouw) vindt plaats maart 2014. CCKL audit Stichting PAMM Eindhoven, 12 april (M.Hogenes) CCKL audit Pathologie AZM Maastricht, 16 oktober, (M.Hogenes) Proefvisitatie opleiding Pathologie UMCN St.Radboud, 20 oktober (E. Weltevreden)
III.6.F
WETENSCHAPPELIJKE ACTIVITEITEN
Voordrachten “Primaire ciliaire dyskinesie”, 14 november, LabPON Enschede (E. Weltevreden) Voordracht tijdens Diner Pensant van MDL-artsen Twente, oktober
Publicaties “Validation of imaging with pathology in laryngeal cancer: accuracy of the registration methodology”, Caldas-Magalhaes J, Kasperts N, Kooij N, van den Berg CA, Terhaard CH, Raaijmakers CP, Philippens ME. Int J Radiat Oncol Biol Phys. 2012 Feb 1;82(2):e289-98 “Histological assessment of the sclerotic graft-versus-host response in the humanized RAG2-/-γc-/- mouse model”, Hogenes MC, van Dorp S, van Kuik J, Monteiro FR, ter Hoeve N, van Dijk MR, Martens AC, de Weger RA. Biol Blood Marrow Transplant. 2012 Jul;18(7):1023-35 “Molecular subtyping of male breast cancer by immunohistochemistry”, Kornegoor R, Verschuur-Maes AH, Buerger H, Hogenes MC, de Bruin PC, Oudejans JJ, van der Groep P, Hinrichs B, van Diest PJ. JournalMod Pathol. 2012 Mar;25(3):398-404. “Promoter hypermethylation in male breast cancer: analysis by multiplex ligation-dependent probe amplification”, Kornegoor R, Moelans CB, Verschuur-Maes AH, Hogenes MC, de Bruin PC, Oudejans JJ, van Diest PJ. JournalBreast Cancer Res. 2012 Jul 5;14(4):R101. [Epub ahead of print] “Oncogene amplification in male breast cancer: analysis by multiplex ligation-dependent probe amplification”, Kornegoor R, Moelans CB, Verschuur-Maes AH, Hogenes MC, de Bruin PC, Oudejans JJ, Marchionni L, van Diest PJ. JournalBreast Cancer Res Treat. 2012 Aug;135(1):49-58. “The influence of genetic factors on the osteoinductive potential of calcium phosphate ceramics in mice”, Barradas AM, Yuan H, van der Stok J, Le Quang B, Fernandes H, Chaterjea A, Hogenes MC, Shultz K, Donahue LR, van Blitterswijk C, de Boer J. JournalBiomaterials. 2012 Aug;33(23):5696-705. “Fibrotic focus and hypoxia in male breast cancer”, Kornegoor R, Verschuur-Maes AH, Buerger H, Hogenes MC, de Bruin PC, Oudejans JJ, Hinrichs B, van Diest PJ. JournalMod Pathol. 2012 Oct;25(10):1397-404. “Immunophenotyping of male breast cancer”, Kornegoor R, Verschuur-Maes AH, Buerger H, Hogenes MC, de Bruin PC, Oudejans JJ, Hinrichs B, van Diest PJ. JournalHistopathology. 2012 Dec;61(6):1145-55. A.J.M. Rozemuller, C. Jansen, A. Carrano, E.S. van Haastert, D. Hondius, S.M. van der Vies, J.J.M. Hoozemans, “Neuroinflammation and common mechanism in Alzheimer’s disease and prion amyloidosis:amyloid-associated proteins, neuroinflammation and neurofibrillary degeneration”, Neurodegenerative Dis 2012;104:301-304 Bratosiewicz-Wąsik J, Smoleń-Dzirba J, Watała C, Rozemuller AJ, Jansen C, Spliet W, Jansen GH, Wąsik TJ, Liberski PP, “Association of the PRNP regulatory region polymorphisms with the occurrence of sporadic Creutzfeldt-Jakob disease”, Folia Neuropathol 2012;50:68-73 C. Jansen, P.Parchi, S. Capellari, C.A. Ibrahim-Verbaas, M. Schuur, R. Strammiello, P. Corrado, M.T. Bishop, W.A. van Gool, M.M. Verbeek, F. Baas, W. van Saane, W.G.M. Spliet, G.H. Jansen, C. M. van Duijn and A.J.M. Rozemuller, “Human prion diseases in the Netherlands (1998-2009): clinical, genetic and molecular aspects”, PLoS One 2012;7:e36333. Parchi P, de Boni L, Saverioni D, Cohen ML, Ferrer I, Gambetti P. Gelpi E, Giaccone G, Hauw JJ, Höftberger R, Ironside JW, Jansen C, Kovacs GG, Rozemuller A, Seilhean D, Tagliavini F, Giese A, Kretzscmar HA, “Consensus classification of human prion disease histotypes allows reliable identification of molecular subtypes: an inter-rater study among surveillance centres in Europe and USA”, Acta Neuropathologica 2012;124:517-29 Fransen NL, Jansen C, Rozemuller AJM, van Duijn CM, van Gool WA, “Erfelijke prionziekten in Nederland: klinisch beeld, incidentie en risicodragers”, Tijdschrift voor neurologie en Neurochirurgie 2012;3:115-121 40
Bratosiewicz-Wąsik J, Smoleń-Dzirba J, Rozemuller AJ, Jansen C, Spliet W, Jansen GH, Wąsik TJ, Liberski PP, “Association between the PRNP 1368 polymorphism and the occurrence of sporadic Creutzfeldt-Jakob disease”, Prion 2012;6:413-6 Extensive left ventricular hemangioma, Oude Velthuis B, van Es, van Houwelingen G, Toes GJ, Wagenaar L,J Am Coll Cardiol 2012;60:e35. Dennis Boumans, Gert-Jan Kootstra Gerard H. van Olffen, Mariël Brinkhuis, Chris H.H. ten Napel. Adenovirus esophagitis in a HIV-positive patient: extraordinary presentation of a common viral infection. Clinical Infectious Diseases, 24 February 2012, doi:10.1097/IPC.0b013e318248f0f5 F. Wolbers, H.R. Franke, J.M. Klaase, M. Brinkhuis, A. van den Berg and I. Vermes. Breast cancer research on chip. Ned Tijdschr Klin Chem Labgeneesk 2012; 37: 88-91. Floor Wolbers, Henk R. Franke, Joost M. Klaase, Mariël Brinkhuis, Albert van den Berg, István Vermes. FUTURE PROSPECTS IN BREAST CANCER RESEARCH – CANCER STEM CELLS. JIFCC. 2012; 23(3): 1-7. Jobsen JJ, van der Palen J, Brinkhuis M, Ong F, Struikmans H.. Sequence of radiotherapy and chemotherapy in breast cancer after breast-conserving. Int J Radiat Oncol Biol Phys 2012;82:e811-e817
III.6.G
WETENSCHAPPELIJK ONDERZOEK EN SAMENWERKINGSVERBANDEN
Participatie in wetenschappelijk onderzoek en trials 2012: Afgewerkte onderzoeken
Dr. de Krijger
Erasmus MC
Effect van Lutaat behandeling en pancreas neuroendocriene tumoren
Dr. Schouwink Florine Kastelein Dr. Witteveen Dr. Zwarthoff
MST Erasmus MC UMCU Erasmus MC
ARQ-trial ProBar studie CLEQ506X2101 FFPE materiaal voor blaasonderzoek
P. van Beuningen Ruud vd Noll Veerle Servaes S.L. Bosch Floor Wolbers Dr. J. de Jong
UMC St. Radboud AvL UZ Leuven UMCN Utwente AvL
ABT767 studie studie GSK2126458 klinische studie ovariumcarcinoom IBD/carcinoid LZV 928 Cancer Stem Cells MEK-remmer
Marjanka Schmidt Laura Mertens Dr. Kim Meeuwis Dr. T. Bosse
AvL AvL UMC St. Radboud LUMC
Amsterdam Breast Cancer Study CFMPB104ext Pilot Studie HPV in melanomen Hormonale behandeling endometriumca.
Dr. H. Kusters
UMC St. Radboud
Melanotische schwannomen
Laurens Westerman Dr. H. van Boven Dr. Franke Sandra van den Broek
UMCU AvL MST
Humane intestinale spirochaetose TAMARISK HPV cervix cytologie
NKI
Tumor revisie MST patienten BOSOM studie
Floor Hinten/J. Bulten UMC St. Radboud
HPV status in CINIII bij niertransplantatiepatienten
Lutske Lodewijk / prof. van Diest
UMCU
Expressie van stamcelmarkers in verschillende type schildklier tumoren
Dr. Smit
LUMC
PORTEC-studie
Prof. dr. van Krieken
UMC St. Radboud
RASGRP1/expressie
Dr. M. Kets
Radboud
Cowden Trial 41
Dr. V Nederveen
Erasmus
EPS-project
Dr. H. Hollema
UMCG
Portec-3 studie
T. Papathomas
Erasmus MC
bijniertumoren (ENS@T)
M. Mingels P. van Beuningen / Loes vd Eijnden M. Hekman
UMCN
WT-1 protocol
UMC St. Radboud MST
M.A. den Bakker
Erasmus MC
L.W. van Bockel
UMCU
Meten invasiediepte vulvacarcinomen Lisexcisies in het MST Prognostische relevantie van b-Raf mutaties in pulomonale Langerhanscel histiocytose Voorspelling van tumor groei in het oropharynx- en larynxcarcinoom: belang voor snelle radiotherapeutische behandeling
C. Liskamp Marijke van Vlimmeren
UMC St. Radboud
radiotherapie studie, retrospectieve cohortstudie
Philips Research
Damage induced bij photoepilation in hair follicles
Lopende onderzoeken
Michelle Heijblom Dr. W. Smit Dr. Klaase Dr. Klaase M. Hogenes&M. SchrevenStellaard
Universiteit Twente MST
Thomas van Steenbergen
MST MST Lab. pathologie Oost-Nederland Universiteit Twente Universiteit Twente Radboud MST Universiteit Twente
Prof. dr. C.L. Creutzberg
LUMC
Oscar Geessink Gert van de Steeg Loes van der Zanden dr. M.R. Schaafsma
III.6.H
Visualization of breast cancer with the first generation photoacoustic mammoscope (PAM I) - comparison with histopathology Assist-studie Automatische bepaling van de tumor/stroma ratio bij rectumcarcinoom SentiMag Multicenter Studie Follow-up van pancreaspuncties m.b.t. sensitiviteit, specificiteit en klinisch nut MATLAB programma voor automatisch tumor-stroma ratio bepaling MATLAB programma voor automatisch tumor-stroma ratio bepaling EUROTARGET ReBel study/HOVON 110/GLSG study MATLAB programma voor automatisch tumor-stroma ratio bepaling PORTEC4 studie
OPLEIDING
Participatie onderwijs Colleges UT: “inleiding in de pathologie” en “inleiding in de oncogenese” voor studenten Biomedische Technologie en Technische Geneeskunde (S. Riemersma) College mammapathologie aan co- en arts-assistenten Medical School Medisch Spectrum Twente (GJ. Toes) Medecoördinator co-schap pathologie: co-assistent K. Bosscher wk 51 en 52 Participatie in nascholing huisartsen i.s.m. Medisch Spectrum Twente 2012 met thema “de dokter en de dood” Onderwijs analisten intern “Jicht” (A. Krukkert) Mammapoli infomiddagen (A. Krukkert) Cytologie cursus techniek, maken van directe preparaten, Enschede, LabPON, 29 november (M. Brinkhuis) E. Weltevreden, MSRC erkende opleider pathologie
42
Stagiair(e)s 2012/2013 In samenwerking met ROC Midden-Nederland te Utrecht:
M. Zwijnenburg
43
HOOFDSTUK IV FINANCIËN IV. 1 ALGEMENE BESCHOUWING De financiële positie van het laboratorium is ook in 2012 gezond. Het batig saldo bedroeg ca. 480.000 euro. Deze is aangewend als voorzieningen voor de frictiekosten in verband met de verhuizing en RAK. Dit batig saldo is deels het resultaat van een iets hogere productie in de eerste lijn dan begroot, een reductie in investeringen in bouw en infrastructuur vanwege de voorgenomen nieuwbouw en een toename vooral in moleculaire technieken voor de 2e lijn. De verwachting voor 2013 is dat de consolidatie doorzet.
IV. 2 BALANS
31-12-2012 31-12-2011
31-12-2012 31-12-2011
Activa
Passiva
Vaste Activa
Eigen vermogen
Materiële vaste activa
2.324.473
2.154.369
kapitaal
52.976
52.976
Collectief gefinancierd gebonden vermogen
3.005.119
2.520.937
3.058.095
2.573.937
Voorzieningen
213.182
172.183
Langlopende schulden
323.151
503.835
1.253.784
1.320.169
1.253.784
1.320.169
4.848.212
4.570.100
Vlottende activa Vorderingen en overlopende activa Financieringstekort Liquide middelen
1.677.281
1.209.986
-
330.749
846.457
874.996
2.523.739
2.415.731
Kortlopende schulden en overlopende passiva
Overige kortlopende schulden en overlopende passiva
TOTAAL ACTIVA
4.848.212
4.570.100 TOTAAL PASSIVA
44
IV. 3 RESULTATENREKENING
2012
2011
10.691.364
10.564.054
12.248
14.732
10.703.611
10.578.786
7.263.197
6.944.774
Bedrijfsopbrengsten: Wettelijk budget voor aanvaardbare kosten Overige bedrijfsopbrengsten
Som der bedrijfsopbrengsten
Bedrijfslasten: Personeelskosten Afschrijvingen materiële vaste activa Directe kosten laboratoria Overige bedrijfskosten
Som der bedrijfslasten
Bedrijfsresultaat
Financiële baten en lasten
RESULTAAT
835.692
854.319
1.266.108
1.267.645
831.030
862.280
10.196.027
9.920.018
507.584
658.768
-23.403
-28.540
484.182
630.228
45
