Stadsenquête Leiden 2002
Hoofdstuk 15. RijnGouwelijn
Samenvatting Op dit moment maakt zes op de tien Leidenaren gebruik van de trein, ruim vier op de tien van de bus binnen Leiden en een kwart van de bus naar een plaats in de regio. Van de Leidenaren die gebruik maken van de trein is een kwart ontevreden met de trein, met name door vertragingen en overvolle treinen. Busreizigers zijn minder vaak ontevreden. Ongeveer 15% vindt dat de verbinding en de aansluiting verbeterd zouden kunnen worden. De RijnGouwelijn is de toekomstige light-railverbinding van Gouda, Alphen aan de Rijn, via Leiden naar Katwijk en Noordwijk. Tweederde van de Leidenaren heeft wel eens gehoord van de RijnGouwelijn. Mannen, hoger opgeleiden, busgebruikers en 35-plussers zijn hier relatief beter mee bekend. Ofschoon toekomstig gebruik zich moeilijk laat schatten denkt circa 46% in de toekomst van de RijnGouwlijn gebruik van te gaan maken. De potentiële gebruikers denken de RijnGouwelijn met name te gaan gebruiken voor recreatieve bestemmingen (bezoeken, strand, musea, uitgaan) en winkelen. Een deel van de potentiële gebruikers kan zich voorstellen dat men door de komst van de RijnGouwelijn de auto vaker laat staan. Op dit moment is er een discussie of de RijnGouwelijn door de Breestraat moet gaan rijden. Van de Leidenaren is 44% hier voor, terwijl 28% tegen is. Bewoners uit het stadsdeel Midden zijn relatief vaker voor. De voorstanders zien als belangrijkste voordelen dat volgens hen de taxi’s en de bussen uit de Breestraat verdwijnen (veiligere verkeerssituatie, minder stankoverlast), een betere bereikbaarheid en sneller openbaar vervoer. Tegenstanders brengen daar tegenin dat het niet nodig is (er zijn nu genoeg goede busverbindingen) of hebben de angst dat het nog drukker wordt en daardoor ook gevaarlijker. Ook wordt gevreesd voor het historisch aanzicht van de Breestraat.
1
Stadsenquête Leiden 2002
Vragenlijst Doelstelling: Verwacht toekomstig gebruik van de RijnGouwelijn en beoordeling tracé. 1.
Hoe vaak maakt u maandelijks gebruik van het Openbaar vervoer in de Leidse regio? … keer per enkele keer nooit maand per jaar bus binnen Leiden
___
bus naar plaats in de regio
___
trein
___
2.
Bent u tevreden over het huidige openbaar vervoer? INDIEN V1=gebruik Toelichting indien ontevreden tevreden bus binnen Leiden ________________________ ontevreden bus naar plaats in de regio tevreden ________________________ ontevreden tevreden trein ________________________ ontevreden
3.
Heeft u wel eens gehoord van de RijnGouwelijn? Dit is de toekomstige light-rail (trein/tram) van Gouda naar de kust, via Leiden. (extra informatie: Light-rail is een nieuwe vorm van openbaar vervoer die gebruik maakt van comfortabel materieel met een gelijkvloerse instap. Het is op het bestaande spoor een soort trein en in de binnenstad een tram, die zowel binnen als buiten de stad rijdt met een hoge frequentie) Ja nee
4.
Er is op dit moment een discussie of de RijnGouweLijn door de Breestraat moet gaan rijden. Bent u hier voor of tegen? voor Kunt u dit toelichten? (spontaan, niet helpen) is belangrijk voor de bereikbaarheid van de Breestraat bussen en taxi’s uit de Breestraat zullen verdwijnen minder gevaar van bussen en taxi’s minder stank van bussen en taxi’s anders, namelijk: _____________________________________ tegen Kunt u dit toelichten? (spontaan, niet helpen) aantasting historisch aanzicht van de Breestraat gevaarlijk niet nodig, (we hebben nu goede busverbindingen naar de Breestraat) anders, namelijk: ______________________________________ geen mening/weet niet
5.
Als de RijnGouwelijn er is, denkt u hier gebruik van te gaan maken? ja nee STOP
6.
Voor welke soort reizen denkt u van de RijnGouweLijn gebruik te gaan maken? (Spontaan, niet helpen) naar het werk winkelen bezoek familie/vrienden recreatie, bijvoorbeeld strand, musea, uitgaan anders, nl ________________
7.
Denkt u dat u door de komst van de RijnGouwelijn uw auto minder zal gebruiken? ja nee heb geen auto
2
Stadsenquête Leiden 2002
Uitkomsten De RijnGouwelijn is de toekomstige light-railverbinding van Gouda, Alphen aan den Rijn, via Leiden naar Katwijk en Noordwijk. De provincie heeft aan Leiden gevraagd een voorkeurstracé door Leiden vast te stellen. In oktober 2001 was de inspraak op het door het college voorlopig vastgestelde voorkeurstracé. Er is veel weerstand bij bepaalde bevolkingsgroepen in Leiden. De gemeente, afdeling Verkeer en Vervoer is geïnteresseerd hoe het staat met de bekendheid van de RijnGouwelijn, hoe de bevolking staat tegenover een tracé door de Breestraat en wat het toekomstig gebruik zal zijn. Voordat hierop wordt ingegaan worden eerst het huidige gebruik en de tevredenheid van het openbaar vervoer in Leiden besproken.
15.1 Gebruik van en tevredenheid met openbaar vervoer in de regio In onderstaande tabel wordt het gebruik van het openbaar vervoer binnen de Leidse regio weergegeven. Zes op de tien Leidenaren maakt gebruik van de trein, ruim vier op de tien van de bus binnen Leiden en een kwart van de bus naar een plaats in de regio. De trein kent niet alleen een grotere groep gebruikers dan de bus, maar tevens een frequenter gebruik. De trein wordt relatief meer gebruikt door hoger opgeleiden, inwoners jonger dan 35 jaar en alleenstaanden. Tabel 15.1a: Gebruik openbaar vervoer in de Leidse regio Trein Bus binnen Leiden (Vrijwel) dagelijks Wekelijks Ca. 2 keer per maand Eens per maand Enkele malen per jaar Nooit
10% 12% 10% 12% 16% 40% 100%
4% 12% 9% 10% 9% 57% 100%
Bus naar plaats in regio 1% 6% 3% 8% 8% 74% 100%
Tevredenheid openbaar vervoer in regio Leidenaren die gebruik maken van de trein zijn relatief wat vaker ontevreden dan gebruikers van de bus. De ontevredenheid onder treinreizigers lijkt met name veroorzaakt te worden door vertragingen en overvolle treinen. Ontevreden busreizigers merken vooral op dat de verbinding en de aansluiting verbeterd zouden kunnen worden (overstappen, lang wachten, plaatsen moeilijk bereikbaar, omrijden, rijdt ‘s avonds niet lang genoeg etc.). Tabel 15.1b: Tevredenheid openbaar vervoer % ontevreden Verbeterpunten Bus naar plaats in regio 14% Geen goede verbinding/aansluiting (10x), Bus zou vaker moeten rijden (3x), Vertragingen (3x) Bus binnen Leiden
17%
Geen goede verbinding/aansluiting (25x), De dienstregeling is beperkt door schrappen van bussen (10x), Vertragingen (5x)
Trein
23%
Veel vertragingen (waardoor je aansluiting mist, te laat komt) (52x), Treinen te vol/vaak staan (13x), Erg duur (7x), Vervallen van stoptreinen (extra in zomerseizoen) (6x), Vaak storingen (5x), Slechte service/informatievoorziening (5x), Niet veilig/overvallen meegemaakt (3x)
3
Stadsenquête Leiden 2002
15.2 Bekendheid met en behoefte aan RijnGouwelijn Van de Leidenaren heeft 66% wel eens gehoord van de RijnGouwelijn. Mannen, hoger opgeleiden, busgebruikers en 35-plussers zijn hier relatief beter mee bekend. Tabel 15.2a: Bekendheid RijnGouwelijn Stadsdeel Opleiding Midden 71% Lager Noord 58% Middelbaar Zuid 73% Hoger West 63% Werk (> 12 uur) Ja Sekse Man 72% Nee Vrouw 61%
59% 64% 73%
Leeftijd 18-34 35-49 50+
60% 70% 72%
68% 63%
OV-gebruiker Ja Nee
72% 53%
Als de RijnGouwelijn er is, dan denkt 46% hier ook gebruik van te gaan maken. De huidige gebruikers van het openbaar vervoer zullen hier naar verwachting meer gebruik van maken dan Leidenaren die nooit met de bus of trein gaan. Tabel 15.2b: Mogelijk gebruik RijnGouwelijn
1
Totaal Ja Nee Weet niet
46% 51% 3% 100%
Soort gebruiker OV Gebruiker één van Gebruikt trein+bus beide geen OV 64% 43% 25% 33% 53% 73% 3% 4% 2% 100% 100% 100%
De potentiële gebruikers denken de RijnGouwelijn met name te gaan gebruiken voor recreatieve bestemmingen (bezoeken, strand, musea, uitgaan) en winkelen. Tabel 15.2c: Waarvoor gebruik RijnGouwelijn (in % potentiële gebruikers, meerdere antw. mogelijk) Recreatie (strand, musea, uitgaan, etc.) 67% Winkelen 41% Naar het werk 17% Bezoek familie/vrienden 17%
Van de potentiële gebruikers geeft zeven op de tien aan de beschikking over een auto te hebben. Van hen denkt 40% de auto minder te gaan gebruiken door de komst van de RijnGouwelijn.
1
Er is jaren studie gedaan naar de betrouwbaarheid van onderzoeksresultaten met betrekking tot de verhouding van de mensen die zeggen iets te zullen doen en die het ook daadwerkelijk zullen doen. Percentages in onderzoeken worden nog al eens overschat omdat mensen soms antwoord geven uit sociale wenselijkheid of onwetendheid. Yankelovich International, een gerenommeerd Amerikaans onderzoeksbureau heeft in 1993 alle onderzoeken die ze in de afgelopen 25 jaar hebben uitgevoerd naast elkaar gelegd en waar mogelijk vergeleken met de werkelijke gedragingen nadien. Dit resulteerde in: Als alle mensen zeggen iets te doen mag worden geschat dat 80% dit daadwerkelijk gaat doen. Als 80% van de mensen zegt iets te doen mag worden geschat dat 45-50% dit daadwerkelijk gaat doen. Als de helft van de mensen zegt iets te doen mag worden geschat dat 20-25% dit daadwerkelijk gaat doen. Als een kwart van de mensen zegt iets te doen mag worden geschat dat 5-10% dit daadwerkelijk gaat doen. Als één op de tien mensen zegt iets te doen mag worden geschat dat 2% dit daadwerkelijk gaat doen.
4
Stadsenquête Leiden 2002
15.3 Discussie RijnGouwelijn door Breestraat Op dit moment is er een discussie of de RijnGouwelijn door de Breestraat moet gaan rijden. Van de Leidenaren is 44% hier voor, terwijl 28% tegen is. Bewoners uit het stadsdeel Midden zijn relatief vaker voor (55% voor; 17% tegen). Tabel 15.3a: Mening RijnGouwelijn door Breestraat Voor 44% Tegen 28% Geen mening/weet niet 28% 100%
Aan de voor- en tegenstanders is vervolgens gevraagd spontaan aan te geven waarom zij dit vinden. De voorstanders zien als belangrijkste voordelen dat volgens hen de taxi’s en de bussen uit de Breestraat verdwijnen (veiligere verkeerssituatie, minder stankoverlast), een betere bereikbaarheid en sneller openbaar vervoer. Tegenstanders brengen daar tegenin dat het niet nodig is (er zijn nu genoeg goede busverbindingen) of hebben de angst dat het nog drukker wordt en daardoor ook gevaarlijker. Ook wordt gevreesd voor het historisch aanzicht van de Breestraat. Tabel 15.3b: Motivatie mening RijnGouwelijn door Breestraat (meerdere antw. mogelijk) Motivatie voor Motivatie tegen 1. Bussen/taxi’s verdwijnen uit Breestraat 38% 1. Niet nodig/ziet het nut er niet van in 2. Belangrijk voor bereikbaarheid Breestraat 30% 2. Angst dat het nog drukker wordt 3. Minder gevaar van bussen en taxi’s 25% 3. Gevaarlijk 4. Sneller 11% 4. Aantasting historisch aanzicht Breestraat 5. Handiger, gemakkelijk met instappen 6% 5. Sneller 6. Minder stank van bussen en taxi’s 6% 6. Wandelen minder prettig door tram 7. Gezelligheid, leuk, nostalgie 5% 7. Geldverspilling 8. Meer aandacht voor OV 5% 9. Geen last van 4% 10. Rustiger straatbeeld 3%
5
34% 31% 25% 16% 10% 6% 5%
