Hoofdstuk 1 Algemene informatie 9. Hoofdstuk 2 Financiële informatie 21. Hoofdstuk 3 Informatie over de voornaamste risico s en onzekerheden 27

Jaarverslag 2012

Inhoudsopgave

Medische specialismen en voorzieningen in 2012

5

Hoofdstuk 1 Algemene informatie

9

Hoofdstuk 2 Financiële informatie

21

Hoofdstuk 3 Informatie over de voornaamste risico’s en onzekerheden

27

Hoofdstuk 4 Informatie over de toepassing van gedragscodes

31

Hoofdstuk 5 Informatie over maatschappelijke aspecten

37

Hoofdstuk 6 Onderzoek en ontwikkeling

45

Hoofdstuk 7 Informatie over actuele ontwikkelingen en het zorgproces

51

Hoofdstuk 8 Kwaliteit en zorg

63

Hoofdstuk 9 Toekomst

69

3

Het Oude Gasthuis aan de Koornmarkt in Delft (gravure uit ca 1680) 4

Medische specialismen en voorzieningen in 2012

Medische specialismen

Speciale medische voorzieningen

Allergologie

Polikliniek voor Jeugd en Alcohol

Anesthesiologie

Astma/COPD spreekuur

Cardiologie

Astma spreekuur voor kinderen

Chirurgie

Bekkenbodem centrum

Dermatologie

Buikpijnpoli voor kinderen

Geriatrie

Cardiovasculaire preventiepoli

Gynaecologie en verloskunde

Cardiospreekuur voor kinderen

Intensive Care

Centrum voor allergie en kind

Interne geneeskunde

Cervicale intra-epitheliale neoplasie poli (two stop visit)

Kaakchirurgie

Contrastnefropathiepoli

Keel-, neus- en oorheelkunde

CT-scan

Kindergeneeskunde

Dagbehandeling eczeem en psoriasis

Klinische chemie

Dagbehandeling oncologie

Klinische fysica

Delfts Allergie Centrum (DAC)

Longziekten

Dermato-oncologie spreekuur

Maag-, darm- en leverziekten

Derma-reuma spreekuur

Medische immunologie

Diabetische voetenpoli en -screening

Medische microbiologie

Diabetesplein junior

Medische psychologie

Diabetesplein volwassenen

Moleculaire biologie

Dialyse

Neonatologie

Dystrofiepoli

Neurochirurgie

Eerste hersenhulp Den Haag-Delft

Neurologie

Endoscopieafdeling met endo-echografie faciliteit

Nucleaire geneeskunde

Erfelijke en Aangeboren Aandoeningen (EAA) poli

Oncologie

Foniatrie DHV

Oogheelkunde

Galblaasstraat

Orthopedie

Geheugenpoli

Pathologie

Geestelijke verzorging poli

Plastische chirurgie

Gehoorverliespoli

Psychiatrie

Handeczeemspreekuur

Radiologie

Hand- en polscentrum

Radiotherapie

Hartfalenpoli

Reumatologie

Heuppoli

Revalidatiegeneeskunde

Hoestpoli

Spoed Eisende Geneeskunde

Hoofdpijnpoli

Urologie

Huilbabypoli

Ziekenhuisfarmacie

IVF-behandeling Kinderinfectiepoli Kinderoncologie Kinderorthopedie Kniepoli Liesbreukstraat Low riskpoli Mammapoli Medium Care CVA-patiënten Melanomenpoli Meniscuspoli Menstruatiepoli (two stop visit) 5

MRI-scan

Paramedische- en overige afdelingen

Multidisciplinaire kinderpoli ontwikkelingsachterstand

Diëtetiek

Nazorgpoli cardio

Ergotherapie

Nazorgpoli CVA-poli

Fysiotherapie

Ortho/reumapoli

Geestelijke verzorging

Ortho/revalidatie multidisciplinaire poli (DORE)

Klinische neurofysiologie (KNF)

OSAS en snurken

Logopedie

Osteoporosepoli

Maatschappelijk werk

PET-CT scan

Transferpunt

Pijncentrum

Hygiëne & Infectiepreventie

Poli endocrinologie voor kinderen Poli inflammatoire darmziekten Poli ouderen Polikliniek klinische geriatrie Poli leverziekten Ponto-implanteerbare hoortoestellen Post ic-hc neonatologie Pre-conceptionele counseling Prenatale diagnostiek Pre Operatief Spreekuur (POS) Pre- en Post Intensive Care poli Pre-scopie polikliniek Prolaps spreekuur Radiotherapie Reukpoli Rugpoli Schouderpoli Scoliosepoli Slaappoli Snurkpoli Sociaal Pediatrisch Centrum (SPC)

Locaties

Spasticiteitsspreekuur

Reinier de Graaf Gasthuis

Spataderkliniek

Reinier de Graafweg 3 - 11

SPECT-CT scan

2625 AD Delft

Sportgeneeskunde

015- 260 30 60

Stroke service Traanpoli

Diaconessenhuis Voorburg

Transmuraal wondcentrum

Fonteynenburghlaan 5

Traumapoli

2275 CX Voorburg

Triage-project voor de uro-oncologische patiënt

070- 340 11 00

Trombosepoli Uro-gynpoli

Behandelcentrum Westland

Urologisch lasercentrum

Middelbroekweg 2a

Vaatcentrum

2671 ME Naaldwijk

Valkliniek (dagbehandeling)

0174 - 63 77 00

Voet- en enkelpoli Vrouwen hart- en vaatpoli

De Reef Ypenburg

Vulva poli

Kiekendiefstraat 17

24-uurs pH-metrie slokdarm

2496 RP Den Haag

Zangersspreekuur

015- 270 68 00

6

7

Binnenplaats van het Oude & Nieuwe Gasthuis aan de Koornmarkt in Delft 8

Hoofdstuk 1 Algemene informatie

Reinier de Graaf in vogelvlucht Algemeen Ongeveer 450.000 mensen kunnen voor ziekenhuiszorg in hun directe omgeving een beroep doen op Reinier de Graaf. De hoofdlocatie is in Delft, er is een locatie in Voorburg en er zijn buitenpoli’s in Naaldwijk en Den Haag-Ypenburg. In het verslagjaar spelen belangrijke ontwikkelingen in de nieuwbouw van Reinier in de Graaf in Delft. Voor meer informatie hierover verwijzen we naar hoofdstuk 7: Informatie over actuele ontwikkelingen en het zorgproces. Reinier de Graaf is één van de 28 topklinische opleidingsziekenhuizen (STZ). Er werken circa 3.000 professionals, onder wie circa 190 medisch specialisten verdeeld over 37 specialismen. De speerpunten in het beleid van Reinier de Graaf zijn kwaliteit & veiligheid, gastvrijheid en doelmatigheid. Topklinische en topreferente patientenzorg is een onderdeel van het zorgaanbod van een STZ ziekenhuis. Voor topklinische zorg kunnen patiënten bij Reinier de Graaf onder andere terecht op de afdelingen Radiotherapie, Dialyse, Intensive Care (niveau 2) en Oncologie. Met 57 topklinische functies is Reinier de Graaf ook patiënten buiten het eigen verzorgingsgebied van dienst. Voorbeelden: complexe maag- en darmoperaties en de neonatale highcare afdeling met vier post-IC bedden. Tevens heeft Reinier de Graaf twee expertisecentra, namelijk een centrum voor alcoholproblematiek bij jongeren en een allergiecentrum voor kinderen. Deze centra hebben landelijke erkenning en leveren unieke kennis en vaardigheden. De medische laboratoria van Reinier de Graaf behoren tot de grootste van Nederland. De IVF-kliniek van de Reinier de Graaf staat (inter)nationaal bekend om zijn expertise. Teaching hospital Reinier de Graaf ambieert altijd nieuwe kennis en verspreiding daarvan. Als ‘teaching hospital’ verzorgt het 21 medische (vervolg)opleidingen. Het ziekenhuis kent een uitgebreid pakket aan interne scholing voor de professionals en het management. Bijzonder is de opleiding tot Topklinisch Verpleegkundige-4, ontwikkeld in samenwerking met de Mondriaan Onderwijsgroep. In dit onderwijspad zijn praktijk en theorie zodanig met elkaar verweven, dat er een tijdwinst is van anderhalf jaar. Andere Nederlandse ziekenhuizen hebben deze opleidingsvorm overgenomen. Samenwerking Nieuwe stappen en betere patiëntenzorg zijn vaak de vrucht van samenwerking, zowel binnen als buiten de muren van Reinier de Graaf. Daarom hecht de organisatie aan intensieve contacten met andere partijen uit de zorg. Maandelijks worden bijvoorbeeld medische professionals uit de eerste en derde lijn bijgepraat over de stand van zaken binnen vakgebieden van Reinier de Graaf. In de dagelijkse zorg wordt de samenwerking onder andere ondersteund door de webapplicatie ZorgDomein. De huisarts heeft hiermee direct inzicht in het zorgaanbod, zorgtraject en de wachttijden in Reinier de Graaf. Historie Reinier de Graaf is het oudste ziekenhuis in Nederland. Een pauselijke oorkonde uit 1252 maakt al melding van ‘het Delftse Gasthuis’. In een aantal steden waren weliswaar al eerder gasthuizen tot stand gekomen, maar die bestaan niet meer. Het Delftse Gasthuis uit de middeleeuwen is een van de rechtsvoorgangers van het huidige Reinier de Graaf. Tot ver in de twintigste eeuw was het Oude en Nieuwe Gasthuis het gemeentelijk ziekenhuis van Delft. Onder invloed van de verzuiling waren een eeuw eerder ook twee christelijke ziekenhuizen tot stand gekomen: het katholieke Sint-Hippolytus ziekenhuis en het protestantse Bethel ziekenhuis. Vanaf 1966 werkte de Stichting Samenwerking Delftse Ziekenhuizen aan integratie van de drie instellingen. Na een aantal verhuizingen leidde dat in 1982 tot een fusie van de organisaties. Het ziekenhuis, dat de naam ‘Reinier de Graaf’ kreeg, is nog altijd met een van de locaties gevestigd aan de Reinier de Graafweg in Delft.

9

Missie Reinier de Graaf wil in 2016 het beste ziekenhuis van Nederland zijn. Dit doen wij door de verbinding op te zoeken. Een topklinisch ziekenhuis dat actief de verbinding legt met en tussen medewerkers, patiënten en hun familie, (huis)artsen, therapeuten en andere ketenpartners en nieuw (medisch) talent in de zorgmarkt. Motivatie missie Verbondenheid leidt tot betere zorg en snellere, betere resultaten. Door te werken vanuit een dieper begrip van en gevoel voor elkaar ontstaat meer samenhang in de zorg, een prettiger verblijf en meer werkplezier. Visie Het gefragmenteerde zorgsysteem heeft nieuwe samenhang nodig die de zorg beter organiseert rondom de patiënt. Door samenhang centraal te stellen en een eenheid te vormen kunnen de professionals van Reinier de Graaf betere zorg, meer compassie, heldere informatie en grotere patiënttevredenheid bereiken. Die houding moet ook leiden tot meer efficiëntie, betere doorstroming, minder faalkosten en lagere mortaliteit. Kernwaarden In verbinding zijn met elkaar doen we vanuit de drie kernwaarden van Reinier. Deze kernwaarden gelden in alles wat we zeggen, doen en denken. - Respect en compassie; - Heldere samenhang; - ‘Open mind’ voor verbetering. Thema’s medisch beleid Het medisch beleid tot 2016 behelst vijf thema’s. Deze geven de inhoudelijke richting van Reinier de Graaf aan. Binnen de thema’s wordt multidisciplinair samengewerkt. De thema’s: - Acute zorg. Iedereen in de regio moet weten dat hij bij een acuut probleem goed en snel wordt geholpen in Reinier de Graaf. - Allergologie. Uitbreiding tot een groot regionaal overstijgend verwijscentrum met expertise op het gebied van (kinder) allergologie. - Mobiliteit. Doel: marktleiderspositie binnen de regio. Verbetering van de multidisciplinaire zorg, opleiding en wetenschappelijk onderzoek rond de patiënt met mobiliteitsproblematiek. - Oncologie. Handhaving en uitbreiding van de expertise op het gebied van kwaadaardige aandoeningen. Meer research op het gebied van diagnostiek en behandeling. - Vrouw & Kind. Doel: toonaangevend - en in de regio onderscheidend - zijn in dienstverlening voor vrouw/moeder- en kindzorg. Strategie en beleid Het meerjarenbeleid van Reinier de Graaf is beschreven in het Medisch Strategisch Beleidsplan 2010-2016. Wij hebben onszelf zes jaar de tijd gegeven om het doel te behalen waar wij rotsvast in geloven. In 2016 zijn wij het beste en het meest verbonden ziekenhuis van Nederland. Echte verbondenheid zit niet in systemen, gebouwen of faciliteiten. Het begint met de kleine, eenvoudige dingen die je elke dag kunt doen. We worden het beste ziekenhuis van Nederland door ons te richten op: Kwaliteit & veiligheid Patiënten hebben recht op de best mogelijke zorg. Deze zorg is boven alles veilig. Voor onze patiënten is dat heel vanzelfsprekend. Daarom gebruiken wij heldere, professioneel erkende standaarden. Daarnaast zijn wij geaccrediteerd in integrale kwaliteitszorg en komen onze prestaties tot uitdrukking in diverse scores. Een goede patiënttevredenheid laat zien dat we deze kwaliteit en veiligheid bieden. Gastvrijheid Een patiënt moet zich prettig voelen in ons ziekenhuis. Gastvrijheid, goede service en aandacht voor de beleving zijn vaak een aangename verrassing. Hiermee profileren wij ons graag! Onze gastvrijheid, hoogwaardige service en beleving komt onder andere tot uitdrukking in een aantal sterren via het instrument ‘gastvrijheidzorg met sterren’. 10

Doelmatigheid Voor het voortbestaan van het ziekenhuis is een gezonde financiële situatie essentieel. Onze bedrijfsvoering is ingericht op kostenbewustzijn en doelmatig samenwerken. Innovaties financieren we uit nieuwe verdienmodellen. Als ziekenhuis dragen wij bij aan het verminderen van de zorgkosten. In 2012 is het medisch strategisch beleidsplan samengevat, opnieuw uitgebracht en onder de aandacht van de medewerkers gebracht. Op deze manier blijft de boodschap voor iedereen actueel en helder. Onze strategische doelstellingen kunnen alleen maar gerealiseerd worden wanneer wordt voldaan aan een aantal belangrijke voorwaarden, zoals: - Continue bezig zijn met en nadenken over innovatie; - Verbondenheid in de dagelijkse praktijk; - Leiderschap tonen op alle niveau’s; - Een professionele uitstraling; - Commitment naar elkaar.

Historisch beeld verpleegkundigen Reinier de Graaf 11

Wie was Reinier de Graaf? Als geneesheer en medisch wetenschapper deed Reinier de Graaf in de 17e eeuw vele belangrijke ontdekkingen en vondsten tijdens zijn jaren in Delft. De naamgever van het huidige ziekenhuis wordt nog altijd beschouwd als een pionier in de ontwikkeling van de voortplantingsgeneeskunde. Reinier de Graaf (1641-1673) verrichtte met nieuwe, experimentele methoden onderzoek naar de vrouwelijke geslachtsorganen en de voortplanting. Hij was bijvoorbeeld de eerste die de menselijke eicel waarnam. De functie van de eileider legde de arts ook vast, evenals de weg die de eicel aflegt van de eierstok naar de baarmoeder. De opzienbarende prestaties van Reinier de Graaf op het gebied van de vrouwelijke voortplantingsorganen liggen aan de basis van onze huidige kennis van de voortplantingsanatomie, fysiologie en endocrinologie. Geïnspireerd door zijn opstelling en verdiensten streeft het ziekenhuis met de naam Reinier de Graaf er in de 21e eeuw óók naar een voortrekkersrol te bekleden.

12

Capaciteit en ligduur Productie In het verslagjaar is de productie ten opzichte van 2011 voor de opnames en eerste polikliniekbezoeken achtergebleven. Bij de dagbehandelingen is daarentegen groei te zien. De gemiddelde ligduur is nog steeds erg laag in verhouding tot vergelijkbare ziekenhuizen.

Aantal bedden en productiecijfers (poli)kliniek Erkende bedden (werkelijk in gebruik) Waarvan bedden voor post-IC high care Wiegen

2010 881 (590)

4

4

4

24

24

24

Specialistenplaatsen (gewogen)

109

109

102

93%

93%

93%

Eerste polikliniekbezoeken (ongewogen) ** Dagopnamen normaal Dagopnamen zwaar Verpleegdagen Gemiddelde verpleegduur in dagen

*

2011 881 (590)

Bedbezettingspercentage * Opnamen (ongewogen)

**

2012 881 (590)

28.341

29.663

28.265

121.381

138.020

164.985

28.722

28.955

26.341

5.110

4.549

4.350

128.684

132.094

134.933

4,5

4,5

4,8

Aantal verkeerde beddagen

3.040

4.168

4.882

Percentage verkeerde beddagen

2,4%

3,2%

3,6%

Berekend op basis van opnamen, exclusief dagbehandelingen. Met ingang van 2011 worden geen epb’s meer berekend voor het B-segment. In 2012 heeft verschuiving van A naar B-segment plaatsgevonden.

Bestuur, toezicht en verantwoording Reinier de Graaf is een stichting die wordt geleid door een tweekoppige Raad van Bestuur waarop toezicht wordt gehouden door een Raad van Toezicht. De Raad van Toezicht, waarin een groot aantal verschillende disciplines zijn vertegenwoordigd, bestaat uit onafhankelijke leden. Binnen de Raad van Bestuur wordt onderscheid gemaakt tussen een voorzitter en een lid Raad van Bestuur. Beide leden vervullen een aantal nevenfuncties. Voor het uitvoeren van deze nevenfuncties hebben zij toestemming verkregen van de Raad van Toezicht. De Raad van Bestuur draagt een collectieve verantwoordelijkheid voor het ontwikkelen en uitvoeren van het strategisch beleid, de algemene aansturing van het ziekenhuis en het handelen volgens de Zorgbrede Governancecode. De Raad van Bestuur werkt volgens een reglement dat door de Raad van Toezicht is opgesteld en handelt zoals omschreven in de statuten. De arbeidsvoorwaarden en het jaarinkomen van de Raad van Bestuur zijn bepaald op basis van de adviesregeling Arbeidsvoorwaarden Raden van Bestuur van de NVZD. Binnen de Reinier de Graaf is geen sprake van variabele beloning van bestuurders of andere medewerkers. Besturingsmodel Reinier de Graaf kent een decentraal duaal besturingssysteem. Er zijn zeven zorgcentra en een medisch ondersteunend bedrijf. Binnen de centra staat het primaire proces van de medische dienstverlening aan de patiënt centraal. Een centrum is in de meeste gevallen opgebouwd uit verschillende Resultaat Verantwoordelijke Eenheden (RVE’s).

13

lid Finance & Audit Committee van Amnesty International, Londen lid bestuur Stichting Continuïteit TNT-Express

Lid Utrecht Development Board

Organisatorische en juridische structuur Raad van Bestuur

Jaap van den Heuvel

Gerrit Littel

Nevenfuncties: Bestuurslid Facilitaire Stichting Gezondheidszorg Bestuurslid RMC Holding B.V. Bestuurslid Combister Lid Raad van Commissarissen Centramed

Nevenfuncties: Bestuurslid RMDC B.V. Bestuurslid Zorgservice XL Lid Raad van Advies STN Telefact B.V

Stic A

Stichting Diagnostisch Centrum Nederland 100% zeggenschap

Stichting Behandelcentrum Westland

Raad van bestuur RaadVoorzitter van Toezicht Lid

Reinier de Graaf Groep

RdGG benoemd 2 van de 6 bestuursleden

Stichting Combister

Zo

100% zeggenschap

Raad van bestuur Voorzitter Lid

32

RMC Holding B.V. 100% aandeelhouder 100% zeggenschap

Medisch Staf Bestuur Voorzitter Kwaliteit & Veiligheid Manager

Stafdirecteur Zorg/ Project directeur Nieuwbouw

Renier Obesitas Verpleegkundige Raad Reinier Medisch Diagnostisch Centru Centrum B.V. Voorzitter 100% aandeelhouder 100% zeggenschap

ICT & Informatievoorziening Manager

Adviseur Patiëntveiligheid

Ondernemingsraad Voorzitter Personeel & Organisatie Manager

Communicatie Manager Patiëntenraad Voorzitter

Opleiding & Wetenschap Manager Specialist manager

FInancieël Beleid & Beheer Manager Medisch Etisch Beraad Lean Six Sigma

Vrouw & Kind

Chirurgie & Orthopedie/SEH

DUKOP/DHV/ Buitenpoliklinieken

Centrummanager

Centrummanager

Centrummanager

OK/Opname/POS Centrummanager

14

MOB: Laboratorium diagnostiek/ ziekenhuisfarmacie Centrummanager

Neuro/Cardio/Long/ Revalidatie/ Paramedische Dienst Centrummanager

Interne Geneeskunde MDL/Radiotherapie/ IC Psychiatrie Centrummanager

MOB: Beeldvorming en medische techniek

Facilitair Bedrijf Manager

Centrummanager

Manager

100% zeggenschap

ttel

ce XL TN Telefact B.V

Stichting Haags RIjswijks Artsenlaboratorium

Stichting Diagnostisch Centrum Nederland

100% zeggenschap

100% zeggenschap


Ziekenhuispartners XL Coöperatie U.A.



Zeggenschap als Lid en bestuurslid

Vereniging Zorgservice Xl

Stichting Combister 100% zeggenschap

Raad van Toezicht

32.06% zeggenschap

RMC Holding B.V. 100% aandeelhouder 100% zeggenschap

drs. P.G. Boumeester (1958) Voorzitter

drs. J.S.T. Tiemstra, R.A. (1952)

drs. D.G.H. van der Werf, R.A. (1955)

drs. E.B. Mulder (1950) (vice vz)

Prof. dr. M.M.E. Schneider (1959)

Datum van benoeming: 2009 (maart)

Reinier Medisch Renier Obesitas Datum van benoeming: 2010 (maart) Datum van benoeming: 2009 (oktober)

Datum van benoeming: 2010 (oktober)


Datum van aftreden/ herbenoembaar: 2013, 1 x herbenoembaar

100% zeggenschap Datum van aftreden/ herbenoembaar: 100% aandeelhouder Datum van aftreden/ herbenoembaar: 2013, 1 x herbenoembaar 100% zeggenschap 2014, 1 x herbenoembaar



Deskundigheidsgebied: Organisatieontwikkeling

Deskundigheidsgebied: Financieel


Deskundigheidsgebied: Organisatieontwikkeling/juridisch

Deskundigheidsgebied: Medisch inhoudelijk/zorg

Aantal vergaderingen/ Aanwezig 4/4




Hoofdfunctie: CFO CTac, ‘s- Hertogenbosch

Hoofdfunctie: Directeur TMS Management Services BV

Hoofdfunctie: Voorzitter RvB VU Medisch Centrum Amsterdam (tot 1-9-2012)

Hoofdfunctie: Divisievoorzitter, Medisch manager Divisie Interne Geneeskunde en Dermatologie, Opleider Interne Geneeskunde, UMC Utrecht

Aantal vergaderingen/ Aanwezig 4/4 Hoofd-/nevenfuncties: Lid RvC Delta Lloyd, Amsterdam Lid RvC Jaarbeurs, Utrecht Lid RvC Persgroep NL, Amsterdam Lid RvC Heijmans, Rosmalen Lid RvC Ordina, Utrecht Lid bestuur KF Hein Fonds, Utrecht Lid RvT Veerstichting Leiden Lid bestuur Franz Liszt concours, Utrecht Lid bestuur Ubbo Emmius Fonds, Groningen Voorzitter RvT Twente School of Management, Enschede Coach Lid Utrecht Development Board

drs. P.G. Boumeester (1958) Voorzitter

Diagnostisch Centrum

Centrum B.V.

Nevenfunctie: Universitair hoofddocent post-master opleiding Accountancy EUR

drs. D.G.H. van der Werf, R.A. (1955)

Nevenfuncties: Bestuurslid Vereniging Effecten Uitgevende Ondernemingen Lid Raad van Commissarissen Bruynzeel Holding B.V. Voorzitter van Commissarissen Raad vanRaad Toezicht J. van Walraven Holding B.V, Mijdrecht Lid Raad van Advies Duale Uitvoerings Organisatie, Ministerie van OCW Lid Commissie Financiële Verslaglegging AFM lid Finance & Audit Committee van Amnesty International, Londen lid bestuur Stichting Continuïteit drs.TNT-Express J.S.T. Tiemstra, R.A.

(1952)

Nevenfuncties: Voorzitter NFU (tot 1-9-2012) Bestuurslid Greenleaf Centre for Servant Leadership Europe Lid Algemeen Bestuur ter bevordering Christelijke Pers in Nederland

drs. E.B. Mulder (1950) (vice vz)

Nevenfuncties: Lid van het Plenair Orgaan, hoofdbestuur van het Capaciteitsorgaan

Prof. dr. M.M.E. Schneider (1959)












Deskundigheidsgebied: Organisatieontwikkeling/juridisch

Deskundigheidsgebied: Medisch inhoudelijk/zorg



Hoofdfunctie: Voorzitter RvB VU Medisch Centrum Amsterdam (tot 1-9-2012)

Hoofdfunctie: Divisievoorzitter, Medisch manager Divisie Interne Geneeskunde en Dermatologie, Opleider Interne Geneeskunde, UMC Utrecht

Deskundigheidsgebied: OrganisatieDeskundigheidsgebied: Financieel ontwikkeling Raad van Bestuur Aantal vergaderingen/ Aanwezig 4/4 Aantal vergaderingen/ Aanwezig 4/4 Hoofdfunctie: Hoofd-/nevenfuncties: CFO CTac, ‘s- Hertogenbosch Lid RvC Delta Lloyd, Amsterdam Lid RvC Jaarbeurs, Utrecht Nevenfunctie: Lid RvC Persgroep NL, Amsterdam Universitair hoofddocent post-master Lid RvC Heijmans, Rosmalen opleiding Accountancy EUR Lid RvC Ordina, Utrecht Jaap van den Heuvel Gerrit Littel Lid bestuur KF Hein Fonds, Utrecht Lid RvT Veerstichting Leiden Nevenfuncties: Nevenfuncties: Lid bestuur Franz Liszt concours, Bestuurslid Facilitaire Bestuurslid RMDC B.V. Utrecht Stichting Gezondheidszorg Bestuurslid Zorgservice XL Lid bestuur Ubbo Emmius Fonds, Bestuurslid RMC Holding B.V. Lid Raad van Advies STN Telefact B.V Groningen Bestuurslid Combister Voorzitter RvT Twente School of Lid Raad vanManagement, Commissarissen Enschede Centramed Coach Lid Utrecht Development Board

Aantal vergaderingen/ Aanwezig 4/4 Hoofdfunctie: Directeur TMS Management Services BV Nevenfuncties: Bestuurslid Vereniging Effecten Uitgevende Ondernemingen Lid Raad van Commissarissen Bruynzeel Holding B.V. Voorzitter Raad van Commissarissen J. van Walraven Holding B.V, Mijdrecht Lid Raad van Advies Duale Uitvoerings Organisatie, Ministerie van OCW Lid Commissie Financiële Verslaglegging AFM lid Finance & Audit Committee van Amnesty International, Londen lid bestuur Stichting Continuïteit TNT-Express

Nevenfuncties: Voorzitter NFU (tot 1-9-2012) Bestuurslid Greenleaf Centre for Servant Leadership Europe Lid Algemeen Bestuur ter bevordering Christelijke Pers in Nederland

Nevenfuncties: Lid van het Plenair Orgaan, hoofdbestuur van het Capaciteitsorgaan

Stichting H Artsenl

Stichting Diagnostisch Centrum Nederland

100%

100% zeggenschap




Raad van Bestuur

Stichting Combister 100% zeggenschap

15

Verenig Zorgserv

32.06% zegg

De centrummanager is samen met de medisch manager eindverantwoordelijk voor de resultaten binnen een RVE, neemt dagelijkse beslissingen en voert de strategie uit binnen gestelde kaders. De teamleider is verantwoordelijk voor de dagelijkse leiding aan de medewerkers binnen een RVE. De centrummanager, de medisch manager en de teamleider vormen de ‘gouden driehoek’. Naast de zorgcentra functioneren het Facilitair Bedrijf en de Stafafdelingen: Personeel & Organisatie, Opleiding & Wetenschap, ICT en Informatievoorziening, Communicatie, Kwaliteit & Veiligheid, Lean Six Sigma (LSS) en Financieel Beleid en Beheer. Medezeggenschapsstructuur Het Bestuur van de Medische Staf, de Ondernemingsraad en de Patientenraad hebben formeel recht op medezeggenschap. Dit ligt ook vast in de statuten. Deze organen worden om advies gevraagd over algemeen, strategisch en zorginhoudelijk beleid en bij benoemingen van leden van de Raad van Toezicht of leden van de Raad van Bestuur. Ze kunnen ook ongevraagd advies uitbrengen. Naast deze officiële adviesorganen beschikt Reinier de Graaf over een Verpleegkundige Raad.

Bestuur Medische Staf: gemeenschappelijke verantwoordelijkheid Het Bestuur Medische Staf (BMS) is de vertegenwoordiging van de Vereniging Medische Staf (VMS). Het bestuur richt zich op beleidsvorming die te maken heeft met medisch specialistische zorg in Reinier de Graaf. In nauwe samenwerking met onder andere de Raad van Bestuur draagt de VMS bij aan kwalitatief hoogwaardige zorgverlening. De Vereniging Medische Staf heeft twee hoofddoelen: - Onder gemeenschappelijke verantwoordelijkheid optimale medische patiëntenzorg bevorderen. - De belangen behartigen van haar leden: De medisch specialisten. Taken Uit de doelstellingen vloeien de volgende taken voort: - Goede communicatie onderhouden met de Raad van Bestuur, de Raad van Toezicht, het personeel van het ziekenhuis, de eerstelijnsgezondheidszorg en (para)medici van andere instellingen. - Onder collectieve verantwoordelijkheid de Raad van Bestuur adviseren en de juiste uitvoering van het vastgestelde beleid bevorderen via een goede samenwerking tussen de leden van de staf, de Raad van Bestuur, alsmede personen en instanties in en buiten het ziekenhuis. - Wetenschappelijk onderzoek, opleiding en onderwijs bevorderen. - Zowel de ontwikkeling als toepassing van medische registratie en verslaglegging stimuleren. - Een medisch beleidsplan ontwikkelen dat wordt ingepast in de totale ziekenhuisorganisatie en dat is gericht op bedrijfseconomische en organisatorische implementatie. Speerpunten Bevordering van de integratie van de medisch specialist in de ziekenhuisorganisatie. Dat is een consequentie van de doelstellingen en taken van de VMS. De medisch specialist dient zich verantwoordelijk te voelen voor een goede kwaliteit van het medisch handelen in het héle ziekenhuis. Het BMS heeft daarom in de beleidsvoornemens BMS 2011-2013 doelen opgesteld waarvan het centrale thema ‘verbinding’ is. Dit valt uiteen in drie punten. Allereerst verbinding van medisch specialisten met elkaar. Middelen daartoe zijn onder meer: - Een transparant beleid. Het BMS verschaft via verschillende wegen inzicht in besluitvorming en betrekt leden bij inhoudelijke vraagstukken. - Een medisch beleidsplan. De stafraad stelt in 2012 het medisch beleidsplan vast. Het bestaat uit de themagebieden acute zorg, allergologie, mobiliteit, oncologie en vrouw & kind. De thema’s worden uitgewerkt tot zorginnovaties. - De implementatie en borging van het kwaliteitskader ‘Functioneren medisch specialisten’. In het verslagjaar wordt het onderwerp ‘professionalisering functioneren medisch specialisten’ op de agenda gezet. Het vormt mede aanleiding tot evaluatie van het kwaliteitskader ‘Functioneren medisch specialisten’. Dit document is de leidraad voor de rol en de verantwoordelijkheden van de medisch specialist bij preventie, signalering en begeleiding van functioneringsvraagstukken. In het verslagjaar gaat een pilot van start om het aannamebeleid van stafleden te 16

verbeteren. Tevens wordt een enquête uitgevoerd naar de tevredenheid van specialisten. Positivisme overheerst, maar stafraadvertegenwoordigers dragen ook verbeterpunten aan. De communicatie met de achterban, de medisch specialisten, en het management kan bijvoorbeeld impulsen gebruiken. De resultaten van de enquête worden in 2013 gebruikt ter onderbouwing van de professionalisering van de organisatiestructuur: stafraad, verbindingsoverleg en medische staf. - Het leiderschapsprogramma. Via leiderschapsprogramma’s wordt verder gewerkt aan een fundament van onderlinge verbondenheid en toepassing van kennis en vaardigheden op het gebied van leiderschap, communicatie en samenwerking. Deze basis is noodzakelijk in de veranderende medische wereld en bij professionalisering van de medische bedrijfsvoering. Het tweede doel is verbinding met de ziekenhuisorganisatie. In 2012 besluit de stafraad tot een maandelijks verbindingsoverleg onder voorzitterschap van de Raad van Bestuur. Zo is het beter mogelijk de medisch managers te betrekken en in te zetten bij ziekenhuisbrede onderwerpen, die worden gekenmerkt door samenhang tussen medische zaken en bedrijfsvoeringsontwikkelingen. Medisch- en centrummanagers kunnen nu gezamenlijk optrekken en afspraken maken. Bovendien wordt met het overleg tegemoetgekomen aan de wens van de Raad van Bestuur rechtstreeks zaken te doen met de medisch managers. Het BMS heeft als ultieme doel dat Reinier de Graaf het beste ziekenhuis van Nederland wordt. Dat staat ook in het strategisch beleidsplan 2010-2016. Reinier de Graaf zet zich op de kaart als innovatief en kwalitatief uitstekend ziekenhuis. Sinds 2010 maakt een lid van het BMS deel uit van de stuurgroep kwaliteit. Ook is het vizier gericht op verbinding met de buitenwereld. Hierbij gaat het om uitstekende samenwerking met andere ziekenhuizen en met huisartsen en zorgverzekeraars. Het stafbestuur maakt in het verslagjaar kennis met de projectdirecteur van de coöperatie Ziekenhuispartners XL, die behalve Reinier de Graaf bestaat uit het HagaZiekenhuis, Vlietland Ziekenhuis, IJsselland Ziekenhuis en Sint Franciscus Ziekenhuis. De stafvoorzitter en vice-stafvoorzitter van Reinier de Graaf worden lid van het stafberaad.

17

Het BMS hecht grote waarde aan een goede relatie met de verwijzers in de regio. Het stafbestuur is dan ook vertegenwoordigd in de Commissie eerste en tweede lijn. Huisartsen in het adherentiegebied van het ziekenhuis en medisch specialisten van Reinier de Graaf verkennen hierbinnen de mogelijkheden in de onderlinge samenwerking en bespreken knelpunten. De voorzitter van het BMS maakt deel uit van de stuurgroep Zorggroep Eerste Lijn (ZEL). Deze organiseert in 2012 een beleidsbijeenkomst waar huisartsen en medisch specialisten discussiëren over het thema ‘Wij zijn samen verantwoordelijk voor de zorg in deze regio’. In het verslagjaar nemen de stafvoorzitter en een centrummanager het initiatief tot een verbindingsteam dat verder vorm moet geven aan de doelstelling het beste ziekenhuis te zijn in 2016, door het meest verbonden te zijn. Hoofdthema´s De hoofdthema’s van het BMS in 2012: - Medisch beleidsplan; - Samenwerking met andere ziekenhuizen; - Nieuwbouw; - Effectieve positionering van medische staf, stafbestuur, stafraad en medisch managers; - Professionalisering medisch specialisten; - Honorariumverdeling; - Kwaliteitskader functioneren medisch specialisten: . Individueel Functioneren Medisch Specialisten (IFMS) . Leiderschapsprogramma medisch specialisten: LEIDERS® en GO! . Faciliteren vakgroepen: vakgroepsgesprekken, vakgroepsbeleidsplan, vakgroepsreglement - DBC / DOT (DBC’s op weg naar transparantie); - EPD (Elektronisch Patiënten Dossier) / EVS (Elektronisch Voorschrijf Systeem); - Verdeling van behandelverantwoordelijkheden en taken; - Eerste lijn; - Model toelatingsovereenkomst. Samengevat Voor medisch specialisten is 2012 een dynamisch jaar. De collectieve ambitie van de stafleden krijgt steeds meer gezicht, met als direct gevolg vergroting van hun regierol. De inzet en betrokkenheid van de specialisten is van uiterst belang voor de ontwikkelingen en activiteiten vanuit de VMS. De inzet van dit alles is een gemeenschappelijke verantwoordelijkheid voor het medisch bedrijf, waarbij wordt gestreefd naar gelijkgerichte belangen van de medische staf en het management. De goede samenwerking met de Raad van Bestuur vormt de noodzakelijke basis om Reinier de Graaf neer te zetten als ziekenhuis van de toekomst.

Ondernemingsraad: duurzame inzetbaarheid medewerkers Functie De ondernemingsraad (OR) vertegenwoordigt de medewerkers van Reinier de Graaf. In de zittingsperiode 2010-2013 wil de OR als transparante en bereikbare gesprekspartner een brug vormen tussen werknemers en Raad van Bestuur. De OR heeft als doel vanuit medewerkersperspectief bij te dragen aan een organisatie waarin medezeggenschap vanzelfsprekend is. Speerpunten Tevredenheid en duurzame inzetbaarheid van medewerkers krijgen in 2012 speciale aandacht van de OR. De OR laat zich informeren over het voorgelegde beleidsplan HRM (Human Resources Management). Daarin is de langetermijnplanning op het vlak van personele regelingen opgenomen. Wijzigingen in deze regelingen zullen ter instemming worden voorgelegd aan de OR. De OR bespreekt met de Raad van Bestuur eveneens regelmatig de opzet van een gezondheidsbeleid waarin niet alleen plaats is voor verzuim en re-integratie, maar ook voor preventie en duurzame inzetbaarheid. Welke randvoorwaarden en bouwstenen zijn hiervoor nodig? De OR draagt suggesties aan voor ruimere benutting van de werkkostenregeling, zodat zowel de fietsregeling als de bedrijfsfitnessvergoeding kan worden uitgebreid. 18

De voorgenomen bestuurlijke fusie tussen het HagaZiekenhuis en de Reinier de Graaf leidt in het verslagjaar tot frequent contact tussen de OR’s van beide partijen. Daarop organiseren ze een gezamenlijke studiemiddag rond het thema fusie. Het al langer bestaande overleg tussen de OR’s van de leden van de coöperatie Ziekenhuispartners XL (behalve Reinier de Graaf en HagaZiekenhuis zijn dat het Sint Franciscus Gasthuis, het Vlietland Ziekenhuis en het IJsselland Ziekenhuis) wordt in 2012 voortgezet.

Patiëntenraad: betere profilering De Patiëntenraad (PAR) is ingesteld door de Raad van Bestuur en heeft adviesrecht en verzwaard adviesrecht bij besluiten en benoemingen binnen Reinier de Graaf. De PAR functioneert volgens de Wet Medezeggenschap Cliënten Zorginstellingen. Speerpunten De PAR gaat in het verslagjaar voort op de in 2011 ingeslagen weg. Belangrijke aandachtspunten zijn onder meer de communicatie met de achterban en interne en externe profilering. De PAR neemt deel aan de open dag van het ziekenhuis. Bezoekers maken zo kennis met de raad en de vorm en mate van inspraak. Een enquête per e-mail is de eerste poging om patiënten te betrekken bij de werkzaamheden van de PAR. De PAR onderhoudt contact met de Cliëntenraad van het Sint Franciscus Gasthuis en het HagaZiekenhuis. De werkwijzen van de organen worden besproken en vergeleken. Succesvolle voorbeelden zijn een inspiratiebron voor verbetering in de eigen organisatie. In het kader van de nieuwbouw overlegt de PAR met het bouwbureau en de projectleider. Dat leidt tot aanbevelingen voor de look & feel van het interieurconcept, de projectorganisatie en de gewenste faciliteiten. De PAR adviseert ook over andere thema’s dan de nieuwbouw. Voorbeelden zijn de aanpassingen van functies binnen de klinische afdelingen, het project ontslag en overdracht, de voorgestelde nieuwe structuur van de afdeling Kwaliteit & Veiligheid en de vernieuwing van de klachtenregeling. Belangrijke onderwerpen waar de PAR een advies over heeft gegeven zijn Productive Ward en de bestuurlijke fusie met het HagaZiekenhuis.

Verpleegkundige Raad: doorstart Functie De Verpleegkundige Raad (VR) vertegenwoordigt de verpleegkundigen en verzorgenden binnen Reinier de Graaf. De VR heeft de volgende doelstellingen: - Vanuit een beroepsinhoudelijke optiek adviseren aan de Raad van Bestuur en zo een bijdrage leveren aan de beleidsvorming binnen de ziekenhuisorganisatie. - De professionele belangen behartigen van de verpleegkundigen en verzorgenden. - Vanuit de invalshoek van de verpleging en verzorging betrokken zijn bij de vorming, uitvoering en evaluatie van beleid voor deze thema’s. - Beroepsinhoudelijke ontwikkelingen stimuleren. Speerpunten De Verpleegkundige Advies Raad (VAR) wordt medio 2012 opgeheven en beleeft een doorstart onder de naam Verpleegkundige Raad (VR). Dat gebeurt in overleg met de Raad van Bestuur. Als VR moet het verpleegkundig gremium beter functioneren en zich sterker positioneren binnen de organisatie. Verpleegkundigen worden aldus meer betrokken bij beleidsontwikkeling vanuit hun vakinhoudelijke deskundigheid. De VR concentreert zich in 2012 op de positionering binnen de organisatie, werving van nieuwe leden en de interne organisatie en verdeling van de werkzaamheden. Daarnaast adviseert de VR onder meer over de nieuwe structuur van de afdeling Kwaliteit & Veiligheid, de eindrapportage van het project ‘Ontslag en overdracht’ en de organisatiebrede invoering van ‘Productive Ward’.

19

20

Hoofdstuk 2 Financiële informatie

Prestatiebekostiging Per 1 januari 2012 is een grote stap gemaakt op weg naar volledige prestatiebekostiging. Circa 90% van de DBC zorgproducten vallen in het vrij onderhandelbare B-segment. Ook voor het gereguleerde segment, waarin voor Reinier de Graaf substantiële omzetcomponenten als de eerstelijns diagnostiek en dure geneesmiddelen vallen, wordt onderhandeld over de prijs. Naast de prijs worden er met zorgverzekeraars afspraken gemaakt over kwaliteit en volume. De onderhandelingen met zorgverzekeraars verlopen in 2012 moeizaam. De invoering van de DOT-systematiek is daar debet aan geweest. De beschikbare historische informatie, gestoeld op DBC’s, moest worden omgezet in DOT-zorgproducten om tot een offerte voor de zorgverzekeraars te komen. De doorlooptijd om tot betrouwbare en bruikbare cijfers te komen was aanzienlijk. Vervolgens duurden ook de onderhandelingen lang doordat beide partijen moesten wennen aan de nieuwe omstandigheden en gewijzigde regelgeving. Reinier de Graaf heeft drie verschillende contractvormen afgesloten, namelijk aanneemsommen, budgetplafonds en P x Q afspraken. Een belangrijk struikelblok in de onderhandelingen is de verschuiving van budget van andere zorgaanbieders naar Reinier de Graaf in verband met gerealiseerde groei in de 1e lijns diagnostiek. Het blijkt voor zorgverzekeraars uiterst moeilijk te zijn om aantoonbare verschuiving van zorg te laten volgen door verschuiving van budget. Andere belangrijke issues die de onderhandelingen niet makkelijk maakten waren de bepaling van de marktaandelen, de volumegroei en de prijsindex, ook al bewogen deze zich binnen de kaders van het Bestuurlijk Hoofdlijnen Akkoord. De vertaling van het honorariumplafond in de afspraken met de zorgverzekeraars verliep daarentegen soepel.

Systeemwijzigingen Het jaar 2012 kenmerkt zich als een jaar met veel veranderingen die hebben geleid tot toegenomen, sectorbrede, financiële risico’s bij ziekenhuizen. Diverse systeemwijzigingen zijn gelijktijdig ingevoerd en hebben betrekking op de introductie van nieuwe DBC-zorgproducten (DOT), de uitbreiding van de financiering van dure geneesmiddelen, de verdere invoering van prestatiebekostiging en het macrobeheersingsintstrument. Hierbij is sprake van nieuwe contractvormen met zorgverzekeraars op basis van schadelastjaar en samenloop met zowel het transitiemodel als het beheersmodel medische specialisten. Deze systeemwijzigingen hebben geleid tot aanpassingen in processen, systemen en verantwoordingsinformatie, administratie en declaratievoorschriften. Als gevolg van deze wijzigingen zijn ervaringscijfers (voor het maken van schattingen) beperkt. Gelet op deze ontwikkelingen hebben de diverse veldpartijen (VWS, NZA, NFU, NVZ, ZN en Coziek) gezamenlijk een Handreiking omzetverantwoording 2012 opgesteld met nadere richtlijnen voor het bepalen van de opbrengsten en verrekeningen. De NZa heeft deze Handreiking geformaliseerd als nadere uitleg van haar (beleids)regels. De Handreiking staat verschillende methoden en uitgangspunten voor het bepalen van de opbrengsten en verrekeningen toe. Het bestuur heeft de Handreiking gehanteerd voor de omzetverantwoording en de mogelijkheden van deze methoden en uitgangspunten nader geïnterpreteerd. De genoemde ontwikkelingen leiden tot inherente onzekerheden rondom de omzet (onder andere bepaling van de schadelast en toerekening daarvan aan de boekjaren 2012 en 2013), de waardering van onderhandenwerk, de honorariavergoedingen voor vrijgevestigd medisch specialisten, verrekenbedragen met zorgverzekeraars, het CVZ en het zorgverzekeringsfonds en daarmee ook het resultaat over 2012 en het eigen vermogen ultimo 2012. De Raad van Bestuur heeft ten behoeve van de bepaling van het resultaat en de financiële positie de best mogelijke schattingen gemaakt op basis van de beschikbare informatie. De cumulatieve schattingsonzekerheid bedraagt 0,13% van de omzet. De Raad van Bestuur is van mening dat met voornoemde toelichting de jaarrekening het vereiste inzicht geeft in het resultaat en de financiële positie van de instelling.

21

Resultaat 2012 Het geconsolideerde resultaat van de groep bedraagt € 7,2 miljoen (2011: € 5,2 miljoen). Verkorte geconsolideerde balans per 31-12-2012 in miljoenen € € Vaste activa Vlottende activa

31-12-2012

31-12-2011

152.9

160.5

49.8

49.2

202.7

209.7

Voorzieningen

10.7

Langlopende schulden

45.3

51.8

Kortlopende schulden

94.0

101.4

Eigen Vermogen

11.0

150.0

164.2

52.7

45.5

Verkorte geconsolideerde winst- en verliesrekening over 2012 in miljoenen € € Bedrijfsopbrengsten Personeelskosten

2012

2011

234.6

226.1

126.8

121.8

Afschrijvingen

24.0

22.9

Overige bedrijskosten

73.1

73.4

3.5

2.8

Financiële baten en lasten

Resultaat

Oefenen tijdens de Open Dag Bijschrift 22

227.4

220.9

7.2

5.2

De uitgebreide jaarrekening 2012 wordt op de gebruikelijke wijze gepubliceerd. Opgemerkt wordt dat bij de jaarrrekening 2012 een goedkeurende verklaring is afgegeven. Door de externe accountant is een stresstest uitgevoerd bij alle topklinische ziekenhuizen (n=27). Er is sprake van zes belangrijke financiële kengetallen. Door Reinier de Graaf wordt aan alle kengetallen voldaan en wordt daardoor gekwalificeerd als een financieel gezonde zorginstelling. De omzet nam toe van € 226.1 miljoen in 2011 tot € 234.6 miljoen in 2012. Dat is een toename van circa 3,8%. De personeelskosten namen eveneens toe van € 121.8 miljoen in 2011 tot € 126.8 miljoen in 2012, een toename van circa 4,1%. Het gemiddeld aantal fte’s nam toe van 2194 in 2011 tot 2235 in 2012. Het gemiddeld aantal personen niet in loondienst was constant op circa 77. De afschrijvingen waren circa € 1.1 miljoen hoger dan in 2011 en de overige kosten circa € 0.3 miljoen lager. Door de in gang gezette nieuwbouw eind 2012 namen de rentelasten toe van circa € 2.8 miljoen in 2011 tot circa € 3.5 miljoen in 2012. De bouwrente is niet geactiveerd.

Financiering nieuwbouw Eind 2011 is de financiering van de nieuwbouw afgesloten met het bankenconsortium, bestaande uit Rabobank, ING en Bank Nederlandse Gemeenten. De totale financiering, voor bouw en inventaris, bedraagt € 210 miljoen. Deze financiering is opgedeeld in een aantal faciliteiten, namelijk een investeringskrediet en een kasgeldfaciliteit gedurende de bouw.

Financiële instrumenten Met het consortium is overeengekomen dat 80% van het renterisico op de consolidatie wordt afgedekt met renteswaps. Reinier de Graaf heeft hiervoor vijf swaps met verschillende looptijden en een swaption afgesloten. Voor het afsluiten van deze derivaten, die alleen bedoeld zijn om toekomstige renterisico’s af te dekken, is toestemming verkregen van het Waarborgfonds voor de Zorgsector. Dit houdt in dat de overeenkomsten met de banken, afgesloten voor het aangaan van derivaten, WFZ-proof zijn en er bij waardeveranderingen geen bijstortingen hoeven plaats te vinden. De kenmerken van de swaps en de afgedekte positie komen overeen. Dit betekent dat de veranderingen in de waarde van de swap en de lening zullen correleren. Uit hoofde van de overeenkomst dient de Reinier de Graaf aan het consortium met regelmaat informatie te verstrekken. Deze informatie bestaat onder andere uit kwartaalrapportages, de jaarlijkse begroting, de jaarrekening, liquiditeitsprognoses en verschillende ratio’s. Reinier de Graaf voldoet in 2012 aan alle ratio’s. Planning & control cyclus De beleidsvorming, besturing en beheersingscyclus start met een medisch strategisch beleidsplan, dat in samenspraak tussen Raad van Bestuur, Bestuur Medische Staf en het management wordt opgesteld. Elk jaar wordt een kaderbrief, gebaseerd op het medisch strategisch beleidsplan, opgesteld die richting geeft aan het jaarplan en de begroting voor het komende jaar. Ter voorbereiding van deze kaderbrief is er in het voorjaar een kaderoverleg, waarbij enerzijds toelichting wordt gegeven op interne en externe ontwikkelingen die van invloed zijn op de beleidsvorming en anderzijds input vanuit het management wordt gevraagd ten behoeve van de kaderbrief. Na het vaststellen en goedkeuren van het jaarplan en de begroting door respectievelijk de Raad van Bestuur en Raad van Toezicht start het management met de realisatie van de gestelde doelen binnen de vastgestelde kaders. Zij legt hierover verantwoording af aan de Raad van Bestuur. In 2012 zijn diverse verbeteringen aangebracht in de planning & control cyclus (p&c-cyclus), zoals de jaarplanevaluatie, de doorberekening van zorgconsumptie aan de RVE’s en een nieuw format van de kwartaalrapportage, waarin een monitor op de prestatie-indicatoren en voortgang van de projecten staat. Administratieve organisatie en interne controle In 2012 is de administratieve organisatie en interne controle aangepast aan de nieuwe DOT regelgeving, waarmee wordt voldaan aan het convenant AO/IC inzake registratie en facturatie. Het proces van registreren, samenvatten, afleiden en declareren is geïmplementeerd. De medisch specialisten en ziekenhuismedewerkers die de bronregistratie verzorgen zijn opgeleid en er is een (digitaal) handboek ter beschikking gesteld. In een administratief bewakingssysteem zijn 23

nieuwe controles geënt op de DOT-systematiek opgenomen die dagelijks signaleringen afgeven op vermeende foutieve of onvolledige registraties. Op basis van het convenant AO/IC inzake registratie en facturatie en de contracten met de zorgverzekeraars is door Reinier de Graaf een controle uitgevoerd op de gefactureerde zorgproducten in 2012. Uit de DBC/DOT steekproef blijkt dat de AO/ IC maatregelen tot het volgende hebben geleid: met 95% betrouwbaarheid kan gesteld worden dat niet meer dan 3% van het totale jaarlijkse factuurbedrag onjuist is gefactureerd en Reinier de Graaf aan de norm voldoet. Ten behoeve van de NIAZ accreditatie zijn alle hoofdprocedures geactualiseerd en verbeterd.

Financiële verantwoording Jaarlijks worden binnen de planning & control cyclus het jaarplan en de begroting opgesteld. Het belangrijkste risico voor de organisatie is het niet halen van de gestelde doelen, met name de financiële doelstellingen. Om dit risico te beheersen is er een goede verantwoordingscyclus die zich richt op het beheersen van de bedrijfsresultaten. Voor de verantwoordingscyclus wordt een jaarplanning opgenomen waaruit managementinformatie beschikbaar komt en verantwoording door het management wordt afgelegd. Het management legt volgens een vast format maandelijks op RVE-niveau schriftelijk verantwoording af aan de Raad van Bestuur. Per kwartaal vindt een uitgebreide rapportage plaats over financiën, personeel, productie, projecten en prestatie indicatoren. Deze rapportage wordt tijdens het kwartaalverantwoordingsgesprek besproken tussen Raad van Bestuur, de manager bedrijfsvoering en de medisch managers. Indien de resultaten daartoe aanleiding geven worden ook tussentijds gesprekken gehouden. Het verantwoordingsgesprek is bedoeld om waar nodig tijdig bij te sturen. De Raad van Bestuur informeert minimaal één keer per kwartaal de Raad van Toezicht over de financiële gang van zaken. Dit gebeurt aan de hand van een geconsolideerde rapportage, met daarin onder andere een balans, een verlies- en winstrekening, een kasstroomoverzicht en een liquiditeitsprognose. Door maandelijkse monitoring wordt snel gereageerd op eventuele resultaat-, kasstroom- en liquiditeitsrisico’s.

Fondsenwerving Stichting Vrienden van Reinier de Graaf In 2012 zet Reinier de Graaf de eerste stappen richting een actief fondsenwervingsbeleid. De Stichting Vrienden van Reinier de Graaf had een slapend bestaan. De komst van de nieuwbouw geeft een impuls om ook fondsenwerving in een ander licht te bezien. De bouw van het nieuwe ziekenhuis in Delft is dan wel financieel rond, maar om extra’s aan te kunnen bieden en het voor patiënten en bezoekers net even wat prettiger te maken zijn extra (financiële) middelen gewenst. Mede daarom besluit de Raad van Bestuur in 2012 opdracht te geven aan een extern adviesbureau om een inventarisatie en plan van aanpak Fondsenwerving te schrijven. Tevens is een fondsenwerver aangetrokken. De organisatie moet zodanig worden ingericht dat fondsenwerving intern goed verankerd raakt. Er is een solide organisatiestructuur nodig voor de Stichting Vrienden van Reinier de Graaf. Er moeten aansprekende projecten uit de organisatie worden gedestilleerd waarvoor de Stichting Vrienden middelen kan werven. Naar buiten toe zullen Reinier de Graaf en de Stichting Vrienden van Reinier de Graaf gaan werken aan het vergroten van de bekendheid van projecten in het ziekenhuis. We verwachten dat een grotere bekendheid en een inspirerend aanbod van projecten zal leiden tot een significante stijging van inkomsten uit giften, schenkingen en op termijn ook uit nalatenschappen.

24

25

De patiëntenfoto is een belangrijk middel om persoonsverwisseling te voorkomen 26

Hoofdstuk 3 Informatie over de voornaamste risico’s en onzekerheden

Prestatiebekostiging

Reinier de Graaf probeert risico’s inzichtelijk te maken en daarmee beheersbaar. Op deze manier beïnvloeden de risico’s de doelstellingen van het ziekenhuis niet negatief. Per kwartaal maakt de Raad van Bestuur een vertrouwelijke risicoanalyse voor de Raad van Toezicht. Op deze manier kan de Raad van Toezicht volgen welke ontwikkelingen plaatsvinden en indien nodig ingrijpen. De belangrijkste risico’s die in 2012 geïdentificeerd werden waren:

Toelichting

Voorbeeld

Beheersmaatregelen

Risico van wegvallende

Er is een risico op omzetverlies of verlies

Reinier de Graaf is gericht op samen-

vraag: concurrentie/

van winstgevende omzet door de komst van

werking met andere ziekenhuizen en

concentratie

een ZBC, veranderend aanbod van andere

zorginstellingen. Zorgvuldige afstem-

ziekenhuizen in de regio, schaalvergro-

ming met specialisten vindt plaats.

ting bij huisartsen, volumenormen voor

Intern wordt veel aandacht besteed

specifieke verrichtingen, selectief inkopen

aan een gedegen voorbereiding van de

van zorgverzekeraars en het ontstaan van

overleggen met verzekeraars. Besluit-

maatschappen in de regio.

vorming over nieuwe activiteiten en

Strategie

investeringen vindt plaats op basis van businesscases. Deskundigheid bestuurders

Onvoldoende kwaliteit van bestuurders en

De bestuurders betrekken intensief

en leiderschap

leiders levert risico’s op ten aanzien van

belanghebbenden bij besluitvorming.

de kwaliteit en snelheid van de besluitvor-

Wij dragen zorg voor laagdrempelige sa-

ming, het niet-realiseren van doelstellingen

menwerking en stemmen regelmatig af.

en het onvoldoende anticiperen en inspelen

Er worden duidelijke resultaatgerichte

op nieuwe ontwikkelingen. De deskundig-

afspraken gemaakt, ondersteund door

heid van de bestuurders is ook van invloed

periodieke rapportages. Wij hanteren

op de kwaliteit van de interne en externe

functieprofielen voor werving en selec-

samenwerking met het risico dat gestelde

tie en houden jaargesprekken.

doelen niet worden gehaald. Operationeel

Risico van onverwachte

Een ziekenhuis staat bloot aan risico’s

Beheerssystemen zijn opgezet: legi-

bedrijfsonderbreking

van brand, onderbreking in voorzieningen

onellabeheersing, medische gassen,

(energie, medische gassen,water) en falen

luchtbeheersing, noodstroomvoorzie-

van technische en informatiesystemen

ningen enz. Calamiteiten- en ontrui-

(EPD/EVS). Deze calamiteiten kunnen een

mingsplannen zijn voorhanden. Ten

wezenlijk effect hebben op de continuïteit

aanzien van informatiesystemen is een

van de bedrijfsvoering, het imago en de

beheersingssysteem conform NEN 7510

resultaten van Reinier de Graaf.

van toepassing.

Situatie van gebouwen en

Doordat de nieuwbouw langer op zich laat

Er is gestart met renovatie en vervan-

medische apparatuur

wachten dan gepland is het risico

ging van gebouw gebonden installaties

op verstoringen of calamiteiten groter.

en onderdelen. Beheersmaatregelen zijn

vastgesteld.

genomen. Er is een investeringscommissie ingesteld, een investeringsprocedure opgesteld en een meerjaren investeringsplan.

27

Financieel

Toelichting

Voorbeeld

Beheersmaatregelen

Onvoldoende inzicht in

Onvoldoende inzicht in kosten bij de ver-

Er is een managementrapportage

opbrengsten, kosten en

antwoordelijke, kan leiden tot

opgesteld die meer inzicht geeft in

marge

onvoldoende sturing op marge.

opbrengsten, kosten en marges.

Dubieuze debiteuren

Ziekenhuizen hebben een zorgplicht. Ook

Om de post dubieuze debiteuren te

aan niet-verzekerden moet in bepaalde ge-

verkleinen zijn drempels gecreëerd.

vallen zorg worden geleverd. Het risico van niet-inbare vorderingen is hierbij aanwezig. Krediet- en liquiditeitsri-

De economische crisis gecombineerd

Binnen het treasurystatuut wordt

sico’s

met de reguleringsrisico’s op de kapitaal-

gestreefd naar afdoende krediet voor

lasten compliceert het aantrekken van

werkkapitaal. Bovendien wordt aan

financiering. Ook het niet rond-

verzekeraars gevraagd om de geleverde

krijgen van de contracten met de zorgver-

zorg te bevoorschotten.

zekeraars brengt een risico met zich mee. Reinier de Graaf levert zorg ook wanneer er nog geen contract is, dit heeft grote gevolgen voor de liquiditeit. Financiële

Onvolledige of onjuiste

verslaggeving financiële verantwoording

Een onjuiste opzet en werking van de finan-

De kwaliteit van de financiële systemen

ciële systemen en van de administratieve

wordt permanent bewaakt. Er wordt een

organisatie en interne controle kan leiden

uitgebreide set van interne controle-

tot onjuistheid en/of onvolledigheid van

maatregelen gehanteerd en een syste-

registratie en financiële verantwoording.

matiek van functiescheidingen.

Wet- en

Risico van sluiten specifieke

Er is een risico op sluiting van specifieke

Het risico wordt beheerst door het

regelgeving

onderdelen.

ziekenhuisonderdelen als gevolg van het

zorgvuldig volgen van de weten

niet of onvoldoende naleven van weten

regelgeving en het tijdig inspringen op

regelgeving. Dit kan voor de productie en

mogelijke wijzigingen.

de financiën grote gevolgen hebben.

Er is een veiligheidsmanagementsysteem opgezet en de eisen van de IGZ worden tijdig opgevolgd.

Kwaliteit

Risico van onvoldoende

Bij onvoldoende kwaliteit van specialisten

Er is veel aandacht voor het werven van

kwaliteit van

en medische en/of verpleegkundige

medisch specialisten. Er zijn procedures

specialisten en/of verpleeg-

kwaliteit, bestaat de kans op suboptimale

hoe te handelen bij disfunctionerende

kundigen.

zorg. Het ziekenhuis loopt het risico op

specialisten. Voor verpleegkundigen zijn

imagoschade. De kwaliteit en continuïteit

verplichte opleidingen ontwikkeld. Het

van de zorg komt hiermee in gevaar.

IFMS is geïmplementeerd en er wordt actief arbeidsmarktbeleid gevoerd.

Risico van het verkeerd

Binnen een zorgproces is het lastig risico’s

Door het uitvoeren van een Prospectie-

inschatten van mogelijke

te identificeren en een inschatting te

ve Risico Inventarisatie (PRI) worden de

schadelijke gevolgen binnen

maken van de schadelijke gevolgen voor de

medewerkers gestimuleerd stil te staan

het zorgproces.

patiënt, medewerker of het ziekenhuis.

bij de risico’s zodat zij beheersmaatregelen kunnen treffen. Hiermee worden de risico’s verkleind of geëlimineerd en wordt de patientveiligheid verder verbeterd.

28

Fraudebeleid Patiënten van Reinier de Graaf worden aan de hand van hun verzekeringspas en legitimatiebewijs ingeschreven in een patiëntenregistratiesysteem. Het BSN-nummer is, samen met een persoonlijke foto, een belangrijk middel tegen identiteitsfraude. Bovendien wordt de foto gebruikt om persoonsverwisseling te voorkomen (en dus de patiëntveiligheid te verbeteren). De digitale foto is alleen zichtbaar voor behandelende zorgverleners. Wanneer een patiënt zich niet kan identificeren of wanneer blijkt dat de persoonlijke gegevens niet overeenkomen met het ingediende legitimatiebewijs, dient deze een voorschot op de ziekenhuisnota te betalen en zich binnen 14 dagen alsnog te legitimeren. De effectiviteit van de controle op de identiteit van de patiënt en overige patiëntengegevens wordt bevestigd vanuit de debiteurenadministratie. Er zijn geen problemen met declaraties gemeld die samenhangen met fraude door patiënten.

29

30

Hoofdstuk 4 Informatie over de toepassing van gedragscodes

Zorgbrede Governancecode Uitgangspunt bij het handelen van de Raad van Bestuur van Reinier de Graaf is de Zorgbrede Governancecode. Reinier de Graaf volgt alle onderdelen van de Zorgbrede Governancecode op en leeft deze ook na. De activiteiten die hieruit voortvloeien zijn regelmatig onderwerp van overleg binnen de Raad van Bestuur en Raad van Toezicht. Gedragscode Het succes van Reinier de Graaf hangt voor een groot deel af van het gedrag en de houding van de medewerkers. Om die reden heeft Reinier de Graaf afspraken gemaakt hoe om te gaan met haar klanten/patiënten, ketenpartners, verwijzers, externe instanties en collega’s. Van alle personen die werkzaam zijn binnen Reinier de Graaf, dus ook uitzendkrachten, stagiaires en vrijwilligers, wordt verwacht dat zij handelen in lijn met de geformuleerde kernwaarden: respect & compassie, heldere samenhang en open mind voor verbetering. Deze kernwaarden zijn bepalend voor de mentaliteit van het ziekenhuis. Ter verzekering van de veiligheid van de patiënten voert het ziekenhuis in de loop van 2012 de verplichting in voor nieuwe medewerkers om een Verklaring Omtrent Gedrag (VOG) te overleggen. Zonder deze verklaring komt een arbeidsovereenkomst niet tot stand.

Verslag Raad van Toezicht Binnen Reinier de Graaf heeft de Raad van Toezicht de taak toezicht te houden op het gevoerde beleid van de Raad van Bestuur in brede zin. In 2012 gaat veel aandacht uit naar de nieuwbouw, kwaliteit & veiligheid en het voornemen om bestuurlijk te fuseren met het HagaZiekenhuis te Den Haag. Reinier de Graaf past de Zorgbrede Governancecode van de brancheorganisatie Zorg toe en houdt zich ook volledig aan deze code. Deze code regelt een aantal belangrijke zaken in de relatie Raad van Bestuur en Raad van Toezicht. Rolvast en rotsvast toezicht is een voorwaarde voor goede bestuurlijke verhoudingen. In de reglementen van de Raad van Toezicht en de Raad van Bestuur is de werkwijze nader uitgewerkt. De leden van de Raad van Toezicht krijgen een vergoeding per jaar. Conform de Zorgbrede Governancecode wordt de vergoeding openbaar gemaakt in de jaarrekening. Bij de samenstelling van de Raad van Toezicht is rekening gehouden met de verschillende benodigde disciplines. Nieuwbouw De Raad van Toezicht heeft structureel aandacht voor de nieuwbouw van Reinier de Graaf. In 2012 is de uitvoering van de nieuwbouw daadwerkelijk begonnen. In de Onroerend Goed Commissie van de Raad van Toezicht is de nieuwbouw een vast agendapunt. In deze commissie komt de planning, de uitvoering en de financiering van de nieuwbouw aan de orde. De Raad heeft geconstateerd dat de financiële voortgang van het project binnen de gestelde prognoses/reserveringen loopt. Kwaliteit & Veiligheid De Raad van Toezicht besteedt structureel aandacht aan de kwaliteit en veiligheid van de zorg in Reinier de Graaf. De commissie Kwaliteit & Veiligheid komt in ieder geval twee keer per jaar bij elkaar om alleen over kwaliteit en veiligheid te praten. Daarnaast zijn kwaliteit en veiligheid vaste onderwerpen op de agenda van de reguliere Raad van Toezicht vergadering. Er is geconstateerd dat in het ziekenhuis met grote inzet wordt gewerkt aan systematische bewaking en verbetering van de kwaliteit en de veiligheid van de zorg en aan het zichtbaar maken van de resultaten daarvan. Het Nederlands Instituut voor Accreditatie in de Zorg (NIAZ) houdt in 2012 een externe audit in het ziekenhuis. Het accreditatiebesluit is uitgesteld aangezien er op vier thema’s verbeteringen moesten worden doorgevoerd, geïmplementeerd en geborgd. De Raad is verheugd dat het ziekenhuis in het verslagjaar nagenoeg alle verbeterpunten heeft opgepakt en ziet het verkrijgen van de NIAZ accreditatie in 2013 met vertrouwen tegemoet. Bestuurlijke fusie met het HagaZiekenhuis Reinier de Graaf en het HagaZiekenhuis spreken in 2012 uit dat zij het voornemen hebben om intensiever samen te gaan werken door bestuurlijk te fuseren. De Raad ondersteunt dit. Op deze manier is de kwaliteit en de beschikbaarheid van de topzorg voor de patiënten gewaarborgd doordat we zo blijven voldoen aan de verschillende volumenormen. Tevens kan er 31

worden gestreefd naar grotere doelmatigheid bij capaciteitsbenutting van dure investeringen en ondersteunende diensten. De solidariteit van de financiële structuur blijft voor de Raad een belangrijk punt van aandacht. Financiële commissie De leden van de Financiële commissie overleggen regelmatig met de Raad van Bestuur. Vaste aandachtspunten zijn de kwartaalresultaten, de begroting en de jaarrekening. Daarnaast staat de liquiditeitsprognose hoog op iedere agenda. Toezicht Ook ziet de Raad van Toezicht in 2012 toe op het bevorderen van het goed functioneren van de diverse bestuurlijke en adviserende organen in Reinier de Graaf en het bevorderen van goede verhoudingen tussen deze organen. De Raad van Toezicht voert besprekingen met het Bestuur Medische Staf, de Patiëntenraad en is tweemaal aanwezig bij een overlegvergadering van de Ondernemingsraad. De Raad onderhoudt goede en laagdrempelige contacten met de Raad van Bestuur en treedt zonodig op als klankbordgroep. Zoals elk jaar bespreekt de Raad ook in 2012 het functioneren van de Raad van Bestuur met de leden en vindt er een functioneringsgesprek plaats tussen de voorzitter Raad van Bestuur en de remuneratiecommissie en het lid Raad van Bestuur en de remuneratiecommissie. Ook het eigen functioneren van de Raad van Toezicht is een jaarlijks terugkerend onderdeel op de agenda van de Raad. In 2012 is een deel van de vergadering besteed aan het functioneren van de Raad en de rol van de verschillende leden binnen deze Raad. De voorzitter van de Raad leidde dit gesprek. Dankwoord Reinier de Graaf ontwikkelt zich in 2012 in vele opzichten positief. Alle activiteiten in dit verband, elke dag weer, kunnen alleen maar tot de gewenste resultaten leiden dankzij de inzet van alle medewerkers, medisch specialisten, vrijwilligers en alle interne en externe betrokken stakeholders. Dit was in 2012 zeker het geval. De Raad van Toezicht is hen allen daar zeer erkentelijk voor.

Bestuursvoorzitter Jaap van den Heuvel en Gerrit Littel 32

Verslag Raad van Bestuur Het verslagjaar 2012 was er één van grote en ingrijpende veranderingen. Zo kregen we te maken met belangrijke systeemwijzigingen in de ziekenhuiszorg, zoals een nieuw declaratiesysteem, de uitbreiding van het aantal behandelingen waarover vrij onderhandeld kan worden met zorgverzekeraars en een nieuw bekostigingssysteem voor medisch specialisten. De overgang van meer behandelingen naar het zogenaamde “B”- segment gaat gepaard met een vangnetregeling. Komen ziekenhuizen in de nieuwe situatie omzet tekort ten opzichte van voorgaande jaren dan wordt dat met een transitiebedrag bijgepast uit het zorgverzekeringsfonds. Hebben ze meer omzet dan de afgelopen jaren dan moet dat worden ingeleverd. Specialisten krijgen niet langer per behandeling betaald maar ontvangen een vast budget. Een ander punt is dat afspraken met zorgverzekeraars niet eenduidig zijn. Met de ene zorgverzekeraar is er een plafondafspraak, met de andere een PxQ regeling en met weer een andere zorgverzekeraar een vaste aanneemsom. Als gevolg van bovenstaande punten was het zeer gecompliceerd om de omzet over 2012 vast te stellen. Dat geldt overigens voor alle ziekenhuizen. Het jaar 2012 was ook het jaar van de start van de nieuwbouw. In oktober werd de eerste paal geslagen en sindsdien is de bouw in volle gang. Zoals het er nu uit ziet zal het ziekenhuis volgens planning, in de loop van 2015, worden opgeleverd. In 2012 is door velen hard gewerkt aan het behalen van de NIAZ accreditatie. Naar aanleiding van de NIAZ audit in 2011 kreeg Reinier de Graaf de opdracht vier thema’s nog verder te ontwikkelen. Het betreft medische apparatuur, medicatietoegankelijkheid, continuïteit van kritieke voorzieningen en het veiligheidsmanagementsysteem (VMS), inclusief de tien VMS thema’s. Inmiddels is de NIAZ accreditatie een feit. Ondanks alle genoemde punten die een enorme druk leggen op de organisatie zijn we er desondanks in geslaagd over 2012 een goed resultaat te behalen. Er is een winst behaald van circa € 7 miljoen en het groepsvermogen nam toe tot circa € 53 miljoen. Een laatste belangrijke wijziging die vermeld moet worden is dat met ingang van 2012 het voorgeschreven model voor het jaarverslag is komen te vervallen. Dit is dan ook de reden dat de verantwoording vanuit de Raad van Bestuur geen uitgebreide opsomming van zaken meer is. De verschillende onderwerpen zijn terug te vinden in de diverse hoofdstukken die opgenomen zijn in dit jaarverslag. De Raad van Bestuur dankt eenieder voor zijn of haar inspanning. Medewerkers verrichten hun werkzaamheden vaak onder zeer moeilijke omstandigheden. De Raad van Bestuur is hen daar zeer erkentelijk voor.

Klachten In het kader van de toepassing van de Governance Code heeft Reinier de Graaf goede procedures op het gebied van afhandelen van klachten en claims van patiënten. Het ziekenhuis hecht grote waarde aan een goede omgang met en afhandeling van klachten. De organisatie kent daarvoor zowel een voorziening met eigen medewerkers klachtenfunctionarissen - als een onafhankelijk, extern orgaan: de klachtencommissie. Klachtenfunctionarissen De twee klachtenfunctionarissen hebben een centrale rol in de klachtenopvang. Zij volgen de Klachtenrichtlijn Gezondheidzorg van het Centraal BegeleidingsOrgaan (CBO). De klachtenfunctionaris neemt contact op met iedereen die een klacht kenbaar maakt bij de klachtenfunctionaris of de Raad van Bestuur. In het verslagjaar dienen 466 klagers 585 klachten in bij een klachtenfunctionaris. Een klager kan meer dan één klacht hebben. Het aantal klachten daalt met 14% ten opzichte van 2011. Het aantal klachten over bejegening slinkt flink. Dat is te danken aan maatregelen die al zijn getroffen in 2011. De hoeveelheid klachten over de informatievoorziening

33

neemt ook af. De verklaring is volgens de klachtenfunctionarissen de betere communicatie (bejegening). Zo ontstaat er meer ruimte voor de uitwisseling van informatie over diagnostiek en behandeling. De noodzaak tot kwaliteitsverbetering hangt niet altijd af van het aantal klachten. Veelal neemt de betreffende verantwoordelijke hulpverlener of manager naar aanleiding van één klacht maatregelen om de zorgkwaliteit te verbeteren. Klachten worden ook besproken in de teams en maatschappen. Vier keer doen de klachtenfunctionarissen in het verslagjaar aanbevelingen ter verbetering aan het management. Van de klagers is 69% tevreden over het resultaat van de procedure. Van 25% is dat niet bekend en 6% toont zich niet content. Klachtencommissie Wanneer de klager een uitspraak wil over de gegrondheid van een klacht kan de klager zich wenden tot de onafhankelijke klachtencommissie van het ziekenhuis. Deze commissie, waarvan géén van de leden in dienst is van Reinier de Graaf, geeft een gemotiveerd oordeel na onderzoek op basis van hoor en wederhoor. Soms maakt een hoorzitting deel uit van het onderzoek. Raadpleging van externe deskundigen is ook mogelijk. Het eindoordeel wordt toegezonden aan de klager, met een afschrift naar de aangeklaagde(n) en de Raad van Bestuur. Die laatste laat aan de klager weten of en welke maatregelen worden getroffen naar aanleiding van dit oordeel.

30 29

25

29

24

20

30

30

25

25

20

20 20

20

30

25

24

15

15

10

10

5

5

5

Gegrond

0

0

0

Ongegrond

15 16

10 12

2012 2011 2010 Aantal ingediende klachtbrieven

2012 2011 2010 Aantal afgehandelde klachtbrieven

16 12

2012

2011

2010

Aantal ingediende klachtbrieven

Het merendeel van de klachten gaat over medische behandeling of diagnoseonderzoek. Hiervan worden er vijf gegrond verklaard. Het aantal behandelde klachten over bejegening en communicatie stijgt in vergelijking met 2011: van zeven naar elf. De commissie acht er vijf gegrond. Lag in de voorgaande jaren het aantal klachten over de organisatie onder de vijf, ditmaal zijn het er twaalf, waarvan er tien gegrond worden verklaard.

Maatregelen Op grond van de oordelen en aanbevelingen van de Klachtencommissie onderneemt de Raad van Bestuur een aantal acties. Onderstaand een aantal voorbeelden: - De procedure rond de nazorg is door een maatschap aangescherpt middels een betere bereikbaarheid van de arts voor

vragen en problemen van geopereerde patiënten, het organiseren van trainingen, invoer van vragenlijsten en

verbeterde telefonische communicatie tussen assistenten, patiënten en artsen.

- Er heeft een teambespreking plaatsgevonden waarin de noodzaak is besproken dat de behandelend artsen bij

complicaties op korte termijn een gesprek met patiënt en familie dienen te voeren. De procedure wordt hierop

aangepast. - Er zijn maatregelen genomen om vertraging in dicteren van medische verslaglegging te signaleren en te voorkomen,

zodat vertraging in de toezending van het medisch dossier kan worden voorkomen.

- Op de Spoedeisende Hulp hebben twee internisten de supervisie waardoor er een betere continuïteit en een meer

uniforme aansturing is ontstaan.

- Er is een project gestart waarbij hulpmiddelen worden ingezet bij oudere en/of verwarde patiënten om te voorkomen

34

dat zij hun kamer verlaten en gaan rondzwerven.

Schadeclaims In het verslagjaar worden 65 schadeclaims ingediend bij het secretariaat van de Raad van Bestuur. Het gaat 29 keer om letselschade en 36 keer om zaakschade. Eind 2012 zijn vooralsnog vijftien letselschadeclaims doorgeleid naar de verzekeraar. Afgewezen Ingetrokken

2012 2011 2010 10 11 12 3 1 5

Toegekend

31 30 33

Nader te bepalen

21

8

0

Aanbevelingen naar aanleiding van schadeclaims Een van de aanbevelingen is dat meer zorg wordt besteed aan het tijdig en behoorlijk informeren van patiënten waarvan de operatie kort van te voren wordt geannuleerd wegens een spoedgeval. Verder zou alerter moeten worden gehandeld wanneer kleding en andere bezittingen van patiënten zoekraken. Het is ook nodig een vaste afspraak te maken over het bewaren van voorwerpen wanneer iemand via een spoedroute het ziekenhuis binnenkomt.

35

Voor de officiële ingebruikname van Pharmafilter verricht de Prins van Oranje de openingshandeling 36

Hoofdstuk 5 Informatie over maatschappelijke aspecten

Reinier de Graaf hecht veel waarde aan een goede relatie met haar omgeving en haar maatschappelijke partners. Het is onmiskenbaar dat technisch zeer goede zorg met een hoog service- en gastvrijheidsniveau aangeboden moet worden om aan onze eigen en de verwachtingen van onze klanten en verwijzers te voldoen. Daarnaast speelt de verhouding met collega-ziekenhuizen en andere zorginstanties een rol. Reinier de Graaf vindt het belangrijk af te stemmen over het vormen van ketens en taakdifferentiatie. Een vergaande verkenning van een samenwerkingsverband met het HagaZiekenhuis speelt in 2012 een grote rol. Reinier de Graaf streeft als een maatschappelijk ondernemende organisatie naar een balans tussen de financiële resultaten, klantervaringen, procesverbeteringen en medewerkerstevredenheid.

Algemene aspecten Ook binnen Reinier de Graaf speelt de fundamentele discussie over de kosten en de financiering van de zorg in relatie tot kwaliteit van leven. Deze discussie wordt gevoerd met verschillende stakeholders zoals banken, zorgverzekeraars en patiënten. Binnen Reinier de Graaf wordt op een verantwoorde wijze omgegaan met de financiële middelen. Hierover wordt jaarlijks verantwoording afgelegd in de jaarrekening. Deze wordt goedgekeurd door de Raad van Toezicht en beschikt tot op heden altijd over een goedkeurende accountantsverklaring. Ethisch Beraad Reinier de Graaf beschikt over een Ethisch Beraad. Dit is een adviescommissie van de Raad van Bestuur en heeft tot doel de gedachtevorming met betrekking tot ethische vraagstukken te bevorderen. De volgende vakgebieden zijn vertegenwoordigd: geneeskunde, verpleegkunde, geestelijke verzorging, rechtswetenschap en zo mogelijk gedragswetenschap. Het Ethisch Beraad behandelt ethische vragen en vraagstukken. Ethiek houdt zich bezig met de systematische reflectie op normen en waarden. In het geval dat waarden met elkaar botsen kan een ethische vraag ontstaan. Veel voorkomende thema’s zijn: vragen rond kwaliteit van leven, privacy, verdeling van middelen, de zorgrelatie (verhouding tussen de instrumenteel technische en emotionele kant), autonomie en zelfbeschikking (mag alles wat kan).

Milieuaspecten Inspecties en controle De milieu-inspecties die hebben plaatsgevonden leiden zowel in Delft als in Voorburg tot twee verbeteracties. Na het uitvoeren van deze verbeteracties wordt op beide locaties weer voldaan aan de keuringsverplichtingen. Afvalstromen Reinier de Graaf kent acht afvalstromen: specifiek ziekenhuisafval, bedrijfsafval, chemisch afval, swill (gekookt keukenafval en etensresten), papier en karton, glas, hout- en sloopafval en bruin- en witgoed. Dit afval wordt apart ingezameld en aangeboden aan de afvalinzamelaar. Het specifieke ziekenhuisafval daalt in het verslagjaar aanzienlijk. De verwachting was dat vanwege een productiestijging van het ziekenhuis het stroomverbruik zou toenemen, maar het tegendeel blijkt waar te zijn. De verklaring: een groot deel van het specifieke ziekenhuisafval uit het H-gebouw mag voortaan worden afgevoerd via de tonto’s (de vermalers van het afval) van Pharmafilter en het reguliere riool. Dankzij Pharmafilter wordt het ontdaan van onder andere medicijnresten en hiermee gezuiverd. Gas, water en elektriciteit Het gasverbruik is in 2012 enigzins hoger dan waarop werd gerekend, maar het elektriciteitsverbruik blijkt substantieel lager te zijn dan verwacht. Het waterverbruik voor de hele organisatie neemt toe. Zowel in het B-gebouw en H-gebouw wordt gespoeld om legionella te voorkomen. 37

Reinier de Graaf voert voortdurend onderzoek uit naar verlaging van het energieverbruik. De belangrijkste maatregelen in 2012: - Maandelijks kijken naar het energieverbruik en alle relevante energiemetingen analyseren. - Een retour waterleiding maken vanuit Pharmafilter. Zo kan de waterinname worden teruggebracht. Met het gezuiverde, legionellavrije water van Pharmafilter worden de cv-ketels en koeltorens gevuld en de tonto in het restaurant voorzien van spoelwater. - Bij de aanschaf van nieuwe apparatuur alert zijn op energiezuinige opties. Pharmafilter Na de ‘live’gang in 2011 van Pharmafilter op de verpleegafdelingen in het H-gebouw wordt de zuiveringsinstallatie in het verslagjaar verder uitgerold. Op de OK en in het restaurant is ook een tonto geplaatst. Verder geeft de gemeente Delft officieel toestemming voor de zuivering van het specifieke ziekenhuisafval via Pharmafilter. In het vervolg dient Reinier de Graaf geen verontreinigingsheffing te betalen over het water dat wordt geloosd vanuit het H-gebouw.

De Pharmafilterinstallatie 38

Sociale aspecten Personeel & Organisatie In het verslagjaar is veel aandacht voor de realisatie van een HR-visie en –strategie, die in 2012 en in de komende jaren als leidraad dient. De advisering van het management verbetert in het verslagjaar en wordt uitgebreid op onder andere het gebied van organisatieverandering, personeelsplanning, arbeidsrecht en verzuimmanagement. De functiebeschrijvingen worden compleet gemaakt en er is gestart met een update van de oudste beschrijvingen. Ook wordt er een Quick Scan gehouden, die inzicht moet geven in het arbeidsklimaat per afdeling. De leidinggevenden moeten een Plan van Aanpak maken met verbeterpunten. Een (onvoorziene) tegenvaller is de toename van het aantal langdurig zieken, wat veel begeleidingstijd vergt. Het totale ziekteverzuim stijgt helaas verder tot 4,95% bij een doelstelling van 4%. Ook het aantal keren dat medewerkers zich gemiddeld ziek melden stijgt verder tot 1,52%. Te hoge cijfers die moeten worden teruggedrongen. De aanschaf van een nieuw verzuimvolgsysteem betrekt de leidinggevende eerder en beter bij het ziekteproces, hetgeen hopelijk tot de gewenste en noodzakelijke daling van het verzuim leidt.

Kerngegevens personeel 2012 2011 Instroom in aantallen

356

363

Instroom in fte

191

191

Uitstroom in aantallen

374

411

Uitstroom in fte

193

221

Medewerkers in loondienst in aantallen (excl. medisch specialisten)

2770

2802

Medewerkers in loondienst in fte (excl. medisch specialisten)

2084

2064

Medisch specialisten in loondienst in aantallen

44

40

Medisch specialisten in loondienst in fte

36

32

Verzuimpercentage

4,95 4,80

Percentage mannen in dienst

18,6

18,4

Percentage vrouwen in dienst

81,4

81,6

MTO In 2012 vindt een Medewerkerstevredenheidsonderzoek (MTO) plaats. Dit onderzoek gebeurt aan de hand van een vragenlijst. Doordat 1 op de 3 werknemers in Nederland deze vragenlijst invult kan er een goede benchmark plaatsvinden van de uitkomsten. De uitkomsten van het onderzoek zijn zeer positief voor Reinier de Graaf. Zowel ten opzichte van de totale beroepsbevolking als ten opzichte van vergelijkbare ziekenhuizen en het vorige tevredenheidsonderzoek is de score erg goed. De onderwerpen waar minder goed op wordt gescoord zijn de emotionele belasting en de toekomstzekerheid. Voor deze onderwerpen zal een plan van aanpak worden gemaakt. Dit plan van aanpak helpt de managers en de Raad van Bestuur om de noodzakelijke wijzigingen door te voeren zodat bij een volgend MTO wel een positieve score wordt behaald op de betreffende onderwerpen. Loopbaanbeleid en mobiliteit Boventallige medewerkers en re-integranten worden met voorrangsstatus begeleid door het intern mobiliteitscentrum. In 2012 betrof dit 22 medewerkers. Veel aandacht werd gegeven aan loopbaanadvisering. Er is een begin gemaakt met een overzicht van loopbaanpaden (horizontale mobiliteit) en loopbaanladders (verticale mobiliteit in de hoogte en de laagte) per functiecategorie. Dit overzicht zal in 2013 geoptimaliseerd en gedigitaliseerd worden. In 2012 werden 34 medewerkers 39

met een loopbaanvraag begeleid, er werd meegedaan aan een pilot over duurzame inzetbaarheid gesubsidieerd door de STaZ, zo’n 840 medewerkers hebben de ‘loopbaanspiegel’ ingevuld en workshops werden gehouden met als doel medewerkers pro-actief over hun loopbaan te laten nadenken. Werk en gezondheid Reinier de Graaf biedt medewerkers de kans deel te nemen aan een leefstijlprogramma: ‘Reinier Gezond’. Met deze cursus werken deelnemers aan hun gezondheid en leefstijl door middel van beweging en scholing over gezonde voeding. De Arbo-afdeling krijgt een nieuwe naam die beter aansluit bij de activiteiten: de afdeling Werk & Gezondheid. De afdeling ondergaat een compleet nieuwe opzet en aanpak. Veel zaken staan nog in de steigers en moeten hun beoogde effect in 2013 krijgen. Het Minimal Health Standard-programma, dat beoogt de arbeidsomstandigheden te verbeteren en de investeringskosten hiervoor te verlagen krijgt vorm en wordt in 2013 verder uitgerold. Het beleid inzake agressie en grensoverschrijdend gedrag wordt aangepakt en scholing en certificering van het Bedrijfsopvangteam (BOT) wordt verbeterd. Ook wordt gewerkt aan de herinrichting van de opleiding ergocoach en het beleid fysieke belasting.

Opleidingen Bedrijfsopleidingen Gastvrijheid aan de telefoon. Persoonlijk leiderschap. Het zijn voorbeelden van thema’s waarin medewerkers of leidinggevenden trainingen volgen in het verslagjaar. Tot de bedrijfsopleidingen behoren ook de coaching trajecten. Verder worden zes high potentials begeleid in een speciaal voor hen ontwikkeld programma. Op het gebied van voorbehouden handelingen komen zes e-learning modules beschikbaar. Het aanbod van e -learning modules wordt breder in Reinier de Graaf. Maar liefst 1591 medewerkers volgden met succes een module. De belangrijkste doelstelling - de ontwikkeling van een leiderschapsprogramma voor het middenmanagement - wordt behaald. Nadat via interviews en enquêtes de behoeften van teamleiders en managers zijn geïnventariseerd, volgt een programmavoorstel waarover een besluit zal vallen in 2013. Verpleegkundige opleidingen Nieuw is de leer-unit Neurologie, die veel stagemogelijkheden biedt aan stagiairs uit het MBO en HBO. De leer-units Neurologie, Orthopedie en Longgeneeskunde ontvangen in het verslagjaar gezamenlijk tachtig stagiairs, van wie er vijf als gediplomeerd verpleegkundige doorstromen binnen Reinier de Graaf. In totaal verwelkomt de organisatie 222 stagiairs, verdeeld over de opleidingen verpleegkundige niveau 4 en 5. Topklinische verpleegkundige opleiding Niet in vier maar binnen tweeënhalf jaar worden opgeleid tot verpleegkundige niveau 4. Deze nieuwe, snelle route richting de erkende BIG-geregistreerde titel is mogelijk dankzij de samenwerking van Reinier de Graaf met het ROC Mondriaan. Samen verzorgen ze het theoretisch onderwijs. Het ziekenhuis is daarnaast verantwoordelijk voor het praktijkgedeelte. Groot voordeel van de topklinische competentiegerichte is dat de deelnemer meteen kennismaakt met de specifieke manier waarop het verpleegkundig beroep wordt uitgeoefend binnen Reinier de Graaf. Andere pre’s zijn de extra verdieping in de leerstof en de intensieve begeleiding. Zo wordt Reinier de Graaf snel een bekend werkterrein.

Veiligheid Bedrijfshulpverlening Reinier de Graaf beschikt over Bedrijfshulpverlening (BHV). Deze BHV is erop gericht tijdens calamiteiten letsel en schade te voorkomen en beperken bij patiënten, bezoekers en medewerkers. De BHV bestaat uit medewerkers die zijn opgeleid om hulp te bieden bij calamiteiten. Dit zijn de bedrijfshulpverleners, ofwel BHV’ers. In het ziekenhuis zijn altijd en overal medewerkers aanwezig die weten hoe moet worden gehandeld bij brand. Brandveiligheid Brandveiligheid is van groot belang en krijgt dan ook de nodige aandacht. Voortdurend wordt de vraag gesteld: moeten 40

nog meer maatregelen worden getroffen die brand kunnen voorkomen of de gevolgen van brand tot een minimum kunnen beperken. Vlucht- en ontruimingsplannen Op elke afdeling hangen ontruimingsplattegronden en elke receptie beschikt over een ontruimingsplan. Zo is duidelijk wat er moet gebeuren bij een calamiteit, zoals een brand. Oefeningen Drie keer per jaar houdt de BHV van Reinier de Graaf samen met de Veiligheidsregio Haaglanden calamiteitenoefeningen in en rondom de gebouwen. Zo blijven medewerkers goed voorbereid op een eventuele calamiteit. Opleidingen De BHV’ers trainen in principe jaarlijks om hun kennis en vaardigheden op peil te houden. Dit gebeurt in combinatie met e-learning zodat veel medewerkers in korte tijd kunnen worden getraind. Ziekenhuis Rampenopvangplan (ZiROP) Adequaat voorbereid zijn op de gevolgen van onder meer rampen en de benodigde inzet hiervoor. Dat is het doel van het overleg dat Reinier de Graaf structureel voert met de Geneeskundige Hulpverleningsorganisatie in de Regio (GHOR) en Traumacentrum West ZiROP van het ziekenhuis wordt digitaal actueel gehouden en kent ook een papieren versie. Centrale procedures zijn hierin vertaald en uitgewerkt naar afdelingsniveau. In de rampen-opvangstructuur van Reinier de Graaf zijn ook externe partijen betrokken, zoals Combi-Ster (Centrale Sterilisatie Afdeling), HAGO (schoonmaak) en Sodexo (catering). In Reinier de Graaf is er veel aandacht voor goede formulering van de interne opschalingscenario’s en specifieke taakkaarten voor de sleutelfiguren, zodat iedereen snel en op volle sterkte inzetbaar is bij de inwerkingtreding van het ZiROP. Incidentbeheersing Management Zorginstellingen Een gedeeld kenniscentrum voor securityzorg, veiligheid, incidentenbeheersing en integriteit in de zorgsector. Een centrum dat zijn partners ondersteunt op het vlak van risicobeheersing, crisis-, reputatie- en gevolgenmanagement. Dát is waar het in 2003 opgerichte samenwerkingsverband Incidentbeheersing Management Zorginstellingen (IbMZ) voor staat. IbMZ beheert de convenanten met de regiopolitie, de regiobrandweer en het Openbaar Ministerie. In december 2012 begint IbMZ met verkennende overleggen om te komen tot een herinrichting van centrale en decentrale afspraken. Als de betrokkenen voldoende belangstelling tonen, is het mogelijk na het verslagjaar een vernieuwd netwerk en vernieuwde kennisorganisatie op te zetten waarvan alle zorginstellingen en (openbare) hulpdiensten binnen Haaglanden deelgenoot kunnen worden. In Reinier de Graaf krijgt de crisisorganisatie in 2012 een definitieve vorm met een Crisisbeleidsteam en Operationeel Crisisteam. IbMZ ondersteunt hierbij strategisch de opzet van de structuur van de crisisbeheersing en continuïteit daarvan. De eindverantwoordelijken van de zorgcentra, ondersteunende, medische en facilitaire diensten geven de interne noodorganisatie en de interne hulpverlening verder vorm. Per risico of verstoring wordt beschreven hoe te handelen, bijvoorbeeld bij uitval van de nuts/ICT-voorzieningen of bij de in werkingstelling van het extern rampenplan (ZiROP). De aanpak hierbij krijgt in het verslagjaar veel aandacht tijdens het opleiden-, trainen- oefenentraject.

Maatschappelijke projecten Prins van Oranje opent Pharmafilter Reinier de Graaf krijgt op 11 april van het verslagjaar koninklijk bezoek. Zijne Koninklijke Hoogheid de Prins van Oranje verricht de openingshandeling voor de officiële ingebruikname van de zuiveringsinstallatie Pharmafilter op het ziekenhuisterrein. Voorafgaand aan de openingshandeling vindt in het Reinier de Graaf Gasthuis het minisymposium ‘De ontdekking van innovatie’ over zorg, water en wetenschap plaats. Alle verpleegafdelingen in gebouw H in Delft zijn inmiddels aangesloten op het Pharmafiltersysteem. De Tonto’s in de spoelkeukens vermalen de biologisch afbreekbare po’s en urinalen met inhoud, specifiek ziekenhuisafval en overgebleven voedsel. Via het rioleringssysteem arriveren de materialen samen met het afvalwater in het Pharmafilter, dat de vaste en 41

vloeibare substanties scheidt en respectievelijk vergist en filtert. Wat overblijft is schoon water en energie. Dankzij deze revolutionaire zuiveringsinstallatie produceert Reinier als eerste ziekenhuis én organisatie in Nederland schoon afvalwater en vermindert het de hoeveelheid vuiltransporten, ziekenhuisafval en CO2-uitstoot. Het afvalwater is geschikt voor hergebruik en bevat geen medicijnresten. Het Pharmafilterproject is mogelijk gemaakt met subsidie van het Europese Fonds voor Milieu (Life+) en het Agentschap NL voor duurzaamheid en innovatie (Economische Zaken). Partners in het Pharmafilterproject zijn Reinier, Hoogheemraadschap van Delfland en Stichting Toegepast Onderzoek Waterbeheer (STOWA). Pharmafilter BV is opdrachtnemer. Jubileum alcoholpoli Mede door de oprichting van de Delftse polikliniek voor Jeugd en Alcohol eind 2006 is de problematiek rondom het ‘comazuipen’ maatschappelijk erkend. Tijdens een symposium in juni ter gelegenheid van het eerste jubileum van de alcoholpoli blikken oprichters Nico van der Lely, kinderarts, en Mireille de Visser, kinderpsycholoog, terug op de ontwikkelingen van de afgelopen 5 jaar. Maar, samen met professionals op het gebied van zorg, veiligheid en beleid, kijken zij ook vooruit. Want hoewel termen als ‘zuipkeet’ en ‘bingedrinken’ gemeengoed zijn en er brede maatschappelijke aandacht voor het onderwerp is, zelfs tot over de grenzen, blijkt dat anno 2012 de polikliniek nog steeds bestaansrecht heeft. De polikliniek voor Jeugd en Alcohol is inmiddels uitgegroeid tot een landelijk expertisecentrum. Vele partijen hebben gedurende haar 6-jarig bestaan de polikliniek geraadpleegd, zo ook de politiek. In 2012 waren onder andere minister Schippers (VVD), Opstelten (VVD) en Bergkamp (D66) te gast. Maar ook buitenlandse delegaties zijn geïnteresseerd. In Nederland rollen Van der Lely en De Visser het Delftse model uit naar andere ziekenhuizen. Meest duurzame ziekenhuis Reinier de Graaf is het meest duurzame ziekenhuis van Nederland. Dat is in juni 2012 het oordeel van de kwaliteitsgidsen wijzer ‘Gastvrijheidzorg met sterren’. Evenals een jaar eerder krijgt de locatie Delft drie sterren toebedeeld. De hoogst mogelijke score is vijf. Het ziekenhuis dankt de titel aan het veelvuldig gebruik van disposables en de recycling op het terrein in de vorm van

Medewerkers van Reinier de Graaf lopen de CPC 42

zuiveringsinstallatie Pharmafilter. De gids geeft meer complimenten: duidelijke visie, verbonden, schoon en verzorgd en goed eten en drinken. Reinier de Graaf ontvangt de drie sterren op basis van een audit door de onafhankelijke commissie van Gastvrijheidszorg met Sterren. Die kijkt naar gastvrijheid, ambiance en eten en drinken. Zo kan iedere patiënt tijdens de kerstdagen een gast uitnodigen om mee te eten in Reinier de Graaf. Dat is de formule van de inmiddels bijna traditionele actie ‘Gast aan tafel’. Reinier de Graaf is een van de 225 zorgaanbieders, waaronder ook verzorgings- en verpleeghuizen en GGZ-instellingen, die tegen het licht worden gehouden. Sportevenementen Met 80 man sterk verschijnt Reinier de Graaf aan de start aan de Haagse City Pier City Loop (CPC). Het ziekenhuis verbindt zich zo ook op sportief gebied met bijvoorbeeld (toekomstige) patiënten, bezoekers en zakelijke relaties. Na de CPC en de Delftse Golden Tenloop doen veertig collega’s van het fietsbedrijfsteam van Reinier de Graaf mee aan de Ride for the Roses. Door deel te nemen aan de toertocht of cycletour toonde Reinier de Graaf zijn maatschappelijke verbondenheid. Open Dag in Delft Ruim duizend belangstellenden bezoeken locatie Delft tijdens Reinier de Graafs Open Dag op 17 maart om een kijkje achter de schermen van het ziekenhuis te nemen. De activiteiten variëren van leren reanimeren, het plaatsen van een knieprothese op een testmodel tot het zelf uitvoeren van een kijkoperatie. Plastisch chirurg opereert in Bangladesh Plastisch chirurg Michiel Schuring van Reinier de Graaf opereert twee weken voor de Stichting Friendship op een hospitaalschip in Bangladesh. Hij helpt gedurende die periode ca. veertig patiënten, met name kinderen met een gespleten lip en gehemelte of brandwonden. Schenking kinderbedjes aan Albanië Reinier de Graaf schenkt veertig verrijdbare hoge hekkenbedjes aan ziekenhuizen in de Albanese hoofdstad Tirana.

43

Met de Greenlightlaser worden op patiëntvriendelijke wijze prostaatklachten behandeld 44

Hoofdstuk 6 Onderzoek en ontwikkeling

Alle STZ-ziekenhuizen hebben naast patiëntenzorg, ook onderwijs, innovatie, onderzoek en opleiding als kerntaak. Zo heeft Reinier de Graaf een adequate infrastructuur voor toegepast wetenschappelijk onderzoek met epidemiologische/ statistische expertise, soms in samenwerking met het LUMC en/of het Erasmus MC.

Medische Opleidingen en Wetenschap Medische (vervolg)opleidingen Ten behoeve van de borging van de kwaliteit van de medische vervolgopleidingen is in nauwe samenwerking met de Centrale Opleidingscommissie (COC) een uitgebreid kwaliteitsprogramma ontwikkeld. In overleg met de e-learning coördinator komt ook een programma tot stand voor de acute zorg. In 2012 zijn de opleidingen Spoedeisende Geneeskunde, Revalidatiegeneeskunde, Heelkunde, Kindergeneeskunde en Medische Immunologie gevisiteerd. De visitaties zijn positief verlopen, allen kregen verlenging van de erkenning met 5 jaar. De eerste arts-assistent (aio) van de nieuw verworven opleiding KNO is in 2012 gestart. Het opleidingsklimaat van de RdGG is in het najaar van 2012 wederom gemeten met behulp van de D-RECT (respons 43%). Arts-assistenten zijn tevreden over het opleidingsklimaat in Reinier de Graaf (gemiddeld een 4 op een 5-puntsschaal, dus een 8 als rapportcijfer) waaruit de staf als laagdrempelig en inhoudsdeskundig naar voren komt en het opleidingsklimaat als vooruitstrevend wordt gekenmerkt. In 2012 is een start gemaakt met de meting van de didactische kwaliteiten van medisch specialisten in de opleidingsgroepen met behulp van de SET-Q. Deze meting wordt regionaal gefaciliteerd en is zowel een accreditatie-eis als een eis vanuit de Opleidings- en Onderwijsregio (OOR). Het initiatief voor STZ-opleidingssymposia in de OOR-ZWN werd genomen door het Albert Schweitzer Ziekenhuis en de RdGG. In het voorjaar van 2012 vond het eerste symposium plaats. In de OOR-Leiden werd een actieve bijdrage geleverd aan het jaarlijkse opleidingssymposium. Wetenschap Uit een bibliografisch onderzoek dat de STZ groep in samenwerking met de NFU heeft uitgevoerd in 2012 kwam naar voren dat de kwaliteit van het onderzoek en de publicaties zeer hoog is. Het wetenschapsbeleid is in 2012 op hoofdlijnen geaccordeerd door de Wetenschappelijke Activiteiten Commissie (WAC). Effectuering hiervan zal in de komende jaren plaatsvinden. Nieuwe procedures ten aanzien van de procesgang van wetenschappelijk onderzoek is in overeenstemming met STZ en METC normen. Het wetenschappelijk tijdschrift van de Reinier de Graaf, Reinier Research, werd in 2012 eenmaal uitgegeven. In de komende jaren zal het tijdschrift vaker verschijnen. Het onderwijs op wetenschappelijk gebied dat in Reinier de Graaf wordt aangeboden (o.a. Statistiek, SPSS, Methodologie, zoeken van literatuur met PubMEd en wetenschappelijk schrijven in het Engels) wordt goed bezocht.

Innovatie Onderstaand volgt een weergave van de innovatieve ontwikkelingen die binnen Reinier de Graaf hebben plaatsgevonden in het verslagjaar. Onderwijsprijs Gynaecologie/Verloskunde De afdeling Gynaecologie/Verloskunde wint in juni 2012 de Onderwijsprijs ‘Het beste coschap’. Die wordt toegekend door de Medische Faculteit der Leidse Studenten (MFLS) van het Leids Universitair Medisch Centrum (LUMC). De motivatie voor de onderscheiding: de goede sfeer en begeleiding binnen de afdeling Gynaecologie/Verloskunde en de 45

zelfstandigheid van de coassistent aldaar. De Onderwijsprijs wordt uitgereikt op basis van enquêtes die coassistenten ofwel geneeskundestudenten die in een ziekenhuis hun arts opleiding volgen - invullen na hun coschap in een medisch centrum. Eierstokweefsel voor het eerst teruggeplaatst Voor het eerst wordt in Nederland eierstokweefsel teruggeplaatst bij een ex-kankerpatiënt. Verantwoordelijk daarvoor zijn Reinier de Graafs gynaecoloog Carina Hilders en haar collega Leonie Louwe van het Leids Universitair Medisch Centrum. De voormalige patiënt moest in 2002 een chemokuur ondergaan waarvan bekend was dat zij er onvruchtbaar van zou raken. Zij had een kinderwens en maakte daarom gebruik van de mogelijkheid haar eierstokweefsel in te vriezen. In november 2012 wordt het weefsel in ontdooide vorm teruggeplaatst in de achtergebleven eierstok, die op het moment van de operatie nog niet functioneert. In 2013 zal blijken of dankzij het teruggeplaatste weefsel weer een eisprong plaatsvindt en een natuurlijke zwangerschap mogelijk is. Wereldprimeur Orthopedie Toepassing van driedimensionale bewegingssimulaties bij patiënten die een heupoperatie moeten ondergaan. Reinier de Graaf is wereldwijd het eerste ziekenhuis dat hiermee begint. De techniek draagt op de afdeling Orthopedie bij aan een snellere en betere diagnose van een afwijkende vorm van de heup. Zo’n vorm kan de oorzaak zijn van pijnklachten en bewegingsproblemen in de heup. Normaal gesproken verlaat een arts zich op een röntgenfoto of een scan, maar daarmee is een afwijkende vorm van de heup soms moeilijk vast te stellen. Met de 3D-techniek wordt een scan omgezet in bewegend driedimensionaal beeld en ontstaat meer duidelijkheid. Zo weet de orthopedisch chirurg ook precies waar hij moet opereren. De techniek is ontwikkeld door Clinical Graphics, een spin-off bedrijf van de TU Delft en het Leids Universitair Medisch Centrum. Reinier de Graaf is de eerste afnemer en gaat er in het verslagjaar mee aan de slag. Nieuwe operatietechniek baarmoederverzakkingen Gynaecologen van Reinier de Graaf passen een nieuwe operatietechniek toe bij baarmoederverzakkingen. Die verkleint de kans op een nieuwe vaginaverzakking met 35 procent. Niet eerder is de zogeheten Pinnacle-methode in ons land in de praktijk gebracht. De techniek houdt in dat de gynaecoloog het middelste compartiment van de schede optrekt via het voorste compartiment in plaats van het achterste. Zo wordt de anatomische richting van de vagina meer gevolgd. De buikinhoud oefent dan minder druk uit op de voorzijde van de schede, waardoor het risico op een herhaalde verzakking kleiner is. De ingreep is ook minder belastend, omdat het volstaat één snede te maken. Bij de conventionele methode zijn het er twee. Chirurgie genomineerd als beste afdeling De afdeling Chirurgie van Reinier de Graaf is in juni 2012 één van de drie kandidaten voor de MORE Onderwijsprijs. Geneeskundestudenten die lid zijn van de Medische Faculteits Vereniging Rotterdam, bepalen wie de onderscheiding toekomt. Bij de uitreiking van hun artsdiploma vermelden zij op een formulier wat de beste afdeling is waar zij hebben rondgelopen tijdens hun opleiding. Speciale coschappen vormen een belangrijk criterium. De Medische OnderwijsRaad Erasmus MC, de initiatiefnemer van de prijs, heeft ook oog voor het aantal coassistenten dat op jaarbasis heeft meegedraaid binnen de genomineerde afdeling. Zorginnovatie prostaatpatiënten Reinier de Graaf optimaliseert in het verslagjaar de therapie van patiënten met een vergrote prostaat. Dankzij een nieuwe Greenlightlaser kunnen nog grotere prostaten worden behandeld, terwijl de duur van de ingreep hetzelfde is. Urologen verwijderen prostaatweefsel via de plasbuis. Daarbij treedt nauwelijks bloedverlies op. Het ziekenhuis werkt al sinds 2009 - als enige in deze regio - met de patiëntvriendelijke Greenlightlaser techniek. De voordelen: patiënten kunnen na één nacht naar huis en hebben minder klachten dan bij een reguliere prostaatoperatie. Minder hersenschade met nieuw alarmeringssysteem De kans op blijvende hersenschade bij patiënten met een beroerte (CVA) verminderen door tijdwinst te boeken rondom de behandeling. Dat is het voordeel van het alarmeringssysteem dat de Spoedeisende Hulp (SEH) introduceert in het verslagjaar. Daarmee is Reinier de Graaf het eerste ziekenhuis in de regio Haaglanden. Zodra iemand met een mogelijke beroerte onderweg is naar het ziekenhuis, licht het ambulancepersoneel alvast de SEH in. De medewerkers daar geven een zogenoemd trombolysesein. In het ziekenhuis gaan dan verschillende piepers af, 46

waarna een team bestaande uit een arts-assistent neurologie, neuroloog, radioloog, röntgenlaborant, een gespecialiseerde verpleegkundige en medewerkers van de CT-kamer onmiddellijk in actie komt om geheel voorbereid te zijn bij binnenkomst van de patiënt. In het verleden moesten al deze teamleden afzonderlijk worden gebeld. Daar was kostbare tijd mee gemoeid. Nu kan eerder worden beslist en gehandeld. Als iemand trombolyse nodig blijkt te hebben, moet zo snel mogelijk tot behandeling worden overgegaan. Dit vermindert de kans op het afsterven van hersenweefsel. Bloedprop direct verwijderd De afdeling Neurologie begint in het verslagjaar met de behandeling intracraniële trombolyse. Daarbij wordt met behulp van een katheter de bloedprop in de hersenen direct verwijderd. Reinier de Graaf werkt hiertoe samen met het HagaZiekenhuis. Meer behandelopties met betere CT-scan Meer precisie en meer behandelmogelijkheden. Dat kan de afdeling Radiotherapie sinds het verslagjaar bieden aan patiënten die moeten worden bestraald. De verbeteringen komen voort uit de aanschaf van een zogeheten Big Bore CT-scan. Voordat iemand radiotherapie ondergaat, is het zaak de plaats van de tumor zo goed mogelijk te bepalen via een CT-scan. In het nieuwe apparaat kunnen patiënten dankzij een grote opening comfortabeler liggen, wordt het bestralingsgebied nog beter in beeld gebracht en kan dus nog nauwkeuriger worden bestraald. De CT-scan heeft ook uitgebreide radiotherapeutische toepassingen, zodat nieuwe bestralingstechnieken mogelijk zijn. Kijkoperatie slokdarmkanker Reinier de Graaf heeft een bijzondere functie op het vlak van slokdarmkanker. Het is één van de vier medische centra in ons land waar chirurgen een kijkoperatie uitvoeren bij deze aandoening. De techniek gaat gepaard met grote voordelen: sneller herstel en minder longcomplicaties en slik- en stemproblemen. Reinier de Graaf is het enige ziekenhuis in de regio Haaglanden dat deze ingreep aanbiedt. De kijkoperatie wordt uitgevoerd wanneer de slokdarmkanker nog niet is uitgezaaid. Huidmonitor bekroond De Huidmonitor, financieel mede mogelijk gemaakt dankzij Reinier de Graaf, wint de Health app award 2012. Het is een hulpmiddel dat de bewustwording van huidkanker vergroot in een tijd waarin deze ziekte een opmars beleeft. Via een programmaatje voor de smartphone kan de gebruiker zijn moedervlek in de gaten houden. Hij maakt er een foto van en vergelijkt die met beelden uit een database van goed- en kwaadaardige plekjes op de huid. Het is ook mogelijk de moedervlek in de loop van de tijd te volgen. Dermatoloog Marcel Bekkenk van Reinier de Graaf heeft aan de basis gestaan van de Huidmonitor. De Health app award 2012 is een initiatief van Artsennet en MedicalPHIT. Artsennet is de medische portal voor artsen, MedicalPHIT een bedrijf dat streeft naar inzet van technologie voor betere gezondheidszorg. Centrum Slaapstoornissen Een centrum waar patiënten met slaapstoornissen op één dag worden gezien door een KNO-arts, longarts en neuroloog en vervolgens een diagnose- en behandeltraject krijgen. Daarmee gaat Reinier de Graaf in september 2012 van start. Al gauw wordt het centrum aanbevolen door verzekeraars. Nieuw: afdeling Geriatrie In de vorm van een afdeling Geriatrie maakt Reinier de Graaf een doorstart met het ouderenbeleid. Een geriater en een nurse practitioner geriatrie worden aangetrokken. Zij werken nauw samen met de afdelingen Psychiatrie en Neurologie en

47

andere specialismen waar kwetsbare ouderen worden behandeld. De geriater kan worden geconsulteerd door medewerkers van verpleeghuizen in de regio.

Extra diagnostiekmogelijkheid Patiënten en medewerkers van Reinier de Graaf kunnen sinds het verslagjaar nog beter worden beschermd tegen het Norovirus. Dit komt door de invoer van de rectumuitstrijk. Feces en braaksel, de traditionele monsters om het Norovirus vast te stellen, zijn niet altijd voorhanden. Met een rectumuitstrijk - officieel: een Cobas PCR medium - kunnen verpleegkundigen in principe wel op elk moment bij patiënten een monster verwerven dat ze voor analyse op DNA-niveau doorsturen naar de afdeling Medische Microbiologie. In combinatie met de screeningstool ‘infectieuze diarree’ moet de uitstrijk de kans op uitbraak van Norovirus verder reduceren. Dankzij dit instrument worden verdachte patiënten eerder gesignaleerd en dankzij de rectumuitstrijk kan vervolgens sneller worden gediagnosticeerd. Dat bekort de tijd dat een patiënt eventueel ten onrechte wordt geïsoleerd. Iedereen met verdenking van het virus gaat naar een isolatieruimte. De screeningstool komt vooral van pas tijdens de triage op de SEH. Daar worden de meeste patiënten gezien bij wie vanwege aandacht voor een andere kwaal in eerste instantie minder oog kan zijn voor infectieuze diarree.

48

49

Vrijwilliger* deelt de krant uit 50

Hoofdstuk 7 Informatie over actuele ontwikkelingen en het zorgproces

Het verzorgingsgebied van Reinier de Graaf omvat de volgende gemeenten: De Lier, Delfgauw, Delft, Den Hoorn, Hoek van Holland, Honselersdijk, Kwintsheul, Leidschendam, Maasdijk, Maasland, Maassluis, Monster, Naaldwijk, Nootdorp, Pijnacker, Poeldijk, Rijswijk, Schipluiden, Ter Heijde, Voorburg, Wateringen, Zoetermeer en ’s Gravenzande. Voor topreferente en topklinische zorg heeft Reinier de Graaf een bovenregionale functie en is het werkgebied veel omvangrijker. De AWBZ-zorg wordt verleend in overleg met het Zorgkantoor Delft Westland Oostland (DWO) en Nieuwe Waterweg Noord (NWN). Reinier de Graaf kent een decentraal besturingssysteem waar gewerkt wordt met zeven zorgcentra en een medisch ondersteunend bedrijf. Een centrum is in de meeste gevallen opgebouwd uit verschillende Resultaat Verantwoordelijke Eenheden (RVE).

Centrum Vrouw & Kind De polikliniek voor Jeugd & Alcohol, een voortrekker in Nederland, viert in mei het lustrum. Ter gelegenheid van het vijfjarig bestaan wordt een bijeenkomst georganiseerd die vooral is bedoeld voor professionals die opereren op het raakvlak van de thema’s jongeren, zorg, veiligheid en beleid. De kinderafdeling voert een pijnbeleid in waarmee snel pijn kan worden herkend bij kinderen. In het begin van het verslagjaar start de gynaecologie in locatie Delft met een gespecialiseerde polikliniek voor vrouwen met overgangsklachten. Op deze nieuwe polikliniek ziet de patiënt, naast de gynaecoloog, ook een overgangsconsulente. Deze consulente geeft informatie en advies over leefstijl, behandelingsmogelijkheden en gezondheidsrisico’s, zoals botontkalking en hart- en vaatziekten. Het specialisme Allergologie vervult een landelijke functie als expertisecentrum.

Centrum Chirurgie/Orthopedie en SEH De samenwerking met de chirurgische maatschap van het HagaZiekenhuis heeft in 2012 een verdere ontwikkeling gekend, mede onder invloed van de aanstaande bestuurlijke fusie. Naast het feit dat er al heldere afspraken bestaan over diensten en het verwijzen van patiëntencategorieën wordt ook gekeken of de samenwerking een structureler karakter kan krijgen. Voor het behouden van enkele topklinische en topreferente functies zou dit een goede ontwikkeling zijn. De bezoekersaantallen op de Spoedeisende Hulp (SEH) stegen tegen de algemene trend in. De weg is vrijgemaakt voor het volledig invullen van de gewenste formatie van de vakgroep SEH. Met behulp van een tweetal studenten van de Technische Universiteit is de fasttrack op de SEH verder verfijnd. Hiermee is de doorlooptijd voor patiënt met relatief eenvoudig leed verder verkort. Belangrijke ontwikkelingen in het Pijncentrum betreffen het APS team (Acute Pijn Service).

Centrum DUKKOP/DHV en buitenpoli’s De doktersassistenten binnen Dermatologie worden opgeleid en gecertificeerd om technische dermatologische handelingen zelfstandig te kunnen uitvoeren onder supervisie van de dermatoloog. Hiermee loopt de afdeling voorop in Nederland. De maatschap ontvangt als enige in de regio Haaglanden het keurmerk Kwaliteitszegel Dermatologie voor de behandeling van patiënten met huidaandoeningen. Als enige in de regio Haaglanden behandelt de maatschap Urologie mannen met een vergrote prostaat met de patiëntvriendelijke Greenlightlaser. Reinier de Graaf krijgt een groen vinkje van de ProstaatKankerStichting en de Nederlandse Federatie van Kankerpatiëntenorganisaties (NFK). Het is een indicator voor goede prostaatkankerzorg en helpt patiënten de beste keuze te maken voor hun behandeling. De afdeling voldoet ook aan de kwaliteitseisen - gebaseerd op aantallen en multidisciplinaire benadering - om grote blaasoperaties uit te voeren. De afdeling Keel-, Neus- en Oorheelkunde (KNO) begint met de implantatie van beengehoorgeleidingssystemen. Na een geslaagde proef besluit de afdeling Oogheelkunde bij een groot deel van de patiënten met staar over te gaan tot het poliklinisch opereren onder ‘druppel anesthesie’, waarbij een preoperatief spreekuur niet nodig is. 51

Centrum Interne geneeskunde/MDL/Radiotherapie/IC/Psychiatrie De afdeling Radiotherapie beschikt over twee versnellers en vervolgt in 2012 de samenwerking met het Leids Universitair Medisch Centrum. Binnen het Vlietland Ziekenhuis in Schiedam houdt een radiotherapeut van Reinier de Graaf wekelijks spreekuur, waarna een groot aantal patiënten wordt bestraald op de locatie Delft. Radiotherapie neemt in het voorjaar een eigen CT-Simulator in gebruik. Dat leidt tot kwaliteits- en efficiencywinst. Verder worden nieuwe bestralingstechnieken met succes ingevoerd voor borst- en longtumoren. De introductie van de nieuwe bestralingstechnieken en investeringen in intensiteits-gemoduleerde radiotherapie hebben als resultaat dat met een hogere T-classificatie kan worden bestraald. De stuurgroep Kwetsbare Ouderen geeft een vervolg aan de implementatie van het gelijknamige VMS-thema. De afdelingen Geriatrie en Psychiatrie bekleden hierbinnen een belangrijke rol. Aanpassingen worden doorgevoerd in onder andere de procedures rond vrijheidsbeperkende interventies (VBI) en medisch-inhoudelijke protocollen, zoals delier. De geriater en nurse practitioner hebben eveneens een essentiële taak richting de verpleeg- en behandelafdelingen bij de beperking van risico’s voor kwetsbare ouderen. Risico’s zijn ondervoeding, delier, decubitus en pijn. In het verslagjaar blijkt dat deze risico’s steeds beter worden herkend, waarna acties volgens protocol worden ondernomen.

Centrum Neurologie/Cardiologie/Longziekten/Revalidatie/Paramedische Dienst Na de pilot in 2011 op cardiologie krijgen de groepspoli’s over werking van het hart en coronarialijden een definitief karakter. De patiënt wordt na bezoek weer overgedragen aan de eerste lijn. Patiënten vinden de groepspoli prettig, het levert hen meer relevante informatie op. Dit is tevens een moment dat zij lotgenoten kunnen ontmoeten. Reinier de Graaf implanteert tijdens het verslagjaar circa 200 pacemakers. Geen ander ziekenhuis in de regio Den Haag heeft zoveel patiënten met deze voorziening in behandeling. Reinier de Graaf verzorgt op de afdeling neurologie 59 trombolyses. Opnieuw daalt de tijd die nodig is om te beginnen met de behandeling. De afdeling blijft op dit vlak ruim binnen de landelijke normen. De diëtisten besteden in 2012 extra aandacht aan voedingsproblematiek bij oncologische patiënten. Zij richten zich er tevens op om ziekenhuisbreed het risico op ondervoeding vroegtijdig te signaleren.

Centrum OK/Opname/POS Het Acute Pijn Service-team rolt in het verslagjaar ‘vroege herkenning van pijn’ uit in de hele organisatie. Dat is een onderdeel van het veiligheidsprogramma van de landelijke overheid. Vanuit het kwaliteitsdenken worden veiligheidsrondes op de OK ingevoerd en hygiëne- en gedragsregels aangescherpt.

Medisch Ondersteunend Bedrijf: Laboratoriumdiagnostiek en Ziekenhuisfarmacie Medicatieveiligheid en het voldoen aan andere kwaliteitseisen staan in 2012 centraal binnen de apotheek. Op het vlak van medicatieveiligheid worden alle initiatieven gebundeld in een Medicatieveiligheidsplan en wordt een ziekenhuisbrede Commissie Medicatieveiligheid opgericht om toe te zien op de uitvoering. Belangrijke onderdelen - en tevens VMS thema’s - zijn de pilot en uitrol van de landelijke ‘Richtlijn Medicatieoverdracht bij opname en ontslag’ en verhoging van de veiligheid rondom ‘high risk medicatie’. De Medische Laboratoria (ML) worden geheraccrediteerd door de stichting CCKL (Coördinatie Commissie ter bevordering van de Kwaliteitsbeheersing op het gebied van Laboratoriumonderzoek in de Gezondheidszorg). Het is in Nederland uniek dat de Klinische Chemie, Medische Immunologie en de Medische Microbiologie gezamenlijk over zo’n kwaliteitskeurmerk beschikken. De afdeling Pathologie is in het verslagjaar opnieuw verantwoordelijk voor meer verrichtingen. Oorzaak is enerzijds de groeiende hoeveelheid verrichtingen die verband houden met kwaliteitsaspecten van oncologische preparaten en anderzijds door nieuwe cliënten in de eerste lijn.

52

Medisch Ondersteunend Bedrijf: Beeldvormende Diagnostiek Nieuwe soorten onderzoeken kunnen uitvoeren en daarmee soms operatieve ingrepen voorkomen, zijn voordelen van de nieuwe high-end CT-scanner die is geïnstalleerd op de afdeling Radiologie. Jodiumtherapie en calamiteitenopvang zijn voorbeelden van gebieden waarop de afdeling Nucleaire Geneeskunde de samenwerking gaat uitbreiden met het Sint Franciscus Gasthuis, het Vlietland Ziekenhuis, het IJsselland Ziekenhuis en het HagaZiekenhuis.

Meer tijd voor patiëntenzorg De werkdruk van verplegend personeel verkleinen en de tijd voor patiënten vergroten. Reinier de Graaf wil dat bereiken met een nieuwe werkmethode: Productive Ward. Die geeft verpleegkundigen en hun leidinggevenden de kans activiteiten efficiënter in te richten. Productive Ward moet voorkomen dat verpleegkundige teams onevenredig veel tijd kwijt zijn aan zaken als administreren, corrigeren en onnodig herhalen. Zo krijgen ze meer tijd voor patiëntenzorg. De methode motiveert medewerkers op eigen kracht verbeteringen te realiseren in plaats van dat die worden opgelegd. De verpleegafdeling Cardiologie is een van de pilotafdelingen die de werkmethode Productive Ward in de praktijk brengt. Het leidt tot positieve resultaten op het vlak van productiviteit, zorgkwaliteit en patiënt- en medewerkerstevredenheid.

Continuïteit van Zorg Door toenemende concurrentie en de volumenormen die de overheid stelt kan de continuïteit van de zorg in gevaar komen. Schaalvergroting door middel van samenwerking of fusie is voor Reinier de Graaf een instrument om de continuïteit van zorg te kunnen blijven garanderen tegen maximale kwaliteit. Het voornemen om te fuseren met het HagaZiekenhuis heeft niet als primair doel om te komen tot besparingen. De samenwerking moet leiden tot schaalvoordelen, waarmee een steviger basis wordt gelegd voor de continuïteit van zorg en de mogelijkheid ontstaat zich verder te ontwikkelen in het topklinische segment. De fusie biedt vooral voordelen voor de patiënt. Door de schaalvergroting nemen de efficiency en betaalbaarheid van de zorg toe. Er kan voordeliger worden ingekocht en investeringen in kostbare apparatuur kunnen gezamenlijk gebeuren. Ook verbeteren de toegankelijkheid, bereikbaarheid en de continuïteit van de zorg. Daarnaast biedt de grotere schaal van de gefuseerde ziekenhuizen de kans om goede medewerkers aan te trekken en te binden, waardoor de kwaliteit van de zorg in stand blijft of verbetert, omdat kennis en kunde behouden blijven of toenemen. De continuïteit van zorg kan ook onder druk komen te staan door onvoorziene omstandigheden zoals: - Groter aanbod van patiënten, bijvoorbeeld door een calamiteit in de omgeving; - Uitval van (medische) apparatuur, nutsvoorzieningen of ICT; - Tekort aan medewerkers, bijvoorbeeld door een infectieziekte onder medewerkers; - Logistieke stagnatie, met mogelijk gebrek aan benodigde voeding of medicatie. Om deze situaties onder controle te hebben en te houden is een ZiROP (Ziekenhuis Rampenopvangplan) opgesteld. Het ZiROP kent een centrale en een onderliggende, samenhangende decentrale structuur. In het ZiROP zijn interne opschalingsscenario’s en specifieke taakkaarten voor sleutelfiguren geformuleerd. Er is structureel overleg met de GHOR en het Traumacentrum West om gerichte afspraken te maken over het adequaat voorbereid zijn op de gevolgen van een ramp en de benodigde inzet daarbij. Om de continuïteit te kunnen waarborgen dienen de wachtlijsten zo kort mogelijk te zijn. De gemiddelde toegangstijden voor de polikliniek en wachttijden voor opname en diagnostiek worden openbaar gemaakt via de website van Reinier de Graaf. De wachttijden en toegangstijden zijn sterk verbeterd ten opzichte van 2011. 53

Toegangstijden en wachttijden Peildatum : 1 januari 2013

Actuele wachttijd voor poliklinieken in weken Delft

Voorburg

Cardiologie

1

2

2

Chirurgie

0

0

3

Kleine verrichtingen POK

1

1

9

Allergologie

Naaldwijk

Ypenburg

6

Liesbreuk

2

4

Laparoscopische liesbreuk

2

Mammapoli

1

Spataderen

<1

2

1

2

5

2

3

4

<1

3

<1

2

1

2

1

1

5

6

Dermatologie Gastro-enterologie (MDL)

4

Prescopie polie

1

Gynaecologie

2

IVF Interne geneeskunde

5 <1

Diabetesplein

3

Endocrinologie

<1

Hematologie

2

Nefrologie

1

Oncologie

<1

Geriatrie

6

Vallen bij ouderen

6

Kaakchirurgie

4

Keel-, neus-, en oorheelkunde

1

Hoestpoli Kindergeneeskunde

4 <1

<1 0 2

1 5

1

5

Longziekten

<1

<1

1

<1

Neurologie

3

3

2

6

3

Neurochirurgie

3

Oogheelkunde

1

1 4

2

1

<1

<1

<1

<1

3

Staaroperatie Orthopedie Heuppoli Kinderorthopedie

2

<1 3 3

Kniepoli

1

<1

Polspoli

1

<1

<1

Schouderpoli

1

<1

1

<1

Voetpoli

1

<1

2

3

Pijnbestrijding

6

Plastische chirurgie

4

Radiotherapie

1

Reumatologie

<1

2

<1

6

5

4

2

2

Revalidatie Kinderrevalidatie 0- 4 jaar

2

Kinderrevalidatie 4- 18 jaar

6

Urologie

2

54

3 <1

4

7

Gastvrijheid en patiëntvriendelijkheid centraal Reinier de Graaf streeft ernaar zijn patiënten en bezoekers een zo gastvrij mogelijke ontvangst én verblijf te bieden. Patiëntvriendelijkheid en gastvrijheid staan centraal in ons ziekenhuis. Dit uit zich onder andere in de onderstaande initiatieven. Gastvrijheid Spoedeisende Hulp De Spoedeisende Hulp op de locatie Delft zet vanaf begin 2012 gastvrouwen en -heren in. Zij vormen een aanvulling op de zorgprofessionals door nét dat beetje extra aandacht te geven waarvoor artsen en verpleegkundigen vaak geen gelegenheid hebben in alle drukte. De gastvrouwen en -heren ontvangen en begeleiden patiënten en familieleden die zich melden bij de Spoedeisende Hulp. Zij bieden een luisterend oor, schenken koffie of thee, informeren regelmatig hoe het met de patiënt gaat en of hij bijvoorbeeld iets wil lezen. De gastvrouwen- en heren, stuk voor stuk vrijwilligers, begeleiden patiënten ook naar andere afdelingen in Reinier de Graaf, zoals de afdeling radiologie. Patiënten die op de Spoed Eisende Hulp van Reinier locatie Delft komen, kunnen tijdens het wachten gebruik maken van leen leesbrillen.

55

Huiskamer patiënten Patiënten van de afdelingen Dermatologie, MDL en Interne Geneeskunde in Delft kunnen sinds maart 2012 afleiding vinden in een speciale ‘huiskamer’. Het is er mogelijk tv te kijken, tijdschriften te lezen en een spelletje te doen. De faciliteiten helpen tevens senioren hun dagen nachtritme te behouden. Het zijn vooral vrijwilligers die de oudere patiënten begeleiden. Pendeldienst gebouwen locatie Delft Patiënten kunnen zich sinds november 2012 per ‘Reinier Shuttle’ laten vervoeren tussen het B- en H-gebouw, en vice versa. Op werkdagen vertrekt een golfkar van groot formaat om het halfuur vanaf de hoofdingangen. Met deze service wil Reinier de Graaf patiënten en bezoekers ook gastvrij ontvangen totdat in 2015 de nieuwbouw is gerealiseerd. Patiëntenavonden Het ziekenhuis organiseert in het verslagjaar meerdere gratis informatiebijeenkomsten voor patiënten over onderwerpen als reukstoornissen, spataderen, overgangklachten, schildklierklachten en lymfklierkanker. Bovendien is er ook een kraammarkt tijdens de landelijke borstvoedingsweek in oktober en wekelijks een rondleiding op de kraamafdeling voor zwangeren die in het ziekenhuis willen bevallen. Schenkingen kinderen dialyseafdeling De kinderafdeling en kinderpoli van Reinier de Graaf worden verblijd met onder meer grote TV’s met DVD-speler, Wii’s en loopfietsen voor patiënten. Dit wordt mogelijk gemaakt door een actie van het Delfts Studenten Corps (DSC). Dankzij de Stichting Heeren van Barca kan Reinier de Graaf laptops en iPads aanschaffen voor patiënten op de dialyseafdeling, die soms urenlang aan de dialyseapparatuur liggen. ROT-Klokken voor geriatriepatiënten Voor oudere patiënten schaft Reinier de Graaf ROT (Realiteits Oriëntatie Training)-klokken aan die een betrouwbare en duidelijke weergave van tijd, dag van de week en datum geven. Deze kalenderklok is ontwikkeld voor slechtzienden en mensen met geheugenproblemen. Ook dit is mogelijk dankzij de Stichting Heeren van Barca. SMS-herinnering poliklinische afspraak Een proef met een sms-herinnering voor poliklinische patiënten is zó succesvol, dat wordt besloten deze service in 2013 toe te passen binnen het hele ziekenhuis. De afdelingen KNO, Gynaecologie en Kindergeneeskunde/Neonatologie houden de pilot aan het eind van het verslagjaar. Alle patiënten die een poliklinische afspraak hebben op een van deze afdelingen, krijgen 48 uur van tevoren per sms een geheugensteuntje toegezonden. Hierdoor komen meer patiënten op het juiste tijdstip en locatie voor hun afspraak.

Fusies en samenwerkingsverbanden Ziekenhuispartners XL Reinier de Graaf werkt met andere ziekenhuizen in Zuid-Holland samen in de coöperatie De Ziekenhuispartners XL. Het gaat om het HagaZiekenhuis (Den Haag), Sint Franciscus Gasthuis (Rotterdam), Vlietland Ziekenhuis (Schiedam) en IJsselland Ziekenhuis (Capelle aan den IJssel). De ziekenhuizen zijn een intensieve en niet-vrijblijvende samenwerking met elkaar aangegaan om ook in de toekomst het beste aan onze patiënten te kunnen bieden. De leden van De Ziekenhuispartners XL werken in een veld dat almaar complexer wordt, hogere eisen heeft en waarin overheid en zorgverzekeraar de teugels steeds meer aantrekken. De kracht en omvang van de concurrentie tussen ziekenhuizen zal verder toenemen. Alleen de innovatieve ziekenhuizen blijven bestaan. Dit vraagt goed opgeleide mensen in flexibele organisaties en ook optimale betrokkenheid en samenwerking van bestuur en medisch specialisten. Dit vraagt eveneens de vaardigheid om in de huid van de patiënt te kruipen en vanuit diens beleving de beste zorg te leveren in een omgeving die een snelle genezing bevordert. Dit vraagt om met elkaar te excelleren op kwaliteit en veiligheid in de basis- en topklinische zorg. Tot slot vraagt het om lef: kritisch met elkaar durven te analyseren waar het samen doelmatiger kan. 56

De coöperatie beoogt hierin een aanjagende, stimulerende en faciliterende rol te spelen, betrokkenen rondom thema’s samen te brengen en onderling vertrouwen en een sterke teamgeest te ontwikkelen, zodat uiteindelijk concrete resultaten worden behaald. Het doel van de coöperatie is het creëren van gedeelde waarden voor de leden, waardoor de individuele leden uiteindelijk beter worden uitgerust voor de toekomst. De leden van De Ziekenhuispartners XL hebben de volgende gezamenlijke doelen: - Versterken ambities topklinische zorg. - Excelleren in kwaliteit en veiligheid voor de patiënt en het versterken van patiëntbeleving en patiëntloyaliteit. - Excellent werkgeverschap met meer mogelijkheden voor de medewerkers. - Doelmatigheid verbeteren. - Innovatie, uitwisselen van kennis en best-practices. HagaZiekenhuis De Raden van Bestuur van het HagaZiekenhuis en Reinier de Graaf spreken in 2012 het voornemen uit de bestaande samenwerking te intensiveren door bestuurlijk te fuseren. Het doel hiervan is één concern te vormen, waarbinnen de zelfstandige ziekenhuizen vanuit hun eigen identiteit intensief samenwerken. Enerzijds doen ze dat door (top-)zorg te bundelen en te versterken en anderzijds door zorg doelmatig en dichtbij de patiënt te organiseren. De fusie is een antwoord op tal van trends in de ziekenhuiszorg, zowel landelijk als regionaal. Dankzij de topklinische profielen en de brede opleidings- en onderzoekstradities van beide ziekenhuizen biedt een bundeling van de organisaties uitstekende kansen om samen betere zorg te borgen en te ontwikkelen. De kwaliteit en beschikbaarheid van de topzorg voor de patiënten is met deze fusie zeker gesteld. Bovendien wordt de kwaliteit van zorg verhoogd door opleiding en onderzoek. De samenwerking biedt duidelijke voordelen voor de patiënt en zijn verwijzers. Het uitgangspunt moet zijn: zorg dichtbij als het kan (en dan het liefst ingebed in de zorgketen) en verder af als het op basis van expertise of faciliteiten moet. Verwijzing vindt plaats op basis van preferred partnerschap. De meerwaarde moet aantoonbaar tot uiting komen, vooral in centres of excellence van de profileringsgebieden, met vooren nabehandeling weer zo dicht mogelijk bij de patiënt thuis. De zorglogistiek wordt verbeterd en administratieve lasten nemen af dankzij één inschrijfmoment en op termijn ook een gezamenlijk te ontwikkelen elektronisch patiëntendossier. STAR Medisch Diagnostisch Centrum Stichting STAR-MDC en Stichting Reinier de Graaf zijn voornemens een gemeenschappelijke onderneming tot stand te brengen op het gebied van medische diagnostiek. De activa/passiva, het personeel en de huurcontracten van bestaande locaties zullen worden ingebracht in een nieuwe onderneming. Stichting STAR-MDC uit Rotterdam staat voor Stichting STAR-Medisch Diagnostisch Centrum. Stichting Reinier de Graaf bestaat uit Reinier Medisch Diagnostisch Centrum, Haags-Rijswijks Artsenlaboratorium en Reinier de Graaf Medische Laboratoria. Door deze laboratoriumorganisaties samen te voegen investeert Reinier de Graaf in een innovatieve en een toekomstvaste dienstverlening. De samenwerking speelt in op de veranderende en veeleisende zorgmarkt. Reinier en StarMDC krijgen de mogelijkheid processen efficiënter in te richten zodat schaalvoordelen ontstaan. Verder ontstaat er meer ruimte en slagkracht voor innovatie. Te denken valt aan de ontwikkeling van nieuwe onderzoeken die efficiënter zijn voor zorgverleners en minder belastend voor de patiënt. Bovendien leidt de combinatie van producten en diensten tot een uniek aanbod van laboratoriumdiagnostiek 24 uur per dagen en zeven dagen in de week. Er ontstaat een gezamenlijke serviceorganisatie met een landelijke spreiding van bloedafnamepunten en onderzoeklocaties voor beeldvormend en functieonderzoek, een patiëntgerichte trombosedienst en een degelijk netwerk van koeriers. Patiënten, zwangere vrouwen en zorgverleners hebben daardoor snel en op veel plaatsen toegang tot betrouwbare diagnostiek. 57

Zorgservice XL Zorgservice XL te Delfgauw is het inkoop- en logistieke bedrijf van vijf samenwerkende ziekenhuizen in de regio Zuid Holland: Reinier de Graaf, het HagaZiekenhuis, Sint Franciscus Gasthuis, IJsselland Ziekenhuis en Vlietland Ziekenhuis. Zorgservice XL is een tot nu toe uniek initiatief in het Nederlandse zorglandschap. De organisatie verwacht door schaalen efficiencyvoordelen jaarlijks aanzienlijke bedragen op het beïnvloedbare inkoopvolume van de vijf ziekenhuizen te besparen. Dit gebeurt door de professionaliteit en inkoopvolumes te bundelen. Verder wordt efficiëntie gerealiseerd dankzij de integratie van logistieke activiteiten en de centralisatie van de gedigitaliseerde afhandeling van factuurstromen.

Nieuwe medische samenwerkingsverbanden Nucleaire Geneeskunde voert PET-CT onderzoeken uit voor regio De afdeling Nucleaire geneeskunde voert de PET-CT-onderzoeken uit voor het Sint Franciscus Gasthuis, het Vlietland Ziekenhuis en het IJsselland Ziekenhuis. Het aantal onderzoeken vertoont een gelijkmatige stijging. Klinische Fysica verzorgt ondersteuning in regio De afdeling Klinische Fysica biedt (gedeeltelijke) klinisch fysische ondersteuning aan de specialismen radiologie en nucleaire geneeskunde in het IJsselland Ziekenhuis en het Sint Franciscus Gasthuis. Reinier de Graaf en GGD werken samen op gebied hiv/soa preventie Sinds het begin van het verslagjaar kunnen homo- en biseksuele mannen online hun soa/hiv test regelen via het Testlab. Deze unieke service is gratis en anoniem. Mannen vullen een labformulier in via de website www.mantotman.nl en gaan daarmee naar een laboratorium in de buurt. Sinds de start van het Testlab kunnen mannen die in Delft en omstreken wonen, zich laten testen bij de bloedafname van Reinier de Graaf in Delft en bij Gezondheidscentrum Voorhof, waar ook een bloedafnamepunt van Reinier de Graaf zit. Indien een man zich meldt worden bloed, urine en kweekjes afgenomen en getest en ontvangt men de testuitslag na tien dagen online. Bij een gevonden soa of hiv wordt men verwezen naar het regionaal soa centrum Den Haag van de GGD.

ICT in de zorg De ontwikkeling en uitvoering van het ICT-beleid zijn in Reinier de Graaf ondergebracht bij de afdeling ICT & Informatievoorziening (I&I). De afdeling I&I is verantwoordelijk voor de uitvoering van het door de Raad van Bestuur vastgestelde ICT-beleid. I&I heeft hiertoe een meerjarenbeleidsplan opgesteld. Het doel ervan: bijdragen aan (facilitering van) de continuïteit van de bedrijfsvoering, kostenefficiency en de zorgambitie van Reinier de Graaf. De nadruk ligt op kwaliteit, veiligheid en continuïteit van de ICT-omgeving. Voortdurende beschikbaarheid van betrouwbare digitale gegevens is cruciaal voor goed functionerende patiëntenzorg. De goede infrastructuur, zoals het Elektronisch Patiënten Dossier (EPD), ondersteunt de zorgprofessional in het leveren van hoge kwaliteit van zorg. Betrouwbare gegevensuitwisseling met externe partijen is eveneens essentieel voor de kwaliteit van de totale zorgketen rondom de patiënt. Nu minister Schippers van Volksgezondheid het landelijke EPD voorlopig ‘on hold’ heeft gezet, richt Reinier de Graaf zich op lokale en regionale partijen. Te denken valt aan uitwisseling van medicatiegegevens met de openbare apotheken, delen van informatie voor de transfer van patiënten naar verpleeghuizen in de regio via het programma POINT en uitwisseling met verwijzers via Zorgdomein. Flexibel en veilig Medewerkers die hun werkblad kunnen bekijken op elke pc in de organisatie en die ook achter de computer thuis alle gewenste digitale gegevens zien verschijnen. Dat zijn belangrijke voordelen van de nieuwe, virtuele werkplek.

58

In 2011 is I&I begonnen met de ‘migratie van de werkplekken’ en in het verslagjaar wordt de klus afgerond. Veiligheid staat voorop. Een medewerker moet inloggen met een pas en zijn wachtwoord invoeren om aan de slag te kunnen op een andere pc in de organisatie. Thuis heeft hij sms-authenticatie nodig. Medewerkers kunnen bijvoorbeeld het EPD gebruiken in een flexibele, gestandaardiseerde, kostenbewuste ICT-omgeving die voldoet aan weten regelgeving. EPD Nagenoeg alle specialismen hebben aan het eind van het verslagjaar een EPD in gebruik genomen dat specifiek is toegesneden op hun discipline. Daarmee is het punt van digitale dossiervoering binnen Reinier de Graaf bereikt. De mijlpaal is volgens planning behaald. 2012 is het derde jaar van het EPD-programma. Behalve het eerder in gebruik genomen basisdossier en het verloskundige dossier op de verpleegafdelingen zijn er vanaf eind 2012 ongeveer 23 ‘specialisme specifieke dossiers’. Voor de privacy van de patiënt is het belangrijk dat de nieuwe inrichting elf autorisatiegroepen heeft die stuk voor stuk een verdere onderverdeling kennen. Aan een dossier wordt ter identificatie een foto van de patiënt toegevoegd. Dat bevordert een meer persoonlijke benadering en vergroot de veiligheid, omdat de kans op verwisseling met een andere patiënt wordt verkleind. Voorbereiding worden getroffen om het EPD-dossier na 2012 verder uit te breiden. Voorbeelden: een agenda, (Poli)klinische Medicatie en een Patiënt Data Management Systeem. NEN 7510 Reinier de Graaf voldoet nog steeds aan de eisen die gesteld worden omtrent informatiebeveiliging door de NVZ. Toetsing van de NEN 7510 is onderdeel van de audit NIAZ accreditatie. Specifiek deskundige peers toetsen of de informatiebeveiliging voldoet aan de gestelde norm. Professionalisering Opnieuw professionaliseert de ICT-afdeling verder. Alle ICT-medewerkers zijn ITIL-gecertificeerd en de ITIL-processen worden verankerd binnen de ICT-bedrijfsvoering. ITIL staat voor Information Technology Infrastructure Library: een referentiekader voor de inrichting van de beheerprocessen binnen een ICT-organisatie. Verder wordt voor bijna alle systemen functioneel beheer ingericht conform het gedachtegoed van Business Information Services Library (BISL). Dat is een raamwerk voor de uitvoering van functioneel beheer en informatiemanagement. In het kader van verbondenheid bezoeken leidinggevenden van I&I onder meer centrummanagers om kennis te maken en te spreken over ervaringen, problemen en wederzijdse verwachtingen. EMRAM score als benchmark en toekomstvisie Om te bekijken hoe goed de ICT is geïntegreerd in het ziekenhuis en hoe Reinier de Graaf hiermee scoort ten opzichte van vergelijkbare ziekenhuizen voert een onafhankelijk bureau een benchmark uit middels het EMR Adoption Model. Dit model wordt internationaal aanvaard als standaard voor de gezondheidszorg. Het ‘EMR Adoption Model’ bestaat uit zeven stadia die de integratie van ICT in het ziekenhuis definiëren. Het ultieme doel is het bereiken van stadium 7: het papierloze ziekenhuis. Reinier de Graaf werkte de afgelopen twee jaar hard aan de integratie van ICT in het ziekenhuis te verbeteren en is van stadium 3 naar 5 gestegen. Hiermee scoort het ziekenhuis in de benchmark beter dan vergelijkbare ziekenhuizen.

59

Nieuwbouw Delft Medewerkers, patiënten en bezoekers zullen op de locatie Delft een nieuw ziekenhuis betreden in 2015. In het verslagjaar wordt de eerste paal geslagen voor de nieuwbouw van Reinier de Graaf. Het pand wordt gerealiseerd op het middenterrein tussen de beide huidige ziekenhuisgebouwen. Aanloop Bouwcombinatie TBI heeft zich in 2011 gecommitteerd aan de financiële-, kwalitatieve- en planningsvoorwaarden van Reinier de Graaf. Uiteindelijk bereiken de partijen toch geen overeenstemming over een aanneemsom. Na het vertrek van TBI besteedt Reinier de Graaf de uitvoering opnieuw aan. Dat gebeurt conform de aanbestedingsprocedure 2011 en op basis van het inmiddels vastgestelde en ongewijzigde bestek. Half april worden de vier overgebleven aanbieders uitgenodigd zich in te schrijven voor de bouw van het nieuwe ziekenhuis. Eén partij bedankt hiervoor vanwege capaciteitsproblemen. Nadat de overgebleven marktpartijen eind juni hun inschrijvingen presenteren aan de beoordelingscommissie, selecteert Reinier de Graaf op basis van kwalitatieve en financiële criteria bouwcombinatie Hurks van der Linden/Kuijpers Installaties. De aanneemsom bedraagt ruim 110 miljoen euro, exclusief BTW. Eind juli wordt de aannemingsovereenkomst ondertekend. Planning Zowel de uiteindelijke oplevering van het bestek als het vertrek van TBI leidt tot vertraging. Het begin van de uitvoering verschuift van begin 2012 naar september. Voor de realisatie van de nieuwbouw wordt met de nieuwe bouwcombinatie contractueel een uitvoeringsplanning van dertig maanden vastgesteld: van 1 september 2012 tot oplevering op 1 maart 2015. De gekozen locatie voor het nieuwe ziekenhuis, op het middenterrein tussen de twee huidige ziekenhuisgebouwen, is in gebruik als parkeerterrein voor medewerkers. Om het bouwterrein vrij te maken en de verwachte oplopende parkeerdruk door de bouw te kunnen opvangen wordt elders op het terrein achter gebouw B een tijdelijke parkeergarage met voldoende capaciteit gebouwd. Deze werd in het najaar van 2012 opgeleverd.

Het nieuwe Reinier de Graaf in aanbouw 60

Uitvoering De bouwcombinatie begint in september het bouwterrein in te richten en bouwrijp te maken. De engineering gaat onmiddellijk na de zomer van start. Op 31 oktober wordt de eerste paal geslagen. De heiwerkzaamheden, die zonder problemen voor omwonenden, patiënten, medewerkers en eigen gebouwen verlopen, worden eerder dan verwacht afgerond. Financieel Reinier de Graaf heeft eind 2011 een contract getekend met het consortium van Rabobank, ING en Bank Nederlandse Gemeenten. In het verslagjaar verloopt het project binnen de gestelde prognoses en reserveringen, zodat de verwachting is dat de nieuwbouw wordt opgeleverd binnen het budget. Organisatie Het doel van de projectorganisatie ‘Inrichten en Inhuizen nieuwbouw’, die eind 2011 is opgezet binnen de ziekenhuisorganisatie, heeft tot doel de uitvoerders van het bouwproces tijdig van informatie te voorzien en de ziekenhuisorganisatie voor te bereiden op de werkwijzen en processen in het nieuwe gebouw. In deze organisatiestructuur worden twee hoofdlijnen opgenomen: de aan zorg gerelateerde processen inclusief zorginnovaties én de facilitairtechnische processen inclusief inrichting. Projectgroepen gaan hiermee aan de slag. Verder zijn er projectgroepen actief op het gebied van de ICT-inventaris en de medische (vaste) inventaris. Communicatie Doelmatige in- en externe communicatie over de nieuwbouw is van groot belang om belanghebbenden tijdig en volledig te informeren en positief te betrekken. Zo vindt op 4 september de tweede informatieavond voor omwonenden plaats. De bouwdirectie en de bouwcombinatie presenteren hier de plannen en planning. Eventueel te verwachten (geluid)overlast is ook onderwerp van gesprek. Later in het verslagjaar wordt een klachten- en informatieprocedure opgesteld. Verder deelt Reinier de Graaf nieuwbouwinformatie via de website en wordt een digitale nieuwsbrief voor omwonenden en belangstellenden gelanceerd.

Start bouw gezondheidscentrum Voorburg West In de voormalige poliklinieken van locatie Voorburg, de zogenoemde laagbouw, realiseert Reinier de Graaf een eigentijds gezondheidscentrum. In september van het verslagjaar start de bouw van dit gezondheidscentrum, waar zich onder meer een huisarts, fysiotherapeuten, oedeem- en huidtherapeuten en een ergotherapeut vestigen. Hospice ’t Vliethuys renoveert in de laagbouw een eigen vleugel, waar ze in de zomer van 2013 hun intrek hopen te nemen. De renovatie en bijbehorende herinrichting van het buitenterrein van locatie Voorburg betekenen een enorme verbetering van het aanzicht van deze locatie van Reinier de Graaf en de Fonteynenburghlaan.

61

Veilig medicijnen delen 62

Hoofdstuk 8 Kwaliteit en Zorg

Algemeen kwaliteitsbeleid Het kwaliteitsbeleid van Reinier de Graaf richt zich op continue verbetering en borging van processen, zowel in de primaire zorg- en dienstverlening als in de ondersteunende functies. Kwaliteits- & Veiligheidsmanagementsysteem Het Reinier de Graaf streeft naar de initiële NIAZ-accreditatie. NIAZ staat voor Nederlands Instituut voor Accreditatie in de Zorg. In het voorjaar van 2012 bezoeken tien externe auditoren het ziekenhuis. Onderdeel van de externe audit is het behalen van de VMS-accreditatie conform de NTA 8009:2007. VMS is de afkorting van veiligheidsmanagementsysteem en maakt als zodanig deel uit van Veiligheidsprogramma van de landelijke overheid. Op basis van de audit besluit het NIAZ in juli tot een uitgesteld accreditatiebesluit met een geplande heraudit op 20 februari 2013. Inmiddels is de NIAZ accreditatie behaald. Het uitgestelde accreditatiebesluit houdt in dat het Reinier de Graaf verbeteringen moet implementeren en borgen binnen vier thema’s. Dit zijn medische apparatuur, medicatietoegankelijkheid, continuïteit van kritieke voorzieningen en het veiligheidsmanagementsysteem (VMS), inclusief de tien VMS thema’s. In de tweede helft van het verslagjaar herziet of ontwikkelt het Reinier de Graaf beleid voor deze thema’s. Op veel plekken kan het beleid ook al worden doorgevoerd. In de aanloop naar de geplande heraudit wordt eind december een voortgangsrapportage verstuurd aan het NIAZ. Het Reinier de Graaf heeft op basis van de behaalde resultaten vertrouwen in de toekenning van de NIAZ-accreditatie medio 2013. Het nieuwe kwaliteits- & veiligheidsplan 2012-2014 beschrijft de wijze waarop het kwaliteitsmanagementsysteem (KMS) en VMS binnen het Reinier de Graaf is vormgegeven en welke doelen hierbinnen zijn gesteld. In 2012 zijn onder meer onderstaande ontwikkelingen waarneembaar. Documentbeheer Betere kwaliteit en veiligheid van de werkdocumenten in de komende jaren. Met dat doel voor ogen wordt besloten tot herziening van het documentbeheerbeleid, oprichting en ook al start van de Documentbeheercommissie en tot meer centraal beheer van documenten. De veranderingen vloeien in het verslagjaar voort uit de evaluatie van het eind 2011 geïmplementeerde documentbeheersysteem. Alle documentbeheerders zijn bij de evaluatie betrokken. Zorgpaden Sinds 2004 ontwikkelt het Reinier de Graaf zorgpaden. Daarin wordt het volledige zorgproces van een specifieke patiëntengroep beschreven. In 2012 werkt de organisatie andermaal aan nieuwe zorgpaden, zoals Acuut Coronair Syndroom (ACS, VMS thema) en Kwetsbare ouderen met een colorectaal carcinoom. Laatstgenoemd zorgpad is een aanvulling op de zorgpaden Colorectaal carcinoom en sluit aan bij het VMS-thema Kwetsbare ouderen. Eind 2012 stelt het Reinier de Graaf het beleid rondom zorgpaden vast en begint de voorbereiding om in 2013 de 48 huidige zorgpaden te toetsen op mate van implementatie en borging. Interne audits Het Reinier de Graaf heeft een groep interne auditoren die actief zijn in het kader van de Kwaliteitsnorm Zorginstelling (NIAZ). In het verslagjaar voeren zij 22 audits uit. Tevens wordt een start gemaakt met de verdere ontwikkeling van de interne audits. De tevredenheid van de getoetste afdelingen over de audits is met een 8,3 (2011: 7,7) weliswaar hoog, maar Reinier de Graaf streeft naar nog betere inhoud en verslaglegging. Veiligheidsrondes De leden van de Raad van Bestuur lopen veiligheidsrondes. In het verslagjaar doen zij dat 26 keer. Zo tonen zij hun betrokkenheid bij het veiligheidsbeleid en krijgen ze op afdelingen inzicht in problemen die zijn gerelateerd aan dit thema. Bovendien dragen de bestuurders aldus bij aan een veiligheidscultuur en -bewustwording binnen de organisatie. De Raad van Bestuur besluit in 2013 en 2014 niet alleen bezoeken te brengen aan verpleegafdelingen en kritische afdelingen, zoals de OK, SEH, IC en Dialyse, maar ook aan de poliklinieken en andere afdelingen met direct patiëntcontact.

63

Prospectieve Risico Inventarisatie (PRI) Risico’s binnen (zorg)processen identificeren en een inschatting maken van schadelijke gevolgen voor de patiënt, medewerker of het ziekenhuis. Met dat doel voert het Reinier de Graaf Prospectieve Risico Inventarisaties (PRI’s) uit. Via PRI’s worden medewerkers gestimuleerd stil te staan bij risico’s en bewustwording op het gebied van veiligheid. Tijdens een PRI denken leden van een multidisciplinair team na over wat mis kan gaan in een vooraf gedefinieerd (zorg) proces. Op basis daarvan kunnen zij bijvoorbeeld beheersmaatregelen treffen, risico’s verkleinen of elimineren en de patiëntveiligheid verder verbeteren. In 2012 worden zeven PRI’s uitgevoerd. Dat gebeurt op de OK, IC, Radiotherapie, Endoscopie en binnen de specialismen Chirurgie en MDL. Verder wordt besloten in 2013 en 2014 ook PRI’s te doen voorafgaand aan de aanschaf van medische apparatuur. Veilig Incident Melden (VIM) Kwaliteit en veiligheid in het Reinier de Graaf krijgen ook impulsen dankzij de toenemende ‘meldcultuur’. Steeds meer medewerkers zijn zich bewust van het belang door te geven dat er (bijna) iets is misgegaan in de patiëntenzorg. Officieel heet dit VIM: veilig incident melden. In 2011 konden nog 1534 meldingen worden genoteerd, in het verslagjaar zijn het er 2476. Alle afdelingen binnen de zorgcentra maken incidenten kenbaar in het digitale meldsysteem iVIM. In 2012 zijn op alle verpleegafdelingen en ook binnen steeds meer poliklinieken VIM-teams actief. De leden ervan nemen gemelde incidenten in behandeling, analyseren die waar noodzakelijk en zetten verbeteracties in. Andere afdelingen met direct patiëntcontact zijn sinds het verslagjaar eveneens aan het ‘VIMmen’. Te denken valt aan de beddencentrale en schoonmaak binnen het Facilitair Bedrijf. Calamiteitenonderzoek Twee keer wordt een melding van een calamiteit gedaan bij de Inspectie voor de Gezondheidszorg (IGZ). Het Reinier de Graaf ontvangt ook een klacht via de IGZ. In alle gevallen volgt intern onderzoek conform de richtlijnen van de IGZ. De betreffende vakgroepen nemen de daaruit voortvloeiende aanbevelingen vrijwel volledig over en verkleinen zo de kans op herhaling van een dergelijk incident. Dossieronderzoek In 2011 zijn de dossiers onderzocht van vijftig patiënten die in 2010 en begin 2011 zijn overleden binnen de vakgroepen Interne Geneeskunde, Chirurgie, Cardiologie, Neurologie en Longgeneeskunde. Tijdens het verslagjaar worden de resultaten nader geanalyseerd en besproken met de betreffende vakgroepen en teamleiders. De algemene conclusies komen ook aan bod in overleggen met de Raad van Bestuur, het Bestuur Medische Staf en de Verpleegkundige Raad. VMS-thema’s De implementatie van de elf thema’s binnen het VMS Veiligheidsprogramma krijgt in 2012 een vervolg. Aan het eind van het verslagjaar wordt een inventarisatie gedaan om te toetsen in hoeverre de implementatie is gevorderd en de landelijke doelstellingen zijn behaald. Verpleegkundige Zaken De verpleegkundige discipline heeft een belangrijke rol in de kwaliteit en veiligheid van de zorg- en dienstverlening. Het Reinier de Graaf wil deze discipline verder professionaliseren en toekomstbestendig maken. In 2012 wordt daarom het beleid van voorbehouden handelingen geëvalueerd en herzien. Onderdeel daarvan is actualisering van protocollen en de scholing en toetsing. Tot slot worden voorbereidingen getroffen voor het begin van een Verpleegkundig Programma in 2013. Het doel: in de komende twee jaren de vereiste basisvoorwaarden voor de verpleegkundige discipline herijken, ontwikkelen en borgen. Een adviseur verpleegkundige zaken wordt in het verslagjaar aangesteld om dit vorm te geven. MIP-commissie Handhaving en verbetering van de kwaliteit van zorg en patiëntveiligheid in Reinier de Graaf. Dit is de taak van de MIPcommissie. MIP staat voor: melding incidenten patiëntenzorg. 64

Dankzij het toegenomen aantal meldingen winnen trendanalyses aan betrouwbaarheid en kunnen verbeteracties in gang worden gezet. De melder is bijna twee op de drie keer (64 %) een verpleegkundige. Medici (5 %) en doktersassistenten op de poliklinieken (bijna 7%) maken ook melding van incidenten. De meeste meldingen kunnen worden geschaard onder de noemer medicatie en infusie (802) en onderzoek, behandeling en verzorging (491). Op basis van de binnengekomen informatie worden in het verslagjaar 64 verbetermaatregelen getroffen voor de hele organisatie. Eind 2012 zijn ze nog niet alle volledig geïmplementeerd. Focusgebieden Aan het eind van het verslagjaar constateert de MIP-commissie dat er veel meldingen zijn gedaan over thuismedicatie, valincidenten en infuuspompen. Met de Raad van Bestuur wordt besloten extra de focus op deze gebieden te leggen in 2013.

Kwaliteitsindicatoren & patiënttevredenheid Het Reinier de Graaf zet zich in om de kwaliteit en veiligheid van zorg inzichtelijk te maken. In 2012 worden onder meer onderstaande resultaten behaald. Kwaliteitsindicatoren Verbetering van de kwaliteit en veiligheid van zorg. Het Reinier de Graaf gebruikt de door IGZ, Zichtbare Zorg en andere externe partijen gevraagde kwaliteitsindicatoren ook intern voor dat doel. Dat gebeurt in het verslagjaar bijvoorbeeld nadat is gebleken dat de organisatie zich met een aantal indicatoren op medisch en verpleegkundig-organisatorisch gebied beneden de landelijke benchmark bevindt. De resultaten van de kwaliteitsindicatoren zijn te raadplegen via www.ziekenhuizentransparant.nl. Verder worden vanaf januari 2012 maandelijks per verpleegafdeling volledige metingen gedaan uit het Elektronische Verpleegkundig Dossier (EVD). Dat leidt tot een onderlinge benchmark. Deskundige zorgprofessionals geven scholing over het belang van de verpleegkundige scores. De extra aandacht leidt tot sterke vooruitgang in de laatste maand van het verslagjaar, bijvoorbeeld op het vlak van ondervoeding, delirium, decubitus en structurele pijnmeting na OK. Sterftecijfers Het sterftecijfer 2009-2011 ligt in Reinier de Graaf beneden het landelijk ziekenhuisgemiddelde. Dat blijkt uit de Hospital Standardised Mortality Ratio’s (HSMR’s) die zijn berekend door het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) in opdracht van de Dutch Hospital Data (DHD). De HSMR is een indicator om sterfte in ziekenhuizen te vergelijken met het landelijk gemiddelde, waarbij rekening wordt gehouden met relevante kenmerken van de patiënten en de opnamen. Over alle ziekenhuizen bekeken is de HSMR gemiddeld 100. Het cijfer van Reinier de Graaf is 99 in 2011 en 93 in de periode 20092011. Patiënttevredenheid Patiënten waarderen de zorg- en dienstverlening van Reinier de Graaf met een gemiddelde score van 7,8. Dat is een lichte verbetering ten opzichte de 7,7 in 2011. Het ziekenhuis laat jaarlijks een ziekenhuisbreed patiënttevredenheidsonderzoek verrichten onder klinische patiënten.

65

Spiegelgesprekken De ervaringen van een specifieke patiëntengroep inventariseren en deze delen met professionals om de zorg te verbeteren en nog nauwkeuriger af te stemmen op de patiëntbehoeften. Dat is de gedachte achter een spiegelgesprek. Reinier de Graaf organiseert er zeven in het verslagjaar. Gemiddeld zijn bij een spiegelgesprek tien patiënten en twintig zorgprofessionals aanwezig.

Keurmerken Een van de beste ziekenhuizen Reinier de Graaf wil uitgroeien tot het meest verbonden en daarmee het beste ziekenhuis van het land. In dat opzicht is het bemoedigend dat de medische zorg van de organisatie volgens Elsevier behoort tot de beste 15% in ons land. Dit staat in de publicatie ‘Beste ziekenhuizen 2012’ van het tijdschrift. In de Ziekenhuis Top 100 van dagblad AD doet het ziekenhuis het iets minder goed. Reinier Graaf eindigt op de 49e plaats. Een jaar eerder was dat de 44e. Gastvrijheidszorg met sterren Het Reinier de Graaf Gasthuis Delft, wordt zowel in 2011 als 2012, door de kwaliteitsgidsen wijzer ‘Gastvrijheidszorg met sterren’ gekwalificeerd als een drie sterren ziekenhuislocatie. Reinier de Graaf is tijdens een audit door een onafhankelijke commissie beoordeeld op de onderdelen ‘eten en drinken’ en ‘gastvrijheid & ambiance’. Ook klachtenafhandeling, bejegening door personeel, de wijze waarop patiënten behandeld worden en de sfeer in het ziekenhuis zijn daarin meegenomen. Roze lintje borstkankerzorg Reinier de Graaf ontvangt in 2012 opnieuw het roze lintje voor borstkankerzorg. Borstkankervereniging Nederland (BVN) maakt daarmee duidelijk dat het ziekenhuis voldoet aan haar hoge kwaliteitscriteria op het vlak van borstkankerzorg. BVN toetst onder meer op de diagnose tijdens het eerste polibezoek, het behandelplan, de aanwezigheid van ervaren gespecialiseerde borstkankerchirurgen, preoperatieve multidisciplinaire spreekuren en de mogelijkheid tot directe reconstructie. CZ positief Patiënten met blaas- en dikke darmkanker, blaasverwijdingen en etalagebenen zijn bij Reinier de Graaf in goede handen. De borstkankerzorg valt zelfs in de categorie ’beste zorg’. Dat blijkt uit een onafhankelijke vergelijking van zorgverzekeraar CZ onder Nederlandse ziekenhuizen. Onder het motto ‘Alles voor betere zorg’ helpt CZ haar verzekerden de beste keuze te maken uit het zorgaanbod. Lof Menzis voor behandeling darm- en prostaatkanker Zorgverzekeraar Menzis geeft Reinier de Graaf als enige ziekenhuis in de regio het predicaat TopZorg voor zowel de behandeling van darm- als prostaatkanker. Ook krijgt het ziekenhuis een groen vinkje van de patiëntenwijzer van de Nederlandse Federatie van Kankerpatiëntenorganisatie (NFK) voor bovenstaande behandelingen. Menzis beveelt Reinier de Graaf extra aan, omdat patiënten er snel en goed worden geholpen. De psychosociale ondersteuning door een stomaverpleegkundige oogst ook lof. Het kwaliteitskeurmerk toont aan dat het ziekenhuis verder kijkt dan de behandeling. Door speciale aandacht te geven aan nazorg, informatie en omgeving van de patiënt, wordt de mens centraal gesteld. De initiatiefnemers toetsen ziekenhuizen op criteria die zijn afgestemd met vertegenwoordigers van de beroepsverenigingen van artsen en verpleegkundigen. Vinkjes helpen patiënten de beste keuze te maken voor hun behandeling. Goede stomazorg Reinier de Graaf voldoet aan de normen die de Nederlandse Stomavereniging heeft opgesteld voor goede stomazorg. Dit is ook te zien in de Stoma Zorgwijzer, een website die betrouwbare informatie biedt over de stomazorg in 95 Nederlandse ziekenhuizen. De Nederlandse Stomavereniging toetst de ziekenhuizen op kwaliteitseisen die zijn opgesteld in samenwerking met stomadragers, stomaverpleegkundigen, chirurgen en urologen.

66

Groen vinkje Patiëntenwijzer bloed- en lymfklierkanker Reinier de Graaf ontvangt een groen vinkje van de patiëntenwijzer bloed- en lymfklierkanker. Deze wijzer is ontwikkeld door de Contactgroep Myeloom en Waldenström Patiënten, LymfklierkankerVereniging Nederland, de Stichting Contactgroep Leukemie en de Contactgroep Stamceltransplantaties. De patiëntenwijzer bevat onder meer de onderdelen plaatsvinden multidisciplinair overleg, goede bereikbaarheid van het behandelteam en aandacht voor psychosociale zorg. Pluim voor IVF-kliniek Als enige in de regio Haaglanden krijgt Reinier de Graafs IVF-kliniek in januari 2012 een ‘Freya Pluim’ voor de kwaliteit van zorg. Freya is de vereniging voor mensen met vruchtbaarheidsproblemen. Reinier de Graaf voldoet aan alle kwaliteitscriteria. Voorbeelden: een jaarlijks minimumaantal uitgevoerde IVF/ICSI behandelingen, de wachttijd tot de eerste afspraak en de aanwezigheid van psychosociale ondersteuning. Beste keuze bij huidaandoeningen Reinier de Graaf is een van de dertien Nederlands ziekenhuizen die het keurmerk Kwaliteitszegel Dermatologie voor de behandeling van patiënten met huidaandoeningen ontvangen. Het is het enige ziekenhuis in de regio Delft-Den Haag dat deze eer te beurt valt. De Kwaliteitszegel Dermatologie biedt patiënten en verwijzers een overzicht van dermatologische centra die voldoen aan bepaalde kwaliteitscriteria, zodat zij een goede keuze kunnen maken. Het project is een initiatief van Huidpatiënten Nederland, het samenwerkingsverband van huidpatiëntenorganisaties. Spataderkeurmerk De Hart & Vaatgroep kent het Spataderkeurmerk toe aan Reinier de Graaf. Het keurmerk maakt duidelijk welke ziekenhuizen en behandelcentra de beste spataderzorg aanbieden. Reiniers’ vaatcentrum voldoet aan de dertien strenge kwaliteitscriteria, zoals de mogelijkheid van een ‘one stop visit’. Bij dit bezoek wordt na onderzoek en diagnose direct een behandelvoorstel besproken met de patiënt. De Hart & Vaatgroep is een patiëntenvereniging voor mensen met een hart- of vaatziekte en hun naasten. Vaatkeurmerk De Hart & Vaatgroep kent daarnaast zowel in 2007, 2009 als in 2011 het Vaatkeurmerk toe aan de afdeling chirurgie van Reinier de Graaf. Tweejaarlijks reikt zij het Vaatkeurmerk uit aan ziekenhuizen die voldoen aan haar kwaliteitscriteria. Deze criteria zijn opgesteld in samenwerking met vaatchirurgen, interventieradiologen, vasculair internisten en vaatverpleegkundigen en hebben betrekking op behandelingen van aandoeningen in de slagaders van benen, bekken, buik, hals en grote lichaamsslagader. Smiley Kinderafdeling De kinderafdeling van Reinier de Graaf heeft sinds 2008 een ‘Smiley’. Dit is het kwaliteitskeurmerk van de landelijke Vereniging Kind en Ziekenhuis. Een ‘Smiley’wordt toegekend aan ziekenhuizen die zich positief onderscheiden door hun voorzieningen voor kind en ouders. De kinderafdeling voldoet aan alle criteria van de landelijke Vereniging Kind en Ziekenhuis. Naast bovenstaande keurmerken heeft Reinier de Graaf zowel ziekenhuisbreed als op afdelingsniveau een aantal certificeringen en/of accreditaties behaald.

Onderdeel/afdeling

Naam

Datum

Datum

certificaat/accreditatie

van uitreiking

van expiratie

Reinier de Graaf

NIAZ instellingsbreed

17-5-2013

1-6-2017

Combister

ISO 9001:2008

1-5-2004

1-5-2013

Dialyse

HKZ Dialysecentra 2009

4-2-2011

3-2-2014

Medische Laboratoria

CCKL

27-8-2009

1-2-2013 1-10-2013

Orthopedie en Traumatologie Delft en Voorburg

ISO 9001:2008

1-10-2010

Pathologie

CCKL

29-7-2009 29-7-2014

Radiologie

ISO 9001:2008

1-12-2007

1-12-2013

67

De eerste paal voor de nieuwbouw wordt geslagen 68

Hoofdstuk 9 Toekomst

De trend van lagere productie bij een aantal specialismen, zoals die is ingezet in 2012, lijkt zich in 2013 voort te zetten. Een deel hiervan komt mogelijk voor compensatie in aanmerking. Mocht de negatieve trend zich voortzetten dan zullen gepaste maatregelen genomen moeten worden om kostenniveaus naar beneden te brengen. De overheid heeft al enige tijd het voornemen het aantal centra voor eerstelijns diagnostiek drastisch terug te brengen. Dit gebeurt door het vrijgeven van prijzen waardoor een grote concurrentie in deze markt ontstaat. De prijzen zullen fors dalen en de medische laboratoria zullen snel samen moeten gaan werken om de kosten te verlagen. In hoofdstuk 7 staat meer informatie over de voorgenomen fusie met STAR-MDC. Fusieactiviteiten zullen in 2013 onverminderd worden voortgezet. Het blijft een uitdaging om ons doel te bereiken om in 2016 het beste en het meest verbonden ziekenhuis in Nederland te zijn. Door ons te richten op maatschappelijke vraagstukken willen we een voorbeeldfunctie vervullen op het gebied van kostenbeheersing in de zorg op langere termijn. We zullen ons profileren op de arbeidsmarkt om te laten zien dat we een bijzonder aantrekkelijke werkgever zijn. Bovenal zullen we Reinier de Graaf tot een plek te maken waar zowel patiënten, bezoekers als medewerkers zich prettig voelen. Dit doen wij door te excelleren op het gebied van kwaliteit & veiligheid, gastvrijheid en doelmatigheid. Wat daarbij helpt is dat we over enige tijd kunnen beschikken over een nieuw gebouw in Delft met splinternieuwe faciliteiten.

69

Colofon

Redactie Marieke Broersma Sandra van der Lee Brenda Hesselink Vormgeving Same-d, Voorburg Fotografie Frank van der Burg Ronald Meekel Mirande Phernambucq Artist Impressions nieuwbouw EGM architecten, Dordrecht Druk Drukkerij Van Deventer, ‘s-Gravenzande

www.rdgg.nl

Hoofdstuk 1 Algemene informatie 9. Hoofdstuk 2 Financiële informatie 21. Hoofdstuk 3 Informatie over de voornaamste risico s en onzekerheden 27

Recommend Documents