Hoe zit het met mijn pensioen in het vervoer?

We zorgen ervoor dat u goed zit

Hoe zit het met mijn pensioen in het vervoer? Als u geboren bent vóór 1950

Printvriendelijke versie

Waarom deze brochure? VUT-regeling Bent u geboren vóór 1950? En werkte u op 1 maart 2006 minimaal 40 jaar in het vervoer? Dan kunt u mogelijk met de VUT. Lees dan de brochure ‘De VUT-regeling’. Deze kunt u downloaden via www.pfvervoer.nl.

Veel mensen denken bij het woord pensioen aan het inkomen dat ze krijgen als ze de pensioengerechtigde leeftijd hebben bereikt. Maar pensioen is meer. Heeft u bijvoorbeeld een partner? Dan wilt u natuurlijk dat er voor hem of haar iets geregeld is als u overlijdt. Daarom is er ook een partnerpensioen. Ook uw kinderen krijgen pensioen als u er niet meer bent. Dat noemen we wezenpensioen. En stel dat u ziek wordt en daardoor niet meer kunt werken. Dan kunt u toch pensioen blijven opbouwen.

Geboren in of na 1950? Bent u geboren in of na 1950? Dan geldt deze brochure niet voor u. Lees dan de brochure voor mensen geboren in of na 1950.

Weet hoe het zit Het is goed om te weten hoe het zit met uw pensioen. Hoeveel pensioen krijgt u eigenlijk en hoe zit het met de AOW? Heeft u recht op prepensioen? In deze brochure vindt u alle informatie over uw pensioen bij Pensioenfonds Vervoer. Heeft u vragen? Bel of mail ons dan. We helpen u graag. Ons telefoonnummer en e-mailadres vindt u in hoofdstuk 8.

Inhoud 1. Pensioen in het kort 3 2. Eerder stoppen met werken: Prepensioen 4 3. Mijn pensioen 5 3.1. AOW 5 3.2. Ouderdomspensioen 5 3.3. Welke keuzes kan ik maken? 7 3.4. Wanneer kan ik met pensioen? 7 3.5. Heb ik genoeg pensioen opgebouwd? 7 3.6. Hoe zeker is uw pensioen? 7 4. Pensioen voor mijn partner en kinderen 8 4.1. Hoeveel krijgen mijn partner en kinderen? 8 5. Wat gebeurt er met mijn pensioen als...? 9 5.1. Uit elkaar gaan 9 5.2. Ik heb een nieuwe baan 9 5.3. Wat als ik arbeidsongeschikt word? 9 6. Ik ga (bijna) met pensioen 10 6.1. Ik wil eerder met pensioen 10 6.2. Ik wil later met pensioen 10 6.3. Kan ik mijn pensioen zelf aanpassen? 10 6.4. Moet ik AOW zelf aanvragen? 10 6.5. Ik heb meer dan één werkgever gehad 11 6.6. Mag ik bijverdienen als ik met pensioen ben? 11 7. Over Pensioenfonds Vervoer 12 8. Heeft u vragen? 12

2

1. Pensioen in het kort Pensioen voor uzelf Uw ouderdomspensioen van Pensioenfonds Vervoer ontvangt u vanaf uw 65ste iedere maand. Het pensioen loopt de rest van uw leven door. U kunt ook eerder dan uw 65ste met pensioen gaan, maar dan krijgt u wel minder pensioen. Langer doorwerken kan ook. Dan krijgt u meer pensioen. Hoeveel pensioen u straks krijgt, is afhankelijk van hoe lang u heeft gewerkt en van uw salaris in die periode.

U krijgt een AOW-uitkering van de overheid. Dit geldt voor iedere Nederlander. De AOW-uitkering is een basisuitkering. De AOW is niet voor iedereen hetzelfde. Als u alleen bent, krijgt u meer dan wanneer u getrouwd bent. Als u getrouwd bent, krijgen u en uw man of vrouw beiden een AOW-uitkering. Deze uitkering gaat voor u in vanaf het moment dat u de AOW-gerechtigde leeftijd bereikt, en voor uw partner wanneer hij of zij deze leeftijd bereikt. AOW-leeftijd omhoog Tot eind 2012 was de AOW-leeftijd 65 jaar. Sinds 1 januari 2013 gaat de AOW-leeftijd in stappen omhoog. In 2013, 2014 en 2015 gaat de AOW-leeftijd ieder jaar met 1 maand omhoog. In 2016, 2017 en 2018 gaat de AOW-leeftijd ieder jaar met 2 maanden omhoog. Vanaf 2019 gaat de AOW-leeftijd jaarlijks met 3 maanden omhoog. In 2019 is de AOW-leeftijd dus 66 jaar. En in 2023 wordt dat 67 jaar.

Pensioen voor uw partner en kinderen Als u overlijdt, krijgen uw eventuele partner en kinderen een pensioen; het partner- en wezenpensioen. Uw partner krijgt een levenslang partnerpensioen. Uw kinderen krijgen een wezenpensioen, uiterlijk tot ze 27 jaar zijn. Wat is er verder geregeld? Als u arbeidsongeschikt wordt, kunt u (gedeeltelijk) pensioen blijven opbouwen. Op die manier bent u straks ook verzekerd van pensioen als u nu door een ziekte of handicap niet meer (volledig) kunt werken. Wij informeren u hierover. Hoort u niets van ons, neem dan contact met ons op via 0900 1964 (8 cent per minuut).

Wie bijvoorbeeld 65 jaar wordt op 15 juni 2013, ontvangt ouderdomspensioen vanaf 1 juni 2013. De AOW begint op 15 juli 2013. De eerste tijd ontvangt u dus alleen uw ouderdomspensioen. U kunt hiermee misschien rekening houden door op tijd wat geld te sparen.

Eerder stoppen met werken: Prepensioen Veel mensen willen vóór hun 65ste met pensioen. Bent u vóór 1950 geboren? Dan kunt u mogelijk gebruikmaken van de prepensioenregeling om eerder te stoppen met werken. Meer informatie over de prepensioenregeling leest u in hoofdstuk 2.

Wilt u weten wanneer uw AOW ingaat? Kijk dan op www.svb.nl. Naast de AOW krijgt u pensioen dat u heeft opgebouwd bij uw werkgever. Dit pensioen is een aanvulling op de AOW. In het vervoer heeft u twee soorten pensioen opgebouwd:

Reken zelf met uw pensioen Met het pensioen dat u heeft opgebouwd bij Pensioenfonds Vervoer heeft u verschillende keuzemogelijkheden. Misschien wilt u eerder dan uw 65ste stoppen met werken. Of u wilt juist langer doorwerken omdat u dan meer pensioen krijgt. Maar u kunt bijvoorbeeld ook uw partnerpensioen inruilen voor een hoger ouderdomspensioen. Wilt u zelf rekenen met uw pensioen?

Ga dan naar ‘Pensioen Vervoer Online’ op www.pfvervoer.nl. Bekijk bijvoorbeeld wat u krijgt als u eerder of later met pensioen gaat. Voor ‘Pensioen Vervoer Online’ heeft u een gebruikersnaam en wachtwoord nodig. Die kunt u aanvragen op www.pfvervoer.nl. Ga naar ‘Werknemers’ en klik op het volgende scherm op ‘Inlogproblemen’.

3

2.

Eerder stoppen met werken: Prepensioen Kan ik gedeeltelijk met prepensioen? Ja, u kunt gedeeltelijk met prepensioen, namelijk voor 20%, 40%, 60% of 80%. Uw contract met uw werkgever wordt dan ook gedeeltelijk beëindigd. Als u volledig met prepensioen gaat, wordt uw contract helemaal beëindigd.

Als u vóór 1950 geboren bent, kunt u mogelijk gebruikmaken van de prepensioenregeling. Hierdoor kunt u vóór uw 65ste stoppen met werken. Tot u 65 jaar bent, ontvangt u prepensioen. Daarna krijgt u pensioen en AOW. Meer informatie over uw pensioen vanaf 65 jaar leest u in hoofdstuk 3.

‘Door mijn prepensioen kan ik toch eerder stoppen met werken.’

Op welk moment kan ik met prepensioen? Als u in het goederenvervoer werkt, kunt u tussen uw 60ste en 65ste met prepensioen. In het personenvervoer kunt u tussen uw 62ste en 65ste met prepensioen. Gaat u later met prepensioen? Dan is uw prepensioen hoger. Hoe later u uw prepensioen laat ingaan hoe hoger uw prepensioen wordt. Maakt u geen gebruik van het prepensioen? Dan kunt u het prepensioen inruilen voor een hoger ouderdomspensioen na uw 65ste.

Sjoukje van Gaal, secretaresse.

Hoe zit het met de AOW? Uw prepensioen krijgt u tot uw 65ste. Daarna krijgt u pensioen van Pensioenfonds Vervoer. Omdat de AOW-leeftijd sinds 2013 is verhoogd, ontvangt u later dan 65 jaar uw AOW-uitkering. Dit betekent dat u dus eerst alleen uw ouderdomspensioen ontvangt. U kunt hiermee misschien rekening houden door op tijd wat geld te sparen, of u kunt gebruikmaken van de verschillende mogelijkheden die het pensioenreglement u biedt om deze periode te overbruggen.

Hoeveel prepensioen krijg ik? Ieder jaar bouwt u prepensioen op over uw brutosalaris. Hoeveel prepensioen u krijgt, is onder andere afhankelijk van het aantal jaren dat u in het vervoer werkt. Hoe langer u in het vervoer werkt, hoe hoger uw prepensioen is. In het goederenvervoer is het prepensioen in 2002 ingevoerd en vanaf dat moment bouwt u dus prepensioen op. In het personenvervoer is het prepensioen in 2004 ingevoerd. U bouwt dus sinds 2004 prepensioen op.

Moet ik iets regelen? Vraag uw prepensioen aan drie maanden voordat u met prepensioen wilt gaan. Als u met prepensioen wilt, kunt u dit het beste bespreken met uw werkgever. Daarna vraagt u gezamenlijk het prepensioen aan met het formulier ‘Prepensioen aanvragen’ dat u kunt downloaden van www.pfvervoer.nl.

Mogelijk krijgt u naast uw prepensioen een aanvullend prepensioen. Voor het aanvullend prepensioen gelden wel voorwaarden. Wat betaal ik voor prepensioen? Of u voor uw prepensioen betaalt, is afhankelijk van uw situatie. Op uw loonstrook staat hoeveel u betaalt. U kunt het ook navragen bij uw werkgever.

Meer informatie Wilt u meer weten over prepensioen? Lees dan onze brochure over prepensioen die u kunt downloaden van www.pfvervoer.nl.

4

3. Mijn pensioen ‘In mijn pensioenoverzicht kan ik in ieder geval zien wat ik later krijg.’

Als u met pensioen gaat, wilt u natuurlijk graag voldoende inkomen om van te leven. Maar wat krijgt u eigenlijk? U krijgt in ieder geval een AOW-uitkering. Daarnaast heeft u bij Pensioenfonds Vervoer tot uw 60ste pensioen opgebouwd. Vanaf uw 60ste bouwt u geen pensioen meer op. Daarnaast heeft u misschien zelf nog voor een aanvulling op uw pensioen gezorgd. Bijvoorbeeld door zelf te sparen of een lijfrenteverzekering af te sluiten. Als u met pensioen gaat, krijgt u dus: 1. AOW; 2. ouderdomspensioen; 3. eventuele aanvullingen die u zelf heeft geregeld. Bijvoorbeeld uit een lijfrenteverzekering of spaargeld.

Jessica Snijder, expeditiemedewerker.

Hoe is mijn pensioen berekend? Voor de opbouw van uw pensioen kijken we naar wat u verdiende. De volgende onderdelen telden mee voor het pensioen: • loon; • vakantietoeslag; • diplomatoeslag (telt alleen mee in het besloten busvervoer); • provisie (telt alleen mee in het taxivervoer); • openbaar vervoer toeslag - OV-toeslag (telt alleen mee in het taxivervoer); • huisartsenpostvervoer toeslag - HAP-toeslag (telt alleen mee in het taxivervoer).

Lijfrente/spaargeld Salaris

Ouderdomspensioen

Deze onderdelen samen zijn het pensioengevend salaris. Omdat u ook AOW krijgt, bouwde u niet over uw hele pensioengevend salaris pensioen op. Het gedeelte waarover u geen pensioen opbouwde, heet de franchise. Het salaris dat overblijft na aftrek van de franchise is de pensioengrondslag.

AOW Voor

65

Na

VUT en prepensioen

Op de volgende bladzijden vindt u rekenvoorbeelden. De voorbeelden geven een globaal beeld van hoe het pensioen berekend wordt. In het Uniform Pensioenoverzicht dat u ieder jaar van ons krijgt, staat hoeveel pensioen u precies krijgt.

Prepensioen Als u in aanmerking komt voor prepensioen, ontvangt u een prepensioenuitkering tot u 65 jaar bent. Daarna ontvangt u een AOW-uitkering en ouderdomspensioen. Let op, de AOW-leeftijd is verhoogd, kijk op www.svb.nl voor uw AOW-leeftijd.

In de rekenvoorbeelden kunt u zien dat het pensioen van Pensioenfonds Vervoer in de loop van de jaren beter is geworden. In 2001 veranderde de pensioenregeling. Vanaf die tijd bouwde u meer pensioen op.

3.1. AOW Van de overheid krijgt u een AOW-uitkering. U krijgt hierover bericht van de Sociale Verzekeringsbank (SVB). U hoeft zelf dus niets te doen.

Hoe zit het met pensioen en inflatie? Wij proberen het pensioen dat u heeft opgebouwd en de pensioenuitkeringen ieder jaar te verhogen met een toeslag. Zo proberen wij ervoor te zorgen dat uw pensioen meegroeit met de lonen in de sector. U heeft echter niet automatisch recht op de toeslag. Pensioenfonds Vervoer moet hiervoor namelijk voldoende financiële middelen hebben. Het bestuur van het fonds beslist ieder jaar of het opgebouwde pensioen en de pensioenuitkering worden aangepast aan de inflatie.

3.2. Ouderdomspensioen Als u met pensioen gaat, krijgt u pensioen van Pensioenfonds Vervoer: dit is uw ouderdomspensioen. Ieder jaar dat u tot uw 60ste heeft gewerkt, bouwde u een stukje pensioen op voor later. Hoeveel pensioen u heeft opgebouwd, hangt onder andere af van: • hoeveel u verdiende. Hoe meer u verdiende, hoe hoger uw pensioen; • hoe lang u werkte in het vervoer. Hoe langer u in het vervoer werkte, hoe hoger uw pensioen vanuit Pensioenfonds Vervoer.

Kijk voor meer informatie over de financiële situatie en de dekkingsgraad van Pensioenfonds Vervoer op www.pfvervoer.nl. Wat betaalt u voor uw pensioen? Iedereen die geboren is vóór 1950 betaalt geen pensioenpremie meer.

Uw uiteindelijke pensioen is gebaseerd op het gemiddelde loon dat u verdiende in de jaren dat u heeft gewerkt in het vervoer. Daarom spreken we van een middelloonregeling.

5

3. Mijn pensioen

Voorbeeld 1: Richard, vrachtwagenchauffeur Richard, geboren in 1949, is vrachtwagenchauffeur. Zijn pensioengevend salaris was op zijn 60ste € 25.920 per jaar. Vóór 2001 bouwde Richard op basis van zijn salaris ongeveer € 100 per jaar aan pensioen op. In 2001 werd de pensioenregeling verbeterd. Vanaf die tijd heeft Richard meer pensioen opgebouwd. In het voorbeeld hieronder ziet u hoe Richards pensioen van 2001 tot 2009 is berekend. Vanaf 2009 bouwt Richard geen pensioen meer op omdat hij dan 60 jaar is geworden. Rekenvoorbeeld: Richards pensioengevend salaris was € 25.920 per jaar. In dit bedrag zit ook de vakantietoeslag. De franchise is € 14.662. Richard bouwde dus pensioen op over een pensioengrondslag van € 11.258. Dit is zo berekend: functieloon vakantietoeslag franchise (niveau 2008) pensioengrondslag

€ 24.000 €1.920 + € 25.920 € 14.662 € 11.258

Over de pensioengrondslag bouwde Richard 1,975% pensioen op. Dat is dus € 222,35 per jaar.

Richard wil op zijn 65ste met pensioen. Hij heeft dan 30 jaar als vrachtwagenchauffeur gewerkt. Hij heeft in totaal 25 jaar pensioen opgebouwd. Vanaf 2009 bouwt Richard geen pensioen meer op omdat hij dan 60 jaar is geworden. Zijn pensioen ziet er als volgt uit: Van 1984 tot 2001: 17 jaar x € 100 = € 1.700 Van 2001 tot 2009: 8 jaar x € 222,35 = € 1.778,80 + Totaal pensioen vanaf 65 jaar € 3.478,80 bruto per jaar Als Richard op zijn 65ste met pensioen gaat, krijgt hij dus een ouderdomspensioen van € 3.478,80 bruto per jaar. De AOW en de eventuele partnertoeslag komen daar nog bij. In dit voorbeeld gaan we er voor het gemak vanuit dat Richard ieder jaar hetzelfde verdiende. In de praktijk zal dat niet zo zijn. Waarschijnlijk is het jaarsalaris steeds een beetje hoger geworden en is de franchise ook tussentijds gewijzigd. Er is ook geen rekening gehouden met VUT of prepensioen.

Voorbeeld 2: Sonja, taxichauffeur Sonja, geboren in 1949, is fulltime taxichauffeur. Haar pensioengevend salaris was op haar 60ste € 20.844 per jaar. Vóór 2001 bouwde Sonja op basis van haar salaris ongeveer € 55 per jaar aan pensioen op. In 2001 werd de pensioenregeling verbeterd. Vanaf die tijd heeft Sonja meer pensioen opgebouwd. In het voorbeeld hieronder ziet u hoe Sonja’s pensioen van 2001 tot 2009 is berekend.

Rekenvoorbeeld: Sonja’s pensioengevend salaris was € 20.844 per jaar. In dit bedrag zitten ook de vakantietoeslag, de OV-toeslag, de HAP-toeslag en de eventuele provisie. De franchise is € 14.662. Sonja bouwde dus pensioen op over een pensioengrondslag van € 6.182. Dit is zo berekend: functieloon € 18.000 provisie € 1.000 OV-toeslag € 100 HAP-toeslag € 200 vakantietoeslag € 1.544 + € 20.844 franchise € 14.662pensioengrondslag € 6.182

Van de pensioengrondslag bouwde Sonja 1,975% pensioen op. Dat is dus € 122,10 per jaar.

Sonja wil op haar 65ste met pensioen. Ze heeft dan 35 jaar als taxichauffeur gewerkt. Ze heeft in totaal 30 jaar pensioen opgebouwd. Sinds 2009 bouwt Sonja geen pensioen meer op. De pensioenopbouw stopt namelijk bij 60 jaar. Haar pensioen ziet er als volgt uit: Van 1979 tot 2001: 22 jaar x € 55 = € 1.210 Van 2001 tot 2009: 8 jaar x € 122,10 = € 976,80 + Totaal pensioen vanaf 65 jaar € 2.186,80 bruto per jaar Als Sonja op haar 65ste met pensioen gaat, krijgt ze dus een ouderdomspensioen van € 2.186,80 bruto per jaar. De AOW en de eventuele partnertoeslag komen daar nog bij. In dit voorbeeld gaan we er voor het gemak vanuit dat Sonja ieder jaar hetzelfde verdiende. In de praktijk zal dat niet zo zijn. Waarschijnlijk is het jaarsalaris steeds een beetje hoger geworden en is de franchise ook tussentijds gewijzigd. Er is ook geen rekening gehouden met VUT of prepensioen.

Ieder jaar een pensioenoverzicht Zolang u in het vervoer werkt, krijgt u van ons ieder jaar een overzicht waarin staat hoeveel pensioen u heeft opgebouwd. Ook staat hierin hoeveel pensioen u krijgt als u tot uw 65ste aan de pensioenregeling van Pensioenfonds Vervoer blijft deelnemen.

Dit overzicht heet het Uniform Pensioenoverzicht (UPO). Bouwt u ook prepensioen op? Dan staat het prepensioen op het pensioenoverzicht.

6

Voorbeeld 3: René, buschauffeur René, geboren in 1949, is buschauffeur. Zijn pensioengevend salaris was € 30.000 per jaar. In dit bedrag zit ook de vakantietoeslag. Vóór 2001 bouwde René op basis van zijn salaris ongeveer € 120 per jaar aan pensioen op. In 2001 werd de pensioenregeling verbeterd. Vanaf die tijd heeft René meer pensioen opgebouwd. In het voorbeeld hieronder ziet u hoe René’s pensioen van 2001 tot 2009 is berekend. Rekenvoorbeeld: René’s pensioengevend salaris was € 30.000 per jaar. In dit bedrag zit ook de vakantietoeslag. De franchise is € 14.662. René bouwde dus pensioen op over een pensioengrondslag van € 15.338. Dit is zo berekend: functieloon € 27.778 vakantietoeslag € 2.222 + € 30.000 franchise (niveau 2008) € 14.662 pensioengrondslag € 15.338

Van de pensioengrondslag bouwde René 1,975% pensioen op. Dat is dus € 302,93 per jaar.

Als René 65 jaar is, heeft hij 25 jaar in het vervoer gewerkt. Hij heeft in totaal 20 jaar pensioen opgebouwd. Sinds 2009 bouwt René geen pensioen meer op. De pensioenopbouw stopt namelijk bij 60 jaar. Zijn pensioen ziet er als volgt uit:

Van 1989 tot 2001: 12 jaar x € 120 = € 1.440 Van 2001 tot 2009: 8 jaar x € 302,93 = € 2.423,44 + Totaal pensioen vanaf 65 jaar € 3.863,44 bruto per jaar Als René op zijn 65ste met pensioen gaat, krijgt hij dus een ouderdomspensioen van € 3.863,44 bruto per jaar. De AOW en de eventuele partnertoeslag komen daar nog bij. In dit voorbeeld gaan we er voor het gemak vanuit dat René ieder jaar hetzelfde verdiende. In de praktijk zal dat niet zo zijn. Waarschijnlijk is het jaarsalaris steeds een beetje hoger geworden en is de franchise ook tussentijds gewijzigd. Er is ook geen rekening gehouden met VUT of prepensioen.

3.3. Welke keuzes kan ik maken?

3.5. Heb ik genoeg pensioen opgebouwd?

Hoeveel pensioen u later krijgt, hangt af van hoeveel u verdiende en hoe lang u werkte in het vervoer. Alle stukjes die u jaarlijks heeft opgebouwd, vormen samen uiteindelijk uw pensioen. Misschien wilt u altijd evenveel pensioen ontvangen. Maar u kunt ook een aantal keuzes maken waardoor u tijdelijk meer pensioen krijgt.

Als u met pensioen gaat, wilt u voldoende geld ontvangen om normaal van te kunnen leven. In bepaalde situaties heeft u mogelijk minder pensioen opgebouwd: • u heeft een aantal jaren niet gewerkt; • u heeft een tijd in het buitenland gewerkt; • u heeft een tijd voor een werkgever gewerkt die geen pensioenregeling had (of een minder goede pensioenregeling); • u bent gescheiden. U krijgt dan minder pensioen omdat uw ex-partner ook een deel van uw pensioen krijgt.

Partnerpensioen inruilen voor hoger ouderdomspensioen Naast uw ouderdomspensioen, bouwt u ook automatisch een pensioen op voor uw partner. Als u overlijdt, krijgt uw partner een partnerpensioen. U kunt het partnerpensioen (gedeeltelijk) inruilen voor een hoger ouderdomspensioen. Meer over inruilen leest u in hoofdstuk 6.3.

3.6. Hoe zeker is uw pensioen? Pensioenfondsen in Nederland hebben het al een aantal jaren moeilijk. Sommige pensioenfondsen moeten de pensioenen zelfs verlagen. Op het moment dat deze brochure werd geschreven, hoefde Pensioenfonds Vervoer de pensioenen niet te verlagen. Maar dat geeft geen garantie voor de toekomst. Als Pensioenfonds Vervoer de pensioenen in de toekomst moet verlagen, kan dit ook gelden voor uw pensioen. Uiteraard krijgt u hierover dan bericht.

Eerste jaren meer pensioen? U kunt ervoor kiezen de eerste vijf of tien jaar een hoger pensioen te krijgen. Bijvoorbeeld omdat u na uw 65ste uw hypotheek nog moet aflossen. Meer hierover leest u in hoofdstuk 6.3.

3.4. Wanneer kan ik met pensioen? U kunt met pensioen als u 65 jaar bent. Het pensioen gaat in op de eerste dag van de maand waarin u 65 jaar wordt. Eerder of later met pensioen gaan kan ook. U kunt uw pensioen bijvoorbeeld uitstellen tot u 70 jaar bent. Wat de beste keus is, hangt af van uw persoonlijke situatie. Uw keuze heeft gevolgen voor de hoogte van uw pensioen. Meer informatie leest u in hoofdstuk 6.1 en 6.2. Prepensioen Heeft u prepensioen? Ook dan kunt u uw ouderdomspensioen eerder laten ingaan. U ontvangt het ouderdomspensioen naast uw prepensioenuitkering.

Vraag advies Misschien vindt u het lastig om te bepalen wat u met uw pensioen doet. Wij kunnen u een indicatie geven van de hoogte van uw pensioen, maar we kunnen u geen advies geven over welke keuzes u moet maken. U kunt wel terecht bij bijvoorbeeld een

financieel adviseur of bij organisaties als het Nibud en de Consumentenbond. Bespreek wat uw plannen zijn als u met pensioen gaat. En of u hiervoor voldoende pensioen heeft opgebouwd.

7

4.

Pensioen voor mijn partner en kinderen 2. U werkt niet meer in het vervoer • uw partner krijgt een partnerpensioen. Dit pensioen is 70% van het pensioen dat u heeft opgebouwd in de periode dat u in het vervoer werkte. • uw kinderen krijgen een wezenpensioen. Dit pensioen is 14% van het pensioen dat u heeft opgebouwd in de periode dat u in het vervoer werkte.

Als u komt te overlijden, wilt u natuurlijk dat uw gezin voldoende inkomen heeft om normaal te kunnen leven. Daarom is er niet alleen voor u, maar ook voor uw eventuele partner en kinderen pensioen opgebouwd. Als u komt te overlijden, krijgen zij dit pensioen. Het pensioen voor uw partner is het partnerpensioen, voor uw kinderen is er het wezenpensioen. Wat als ik geen partner heb? Ook als u geen partner heeft, heeft u toch partnerpensioen opgebouwd. Misschien krijgt u in de toekomst wel een partner. Dan is er ook een partnerpensioen geregeld. Alleen als u na de ingang van uw pensioen een partner krijgt en u vervolgens overlijdt, dan ontvangt uw partner geen partnerpensioen. Gaat u met pensioen en heeft u op dat moment geen partner, dan wordt het opgebouwde partnerpensioen omgezet in extra ouderdomspensioen.

3. U overlijdt tijdens uw pensioen • uw partner krijgt een partnerpensioen. Dit pensioen is 70% van het pensioen dat u ontving. Dit geldt niet als u uw partnerpensioen heeft ingeruild voor een hoger ouderdomspensioen. • uw kinderen krijgen een wezenpensioen. Dit pensioen is 14% van het pensioen dat u ontving. Hoe lang krijgen mijn partner en kinderen pensioen? Uw partner krijgt het partnerpensioen gedurende de rest van zijn of haar leven. Kinderen krijgen het wezenpensioen tot ze 18 jaar zijn. Daarna is het afhankelijk van de situatie. Als de kinderen studeren, kunnen ze wezenpensioen krijgen tot maximaal hun 27ste jaar.

Wij regelen dit voor u; u hoeft niets te doen. Het partnerpensioen is alleen voor de partner die u heeft voordat u met pensioen gaat. Krijgt u na uw pensioendatum een (andere) partner? Dan krijgt deze partner geen partnerpensioen.

4.1. Hoeveel krijgen mijn partner en kinderen?

Moet ik iets regelen? Gaat u trouwen of wordt u geregistreerde partners? Dan is het partnerpensioen vanzelf geregeld. Gaat u samenwonen? Zorg dan voor een samenlevingscontract waarin staat dat uw partner het partnerpensioen krijgt. Anders krijgt uw partner geen partnerpensioen als u overlijdt. Een samenlevingscontract stelt u op bij de notaris.

Hoeveel krijgen uw partner en kinderen als u overlijdt? Dat ligt aan de situatie op dat moment. Er zijn drie mogelijkheden: 1. U werkt in het vervoer • uw partner krijgt een partnerpensioen. Dit pensioen is 70% van het pensioen dat u heeft opgebouwd. • uw kinderen krijgen een wezenpensioen. Dit pensioen is 14% van het pensioen dat u heeft opgebouwd.

Als u een kind krijgt, hoeft u dat niet aan ons door te geven. Als u overlijdt, krijgen de kinderen bericht van ons over hun wezenpensioen.

M  ogelijk een uitkering van de overheid

Wanneer krijgen kinderen een wezenpensioen?

Als u overlijdt, kan uw partner misschien een Anw-uitkering krijgen van de overheid. ‘Anw’ betekent Algemene nabestaandenwet. Er gelden wel voorwaarden voor een Anw-uitkering. Meer informatie vindt u op de website van de SVB: www.svb.nl.

Uw kinderen krijgen een wezenpensioen als ze: 1. jonger zijn dan 18 jaar; of 2. jonger zijn dan 27 jaar en een opleiding volgen.

Wie is partner?

Had u nog geen kinderen toen u begon met werken in het vervoer? Dat maakt niet uit. Ook als u later een kind krijgt, geldt het wezenpensioen. Alleen als u na uw pensioendatum een kind krijgt, dan ontvangt uw kind geen wezenpensioen als u overlijdt.

Uw partner is de man of vrouw met wie u: • getrouwd bent; of • een geregistreerd partnerschap heeft; of • een half jaar of langer samenwoont en met wie u een samenlevingscontract heeft, waarin staat dat uw partner het partnerpensioen krijgt. Woont u samen met uw vader of moeder? Dan bent u geen partners van elkaar. Uw ouders krijgen dan ook geen partnerpensioen.

8

5.

Wat gebeurt er met mijn pensioen als...? Prepensioen Als u en uw partner uit elkaar zijn gegaan, dan heeft uw ex-partner ook recht op een deel van uw prepensioen. De verdeling werkt hetzelfde als bij uw ouderdomspensioen.

Tijdens uw leven doen zich allerlei veranderingen voor. U kunt werkloos of arbeidsongeschikt worden. Of u gaat scheiden. Bij al deze veranderingen is het belangrijk om ook te weten wat dit betekent voor uw pensioen. Bekijk uw pensioen opnieuw als uw situatie verandert, ook al heeft u het pensioen ooit goed geregeld. Hierna leest u meer over veranderingen die gevolgen kunnen hebben voor uw pensioen.

5.2. Ik heb een nieuwe baan Vroeger werkten veel mensen jarenlang voor dezelfde werkgever. Tegenwoordig veranderen mensen vaker van baan. Als u een nieuwe baan krijgt, kan dat gevolgen hebben voor uw pensioen. Wat er gebeurt, is afhankelijk van uw situatie:

5.1. Uit elkaar gaan Uit elkaar gaan is een emotioneel ingrijpende gebeurtenis. Daarnaast moet u ook nog eens veel regelen: verhuizen, spullen verdelen, de zorg voor de kinderen. Logisch dat u niet meteen aan uw pensioen denkt. Toch is het belangrijk om ook hierover afspraken te maken. Uw ex-partner heeft namelijk recht op een deel van het ouderdomspensioen dat u heeft opgebouwd in de periode dat u samen was. De verdeling van het pensioen heet verevening. Verevenen kan overigens alleen als u getrouwd of geregistreerd partners was. Hoeveel u en uw ex-partner krijgen, kunt u samen afspreken:

1. U gaat werken buiten het vervoer Heeft u een nieuwe baan buiten het vervoer? Dan blijft uw opgebouwde pensioen staan bij Pensioenfonds Vervoer tot u met pensioen gaat. Daarna ontvangt u dit pensioen. U kunt uw pensioen ook meenemen. Dit heet waardeoverdracht. Meer over waardeoverdracht leest u hierna bij ‘Wat is waardeoverdracht?’. 2. U krijgt een andere werkgever in het vervoer Heeft u een nieuwe baan, maar blijft u werken in het vervoer? Dan blijft uw opgebouwde pensioen staan bij Pensioenfonds Vervoer tot u met pensioen gaat. Omdat bijna alle vervoersbedrijven hun pensioen hebben geregeld bij Pensioenfonds Vervoer, hoeft u ook geen waardeoverdracht te doen.

1. U verdeelt uw pensioen • Standaard krijgt uw ex-partner de helft van uw ouderdomspensioen. Het gaat om het deel van uw ouderdomspensioen dat u heeft opgebouwd toen u officieel samen was. U kunt ook afspreken dat de één meer krijgt dan de ander. In beide gevallen geldt: uw ex-partner krijgt dit pensioen als u met pensioen gaat, zolang u leeft. Overlijdt uw ex-partner eerder dan u? Dan is het verevende deel van het pensioen weer voor u. • U en uw ex-partner kunnen er samen ook voor kiezen om het deel van het pensioen voor uw ex-partner om te zetten in een eigen pensioen voor uw ex-partner. Uw ex-partner krijgt dat pensioen als hij of zij met pensioen gaat. Dit heet conversie. Overlijdt uw ex-partner eerder dan u? Dan krijgt u het pensioen van uw ex-partner niet zelf weer uitgekeerd.

Wat is waardeoverdracht? Veel mensen vinden het handig hun pensioen mee te nemen naar hun nieuwe pensioenuitvoerder. Het pensioen wordt dan namelijk op één plek verzameld. Dit heet waardeoverdracht. Vaak krijgt u van uw nieuwe pensioenuitvoerder informatie over waardeoverdracht. Krijgt u geen informatie, vraag er dan naar. Waardeoverdracht moet u aanvragen bij de pensioenuitvoerder van uw nieuwe werkgever. U krijgt dan eerst een gratis offerte. Pas dan hoeft u te beslissen of u het pensioen meeneemt of niet. Of waardeoverdracht voor u voordelig is, is afhankelijk van uw nieuwe pensioenregeling. Vraag hierover advies bij de pensioenuitvoerder van uw nieuwe werkgever. Waardeoverdracht is gratis bij Pensioenfonds Vervoer.

2. U verdeelt het pensioen niet U kunt samen besluiten dat uw pensioen niet wordt verdeeld. Uw ex-partner krijgt dan niets, u krijgt het volledige pensioen. Wat gebeurt er na mijn overlijden? Na uw overlijden heeft uw ex-partner recht op het partnerpensioen dat u tot de scheiding heeft opgebouwd. Dit heet het bijzonder partnerpensioen. Dit geldt als u getrouwd was, geregistreerde partners was of samenwoonde. Krijgt u na een scheiding een nieuwe partner? Dan heeft uw nieuwe partner ook recht op partnerpensioen als u overlijdt. Uw nieuwe partner krijgt echter niet het volledige partnerpensioen, omdat een deel als bijzonder partnerpensioen naar uw ex-partner gaat.

Moet ik iets regelen? Ja, u moet de waardeoverdracht aanvragen binnen een half jaar nadat u met uw nieuwe baan bent begonnen. Doet u de aanvraag tot waardeoverdracht later? Dan is het pensioenfonds niet verplicht mee te werken aan de waardeoverdracht. Geen waardeoverdracht Neemt u uw pensioen niet mee? Dan blijft het opgebouwde pensioen staan bij Pensioenfonds Vervoer. Als u 65 jaar wordt, ontvangt u dit pensioen.

Moet ik iets regelen? Was u getrouwd of geregistreerd partners? Dan hoeft u niets aan ons door te geven. Wij krijgen hierover namelijk bericht van uw gemeente. Neem wel contact met ons op als u samenwoonde. Hierover krijgen wij namelijk geen bericht van uw gemeente. Zodra de scheiding bij ons bekend is, krijgen u en uw ex-partner bericht van ons. Pensioenfonds Vervoer hoort graag binnen twee jaar na de scheiding van u en uw ex-partner of u het pensioen verdeelt. En zo ja, hoe.

Prepensioen Waardeoverdracht geldt ook voor het prepensioen dat u heeft opgebouwd.

5.3. Wat als ik arbeidsongeschikt word? Mogelijk ontvangt u een aanvulling op de WIA- of WAO-uitkering van de overheid. Hierover vindt u meer informatie in onze brochure over arbeidsongeschiktheid.

9

6. Ik ga (bijna) met pensioen Eerste jaren meer pensioen? Als u met pensioen gaat, is uw inkomen meestal lager dan toen u werkte. U kunt er daarom voor kiezen de eerste vijf of tien jaar een hoger pensioen te krijgen. Wilt u de eerste vijf jaar een hoger pensioen? Dan krijgt u 120% van uw pensioen. Bij 10 jaar ontvangt u 112%. Houd er wel rekening mee dat u na deze vijf of tien jaren levenslang minder pensioen krijgt, namelijk 75% van het pensioen dat u de eerste 5 of 10 jaar heeft gehad. U hoeft pas te kiezen vlak voordat u met pensioen gaat.

Bent u bijna 65 jaar? Dan kunt u pensioen aanvragen. Ongeveer een half jaar van tevoren krijgt u bericht van ons. Op dat moment kunt u een aantal keuzes maken voor een pensioen dat past bij uw wensen. Wilt u bijvoorbeeld langer doorwerken? Of wilt u tijdelijk meer pensioen ontvangen? U beslist het helemaal zelf. Ongeveer een maand voordat u 65 jaar wordt, laten we u weten hoeveel pensioen u krijgt. Prepensioen Ook als u met prepensioen bent, moet u pensioen aanvragen. Ongeveer een half jaar voordat u 65 jaar wordt, krijgt u bericht van ons.

Partnerpensioen inruilen Bij Pensioenfonds Vervoer bouwt u altijd een partnerpensioen op. Of u een partner heeft of niet, dat maakt niet uit. U kunt ervoor kiezen uw partnerpensioen (gedeeltelijk) in te ruilen voor een hoger ouderdomspensioen. U krijgt dan meer ouderdomspensioen. Het nadeel is dat uw partner geen of een kleiner partnerpensioen krijgt als u overlijdt. Andersom kan ook: u ruilt uw ouderdomspensioen (gedeeltelijk) in voor een hoger partnerpensioen. Uw partner krijgt dan dus meer pensioen als u overlijdt. Als u kiest voor het inruilen van het partnerpensioen moet ook uw partner hiervoor toestemming geven.

6.1. Ik wil eerder met pensioen U kunt bij Pensioenfonds Vervoer met pensioen als u 65 jaar bent. Maar misschien wilt u eerder met pensioen. Bijvoorbeeld omdat u tegelijk met uw partner wilt stoppen met werken. U kunt al met pensioen vanaf uw 55ste. Als u eerder stopt met werken, krijgt u minder pensioen. Logisch, want u heeft minder jaren pensioen opgebouwd. Bovendien ontvangt u pensioen over een langere periode omdat u eerder stopt met werken. Gaat u eerder met pensioen? Houd er dan rekening mee dat u eerst alleen pensioen krijgt. Uw AOW begint later. Verder bouwt u geen pensioen meer op zodra u stopt met werken.

Wat u doet met het partnerpensioen, beslist u met uw partner. Bekijk hiervoor goed uw financiële situatie. Stel dat uw partner bijvoorbeeld zelf geen pensioen heeft opgebouwd. Dan wilt u misschien uw partnerpensioen niet inruilen voor een hoger ouderdomspensioen.

‘Stop ik eerder, dan krijg ik minder. Werk ik langer, dan krijg ik meer. Logisch.’

Wat als ik geen partner heb? Ook als u geen partner heeft, heeft u toch partnerpensioen opgebouwd. Gaat u met pensioen en heeft u dan geen partner, dan ontvangt u een hoger ouderdomspensioen.

André Janssen, bulkwagenchauffeur.

Wij regelen dit voor u; u hoeft niets te doen. Als u na uw pensioendatum een partner krijgt, ontvangt hij of zij geen partnerpensioen als u overlijdt.

6.2. Ik wil later met pensioen Niet iedereen wil met pensioen als hij 65 jaar is. Sommige mensen werken door omdat ze hun pensioen te laag vinden. Of omdat ze hun werk leuk vinden. Wilt u nog niet stoppen met werken als u 65 jaar bent? Dan kunt u soms zelfs doorwerken tot u 70 jaar bent. Als u later met pensioen gaat, krijgt u meer pensioen.

U hoeft pas een beslissing over uw partnerpensioen te nemen als u met pensioen gaat.

6.4. Moet ik AOW zelf aanvragen? Over de AOW krijgt u vanzelf bericht van de SVB. Kijk voor meer informatie op www.svb.nl.

U kunt uw pensioen uitstellen tot uw 70ste. Vóór uw 65ste krijgt u een formulier om pensioen aan te vragen. Hierop kunt u aangeven wanneer u met pensioen wilt. Later met pensioen gaan kan alleen als u blijft werken. Zodra u stopt met werken, begint uw pensioen.

6.3. Kan ik mijn pensioen zelf aanpassen? Als u met pensioen gaat, krijgt u iedere maand het pensioen dat u heeft opgebouwd. Zolang u leeft. Als u wilt, kunt u echter ook eerst een hoger en daarna een lager pensioen ontvangen. Of (een deel van) uw partnerpensioen inruilen voor een hoger ouderdomspensioen. Hierover hoeft u nu nog geen beslissing te nemen. Vlak voordat u met pensioen gaat, kunt u uw keuze aan ons doorgeven.

10

6.5. Ik heb meer dan één werkgever gehad Veel mensen werken niet altijd bij dezelfde baas. Het kan dan zijn dat u pensioen bij verschillende pensioenuitvoerders heeft opgebouwd. Als u uw pensioen niet altijd heeft meegenomen naar een nieuwe werkgever, krijgt u pensioen van verschillende pensioenuitvoerders. Normaal gesproken krijgt u hierover automatisch bericht van alle pensioenuitvoerders waar u pensioen heeft opgebouwd. Krijgt u geen bericht? Neem dan zelf contact op met deze pensioenuitvoerder(s).

6.6. Mag ik bijverdienen als ik met pensioen ben? Ja, u mag zoveel bijverdienen als u wilt. Uw inkomsten worden niet afgetrokken van uw AOW of pensioen. Als u voor uw 65ste stopt met werken, mag u ook bijverdienen. Dit kan echter wel fiscale gevolgen hebben voor uw inkomen.

O  verleg met uw werkgever Wilt u eerder met pensioen? Neem dan contact met ons op via 0900 1964 (8 cent per minuut). Bel ons een half jaar voordat u wilt stoppen. Overleg ook met uw werkgever als u eerder met pensioen wilt.

Rekenvoorbeeld: eerder stoppen met werken pensioen over een langere periode wordt uitbetaald, krijgt ze per jaar minder pensioen: € 4.000 x 0,865 = € 3.460. Doordat Francien eerder met pensioen gaat, moet haar pensioen met de factor 0,865 vermenigvuldigd worden.

Francien is bijna 23 jaar bij de zaak. Ze is pasgeleden 63 jaar geworden en wil binnenkort met pensioen. Haar man gaat namelijk ook met pensioen en ze willen samen nog vrijwilligerswerk doen. Francien heeft in totaal € 4.000 pensioen opgebouwd. Omdat Francien vóór haar 65ste stopt met werken en omdat het

U  w pensioenen op een rij Wilt u een overzicht van al uw pensioen? Kijk dan op www.mijnpensioenoverzicht.nl. Hier vindt u een overzicht van het pensioen dat u binnen en buiten het vervoer heeft opgebouwd. 

11

7. Over Pensioenfonds Vervoer Onze organisatie De eindverantwoordelijkheid ligt bij het bestuur van Pensioenfonds Vervoer. In het bestuur zitten vertegenwoordigers van de werknemers en werkgevers. Samen nemen zij beslissingen over uw pensioen, bijvoorbeeld over de premies en de toeslag. Het bestuur wordt ondersteund door een bestuursbureau. Verder heeft Pensioenfonds Vervoer verschillende advies- en inspraakorganen, zoals de Beleggingscommissie, de Pensioencommissie en de Deelnemersraad.

Pensioenfonds Vervoer bestaat al sinds 1964. Als u werkt in één van de volgende sectoren, verzorgen wij uw ouderdoms-pensioen, prepensioen en eventueel uw VUT-uitkering: • goederenvervoer; • touringcar; • taxi; • binnenvaart; • kraanverhuurbedrijven. Wij zijn een organisatie zonder winstoogmerk, voor en door de sector; werknemers, gepensioneerden en werkgevers bepalen gezamenlijk hoe het pensioen eruit ziet.

De Deelnemersraad behartigt uw belangen en de belangen van mensen die met pensioen zijn. De raad heeft acht leden en is een mix van actieve werknemers en gepensioneerden. De Deelnemersraad adviseert het bestuur over bijvoorbeeld premies, beleggingen, toeslag en de inhoud van de pensioenregeling.

U en uw gezin zekerheid bieden als het gaat om uw pensioen; dat vinden wij het belangrijkst. Daarom doen we er alles aan om de kosten zo laag mogelijk te houden voor u en uw werkgever. Ook willen we u een pensioen bieden dat u kunt aanpassen aan uw persoonlijke wensen. Daarnaast vinden we het belangrijk u goed van dienst te zijn. Bijvoorbeeld door u helder en juist te informeren, zodat u weet waar u aan toe bent.

Pensioenfonds Vervoer heeft een Verantwoordingsorgaan. In het Verantwoordingsorgaan zitten werknemers, mensen die met pensioen zijn en werkgevers. Het bestuur legt aan hen verantwoording af over het beleid en de uitvoering van het beleid. Minimaal één keer per jaar komen het bestuur en het Verantwoordingsorgaan bij elkaar.

Uw geld verantwoord belegd U en uw werkgever betalen iedere maand pensioenpremie. Om er nu en in de toekomst zeker van te zijn dat iedereen in de vervoerssector pensioen krijgt, beleggen wij de pensioen­premie. Uiteraard nemen wij daarbij een zo klein mogelijk risico. Ook kiezen wij voor beleggingen waarbij bewust rekening wordt gehouden met milieu, maatschappij en goed bestuur van de onderneming. Kortom: uw geld wordt verantwoord belegd.

Toezicht op Pensioenfonds Vervoer Om ervoor te zorgen dat Pensioenfonds Vervoer de pensioenregeling goed uitvoert, houden De Nederlandsche Bank (DNB) en de Autoriteit Financiële Markten (AFM) toezicht.

12

8. Heeft u vragen? Heeft u na het lezen van deze brochure vragen? Of wilt u meer weten? Kijk dan op www.pfvervoer.nl, de website van Pensioenfonds Vervoer. Daar kunt u ook uw eigen pensioensituatie bekijken.

Liever bellen of mailen? U kunt ons ook bellen via 0900 1964 (8 cent per minuut). Wij zijn bereikbaar van maandag tot en met vrijdag van 09.00 tot 17.00 uur. Een e-mail sturen kan ook: [email protected]. Als u hierbij uw burgerservicenummer vermeldt, kunnen wij u beter van dienst zijn. Brief schrijven Schrijft u liever een brief? Dat kan ook. Ons adres is: Pensioenfonds Vervoer Postbus 501 9700 AM Groningen Wilt u in uw brief uw burgerservicenummer vermelden? Dan kunnen wij u beter van dienst zijn.

We zorgen ervoor dat u goed zit

In deze brochure staat algemene informatie over het pensioenreglement. We besteden veel aandacht aan de inhoud van deze brochure, maar het kan zijn dat informatie ondertussen is veranderd, verouderd of dat er onjuistheden in staan. Pensioenfonds Vervoer is niet aansprakelijk als iemand schade ondervindt omdat er onjuiste of verouderde informatie in deze brochure staat, de brochure onjuist is verspreid of gebruikt. U kunt alleen rechten ontlenen aan het pensioenreglement.

Pensioenfonds Vervoer Juni 2013

13