Hoe word je verpleegkundige?

Hoe word je verpleegkundige? Doelgroep: personen die WEL in het bezit zijn van een verpleegkundig diploma, maar die dit in het buitenland hebben behaald. Overzicht van de opleidingsmogelijkheden en ondersteunende maatregelen om verpleegkundige te worden Januari 2013

Laatste wijziging: 19 december 2012

Colofon Deze tekst is een uitgave van de vzw FE.BI. Eindredactie Kristof Dhoore Dienst O&O Vzw Fe.Bi Handelskaai 48 1000 Brussel [email protected] 02/229.20.37 Redactiecomité Deze tekst is een product van een werkgroep ‘verpleegkunde’ die tot stand kwam binnen vzw Fe.Bi die via diverse fondsen ondersteuning biedt aan mensen die verpleegkundige willen worden. Daarnaast maakten medewerkers van vzw VIVO en het Vlaamse Zorgagentschap deel uit van de werkgroep. Verantwoordelijke uitgever Cathy De Smet Vzw FE.BI Handelskaai 48 1000 Brussel [email protected] 02/227.60.09 Publicatiedatum Januari 2013

1


Inhoudsopgave COLOFON ................................................................................................................1 0. INLEIDING ............................................................................................................3 1. OPLEIDINGSNIVEAUS –EN MOGELIJKHEDEN VERPLEEGKUNDE..............................................4 A. VOOR DE HOGERE BEROEPSOPLEIDING VERPLEEGKUNDE HBO5 (GRADUAAT VERPLEEGKUNDE -VROEGERE A2) .......4 1. Dagonderwijs ........................................................................................................4 2. Trajecten op maat .................................................................................................4 B. BACHELOR VERPLEEGKUNDE (VROEGERE A1) ........................................................................5 1. Dagonderwijs ........................................................................................................5 2. Trajecten op maat .................................................................................................5 C. SPECIALISATIES (POSTGRADUATEN)..................................................................................6 D. SPECIALISATIES (BACHELOR-NA-BACHELOR-OPLEIDINGEN) ..........................................................6 E. MASTER VERPLEEGKUNDE ............................................................................................7 2. DE TOELATINGSVOORWAARDEN TOT DE OPLEIDING VERPLEEGKUNDE ..................................8 A. DE TOELATINGSVOORWAARDEN VOOR DE EERSTE MODULE VAN DE HOGERE BEROEPSOPLEIDING VERPLEEGKUNDE HBO5 (GRADUAAT VERPLEEGKUNDE-VROEGERE A2) ...............................................................8 B. DE TOELATINGSVOORWAARDEN VOOR HET 1STE JAAR BACHELOR VERPLEEGKUNDE (VROEGERE A1) ....................8 3. EQUIVALENTIE VAN BUITENLANDSE DIPLOMA’S ..............................................................9 4. HET VRIJSTELLINGENBELEID (EVC = ELDERS VERWORVEN COMPETENTIES / EVK = ELDERS VERWORVEN KWALIFICATIES) ...................................................................................... 10 A. OMSCHRIJVING VAN EVC-EVK ................................................................................... 10 B. VOOR DE HOGERE BEROEPSOPLEIDING VERPLEEGKUNDE HBO5 (GRADUAAT VERPLEEGKUNDE-VROEGERE A2) ...... 10 C. BACHELOR VERPLEEGKUNDE (VROEGERE A1) ...................................................................... 11 5. ONDERSTEUNENDE MAATREGELEN ........................................................................... 11 1. Betaald educatief verlof ........................................................................................ 11 2. Opstap naar verpleegkunde (Project 360) ................................................................... 12 3. Opleidingsproject voor verpleegkunde – Project 600 ...................................................... 13 4. Opleidingscheques voor werknemers ......................................................................... 14 5. Tijdskrediet ....................................................................................................... 14 6. Opleidingskrediet of aanmoedigingspremie Vlaamse gemeenschap..................................... 14 7. Studiebeurs ........................................................................................................ 15 8. VDAB ondersteuning voor werkzoekenden ................................................................... 15 9. Terugkeercursus voor verpleegkundigen ..................................................................... 16 6. SCHOLENLIJST ................................................................................................... 17 1. Hogere beroepsopleiding verpleegkunde (HBO5) (vroegere A2- gegradueerd verpleegkundige) .. 17 2. Bachelor verpleegkunde (vroegere A1) ....................................................................... 22 3. Master verpleegkunde ........................................................................................... 24 4. Specialisaties ...................................................................................................... 24

2


0. Inleiding Ben je het bezit van een verpleegkundig diploma behaald in het buitenland en wil je graag weten wat je mogelijkheden zijn om verpleegkundige te worden of om je bij te scholen. Lees dan zeker verder. We bieden je vooreerst een overzicht van alle opleidingsmogelijkheden (naar diverse niveaus en – mogelijkheden), rekening houdend met toelatingsvoorwaarden en mogelijke vrijstellingen. We vullen dit vervolgens aan met een reeks aan ondersteunende maatregelen die je kunnen helpen om je studies verpleegkunde tot een goed einde te brengen. Tot slot vind je in de tekst ook informatie voor verpleegkundigen die hun diploma in het buitenland behaalden. Veel lees- en opzoekplezier! Voor vragen of aanvullingen bij deze tekst kan u terecht op volgend adres: [email protected].

3


1. OPLEIDINGSNIVEAUS –EN MOGELIJKHEDEN VERPLEEGKUNDE Er zijn verschillende manieren om verpleegkundige te worden. In het verleden werd de opleiding tot verpleegkundige georganiseerd op A1- en A2- niveau. Deze niveaus stonden bekend onder de resp. benamingen ‘gegradueerd verpleegkundige’ en ‘gebrevetteerd verpleegkundige’. Deze 2 niveaus zijn tot op heden blijven bestaan, maar vallen nu onder de bachelor- en de HBO5structuur. De opleidingen tot verpleegkundige hebben normaal een duur van 3 jaar. De opleidingen tot verpleegkundige op HBO5-niveau worden volgens het modulaire systeem georganiseerd; de opleidingen tot bachelor in de verpleegkundige volgens een systeem met studiepunten. Meer informatie over de feitelijke inhoud van de opleidingen verpleegkundige vind je terug op www.onderwijskiezer.be.

A. Voor de Hogere Beroepsopleiding verpleegkunde HBO5 (graduaat verpleegkunde -vroegere A2) (is te bekijken per individuele situatie) De opleiding op HBO5-niveau levert bij het afstuderen een graduaatsdiploma van “Verantwoordelijk algemeen ziekenverple(e)g(st)er” op. De opleidingen tot verpleegkundige op HBO5-niveau worden volgens het modulaire systeem georganiseerd. 1. Dagonderwijs De opleiding wordt meestal in dagonderwijs verzorgd, doch soms ook in avondonderwijs. De “dagopleiding” kies je indien je voltijds naar school wilt. Hierbij worden de lesweken afgewisseld met stageweken. De opleiding duurt dan 6 semesters (die verdeeld wordt over 5 modules), wat normaal overeenkomt met 3 jaar. 2. Trajecten op maat 2.1 Werken en studeren Enkele secundaire scholen bieden de opleiding zo aan dat je de opleiding kan combineren met werken. Je kan de opleiding over verschillende jaren spreiden. 2.2 Verkorte trajecten op basis van EVC-EVK Tijdens deze procedure wordt nagegaan of je al Elders Verworven Kwalificaties en Competenties (EVK-EVC) bezit, waardoor dit je opleiding kan verkorten (zie ook punt IV.B.). Voor info hierover contacteer je best een school voor verpleegkunde (niet in alle scholen – zie scholenlijst)

4


2.3 De ‘anders georganiseerde opleiding’ Deze opleidingsmogelijkheid is gelijkwaardig aan het dagonderwijs maar de lessen en de stages lopen gelijktijdig. Elke week is er zowel les als stage, deze worden georganiseerd in overleg met de studenten. Niet alle scholen bieden deze “anders georganiseerde opleiding” (= “AGO”) aan. Informeer je bij de scholen in uw buurt (zie scholenlijst). Opmerking: de benaming verschilt van school tot school. OPGELET: Het diploma gegradueerde verpleegkunde behalen via de midden jury is niet langer mogelijk. De examens voor het behalen van het diploma van gegradueerde in de verpleegkunde en het toelatingsattest verpleegkunde worden niet meer ingericht door de Examencommissie. U kunt hiervoor alleen nog terecht in een secundaire school.

B. Bachelor verpleegkunde (vroegere A1) (is te bekijken per individuele situatie) Omwille van een Europese richtlijn mogen geen afstudeerrichtingen meer georganiseerd worden in de bachelor opleiding Verpleegkunde. Studenten volgen een basisopleiding Verpleegkunde die leidt tot de titel van ‘Verantwoordelijk algemeen ziekenverple(e)g(st)er’. De opleidingen tot bachelor in de verpleegkundige worden georganiseerd volgens een systeem met studiepunten. Je kan voor elke van de hierna opgesomde opleidingsmogelijkheden een opleidingscontract afsluiten met een hogeschool, dat bepaalt hoeveel vakken je dat schooljaar moet volgen en hoeveel studiepunten je moet behalen. Er bestaan verschillende opleidingsmogelijkheden: 1. Dagonderwijs De “dagopleiding” kies je indien je voltijds naar school wilt gaan. De lesweken worden afgewisseld met stageweken. De opleiding duurt normaal 3 jaar. 2. Trajecten op maat 2.1 Werken en studeren Enkele hogescholen bieden de opleiding zo aan dat je de opleiding kan combineren met werken. Je kan de opleiding over verschillende jaren spreiden. 2.2 Verkorte trajecten op basis van EVC-EVK Tijdens deze procedure wordt nagegaan of je al Elders Verworven Kwalificaties en Competenties (EVK-EVC) bezit, waardoor dit je opleiding kan verkorten (zie ook punt IV.C.). Voor info hierover contacteer je best een hogeschool voor verpleegkunde naar keuze. Je kan hiervoor terecht in elke hogeschool. Indien je al een graduaatsdiploma verpleegkunde op zak hebt kan je er voor kiezen om via een verkorte opleiding een bachelorsdiploma verpleegkunde te behalen. Deze duurt maximum 2 jaar in het dagonderwijs (of 3 tot 4 jaar in een flexibel traject) op basis van elders verworven competenties of kwalificaties (EVC’s of EVK’s). 5


2.3 Afstandsonderwijs Deze onderwijsmogelijkheid is een combinatie tussen zelfstudie, contacturen (= uren waar de studenten op school aanwezig moeten zijn) en stages. Op deze manier kan je eveneens op 3 jaar een diploma behalen, zelfs ook indien je al werkt. 2.4 Een diploma behalen via de examencommissie in de hogeschool Vanaf 2005-2006 kan je er met een hogeschool die de opleiding verpleegkunde organiseert een examencontract afsluiten. Indien je geïnteresseerd bent kan je hiervoor contact opnemen met een hogeschool naar keuze. Er worden dus geen examens meer afgelegd via de centrale Examencommissie.

C. Specialisaties (Postgraduaten) (is enkel mogelijk na een bachelor- of HBO5 opleiding verpleegkunde) Na het behalen van de Bachelor of de HBO5-opleiding verpleegkunde zijn er nog vele specialisaties (postgraduaten) mogelijk. Omwille van de veelheid aan postgraduaten, neem je voor meer informatie hierover het best contact op met een (hoge)school van uw keuze.

D. Specialisaties (Bachelor-Na-Bachelor-opleidingen) (is enkel mogelijk na een bachelor opleiding verpleegkunde) Na het behalen van de bacheloropleiding verpleegkunde zijn er nog vele specialisaties en vervolgopleidingen mogelijk. Deze Bachelor-na-Bacheloropleidingen (BanaBa’s) laten je toe om je bij te scholen in verschillende disciplines zoals geriatrische gezondheidszorg, geestelijke gezondheidszorg, palliatieve zorgen, oncologie, pediatrie, spoed en intensieve zorg. Een BanaBa bestaat uit 60 studiepunten en duurt 1 jaar. Je kan de opleiding ook spreiden over verschillende jaren, terwijl je al aan het werk bent als verpleegkundige, bij voorkeur op de discipline van de BANABA die je gaat volgen. Meer informatie rond de Bachelor-Na-Bachelor-opleidingen (BanaBa) vind je op http://www.onderwijskiezer.be/hoger/hoger_banabas.php.

6


E. Master verpleegkunde (is enkel mogelijk na een bachelor opleiding verpleegkunde) Indien je op universitair niveau wil verder studeren en je bijvoorbeeld een leidinggevende functie in de gezondheidszorg, een functie als wetenschappelijk onderzoeker of een functie binnen het onderwijs ambieert,… heb je als bachelor ook de mogelijkheid om verder te studeren tot Master in de verpleegkunde. De masteropleiding duurt 1 jaar (bestaat uit 60 studiepunten) maar wordt voorafgegaan door een schakelprogramma van 1 jaar waarin je de brug slaat tussen de professionele bachelor en de master in de verpleegkunde. Je kan de opleiding ook spreiden over verschillende jaren en combineren met werken. De toelatingsvoorwaarden voor de masteropleiding verpleegkunde: Alle academisch gerichte bacheloropleidingen geven rechtstreekse toegang tot een masteropleiding, dit kunnen er echter meerdere zijn. Andere manieren om van een bachelor door te stromen naar een master: • • •

na een professioneel gerichte bacheloropleiding moet je eerst een schakelprogramma volgen van ten minste 45 en ten hoogste 90 studiepunten. Wie slaagt voor een schakelprogramma ontvangt hiervan een getuigschrift. na een bacheloropleiding met een andere kwalificatie kan je mits een voorbereidingsprogramma een niet-aansluitende masteropleiding volgen. een examen om de kennis van de onderwijstaal te testen, kan tevens als voorwaarde gelden.

7


2. DE TOELATINGSVOORWAARDEN TOT DE OPLEIDING VERPLEEGKUNDE A. De toelatingsvoorwaarden voor de eerste module1 van de Hogere Beroepsopleiding verpleegkunde HBO5 (graduaat verpleegkunde-vroegere A2) (is te bekijken per individuele situatie) Je moet voldaan hebben aan de leerplicht, EN: • Ofwel ben je in het bezit van één van de volgende studiebewijzen: 1. een studiegetuigschrift van het tweede leerjaar van de derde graad van het Beroeps secundair onderwijs, 2. een diploma van secundair onderwijs, 3. een certificaat van een opleiding van het secundair volwassenenonderwijs en van het secundair onderwijs voor sociale promotie, beiden van minimaal 900 lestijdens, 4. een diploma van het hoger onderwijs voor sociale promotie, 5. een certificaat of diploma van hoger beroepsonderwijs, 6. een diploma van het hoger onderwijs van het korte type met volledig leerplan, of 7. een diploma van bachelor of master, 8. een studiebewijs dat krachtens een wet, decreet, Europese richtlijn of een andere internationale overeenkomst als gelijkwaardig met de diploma’s uit de hierboven vermelde categorieën wordt erkend, • Ofwel beschik je niet over één van bovenvermelde studiebewijzen, maar heb je een bewijs verkregen na een toelatingsonderzoek georganiseerd door de HBO5-school voor verpleegkunde. Het toelatingsonderzoek impliceert het slagen voor een toelatingsproef en een positief advies van de toelatingsklassenraad.

B. De toelatingsvoorwaarden voor het 1ste jaar bachelor verpleegkunde (vroegere A1) (is te bekijken per individuele situatie) Elke hogeschool heeft algemene en afwijkende toelatingsvoorwaarden. Je kan ze raadplegen op de website van elke hogeschool (websites vindt u terug op de scholenlijst). -

Algemene toelatingsvoorwaarden bachelor opleiding:

Je bent in het bezit van één van de volgende studiebewijzen: 1. een diploma van secundair onderwijs, 2. een ‘oud’ diploma van het hoger onderwijs van het korte type met volledig leerplan (HOKTVL), 3. een ‘oud’ diploma van het hoger onderwijs voor sociale promotie, met uitzondering van het Getuigschrift Pedagogische Bekwaamheid, 4. een buitenlands diploma of getuigschrift dat gelijkwaardig erkend is met één van hoger vermelde diploma’s -

Afwijkende toelatingsvoorwaarden bachelor opleiding:

Je beschikt niet over één van bovenvermelde studiebewijzen, maar je hebt een bewijs verkregen na een toelatingsonderzoek georganiseerd door de hogeschool die de bachelor opleiding inricht. Deze afwijkende toelatingsvoorwaarden kunnen enkel rekening houden met volgende elementen: 1. humanitaire -, medische, psychische of sociale redenen,of 2. het algemeen niveau van de kandidaat dat door de hogeschool wordt afgetoetst.

1

Decreet 30/4/2009

8


3. EQUIVALENTIE VAN BUITENLANDSE DIPLOMA’S Indien je een diploma als verpleegkundige in het buitenland hebt behaald kan je een aanvraag indienen om een gelijkwaardigheidsattest van je diploma in België te bekomen. Opgelet: er is een groot verschil tussen de verschillende buitenlandse diploma’s: •

•

Voor diploma’s verpleegkunde behaald in Zwitserland en binnen de Europese Economische Ruimte (EEC= Europese Unie + Noorwegen, IJsland en Liechtenstein) zijn de EU-richtlijnen 2005/36/CE van toepassing en wordt o.a. de opleiding verpleegkunde gelijkgesteld. Om je diploma te laten erkennen dien je een aanvraag in bij het FOD Volksgezondheid en doorloop je de procedure. Informeer je over de doorlooptijd van het dossier. Adres: FOD Volksgezondheid Cel Internationale Mobiliteit van de gezondheidsberoepen Eurostation II Victor Hortaplein, 40 bus 10 1060 Brussel http://www.health.belgium.be/eportal/Healthcare/healthcareprofessions/Nursingpractitio ners/Internationalmobility/18078808 Voor alle diploma’s verpleegkunde behaald in andere landen dan deze vermeld in vorig punt is de Vlaamse Gemeenschap bevoegd en dien je je aanvraag te richten tot de NARIC (National Academic (& Professional) Recognition and Information Centre). Door de NARIC wordt vervolgens een gelijkwaardigheidsonderzoek verricht. Het opleidingscurriculum vormt hierbij het uitgangspunt. Afhankelijk van het resultaat van het gelijkwaardigheidsonderzoek kan je ofwel aan de slag als verpleegkundige na het verkrijgen van een erkenning van de FOD Volksgezondheid, ofwel kan je een aantal vrijstellingen verkrijgen (cfr. punt III. vrijstellingenbeleid: EVK-EVC). Adres: Vlaams Ministerie van Onderwijs en Vorming Agentschap voor Kwaliteitszorg in Onderwijs en Vorming NARIC-Vlaanderen Hendrik Consciencegebouw - Toren C - 2de verdieping Koning Albert II - laan 15 1210 Brussel Tel.: 02/553 87 14 Fax: 02/553 87 15 [email protected] http://www.ond.vlaanderen.be/naric/ http://www.equivalences.cfwb.be/

9


4. HET VRIJSTELLINGENBELEID (EVC = elders verworven competenties / EVK = elders verworven kwalificaties) A. Omschrijving van EVC-EVK Het toekennen van vrijstellingen gebeurt aan hogescholen (in geval van de bachelor opleiding) of secundaire scholen (in geval van de HBO5-opleiding) op basis van reeds gevolgde opleidingen of opleidingsonderdelen waarvoor men geslaagd is (EVK = Elders verworven kwalificaties) en/of op basis van competenties die verworven werden door brede, relevante (werk)ervaring (EVC = Elders verworven competenties). Enkel hogescholen zijn verplicht deze procedures aan te bieden, waardoor dit ook meteen een recht is van elke student. Voor de HBO5-opleidingen wordt dit individueel bekeken door de directie van de school. Kandidaten die menen over bepaalde competenties te beschikken op basis van praktijkervaring kunnen een EVC-procedure doorlopen waarin ze de kans krijgen deze competenties te bewijzen via een bekwaamheidsonderzoek. Een bekwaamheidsonderzoek kan resulteren in een bewijs van bekwaamheid. De EVK’s en bewijzen van bekwaamheid kunnen vervolgens leiden tot vrijstellingen voor (delen van) opleidingsonderdelen van de opleiding verpleegkunde. De modaliteiten rond EVK-EVC kunnen verschillend zijn van school tot school. Neem voor meer informatie hierrond contact op met de (hoge)school van uw keuze. Je vindt de scholenlijst terug in bijlage. Deze EVK- en /of EVC-procedure kan ook aangevraagd worden door buitenlandse verpleegkundigen die in België geen equivalentie van hun buitenlands verpleegdiploma hebben bekomen. Wil je er alles over weten, ga naar http://www.evcvlaanderen.be/index.html, of download hier de brochure ‘bewijs je bekwaamheid’: http://www.ond.vlaanderen.be/publicaties/?get=nl&nr=237.

B. Voor de Hogere beroepsopleiding verpleegkunde HBO5 (graduaat verpleegkundevroegere A2) De opleidingen tot verpleegkundige op HBO5-niveau worden volgens het modulaire systeem georganiseerd. Binnen dit systeem kan je vrijstellingen aanvragen voor een aantal leerstofonderdelen. De mogelijkheid tot vrijstellingen wordt individueel bekeken door de directie van de scholen. De mogelijkheid om een verkort leertraject te volgen, bestaat indien je met vrucht een studiejaar volgde aan de universiteit of hogeschool (= Elders Verworven Kwalificaties). Ook op basis van EVC (elders verworven competenties) kan je vrijstellingen verkrijgen. De EVC kunnen behaald zijn op basis van nuttige werkervaring (bijvoorbeeld indien je al een tijdje werkt als zorgkundige). (Info over de praktische werkwijze hiervan vraag je aan bij een school voor verpleegkunde HBO5 http://www.evcvlaanderen.be/index.html)

10


C. Bachelor verpleegkunde (vroegere A1) De opleidingen tot bachelor in de verpleegkunde worden georganiseerd volgens een systeem met studiepunten. Binnen dit systeem kan je voor bepaalde studiepunten vrijgesteld worden. De mogelijkheid tot vrijstellingen wordt individueel bekeken door de directie van de scholen. De mogelijkheid om een verkort leertraject te volgen, bestaat indien je met vrucht een studiejaar volgde aan de universiteit of hogeschool (= Elders Verworven Kwalificaties). Indien je al een graduaatsdiploma (HBO5) verpleegkunde op zak hebt kan je voor de brugopleiding kiezen om een bachelorsdiploma verpleegkunde te behalen. Hierbij word je vrijgesteld voor 60 studiepunten. Ook bepaalde bacheloropleidingen (bv. bachelor vroedkunde, bachelor toegepaste psychologie) leveren vrijstellingen op. Ook op basis van EVC (elders verworven competenties) kan je vrijstellingen verkrijgen. De EVC kunnen behaald zijn op basis van nuttige werkervaring (bijvoorbeeld indien je al een tijdje werkt als zorgkundige). (Info over de praktische werkwijze hiervan vraag je aan bij een school voor bachelor in de verpleegkunde http://www.evcvlaanderen.be/index.html)

5. Ondersteunende maatregelen Wil je graag verpleegkunde studeren en wil je meer weten over de verschillende ondersteunende maatregelen die je kan genieten? Wanneer je als jongere, werkzoekende of werknemer beslist om een opleiding verpleegkunde te starten word je dikwijls geconfronteerd met verschillende, niet te onderschatten praktische problemen: - tijd vrijmaken voor de studies - gedurende de opleidingsperiode financieel overeind blijven door minstens gedeeltelijk het inkomensverlies te compenseren dat ontstaat door het volgen van de opleiding - blijvend de verschillende kosten kunnen betalen verbonden aan de opleiding - financiële tegemoetkomingen bij het volgen van een opleiding Hieronder vind je een overzicht van alle ondersteunende maatregelen die er momenteel bestaan indien je reeds in het bezit bent van een verpleegkundig diploma behaald in het buitenland maar verder wil studeren voor verpleegkunde. Afhankelijk van je individuele situatie, kom je in aanmerking voor één van deze maatregelen. 1. Betaald educatief verlof (systeem bestaat enkel in de private sector2) In principe hebben alle werknemers uit de privésector het recht betaald educatief verlof op te nemen om een opleiding verpleegkunde te volgen met behoud van hun wedde. Voor de lesuren die samenvallen met de normale arbeidstijd wordt het maximum aantal verlofuren gebracht op 180 uren bij een opleiding verpleegkunde voor een voltijdse tewerkstelling (gezien het beroep verpleegkunde een knelpuntberoep is). Als deeltijds werknemer kan je hier vanaf een halftijdse tewerkstelling pro rata ook beroep op doen.

2

In de publieke sector heb je recht op betaald educatief verlof indien je als contractueel bent tewerkgesteld in één van de autonome overheidsbedrijven (bv. VDAB, Belgacom, NMBS, Post)

11


De voorwaarden en regelgeving voor betaald educatief verlof kan je op volgend adres bekomen: FOD Werkgelegenheid, Arbeid en Sociaal Overleg Dienst van het betaald educatief verlof Ernest Blerotstraat 1 1070 Brussel Tel. 02 233 47 02 of 02 233 49 06 of lezen op de internetsite: http://www.werk.belgie.be/defaultTab.aspx?id=536 of per email: [email protected] Ook voor Vlaamse en federale ambtenaren binnen de publieke sector bestaan er vormen van opleidings- of vormingsverlof die vaak ruimer zijn dan het stelsel van het betaald educatief verlof. Werk je bij een overheidsinstelling, neem dan het best contact op met je Personeelsdienst. 2. Opstap naar verpleegkunde (Project 360) a. Indien je een werknemer bent uit de sector van de privé-ziekenhuizen kan je voor deze opleiding beroep doen op het betaald educatief verlof. Het Sociaal Fonds voor de Privé-ziekenhuizen geeft voor een voltijdse tewerkgestelde werknemer daarbovenop nog eens 180 bijkomende vormingsuren. Voor de deeltijds tewerkgestelde werknemers gebeurt de berekening van de uren in verhouding tot de arbeidstijd. Het Fonds betaalt ook het inschrijvingsgeld terug voor een maximum bedrag van 620€. Om te weten of je als werknemer in aanmerking komt, raadpleeg dan de website: http://www.fe-bi.org/nl/prive-ziekenhuizen/vorming/opstap-naar-verpleegkunde b. Indien je een werknemer bent uit de sector ouderenzorg (enkel privé) kan je voor deze opleiding – identiek aan hierboven vermeld project van de sector privé-ziekenhuizen – beroep doen op 180 uur betaald educatief verlof (via de federale overheid) + 180 uur bijkomend vormingsverlof (via het Sociaal Fonds Ouderenzorg). Ook hier gebeurt - voor de deeltijds tewerkgestelde werknemers - de berekening van de uren in verhouding tot de arbeidstijd. Het Fonds betaalt ook het inschrijvingsgeld terug voor een maximum bedrag van 620€. Om te weten of je als werknemer in aanmerking komt, raadpleeg dan de website: http://www.fe-bi.org/nl/ouderenzorg/vorming/opstap-naar-verpleegkunde Op de website van het Sociaal Fonds Ouderenzorg vind je ook een filmpje terug rond de praktijkervaringen van iemand die het project 360 heeft gevolgd. http://www.fe-bi.org/nl/ouderenzorg/vorming/nieuws/opstap-naar-verpleegkunde-2012-20130 Voor beide sectoren kan je inlichtingen bekomen op volgende adressen: Werknemers uit de sector van de privéziekenhuizen: Sociale Fonds voor de Privé-Ziekenhuizen Handelskaai 48 1000 Brussel Tel. 02/227 61 50 Fax. 02/227 59 75 Email: [email protected] http://www.priveziekenhuizen.org

Werknemers uit de privé-sector Ouderenzorg: Sociaal Fonds Ouderenzorg Handelskaai 48 1000 Brussel Tel.: 02/229 20 35 Fax: 02/227 59 75 Email: [email protected] http://www.sectorouderenzorg.be

12


3. Opleidingsproject voor verpleegkunde – Project 600 Er wordt een onderscheid gemaakt tussen het project 600 binnen de Federale privé-sector en de Federale publieke sector. Dit project wordt beheerd door het IFG (het Intersectoraal Fonds voor de Gezondheidsdiensten). Werk je in de Federale privé-sector van de gezondheidszorg en wil je deelnemen aan het project 600? Dan kan je een aanvraag doen voor het project 600 voor de hogere beroepsopleiding verpleegkunde HBO5 (A2) of de Bachelor verpleegkunde (A1). Op de website van het Fonds IFG vind je ook een filmpje terug rond de praktijkervaringen van iemand die het project 600 heeft gevolgd. http://www.fe-bi.org/nl/ifg/project-600 Je moet aan een aantal selectievoorwaarden voldoen: - Minstens halftijds tewerkgesteld zijn met een arbeidsovereenkomst die de duur van de opleiding overlapt; - Niet tewerkgesteld zijn als vervanger van een werknemer die reeds in opleiding is met het project 600; - Minstens 3 jaar anciënniteit hebben in de gezondheidszorg in de periode onmiddellijk voorafgaand aan de opleiding; - Nog niet in het bezit zijn van een verpleegkundig diploma (met uitzondering van ziekenhuisassistent); - Je moet in het bezit zijn van een diploma of getuigschrift dat toegang verleent tot de hogere beroepsopleiding (HBO5) verpleegkunde of de Bacheloropleiding verpleegkunde of geslaagd zijn in een toegangsproef afgelegd in een school voor verpleegkunde; - Je hebt maximum een diploma secundair onderwijs - EN je moet slagen in de selectieproeven en weerhouden worden door de Raad van Beheer van het Fonds IFG! In welke deelsectoren van de Federale privé-sector van de gezondheidszorg moet je werken? - Privé- ziekenhuizen; - Ouderenzorg; - Revalidatiecentra; - Thuisverpleging; - Centra voor bloedafname van het Rode Kruis; - Beschut wonen en - Wijkgezondheidscentra. Met het project 600 kan je een opleiding verpleegkunde (maximum 3 jaar) volgen met behoud van je basisloon (baremiek loon). Je hebt dus het recht om van je werk afwezig te blijven vanaf de eerste schooldag om de verpleegopleiding te volgen en dit tot het einde van het schooljaar. Tijdens de opleiding blijft je anciënniteit doorlopen. Meer informatie op volgend adres: Intersectoraal Fonds voor de Gezondheidsdiensten (IFG) C/o vzw Fe-bi Handelskaai 48 1000 Brussel Tel: 02- 250 38 54 Fax: 02-227 59 75 Email: [email protected] http:/www.ifg-finss.org

13


Meer informatie rond het project en de selectiecriteria binnen de Federale publieke sector vind je bij: RSZPPO Dienst Sociale Maribel Jozef II-straat 47 1000 BRUSSEL Tel. 02-239 14 11 of 02-239 14 16 E-mailadres: [email protected] Website: www.rszppo.fgov.be 4. Opleidingscheques voor werknemers Met de cheques kan je een opleiding (bvb. verpleegkunde), een loopbaanadvies of een competentiemeting betalen bij erkende opleidingsverstrekkers. Controleer of de school van je keuze erkend werd als opleidingsvertrekker. Let wel: enkel de rechtstreekse of directe kosten (inschrijvingsgeld, cursusmateriaal, examens of tests ...) kunnen met de opleidingscheques worden betaald. Wil je zeker zijn? Ga bij de school na welke kosten de cheques dekken vóór je ze bestelt. Je kan ze gebruiken voor opleidingen die gevolgd worden tijdens de opname van een tijdskrediet of via betaald educatief verlof. Meer info vind je terug op http://vdab.be/opleidingscheques/ Opgelet: er bestaan nog extra tegemoetkomingen. Ga hiervoor naar http://vdab.be/opleidingscheques/werknemers3.shtml. 5. Tijdskrediet Indien je als werknemer kan genieten van tijdskrediet, kan men zijn arbeidsduur tijdelijk verminderen en zo de opleiding verpleegkunde volgen onder een anders georganiseerde opleiding (AGO). De voorwaarden en voordelen voor tijdskrediet kan men lezen op www.rva.be (doorklikken op Loopbaanonderbreking – tijdskrediet). Neem contact op met je werkgever om na te gaan of je binnen de onderneming in aanmerking komt voor het nemen van tijdskrediet. 6. Opleidingskrediet of aanmoedigingspremie Vlaamse gemeenschap Naast de premies die de RVA uitbetalen aan personen die in tijdskrediet gaan verstrekt de Vlaamse overheid aan werknemers die in Vlaanderen tewerkgesteld zijn nog een extra opleidingskrediet voor opleidingen die leiden naar een knelpuntenberoep (verpleegkundigen zijn een knelpuntenberoep). Je kan op volgende website lezen of je hiervoor in aanmerking komt: http://www.werk.be/online-diensten/aanmoedigingspremies

14


7. Studiebeurs Onder bepaalde voorwaarden kan je als student genieten van financiële hulp vanwege de overheid. Ook volwassen studenten (bvb. alleenstaande ouder met kinderen ten laste) kunnen in aanmerking komen. Voor de controle van de voorwaarden kan je informatie bekomen: - ofwel via de sociale dienst van elke verpleegkundige school - ofwel op de webstek van de Vlaamse Gemeenschap: www.ond.vlaanderen.be/studietoelagen - ofwel via De Vlaamse Infolijn (Gratis nummer 1700). Sinds september 2001 ontwikkelde de afdeling Studietoelagen een samenwerking met de Vlaamse Infolijn. Elke burger kan hier terecht met zijn vragen over studietoelagen en/of studiefinanciering en kan hier informatie verkrijgen over de status van zijn dossier. 8. VDAB ondersteuning voor werkzoekenden Iedere werkzoekende heeft recht op opleiding. Je moet je wèl eerst inschrijven als werkzoekende bij VDAB. Dit kan in een werkwinkel in je buurt. a. Procedure Voor de opleiding verpleegkunde moet je de volgende procedure doorlopen: -

-

-

Indien je interesse hebt in de opleiding verpleegkunde moet je eerst deelnemen aan een infosessie. Deze infosessie kan je aanvragen via het servicepunt zorg in je lokale werkwinkel, via het VDAB call-center 0800/30 700, via de VDAB website of via de regionale verantwoordelijke (link naar de regionale contactgegevens) voor de opleiding. Na de infosessie wordt er een afspraak gemaakt voor een persoonlijk selectiegesprek. Indien dit selectiegesprek negatief is, kan je de opleiding niet starten met VDAB-ondersteuning. Indien er tijdens het gesprek twijfels rijzen over het al dan niet toekennen van een VDABcontract, wordt er een bijkomend onderzoek gedaan bij de psychologische dienst. Dit onderzoek peilt naar jouw aanleg, motivatie en persoonlijkheid. Indien dit onderzoek negatief is, kan je de opleiding niet starten met VDAB-ondersteuning. Ben je wel geslaagd voor de selectie, dan volgt er een voorbereidende module van 2 weken. Die is verplicht in de regio's waar de module georganiseerd wordt.

De inschrijving in een school naar keuze moet je zelf doen. b. Financiële tussenkomsten -

-

-

-

Tegemoetkoming werkloosheidsvergoeding: o Je behoudt je werkloosheidsvergoeding gedurende de ganse periode van je VDABopleiding Vervoersonkosten o Je verplaatsing wordt vergoed vanaf de eerste kilometer aan 0,15 EUR/km. Je kan ook kiezen voor een gratis busabonnement. Kinderopvang o Heb je (een) kind(eren) jonger dan 12 jaar die naar een erkende kinderopvang gaan (onthaalmoeder, buitenschoolse kinderopvang, …), dan betaalt VDAB je de kosten terug. Stimulanspremie o Als je leefloontrekker met personen ten laste bent of je bent langer dan één jaar ingeschreven als werkzoekende en gezinshoofd, dan krijg je een vergoeding van 1 EUR bruto per gevolgd opleidingsuur. 15


-

Studiekosten o De opleiding is voor VDAB-cursisten gratis. Inschrijvingsgeld en andere studiekosten worden betaald door VDAB. Verpleegkunde HBO 5 (graduaat verpleegkunde -A2): VDAB betaalt de effectief gemaakte studie- en schoolkosten op basis van een kostenschema opgemaakt door de school. Dit omvat: kosten van boeken, kopieën en cursussen, verplichte activiteiten (studiereizen, bezoeken, ...), 3 werkpakken en 1 paar schoenen (forfait van 60 euro). Bachelor in de verpleegkunde (A1 verpleegkunde): Inschrijvingsgeld wordt bepaald naargelang je beurs-, bijna beurs- of geen beursstudent bent. De overige kosten (boeken, cursussen, uitstappen, kledij, kopieën, .) worden op basis van 60 studiepunten forfaitair uitbetaald: • 1e jaar: 935 euro, • 2e jaar: 650 euro,

c. Online infosessie verpleegkunde Je kan bij VDAB online een infosessie verpleegkunde volgen op de volgende link: http://www.vdab.be/infosessie/verpleegkundige/index.html. Je vindt er bovenstaande gegevens aangevuld met info over het beroep, enkele veelgestelde vragen en de contactgegevens van de regionaal verantwoordelijke in je buurt. Nog meer VDAB - info nodig surf naar rolindezorg.be of contacteer een Servicepunt zorg in je buurt. Meer info over de Servicepunten Zorg vind je op http://partners.vdab.be/nieuwsbrief/december2012/servicepuntenzorg.shtml. 9. Terugkeercursus voor verpleegkundigen De terugkeercursus is een beroepsopleiding met als doel werkzoekende verpleegkundigen die een geruime tijd niet meer actief zijn geweest te ondersteunen in hun terugkeer naar het praktijkveld. De cursus biedt een theoretische en praktische vorming die aansluit bij het huidig verpleegkundig beroepsprofiel. Als je dus al een tijdje niet meer actief bent als verpleegkundige, kan je via deze opleiding je kans op een succesvolle tewerkstelling verhogen. De cursus bestaat uit 160 theoretische lesuren en 160 uren stage. Je kan meer informatie vinden op de VDAB-website (bij opleidingen voor werkzoekenden): http://www.vdab.be/mijnvdab/opleidingen/opleidingen.jsp?context=MAIL&entryPoint=OpleidingInh oud&opleidingid=13656&doelgroep=2.

16


6. Scholenlijst3 1. Hogere beroepsopleiding verpleegkunde (HBO5) (vroegere A2- gegradueerd verpleegkundige) AALST St.Augustinusinstituut Leopoldlaan, 9 9300 Aalst Telefoon: 053/70 33 79 Fax: 053/78 23 57 http://www.sai-aalst.be E-mail: [email protected] ANDERLECHT St.Guido-instituut voor Verpleegkunde Sainte-Adresseplein, 12 1070 Anderlecht Telefoon: 02/520 86 30 Fax: 02/522 20 66 Website: http://sintguido.vgc.be E-mail: [email protected] ANTWERPEN St.Norbertusinstituut voor Verpleegkunde Lokkaardstraat, 6 2000 Antwerpen Telefoon: 03/238 43 73 Fax: 03/238 53 97 Website: http://www.sint-norbertus.be/ E-mail: [email protected] ANTWERPEN Leonardo Lyceum SITO 7 Verpleegkunde Campus Stuivenberg Lange Beeldekensstraat 267 2060 Antwerpen Telefoon: 03/217 71 16 Fax: 03/217 71 18 http://www.getqsupport.be/verpleegkunde/index.html E-mail: [email protected] BRUGGE Campus Sint-Michiels (Hoofdvestiging) HBOV St.Jan - St.Jozef Koning Albert I laan, 6 8200 St. Michiels Brugge Telefoon: 050/30 18 95 Fax: 050/30 18 97 Website: http://www.hbov.be E-mail: [email protected] Campus Brugge    Zonnekemeers 18  8000 Brugge Telefoon: 050/34 75 89  Fax: 050/34 75 89

3

Een recente scholenlijst kan steeds teruggevonden worden op www.onderwijsvernieuwer.be.

17


Campus Oostende    Frère Orbanstraat 145A  8400 Oostende Telefoon: 059/80 17 57  Fax: 059/80 58 68 BRUGGE Vesaliusinstituut Verpleegkunde Campus HBO Brugge (hoofdvestiging) Rijselstraat 3 8200 St. Michiels Brugge Telefoon: 0498/92 18 91 http://go.to/vesalius E-mail: [email protected] Campus Oostende Leffingestraat 1 8400 Oostende Telefoon: 059/70 68 70 Campus Gent Keramiekstraat 80 9000 Gent Telefoon: 09/222 40 15 DUFFEL St. Norbertus - Afdeling verpleegkunde Rooienberg 23 2570 Duffel Telefoon: 015/30 38 83 Fax: 015/30 38 79 Website: http://www.verpleegkunde-duffel.be/ E-mail: [email protected] GENK Verpleegopleiding Regina Mundi Weg naar As, 62 3600 Genk Telefoon: 089/35 62 25 Fax: 089/30 54 47 Website: http://www.verpleegopleiding-genk.be E-mail: [email protected] GENT Instituut voor Verpleegkunde St.Vincentius (hoofdvestiging) Molenaarsstraat, 22 9000 Gent Telefoon: 09/235 82 40 Fax: 09/235 82 41 Website: http://www.vincentius.zvl.org E-mail: [email protected] Campus SLP Sint-Lievenspoortstraat 143 9000 Gent Telefoon: 0478/64 46 07 E-mail: [email protected] Campus Eeklo Zuidmoerstraat 125 9900 Eeklo 18


Telefoon: 09/341 82 29 E-mail: [email protected] Campus Oudenaarde Sint-Walburgastraat 9 9700 Oudenaarde Telefoon: 055/31 13 94 E-mail: [email protected] Campus Guislain Jozef Guislainstraat 43 9000 Gent Telefoon: 09/216 35 50 E-mail: [email protected] GENT BenedictusPoort Kortrijksesteenweg, 1024 9000 Gent Telefoon: 09/222 37 82 Fax: 09/220 68 61 Website: http://www.benedictuspoort.be/BENL/site/4-verpleegkunde.aspx E-mail: via website HASSELT Vrij technisch Instituut – Afdeling Verpleegkunde Salvatorstraat, 20 3500 Hasselt Telefoon: 011/24 62 40 Fax: 011/32 52 64 Website: http://www.vti-hasselt.be/school/salvator/index.html E-mail: [email protected] HASSELT Provinciaal Instituut Verpleegkunde Hasselt Kunstlaan 1 3500 Hasselt Telefoon: 011/26 05 10 Fax: 011/22 62 14 www.pivh.be E-mail: [email protected] KORTRIJK St.Niklaasinstituut Doorniksesteenweg, 145 8500 Kortrijk Telefoon: 056/28 06 00 Fax: 056 280 601 Website: http://www.siniko.be E-mail: via website LEUVEN St. Franciscusinstituut voor Verpleegkunde Naamsestraat, 105 3000 Leuven Telefoon: 016/23 07 66 Fax: 016/20 67 16 Website: http://www.stfran.be E-mail: [email protected] LIER St.Aloysiusinstituut voor Verpleegkunde Kolveniersstraat, 24 19


2500 Lier Telefoon: 03/480 29 10 Fax: 03/488 15 63 Website: http://www.sal.be E-mail: [email protected] MECHELEN KTA Paramedisch Instituut Campus Mechelen(hoofdvestiging) Augustijnenstraat 92 2800 Mechelen Telefoon 015/ 29 01 36 Fax 015/20 63 18 http://www.paramedin.be E-mail: [email protected] Campus Jette Laarbeeklaan 121 1090 Jette Telefoon: 02/472 52 43 Fax: 02/479 71 02 ROESELARE Instituut voor Verpleegkunde Ic Dien Westlaan, 99 8800 Roeselare Telefoon: 051/20 73 54 Fax: 051/24 70 45 Website: http://www.icdien.be E-mail: [email protected] ST.NIKLAAS Technisch Instituut St.Carolus – Afdeling Verpleegkunde Hospitaalstraat, 23 9100 St. Niklaas Telefoon: 03/780 89 07 Fax: 03/766 34 62 Website: http://www.sint-carolus.be E-mail: [email protected] TURNHOUT Hoger Instituut voor Verpleegkunde St. Elisabeth Herentalsstraat, 70 2300 Turnhout Telefoon: 014/47 13 00 Fax: 014/47 13 22 Website: http://www.hivset.be E-mail: [email protected] WAREGEM Hoger Beroepsonderwijs Verpleegkunde Aleydis Campus Waregem Vijfse Weg, 2 8790 Waregem Telefoon: 056/60 24 68 Fax: 056/60 81 71 Website: http://aleydis.be E-mail: [email protected] Campus Tielt Grote Hulststraat 55 20


8700 Tielt Telefoon: 051/40 27 65

21


2. Bachelor verpleegkunde (vroegere A1)

Adres HUB - Campus Terranova Brussels Health&Education Center Blekerijstraat 23-29 1000 BRUSSEL

Tel. 02/608 14 44 Fax. 02/608 14 50 www.hubrussel.be [email protected]

Erasmushogeschool Brussel Dept Verpleegkunde Laarbeeklaan 121 1090 BRUSSEL Karel de Grote Hogeschool – Campus Markgrave Dept. Gezondheidszorg Van Schoonbekestraat 143 2018 ANTWERPEN

Tel. 02/479 18 90 Fax. 02/279 71 02 www.campusjette.com [email protected] Tel. 03/613 15 00 Fax. 03/613 13 01 www.kdg.be/gez [email protected]

Artesis Hoge School Antwerpen Dept. Gezondheidszorg J. de Boeckstraat 10 2170 MERKSEM Thomas More Kempen – Campus Turnhout Dept Gezondheidszorg Campus Blairon 800 2300 TURNHOUT

Tel. 03/641 82 41 Fax. 03/641 82 71 www.artesis.be/gezondheidszorg [email protected] Tel. 014/80 61 01 Fax. 014/80 61 02 www.khk.be [email protected]

Thomas More Kempen – Campus Lier Dept. Gezondheidszorg St. Aloysius Antwerpsestraat 99 2500 LIER

Tel. 03/480 29 10 Fax. 03/488 15 63 www.khk.be [email protected]

Thomas More Mechelen Dept. VerpleegkundeZandpoortvest 60 2800 MECHELEN

Tel. 015/36 92 50 Fax. 015/36 92 59 www.khm.be [email protected] Tel. 016/375 200 Fax. 016/375 299 www.khleuven.be [email protected] Tel. 011/288 260 Fax. 011/288 269 www.khlim.be [email protected] Tel. 011/29 49 50 Fax. 011/29 49 53 www.phl.be [email protected] Tel. 050/38 12 77 Fax. 050/38 11 71 www.howest.be/simon.stevin [email protected] Tel. 056/22 33 21 Fax. 056/20 46 89 www.katho.be/hivv [email protected]

KHLeuven Dept Gezondheidszorg en Technologie Herestraat 49 3000 LEUVEN KH Lim - Campus Oude Luikerbaan Dept Gezondheidszorg Oude Luikerbaan 79 3500 HASSELT PXL Dept. PHL Healthcare Guffenslaan 39 3500 HASSELT HOWEST - Campus Simon Stevin Rijselstraat 5 8200 BRUGGE SINT-MICHIELS KATHO – Campus Kortrijk Dept HIVV Doorniksesteenweg 145 8500 KORTRIJK

Contact:

22


KATHO – Campus Roeselaere Dept HIVB Wilgenstraat 32 8800 ROESELARE KHBO - Campus Brugge Dept Gezondheidszorg Xaverianenstraat 10 8200 BRUGGE SINT-MICHIELS Hogeschool Gent Dept Gezondheidszorg Vesalius Keramiekstraat 80 9000 GENT Artevelde Hogeschool – Campus Kantienberg Dept Gezondheidszorg Voetweg 66 9000 GENT KAHO Sint-Lieven Campus Waas Hospitaalstraat 23 9100 SINT-NIKLAAS KaHo Sint-Lieven Campus Dirk Martens Kwalestraat 154 9320 AALST-NIEUWERKERKEN

Tel. 051/23 23 30 Fax. 051/22 82 58 www.katho.be/hivb [email protected] Tel. 050/30 51 00 Fax. 050/30 51 01 www.khbo.be/gez [email protected] Tel. 09/321 21 10 Fax. 09/220 17 26 www.hogent.be/vesa [email protected] Tel. 09/269 98 00 www.arteveldehs.be [email protected] Tel. 03/776 43 48 Fax. 03/766 34 62 www.kahosl.be [email protected] Tel. 053/72 71 70 Fax. 053/72 71 00 www.kahosl.be [email protected]

23


3. Master verpleegkunde

Adres KU Leuven, Centrum voor Ziekenhuis- en Verplegingswetenschappen Kapucijnenvoer 35/4, 3000 Leuven

UGent UZ, 5K3 Faculteit Geneeskunde en Gezondheidswetenschappen De Pintelaan 185 9000 Gent

Universiteit Antwerpen Faculteit Geneeskunde en Gezondheidswetenschapp en Campus Drie Eiken (gebouw S) Universiteitsplein 1 2610 Wilrijk

Contact: tel. 016 33 69 75 – fax 016 33 69 70 – http://www.czv.kuleuven .ac.be/ [email protected] n.be

Opleidingsmogelijkheden 1. Master in de verpleegkunde en de vroedkunde - in samenwerking met de Associatie K.U.Leuven-Hogescholen. 2. Master in management en beleid van gezondheidszorg 3. Het Doctoraat in de sociale gezondheidswetenschappen - medischsociale wetenschappen Master of Science in de verpleegkunde en de vroedkunde

Katelijne De Meyere (Curriculummanager) Katelijne.DeMeyere@UGen t.be Tel: 09/ 332 32 83 Fax: 09/ 332 49 90 http://www.mastergezon dheidsvoorlichting.ugent.b e/master-in-deverpleegkunde-envroedkunde/inhoud.php Ann Van De Mieroop Master in de verpleegkunde en Tel: 02-265 25 04 devroedkunde Fax: 02-265 25 01 http://www.ua.ac.be/mai n.aspx?c=.GENEESKUNDE& n=77425

4. Specialisaties Raadpleeg hiervoor de website van de hogescholen. Voor meer info, ga naar www.onderwijskiezer.be.

24

Hoe word je verpleegkundige?

Recommend Documents