HOE WAAIT DE WIND?
Discussienota t.b.v. richtingbepaling voor windenergieprojecten in Delfzijl Augustus 2006
1.ALGEMEEN Aanleiding/doel In de gemeente Delfzijl is sprake van (mogelijke) realisering van een drietal grootschalige windenergieprojecten. Deze projecten bevinden zich in verschillende stadia van planontwikkeling en besluitvorming. Met name naar aanleiding van het initiatief om windturbines te plaatsen op de schermdijk langs het Zeehavenkanaal en op de pier van Oterdum is in de afgelopen tijd het onderwerp windparken een aantal malen onderwerp van bespreking geweest in de gemeenteraad. Een min of meer definitieve principeuitspraak hierover heeft echter nog niet plaatsgehad. Naar aanleiding van een tweetal initiatieven zal de discussie hierover binnenkort toch moeten worden gevoerd. Deze nota beoogt hieraan een bijdrage te leveren. In deze notitie worden dus niet alle relevante aspecten volledig uitgediept. Er wordt met name mee beoogd in positieve of negatieve zin een uitspraak te doen om verdere procedures in gang te zetten voor gehele of gedeeltelijke medewerking aan de voorgenomen plannen. Plaatsing van solitaire windturbines bij b.v. agrarische bedrijfsbebouwing is buiten het bestek van deze nota gelaten. Met name is dit gebeurd omdat het plaatsen van nieuwe solitaire turbines op grond van provinciaal beleid niet langer is toegestaan. Voorzover de bestemmingsplannen Buitengebied van de gemeente Delfzijl al voorzagen in de mogelijkheid tot bouw van deze turbines zijn deze mogelijkheden in navolging van het provinciaal beleid geschrapt. Wel zal zich naar verwachting in toenemende mate de behoefte voordoen tot zgn. opschaling van bestaande solitaire turbines, die op grond van het eerdere beleid al zijn gebouwd. De mogelijkheid en wenselijkheid hiertoe zal in het kader van de integrale herziening van de betreffende bestemmingsplannen worden bezien. Duurzame energie Met name vanwege de dreigende klimaatveranderingen wordt het belang van de ontwikkeling en stimulering van duurzame energiebronnen alom onderkend. Het VN-Klimaatverdrag (1992) en het Kyoto-protocol (1997) hebben de noodzaak tot het gebruik hiervan nadrukkelijk onderstreept. Nederland heeft als doelstelling vastgelegd in 2020 10% van het totale energiegebruik uit duurzame energie te laten bestaan. Naast vormen hiervan als bio-energie, zonne-energie en waterkracht kan windenergie aan de realisering van deze doelstelling een belangrijke bijdrage leveren. In een aantal beleidsdocumenten is hierover het een en ander vastgelegd.
Notus, God van de Zuidewind
2. BELEIDSKADERS Bestuursovereenkomst Plaatsingsproblematiek Windenergie Om de doelstellingen ten aanzien van electriciteitsproductie door middel van windenergie te kunnen realiseren is in 1991 door de ministers van VROM en Economische Zaken en zeven windrijke provincies –waaronder Groningen- de Bestuursovereenkomst Plaatsingsproblematiek Windenergie (BPW) ondertekend. Het beoogde resultaat was de opstelling van 1.000 MW aan windenergievermogen eind 2000. Per provincie is hierbij een bepaalde taakstelling toegewezen. Van de totale taakstelling bleek eind 2000 slechts 437 MW te zijn gerealiseerd. Als potentiële locaties voor realisering van de taakstelling voor de provincie Groningen werden hierbij o.a. het bedrijventerrein Oosterhorn en het ten zuiden daarvan gelegen gebied aangewezen. Dit laatste betreft het gebied, globaal begrensd door de Warvenweg, de weg Delfzijl-Winschoten, de Kloosterlaan en de Zomerdijk. Bestuursovereenkomst Landelijke Ontwikkeling Windenergie (BLOW) Mede naar aanleiding van het Kyoto-protocol is landelijk voor eind 2010 een doelstelling vastgesteld van een opgesteld vermogen van 1.500 MW aan windenergie op land. Voor het concretiseren van deze taakstelling hebben het Rijk, de provincies en de VNG op 10 juli 2001 de Bestuursovereenkomst Landelijke Ontwikkeling Windenergie (BLOW) ondertekend. Deze kan gezien worden als de opvolger van de hiervoor genoemde BPW. De provincies zijn hierbij een resultaatsverplichting aangegaan. Voor de provincie Groningen houdt deze de realisering in van een opgesteld vermogen van 165 MW. Inmiddels is in de provincie Groningen op dit moment 135 MW gerealiseerd. Daarnaast zijn onlangs vergunningen verleend voor windturbines in de Eemshaven met een totaal vermogen van 264 MW. De doelstelling uit het BLOW wordt dus ruimschoots gerealiseerd. Door de provincie wordt voor Delfzijl nog plaatsing van 185 MW voorzien. Deze zijn echter niet nodig om aan de BLOW-doelstelling te kunnen voldoen. Provinciaal plaatsingsbeleid In het Provinciaal Omgevingsplan van 2000 wordt actieve bereidheid uitgesproken tegemoet te komen aan de behoefte aan windenergie, zolang dat niet ten koste gaat van de kwaliteit van natuur en landschap. Opwekking van windenergie wordt gezien als een industriële activiteit die thuishoort op industrieterreinen. Daarom wordt gekeken naar schaalvergroting of uitbreiding van de bestaande windparken in Delfzijl en de Eemshaven. Daarnaast worden er mogelijkheden gezien voor grootschalige parken op of in aansluiting op enkele andere industrieterreinen in de provincie. Onlangs is POP II vastgesteld, hetwelk ter overbrugging naar een geheel nieuw Provinciaal Omgevingsplan moet worden gezien als een aanpassing c.q. actualisering van POP I op een aantal punten. Bovenbedoeld beleid is in POP II gehandhaafd met dien verstande dat voor uitbreiding van bestaande parken naast Delfzijl en de Eemshaven ook Lauwersoog wordt genoemd. Binnen regionale windparken is de ashoogte van windturbines niet aan een maximum gebonden. Bij invulling van deze parken wordt gevraagd aandacht te schenken aan veiligheid, geluid, lichthinder, telecommunicatie, draairichting, kleurstelling en aantal wieken. Buiten de regionale windparken is de oprichting van windturbines met een ashoogte van 15 meter of meer uitgesloten.
Ontwikkelingsschets Oosterhorn Hoewel duurzaamheid een van de pijlers vormt voor de verdere ontwikkeling van het bedrijventerrein wordt in de in november 2005 vastgestelde Ontwikkelingsschets Oosterhorn niet expliciet beleid geformuleerd ten aanzien van plaatsingsmogelijkheden voor windenergie op het bedrijventerrein. De Ontwikkelingsschets is in de raadsbijeenkomst van 13 oktober 2005 aan de orde geweest. Als prioritair project is in het van de schets deeluitmakende programma wel een onderzoek opgenomen naar de mogelijkhedenvoor en wenselijkheid van windturbines op het bedrijventerrein.
Aeolus, bewaarder van de winden
3. PROJECTEN DELFZIJL Stand van zaken 3 windenergieprojecten In Delfzijl kunnen drie projecten worden onderscheiden, welke zich in verschillende stadia van plan- en besluitvorming bevinden, te weten Windpark Zuid, Windpark Noord en Windpark Midden (Indstriegebied). De gebieden staan op onderstaand kaartje aangegeven.
Windpark Zuid Windpark Zuid betreft een park in het gebied dat globaal wordt begrensd door de Warvenweg, de weg DelfzijlWinschoten, de Kloosterlaan en de Zomerdijk. Het bestaat uit 34 windturbines met een masthoogte van 85 meter en een vermogen van 1,5-2 MW per turbine. Voor dit plan is een milieueffect-rapportage opgesteld en zijn de betreffende bestemmingsplanwijziging en de benodigde vergunningen onherroepelijk. Het park is op dit moment in aanbouw en gedeeltelijk reeds in werking. Windpark Noord Het betreft hier de bouw van turbines op de schermdijk langs het Zeehavenkanaal en op de Pier van Oterdum. Door Millenergy en De Wolff Nederland Windenergie, de gezamenlijke initiatiefnemers van dit plan, is een startnotitie ingediend voor een milieu-effectrapportage. Door de gemeenteraad zijn na hierover advies te hebben ingewonnen van de Commissie voor de milieueffectrapportage richtlijnen vastgesteld voor de inhoud van het milieu-effectrapport. Medio 2004 is door de initatiefnemers een milieu-effectrapport ingediend. Uitgegaan is hierbij van ca. 19 turbines. Over dit m.e.r. heeft tot nu toe echter nog geen besluitvorming plaatsgehad. Inmiddels wordt door de initiatiefnemers gewerkt aan een actualisering/aanpassing van het milieu-effectrapport. Dit laatste gebeurt mede op basis van een aanvullend advies van de Commissie voor de milieu-effectrapportage. Naar verwachting zal dit geactualiseerde en
aangepaste m.e.r. in oktober 2006 worden ingediend. Alsdan zal in ieder geval definitieve besluitvorming moeten plaatshebben over principemedewerking aan de verdere procedure. Mogelijk zal het aantal turbines minder dan de eerder voorgenomen 19 bedragen. Technische ontwikkelingen brengen met zich mee dat windturbines een steeds grotere masthoogte en vermogen verkrijgen. Dit heeft tot gevolg dat de turbines op een grotere onderlinge afstand moeten worden geplaatst. Windpark Midden (Industriegebied) Dit betreft mogelijke windturbines op het bedrijventerrein Oosterhorn. Zoals boven reeds aangegeven is in de Ontwikkelingsschets Oosterhorn als prioritair project een onderzoek naar de mogelijkheid/wenselijkheid hiervan opgenomen. In een eerder stadium is in opdracht van Groningen Seaports door het bureau Royal Haskoning een haalbaarheidsonderzoek verricht. Dit onderzoek gaat uit van 32 turbines, voornamelijk op de in het oostelijk en zuidelijk gedeelte van het gebied gelegen braakliggende terreinen. In het onderzoek heeft een zeer globale beoordeling plaatsgehad op effecten met betrekking tot geluid, slagschaduw en veiligheid. Een viertal turbines bleek waarschijnlijk onaanvaardbare effecten te hebben. De locaties van de overige turbines bleken geen belemmeringen met zich mee te brengen dan wel met kleine aanpassingen en nadere analyses naar verwachting wel geschikt te zijn. Met betrekking tot dit park heeft Groningen Seaports bij brief van 13 februari 2006 aan de gemeente het verzoek gericht om een positieve uitspraak en volledige medewerking aan een m.e.r.- en bestemmingsplanprocedure. Overigens heeft dit verzoek met name betrekking op het op onderstaand kaartje met groen aangegeven gedeelte van het bedrijventerrein. De ontwikkeling van het met terrakleur aangegeven gedeelte is door Groningeen Seaports reeds eerder in handen gegeven van Millenergy. Dit betreft dus de schermdijk en de pier van Oterdum alsmede een gedeelte van het bedrijfsterrein. Tot nu toe zijn alleen voor de schermdijk en de Pier van Oterdum concrete plannen ingediend. Ook al zal er dus op het bedrijventerrein sprake kunnen zijn van twee verschillende initiatiefnemers dient er qua inrichting (lijnenstructuur), turbinetype e.d. onderlinge afstemming plaats te hebben.
4. RICHTINGBEPALING Bij beantwoording van de vraag of medewerking wordt verleend spelen uiteenlopende aspecten een rol. Diversiteit argumentatie De discussie over windenergie kent zowel emotionele als rationele kanten. Met name de eerstgenoemde categorie maakt die discussie vaak lastig. Bij b.v.een aspect als visuele hinder speelt nadrukkelijk de persoonlijke belevingswaarde een sterke rol. Ook vraagtekens bij rendementen en het al of niet maatschappelijk verantwoord achten van subsidies behoren tot deze categorie.Bij andere milieuaspecten als b.v. geluid en veiligheid kunnen emoties weliswaar ook een rol spelen,maar dit soort aspecten zijn echter objectiever te beoordelen omdat hiervoor normen gelden die goed meetbaar zijn. Op te stellen milieu-effectrapportages hebben tot doel deze aspecten volledig in beeld te brengen. Op voorhand hoeven deze aspecten dan ook geen aanleiding te zijn tot onmiddellijke afwijzing van gemeentelijke medewerking aan voorgenomen plannen. Politieke keuze In de discussie over windenergie komt vaak de vraag naar voren naar rendementen en het al of niet maatschappelijk verantwoord zijn van subsidiëring. De beantwoording van deze vragen hangt samen met het al of niet voorstander zijn van alternatieve vormen van energie. In belangrijke mate is dit ook een politieke keuze. Milieuaspecten/M.e.r. Zoals boven reeds aangegeven komen allerlei aspecten in een op te stellen milieu-effectrapportage aan de orde. Dit betreft landschap, geluid, veiligheid, bodem archeologie, verkeer, ligging nabij de Waddenzee (vogel- en Habitatrichtlijngebied) e.d. Een milieu-effectrapport is juist een middel om tot een goede beoordeling van deze aspecten te komen. Gelet op de doelstelling van deze nota worden deze aspecten daarom niet verder uitgediept. Wel kunnen nog een aantal meer algemene opmerkingen worden gemaakt ten aanzien van twee in de discussie als meest relevante aspecten naar voren komende aspecten, te weten geluid en externe veiligheid. Geluid De vraag komt vaak naar voren of en in hoeverre plaatsing van windturbines ten koste gaat van geluidsruimte voor andere bedrijfsactiviteiten in de haven en op het industrieterrein. Daarbij dient onderscheid te worden gemaakt tussen activiteiten die plaatsvinden op de eigenlijke bedrijfs- en haventerreinen en activiteiten die plaatshebben binnen de geluidszones die liggen rond die terreinen. Voorbeelden van activiteiten die plaatsvinden buiten het eigenlijke bedrijfsterrein, maar wel binnen de geluidszone rond dat bedrijfsterrein zijn het Windpark Zuid en grotendeels het Windpark Noord. Deze activiteiten gaan niet ten koste van de geluidsruimte voor de bedrijven op het eigenlijke bedrijfsterrein. Windturbines op het bedrijfsterrein, zoals het Windpark Midden dienen op dit moment nog wel te worden meegenomen in de berekening van de beschikbare geluidsruimte op het terrein. Een wijziging van de Wet Geluidhinder, die inmiddels door de Tweede Kamer is vastgesteld geeft echter aan dat de geluidsproductie van winturbines niet in de berekening van de geluidsruimte op een bedrijfsterrein behoeft te worden meegenomen. Naar verwachting zal deze wetswijziging begin 2007 in werking treden. Het is niet onaannemelijk om ervan uit gaan dat deze wetswijziging ook daadwerkelijk rechtsgeldig zal worden. Hierop anticiperen lijkt dan ook verantwoord.
Externe veiligheid Op zich vallen windturbines niet onder het Besluit Externe veiligheid, zodat hiervoor geen risicocontouren gelden. Wel kunnen zij in het kader van milieu-effectrapportages en milieuvergunningen als zodanig worden getoetst en beoordeeld. Op of nabij bedrijfsterreinen vormen windturbines vooral een zgn. indirect risico. Dit betekent, dat wanneer een turbine wordt geplaatst in de nabijheid van een inrichting, die wel onder de werking van het Besluit externe veiligheid valt er een kans bestaat op een domino-effect. Op de getroffen installatie zijn de risiconormen van toepassing van genoemd besluit. Indien het risico van een dergelijke inrichting wordt verhoogd door de plaatsing van een windturbine kunnen aan de plaatsing van deze turbine eisen worden gesteld. Een ander zal in op te stellen milieu-effectrapportages uitgebreid aan de orde komen Anders ligt de situatie bij plaatsing van windturbines op braakliggende terreinen, waarin na de bouw van de turbines sprake is van vestiging van nieuwe bedrijven nabij deze turbines.In dat geval zou de mogelijkheid kunnen ontstaan dat de aanwezigheid van een windturbine belemmerend kan werken of b.v. van invloed kan zijn op de wijze van inrichting van de nieuwe bedrijfslocatie. In dit verband heeft Groningen Seaports als eigenaar/exploitant van het bedrijfsterrein en de schermdijk aangegeven dat zij naast de locatie ook met betrekking tot het risico op calamiteiten voorwaarden in de contracten heeft vastgelegd. Dit houdt in, dat indien de veiligheid en het risico van de bestaande dan wel toekomstige industriële bedrijfsactiviteiten in het geding zijn én dit door onafhankelijk onderzoek wordt bevestigd, terwijl de activiteiten tevens op geen enkele wijze verenigingbaar met elkaar zijn, de windturbine(s) in kwestie dan verwijderd zullen worden. Groningen Seaports heeft hiervoor een verwijderingsclausule opgenomen in het contract met de exploitant van het Windpark Delfzijl Noord en zal deze eveneens opnemen in het contract met de toekomstige exploitant van het Windpark Delfzijl Industriegebied. Overigens heeft Groningen Seaports in dit verband als uitgangspunt ook aangegeven bij locatiekeuzes voor windturbines rekening te houden met de huidige en toekomstige industriële bedrijfsvestigingslocaties. Daarbij worden de windturbinelocaties gesitueerd langs de huidige en toekomstige infrastructurele kabel- en leidingenstroken. Deze infrastructurele stroken worden buiten het acquisitietraject gehouden Energieopbrengst Een richtgetal is dat een turbine met een ashoogte van 80 meter, een rotordiameter van 90 meter en een vermogen van 3 MW voorziet in de energiebehoefte van 1500 4-persoonshuishoudens. Bij plaatsing van dit type windturbines voorziet windpark Noord met 19 turbines dus in de behoefte van 28.500 huishoudens en Windpark Midden met 30 turbines in de behoefte van 45.000 huishoudens. Dit aantal wordt groter naarmate de masthoogte van de turbines toeneemt. Planschade Een van de argumenten die aanleiding gaven tot terughoudendheid bij de gemeenteraad over het verlenen van medewerking aan het plan Windpark Noord betrof de (on)mogelijkheid voor de gemeente om zich te laten vrijwaren voor eventuele planschadeclaims op grond van artikel 49 van de Wet op de ruimtelijke ordening. Uit een uitspraak van de Hoge Raad was namelijk gebleken dat daartoe strekkende overeenkomsten met b.v. projektontwikkelaars nietig zijn. Inmiddels is door een reparatiewetje artikel 49 van de Wet op de ruimtelijke ordening zodanig aangepast dat het sluiten van dergelijke overeenkomsten voor de gemeenten wel mogelijk is.
Overigens zijn er voor zowel Windpark Zuid als Windpark Noord risicioanalyses opgesteld, waaruit blijkt dat naar verwachting geen sprake zal zijn van planschade. Alleen uit concrete aanvragen kan echter blijken of deze verwachting ook werkelijk uitkomt. Met betrekking tot het in aanbouw zijnde windpark Zuid zijn zeven verzoeken om vergoeding van planschade ingediend. Op advies van de Stichting Adviesbureau Onroerende Zaken zijn deze verzoeken door de gemeenteraad afgewezen. Dit raadsbesluit is onherroepelijk. Wat het nog in procedure te brengen windpark Noord betreft heeft de initiatiefnemer zich bereid verklaard de gemeente te vrijwaren voor eventuele planschadeclaims. Het aspect planschade mag dus voor de gemeente geen belemmering meer zijn voor medewerking aan dit park. Financiële aspecten voor gemeente Erkend dient te worden, dat aan plaatsing van windturbines ook een aantal financiële voordelen voor de gemeente is verbonden. Naast eenmalig te innen bouwleges betreft dit jaarlijks terugkerende niet onaanzienlijke OZB- opbrengsten. Overigens kan in dit kader ook de vraag worden opgeworpen of plaatsing van turbines mogelijk ook een keerzijde heeft, te weten een verminderde opbrengst waar het gaat om in de nabijheid gelegen woningen. In een concreet geval heeft het Gerechtshof in Leeuwarden een waardevermindering vastgesteld voor een woning aan de MC Coendersbuurt in Termunterzijl. Het Hof achtte het besluit van de gemeente onvoldoende onderbouwd. Het door de gemeente tegen het besluit van het Hof ingestelde cassatieberoep is door de Hoge Raad verworpen. Bij dergelijke cassatieberoepen beoordeelt de Hoge Raad echter uitsluitend of het Hof de wet op de juiste wijze heeft toegepast en geeft hij geen inhoudelijke beoordeling. De uitspraak is alleen van toepassing op dit individuele geval. Overigens heeft Senter Novem in opdracht van het Ministerie van Economische Zaken onlangs een onderzoek laten uitvoeren naar WOZ-aspecten met betrekking tot windenergieprojecten. Hierin wordt geconcludeerd, dat plaatsing van windturbines niet behoeft te betekenen dat de WOZ-waarde van woningen zal dalen. Bij WOZ zijn drie elementen van belang: geluidshinder, slagschaduw en visuele hinder. Een gemeente moet haar WOZwaardevaststellingen onderbouwen met vergelijkingsobjecten, die ook in de nabijheid van windturbines zijn gelegen en daarbij de hinder goed motiveren.. Relevant zijn hierbij uiteraard de marktwaardegegevens. Aanwijzingsbevoegdheid provincie De Wet op de ruimtelijke ordening biedt, wanneer bovengemeeentelijke belangen dit vorderen, de provincie of de Minster van VROM de mogelijkheid om bij de gemeenten het nemen van bepaalde besluiten zoals b.v. de vaststelling van een bestemmingsplan áf te dwingen’ in die zin dat zijzelf uiteindelijk in plaats van de gemeente een dergelijk besluit kunnen nemen. Bestuursrechtelijk gezien moet deze aanwijzingsbevoegdheid als een zeer zwaar middel worden beschouwd. Er moet sprake zijn van grote maatschappelijke belangen. Het moet ten sterkste worden betwijfeld of de provincie bij een negatief besluit van de gemeenteraad in dit geval hiertoe zou overgaan. Een dergelijk besluit kan namelijk niet los worden gezien van het feit dat de provinciale taakstelling uit het BLOW ook zonder de realisering van één of meer parken in Delfzijl reeds ruimschoots wordt gehaald.
In ieder geval heeft de provincie in het kader van negatieve besluitvorming over windparken in de gemeenten Veendam en Menterwolde van deze bevoegdheid geen gebruik gemaakt. Groningen Seaports Groningen Seaports is eigenaar, exploitant en beheerder van zowel het bedrijventerrein Oosterhorn als de schermdijk en de Pier van Oterdum Reeds eerder heeft Groningen Seaports de randen van het bedrijventerrein aan Millenergy uitgegeven voor de ontwikkeling van windenergie. Het betreft hier het met terrakleur op het kaartje op pag. 5 aangegeven gebied. Het met groen aangegeven gedeelte van het gebied wil Groningen Seaports binnenkort ‘in de markt zetten’. Hierop heeft het eerder vermelde verzoek om gemeentelijke medewerking betrekking. Overigens betekenen windturbines ook voor Groningen Seaports een substantiële bron van inkomsten. Beoogd wordt de gelden te gebruiken ten behoeve van voor een goede ontwikkeling van het bedrijventerrein noodzakelijke infrastructurele projecten. Bij het vervallen van deze inkomsten door het niet realiseren van windturbines komen deze investeringen op losse schroeven te staan. Gezien de energieproblematiek die het industriële bedrijfsleven momenteel kent heeft Groningen Seaports gemeend om een van de gunningcriteria voor het Winpark Delfzijl Industriegebied (het met groen op het kaartje op pag. 5 aangegeven gebied) te laten zijn: de minimale teruglevering van 25% van de opgewekte stroom aan het huidige bedrijfsleven op het industrieterrein Oosterhorn tegen het laagste tarief. Petitie Stichting Windhoek Op 11 mei 2006 is aan de gemeenteraad een door 473 personen ondertekende petitie aangeboden, waarin als mening wordt uitgesproken dat grote windparken als mogelijk in Delfzijl nog gerealiseerd kunnen/zullen worden om een aantal met name genoemde redenen niet in de nabijheid van woningen mogen worden geplaatst. De petitie is als bijlage bij deze nota gevoegd. Genoemde redenen zijn niet nader onderbouwd. Voorzover hierin in deze nota al niet wordt ingegaan zullen deze aspecten in de eventuele verder besluitvorming aan de orde komen en behandeld worden in met name b.v. de op te stellen milieu-effectrapportages. Relatie met industriële bedrijvigheid Het bedrijfsleven (de Samenwerkende Bedrijven Eemsmond) staat positief kritisch tegenover de komst van windturbineparken.. Hiermee kan door de SBE worden ingestemd tenzij het bestaande bedrijfsleven in het gebied door de molens benadeeld wordt. Bijzondere aandacht verdient hierbij het veiligheidsaspect. Zoals eerder aangegeven dient dit aspect in op te stellen milieu-effectrapportages te worden meegenomen. Waar het gaat om vestiging van nieuwe bedrijven of uitbreiding van bestaande kan in dit stadium op voorhand niet volledig uitgesloten worden dat de aanwezigheid van windturbines hierbij belemmerend kunnen werken. In ieder geval vormt dit alsdan een punt van bijzondere aandacht. Zoals reeds hiervoor aangegeven neemt Groningen Seaports in de contracten met de ontwikkelaars dan de windparken de nodige voorwaarden op om dit risico te vermijden. Daarnaast kan de vraag worden gesteld of de aanwezigheid van windturbines ook als een negatieve vestigingsvoorwaarde voor nieuwe bedrijven kan werken in die zin dat los van alle objectieve en meetbare aspecten er wellicht ook een psychologische werking van uit kan gaan
in verband met een negatieve belevingswaarde (vestiging op een terrein, waarop rondom windturbines staan). Werkgelegenheid Het hebben van positieve effecten voor de werkgelegenheid wordt vaak als argument gehanteerd in de discussie. Voor de regionale en lokale werkgelegenheid lijkt in ieder geval geen sprake te zijn van structurele betekenis. Er zou misschien sprake kunnen zijn van tijdelijke werkgelegenheid in de bouwfase in de vorm van uitvoering van grondwerken, kabelinfrastructuur, civiele infrastructuur, fundaties e.d.. Dit lijkt echter niet van doorslaggevende betekenis. Afschaffen MEP-subsidieregeling Verschillende vormen van alternatieve energie, waaronder windenergie, werden tot voor kort in belangrijke mate door het rijk gesubsidieerd. Zeer onlangs is deze regeling echter plotseling en met onmiddellijke ingang afgeschaft. Niet onaannemelijk is echter dat deze regeling al of niet gedeeltelijk aan de hand van de discussie in de Tweede Kamer zal worden teruggedraaid of dat een nieuw kabinet met een nieuwe en/of andere regeling komt. In ieder geval kan deze afschaffing op zich geen aanleiding zijn op dit moment te besluiten geen medewerking te verlenen.
Boreas, God van de Noordewind
5. SAMENVATTING - - - - - -
-
- - - -
De discussie over windenergie heeft emotionele en rationele kanten. Met name de eerste categorie maakt de discussie lastig. Niet ontkend kan worden dat van windturbines vooral voor omwonenden een negatieve belevingswaarde kan uitgaan. Dit is een sterk persoonlijke ervaring. De bereidheid tot acceptatie van negatieve aspecten hangt ook samen met het antwoord op de vraag of iemand voor- of tegenstander is van alternatieve vormen van energie. Dit is ook een politieke keuze. Plaatsing van windturbines in Delfzijl is niet meer nodig om te kunnen voldoen aan de provinciale taakstelling uit het BLOW-akkoord Bij bepaling van locaties voor windparken is het logisch om aansluiting te zoeken bij reeds aanwezige landschapselementen in de vorm van b.v. industriële bedrijvigheid. Diverse milieuaspecten zoals geluid en veiligheid kunnen aan geldende en uitgebreide regelgeving en normeringen worden getoetst in het kader van milieu-effectrapportages en milieu- en natuurbeschermingswetvergunningen. Op voorhand behoeven zij niet te leiden tot een negatief besluit op verzoeken om medewerking aan de realisering. Ook voor het bedrijfsleven speelt het veiligheidsaspect een belangrijke rol. Met name voor de bestaande bedrijven wordt dit aspect uitgebreid getoetst aan de geldende wetgeving en normen. Aan de initiatiefnemer voor een windturbinepark zullen eisen worden gesteld als blijkt dat risico’s kunnen ontstaan voor deze bedrijven. Waar het gaat om risico’s voor nieuwe bedrijven, die zich in de toekomst willen vestigen op de thans nog braakliggende terreinen, neemt Groningen Seaports bij zijn gunning de nodige voorwaarden op om deze risico’s te voorkomen. Voorzover er voor de gemeente al financiële risico’s aanwezig zouden kunnen zijn als gevolg van planschadeclaims dienen hiervoor met de initiatiefnemers vrijwaringsovereenkomsten te worden gesloten. De initiatiefnemer voor het Windpark Noord heeft zich hiertoe al bereid verklaard. Plaatsing van windturbines vormt voor Groningen Seaports een belangrijke bron van inkomsten. Deze kunnen worden ingezet voor de ontwikkeling van de bedrijfsterreinen en daarmee en bijdrage leveren aan de versterking van de economische structuur en de werkgelegenheid in de Eemsdelta. Groningen Seaports zal als een van de gunningscriteria voor het windpark Zuid opnemen de minimale teruglevering van 25% van de opgewekte stroom aan het huidige bedrijfsleven op het industrieterrein Oosterhorn tegen het laagste tarief. Ook voor de gemeente heeft plaatsing van windturbines niet onaanzienlijke financiële voordelen.
6. CONCLUSIE Alles overwegende is er voldoende aanleiding op dit moment de bereidheid uit te spreken om in principe mee te werken aan de voorgenomen plannen. Er dient rekening mee te worden gehouden dat in de verdere besluitvormingsprocedures in het kader van milieueffct-rapportages, ruimtelijke plannen en/of vergunningverlening mogelijke belemmeringen naar voren kunnen komen, die kunnen leiden tot het (gedeeltelijk) niet doorgaan of aanpassing van de plannen.
