Hoe gaat de Vlaamse overheid om met (potentiële) milieuhinder veroorzaakt door afvalverwerkende bedrijven? Gunther Van Broeck Ingenieur - Beleidsmedewerker milieuhinder Afdeling Lucht, Hinder, Risicobeheer, Milieu & Gezondheid
Infoavond FEBEM, 16 maart 2011
Napels zien en …
Milieuhinder veroorzaakt door de afvalverwerkende industrie
Gunther Van Broeck
Inhoud
• Milieuhinder in de afvalverwerkende industrie • Waar en hoe grijpt de overheid in?
• Bijzondere vergunningsvoorwaarden - casus: geurbeheersplan
Milieuhinder veroorzaakt door de afvalverwerkende industrie
Gunther Van Broeck
Milieuhinder in de afvalverwerkende industrie Vlaams Parlement, plenaire vergadering van 9/10/1996: actuele vraag aan Theo Kelchtermans, Vlaams minister van Leefmilieu en Tewerkstelling, over de toenemende hinder veroorzaakt door afvalverwerkende bedrijven: nieuw fenomeen, slechte reputatie van o.m. composteringsinstallaties, waterzuiveringsstations, containerparken
H pakt geurprobleem aan Het Laatste Nieuws, 10-07-2010
Mestbedrijf riskeert schadevergoeding Het Laatste Nieuws, 06-11-2008
G stort stinkt steeds meer
Buurt vreest voor stank, hinder en verontreiniging Het Nieuwsblad, 22-08-2008 (A)
Het Nieuwsblad, 06-03-2009
Geurhinder door compostinstallatie Het Laatste Nieuws, 25-08-2009
Buurt vormt front tegen afvalverwerkingsbedrijf De Standaard, 21-05-2007 (L)
Geurhinder na lek bij J Het Laatste Nieuws, 23-11-2010
Milieuhinder veroorzaakt door de afvalverwerkende industrie
K neemt nog meer maatregelen Het Laatste Nieuws, 09-12-2010
Gunther Van Broeck
Geluidshinder in de afvalverwerkende industrie
Milieuhinder veroorzaakt door de afvalverwerkende industrie
Gunther Van Broeck
Geurhinder in de afvalverwerkende industrie
Milieuhinder veroorzaakt door de afvalverwerkende industrie
Gunther Van Broeck
Geurhinder in de afvalverwerkende industrie
categorie „andere‟ niet meegenomen
Milieuhinder veroorzaakt door de afvalverwerkende industrie
Gunther Van Broeck
Stofhinder in de afvalverwerkende industrie
categorie „andere‟ niet meegenomen
Milieuhinder veroorzaakt door de afvalverwerkende industrie
Gunther Van Broeck
Geurhinder door KMO/industrie in Vlaanderen
Milieuhinder veroorzaakt door de afvalverwerkende industrie
Gunther Van Broeck
Inhoud
• Milieuhinder in de afvalverwerkende industrie • Waar en hoe grijpt de overheid in?
• Bijzondere vergunningsvoorwaarden - casus: geurbeheersplan
Milieuhinder veroorzaakt door de afvalverwerkende industrie
Gunther Van Broeck
Waar grijpt het beleid in? FASE GEBIEDSONTWIKKELING
INSTRUMENTEN GEBIEDSONTWIKKELING
Idee- en verkenningsfase
Masterplan en Visies Planologisch attest Ruimtelijk structuurplan
Planfase
RUP Plan MER
Realisatiefase
Project MER Vergunning , Concessie Inrichtingsplan
Beheerfase
Monitoring Parkmanagement
Milieuhinder veroorzaakt door de afvalverwerkende industrie
milieuzonering, milieugebruiksruimte
bijzondere voorwaarden
handhaving
Gunther Van Broeck
Bedrijven en milieuzonering editie 2009
Milieuhinder veroorzaakt door de afvalverwerkende industrie
Gunther Van Broeck
Bedrijven en milieuzonering editie 2009
Milieuhinder veroorzaakt door de afvalverwerkende industrie
Gunther Van Broeck
(Vlaamse) regelgeving over milieuhinder • • •
Milieuvergunningendecreet: art. 20 bijzondere vergunningsvoorwaarden; art 22 milieuzorgplicht VLAREM I: art. 43 §1 bijzondere vergunningsvoorwaarden; art. 43 §2 milieuzorgplicht; art. 45 §1 wijzigen of aanvullen opgelegde voorwaarden VLAREM II: • Deel 2, Hfst 2.2: Milieukwaliteitsnormen voor geluid en beleidstaken ter zake • Deel 3, Hfst 3.3 Bijzondere vergunningsvoorwaarden • Deel 4, Hfst 4.1 Algemene voorschriften (afd. 4.1.2 BBT; afd. 4.1.3 hinderbeheersing); Hfst 4.4 Beheersing van luchtverontreiniging; Hfst 4.5 Beheersing van geluidshinder; Hfst 4.6 Beheersing van hinder door licht; • Deel 5, Hfst 5.2 Inrichtingen voor de verwerking van afvalstoffen art. 5.2.1.4 §1 rekening houden met afstand tot woongebieden art. 5.2.1.5 §5 groenscherm van minstens 5 m breedte art. 5.2.1.6 normaal aanvaardbare grenzen opslaan en behandelen bepaalde ongevaarlijke vaste afvalstoffen: aanleg aarden wal, hinderlijke afvalstoffen onmiddellijk afvoeren opslaan en verwerken van dierlijk afval: geurbeladen afvallucht afzuigen en naar zuiveringsinstallatie voeren verbrandingsinrichtingen: schoorsteenhoogte, gesloten opslagruimte, opslagruimte in onderdruk, emissiegrenswaarden bijlage 4.5.2 Volledig akoestisch onderzoek Bijlage 4.5.3 Saneringsplan geluid Milieuhinder veroorzaakt door de afvalverwerkende industrie
Gunther Van Broeck
(Vlaamse) regelgeving over milieuhinder VLAREM II Bijlage 4.5.4 Richtwaarden voor het specifieke geluid in open lucht van als hinderlijk ingedeelde inrichtingen
GEBIED
(*)
(*)
1° 2°
3°
Volgens gewestplanindeling Landelijke gebieden en gebieden voor verblijfsrecreatie Gebieden of delen van gebieden op minder dan 500 m gelegen van industriegebieden niet vermeld sub 3° of van gebieden voor gemeenschapsvoorzieningen en openbare nutsvoorzieningen Gebieden of delen van gebieden op minder dan 500 m gelegen van gebieden voor ambachtelijke bedrijven en kleine en middelgrote ondernemingen, van dienstverleningsgebieden of van ontginningsgebieden, tijdens de ontginning
4°
Woongebieden
5°
Industriegebieden, dienstverleningsgebieden, gebieden voor gemeenschapsvoorzieningen en openbare nutsvoorzieningen en ontginningsgebieden tijdens de ontginning Recreatiegebieden uitgezonderd gebieden voor verblijfsrecreatie Alle andere gebieden, uitgezonderd: bufferzones, militaire domeinen en deze waarvoor in bijzondere besluiten richtwaarden worden vastgesteld
6° 7°
RICHTWAARDEN IN dB(A) IN OPEN LUCHT overdag
„s avonds
(07-19u)
(19-22u)
„s nachts (22-07u)
40
35
30
50
45
45
50
45
40
45
40
35
60
55
55
50
45
40
45
40
35
8°
Bufferzones
55
50
50
9°
Gebieden of delen van gebieden op minder dan 500 m gelegen van voor grindwinning bestemde ontginningsgebieden tijdens de ontginning
55
50
45
Milieuhinder veroorzaakt door de afvalverwerkende industrie
Gunther Van Broeck
(Vlaamse) regelgeving over milieuhinder
• • •
•
•
Afvalstoffendecreet art. 13 milieuzorgplicht VLAREL Decreet Algemene bepalingen milieubeleid titel XVI Toezicht, handhaving en veiligheidsmaatregelen art. 16.4.18 Verzoek om de oplegging van bestuurlijke maatregelen Besluit Uitvoering titel XVI DABM art. 34 gemeentelijke toezichthouders kunnen bij klasse 1 inrichtingen vaststellingen doen op basis van zintuiglijke waarneming en zaken onderzoeken art. 39 technische controles op geurhinder kunnen bestaan in de uitvoering van snuffelploegmetingen Vlaamse codes Ruimtelijke ordening art. 1.1.4 duurzame ruimtelijke ontwikkeling art. 2.3.1.9° stedenbouwkundige verordeningen met maatregelen inzake het ruimtelijk begrenzen van milieuhinder art. 4.3.1 §1 vergunning geweigerd indien onverenigbaar met goede ruimtelijke ordening art. 4.3.1 §2 overeenstemming met goede ruimtelijke ordening o.m. beoordeeld op basis van hinderaspecten
Milieuhinder veroorzaakt door de afvalverwerkende industrie
Gunther Van Broeck
En in Wallonië ? Besluit van de Waalse Regering van 18 juni 2009 tot bepaling van de sectorale voorwaarden betreffende de composteringsinstallaties wanneer de opgeslagen hoeveelheid stoffen 500 m³ of meer bedraagt en tot wijziging van het besluit van de Waalse Regering van 4 juli 2002 betreffende de procedure en diverse maatregelen voor de uitvoering van het decreet van 11 maart 1999 betreffende de milieuvergunning; in het bijzonder hoofdstuk IX Art. 48. 3° over de inhoud van een geurbeheersplan “De uitbater maakt een geurbeheersplan op en voegt het bij zijn vergunningsaanvraag. Dat plan omschrijft hoe de gasachtige effluenten van de composteringsinstallatie worden afgevoerd met inachtneming van de bepalingen van artikel 27 van het besluit van de Waalse Regering van 18 juni 2009 tot bepaling van de sectorale voorwaarden betreffende de composteringsinstallaties wanneer de opgeslagen hoeveelheid stof 500 m³ of meer bedraagt. Dat rapport bevat op zijn minst de volgende gegevens : — een volledige inventaris van de immissiebronnen; — de maatregelen genomen ter beperking van de noemenswaardige hinder die door een bron of een behandeling veroorzaakt kunnen worden; — de technische beschrijving van de zuiveringsinstallaties; — het onderhoudsplan voor de zuiveringsinstallaties; — een geurverspreidingsonderzoek waaruit blijkt dat voldaan is aan de bepalingen van artikel 27, tweede lid, van het besluit van de Waalse Regering van 18 juni 2009” => Art. 27, 2e lid: De geurconcentraties berekend bij de immissie aan de eigendomsgrens van de dichtstbij gelegen woningen zijn niet hoger dan 3 ou/m³ voor het percentiel 98
Milieuhinder veroorzaakt door de afvalverwerkende industrie
Gunther Van Broeck
Essentie Vlaamse (geur)hinderbeleid
• • • • • • •
Indien hinder, dan BBT maatregelen om hinder terug te dringen tot aanvaardbaar niveau Indien geen hinder: geen acties of maatregelen nodig Ernstige hinder is nooit toelaatbaar Toetsingscriteria: type omgeving, bestaande versus nieuwe hindersituaties, aangenaamheid van de geur, frequentie en duur Nul emissies niet realistisch Subsidiariteit: sturing en ondersteuning vanuit hogere overheid nodig voor moeilijk objectiveerbare geurhinder En ook: proportionaliteit, rechtszekerheid, preventiebeginsel, aanpak aan bron, doelvoorschriften eerder dan middelvoorschriften, overlegd beleid, integratie in andere beleidsdomeinen,…
Milieuhinder veroorzaakt door de afvalverwerkende industrie
Gunther Van Broeck
Aanvaardbare hinder: dosis-respons
2%
10%
3%
45% 5 18%
2% 0.5
3%
1
10%
2
geurcontouren als 98- percentielswaarden Milieuhinder veroorzaakt door de afvalverwerkende industrie
Gunther Van Broeck
Aanvaardbare hinder: nuleffect niveaus 98P se/m³
5.0
NULEFFECT NIVEAUS biscuitbakkerijen
4.5 4.0 3.5 3.0 2.5 2.0
cacaobonenverwerkende industrie koffiebranderijen bierbrouwerijen groentenverwerkende industrie verfspuiterijen op basis van natlak, suikerfabrieken,aardappelverwerkende industrie
1.5
textielveredelingsbedrijven, biofilters, composteringsinstallaties groen- en GFT afval
1.0
extractie van plantaardige oliën en verwerking, composteringsinstallaties voor champignons
asfaltmenginstallaties
0.5 0.0
rioolwaterzuiveringsinstallies, slachterijen,grasdrogerijen (naverbranders), recyclage voedingsstoffen
Milieuhinder veroorzaakt door de afvalverwerkende industrie
Gunther Van Broeck
Aanvaardbare hinder: afwegingskader
aanvaardbare hinder
Afwegingskader: Bedrijfsimpact Technische haalbaarheid Maatschappelijke schade Context, planologie Milieuhinder veroorzaakt door de afvalverwerkende industrie
Aanvaardbare hinder
Gunther Van Broeck
“Beste Beschikbare Technieken” • Vlarem legt toepassing BBT op (ook voor niet IPPC bedrijven); noot: niet de technieken als dusdanig, wél de milieuprestatie • Art 22 MVD kan “meer dan BBT” vereisen • BBT voor geur dikwijls “vgtg” • BBTs voor afvalverwerkende industrie basis voor vergunningsvoorwaarden BBTs
BREFs
• Afgewerkte olie (1999) • Afvalwaterzuiveringsslib (2001) • Behandeling van bodemas van huisvuilverbranding (2008) • Bodemsaneringsprojecten en grondreinigingscentra (2007) • Composteer- en vergistingsinstallaties (2005) • Mestverwerking (2007) • Recyclage van bouw- en slooppuin (2005) • Schrootverwerking en Sloperij (2007) • Tank- en vatenreiniging (2002) • Verbranding van hernieuwbare brandstoffen (2009) • Verwerkingscentra voor bagger- en ruimingsspecie (2007)
•Slachthuizen en dierlijke nevenproducten (2005) • Afvalbehandeling (2006) • Afvalverbranding (2006) • Emissies uit opslag (2006)
Milieuhinder veroorzaakt door de afvalverwerkende industrie
Gunther Van Broeck
Inhoud
• Milieuhinder in de afvalverwerkende industrie • Waar en hoe grijpt de overheid in?
• Bijzondere vergunningsvoorwaarden - casus: geurbeheersplan
Milieuhinder veroorzaakt door de afvalverwerkende industrie
Gunther Van Broeck
Bijzondere vergunningsvoorwaarden casus geurbeheersplan
geurbeheersplan: in te zetten ingeval intern milieuzorgsysteem niet volstaat om bestaand geurprobleem onder controle te krijgen, ingeval geurproblemen verwacht kunnen worden naar aanleiding van wijzigingen aan de procedés of activiteiten of naar aanleiding van de start van een nieuwe activiteit. Kan door onderneming zelf worden opgemaakt (proactief), ofwel verankerd als bijzondere voorwaarde in milieuvergunning cfr. akoestisch onderzoek + saneringsplan
Juridische basis: • MVD art. 20; • VLAREM I art. 43 §1; • VLAREM I art. 45 §1; • VLAREM II Hoofdstuk 3.3 Milieuhinder veroorzaakt door de afvalverwerkende industrie
Gunther Van Broeck
Inhoud van een geurbeheersplan 1. Een inventarisatie van (potentiële) geleide en fugitieve geurbronnen binnen de inrichting, met een inschatting van de bijdrage van elke deelbron in de totale geuremissie en de karakteristieken (type geurcomponenten) van elke deelbron. 2. Een inschatting van het geureffect van extreme weersituaties, eventuele seizoenale activiteiten, bepaalde kritische processtappen/operaties (ontvangst van grondstoffen, omdraaien van composthopen, enz.), accidenten (door menselijke fout, falen of stukgaan van een machine), schoonmaak- of onderhoudsoperaties. 3. Impactberekeningen met contourberekeningen voor de verschillende basisbeschermingsniveaus. Eventueel kan deze informatie worden overgenomen uit het MER. 4. Informatie m.b.t. de receptoren: lokalisatie geurgevoelige objecten, ruimtelijke ordeningsaspecten, klachtenoverzicht. 5. Een toetsingscriterium voor aanvaardbare hinder (doelvoorschrift) 6. Een beschrijving van de BBT maatregelen die moeten toelaten de risico‟s tot een minimum te herleiden en te voldoen aan het doelvoorschrift en een beschrijving van de gestelde garanties van de leveranciers voor het beoogde rendement van de technieken. 7. Een beschrijving van engagementen/acties die genomen zullen worden ingeval er toch nog problemen ontstaan 8. Een stappenplan waarin de haalbaarheid wordt aangetoond om het doelvoorschrift, eventueel gefaseerd, te bereiken. In het stappenplan worden duidelijke termijnen aangegeven waarbinnen naar het aanvaardbare hinderniveau zal worden toegewerkt. 9. Een werkwijze voor effectiviteitscontrole, monitoring en regelmatige evaluatie (en desgevallend herziening) van het beheersplan. 10.Een toelichting bij de wijze van communicatie met enerzijds overheden en anderzijds omwonenden (incl. crisiscommunicatie) Milieuhinder veroorzaakt door de afvalverwerkende industrie
Gunther Van Broeck
Vragen?
Meer informatie?
www.milieuhinder.be Gunther Van Broeck
[email protected] 02 553 11 35
Milieuhinder veroorzaakt door de afvalverwerkende industrie
Gunther Van Broeck