Hierbij bied ik U een notitie aan met betrekking tot een voorstel om de Erasmuslijn van Randstadrail ondergronds door te trekken naar Scheveningen

ir.f.d. atldrloll

Laan van Boos en Doom 39K Tel.: 070-3861486

Aan Provinciale Staten van Zuid-Holland Postbus 90602 2509 LP Den Haag

betreft: Erasmuslijn naar Scheveningen

Geachte Leden van Provinciale Staten, Hierbij bied ik U een notitie aan met betrekking tot een voorstel om de Erasmuslijn van Randstadrail ondergronds door te trekken naar Scheveningen. Er is een plan om het eindpunt van de lijn op het station Den Haag Centraal verdiept aan te leggen. Met een doorverbinding onder bestaande kanalen naar Scheveningen zou de waarde van de lijn ook aan Haagse zijde aan betek^nis toenemen. Thans is alleen m Rotterdam een verlenging in uitvoering, door middel van een aansluiting op de bestaande metrolijn naar Zuidplein en Slinge. In de Randstad zal niet volstaan kunnen worden met de voorgenomen uitbreidingen in het treinvervoer. In de grote steden zullen hoogwaardige railverbindingen de noodzakelijke aanvulling op het spoorwegnet moeten vormen, anders zal de druk van het autoverkeer nog sterker worden. Mogelijk kan een project als dit meegenomen worden in het Urgentieprogramma Randstad. Ik dank u bij voorbaat voor de aandacht die u aan bijgevoegde notitie zult willen geven. Eenzelfile brief zend ik aan het -College van Gedeputeerde Ststen. Met vriendelijke groeten,

Bijlage e-mail: [email protected]

ERASMUSLIJN NAAR SCHEVENINGEN In leiding Al enkele malen zijn er ideeen geweest voor een snelle railverbinding tussen het Centraal Station ^an Den Haag en Scheveningen. Bij de bouw van het station Den Haag Centraal is zelfs in de fundering rekening gehouden met een ondergrondse doortrek van een viertal sporen. Een studie van NS in de eerste helft van de jaren '70 leidde tot de conclusie dat een ondergrondse treinverbinding met Scheveningen onhaalbaar was. NS ging er in die studie echter van uit dat alle te Den Haag eindigende stoptreinen zouden moeten worden doorgetrokken, uit Leiden, Zoetermeer, Rotterdam Hofplein en uit Rotterdam-Delft. Dit hield in dat twee ondergrondse trace's elkaar bij het Malieveld zouden ontmoeten met een ongelijkvloerse aansluiting. Anders zou het volgens dat onderzoek geen zin hebben (...). In de plannen voor Randstadrail (ca. 1993) kwam een doorverbinding van de lijn iot Rotterdam via Pijnacker ("Hofpleinlijn") met Scheveningen voor. Randstadrail De thans gerealiseerde infrastruetuur voorziet in een doorverbinding van de stadslijn Zoetermeer via de Beatrixlaan en het NS-station Den Haag Centraal naar twee ondergrondse tramstations in het Haagse centrum en via bestaande tramroutes naar wijken in Den Haag Zuidwest. De vervoerswaarde van de "Zoetermeerlijn" is gestegen, doordat de lijn het gebied aan de Beatrixlaan, de haltes in de tramtunnel en de verder gelegen haltes aandoet. De infrastractuur van de oude Zoetermeerlijn van NS is ingrijpend aangepast, inclusief nieuwe haltes aan de Beatrixlaan en in de Vinex-wijk Leidschenveen. Ook zijn alle bestaande tramhaltes in Den Haag aangepast aan het nieuwe trams van Randstadrail. Zoals bekend, is er bij de introductie van Randstadrail in de Haagse agglomerate nogal wat misgegaan, zodat de stadsraillijn naar Zoetermeer meer dan een jaar buiten gebruik was. Het is niet de eerste keer dat men in Den Haag kampte met problemen in het stedelijk railnet. De tramtunnel onder de Kalvermarkt en Grote Marktstraat is met een vertraging van vier jaar gerealiseerd. De lijn van Randstadrail naar Pijnacker-Rotterdam ("Erasmuslijn") gaat in de Haagse agglomeratie de haltes Den Haag Centraal, Laan van Nieuw Oost-Indie, Voorburg 't Loo, Leidschendam-Voorburg, Forepark, Leidschenveen en Nootdorp bedienen. Door problemen aan het spoor hebben de treinen uit Rotterdam langetijd niet verder dan tot Nootdorp gereden. Aan de Rotterdamse kant eindigt de lijn thans nog op Rotterdam Hofplein, maar in uitvoering is een ondergrondse verbinding via Blijdorp en Rotterdam Centraal met de bestaande metrolijn naar Zuidplein en Slinge. Zodoende wint de Hofplein aan waarde omdat deze meerdere stations in het Rotterdamse centrum en in Rotterdam Zuid bedient. Aan de Haagse kant eindigt deze lijn op het station Den Haag Centraal. De toegevoegde waarde van de omzetting van een spoorlijn in een metrolijn is binnen de Haagse agglomeratie betrekkelijk gering (behalve dan de extra stations in de Vinex-wijk en in Nootdorp). Er is een plan om het eindpunt van de Erasmuslijn op het station Den Haag Centraal op een lager niveau te brengen (ondergronds). Bij de bouw van de Koningstunnel (voor autoverkeer)

zou bij de realisering van de zijtak in de Bezuidenhoutse Weg nog rekening gehouden zijn met een ondergrondse railverbinding. Voor de hand ligt daarom nog eens te bezien of de Erasmuslijn kan worden doorgetrokken naar Scheveningen. De auteur van deze notitie is overigens niet de enige die er over begint. Onlangs heeft een lid van de Haagse gemeenteraad er ook voor gepleit. Haagse ambities en het openbaar vervoer Ofschoon de gemeente Den Haag in Europees verband kan worden gekarakteriseerd als een middelgrote stad, spreekt het gemeentebestuur over een "Wereldstad aan Zee". De gemeente wijst bij herhaling op het internationale karakter en op de "hoogwaardige functies" van Den Haag. Als regeringscentrum is de stad vestigingsplaats voor ambassades. Maar ook zijn hier tal van internationale organisaties gevestigd: Vredespaleisy Strafhof, Europol, Joegoslavietribunaal, OPCW, etc. In Rijswijk staat het Europees Patentbureau. Het Nederlands Congrescentrum is omgedoopt in "World Forum Convention Centre". In schril contrast met deze Haagse ambities staat echter de kwaliteit van het openbaar vervoer. Met Europese steden Keulen, Stuttgart en Oslo kan het Haagse railnet zich helemaal niet meten, laat staan met dat van Miinchen, Wenen en Stockholm. "Echte wereldsteden" laten we maar helemaal buiten beschouwing. Zelfs kan het Haagse systeem een vergelijking niet doorstaan met dat van Antwerpen en secundaire Duitse steden als Hannover en Neurenberg. Het "World Forum" wordt bediend door lijn 1 met een halte aan de Scheveningse Weg. Volstaan is die halte dezelfde naam te geven, maar deze is op meer dan 5 minuten lopen, terwijl automobilisten onder het gebouw kunnen parkeren. Tramlijn 10 komt wel dichterbij, maar rijdt alleen van maandag tot vrijdag in de spitsuren. Dus ook niet bepaald van een "hoogwaardig internationaal niveau". Scheveningen wordt geplaagd door autoverkeer en niet alleen in de zomer. Het openbaar vervoer naar deze badplaats schiet schromelijk tekort. Dit blijkt ook uit het feit dat de meeste bezoekers aan Scheveningen (incl. Cireustheater en bioscopen) de auto kiezen. Ook is de bestaande tramlijn qua capaciteit ontoereikend voor het woon-werk-, woon-school- en woonwinkelvervoer. Tramlijn 9 rijdt van maandag tot vrijdag in de spits om de zes minuten; in de daluren overdag van maandag tot zondag 8 maal per uur. Maar de trams zijn vaak overvol en rijden vaak met vertraging. Volgens de dienstregeling is de reistijd vanaf het station tot Scheveningen 14 minuten. De tram is geen goed alternatief voor degenen die een auto tot him beschikking hebben. Daarmee kan de tram niet bijdragen tot vermindering van de verkeersdruk. Het tramtrace kent op dit traject een tiental gelijkvloerse wegkruisingen. Op sommige daarvan heeft de tram wel voorrang, maar er zijn 4 kruisingen, waar de tram niet onbeperkt voorrang kan krijgen, vanwege de zware verkeersstromen. Het gaat hierbij met name bij de Dr Kuyperstraat, Javastraat, Laan Copes van Cattenburgh en Madurodam. Ook in het nieuwe verkeerscirculatieplan blijven dit zwaar belaste verkeerswegen. In zekere zin schieten ook voor enkele andere tramlijnen tekort, maar in het bestek van deze notitie beperk ik mij tot de verbinding van Den Haag Centraal met Scheveningen.

Randstadrail 2de fase In het Stadsgewest Haaglanden wordt gedacht over een 2de fase van Randstadrail. Door de ongelukkige introductie van de lste fase is het nu wat stil. Maar het lijkt erop dat men niet meer denkt aan een verlenging van de Erasmuslijn maar aan een "upgrading" van tramlijn 9. Hierbij moet men zich dan niet meer voorstellen dat ander trammaterieel en enigszins aangepaste haltes. Men kan de vraag stellen of de verschillende overheden voldoende ambitie hebben voor het openbaar vervoer. Komen er nieuwe projecten bij het spoor en in de steden wanneer de in uitvoering zijnde werken zijn gerealiseerd? Behalve de iniiitvoering zijnde Noord-Zuidlijn van de metro in Amsterdam en de aansluiting van de Erasmuslijn uit Den Haag op de bestaande metrolijn in Rotterdam, zijn er irtimers geen concrete projekten voor nieuwe stadsgewestelijke railverbindingen. Mogelijk deze voor de oplossing van de mobiliteitsproblematiek in de Randstad nog van groter belang dan verbetering van het intercity-vervoer. Twee alteraatieven voor een trace Het eerste idee behelst een ondergrondse verlenging van de Erasmuslijn langs de Koningstunnel (die bij het het Malieveld overgaat in de Koningskade) en in een tunnel onder de bestaande gracht tussen Prinsessegracht-Koninginnegracht en Koningskade-Raamweg. Na Madurodam wordt het trace ondergronds voortgezet onder het water langs de Haringkade, en in Scheveningen onder hetgedempte gedeelte van het kanaal. Verder via een tunnel onder de Gevers Deynootweg tot aan de tramhaltes bij het Kurhaus. Stations: Den Haag Centraal Provinciehuis (noordkant centrum) afstand van 875m van Den Haag C Van Bylandtlaan (hoofdkantoor Shell) 815m van Provinciehuis Madurodam (en Ministerie V en W) 940m van Van Bylandtlaan Nieuwe Duinweg 1250m van Madurodam Seinpost 850m van Nieuwe Duinweg Scheveningen Kurhaus 690m van Seinpost Totale lengte: ca. 5400m Reistijd, inclusief stops, van Centraal Station tot Kurhaus 9 minuten, 30 seconden. Overstapmogelijkheden op bestaande en (te handhaven) tram- en buslijnen: Van Bylandtlaan op tramlijn 9 en buslijnen 13 en 22 Madurodam op tramlijn 9 en buslijn 22 Nieuwe Duinweg op buslijn 14 Seinpost op tramlijn 1 en buslijn 23 Kurhaus op tramlijnen 1 en 9 en op buslijnen 14, 22 en 23 Het is de bedoeling dat lijn 9 zou verdwijnen. Het aantal gemeenschappelijke haltes is beperkt. Een sterke verbetering van het openbaar vervoer leidt immers tot groei van het reizigersvervoer. Minder mensen dan thans zullen kiezen voor de auto. Hooguit zou de frequentie van tramlijn 9 in de spits wat verlaagd kunnen worden.

Vrijkomend materieel zou gebruikt kunnen worden voor verhoging van de frequentie van het trajectdeel Vrederust-Centraal of van een andere tramlijn, bijvoorbeeld lijn 1. Het tweede alternatief is ongeveer tot Madurodam gelijk aan dat van het eerste. Bij het Ministerie van Verkeer en Waterstaat volgt de lijn ongeveer het oude trace van de "Blauwe Tram'", parallel aan de Badhuisweg door de Scheveningse bosjes. Het oude trace is duidelijk te herkennen; er staan nauwelijks bomen en struiken op. Volstaan zou kunnen worden met een ingraving, af te dekken met aarde zodat er niets van de raillijn te zien is. Vervolgens ondergronds via het brede gedeelte van de Badhuisweg tot het Kurhaus. Stations: Den Haag Centraal Provinciehuis (noordkant centrum) afstand 875m vanaf Dn Haag Centraal Van Bylandtlaan (hoofdkantoor Shell) 815m van Provinciehuis Plesmanweg (ministerie en op 200m van Madurodam) 750m van Van Bylandtlaan Belgisch Park (Nieuwe Duinweg/Antwerpse straat) 1625m van Plesmanweg Scheveningen-Kurhaus ^90m van Belgisch Park Totale lengte ca. 4750m Reistijd, incl stops, Centraal Station-Kurhaus 8 minuten. Een station minder dan volgens het eerste alternatief. Overstapmogelijkheden bij Van Bylandtlaan, Madurodam en Kurhaus als in het eerste alternatief. Bij Belgisch Park op buslijn 14. Freqiientie Mogelijk is de vervoersvraag tussen Rotterdam en Den Haag niet zo groot dat een hoogfrequente verlenging van de Erasmuslijn over dejehele lengte kan worden gerechtvaardigd, bijvoorbeeld met een interval van 4 a 5 minuten. Denkbaar is bij Nootdorp een keergelegenheid te maken zodat naast de metrotreinen van de Erasmuslijn toegevoegde treinen vanaf Nootdorp via Leidschenveen, Voorburg en Den Haag Centraal naar Scheveningen rijden. World Forain en omgeving Als de internationale ambities van Den Haag/Haaglanden serieus genomen moeten worden, is te overwegen ter hoogte van Madurodam een aftakking te maken richting Scheveningse Weg, World Forum, Omniversum/Museon/Gemeentemuseum en eventueel tot tramlijn 11 (Houtrastbrag). Er is een idee voor een ondergrondse autoweg vanaf het Hubertusviadukt. Deze zou met een ondergrondse railverbinding gecombineerd kunnen worden. Treinen uit Rotterdam, resp. Nootdorp zouden dan om en om kunnen rijden naar Scheveningen en naar Word Forum en omgeving, met extra toevoegers vanaf Nootdorp Fred Andrioli, November 2007 Laan van Roos en Doom 39K, 2514 BC Den Haag Tel: (070) 3861486; E-mail: [email protected]

Bijlage bij notitie Erasmuslijn naar Scheveningen Reistijden station Den Haag Centraal - Seheveningen Kurhaus Station

afstand in m

rijtijd miiKsee

halte sec

totaal min:sec

Variant 1 (via Haringkade en Gevers Deynootweg) Den Haag Centraal Provinciehuis

875

1:12

25

1:37

C. Van Bylandtlaan

815

1:10

25

3:12

Madurodam

940

1:20

25

4:57

Nieuwe Duinweg

1250

1:30

25

6:52

Seinpost

850

1:12

25

8:29

Kurhaus

690

1:00

Provinciehuis

875

1:12

25

1:37

C. Van Bylandtlaan

S15

1:10

25

3:12

Madurodam/Plesmanweg

750

1:06

25

4:43

Belgisch Park

1625

1:50

25

6:58

690

1:00

9:29

Variant 2 (via Badhuisweg) Den Haag Centraal

Kurhaus

7:58

Gesimuleerde snelheid: 70 km/h Advkssnelheid: 80 km/h (RSG3 materieel RET) Maximum snelheid: 90 a 100 km/h, alleen ^invol bij halteafstanden van meer dan 1100 meter. ieder

25