HET VFP BEROEPSREGISTER
Inleiding De VFP is een vereniging die onder meer het filosoferen als professie wil bevorderen. Het opzetten en hanteren van een kwaliteitssysteem voor praktijkvoerende leden is daarbij van belang. Een kwaliteitssysteem voor professionals bestaat doorgaans uit: geaccrediteerde basis- en vervolgopleidingen, certificatie, registratie, intervisie of intercollegiale toetsing, bij/nascholing en herregistratie.1 Een beroepsregister vormt de hoeksteen van een kwaliteitssysteem voor professionals. Een beroepsregister is dan ook voor de VFP als vereniging die het filosoferen als professie wil bevorderen van groot belang. Sinds 2008 hanteert de VFP een lijst met praktijkvoerende leden in het kader van een overgang naar een beroepsregister. Praktijkvoerende leden beschikken over een afgeronde opleiding in de wijsbegeerte, passen een gedragscode toe en onderwerpen zich aan een klachtenregeling beroepsuitoefening. De lijst met praktijkvoerende leden is een aanzet tot een beroepsregister. In de nabije toekomst zal opname in het beroepsregister ook dienen te staan voor een bepaalde mate van ervaring en voor een permanent onderhoud van de kwaliteit door deelname aan o.a. intervisie en nascholing. Het beroepsregister vormt een voorwaarde voor kwaliteit, maar geen garantie. Feitelijk moet kwaliteit worden gerealiseerd in de interactie tussen een filosoof en diens klanten of gasten in de filosofische praktijk. Het beroepsregister geeft (mede) gestalte aan het karakter van de VFP als beroepsvereniging voor professionals, vergelijkbaar met beroepsverenigingen voor psychologen, zorgverleners of accountants.
1
Beroepsregisters: registers waarin beroepskrachten uit een beroepsgroep zich kunnen inschrijven als zij aan bepaalde voorwaarden voldoen op het gebied van opleiding, werkervaring en bij- en nascholing; fungeren als een soort kwaliteitskeurmerk (Wikipedia).
1
Van een lijst met praktijkvoerende leden naar beroepsregister De huidige lijst met praktijkvoerende VFP leden is tot stand gekomen op grond van: (i) status als praktijkvoerend lid (hoge contributietarief), of (ii) vermelding op VFP website, of (iii) certificatie op basis van een erkende VFP opleiding (consulenten), of (iv) inventarisatie onder VFP leden (voltooid november 2008), of (v) portfolio/besluit bestuur individuele gevallen (overlap tussen categorieën mogelijk). De lijst telt ongeveer tachtig leden. Sedert mei 2008 zijn er geen leden meer toegevoegd aan deze lijst in afwachting van de omzetting naar een beroepsregister voor praktijkvoerend filosofen. Thans stelt het VFP bestuur voor de voornoemde lijst tot beroepsregister te verheffen. In deze notitie geven we het beleidskader weer, de criteria voor opname in het beroepsregister van nieuwe leden, alsmede de regels voor de omgang met het register. We leggen deze notitie voor aan de leden (schriftelijke commentaarronde, juni/juli 2010), verwerken het commentaar in de tekst en presenteren de notitie in een bijeenkomst van praktijkvoerende leden (25 september 2010). Vervolgens wordt het beroepsregister voor praktijkvoerende filosofen door het algemeen VFP bestuur vast- en ingesteld. Als naam voor een filosoof opgenomen in het register, stellen we voor: “VFP-geregistreerd praktijkvoerend filosoof”. Daaraan wordt toegevoegd wat de specialisatie is van de geregistreerde filosoof. Vermelding in het register staat voor een erkenning door het algemeen VFP bestuur van een kwalificatie op grond van opleiding en/of ervaring, het onderschrijven van de VFP-gedragscode en het zich onderwerpen aan de klachtenregeling beroepsbeoefening. Beleidskader Het kader waarin het beroepsregister een plaats zal krijgen stellen we ons als volgt voor. Als VFP gaan we een door het algemeen bestuur vastgesteld beroepsregister hanteren. We besteden dit dus niet uit en alleen VFP leden worden in het beroepsregister opgenomen. We spreken van een “VFP beroepsregister”, ook om dit te onderscheiden van mogelijke andere registraties. Het VFP beroepsregister is een lijst met praktijkvoerende filosofen. Het VFP beroepsregister is van belang voor het karakter van de VFP als beroepsvereniging. In eerste instantie nemen we VFP leden op in het 2
beroepsregister op basis van verworven rechten in het verleden en vigerende criteria (overgangsregeling). Aanvankelijk hanteren we daarbij brede criteria om recht te doen aan de pionierssituatie van het zich ontwikkelende vakgebied, enerzijds (belang van de individuele leden), maar ook om de overgang naar het VFP beroepsregister budgetneutraal plaats te laten vinden, anderzijds (een VFP belang). Tot de invoering van de overgangsregeling in 2008 volstond aanmelding bij de VFP als lid en betaling van het hoge contributietarief om de kwalificatie “praktijkvoerend” te verkrijgen. Het desbetreffende lid onderwierp zich daarbij aan een gedragscode. Komende jaren zal er geleidelijke aanscherping van criteria voor opname in het beroepsregister plaatsvinden mede in relatie tot afdelingsvorming. De afdelingen zullen het bestuur criteria voor opname aanreiken, w.o. criteria voor opleiding of voor deelname aan intervisie of nascholing. Na vijf jaren voeren we herregistratie in. De criteria daarvoor worden ontwikkeld. Te denken valt aan nascholing (punten voor deelname aan erkende modules en/of VFP themadagen), participatie in de VFP (punten voor organisatie van activiteiten) en feitelijke activiteiten in de eigen praktijk (aantal uren per week/jaar, aantal consultaties, e.d.). De herregistratie zorgt ook voor geleidelijke verwijdering van niet actieve filosofen uit het beroepsregister. Wanneer iemand bijvoorbeeld een certificaat als filosofisch consulent haalt wordt deze persoon in het beroepsregister opgenomen. Als er na een aantal jaren geen activiteit wordt ontplooid dan wordt deze persoon bij herregistratie weer uit het VFP beroepsregister verwijderd. Zo zal het register op den duur staan voor een bepaalde mate van kennis en ervaring. Bij deze opzet volgen we benaderingen zoals gangbaar bij psychologen (NIP register) of (tand)artsen, apothekers, verpleegkundigen e.d. (BIG register). We stellen de volgende kwalificaties binnen het VFP beroepsregister voor: (i) praktijkvoerend filosoof (algemeen), (ii) filosofisch consulent, (iii) socratisch gespreksleider, (iv) organisatiefilosoof. De kwalificaties ii t/m iv zijn te beschouwen als specialisaties binnen de filosofische praktijk. Deze specialisaties beschikken inmiddels over opleidingen of trainingen. Wanneer deze met goed gevolg worden doorlopen kan er een claim op de desbetreffende kwalificatie worden gelegd. De tak praktijkvoerend filosoof (algemeen) kan gebruikt worden voor leden met een nog minder duidelijk uitgekristalliseerde 3
kwalificatie (FMK, onderwijs), maar met wel een naar de mening van het algemeen VFP bestuur duidelijke filosofische praktijk; voor leden met moeilijk indeelbare werkzaamheden en voor leden vanuit de overgangsregeling. Registratie van meerdere specialisaties is mogelijk. De titels worden uitgebreid naar ontwikkeling van afdelingen/opleidingen. Toelating tot het beroepsregister De criteria voor toelating tot het beroepsregister zijn:
Lidmaatschap VFP en
Academische graad in de wijsbegeerte. Hieronder wordt verstaan: het bezit van een doctoraal wijsbegeerte (oude stijl) of het bezit van een bachelors wijsbegeerte en een masters wijsbegeerte (nieuwe stijl) en
Een met goed gevolg doorlopen opleiding die door de VFP is erkend of geaccrediteerd2 of een bestuursbesluit op basis van een portfolio waaruit voldoende kennis en/of ervaring met werkzaamheden in de filosofische praktijk blijkt.
of
Lidmaatschap VFP en
Een bestuursbesluit op basis van een portfolio waaruit voldoende kennis en/of ervaring met werkzaamheden in de filosofische praktijk blijkt. Het portfolio zal daartoe een voltooide studie (universitair of HBO) moeten bevatten met verwantschap aan de studie wijsbegeerte (bijvoorbeeld theologie of een masters in de wijsbegeerte van een wetenschapsgebied), bewijs van aanvullende onderwijs in de wijsbegeerte (bijvoorbeeld modules bij de open universiteit of ISVW), en een gedocumenteerde praktijkervaring uitgedrukt in aantal uren praktijkvoering en/of aantal klanten per tijdseenheid.
Deze toelatingscriteria zijn van toepassing na het aflopen van de overgangsregeling (heden) en gelden met terugwerkende kracht vanaf 1-10-2008. 2
Onder een opleiding verstaan we: een systematische ontwikkeling van de kennis, vaardigheden en attitudes die iemand nodig heeft om bepaalde taken adequaat uit te voeren; Een samenhangend geheel van georganiseerde scholings-, trainings- of vormingsactiviteiten (wiki). Zo kan een verzameling van door de VFP geaccrediteerde modules (trainingen of cursussen) als een opleiding worden aangemerkt. Certificaten behoren bij opleidingen of trainingen. Certificaten geven aan een training met goed gevolg te hebben doorlopen. Een verzameling van diploma’s, certificaten en werkervaring vormt een portfolio op basis waarvan inschrijving in het beroepsregister plaats vindt.
4
Bij toelating tot het VFP beroepsregister dient de gedragscode voor praktijkvoerend filosofen te worden ondertekend en een verklaring over de aard en de (te verwachten) omvang van de praktijk te worden afgelegd (zie ook bij de paragraaf over de invoering van het beroepsregister). Regels voor het VFP beroepsregister Bij de omgang met het VFP beroepsregister hanteren we de volgende spelregels:
In alle voorkomende gevallen beslist het algemeen bestuur van de VFP.
Beheer en onderhoud van het beroepsregister geschieden door de secretaris van de VFP.
Opname in het beroepsregister geschiedt op verzoek van betrokkene. Het desbetreffende verzoek wordt ingediend bij de secretaris van de VFP. Deze gaat na of (aantoonbaar) aan de toelatingscriteria is voldaan en bericht betrokkene vervolgens over het besluit tot (al of niet) opname in het VFP beroepsregister.
Na opname in het beroepsregister heeft betrokkene het recht op het dragen van een titel:3 o “Praktijkvoerend filosoof” [gedefinieerd als een VFP lid dat is opgenomen in het VFP beroepsregister] o “Praktijkvoerend filosoof – filosofisch consulent” [gedefinieerd als een VFP lid dat een door de VFP erkende of geaccrediteerde opleiding tot filosofisch consulent met goed gevolg heeft doorlopen of voor 2006 als filosofisch consulent bij de VFP bekend was]. o “Praktijkvoerend filosoof – socratisch gespreksleider” [gedefinieerd als een VFP lid dat een door de VFP erkende of geaccrediteerde opleiding tot socratisch (groeps)gespreksleider heeft doorlopen of voor 2008 (overgangsregeling) als socratisch gespreksleider bij de VFP bekend was]
3
Bij opname in het VFP beroepsregister op basis van een portfolio zal het bijbehorende bestuursbesluit een nadere bepaling van de titel bevatten.
5
o “Praktijkvoerend filosoof – organisatie filosoof”: [gedefinieerd als een VFP lid dat een door de VFP erkende of geaccrediteerde opleiding tot organisatiefilosoof met goed gevolg heeft doorlopen].
Betrokkene betaalt contributietarief “praktijkvoerend”.
De naam van een filosoof opgenomen in het VFP beroepsregister, diens plaats van vestiging, specialisatie(s) en/of eventuele tuchtrechtelijke beperkingen staan vermeldt op de website van de VFP (lijst met VFP geregistreerde praktijkvoerend filosofen).
Aantal in- en uitschrijvingen wordt vermeld in het jaarverslag van de VFP.
Daarbij moet worden aangetekend dat het hier vooralsnog geen beschermde titels betreft. Het betreft een afspraak/conventie onder VFP leden. Een VFP lid dat ten onrechte een der aangeduide titels voert, kan op basis van het huishoudelijk reglement en/of de Statuten diens VFP lidmaatschap verliezen. Als beroepsvereniging streeft de VFP naar titelbescherming. Invoering van het VFP beroepsregister Het VFP beroepsregister wordt bij bestuursbesluit ingevoerd. Het bestuur zal voor dit besluit verantwoording afleggen op de eerstvolgende ALV (najaar 2010). Het bestuur zal de leden bij het besluit betrekken door: 1. schriftelijke consultatie van de VFP leden over voorliggende notitie, en 2. een bijeenkomst van praktijkvoerende leden op de afdelingsdag van 25 september 2010. Beide bieden gelegenheid tot annotatie van de voorliggende notitie. We streven naar invoering van het VFP beroepsregister per 1-10-2010. Geformuleerde criteria gelden met terugwerkende kracht, zodat het beroepsregister aansluit op de overgangsregeling van 2008 . VFP leden die momenteel zijn opgenomen in beroepsregister op basis van de overgangsregeling krijgen hiervan bericht. Zij kunnen aangeven of zij hun registratie al dan niet willen handhaven. Indien zij die willen handhaven, dienen betrokkenen de gedragscode te ondertekenen en een verklaring af te leggen een filosofische praktijk te hebben gevestigd van nader omschreven aard voor een bepaald aantal uren per week (bijvoorbeeld: “filosofisch consulent met
6
radicaal socratische stijl voor 8 uren per week”, etc.), dan wel de intentie te hebben binnen vijf jaar een dergelijke praktijk te gaan vestigen. 4 VFP leden die menen ten onrechte niet in het beroepsregister te zijn opgenomen kunnen daartegen protest aantekenen bij het algemeen bestuur. De gedragcode voor filosofisch consulenten uit 1997 (zie VFP website) zal ook gaan gelden voor VFP geregistreerde praktijkvoerend filosofen. De terminologie in de gedragscode zal worden aangepast. Een praktijkvoerend filosoof die in het beroepsregister wil worden opgenomen, zal schriftelijk dienen te verklaren met de gedragscode in te stemmen alvorens toelating tot het VFP beroepsregister plaats kan vinden. VFP geregistreerde praktijkvoerend filosofen zijn vervolgens onderworpen aan de bepalingen van de gedragscode, dienen klanten hierop te wijzen en vallen onder de klachtenregeling beroepsuitoefening. Evaluatie Het VFP bestuur zal de werking van het beroepsregister om de twee jaar (eerstens in 2013) evalueren. Daarbij zal onder meer worden gelet op het aantal in en uitschrijvingen, de rol van de toelatingscriteria, de bekendheid of het imago van het register buiten de VFP en de mate waarin het register heeft bijgedragen aan de kwaliteitsborging van de filosofische praktijk. Bij deze evaluatie zullen de praktijkvoerend VFP leden en de afdelingen worden betrokken. Op grond van de evaluatie kan de inhoud van deze notitie i.c. het beleid aangaande het VFP beroepsregister worden bijgesteld.
Het bestuur van de VFP Oktober 2010
4
Dezelfde verklaring wordt ook gevraagd bij een aanvraag voor toelating tot het VFP beroepsregister na beëindiging van de overgangsregeling (zie pagina 5, eerste alinea).
7
