het verslag 07 Verkiezing Overheidsmanager 2007

het verslag

07

Verkiezing Overheidsmanager 2007

G

lunderend van plezier en enigszins perplex stapte Maureen Sarucco in de richting van het podium, nadat juryvoorzitter Hans Dijkstal haar naam bekend maakte als de kersverse Overheidsmanager van het Jaar 2007. Een daverend applaus was haar deel, vooral natuurlijk van de vele fans die uit Amsterdam waren meegekomen om haar tijdens de avond te ondersteunen. De veiligheidsexpert van de Gemeente Amsterdam had van te voren absoluut niet verwacht dat ze met de hoogste eer zou gaan strijken en vond het al geweldig dat ze tot de laatste vier was doorgedrongen. Dat ze de prijs uiteindelijk uit handen van Zijne Koninklijke Hoogheid de Prins van Oranje mocht ontvangen maakte deze avond voor haar extra bijzonder. Onder de fans van Maureen Sarucco bevond zich ook haar baas, de burgemeester van Amsterdam, Job Cohen. Hij was naar Noordwijk afgereisd, onkundig van haar uitverkiezing, maar in ieder geval met de bedoeling om zijn topambtenaar op deze avond te steunen. Na de verkiezing kon hij zijn geluk dan ook niet op: “Ik werk nu al bijna 7 jaar met haar samen en dat ze bij de genomineerden zat vond ik al fantastisch, maar dat ze nu ook gewonnen heeft vind ik helemaal geweldig. Het is een buitengewone vrouw die voor Amsterdam heel belangrijk is. Ze bedenkt veel nieuwe dingen om de veiligheid van de stad te bevorderen en belangrijker nog, ze worden ook uitgevoerd”.

Dit jaar werd de titel Overheidsmanager van het Jaar voor de tiende keer vergeven. Een jubileum dus. Voor de jury een buitenkansje aangezien er ook een zogenoemde Jubileum Award mocht worden toegekend. Deze ging naar Geert Blijham, voorzitter van de Raad van Bestuur van het Universitair Medisch Centrum Utrecht. Hij toonde zich zeer verguld met zijn uitverkiezing en nam de award met zichtbaar genoegen in ontvangst uit handen van Guusje ter Horst, de minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties.

“Het is een buitengewone vrouw die voor Amsterdam heel belangrijk is. Ze bedenkt veel nieuwe dingen om de veiligheid van de stad te bevorderen en belangrijker nog: ze worden ook uitgevoerd”. Na de officiële plichtplegingen kregen de genomineerden, inmiddels allemaal op het podium, een staande ovatie. Marc Veldhoven van het ROC De Leijgraaf en Dorine Burmanje bleven uiteindelijk met lege handen staan. Maar ze treurden niet lang. Veldhoven vond het al een hele goede zaak dat met zijn nominatie het instituut ROC onder de aandacht was gekomen en Burmanje sprak zichzelf troostend toe: “Natuurlijk wilde ik winnen. Maar ik vind het absoluut niet erg om van Maureen Sarucco te verliezen. Dat is echt een geweldige vrouw”.

2/3 HET VERSLAG 07

Genomineerde kandidaten Geert Blijham

‘H

et is een ingewikkelde hoeveelheid van zaken die we aan elkaar moeten zien te knopen ik vind het buitengewoon fascinerend om daar leiding aan te geven. Met als uiteindelijke doel om al die mensen, die allemaal met een deelgebied bezig zijn, mee te laten werken aan een groter geheel: een betere medische zorg voor Nederland”. Blijham is opgeleid tot internist/medisch oncoloog en heeft als hoogleraar nationaal en internationaal een uitstekende reputatie verworven, maar een jaar of tien geleden maakte hij de overstap naar het management. Verrassend ? “Nee hoor”, zegt hij. “Manager word je niet opeens. Het zit in je om je niet alleen met jezelf te willen bemoeien, maar ook met anderen”. Het juryrapport vermeldt onder meer “Tien jaar geleden heeft hij de sprong als manager gewaagd en heeft in het begin als voorzitter Raad van Bestuur eenzame jaren gekend. Echter door zijn integriteit, communicatievermogen en overtuigingskracht heeft hij medestanders verworven en is het fusieproces met het Wilhelmina Kinderziekenhuis tenslotte uitgemond in een UMC Utrecht dat er ook financieel goed voorstaat. Bovendien loopt het UMC Utrecht – vooral dankzij hem - voorop in Nederland als het gaat om de ontwikkeling en toepassing van het veiligheidsbeleid voor patiënten en medewerkers”.

Dorine Burmanje

T

wee weken voor de uitreiking van de prijs voor de Overheidsmanager van het jaar stond de voorzitter van de Raad van Bestuur van het Kadaster, Dorine Burmanje, naast Koningin Beatrix. Ze ontmoette Majesteit in de Ridderzaal ter gelegenheid van het 175-jarig bestaan van het Kadaster. Het thema van dit jubileum “Armoedebestrijding door eigendomsregistratie” tekent de bevlogenheid van Dorine Burmanje. “Als je bij de overheid werkt, kun je echt iets betekenen en ik vind het mooi om daar een bijdrage aan te kunnen leveren”.

belang van zowel het Kadaster, als van haar mensen uit het oog te verliezen”. Een vrouw dus, die weet wat ze wil en trots is op ‘haar’ Kadaster.

Marc Veldhoven

O

nder de titel “De 3 Boze B’s” (Bazen, Bureaucratie en Beleid) verscheen van de hand van Marc Veldhoven verleden jaar een boek over onderwijsmanagement. Een vernieuwer en inspirator in het veld van beroepsonderwijs en volwasseneneducatie wordt Marc Veldhoven genoemd in het jury rapport: “Hij geeft leiding aan het ROC De Leijgraaf met een tiental vestigingen en heeft een duidelijke eigen visie voor dit beroepsonderwijs. Hij wordt geschetst als een topper in onderwijsland”. Dat onderwijs is zijn passie en hij straalt het ook uit. “Mensen helpen een leven te creëren, dat vind ik geweldig, daar wil ik een bijdrage aan leveren.” Waarna hij vervolgt met de stelling, dat “deze maatschappij er een stuk slechter zou uitzien zonder ROC’s.” We zijn een moderne kennisonderneming, die samenwerkt met het bedrijfsleven in de regio.” Volgens de jury heeft hij unieke en baanbrekende leerpraktijken opgezet. Door deze praktijkgerichte aanpak groeit de school sterk en voelen bedrijven zich zeer met het ROC verbonden. “We zijn bijvoorbeeld het lascentrum voor de regio. Iedere drie jaar moeten lassers op bijscholing en dat doen ze bij ons. Als we dat niet zouden kunnen bieden waren er al snel geen lassers meer in onze regio”.

De toekomst ziet de voorzitter van de Raad van Bestuur met vertrouwen tegemoet. Belangrijk is het uitbreiden van de taken van het kadaster. Eigenlijk is ze van mening dat alle geo-informatie van ons land ondergebracht moet worden bij haar instituut. Het juryrapport typeerde mevrouw Burmanje als volgt: “Ze is stimulerend en enthousiasmerend, betrokken en warm waar mogelijk en doortastend en hard waar nodig. Door haar manier van optreden is ze er in geslaagd een reorganisatie op gang te brengen zonder daarbij het

V.l.n.r. Z.K.H. de Prins van Oranje te midden van de kandidaten: Marc Veldhoven, Geert Blijham, Maureen Sarucco en Dorine Burmanje.

O V E R H E I D S M A N A G E R VA N H E T J A A R

Maureen Sarucco Overheidsmanager van het Jaar 2007 H

et is niet niks, al 25 jaar in dienst van de overheid. Maar voor de winnaar van de Verkiezing Overheidsmanager van het Jaar 2007 Maureen Sarucco was het een bewuste keuze. “Als je bij de overheid werkt kun je voor mensen het verschil maken. Kun je er voor zorgen dat mensen kansen kunnen creëren. Met mijn werk heb ik inderdaad het verschil kunnen maken. Natuurlijk niet iedere dag, maar wel globaal. Omdat ik de rechterhand van burgemeester Cohen ben, heb ik door mijn werk een bijdrage kunnen leveren aan de veiligheid op straat in Amsterdam”. Volgens de jury is Mareen Sarucco zowel strategisch als tactisch in staat te opereren in een politiek-bestuurlijk lastige omgeving (Amsterdam). “Ondertussen ontwikkelde Sarucco tal van vernieuwende, succesvolle maatregelen om de veiligheid in de hoofdstad te vergroten. Het succes van haar directie uit zich simpelweg in al jaren dalende objectieve criminaliteit en stijgende subjectieve veiligheidsgevoelens in de hoofdstad”. Voorts wordt ze omschreven als resultaat gericht. “Ze geeft haar medewerkers veel ruimte. Ze is onorthodox, durft ‘out of the box’ te denken, blijft overeind tussen alle ‘macho’s en is een vrouw met een ‘hands-on-mentaliteit’”, aldus het rapport.

Ze is heel duidelijk in haar opvattingen. Zo zou je verwachten dat ze met name terrorisme als de grootste bedreiging van een stad als Amsterdam vindt. Maar niets is minder waar. Met name de situatie in het onderwijs ziet ze als groot gevaar. Onomwonden zegt ze: “Scholen braken kinderen uit die geen kwalificaties hebben voor het leven. Ze hebben geen enkel perspectief, helemaal niets. Natuurlijk, ik ben geen onderwijsdeskundige, maar ik zie dat criminaliteitsbestrijding belangrijk is en de aangroei van die criminaliteit aan de onderkant evenzo. En met goed onderwijs biedt je jonge mensen een perspectief voor de toekomst en geen toekomst in de criminaliteit”. En daar ziet ze een grote taak voor de overheid weggelegd. De moord op Theo van Gogh veroorzaakte grote onrust in de Nederlandse samenleving en maakte de scheiding tussen autochtone en allochtone inwoners nog groter dan die vaak al is. “Het gaat niet om zo’n gek met een mes, het gaat er om hoe we daar als samenleving op reageren. De overheid moet investeren in samen-leven”, zegt ze met de nadruk op de pauze tussen de woorden samen en leven. “En samen-leven begint bij het onderwijs. Daar moet het beginnen met grenzen stellen en mensen ‘binden’. Dat heb je allebei nodig voor een goede toekomst”.

4/5 HET VERSLAG 07

Interview met de minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties

D

e minister nam de gelegenheid te baat om maar eens wat goede eigenschappen van een overheidsdienaar te verwoorden: oplossingsgericht, betrokken en loyaal. De minister: “Bij de overheid is het naar mijn mening vaak interessanter om te werken dan bij het bedrijfsleven.

De doelen van het bedrijfsleven zijn vaak één-dimensionaal, terwijl de problematiek bij de overheid vaak veel ingewikkelder is, omdat er met meer aspecten rekening moet worden gehouden en dus kan het voor managers veel uitdagender zijn”. Het is dan ook niet verwonderlijk dat ze haar waardering uitsprak voor de kwaliteit van de Nederlandse ambtenaren in het algemeen en van de overheidsmanagers in het bijzonder. Toch pleitte Ter Horst voor een betere uitwisseling van managers tussen overheid en bedrijfsleven, omdat er veel van elkaar valt te leren. Zij kondigde aan dat zij met VNO-NCW-voorzitter Bernard Wientjes concrete afspraken heeft gemaakt over uitwisseling van managers uit het bedrijfsleven en managers bij de overheid. Een initiatief van de stichting Verkiezing Overheidsmanager van het Jaar. Bestuursvoorzitter Robin Linschoten reikte tenslotte minister Ter Horst een dummy uit van het Jubileumboek, waarin de winnaars van de afgelopen 10 jaar centraal zullen staan. Het boek zal begin 2008 verschijnen.

Jubileumaward

I

n het kader van het 10-jarig jubileum van de verkiezing werd ook de zogenoemde Jubileumaward uitgereikt. Deze prijs staat symbool voor een uitzonderlijke prestatie over een gehele carrière. Minister Ter Horst van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties overhandigde deze speciale prijs aan Geert Blijham, oncoloog, hoogleraar en de laatste 10 jaar voorzitter van de Raad van Bestuur van het Universitair Medisch Centrum Utrecht (UMC).

O V E R H E I D S M A N A G E R VA N H E T J A A R

Toespraak ZKH de Prins van Oranje I

n zijn toespraak schetste de Kroonprins het ont staan van de ‘overheidsmanager’, het dorpshoofd die in de elfde eeuw zorg droeg voor de openbare veiligheid en het reilen en zeilen in de nieuwe dorpen die ontstonden in de kletsnatte Hollandse veengebieden. Geen gemakkelijke baan en dat is het nog steeds niet. “In uw dagelijks werk lijkt u een beetje op een simultaanschaker. Spelend op verschillende borden”, zo sprak de Prins. “Het ene moment zit u aan tafel met een lokale belangenvereniging. Het volgende moment met een lid van de Europese Commissie. Dan weer met een journalist. Dan weer met een collega van een andere overheid. Sommige van die schaakpartijen gaan vlotjes. Andere zijn taai en slepend. Soms is de aanval de beste verdediging. Op andere momenten is het beter de kat een beetje uit de boom te kijken. Aan u om voortdurend de beste strategie te bepalen”. Ondanks deze schets van een schier onmogelijke opgave, herkenbaar voor vele toehoorders in de zaal, begrijpt Prins Willem Alexander heel goed dat veel mensen bij de overheid willen werken: “Waar anders zie je zoveel verschillende kanten van de samenleving? Waar anders ben je betrokken bij het afwegen van zoveel verschillende belangen? Waar anders staat zoveel op het spel: de toekomst van de mensen in dit land die allemaal veilig, welvarend en gezond willen leven?”. De Prins stak in zijn toespraak zijn trots voor de Nederlandse overheiddienst niet onder stoelen of banken. “In het buitenland wordt er met respect en waardering over de Nederlandse overheidsdienst gesproken. Men ziet Nederland als een waardevolle en betrouwbare partner. Maar ook binnen onze landsgrenzen is er waardering voor het vaak moeilijke werk van de overheidsdienst. “Mensen willen aan de ene kant beleid dat voorspelbaar is. Duidelijke regels. Gelijke monniken, gelijke kappen. Maar aan de andere kant verlangt men ook maatwerk: beleid mag niet blind zijn voor de omstandigheden van het individu. Mensen willen zekerheid en zo min mogelijk risico’s. Dat betekent: voorschriften, procedures, verantwoording, toezicht, controle. Maar ze willen ook vrijheid, privacy en zoveel mogelijk eigen ruimte. En dan

staan de regels die de één zo vurig bepleit, de ander juist in de weg”. “En dit zijn nog slechts twee van de dilemma’s die uw dagelijkse bestaan zoveel kleur en dynamiek geven”, zo vervolgde de Kroonprins zijn betoog. “Als overheidsmanagers staat u er middenin. Midden in de dilemma’s en afwegingen. Als schakel tussen uw politieke opdrachtgevers en uw medewerkers moet u helpen ‘droom’ en ‘daad’ bij elkaar te brengen”. Met zijn blik gericht op de voorste rij, waar onder meer de vier genomineerden hun plek hadden gevonden, legde de Prins van Oranje de link tussen verleden en heden: “Ik zie dat er tussen u grote verschillen zijn in aandachtsgebied. Maar er is ook iets wat u allemaal gemeen heeft. Alle genomineerden hebben op een of andere manier de pioniersgeest van die allereerste overheidsmanagers behouden. Vanavond proef ik opnieuw de spirit van uw verre voorgangers. Van de mensen die in de elfde eeuw aan het hoofd van een groepje boeren de woeste, waterige veengronden introkken om nieuw gebied te verkennen en in gebruik te nemen. Nieuwe wegen zoeken. Onbekend terrein verkennen. Samen iets moois opbouwen in het algemeen belang. Dat is uw werk. Dat is uw ideaal. Dat is uw overtuiging. Dat maakt u bijzonder. Ik wens alle genomineerden – en met u iedereen die zich voor de publieke dienst inzet - heel veel succes in de toekomst. We zijn trots op u”.

6/7 HET VERSLAG 07

Het bestuur

S

cheidend voorzitter van de Stichting Verkiezing Overheidsmanager van het Jaar, Robin Linschoten, blikte in zijn toespraak terug op het begin van deze inmiddels prestigieuze verkiezing. Het idee kwam oorspronkelijk van oud-minster Gerrit Zalm, die zich na de verkiezing van de Manager van het Jaar afvroeg waarom zoiets niet voor de overheid bestond. Linschoten raapte de door Zalm geworpen handschoen op onder de voorwaarde dat de top econoom zelf voorzitter van de jury zou worden. De verkiezing Overheidsmanager van het Jaar was een feit. Van de buitenwacht kregen Linschoten c.s. kritische opmerkingen in de trant van: begin niet met die verkiezing, want in het publieke domein is daar absoluut geen interesse voor. Hij gaf aan, dat “Gezien de tien afgelopen zeer succesvolle verkiezingen is gebleken dat daar wél behoefte aan is. Ik kan dus na dit decennium met een gerust hart afscheid nemen en heb er alle vertrouwen in dat de Stichting Verkiezing Overheidsmanager van het Jaar nog een glorieuze toekomst tegemoet gaat”. Ook werd er tien jaar geleden binnen het bedrijfsleven nogal badinerend gesproken over managers bij de overheid. Een doorn in het oog van Linschoten. “Ze dachten dat de goede managers in het bedrijfsleven zaten en de slechte bij de overheid. Gelukkig is duidelijk geworden, dat dat pertinent niet waar is. De verhouding tussen overheid en bedrijfsleven is in die afgelopen jaren wel wat veranderd. Maar de kruisbestuiving tussen publiek en privaat zou veel beter kunnen. Er is nog steeds sprake van een Chinese muur tussen overheid en bedrijfsleven en die moet in de komende jaren nu echt eens worden geslecht”, aldus een strijdlustige (oud) voorzitter.

Jurering

H

ans Dijkstal hield er tot het allerlaatste moment de spanning in. Hij benadrukte in zijn toespraak dat de jury dit jaar voor een bijna onmogelijke opgave had gestaan om tot een winnaar te komen. “Er is tussen de genomineerden een aantal overeenkomsten”, zo sprak Dijkstal de bomvolle Pické-zaal van het Grand Hotel Huis ter Duin in Noordwijk toe. “ Deze overheidsmanagers zijn ten eerste allemaal enorm betrokken bij de publieke zaak. En ze hebben zich met concrete en wezenlijke zaken beziggehouden. Zij zijn er als geen ander voor om de brug - die hierbij nodig is – te slaan tussen tegenstellingen en om het imago van de overheid te verbeteren door gewoon hun dagelijkse werk heel erg goed te doen”. Maar, zo benadrukte hij, de jury had gelukkig ook verschillen gezien. Uiteindelijk werd een sterk accent gelegd op de complexiteit van de functie, de managementstijl, de persoonlijkheid van de kandidaten én de bijzondere klus die is geklaard. De jury voor de Verkiezing van de Overheidsmanager van het Jaar 2007 bestond uit:

Naast Robin Linschoten bestaat het bestuur van de Stichting Verkiezing Overheidsmanager van het Jaar 2007 uit: Albert Jansen, Teunis de Haas, Jan Willem Holtslag, Ineke Lissenberg, Erry Stoové en Viek Verdult. De directeur van de Stichting is Betty Visker van Heuven van Staereling.

Hans Dijkstal, voorzitter oud-vice-premier Wim Kuijken, vice voorzitter secretaris generaal Ministerie van Verkeer en Waterstaat Pauline Krikke burgemeester Gemeente Arnhem Jacqueline Rijsdijk divisiedirecteur De Nederlandsche Bank Paul Rosenmöller oud-politicus en programmamaker Margo Vliegenthart bestuursvoorzitter MBO-raad Bernard Wientjes voorzitter Vereniging VNO-NCW Peter van Zunderd oud-korpschef Korps Landelijke Politiediensten

O V E R H E I D S M A N A G E R VA N H E T J A A R

Winnaars (1998 - 2006)

T

ijdens dit 10-jarig jubileum stonden niet alleen de kandidaten voor de verkiezing 2007 centraal, ook werd ruim aandacht geschonken aan alle winnaars van het afgelopen decennium. Onder ovationeel applaus werden ze door de gasten verwelkomd tijdens de presentatie van alle verkiezingsjaren. 1998 Herma Rappa In 1998:  gecombineerde functie van directeur Productgroep Tegemoetkoming Studiekosten en Lesgelden en directeur Productgroep Onderwijsdiensten bij de Informatie Beheer Groep (IBG). In 2007: sabbatical. 1999 Erry Stoové In 1999: directeur Centraal Orgaan Opvang Asielzoekers (COA) In 2007: voorzitter Raad van Bestuur Sociale Verzekeringsbank (SVB) Maakt tevens deel uit van het bestuur van de stichting. 2000 Peter van Zunderd In 2002: Korpschef Korps Landelijke Politiediensten (KLPD) In 2007: met pensioen en adviseur/commissaris bij verschillende organisaties. Maakt tevens deel uit van de jury van de verkiezing. 2001 José Hilgersom In 2001: algemeen directeur Dienst Sociale Zaken en Werkgelegenheidsprojecten gemeente Den Haag In 2007: directeur-generaal Arbeidsomstandigheden en Sociale Verzekeringen ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid 2002 Jenny Thunnissen In 2002: directeur-generaal Belastingdienst, ministerie van Financiën In 2007: idem 2003 Roelof Kuize In 2003: algemeen directeur Dienst Waterbeheer en Riolering (DWR) In 2007: algemeen directeur Waternet, Gemeente Amsterdam 2004 Nico Laagland In 2004: directeur Sociale Inlichtingen- en Opsoringsdienst (SIOD) ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid In 2007: idem 2005 Generaal-Majoor Pieter Cobelens In 2005: directeur Operatiën van de Defensiestaf In 2007: directeur Militaire Inlichtingen Veiligheidsdienst (MIVD) 2006 Martin van Rijn In 2006: directeur-Generaal Gezondheidszorg, ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport In 2007: idem. Per 1 januari 2008 benoemd als Voorzitter Raad van Bestuur Pensioenfonds PGGM

8 HET VERSLAG 07

O V E R H E I D S M A N A G E R VA N H E T J A A R

Stichting Verkiezing Overheidsmanager van het Jaar, Boegstraat 11, 1433 SN Kudelstaart, T 0297 368828, F 0297 363917, [email protected], www.overheidsmanager.nl

De Verkiezing van de Overheidsmanager van het Jaar 2007 werd mede mogelijk gemaakt door:

Kring van Provinciesecretarissen

COLOFON Deze verslagkrant is een uitgave van de Stichting Verkiezing Overheidsmanager van het Jaar • Coördinatie: KATJA VERBERNE, BETTY VISKER Interviews en teksten: • Klaas Pieter Rieksen • Fotografie: CAPITAL PHOTOS • Vormgeving: THEO STAPEL