Het Utrechts PlanProces (UPP)

Het Utrechts PlanProces (UPP) Introductie Het Utrechts PlanProces voor complexe ruimtelijke ontwikkelingen Beste collega’s en andere betrokkenen, Een mijlpaal in het programmatisch werken: vanaf 1 januari 2010 is het Utrechts PlanProces (UPP) van kracht voor complexe ruimtelijke projecten.

Links: Uitwerking UPP > 1 2 3 4 5 6 7 8

Introductie IntroductieUtrechts UtrechtsPlanProces PlanProces Wanneer het UPP toepassen? Fasering en eindresultaat Vier typen Planproces Welke beslisdocumenten en besluitvorming? Verantwoordelijkheden en sturing Sturen op voortgang Toepassing Participatiestandaard Financiële dekking

Links: UPP schema’s en documenten > > > > >

Naar het hoofdschema Naar schema UPP 1 Naar schema UPP 2 Naar schema UPP 3 Naar schema UPP 4

Veel collega’s bij StadsOntwikkeling - maar ook bij andere diensten - hebben hiermee te maken. Zowel binnen het ambtelijk apparaat als bij college en raad bleek behoefte te bestaan aan een uniform planproces. Het afgelopen jaar is dit uitgewerkt en in januari 2010 heeft het college ermee ingestemd. Als je dit planproces bestudeert, lijkt het, op het eerste gezicht, allemaal erg ingewikkeld. Dat is het ook. De werkelijkheid van 2010 is nu eenmaal ingewikkeld. Maar door de complexiteit goed en degelijk en volledig in beeld te brengen, krijgen we er greep op en kunnen we er op sturen. Sturen wil zeggen: geen onderdelen vergeten of overslaan, met alle gevolgen van dien, maar ook: onderdelen parallel laten lopen waardoor het proces wordt versneld. En naast sturing op tijd is, als afgeleide, ook sturing op geld mogelijk. Tenslotte: werken met het Utrechts PlanProces gaat niet vanzelf. Ga er mee aan de gang, maar aarzel niet om hulp en advies te vragen als je er niet uitkomt. Anne Westhoff van TRIODE is via de mail bereikbaar. Zij kan je helpen of verwijzen. E-mail [email protected] / [email protected] Succes met het toepassen van het Utrechts PlanProces! Met vriendelijke groeten, Martin Mulder, directeur Programma’s SO

> N aar voorbeeld-inhoudsopgaven beslisdocumenten > Naar standaard planningen > Veel gestelde vragen (FAQ) - volgt

• Wie besluit er allemaal over het eindproduct van een bepaalde planfase, wie trekt die planfase en wie werkt er aan mee? • Waar zit die samenhang met andere processen dan precies? • Hoe is de toepassing van de Participatie standaard verwerkt in de inhoudsopgaven van de beslisdocumenten? • Hoe lang duren de stappen binnen een planfase over het algemeen? • Waar worden de werkzaamheden uit betaald? • Welke onderwerpen moeten allemaal verwerkt worden in de verschillende producten (van waterkwaliteit tot bomenparagraaf en Jantje Betonnorm)? • Wat is het verschil tussen de inhoudsopgave van een Gebiedsvisie en een Stedenbouwkundig Programma van Eisen?

Legenda

Meer uitleg gebruik interactieve pdf

Ga door via het hoofdschema / via het menu Colofon

Waar krijg je zoal antwoord op?

Schema; toelichting/hoofdstuk

Terug naar de vorige pagina van het h oofdstuk

Vergroot gedeelte van het schema/afbeelding

Door naar de volgende pagina binnen hetzelfde

Link naar een extern document

hoofdstuk

Het Utrechts PlanProces (UPP) voor complexe ruimtelijke projecten Resultaat fase en besluit Inhoud en kwaliteit van het eindresultaat van een fase Helder formuleren en afsluiten met een besluit per fase

Faseren

UPP 1

Initiatieffase

Definitiefase Visie

Startdocument

Optioneel: - (gebieds)Visie

Gebiedsontwikkeling

(gebieds) Visie Raad

Start doc B&W

UPP 2

BE +

overeenkomst

Startdocument

Optioneel: - Visie/Variantenstudie

Bereikbaarheidsprojecten Start doc

Variant. studie B&W

- Integraal Programma van Eisen (IPvE) en Functioneel Ontwerp (FO)

B&W

Startdocument

Optioneel: - Visie/Variantenstudie

Buitenruimteprojecten

Variant. studie

- Integraal Programma van Eisen

B&W

Start doc

Organisatie Aansturing

Juiste disciplines en eindverantwoordelijkheid per planfase regelen

- Bestek + aanbesteding bouw - Uitvoering bouw - Vergunningen bouw - Oplevering bouw - Voorbereiden woonrijp - Uitvoering WRM maken (WRM) Oplevering BP (met bouw - Uitvoeren BRM Expl.Plan) gereed - Procedure BP Raad

Raad

IPvE + FO B&W (Raad alleen bij cat. B)

- VO tracé en maaiveld - Onderzoeken BP - Voorbereiden BRM

IPvE

B&W

VO tracé

- DO tracé en maaiveld B&W - Opstellen BP - VO buitenruimte - Onderzoeken BP - Voorbereiden BRM

buitenruimte

B&W

- DO buitenruimte - Opstellen BP

VO buitenruimte B&W

- Bestek + aanbesteding infra - Vergunning infra - Voorbereiden WRM - Uitvoeren BRM - Opstellen en BP procedure BP

- Aanleg infra tracé - Uitvoering WRM

- Bestek + aanbesteding buitenruimte - Uitvoeren BRM - Opstellen en procedure BP

- Aanleg buitenruimte

Oplevering tracé gereed

Raad

Oplevering buitenruimte gereed

BP Raad

Opdrachtgevers

Programmamanagement

Gebiedsmanager/ programmamanager Bereikbaarheid


Gebiedsmanager




Opdrachtnemers + opstellers

Gebiedsmanager met team

Projectmanager met team

Projectmanager met team

GREX: projectmanager met team

GREX: projectmanager met team UPP 3, 4: IBU/SW

GREX en UPP 3, 4: IBU/SW

UPP 3, 4: door/namens IBU/SW

Verder: particuliere ontwikkelaar met toetsen door projectmanager met team

Verder: particuliere ontwikkelaar met toetsen door projectmanager met team

± 6 maanden

± 9 maanden

± 9 - 12 maanden

± 12 - 24 maanden

UPP 3: ± 12 maanden

UPP 3, 4: ± 6 - 9 maanden

UPP 3, 4: ± 3 - 24 mnd

Communicatie belanghebbenden

Tijdsplanning

UPP 3: progr.manager Bereikbaarheid met team ± 1- 3 maanden

UPP 1, 3: ± 12 maanden

Verwerken standaard projectplanningen; inzicht in activiteiten

± 12 maanden UPP 2: ± 6 maanden

Verder: particuliere ontwikkelaar met toetsen door projectmanager met FOV (bouwinspecteur)

Informatie: Participatie en communicatie Raadplegen nota

Na besluit communicatie Wijkraad en belanghebbenden

Participatie volgens ‘Bouwen aan Participatie’




Communicatie belanghebbenden

Kosten: Financiële dekking

Algemene Dienst begr. / Programmabegroting / Investeringsprogramma

Voorfinanciering uit Progr.begr./Inv.progr

Voorfinanciering uit Progr.begr./Inv.progr

Dekking uit exploitatie/ kredietbesluit

UPP 1 met GREX: voorbereidingskrediet

UPP 1 met GREX: voorbereidingskrediet

UPP 1 met gronduitgifte: GREX

Dekking uit exploitatie (kredietbesluit, overeenkomsten, grondexploitatie) en/of toezegging subsidie

Dekking uit exploitatie (kredietbesluit, overeenkomsten, grondexploitatie) en/of besluit subsidiegelden

‘Bouwen aan Participatie’

Financiële dekking per planfase regelen; kosten beheersbaar

Beheerfase

- Bestek + aanbesteding bouw - Uitvoering bouw - Oplevering bouw - Vergunning bouw - Uitvoering WRM - Voorbereiden WRM - Uitvoeren BRM Oplevering BP (met bouw - Opstellen en Expl.Plan) gereed procedure BP

- VO en DO bouwplan (incl. buitenruimte) - Voorbereiden BRM - Onderzoeken BP

B&W

B&W

Realisatiefase

(Bouw)planontwerp

- Stedenbouwkundig - SP - VO en definitief ontwerp Programma van - Voorontwerp (VO) (DO) bouwplan Eisen (SPvE) inrichtingsplan - DO inrichtingsplan SPvE + SP - Overeenkomst - Voorbereiden bouwrijp overeen- - Onderzoeken bestemmings B&W maken (BRM) komst (alleen bij plan (BP) - Opstellen BP Raad GREX)

Start doc

UPP 4

Stedenbouwkundig Plan (SP)

- Bouwenvelop (BE) - Overeenkomst

Startdocument

Bouwvlekontwikkeling

UPP 3

Voorbereidingsfase

Ontwerpfase Programma van Eisen (PvE)

Inhoudelijk en financieel kader vastgesteld

Bij bestemmingsplan: zienswijzen en beroepsprocedure

Verder: particuliere ontwikkelaar met toetsen door FOV en SW

Dekking uit exploitatie (overeenkomsten, grondexpl., of leges) en/of uitkering subsidie

Beslisdocument = bestuurlijk besluit, vastgesteld door

Overdracht naar beheer

Beslissen en Beheersen ROTIK

Terug naar introductie

1 Wanneer het Utrechts PlanProces (UPP) toepassen? Niet elk initiatief (bouwproject) dat wordt aangemeld bij de gemeente zal het planproces hoeven te doorlopen.


Introductie Utrechts PlanProces Wanneer Wanneer het hetUPP UPPtoepassen? toepassen? Fasering en eindresultaat Vier typen Planproces Welke beslisdocumenten en besluitvorming? Verantwoordelijkheden en sturing Sturen op voortgang Toepassing Participatiestandaard Financiële dekking

Als het eenvoudig kan, wordt het eenvoudig begeleid. Hiervoor zijn diverse procedures bij Publieke Diensten (PD) voorhanden. Wanneer initiatieven binnenkomen via de balie, het wijkbureau of een vakafdeling, vindt een weging plaats door PD, tussen enkelvoudige en complexe, meervoudige projecten. Publieke Diensten maakt een afweging tussen initiatieven die als ‘enkelvoudig’ worden beoordeeld (= afhandeling door PD) en ‘complex/meervoudig’ (= UPP starten = doorsturen naar gebiedsmanager). De afhandeling door PD van enkelvoudige bouwaanvragen (de reguliere aanvragen met eventueel bestemmingsplanaanpassingen), wordt niet in dit document beschreven. Dit document is gericht op het planproces van de complexe projecten.

Het belangrijkste verschil tussen wanneer ‘gewone’ afhandeling door Publieke Diensten plaatsvindt en wanneer afhandeling via het UPP plaatsvindt, is dat het UPP de complexe ontwikkelingen betreft. Bij complexe ontwikkeling is het noodzakelijk dat een inhoudelijk kader wordt opgesteld voor het initiatief (totstandkoming met participatie). Zie het schema hiernaast voor de nadere omschrijving van deze weging.

Links: UPP schema’s en documenten Weging schematisch weergegeven > > > > >


Pre-initiatieffase


Colofon

Vergroten

Een initiatief kan op verschillende manieren ‘binnenkomen’ bij de gebiedsmanager: 1 Vanuit de hiernaast beschreven schifting (weging) bij Publieke Diensten wanneer daar initiatieven binnenkomen. Alle meldingen van initiatieven, vanuit een wijkbureau, de balie, een gesprek bij een vakafdeling, etc. moeten worden doorgespeeld naar Publieke Diensten, zodat de weging door één instantie plaatsvindt. 2 Daarnaast kunnen vanuit de koker van de gebiedsmanager/gebiedsteam/

programmamanager Bereikbaarheid projecten benoemd worden, als uitvoering van gemeentelijk beleid of stedelijk programma. Dit geldt in ieder geval voor alle bereikbaarheidsprojecten en buitenruimteprojecten (UPP 3 en 4). Ook kan het gebiedsteam een kans zien voor een gebied; 3 Ook kan vanuit een direct contact met een ontwikkelende partij of de wethouder een initiatief worden voorgelegd aan de gebiedsmanager. Het UPP start als het initiatief is ‘binnengekomen’ bij de g ebiedsmanager en het gebiedsteam of bij de programmamanager Bereikbaarheid. In de initiatieffase nemen de gebiedsmanager met zijn gebiedsteam of de programmamanager Bereikbaarheid met zijn team, aan de hand van een quickscan, het besluit al dan niet door te gaan met het planproces voor het betreffende initiatief of project. Zie hiervoor de toelichting bij de initiatieffase.

2 Fasering en eindresultaat 1

1-2

Het fysieke resultaat van het project staat centraal bij de uitwerking van het planproces.


Introductie Utrechts PlanProces Wanneer het UPP toepassen? Fasering Faseringen eneindresultaat eindresultaat Vier typen Planproces Welke beslisdocumenten en besluitvorming? Verantwoordelijkheden en sturing Sturen op voortgang Toepassing Participatiestandaard Financiële dekking

Dit betekent dat de kern van het proces bestaat uit de voorbereiding en realisatie van het (bouw)project en de randvoorwaarden die de gemeente daarbij aangeeft. Dit is de centrale proceslijn. Daarom verschuift de trekkersrol in de centrale proceslijn: in het begin is de gemeente de trekker (randvoorwaarden), in het vervolg is de ontwikkelende partij de trekker (ontwerpuitwerking en uitvoering). De gemeente kan overigens ook zelf de ontwikkelende partij zijn.

Facilitaire proceslijnen De andere processen zijn noodzakelijk maar staan allemaal in het teken van het mogelijk maken van het project. Dit zijn de facilitaire p roceslijnen. Het betreft hier de planologisch-juridische procedure, de totstandkoming van overeenkomsten en het proces van bouwrijp maken en van woonrijp maken.




Colofon

Planfasering van grof naar fijn Het proces is in fasen opgedeeld (van grof naar fijn) met aan het eind van elke fase een beslisdocument dat nader omschreven is in doelstelling en inhoudsopgave. In het Utrechts PlanProces worden de volgende planfasen onderscheiden: initiatieffase, definitiefase, ontwerpfase, voorbereidingsfase en realisatiefase.

Initiatieffase In de initiatieffase wordt de afweging gemaakt of een initiatief wel of niet het UPP gaat volgen. Ook wordt aan B&W de vraag voorgelegdof onderzoek naar haalbaarheid en kansen en het formuleren van randvoorwaarden na deze fase volgens het voorgestelde type planproces opgestart mag worden. Deze vraag is verwoord in het Startdocument. Er wordt dus nog geen onderzoek uitgevoerd (behalve een quickscan, zie schema initiatieffase). Er is nog geen budget vrijgemaakt in deze fase, dus kunnen er ook geen kosten voor werkzaamheden op een project geboekt worden.

Definitiefase In de definitiefase wordt onderzoek verricht naar haalbaarheid en kansen. Daarbij worden vervolgens randvoorwaarden (kaders, eisen, wensen) geformuleerd voor de verdere uitwerking. Dit gebeurt in principe door de gemeente, maar een ontwikkelende partij heeft hierbij vaak voorbereidend werk verricht. Deze partij kan gedurende het proces input (blijven) leveren voor de haalbaar-

heid van de randvoorwaarden. Het planproces kan sterk positief beïnvloed worden als de betrokken ontwikkelaars/eigenaren betrokken worden bij de analyse van de haalbaarheid, in de vorm van proefverkavelingen en berekeningen. Het beslisdocument van deze fase waarin deze randvoorwaarden en kaders verwoord zijn, is altijd een product en een besluit van de gemeente. Dit is een Stedenbouwkundig Programma van Eisen (SPvE), een Bouwenvelop (BE) of een Integraal Programma van Eisen (IPvE), afhankelijk van het type planproces dat gevolgd wordt (zie hierna). Uitzondering hierop vormen de Utrecht Vernieuwt (UV)-projecten. In het kader van UV is afgesproken dat het SPvE door zowel de gemeente als de betreffende corporatie moet worden goedgekeurd. Het beslisdocument (SPvE, Bouwenvelop, IPvE) bevat nadrukkelijk geen ruimtelijke uitwerking in de vorm van een plan. Een proefverkaveling/ tekening wordt tijdens het opstellen van het kader alleen gebruikt om de haalbaarheid van de randvoorwaarden (in programma) te toetsen.

2 Fasering en eindresultaat

2-2


Introductie Utrechts PlanProces Wanneer het UPP toepassen? Fasering Faseringen eneindresultaat eindresultaat Vier typen Planproces Welke beslisdocumenten en besluitvorming? Verantwoordelijkheden en sturing Sturen op voortgang Toepassing Participatiestandaard Financiële dekking




Colofon

De definitiefase kan nader opgesplitst worden. Er wordt dan eerst een Visie opgesteld (vaak voor grotere gebieden) om het ambitieniveau en de ontwikkelrichting aan te geven, die de gemeente voorstaat met het betreffende gebied. Pas daarna wordt een SPvE (voor bouwontwikkeling) of IPvE (voor bereikbaarheid) opgesteld. In de definitiefase ligt het primaat bij de gemeente (altijd in meer of mindere mate gevoed door ontwikkelende partijen of ‘de markt’). Na de definitiefase heeft de gemeente een toetsende rol en ligt het primaat bij de ontwikkelende partijen. Bij het beslisdocument van de definitiefase (Visie, SPvE of Bouwenvelop) kan ook een overeenkomst gevoegd worden, waarin in meer of mindere mate afspraken met de ontwikkelende partij over de samenwerking en realisatie worden vastgelegd. Het beslisdocument aan het eind van de definitiefase houdt een vaststelling in, door het College of de Raad, van de inhoudelijke en financiële kaders van het project.

Ontwerpfase In de ontwerpfase wordt het plan uitgewerkt binnen het door de gemeente vastgestelde kader. Dit doet de ontwikkelende partij in de vorm van een Voorlopig en Definitief Bouwplanontwerp (of de gemeente zelf in de vorm van een tracé-ontwerp in het geval van een bereikbaarheidsproject).

Afhankelijk van het type planproces wordt in de ontwerpfase eerst een Stedenbouwkundig Plan (SP) opgesteld om de ruimtelijke vertaling in bouw blokken en de maatvoering van de openbare ruimte te verwerken (vaak bij meerdere bouwplannen in één projectgebied). Het SP wordt in principe opgesteld door de ontwikkelende partij en getoetst door de gemeente aan de vastgestelde randvoorwaarden. Bij projecten met gronduitgifte door de gemeente, zal de gemeente het SP samen/in overleg met de ontwikkelende partijen opstellen. Daarnaast worden in deze fase onderzoeken in het kader van het bestemmingsplan uitgevoerd en vindt de voorbereiding voor het bouwrijp maken plaats. Bij de projecten waarbij de gemeente geen gronden uitgeeft, zijn deze werkzaamheden de verantwoordelijkheid van de ontwikkelende partij.

van het woonrijp maken plaats. Deze fase wordt afgerond met een gunning van de aanbesteding van het bouwwerk, met bouwrijpe grond en met een vigerend bestemmingsplan.

Realisatiefase De realisatiefase start bij de daadwerkelijke bouw, de ‘eerste paal’ van de bouwwerkzaamheden (inclusief inrichting van het werkterreinetc.) en wordt afgerond na de oplevering van de gebouwen/ of ingebruikname van het tracé/buitenruimte en (indien van toepassing) na de oplevering van de bijbehorende openbare ruimte en overdracht naar Beheer.

UPP Initiatieffase (Quickscan, Startdocument)

Voorbereidingsfase In de voorbereidingsfase vindt de bouwvoorbereiding plaats (technische voorbereiding bij bereikbaarheidsprojecten). Hierin dient de ontwikkelende partij een bouwaanvraag/omgevingsvergunningaanvraag in, vindt de technische voorbereiding voor de gebouwen of tracés plaats en vindt verkoop (indien van toepassing) plaats. Daarnaast wordt in deze fase de bestemmingsplanprocedure doorlopen, wordt het bouwrijp maken voorbereid en uitgevoerd en vindt de voorbereiding

UPP Initiatieffase (Quickscan, Startdocument) Uitvoeren Quickscan

Initiatief

Resultaat deel van planfase

Doel quickscan bepalen of initiatief bijdraagt aan de realisatie van de doelstellingen geformuleerd in stedelijk beleid en daarbij ook kansrijk en globaal uitvoerbaar. Resultaat Een korte inventarisatie door middel van documenten raadplegen, planologischjuridische check en bespreking Gebiedsteam (fingerspitzen en expertise).

Aansturing: opdrachtgever opdrachtnemer

Opdrachtnemer Gebiedsmanager met gebiedsteam/ bereikbaarheidsmanager met team

Check prioritering bij wethouder

Uitvoeren prioritering

Opdrachtgever/ beslisser Gebiedsmanager of bereikbaarheidsmanager

Akkoord start opstellen Startdoc.

Doel prioritering Bepalen of het initiatief of bereikbaarheidsplan op dat moment prioriteit heeft gezien de verdeling van schaarse middelen adhv stedelijk programma (Stedelijke Ontwikkeling en Utrecht Vernieuwt) en de opstelsom van lopende projecten. Resultaat Afweging en besluit om wel of (vooralsnog) geen opdracht te geven voor een Startdocument.

Opdrachtnemer Programmamanagement SO/UV of Bereikbaarheid

Opdrachtgever/ beslisser Programmadirecteur SO of Bereikbaarheid

Opstellen concept Startdocument

Doel van het startdocument - toestemming te vragen aan het bestuur om te mogen onderzoeken of het initiatief/het project/de ontwikkeling wenselijk en haalhaar is; - daarbij te laten zien dat het initiatief vooralsnog kansrijk of voldoende interessant is om verder te onderzoeken; - toestemming te vragen om daarvoor een kader te mogen opstellen waarbinnen gerealiseerd mag worden; - helderheid te verschaffen over de werkwijze om dit kader op te stellen.

B&W vaststellen Startdoc.

Starten Visie/SPvE/ IPvE

Resultaat In het startdocument staat daarom voor de genoemde opgave de uitgebreide onderzoeksvraag benoemd. Om helderheid te krijgen over de werkwijze staan in het startdocument ook de procesafspraken voor de komende fase en voorstellen voor de invulling van het gehele planproces. Er wordt een type UPP voorgesteld en de keuze wordt beargumenteerd. Indien afwijkingen van het UPP wenselijk zijn, worden deze in het Startdocument voorgesteld en beargumenteerd. Ook wordt in het Startdocument aangegeven hoe de Participatiestandaard wordt toegepast voor de komende fase (en globaal voor het totale traject). Opdrachtnemer Gebiedsmanager met gebiedsteam of bereikbaarheidsmanager met team. Indien gewenst: advisering hierbij door PMB

Communicatie/ participatie Planning

Advies door Programma Afronden manageStartdocument ment

Opdrachtgever/ beslissers B&W

Communicatie Wijkraad en belanghebbenden ± 2 weken (vergaderfrequentie)

Financiële dekking

± 2 weken

± 4 weken Dekking uit lopende dienstbegroting of programmabegroting

Vergroten

± 4 weken

3 Vier typen Utrechts PlanProces Het PlanProces is een middel, geen doel op zich. Het wordt zodanig ingericht dat het is toegesneden op de stappen die minimaal én maximaal noodzakelijk zijn voor een zorgvuldig proces. Links: Uitwerking UPP > 1 2 3 4 5 6 7 8

Introductie Utrechts PlanProces Wanneer het UPP toepassen? Fasering en eindresultaat V ier typen Vier typenPlanproces Planproces Welke beslisdocumenten en besluitvorming? Verantwoordelijkheden en sturing Sturen op voortgang Toepassing Participatiestandaard Financiële dekking




Colofon

Niet voor alle ontwikkelingen hoeft eerst een visie te worden opgesteld, of is het nodig om een Stedenbouwkundig Plan ook door B&W te laten vaststellen. Wel is het nodig om een vaste procedure voor de werkwijze te hanteren, waardoor alle betrokkenen weten wat er verwacht wordt. Daarom zijn er vier typen planproces gehanteerd; vier typen voor de verschillende typen ontwikkelingen die elk om een andere procedure vragen. Voor de bereikbaarheidsprojecten is een apart planproces uitgewerkt(UPP 3) omdat deze eigen typen planproducten kent. Dit geldt ook voor de buitenruimteprojecten (UPP 4). De trajecten van UPP 3 en UPP 4 worden daarnaast geheel door de gemeente geïnitieerd, getrokkenen gefinancierd (m.u.v. de subsidies). Dit vraagt om andere beslisdocumenten bij de planfasen en om meer waarborgen en goedkeuring door de gemeenteraad. Binnen het planproces voor bereikbaarheidsprojecten kan indien nodig gekozen worden voor een extra stap in de definitiefase (Visie/Variantenstudie). Bij bouwprojecten gaat het in alle gevallen om ‘complexe’ projecten. Ze zijn ‘complex’ omdat niet kan worden volstaan met begeleiding van de bouwaanvraag/omgevingsvergunningaanvraag + bestemmingsplan procedure door Publieke Diensten, maar het nodig is om een inhoudelijk kader op te stellen, door middel van het volgen van het UPP.

Er zijn twee typen planproces onderscheiden voor twee typen bouwontwikkelingen. Voor de grotere en extra complexe (gebieds)ontwikkelingen wordt het UPP 1 gevolgd en voor de complexe, maar minder omvangrijke bouwontwikkelingen wordt het UPP 2 gevolgd. Het verschil in het proces van UPP 1 en UPP 2 is met name dat de besluitvorming bij UPP 2 gedelegeerd is naar het College en dat het product (het kader) dat wordt voorgelegd, bij een UPP 2 minder uitgebreid is en direct kan dienen als toetsingskader voor bouwplannen: de Bouwenvelop. De delegatie aan B&W is in het proces opgenomen omdat er geen publiek geld risicovol wordt geïnvesteerd (geen Grondexploitatie, gemeentelijke gronduitgifte), het een project van beperkte omvang betreft en het niet zozeer om maatschappelijk gevoelige ontwikkelingen gaat. Voor grotere, extra complexe bouwplannen bij UPP 1 wordt daarentegen een Stedenbouwkundig Programma van Eisen (SPvE) opgesteld en vastgesteld door de Raad, gevolgd door het opstellen van een Stedenbouwkundig Plan waaraan de bouwplannen getoetst kunnen worden.

UPP 1 Complexe omvangrijke (gebieds) ontwikkelingen Ontwikkeling van bebouwing in een buurt of een groter gebied bestaande uit een gehele buurt, gehele wijk of stadsdeel. Zowel private ontwikkeling zijn als een Grondexploitatieproject (GREX) met uitgeefbaar terrein.

UPP 2 Complexe minder omvangrijke (bouwvlek)ontwikkelingen Plan van één gebouw of gebouwencombinatie op één bouwvlek van één eigenaar, van beperkte omvang en verandering, met geen of weinig openbaar gebied en geringe maatschappelijke gevoeligheid

UPP 3 Bereikbaarheidsprojecten Ontwikkeling vanuit Programma Bereikbaarheid: infrastructuurprojecten voor auto, OV, HOV, fiets, etc..

UPP 4 Buitenruimteprojecten Buitenruimteontwikkeling los van bouw- of bereikbaarheidsprojecten, bijvoorbeeld een stadspark of ecologische zone.

4 Welke beslisdocumenten en besluitvorming?

1-4

De opbouw en inhoud van een beslisdocument wordt bepaald door het doel van dat beslisdocument, en dit bepaalt weer de routing (besluitvorming) van het beslisdocument. Links: Uitwerking UPP > 1 2 3 4 5 6 7 8

Introductie Utrechts PlanProces Wanneer het UPP toepassen? Fasering en eindresultaat Vier typen Planproces Welke elke beslisdocumenten beslisdocumentenenen besluitvorming? esluitvorming? Verantwoordelijkheden en sturing Sturen op voortgang Toepassing Participatiestandaard Financiële dekking

Beslisdocumenten per UPP

Vergroten

Direct naar

> > > > >

• Initiatieffase

> N aar voorbeeld-inhoudsopgaven beslisdocumenten > Naar standaard planningen

- Startdocument

• Definitiefase - Visie (voor bouwontwikkeling) - Stedenbouwkundig Programma van Eisen - Bouwenvelop - Visie/Variantenstudie Bereikbaarheid - Integraal Programma van Eisen Bereikbaarheid of Buitenruimte en Functioneel Ontwerp

> Veel gestelde vragen (FAQ) - volgt

• Ontwerpfase - Stedenbouwkundig Plan - Definitief Ontwerp Bereikbaarheid Colofon

toegepast voor de komende fase (en globaal voor het totale traject).

Startdocument (UPP 1, UPP 2, UPP 3 en UPP 4)

Links: UPP schema’s en documenten Naar het hoofdschema Naar schema UPP 1 Naar schema UPP 2 Naar schema UPP 3 Naar schema UPP 4

Initiatieffase Doel van het Startdocument is • toestemming te vragen aan het bestuur om te mogen onderzoeken of het initiatief/het project/de ontwikkeling wenselijk en haalhaar is; • daarbij te laten zien dat het initiatief vooralsnog kansrijk of v oldoende interessant is om verder te onderzoeken; • toestemming te vragen om daarvoor een kader te mogen opstellen waarbinnen gerealiseerd mag worden; • helderheid te verschaffen over de werkwijze om dit kader op te stellen. Inhoud In het Startdocument staat daarom voor de genoemde opgave de uitgebreide onderzoeksvraag benoemd. Dit wordt vervolgens in de vervolgstap (Visie, SPvE, Bouwenvelop, IPvE) beantwoord. Om helderheid te krijgen over de werkwijze staan in het Startdocument ook de procesafspraken voor de komende fase en voorstellen voor de invulling van het gehele planproces. Er wordt een type UPP voorgesteld en de keuze wordt beargumenteerd. Indien afwijkingen van het UPP wenselijk zijn, worden deze in het Startdocument voorgesteld en beargumenteerd. Ook wordt in het Startdocument aangegeven hoe de Participatiestandaard wordt

Voorbeeld-inhoudsopgave van het Startdocument (UPP 1-4).

Definitiefase Visie (voor bouwontwikkeling UPP 1) Doel van de (gebieds)Visie is • het vastleggen van het ambitieniveau en de gewenste ontwikkelrichting en hoofdstructuur van een gebied, niet als blauwdruk, maar als kader voor de toekomstige ontwikkelingen; • de basis vormen voor de verdere uitwerking in SPvE’s. Inhoud De Visie bevat daarom een ruimtelijke analyse van het gebied (inclusief haalbaarheidsanalyse) en een verwijzing naar geldende beleidskaders en op basis hiervan een weergave van het ambitieniveau en het ontwikkelkader (globaal ruimtelijk- en programmakader). Voorbeeld-inhoudsopgave van de (gebieds)Visie (UPP 1).


2-4






Colofon

Stedenbouwkundig Programma van Eisen (SPvE) (UPP 1) Het doel van het SPvE is • het vastleggen van specifieke, realistische randvoorwaarden en uitgangspunten in de vorm van een programma (geformuleerd in een bandbreedte) voor een gebied met privaat en openbaar gebied; • als kader te dienen voor de ruimtelijke uit werking in de volgende planfase (Stedenbouw kundig Plan en de voorbereiding van het bouwrijp maken). Inhoud Het SPvE bevat daarom een analyse van de haalbaarheid van de opgave uit het Startdocument en (indien van toepassing) een verwijzing naar de analyse uit de gebiedsvisie. Daarnaast bevat het SPvE een omschrijving van de randvoorwaarden met betrekking tot de bandbreedte van het functioneel programma, de bebouwingsschaal, de openbare ruimte (inclusief bomenparagraaf), de bereikbaarheid, het milieu en een vertaling in een vlekkenkaart. Voor het bepalen van die haalbaarheid van de randvoorwaarden kan een proefverkaveling gemaakt worden. Ook bevat het SPvE de (standaard) randvoorwaarden zoals die gehanteerd moeten worden vanwege (hoger) overheidsbeleid en regelgeving (bijv. t.a.v. lucht,

bodem, geluid, etc.). Om te zorgen voor realistische randvoorwaarden wordt de economische uitvoerbaarheid gecheckt door middel van een exploitatieberekening en marktanalyse en eventueel een voorlopige overeenkomst met grondeigenaren, of een grondexploitatie in geval van gemeentelijke gronduitgifte (met een onderbouwing voor de gemeentelijke gronduitgifteprijs). Voorbeeld-inhoudsopgave van het SPvE (UPP 1).

Bouwenvelop (UPP 2) Het doel van de Bouwenvelop is • het neerleggen van specifieke, realistische randvoorwaarden en uitgangspunten voor een programma (geformuleerd in een bandbreedte) voor één bouwvlek (geen of weinig openbaar gebied); • de basis vormen voor de ruimtelijke uitwerking in de volgende planfase (direct bouwplanontwerpen en voorbereiding van het bouwrijp maken). Inhoud De Bouwenvelop bevat daarom een analyse van de haalbaarheid van de opgave uit het Startdocument en (indien van toepassing) een verwijzing naar het

verzoek van de eigenaar. Het bevat daarom ook een omschrijving van de randvoorwaarden met betrekking tot het functioneel programma, de bebouwingsschaal, de bereikbaarheid, de parkeeroplossing en een vertaling in een vlekkenkaart. Het heeft de verschijningsvorm van een SPvE (dezelfde inhoudsopgave) maar is beperkter in de omvang dan een SPvE en in het soort randvoorwaarden (omdat het bijvoorbeeld maar één kavel betreft en geen of zeer beperkt openbaar gebied omvat). Het kan wenselijk zijn specifieker te zijn in het benoemen van stedenbouwkundige ontwerprandvoorwaarden, omdat de bouwenvelop direct het kader vormt voor de bouwplanontwerpen. Ook bevat de Bouwenvelop de (standaard) uitgangspunten zoals die gehanteerd moeten worden vanwege (hoger) overheidsbeleid en regelgeving (bijv. t.a.v. lucht, bodem, geluid, etc.). Om te zorgen voor realistische randvoorwaarden wordt de economische uitvoerbaarheid gecheckt door middel van een exploitatieberekening en marktanalyseen eventueel een overeenkomst met grondeigenaren. Voorbeeld-inhoudsopgave van de Bouwenvelop (voor UPP 2).


3-4






Colofon

Visie/Variantenstudie Bereikbaarheid of Buitenruimte (UPP 3 en UPP 4) Het doel van de Visie/Variantenstudie is • het vastleggen van het ambitieniveau (inclusie het formuleren van toetsingscriteria voor alternatieven); • en het kunnen afwegen van de uitwerking daarvan in v erschillende onderzochte varianten. Inhoud De Visie bevat daarom een studie naar de haalbaarheid van een aantal (in het Startdocument) geformuleerde varianten, op alle mogelijke aspecten (technisch, maatschappelijk, financieel, etc.) zoals deze in het ambitieniveau zijn verwoord (zowel in tekst als op tekeningen). In de Variantenstudie wordt op basis van deze vergelijking een aan beveling gedaan voor de keuze van een bepaalde variant. Voorbeeld-inhoudsopgave van de Visie/ Variantenstudie (voor UPP 3 en UPP 4).

Integraal Programma van Eisen Bereikbaarheid of Buitenruimte en Functioneel Ontwerp (IPvE en FO) (UPP 3 en UPP 4) Het doel van het IPvE Bereikbaarheid of Buitenruimte is • het neerleggen van specifieke, realistische randvoorwaarden, eisen en uitgangspunten binnen bepaalde marges, voor de (in de Visie/Variantenstudie) gekozen variant; • het doel is tevens om de financiële haalbaarheid te bepalen. Het doel van het bijgevoegde FO is • een visuele vertaling te geven van het IPvE in de vorm van een ‘viltstifttekening’; • een beeld te geven van de functionaliteiten in onderlinge s amenhang; • op basis van het IPvE + FO kan in de volgende planfase het Voorontwerp opgesteld worden en kunnen de s pecifieke technische eisen uitgewerkt worden. Inhoud Het IPvE en FO bevat daarom een omschrijving van de randvoorwaarden met betrekking tot het functioneel programma, verkeerstechnische, civieltechnische en milieukundige eisen (inclusief bomenparagraaf). Ook bevat het IPvE de (standaard) uitgangspunten zoals die gehanteerd

moeten worden vanwege (hoger) overheidsbeleid en regelgeving (bijvoorbeeld t.a.v. lucht, bodem, geluid, etc.). Om te zorgen voor realistische eisen en randvoorwaarden worden de investeringskosten in beeld gebracht en wordt een beheerparagraaf toegevoegd. Het FO bevat een principe-inrichtingstekening met principe-dwarsdoorsneden en een matenplan waarin de maten in het platte vlak en in de hoogte bepaald zijn. Bij een IPvE voor UPP 3 (bereikbaarheid) wordt daarnaast ingegaan op de verwachte verkeershinder en afstemming met andere (verkeers)projecten. Voorbeeld-inhoudsopgave van het IPvE + FO (voor UPP 3 en UPP 4).







Colofon

Ontwerpfase Stedenbouwkundig Plan (SP) (UPP 1) Het doel van het SP is • het uitwerken van het geformuleerde stedenbouwkundig p rogramma tot een niveau waarop een bouwplanontwerp gemaakt kan worden; • het neerleggen van een kader voor de stedenbouwkundige samenhang in de vorm van een plankaart (matenplan) dat als basis kan dienen voor de uitwerking van de openbare ruimte (Inrichtingsplan); • op basis van het SP kunnen in de volgende planfase de woningontwerpen getoetst worden. Inhoud Het SP bevat daarom een omschrijving van de stedenbouwkundige ontwerpmotieven, een verdere uitwerking van het ruimtegebruik en het programma en een definitief matenplan waarin de maatvoering van de openbare ruimte en de gebouwen vastgelegd zijn (schaal 1:1000). Voorbeeld-inhoudsopgave van een SP (voor UPP 1).

Voorontwerp Bereikbaarheid of Buitenruimte (VO) (UPP 3 en UPP 4) Het doel van het VO Bereikbaarheid of Buitenruimte is • het uitwerken van de randvoorwaarden en principetekeningen in een ruimtelijk ontwerp; • als basis te dienen voor het opstellen van het Definitief Ontwerp in de volgende planfase. Inhoud Het Voorontwerp bevat daarom een uitwerking van de specifieke technische eisen en berekeningen (t.a.v. nutsbedrijven, bochtstralen, materiaalgebruik, type bomen, etc.) en een vertaling daarvan in een inrichtingstekening, inclusief maaiveld en ondergrondse infrastructuur. Daarnaast bevat het een kostenraming (op VO–niveau). Voorbeeld-inhoudsopgave van een Voorontwerp (voor UPP 3 en UPP 4).

Definitief Ontwerp Bereikbaarheid (DO) (UPP 3 en UPP 4) Het doel van het DO Bereikbaarheid is • het nader detailleren van het Voorontwerp zodat het de basis kan vormen voor de vertaling naar hoeveelheden en uitvoeringsomschrijvingen in het bestek.

4-4

Inhoud Het Definitief Ontwerp bevat daarom een inrichtingstekening met een specifieke uitwerking van de te gebruiken materialen, inclusief nadere detailtekeningen, dimensioneringsberekeningen en een verlichtingsplan. Het bevat daarnaast ook een kostenraming op DO-niveau. Voorbeeld-inhoudsopgave van een Definitief Ontwerp Bereikbaarheid (voor UPP 3 en UPP 4).

5 Verantwoordelijkheden en sturing

1-2

Uitgangspunt bij de beslisdocumenten is steeds, dat de voortgang van het proces gebaat is bij een juiste verdeling van de verantwoordelijkheden.


Introductie Utrechts PlanProces Wanneer het UPP toepassen? Fasering en eindresultaat Vier typen Planproces Welke beslisdocumenten en besluitvorming? Verantwoordelijkheden Verantwoordelijkhedenenensturing sturing Sturen op voortgang Toepassing Participatiestandaard Financiële dekking




Colofon

De gemeente is de partij die de plannen mogelijk maakt en daarbij een kader aangeeft waarbinnen die plannen uitgewerkt kunnen worden door de ontwikkelende partij. Het is dus belangrijk om de kaders, de randvoorwaarden zo op te stellen dat deze voor de gemeente genoeg zekerheden bieden en het voor de ontwikkelende partijen genoeg vrijheid geeft in de uitwerking.

Verantwoordelijkheid verdelen Het verschilt per soort project in welke mate de gemeente grip wil houden op de nadere uitwerking. Dit verschil komt tot uiting in de soorten en hoeveelheid beslisdocumenten in verschillende planprocessen (UPP 1, UPP 2, UPP 3 en UPP 4). Bij ontwikkelingen op een bouwvlek van beperkte omvang, waar geen of beperkt openbare ruimte wordt ingericht (UPP 2), zal een minder vergaand kader gesteld hoeven te worden dan bij een ontwikkeling met meerdere bouwvlekken en ook openbaar gebied (UPP 1). Bij een UPP 1 met gronduitgifte kunnen daarbij nog verdergaande kaders worden meegegeven (af te dwingen bij uitgifte van de grond). Bij ontwikkeling waar de gemeente zelf uitvoerder is (bereikbaarheid UPP 3 en 4) zal vanwege de financiële consequenties ook de uitwerking zelf (ontwerp) ter besluitvorming voorgelegd moeten worden. Dit in tegenstelling tot uitwerking door derden, waarbij die uitwerking (SP, Ontwerp) alleen getoetst wordt aan het vastgestelde kader.

Bij het opstellen van het kader/de randvoorwaarden wordt door de gemeente de input verwerkt van het ‘krachtenveld’. Zo worden de ontwikkelende partijen in de definitiefase (zo mogelijk intensief) betrokken, bijvoorbeeld bij het opstellen van SPvE’s en Bouwenveloppen(haalbaarheid) en door middel van het sluiten van (intentie)overeenkomsten over het vervolgtraject.

Projectmatig werken betekent projectsturing en programmasturing De beslisdocumenten worden opgesteld en aan gestuurd door de gemeente, in afstemming met de eigenaren/ontwikkelende partijen. De gemeente stuurt hierbij op programma door het opstellen en monitoren van het vastgestelde Programmeringsvoorstel. Bij het Utrechts PlanProces (UPP) komt dit tot uiting door in de initiatieffase een afwegingsmoment in te bouwen,

waarbij het initiatief door Programmamanagement wordt getoetst aan de doelen in het Programmeringsvoorstel. In de vervolgfasen heeft Programmamanagement (SO + Bereikbaarheid) een adviserende rol aan de programmadirecteur (SO + Bereikbaarheid), en toetst Programmamanagementdoor middel van rapportages of de programmadoelstellingen gehaald worden. De projectsturing start in de definitiefase, als het initiatief past binnenhet Programmeringsvoorstel en prioritering binnen Programmamanagement, en nadat het Startdocument is vastgesteld door B&W. Tijdens het opstellen van het Startdocument kan de gebiedsmanager indien wenselijk de beoogde projectmanager om advies vragen. Na vaststelling van het Startdocument door B&W, geeft de gebiedsmanager/de programmamanager Bereikbaarheid opdracht aan een projectmanager en start de definitiefase. De aansturing van het project vindt verder plaats door de projectmanager. De ambtelijke opdrachtgever (gebiedsmanager) legt

5 Verantwoordelijkheden en sturing

2-2


Introductie Utrechts PlanProces Wanneer het UPP toepassen? Fasering en eindresultaat Vier typen Planproces Welke beslisdocumenten en besluitvorming? Verantwoordelijkheden Verantwoordelijkhedenenensturing sturing Sturen op voortgang Toepassing Participatiestandaard Financiële dekking




Colofon

de fasedocumenten ter besluitvorming voor aan de bestuurlijke opdrachtgever (wethouder). Afstemming tijdens een planfase kan rechtstreeks tussen de opdrachtnemer (projectmanager) en de politieke opdrachtgever (de wethouder) plaatsvinden, maar wel altijd in afstemming met de gebiedsmanager of programmamanager Bereikbaarheid. De ambtelijke opdrachtgever (de gebiedsmanager of de programmamanager Bereikbaarheid) vraagt een of meer projectmanagers de werkzaamheden zoals die zijn geformuleerd in het Startdocument, te verwerken in een opdrachtbrief (voor de volgende fase concreet en voor de overige fasen globaler). Hiermee krijgt de projectmanager de dagelijkse leiding van het project. De projectmanager kan de dagelijkse leiding alleen uitvoeren met medewerking van een aantal disciplines. Het type expertise dat nodig is, is afhankelijk van de planfase waarin het project zich bevindt. In de opdrachtbrief die aan het begin van een planfase wordt opgesteld, is aangegeven welke disciplines noodzakelijk zijn voor (het projectteam van) die fase.

Volgens de principes van projectmatig werken brengen alle disciplines hun expertise in in het projectteam en vindt een gezamenlijke integrale afweging plaats. Het zijn echter de verantwoordelijke projectleider en de opdrachtgever die de beslissingen bij deze afwegingen nemen.

Deze afstemmings- en besluitvormingskaders zijn in het schema weergegeven.

Sturingsmodel UPP

De gebiedsmanager blijft, door zijn rol als opdrachtgever, gedurende alle planfasen de integrale eindverantwoordelijkheid houden. Deze eindverantwoordelijkheid geldt ook voor alle facilitaire processen, zoals bestemmingsplannen en bij GREXprojecten ook het proces van bouwrijp maken. De programmasturing tijdens het verdere planproces krijgt vorm door de monitoring in de periodieke rapportages aan het Programmamanagement en door de mogelijkheid tot advisering over de beslisdocumenten (SPvE’s en dergelijke). Behalve deze directe projectsturing en programmasturing speelt een aantal andere afstemmings- en/of besluitvormingskaders een rol. Dit zijn op bestuurlijk niveau: Het hoofdlijnenberaad, bestuurlijke stuurgroepen (zoals bijvoorbeeld de Stuurgroep Utrecht Vernieuwt) en Wethouder/Staf. Dit zijn op ambtelijk niveau: Het 5-directeuren- overleg, het Wijkmanagementoverleg en ambtelijke stuurgroepen.

Vergroten

6 Sturen op voortgang: alle processen tijdig aanhaken

1-2

De projecten die het UPP volgen, volgen een zorgvuldig proces dat nodig is om tot de juiste afwegingen te kunnen komen en de juiste afstemming te laten plaatsvinden.


Introductie Utrechts PlanProces Wanneer het UPP toepassen? Fasering en eindresultaat Vier typen Planproces Welke beslisdocumenten en besluitvorming? Verantwoordelijkheden en sturing SSturen turen op op voortgang voortgang Toepassing Participatiestandaard Financiële dekking




Colofon

Deze zorgvuldigheid kost tijd. Het planproces is echter zo ingericht dat op de juiste wijze van grof naar fijn wordt gewerkt en dat op de juiste momenten met de juiste informatie afstemming kan plaatsvinden. Hierdoor kost het planproces niet meer tijd dan nodig is voor de voorbereiding en uitvoering van projecten. Per type planproces (UPP 1, UPP 2, UPP 3 of UPP 4) zijn de stappen per planfase uitgewerkt, waardoor een inschatting gemaakt kon worden van de doorlooptijden van die planfasen. Doordat het proces van een UPP 2 minder stappen bevat en binnen die stappen ook minder uitgebreide onderdelen bevat, duurt dit traject tot start realisatie over het algemeen zo’n 2 jaar. Bij een UPP 1 en een UPP 3 zal dit door met name een uitgebreidere definitiefase en ontwerpfase over het algemeen zo’n ruim 3 jaar duren (of 4 jaar wanneer eerst een Visie/Variantenstudie wordt opgesteld). Per type planproces zal het moment verschillen waarop er afstemming en aanhaking plaatsvindt met andere facilitaire processen zoals het planologisch-juridische traject (bestemmingsplan), het proces van de totstandkoming van overeenkomsten en het proces van bouwrijp maken en woonrijp maken (inrichting van de openbare ruimte). Te vroeg aanhaken betekent dat er nog niet voldoende informatie meegegeven kan worden en dat die processen gedurende de rit moeten wachten of dat met (uiteindelijk) verkeerde uitgangspunten aan de gang wordt gegaan. Dit werkt uiteindelijk

juist vertragend en frustrerend (dubbel werk). Te laat aanhaken betekent dat andere processen stil komen te liggen en het proces onnodig lang duurt. Bij de aanhaking is daarom gekeken naar de hoeveelheid informatie die nodig is om een ander proces te kunnen starten. Hieronder worden de deelprocessen en de onderlinge afstemming en relaties toegelicht. In de bijlagen zijn deze relaties per type UPP nader uitgewerkt (4 relatieschema’s).

Planologisch-juridische procedure Bij het proces van de planologisch-juridische procedure (bestemmingsplan/projectbesluit/ exploitatieplan en bouw-omgevingsvergunning en eventueel onteigening, vestiging van WVG, MER, monumentenvergunning, etc.) verschilt dit per type planproces: Bij een UPP 1 zal het bestemmingsplan (de

plankaart en de toelichting) over het algemeen opgesteld kunnen worden nadat het SP gereed is. Na het SPvE, worden dan eerst de (voor het bestemmingsplan) noodzakelijke nadere onderzoeken uitgevoerd (tijdens het SPvE worden al eerste onderzoeken uitgevoerd). Na afronding van het SP zijn er vervolgens voldoende ruimtelijke gegevens vastgelegd en is er daarmee voldoende informatie beschikbaar om het bestemmingsplan op te stellen (plankaart, regels en toelichting). Bij een UPP 2 zal het opstellen van het bestemmingsplan gestart w orden nadat het Definitief Bouwplanontwerp gereed is (= tegelijk met het in behandeling nemen van de bouwaanvraag/omgevingsvergunning) en soms al nadat het Voorlopig Bouwplanontwerp gereed is. Dit laatste is mogelijk als daarover specifieke afspraken zijn gemaakt met de ontwikkelende partij. Bij een UPP 3 en UPP 4 (bereikbaarheid en buitenruimte) zal het opstellen van het bestemmingsplan gestart worden nadat het Voorontwerp van het tracé/inrichtingplan is vastgesteld door B&W. Daarvoor, tijdens de ontwerpfase, worden de (voor het bestemmingsplan) noodzakelijke onderzoeken uitgevoerd. Ook hierbij geldt dat er eerder

6 Sturen op voortgang: alle processen tijdig aanhaken

2-2


Introductie Utrechts PlanProces Wanneer het UPP toepassen? Fasering en eindresultaat Vier typen Planproces Welke beslisdocumenten en besluitvorming? Verantwoordelijkheden en sturing SSturen turen op op voortgang voortgang Toepassing Participatiestandaard Financiële dekking




Colofon

gestart kan worden met het opstellen van het bestemmingsplan (na vaststelling van het IPvE+FO) als hierover duidelijke afspraken worden gemaakt (met name over het detailniveau van het bestemmingsplan). Bij alle type UPP vindt bij de start van de bestemmingsplanonderzoeken in ieder geval een intake door de Integrale Milieuadviseur (IMA) plaats ten behoeve van het NSL (Nationaal Samenwerkingsprogramma Luchtkwaliteit). De bestemmingsplanprocedure (opstellen en begeleiding) wordt voor alle plannen die het UPP volgen, getrokken door de afdeling SteM van StadsOntwikkeling.

Overeenkomsten

een GEM. Eventueel is bij deze grotere gebiedsontwikkelingen in de ontwerpfase sprake van een tussenstap in de vorm van een samenwerkingsovereenkomst bij een SP. Dan wordt vervolgens een realisatieovereenkomst gesloten bij afronding van het Definitief Bouwplanontwerp. Bij een UPP 2 zal over het algemeen aan het eind van de definitiefase (bij het vaststellen van de Bouwenvelop) direct een definitieve overeenkomst getekend worden (een realisatieovereenkomst of anterieure overeenkomst). Bij een UPP 3 spelen overeenkomsten met hogere overheden een belangrijke rol (subsidies, MIT-gelden en dergelijke). Deze zullen over het algemeen in de definitiefase (bij het IPvE) voorlopig bekend zijn en in aan het eind van de ontwerpfase (bij het Definitief Ontwerp) zeker gesteld moeten zijn.

(bouw)project. De onderzoeken voor het bouwrijp maken worden over het algemeen gestart in de definitiefase. De uitvoering van het slopen en bouwrijp maken vindt bij bouwprojecten (UPP 1 en UPP 2) in de voorbereidingsfase plaats. Hiermee is de locatie aan het begin van de realisatiefase ‘bouwrijp’. Voor bereikbaarheidsprojecten (UPP 3) geldt dat de voorbereiding van het bouwrijp maken (conditionerende maatregelen) over het algemeen tegelijk plaatsvindt met de voorbereiding van het tracé, en dat de realisatiefase start met de uitvoering van de conditionerende maatregelen. Ook het moment van aanhaking van de eventueel noodzakelijke vergunningen bij de voorbereiding van het bouwen woonrijp maken is aangegeven in de relatieschema’s.

Standaard planningen (MS-Project bestanden) Het proces van het sluiten van overeenkomsten met ontwikkelende partijen verschilt ook per type UPP. Bij een UPP 1 zal over het algemeen in de definitiefase (bij het SPvE) een voorlopige (intentie)overeenkomst getekend worden en vervolgensin de ontwerpfase (bij een SP) een definitieve (anterieure) overeenkomst (realisatieovereenkomst). Bij grotere gebiedsontwikkeling wordt eventueel in de definitiefase eerst een Raamovereenkomst gesloten of wordt besloten tot het oprichten van bijvoorbeeld

Bouwrijp en woonrijp maken Het proces van het voorbereiden en uitvoeren van het bouwrijp maken (evt. sloopbestekken, saneringsplannen, rioleringsplannen, ophogen, etc.) en woonrijp maken (opstellen Inrichtingsplan, aanleg huisaansluitingen en inrichting openbare ruimte) is in de relatieschema’s gekoppeld aan de centrale proceslijn van de planvorming van het

UPP 1

UPP 2

UPP 3

UPP 4

Voorbeeld standaard planningen (pdf)

UPP 1

UPP 2

UPP 3

UPP 4

7 Toepassing Participatiestandaard De Utrechtse Participatiestandaard (nota ‘Bouwen aan Participatie’) is verwerkt in het Utrechts PlanProces. Hierin zijn vier niveaus van participatie onderscheiden.


Introductie Utrechts PlanProces Wanneer het UPP toepassen? Fasering en eindresultaat Vier typen Planproces Welke beslisdocumenten en besluitvorming? Verantwoordelijkheden en sturing Sturen op voortgang Toepassing ToepassingParticipatiestandaard Participatiestandaard Financiële dekking




Colofon

Participatie De vier niveaus van participatie zijn: 1 informeren 2 raadplegen 3 adviseren 4 coproduceren In elke planfase is weergegeven dat een van deze vier niveau’s moet worden toegepast. Zoals ook in de nota ‘Bouwen aan Participatie’ zelf is aange geven, kan niet een blauwdruk gegeven worden van het niveau van participatie dat gevolgd moet worden per planfase. Dit is afhankelijk van veel meer factoren dan alleen de planfase en zal daarom per project verschillen. Wel is aangegeven dat de participatie start bij de definitiefase, omdat de initiatieffase is afgebakend tot de goedkeuring om te mogen gaan onderzoeken of het initiatief haalbaar en wenselijk is. Aan het eind van de initiatieffase (na de vaststelling van het Startdocument) worden de belanghebbenden wel al geïnformeerd over het voornemen onderzoek naar de haalbaarheid te starten. Het stappenplan dat genoemd is in de nota ‘Bouwen aan Participatie’ bestaat uit: • opstellen krachtenveldanalyse; • niveau bepalen van participatie; • bepalen van doelgroepen; • opstellen van planning voor participatie; • kiezen van participatiemiddelen.

Deze stappen worden in de initiatieffase globaal verwerkt in het Startdocument en na goedkeuring van de werkwijze worden de gekozen participatieniveau en -middelen gestart direct bij de start van de definitiefase. Hiervoor zal over het algemeen een informatiebijeenkomst gehouden worden bij, of een bekendmaking gedaan worden van, de start van een (gebieds)Visie of een SPvE. In de definitiefase wordt het stappenplan gedetailleerder doorlopen. De zogenaamde ‘hostelprocedure’ voor de vestiging van noodzakelijke en omstreden voorzieningen is ook verwerkt in de nota ‘Bouwen aan Participatie’. Er is een draaiboek dat bij deze procedure gevolgd moet worden. > Nota ‘Bouwen aan Participatie’ > www.participedia.nl

Inspraak De inspraakverordening van de gemeente Utrecht wordt begin 2010 aangepast. Dit gebeurt in het kader van vermindering van regeldruk door de overheid en vanwege het vaststellen van de nota ‘Bouwen aan Participatie’. Met de verankering in het UPP wordt deze werkwijze voor participatie ook daadwerkelijk ingevoerd in de ruimtelijke projecten. In de inspraakverordening blijft centraal staan dat de burger bij beleidswijzigingen de gelegenheid

moet krijgen tot inspraak conformde Algemene wet bestuursrecht (Awb). Dat wil zeggen dat het concept6 weken ter inzage moet liggen, alvorens het definitief wordt vastgesteld. In het kader van ruimtelijke projecten is dit standaard geregeld bij het vaststellen van het bestemmingsplan. Als het bestemmingsplan moet worden aangepast, betekent dit namelijk een beleidswijziging. In de Wet op de ruimtelijk ordening is daarnaast bepaald dat het Ontwerp Bestemmingsplan 6 weken ter inzage moet liggen alvorens het bestemmingsplan door de Raad kan worden vastgesteld. De verplichte inspraak/ter inzage periode uit de inspraakverordening is daarmee gelijk aan de ter inzage periode uit de Wet ruimtelijke ordening. Na wijziging van de inspraakverordening is er geen wettelijke verplichting meer om, voorafgaand aan het bestemmingsplan, op nog meer momenten de inspraak te houden middels een ter inzage termijn van 6 weken. Doordat de Participatiestandaard is verwerkt in het UPP, is hiermee gewaarborgd dat de burger voldoende gelegenheid krijgt om te participeren en te reageren. Daarnaast kan per project bekeken worden of het toch wenselijk is om een reactieof ter inzage termijn toe te voegen alvorens het besluit definitief aan het College of de Raad voor te leggen. Dit zal met name voorkomen bij zeer maatschappelijk gevoelige projecten.

8 Financiële dekking De planfase kan pas starten nadat financiële dekking geregeld is.


Introductie Utrechts PlanProces Wanneer het UPP toepassen? Fasering en eindresultaat Vier typen Planproces Welke beslisdocumenten en besluitvorming? Verantwoordelijkheden en sturing Sturen op voortgang Toepassing Participatiestandaard Financiële Financiëledekking dekking




Colofon

Belangrijk uitgangspunt bij de aansturing van de projecten is dat pas wordt gestart met werkzaamheden in een bepaalde planfase wanneer de financiële dekking geregeld is.

Omdat in de initiatieffase nog geen dekking voor het initiatief geregeld kan zijn (die goedkeuring wordt namelijk aan het eind van de initiatieffase gevraagd) worden de werkzaamheden in deze fase gedekt uit de Programmabegroting/Algemene Dienst. Hierdoor is het noodzakelijk dat de werkzaamheden tot een minimum beperkt worden. Met het vaststellen van het Startdocument wordt pas een budget vrijgemaakt voor het starten van het opstellen van een Visie, SPvE, Bouwenvelop of IPvE (inclusief onderzoeken naar de situatie en de haalbaarheid etc.).

In het geval van een UPP 1 moet bij een project met gronduitgifte, de dekking uiteindelijk gevonden worden in een GREX. Het boeken op een GREX is mogelijk na het raadsbesluit over het financiële en inhoudelijke kader (het SPvE), aan het eind van de definitiefase. In de definitiefase zelf vindt voorfinanciering plaats. Hiervoor wordt een Startdocument een voorbereidingskrediet aangevraagd ten laste van het Grondbedrijf. In het geval van een UPP 1 zonder gronduitgifte of een UPP 2 wordt de dekking geregeld middels een Exploitatieplan of een anterieureovereenkomst en uiteindelijk inning middels bouwleges. In de definitiefase wordt hieruit voorgefinancierd door in het Startdocument deze voorfinanciering te vragen ten laste van de Programmabegroting.

Bij een UPP 3 en UPP 4 (bereikbaarheidsprojecten en buitenruimteprojecten, dus gemeentelijke financiering) wordt de initiatieffase bekostigd uit de begroting van respectievelijk het Investerings programma en de Programmabegroting. Voor de definitiefase en de ontwerpfase van UPP 3 en UPP 4 wordt een voorbereidingskredietaangevraagd. Bij de start van de voorbereidingsfase moet er een uitvoeringskrediet beschikbaar zijn. Op dat moment moet ook zekerheid zijn over de bijdragen (subsidies) van hogere overheden. De financiële dekkingsbronnen bij de verschillende typen UPP is nader toegelicht bij uitwerking van de relatieschema’s in bijlage 1 tot en met 4.

Veel gestelde vragen (FAQ) Voorgaande acht uitwerkingen zijn geldend voor het totale planproces.

Links: Uitwerking UPP

Intro FAQ. > 1 2 3 4 5 6 7 8

Introductie Utrechts PlanProces Wanneer het UPP toepassen? Fasering en eindresultaat Vier typen Planproces Welke beslisdocumenten en besluitvorming? Verantwoordelijkheden en sturing Sturen op voortgang Toepassing Participatiestandaard Financiële dekking



> N aar voorbeeld-inhoudsopgaven beslisdocumenten > Naar standaard planningen > V eel gestelde Veel gesteldevragen vragen(FAQ) (FAQ)- volgt

Colofon

1 Vraag Antwoord.

Schema UPP 1 - Gebiedsontwikkeling Initiatieffase

Definitiefase

Eindproduct Stedenbouwkundig Programma van Eisen

Eindproduct Definitief Ontwerp

± 3 maanden

± 12 maanden

± 6 maanden

Eindproduct Startdocument

± 12 maanden

Ontwerpfase

Planvorming

Start UPP

Startdocument B&W

Start SPvE

Optioneel:

Start Visie voor gebied

Definitieve Visie Raad

Definitief SPvE B&W

Definitief SPvE Raad

Start Stedenbouwkundig Plan (SP)

Participatie

Participatie

+

± 12 - 24 maanden

Hoofdstuk 3

Start onderzoeken + globaal BP

SP ambtelijk vastgesteld

Schema UPP 2

Start Voorlopig Ontwerp (VO) bouwplan

Definitief Ontwerp (DO) bouwplan gereed

Start bestek bouwplan

Aanbesteding bouwplan gereed

Indienen bouwaanvr./ omgevingsvergunning

Start opstellen onteigeningsplannen

Start uitvoeren onderzoeken t.b.v. BP

(met uitw.plicht) Optioneel:

Optioneel:

Start opstellen Anterieure overeenk.

Tekenen intentieovereenkomst

+ Exploitatieplanprocedure (EP)

Indien nodig:

Indien nodig:

Start plan MER

Hoofdschema

SP B&W vastgesteld Start bouw

Start oplevering

Oplevering gereed

Bouw-/ omgevingsverg. verleend t/m AWB Bij schorsende werking BP:

Optioneel:

Overeenkomsten

Proces Bouwrijp maken (BRM)

± 9 maanden

Introductie

Participatie

Indien nodig:

Bestemmingsplanprocedure (BP)

Realisatiefase

Technische voorbereiding

± 9 maanden Bij GREX/ gronduitgifte

Voorbereidingsfase

Indien nodig:

Start diverse milieuprocedure (bv. Luchtkwaliteit/ Flora & Fauna

Start opstellen toelichting + plankaart BP

BP vastgesteld raad

Ontwerp BP vrijgeven voor ter visie B&W

Start beroepstermijn (AWB)

Start gerecht. procedure RvS

BP rechtsgeldig

BP onherroepelijk

Indien nodig:

EP vastgesteld Raad

Start opstellen Exploitatieplan (EP)

EP rechtsgeldig

= In ieder geval intake door IMA tbv NSL (luchtkwaliteit)

Start MER procedure (richtlijnen etc.)

Start onderzoeken Bouwrijp maken (BRM)

Start betrekken vergunningen BRM

Gunning slopen en BRM

Start slopen en BRM

Bouwrijp maken gereed

Start vergunningprocedure BRM

Proces inrichting openbare ruimte (OR)

Start Voorontwerp inrichtingsplan openb.ruimte (OR)

Start Definitief inrichtingsplan OR

Start Bestek en vergunningen OR Start vergunningen en meldingen Woonrijp maken

Gunning OR gereed

Start uitvoeren huisaansl. en OR

Eerste huisaansl. en OR gereed

Huisaansluitingen en OR gereed

Schema UPP 2 - Bouwvlekontwikkeling Initiatieffase

Definitiefase

Ontwerpfase

Voorbereidingsfase

Realisatiefase ± 12 - 24 maanden


Eindproduct Bouwenvelop



± 2 - 3 maanden

± 6 maanden

± 9 maanden

± 9 maanden

Introductie Hoofdstuk 3

Hoofdschema Schema UPP 1

Planvorming

Start UPP

Startdocument B&W

Start Bouwenvelop

Definitieve Bouwenvelop B&W

Start Voorlopig Ontwerp (VO) bouwplan

Definitief Ontwerp (DO) bouwplan gereed

Start bestek bouwplan

Aanbesteding bouwplan gereed

Start bouw

Start oplevering

Oplevering gereed

Participatie


Bouw-/ omgevingsverg. verleend t/m AWB Bij schorsende werking BP:

Bestemmingsplanprocedure (BP) + Overeenkomsten + Exploitatieplanprocedure (EP)


Start uitvoeren onderzoeken t.b.v. BP Optioneel:

Optioneel:

Start opstellen Anterieure overeenk.

Tekenen intentieovereenkomst Indien nodig:

Start onderzoeken slopen en Bouwrijp maken




BP vastgesteld Raad



BP rechtsgeldig

BP onherroepelijk

Indien nodig:

EP vastgesteld Raad

Start opstellen Exploitatieplan (EP)

EP rechtsgeldig



Voorbereiding slopen en BRM

Start slopen en BRM


Start vergunningprocedure BRM


Start voorbereiding huisaansluitingen etc. Start vergunningen en meldingen huisaansluitingen

Voorbereiding huisaansluitingen gereed

Start uitvoeren huisaansluitingen

Eerste huisaansluitingen gereed

Huisaansluitingen gereed

Schema UPP 3

Schema UPP 3 - Bereikbaarheidsprojecten Initiatieffase

Definitiefase

Eindproduct Programma van Eisen


± 3 maanden

± 12 maanden

± 8 maanden


Ontwerpfase

± 12 maanden

Voorbereidingsfase

Realisatiefase

± 6 maanden

± 3 - 24 maanden


± 4 maanden


Hoofdschema

Optioneel:

Start Visie voor bereikbaarh. (varianten etc)

Planvorming

Start UPP met opgave bereikbaarheid

Startdocument B&W

Definitieve Visie B&W

Participatie

Schema UPP 2

Schema UPP 4 Start IPvE + FO (bereikbaarheid)

Definitief IPvE + FO B&W (+ Raad bij cat. B)

Participatie

Overeenkomsten/ subsidies

VoorOntwerp gereed

Start VoorOntwerp (VO)

Voor Ontwerp vastgesteld B&W

Definitief Ontwerp (DO) gereed

Proces Bouwrijp maken (BRM)/ Conditionering

Aanbesteding gereed

Start bouw/ aanleg

Start oplevering

Oplevering gereed

Participatie

Overeenk./ toezegging subsidies

Definitieve Overeenk. subsidies

Indien nodig:

Indien nodig:


Start opstellen onteigeningsplannen


Start bestek

Start uitvoeren onderzoeken t.b.v. BP


Indien nodig:


Indien nodig:

Start MER procedure (richtlijnen etc)


Bouw-/ omgevingsvergunning verleend


BP vastgesteld raad

BP rechtsgeldig

Bij schorsende werking BP:


BP onherroepelijk

In ieder geval intake door IMA tbv NSL (luchtkwaliteit)

Start onderzoeken Bouwrijp maken (BRM)


Gunning slopen en BRM gereed

Start slopen en BRM


Start vergunningproc. BRM


Start Voorlopig inrichtingsplan openb.ruimte (OR)

Start Definitief inrichtingsplan OR

Start Bestek en vergunningen OR

Gunning OR gereed

Start vergunningen en meldingen Woonrijp maken

Start uitvoeren OR

Eerste aanstrating etc gereed

OR gereed

Schema UPP 4 - Buitenruimteprojecten Initiatieffase

Definitiefase

Ontwerpfase


Eindproduct Programma van Eisen


± 3 maanden

± 9 maanden

± 5 maanden

Voorbereidingsfase

Realisatiefase

± 6 maanden

± 3 - 9 maanden

Technische voorbereiding ± 4 maanden


Hoofdschema Schema UPP 3

Planvorming

Start UPP met opgave Buitenruimte

Startdocument B&W

Start IPvE Buitenruimte

Definitief IPvE B&W

Start VoorOntwerp (VO) Inrichting

Participatie

VoorOntwerp Inrichtingsplan gereed

VoorOntwerp vastgesteld door B&W

Definitief Ontwerp Inrichtingsplan gereed

Start bestek

Start oplevering

Oplevering gereed

Start vergunning en meldingen

Start opstellen onteigeningsplannen Start uitvoeren onderzoeken t.b.v. BP Indien nodig:


Start aanleg

Participatie

Indien nodig:


Aanbesteding gereed


Start nadere onderzoeken BRM

Bij schorsende werking BP:



BP vastgesteld Raad


BP rechtsgeldig


Start betrekken vergunningen BRM Start vergunningprocedure BRM

Gunning slopen en BRM gereed

Start slopen en BRM



BP onherroepelijk

Bij vragen kunt u contact opnemen met de projectleider UPP van SO Programma’s: Anne Westhoff, e-mail [email protected]


Introductie Utrechts PlanProces Wanneer het UPP toepassen? Fasering en eindresultaat Vier typen Planproces Welke beslisdocumenten en besluitvorming? Verantwoordelijkheden en sturing Sturen op voortgang Toepassing Participatiestandaard Financiële dekking




Colofon

Colofon Uitgave

Fotografie

Datum

Gemeente Utrecht, StadsOntwikkeling

A. van Daal, S. Decorte, J. Lankveld, W. Mes, B. Spiertz, M. van der Vliet, gemeente Utrecht, Triode b.v.

Januari 2010

Teksten Anne Westhoff, Triode b.v.

Drukwerk De Groot Drukkerij, Goudriaan

Vormgeving buro-Lamp, Amsterdam

Meer informatie e-mail [email protected] / [email protected]

Het Utrechts PlanProces (UPP)

Recommend Documents