Inleiding Naar school gaan, huiswerk, examens, een diploma: kinderen krijgen voortdurend te horen dat ‘goed je best doen op school’ belangrijk is voor later. Maar wat als je je moeilijk kunt indenken wat er later allemaal mogelijk is? De mogelijkheden zijn eindeloos, en ouders of scholen hebben niet altijd de tijd of middelen om hun kinderen te laten kennismaken met alle facetten van onze maatschappij en alle mogelijke beroepen. Dat wordt het hardst gevoeld door maatschappelijk kwetsbare kinderen. Het Toekomst-Atelier biedt hen een ontmoetingsplaats waar enthousiaste vakmensen kunnen antwoorden op duizend en één vragen “over later”. Bovendien ontdekken ze al doende waar ze zelf goed in zijn en kunnen ze massa’s inspiratie opdoen: voor nu én voor later.
Het Toekomst-Atelier in een notendop
Het Toekomst-Atelier in de praktijk: voorbeeld: het vak 'Recht' Gedurende vier weken hebben de klassen gewerkt rond het thema “Recht”. We zochten antwoorden op vragen als: • • • • • • •
Waarom hebben we een rechtssysteem? Wie maakt het? Wie werkt er in het Recht? Wat doet een advocaat? Wat moet je kunnen om te pleiten? Wat doet een rechter / procureur / politie? Hoe wordt een vonnis geveld? En wat gebeurt er vervolgens?
Als kers op de taart speelden de kinderen een heus rollenspel in de rechtbank : uitgedost in een toga werd een strafzaak nagespeeld in het Brusselse justitiepaleis en vredegerecht onder het waakzame oog van diverse gastdocenten (procureurs, rechters en advocaten).
Het Toekomst-Atelier is een vzw die aanvullend, vrijwillig en motivatiegericht onderwijs biedt aan kinderen tussen 10 en 14 jaar. In een parcours van 2,5 jaar maken ze via wekelijkse praktijklessen kennis met uiteenlopende beroepen. Ze krijgen elke zaterdag van het schooljaar les van bevlogen mensen uit allerlei domeinen, bijvoorbeeld van advocaten, verplegers, kunstenaars, politieagenten, ondernemers, ingenieurs of journalisten. Al doende leren de kinderen niet alleen de samenleving en de wereld van de beroepen kennen, maar ontdekken ze ook zichzelf: waar ze goed in zijn of wat ze interessant vinden. Op deze manier is het Toekomst-Atelier een duwtje in de rug van kinderen, ouders én scholen. Het Toekomst-Atelier biedt een brede mix aan van wetenschappelijke, maatschappelijke, technische en creatieve vakken. Tot nog toe kwamen o.a. recht, journalistiek, grafisch werk en geneeskunde aan bod omdat deze domeinen sterk tot de verbeelding spreken en omdat er heel veel verschillende beroepen aan verbonden zijn, sommige waarvoor je verder moet studeren, en andere niet. De kinderen van TADA ontdekten deze domeinen over meerdere weken (met een gemiddelde van vier zaterdagen per domein). Het gaat erom de kinderen nu al te laten zien wat er allemaal gaande is in de wereld zodat ze zich stilaan een beeld kunnen vormen van wat de toekomst voor hen in petto heeft en hoe hun eigen talenten en interesses daarin passen.
De didactische aanpak van het Toekomst-Atelier Het Toekomst-Atelier wil de kansen van kinderen vergroten om bewust (geïnformeerd over de maatschappij en over zichzelf) en gemotiveerd in het leven te staan. Het Toekomst-Atelier wil: • Toekomstperspectieven verbreden door kinderen verschillende soorten professionele domeinen en beroepen te leren kennen (wetenschappelijk, maatschappelijk, technisch en creatief) • Kinderen transversale vaardigheden aanleren die nuttig zijn voor de toekomst • Kinderen helpen hun eigen talenten en interesses te ontdekken in een inspirerende omgeving die zelfvertrouwen en motivatie voedt/aanwakkert; Via interactieve en educatieve activiteiten worden kinderen aangemoedigd om hun talenten te ontdekken en te ontwikkelen, wordt ze geleerd hoe te bouwen aan het eigen potentieel, hoe kansen te zien en die te grijpen. Door kinderen in aanraking te brengen met beroepsgroepen, academische vakken of cultureel-maatschappelijke sectoren die de kinderen van huis uit niet kennen, wil het Toekomst-Atelier de blik en toekomstperspectieven van haar leerlingen verruimen. Daarnaast wordt er ingezet op het vergroten van motivatie, zelfvertrouwen, verantwoordelijkheidszin en initiatief- of ondernemingszin.
-2-
-3-
De start in Brussel Met twee klassen in Sint-Joost-ten-Node nam het Toekomst-Atelier een sterke start in het schooljaar 2012-2013. Eén Nederlandstalige klas en één Franstalige klas krijgen elke zaterdag, gedurende 2,5 jaar, les van bevlogen gastdocenten die belangeloos tijd vrijmaken om over hun beroep te komen vertellen. Sinds september 2013 is de eerste vestiging van het Toekomst-Atelier uitgebreid met 2 extra klassen. In 2014 zal de vestiging in Sint-Joost-ten-Node opnieuw uitbreiden. Op termijn is het de bedoeling om het initiatief te lanceren in andere gemeenten en steden. Brussel is de eerste stad waar het Toekomst-Atelier actief is omdat de jeugdwerkloosheid en de vroegtijdige schooluitval er alarmerend hoog is: de gemiddelde werkloosheidsgraad bij jongeren (<25 jaar) in het Brusselse Gewest in 2012 bedroeg 31.0% (mannen) en 31.4% (vrouwen)1. Het Toekomst-Atelier wil graag bijdragen aan de Brusselse strijd tegen schooluitval en jeugdwerkloosheid, door toekomstperspectieven te bieden, motivatie en zelfvertrouwen te vergroten bij maatschappelijk kwetsbare kinderen.
Hoe wordt dit initiatief mogelijk gemaakt? Het Toekomst-Atelier bestaat met en dankzij de vrijwillige steun van allerlei mensen, op allerlei gebieden: enerzijds dankzij de gastdocenten die belangeloos hun tijd investeren, anderzijds dankzij de privésector : zij maken het Toekomst-Atelier financieel mogelijk.
1. De gastdocenten De praktijklessen worden gemaakt op maat van de kinderen en worden gegeven door vrijwillige sprekers. De docenten in de klas verschillen van week tot week: het zijn mensen die gepassioneerd zijn door hun beroep en deze passie graag delen met de kinderen van het Toekomst-Atelier. Het Toekomst-Atelier kan rekenen op de enthousiaste samenwerking van een diverse groep gastdocenten: van jong tot oud, van Belgische of andere afkomst, met weinig tot bakken ervaring, van mediafiguur tot nobele onbekende. Ze hebben allemaal hun passie voor hun vak gemeen; Een honderdtal vrijwilligers zetten zich in het schooljaar 2012-2013 in als gastdocent, onder meer: • • • • • •
Martine Tanghe, nieuwsanker VRT Françoise Wallemacq, journaliste à la RTB Paul Broos, voormalig Professor KULeuven/hoofd traumatologie UZ Leuven Gerlant Van Berlaer, Kliniekhoofd Spoed UZ Jette Indra Dewitte, journaliste De Zevende Dag Damien Vandermeersch, procureur-generaal bij het Hof Van Cassatie
2. Het Bedrijfsleven Het Toekomst-Atelier wordt gefinancierd door een betrokken netwerk van bedrijven en fondsen om de financiële stabiliteit van de organisatie te garanderen en om een té grote afhankelijkheidspositie t.a.v. één of enkele financiële partners te vermijden. Financiële bijdragen kunnen variëren. Niet-financiële bijdragen kunnen geleverd worden in diverse vorm: door middel van het leveren van vrijwilligers of gastdocenten, huisvesting tegen minimale kosten, vakadvies, juridisch of notarieel advies, enzovoort. De hoofdpartner en mede-initiator van het Toekomst-Atelier is CVC Capital Partners. Daarnaast wordt het Toekomst-Atelier momenteel ook gesteund door: Bain & Company Belgium, Axa Belgium, Ernst & Young Belgium, Stibbe, Allen & Overy, KBC,SDWorx en de fondsen van Besix en Bank Degroof.
op basis van de schatting van de actieve beroepsbevolking (NBB 2011) en van de indeling van de actieve beroepsbevolking volgens gemeente (Steunpunt-WSE 2010) en volgens gewest (EAK 2011). Bronnen: NBB, FOD Economie - ADSEI (EAK), ACTIRIS, Steunpunt-WSE, berekeningen Brussels Observatorium voor de Werkgelegenheid
1
-4-
Het laaiende enthousiasme van kinderen en gastdocenten moedigt het Toekomst-Atelier aan om uit te breiden. In dit kader is het Toekomst-Atelier momenteel op zoek naar nieuwe financiële partners om een uitbreiding van het concept mogelijk te maken.
-5-
Unique selling propositions Het Toekomst-Atelier onderscheidt zich van andere initiatieven die dezelfde problematiek (demotivatie van jongeren en alle gevolgen daarvan) aanpakken, op diverse manieren: 1) Het Atelier zet in op ‘all round character education’, met extra aandacht voor de professionele toekomst, terwijl andere initiatieven eerder focussen op : - de aanvulling van het traditioneel onderwijs (bijles, taalles of huiswerkbegeleiding) - de bevordering van emancipatie, ontwikkeling van talenten en vaardigheden of integratie via sociaal-culturele, artistieke of sportieve activiteiten; 2) Het doelpubliek van het Atelier bestaat uit jonge kinderen van circa tien tot veertien jaar, terwijl vele bestaande organi- saties focussen op de ontwikkeling of ondersteuning van maatschappelijk kwetsbare jongeren van middelbare- schooleeftijd; 3) Het Atelier volgt haar leerlingen gedurende 2,5 jaar, op wekelijkse basis, terwijl het gros van de initiatieven op minder frequen- te basis en kortere termijn aan de slag gaat.
Bestuur & Advisory Board In het bestuur van het Toekomst-Atelier zetelen Geert Duyck (managing partner van CVC Capital Partners), Isabelle Callens (professor UCL en directeur public affairs en communicatie Ores) en Jean Mossoux (expert op vlak van de ontwikkeling van familiebedrijven en non-profitinitiatieven/schrijver); Sofie Foets is oprichtster en gedelegeerd bestuurder van de VZW TADA. In de ‘Advisory Board’ zetelen allerlei vrienden van / ambassadeurs van het Toekomst-Atelier: onder meer: • • • •
Heleen Terwijn (stichtster van IMC Weekendschool Nederland) Olivier Willocx (CEO BECI) Taoufik Amzile (Voorzitter ABMP) Baudouin Meunier (CEO bij CHU UCL Mont-Godinne-Dinant)
Vooruitblik Het idee van het Toekomst-Atelier komt uit Nederland waar het concept van ‘IMC Weekendschool’ al 15 jaar succesvol loopt. IMC Weekendschool bereikt maar liefst 1000 kinderen per week en heeft wereldwijd naam en faam gegenereerd. In 2011 won het initiatief bijvoorbeeld de WISE Awards (www.wise-qatar.org/) en erkende het Europees Parlement de organisatie als een “European Best Practice regarding Informal Education for Disadvantaged Youth”. Uit onderzoek blijkt dat kinderen van de IMC Weekendschool gemotiveerder en zelfzekerder in het leven staan. Dit innovatieve project in Brussel staat nog in zijn kinderschoenen, maar heeft een grote ambitie om te groeien. Het laaiende enthousiasme van kinderen en gastdocenten moedigt het Toekomst-Atelier aan om uit te breiden. In dit kader is het Toekomst-Atelier momenteel op zoek naar nieuwe financiële partners, om een uitbreiding van het concept mogelijk te maken.
-6-
-7-
Volg het Toekomst-Atelier op www.toekomstatelierdelavenir.com of via ToekomstATELIERdelAvenir
