Het strategisch beleidsplan 2010-2015 Toerisme Leuven In een notendop
Toerisme Leuven Strategisch Beleidsplan
Het strategisch beleidsplan 2010-2015 Toerisme Leuven In een notendop
4 | STRATEGISCH BELEIDSPLAN Toerisme Leuven 2010-2015
Totem - 2004 (Jan Fabre)
Inhoud Inhoud4 Voorwoord
6
I Toerisme in Leuven bloeit: Waar staan we nu?
8
II Toerisme in Leuven wil verder groeien: Waar willen we naar toe?
13
IIa Leuven wil toerisme kansen bieden
13
IIb Leuven wil zich sterker profileren
14
IIc Leuven wil bekender worden
16
IId Leuven wil samenwerken
17
III Een blik in de toekomst: Hoe willen we onze ambities waarmaken?
20
IIIa Bier en smaak
26
IIIb Kennis, innovatie & creatie
28
IIIc Religieus-historisch patrimonium & kunst
32
IIId Stadhuis, kruispunt van de drie thema’s
36
IIIe Meeting Industry
37
STRATEGISCH BELEIDSPLAN Toerisme Leuven 2010-2015 | 5
De Kotmadam (Fred Bellefroid)
6 | STRATEGISCH BELEIDSPLAN Toerisme Leuven 2010-2015
Voorwoord Beste lezer Dit nieuwe strategische beleidsplan geeft aan waar we met het toerisme in Leuven de volgende 5 jaar naartoe willen. Het is het resultaat van een intensief proces, met input uit het brede toeristische werkveld. De verdieping van de Leuvense toeristische werking is immers een taak van velen: van onze talrijke Leuvense partners tot mensen die professioneel werkzaam zijn in het toerisme in gans Vlaanderen, van vrijwilligers tot experten. Samen hebben we de thema’s afgebakend waar Leuven inherent mee geassocieerd wordt en die Leuven haar eigenheid geven. Thema’s van ons rijke verleden maar ook thema’s van het Leuven van morgen. Ze vormen de pijlers waarop we onze stad in de komende jaren verder toeristisch zullen profileren. Toerisme Leuven zal haar eigen werking hierop enten en velen onder u verder inspireren om samen met haar aan de slag te gaan. Alleen op die manier kunnen we Leuven nog beter op de toeristische kaart zetten en een optimale invulling geven aan een kwalitatieve vorm van toerisme.
Dirk Vansina schepen van toerisme stad Leuven
STRATEGISCH BELEIDSPLAN Toerisme Leuven 2010-2015 | 7
I
Toerisme in Leuven bloeit: Waar staan we nu?
Leuven heeft toeristen vandaag al veel te bieden. Leuven heeft een aantrekkelijk, compact historisch centrum en daarnaast ook knappe hedendaagse architectuur. In het stadsbeeld springen het stadhuis, de Sint-Pieterskerk, de universiteitsbibliotheek, het Groot Begijnhof, het rijke patrimonium van de K.U.Leuven en het nieuwe museum M meteen in het oog. Andere parels, zoals de Abdij van Park, hebben nog veel potentieel. Leuven is gezellig, veilig en overzichtelijk. De stad nodigt uit om een terrasje te doen, een hapje te eten, te winkelen of te kuieren.
“Leuven is een eeuwenoude universiteitsstad. Het grootste deel van het jaar wordt de stad bevolkt door jonge mensen, tienduizenden studenten die behalve studeren ook de vele café’s van de stad verkennen.
[…] In de
stad zijn al sinds de veertiende eeuw grote industriële brouwerijen en kleine huisbrouwerijen aan de slag. En dat kun je zelfs ruiken. Geen wonder dat Leuven ook de bierhoofdstad van België wordt genoemd. Maar er is meer. Het gotische stadhuis en het Groot Begijnhof, het grootste begijnhof van Vlaanderen, zijn zonder meer opmerkelijk.” Groene Gids, 2008
“ […] Bij het begin van elk nieuw cursusjaar wordt
“Dat Leuven een universiteitsstad is, wordt met
de stad overspoeld door studenten, die haar rit-
de vele oude (meest middeleeuwse) collegege-
me bepalen en de terrasjes van de Oude Markt
bouwen in het stadscentrum binnen de vesten
vullen. Desondanks is Leuven een bezadigde
gelijk duidelijk. De immer aanwezige studenten,
stad en wil ze dat ook blijven. […] De gezellige
bijna eenderde van de bevolking, zorgen voor
drukte van de cafés, de rustige loop van de rivier
een levendige sfeer . Na de Katholieke Universi-
Dijle, het stadhuis in flamboyante gotiek en de
teit is de brouwerij Stella Artois, ’s lands grootste
architecturale eenheid van de stad zullen je vast
bierleverancier, Leuvens grootste werkgever.”
bekoren. […] Het lokale bier is Stella Artois.”
ANWB Goud, 2005
Trotter België, 2007
8 | STRATEGISCH BELEIDSPLAN Toerisme Leuven 2010-2015
overige 14% België 30%
Japan 2%
Vooral Belgen en Nederlanders vinden de weg naar Leuven. Samen met de overige buurlanden USA 5% tekenen zij voor drie kwart van alle overnachtingen. Deze toeristen bezoeken Leuven vooral in hun vrije tijd. Maar ook de Italië zakentoeristen vormen een belangrijk deel van het toerisme in Leuven. 2% Spanje 3%
En ze komen met steeds meer. Het toerisme is de voorbije jaren in Leuven stevig gegroeid. De cijfers spreken voor zich. UK 14%
De hotels en de overige logies in Leuven kunnen dan ook mooie cijfers voorleggen. De gemiddelde bezettingsgraad van de hotels is tussen 60 tot 80%. Uiteraard voelde de logiessector ook de Nederlandkon 18% de gevolgen enigszins economische crisis maar het evenement rond Rogier van der Weyden Frankrijk 5% temperen. Duitsland 7%
Relatieve groei aantal hotelovernachtingen 2003-2008 Leuven Vlaamse kunststeden
200 180 160 140 120 100 80
2003
2004
2005
2006
2007
2008
Bron: Toerisme in cijfers, Toerisme Vlaanderen
STRATEGISCH BELEIDSPLAN Toerisme Leuven 2010-2015 | 9
Absolute groei aantal hotelovernachtingen 2004-2008
300000
278.604
250000
216.429
223.629
2005
2006
232.441
247.911
200000
160.718 150000 100000 50000 0
2004
2007
2008
2009
Bron: Toerisme in cijfers, Toerisme Vlaanderen
300000Land
van herkomst (obv cijfers overnachtingen 2008) overige 14%
250000 200000
België 30%
Japan 2% 150000
USA 5%
100000
Italië 2%
50000 Spanje 3% 0
2004
2005
2006
UK 14%
2007
2008
vrijetijdstoerisme individueel zakentoerisme meeting industry Nederland 18% Frankrijk 5% Duitsland 7%
Bron: Toerisme in cijfers, Toerisme Vlaanderen 10 | STRATEGISCH BELEIDSPLAN Toerisme Leuven 2010-2015
100000 50000
100000 50000
0 Motief van 0 2004
verblijf cijfers overnachtingen 2005 (obv2006 2007 2008 2008) 2009 2004
2005
2006
2007
2008
vrijetijdstoerisme individueel zakentoerisme meeting industry 300000 250000 200000 150000 100000 50000 0
2004
2005
2006
Bron: Toerisme in cijfers, Toerisme Vlaanderen
2007
2008
vrijetijdstoerisme individueel zakentoerisme meeting industry
Het toerisme naar Leuven is dan wel stevig gegroeid, maar de wereld staat niet stil. Nieuwe trends en evoluties dienen zich aan en beïnvloeden heel de toeristische sector en dus ook Leuven. De meest in het oog springende trend is het nog steeds groeiende belang van het internet. Daarnaast is ook het stijgend aantal 50-plussers met voldoende vrije tijd en middelen een belangrijke trend, net zoals de steeds toenemende interesse voor nabije kortweg-bestemmingen en citytrips. Tenslotte duiken nieuwe concurrenten op omdat vele steden beter bereikbaar worden door nieuwe vliegroutes en snellere treinen. Op deze en andere trends wil Leuven ingaan om het eigen toerisme verder te ontwikkelen.
STRATEGISCH BELEIDSPLAN Toerisme Leuven 2010-2015 | 11
12 | STRATEGISCH BELEIDSPLAN Toerisme Leuven 2010-2015
II
Toerisme in Leuven wil verder groeien: Waar willen we naartoe? IIa
Leuven wil toerisme kansen bieden
De toeristische activiteit groeit stelselmatig. De horeca, het winkelapparaat en de bezienswaardigheden varen er wel bij. Een verblijfstoerist geeft gemiddeld immers 153 euro per nacht uit in Leuven, een dagtoerist 53 euro. Ook de bewoners van Leuven plukken daar de vruchten van. De vooruitzichten voor de volgende jaren zijn positief en er is nog ruimte voor een verdere kwalitatieve ontwikkeling van de toeristische bedrijvigheid. Het kantelpunt waar het aantal toeristische bezoekers de draagkracht van de stad overschrijdt en daardoor de leefbaarheid van de stad bedreigt, is nog niet in zicht. Het stadsbestuur wil het toerisme in Leuven verder kansen bieden. Dit is een taak voor Toerisme Leuven én voor alle sectoren en partners waar toeristen mee in aanraking komen. Toerisme is immers een sector die zijn ‘grondstof’ elders haalt: uit het cultuuraanbod, de monumenten, de middenstand, het verkeersbeleid, ruimtelijke ordening, … .
STRATEGISCH BELEIDSPLAN Toerisme Leuven 2010-2015 | 13
IIb
Leuven wil zich sterker profileren
Leuven is een mooie historische cultuurstad … zoals er veel in Europa zijn. De stad valt vandaag niet erg op in de massa van bestemmingen en het is voor toeristen niet altijd duidelijk waarom Leuven zo uniek is. Het stadsbestuur deed de afgelopen jaren erg veel inspanningen om de stad aantrekkelijker en meer leefbaar te maken. Leuven is vandaag een stad waar het goed werken, wonen en leven is. Ook toerisme profiteert daar mee van. De hedendaagse toeristen zoeken een ervaring die hen verrijkt en die ook contrasteert met hun dagelijkse leven. Ze willen uitzonderlijke kunstwerken zien of knappe realisaties of zich onderdompelen in het authentieke Leuven, in heel typische gebruiken of gewoonten. Deze ervaringen kan Leuven bieden, maar we willen Leuven nog verder profileren en attractiepunten toevoegen. Leuvenaars kennen Leuven al als de stad van het bier, de universiteit, de kerken, begijnhoven en abdijen, Bouts en andere kunsten. Ook in de toeristische gidsen worden deze thema’s aangehaald. Voor toeristen komen deze thema’s echter onvoldoende uit de verf omdat zij deze onvoldoende kunnen bezoeken en beleven. Daar wil Leuven verandering in brengen. De stad kan en wil dit niet alleen doen, maar gaat daarvoor samenwerken met een brede waaier aan organisaties en bedrijven. Zo wil Leuven zich beter onderscheiden van concurrerende bestemmingen.
14 | STRATEGISCH BELEIDSPLAN Toerisme Leuven 2010-2015
STRATEGISCH BELEIDSPLAN Toerisme Leuven 2010-2015 | 15
IIc
Leuven wil bekender worden
Leuven geniet door de K.U.Leuven ruime internationale bekendheid in academische kringen en wordt natuurlijk ook verbonden met een aantal grote bedrijven, zoals ABInbev. Op toeristisch vlak heeft de stad een uitstraling in Vlaanderen, Nederland en de overige buurlanden. Leuven wordt als kunststad door Toerisme Vlaanderen wereldwijd toeristisch gepromoot. Leuven zal het eigen promotiebudget aanvullend inzetten, niet wereldwijd maar geconcentreerd op de belangrijkste markten. In eigen land, in Nederland en vervolgens in de andere buurlanden en Spanje is er immers nog te veel onontgonnen potentieel. Voor Leuven ligt er in deze landen een grote uitdaging in het werken aan de eigen bekendheid en uitstraling. Dat is cruciaal om toeristen, media en reissector te kunnen aantrekken. Qua profiel mikt Leuven in de huidige promotie op cultuurliefhebbers en citytrippers, en in het bijzonder op medioren (45-plussers) die Leuven bezoeken met partner of in groep. De stad spreekt vooral de zogenaamde ‘actieve genieters’ aan, mensen die gezelligheid en sfeer zoeken en een gevarieerd aanbod van horeca, shopping en bezienswaardigheden op prijs stellen. Met een uitgebreider toeristisch aanbod en een sterker profiel kan Leuven ook meer jongvolwassenen en andere niches aanspreken.
16 | STRATEGISCH BELEIDSPLAN Toerisme Leuven 2010-2015
IId
Leuven wil samenwerken
Toeristisch aanbod is altijd een samenspel van heel veel partners (vb. cultuur, monumenten, transport, restaurants, cafés, hotels, winkels, … ). Leuven hecht daarom veel belang aan allianties en samenwerkingsverbanden om krachten te bundelen en aan efficiëntie te winnen. Toerisme Leuven heeft reeds een lange traditie in samenwerking, die ook erg loonde: met de andere Vlaamse kunststeden, met Toerisme Vlaams-Brabant, met Toerisme Vlaanderen, met culturele partners, … . Toerisme Leuven wil deze bestaande samenwerkingsverbanden nog actiever invullen om hun hefboomeffect op de eigen werking te vergroten. Uiteraard biedt een ruimere samenwerking met de private aanbieders in Leuven ook veel mogelijkheden om de eigen slagkracht te vergroten. Streven naar complementariteit is daarbij een aandachtspunt.
STRATEGISCH BELEIDSPLAN Toerisme Leuven 2010-2015 | 17
18 | STRATEGISCH BELEIDSPLAN Toerisme Leuven 2010-2015
Een blik in de toekomst: Uit ‘De Standaard’/’Het Nieuwsblad’ van 23 september 2020 In Leuven staat bier voor terroir, cultuur … en toerisme Met een groots spektakel op het Monseigneur Ladeuzeplein eindigde gisteren het eerste bier- en smaakfestival in Leuven. Het festival was een schot in de roos. De voorbije twee en halve maand zakten meer dan 165.000 mensen naar Leuven af om één van de activiteiten van het festival mee te maken. 10 jaar geleden besloot de stad Leuven, in samenwerking met AB Inbev, om zijn rijke bier- en brouwgeschiedenis meer in de verf te zetten. Al snel opende het Beer Experience Center, geïnspireerd op onder andere het Guinness Storehouse. Ondertussen is deze attractie al niet meer weg te denken uit Leuven. Bezoekers kunnen aansluitend tevens een bezoek achter de schermen brengen bij AB Inbev, de grootste brouwer ter wereld. Leuven is fier op zijn vele cafés, het ruime bieraanbod en het mooie bier- en brouwerijerfgoed. De voorbije jaren leverden de horecasector en de stad grote inspanningen om dit aanbod van cafés, bier en erfgoed te versterken. Vandaag kan Leuven met recht en rede de titel van ‘bierhoofdstad van België’ claimen. Met het voorbije festival werd dit nog eens beklemtoond. Toerisme Leuven blikt tevreden terug. Het festival bracht deze zomer meer toeristen naar Leuven dan ooit tevoren. En deze toeristen en bezoekers konden het festival ook smaken. De reacties waren enthousiast. De tentoonstelling rond ‘Eten en drinken in de kunst’ trok het meeste bezoekers. Ze kwamen vooral voor de werken van Rubens en Jordaens, maar ook de werken van Jan Fabre konden op ruime belangstelling rekenen. De stadsbrouwer van 2010, ook de peter van het festival, is tevreden: “In Leuven staat bier voor traditie en technologie, voor terroir en cultuur. Ik hou van de proeverijen, de sfeer in de bruine cafés en de grote picknicks in het park. Ookhet verhaal van het bier in de kunst kon me uitermate bekoren, maar ik was vooral gepassioneerd door het programma van oude polyfone maar ook hedendaagse drinkliederen in de muziek. En wat in Leuven in de voorbije maanden te horen was, was uniek en van uitzonderlijke kwaliteit. Het was een boeiende en mooie zomer.”
STRATEGISCH BELEIDSPLAN Toerisme Leuven 2010-2015 | 19
III
Een blik in de toekomst: Hoe willen we onze ambities waarmaken?
De stad wil een tweesporenbeleid volgen om haar ambities op vlak van toerisme waar te maken. Ze zet in op de versterking van het toeristische aanbod, maar ook op een nog meer gerichte marketing. Het eerste spoor houdt een grondige aanpassing van de marktstrategie en de rol van Toerisme Leuven in. De vraag “hoe dit aanbod nog beter promoten en verkopen aan toeristen?”, staat hierbij voorop.
Verbeteringen op korte termijn
rol en organisatie dienst voor toerisme
draagvlak toerisme
Uitbouwen en verdiepen op lange termijn
bier & smaak
kennis innovatie & creatie
activiteiten op zondag
religieushistorisch patrimonium & kunst
evenementenstrategie
stadhuis
(Meeting Industry)
20 | STRATEGISCH BELEIDSPLAN Toerisme Leuven 2010-2015
Meeting Industry
Met het tweede spoor wil Leuven meer redenen creëren om naar Leuven te komen. De vraag die potentiële bezoekers zich steeds stellen, met name “wat kan je daar doen en beleven?”, moet in de toekomst een gevarieerder en breder antwoord krijgen. Leuven zal hier de komende jaren werk van maken, wel wetende dat dit een werk van lange adem is. Deze twee sporen zijn vertaald in negen hefboomprojecten waar Leuven prioritair op wil inzetten: vier projecten op korte termijn, vier projecten op langere termijn en één project met effecten op korte en langere termijn.
STRATEGISCH BELEIDSPLAN Toerisme Leuven 2010-2015 | 21
22 | STRATEGISCH BELEIDSPLAN Toerisme Leuven 2010-2015
Op korte termijn streeft Leuven naar verbeteringen op het vlak van: • De rol en organisatie van de dienst voor toerisme Toerisme Leuven wil meer werk maken van het actief aantrekken van toeristische bezoekers, naast het onthalen ervan. Om dit te bereiken zal de dienst de eigen kerntaken nog beter afbakenen, meer planmatig werken, meer kennis over marketing verwerven en nieuwe samenwerkingsverbanden aangaan met partners. • Het draagvlak voor toerisme Toerisme haalt zijn ‘grondstof’ – culturele bezienswaardigheden, natuur, shoppingmogelijkheden, transport, restaurants, cafeetjes, … - bij andere sectoren. Het toerisme in Leuven verder ontwikkelen kan alleen maar als daar ook draagvlak voor is bij die sectoren. Toerisme Leuven wil de banden met die sectoren verder aanhalen. • Activiteiten op zondag ‘Wat kunnen we doen?’ is de door toeristen meest gestelde vraag op zondag. Leuven leeft niet echt op dat moment: de winkels zijn dicht, de studenten naar huis, veel cafés en restaurants gesloten, … Toerisme Leuven heeft de ambitie om meer leven te creëren op zondag in het centrum van Leuven zonder evenwel de zondagrust van de Leuvenaar te schaden. • Een evenementenstrategie Leuven is een levendige stad met een enorm aanbod aan evenementen. Slechts een beperkt aantal daarvan is ook voor toeristen interessant. Enkele zijn zo krachtig dat toeristen er speciaal voor naar de stad komen. Dat type van evenementen helpt om toeristen aan te trekken en heeft ook invloed op de uitstraling van Leuven als cultuurstad. Leuven wil het evenementenbeleid nog beter op punt stellen om nog meer toeristische effecten uit de evenementen te puren.
STRATEGISCH BELEIDSPLAN Toerisme Leuven 2010-2015 | 23
Het opzetten van een werking voor de meeting industry zal tot verbeteringen leiden op korte termijn maar vraagt ook een verdere uitbouw en verdieping op lange termijn. De projecten op lange termijn zijn meer ingrijpend. De stad wil het toeristische profiel van Leuven veel meer eigenheid geven door drie thema’s die sterk verbonden zijn met de stad verder uit te werken en te ontwikkelen: • het bierbrouwen (bier & smaak) • de aanwezigheid van de universiteit (kennis, innovatie & creatie) • het religieus-historisch patrimonium en kunst Deze drie thema’s zijn gekozen omdat ze ook een voldoende breed publiek kunnen aanspreken. Bovendien bieden ze elk op zich ook voldoende aanknopingspunten om de slogan “eeuwenoud, springlevend” te illustreren en concreet in te vullen. De ambitie is om deze thema’s tastbaar en zichtbaar te maken voor toeristische bezoekers. Het stadhuis zal, als icoon van Leuven, een centrale plek zijn waar alle thema’s samen komen.
24 | STRATEGISCH BELEIDSPLAN Toerisme Leuven 2010-2015
STRATEGISCH BELEIDSPLAN Toerisme Leuven 2010-2015 | 25
IIIa
Bier en smaak
‘Bier en smaak’ is één van de thema’s die Leuven verder wil uitdiepen en verbinden met haar toeristische profilering. ‘Bier’ kan gebral en dronkenschap, geluidsoverlast, studenten en cantussen ,… betekenen. Maar ‘bier’ kan ook staan voor beleving, gastronomie, terroir, cultuur, erfgoed, geschiedenis en technologie. Toerisme Leuven kiest uitdrukkelijk voor het tweede. Wie na een bezoek aan Leuven aan vrienden of collega’s over bier vertelt, zou een beeld moeten scheppen van een rijke cultuur en van samen tafelen en genieten. Zoals na een reis in Bourgogne. De stad kan een verdere uitwerking van dit thema niet op haar eentje realiseren. ABInbev is een noodzakelijke partner in dit verhaal, maar lang niet de enige. Ook de K.U.Leuven kan een rol van betekenis spelen, via het bieronderzoek dat ze doet. En uiteraard is ook de lokale horeca gewoonweg onmisbaar voor de invulling van dit thema.
26 | STRATEGISCH BELEIDSPLAN Toerisme Leuven 2010-2015
Met de verdere uitwerking van het thema ‘bier & smaak’ wil Leuven de slogan “eeuwenoud, springlevend” illustreren, verbreden en meer diepgang geven. Eeuwenoud: In kaart brengen van het bier & brouwerijerfgoed Leuven heeft een bijzonder rijk bier-verleden. Toerisme Leuven wil de verschillende facetten van het bier-erfgoed in Leuven vertalen naar aanbod voor bezoekers. De verhalen en de geschiedenis van het bier in Leuven kunnen het bestaande aanbod verlevendigen, verbinden en versterken. Dit kunnen bierwandelingen zijn, maar ook biergidsen, biermenu’s, bierdegustaties, … Hiervoor zal Leuven samenwerken met de horeca, verenigingen en anderen. Springlevend: bierbelevingscentrum Leuven wil ook de levendige biercultuur van de stad op één punt samen brengen en presenteren in een bierbelevingscentrum. Het ‘experience center’ moet op een toegankelijke, aantrekkelijke en ervaringsgerichte manier het verhaal vertellen van het bier in Leuven en de wereld. De ambitie is een centrum te creëren met een (internationale) uitstraling dat aantrekkelijk is voor toeristen. Ideeën voor de invulling van het centrum zijn: de geschiedenis van het bier (in Leuven), persoonlijke verhalen, een toegankelijk proef- en testlab, de technologie van het bier brouwen, zelf bier brouwen, bierproeverijen, workshops en cursussen, leuke merchandising, … Om voor toeristen het bierthema in Leuven springlevend te maken is, aanvullend op dit ‘experience center’, een echt brouwerijbezoek essentieel. Het jaarlijks aanstellen van een “stadsbrouwer” en een groot evenement rond ‘bier en smaak’ kunnen het plaatje vervolledigen.
STRATEGISCH BELEIDSPLAN Toerisme Leuven 2010-2015 | 27
IIIb
Kennis, innovatie & creatie
Naast ‘bier en smaak’ is ook het thema ‘kennis, innovatie & creatie’ sterk met Leuven verbonden. De K.U.Leuven is alomtegenwoordig in de stad en is er heel erg mee verweven, net zoals talrijke spin offs. De universiteit is het symbool bij uitstek voor kennis, creatie en innovatie. En dit al eeuwenlang. Daarvan getuigen het indrukwekkende patrimonium, de intrigerende historische collecties en boegbeelden als Erasmus, More en Vesalius. De universiteit is daarom ook de centrale partner in het verder tastbaar maken van dit thema voor toeristen.
28 | STRATEGISCH BELEIDSPLAN Toerisme Leuven 2010-2015
STRATEGISCH BELEIDSPLAN Toerisme Leuven 2010-2015 | 29
Eeuwenoud: Openstellen van het universitair patrimonium Een toerist moet de universiteit kunnen voelen, horen, zien, ruiken en proeven. Het zou een hele troef zijn als historische gebouwen zoals de colleges aan de Naamsestraat (gedeeltelijk) open zouden zijn voor het publiek. Aan de hand van sommige interieurs kan de rijke geschiedenis en het huidige belang van Leuven en de K.U.Leuven geïllustreerd worden. Ook de speciale collecties kunnen bezoekers doen voelen en proeven wat er concreet achter de muren van de universiteit gebeurt van zoölogie tot robotica, van boeken tot bieronderzoek, van Vesalius tot vandaag.
Springlevend: Innovatie en creatie zichtbaar maken Innovatie en creatie kunnen een plek krijgen in de plannen voor het vernieuwde stadhuis en in evenementen. Maar het zijn vooral vele kleine ingrepen die kunnen zorgen voor het doorgedreven zichtbaar en beleefbaar maken van innovaties allerhande in het dagdagelijkse leven en functioneren van Leuven. De toerist zal innovatie en creatie kunnen beleven via tal van wegen: city games, citytripplanner, city sounds, de creatieve verlichting van gebouwen, aparte souvenirs, nieuwe smaken en speciale borden in restaurants, science garden concept, …
More De culturele partners werken het thema ‘kennis, innovatie & creatie’ vandaag de dag al uit in projecten als Artefact en Staalhemel. In 2016 plant Leuven een groot evenement rond Thomas More: ‘More 2016 – Utopia / de maakbare wereld’. More biedt de ideale aanleiding om verder te denken over de uitwerking van het thema ‘kennis, innovatie & creatie’. Hiervoor zullen cultuur en toerisme weer de handen in elkaar slaan, net zoals bij de organisatie van het evenement rond Rogier van der Weyden. Deze tentoonstelling was niet alleen een cultureel succesverhaal maar ook een toeristische voltreffer. 92.000 dagtoeristen en 11.000 verblijfstoeristen bezochten Leuven omwille van deze tentoonstelling en ze spendeerden samen 6,9 miljoen euro.
30 | STRATEGISCH BELEIDSPLAN Toerisme Leuven 2010-2015
STRATEGISCH BELEIDSPLAN Toerisme Leuven 2010-2015 | 31
IIIc
Religieus-historisch patrimonium & kunst
Dit is het derde basisthema waar Leuven zich mee wil profileren. Leuven heeft een rijk religieus-historisch patrimonium (de kerken, de abdijen, de begijnhoven en de colleges van de K.U.Leuven) en veel kunstschatten (de collecties van M, de schatkamer van Sint-Pieter en de Abdij van Park). Uithangborden zijn het Groot Begijnhof, de Sint-Pieterskerk, het Laatste Avondmaal van Dirk Bouts, de 4 abdijen en de colleges in de Naamsestraat. Dit is erfgoed waarvoor bij cultuurtoeristen grote interesse bestaat, omwille van het historische belang of de artistieke waarde. Leuven wil zich in de eerste plaats tot die groep richten. Dit thema richt zich vooral op het meer toegankelijk maken van het historische patrimonium en de daarmee verbonden kunstcollecties.
32 | STRATEGISCH BELEIDSPLAN Toerisme Leuven 2010-2015
STRATEGISCH BELEIDSPLAN Toerisme Leuven 2010-2015 | 33
Eeuwenoud: Het verleden laten spreken De begijnhoven, de kerken en de abdijen zijn getuigen van een rijke geschiedenis. Dikwijls zijn deze ‘getuigen’ maar beperkt ontsloten voor toeristen. De ambitie is om een bezoek aan dit patrimonium interessanter en beklijvender te maken en, om het verleden meer te laten spreken. De prioriteit ligt bij het Groot Begijnhof, de belangrijkste kerken en de Abdij van Park. Ideeën zijn er voldoende: van de creatie van stilteplekjes in de stad tot betere openingsuren van de kerken, van een betere presentatie van de aanwezige kunst in de kerken tot een bezoek in de sporen van een pater van de Parkabdij, ... .
Springlevend: Activiteiten in de etalage zetten Veel activiteiten in Leuven hebben een religieus-historische inslag of oorsprong, zoals projecten rond oude muziek, orgelmuziek, werken van koren, bepaalde tentoonstellingen in M, Kadoc of Abdij van Park en feesten als Lichtmis en Pasen, … . Toerisme Leuven wil een aantal van deze activiteiten bundelen rond thema’s of periodes. Dat maakt deze activiteiten aantrekkelijker voor toeristen. In december, bijvoorbeeld, heeft Leuven reeds een kerstmarkt, waarvan het toeristisch potentieel op dit moment nog te beperkt is. Ideeën om de Kerstmarkt sterker uit te bouwen en te omkaderen met kwalitatieve activiteiten, zoals het decemberaanbod van concerten en tentoonstellingen in Abdij van Park of Kadoc, kunnen hierop inspelen.
34 | STRATEGISCH BELEIDSPLAN Toerisme Leuven 2010-2015
STRATEGISCH BELEIDSPLAN Toerisme Leuven 2010-2015 | 35
IIId
Stadhuis, kruispunt van de drie thema’s
Een nieuwe bestemming geven aan het stadhuis is vanuit toeristisch oogpunt een heel belangrijk project. Het stadhuis is immers nu al het echte icoon van Leuven, zowel voor toeristen als bewoners. Door er een eigentijdse cultuurtoeristische invulling aan te geven, kan de toeristische waarde van het stadhuis nog veel groter worden. Met het stadhuis wil de stad het imago en de profilering van Leuven nog versterken. Het is de plek waar de drie thema’s - kennis, innovatie en creatie, bier en smaak en het religieus-historisch patrimonium en kunst – een podium krijgen en samen aan bod kunnen komen. Het stadhuis wil de plaats zijn waar iedereen terechtkomt en welkom is voor informatie over haar vele functies en betekenissen, voor verhalen en highlights uit het rijke Leuvense verleden en voor een blik op de projecten in de toekomst in de stad. Een unieke plek voor ontmoeting en uitwisseling. Het ankerpunt vanwaar vele wegen vertrekken naar andere attractiepunten in en om de stad, dat is de ambitie.
36 | STRATEGISCH BELEIDSPLAN Toerisme Leuven 2010-2015
IIIe
Meeting Industry
Toerisme bestaat niet alleen uit vrijetijdstoerisme maar ook uit zakentoerisme. Dit zakentoerisme is zelfs zeer belangrijk voor Leuven. Het aantal individuele zakenmensen dat naar bedrijven in het Leuvense komt voor zakenafspraken, kan Toerisme Leuven niet beïnvloeden. Dat individueel zakentoerisme is in Leuven succesvol door de aanwezigheid van grote internationale bedrijven en door de K.U.Leuven. Maar Toerisme Leuven kan wel organisaties en bedrijven aanmoedigen om een congres, een vergadering of een incentive in Leuven te organiseren. En hier liggen nog veel mogelijkheden. Om dat te doen wil Leuven zijn meeting industry-werking verder uitbouwen. Om meer slagkracht te hebben, slaan Toerisme Leuven en Toerisme Vlaams-Brabant nu al de handen in elkaar. Voor een samenwerking met de K.U.Leuven worden de eerste stappen gezet. Toenadering tot private partners, zoals hotels, professionele congresorganisatoren, uitbaters van zaalinfrastructuur, transportbedrijven, ... wordt bekeken. Samen zullen deze partners de missie en de randvoorwaarden van de samenwerking vastleggen. Leuven heeft de ambitie om daarna snel de omslag te maken naar een concrete taakverdeling tussen de partners, de bouw van een website, de aanmaak van brochures, de aanwezigheid op beurzen en andere acties.
STRATEGISCH BELEIDSPLAN Toerisme Leuven 2010-2015 | 37
38 | STRATEGISCH BELEIDSPLAN Toerisme Leuven 2010-2015
Dank u Velen hebben hun schouders gezet onder de opmaak van dit plan, dikwijls met groot enthousiasme. Bedankt voor de tijd, de frisse ideeën en de inzet. Dirk Baro, Ghislain Belmans, Marc Bertels, Diane Bolle, Nancy Brouwers, Kris Daniëls, Véronique Charlier, Marijke Claessens, Gonda Craeninckx, Liesbeth Croimans, Elke De Cuyper, Ben De Keyser, Dirk De Lathauwer, Luc Delrue, Freddy Delvaux, Jan Delvaux, Yves De Pauw, Bart Depré, Evi Depré, Anne De Smet, Nicole Desmeyter, Norbert d’Hulst, Steven Dusoleil, Lieven Elst, Rikky Evers, Yves Gasia, Frank Geypens, Ed Goris, Danielle Gielen, Kristof Haex, Karolien Hellemans, Martin Hinoul, Piet Jaspaert, Sacha Jennis, Danny Justens, Jan Korthoudt, René Leekens, Eva Maes, Katrien Marent, Jeroen Mertens, Ingrid Nackaerts, Wimke Nijs, Ludo Peetermans, Ellen Peeters, Koen Peeters, Luc Ponsaerts, Patricia Schoolmeesters, Lisbeth Stalpaert, Stefaan Standaert, Evert Thys, Steven Valcke, Peter Van Biesbroeck, Peter Van Bouwel, Ronny Vandenbroele, Annemie Vandermotte, Isabelle Van Geet, Lucie Vangerven, Stefan Vanlani, Johan Van Reeth, Alfons Verdyck, Tine Verhelst, Michel Warlop en de geïnterviewde hotels en B&B’s (Hotel Binnenhof, Holiday Inn Garden Court, Ibis Leuven Centrum, Hotel Industrie, Kloosterhotel, La Royale & The Lodge, Novotel Leuven Centrum, Theater Hotel Leuven, Yenn, Alizée , De Waterlelies, Het Leuvens hof, Lodging at 8, SintJacob)
Deze brochure geeft een aantal krachtlijnen weer van het strategisch beleidsplan voor Toerisme Leuven. U kan het volledige strategisch beleidsplan aanvragen via mail op
[email protected].
Colofon Verantwoordelijke uitgever: Dirk Vansina, schepen van financiën, burgerzaken, monumentenzorg, feestelijkheden en toerisme, Professor Van Overstraetenplein 1, 3000 Leuven Auteurs van het strategisch plan: SUM, Karvansera en Toon Berckmoes Vormgeving en druk: Swinnen Printing Foto’s: Johan Van Cutsem, Layla Aerts, Marco Mertens, Steff Gilissen, Stijn Poldervaart
STRATEGISCH BELEIDSPLAN Toerisme Leuven 2010-2015 | 39