STRATEGISCH BELEIDSPLAN TOERISME AALST TOERISME AALST

STRATEGISCH BELEIDSPLAN TOERISME AALST 2012-2017 TOERISME AALST NOVEMBER 2011

INHOUDSTAFEL INHOUDSTAFEL

1

INLEIDING

5

HOOFDSTUK 1: HET WAT, WAAROM, HOE, MET WIE VAN EEN STRATEGISCH PLAN TOERISME AALST 7 1. Wat

7

2. Waarom

7

3. Hoe

7

4. Betrokken partijen

8

5. Methode

9

HOOFDSTUK 2: PROFIEL VAN AALST

11

1. Geografisch

11

2. Historisch

11

3. Toeristisch

12

4. Culturele ambassadeurs

12

5. De Aalstenaar zelf

12

HOOFDSTUK 3: HET TOERISTISCH PRODUCT VAN AALST

15

1. Kernaanbod, toeristische kernproducten en aantrekkingselementen 15 2. Ondersteunend toeristisch aanbod

19

2.1. Logiesaanbod

19

2.2. MICE-aanbod

21

2.3. Historisch patrimonium

21

2.4. Cultuur

23

2.5. Natuur

24

2.6. Fiets- en wandelroutes

24

2.7. Evenementen

27

2.8. Diverse

28

HOOFDSTUK 4: DE MARKETING EN COMMUNICATIE VAN AALST

29

1. Huidig marketingbeleid

29

2. Communicatieaudit

29

2.1. Printmedia

29

2.2. Digitale informatie

30

Eindrapport ‘Strategisch beleidsplan toerisme Aalst 2012-2017’

November 2011

1

3. De vraag

31

3.1. Verblijftoerisme

31

3.2. Kennis, actuele en potentiële interesse van de Nederlandstalige volwassen Belgen voor een bezoek aan Aalst, WES-reisomnibus najaar 2009 40

4. Imago van Aalst

46

4.1. Resultaten uit het citymarketingplan

46

4.2. Resultaten uit de WES-reisomnibus najaar 2009

47

5. Trends

49

HOOFDSTUK 5: DE TOERISTISCHE ORGANISATIE VAN AALST

51

1.

Uitbouw toeristische dienst, bestemmingsmanagement

51

1.2. Werkingsbudget

53

1.3. Toeristische projecten op stapel

54

2. Projecten en beleidsplannen op stadsniveau

54

2.1. Infrastructuurwerken

54

2.2. Beleidsplannen die een impact hebben op toerisme

56

3. Toeristische beleidsplannen, strategisch beleidsplan Scheldeland 2007-2011 61 HOOFDSTUK 6: SWOT-ANALYSE

63

HOOFDSTUK 7: VISIE

71

1.

Wat

71

2.

Hoe

71

3.

Centrale doelstelling

71

4.

Kernwaarden

72

5.

Kernproducten

72

6.

Marktsegmenten, producttypes, geografische doelmarkten

73

7.

Klantengroepen, leisuremarkt

74

8.

Kritieke succesfactoren en doelstellingen

74

HOOFDSTUK 8: ACTIEPLAN

77

1.

Uitgangspunten

77

1.1. Volgens drie ‘lijnen’

77

1.2. Schematische voorstelling

77

1.3. Toerisme Aalst als initiator, facilitator en regisseur

77

2.

Doelstellingen organisatie

en

acties

met

betrekking

tot


de

toeristische 78

November 2011

2

2.1. Structuur

78

2.2. Strategische doelstelling: wegen op de besluitvorming in Aalst

80

2.3. Strategische doelstelling: Een niveau bereikt hebben gelijkwaardig aan andere, vergelijkbare Vlaamse steden 80 2.4. Strategische doelstelling: Een verbeterde relatie bereikt hebben met interne en externe partners 86

3.

Doelstellingen en acties met betrekking tot de toeristische marketing en communicatie 88 3.1. Structuur

88

3.2. Strategische doelstelling: aantal bezoekers verhoogd

90

3.5.Strategische doelstelling: Interne communicatie verbeterd

4.

Doelstellingen en acties productontwikkeling

met

betrekking

tot

102

de

toeristische 103

4.1. Structuur

103

4.2. Strategische doelstelling: meer unieke, belevingsvolle producten in de markt zetten

eigentijdse,

4.3. Productontwikkeling volgens kernwaarden

innovatieve

en 105 114

HOOFDSTUK 9: TIJDSCHEMA

115

BESLUIT

117

Bijlagen


November 2011

3


November 2011

4

INLEIDING Toerisme is voor een stad een belangrijk beleidsdomein omdat het vele functies in zich draagt. Het brengt levendigheid in de stad, het creëert netwerkmomenten tussen partners onderling, het zorgt ervoor dat bezoekers en zeker ook de eigen bewoners van de stad kunnen houden, het geeft economische impulsen doordat het werkgelegenheid en omzet genereert en wanneer toerisme goed onderbouwd is, werkt het imagoversterkend voor de stad. Het meerjarige beleidsprogramma van de stad Aalst heeft dan ook de ambitie om het toeristisch potentieel van de stad maximaal te laten renderen met daaraan gekoppeld de uitbouw van een volwaardige dienst voor toerisme. Dit strategisch plan toerisme wil, om deze doelstellingen te realiseren, de richting aangeven waarin het toeristisch product, de toeristische organisatie en de toeristische communicatie zich bij voorkeur ontwikkelen. De tijdshorizon voor dit plan is de middellange termijn, 2012-2017. Het is onze bedoeling om dit op een krachtige en creatieve manier in te vullen zodat Aalst een stad wordt waar bezoekers en bewoners belevingsvol kunnen genieten.


November 2011

5


November 2011

6

HOOFDSTUK 1: HET WAT, WAAROM, HOE, MET WIE VAN EEN STRATEGISCH PLAN TOERISME AALST 1. Wat Een strategisch plan is een beleidsdocument dat de bestaande situatie analyseert, een ambitie formuleert, daarbij keuzes maakt en invult hoe dit alles gerealiseerd kan worden. In een toeristisch strategisch plan kijken we vooral naar datgene dat een stad of gemeente aantrekkelijk maakt voor externe bezoekers. Maar een modern, hedendaags plan heeft ook oog voor de leisurefunctie van de stad voor haar eigen inwoners. Het plan is dus een richtingaanwijzer en een filter die als basis dient voor toekomstige beslissingen. Het is echter géén kant-en-klaardocument dat alle toekomstige activiteiten tot in de puntjes uitwerkt. Dit kan alleen in operationele plannen. Niettemin is het onze ambitie om enkele toeristische hefboomprojecten voor de stad Aalst dieper uit te werken. Hoewel deze definitie strak oogt, is een strategisch plan geen duf gegeven, maar een goede balans tussen zakelijkheid en creativiteit en tussen denken en aanpakken.

2. Waarom De toeristische omgeving waarin Aalst zich beweegt, verandert voortdurend. Concurrerende toeristische centra maken eigen plannen, de consument-toerist heeft bepaalde behoeftes, budgetten zijn niet oneindig en beslissingen en ambities in de andere beleidsdomeinen van Aalst (zie o.a het citymarketingplan, cultuurbeleidsplan en het horecabeleidsplan) beïnvloeden het toeristisch en leisurepotentieel van de stad. Alles samen is het dus belangrijk om de zaken goed in kaart te brengen en proactief te werken in plaats van af te wachten tot de toerist/recreant Aalst bezoekt, want op dat moment kan men meestal niet echt bieden wat hij of zij verlangt.

3. Hoe De tijd dat een toeristische dienst alleen maar de functie had van stadspromotie, ligt ver achter ons. Nu heeft een toeristisch strategisch plan aandacht voor drie elementen: het toeristisch product, de promotie en de organisatie ervan. Deze drie elementen moeten bovendien in een logisch (strategisch) verband met elkaar staan. Je kunt immers maar promoten wat je hebt en je kan zaken enkel aanbieden wanneer je goed georganiseerd bent. In de analysefase bekijken we eerst de huidige situatie van Aalst rond deze drie elementen. Nadien volgt in de visievorming en het actieplan hoe deze zaken in de toekomst het best worden aangepakt.


November 2011

7

We gebruiken ook regelmatig de begrippen ‘interne’ en ‘externe’ analyse. Dit is om aan te geven waarop Aalst zelf een invloed kan uitoefenen (intern) of niet en dus ondergaat (externe analyse). Onderstaand schema 1 is een leidraad voor de leesbaarheid van het analytisch gedeelte van dit rapport. Schema 2 is een kort stappenplan dat de opbouw van dit document weergeeft. Figuur 1 Crosstabel interne en externe analyse met toeristisch product, toeristische marketing en communicatie en toeristische organisatie

Figuur 2 Stappenplan Huidige situatie Analyse

Analyse

Toekomst Conclusie

Toeristisch product Profielschets Toeristische marketing & communicatie Aalst

SWOT

Visie Ambitie en belangrijkste keuzes

Hoofdstuk 3-4-5

Toeristisch product Toeristische marketing & communicatie Toeristische organisatie

Toeristische organisatie Hoofdstuk 2

Doelstellingen, acties, hefboomprojecten

Hoofdstuk 6

Hoofdstuk 7

Hoofdstuk 8-9

4. Betrokken partijen Dit is in de eerste plaats de toeristische dienst zelf met de bevoegde beleidsverantwoordelijke, de schepen voor toerisme, maar tezelfdertijd betrekken we ook andere private en publieke stakeholders van Aalst bij dit project. Dergelijke bredere input van informatie en kennisdeling is inspirerend en enthousiasmerend en is daardoor een goede opstap naar een intensere samenwerking in de toekomst. De lijst van gesprekspartners bevindt zich in bijlage 1.


November 2011

8

5. Methode Dit is een combinatie van observaties op het terrein, een analyse van (beleids)documenten en allerlei informatie, gesprekken met partners, coaching- en overlegmomenten. Alle informatie en conclusies zitten verweven doorheen dit rapport.


November 2011

9


November 2011

10

HOOFDSTUK 2: PROFIEL VAN AALST 1. Geografisch Aalst is gelegen aan de Dender in de provincie Oost-Vlaanderen. Per 1 januari 2010 telt de stad zo’n 80.000 inwoners. Aalst is sinds 1977 een fusiegemeente die naast Aalst zelf Baardegem, Erembodegem, Gijzegem, Herdersem, Hofstade, Meldert, Moorsel en Niewerkerken omvat. Ongeveer 42.000 inwoners behoren tot de kerngemeente Aalst. De stad ligt op zo’n 35 km van Gent, (1/2 uur via de E40), op 15 km van Dendermonde (20 minuten via de Grote Baan) en een 30-tal km van het centrum van Brussel (1/2 uur via de E40). Aalst grenst in het oosten aan het Pajottenland, in het noordoosten aan de Rupel- en Klein Brabantstreek en in het zuiden en zuidwesten aan de Vlaamse Ardennen. Aalst maakt op planologisch vlak deel uit van de ‘Vlaamse Ruit’, het stedelijk kerngebied rond Brussel, Leuven, Antwerpen en Gent. Kenmerkend zijn de hoge bevolkingsdichtheid en de verstedelijkte economie. Dit resulteert in speciale aandacht in de Vlaamse structuurplannen.

2. Historisch Aalst (kerngebied) zou nog voor het jaar 1000 gesticht zijn. Het is ontstaan aan de Dender en lag strategisch op de handelsweg Brugge-Keulen. Aalst maakte aanvankelijk deel uit van de Brabantgouw, maar vanaf de 11e eeuw kwam het deel van deze gouw tussen Schelde en Dender onder de invloed van de graven van Vlaanderen. Nadien maakte de Bourgondische eenmaking in de 14e en 15e eeuw een eind aan deze militaire grenssituatie. Aalst evolueerde van een belangrijke middeleeuwse handelsstad naar een in de 19e eeuw zwaar geïndustrialiseerde fabrieksstad met sociale wantoestanden. Het is tegen deze achtergrond dat de figuur van Adolf Daens te situeren is. Nu behoort Aalst tot één van de 13 centrumsteden1 van het Vlaamse Gewest. Deze centrumsteden hebben een centrale functie voor hun omgeving op het vlak van onder andere werkgelegenheid, verzorging, onderwijs, cultuur en ontspanning.

1

De 13 centrumsteden zijn Aalst, Antwerpen, Brugge, Genk, Gent, Hasselt, Kortrijk, Leuven, Mechelen, Oostende, Roeselare, Sint-Niklaas en Turnhout.


November 2011

11

3. Toeristisch In volgende hoofdstukken wordt het toeristisch profiel van Aalst verder uitgediept. Het volstaat nu Aalst te situeren in het ‘Scheldeland’ dat gevormd wordt door 19 OostVlaamse en 10 Antwerpse gemeenten. Ze vormen samen een geografische en toeristische eenheid waarin de rivieren Schelde, Dender en Rupel, andere waterwegen en grote en kleine waterplassen een centrale rol spelen. Het Scheldeland sluit in het zuiden aan op de toeristische regio ‘Vlaamse Ardennen’, in het oosten op de ‘Groene Gordel’ en in het noorden op het ‘Waasland’. In de toeristische gids ‘Scheldeland’ wordt Aalst, samen met Dendermonde en Ninove, gepromoot als de ‘Denderende Steden’. De Faluintjesstreek wordt gevormd door de Aalsterse deelgemeenten Baardegem, Herdersem, Meldert en Moorsel. De naam Faluintjes is ontleend aan het gelijknamige natuurgebied tussen de abdij van Affligem en het centrum van Moorsel. Onder invloed van de abdij groeide de streek uit tot dé hopregio in Vlaanderen. Er zijn verschillende routes voor dit gebied uitgewerkt.

4. Culturele ambassadeurs Mensen die naam, faam en bekendheid verworven hebben, bepalen mee de identiteit van de stad. Ze zijn als het ware een verpersoonlijking van de stad. En Aalst heeft meerdere historische en eigentijdse ambassadeurs zoals Dirk Martens, Adolf en Pieter Daens, Valerius de Saedeleer, Louis Paul Boon, Lucas van der Taelen, Bert Kruismans, Phara de Aguirre, Steven Van Herreweghe, de gebroeders De Nul, Keizer Kamiel, Bob Daenen (Tupperware Design), e.a.1

5. De Aalstenaar zelf Naast deze culturele ambassadeurs is het minstens zo interessant om de typische trekjes van de Aalstenaar te ontdekken. De inwoners schrijven immers mee het toeristisch verhaal van de stad. Onze gesprekspartners gebruikten de volgende woorden: (bijzonder) kritisch, hebben altijd kritiek op de stad, maar zijn er ook wel fier op, voelt wel liefde voor de stad ondanks zijn minpuntjes, zijn niet rap content, houdt van ambiance, feestvierder, hangen sterk aan elkaar wanneer het moet/trekken aan hetzelfde zeel, humoristisch, chauvinistisch, hebben een typische humor, zouden elkaar verwijten als vorm van humor, spottend maar toch om te lachen, nooit afbrekend, nooit kwetsend, doen aan zelfrelativering, minimaliseren zaken in de zin van ‘we hebben dit wel maar is dit nu zó belangrijk’, zelfspot, beetje rebels, kleuren buiten de lijntjes, zijn een buitenbeentje.

1

Zie het cultuurbeleidsplan van de stad Aalst 2008-2013, pag. 7 en 8.


November 2011

12

Evaluatie profiel van Aalst

 Centrale ligging met gemakkelijke bereikbaarheid, althans langs de grote verkeersassen. De bereikbaarheid van het centrum en de parkeergelegenheid in het centrum is minder goed. Er is wel een nieuw mobiliteitsplan in uitvoering.

 Aalst maakt deel uit van het stedelijke kerngebied, dit betekent opportuniteiten op het vlak van zakelijk toerisme.

 Aalst heeft een binding met het water (de Dender). Water is een sterk visueel element

in het landschap en is niet alleen interessant voor watergebruikers, maar vooral voor oevergebruikers.

 Aalst heeft een zeer boeiende historiek van verleden tot heden met unieke elementen. Het biedt de mogelijkheid om hieraan verhaallijnen te koppelen.

 Aalst zit in twee toeristische netwerken, namelijk Scheldeland en ‘Denderende steden’. Dit betekent een extra promotiekanaal.

 Aalst heeft naast historische figuren ook eigentijdse culturele ambassadeurs die mee het moderne gezicht, de identiteit van Aalst bepalen.

 De Aalstenaar en zijn culturele ambassadeurs hebben een sterk profiel, niet doordeweeks, niet te gewoon, het rebelse en het tikkeltje eigenzinnige beschouwen we als een positieve connotatie.


November 2011

13


November 2011

14

HOOFDSTUK 3: HET TOERISTISCH PRODUCT VAN AALST Het toeristisch product van Aalst bestaat uit twee luiken die we benoemen als ‘het kernaanbod van Aalst’ en ‘het ondersteunend toeristisch aanbod’. Beiden behoren tot de rubriek ‘interne analyse’. Het gaat om zaken waarop Aalst grotendeels zelf een invloed kan uitoefenen. Het kernaanbod bestaat op zijn beurt uit de toeristische kernproducten en uit aantrekkingselementen. Kernproducten zijn deze elementen die een autonome kracht hebben om publiek aan te trekken. Het zijn de eigenlijke motieven waarom men naar Aalst komt of datgene dat het verschil maakt met andere toeristische steden. Hebben ze deze autonome aantrekkingskracht niet, maar wel een basispotentie en zijn ze typisch en lokaal kenmerkend, dan vormen ze ‘aantrekkingselementen’. Het ondersteunend aanbod zijn de overige voorzieningen zoals het logiesaanbod en het ontspanningsaanbod met cultuur, routestructuren en andere elementen.

1. Kernaanbod, toeristische kernproducten en aantrekkingselementen De keuze van wat men aanduidt als kernaanbod is een belangrijk gegeven omdat deze onderscheidende elementen in de toekomst minstens moeten behouden, zo niet versterkt worden. We plaatsen dit kernaanbod met zijn kernproducten en aantrekkingselementen in één overzichtstabel met een onderscheid naar Aalst (centrum) en het buitengebied met Baardegem, Erembodegem, Gijzegem, Herdersem, Hofstade, Meldert, Moorsel en Niewerkerken, en naar producttype (cultuur, natuur, leisure, …). Het aanbod in gewoon lettertype beschouwen we als toeristisch kernproduct, het aanbod in ‘italic’ vormen eerder de aantrekkingselementen.


November 2011

15

Toeristische kernproducten en aantrekkingselementen Aalst (centrum)

Buitengebied

Cultuur Carnaval (Unesco Werelderfgoed) Historische figuren en bekende hedendaagse ambassadeurs Geschiedenis, van middeleeuwen over industriële periode tot centrumstad DNA van de Aalstenaar

’t Gasthuys is een interessant stedelijk museum, enkele waardevolle gebouwen en stadszichten Natuur De Dender

Faluintjesstreek

Leisure Shoppingpotentieel Een klein maar aangenaam centrum met autovrije winkel-wandelstraten rond de markt

Reca-potentieel (restaurants, cafés) Andere

Verschillende streekproducten

Evenement ‘De Pikkeling’

Economische bedrijvigheid


November 2011

16

Motivatie van de keuze en evaluatie van de kernproducten Cultuur

 Carnaval: is een uiting van de sociale eigenheid van de stad, draagt het Unesco-

label als waardevolle erkenning van dit immateriële erfgoed, maar het werk dat achter de schermen plaatsvindt, is op dit moment, met uitzondering van de recente digitale carnavalswandeling, weinig zichtbaar in de stad. Het driedaagse carnavaleske staat veel/te veel in de aandacht terwijl de waarde, het creatieve proces en de boost die dit geeft aan het sociale leven, verwaterd is. Daarbij komt ook dat carnaval ook negatief in beeld komt omwille van de overlast die het veroorzaakt. Niet iedereen is carnaval genegen.

 Historische figuren en bekende hedendaagse ambassadeurs: zowel de histo-

rische als de hedendaagse ambassadeurs kleuren buiten de lijntjes, waren en zijn a-typisch, wars van het modale. De historische figuren zijn vermoedelijk nog het meest tastbare om de geschiedenis van Aalst concreet te duiden. De historische figuren met het meeste potentieel zijn Adolf Daens (19e eeuw, priester-boegbeeld van de sociale ontvoogding, industriële periode), Valerius De Saedeleer (19-20e eeuw, schilder, Latemse School), Louis Paul Boon (20e eeuw, schrijver), Dirk Martens (15e eeuw, humanist, invoerder van de boekdrukkunst in de Zuidelijke Nederlanden).  Geschiedenis van middeleeuwen over industriële periode tot centrumstad: het is mogelijk om een verhaallijn te maken van deze stad van verleden tot heden, met voldoende hoogtepunten. Er kunnen links gemaakt worden met andere steden, bijvoorbeeld op het vlak van textiel, hop, andere centrumsteden, … Het stadsbeeld bevat echter nog maar weinig tastbare herinneringen uit dit middeleeuws en industrieel verleden, veel is gesloopt. Dankzij boeken en films is vooral het industriële verleden van Aalst goed gekend.

 DNA van de Aalstenaar: de zelfspot, het rebelse en het eigenzinnige zijn toeristisch

exploiteerbaar. We komen er in het imagogedeelte nog op terug, maar ook het typische dialect het ‘Oilsjt’ en de spotnaam ‘Ajuin’ kleuren het DNA van de Aalstenaar.

 Museum en enkele historische gebouwen,’t Gasthuys Stedelijk Museum, Het

Schepenhuys met Gebiedshuisje, het Stadhuis, de Borse van Amsterdam en de SintMartinuskerk zijn waardevolle historische panden. Aalst heeft nog een vrij hoge concentratie van burgerhuizen uit de 18-19e-eeuwse industriële periode (Keizersplein, Dirk Martenstraat, …). Historisch en cultureel is er potentieel, maar het is te weinig toeristisch ontwikkeld. Andere steden in Vlaanderen hebben echter ook een waardevol patrimonium.


November 2011

17

Natuur  De Dender: Ze verbindt Aalst met Dendermonde naar het noorden toe, en Ninove en Geraardsbergen naar het zuiden toe. Dendermonde sluit dan verder aan op de Schelde terwijl Geraardsbergen op de vaarlussen Brussel/Charleroi en Oudenaarde/Gent (zie kaart in bijlage 2) aansluit. Het toervaartgegeven is een zeer specifieke niche in de toeristische sector met eigen kenmerken. Een vaarcircuit ontwikkelen vraagt samenwerking met partners en omvat vrij grote investeringen (baggeren, sluizen, aanlegsteigers, vaste en passantenligplaatsen, clubhuis, veiligheidsaspecten, afvalverwerking, …).1 Aalst heeft in dit opzicht reeds initiatieven trachten op te starten, doch boekte nog geen succes op dit vlak. Veel van de besluitvorming en financiering hangt dan ook af van hogere of andere echelons. Het feit dat water dé focus is van de toeristische regio Scheldeland biedt wel voordelen. Scheldeland heeft de mogelijkheden om de recreatieve functie van de Dender mee te ontwikkelen.

 De Faluintjesstreek: deze groene long met Baardegem, Herdersem, Meldert en

Moorsel geniet een zekere bekendheid. Interactie is mogelijk met de abdij van Afflighem (die weliswaar tot het Pajottenland behoort) en biedt perspectieven inzake ontwikkeling naar Vlaams-Brabant toe. Anderzijds mag het belang ervan niet overroepen worden: landschappelijk zijn er mooiere streken in Vlaanderen en fietspaden en bezienswaardigheden kunnen beter.

Leisure  Shopping: er is een levendig shoppinggebeuren, een groot aanbod, individuele winkels zijn gecombineerd met ketenzaken, een trendy aanbod en weinig leegstand. Aalst is echter nog te weinig als shoppingstad gekend en heeft vooral een bovenlokale aantrekkingskracht (in een straal van ongeveer 30 km buiten de stad). Met een goede citymarketingpolitiek zou dit potentieel beter kunnen worden uitgespeeld.

 Een klein maar aangenaam centrum met autovrije winkel-wandelstraten

rond de markt: is aangenamer, groener, gezelliger dan een grootstad met toch voldoende faciliteiten. Het maakt het shopping- en reca-gebeuren interessanter.

 Reca-potentieel: Aalst heeft een levendig reca-gebeuren maar er zijn ook verschil-

lende handicaps. Deze worden concreet benoemd in het horecabeleidsplan. Positief is dat er reeds een horecabeleidsplan bestaat en dat een horecacoach wordt aangesteld.

Andere  Verschillende streekproducten: Aalsterse Vlaaien zijn een officieel erkend streekproduct. Daarnaast is er ook Faluintjeskoffietaart, Ondinneke-bier, Pikkeling tripel, Cuvée Angelique, Margrietkoekjes, De Zwarte Man jenever, graanjenever, chocolade ajuintjes, … Dit biedt perspectieven voor projecten in het kader van het actieplan Vlaanderen Lekker Land2. Dit project voorziet in de ontwikkeling van het culinair toerisme in Vlaanderen.

1

Aantrekkelijkheid van watertoerisme in Vlaanderen, haalbaarheid van een meerdaagse vaarroute tussen de kunststeden voor buitenlandse toervaarders - studie uitgevoerd door WES in opdracht van Toerisme Vlaanderen.

2

Vlaanderen Lekker Land: operationeel marketingplan voor de promotie van de Vlaamse eet-, drink- en tafelcultuur 2011-2012-2013, een project met de steun van minister Bourgeois en als partners Toerisme Vlaanderen, de provinciale federaties voor toerisme, diensten voor toerisme en HoReCa Vlaanderen.


November 2011

18

 Evenement De Pikkeling: is een internationaal folkloregebeuren, het vormt een promotie voor de streekproducten.

 Economische bedrijvigheid: Aalst telt een aanzienlijk aantal bedrijven waaronder

een aantal vrij grote, zoals Tupperware en De Nul. Alle bedrijven samen ontvangen voor hun dagdagelijkse werking klanten en leveranciers. Dit houdt in dat hiervoor soms overnachtingen moeten worden geregeld. Bijkomend profileert Aalst zich sterk binnen de zorgsector met innovatie en spitstechnologie. Op het vlak van cardiologie geniet de stad (wereld)faam. Ook hier ontstaat er een behoefte aan overnachtingscapaciteit. Deze twee interne economische sterktes vormen een opportuniteit voor de toeristische ontwikkeling van Aalst.

2. Ondersteunend toeristisch aanbod 2.1. Logiesaanbod Aalst telt 8 hotels1, 6 B&B’s en 3 vakantiewoningen, maar beschikt niet over logies voor doelgroepen (centra toerisme voor allen of jeugdlogies), noch over kampeerterreinen of trekkershutten. Er is wel een sanistation voor motorhomes ter hoogte van het Zwembadpark. Er is één viersterrenhotel, drie hotels hebben drie sterren, één hotel telt twee sterren, één hotel heeft één ster en het aparthotel heeft als classificatie O (overnachtingsmogelijkheid). De totale geschatte capaciteit in de hotelsector komt neer op ongeveer 400 bedden verdeeld over 217 kamers. Eén van de zes B&B’s is op dit moment vergund volgens het nieuwe logiesdecreet dat uitgevaardigd is door Toerisme Vlaanderen. La Vie en Roses krijgt hiervoor vier sterren. Geen van de drie vakantiewoningen is op dit moment vergund binnen dit nieuwe decreet. Dit aanbod ziet er uit als volgt: Hotels

Locatie

Keizershof Royal Astrid Station Hotel Hostellerie De Biek Ibis Aalst Centrum New Hotel de la Gare De Malpertuus Aparthotel Hostellerie De Mooie Molen

9300 Aalst 9300 Aalst 9300 Aalst 9310 Moorsel 9300 Aalst 9300 Aalst 9300 Aalst

Aantal kamers 70 14 15 11 78 20 6

9310 Meldert

3

1

Capaciteit Sterren(*)(**) classificatie 140 4* 23 3* 30 3* 25 3* 156 2* 33 1* nb O nb nb

De Mooie Molen te Meldert beschouwen we als hotel omwille van zijn faciliteiten.


November 2011

19

B&B’s

Locatie

Aantal kamers

Capaciteit (*)

La Vie en Roses The Mansion

9310 Moorsel 9300 Aalst

5 nb

11 nb

B&B ‘t Slaapmutske

9308 Hofstade

nb

nb

B&B ‘t Kruimelke

nb

nb

Hof Selmussen

9320 Erembodegem 9308 Hofstade

nb

nb

De Zwarte Maan

9300 Aalst

nb

nb

Vakantiewoningen

Locatie

Het Gedicht Hof Ter Dromen Mierennest

Aantal kamers

Capaciteit (*)

9300 Aalst

nb

nb

9310 Herdersem 9310 Meldert

nb

nb

nb

nb

Sterrenclassificatie (***) 4* Nog niet vergund Nog niet vergund Nog niet vergund Nog niet vergund Nog niet vergund Sterrenclassificatie (***) Nog niet vergund Nog niet vergund Nog niet vergund

BRON: Toerisme Vlaanderen en Toerisme Aalst (*) logiescapaciteit = het maximaal aantal personen dat per nacht kan overnachten. (**) geschatte logiescapaciteit, informatie niet beschikbaar bij Toerisme Vlaanderen. (***) nog niet vergund = nog niet vergund volgens het nieuwe logiesdecreet van Toerisme Vlaanderen/ komt nog niet voor op de vergunningslijst. Nb = niet beschikbaar.

Evaluatie logiesaanbod

 In vergelijking met andere Oost-Vlaamse toeristische steden heeft Aalst een relatief

groot hotelaanbod. Aalst telt 217 hotelkamers tegenover 278 kamers in Sint-Niklaas, 100 in Lokeren, 108 in Oudenaarde, 40 in Ninove, 31 in Ronse, 31 in Dendermonde en 19 in Geraardsbergen.

 De twee grote hotels, Keizershof en Ibis, nemen samen ongeveer de helft van het aantal kamers voor hun rekening.

 Ongeveer de helft van de kamers valt in de drie- en viersterrenklasse, de andere helft haalt (slechts) één à twee sterren.

 Zes van de acht hotels liggen in het centrum van Aalst, de B&B’s en vakantiewoningen situeren zich vooral in de deelgemeenten.

 La Vie en Roses is de enige B&B die opgenomen is in de brochure ‘Logeren op het

platteland in Vlaanderen’ van 2011 die door de vzw Plattelandstoerisme in Vlaanderen wordt uitgegeven.


November 2011

20

 (Slechts) de helft van de hotels bewerkt het leisuresegment en werkt een arrangement uit1.

 De nieuwe brochure van de dienst voor toerisme vermeldt het logiesaanbod niet. De informatie met betrekking tot de overnachtingsmogelijkheden vinden we enkel terug op de website van de stad Aalst, rubriek vrije tijd en toerisme, overnachten.

2.2. MICE-aanbod MICE staat voor Meetings, Incentives, Congressen en Events of Evenementen. Rekening houdend met de interne economische sterktes van Aalst (zie supra: het bedrijvenareaal en het belang van de zorgsector) gaan we het Aalsterse aanbod op deze markt na. Het resultaat van de zoektocht is echter beperkt. Vier hotels geven via hun website aan dat zij meetingfaciliteiten of een aanbieding hebben voor de zakelijke reiziger. 2 Het Flanders-Brussels Convention Bureau3 heeft geen enkele Aalsterse aanbieder in zijn databank. Aalst zelf bezit geen multifunctionele indoor meeting- of eventlocatie. Voor deze laatste zouden wel plannen bestaan doch deze zijn niet concreet. Daartegenover staat dat de golfclub ‘De Kluizen’4 zich wel profileert op deze markt. Ze hebben verzorgde meetingsfaciliteiten en ze werken businesspakketten uit voor bedrijven.

Evaluatie MICE

 Aalst en zijn stakeholders laten kansen liggen wat MICE betreft.  Het (weinige) MICE-aanbod dat Aalst bezit, wordt nergens kenbaar gemaakt.  Het recente citymarketingplan zet in één van de hefboomprojecten in op de uitbouw

van de zorgsector via het aantrekken van paramedische spin-offs zoals dienstverlening, onderwijs, congresfaciliteiten5.

 Aalst heeft nochtans een goede ligging voor het organiseren van MICE-activiteiten. Het ligt aan de autostrade, dicht bij Brussel.

2.3. Historisch patrimonium De blikvangers van het historisch patrimonium noteerden we eerder als ‘aantrekkingselementen’ (cf supra). Het gaat om De Borse van Amsterdam, het Oudschepenhuis bestaande uit Belfort en Gebiedshuisje, het Stadhuis, de Sint-Martinuskerk en ’t Gasthuys Stedelijk Museum6. De toeristische brochure legt verder nog accenten op 1

Vertrouwelijke info, wordt niet gepubliceerd.

2

Keizershof, Ibis, New hotel de la Gare, De Mooie Molen

3

Di is een dienst van de Marketingafdeling van Toerisme Vlaanderen. Zij staat in voor de promotie van Vlaanderen en Brussel als bestemming voor meetings & incentives.

4

www.dekluizen.be

5

Citymarketingplan, pagina 100.

6

’T Gasthuys Stedelijk Museum beschouwen we tezelfdertijd als behorende tot het historisch patrimonium als cultuuractor.


November 2011

21

het stationscomplex, het Begijnhof, kasteel Ter Linden en het Keizersplein met zijn herenhuizen. Daarnaast geeft de website van Aalst ook informatie over de apotheek Breckpot, de begraafplaats, de onbekende troon, de oude vismijn, herenhuis Van Mol, het huis de Liser te Herdersem, het melkhuisje, hof te Putte, hof van Gijzegem, huis Bethune, Kapel OLV Termuren, oud stedelijk zwembad in de Capucijnenlaan 8, Pater Taeymanszaal in het Sint-Jozefscollege, het Sashuis te Herdersem, de Sint-Amanduskapel, de SintAntonius Abtkapel, de Sint-Antonius van Paduakapel, de Sint-Gudulakapel, de SintJobkapel, de Van Mosselveldemolen, en de woning van Pieter De Bruyne in de Stationsstraat van Aalst.12

Evaluatie patrimonium

 Er zit geen structuur in de presentatie van het patrimonium. Wat situeert zich in de binnenstad? Wat zit in het buitengebied? De toerist heeft er het raden naar.

 De toeristische brochure geeft duiding bij de blikvangers en de toeristische kaart is

een hulpmiddel om een en ander te situeren. Dit is positief. Op de website kan men het patrimonium niet visueel herkennen. Een interactieve digitale kaart zou dit probleem kunnen oplossen.

 Het patrimonium is er, en meer zelfs, er zitten ook enkele pareltjes tussen, maar we

stellen ons de vraag in welke mate dit op een belevingsvolle manier geëxploiteerd wordt? En kan men afstappen van op collectie gebaseerde musea en patrimonium naar verhaallijnen?

 Van de ‘blikvangers’ heeft ‘t Gasthuys Stedelijk Museum het meeste cultu-

reel/toeristisch potentieel. De positieve punten zijn onder meer dat een bezoek aan het museum vervat zit in de stadswandeling, dat de toegang tot het museum voor inwoners én bezoekers gratis is, dat er een educatief medewerk(st)er is die de kinderateliers uitbouwt en er een goede samenwerking is tussen de dienst voor toerisme, het museum en de erfgoedcel. Het museum organiseert bovenop haar permanente collectie nog tentoonstellingen, noctures, concertjes en lezingen. Men ontvangt zo’n 15 à 16.000 bezoekers op jaarbasis waarvan minimaal 2.300 jongeren binnen haar educatieve werking. Wat de kinderateliers betreft, is de vraag groter dan het aanbod. Er wordt ook gewerkt om ateliers naar de secundaire scholen uit te bouwen. Sommige zaken kunnen echter nog beter.

 Enkel het park van kasteel Ter Linden kan bezocht worden door toeristen/recreanten.

Het kasteel zelf is ingericht als regionaal Centrum voor Economie en Middenstand. De Stedelijke Dienst voor Middenstand en Economische Ontwikkeling en de arrondissementele Kamer van Koophandel hebben er hun kantoren.

 Aalst heeft naast het patrimonium dat nu zichtbaar is, minstens nog één zeer interessante opportuniteit, namelijk de site Schotte, gelegen net buiten het centrum van

1

Zie www.aalst.be rubriek bezienswaardigheden (http://www.aalst.be/default.asp?siteid=1&rubriekid=639 ).

2

Voor de volledige lijst van beschermde monumenten, stads- en dorpsgezichten van Aalst verwijzen we naar volgende website : http://onroerenderfgoed.ruimte-erfgoed.be/Default.aspx?tabid=14603&language=nl-NL . Beschermd erfgoed is erfgoed dat van overheidswege beschermd is om zijn algemeen belang, dit betekent waarde hebben voor het Vlaamse Gewest. Voor monumenten, stads- en dorpsgezichten komt daarbij dat het een artistieke, wetenschappelijke, historische, volkskundige, industrieel-archeologische en sociaal-culturele waarde moet hebben. In geval van landschappen moet het een natuurwetenschappelijke, historische, esthetische en sociaal-culturele waarde bezitten.


November 2011

22

Aalst. Hiermee zou een project type C-mine1 kunnen worden ontwikkeld. De investeringen om deze site te ontwikkelen zijn echter groot en op dit moment kampt men bovendien nog met een vervuilde ondergrond. Stad Aalst heeft wel een principiële beslissing genomen om de site Schotte verder te ontwikkelen als groenzone annex sportcomplex.

2.4. Cultuur De belangrijkste cultuuractoren van Aalst met links of potentiële links naar toerisme toe zijn, naast ’t Gasthuys Stedelijk Museum, de Erfgoedcel, het cultuurcentrum De Werf en Netwerk, het centrum voor hedendaagse kunst.2 De Erfgoedcel Aalst ondersteunt en bouwt mee aan de bewaring, het behoud, de bekendmaking en de ontsluiting van het roerende en immateriële erfgoed van Aalst en regio. Ze onderhoudt daartoe contacten met de eigen stadsdiensten, verenigingen, vrijwilligers en professionelen met de bedoeling kennis en expertise met elkaar te delen. De vaste kern van de Erfgoedcel bestaat uit twee personen die het erfgoedbeleid en de erfgoedcommunicatie op zich nemen. Een extra medewerker werkt mee aan de voorbereiding van het Boonjaar in 2012. De Erfgoedcel heeft al verschillende interessante producten met een leisurepotentieel gemaakt, zoals bijvoorbeeld de fietsen wandelroute ‘Belforten van de Arbeid’ en erfgoedactiviteiten in het kader van de Week van de Smaak. Ze werkte eveneens mee aan de digitale Carnavalswandeling. Voor 2011 staat onder meer de opstart van een denktank op het programma die projecten in verband met de herdenking van 100 jaar Wereldoorlog 1 zal uitwerken3. De Werf is het cultuurcentrum van de stad met de ambitie om Aalst uit te bouwen tot een moderne en levendige cultuurstad. Daartoe ontwikkelt ze een breed spectrum van activiteiten gaande van concerten, dans- en theatervoorstellingen, comedy-optredens, familietheater, evenementen voor jongeren, cursussen, lezingen, workshops en tentoonstellingen. De Werf organiseert ook ‘Cirk’, een laagdrempelig driedaags openluchtzomerprogramma in augustus dat zich richt op een breed publiek. De meeste activiteiten van de Werf gaan door in de Molenstraat, maar ook andere locaties kunnen. Cirk gaat bijvoorbeeld door in het stadscentrum. Netwerk is gevestigd aan de Houtkaai in een ruim en gerenoveerd industrieel pand. Dit centrum voor hedendaagse kunst heeft tot doel de nieuwste ontwikkelingen in de kunstwereld zichtbaar te maken en deze toe te lichten aan een zo groot mogelijk publiek. Haar programma omvat exposities, lezingen, workshops en films. Er zijn ook events en optredens. Netwerkt stelt zelf dat de beschikbare infrastructuur ‘voor de kunstenaar een ideale omgeving vormt om te experimenteren of te perfectioneren, voor de bezoeker om kunst te beleven en er over na te denken’.

Evaluatie cultuur

 Deze drie cultuuractoren (en het museum) zijn beloftevolle partners voor het toerisme

met een goed gevuld activiteitenprogramma, eigen expertise en een netwerk van contacten.

1

www.c-mine.be

2

www.erfgoedcelaalst.be , www.dewerf.be, www.netwerk-art.be

3

Cf. project op Vlaams niveau, minister Bourgeois subsidieert een reeks grote evenementen binnen het kader van de herdenking van 100 jaar Wereldoorlog I.


November 2011

23

 Met het museum, de Erfgoedcel en Netwerk is er een vorm van beginnende samenwerking.

 De Erfgoedcel kan links leggen met Aalst en met het buitengebied (bijvoorbeeld door het uitwerken van projecten rond streekproducten of hop). Zij kan ook meehelpen om het erfgoed digitaal te ontsluiten.

 Cirk is een creatief zomerprogramma. Het draagt bij tot de levendigheid van de stad, mede omdat de plaats van het gebeuren het openbaar domein is.

 Zowel Netwerk als het cultuurcentrum leggen een link met het DNA van de Aalstenaar. Netwerk is per definitie rebelser, terwijl het cultuurcentrum ook rond comedy werkt.

 Naast de genoemde kernspelers beschikt Aalst over nog cultuuractoren zoals de bibliotheek en het stadsarchief, doch de link met toerisme is minder duidelijk.

2.5. Natuur Aalst beschikt over enkele groene ruimtes waarvan het stadspark vlak aan het centrum van Aalst, het Kravaalbos en het natuurreservaat Osbroek de belangrijkste zijn. Het stadspark bevat wandelpaden, speelterreinen, twee visvijvers en een cafetaria. Het Kravaalbos is zo’n 80 hectare groot en is gelegen op het grondgebied Meldert. Dit bos is privébezit, maar deels toch toegankelijk voor het publiek. Een ander gedeelte is op het gewestplan aangeduid als natuurgebied. Een derde deel is erkend als natuurreservaat. Dit betekent dat dit in zijn huidige staat moet worden bewaard wegens zijn wetenschappelijke en pedagogische waarde. Een gedeelte van het park wordt beheerd door Natuurpunt. Osbroek is een 70 ha groot natuurreservaat dat grenst aan het stadspark. Het is enkel toegankelijk voor wandelaars op de aangeduide wegen. Elk vervoermiddel en elke sport zijn hier verboden. Daarnaast heeft Aalst nog enkele andere, meestal kleinere natuurgebieden zoals Hogedonk op de grens tussen Herdersem en Gijzegem, Honegem in het grensgebied met Erpe Mere en Lede, de Wellemeersen in het grensgebied Aalst en Denderleeuw en de Porrebeekvallei op de grens tussen Gijzegem, Dendermonde en Lede. Natuurpunt beheert deze gebieden. Verschillende wandelpaden maken deze natuurgebieden deels toegankelijk.

Evaluatie natuur

 Het toeristisch potentieel dat dit groenareaal kan genereren, lijkt zeer beperkt. Het stadspark staat voor lokale recreatie. De bos- en natuurgebieden hebben vooral een ecologische waarde.

2.6. Fiets- en wandelroutes De volgende routes zijn ter beschikking:


November 2011

24

Belforten van de Arbeid: een lusvormige fietsen wandelroute van 10 km langs de Dender met accenten op het industrieel verleden van Aalst. De route werd uitgetekend door de Erfgoedcel Aalst samen met het Stadsarchief, 't Gasthuys - Stedelijk Museum Aalst en het D.A.D.D. vzw1. Brochure, grondplan en podcasts zijn ter beschikking. Denderende stedentocht: Toerisme Oost-Vlaanderen stippelde vier thematische fietstochten uit waar de Denderende steden Dendermonde, Aalst, Ninove en Geraardsbergen centraal staan. De vier fietslussen van respectievelijk 39, 42, 45 en 46 kilometer lang maken gebruik van de knooppuntenbewegwijzering van de fietsnetwerken Vlaamse Ardennen en Scheldeland, de regio waartoe Aalst behoort. Vier wandelingen in de Faluintjesstreek: opgemaakt door Toerisme Oost-Vlaanderen. Het gaat om vier lussen van respectievelijk 8, 12, 12,5 en 13 kilometer lang waarbij elk van de vier Faluintjesgemeenten (Baardegem, Herdersem, Meldert en Moorsel) aan bod komen. Fietsen in en om Aalst: is een (oudere) publicatie van Toerisme Oost-Vlaanderen. Men fietst langs de meest pittoreske plekjes in Aalst en de Faluintjesstreek. De route loopt deels over grindpaden. Thematische fietstocht ‘Hoppetocht’: van Toerisme Oost-Vlaanderen in samenwerking met Toerisme Aalst en de dienst Landbouw. Meldert-dorp en de abdij van Affligem zijn de vertrekpunten van twee fietslussen die doorheen Aalst, Asse en Affligem lopen. De bedoeling is om de hopteelt van de Faluintjes in de verf te zetten. Culinaire wandelen fietsroute ‘Een dagje vol(h)op vlaaien’: dit zijn twee parcoursen die uitgewerkt zijn door de dienst voor toerisme Aalst. Ze lopen door het centrum of een aantal deelgemeenten en de bedoeling is om de wandelaar en fietser te laten kennismaken met Aalsterse streekproducten. De brochure (voor 1 euro) bevat acht culinaire bons die op het parcours kunnen worden ingewisseld voor bijvoorbeeld een streekbiertje, een glaasje advocaat, vlaaienpralines, hopjenever of een korting bij de aankoop van een bakje vlaaien. De wandelroute bedraagt 5 km (in de binnenstad), het fietsparcours is 17 km langs Moorsel, Meldert, Baardegem en Affligem. Digitale carnavalswandeling: uitgewerkt door Toerisme Aalst. Toerisme Oost-Vlaanderen subsidieerde dit initiatief. De video- en audiofragmenten die men kan downloaden op een digitale drager (smartphone, mp3, …) loodsen de bezoekers langs 13 carnavaleske hotspots in Aalst. Het brengt carnaval tot leven, toont wat het Aalsterse carnaval uniek maakt, wat er achter de schermen gebeurt en hoe dit feest is geëvolueerd. Het is vooral de bedoeling om de wandeling zelf thuis te downloaden maar wie zelf geen digitale drager heeft kan een toestel huren bij de dienst voor toerisme en meteen met de wandeling starten. De volledige wandeling is vanaf 1 juni 2011 te downloaden via www.storynations.com/AlleDagenCarnaval. Verder zijn ook een ASP-applicatie (Automatic StoryPlay by satellites) en QR-code (Quick Response) beschikbaar2 .

1

D.A.D.D. vzw, Documentatiecentrum en Archief voor Daensisme en Hedendaagse Geschiedenis van de Denderstreek. 2

ASP: werkt via satellieten en gps, de verhalen worden dan automatisch via de kaart op de smartphone geactiveerd. Deze applicatie is van Navitell StoryNations.


November 2011

25

Er is nog een ‘Priester Daens-wandeling’ in de binnenstad en een wandeling ‘in de voetsporen van Boon’. De dienst Leefmilieu werkte daarnaast nog een aantal natuurwandelingen uit. Bijlage 3 bevat ter illustratie het fietsnetwerk Scheldeland op het grondgebied van Aalst.

Evaluatie routes

 Met de digitale carnavalswandeling speelt de dienst voor toerisme volop in op de

groeiende trend van individualisering en digitalisering. Bovendien kan men nu het carnavalsgebeuren het jaar rond beleven. Dit product werd tijdig in de belangstelling gebracht. De QR-code werd immers ruim verdeeld tijdens de carnavalstoet.

 Ook de culinaire wandelen fietstocht lijkt een toffe manier om Aalst te beleven, we

vragen ons wel af hoe sterk dit gepromoot is en bekend is bij de horeca van Aalst. Tegen eind 2011 zou de route, op vraag van Toerisme Oost-Vlaanderen, niet meer gepromoot worden ten voordele van de thematische fietstocht ‘Hoppetocht’.

 De route ‘Belforten van de arbeid’ is een goed gedocumenteerde route.  Belforten van de arbeid, de Daens- en de Boonwandeling maken een (beginnende) link met de kernproducten van Aalst. Er is een zekere basis aanwezig.

 Het luik ‘fietsen en wandelen’ op de website van Aalst komt zeer chaotisch over. Fiet-

sen en wandelen staan door elkaar, de moderne producten van de dienst toerisme (culinaire wandeling en de carnavalswandeling) worden niet in de verf gezet, de verschillende ontwerpers van de route staan allemaal door elkaar vermeld, de natuurwandelingen nemen een te groot deel van de ruimte in. Zijn er gegidste bezoeken mogelijk of niet? De potentiële bezoeker heeft er het raden naar. Dat is allemaal bijzonder jammer omdat fietsen en wandelen recreatieve topactiviteiten zijn.

 Aalst is aangesloten op het fietsknooppuntennetwerk, maar infrastructureel zijn er nog verschillende knelpunten.

 Toerisme Oost-Vlaanderen zet volop in op fietsen en wandelen. Op de betrokken website merken we onder meer een fietsrouteplanner1 op en is er een augmented reality project uitgewerkt voor de Dender (weliswaar met accent op het water)2. Omdat dit pas sinds juni 2011 operationeel is, kon dit nog niet opgenomen worden in de vernieuwde toeristische brochure van toerisme Aalst.

 Toerisme Aalst stelt, in samenwerking met de Fietserij, tien huurfietsen ter beschikking. Dit is positief.

 De wandelingen en fietsroutes zijn uitgewerkt voor volwassenen, maar er gebeurt niets voor kinderen of voor gezinnen met kinderen. Er zouden wel plannen bestaan om dit in de toekomst wel te doen.

QR: Door deze code te scannen met een smartphone verschijnt er een boodschap, in dit geval een beeld en/of audiofragment over Aalst Carnaval. 1

http://www.tov.be/routeplanner.aspx

2

http://www.tov.be/nieuws.aspx?id=184736 : het augmented reality project is pas sedert juni 2011 actief.


November 2011

26

 De natuurwandelingen uitgewerkt door de dienst Leefmilieu zijn niet bewegwijzerd en focussen vooral op het groenaspect.

 Edutainment1 lijkt voorlopig te ontbreken, maar er wordt hieraan gewerkt. Voor 2012 is een wandelzoektocht gepland.

2.7. Evenementen De belangrijkste publiekstrekkers van Aalst zijn, volgens onze gesprekspartners, carnaval, Cirk, de Topdagen en braderijen, het wereldfeest Casa del Mundo en het Wielercriterium. Daarnaast is er de Pikkeling, de publiekstrekker in de Faluintjes en de internationale jumping. De verantwoordelijkheid voor de organisatie van carnaval, Cirk, Topdagen, Casa del Mundo en het Wielercriterium zit verspreid over de verschillende stadsdiensten. De dienst stadspromotie is verantwoordelijk voor de organisatie van carnaval. Cirk valt onder de Cultuurdienst. Topdagen en braderijen worden georganiseerd door de dienst Economie. Casa del Mundo is een evenement van de sectie Internationale Samenwerking van de dienst Welzijnszorg en verloopt met de steun van de Federale Overheidsdienst Buitenlandse Zaken, Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking. De Sportdienst verzorgt de uitgebreide administratie en de coördinatie tussen het Wielersportcomité en de stadsdiensten. De Pikkeling wordt georganiseerd door de VVV Faluintjes (met medesponsoring van de stad). De internationale jumping is een privaat initiatief dat eveneens door Aalst mee gesponsord wordt.

Evaluatie evenementen

 Er bestaat geen overzichtslijst van alle evenementen die Aalst organiseert. Dit wordt

mede in de hand gewerkt doordat de stadsdiensten elk voor zich evenementen organiseren. Van een evenementenbeleid is er derhalve geen sprake.

 De impact van de evenementen wordt niet in kaart gebracht.  Er worden geen toeristische arrangementen uitgewerkt rond deze evenementen.  Er is interesse vanuit het bedrijfsleven voor evenementen.  Aalst heeft geen evenementenhal. Met een evenementenhal bedoelen we een multifunctionele indoorruimte. Zoals vermeld in het MICE-gedeelte zouden er hiervoor wel plannen bestaan, maar zijn deze nog niet concreet.

1

Edutainment is de samentrekking van educatie en entertainment.


November 2011

27

2.8. Diverse Te Gijzegem bevindt zich het recreatiedomein Dendergalm. Dit domein is op het gewestplan deels ingekleurd als recreatiegebied en deels als parkgebied. Er is nu een vernieuwingsproject opgestart om dit domein her in te richten en aantrekkelijker te maken.1 De rederij Rodimo biedt boottochten aan op de Dender. Er zijn verschillende formules of arrangementen mogelijk. De dienst toerisme organiseert mede de vier vrije zomervaarten. Golfclub De Kluizen’ is uitgegroeid tot een golf- en business center met negen holes. De infrastructuur is modern en er is MICE-potentieel.

Evaluatie diverse

 De herinrichting van Dendergalm betekent een kwaliteitsverhoging van het recreatief aanbod op lange termijn. Het toeristisch potentieel is echter beperkt tot het lokaal of bovenlokaal niveau.

 Met de boottochten wordt de recreatieve functie van Dender deels ingevuld.  De Kluizen betekent standingvolle ontspanning in een groen kader.

1

http://www.aalst.be/default.asp?artikelid=6533


November 2011

28

HOOFDSTUK 4: DE MARKETING EN COMMUNICATIE VAN AALST De marketing van een bestemming heeft tot doel om deze bestemming op een gestructureerde, gecoördineerde en strategische manier in de markt te zetten. Men maakt keuzes inzake doelgroepen, markten, producten, enz. Communicatie betekent dat de geselecteerde doelgroepen met de juiste boodschap en met de juiste instrumenten benaderd worden. We kijken eerst naar het huidig marketingbeleid van Aalst en doen een communicatieaudit. Het zijn beiden elementen van de interne analyse. In de externe analyse volgen dan de vraag, het imago van Aalst en de trends in de maatschappij waaraan ook Aalst onderhevig is.

1. Huidig marketingbeleid Toerisme Aalst heeft op dit moment geen marketingbeleid. Het is precies de taak van dit strategisch beleidsplan om dit te verhelpen.

2. Communicatieaudit 2.1. Printmedia De nieuwe toeristische infobrochure (met blauwe kaft) versie 2011 is gedrukt op 2.500 exemplaren. Het aantal exemplaren is bewust klein gehouden omdat er een studie lopende is die voorziet in de opmaak van een nieuwe huisstijl en logo. Dit in navolging van het recente citymarketingplan. Ook dit strategisch plan moet richting geven. Deze 2.500 exemplaren zijn enkel in het Nederlands. Voor de Franse, Engelse en Duitse taalversie gebruikt men nog de oudere infobrochure. De fotobrochure (met avondsfeer) bestaat in 10.000 exemplaren. Het stadsplan heeft eveneens een oplage van 10.000 exemplaren. De bedoeling was om deze om de twee jaar aan te passen en te herdrukken. De infobrochure, de fotobrochure en het stadsplan worden gezamenlijk aan de bezoeker overhandigd. Toerisme Aalst beschikt daarnaast nog over een brochure ‘dagtrips voor groepen’.


November 2011

29

De stad Aalst informeert zijn burgers via de krant ‘Denderend Aalst’. Hierin kan ook toeristisch nieuws opgenomen zijn.

2.2. Digitale informatie De openingspagina van de website van Aalst (www.aalst.be) bevat in de bovenbalk een rubriek ‘vrije tijd en toerisme’. Wanneer men dit aanklikt vindt men aan de rechterzijde de rubrieken ‘Aalst in de kijker’, ‘archief’, ‘bibliotheek’, ‘carnaval’, ‘cultuur’, ‘D.A.D.D.’, ‘erfgoed’, ‘museum’, ‘sport’, ‘stad van de smaak’, ‘toerisme’, ‘trefcentrum’, ‘UiT in Aalst’ en ‘vrije tijd’. Bij het aanklikken van ‘toerisme’ ziet de bezoeker de coördinaten, openingsuren en laatst toegevoegde informatie. De subrubrieken van toerisme zijn:  over Aalst (met onder meer de uitgebreide geschiedenis);  Aalstenaars op het voorplan (bekende personen van Aalst);  Aalsterse producten (streekproducten);  bezienswaardigheden (kerken, monumenten en gebouwen, parken en natuurgebieden);  fietsen en wandelen (alle routes);  sagen en legenden;  fotogalerij toerisme;  video’s toerisme;  links. Daarnaast is een toeristisch promotiefilmpje in aanmaak dat klaar zal zijn tegen januari 2012. De bedoeling is om dit op de website te plaatsen en af te spelen op het LCDscherm in het nieuwe kantoor van de dienst voor toerisme.

Evaluatie communicatie

 De informatie, zowel in printversie als digitaal, is nu nog statisch. Wat het digitale aspect betreft, is men gebonden aan de richtlijnen van de stad dienaangaande. Het promotiefilmpje zal het beeld van Aalst wel dynamischer maken.

 Toerisme Aalst is quasi onvindbaar via de website van Aalst.  De communicatie is vooral ‘informerend’ en niet ‘wervend’. Informeren is duidelijk-

heid scheppen, werven is vooral smaak doen krijgen om iets te ondernemen. Er is geen imago-opbouwende communicatie, dit wil zeggen dat toeristisch Aalst geen persoonlijkheid heeft meegekregen, er wordt niet geduid waarvoor de stad staat. Er is evenmin ‘call-to-action’, dit is het uitlokken van reactie door de klant (bijvoorbeeld via bons). Het is evenmin duidelijk tot wie (welke doelgroep) men zich richt.

 Vermits er geen evenementenbeleid is, is er ook geen evenementenkalender.  Toerisme Aalst loopt in zijn communicatie fel achter op andere toeristische steden zoals bijvoorbeeld Tongeren of Ronse.

 We vermoeden dat het citymarketingproject en de nieuwe huisstijl een dynamisch proces inzake communicatie op gang zullen trekken. De dienst voor toerisme zal zich hier enerzijds naartoe moeten schikken, doch anderzijds zullen andere stadsactoren rekening moeten houden met het toerisme en leisuregebeuren.


November 2011

30

 Uit de gesprekken onthouden we dat ook de Aalstenaar de toeristische brochure meeneemt en consulteert.

 De toeristische informatie is op dit moment beschikbaar in Toerisme Aalst, bij de ho-

reca-ambassadeurs en aan de balie ’t Gasthuys Stedelijk Museum. (Potentiële) bezoekers krijgen op aanvraag de brochure toegestuurd. De logieshouders en de toeristische infokantoren in Vlaanderen ontvingen een exemplaar met een begeleidende brief. Wie extra exemplaren nodig had, kreeg deze toegestuurd. De brochure ontbreekt op dit moment op andere publieke plekken (mede omdat hij op een beperkt aantal exemplaren gedrukt is).

3. De vraag Om de vraag goed te kunnen analyseren, moeten we een onderscheid maken tussen het verblijftoerisme en het dagtoerisme. De informatie over het verblijftoerisme betrekken we via het Nationaal Instituut voor de Statistiek. De informatie omtrent dagtoerisme is evenwel niet beschikbaar. Niettemin kunnen we via het WES-onderzoek dat gevoerd is binnen de reisomnibusenquête een alternatief bieden en de kennis en de actuele en potentiële interesse van de Nederlandstalige volwassen Belgen voor een bezoek aan Aalst weergeven.1

3.1. Verblijftoerisme Het Nationaal Instituut voor de Statistiek (NIS), de Federale Overheidsdienst Economie (Algemene Directie Statistiek en Economische Informatie) levert informatie omtrent aankomsten en overnachtingen.2 De informatie in onderstaande tabellen is het resultaat van de gemiddelde waarden van 2008, 2009 en 2010 om een afgevlakte reeks te verkrijgen en toevalligheden van een bepaald jaar uit te sluiten. Naar segmentering toe, dit wil zeggen naar doel van de reis, maken we twee rubrieken: een rubriek met leisure-overnachtingen en een tweede rubriek die we ‘zakelijk verkeer’ noemen. Onder deze laatste verstaan we alle overnachtingen minus leisure. Het gaat vooral om contacten in het kader van businessdoeleinden (afspraken met een firma, vergaderingen, een meeting, ….) doch ook andere overnachtingen, bijvoorbeeld naar aanleiding van de opname van een familielid in de zorgsector (ziekenhuis), kunnen hierin opgenomen zijn.

1

2

Interne informatie van WES opgenomen in de Reisomnibus 2009. http://www.wes.be/Page.aspx?Id=57. De WES-reisomnibusenquête is een instapenquête die u toelaat om de zes maanden beleidsvragen voor te leggen aan een steekproef van 1.500 Belgen van 18 jaar en ouder. Verschillende vragen zijn mogelijk: bekendheid, imago, marktgedrag, reactie op marketingacties, marktpotentieel, … Ook verschillende doelgroepen zijn mogelijk: potenti- ële vakantiegangers binnenland en buitenland, touroperatorklanten, internetgebruikers, … http://statbel.fgov.be/


November 2011

31

Ta b el 1: Het a a nta l a a nkomsten, overna chting en en g emid d eld e verb lijfsd uur, en hun p rocentueel b ela ng (g emid d eld e wa a rd e 2008, 2009, 2010)

Aankomsten

Overnachtingen

Gemiddelde verblijfsduur

Totaal

Hotel

Totaal

Hotel

Totaal

Hotel

Aantal Algemeen totaal Buitenland België

25.465 18.635 6.830

23.786 18.531 5.255

45.333 33.275 12.058

40.109 33.092 7.016

1,8 1,8 1,8

1,7 1,8 1,3

% verdeling Algemeen totaal Buitenland België

100,0 73,2 26,8

100,0 77,9 22,1

100,0 73,4 26,6

100,0 82,5 17,5

BRON: FOD Economie, Algemene Directie Statistiek, NIS, verwerking WES.

Figuur 3 Procentuele verdeling van de overnachtingen, gemiddelde waarden 2008, 2009, 2010

27

Buitenland België

73


November 2011

32

Ta b el 2: De verd eling va n het a a nta l a a nkomsten en overna chting en na a r d oel va n d e reis (g emid d eld e wa a rd en 2008, 2009, 2010)

Aankomsten

Overnachtingen

Gemiddelde verblijfsduur

Totaal

Hotel

Totaal

Hotel

Totaal

Hotel

25.465 18.635 6.830

23.786 18.531 5.255

45.333 33.275 12.058

40.109 33.092 7.016

1,8 1,8 1,8

1,7 1,8 1,3

6.220 3.360 2.860

4.550 3.258 1.292

13.918 7.107 6.811

8.712 6.926 1.786

2,2 2,1 2,4

1,9 2,1 1,4

Totaal zakelijk verkeer Buitenland België

19.245 15.274 3.971

19.236 15.273 3.962

31.415 26.168 5.247

31.397 26.166 5.231

1,6 1,7 1,3

1,6 1,7 1,3

% verdeling Algemeen totaal Totaal leisure Totaal zakelijk verkeer

100,0 24,4 75,6

100,0 19,1 80,9

100,0 30,7 69,3

100,0 21,7 78,3

Aantal Algemeen totaal Buitenland` België Totaal leisure Buitenland België


Figuur 4 Procentuele verdeling van de overnachtingen naar doel van de reis, gemiddelde waarden 2008, 2009, 2010


November 2011

33

Ta b el 3: De verd eling va n a a nkomsten en overna chting en p er typ e seg ment, na a r Belg ië/b uitenla nd (g emid d eld e wa a rd en 2008, 2009, 2010)

Aankomsten Totaal Hotel Aantal Totaal leisure Buitenland België

Overnachtingen Totaal Hotel

6.220 3.360 2.860

4.550 3.258 1.292

13.918 7.107 6.811

8.712 6.926 1.786

19.245 15.274 3.971

19.236 15.273 3.962

31.415 26.168 5.247

31.397 26.166 5.231

% verdeling Totaal leisure Buitenland België

100,0 54,0 46,0

100,0 71,6 28,4

100,0 51,1 48,9

100,0 79,5 20,5


100,0 79,4 20,6

100,0 79,4 20,6

100,0 83,3 16,7

100,0 83,3 16,7



November 2011

34

Figuur 5 Procentuele verdeling van de overnachtingen, leisure, naar binnen- en buitenland, gemiddelde waarden 2008, 2009, 2010

Buitenland

49 51

België

Figuur 6 Procentuele verdeling van de overnachtingen, zakelijk verkeer, naar binnen- en buitenland, gemiddelde waarden 2008, 2009, 2010

17

Buitenland België

83


November 2011

35

Tabel 4: De overnachtingen per nationale en segment, gemiddelde waarden 2008, 2009, 2010

Aantal overnachtingen Leisure

Zakelijk Verkeer

Totaal

België

6.811

5.247

12.058

Duitsland

2.906

7.188

10.095

Frankrijk

529

3.787

4.316

1.133

3.851

4.984

UK

917

2.783

3.700

Italië

312

1.227

1.538

USA

123

864

988

Spanje

197

813

1.010

Overig buitenland

989

5.655

6.644

13.918

31.415

45.333

Nederland

Algemeen totaal

% verdeling op het totaal per segment Leisure Zakelijk Verkeer

Totaal

België

48,9

16,7

26,6

Duitsland

20,9

22,9

22,3

Frankrijk

3,8

12,1

9,5

Nederland

8,1

12,3

11,0

UK

6,6

8,9

8,2

Italië

2,2

3,9

3,4

USA

0,9

2,8

2,2

Spanje

1,4

2,6

2,2

Overig buitenland

7,1

18,0

14,7

100,0

100,0

100,0

Algemeen totaal

BRON: FOD Economie , Algemene Directie Statistiek, NIS, verwerking WES


November 2011

36



November 2011

37

Figuur 7 Aantal overnachtingen per maand, gemiddelde waarden 2008, 2009, 2010 6000,0 5000,0 4000,0 Leisure

3000,0

Zakelijk Verkeer 2000,0

Totaal

1000,0

december

oktober

november

augustus

september

juli

juni

mei

april

maart

januari

februari

,0

Figuur 8 Procentuele verdeling van de overnachtingen per maand, gemiddelde waarden 2008, 2009, 2010 december november oktober september augustus juli juni mei april maart februari januari

34 25 32 29 39 50 21 30 31 25 15 08 0

20

66 75 68 71 61 50 79 70 69 75 85 92 40

60

80

Leisure

MICE

100

120


November 2011

38

Evaluatie verblijftoerisme - info NIS

 Tabel 1. Aalst realiseert over de jaren 2008, 2009 en 2010 gemiddeld 25.465 aan-

komsten en 45.333 overnachtingen per jaar. 73% van deze overnachtingen en aankomsten worden gerealiseerd door buitenlanders (18.635 aankomsten en 33.275 overnachtingen). Een kwart wordt gerealiseerd door Belgen (6.830 aankomsten en 12.058 overnachtingen). De gemiddelde verblijfsduur bedraagt 1.8 nachten. Het grote aantal buitenlandse overnachtingen heeft als gevolg dat het niet evident is om deze markt actief te bewerken. Wil men dit toch doen, dan moeten daar grote promotionele budgetten tegenover staan.

 Tabel 2. Deze tabel geeft de verdeling naar het doel van de reis. Ongeveer een derde

van de overnachtingen gebeurt in het kader van leisure- of ontspanningsdoeleinden. 70% gebeurt in het kader van ‘zakelijk verkeer’. De gemiddelde verblijfsduur is hoger voor het leisuresegment (2,2 nachten) dan deze van de zakelijke markt (1,6 nachten). Uit deze resultaten blijkt alvast dat Aalst slechts voor een deel aan marktbewerking kan doen. De individuele businessmarkt kan men immers niet bewerken. Dit hangt af van de economische bedrijvigheid. Het is bovendien een economisch conjunctuurgevoelige markt.

 Tabel 3. Het leisuresegment, dat ongeveer 14.000 overnachtingen telt, wordt voor de

helft gerealiseerd door Belgen (6.811 overnachtingen), de andere helft door buitenlanders (7.107 overnachtingen). In het segment zakelijk verkeer hebben de buitenlandse overnachtingen een marktaandeel van 83%.

 Tabel 4. België neemt 26.6% van alle overnachtingen voor zijn rekening, Duitsland

heeft een marktaandeel van 22.3%, Nederland telt 11%, Frankrijk 9.5% en het Verenigd Koninkrijk 8.2% van alle overnachtingen. Daarna volgen de andere landen. België en Duitsland vertegenwoordigen samen iets minder dan de helft van de overnachtingen. De top 5 van genoemde landen (België, Duitsland, Frankrijk, Nederland en het Verenigd Koninkrijk) hebben samen een marktaandeel van 77,6%, ruim drie kwart van alle overnachtingen. Het leisuresegment heeft een ander profiel dan de zakelijke markt. Hier wordt de helft van de overnachtingen door Belgen zelf gerealiseerd (48,9%).

 Tabel 5. Deze tabel geeft het absolute aantal overnachtingen per maand naar doel

van het verblijf, de verdeling van de overnachtingen per maand in functie van de totale overnachtingen per jaar en de verdeling per maand van de overnachtingen per type segment (leisure, zakelijk verkeer). 



De leisureovernachtingen variëren per maand tussen een kleine 200 overnachtingen en 2.700 overnachtingen. De beste maanden zijn juli (2.692 overnachtingen) en augustus (1.857 overnachtingen). De schoudermaanden zijn april (1.455 overnachtingen), mei (1.235 overnachtingen), september (1.401 overnachtingen), oktober (1.221 overnachtingen) en december (1.206 overnachtingen). In juli is 50% van de overnachtingen leisure gebonden. De overnachtingen in de rubriek ‘zakelijk verkeer’ pieken in april en september maar liggen in het algemeen hoog van maart tot oktober. De overnachtingen variëren dan tussen 2.500 à 3.000 nachten.


November 2011

39

Extra bemerkingen  uit interne contacten onthouden we dat de zakelijke overnachtingen vooral tijdens de week zijn, de weekends zijn vooral leisureovernachtingen;  we gaan er dikwijls aan voorbij, maar een zakelijke reiziger heeft een ander profiel dan een leisuretoerist en ook de behoeften zijn anders;  Aalst heeft qua overnachtingen, situatie 2010 (+/- 43.000 overnachtingen) een min of meer vergelijkbare schaalgrootte als bijvoorbeeld Tongeren (43.000 overnachtingen) en Poperinge (45.000 overnachtingen) maar valt onder het niveau van de centrumsteden Turnhout (59.000 overnachtingen), Kortrijk (172.000 overnachtingen) en Sint-Niklaas (56.000 overnachtingen). Binnen Oost-Vlaanderen heeft Geraardsbergen 65.000 overnachtingen, Oudenaarde 44.000 overnachtingen en Lokeren 49.000 overnachtingen. Dendermonde heeft 12.000 overnachtingen.1 Over de samenstelling van dit pakket overnachtingen van deze steden, bijvoorbeeld naar doel van de reis, herkomst en logiestype, doen we geen verdere uitspraken. In bijlage 4 bevindt zich de lijst van de overnachtingen per gemeente in Vlaanderen;  het actuele citymarketingplan zet ook in op zorg. De doelgroep bedrijven is sowieso opgenomen in dit plan. Dit biedt perspectieven.

3.2. Kennis, actuele en potentiële interesse van de Nederlandstalige volwassen Belgen voor een bezoek aan Aalst, WES-reisomnibus najaar 2009 WES heeft in haar reisomnibusenquête van 20092 enkele vragen opgenomen met betrekking tot Aalst. Deze vragen die de kennisgraad, de grootte en de kenmerken van de actuele en potentiële markt duiden, waren als volgt:  kent u Aalst zeer goed, tamelijk goed, weinig of niet?  heeft u zelf reeds Aalst bezocht en zo ja, wanneer voor het laatst (de vraag kon enkel beantwoord worden voor die respondenten die in voorgaande vraag zeer goed, tamelijk goed of weinig antwoordden)?  bent u van plan om in de volgende drie jaar Aalst te bezoeken? De vragen werden telefonisch gesteld aan 900 Nederlandstalige volwassen Belgen die representatief verdeeld waren over de Vlaamse provincies en Brussel. We wijzen erop dat ‘bezoeken’ algemeen is zonder onderscheid of dit bezoek een dagbezoek of een bezoek met overnachting in een commerciële logiesvorm betreft. Grosso modo mogen we er echter van uitgaan dat dit meer overeenstemt met een dagbezoek. Bij de interpretatie van de gegevens moet men rekening houden met het aantal waarnemingen waarop het antwoord betrekking heeft. Zo wordt bijvoorbeeld in tabel 8 de potentiële bezoekinteresse gemeten in functie van de sociodemografische variabelen (horizontale leesrichting). Tabel 9 houdt binnen de graad van potentiële interesse ook rekening met de grootteorde van de groep respondenten (verticale leesrichting). Dit houdt in dat een hoge graad van interesse (tabel 8) gekoppeld aan bijvoorbeeld een 1

Zie http://statbel.fgov.be/nl/modules/publications/statistiques/arbeidsmarkt_levensomstandigheden/arrivees_et_nuit ees_touristiques.jsp , aankomsten en overnachtingen per gemeente, informatie 2010.

2

WES-reisomnibusenquête: http://www.wes.be/Page.aspx?Id=57


November 2011

40

kleine groep respondenten (tabel 9) in praktijk een kleiner potentieel marktvolume oplevert. Omgekeerd kan een lagere interessegraad met een grote doelgroep toch een aanzienlijk marktvolume opleveren. Naar productontwikkeling en communicatie toe heeft dit aanzienlijke consequenties.

3.2.1. Kennis van Aalst Tabel 6 De kennis van Aalst bij de Nederlandstalige volwassen Belgen, naar enkele sociodemografische kenmerken, WESreisomnibusenquête najaar 2009 (in %)

Omschrijving

Zeer goed

WOONPROVINCIE Antwerpen Brussel Vlaams-Brabant West-Vlaanderen Oost-Vlaanderen Limburg LEEFTIJD ONDERVRAAGDE PERSOON 18 - 24 jaar 25 - 34 jaar 35 - 44 jaar 45 - 54 jaar 55 - 64 jaar 65 jaar en ouder GEZINSTYPE Gezin met thuiswonende kinderen, jongste kind <6 jaar Gezin met thuiswonende kinderen, jongste kind 6-12 jaar Gezin met thuiswonende kinderen, jongste kind 13-17 jaar Gezin met thuiswonende kinderen, jongste kind >=18 jaar Alleenwonende, gezin zonder kinderen, <45 jaar Alleenwonende, gezin zonder kinderen, 45-64 jaar Alleenwonende, gezin zonder kinderen, >=65 jaar BEROEP ONDERVRAAGDE PERSOON Arbeider Bedienden (inclusief onderwijzend personeel) Kaderpersoneel, hogere leidinggevende functie Zelfstandige handelaars en ambachtslui, landen tuinbouwers Vrije beroepen, ondernemers in handel, financiën en industrie (Brug)gepensioneerd Andere niet-actieven SOCIALE KLASSE A - Hoog B - Midden, hoog C - Midden, laag D/E - Laag Totaal

Tamelijk goed Weinig Niet Totaal Aantal respondenten in de steekproef

0,8 0,0 1,3 0,6 7,5 0,0

5,1 0,0 12,8 6,1 20,9 2,5

31,4 71,4 40,3 21,8 37,3 20,2

62,7 28,6 45,6 71,5 34,3 77,3

100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0

236 7 149 165 201 119

0,0 1,5 1,9 3,1 3,0 3,0

3,4 10,2 9,3 13,0 13,4 8,1

36,8 38,7 32,1 31,5 26,1 26,3

59,8 49,6 56,8 52,5 57,5 62,6

100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0

87 137 162 162 134 198

1,0 1,0 2,2 1,0 3,4 4,4 2,7

13,5 11,3 8,6 7,8 6,9 12,5 8,7

39,6 37,1 26,9 35,8 29,3 27,5 25,1

45,8 50,5 62,4 55,4 60,3 55,6 63,4

100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0

96 97 93 193 58 160 183

3,3 2,9 0,0 0,0 3,4 2,7 1,1

12,0 10,9 22,2 8,2 17,2 9,4 6,5

26,1 36,8 27,8 23,0 37,9 27,8 33,3

58,7 49,4 50,0 68,9 41,4 60,0 59,1

100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0

92 239 18 61 29 255 186

1,0 2,7 2,5 1,5 2,3

14,1 9,3 12,1 4,5 9,9

32,3 37,9 24,3 22,6 31,3

52,5 50,1 61,1 71,4 56,6

100,0 100,0 100,0 100,0 100,0

99 409 239 133 880

Evaluatie kennis van Aalst op basis van de WES-reisomnibus najaar 2009

 Tabel 6. Slechts 2,3% van de Nederlandstalige volwassen Belgen kent naar eigen zeggen Aalst zeer goed, 9,9% kent Aalst tamelijk goed, 31,3% kent Aalst weinig en meer dan de helft (56,6%) kent Aalst niet. Rekening houdend met de grootteorde van de Nederlandstalige volwassen Belgische markt (5.063.000 personen) betekent dit dat 115.000 personen Aalst zeer goed kennen, 500.000 personen kennen Aalst tamelijk goed, 1.585.000 kent Aalst weinig en 2.865.000 volwassen Nederlandstalige volwassen Belgen kennen Aalst niet. Dit betekent dat er ernstige promotionele inspanningen moeten worden geleverd om de kennis omtrent toeristisch Aalst te verhogen.

 De kennisgraad is het hoogst bij de personen uit Oost-Vlaanderen en bij de 45- tot 64-jarigen.

 De kennisgraad is het laagst bij personen uit Limburg en bij de sociale klasse D.


November 2011

41

3.2.2 . Actuele markt Evaluatie actuele markt op basis van de WES-reisomnibus najaar 2009

 Tabel 7. Gebaseerd op de kennisgraad betekent dit dat in de laatste drie jaar (2009, 2008 en 2007) 39% van deze groep of zo’n 860.000 mensen Aalst bezocht hebben. Ongeveer 500.000 mensen hiervan bezochten Aalst in 2009.

3.2.3. Potentiële markt Evaluatie potentiële markt op basis van de WES-reisomnibus najaar 2009

 Tabel 8. 26,3% van de Nederlandstalige volwassen Belgen zegt vrijwel zeker of wel-

licht wel Aalst binnen de drie jaar te willen bezoeken en 73,8% antwoordt wellicht niet, zeker niet of weet het niet. Gezien de grootteorde van de Nederlandstalige volwassen Belgische markt (5.063.000 personen) betekent dit dat deze potentiële markt (cf. 26,3%) uit 1.332.000 geïnteresseerde personen bestaat. Dit lijkt een aanzienlijk potentieel en dus een opportuniteit voor Aalst.  Analyse van de rubriek ‘vrijwel zeker/wellicht wel’ toont het volgende:  de interesse van deze groep potentieel geïnteresseerden is hoger bij personen uit Oost-Vlaanderen (46,8%), inwoners uit Brussel scoren het laagst (14,3%). De interesse is gemiddeld bij volwassen Belgen uit de provincie Antwerpen (19,5%), Vlaams-Brabant (20,8%), West-Vlaanderen (20,6%) en Limburg (20,2%);  naar leeftijd toe zijn de 65-plussers het minst geïnteresseerd in een bezoek aan Aalst (19,2%);  bij de potentieel geïnteresseerden hebben zowel gezinnen met kinderen als gezinnen zonder kinderen (met uitzondering van de 65-plussers) interesse;  kaderpersoneel en personen met een hogere leidinggevende functie zijn sterker geïnteresseerd (50%) terwijl vrije beroepen en ondernemers in handel, financiën en industrie het minst geïnteresseerd in een potentieel bezoek (17,2%).  Hoe beter men Aalst kent (zie tabel 6) hoe hoger de potentiële interesse is. Dit houdt in dat de markt moet overtuigd worden tot een eerste bezoek.  Tabel 9. Geeft de verdeling van de parameters per graad van interesse. We bekijken opnieuw de rubriek vrijwel zeker/wellicht wel:  de groep potentieel geïnteresseerden bestaat voor 40,9% uit Oost-Vlamingen terwijl er quasi geen Nederlandstalige volwassen Belgen uit Brussel (0,4%) zijn;  naar leeftijd toe maken de 35- tot 54-jarigen jaren samen 40% uit van de groep met potentiële interesse;  ondanks het feit dat we in tabel 8 merken dat het kaderpersoneel een hoge interesse toont, is het aantal ervan in de werkelijke massa van personen die interesse hebben om Aalst te bezoeken, zeer klein (3,9%);  naar sociale klasse toe maken de categorieën ‘Midden, hoog’ en ‘Midden, laag’ drie kwart van de potentieel geïnteresseerden uit;


November 2011

42



de groep Nederlandstalige volwassen Belgen die Aalst potentieel zouden kunnen bezoeken, bestaat voor een derde uit personen die Aalst zeer goed tot tamelijk goed kennen (7,4% en 25,5%), twee derden kent Aalst weinig tot niet (respectievelijk 35,5% en 31,6%). Mits de nodige inspanningen kan men dus marktverruimend werken.


November 2011

43


November 2011

44

WOONPROVINCIE Antwerpen Brussel Vlaams-Brabant West-Vlaanderen Oost-Vlaanderen Limburg LEEFTIJD ONDERVRAAGDE PERSOON 18 - 24 jaar 25 - 34 jaar 35 - 44 jaar 45 - 54 jaar 55 - 64 jaar 65 jaar en meer GEZINSTYPE Gezin met thuiswonende kinderen, jongste kind <6 jaar Gezin met thuiswonende kinderen, jongste kind 6-12 jaar Gezin met thuiswonende kinderen, jongste kind 13-17 jaar Gezin met thuiswonende kinderen, jongste kind >=18 jaar Alleenwonende, gezin zonder kinderen, <45 jaar Alleenwonende, gezin zonder kinderen, 45-64 jaar Alleenwonende, gezin zonder kinderen, >=65 jaar BEROEP ONDERVRAAGDE PERSOON Arbeider Bedienden (inclusief onderwijzend personeel) Kaderpersoneel, hogere leidinggevende functie Zelfstandige handelaars en ambachtslui, landen tuinbouwers Vrije beroepen, ondernemers in handel, financiën en industrie (Brug)gepensioneerd Andere niet-actieven SOCIALE KLASSE A - Hoog B - Midden, hoog C - Midden, laag D/E - Laag KENNIS AALST Zeer goed Tamelijk goed Weinig Niet BEZOEKERVARING AALST Ja, dit jaar/ in 2009 Ja, vorig jaar/ in 2008 Ja, 2 jaar geleden/ in 2007 Ja, 3 tot 5 jaar geleden/ in 2004-2006 Ja, meer dan 5 jaar geleden/ vóór 2004 Neen Totaal

Omschrijving

10,4 11,3 6,5 4,1 8,6 10,0 4,4 9,8 7,9 22,2 8,2 10,3 5,5 5,4 10,1 7,8 7,9 2,3 70,0 36,8 5,8 0,4

26,0 29,9 30,1 24,9 32,8 30,0 18,6 30,4 30,1 50,0 23,0 17,2 21,2 26,3 27,3 28,6 25,5 19,5 85,0 67,8 29,8 14,7

64,0 8,8 10,3 0,0 1,1 0,0 7,3

6,9 8,8 8,6 6,8 9,0 4,5

26,4 24,8 30,9 29,0 29,1 19,2

87,2 55,9 55,2 37,5 19,4 16,7 26,3

2,5 0,0 5,4 1,2 20,9 4,2

19,5 14,3 20,8 20,6 46,8 20,2

23,3 47,1 44,8 37,5 18,3 16,7 19,0

15,0 31,0 24,0 14,3

17,2 20,8 17,6 17,3

20,7 22,2 27,8 14,8 6,9 15,7 21,0

15,6 18,6 23,7 20,7 24,1 20,0 14,2

19,5 16,1 22,2 22,2 20,1 14,6

16,9 14,3 15,4 19,4 25,9 16,0

12,8 44,1 44,8 62,5 80,6 83,3 73,8

15,0 32,2 70,2 85,3

72,7 71,4 74,5 80,5

69,6 69,9 50,0 77,0 82,8 78,8 73,7

74,0 70,1 69,9 75,1 67,2 70,0 81,4

73,6 75,2 69,1 71,0 70,9 80,8

80,5 85,7 79,2 79,4 53,2 79,8

3,5 26,5 20,7 31,3 19,4 25,0 16,8

15,0 12,6 21,5 15,1

18,2 17,1 16,7 15,0

16,3 17,2 5,6 18,0 31,0 16,5 15,6

17,7 17,5 19,4 16,6 12,1 15,0 18,0

18,4 15,3 18,5 15,4 15,7 17,7

16,1 0,0 19,5 15,8 13,9 22,7

4,7 8,8 17,2 21,9 45,2 47,2 44,0

0,0 13,8 36,4 55,2

46,5 41,8 43,9 48,9

40,2 41,8 38,9 45,9 41,4 46,7 45,2

42,7 45,4 45,2 46,6 39,7 36,9 48,1

48,3 42,3 45,7 42,0 38,1 47,5

45,8 57,1 38,9 57,6 31,3 47,9

4,7 8,8 6,9 9,4 16,1 11,1 13,0

0,0 5,7 12,4 15,1

8,1 12,5 13,8 16,5

13,0 10,9 5,6 13,1 10,3 15,7 12,9

13,5 7,2 5,4 11,9 15,5 18,1 15,3

6,9 17,5 4,9 13,6 17,2 15,7

18,6 28,6 20,8 6,1 8,0 9,2

100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0

100,0 100,0 100,0 100,0

100,0 100,0 100,0 100,0

100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0

100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0

100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0

100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0

86 34 29 32 93 108 880

20 87 275 498

99 409 239 133

92 239 18 61 29 255 186

96 97 93 193 58 160 183

87 137 162 162 134 198

236 7 149 165 201 119

(Vrijwel) (Vrijwel) Wellicht Wellicht niet/(vrijwel) Wellicht (Vrijwel) Weet niet Totaal Aantal respondenten zeker/wellicht wel zeker wel zeker niet/weet niet niet zeker niet in de steekproef

Tabel 8 De mate waarin de Nederlandstalige volwassen Belgen van plan zijn om Aalst in de volgende drie jaar te bezoeken, naar enkele sociodemografische kenmerken, en bezoekservaring, WES-reisomnibusenquête najaar 2009 (in %)


November 2011

45

4. Imago van Aalst 4.1. Resultaten uit het citymarketingplan In het kader van het citymarketingplan werden in mei 2010 zo’n 200 bezoekers ondervraagd uit de deelgemeenten van Aalst en Haaltert, Erpe-Mere, Lede, Asse, Sint-LievensHoutem, Herzele en Affligem1 . Enkele resultaten van die bevraging zijn:  het eerste wat bij de bezoekers opkwam wanneer men ‘Aalst’ zegt is carnaval (vermeld door 42,3 % van de respondenten), winkels (17,4%) en gezellig (12,9%);  sterke punten van Aalst in vergelijking met andere steden zijn: winkels (23,9% van de respondenten), gezellig (20,9%), carnaval (12,4%), samenhang inwoners (9,5%) en compact (9,5%);  mindere punten van Aalst in vergelijking met andere steden zijn parking (16,9% van de respondenten), wegenwerken (14,9%) en niet proper, vuil (9,5%);  Aalst is eerder een …  aangename stad (91% van de respondenten),  levendige, dynamische stad (78%),  moderne stad (61,7%),  niet echt een groene stad (62,7%),  propere stad (49,8%),  gastvrije stad (74,5%),  goed bereikbare stad (89,1%),  goedkope stad (53,3%),  ondernemende stad (53,2%);  volgende begrippen passen helemaal bij de stad Aalst:  carnavalsstad (98%),  winkelstad (84,5%),  gezellige stad (78%),  scholen, studentenstad (73,2%),  horecastad (68,8%),  stad met industrieel verleden (64,7%),  historische stad (58,7%);  algemene tevredenheid over de stad Aalst: gemiddelde score: 7,6/10 en 85,1% van de respondenten geeft een score van 7 of meer.

1

Zie conceptnota opgemaakt door BRO pag. 51-52.


November 2011

46

Evaluatie imago uit het citymarketingplan

 De analyse geeft een zeker inzicht in het beeld dat de bezoeker heeft van de stad, maar is beperkt tot de bovenlokale bezoekers.

 Positief is dat deze groep Aalst associeert met elementen uit het hoger geïdentificeerd

kernaanbod (zie carnaval, winkels, compacte stad, winkelstad). Positief is ook de associatie met de term ‘gezellig’.

4.2. Resultaten uit de WES-reisomnibus najaar 2009 Zoals hoger vermeld werden ongeveer 900 Nederlandstalige volwassen Belgen, die representatief verdeeld zijn over alle Vlaamse provincies, telefonisch geïnterviewd. De ‘wordle’-figuren1 schetsen het antwoord op de vraag ‘Hoe zou u Aalst in een paar woorden typeren’. We geven dit op drie niveaus weer:  niveau 1: zijn alle antwoorden;  niveau 2: is exclusief het begrip ‘carnaval’en ‘stad’;  niveau 3 is exclusief de begrippen, ‘carnaval’, ‘stad’ en ‘ajuin/ajuinen’. Wordle niveau 1, alle antwoorden, bron WES-reisomnibusenquête najaar 2009

1

Www.wordle.net, wordle is een methode om zaken voor te stellen via word clouds.


November 2011

47

Wordle niveau 2: alle antwoorden WES-reisomnibusenquête najaar 2009

exclusief

carnaval

en

stad,

bron

Wordle niveau 3, alle antwoorden exclusief carnaval, stad, ajuin/ajuinen, bron WES-reisomnibusenquête najaar 2009


November 2011

48

Evaluatie imago en de mate van gekendheid , WES-reisomnibus 2009

 Uit wordle 1 blijkt overduidelijk dat Aalst dominant geassocieerd wordt met carnaval en met de spotnaam ‘ajuin’.

Wordle 2 geeft een meer genuanceerd beeld. De spotnaam ajuin/ajuinen is nog steeds duidelijk aanwezig maar we zien ook reeds ‘winkelen’ en de figuren Daens en Boon, de markt, het voetbal en het typische Aalsterse dialect opduiken. Wordle 3 is nog meer gedetailleerd. Het winkelen, het voetbal, het ziekenhuis, de markt, Daens en Boon komen nog meer in beeld. De conclusie is dat Aalst bij de Nederlandstalige volwassen Belgen een duidelijk profiel heeft, men kan zich iets voorstellen bij het begrip ‘Aalst’.

5. Trends Een trend is een ontwikkeling die zich op een bepaald ogenblik duidelijker manifesteert, een beetje herkenbaarder wordt, door een bepaalde groep als meer vanzelfsprekend wordt ervaren. Iedere ondernemer, producent, stad of gemeente is onderhevig aan trends die zich manifesteren in de maatschappij. Herkent men de trend en speelt men hierop efficiënt in, dan betekent dit dat men een voorsprong kan nemen ten opzichte van concurrenten of concullega’s. In het geval van Aalst zijn dit de andere Vlaamse toeristische steden. In het kader van dit strategisch plan organiseerden we daarom een trendsessie die de basis vormt voor innovatieve productontwikkeling van Aalst1. Het resultaat van deze oefening krijgt zijn vertaling in het actieplan. Een greep uit de vele ontwikkelingen die we voor Aalst belangrijk achten, zijn:  de publieke ruimte moet mooi en verzorgd zijn;  toerisme, cultuur en lifestyle vormen samen een uniek product;  interactieve musea zijn publiekstrekkers;  er is een grotere belangstelling voor logies dat persoonlijkheid uitstraalt;  storytelling, verhalen vertellen is aan de orde;  mensen willen dingen doen, actief zijn, deelnemen in plaats van toekijken;  de producent levert maatwerk, het gaat om customisation, zaken op maat van de klant;  internet is een belangrijk medium;  beleving moet uiteraard ingebouwd zijn;  en niet in het minst: de consument is de focus bij productontwikkeling, niet de aanbieder. Het gaat er dus niet meer om wat ik (als stad) kan aanbieden maar wel om wat de klant interesseert.

1

WES-project: www.innovatieintoerisme.be


November 2011

49

Evaluatie trends

 Aalst is, zoals de meeste steden, onvoldoende op de hoogte van de trends maar neemt nu de kans om deze inzichten te benutten in haar voordeel.


November 2011

50

HOOFDSTUK 5: DE TOERISTISCHE ORGANISATIE VAN AALST Twee elementen zijn hier van belang. In de eerste plaats is dit de wijze waarop de stad Aalst haar toeristische dienst uitbouwt (interne analyse)1. In tweede instantie moeten we nagaan welke impact beslissingen op andere beleidsniveaus, zowel binnen Aalst als daarbuiten, hebben op de werking van de toeristische dienst (externe analyse). Hiertoe rekenen we de punten 2 (projecten en beleidsplannen op stadsniveau) en 3 (toeristische beleidsplannen).

1. Uitbouw toeristische dienst, bestemmingsmanagement 1.1. Regionaal infokantoor, personeelskader, takenpakket Toerisme Aalst zit per 1 juni in een nieuw en mooi uitgerust kantoor dat vlot bereikbaar is. Zij is erkend door Toerisme Vlaanderen als een regionaal infokantoor. Dit betekent2:  dat de dienst is opgericht of erkend door de gemeente of stad of het statuut heeft van gewestelijke VVV of toeristische dienst;  lid is van de provinciale toeristische dienst;  een goed financieel beheer bewijst door de financiële jaarrekeningen en begroting;  over personeel beschikt met de vereiste kwalificaties;  administratieve permanentie verzekerd;  over een infobalie beschikt;  over toeristische informatie van de gemeente of stad beschikt;  toeristische informatie verstrekt over de stad en over de provincie en een ruime dienstverlening aanbiedt;  minimum 5 dagen per week en minstens 12 weekends open is (minimum vier uur elke zaterdag en zondag);  over een hotellijst beschikt. 1

Een organogram met de plaats van Toerisme Aalst binnen het geheel van de stadsdiensten is niet voorhanden. Aalst laat op dit moment een studie uitvoeren die een nieuwe structuur van haar stadsdiensten moet uittekenen. Deze studie zou eind 2011 klaar moeten zijn.

2

zie Toerisme Vlaanderen: http://www.toerismevlaanderen.be/showpage.asp?iPageID=29


November 2011

51

Toerisme Aalst oefent deze dienstverlening uit met drie personeelsleden waarvan één diensthoofd en twee ondersteunende medewerkers. Deze personen hebben respectievelijk een B-, C- en D-personeelsstatuut. Een vierde persoon zal worden aangeworven. Het concrete takenpakket bestaat uit:  beantwoorden vragen aan de balie;  beantwoorden telefonische vragen en correspondentie per mail;  productverkoop;  organiseren en uitvoeren dagtrips en rondleidingen;  brochurevoorbereiding;  overleg met andere stadsdiensten;  overleg met toeristische overheden (bv. Scheldeland);  voorbereiding grotere (toeristische) projecten (bv. in het kader van Vlaanderen Lekker Land, het Boon-jaar 2012);  samenwerking met Horeca Vorming Vlaanderen voor de vorming (dagopleiding) van Toeristische Ambassadeurs1;  productontwikkeling (bijvoorbeeld plattelandsproject voor Hoppetocht, digitale Carnavalswandeling);  organisatie Open Monumentendag (startdatum in februari);  opvolgen financieel beleid (facturatie, leveringen, …);  voorbereiding punten voor college van burgemeester en schepenen en gemeenteraad;  website nakijken, aanvullen, corrigeren;  samenstellen infopakket in het kader van events. Toerisme Aalst ontving in 2009 en 2010 respectievelijk 9.968 en 11.267 personen aan de balie. Daarnaast beantwoordde ze in beide jaren respectievelijk 1.017 en 1.221 telefonische aanvragen. Zo’n 90 à 94% van de bezoekers aan de balie zijn Nederlandstalig. De overige groep bestaat uit Franstalige personen, Engelstaligen, Duitstaligen en anderstaligen. In 2009 organiseerde Toerisme Aalst 63 maal een rondleiding, 13 groepen boekten een dagtrip uit de brochure ‘dagtrips voor groepen’. In 2010 waren er 99 rondleidingen en 17 dagtrips.

1

Aalst heeft nu een twintigtal toeristische ambassadeurs in de horeca. Restaurants, caféhouders, hoteluitbaters en kleinschalige logiesuitbaters van Groot-Aalst hadden de mogelijkheid deel te nemen aan de dagopleiding. Wie de opleiding volgde, mag zich toeristisch ambassadeur van Aalst noemen. In deze zaken hangt een sticker/logo op de voordeur, de bedoeling is dat toeristen hier terecht kunnen wanneer de dienst voor toerisme gesloten is.


November 2011

52

Evaluatie regionaal infokantoor, personeelskader, takenpakket

 Het aantal personeelsleden (3) is nauwelijks voldoende voor een vlotte werking van

de dienst. Ter vergelijking: Mechelen heeft 12 personeelsleden, Kortrijk heeft 7 personeelsleden, Dendermonde heeft 8 personeelsleden, en Geraardsbergen heeft 5 personeelsleden. Toerisme Vlaanderen oordeelt, op basis van een studie door de VVSG (Vereniging voor Steden en Gemeenten), dat 6 personeelsleden optimaal zou zijn. Er zal een inhaalbeweging noodzakelijk zijn (in aantal, in kwalificaties) om Aalst toeristisch op de kaart te zetten. Dit houdt onder meer fysieke en commerciële productontwikkeling in, marketing en communicatie, de voorbereiding van toeristische investeringsdossiers, nauwe contacten met de eigen toeristische sector (bijvoorbeeld logieshouders), …

 Front-office- en back-office-taken lopen op dit moment door elkaar, het operationele en het beleidsmatige zitten door elkaar verweven.

 Op dit moment is er geen missie voor Toerisme Aalst uitgeschreven.  Zoals hoger vermeld is een extern bureau aangesteld om een nieuw organogram

voor Aalst uit te werken. Beslissingen op stadsniveau worden uitgesteld tot deze structuur uitgetekend is. Het externe bureau zal geen uitspraken doen over het aantal personeelsleden per administratieve dienst.

1.2. Werkingsbudget Het werkingsbudget van de dienst voor toerisme bedraagt 98.300 euro exclusief de personeelskosten. Verdeling van het werkingsbudget Onvoorziene kleine kantooruitgaven Publicitaire acties, advertenties, deelname beurzen en workshops, aanmaak toeristische film, creatie digitale wandeling, herdruk stadsplan, aanmaak drukwerk (flyers, posters, folders, brochures, …), aankoop draagtassen Aankoop materiaal bestemd voor verkoop (fietsroutebrochures, wandelkaarten, gadgets) Diverse kosten in verband met administratie en ledenbijdragen (Scheldeland, VLAM, …) Erelonen, vergoedingen, optredens, lesgevers, gidsen, SABAM, organiseren evenementen, vergoedingen bij optredens en randanimatie. Receptie- en representatiekosten Huur materiaal bij evenementen (tenten, vlaggen, standmateriaal, geluidsapparatuur, wc-wagen, …) Huur pand Molenstraat, lokalisatie dienst voor toerisme Totaal


500 euro 32.000 euro 4.500 euro 14.000 euro 12.000 euro 1.800 euro 3.500 euro 30.000 euro 98.300 euro

November 2011

53

Evaluatie werkingsbudget

 Dit budget is in zijn geheel uitermate klein. Bovendien heeft men nauwelijks 32.000 euro als communicatiebudget.

1.3. Toeristische projecten op stapel Toerisme Aalst werkt mee aan het actieplan Vlaanderen Lekker Land. In 2012 wil zij ook toeristisch mee inspelen op het Boonjaar dat vanuit de dienst Cultuur zal worden geleid. In 2012 gaan ook de voorbereidingen van start voor het project ‘Groote Oorlog’. Dit grootschalig toeristisch project loopt tussen 2014 en 2018 en omvat projecten in heel Vlaanderen.

Evaluatie toeristische projecten op stapel

 De projecten zijn een eerste stap in de goede richting. Het uitwerken van deze en andere projecten vraagt de nodige gekwalificeerde personeelsinzet.

2. Projecten en beleidsplannen op stadsniveau 2.1. Infrastructuurwerken Het masterplan voor de stationsomgeving wil deze upgraden tot een goed functionerend knooppunt voor alle gebruikers. Het bestaat uit meerdere deelprojecten en omvat onder meer de realisatie van nieuwe gebouwen in hedendaagse architectuur, het aanleggen van verkeersvrije pleinen, de constructie van voetgangers- en verkeersbruggen, een nieuw mobiliteitsplan en een nieuw busstation. Er is ook waterfrontontwikkeling waarbij de Dender opnieuw een onderdeel wordt van het stedelijk leven. Een van de deelprojecten voorziet in de ontwikkeling van de Tragelsite. Een tweede masterplan is deze voor de Hopmarkt. De site krijgt nu een nieuwe invulling inclusief de bouw van een ondergrondse parking. De dienst voor toerisme krijgt hier op termijn een onderkomen. Er is een ruimtelijke visie voor het gebied Osbroek-Gerstjens, de leerlooierij Schotte en de Bonneterie Du Parc uitgewerkt. Dit plan dateert echter van 20031. Aalst werkt ook aan een lichtplan. De bedoeling is om interessante gebouwen en bepaalde plekken in Aalst en randgemeenten extra sfeer en/of veiligheid mee te geven. Het project is lopende.

1

Osbroek-Gerstjens & Schotte-Du Parc, visie ruimtelijke ontwikkeling, dienst Ruimtelijke Ordening stad Aalst, juni 2003.


November 2011

54

Evaluatie infrastructuurwerken

 Aan deze stadsvernieuwingsprojecten merkt men dat Aalst transformeert. Positief is dat ook het industrieel erfgoed een herbestemming krijgt.

 Deze stadsvernieuwingsprojecten zijn ook vanuit het oogpunt van de bezoeker interes-

sant omdat hij of zij een groot deel van zijn of haar tijd in de openbare ruimte doorbrengt. De toerist zoekt ook die bestemmingen op die zowel authenticiteit als vernieuwing en creativiteit uitstralen. Er is hier een markt voor. Smaakvolle combinaties van oud en nieuw (bijvoorbeeld een oud gebouw met een moderne invulling) zijn zeer aantrekkelijk.

 De stadsvernieuwingsprojecten en de herbestemming houden echter te weinig reke-

ning met het toeristisch potentieel. De plannen voor Osbroek-Gerstjens, Schotte en Du Parc gaan de richting uit van in- en outdoor sportrecreatie. Daarmee voorziet men wel in de recreatiebehoefte van de lokale bevolking, maar dit levert geen extra dagof verblijftoeristen op. De Tragelsite voorzag aanvankelijk in de bouw van een evenementenhal, doch ook dit project lijkt weinig kans tot slagen te hebben. Niettemin zijn er in Vlaanderen voorbeelden van herbestemming van industriële panden terug te vinden die wel op een creatievere manier de link leggen met toerisme1. Dit vertaalt zich uiteindelijk in een betere naambekendheid voor de stad, meer bezoekers, meer werkgelegenheid en meer bestedingen. De trage besluitvorming omtrent de stadsvernieuwingsprojecten levert onverwacht toch nog een voordeel op. Mogelijk kan men het industrieel erfgoed van Schotte, Du Parc en de Tragel alsnog benutten voor toeristische doeleinden. Het zou het toeristisch profiel van de stad alvast versterken.

 Naast deze geciteerde stadsprojecten krijgt nog een industrieel pand een herbestemming. De voormalige mouterij De Wolf-Cosyn wordt door een vastgoedinvesteerder omgebouwd tot kwaliteitsvolle woongelegenheden en handelsruimtes. Het is een vrij beeldbepalende site voor Aalst, omdat dit pal aan de Dender ligt.

 Het citymarketingplan werkt twee hefboomprojecten uit om stedelijk Aalst infrastructureel te verbeteren. ‘Valoriseren industrieel erfgoed en de Dender als levensader voor toerisme, economische activiteiten en woonaanbod’ en ‘Versterken van de infrastructuur en openbaar domein met het oog op meer belevingskwaliteit voor de binnenstad’. Men suggereert onder meer om PPS-constructies op te zetten met de private sector en het organiseren van een roadshow waarbij de stad strategische ontwikkelingslocaties actief kenbaar maakt bij projectontwikkelaars, intermediaire partijen, promotoren en investeerders. Het plan dringt aan op de spoedige herontwikkeling van de site Schotte en Du Parc. Men stelt ook dat er langs de oevers van de Dender nog heel wat percelen en gebouwen zijn die, met de juiste aanpak, comfortabel wonen aan de Dender mogelijk maken2.

1

C-mine - Genk (www.c-mine.be ) , Transfo - Zwevegem (www.zwevegem.be/transfo ), La Brugeoise - Brugge (www.labrugeoise.com), Lamot-site Mechelen (www.lamot-mechelen.be ).

2

Citymarketingplan pag. 90 en volgende, zie hefboomprojecten 3 en 4.


November 2011

55

2.2. Beleidsplannen die een impact hebben op toerisme Tot de belangrijkste plannen rekenen we:  het meerjarig beleidsprogramma van Aalst 2008-2013;  het ruimtelijk structuurplan 2003;  het citymarketingplan 2011;  het horecabeleidsplan, 2010;  het cultuurbeleidsplan 2008-2013. De hertekening van het organogram van Aalst zal zeker ook zijn impact hebben, doch dit project is nog niet afgewerkt.

2.2.1. Het meerjarig beleidsprogramma van Aalst 2008-2013 Aalst werkt in haar huidige legislatuur rond zeven krachtlijnen die zij vertaalt binnen vijf grote thema’s. Krachtlijnen de versterking van de stedelijke cultuur; de kwaliteit van de stedelijke ruimte; de kwaliteit van de stedelijke solidariteit; de identiteit en leefbaarheid van de deelgemeenten; de bestuurskracht, integriteit en samenwerking tussen bestuur en ambtenaren; de vernieuwing en duurzame ontwikkeling van Aalst als vijfde centrumstad van Vlaanderen;  de verhoging van de aantrekkingskracht van Aalst voor burgers en ondernemers.

     

Thema’s Aalst Transparante Stad (betreft haar organisatie, personeel, financiën, beleid, publieke infrastructuur, interne en externe communicatie). Aalst Denderende Stad (betreft haar strategische investeringsprojecten, Aantrekkelijk Aalst met citybranding, toerisme, monumenten en publieke ruimte, ‘Kloppend Aalst’ met het seniorenbeleid en integratie en ‘Bruisend Aalst’ met carnaval, horeca, evenementen, sport, cultuur, ontmoetingshuis de Brug, jeugd, vrije tijd en internationale samenwerking). Aalst Leefrijke Stad (betreft preventie, wonen, milieu en netheid, mobiliteit, ruimtelijke ordening, volksgezondheid, welzijn en speciale zaken). Aalst Ondernemende Stad (betreft lokale economie, regionale economie, sociale economie en maatschappelijk verantwoord ondernemen en Aalst als onderwijsstad).


November 2011

56

Toerisme komt aan bod in het luik ‘Aalst Denderende Stad’. Enkele belangrijke punten hierin zijn:  er is de beleidsintentie voor de uitbouw van een grote multifunctionele hal waarin grote evenementen, beurzen, congressen en carnavalsfestiviteiten kunnen plaatsvinden. Voor de realisatie hiervan streeft men naar een publiek-private samenwerking;  de dienst voor toerisme moet op een volwaardige manier uitgebouwd worden met de ambitie om het toerismeaanbod op het niveau van de andere centrumsteden te plaatsen. Er moet een modern geïntegreerd beleid komen waarbij verschillende verantwoordelijken en diensten worden betrokken en ingezet;  de merknaam ‘Denderend Aalst’ moet mee uitgedragen worden, en dit begint met de uitbouw van een modern functionerend en optimaal ingericht infokantoor;  Aalst wil de uitbouw van jeugdlogies op haar grondgebied. Het is niet de bedoeling om een jeugdherberg zelf te bouwen, maar wel als trekker en facilitator op te treden naar hogere overheden;  verder voorziet men binnen ‘Denderend Aalst’ de oprichting van een monumentencel, de ontwikkeling van het horecabeleid, een integraal evenementenbeleid, bijkomende sportinfrastructuur. Aalst moet de eerste carnavalsstad van Vlaanderen blijven. Cultuur wordt genoemd als de katalysator bij uitstek om Aalst een positieve perceptie als centrumstad te geven. Het museum wordt inhoudelijk en vormelijk als een modern en hedendaags museum geconcipieerd. Het cultuurcentrum De Werf moet blijven boeien met een gepaste inhoud en een doelgroepenbenadering. Voor de jeugd voorziet men in een jeugdservice, een jeugdaanbod maar ook gepaste jeugdruimte;  tezelfdertijd voorziet men in een platform waar recreatieactoren mekaar kunnen ontmoeten. Dit zijn de dienst Vrije Tijd, de dienst Sport, de dienst Cultuur, de dienst Jeugd, CC De Werf, de bibliotheek, toerisme, … Dit overleg wordt aangevuld met infrastructuurgebonden diensten zoals de dienst Openbare Werken, de dienst Patrimonium en de dienst Leefmilieu. Dit omdat vele noden zich op infrastructureel vlak situeren.

2.2.2. Het ruimtelijk structuurplan stad Aalst 2003 Een ruimtelijk structuurplan legt de visie vast op de gewenste ruimtelijke ontwikkelingen van een gebied. Het gemeentelijk ruimtelijk structuurplan van Aalst legt dus de visie vast op de ruimtelijke ontwikkeling van zijn centrum en buitengebied. Veel van wat er in de stad Aalst gebeurt, hetzij op het vlak van natuur en landschap, de ontwikkeling van de Dender, wonen en bebouwing, verkeer en vervoer en recreatie, vindt hier zijn oorsprong. De belangrijkste keuzes die men maakt voor het luik recreatie zijn de volgende1:  bovenlokale, hoogdynamische of grootschalige voorzieningen voor sport en recreatie worden geconcentreerd in het stedelijk gebied2;  lokale sport- en recreatievoorzieningen (bijvoorbeeld lokale sportterreinen, park, speelbos) worden ontwikkeld aansluitend bij elke deelkern. Mogelijke uitbreidingen van bestaande voorzieningen moeten in verhouding staan tot het niveau van de kern;  in functie van medegebruik van voorzieningen worden recreatieve voorzieningen geconcentreerd op een beperkt aantal plaatsen;

1

Ruimtelijk structuurplan stad Aalst, richtinggevend gedeelte, pagina 156 e.v.

2

Dit betekent onder meer dat Osbroek-Gerstjens uitgebouwd wordt tot dé groen-recreatieve pool van Aalst met regionaalstedelijke uitstraling, tezelfdertijd zijn er echter beperkingen pag 156.


November 2011

57

 in natuurlijke gebieden kan laagdynamische recreatie worden verweven indien recrea-



  

tie verspreid en aan lage dichtheid voorkomt. Valleigebieden kunnen bijvoorbeeld als waterpark met vochtige gebieden, vijvers en wandelpaden worden ontwikkeld. De uitrustingsgraad van deze gebieden blijft altijd zeer beperkt; inzake riviertoerisme komen twee gebieden in aanmerking voor het uitbouwen van aanlegplaatsen. De bestaande aanlegmogelijkheden in het centrum ter hoogte van de pendelparking (zij worden aantrekkelijker gemaakt bij het herstructureren van de Denderomgeving) en het groen-recreatief gebied Osbroek-Gerstjens; zonevreemde recreatie wordt behandeld in gebiedsgerichte RUP’s; inzake verblijfrecreatie worden weekendverblijven afgeremd of afgebouwd; de stad onderzoekt verder de mogelijkheden voor hoevetoerisme.

2.2.3. Het citymarketingplan 2011 Dit plan is uitermate recent, juli 2011. Hoofdstukken 7 tot 10 geven de richting aan waarin Aalst moet evolueren. De uitdaging is om het grijze en stilstaand imago van Aalst om te buigen tot eigentijds en springlevend en de intrinsieke kwaliteiten beter tot hun recht te laten komen in productontwikkeling en citymarketing. Daarvoor formuleert men onder meer tien hefboomprojecten. Daartussen zitten ook relevante projecten voor toerisme: 1. bundeling stadsdiensten (in het oude postgebouw of op markante, symbolische of centrale locatie); 2. polyvalente evenementenhal voor sport, cultuur, seminars, evenementen; 3. valoriseren industrieel erfgoed en de Dender als levensader voor toerisme, economische activiteiten en woonaanbod; 4. versterken van infrastructuur en openbaar domein met oog op meer belevingskwaliteit voor de binnenstad; 5. realisatie van een belevingscentrum voor carnaval; 6. uitbouw zorgsector via het aantrekken van (para-)medische spin-offs zoals dienstverlening, onderwijs en congresfaciliteiten; 7. verbeteren bereikbaarheid en voorzien in een gedifferentieerd en dynamisch parkeeraanbod; 8. stadswinkel of onthaalcentrum in stadskern en benutten van toeristisch potentieel; 9. (sport-)evenement met internationale uitstraling, bijvoorbeeld WK wielrennen in 2020; 10. verdere uitbouw dienst Economie met unieke loketten voor handelaars, ondernemers en investeerders.


November 2011

58

In het communicatieluik (hoofdstuk 10) definieert men de doelgroepen en hoe men hier communicatief mee omgaat1. Voor het luik bezoekers en potentiële bezoekers is:  de focus van de positionering: ‘historische stad, waar je steeds iets uniek kan beleven’;  de focus van de boodschap: ‘combineer een bezoek aan de stad Aalst (historiek, shoppen, cultuur, events, … ) met een relaxverblijf in één van de landelijke dorpen’. Daarnaast komen nog andere elementen aan bod, inclusief de geplande communicatiestrategie.

2.2.4. Het horecabeleidsplan 2010 Dit horecabeleidsplan tekent het kader uit voor de toekomstige ontwikkeling van de horeca in de stad Aalst. Binnen het actieplan onthouden we de volgende punten, want ze zijn ook belangrijk voor toerisme:  men streeft naar een centrale database voor de stadsdiensten met informatie over de horeca. Deze database moet door elke dienst raadpleegbaar zijn, zodat iedereen over dezelfde informatie beschikt,  er moet overleg en informatie-uitwisseling zijn tussen de stad en de horeca. Horecaondernemers moeten op de hoogte zijn van relevante beleidsmateries, en omgekeerd moet de stad weten wat er leeft, welke evenementen ze organiseren, welke vragen men heeft, … Praktisch vertaalt zich dit in de aanstelling van een horecacoach en een overlegplatform. Van de dienst voor toerisme verwacht men dat zij regelmatig telefonisch contact onderhoud met de hoteliers2,  de relatie tussen horeca en toerisme moet nauwer kunnen. Men denkt aan een betere informatie-uitwisseling zoals onder meer het integreren van toerismenieuws in een elektronische nieuwsbrief voor de horeca, aan een elektronisch forum waarop horeca en toerisme informatie kunnen uitwisselen, aan overleg op geregelde tijdstippen tussen de dienst voor toerisme, de horeca en de horecacoach. Toerisme Aalst moet het product Aalst beter op de kaart zetten, haar troeven beter promoten en beter communiceren. In dit communicatieluik moet Aalst ook duidelijker haar positie binnen Scheldeland verklaren. Nog andere actiepunten zijn om ook de horeca en niet enkel logies op te nemen in de rubriek toerisme op de website of in een aparte toerismepagina, toeristische informatie via de horeca te verdelen, de opleiding toeristische ambassadeur van de horeca te promoten, een streekmenu te ontwikkelen, …. 3,  het actieplan heeft verder aandacht voor evenementen. Zij wil een goed terrasreglement in overleg maken en streeft kwalitatieve terrassen na. Ten slotte zijn er nog suggesties met betrekking tot het parkeren in Aalst.

1

Citymarketingplan, pagina’s 115-116.

2

Horecabeleidsplan, eindrapport, pagina 54.

3

Horecabeleidsplan, eindrapport, pagina’s 58-62.


November 2011

59

2.2.5. Het cultuurbeleidsplan 2008-2013 Cultuur en toerisme zijn verbonden via de volgende geplande activiteiten1:  breed gepromote cultuurprojecten zoals de week of het weekend van de Aalsterse Kunstenaars, de cultuur & ambachtenmarkt, het Aalsters Salon;  de herinrichting van het Stedelijk Museum Aalst en de uitwerking van een erfgoedroute;  de realisatie van een volwaardige In-Uitbalie met de mogelijkheid voor de cultuuractoren om er hun tickets te koop aan te bieden, tegen 2012. De dienst voor toerisme moet werken naar een toeristisch infokantoor met een A-statuut;  de uitbouw van een carnavalsmuseum en de erkenning van Aalst carnaval als werelderfgoed (dit is ondertussen gerealiseerd);  de werking van het CC De Werf die zowel inzet op huidige bezoekers als op het bereiken van een nieuw publiek.

Evaluatie beleidsplannen

 Toerisme opereert duidelijk niet in een vacuüm. Talrijke beslissingen en projecten in andere beleidsdomeinen beïnvloeden de werking van de dienst.

 Het recente citymarketingplan is een belangrijk gegeven binnen de stad omdat dit

richtinggevend en overkoepelend is voor de verschillende stedelijke beleidsdomeinen, dus inclusief toerisme. Acties en strategische projecten van de diensten moeten kaderen binnen de citymarketingvisie. Het is de enige manier om consistentie in het beleid te doen ontstaan. Maar maakt men ten aanzien van toerisme wel de juiste keuze? Dit moet verder uitgeklaard worden. Tweede punt: de kernwaarden2 op stadsniveau lijken ons niet helder geformuleerd. Toelichting ter zake is nodig. Positief is dat men spreekt over een belevingscentrum carnaval en niet over een carnavalsmuseum. Dit biedt veel meer perspectieven.

 De ambities voor Aalst die geformuleerd zijn in het meerjarenprogramma zijn hoog, maar er moet nog werk aan de basis verricht worden. Op dit moment is de missie van Aalst niet duidelijk.

 Ruimtelijke ordening beperkt de toeristische ontwikkelingskansen van de site OsbroekGerstjens, Schotte en Du Parc.

 De uitbouw van de evenementenhal laat op zich wachten.  Om de in- en uitbalie zoals gesuggereerd in het cultuurbeleidsplan te kunnen realiseren, zullen werking en fysieke locatie eerst op elkaar moeten worden afgestemd.

1

Cultuurbeleidsplan, diverse pagina’s.

2

Kernwaarden zijn deze elementen waarmee een bestemming zich wenst te identificeren.


November 2011

60

3. Toeristische beleidsplannen, strategisch beleidsplan Scheldeland 2007-2011 Het strategisch beleidsplan voor recreatie en toerisme in Scheldeland 2007-2011 is alsnog het belangrijkste referentiekader voor de regio. Aalst wordt slechts her en der eventjes genoemd in het plan1, doch belangrijk lijkt ons dat Aalst samen met Dendermonde en Ninove aangeduid worden als ‘Denderende Steden’ die binnen Vlaanderen het potentieel hebben om uitgespeeld te worden als cultuurtoeristische dagbestemming. ‘Deze steden en de regio zelf zijn een complementair toeristisch product. Bij het concept regio staat de verkenning van de regio te voet, met de fiets of per boot centraal. Het bezoeken van een stad, museum, … vormt dan een tussenstop in een bredere beleving van de kwaliteiten en waarden van de regio2. Carnaval wordt samen met het Ros Beiaard in Dendermonde binnen deze regio aanzien als een topevenement. Men suggereert om dit actief te gebruiken in de promotievoering. In de PMC-matrix (Product-Markt-Combinatie) zet Scheldeland als eerste prioriteit in op omgevingsrecreatie voor de lokale bevolking van de regio en op individueel dagtoerisme voor de bevolking van de stedelijke agglomeraties aan de rand van de regio. Prioriteit 2 zijn dagtoeristen in groep of groepjes van vrienden of familie (voor bewoners uit de stedelijke agglomeraties aan de rand van de regio en uit de rest van Vlaanderen). Prioriteit 3 gaat naar korte vakanties voor de rest van Vlaanderen en Zuid-Nederland.

Evaluatie beleidsplannen

 Aalst krijgt maar een vrij magere plaats toebedeeld in dit plan.  Het is afwachten wat de visie en richtlijnen zullen zijn bij het updaten van dit plan.

1

Strategisch beleidsplan voor recreatie en toerisme in Scheldeland, bijvoorbeeld (pagina 207 - ontwikkeling van een aanlegplaats ter hoogte van de site Schotte-Du Parc is gewenst).

2

Strategisch beleidsplan voor recreatie en toerisme in Scheldeland, pagina 218.


November 2011

61


November 2011

62

HOOFDSTUK 6: SWOT-ANALYSE Dit zesde hoofdstuk vat alle voorgaande informatie samen tot een werkbaar geheel. Het is een tussenstap in de aanloop naar de visie en het actieprogramma. Sterktes en zwaktes in de SWOT-tabel hebben betrekking op interne elementen waar men als stad of organisatie invloed of impact op heeft, die men kan beïnvloeden, bijvoorbeeld de kenmerken van het product of de communicatie. Opportuniteiten en bedreigingen zijn externe evoluties waar men als organisatie geen invloed op heeft en waarvan we denken dat ze zich in de toekomst zullen manifesteren. Een opportuniteit of kans is een gunstige ontwikkeling in de externe omgeving waar men als gemeente of organisatie kan op inspelen om daar een concurrentieel voordeel uit te halen. Een bedreiging daarentegen is een ongunstige ontwikkeling in de externe omgeving die, indien men geen doelgerichte actie onderneemt, een negatieve invloed zal hebben op de marktpositie. We zetten nu alles op een rij en houden hierbij rekening met de rubrieken zoals we ze gedetecteerd hebben in vorige hoofdstukken.

STERKTES

ZWAKTES

TOERISTISCH PRODUCT Kernaanbod met kernproducten en aantrekkingselementen Cultuur en historie Carnaval, werelderfgoed, belangrijk voor sociaal weefsel, digitale carnavalswandeling  Historische en hedendaagse ambassadeurs  Interessante historische tijdslijn met accent op industriële periode  Dankzij boeken en films is (vooral) industriële periode goed gekend  DNA van de Aalstenaar: rebels, positieve connotatie  Redelijke cluster van interessant patrimonium Natuur 





De Dender heeft ontwikkelingskansen voor toervaart en fietsen, verbinding met Dendermonde, Ninove (en verder zuidelijk) Faluintjesstreek heeft een zekere gekendheid, biedt ontwikkelingsperspectieven naar Vlaams-Brabant toe













Carnaval heeft ook zijn negatieve kanten Veel van het patrimonium is verdwenen Patrimonium is toeristisch onvoldoende geëxploiteerd Ook andere steden in Vlaanderen hebben interessant patrimonium, die bovendien beter ingezet wordt

Dender is onvoldoende benut, ontbreken van infrastructuur, hoge investeringskosten Er zijn interessantere landschappelijke streken in Vlaanderen dan de Faluintjesstreek, toeristische uitrusting (fietspaden) kan beter


November 2011

63

Leisure   

Levendig shoppinggebeuren Compacte, verkeersvrije kern Reca-potentieel en er is een beleidsplan voor deze sector

 

Beperkte shoppingradius Reca heeft ook minpunten

Andere  



Verschillende streekproducten, Pikkeling, internationaal folkloregebeuren, staat voor authenticiteit Bedrijvenareaal, spitstechnologie in cardiologie, zorgcluster opent perspectieven





Iedere streek in Vlaanderen heeft streekproducten Pikkeling is geen topevenement (maar lokt toch meer dan 10.000 bezoekers)

Ondersteunend toeristisch aanbod Logiesaanbod 

 

Redelijk kamervolume in vergelijking met omliggende steden Accent ligt op het stadscentrum ½ van de hotelkamers in de 3- en 4sterrencategorie







½ van de hotelkamers in O-, 1- en 2-sterrencategorie Geen logies voor doelgroepen (centra voor allen of jeugdlogies) Geen actieve houding in het uitwerken van arrangementen of bewerken van de zakelijke markt

MICE 

Aalst heeft goede ligging ten opzichte van Brussel





Zeer weinig aanbod, Aalst is hiervoor niet gekend Evenementenlocatie-annex MICE laat op zich wachten

Historisch patrimonium 



Redelijk potentieel met interessant museum Museum organiseert ook lezingen en concertjes





Potentieel is niet toeristisch en niet belevingsvol ontwikkeld (met uitzondering van museum) Industrieel erfgoed wordt niet benut

Cultuur 







3 interessante potentiële partners Erfgoedcel Aalst, De Werf, Netwerk (+ het museum) met een eigen programma en netwerk Cirk, hedendaags en in de openbare ruimte De Werf en Netwerk, link met het rebelse DNA Aanvang van samenwerking


November 2011

64

Natuur 

Beperkt inzetbaar voor toerisme

Fiets- en wandelroutes 







Actueel uitgewerkte digitale carnavalswandeling Belforten van de Arbeid, met podcasts, legt accent op het industriële verleden Dienst voor toerisme (in samenwerking met de Fietserij) stelt fietsen ter beschikking Daens- en Boonwandeling, link met identiteit van Aalst





Klassiek, weinig belevingsvol, niet doelgroepengericht, edutainment ontbreekt, rommelige voorstelling op de website door te veel accent op natuur, nog fysieke knelpunten, moet herdacht worden zeker omdat fietsen en wandelen recreatieve topactiviteiten zijn Heden niets voor kinderen of gezinnen met kinderen (maar plannen in de maak)

Evenementen  

Er zijn evenementen, maar … Er is interesse vanuit het bedrijfsleven voor evenementen







Stad heeft geen evenementenbeleid, met alle gevolgen van dien zowel voor organisatie als communicatie Geen arrangementen rond evenementen Geen evenementenhal, wel gepland maar niet gerealiseerd

Diverse 





Centrale ligging met goede bereikbaarheid van buitenaf De Kluizen (golf- en businesscenter), kwaliteitsvolle ontspanning in een groen kader Een zekere exploitatie van de Dender via Rodimo







Minder goede interne bereikbaarheid en parkeergelegenheid Dendergalm heeft geen toeristisch potentieel De Kluizen en Rodimo zijn private stakeholders, in hoeverre is dit inzetbaar?

TOERISTISCHE MARKETING EN COMMUNICATIE Huidig marketingbeleid 

dit is er heden niet, maar dit plan zal het ontwikkelen

Communicatieaudit Printmedia en digitale informatie 

 

Nieuwe brochure is er, biedt een tijdelijke oplossing, is informatief Promotiefilm voor Aalst is in de maak Citymarketingplan opent perspectieven voor communicatie

 

Zeer beperkte toeristische informatie Printmedia en de info op de site van Aalst is zeer statisch, niet wervend, niet doelgroepengericht, niet met call-to-action


November 2011

65



Ook Aalstenaars consulteren de toeristische brochure (is opportuniteit)







Info loopt fel achterop in vergelijking met andere toeristische steden De nieuwe, weliswaar tijdelijke brochure, vermeldt het logiesaanbod niet Toerisme Aalst (en haar aanbod) is quasi niet vindbaar/bereikbaar via de website van Aalst

TOERISTISCHE ORGANISATIE Uitbouw toeristische dienst, bestemmingsmanagement Regionaal infokantoor, personeelskader, takenpakket  Nieuw en mooi kantoor, goede ligging  Door Toerisme Vlaanderen erkend als een regionaal infokantoor









Er is geen referentiekader voor Toerisme Aalst, geen missie, geen takenpakket gedefinieerd, onvoldoende personeel. Dit zijn cruciale punten. Aalst loopt fel achterop in vergelijking met andere toeristische steden Front-office en back-office taken, het operationele en beleidsmatige lopen door elkaar Veel onduidelijkheid zolang nieuw organogram op stadsniveau er niet is

Werkingsbudget 

Volledig ondermaats

Toeristische projecten op stapel 

Medewerking aan Vlaanderen Lekker Land (heden), het Boonjaar 2012 (cultuur) en de Groote Oorlog 2014



Personeelsproblematiek speelt ook hier


November 2011

66

OPPORTUNITEITEN

BEDREIGINGEN

TOERISTISCHE MARKETING EN COMMUNICATIE De vraag Dag- en verblijftoerisme 





Kleine leisuremarkt, vermoedelijk groeipotentieel mits de juiste investeringen Het citymarketingplan zet in op de zorgcluster Ligging van Aalst binnen de Vlaamse Ruit, opportuniteiten op het vlak van zakelijk toerisme











Verblijfsmarkt is een moeilijk te bewerken markt omdat 70% buitenlandse overnachtingen zijn en 70% van de overnachtingen in het individueel zakelijk segment zitten Scoort laag in vergelijking met andere centrumsteden en andere steden in Oost-Vlaanderen Moeilijk om hotels in het weekend gevuld te krijgen Cf. supra: weinig actieve houding van logementhouders t.a.v. arrangementen en zakelijk toerisme Zakelijk publiek heeft andere noden dan een leisuretoerist, is men zich daarvan bewust?

Kennis, actuele en potentiële markt 





in de laatste 3 jaar bezochten zo’n 890.000 volwassen Nederlandstalige Belgen, Aalst Benoembare en vrij grote potentiële leisuremarkt (1,3 miljoen geïnteresseerde volwassen Nederlandstalige Belgen) Hoe beter men Aalst kent, hoe hoger de potentiële interesse is voor een bezoek







via de WES-reisomnibus 2009, 88% van Nederlandstalige volwassen Belgen kent Aalst weinig tot helemaal niet in de laatste 3 jaar bezochten zo’n 890.000 volwassen Nederlandstalige Belgen, Aalst maar veel uit OostVlaanderen Hoe beter men Aalst kent, hoe hoger de potentiële markt is, dit vraagt dus marktovertuiging

Imago 





Uit het citymarketingplan: Aalst = carnaval, winkels en gezellig Uit de WES-reisomnibus 2009, Aalst = carnaval + goede verdere detaillering Overeenstemming imago met kernaanbod



Uit het citymarketingplan: Aalst = parkeerproblemen, wegenwerken, niet proper, vuil


November 2011

67

Trends  Zullen gekend zijn via WEStrendsessie en innovatieve productontwikkeling  Wie trends kent, kan ze benutten in zijn voordeel



Wie de trends niet kent, loopt achterop

TOERISTISCHE ORGANISATIE Projecten en beleidsplannen op stadsniveau Infrastructuurwerken 







Aalst transformeert en maakt een beginnend gebruik van herbestemming van industrieel erfgoed Trage besluitvorming rond Tragel en Osbroek-Gerstjens, Schotte en Du Parc biedt mogelijk/hopelijk toch nog kansen op de valreep voor toerisme Toerist zoekt bestemmingen met authenticiteit en creativiteit, smaakvolle combinaties van oud en nieuw werken Citymarketingplan werkt hefboomprojecten uit voor de Dender, industrieel erfgoed, openbaar domein en de belevingskwaliteit van de binnenstad

 



Trage besluitvorming in projecten De ruimtelijke plannen van OsbroekGerstjens, Schotte en Du Parc beperken de toeristische mogelijkheden, Schotte en Du Parc zouden véél beter benut kunnen worden (zie C-mine en andere voorbeelden) Infrastructuur, openbaar domein en belevingskwaliteit van de binnenstad heden niet optimaal

Beleidsplannen met een impact op toerisme 



Er is een citymarketingplan, horecabeleidsplan en cultuurbeleidsplan Horecabeleidsplan bevat concrete aanbevelingen naar dienst voor toerisme toe









Algemeen beleidsplan heeft wel plannen en ambities voor toerisme, maar zijn niet concreet Het ruimtelijk structuurplan dateert van 2003 Het citymarketingplan bevat een luik toerisme, zijn de gemaakte keuzes wel correct? Suggesties voor In-Uitwinkel vanwege cultuur voor 2012, niet realistisch, men moet minstens op dezelfde locatie kunnen samenzitten


November 2011

68

Toeristisch beleidsplan Scheldeland 2007-2011  Aalst maakt deel uit van twee toeristische netwerken: Scheldeland en Denderende Steden



Plan is aan update toe


November 2011

69


November 2011

70

HOOFDSTUK 7: VISIE De uitwerking van een visie voor de toekomstige uitbouw van toerisme en leisure in Aalst is een volgende stap in de ontwikkeling van een kwaliteits- en belevingsvolle toeristische bestemming.

1. Wat De visie drukt de beredeneerde ambitie uit waar Aalst inzake toerisme en leisure tegen het einde van de planperiode (2017) naartoe wil werken. Daarmee vormt het een referentiekader voor huidige en toekomstige beslissingen. Acties die binnen deze visie passen, worden positief beoordeeld. Acties die er niet in passen, worden verworpen. Op deze manier slaagt men erin om op een consistente wijze vitale keuzes te maken op lange termijn.

2. Hoe We spreken altijd over ‘visie’, maar in de praktijk bedoelen we het geheel van visieelementen gaande van een centrale doelstelling (eigenlijke ambitie) tot en met de doelstellingen die deze ambitie mee vorm geven. Deze visie-elementen zijn niets anders dan antwoorden op de belangrijkste sleutelvragen die we ons stellen. Later, meer bepaald in het actieplan, gaan we deze keuzes verfijnen en veel concreter maken. Het jargon dat we gebruiken, zullen we telkens verduidelijken. Het is belangrijk dat iedereen het juiste begrip aan de juiste inhoud koppelt.

3. Centrale doelstelling De centrale doelstelling is een krachtige formulering van de ambitie zodat deze uitgangspunten voor iedereen duidelijk worden. Toerisme en leisure realiseren voor de stad Aalst toegevoegde waarde. Zij dragen bij tot de lokale economie en stedelijke dynamiek, tot welvaart en welzijn. Door middel van een sterke toeristische dienst en met de juiste keuzes inzake toeristisch product en communicatie kan Aalst zich verder ontwikkelen als een kwaliteits- en belevingsvolle toeristische bestemming, het niveau van een centrumstad waardig. Dit gebeurt in overleg met de diverse publieke en private actoren en binnen de beleidsdoelstellingen die eerder in de stad zijn vastgelegd, maar steeds rekening houdend met en vertrekkend vanuit de toeristische en leisurebehoeften van de markt. Deze markt bestaat in de eerste plaats uit externe recreatieve en zakelijke bezoekers.


November 2011

71

4. Kernwaarden Kernwaarden in een toeristische visie zijn die aspecten waarmee een bestemming zich wenst te identificeren en het zijn die karakteristieken die we willen accentueren en naar voren brengen om het verschil met de concurrentie te duiden. Ze vormen als het ware de opstap naar het gewenste streefimago, de positionering. En hoewel ook andere steden een aantal van deze kernwaarden kunnen claimen, is het de combinatie ervan die Aalst uniek maakt. De bestemming Aalst kan worden uitgebouwd rond de kernwaarden:  ludiek rebels en een tikkeltje alternatief;  iets speciaals;  een jonge en toffe centrum- en cultuurstad. ‘Ludiek rebels’ en ‘een tikkeltje alternatief’ zijn de vertaling van de kernwaarde ‘eigenzinnig’ uit het citymarketingplan. Het doelt onder meer op de fijne humor die gebracht wordt door stand-up comedians (Aalst heeft verschillende van deze culturele ambassadeurs1) of het artproject van Netwerk. Het carnavalsgebeuren met de vele kwinkslagen duidt uiteraard ook op het ludiek rebelse. ‘Iets speciaals’ is de verfijning van de kernwaarde ‘iets unieks’ die eveneens in het citymarketingplan wordt geciteerd. We menen echter dat ‘iets unieks’ te hoog gegrepen is voor het huidige toeristisch potentieel van Aalst. Iets speciaals geeft daarom een betere invulling. Aalst is geen doordeweekse stad, maar ‘iets speciaals’, de bezoeker mag zich aan een en ander verwachten. ‘Een jonge en toffe centrum- en cultuurstad’: het woord ‘jonge’ is hier op zijn plaats omdat de stad op dit moment in volle ontwikkeling is, maar her en der nog groeipijnen heeft. Het laat dus toe om te duiden dat men er nog niet is, maar wel evolueert naar. Het ‘toffe’ wijst erop dat Aalst vrij no-nonsens is. De begrippen ‘centrumstad’ en ‘cultuurstad’ duiden erop dat Aalst een bovenlokaal niveau heeft en op cultureel vlak iets te bieden heeft.

5. Kernproducten In de eerste plaats moet het stedelijke van Aalst op een moderne, kwaliteits- en belevingsvolle manier worden ontwikkeld. Het accent ligt op shopping/dag of avondje ontspannende cultuur/goede keuken en reca/de positieve kant van Carnaval/centrumstad met een interessante historiek én actuele kunst en cultuur. Het innovatieve van Aalst met betrekking tot de zorgsector en het belang van enkele grote economische spelers/bedrijven worden best mee in de verf gezet. Ten tweede is er de Dender als recreatieve toeristische route en verbindingsas met andere Vlaamse steden en regio’s. Vooral fietsen is hier belangrijk. In dit opzicht streven we naar een ideaal fietstraject met aansluiting van het fietsroutenetwerk op de stad Aalst2.

1

Bijvoorbeeld Bert Kruismans

2

Bijvoorbeeld aansluiting van het knooppunt ter hoogte van de Zeebergbrug met lus doorheen de stad en uitkomst bijvoorbeeld op de Tragel


November 2011

72

Ten derde, maar in veel mindere mate ligt het accent op de groene buitenruimte als onderdeel van de Scheldelandregio en met een dosis authenticiteit.

6. Marktsegmenten, producttypes, geografische doelmarkten Toeristische marktsegmenten vormen te bewerken delen van de toeristische markt. We maken een onderscheid naar dagen verblijftoerisme, naar leisure- en zakelijk toerisme, naar georganiseerd of individueel toerisme, naar toerisme dat gegenereerd wordt volgens logiesvorm. De nadruk voor de externe bezoekers ligt in evenredige mate op het leisuredagtoerisme en op het leisure en zakelijk verblijftoerisme. Deze zakelijke markt is echter niet ‘bewerkbaar’. Gezien de specifieke situatie van Aalst denken we niet aan het aantrekken van de zakelijke bezoeker, maar wel in termen van het verwennen van deze zakelijke toerist en aan ‘call-to-action’en ‘loyalty’1, wat in andere steden niet of veel minder gebeurt. Indien Aalst erin slaagt om een evenementenhal annex MICE-centrum te ontwikkelen, dan pas kan er gewerkt worden om het georganiseerd zakelijk toerisme, de MICE2-doelgroep aan te trekken. Wat het producttype betreft, maken we een onderscheid naar georganiseerde vormen van toerisme en niet-georganiseerde vormen van toerisme. Dit onderscheid is belangrijk omdat de doelgroepen anders zijn. Bij georganiseerd toerisme moet men de tussenpersonen bewerken, terwijl men zich bij niet-georganiseerd toerisme het best rechtstreeks tot de eindconsument richt. Het dagtoerisme kan zowel op individuele basis als georganiseerd zijn. Idem voor wat het leisureverblijftoerisme betreft. Aalst kan in het geval van georganiseerd verblijftoerisme zijn bevoorrechte positie versterken als uitvalsbasis voor een bezoek aan Vlaanderen en alternatief voor het logeren in Brussel. In het leisure- en zakelijk verblijftoerisme wordt gewerkt op de hotels (verschillende vormen), bed & breakfasts en vakantiewoningen. Mogelijks kunnen nieuwe logiesvormen ontwikkeld worden die gericht zijn op bepaalde doelgroepen (zakelijke reiziger, inspelend op de behoeften in de zorgsector, ….). Geografisch gezien gaat de hoogste prioriteit in de leisuremarktbewerking naar Vlaanderen (met een iets grotere prioriteit voor Oost-Vlaanderen en Vlaams Brabant dan voor de rest van Vlaanderen). Mogelijks kan men aansluitend op het toeristisch strategisch plan Scheldeland meeliften in de marktbewerking van de leisureverblijftoerist op delen van Zuid-Nederland. Dit is evenwel van minder belang.

1

Call to action: term die gebruikt wordt in de communicatie om de doelgroepen aan te zetten tot het ondernemen van een actie.

2

MICE : meetings, incentives, congressen, events of exhibitions/tentoonstellingen.


November 2011

73

7. Klantengroepen, leisuremarkt Het stadsproduct met de combinatie shopping/dag of avondje ontspannende cultuur/goede keuken/industrieel erfgoed én actuele kunst en cultuur is vooral voor koppels en vriendengroepen in alle leeftijdscategorieën aantrekkelijk. Shoppers, cultuurliefhebbers of actievelingen kunnen jong en iets minder jong zijn. De state of mind en de interesse is veel belangrijker dan de geboortedatum. Het buitengebied richt zich vooral op de actieve en ontspanningsgerichte koppels/personen/kleine vriendengroepen. In de praktijk (en uit onderzoek) weten we dat dit eerder de medioren (50-64 jaar) en de senioren (65+) zijn.

8. Kritieke succesfactoren en doelstellingen Kritieke succesfactoren (KSF’s) zijn die elementen die absoluut noodzakelijk zijn om de centrale doelstelling waar te maken, die met andere woorden de overgang tussen de huidige situatie zoals beschreven in de SWOT naar de toekomstige situatie (de beredeneerde ambitie) mogelijk maken. Ze maken het verschil tussen slagen en falen, tussen levensvatbaarheid en succes van de realisatie van de visie. Doelstellingen formuleren wát er moet worden bereikt tegen het einde van de planperiode1. In het activiteitenplan (hoofdstuk 8) combineren we de KSF’s met de doelstellingen en met maatregelen2 en acties tot één geheel. Alles dekt, in navolging van de opbouw van de analyse, de thema’s toeristische organisatie, toeristische marketing en communicatie, en het toeristisch product af. Twee figuren illustreren de samenhang: Figuur 9 Toekomstige, gewenste situatie toerisme in Aalst Huidige situatie toerisme in Aalst

KSF Strategische doelstellingen

Actieprogramma

1

Zij worden zo geformuleerd in de tekst als zouden ze al bereikt zijn.

2

Maatregelen: in sommige literatuur wordt dit geduid als ‘operationele doelstellingen’. We formuleren onze maatregelen wel in de doelstellingsvorm, dit wil zeggen dat: deze maatregel moet uitgevoerd zijn op het einde van de planperiode.


November 2011

74

75


November 2011

76

HOOFDSTUK 8: ACTIEPLAN 1. Uitgangspunten 1.1. Volgens drie ‘lijnen’ Dit actieplan volgt, net zoals in de analysefase, de drie hoofdrubrieken, namelijk:  toeristische organisatie;  toeristische marketing & communicatie;  toeristisch product. We starten het actieplan met het luik toeristische organisatie, daarna volgt marketing en communicatie en ten slotte productontwikkeling. Zonder een degelijk uitgetekende structuur voor de toeristische dienst kan men uiteraard de visie niet waarmaken, maar loopt ook de marketing en communicatie en de productontwikkeling mank. Het is echter evident dat er op de drie niveaus objectieven en acties worden uitgetekend om de centrale doelstelling ‘Aalst ontwikkelen als een kwaliteits- en belevingsvolle toeristische bestemming, het niveau van een centrumstad waardig’ te bereiken. Doelstellingen en acties zijn het resultaat van de gemaakte keuzes in de visie. Zij vloeien op hun beurt voort uit de deelrubrieken van de analysefase.

1.2. Schematische voorstelling De te verwezenlijken doelstellingen en de daaraan gekoppelde acties worden schematisch en op een logische manier met elkaar in verband gebracht1. De leesrichting van de figuren is van onder naar boven: onderliggende acties leiden tot de realisatie van hoger genoemde objectieven. Het hoogste doel is het bereiken van de centrale doelstelling. De kritieke succesfactoren staan in elk schema onderaan. We starten elk thema met een dergelijk schema. Nadien volgt de beschrijving van de doelstellingen en acties.

1.3. Toerisme Aalst als initiator, facilitator en regisseur Van een toeristische dienst wordt veel verwacht. Het is om te beginnen essentieel om de positie van de dienst te duiden. Toerisme is een beleidsdomein dat nooit op zichzelf bestaat, maar integendeel uitermate gelinkt is aan andere domeinen. Haar basisbestanddelen bestaan uit het aanwezige historisch patrimonium, het cultuuraanbod, monumentenzorg en erfgoedbehandeling, de publieke ruimte, natuur, de horeca, een goed openbaar transport en verkeerscirculatie, enz. Een toeristische dienst neemt dan ook die verantwoordelijkheden of neemt die maatregelen om dit basismateriaal zo goed mogelijk mee te helpen ontwikkelen en in de markt te zetten.

1

Methodiek van het logisch kader = logical framework approach.

Þ

titel studie

datum

77

Vanuit dit perspectief kan een toeristische dienst verschillende rollen invullen bij het realiseren van haar doelstellingen1. Zij kan als initiator of projectontwikkelaar optreden. Dit betekent dat zij zelf het initiatief neemt om een project op te zetten. De dienst toerisme fungeert dan als trekker van het project. Zij kan als facilitator optreden, wat inhoudt dat zij initiatieven van anderen ondersteunt en stimuleert. Zij kan als regisseur optreden. Dit betekent dat zij de juiste partijen bij elkaar brengt en dat ze zoekt naar opportuniteiten om tot een win-winsituatie te komen voor alle betrokken. In bepaalde gevallen kan zij ook een sturende rol op zich nemen. Dit is echter niet het geval voor Aalst, maar wel voor hogere toeristische overheden. Op dit moment treedt de betrokken overheid op vanuit haar positie als autoriteit. Dit is bijvoorbeeld het geval bij het uitwerken van een toeristische wetgeving2. De kerntaken worden in het actieplan concreet benoemd.

2. Doelstellingen en acties met betrekking tot de toeristische organisatie 2.1. Structuur De relaties tussen de doelstellingen, maatregelen en acties op het vlak van de toeristische organisatie zijn als volgt:

1

Zie ook de masterplannen die WES maakt ten aanzien van centrummanagement. De inhoud van de begrippen wordt vertaald naar toerisme.

2

Bijvoorbeeld logieswetgeving.

Þ

titel studie

datum

78

79

2.2. Strategische doelstelling: wegen op de besluitvorming in Aalst Dit is het hoogste te realiseren objectief dat moet worden bereikt tegen het einde van de planperiode. Het wordt aangestuurd vanuit twee onderliggende strategische doelstellingen:  Toerisme Aalst heeft een niveau bereikt dat gelijkwaardig is aan het niveau van andere vergelijkbare Vlaamse steden;  Toerisme Aalst heeft een verbeterde relatie opgebouwd met interne en externe partners.

2.3. Strategische doelstelling: Een niveau bereikt hebben dat gelijkwaardig aan is andere, vergelijkbare Vlaamse steden 2.3.1. Maatregel 1: Een duidelijke missie voor Toerisme Aalst is uitgeschreven Een ‘missie’ is een kernachtige tekst waarin een organisatie verklaart wat zij doet, hoe, waarom, voor wie. In principe worden ook de waarden geformuleerd die zij als organisatie belangrijk vindt. Op die manier wordt alles zowel voor de eigen organisatie als voor derden duidelijker. Voor Toerisme Aalst kan dit zijn: Missie

 Toerisme Aalst maakt deel uit van de stadsdiensten van Aalst1;  haar kerntaken zijn: Het ontwikkelen van een hoogkwalitatief toeristisch product, de nodige promotie voeren op een dynamische manier,  bezoekers een optimaal onthaal bieden;  haar finale doelstellingen zijn om op een professionele en duurzame wijze een bijdrage te leveren tot de lokale economie en stedelijke dynamiek met het oog op welvaart en welzijn voor de bevolking, enerzijds, en om een hoge bezoekerstevredenheid te realiseren die het imago van Aalst ten goede komt, anderzijds;  haar werking levert ook positieve resultaten op voor de toeristische regio Scheldeland waartoe zij behoort en voor Vlaanderen als toeristische bestemming in haar geheel.  

1

Verschillende juridische vormen zijn mogelijk.


November 2011

80

Waarden De waarden waarvoor Toerisme Aalst staat zijn:  servicegerichtheid naar haar bezoekers;  respect voor die zaken die de identiteit van Aalst uitmaken;  kennisdeling en overlegbereidheid met haar stakeholders;  duidelijkheid, transparantie en integriteit in haar werking;  een permanent streven naar verbetering.

Actie 1: missie verduidelijken aan alle stakeholders Stappen zetten om deze principes te laten aanvaarden en goedkeuren binnen de stedelijke context. Daarna ook de collega’s, stadsdiensten en andere stakeholders hiervan op de hoogte brengen.

Rol van Toerisme Aalst in de te ondernemen actie Initiator

Timing van de actie Korte termijn

2.3.2. Maatregel 2: een gestructureerd takenpakket voor Toerisme Aalst met voldoende personeelsbezetting is gerealiseerd Op dit moment zijn er nog onduidelijkheden rondom het organogram van de stad, doch we gaan ervan uit dat Toerisme Aalst tot de cluster Vrije Tijd zal behoren. Mogelijks, doch ook dit is onzeker, wordt ook gedacht aan het oprichten van een evenementencel. Waar deze eventueel moet komen in het organogram is niet gekend. Vanuit dit strategisch plan willen we een dergelijke evenementencel ten volle ondersteunen omdat dit heel specifieke kennis, vaardigheden en budget vereist. Een duidelijke link tussen evenementen en toerisme moet wel worden gemaakt. Onderstaande figuur geeft een schematisch beeld van het takenpakket van Toerisme Aalst.


November 2011

81

82

Qua structuur maken we een onderscheid in: Management. Deze persoon is verantwoordelijk voor het algemeen beheer en beleid, PR, is initiatiefnemer van projecten en neemt de eindverantwoordelijkheid op zich. Back-office. Deze vormt een ondersteuning van het management en neemt uitvoerende taken op zich op het vlak van fysieke en commerciële productontwikkeling, communicatie, secretariaatsfunctie, boekhouding en administratie in het algemeen. Front-office. Deze personen komen vooral in contact met het publiek, zowel fysiek, telefonisch als via e-mail en beantwoorden toeristisch-recreatieve, toeristisch-culturele en andere vragen van bezoekers (en bewoners). Zij vormen een ondersteuning van het management voor de hun aangeduide specifieke taken. Management en medewerkers beschikken samen, bij voorkeur, over de volgende competenties en vaardigheden1: Competenties en vaardigheden Persoonsgerichte competenties/ Interactiegerichte competenties/ Beleidsgerichte competenties/ vaardigheden vaardigheden vaardigheden  Kwaliteitsgericht  Teamgericht werken  Visiegericht handelen Flexibel Delegeren    Plannen en organiseren  Creatief  Coachen  Resultaatgericht  Integer  Mondelinge en schriftelijke communicatieve  … vaardigheden  Klantgericht (vriendelijk, servicegericht)  Softwarevaardigheden  …  Vaardigheden inzake productontwikkeling, marketing, communicatie  Professionele vakkennis, kennis van de sector  …

Mochten deze competenties en vaardigheden onvoldoende aanwezig zijn binnen de dienst voor toerisme, dan moet er gedacht worden aan bijkomende opleiding en/of nieuwe aanwervingen. Wat betreft optimale personeelsbezetting betekent dit voor Aalst 5 à 6 FTE (Full Time Equivalenten) die als volgt zijn samengesteld:  1 FTE management;  1 FTE verantwoordelijk voor productontwikkeling;  1 FTE verantwoordelijk voor de communicatie (met kennis van online marketing en social media);  2 en idealerwijs 3 FTE verantwoordelijk voor het onthaal. Dit omwille van het verzekeren van de permanentie, de uitvoering en begeleiding van dagtrips en het nemen van recuperatiedagen in geval van weekendprestaties.

1

Competentie of bekwaamheid is een geïntegreerde set van kennis, vaardigheden en attitudes, die de houder ervan doelgericht kan inzetten in zijn werk. Vaardigheden zijn activiteiten waarin men goed is en zijn doorgaans leerbaar.


November 2011

83

Actie 2: takenpakket verduidelijken aan alle stakeholders Stappen zetten om deze principes te laten aanvaarden en goedkeuren binnen de stedelijke context. Overleg plegen met de clusterverantwoordelijke cultuur/toerisme, de verantwoordelijke voor de uitvoering van het citymarketingplan en andere gemeentelijke diensten om dit takenpakket goed te duiden.

Actie 3: professionalisme van Toerisme Aalst verhogen Nagaan wat er noodzakelijk is aan bijscholing binnen de dienst toerisme. Initiëren aanwerving van extra personeel met specifieke competenties voor de dienst toerisme. De professionele kennis van de toeristische dienst zal ook verhogen door zoveel mogelijk aanwezig te zijn op studiedagen die door de toeristische sector georganiseerd worden, zowel binnen Vlaanderen als erbuiten. We raden in dit verband ook aan om de B2B professionele vakbeurzen zoals WTM in Londen (World Travel Market, www.wtmlondon.com) en ITB in Berlijn (www.itb-berlin.com) te bezoeken als trade visitor.

Rol van Toerisme Aalst in de te ondernemen acties Initiator

Timing van de acties Korte termijn, de bijscholing loopt door gedurende de gehele looptijd van het plan.

2.3.3. Maatregel 3: voldoende werkingsmiddelen (budget) voor Toerisme Aalst zijn verworven We trachten het budget zoveel als mogelijk van onderuit op te bouwen rekening houdend met de keuzes die in dit plan gemaakt worden. We maken de inschatting eerst exclusief personeelskosten en de kosten voor productontwikkeling1. De personeelskosten vallen onder de algemene administratie en de productontwikkelingskosten kunnen in principe maar benoemd worden in de jaaractieplannen. De cijfers geven een benaderend beeld, het gaat met andere woorden om een inschatting. Aan de werkingsmiddelen hebben we nu wel, in vergelijking met het bestaande budget, ook een extra post ‘opleiding’ toegevoegd. Om de bezoekers van Aalst een professionele service te bieden, moeten de competenties en vaardigheden zo optimaal mogelijk uitgebouwd zijn. We komen tot een totaal benodigd budget van ongeveer 150.000 € voor het eerste jaar, dit is inclusief de bouw van de website2 en 122.000 € voor de volgende jaren. Het huidige budget bedraagt nu 98.300. Het gaat dus om een verhoging van budget van respectievelijk 52.000 € voor het eerste jaar en om 24.000 € vanaf het tweede jaar.

1

De indeling volgt zo de bestaande budgetverdeling.

2

Zie verder in het communicatieluik


November 2011

84

Tellen we daarbij geschatte productontwikkelingskosten van 60.000 euro per jaar1 . Dan komt de verhoging van het budget neer op 112.000 € voor het eerste jaar en 84.000 € vanaf het tweede jaar.

Geraamd budget verbonden aan dit uitvoering van dit plan , exclusief personeelskosten en productontwikkeling Uitgavenpost

Geraamd budget (euro)

VASTE KOSTEN & ADMINISTRATIE Huur pand Molenstraat Kosten administratie en ledenbijdragen Aankoop materiaal bestemd voor verdere verkoop (bv. fietsroutebrochures, wandelkaarten, …) Onvoorziene kleine kantooruitgaven

Totaal

OPLEIDING Deelname aan studiedagen, opleiding in het algemeen

Totaal

VERGOEDINGEN Erelonen, vergoedingen, optredens, lesgevers, gidsen, SABAM, optredens, randanimatie Huur materiaal bij evenementen (tenten, vlaggen, standmateriaal, ….)

Totaal

COMMUNICATIE Bouw website - type 3.O, content management systeem (site wordt later intern gevoed) Digitale folders copy/layout Copywriting, vertaling naar huisstijl, … Onderhoud website, bv. aanmaak filmpjes Receptie en representatiekosten met extra aandacht voor onthaal van professionelen en persbewerking

Termijn

30.000 per jaar 14.000 per jaar 5.000 per jaar

budget constant gehouden als heden budget constant gehouden als heden budget quasi constant gehouden als heden

1.000 per jaar

budget verdubbeld ten opzichte van heden

5.000 per jaar

nieuw gegeven

50.000 per jaar

5.000 per jaar 25.000 per jaar

budget verdubbeld ten opzichte van heden

10.000 per jaar

budget verdriedubbeld ten opzichte van heden

35.000 per jaar 15.000 1e jaar

nieuw (inschatting)

10.000 10.000 7.000 5.000

nieuw (inschatting) nieuw (inschatting) nieuw (inschatting) vervangt deels de vroegere budgetposten receptie en representatiekosten (budget ongeveer verdriedubbeld ten opziche van heden)

1e jaar 1e jaar vanaf 2e jaar per jaar

Z-kaart, nieuw stadsplan, bus-affichage, andere vormen van print info Eventuele nieuwe technologische applicatie (app) Eventuele campagne/contest via facebook

20.000 per jaar

Totaal, inclusief website, digitale folders, copywriting

60.000 1e jaar

Totaal, exclusief website, digitale folders, copywriting

32.000 per jaar, vanaf 2de jaar nieuw gegeven: inschatting: 50 à 60.000 euro per jaar ! 150.000 1e jaar 122.000 per jaar, vanaf het 2de jaar

Referentiebudget - hudige werking

98.300 per jaar

Extra budget, inclusief website, digitale folders, copywriting Extra budget, exclusief website, digitale folders, copywriting

51.700 1e jaar

Extra budget, inclusief website, digitale folders, copywrinting én productontwikkeling Extra budget, exclusief website, digitale folders, copywriting maar inclusief productontwikkeling

111.700 1e jaar

1

(forfetair bedrag !

geen informatie ter beschikking (inschatting 4000 euro)

PRODUCTONTWIKKELING Budgetten moet in de jaaractieplannen ingebouwd worden Vergelijking met jaarbudget nu Algemeen Totaal, inclusief website, digitale folders, copywriting, exclusief productontwikkeling Algemeen Totaal, exclusief website, digitale folders, copywriting, exclusief productontwikkeling

Bemerking

23.700 per jaar, vanaf het 2de jaar

83.700 per jaar, vanaf het 2de jaar

Productontwikkeling is nu niet voorzien in het budget


November 2011

85

Actie 4: budget onderhandelen, jaarplannen opmaken en opvolgen Stappen zetten om deze principes te laten aanvaarden en goedkeuren binnen de stedelijke context. Er moeten duidelijke afspraken worden gemaakt met de communicatieverantwoordelijke van de stad over inhoud, vorm, de selectie van potentiële partners binnen de communicatiebranche, enz. Jaarplannen moeten worden uitgewerkt en de noodzakelijke budgetten moeten worden ingediend, opgevolgd en bijgestuurd waar nodig.


Timing van de acties Korte termijn, loopt door over de gehele duur van dit plan.

2.4. Strategische doelstelling: Een verbeterde relatie bereikt hebben met interne en externe partners 2.4.1. Maatregel 4: meer teamwork, meer doorstroom van informatie en feedback gerealiseerd Toerisme Aalst opereert niet op zichzelf, maar moet naar de toekomst toe een zo goed mogelijke relatie opbouwen met andere stakeholders. Deze laatste zijn zowel terug te vinden binnen Aalst als erbuiten, binnen de toeristische sector als in de niet-toeristische sector, in de privé-sector als in de publieke sector. Teamwerk houdt in dat er betere doorstroom van informatie komt, gekoppeld aan feedback op de gegeven input. Op die manier kan men meer en beter zaken realiseren. De volgende acties of activiteiten zijn daarom belangrijk.

Actie 5: in kaart brengen van de stakeholders en contacten leggen We geven hier een eerste aanzet van de preferentiële partners van toerisme, maar dit schema moet door Toerisme Aalst verder verfijnd worden. Met deze stakeholders moet contact opgenomen worden. Bij voorkeur zijn deze eerste contacten persoonlijke contacten omdat dit relatieopbouwend is.


November 2011

86

Figuur 12 Partnerrelaties

Buiten Aalst, in toerisme

Binnen Aalst

T

T Toerisme Aalst

• • •

Toerisme Oost-Vlaanderen, regio Scheldeland Toerisme Vlaanderen Toeristische steden, partnersteden

•

Stadsdiensten: cultuur, monumentenzorg, communicatie en citymarketing, lokale economie, stedenbouw Culturele spelers: Netwerk, Erfgoedcel, museum Logieshouders Intermediare stakeholders, gidsenvereniging Vertegenwoordigers Horeca en Unizo Bedrijven van Aalst

• • • • •

Actie 6: op punt stellen van een databank met contacten en het onderhouden ervan Toerisme Aalst zorgt voor die contacten die voor haar belangrijk zijn, maar beschikt idealerwijs ook over informatie uit een centrale database voor de horeca. Het horecabeleidsplan 2010 suggereert om een databestand te maken van alle horecaondernemingen op het grondgebied van Groot-Aalst, die voor elke dienst raadpleegbaar en in te vullen is. Wanneer dit op punt staat, kan men dit koppelen aan de website van Toerisme Aalst (zie verder: luik communicatie).

Rol van Toerisme Aalst in de te ondernemen acties Initiator (voor haar primaire stakeholders) Facilitator (voor de databank van de horeca)

Timing van de acties Start korte termijn, wordt doorgetrokken over de volledige looptijd van het plan.


November 2011

87

2.4.2. Maatregel 5: formele overlegfora specifiek voor toerismegebonden materie gerealiseerd Bij voorkeur worden enkele zeer specifieke en efficiënt werkende overlegfora ingericht waar toeristische stakeholders uit Aalst Toerisme Aalst kunnen ontmoeten. Op een dergelijk forum kan Toerisme Aalst toeristisch nieuws en jaarplannen bekend maken en is er ruimte voor overleg en feedback vanuit de betrokken sector. We stellen op dit moment een forum voor van logieshouders, een forum voor de gidsen en een breder platform met decision makers van Unizo, de handelskring en de horeca, de horecacoach en de centrummanager.

Acties 7: netwerk opzetten Contacten leggen met potentiële actoren. Vergaderingen voorbereiden, leiden en rapportering verzorgen.



3. Doelstellingen en acties met betrekking tot de toeristische marketing en communicatie 3.1. Structuur Onderstaand schema geeft opnieuw het verband tussen de te realiseren doelstellingen, maatregelen en acties binnen het luik toeristische marketing en communicatie.


November 2011

88

89

3.2. Strategische doelstelling: aantal bezoekers verhoogd We willen meer bezoekers naar Aalst brengen, met andere woorden een groter marktaandeel verwerven, en doen dit via een marketingplan en een communicatieplan. In het marketingplan komen er gerichte keuzes qua positionering, de product-marktcombinaties en de productlijnen. Benchmarketing met concurrerende steden is nuttig om verschillen en opportuniteiten te ontdekken. Het communicatieplan vertaalt de marketingkeuzes en geeft de kanalen aan die we moeten inzetten om de doelgroepen te triggeren. De te bereiken doelstellingen zijn in dit geval: een grotere bekendheid van Aalst realiseren, grotere interesse voor Aalst opwekken en de interesse ombuigen tot actie.

3.3. Strategische doelstelling: de markten marketingstrategie zijn bepaald 3.3.1. Maatregel 6: een positionering die voor iedereen duidelijk is Positionering omvat de keuze van de manier waarop men wil dat Aalst gepercipieerd wordt door de bezoekers in vergelijking met de concurrentie. Met andere woorden: hoe wil Aalst zich op een sterke en eenduidige manier nestelen in de hoofden van deze groepen. We vertrekken daarbij vanuit de kernwaarden ‘ludiek rebels’ en ‘een tikkeltje alternatief’, ‘iets speciaals’, ‘een jonge en toffe centrum- en cultuurstad’ en vanuit een aantal rationele attributen zoals een compacte kern met shoppingmogelijkheden, een cultureel aanbod dat deels historisch gerelateerd is, maar tezelfdertijd ook jong, eigentijds, erkend (Carnaval) en alternatief is en diverse horecafaciliteiten. In het buitengebied zijn er fietsmogelijkheden. We komen dan tot volgend voorstel van positionering: Stad met pit en een alternatief trekje, met historische roots en een eigentijdse leisure-invulling (shopping en flaneren, hedendaagse kunstvormen en lokale cultuuruitingen, horeca-aanbod en fietsen) Het pittige en alternatieve trekje opent heel wat perspectieven zowel wat de communicatie-uitingen als wat productontwikkeling betreft. Het laat Aalst toe om het doordeweekse te omzeilen en juist wel uit de band te springen, bijvoorbeeld door kleurgebruik, door een speciale vormgeving, door woordkeuze, gebruik van webgebonden technieken, enz.

Actie 8: de positionering handhaven Het zal een permanente zorg zijn om deze positionering in alle acties aan te houden en aan die partners duidelijk te maken waar acties en producten mee worden opgezet.


November 2011

90



3.3.2. Maatregel 7: de keuze van product-marktcombinaties (PMC’s) In de visie bepaalden we reeds marktsegmenten, producttypes en geografische doelmarkten. De hier gemaakte keuze vloeide voort uit het analysegedeelte met betrekking tot het verblijftoerisme, de kennisgraad en de actuele en potentiële interesse van de Nederlandstalige volwassen Belgen voor een bezoek aan Aalst. Even ter herhaling:  inzake marktsegmenten ligt de nadruk, in gelijke mate, op het leisuredagtoerisme en op het leisureverblijftoerisme en het zakelijk verblijftoerisme (in de zin van verwennen, loyalty en ‘call-to-action’);  inzake producttypes kan het dagtoerisme en het leisureverblijftoerisme zowel georganiseerd als niet georganiseerd zijn. Voor de georganiseerde markt denken we vooral aan de autocarbedrijven en socio-culturele organisaties. Zij bieden georganiseerd groepstoerisme aan;  geografisch gaat de hoogste prioriteit naar de leisuremarktbewerking in Vlaanderen (met een zekere prioriteit op Oost-Vlaanderen en Vlaams Brabant). Indien de opportuniteit zich voordoet, kan Aalst meeliften met acties die gebeuren op de hogere toeristische echelons (bijvoorbeeld Scheldeland). Wanneer we alles met elkaar combineren, dan komen we tot een matrix van prioritaire product-marktcombinaties (PMC’s) voor Aalst. De bedoeling is dat de combinaties met de hoogste prioriteit in de diepte bewerkt worden, terwijl deze met een gemiddelde prioriteit selectiever bewerkt worden. De PMC’s met de laagste prioriteit zullen pas bewerkt worden indien er zich specifieke opportuniteiten voordoen en de nodige budgetten voorhanden zijn.


November 2011

91

Zuid-Nederland (specifieke acties en naar specifieke doelgroepen toe)

Vlaanderen

Oost-Vlaanderen Vlaams Brabant (vooral HalleVilvoorde)

Rest van Vlaanderen

 georganiseerd

1

1

Geen prioriteit

 niet-georganiseerd

1

2

Geen prioriteit

 georganiseerd

3

3

3

 niet georganiseerd

3

1

2

Dagtoerisme

Leisureverblijftoeristem

Zakelijk toerisme

In deze fase en in afwezigheid van een evenementenhal annex MICE-centrum is het zakelijk toerisme geen prioriteit, maar met een gepaste communicatie en productontwikkeling kunnen we deze groep wel verwennen en aanzetten tot actie.

Actie 9: PMC’s uitvoeren Toerisme Aalst stelt alle handelingen die deze PMC’s tot uitvoering brengen.



3.3.3. Maatregel 8: productlijnen uitgetekend In de aanloop naar het communicatieluik is het evenzeer belangrijk om het ‘te verkopen’ toeristisch product of de ‘productlijnen’ duidelijk te bepalen. Productlijnen zijn die elementen waarop we het accent wensen te leggen naar de toekomst toe. We maken een onderscheid tussen primair en secundair aanbod. Primaire producten oefenen een sterke en autonome aantrekkingskracht uit op een groot aantal bezoekers.


November 2011

92

De bedoeling is steeds om de (potentiële) bezoekers naar Aalst te halen via deze trekkers en hen tezelfdertijd te wijzen op het feit dat er nog andere zaken te ontdekken zijn. Dit zijn dan de aanvullende of secundaire aantrekkingspolen (producten). Een tweede ingang1 die we kunnen maken, is een indeling op basis van de kernwaarden. Zo maken we onmiddellijk duidelijk waar Aalst voor staat. Een derde mogelijkheid is een indeling naar groepsreizigers en zakenreigers2. Deze twee markten vragen een aparte benadering. Het uitzetten van productlijnen heeft nog een praktische inslag. Men kan de productlijnen ook zien als onderdelen van een (digitale) bezoekersgids. Voor primaire producten kunnen bijvoorbeeld grotere foto’s gebruikt worden, de secundaire productlijnen zijn dan te beschouwen als ondersteunend materiaal. We vermelden in ‘ italic’ wat interessant is voor bezoekers doch nog gerealiseerd dient te worden. Primaire en secundaire productlijnen en hun belang naar doelgroep Primaire productlijn TYPE 1 : PRODUCTTYPES CULTUUR ONTDEKKEN t Gasthuys Stedelijk Museum Netwerk

Nieuwe herwerkte culturele wandelingen

AMBASSADEURS IN DE SPOTLIGHTS

De Werf Daens (met industriële periode en klassenstrijd) Louis Paul Boon Valerius De Saedeleer (met de Latemse School) Dirk Martens (boekdrukkunst)

Moderne ambassadeurs (bv vertegenwoordigers van belangrijke firma's in Aalst, BV's, horeca, winkeliers) GENIETEN -COULEUR LOCALE

BEWEGEN CARNAVAL ANDERS

Horeca Streekproducten Shopping

Fietsroute ( Dender met 'rode loper' naar de binnenstad) Overige fietsroutes (beter te ontwikkelen) Digitale wandeling Spin off 's (bv internationaal seminarie rond immaterieel erfgoed) - MICE

x x

* *

*** **

*** **

*

*** ***

*** ***

* *

x

*

*

x

**

**

***

***

**

x

*** ** ***

*** ** ***

*** * **

x

***

***

*** ***

*** ***

x x

x x x

x x

NIEUW EN TIJDELIJK HOT STUFF

x

SLAPEN

Logiesaanbod (hotels, B&B's, eventueel nieuw te ontwikkelen formules ook voor zakelijke reizigers)

x

2

Leisure verblijf- Zakelijk toetoerisme risme *** ***

x

x

Dagtoerisme *** ***

x

Nog te ontwikkelen producten, arrangementen of events rond een bepaald thema (bv Groote Oorlog)

1

Secundaire productlijn

** ***

***

***

***

***

‘ingang’: we denken dan heel concreet aan bijvoorbeeld een aparte rubriek op de website of een speciale ‘folder’. Zie ook het luik communicatie.


November 2011

93

TYPE 2 : KERNWAARDEN REBELS EN ALTERNATIEF IETS SPECIAAL TO DO IN DE STAD TYPE 3 : TYPE REIZIGERS GROEPSUITJES VOOR DE ZAKENMAN

x x x

*** *** ***

*** *** ***

x x

***

**

*** *** ***

***

Actie 10: productlijnen uitvoeren Toerisme Aalst stelt alle handelingen die de productlijnen tot uitvoering brengen.



3.3.4. Maatregel 9: concurrenten en concullega’s bepaald Gent en Brussel zijn concurrenten inzake shopping en reca-potentieel vanwege hun grootte en hun nabijheid. Aalst heeft het voordeel van het compacte, verkeersvrije karakter. Sint-Niklaas heeft een troef met het Waasland Shopping Center, maar Aalst is leuker, zeker bij zonnig weer, omdat het winkelcentrum in open lucht is. Het industrieel textielverleden van Aalst met Daens en Boon scoort vrij uniek in haar omgeving. Er kan zeker een relatie opgebouwd worden met onder meer Ronse en Gent, die beiden hieromtrent bezienswaardigheden hebben. Ronse heeft het stedelijk textielmuseum MUST en Gent heeft het MIAT (museum voor industriële archeologie en textiel). Het carnaval van Binche met zijn Gilles is eveneens erkend als immaterieel werelderfgoed door Unesco. Mogelijks kan ook hier een vorm van samenwerking opgezet worden. Valerius De Saedeleer is vanwege de Latemse School eerder gekoppeld aan het Museum Dhondt-Dhaenens in het Gentse. Dit kan ook een opportuniteit zijn.

Actie 11: Benchmarken met deze concurrenten/concullega’s Benchmarken laat toe om de gelijkenissen en verschillen beter te begrijpen waardoor Toerisme Aalst haar eigen troeven beter kan benutten. Men kan ook trachten met bepaalde partners een project op te starten.


November 2011

94


Timing van de acties Start met de benchmark op korte termijn, de potentiële productontwikkeling gebeurt in de loop van het plan.

3.4. Strategische doelstelling: het communicatieplan voor het aantrekken van de bezoekers is uitgewerkt Uitgangspunt is dat de communicatiedragers afstralen op het imago van Aalst en wil men nu scoren in het communicatielandschap, dan moeten de communicatiedragers vernieuwend zijn. We opteren daarom voor een nieuwe en herkenbare huisstijl die een creatieve en WEB 3.0-invulling (volgens een content managementsysteem) toelaat. Het grote voordeel van Aalst is daarenboven dat de kernwaarden en de positionering deze keuze rechtvaardigen.

3.4.1. Maatregel 10: de Business to Consumer (B2C) en Consumer to Consumer (C2C) contacten zijn verhoogd en doeltreffender De marketingcommunicatiedoelstelling bij uitstek van elke toeristische stad of gemeente bestaat er in om zoveel mogelijk de doelgroepen aan te zetten om betrokken stad of gemeente te bezoeken. De doelgroepen doorlopen daarbij verschillende fases gaande van het zich bewust worden dat de stad of gemeente bestaat tot het handelen als een loyale ambassadeur. Elke fase die een doelgroep doorloopt, veronderstelt daarbij de gepaste technieken en communicatie-instrumenten. Een deel gebeurt offline via printmedia, een ander deel, maar met een steeds groeiend belang, gebeurt online via steeds performantere websites en applicaties. Sinds pakweg 2004 heeft de online communicatie een grondige wijziging doorgemaakt. Het gaat van gesloten naar open communicatie en van een statische naar een hoog dynamische omgeving. De traditionele ‘communicatiemonoloog’ gaat over in een ‘dialoog’. De tag- en bookmarkcultuur zorgen er onder meer voor dat de zoekmachines op een nieuwe manier met het internet omgaan. Eenvoudig gezegd: internet wordt gewoonweg ‘slimmer’. Onderzoek wijst bovendien uit dat elke aankoop die men onderneemt, waar ook bezoeken aan steden onder vallen, voor 79% online ge”google”d worden. Om deze reden is het bijzonder belangrijk dat alle communicatie start en eindigt met de website van de stad. De website dient het kruispunt van alle communicatiemiddelen te zijn. Een andere bedenking is de volgende: de meest invloedrijke vormen van publiciteit zijn het advies van familie, vrienden en kennissen en het advies van online ‘onbekenden’. Dat deze laatste een zeer hoge vlucht nemen, bewijzen sites als ‘Tripadvisor’ en ‘Booking.com’ die via een puntenschaal gebaseerd op reviews vlug en doeltreffend een beeld schetsen van het toeristisch product. Personen die op de sociale media aanwezig zijn, maken dus keuzes op basis van een minder commerciële input.


November 2011

95

Deze en andere bedenkingen leiden er toe dat we voor Aalst uiteraard gepaste communietechnieken voorstellen, maar het accent inzake marktbewerking duidelijk willen leggen op het ontwikkelen van een op Web 3.0-gebaseerde website. Het zorgt ervoor dat Toerisme Aalst omhoog gestuwd zal worden in de ranking van zoekmachines zoals Google. Een zeer belangrijke overweging is bovendien van budgettaire aard. Door het volop inzetten (zeker in het eerste jaar) op één, maar wel een zeer efficiënt medium, waarmee men bovendien meerdere doelgroepen tezelfdertijd bewerkt, vermijden we een extreem hoog communicatiebudget, maar blijven we zo binnen een aanvaardbare marge1. Alle communicatietraffic moet naar de essentie toe en moet naar de website geleid worden. De ontwikkeling van een dergelijke Web 3.0-website is gebaseerd op de integratie van de belangrijkste sociale netwerken (Facebook, Twitter, YouTube, Flickr), heeft oog voor een optimale en gebruiksvriendelijke navigatie, gebruikt tags, is Search Engine optimaal2 uitgewerkt, maakt sociaal delen en reageren mogelijk, laat Likes toe, integreert Facebook Places, enz.3 Bij de copywriting van de site schrijft men nu vanuit de voordelen van de klant, in plaats van te schrijven wat Aalst kan bieden. We herinneren in dit verband aan de trendsessies waarin we er uitdrukkelijk op wezen dat elke bedrijfssector customer oriented wordt. Vanuit het citymarketingplan is de opdracht gegeven om ook een nieuwe huisstijl en een communicatieplan uit te werken. Het is bijgevolg logisch dat bij het ontwikkelen van een web 3.0 website voor Toerisme Aalst men met deze huisregels rekening zal houden. Toerisme Aalst kan echter niet blijven wachten op deze beslissing. We pleiten er daarom voor dat Toerisme Aalst onmiddellijk werk maakt van een eigen website, Web 3.0gebaseerd, die later onder de algemene koepel van Aalst.be geschoven wordt. Achtereenvolgens bespreken we de verschillende communicatie-instrumenten voor Aalst meer in detail. De communicatie-instrumenten nemen de vorm aan van ‘acties’.

Actie 12: www.toerismeaalst.be Web 3.0-type realiseren De uitgangspunten zijn:  de website is tegelijk informatief, wervend en imago-opbouwend, ze beantwoordt dus aan de kernwaarden en aan de positionering;  bedoeld om vooraf en tijdens het bezoek in te zetten, bereikt dus zowel de potentieel geïnteresseerden als de actuele bezoekers;  voor alle doelgroepen en marktsegmenten: de zakelijke toerist, de leisureverblijftoerist en de dagtoerist, individuen en groepen, stadsbezoekers, cultuurlovers, fietsrecreanten, enz.;  de website bestaat in een Nederlandstalige en Engelstalige versie4. Deze laatste is nodig voor de vele zakelijke bezoekers.

1

Het huidige communicatiebudget bedraagt 32.000 euro, dit willen we maximaal benutten, hoogstens met een beperkte verhoging.

2

SEO : Search Engine Optimalization

3

Een schoolvoorbeeld is www.visitoostende.be

4

Via een vertaalmodule kan men dit eventueel naar het Franse en het Duitse vertalen


November 2011

96

We kunnen volgende voorstellen oplijsten: De domeinnamen toerismeaalst.be (en visitaalst.be) moeten zo snel mogelijk geregistreerd worden en er moeten accounts en pagina’s worden aangemaakt op de meest courante kanalen zoals YouTube, Flickr, Facebook en Twitter. Vanuit deze accounts kan men de site voeden met informatie. De ‘posts’ kunnen voorzien worden van ‘tags’ die Aalst kenmerken. Het zorgt ervoor dat de bezoekers via deze kernwoorden vlugger op de site van Toerisme Aalst terecht komen. Maak ruimte voor het plaatsen van digitale folders (door middel van Issuu.com) die door de bezoeker zowel vanuit de eigen site www.toerismeaalst.be als vanuit Issuu.com vrij kunnen worden gedownload en geprint. Voorzie daarbij verschillende versies van folders voor verschillende soorten van activiteiten. Gebruik aantrekkelijke foto’s en plaats weinig tekst. Eventueel plaats je zowel Nederlands als Engels op eenzelfde (online) folder. Voorzie een plaats op de site voor het aanvragen van een newsletter. Deze newsletter kan ook gedownload en geprint worden vanop de site zelf en vanop Issuu.com. Issuu levert zo een bijkomend kanaal op aan extra bezoekers. Plaats bijvoorbeeld op de newsletter wedstrijden waardoor de lezers gemotiveerd zijn deze te lezen (het winnen van een overnachting, een shoppingbon, een etentje, een rondleiding voor een groep, ….). Maak de newsletter bijzonder aantrekkelijk. Digitale folders en digitale newsletters zorgen ervoor dat de hoge drukkosten, die inherent zijn aan hoge oplages, vermeden worden en bovendien blijft de informatie actueel. Alle Facebookfans ontvangen vanop de Fanpage van Toerisme Aalst ook deze Newsletter per mail. Zij hebben immers toelating gegeven om op de hoogte te blijven over Toerisme Aalst. Vermoedelijk is er echter een Facebook Contest1 noodzakelijk om een zo groot mogelijk aantal fans te verkrijgen2. Maar eens de basis gelegd is, is het aan de verantwoordelijke communicatie van Toerisme Aalst om de Fanpage te voeden met upto-date en vooral relevante tips. Deze zullen ervoor zorgen dat de toeristische boodschappen (o.a. via share en retweets) zo viraal mogelijk verspreid worden. Voorzie ook een blog op de site. Een blog maakt de site dynamisch en geeft meteen ook een reden om iets met de sociale netwerken te delen. Het geeft opnieuw de kans om door tagging en door middel van Search Engine Optimisation3 de betrokken doelgroep de weg naar de website van Aalst te doen vinden. Toerisme Aalst kan zelf of met de hulp van de dienst communicatie de blog voeden, maar het is ook mogelijk om aan derden (bijvoorbeeld journalisten, stand-up comedians van Aalst, ..) te vragen om hun indrukken mee te delen. Integreer ook een kaart op de website waar met behulp van de techniek van Google Places de belangrijkste attractiepunten van Aalst zijn aangeduid. De navitell-Carnaval wandeling mag alvast op de homepage van de site geplaatst worden.

1 2 3

Zie in dit verband de Kriek Max Campagne oP Facebook (Met Kriek Max naar Kreta) Facebook contest heeft als achterliggende motivatie om CRM-data te verzamelen SEO, search engine optimization: geeft de website een betere positie in de resultaten van de zoekmachines. Het optimaliseren van uw website zal dus leiden tot langdurige zichtbaarheid op het internet (om door verbeterde zoektermen, e.a.)


November 2011

97

Rol van Toerisme Aalst in de te ondernemen acties Initiator, maar het is logisch dat de site door professionelen gebouwd moet worden. Zeker in het begin zal een expert in social media en communicatie bijstand moeten verlenen voor de opbouw van de site en de keuze van de netwerken. Elk social media kanaal heeft immers zijn eigen kenmerken. Ook de monitoring tools moeten in de gaten gehouden worden. Het zal ook noodzakelijk zijn om bepaalde personen (en back-up mensen) toe te wijzen aan het leveren van content en voor het opvolgen van alle berichten die via de sociale media binnenkomen.

Timing van de acties De domeinnaam en de accounts moeten nu geregistreerd worden. Het bouwen van de site start zo snel mogelijk, het onderhoud ervan en het uitdenken van social media campagnes lopen over de volledige planperiode.

Actie 13 : Offline media waaronder printmedia Ook hier geldt de overweging dat de kernwaarden en de positionering de inhoudelijke en uiterlijke vorm van de media mee bepalen. Het mag dus gerust wat alternatiever en ‘minder braaf’ zijn dan de huidige brochures. Toerisme Aalst zou volgende media in overweging kunnen nemen.

Stadsplan Herdenken van het stadsplan in een alternatief formaat zoals een ‘scheurformaat’ (een notabloc of type A3-formaat waar op elk blad het stadsplan gedrukt is) of een Z-Card. Deze Z-card1 kan op de ene zijde het stadsplan bevatten en op de andere zijde informatie over horeca en gekoppeld aan de modules naar bezienswaardigheden en duur. Optimaal voorziet Aalst 2 versies, eentje voor het centrum en eentje voor de deelgemeenten. Voorzie bij voorkeur in minimaal 2 versies: Nederlands en Engels. Deze laatste versie is vooral handig voor de zakenmensen. Mocht dit budgettair niet kunnen, dan kunnen Nederlands en Engels gecombineerd worden. Illustratie van Z-card-type

1

www.zcard.com


November 2011

98

Digitale druk van de online brochures (en newsletter) Men kan de brochures die online staan, omwille van de lage oplage, digitaal laten drukken. Denk ook hier aan een progressieve vorm, bijvoorbeeld een krant. Deze printmedia kunnen ook aan de hotels en B&B’s en de andere toeristische kantoren van Vlaanderen geleverd worden. We herinneren eraan dat er meerdere toeristische ‘brochures’ kunnen zijn, afhankelijk van de activiteit.



Aeolus

Om culturele en toeristische evenementen te communiceren in Oost-Vlaanderen, Vlaams-Brabant en eventueel Brussel, kan Aalst het netwerk Aeolus1 gebruiken. Aalst kan campagne voeren om musea- en cultuurbezoekers te overtuigen ook een bezoek te brengen aan het museum van hedendaagse kunsten of andere bezienswaardigheden. Men kan bij Aeolus opteren voor culturele of toeristische netwerken afhankelijk van de boodschap dat Aalst op dat ogenblik wenst te verspreiden. Prijzen zijn te vinden op de site aeolus.be. Men kan ook online registreren voor de locaties die men wenst te boeken. Prijzen zijn de huurprijzen, niet de drukprijzen. Ga eerder voor een klein formaat dat de link legt naar de site van Toerisme Aalst.



Lijn.com

Voor de grotere evenementen kan Toerisme Aalst overwegen campagnes te voeren op beklede bussen of op het stadsmeubilair van Lijn.com. Deze manier van communiceren is budgetvriendelijk en is gericht op de actieve weggebruiker. Focus terug op OostVlaanderen, Vlaams-Brabant en eventueel Brussel. Plaats evenementen die de juiste leeftijdsklasse aanspreken. Prijzen zijn te vinden op Lijn.com



Zomerwandeling

Wanneer het product van Toerisme Aalst optimaal is, ga dan over tot zomerwandelingen in samenwerking met het magazine Weekend Knack, VTB/VAB, Touring of een of andere Nederlandstalige krant en/of ga over tot een fietsarrangement gefocust op ZuidNederland, ook in combinatie met een tijdschrift of krant.



De Zondag

Kleinere evenementen, braderieën en diens meer, kan men plaatsen op De Zondag of in De Streekkrant. Met focus op Oost-Vlaanderen.

1

www.aeolus.be


November 2011

99



Aanwezigheid in Aalst, call-to-action-communicatie, merchandising en QR-code

In samenwerking met bijvoorbeeld de dienst economie en met de horeca en de horecacoach kan er gewerkt worden om de visibiliteit van Toerisme Aalst te verhogen middels het plaatsen van een communicatieboodschap of verwijzing naar de website van Toerisme Aalst op bijvoorbeeld bierviltjes, onderzetters voor thee of koffie, placemats, enz. Op dit moment bereikt men niet de potentiële markt zoals in voorgaande punten, maar wel de reeds aanwezige toeristen (en lokale bevolking). Op verschillende communicatiedragers (bijvoorbeeld ook op merchandising producten) kan een QR-code aangebracht worden. Via smartphones (en de gepaste app) komt men dan onmiddellijk op de website van Aalst terecht. Illustratie van QR-code

Rol van Toerisme Aalst in de te ondernemen acties Initiator, behalve in bepaalde gevallen zoals voor de kleine evenementen type braderieën of sommige call-to-action-communicatie. Deze laatsten kunnen gebeuren in samenwerking met de dienst economie, dienst communicatie, de horecacoach, enz.

Timing van de acties Na de ontwikkeling van de website.

Actie 14 : Mediagebruik voor de zakelijke reizigers Daar waar voor de leisuretoerist het accent vooral ligt op het beter bekendmaken van Aalst en het genereren van interesse1, ligt dit voor de zakelijke reiziger anders. Hier werkt men vooral op ‘actie’ en het ‘creëren van loyaliteit’ ten aanzien van de bestemming. Met actie bedoelen we dat de zakenmensen die reeds aanwezig zijn in Aalst omwille van professionele reden, moeten worden overtuigd om een toeristische actie te ondernemen. We nemen als basis het restaurant en/of cafébezoek en trachten dit te koppelen aan bezoekmodules met variabele duur die bezienswaardigheden van Aalst in de spotlight plaatsen. Het houdt in dat de website en alle afgeleiden hiervan naar leisure én zakelijk verkeer dienen te worden ingedeeld omdat dit een totaal andere aanpak vereist. Waar zaken1

Marketing- en communicatieprincipe: doelgroepen doorlopen verschillende stadia in hun beslissingsproces. In het Engels wordt dit aangeduid met de termen ‘ awareness, consideration, preference, action and loyalty ‘


November 2011

100

mensen vertrekken vanuit het restaurant en cafébezoek na het werk, zal leisure vertrekken vanuit de bezienswaardigheden en daar het reca-bezoek aan koppelen. Vanuit praktisch oogpunt kan men bijvoorbeeld een ‘button’ of een aparte module plaatsen op de website ‘voor de zakelijke gast’. Van hieruit kan men dan de gepaste boodschappen meegeven. Een tweede voorbeeld is dat hoteliers bij het afgeven van de sleutel van de kamer waar de gast overnacht hier automatisch een Z-kaartje meegeeft (sleutel en Zkaart in 1 pakketje). In het geval van het opbouwen van loyaliteit zouden we er kunnen aan denken om de zakenmensen te overtuigen om ambassadeur te worden van Aalst. Ambassadeurschap kan bijvoorbeeld online via Likes en Facebook. Hoteliers en restauranthouders zouden hier kunnen op aandringen.

Rol van Toerisme Aalst in de te ondernemen acties Initiator en facilitator.

Timing van de acties Start bij de opbouw van de website en loopt door over de gehele planperiode.

3.4.2. Maatregel 11: De B2B-omgeving is doeltreffender bewerkt Actie 15: Mailing naar reisorganisatoren die groepstoerisme aanbieden en follow-up Binnen de koepelgroep ‘potentiële dagtoeristen’ zit er een apart segment van groepstoerisme. We stellen voor om een mailing uit te voeren naar autocarondernemingen en socioculturele kringen om het Aalsterse groepsproduct te duiden. Dit wordt bij voorkeur opgevolgd door een telefonische follow-up met een aantal gerichte vragen. Bijvoorbeeld: is alles duidelijk, kunnen we iets voor u doen, neemt u Aalst in overweging, wat zijn uw specifieke noden, enz.

Actie 16: Bewerking van pers en trade Toerisme Aalst treft de nodige voorzieningen om de pers met informatie te voeden. Daartoe moet een (media)-adressenbestand gemaakt worden, foto’s geselecteerd worden, nieuwswaarde gegeneerd worden, enz. Free publicity is een mogelijke return op deze investering. Denk bijvoorbeeld ook aan de opmaak van een portfolio met de bezienswaardigheden van Aalst. Dit kan later opportuniteiten opleveren1.

1

Bijvoorbeeld in het kader van Location Flanders (/www.locationflanders.be) – overkoepelend filmloket voor Vlaanderen


November 2011

101


Timing van de acties Eerst moet er aan productontwikkeling gedaan worden, dan wordt de (digitale) folder aangemaakt, pas dan wordt er gecommuniceerd.

3.5.Strategische doelstelling: Interne communicatie verbeterd Uiteraard gaat alle aandacht in het marketing- en communicatieluik naar het beter aantrekken van bezoekers, maar niettemin willen we wijzen op een valkuil waar al te vaak aan wordt voorbijgegaan. Het is belangrijk om dit strategisch plan op een communicatief vriendelijke manier te vertalen naar de interne (en een aantal externe) doelgroepen. Met interne doelgroepen bedoelen we het eigen bestuur, de logieshouders, de intermediaire stakeholders zoals de gidsenvereniging, de handelsgebuurtekringen, de horecauitbaters, de culturele partners en zelfs de eigen bevolking. Met externe doelgroepen bedoelen we bijvoorbeeld Toerisme Vlaanderen of Toerisme Oost-Vlaanderen. De boodschap zal vaak moeten worden herhaald en dit moet op een eenduidige manier gebeuren. We zijn er wel van overtuigd dat, wanneer dit duidelijk begrepen zal zijn, het plan op veel meer bijval zal kunnen rekenen en ondersteund worden vanuit diverse hoeken. De stakeholders moeten dus weten waarvoor men gaat. Een voorstel van actie is de volgende1:

Actie 17: Opmaak van een toegankelijke nota/brochure die de hoofdlijnen van dit strategisch plan verduidelijkt Deze brochure hanteert een relatief eenvoudig taalgebruik en wordt het best opgemaakt in een aantrekkelijke lay-out. De brochure kan intern of extern gemaakt worden maar het moet wel op een professionele manier gebeuren.

Rol van Toerisme Aalst in de te ondernemen acties Regisseur, Toerisme Aalst neemt wel initiatief, maar de uitvoering gebeurt door derden.

Timing van de actie Zeer korte termijn

1

De term ‘actie’ slaat in een marketingcommunicatieplan op de eigenlijke communicatie-instrumenten. Dit zijn die middelen die men gebruikt om de juiste communicatiedoelgroep te bereiken. Dit kan een folder, een brochure, een website, een radiospot, een video, enz. zijn


November 2011

102

4. Doelstellingen en acties met betrekking tot de toeristische productontwikkeling 4.1. Structuur De te realiseren doelstellingen en de acties zijn weergegeven in onderstaande figuur


November 2011

103

104

4.2. Strategische doelstelling: meer unieke, eigentijdse, innovatieve en belevingsvolle producten in de markt zetten Om dit te kunnen bereiken, zullen we rekening moeten houden met elementen uit de visie (kernwaarden, kernproducten en doelgroepen) en met de consumententrends. Productontwikkeling lijkt misschien eenvoudig, maar men zet niet zomaar een product in de markt. Er is een pak creativiteit, samenwerking en goodwill van de stakeholders nodig om het doel te bereiken. We herhalen dan ook onze eerdere bemerking: ‘Toerisme is een beleidsdomein dat nooit op zichzelf bestaat, maar integendeel uitermate gelinkt is aan andere domeinen. Haar basisbestanddelen bestaan uit het aanwezige historisch patrimonium, uit het cultuuraanbod, monumentenzorg en erfgoedbehandeling, de publieke ruimte, natuur, de horeca, een goed openbaar transport en verkeerscirculatie enz.‘. Dit bewijst alvast het moeilijkheidsniveau. We doorlopen nu eerst de maatregelen (operationele doelstellingen) en de acties. Later volgt een samenvattende tabel die de acties aan kernwaarden koppelt.

4.2.1. Maatregel 12: De bestaande toeristische producten zijn verbeterd Aalst heeft op dit moment volgende toeristische producten:  een aantal wandelen fietsroutes;  dagtrips voor groepen. Met volgende acties kunnen we deze versterken tot meer eigentijdse producten. Een pluspunt is dat de acties voor meerdere doelgroepen kunnen worden ingezet.

Actie 18: Wandelroute ‘Verborgen Verleiders’ Aalst heeft nu een klassiek aanbod van aantrekkingselementen die men meestal maar vanaf de ‘buitenkant’ kan bezichtigen. ’t Gasthuys Stedelijk Museum en de SintMartinuskerk zijn hierop uitzonderingen, maar Aalst heeft wel verschillende pareltjes die nu verborgen zijn voor het publiek zoals de toren van het Schepenhuis, apotheek Breckpot, het restaurant ‘De Kapelaan’ dat gebouwd is in een oude kapel, enz. Een aantal hiervan zou men kunnen openstellen voor het publiek. Bij voorkeur gebeurt dit fysiek waarbij gidsen het traject kunnen begeleiden. Het kan ook digitaal zodat de bezoeker minstens het verhaal van de betrokken site kan horen. I-phones die uitleenbaar zouden zijn bij Toerisme Aalst zouden hier een oplossing kunnen bieden. De route is zowel bruikbaar voor de individuele bezoekers als voor de groepen, voor de leisuretoerist als voor de zakelijke reiziger. Als leuke afsluiter zou men bijvoorbeeld kunnen eindigen in een typisch Aalsters café of restaurant.


November 2011

105

Actie 19: Fietsroute ‘De rode loper’ We hebben eerder vermeld dat de Dender een basis voor productontwikkeling kan vormen. Positief is dat er een goede fietsroute loopt langs de Dender die Aalst met Dendermonde en Ninove verbindt. Mocht men ter hoogte van de nieuwe Sint-Annabrug een aftakking voorzien naar de binnenstad die bijvoorbeeld terug aansluit op de Tragel, dan lokt men de fietsrecreant de stad binnen. De fietsaanduidingen moeten zodanig zijn dat de fietser als het ware op een ‘rode loper’ (rode markering op de brug) de stad binnengeleid wordt. Een eerste stopplaats zou de Dienst Toerisme in de Molenstraat kunnen zijn, waar men bijvoorbeeld een bonnenboekje of een moderne versie ervan (bijvoorbeeld city card) komt ophalen. Het is de bedoeling om het de fietsrecreant zo gemakkelijk mogelijk te maken en hem/haar te belonen en te verwennen wanneer hij/zij Aalst bezoekt. Ter hoogte van de Tragel, richting Aalst, moet de fietsroute wel nog verbeterd worden.

Actie 20: Dagtrips : zustersteden en zusterthema’s Aalst kan rond bepaalde thema’s een verband leggen met andere steden. Op die manier zouden recreanten een nog boeiender ervaring kunnen krijgen. Thema bij uitstek is textiel, waar Aalst een link kan leggen met het MIAT in Gent of MUST werken in Ronse. Aalst heeft echter zelf weinig fysieke locaties die getuigen van dit industrieel verleden. Daarom moet men dit probleem op een creatieve manier opvangen. Bijvoorbeeld door middel van een tijdelijke textieltentoonstelling1 2, door het textielverleden te tonen aan de hand van oude filmfragmenten van Aalst, door een ludieke presentatie van een historisch theatergezelschap, … De figuren Daens en Boon zijn ook hier sterke ‘kapstokken’ om hierrond iets te doen. Een ander thema is actuele kunst, waar Netwerk een belangrijke schakel in vormt. Er is een link mogelijk met het SMAK in Gent of het PMMK in Oostende. We vatten dit samen onder de titel ‘dagtrips’, hoewel de activiteiten over verschillende steden niet noodzakelijk op een en dezelfde dag moeten doorgaan. Het kan uiteraard, maar kan bijvoorbeeld ook gespreid worden over verschillende dagen. Dergelijke dagtrip neemt dan eerder de vorm aan van een (deel)arrangement. Het belangrijkste is dat er een relatie bestaat.

Actie 21: Dagtrips : cultuur, folklore, Carnaval anders We denken hier onder meer aan een voordracht door een expert over de historische waarde van Carnaval of de waarde van het Unesco-label, … gekoppeld aan een meer ludieke actie zoals het maken van een carnavalsmasker onder leiding van een expert (lokale bevolking) of het maken van een eigen film(pje) met Carnavalsbeelden. Dit laatste gebeurt dan onder begeleiding van een technisch expert.

1

Op dit moment loopt er in het MIAT een tentoonstelling ‘http://www.miat.gent.be/nl/activiteiten/expo/futiel-textiel’

2

Aalst is/was ook belangrijk voor passementerie


November 2011

106

Een subliem voorbeeld van filmprojectie is deze van het STAM-museum in Gent. Bezoekers kunnen vanuit een databank beelden opladen om hiermee een film te maken die op een koepel geprojecteerd wordt. Voorwaarde voor het uitvoeren van deze actie is dat men een ruimte ter beschikking heeft om de voordracht en de workshop te houden. Een troef van dit project is het betrekken van de lokale bevolking. Zij kunnen bijvoorbeeld filmfragmenten aanleveren.

Actie 22: ‘streek’producten Aalst heeft meerdere streekproducten, maar blijkbaar zijn ze weinig courant verkrijgbaar in de handel. Men zou een lokale chef (bakker, restaurateur, brouwer, … ) kunnen vragen om een toelichting te geven over zijn streekproduct gekoppeld aan een doe-hetzelfworkshop. Dit kan in de eigen locatie van betrokken chef, in een partnerlocatie of in een locatie die ter beschikking gesteld wordt door de stad. Bij uitbreiding kan men de term ‘streek’producten ook toepassen op de Aalsterse firma Belcolade1. Mogelijks kan men met deze belangrijke speler (sporadisch) samenwerken.

Rol van Toerisme Aalst in de te ondernemen acties Initiator en regisseur, Toerisme Aalst neemt initatief, maar de uitvoering gebeurt in samenwerking met derden (gidsenvereniging, erfgoedcel, cultuurdienst, private partners,…).

Timing van de actie Start korte termijn, maar loopt over de gehele duur van het plan.

1

http://www.belcolade.com/


November 2011

107

4.2.2. Maatregel 13: Nieuwe producten zijn in de markt gezet

Actie 23: Arrangementen uitwerken Toerisme Aalst zal met de stakeholders initiatieven moeten ontwikkelen die het (verblijf)toerisme stimuleren. Dit kan via het uitwerken van arrangementen. Toerisme Aalst kan hierin het voortouw nemen en mee promotie voeren (vanop haar website), maar het zijn de stakeholders die het pakket invullen. Diverse formules zijn mogelijk:

 Aalst verwent Men kan formules uitwerken voor de leisuretoerist en voor de zakelijke verblijftoerist die het jaar rond te boeken zijn. Bijvoorbeeld:  Voor de leisuregast: een overnachting gekoppeld aan een shopping- of horecabon, reductie op het huren van een fiets,  Voor de zakelijke gast: men kan in samenwerking met de logieshouders en de grote bedrijven een loyaltypuntensysteem opbouwen. Een overnachting geboekt door de firma levert X punten op, bij het behalen van Y-punten krijgt de firma een reductie ter waarde van Z euro op de volgende boeking.

 Event arrangement Men kan een arrangement ontwikkelen rondom een speciaal evenement dat plaatsgrijpt in Aalst (of erbuiten), bijvoorbeeld naar aanleiding van een internationaal congres rond cultuur en folklore, rond Cirk, een tentoonstelling, ….

 Een avondje (comedy)cultuur Een arrangement dat cultuur koppelt aan een overnachting vormt een illustratie van de kernwaarde ‘jonge centrum- en cultuurstad’. Mocht men dit doen voor de ‘comedy-voorstellingen’, dan komt ook de kernwaarde ‘ludiek rebels en alternatief’ in beeld. De stad zou dit initiatief kunnen ondersteunen door bijvoorbeeld een reductie op de prijs van de comedyvoorstelling.

 Het ‘city card’-principe

Het ‘city card’-principe1 biedt mogelijks ook een oplossing voor Aalst. Het is een moderne versie van een “bonnenboekje”. Hier is samenwerking met verschillende stakeholders en stadsdiensten noodzakelijk.

Actie 24: Mobiele applicaties en Wifi-punt Toerisme Aalst is op het vlak van applicaties (apps) vooruitstrevend met de digitale Carnavalswandeling en met een digitale fietsroute die in de maak is voor het Boonjaar. Het zou goed zijn om op dit elan verder te gaan, want de consument is op technologisch vlak ontzettend mobiel geworden.

1

www.europeancitycards.com


November 2011

108

Een mogelijke toepassing is een applicatie die de bezoeker toelaat om te ontdekken waar hij zich bevindt met een overzicht van de points of interest in Aalst (shopping, horeca, wandelen fietsroutes, bezienswaardigheden en plekjes), eventueel geplaatst in een routesysteem. Dit zou in samenwerking met de dienst Economie kunnen worden uitgewerkt. Het dekt vanuit toeristisch oogpunt alle toeristische doelgroepen inclusief de zakelijke toerist, maar het is ook interessant voor de lokale bewoners. Enkele referentievoorbeelden van apps zijn diegene die gemaakt zijn door de steden Antwerpen en Amsterdam

Vanuit technisch standpunt moet de applicatie op verschillende soorten smartphones en tablets kunnen draaien. Idealiter zou men een dergelijk project moeten kunnen lanceren in combinatie met een gratis wifi-aanbod in het centrum van Aalst. Mocht dit niet kunnen, dan zou minstens Toerisme Aalst over een gratis wifi-punt moeten kunnen beschikken. Het is een nieuwe vorm van serviceverlening naar de bezoeker toe en zeker naar de zakelijke bezoeker toe is het een pluspunt. Er moet wel visibiliteit voor dergelijk initiatief gecreëerd worden en dit brengt ons dan weer op het vlak van communicatie. Flyering met QR-codes in de horecagelegenheden, het plaatsen van borden op de fietsen wandelroutes, in de attractiepunten, enz. maken dat de download van de mobiele applicatie ter plaatse kan gebeuren.

Actie 25: Kijken naar het verleden - Kijkvensters Het industriële verleden van Aalst is nog weinig zichtbaar in de stad. Men zou dit op een technologische manier kunnen reconstrueren via het principe van ‘Kijkvensters’ zoals dit onder meer bestaat in Ename1. 1

http://www.ename974.org/Ndl/pagina/archeo_concept.html


November 2011

109

Met multimediatechnieken maakt men een simulatie van het verleden op de betrokken historische plek. De diverse programma’s zorgen ervoor dat de gebruiker vanuit verschillende aspecten een site kan ontdekken gaande van reconstructie tot het virtueel wandelen. Life beelden, foto’s en plattegronden maken de ervaring authentiek. Men zou bijvoorbeeld een kijkvenster kunnen ontwikkelen aan de Dender, ter hoogte van de nieuwe Sint-Annabrug of aan de Site Schotte wanneer dit verder ontwikkeld is. De mogelijkheid of dit vanuit Toerisme Vlaanderen mee kan worden gesubsidieerd, moet worden bekeken.

Actie 26: Kijken naar het verleden (en heden) - Film Een andere manier om Aalst te tonen aan de bezoekers is via filmmateriaal dat afgespeeld wordt in een bepaalde ruimte. Op die manier creëert men er een attractie bij. Later, wanneer Toerisme Aalst een definitieve stek krijgt op de Hopmarkt, zou dit zelfs hier kunnen worden getoond. Welk soort filmmateriaal? Uiteraard geselecteerd en smaakvol, bijvoorbeeld de film Daens, televisiefragmenten uit de jaren 50 tot heden die de tijdsgeest van Aalst weergeven, interviews met Jan Decleir die Daens speelt in de film Daens, een interview met Louis Paul Boon, persoonlijke filmpjes die gemaakt zijn door Aalstenaars, een documentaire over het maken van carnavalsmaskers en wagens, …. Qua pand: het kan uiteraard in ‘t Gasthuys Stedelijk Museum, hoewel men op dit moment in de ‘museumsfeer’ handelt, maar het kan evengoed in een gerenoveerd industrieel pand, een hangar, in het Schepenhuys, enz. De plek mag dus gerust iets aparts zijn. Het past volledig binnen de kernwaarde ‘iets speciaals’. Ook hier moet worden nagegaan of Toerisme Vlaanderen dit mee kan subsidiëren. Een goed voorbeeld van filmintegratie is opnieuw het STAM in Gent.


November 2011

110

Actie 27: Events in de publieke ruimte Of er een evenementencel komt in Aalst of niet is niet duidelijk, maar dat Toerisme Aalst een zeer positieve bijdrage kan leveren aan tijdelijke toeristische attracties is een feit. We pleiten ervoor dat deze evenementen doorgaan in de publieke ruimte van de stad. Imagovormende projecten zijn een pullfactor voor bezoekers. Enkele voorbeelden:



Thema licht tijdens de winter: Toerisme Aalst kan een avondlijke wandelroute ontwikkelen op basis van het nieuwe lichtplan dat in de maak is.  tijdens de zomer: Toerisme Aalst kan, in samenwerking met de dienst cultuur en de horeca, een thematisch lichtfeest ontwikkelen met animatie, muziek, kaarsen zoals dit bijvoorbeeld gebeurt in Lissewege1. Dit levert zeer mooie beelden op. Nadien kan Toerisme Aalst de sfeerfoto’s en filmpjes op haar website plaatsen. Het kan in de stad (benutten van de Dender), maar het kan evengoed in een van de deelgemeenten van Aalst, waar het kleinschalige en het intieme karakter extra troeven zijn. 

1

Zie YouTube, Flickr, Brugge Plus, ‘zoekwoorden’: Lissewege lichtfeest


November 2011

111

We merken op dat het thema ‘licht’ perfect aansluit op de actie ‘Aalst twinkelt’.



Andere thema’s koken met Aalsterse streekproducten, op het marktplein,  een historisch theatergezelschap dat een toeristische route inwandelt,  een workshop drukken (link met Dirk Martens, Aalst heeft een collectie drukpersen),  …. 

Dergelijke initiatieven moeten groeien. Regelmatige brainstorm met partners en lokale bedrijven is aangewezen.

Rol van Toerisme Aalst in de te ondernemen acties Initiator en regisseur, Toerisme Aalst neemt initiatief, maar de uitvoering gebeurt in samenwerking met derden (cultuurdienst, dienst economie, private partners,…).

Timing van de actie Start middellange termijn en loopt tot het einde van dit plan.

4.2.3. Maatregel 14: Toerisme Aalst heeft de hefboomprojecten mee ingevuld Hefboomprojecten zijn projecten die een multiplicatoreffect hebben. We maken een onderscheid naar de hefboomprojecten vanuit het citymarketingplan en de hefboomprojecten die aangestuurd worden vanuit de hogere toeristische echelons. De bedoeling is dat Toerisme Aalst hier de vinger aan de pols houdt en die initiatieven ontwikkelt die nodig zijn.


November 2011

112

Actie 28: Hefboomprojecten vanuit het citymarketingplan Het citymarketingplan citeert:  het valoriseren van het industrieel erfgoed en de Dender als levensader voor toerisme, economische activiteiten en woonaanbod;  het versterken van de infrastructuur en het openbaar domein met het oog op meer belevingskwaliteit voor de binnenstad;  uitbouw van de zorgsector via het aantrekken van (para)medische spin-offs zoals dienstverlening, onderwijs en congresfaciliteiten;  de ontwikkeling van een polyvalente evenementenhal voor sport, cultuur, seminaries, evenementen;  het oprichten van een belevingscentrum voor carnaval. Toerisme Aalst zou bij deze stedelijke dossiers betrokken moeten zijn, zodat ze kan meedenken over de wijze waarop men dit het best toeristisch benut, bijvoorbeeld inzake toeristische subsidiëring, inzake bekendmaking en communicatie, enz.

Actie 29: De site Schotte benutten We vermeldden het reeds in de analysefase, maar de site Schotte heeft een zeer groot toeristisch potentieel en zou het paradepaardje van toeristisch Aalst kunnen worden. Het kan optimaal ingericht worden als ontvangstruimte van de stad, men kan het gebruiken als MICE-locatie, er kan een trendy brasserie in komen, enz. Een ontwerp gemaakt door een architectenbureau of een architectuurwedstrijd kan hier de nodige ideeën qua invulling van de site leveren.

Actie 30: Toeristische hefboomprojecten De hogere toeristische echelons ontwikkelen specifiek projecten die een impact hebben op toeristisch Vlaanderen in zijn geheel. Ook hier heeft Toerisme Aalst een rol te vervullen en helpt ze mee om dit gestalte te geven (bijvoorbeeld ‘De Grootte Oorlog in 201418’).

Rol van Toerisme Aalst in de te ondernemen acties Actie 28 : Toerisme Aalst is facilitator. Actie 28 : Toerisme Aalst is facilitator. Actie 30: Toerisme Aalst is initiator.

Timing van de actie Wanneer de opportuniteit zich voordoet.


November 2011

113

4.3. Productontwikkeling volgens kernwaarden Onderstaande tabel toont hoe men de brug kan maken tussen productontwikkeling en kernwaarden. De tabel kan ook dienen als denkkader voor het ontwikkelen van nieuwe ideeën. Actie/kernwaarden

Ludiek rebels en een tikkeltje alternatief

Iets speciaals

Actie 18: wandelroute verborgen verleiders

X

X

Actie 19: de rode loper

X

X

Actie 20: zustersteden, zusterthema’s Actie 21: Cultuur en folklore anders

Jonge en toffe centrum- en cultuurstad

X X

X

X

Actie 22: workshop streekproducten

X

X

Actie 23: arrangementen

X

Actie 24: mobiele applicaties en gratis wifi

X

X

Actie 25: kijkvensters

X

X

X

X

X

X

X

X

Actie 26: film

zeker wanneer dit doorgaat in een alternatieve locatie

Actie 27: events in de publieke ruimte (denk ook aan de deelgemeenten) Actie 28: hefboomprojecten op stadsniveau (hangt af van de invulling ervan) Actie 29: site Schotte

X

X

X

Actie 30: toeristische hefboomprojecten (hangt af van de wijze van invulling ervan)


X X

November 2011

114

HOOFDSTUK 9: TIJDSCHEMA Toerisme Aalst heeft een bijzonder druk schema voor de boeg die maar kan worden gerealiseerd indien men vanaf het begin voldoende mensen en middelen heeft.

Actie

Korte termijn

Middellange termijn

Lange termijn

2012

2014

2015

2016

2017

2013

TOERISTISCHE ORGANISATIE Actie 1: missie verduidelijken aan de stakeholders

X

X

Actie 2: takenpakket verduidelijken aan de stakeholders

X

X

Actie 3: professionalisme van Toerisme Aalst verhogen

X

X

X

X

X

X

Actie 4: budget onderhandelen, jaarplannen opmaken en opvolgen

X

X

X

X

X

X

Actie 5: in kaart brengen stakeholders en contacten leggen

X X

X

X

X

X

X

X

X

X

X

X

Actie 8: positionering handhaven

X

X

X

X

X

X

Actie 9: PMC’s uitvoeren

X

X

X

X

X

X

Actie 10: productlijnen uitvoeren

X

X

X

X

X

X

Actie 11: benchmarken met concurrenten en concullega’s

X

X

X

X

X

X

Actie 12: website www.toerismeaalst.be realiseren

X

X

X

X

X

X

FOLLOW UP

FOLLOW UP

FOLLOW UP

FOLLOW UP

X

X

X

X

FOLLOW UP

FOLLOW UP

FOLLOW UP

FOLLOW UP

X

X

X

X

FOLLOW UP

FOLLOW UP

FOLLOW UP

FOLLOW UP

Actie 6: op punt stellen van databank en onderhouden Actie 7: netwerk opzetten (overlegplatforms) TOERISTISCHE MARKETING EN COMMUNICATIE

Actie 13: offline media

START X START

Actie 14: media voor de zakelijke reiziger

X START

FOLLOW UP

X FOLLOW UP

X FOLLOW UP


November 2011

115

Actie 15: mailing naar reisorganisator en follow-up

X

Actie 16: bewerking van de pers Actie 17: nota die de hoofdlijnen van dit strategisch plan verduidelijkt

X

X

X

X

FOLLOW UP

FOLLOW UP

FOLLOW UP

FOLLOW UP

X

X

X

X

X

TOERISTISCHE PRODUCTONTWIKKELING Actie 18: wandelroute verborgen verleiders Actie 19: de rode loper Actie 20: zustersteden, zusterthema’s Actie 21: Cultuur en folklore anders Actie 22: workshop streekproducten Actie 23: arrangementen

TRACHTEN 2 PROJECTEN PER JAAR TE REALISEREN

Actie 24: mobiele applicaties en gratis wifi Actie 25: kijkvensters Actie 26: film Actie 27: events in de publieke ruimte (denk ook aan de deelgemeenten) Actie 28: hefboomprojecten op stadsniveau (hangt af van de invulling ervan) Actie 29: site Schotte Actie 30: toeristische hefboomprojecten (hangt af van de wijze van invulling ervan)

PERMANENT VINGER AAN DE POLS HOUDEN


November 2011

116

BESLUIT Aalst heeft duidelijk toeristisch potentieel, maar de stad is op toeristisch vlak onvoldoende ontwikkeld. Verschillende oorzaken liggen aan de basis hiervan. Wil de stad echter dit potentieel beter benutten met het oog op meer welvaart en welzijn voor zijn bevolking en rekening houdend met de consumententrends, dan moet er geïnvesteerd worden. De ambitie van dit plan is om toeristisch Aalst op een niveau te brengen dat een centrumstad van deze schaalgrootte waardig is. Toerisme Aalst moet dan ook over voldoende mensen en middelen kunnen beschikken, zodat ze met de drive die hun eigen is Aalst in de markt kunnen zetten, eigentijdse toeristische producten kunnen ontwikkelen en de best mogelijke service aan haar bezoekers bieden. De tijd dat men alleen maar met een ‘folder’ de bezoekers op weg hielp om de stad te ontdekken is echter lang voorbij. Wanneer we het toeristisch landschap van Vlaanderen even onder de loep nemen, dan ziet men dat de meeste steden fors investeren om de bezoeker naar zich toe te halen. Dit vertaalt zich in de eerste plaats in economisch baten, maar ook in een positief imago voor de stad. In dit plan hebben we eerst de troeven en de knelpunten blootgelegd om vervolgens hierop een visie te ontwikkelen en doelstellingen, maatregelen en acties te formuleren. Deze 3 laatste stappen zijn gebundeld in wat we ‘het actieplan’ noemen. De analyse en het actieplan zijn telkens ingedeeld in 3 rubrieken, namelijk; ‘toeristische organisatie’, ‘toeristische marketing en communicatie’ en ‘toeristisch product’. Het zorgt voor een heldere indeling waarbij men weet dat een sterkte of een probleem dat gedetecteerd is in de analysefase, benut wordt of een oplossing krijgt in het actieplan. Uiteraard rekening houdend met de ambitie die in de visie is geformuleerd. Als positionering van toeristisch Aalst kiezen we: Stad met pit en een alternatief trekje, met historische roots en een eigentijdse leisure-invulling (shopping en flaneren, hedendaagse kunstvormen en lokale cultuuruitingen, horeca-aanbod en fietsen). De hieraan gekoppelde kernwaarden zijn:  ludiek rebels en een tikkeltje alternatief;  iets speciaals;  een jonge en toffe centrum- en cultuurstad. Het komt er nu op aan om dit plan, samen met alle stakeholders en partners, in de praktijk te brengen. Er is nog een weg te gaan, maar wij van onze kant zijn ervan overtuigd dat Aalst, en Toerisme Aalst in het bijzonder dit kan!

________________________________


November 2011

117


November 2011

118

BIJLAGEN

Bijlage 1: gesprekspartners Mevrouw Sandy Osselaer: diensthoofd Toerisme Aalst De heer Paul Stockman: schepen van lokale en sociale economie, middenstand en markten, Toerisme en Monumentenzorg Aalst Mevrouw Daniëlle Van Geert: kabinet schepen Stockman De heer Jo Saeys (economisch adviseur), mevrouw Tineke Stockman (coördinator lokale economie), mevrouw Sabine Smet (economisch consulent): dienst Economische Zaken Aalst De heer Raf De Mey (coördinator) en Anne De Geest (communicatie): Erfgoedcel Aalst De heer Luc Geeroms: directeur ’t Gasthuys Stedelijk Museum Aalst De heer Philip Renders: afdelingschef dienst Communicatie: Aalst Mevrouw Jelle Moens: dienst Monumentenzorg Aalst De heer Jan De Clercq: directeur hotel Keizershof Aalst De heer Guy Van Der Meersche: horeca-ambassadeur, De Steeg Aalst Mijnheer en Mevrouw De Ridder: B&B La Vie en Roses: Aalst-Moorsel De heer Maarten Blommaert: Unizo Aalst

Bijlage 2: Waterkaart Vlaanderen

Beneden-

-

-

CI. De s

e L’Espierr

CI.

Nim

y-B

entre

lato

n

CI. Du C -Péro

nnes

april

LUXEMBOURG

Verbod door te varen

Bijlage 3: Fietsroutes Aalst

1:25 000 !12 H

H !

53

H !

15

Dendermonde

Buggenhout

Wichelen

H !

54

H !

22 H !

H !

18

29

Lebbeke

H !

30 H !

31

H !

H !

37

Achtergrond: rasterversie topografische kaarten 1/10 000 door het NGI (OC-GIS Vlaanderen) UITSLUITEND BESTEMD VOOR INTERN GEBRUIK H !

Dendermonde

39

13

Lede

H !

16

H !

H !

43

40 H !

H !

55

H !

19

H !

H !

44

25

17 H !

26

H !

H !

41

28 Aalst

H !

24

34

H !

H !

20

23

H !

H !

36

35 H !

H !

47

Erpe-Mere

H !

33 38

H !

H !

H !

46

63

Legende H !

H !

H !

83

2Autovrij&Verhard

3Autoverkeer&Onverhard

Haaltert

41

50

Denderleeuw

4Autovrij&Onverhard

Bijlage 4: overnachtingen 2010: FOD economie, Nationaal instituut voor de statistiek

Aankomsten en overnachtingen - per gemeente (a) (2010), bron Nationaal Instituut voor de Statistiek, NIS (FOD economie)

Totaal

Aankomsten Belgen Vreemdelingen

12.988.051 5.801.632

Totaal

Overnachtingen Belgen Vreemdelingen

01000

België

02000

Vlaams Gewest

7.300.371 3.660.702

3.639.669 18.190.506

9.478.128

8.712.378

03000

Waals Gewest

2.687.632 1.528.478

1.159.154

6.551.212

3.591.127

2.960.085

04000

Brussels Hoofdstedelijk Gewest

3.000.048

612.452

2.387.596

5.556.308

1.059.095

4.497.213

10000

Provincie Antwerpen

1.596.765

669.438

927.327

3.677.653

1.617.349

2.060.304

11001

Aartselaar

*

*

*

*

*

*

11002

Antwerpen

888.261

247.108

641.153

1.568.413

414.703

1.153.710

11004

Boechout

*

*

*

*

*

*

11005

Boom

*

*

*

*

*

*

11008

Brasschaat

18.133

7.624

10.509

34.063

16.403

17.660

11009

Brecht

8.192

5.385

2.807

26.561

19.986

6.575

11013

Edegem

*

*

*

*

*

*

11016

Essen

10.337

8.307

2.030

34.179

29.053

5.126

11022

Kalmthout

3.357

3.303

54

12.768

12.682

86

11023

Kapellen

*

*

*

*

*

*

11025

Lint

*

*

*

*

*

*

11029

Mortsel

*

*

*

*

*

*

11035

Ranst

*

*

*

*

*

*

11037

Rumst

*

*

*

*

*

*

11039

Schilde

*

*

*

*

*

*

11040

Schoten

*

*

*

*

*

*

11044

Stabroek

*

*

*

*

*

*

11052

Wommelgem

*

*

*

*

*

*

11053

Wuustwezel

2.522

2.170

352

8.513

7.944

569

11054

Zandhoven

9.011

8.629

382

36.726

35.585

1.141

11055

Zoersel

9.609

6.243

3.366

15.337

8.905

6.432

11057

Malle

33.416

31.039

2.377

89.501

83.520

5.981

12002

Berlaar

*

*

*

*

*

*

12005

Bonheiden

7.108

5.023

2.085

15.769

11.658

4.111

12007

Bornem

12.146

8.491

3.655

25.283

18.868

6.415

12014

Heist-op-den-Berg

7.121

4.529

2.592

19.480

13.866

5.614

12021

Lier

7.200

7.831

26.206

12.024

14.182

15.031

1/9

7.186.419 30.298.026 14.128.350

16.169.676


Totaal

12025

Mechelen

12026


Totaal


97.614

39.531

58.083

174.068

63.992

110.076

Nijlen

1.180

1.158

22

6.844

6.800

44

12029

Putte

*

*

*

*

*

*

12030

Puurs

*

*

*

*

*

*

12034

Sint-Amands

*

*

*

*

*

*

12035

Sint-Katelijne-Waver

6.017

5.265

752

13.653

12.386

1.267

12040

Willebroek

*

*

*

*

*

*

13001

Arendonk

1.548

1.357

191

4.237

3.479

758

13002

Baarle-Hertog

1.851

895

956

4.425

2.080

2.345

13003

Balen

14.578

12.924

1.654

53.014

47.790

5.224

13004

Beerse

1.905

630

1.275

5.165

1.312

3.853

13006

Dessel

2.662

1.746

916

11.331

9.522

1.809

13008

Geel

15.573

10.865

4.708

51.420

37.753

13.667

13010

Grobbendonk

11.135

6.093

5.042

20.392

10.924

9.468

13011

Herentals

29.065

23.295

5.770

78.650

61.672

16.978

13013

Herselt

2.523

2.170

353

9.160

7.928

1.232

13014

Hoogstraten

8.164

6.822

1.342

23.791

19.962

3.829

13016

Hulshout

1.987

1.935

52

8.829

8.751

78

13017

Kasterlee

73.967

60.729

13.238

240.911

164.276

76.635

13019

Lille

12.302

8.883

3.419

59.936

40.062

19.874

13021

Meerhout

*

*

*

*

*

*

13023

Merksplas

702

488

214

1.686

1.217

469

13025

Mol

171.901

62.501

109.400

707.290

235.239

472.051

13029

Olen

759

283

476

2.784

1.008

1.776

13031

Oud-Turnhout

*

*

*

*

*

*

13035

Ravels

3.807

3.095

712

13.659

10.370

3.289

13036

Retie

16.536

11.787

4.749

41.410

31.090

10.320

13037

Rijkevorsel

1.288

1.112

176

4.178

3.692

486

13040

Turnhout

25.886

14.484

11.402

58.901

30.377

28.524

13044

Vorselaar

1.741

1.626

115

6.036

5.775

261

13049

Westerlo

31.625

23.768

7.857

83.395

64.655

18.740

13053

Laakdal

846

652

194

4.963

4.110

853

20001

Provincie Vlaams-Brabant

868.875

375.682

493.193

1.494.187

660.742

833.445

2/9


Totaal

23002

Asse

23003

Beersel

23009

Bever

23016

Dilbeek

23023


Totaal


2.159

1.454

705

7.340

4.594

2.746

28.819

25.851

2.968

68.798

61.769

7.029

*

*

*

*

*

*

25.862

16.907

8.955

41.752

25.051

16.701

Galmaarden

4.516

3.934

582

12.009

10.473

1.536

23024

Gooik

2.260

1.775

485

8.231

6.889

1.342

23025

Grimbergen

45.625

20.211

25.414

74.646

32.467

42.179

23027

Halle

3.779

1.983

1.796

12.563

8.531

4.032

23033

Hoeilaart

*

*

*

*

*

*

23045

Londerzeel

1.696

1.138

558

4.974

2.368

2.606

23047

Machelen

346.931

92.863

254.068

505.947

122.202

383.745

23050

Meise

*

*

*

*

*

*

23062

Overijse

7.622

1.134

6.488

21.890

4.401

17.489

23064

Pepingen

*

*

*

*

*

*

23077

Sint-Pieters-Leeuw

15.993

11.694

4.299

22.338

15.005

7.333

23081

Steenokkerzeel

*

*

*

*

*

*

23086

Ternat

*

*

*

*

*

*

23088

Vilvoorde

*

*

*

*

*

*

23094

Zaventem

99.156

52.068

47.088

122.322

60.876

61.446

23096

Zemst

*

*

*

*

*

*

23097

Roosdaal

*

*

*

*

*

*

23098

Drogenbos

*

*

*

*

*

*

23100

Linkebeek

*

*

*

*

*

*

23101

Sint-Genesius-Rode

*

*

*

*

*

*

23102

Wemmel

*

*

*

*

*

*

23103

Wezembeek-Oppem

*

*

*

*

*

*

23105

Affligem

3.073

2.684

389

11.817

10.042

1.775

24001

Aarschot

9.548

8.311

1.237

29.895

27.421

2.474

24007

Begijnendijk

*

*

*

*

*

*

24009

Bertem

*

*

*

*

*

*

24011

Bierbeek

*

*

*

*

*

*

24014

Boortmeerbeek

2.212

1.855

357

7.012

6.306

706

24020

Diest

8.478

5.498

2.980

15.453

9.668

5.785

3/9


Totaal


Totaal


24028

Geetbets

*

*

*

*

*

*

24038

Herent

*

*

*

*

*

*

24041

Hoegaarden

*

*

*

*

*

*

24043

Holsbeek

*

*

*

*

*

*

24045

Huldenberg

214

10

204

355

12

343

24048

Keerbergen

*

*

*

*

*

*

24055

Kortenberg

2.525

1.175

1.350

5.585

2.868

2.717

24059

Landen

*

*

*

*

*

*

24062

Leuven

146.046

58.563

87.483

267.589

101.163

166.426

24066

Lubbeek

*

*

*

*

*

*

24086

Oud-Heverlee

22.951

17.440

5.511

63.635

42.923

20.712

24094

Rotselaar

5.745

5.105

640

19.505

17.584

1.921

24104

Tervuren

*

*

*

*

*

*

24107

Tienen

*

*

*

*

*

*

24109

Tremelo

898

598

300

8.337

3.049

5.288

24133

Linter

1.547

586

961

3.244

963

2.281

24134

Scherpenheuvel-Zichem

5.480

4.744

736

9.543

7.541

2.002

24135

Tielt-Winge

*

*

*

*

*

*

30000

Provincie West-Vlaanderen

2.918.674 1.615.573

1.303.101

7.510.736

4.442.330

3.068.406

31003

Beernem

31004

2.050

1.248

802

4.434

3.112

1.322

Blankenberge

228.362

195.643

32.719

604.193

517.690

86.503

31005

Brugge

862.912

191.295

671.617

1.564.207

323.841

1.240.366

31006

Damme

6.643

4.199

2.444

12.400

7.243

5.157

31012

Jabbeke

12.021

3.498

8.523

51.915

15.250

36.665

31022

Oostkamp

26.606

8.490

18.116

45.078

12.019

33.059

31033

Torhout

7.925

4.771

3.154

16.849

11.382

5.467

31040

Zedelgem

22.523

18.827

3.696

60.566

50.851

9.715

31042

Zuienkerke

4.933

3.445

1.488

12.097

8.178

3.919

31043

Knokke-Heist

117.520

81.880

35.640

263.429

177.523

85.906

32003

Diksmuide

22.184

16.951

5.233

55.229

43.618

11.611

32010

Koekelare

3.420

3.178

242

8.345

7.223

1.122

32030

Lo-Reninge

10.820

4.139

6.681

24.159

7.624

16.535

33011

Ieper

88.555

20.429

68.126

168.899

36.825

132.074

4/9


Totaal

33016

Mesen

33021

Poperinge

33029

Wervik

33037


Totaal


*

*

*

*

*

*

23.199

15.520

7.679

45.388

31.555

13.833

*

*

*

*

*

*

Zonnebeke

1.977

1.674

303

6.124

5.410

714

33039

Heuvelland

47.261

41.317

5.944

128.670

114.812

13.858

33040

Langemark-Poelkapelle

3.620

817

2.803

7.880

1.571

6.309

33041

Vleteren

5.318

5.245

73

15.300

15.113

187

34002

Anzegem

*

*

*

*

*

*

34003

Avelgem

2.249

1.801

448

6.366

5.728

638

34009

Deerlijk

*

*

*

*

*

*

34013

Harelbeke

683

345

338

1.629

787

842

34022

Kortrijk

96.372

39.572

56.800

171.787

68.758

103.029

34023

Kuurne

*

*

*

*

*

*

34027

Menen

*

*

*

*

*

*

34040

Waregem

13.259

6.736

6.523

27.277

14.798

12.479

34041

Wevelgem

6.781

3.411

3.370

14.366

7.046

7.320

34042

Zwevegem

971

340

631

2.994

649

2.345

35002

Bredene

53.443

39.653

13.790

229.465

171.712

57.753

35005

Gistel

*

*

*

*

*

*

35006

Ichtegem

*

*

*

*

*

*

35011

Middelkerke

113.583

88.112

25.471

447.604

343.454

104.150

35013

Oostende

371.758

269.070

102.688

853.545

599.919

253.626

35014

Oudenburg

7.554

5.702

1.852

11.269

7.493

3.776

35029

De Haan

199.035

101.996

97.039

782.904

361.607

421.297

36006

Hooglede

3.695

1.585

2.110

6.587

2.730

3.857

36007

Ingelmunster

*

*

*

*

*

*

36008

Izegem

*

*

*

*

*

*

36011

Lichtervelde

2.117

1.207

910

7.241

2.887

4.354

36012

Moorslede

*

*

*

*

*

*

36015

Roeselare

17.096

9.323

7.773

37.896

20.528

17.368

36019

Staden

1.940

1.838

102

5.735

5.474

261

37007

Meulebeke

*

*

*

*

*

*

37010

Oostrozebeke

*

*

*

*

*

*

37012

Ruiselede

1.801

1.617

184

6.786

5.358

1.428

5/9


Totaal

37015

Tielt

37017

Wielsbeke

38002

Alveringem

38008


Totaal


2.850

863

1.987

5.742

1.644

4.098

*

*

*

*

*

*

6.724

5.593

1.131

19.714

17.652

2.062

De Panne

114.711

88.189

26.522

314.677

242.364

72.313

38014

Koksijde

226.770

172.584

54.186

784.724

566.760

217.964

38016

Nieuwpoort

142.159

129.744

12.415

596.307

548.934

47.373

38025

Veurne

12.556

9.721

2.835

24.181

19.188

4.993

40000

Provincie Oost-Vlaanderen

757.228

330.652

426.576

1.619.859

740.348

879.511

41002

Aalst

23.230

7.625

15.605

43.223

13.003

30.220

41011

Denderleeuw

*

*

*

*

*

*

41018

Geraardsbergen

16.738

12.921

3.817

65.354

54.671

10.683

41024

Haaltert

*

*

*

*

*

*

41027

Herzele

*

*

*

*

*

*

41034

Lede

*

*

*

*

*

*

41048

Ninove

2.968

1.002

1.966

8.401

3.838

4.563

41063

Sint-Lievens-Houtem

*

*

*

*

*

*

41081

Zottegem

*

*

*

*

*

*

41082

Erpe-Mere

*

*

*

*

*

*

42003

Berlare

2.797

2.540

257

6.536

5.775

761

42004

Buggenhout

3.901

2.676

1.225

9.826

7.194

2.632

42006

Dendermonde

4.810

2.820

1.990

12.031

7.752

4.279

42008

Hamme

*

*

*

*

*

*

42010

Laarne

*

*

*

*

*

*

42023

Waasmunster

5.075

4.404

671

11.209

10.057

1.152

42025

Wetteren

3.713

3.076

637

10.113

8.225

1.888

42026

Wichelen

*

*

*

*

*

*

42028

Zele

4.311

3.374

937

15.193

10.043

5.150

43002

Assenede

*

*

*

*

*

*

43005

Eeklo

4.345

3.568

777

13.147

11.697

1.450

43007

Kaprijke

2.177

1.340

837

6.276

4.327

1.949

43010

Maldegem

12.384

7.834

4.550

25.276

16.345

8.931

43014

Sint-Laureins

17.272

11.665

5.607

32.791

21.216

11.575

6/9


Totaal

43018

Zelzate

44001


Totaal


6.489

1.594

4.895

16.230

4.728

11.502

Aalter

11.698

5.197

6.501

20.704

8.852

11.852

44011

Deinze

9.605

5.641

3.964

35.605

25.502

10.103

44012

De Pinte

5.905

5.688

217

16.830

16.138

692

44013

Destelbergen

*

*

*

*

*

*

44019

Evergem

1.971

1.102

869

5.269

3.430

1.839

44021

Gent

420.047

125.992

294.055

805.230

216.883

588.347

44029

Knesselare

2.128

347

1.781

7.200

900

6.300

44034

Lochristi

*

*

*

*

*

*

44036

Lovendegem

*

*

*

*

*

*

44040

Melle

7.034

5.745

1.289

18.540

15.046

3.494

44043

Merelbeke

7.999

7.274

725

22.389

20.655

1.734

44045

Moerbeke

*

*

*

*

*

*

44048

Nazareth

*

*

*

*

*

*

44049

Nevele

*

*

*

*

*

*

44064

Sint-Martens-Latem

10.866

7.334

3.532

15.226

9.145

6.081

44072

Waarschoot

*

*

*

*

*

*

44073

Wachtebeke

*

*

*

*

*

*

44081

Zulte

*

*

*

*

*

*

45035

Oudenaarde

18.113

9.725

8.388

43.650

23.603

20.047

45041

Ronse

8.789

7.384

1.405

21.461

18.226

3.235

45057

Zingem

*

*

*

*

*

*

45059

Brakel

6.788

6.086

702

17.336

15.516

1.820

45060

Kluisbergen

9.198

7.565

1.633

22.038

18.610

3.428

45061

Wortegem-Petegem

1.433

811

622

6.017

2.092

3.925

45062

Horebeke

*

*

*

*

*

*

45063

Lierde

*

*

*

*

*

*

45064

Maarkedal

3.582

2.872

710

8.475

7.089

1.386

45065

Zwalm

3.313

2.592

721

7.125

4.512

2.613

46003

Beveren

18.728

8.629

10.099

37.524

17.132

20.392

46013

Kruibeke

*

*

*

*

*

*

46014

Lokeren

22.087

13.446

8.641

48.873

31.160

17.713

46020

Sint-Gillis-Waas

2.986

2.063

923

12.889

5.260

7.629

46021

Sint-Niklaas

28.212

12.452

15.760

56.036

28.252

27.784

7/9


Totaal

46024

Stekene

46025

Temse

70000

Provincie Limburg

71002


Totaal


727

546

181

2.444

2.003

441

1.887

1.605

282

4.411

3.422

989

1.158.829

669.357

489.472

3.888.071

2.017.359

1.870.712

As

6.555

5.717

838

16.658

15.169

1.489

71004

Beringen

8.933

7.561

1.372

42.166

38.122

4.044

71011

Diepenbeek

1.234

842

392

2.584

1.412

1.172

71016

Genk

88.194

56.993

31.201

167.371

104.163

63.208

71017

Gingelom

4.109

3.831

278

10.068

9.009

1.059

71020

Halen

3.170

2.771

399

12.927

11.528

1.399

71022

Hasselt

119.777

83.822

35.955

190.319

122.477

67.842

71024

Herk-de-Stad

*

*

*

*

*

*

71034

Leopoldsburg

3.595

3.127

468

11.545

10.254

1.291

71037

Lummen

5.874

3.910

1.964

12.353

7.994

4.359

71045

Nieuwerkerken

*

*

*

*

*

*

71047

Opglabbeek

5.077

2.880

2.197

36.323

17.202

19.121

71053

Sint-Truiden

22.854

15.313

7.541

48.417

29.950

18.467

71057

Tessenderlo

4.936

4.119

817

19.641

17.471

2.170

71066

Zonhoven

3.666

1.345

2.321

15.499

5.882

9.617

71067

Zutendaal

30.043

12.157

17.886

185.093

69.407

115.686

71069

Ham

1.866

1.244

622

9.748

8.263

1.485

71070

Heusden-Zolder

13.139

9.451

3.688

35.243

27.804

7.439

72003

Bocholt

9.185

6.148

3.037

51.046

32.968

18.078

72004

Bree

11.824

9.148

2.676

39.905

32.955

6.950

72018

Kinrooi

13.849

9.082

4.767

41.266

27.612

13.654

72020

Lommel

252.997

98.906

154.091

1.026.378

366.781

659.597

72021

Maaseik

28.815

21.342

7.473

101.333

81.572

19.761

72025

Neerpelt

11.277

8.685

2.592

38.987

32.510

6.477

72029

Overpelt

14.560

11.591

2.969

42.616

35.087

7.529

72030

Peer

169.373

72.125

97.248

700.969

272.143

428.826

72037

Hamont-Achel

8.911

6.238

2.673

24.138

17.752

6.386

72038

Hechtel-Eksel

10.512

6.171

4.341

42.641

23.348

19.293

72039

Houthalen-Helchteren

109.587

53.908

55.679

466.915

204.517

262.398

8/9


Totaal


Totaal


72040

Meeuwen-Gruitrode

11.847

9.170

2.677

49.212

42.386

6.826

72041

Dilsen-Stokkem

14.293

12.325

1.968

42.012

34.040

7.972

73001

Alken

*

*

*

*

*

*

73006

Bilzen

4.692

4.086

606

21.627

20.333

1.294

73009

Borgloon

12.862

11.391

1.471

23.807

20.273

3.534

73022

Heers

5.162

4.477

685

13.212

11.030

2.182

73032

Hoeselt

2.105

1.756

349

4.613

3.608

1.005

73042

Lanaken

39.286

25.726

13.560

74.402

49.688

24.714

73066

Riemst

12.209

5.661

6.548

24.706

12.500

12.206

73083

Tongeren

22.491

15.476

7.015

42.553

27.720

14.833

73098

Wellen

6.529

6.328

201

8.386

8.122

264

73107

Maasmechelen

23.928

20.439

3.489

76.546

65.973

10.573

73109

Voeren

37.572

32.529

5.043

109.069

93.312

15.757

(a) Begrepen in de cijfers zijn zowel de echte vakanties als de verblijven in verband met congressen, seminaries, conferenties

9/9

WES vzw Baron Ruzettelaan 33 BE-8310 Assebroek-Brugge T +32 50 36 71 36 F +32 50 36 31 86 [email protected] www.wes.be

BTW BE 0408.382.668 Bank 280-0234285-67 IBAN BE93 2800 2342 8567 BIC GEBABEBB

STRATEGISCH BELEIDSPLAN TOERISME AALST TOERISME AALST

Recommend Documents