Het samenbrengen van vrijwilligers

Media, Informatie en Communicatie

RTV Almere, de regionale omroep met potentie

Het samenbrengen van vrijwilligers

Simone Gerritsen DT402

Tutor

: P. Roos-van Tricht

Docent : A. van Veen, E. Willemsen

Informatie & Media 4 juni 2013

De regionale omroep met potentie. S.C. Gerritsen

3

Inhoud

Voorwoord 5 1

Inleiding: Een introductie van RTV Almere

6

1.1

Geschiedenis van RTV Almere

6

1.2

Enkele feiten en cijfers

7

1.3

Het waarom van het onderzoek

7

2

Trends en ontwikkelingen

9

2.1

Bezuinigingen in het omroepenbestel

2.2

Kijkgedrag

10

2.3

Multitasken bij Mediaconsumptie

11

2.4

Almere studentenstad

13

2.5

De opkomst van de Camjo

14

2.6

Inspelen op Trends

15

3

Een kennismaking met de doelgroep

16

3.1

De demografie van Almere

16

3.2

Betrokkenheid bij regio Almere

17

3.3

Mening over RTV Almere

17

3.3.1 Representativiteit van onderzoek

17

3.3.2 Ondervindingen uit het onderzoek

18

3.3.3 Tips

22

3.4

De wensen en verwachtingen van de doelgroep

22

4

De vrijwilligers van RTV Almere

24

4.1

De mening van de vrijwilligers

24

4.1.1 Inwerkperiode

24

4.1.2 Verdeling en taken van vrijwilligers

24

4.1.3 Binding met RTV Almere

24

4.1.4 Contact van vrijwilligers onderling

25

4.1.5 Begeleiding vanuit RTV Almere

25

4.1.6 Groei van kennis

25

4.1.7 Grote knelpunten

25

De organisatie in modellen

26

4.2.1 7-S-Model McKinsey

26

4.2.2 Het 7-S-model van de toekomst

30

De kennisorganisatie van RTV Almere

30

4.3.1 Het vaststellen van benodigde kennis

31

4.3.2 Het inventariseren van de beschikbare kennis

32

4.3.3 Het ontwikkelen van kennis

32

4.3.4 Het delen van kennis

33

4.2

4.3

9


4

4.3.5 Het toepassen van kennis

34

4.3.6 Het evalueren van kennis

34

4.4

RTV Almere: Een merk, Een geheel

36

5

Van idee tot succesvol televisie item

37

5.1

Produceren van een item van begin tot eind

37

5.2

Redactie van een item van begin tot eind

38

5.2.1 Insteek van het item

39

5.2.2 Opstellen van vragen

39

5.2.3 Montage van een item

40

5.3

Opstelling van een ENG-ploeg

41

5.4

Camerawerk van een item

42

5.5

Verdelen in teams

43

5.6

The X-Factor voor items en programma’s

43

6

Conclusie

45

6.1.1 Relevantie

45

6.1.2 Inhoud

45

6.1.3 Technologische ontwikkelingen

46

6.1.4 Financiëel

46

6.1.5 Structureel verhogen van kwaliteit en kennis

47

6.1.6 Tot slot

47

Bronnenlijst

49

7


Voorwoord Dit onderzoek is geschreven in kader van de deeltijd opleiding Media- & Informatiemanagement van de Hogeschool van Amsterdam. Het is geschreven voor de lokale/regionale omroep RTV Almere. Voor de totstandkoming van dit onderzoek wil ik graag de docenten Lida van Veen en Esther Willemsen bedanken. Daarnaast dient Cor Toorenburg, hoofd van het bestuur van RTV Almere ook genoemd worden die mij de kans gaf dit onderzoek te doen en mij zoveel mogelijk heeft geholpen. Sarah van Lieshout, Karlijn Slob en Marco Penninkhof wil ik bedanken voor hun inzichten, tijd en hulp die ze hebben aangeboden tijdens het afnemen van de diepte interviews. Niet alleen beantwoordde ze keurig al mijn vragen, maar gaven ook naderhand nog veel tips waar ik op moest letten en waar ik verdere informatie kon opvragen. Mijn moeder Lidwien Gerritsen-van Leeuwen mag ook niet vergeten worden: zowel voor de mentale steun als met het meelezen.

5


1

6

Inleiding: Een introductie van RTV Almere

RTV Almere is een vrijwilligersorganisatie met 83 vrijwilligers. Het heeft drie takken:  De radio-afdeling, met al meer dan 10 uur live uitzendingen per dag en het grootste aantal vrijwilligers.  De televisie-afdeling, in de opstartfase.  De website, met nieuwsartikelen over Almere en uitzending gemist, beheerd door de radio- en televisieafdeling. RTV Almere wordt geleid door een bestuur dat momenteel bestaat uit 3 mensen:  Cor Toorenburg, secretaris.  Yovanka Sumter, PR & Communicatie  Anton Hartsuiker, penningmeester Binnenkort zal dit bestuur uitgebreid worden naar 5 mensen. Het doel van RTV Almere is om in 2016 een compleet draaiende lokale omroep te zijn. Ze willen hier dan rond de 8 betaalde medewerkers (voor verslaggeving, redactie en productie) en 130 vrijwilligers hebben rondlopen. RTV Almere willen ze omtoveren tot opleidingscentrum voor mensen die nieuw zijn in het vak en een centraal punt binnen de stad maken. De missie van RTV Almere is als volgt: “Een centrale plek zijn in de stad waar de burger lokaal en regionaal nieuws kan vinden.”1

1.1 Geschiedenis van RTV Almere RTV Almere bestaat al ruim 35 jaar, het werd opgericht vlak nadat Almere zelf werd gebouwd. In deze 35 jaren heeft het meerdere namen, vormen en uitzendkanalen gekend. Het is altijd een vrijwilligersorganisatie geweest. Aan het begin bestond het enkel uit een radiozender, zo’n 20 jaar terug is hier voor het eerst de televisiezender aan toegevoegd. 2 In de laatste 10 jaar heeft RTV Almere vooral bestaan uit dezelfde bestuursleden. Dit bestuur groeide met de jaren, totdat bijna elke vrijwilliger afgelopen zomer onderdeel was van het bestuur of een titel met machtspositie had. Dit veroorzaakte dat uiteindelijk niemand ergens meer voor verantwoordelijk was en taken bleven liggen. Afgelopen zomer werd er een uur live radio gemaakt per week en helemaal geen televisie meer: de televisie-afdeling was twee jaar daarvoor al ten onder gegaan. Voor het televisiekanaal, dat enkel via een analoge verbinding te zien was, zond alleen TTV uit. Dit staat ook wel bekend als de kabelkrant. Dit houdt in dat nieuwsberichten die vaak ook op de website werden geplaatst, werden doorgeplaatst naar een tekstbericht op de televisie. Door de afname in originele productie en kwaliteit ontstond in 2011 de discussie bij de Almeerse politiek of RTV Almere nog bestaansrecht had. Toenmalige wethouder van Beheer, Leefomgeving en Cultuur Berdien Steunenberg beoordeelde dat RTV Almere niet voldeed aan de mediawet en daardoor niet mocht blijven bestaan. Er was geen duidelijke programmaraad aanwezig.3

1

RTV Almere. (oktober 2012) RTV Almere, blik op 2016. Geraadpleegd op 28 maart 2013, van:

http://www.rtvalmere.nl/visie/informatie/item?226#directRead 2

Toorenburg, C. [persoonlijk interview] 14 maart 2013

3

Omroep Flevoland (26 januari 2011): “Stadsomroep voldoet niet aan de wet”. Geraadpleegd op 1 mei

2013, vanaf: http://www.omroepflevoland.nl/Nieuws/86330/almere-stadsomroep-voldoet-niet-aan-dewet


7

De politiek oordeelde uiteindelijk het toch belangrijk te vinden dat een stad met 200.000 inwoners een eigen, lokale zender had. De zendmachtiging werd alsnog verstrekt na enkele aanpassingen in de programmaraad en het bestuur van RTV Almere. Daarbij werd wel gevraagd om een grote verandering binnen de omroep. Er moest meer originele content komen, een uitgebreidere programmering en een meer duidelijke organisatiestructuur.

1.2 Enkele feiten en cijfers Om RTV Almere zo goed mogelijk in kaart te brengen is het belangrijk om te weten waar de organisatie nu staan.  Sinds januari 2013 is het voor 96% van de huishoudens mogelijk om RTV Almere te ontvangen. Het wordt uitgezonden via de volgende kanalen: o UPC (digitaal) o KPN Glasvezel (digitaal) o Ziggo (digitaal) o Overige glasvezel aanbieders o Analoge kanaal  Per week kijken er zo’n 11.000 mensen naar RTV Almere. Dit zijn oude cijfers, uit een jaarlijks rapport van Synova. De verwachting is dat het op dit moment het aantal kijkcijfers en kijkers is gestegen.  Per maand zijn er +/- 65.000 bezoekers op de website www.rtvalmere.nl1 Exacte kijkcijfers worden eens per jaar uitgegeven. Dat het is gegroeid staat al vast: Onlangs heeft KPN een e-mail gestuurd naar alle medewerkers, zij exploiteren het televisiekanaal. In de e-mail werden complimenten gegeven voor de grote verbeteringsslag van het afgelopen half jaar en dat zij terug zien in de kijkcijfers dat dit door het publiek wordt opgemerkt en gewaardeerd.2

1.3 Het waarom van het onderzoek Voor RTV Almere ga ik mij richten op de volgende onderzoeksvraag:  “Aan welke voorwaarden en eisen moeten de televisieprogramma’s en

televisiemakers voldoen om kwalitatieve televisie te maken die aansluit bij de verwachtingen van de doelgroep: de inwoners van Almere?” Daarbij wordt rekening gehouden met de volgende doelstelling:

 “Het voor elkaar krijgen dat een groep televisiemakers met weinig ervaring door samenwerking en gestelde kwaliteitseisen goede, kwalitatieve televisieprogramma’s kan maken voor de zender RTV Almere die aansluiten op de wensen en verwachtingen van de doelgroep: de inwoners van Almere.” De reden voor dit onderzoek is dat er binnen de organisatie veel onervaren medewerkers zijn. Doordat het vrijwilligersfuncties zijn, is bovendien de doorloop vrij hoog en heeft niet iedereen altijd evenveel tijd. Toch wil de organisatie ondanks deze ‘tegenslagen’ een constant, kwalitatief aanbod hebben bij RTV Almere waar de doelgroep zich mee kan identificeren. Dit onderzoek geeft een advies voor een werkwijze die vrijwilligers en de organisatie kunnen aanhouden om aan deze voorwaarden te voldoen. Hier zijn kwaliteitseisen aan gekoppeld waarmee ze kunnen controleren of hun gemaakte item, of geplande item voldoet. Hiervoor worden de volgende deelvragen beantwoord:

1

Toorenburg, C. [persoonlijk interview] 14 maart 2013

2

Hoek, van den H. ([email protected], 15 april 2013). Re: Grote vooruitgang


    

8

Welke trends en ontwikkelingen binnen de omroepen en televisiebranche hebben invloed op de doelgroep en RTV Almere? Wie is de doelgroep van RTV Almere en wat verwachten zij van de zender? Wie zijn de televisiemakers en wat zijn hun kenmerken? Hoe kunnen we de televisiemakers van RTV Almere laten samenwerken en vormen tot een professioneel team? Hoe maak je een televisie-item met kwaliteit?

Voor het onderzoek is deskresearch, kwantitatief en kwalitatief onderzoek gedaan wat uiteindelijk zou moeten leiden tot een heldere, duidelijke conclusie. Er zijn meerdere personen geïnterviewd ter ondersteuning: - Marco Penninkhof, hoofdredacteur Omroep Flevoland - Karlijn Slob, bureauredactrice Omroep Flevoland - Sarah van Lieshout, productieleider video Dichtbij.nl - Cor Toorenburg, hoofd bestuur RTV Almere - Vrijwilligers van RTV Almere.


2

9

Trends en ontwikkelingen

In het medialandschap zijn een aantal belangrijke ontwikkelingen aan de gang, die meegenomen dienen te worden in het maken van de televisie-items. Een aantal van deze trends en ontwikkelingen die besproken zullen worden zijn:  Bezuinigingen in het omroepenbestel  Gewenste inrichting van het omroepenbestel vanuit de Overheid  Kijkgedrag en de mogelijkheden hierin van consumenten  Multitasken bij mediaconsumptie  De opkomst van de Camjo

2.1 Bezuinigingen in het omroepenbestel In de komende jaren zal er nog eens 25 miljoen euro bij alle regionale zenders worden bezuinigd. Dit bedrag kan enigszins in perspectief gebracht worden: Momenteel ontvangt RTV Almere namelijk €45.000 aan subsidie1. Sinds 2012 staat vast dat gemeenten €1,29 per huishouden dienen te betalen aan een lokale omroep. Dit betekent dus: Hoe groter de stad, hoe meer geld er beschikbaar is.2 Op dit moment hebben we 79.8003 huishoudens in Almere. Zou de subsidie dus volledig volgens de regels worden verstrekt, zou RTV Almere er momenteel niet op achteruit gaan, maar er op vooruit: de organisatie behoort namelijk een subsidie van €102.942 te krijgen. Waarom is dit voorheen niet gedaan? Bestuurder Cor Toorenburg legde het als volgt uit: Lange tijd zat er een klein ‘gaatje’ in de wet. Ondanks dat dit bedrag wel vanuit het rijk aan de gemeente werd betaald om een lokale omroep mee te bekostigen, kon de gemeente zelf nog beslissen waaraan het bedrag werd uitgegeven. Want: “De gemeente kon zelf bepalen wat de omroep daadwerkelijk nodig had om in zijn huidige vorm te kunnen blijven bestaan.” Waar het overige geld aan werd uitgegeven moest natuurlijk wel verklaard worden, maar het was dus niet verplicht om alles aan RTV Almere uit te keren als de gemeente de noodzaak hier niet voor zag. Het excuus vanuit de gemeente was dat er toch “niet veel soeps” werd geproduceerd vanuit RTV Almere, dus miste bij ons die noodzaak. In hoofdstuk 1 werd al aangekaart dat er meerdere malen zelfs is gedebatteerd over het voortbestaan van RTV Almere. Meerdere malen is de omroep bijna onze zendmachtiging kwijtgeraakt door de relatief lage kwaliteit die er werd geproduceerd. RTV Almere gaf de schuld van de lage kwaliteit aan een gebrek in financiën, waar wel iets voor te zeggen is. De houding vanuit RTV Almere was “Geef ons het geld, dan laten we zien dat we het wel kunnen.” Dit jaar is dit omgedraaid: Eerst wordt door de organisatie laten zien dat ze het maximale uit het budget halen. Pas als de kwaliteit is verbeterd en er meer radio/televisie wordt gemaakt, wordt er gevraagd om meer geld. Dit is succesvol gebleken, er is al €25.000 extra dit jaar vanuit de gemeente gegeven om nieuwe apparatuur te kunnen bekostigen. Daarnaast is er toegezegd dat de gemeente financiële ondersteuning zal bieden bij de verhuizing van de organisatie die in de zomer van 2013 zal plaatsvinden. Bij een realistische begroting, om een goedlopende lokale omroep te hebben met enkele parttimers die de vrijwilligers aansturen en het bijhouden van technische ontwikkelingen zouden we op zo’n € 190.000 per jaar moeten uitkomen qua inkomsten. Alleen de subsidie is dus niet voldoende om de toekomstvisie van RTV Almere te ondersteunen en deze subsidie zal minder worden dan het huidig vastgestelde bedrag.

1

Cor Toorenburg, [persoonlijk interview] 14 maart 2013

2

Vereniging van Nederlandse Gemeenten. (18 april 2012) Inzicht in gemeentelijke bekostiging lokale

omroepen. Geraadpleegd op 6 mei 2013, van: www.vng.nl/onderwerpenindex/cultuur-ensport/nieuws/inzicht-in-gemeentelijke-bekostiging-lokale-omroepen 3

Gemeente Almere. Sociale Atlas Almere


10

Sarah van Lieshout – productieleider video bij Dichtbij.nl - heeft recent nog dezelfde ontwikkelingen meegemaakt bij Dichtbij.nl, hier is lang getwijfeld om de videoafdeling er wel bij te houden aangezien er moest worden bezuinigd: “Een video-afdeling kost veel geld en verdient eigenlijk niets terug. Om te kunnen blijven bestaan, moesten we commerciëler en kostenefficiënter gaan werken. Dat betekent dat we nu dus bedrijfsvideo’s maken. En als we op pad gaan om ergens een nieuws item van te maken, zoeken we daarbij ook de items op waar een ingang zit voor de sales-afdeling.”1 Met een ingang voor de sales-afdeling wordt het volgende bedoeld: Stel, het nieuwe retailpark in Poort wordt feestelijk geopend. Vrijwilligers gaan er heen met een camerateam, interviewen wat van de aanwezige politici, de omgeving en de organisator van de opening. Dit wordt als free publicity op TV uitgezonden en op de website geplaatst. Door eigen promotie wordt verzorgd dat dit item extra goed bekeken wordt. Hierdoor kan iemand later bellen naar het retailpark: “Zeg, heb je gezien hoe goed die video is bekeken? Wel door zoveel duizend Almeerders.” Vervolgens kan er door het bestuur een deal afgesproken een deal worden voorgesteld zoals banners op de website, reclames op de televisie en radio, etcetera. Journalistiek kost geld, vertelde Marco Penninkhof. Om kwalitatieve televisie te kunnen maken en een goed, betrouwbaar redactieteam te hebben is er geld nodig om hen te faciliteren maar ook om een aantal te kunnen betalen. Het werven van geld, vinden van sponsors en adverteerders is dus belangrijk voor het voortbestaan en de groei van RTV Almere. Voor alle vrijwilligers en medewerkers geldt dus dat ze zich ten alle tijden bewust moeten zijn van het feit dat zij het visitekaartje zijn van de omroep. Dat hoe zij zich gedragen buiten en binnen de omroep, invloed heeft op het voortbestaan en de groei van de omroep daarmee beïnvloeden. Hier wordt verder op ingegaan in een volgend hoofdstuk.

2.2 Kijkgedrag De gemiddelde Nederlander bekeek in 2012 per dag zo’n 196 minuten televisie. Dit is een groei van 2,5% ten opzichte van 2011. Het percentage van uitgesteld kijken (een televisieprogramma via opnames of via internet op een ander tijdstip bekijken) is gegroeid naar 3,2% van de totale kijktijd per Nederlander. Het voorgaande jaar was dit nog 2,9%.2 Op de trend uitgesteld kijken wordt later in dit onderzoek nog ingegaan. Als er wordt gekeken naar al bestaande cijfers over het kijkgedrag binnen Flevoland dan is hierover het volgende te zeggen: - Vergeleken met andere provincies kijken maar heel weinig inwoners van Flevoland naar regionale omroepen. Op dit moment is dit 0.9%. - Hiervan kijkt het grootste gedeelte naar Omroep Flevoland en een bijna te verwaarlozen deel naar overige regionale zenders3 (waaronder RTV Almere) Als je bedenkt dat 49% van de inwoners van Flevoland in Almere woont, valt hier nog veel winst te behalen.4 - Landelijk gezien scoren de regionale zenders weer erg goed. Vooral in Groningen wordt er veel naar regionale zenders gekeken. Als je kijkt naar het bereik per dag scoren ook hier de regionale zenders erg hoog. Hoe komt het dat er in Flevoland zo weinig naar regionale zenders wordt gekeken? Hierover kan gefilosofeerd worden. Karlijn Slob,5 redactrice bij Omroep Flevoland, geeft aan dat het

1

Lieshout, van S. [diepte interview] 3 mei 2013

2

Stichting kijkonderzoek. Persbericht Kijkcijfers 2012. [persbericht]

3

Commissariaat voor de media (juni 2012). Mediamonitor 2011. Mediabedrijven en mediamarkten

2011. [rapport] 4

Gemeente flevoland (j.z.) Aantal inwoners en prognose. Geraadpleegd op: 28 maart 2013, van:

http://www.flevoland.nl/flevoland-in-beeld-en-cij/Feiten-en-cijfers/bevolking/aantal-inwoners-en-progno/ 5

Slob, K. [diepte interview] 01 mei 2013


11

komt doordat inwoners van de provincie ‘stedelijk georiënteerd’ zijn in Flevoland. Je bent een Almeerder, geen Flevolander. Als Almeerder geef je niets om wat er in Lelystad gebeurt en andersom. Uit rapporten blijkt dat inwoners van Almere wel degelijk trots zijn op hun stad, maar dat de binding met de stad relatief laag is. Ze hebben vaak een grotere binding met Amsterdam, dit komt mogelijk doordat veel Oud-Amsterdammers in Almere wonen en er relatief veel mensen uit Almere werkzaam zijn in deze stad. In het volgende hoofdstuk wordt hier verder op in gegaan. Bij al mijn diepte interviews kwam een centrale conclusie steeds naar voren: bij alle regionale zenders en online regionale nieuwsverstrekkers is een groei te bespeuren. In landelijk nieuws is ook steeds meer aandacht voor regionaal ‘klein’ nieuws. Ook Omroep Flevoland heeft een steeds groter groeiend aantal kijkers en bezoekers voor de website. Karlijn Slob gaf aan op een gegeven moment maandelijks taart te eten, omdat ze weer een record hadden behaald. De interesse is en mogelijkheden zijn er dus degelijk voor een stadsomroep.

2.3 Multitasken bij Mediaconsumptie

Bron: Google/Ipsos/Sterling (2012) Een van de meest opvallende en hardst groeiende trends bij de Nederlandse televisiegebruiker is dat er vaak tegelijkertijd gebruik wordt gemaakt van verschillende media. Terwijl je televisie kijkt, gebruik je ook nog de telefoon, tablet of laptop. Volgens het Tijdsbestedingsonderzoek bestaat iets meer dan een kwart van de totale mediatijd uit consumptie van meerdere media tegelijkertijd, namelijk 25.7 procent. Dit is een groei van 6.7% ten opzichte van twee jaar daarvoor.1 Er zijn op het moment grote verschillen in het tegelijkertijd gebruiken van meerdere media: zo wordt televisie het minst gecombineerd met andere media-vormen. 66% van de televisietijd wordt besteed aan ‘singletasking’ in Nederland. Dit verschilt met de bovenstaande vormgeving van Google ‘teleivsion no longer commands our full attention’. Dit onderzoek is in 2012 door Google uitgevoerd. De resultaten zijn verschillend doordat; 1. Het Google onderzoek is een mondiaal onderzoek en heeft gemiddelden genomen van meerdere landen. 2. Het verschil tussen de diverse onderzoeken is erg groot, dit geldt bij de mondiale maar ook de nationale onderzoeken. De verwachting is dat deze groei alleen nog maar zal doorzetten. Als men kijkt naar Amerika, dan geeft hier bijna 88% van de tablet-gebruikers en 86% van de smartphonebezitters aan dat zij minimaal eens per maand zowel TV kijken als gebruik maken van hun toestel. Meer dan een kwart (26%) geeft aan dit dagelijks te doen, meerdere malen per dag.

1

SPOT. (2012) Tijdsbestedingsonderzoek 2012. Amstelveen: Spot.


12

In Engeland verschillen deze aantallen amper, hier gaat het om 24% dat dagelijks gebruikt maakt van hun smartphone óf tablet tijdens het televisie kijken. 1 De groepen die televisiekijken het meest combineren met andere activiteiten zijn de volgende: - 13 t/m 16 jaar - 20-29 jaar, wonend in een studentenhuis - 30-39 alleenstaand - 40-49 alleenstaand2 Wellicht nog belangrijker om te weten, is wat men doet op deze ‘second screens’. Over dit onderwerp zijn enkele studies gedaan, hierin variëren de resultaten. Dat men een tablet, smartphone of pc gebruikt tijdens het televisiekijken staat vast en dat dit een stijgende lijn is ook. Op de second screen wordt vooral veel gebruik gemaakt van social media, het opzoeken van relevante informatie en nevenactiviteiten. Social Media Een groot gedeelte van de mensen die werken met een ‘tweede scherm’ houden zich volgens diverse onderzoeken bezig met Social Media. Ericsson3 beweert in zijn onderzoek uit 2012 dat 40% daarvan Social Media gebruikt om iets te plaatsen over het programma wat ze aan het kijken zijn. Daarnaast zijn veel mensen simpelweg online om te chatten of berichten te sturen naar vrienden. Opzoeken van relevante informatie Naar aanleiding van een commercial, of wat er wordt gezien op televisie wordt er ook het een en ander opgezocht. Hierin verschillen de cijfers zeer. Tussen de 37% en 52% zoekt naar aanleiding van een televisieprogramma meer informatie op. Tussen de 27% en 44% zoekt producten en diensten op naar aanleiding van een televisieprogramma of reclame. Nevenactiviteiten Naast Social Media en het opzoeken van informatie wordt er ook veel tijd besteed aan activiteiten die helemaal niets met de televisie te maken hebben. Zo’n 60% geeft aan te emailen tijdens het televisiekijken. Daarnaast wordt er getelebankierd, geappt en gesmst.

1

Nielsen Neswire. (2012) Double Vision – Global trends in tablet and smartphone use while watching

TV. Geraadpleegd op: 28 april 2013, vanaf: http://www.nielsen.com/us/en/newswire/2012/double-visionglobal-trends-in-tablet-and-smartphone-use-while-watching-tv.html 2

Crabbendam, L., Dongen, van R., e.a.(2008) Televisiemaken: Van programmaformat tot uitzending.

Amsterdam: Boomonderwijs 3

Dredge, S. Social TV and second-screen viewing: the stats in 2012. UK: The Guardian. Geraadpleegd

op: 10 maart 2013, vanaf: http://www.guardian.co.uk/technology/appsblog/2012/oct/29/social-tv-secondscreen-research


13

Bron: Pew Research Center’s Internet & American Life Project.

Een televisieomroep kan op meerdere manieren op deze trend inspelen. Een goed voorbeeld hiervan is ‘Ik op TV’, geproduceerd door Endemol in 2007, zij liepen dus al op de trend vooruit. Het idee was dat mensen zelf filmpjes konden insturen – user generated content dus – met nieuws uit hun eigen regio. Zeven grote regionale omroepen werkten aan het project mee. De mensen thuis konden stemmen welke de beste video’s waren, die weer werden beoordeeld door de redactie van de regionale omroepen. Vervolgens werden deze weer uitgezonden op televisie en ook gebruikt voor de quiz ‘Placematch’, waar zeven regio’s tegen elkaar strijden wie de meeste kennis van de eigen omgeving had. Het project, al een (wellicht te) grote stap vooruit, stopte vroegtijdig al grotendeels in 2008. De diverse redacties waren niet tevreden over de kwaliteit van de filmpjes en vonden dat het niet genoeg toevoegde aan hun omroep.1 Hoewel Almere met rond de 200.000 inwoners, waarvan 71% 15+2 is, wellicht niet groot genoeg is voor een User Generated Content project, kan RTV Almere natuurlijk de kijker wel meer betrekken bij wat erop TV komt. Hen ideeën laten aandragen, pitchwedstrijden, stemmen op het leukste radio- of TV-moment van het jaar, het leukste feest in Almere, etcetera. Zolang de link tussen de diverse media maar kleiner wordt en er gebruik maakt wordt van het feit dat ze tijdens het televisie kijken ook op hun telefoon, laptop of tablet zitten. Social Media kan hierbij goed in gezet worden: publiceren van programmeringen, oproepen tot discussie (wat vind jij ervan?), doorlinken naar achtergrondinformate of dossiers die beschikbaar zijn op de website, polls en wellicht ook apps die geïntegreerd zijn met de programma’s op televisie.

2.4 Almere studentenstad Met de komst van de Hogeschool Windesheim ging er een wens van de Almeerse gemeente in vervulling die er al langere tijd was: namelijk de mogelijkheid om zich te profileren als echte studentenstad. In het investeringsprogramma van 2011 van de provincie

1

Emerce. (13 maart 2008) Ik op TV of Ik Niet op TV. Geraadpleegd op: 16 mei 2013, vanaf:

http://www.emerce.nl/nieuws/ik-op-tv-of-ik-niet-op-tv 2

Gemeente Almere (2012). Sociale Atlas van Almere. Geraadpleegd op: 14 mei 2013, vanaf:

http://www.almere.nl/fileadmin/files/almere/bestuur/Sociale_Atlas_van_Almere_2011/Sociale_Atlas_201 2_H1_Bevolkingsopbouw.pdf


14

Flevoland is te lezen hoe zij zich hier meer voor willen inzetten. In dit onderzoek wordt gezegd:  “Kwalitatief goed onderwijs in Flevoland vergroot de aantrekkelijkheid van de provincie en is een absolute voorwaarde om een goede leefbaarheid tot stand te brengen. Het streven van gemeente en provincie is gericht op het realiseren van een volledige onderwijskolom, bestaande uit MBO, HBO en zo mogelijk wetenschappelijk onderwijs- en onderzoek.”1 Volgens diverse onderzoeken zal het de eerste aantal jaren nog niet heel erg stormlopen in Almere. Tot en met 2020 wordt er een lichte groei verwacht, momenteel wonen er 2060 studenten in Almere die een duale of voltijd opleiding volgen. In 2020 zullen dit er zo’n 2780 zijn. Dit zullen enkel HBO studenten zijn, WO wordt op het moment nog niet aangeboden in de stad en ondanks de wensen hiervoor zijn er nog geen concrete plannen voor een universiteit in Almere.2 De Almeerse student is een interessante doelgroep: Zij zijn vaak overdag vrij en hebben vaak een grote binding met de stad zelf. Ze zullen dus meer uren te bereiken zijn dan iemand die aan het werk is. Om mee te doen aan de trend van de opkomst van de Almeerse student is het dus belangrijk dat wij programma’s aanbieden die interessant zijn voor deze doelgroep. Samenwerkingen met de studentenvereniging ‘Endz-jin’ zijn hierbij raadzaam. Studenten werven voor vrijwilligerstaken of stages is ook een belangrijke; niet alleen is dit voor veel studenten een nuttige bezigheid naast hun studie waar ze veel kunnen leren, maar het vergroot ook de naamsbekendheid onder de doelgroep.

2.5 De opkomst van de Camjo Een ‘Camjo’ is de afkorting voor een camera journalist. Een Camjo gaat alleen op pad, met een draagbare semi-professionele camera en microfoon. Meestal bewerken zij achteraf ook zelfstandig het materiaal. Karlijn Slob, redactrice bij Omroep Flevoland, gaf aan dat op het moment Omroep Flevoland één van de weinige regionale omroepen is die nog echt met cameramensen werkt3. Zij ziet het langzaam aan steeds vaker gebeuren dat Omroep Flevoland een Camjo in plaats van een cameraman en verslaggever inzet. Als je kijkt naar bijvoorbeeld RTV Utrecht, dan werken deze hoofdzakelijk met Camjo’s.4 Er is veel discussie gaande over de kwaliteit die Camjo’s leveren en een direct gevolg van de bezuinigingen zijn, hoe dan ook is de opkomst ervan niet te ontkennen. Het scheelt natuurlijk enorm in kosten: de apparatuur is minder duur, er hoeven minder mensen ingehuurd te worden en het wordt redelijk snel gedraaid. RTV Almere zet al semi-professionele camera’s in bij het draaien van items. Het inzetten van eigen Camjo’s is zeker aan te raden. Daarbij moet wel zorg gedragen worden voor een goede kwaliteit. Het is dus aan te raden enkel derde- of vierdejaars journalistiek studenten en liefst mensen die al werkzaam zijn in dit veld op pad te sturen als Camjo. Je bent namelijk zowel verantwoordelijk voor het beeld, de inhoud en het geluid.

1

Provinciale Staten.(j.z.) Investeringsprogramma Flevoland-Almere 2011-2015. Geraadpleegd op: 11-

03-2013, van: http://www.flevoland.nl/wat-doen-we/grote-projecten/investeringsprogramma-fle/1077016IFA2_2011-2015.pdf 2

ABF research (27 september 2012). Landelijke monitor studentenhuisvesting. Nederlandse

studentensteden. Geraadpleegd op: 28 maart 2013, van: http://www.wonenalsstudent.nl/assets/files/Lokale%20rapportages%202012/Apollo_rapport_Almere_20 12.pdf 3

Karlijn Slob [diepte interview] 1 mei 2013

4

Meeuwsen, M (november 2008) De opkomst van de Camjo, een goede ontwikkeling of niet? Rapport.


15

2.6 Inspelen op Trends Op dit moment houdt RTV Almere zich nog vrij weinig bezig met huidige trends en ontwikkelingen binnen het TV- en medialandschap. Actiever deelnemen aan en/of inspelen op veranderingen kan leiden tot hogere kijkcijfers en een grotere waardering van de zender. Hoewel de bezuinigingen op dit moment nog niet hard te voelen zullen zijn bij de lokale omroep, zal zelfs bij een volledige subsidiëring er geld tekort zijn om de omroep zo in te richten als RTV Almere wil en voor ogen heeft. Dit kan op de volgende manieren opgelost worden:  Samenwerking aangaan met partijen als Dichtbij.nl voor het onderling uitwisselen van content, zo besparen beide partijen geld in het produceren van nieuw materiaal.  Het aantrekken van meer sponsoren en adverteerders. Bij sponsors moeten hier wel de regels van het Commissariaat van de Media in acht worden genomen. In 2005 was dit voor een televisieprogramma maximaal €500,- (hierbij gelden veel kleine regels, dus dit betekent niet dat €500,- altijd als gerechtvaardigd wordt gezien). Ook voor advertenties zijn hier duidelijke regels voor opgesteld, gericht op publieke omroepen. Hoewel hier geen maximum bedragen in worden genoemd per ingekochte advertentie, zijn er wel regels over hoe een advertentie wordt uitgezonden. Het mogen geen verkapte nieuwsitems zijn, bijvoorbeeld.  Het inzetten van ervaren cameramensen en/of Camjo’s (Camera Journalisten) voor het maken van Almeerse bedrijfsvideo’s, die de bedrijven voor een redelijk bedrag ook nog kunnen uitzenden op de televisiezender en website van RTV Almere. Hierbij moet wel duidelijk zichtbaar zijn dat het gaat om een ‘advertentie’ en niet om een televisieprogramma, anders wordt dit gezien als sponsoring. Qua kijkcijfers valt er in Almere voor lokaal en regionaal nieuws nog veel winst te behalen. Karlijn Slob wijt de lagere kijkcijfers aan de stedelijke oriëntatie in de provincie Flevoland, hier kan RTV Almere goed op inspelen aangezien de organisatie zich alleen op deze stad richt. Daarnaast moeten we in acht nemen hoe de huidige kijker zijn nieuws consumeert en hen via deze kanalen bedienen. Het multitasken tijdens het televisie kijken kan worden opgevangen op diverse manieren: - Achtergrondinformatie op de website plaatsen over programmering. - Social Media-strategie vormen waarin we vragen naar de mening over de programmering. - Pitchwedstrijden organiseren voor de kijkers. - Opzetten van een duidelijke app voor de smartphone/tablet met meerdere mogelijkheden, waar meer video- en andere informatie is te vinden over de programmering. Aangezien Almere een studentenstad is en een groeiend aantal studenten heeft, dit een doelgroep is die relatief veel thuis is of verblijft en vaak een binding heeft met zijn/haar ‘studentenstad’, is het belangrijk deze doelgroep te binden. Dit kan door samenwerkingen aan te gaan met de HBO-school Windesheim, het ROC en de plaatselijke studentenvereniging. Hier kunnen promo-video’s voor gemaakt worden, ontgroeningen gefilmd (waar mogelijk) en studenten kunnen zich aanmelden als vrijwilliger of stagiaire. De opkomst van de Camjo is een ontwikkeling die al speelt bij RTV Almere, daarbij moet wel erop gelet worden dat bij het inzetten van een Camjo dit een ervaren verslaggever is, of een derde-/vierdejaars student journalistiek. Zo wordt de kwaliteit gewaarborgd.


3

16

Een kennismaking met de doelgroep

RTV Almere is een regionale omroep die zich – zoals de naam wellicht verraadt – richt op de inwoners van Almere. Hierbij richten ze zich vooral op de inwoners vanaf 20 jaar. Wie zijn deze inwoners en waar houden zij zich mee bezig? In dit hoofdstuk gaan we hier dieper op in. Hierbij is gebruik gemaakt van een enquête die verspreid is onder inwoners van Almere en cijfers die beschikbaar zijn vanuit het CBS en CPB.

3.1 De demografie van Almere In 2012 wonen er 193.156 inwoners in Almere. De verwachting is dat er in 2030 275.000 inwoners zullen zijn, waarvan het overgrote deel in Almere-Stad zal wonen. Almere is opgedeeld in meerdere stadsdelen, deze zijn (gesorteerd op het hoogste aantal inwoners, naar het minst aantal inwoners): - Almere-Stad - Almere Buiten - Almere Haven - Almere Poort - Almere Hout In de toekomst komen hier nog de stadsdelen Eemvallei en Almere Pampus bij. Ondanks het soms dorpse imago is Almere inmiddels qua grootte de zevende grootste stad van Nederland en de verwachting is dat het binnen zeven jaar zal doorgroeien naar de zesde grootste stad. Het grootste gedeelte van de inwoners is tussen de 40-49 jaar oud, in totaal zijn zij 9% van de bevolkingsgroep. Hierop volgen de 50-54 jarigen en daarna komen de ‘jongeren’ tot 39 jaar. Een compleet overzicht van de bevolkingsgroep naar leeftijd en geslacht is te zien in de tabel.

Almere is een echte ‘gezinsstad’, er zijn 79.800 huishoudens in Almere, waarvan 37% bestaat uit een twee-ouder gezin met minimaal 1 kind en 9% uit een eenoudergezin met


17

minimaal één kind. Ze worden op de voet gevolgd door alleenstaanden: dit gaat om 31% van alle huishoudens.1

3.2 Betrokkenheid bij regio Almere Volgens het jaarlijkse onderzoek van de Gemeente Almere ‘Almere in de Peiling’, volgt de helft van de Almeerders lokaal nieuws vaak tot zeer vaak. Slechts 1 op de 10 houdt het helemaal niet bij. Hierbij zijn de kranten huis-aan-huisbladen het populairst, gevolgd door televisie. Omroep Flevoland wordt het beste bekeken. Over het geheel genomen zijn de meeste Almeerders trots op hun stad. Bijna de helft is erg trots, 40% een beetje trots. De ‘trotse’ Almeerders zijn betrokken bij hun stad, de ontwikkelingen, hun eigen wijk en de Almeerse politiek. Voor de Almeerse politiek is een steeds groter groeiende interesse, dit heeft ook te maken met de grotere media aandacht vanuit lokale en regionale omroepen. Er is echter geen toename bij actieve betrokkenheid in de lokale politiek: hoewel een groot aandeel het wel leest en het volgt, zegt twee derde vervolgens niets met deze informatie te doen.2 De binding met onze stad ligt minder hoog. Hoewel Almeerders relatief vaker Almere Centrum dan het centrum van Amsterdam bezoeken, en men over het geheel genomen tevreden is over het winkelaanbod, is de binding met Amsterdam vele malen groter. Dit heeft vermoedelijk te maken met het groot aantal oud-Amsterdammers die tegenwoordig in Almere wonen. 3

3.3 Mening over RTV Almere In het kader van dit onderzoek is er een enquête verspreid, waarin werd gevraagd naar de mening over RTV Almere en wat de doelgroep graag op deze zender zou willen zien. In de bijlagen is de volledige enquête te vinden.

3.3.1 Representativiteit van onderzoek De afgenomen enquête is niet representatief. Voor een betrouwbaarheidsniveau van 90%, zou een steekproefgrootte van 180 respondenten nodig zijn. Dit is gebaseerd op de volgende formule: z maal √pq/n = steekproeffout bij bepaald betrouwbaarheidsniveau z = betrouwbaarheidsniveau p = populatiepercentage q = populatiepercentage – overige populatie n = aantal gevonden respondenten4

1

Gemeente Almere (2012). Sociale Atlas van Almere. Geraadpleegd op: 14 mei 2013, vanaf:

http://www.almere.nl/fileadmin/files/almere/bestuur/Sociale_Atlas_van_Almere_2011/Sociale_Atlas_201 2_H1_Bevolkingsopbouw.pdf 2

Persbureau Almere (17 mei 2011). Bewoners volgens peiling tevreden. Geraadpleegd op 14 mei

2013, vanaf: http://www.persbureaualmere.nl/archief/760-bewoners-almere-volgens-peiling-tevreden 3

Bassant, M., Gier, de M., Zandvliet, R. (2011) Netwerkbeleving. De invloed van emotionele binding op

bestemmingskeuzegedrag. Geraadpleegd op: 16 mei 2013, vanaf: http://www.cvscongres.nl/cvspdfdocs/cvs06.34.pdf 4

Bush, R.F. Burns, A.C. (2011) Principes van Marktonderzoek. Toepassingen met SPSS. Amsterdam:

Pearson Education Benelux.


18

79% van de bevolking valt onder de steekproefpopulatie (ouder dan 15 jaar). De toegestane steekproeffout zou in dit geval, uitgaande van een betrouwbaarheid van 90% en een marge van 5%: 1,65 √79*21/√n = 5% Ofwel: 67,2 / √n = 5% Hieruit is te herleiden dat er (67,2/5)2 = 180 respondenten nodig zijn voor een representatief onderzoek. Het aantal deelnemende respondenten lag echter op 49. Ondanks dat het onderzoek niet representatief is, kan het worden beschouwd als een kleine beeldschets van hoe er over RTV Almere wordt gedacht.

3.3.2 Ondervindingen uit het onderzoek Het grootste gedeelte van de ondervraagden is op dit moment werkzaam. (66,7%). Daarvan werkt het grootste gedeelte binnen Almere, namelijk 37.5%. Er kon deelgenomen worden aan het onderzoek bij een leeftijd van 15 jaar of ouder. De verdeling van de leeftijdscategorieën ziet er als volgt uit: - 27,1% is tussen de 15 – 24 jaar - 22,9% is tussen de 25 – 34 jaar - 10,4% is tussen de 35 – 44 jaar - 22,9% is tussen de 45 – 54 jaar - 16,7% is tussen de 55 – 64 jaar Er waren geen respondenten van 65+. Twee doelgroepen, die wel veel potentieel vormen voor RTV Almere – namelijk huismoeders (of huisvaders) tussen de 35 en de 44 jaar en mensen die al met pensioen zijn – worden dus (bijna) niet vertegenwoordigd in dit onderzoek. Bekendheid van de merknaam RTV Almere


19

Zoals te zien aan de bovenstaande tabel is de naam RTV Almere onder de ondervraagden goed bekend. Hierboven is te zien met welke diensten zij het meest bekend zijn. Daar staat de televisiezender met stip op nummer één, gevolgd door de radiozender. Ondanks de vele hits op de website, is deze over het geheel genomen minder bekend bij de ondervraagden. Hoe vaak wordt RTV Almere bekeken? 81,3% Geeft aan wel eens naar de tv-zender te hebben gekeken: dit betekent dat RTV Almere 6,2% van de mensen die de organisatie wel ‘van naam’ kennen al missen in de kijkcijfers. De 81,3% die wel naar de zender kijkt, kijkt voor een groot deel bovendien niet regelmatig naar de zender: 38,4% kijkt minder dan 1 keer per half jaar tot 1 keer per half jaar naar RTV Almere. Nog eens 25,6% kijkt meerdere malen per half jaar, wat neer komt op minder dan 1 keer per maand. Slechts 35,9% kijkt regelmatig (minimaal 1 keer per maand) tot dagelijks naar de zender. Daaruit kan geconcludeerd worden dat er maar een klein vast publiek is voor RTV Almere. Er is ook gevraagd hoe lang de respondenten gemiddeld naar RTV Almere kijken:

Gekeken naar deze uitkomsten, blijkt dat de zender RTV Almere op dit moment niet voldoende aantrekkingskracht heeft om kijkers langdurig te boeien. Dit kan verscheidene oorzaken hebben.


20

Meningen over het uitgezonden materiaal De meningen over wat RTV Almere uitzendt zijn op zijn zachtst gezegd verdeeld. Voor een lokale omroep die als toekomstvisie heeft een centraal punt te worden binnen Almere, is dit een ongewenst resultaat.

Wat al gelijk opvalt, is dat er heel veel ‘neutraal’ wordt beantwoord. Nu kan er gedacht worden, neutraal is tenminste niet zeer slecht tot matig. Maar neutraal betekent ook dat deze kijkers hier geen indruk van hebben. Als omroep, om je te onderscheiden, heb je een indruk nodig. Een imago en een plaatje wat je bij iemand achterlaat. Dit is ook hetgeen wat een kijker bindt en overhaalt om nog een keer te kijken.


21

Vooral afwisseling en kwaliteit wordt slecht beoordeeld: dat zijn dus punten waar goed naar gekeken moet worden binnen de zender. Idealiter zou iedereen overal minimaal een voldoende moeten invullen. Wat ziet de doelgroep graag op televisie? Bij de vragen welke functies de omroep dient te bedienen en welke programma’s men het liefst ziet, scoren in beide gevallen de informatieve en actualiteitsprogramma’s het hoogst. Daarnaast ziet men graag onderwerpen terug over de ‘Gewone Almeerder’. Allemaal lekker lokaal dus. Entertainmentprogrammering scoort vrij laag. Bij de optie ‘anders’ werd regelmatig sport aangegeven. Ook dit wordt dus graag teruggezien op de zender.

Wat RTV Almere hieruit mee kan nemen, is dat bij het maken van items er eerst wordt gekeken naar programma’s die het publiek graag ziet. Daarna kan uitgebreid worden naar ‘simpelere’ programmering.


22

3.3.3 Tips Aan het einde van de enquête had men de mogelijkheid om tips te geven voor de verbetering van RTV Almere. Hieruit kwamen de volgende aanbevelingen en kritieken naar voren:  “Meer naamsbekendheid.”  “Neem een vaste cameraman/editor in dienst (…) met alleen maar vrijwilligers gaat het nooit de professionele kant op.”  “Social media kan als toegevoegde waarde dienen. Ik constateer dat 221 personen de pagina op de facebook van Almere hebben geliked. Gezien er 200.000 inwoners zijn en grofweg 70.000 daarvan een facebook account hebben, is het aantal likes dus nihiel te noemen. (0.32 van het totaal!!)”  “Als informatieve dienstverlener is het belangrijk je publiek zo breed mogelijk te raken, ik moet toegeven dat ik zeer zelden blijf hangen op RTV Almere. Vaak richt het zich op bepaalde aspecten die zich niet voegen in mijn interesses.”  “Regionaal (achtergrond)nieuws en bijzonderheden mbt de regio lijkt me dingen waar de omroep zich moet onderscheiden van andere landelijke/regionale omroepen. Entertainment lijkt me niet de eerste prioriteit.”  “Maak het van de Almeerse gemeenschap. Betrek ze! Promoot ze!”  “Laat de artikelen op de teletekst pagina controle lezen. Ze barsten van de fouten.” Elke tip is waardevol en kan meegenomen worden in de verdere productie van programma’s van RTV Almere. Nu is het aannemen van vast personeel op het moment nog onmogelijk, maar staat wel al in de toekomstvisie van RTV Almere beschreven. Dat er spelfouten staan in berichtgeving, is voor een nieuwsorganisatie natuurlijk niet netjes. Het is daarom verstandig om een ‘hoofd redactie’ te hebben die internet en TTV berichten op spelfouten en inhoud controleert.

3.4 De wensen en verwachtingen van de doelgroep Uit de enquête van RTV Almere rolden de volgende opvallende resultaten: - 87,5% van de respondenten was bekend met RTV Almere - Hiervan kenden de meesten het televisienet (79,2%), gevolgd door het radiostation (52,1%). - 27,7% vindt de programmering redelijk tot zeer professioneel. 23% Vindt de programmering redelijk tot zeer amateuristisch, de overige respondenten zijn neutraal. - Over het geheel genomen scoort RTV Almere voldoende op de onderwerpen actualiteit, inhoud en lengte van de programma’s. Over de kwaliteit waren de respondenten erg verdeeld. De afwisseling van de programmering vond het overgrote deel matig. Daarbij zijn nog wel teveel meningen ‘neutraal’. - 80,9% vindt dat RTV Almere een nieuwswaarde moet bedienen, gevolgd door een informatieve waarde (61,7%). Entertainment wordt het minst belangrijk gevonden met 42,6%. - Uit de tips blijkt dat er een hoge interesse is voor een lokale sportprogrammering. Inwoners van Almere zijn betrokken met de stad, daarbij geïnteresseerd in lokaal/regionaal nieuws en bekend met de merknaam RTV Almere. RTV Almere heeft alleen nog weinig vaste kijkers, dit kan verbeterd worden door aan de verwachtingen van inwoners van Almere te voldoen. Actualiteits-, informatieve en nieuwsprogramma’s worden graag teruggezien op de zender. Daarnaast zien ze graag programma’s terug over de gewone Almeerder en sportprogrammering. Door onze programmering en indeling hiervan aan te passen op de wensen van de doelgroep, trekt de organisatie kijkers. Met sportprogrammering zouden bijvoorbeeld sportverenigingen aan RTV Almere gebonden kunnen worden, die dan wekelijks een verslag van hun wedstrijd kunnen terug zien. Door actualiteitenprogramma’s is de organisatie meer te zien op straat, waardoor men ’s avonds zal terug kijken wat er precies is opgenomen en wat er speelt in de buurt. Over de kwaliteit zijn de kijkers op het moment gematigd enthousiast, tot zeer ontevreden. Daarnaast zijn er teveel kijkers op het moment neutraal. Deze neutrale mening kan er aan


23

bijdragen dat men minder snel geneigd is om te kijken. Door een verbetering in de kwaliteit, meer afwisseling op de zender en zich meer actiever te laten zien bij plaatselijke organisaties, evenementen en bedrijven zal RTV Almere meer kijkers trekken. Hoe deze kwaliteit verbeterd kan worden wordt besproken in de volgende hoofdstukken.


4

24

De vrijwilligers van RTV Almere

In de komende twee hoofdstukken wordt de werkwijze van RTV Almere geanalyseerd en gekeken hoe deze verbeterd kan worden. In dit hoofdstuk wordt gekeken naar de organisatiestructuur die momenteel aanwezig is bij RTV Almere, hoe er wordt gewerkt door de vrijwilligers en hoe we deze werkwijze aan kunnen passen.

4.1 De mening van de vrijwilligers In de afgelopen maanden zijn er diverse gesprekken gevoerd, vergaderingen bijgewoond en enkele interviews gehouden met vrijwilligers. Daarnaast zijn er via e-mail diverse vragen aan de vrijwilligers gesteld, deze vragenlijst is achterin in de bijlagen te vinden.

4.1.1 Inwerkperiode Voor veel vrijwilligers was het aan het begin onduidelijk wat er precies van hen verwacht werd, of wat ze precies moesten doen voor RTV Almere. Sommigen hoorde na aanmelding bij RTV Almere of het eerste gesprek wekenlang niets. De mogelijkheid bestaat dat daardoor veel vrijwilligers afhaken, die wel de motivatie hadden maar door te weinig contact en leiding hun motivatie verliezen. Bij de start van een vrijwilliger bij RTV Almere werd meegegeven dat er dagelijks 5 minuten nieuwe content op de televisie uitgezonden moest worden. Het hoe, wat, waar en waarom mocht door de televisie afdeling zelf ingevuld worden. Hier zijn vervolgens enkele brainstormsessies over gehouden en vanuit daar een aantal items opgenomen. Hierbij werd niet van te voren een uitleg gegeven over de camera’s, microfoons, gewenste interviewtechnieken, of iets anders. Achteraf werd er tevens niet geëvalueerd welke items succesvol, of onsuccesvol bleken. Velen hadden dit graag anders gezien, vooral ook omdat er veel bij RTV Almere vrijwilligers zijn die of net op de banenmarkt starten, of nog studeren. Ze zijn er om ervaring op te doen en te leren. 4.1.2 Verdeling en taken van vrijwilligers De verdeling van hoeveel tijd iemand kwijt is bij RTV Almere verschild erg veel, nu is dit natuurlijk te verwachten: Een aantal vrijwilligers heeft op het moment geen werk dus meer tijd, anderen hebben maar weinig dagen les op school of werken parttime. Toch heerst het gevoel dat men vaak wordt ‘overvraagd’. Dat mensen uiteindelijk 5 dagen in de week bezig zijn met een functie wat toch vrijwilligerswerk blijft en men het gevoel heeft dat zij de hele afdeling in hun eentje moeten runnen. Dat, terwijl er veel meer mensen bezig zijn met het maken van televisie-items dan vrijwilligers vaak weten, alleen hier wordt onderling weinig over gesproken. Er is weinig kennis van wie waar mee bezig is. Een punt van irritatie bij sommigen is dat ze naast het maken van televisie-items ook moeten schrijven voor de website. Dat is niet waarvoor ze vrijwilliger zijn geworden en zij hebben hier geen interesse in. Ze willen liever dat er een apart redactieteam is dat hiervoor de artikelen schrijft. Het maken van televisie-items is al veel werk, vinden zij, nog een volle dag in de week besteden aan het bijhouden van de website wordt daarom gezien als teveel. Ze vinden het moeilijk om nieuwsitems te vinden en zelf te schrijven, daardoor zijn veel artikelen op de website ‘knip en plak’ werk. Er wordt weinig gebruik gemaakt van de eigen kennissenkring of andere informatiestromen om origineel, ‘nieuw’ nieuws te vinden. 4.1.3 Binding met RTV Almere Vooral de hele ‘actieve’ vrijwilligers hebben een grote binding met RTV Almere. Met de actieve vrijwilligers, worden vrijwilligers bedoeld die minimaal één dag in de week actief zijn voor de organisatie. Ze zijn trots op items die zijn gedraaid en vinden het belangrijk dat RTV Almere het beter gaat doen en het wordt gezien als een serieuze omroep.


25

Weinig zijn bekend met de missie en visie van RTV Almere zoals die wordt geschreven op de website. Dit is nooit met hen doorgesproken of aan hen laten zien. Vrijwilligers zijn wel bekend dat het bestuur in de toekomst betaalde medewerkers wilt inzetten. Dat het actief zijn voor RTV Almere goed is voor je CV wordt nog niet door iedereen gedeeld: sommigen zijn wat sceptisch over de kwaliteit en het beeld dat buitenstaanders van de omroep zouden hebben. Dat is jammer: het gevoel hebben dat je werk een daadwerkelijke impact op je carrière zou kunnen hebben, zou een motivator kunnen zijn om meer zorg te dragen voor wat je produceert en het aantal dagen dat je aan RTV Almere besteed. Bovendien wordt het wel zo gezien door Marco Penninkhof, eindredacteur van Omroep Flevoland. Hoewel hij een ‘groei’ van RTV Almere naar een organisatie met betaalde medewerkers in twijfel stelt, ziet hij het wel als een kweekvijver voor talent. Hij volgt graag vrijwilligers die in zijn ogen goede items maken en om deze wellicht in de toekomst te werven voor zijn eigen redactieteam.1 4.1.4 Contact van vrijwilligers onderling Bij RTV Almere wordt er veel gewerkt in groepjes. Deze groepjes hebben vaak het gevoel en het idee dat zij het enige groepje zijn die wat doet voor RTV Almere. Ze zijn vaak niet bekend met de andere groepen die ook bezig zijn en kennen de namen en/of gezichten hier niet van. Dit is niet alleen jammer omdat er hierdoor soms expertise onderling gemist wordt, maar ook omdat er nu soms items worden gecancelled omdat ‘niemand kan’, terwijl er wellicht wel iemand had gekund, maar dit zorgt ook voor dubbel werk. Jordi de Jong, die zich bezig houdt met sport en politiek binnen RTV Almere, had bijvoorbeeld onlangs een verslag geschreven over de Politieke Markt. Daar was hij samen met een ander redactielid van Politiek naartoe geweest. Enkele uren later publiceert een andere vrijwilliger ook een verslag over de politieke markt, rechtstreeks gekopieerd van de Almere Vandaag. Hierdoor kreeg hij het gevoel dat én niemand binnen RTV Almere wist waar hij mee bezig was én dat hij dubbelop werk aan het doen was. ‘Dan blijf ik liever op donderdagavond thuis.’ 4.1.5 Begeleiding vanuit RTV Almere Vrijwilligers voelen zich vrij bij RTV Almere. Ze hebben het gevoel hun ei kwijt te kunnen en hun eigen creativiteit te kunnen ontwikkelen. Daarbij hebben ze het gevoel dat ze af en toe wel iets ‘te vrij’ worden gelaten. Wat zijn de gevolgen als iets niet wordt afgemaakt? Of als een actueel item een week later wordt geupload? Dat er nu vaart achter wordt gezet, is meestal meer vanuit een overtuiging vanuit de vrijwilligers: gemaakt werk willen ze zo snel terugzien en ze vinden het belangrijk dat het actueel is. Er zijn echter geen gevolgen vanuit RTV Almere merkbaar als werk blijft liggen. Daardoor komt het soms voor dat een editor, die deze overtuiging niet heeft, de Libelle Zomerweek pas af monteert als de Libelle Zomerweek al is afgelopen. ‘Jammer en zonde van mijn tijd,’ wordt daarover geoordeeld. 4.1.6 Groei van kennis Veel vrijwilligers van RTV Almere zijn vrijwilliger geworden om te leren. Bij de vraag of ze in de afgelopen periode meer hebben geleerd is er een volmondig ‘nee’. Behalve een paar kleine dingen: zoals op tijd achter items aangaan en het besef dat televisie maken tijd kost. Velen ervaren dit als een gemis en zouden graag wel meer willen leren en denken dat dit binnen een organisatie als RTV Almere best mogelijk is. Ze zouden alleen niet weten wie ze daar nu voor moeten aanspreken. 4.1.7 Grote knelpunten Vrijwilligers hebben de volgende punten aangegeven als grote ‘irritaties’ bij hun vrijwilligerswerk van RTV Almere:

1

Penninkhof, M. [persoonlijk interview] 25 mei 2013


-

-

-

26

Afhankelijk zijn: Door te weinig kennis van bepaalde onderdelen worden sommige vrijwilligers afhankelijk van anderen, bijvoorbeeld bij het monteren. Dit gaat vaak goed, maar soms duurt de montage daardoor te lang. Ze zouden zelf meer kennis van de onderwerpen hebben dat ze het eventueel ook zelf kunnen doen. Er is te weinig bekend wie er allemaal vrijwilliger is en wat zij wel/niet kunnen, of nog moeten leren. Er is te weinig structuur vanuit de organisatie, waardoor taken blijven liggen. Er is teveel onduidelijkheid over het inleveren van materialen. Hierdoor zijn benodigde materialen als SD-kaarten, camera’s en microfoons vaak niet aanwezig waardoor items moeten worden afgezegd. Er is geen duidelijke planning, waardoor er minder wordt gedraaid dan zou kunnen. Het gevoel hebben dat ze ‘alles alleen’ moeten doen.

4.2 De organisatie in modellen Om een goed beeld van RTV Almere te schetsen, de huidige organisatie en de vrijwilligers is het 7-S-model van McKinsey toegepast op de organisatie. 4.2.1 7-S-Model McKinsey Het 7-S-model van McKinsey, een wereldwijd toegepast managementmodel, bestaat uit 7 elementen. Dit zijn zeven ‘harde’ en zeven ‘zachte’ elementen. Hardwarevariabelen 1. Structuur: Hierbij wordt gekeken naar de organisatie van het bedrijf en de organisatorische configuraties van Mintzberg. 2. Strategie 3. Systemen/procedures Softwarevariabelen 4. Stijl van management 5. Sleutelvaardigheden (core competence) 6. Staf 7. Significante waarden (organisatiestructuur)1. Structuur De structuur van RTV-Almere is een Productgerichte organisatie. De aandacht licht vooral bij deproducten (het maken van radio- en televisieprogramma’s) en productgroepen (radio, televisie, internet). Bij het maken van een televisie-item, radioprogramma, of iets anders, is het geproduceerde product belangrijker dan de mening van de eindgebruiker: de kijker, luisteraar of websitebezoeker. Alle activiteiten die plaatsvinden binnen RTV Almere worden rondom deze producten georganiseerd. Als we kijken naar de organisatorische configuraties van Mintzberg dan is RTV Almere een eenvoudige structuur. Deze wordt als volgt omschreven, in het boek Strategische en operationele marketingplanning:  “Deze structuur komt meestal voor bij startende en jonge organisaties. In deze structuur komt geen technische structuur, weinig ondersteunende stafmedewerkers, een platte organisatie en een dominante eigenaar/directeur. De markt kan vrij dynamisch zijn. Een eenvoudige organisatiestructuurvorm is kwetsbaar door het gebrek aan evenwicht tussen strategie en realisatie.” Het grote gevaar achter zo’n organisatie is dat het vaak afhankelijk is van een drijfveer. In het geval van RTV Almere is dit Cor Toorenburg, die de groep bij elkaar houdt, nieuwe ideeën bedenkt en plannen uitvoert. Op het moment dat Cor Toorenburg zou weg vallen, zouden de onderlinge verschillende partijen langzaam wegvloeien en er geen nieuwe innovaties plaatsvinden.

1

Gb. Rustenburg (red). (2007) Strategische en operationele marketingplanning (kernstof-B) Groningen:

Wolters-Noordhoff.


27

Een ander groot gevaar van deze inrichting is dat er maar weinig mensen beschikken over alle informatie, over alle contactgegevens en over alle kennis binnen de organisatie. Er kunnen daardoor weinig klappen opgevangen worden en kennis wordt niet goed behouden of verdeeld. Waar RTV Almere naartoe zou moeten willen als organisatie is dat de organisatie niet langer afhankelijk is van één persoon. De andere bestuursleden dienen meer naar voren te treden. Daarnaast dienen de diverse afdelingen: internet, televisie en radio een leidinggevende te hebben die de verantwoordelijkheid draagt over de programmering. Deze programmering en de invulling van de programma’s kan dan blijven bestaan, ook als een iemand uitvalt. Dat betekent dat er meer leidinggevenden zijn, maar wel een duidelijkere structuur voor de vrijwilligers, meer aanspreekpunten en snellere werkwijzen. In de woorden van Mintzberg zou dit een Marktgerichte, gecombineerd met een Productgerichte organisatie zijn met een divisiestructuur. Een divisiestructuur heeft meer hiërarchie. Coördinatie vindt plaats in een standaardisatie van ‘output’ (de artikelen, radio- en televisieprogramma’s). Elke divisie heeft zijn eigen leidinggevende en regels. Daarbij moet wel opgelet worden dat de verschillende divisies niet van elkaar vervreemden en er nog steeds naar één gezamenlijk doel wordt gewerkt. Strategie De doelstellingen van RTV Almere worden geformuleerd op de website: het worden van een informatiecentrum binnen de stad Almere, het voorzien van de stad e.o. van lokaal actueel nieuws en feiten. Hierbij willen ze in 2016 betaalde medewerkers hebben die al dan niet parttime aan de slag zijn en de overige vrijwilligers steunen en coördineren. Ze willen gezien worden als een opleidingscentrum, met ruimte voor talentontwikkeling. Daarnaast willen ze serieus worden genomen als lokale omroep en kwalitatief hoogwaardig nieuws en programma’s op de markt brengen. Welke strategie wordt hier momenteel voor gebruikt? Gewoon Doen. Is het allerbelangrijkste. Erop uit gaan, dingen opnemen, de organisatie laten zien op de markt. Daarbij wordt niet direct gekeken naar de kwaliteit of inhoud van een programma, maar meer naar de kwantiteit. Noch wordt er gekeken naar de huidige kennis die er momenteel is binnen de organisatie, of op welke wijzen deze het beste ingezet kunnen worden, om zo snel mogelijk tot deze doelstellingen te komen. In de strategie om de doelstellingen te bereiken moet rekening gehouden worden met het zorgdragen voor kwaliteit, de wensen van de doelgroep en de herindeling van kennis van medewerkers om deze zo snel mogelijk te vergroten. Sleutelvaardigheden Kritische succesfactoren die van belang zijn voor de organisatie zijn (daaronder benoemd met prestatie-indicatoren): - Kwaliteit van de programmering Actualiteit, camerastandpunten, snelheid waarmee het op televisie komt, mogelijkheid tot herhaling - Het aantal tevreden kijkers Kijkcijfers, evaluatieonderzoeken eens in het jaar, voortboorduren op succesprogramma’s/items, rapporten over programmering. - Afwisselende programmering Aantal opgenomen minuten per week, aantal programma’s per maand. - Behoud en aantrekken van vrijwilligers Teambuildingactiviteiten organiseren, incentives verzinnen (beste verslaggever wint cursus, vrijwilliger van de maand, etc.). - Delen, behouden en verspreiden van kennis Evaluaties met vrijwilligers, mogelijkheid tot cursussen, meetmomenten met vrijwilligers, POP-plannen opstellen - Aantrekkingskracht voor sponsors en adverteerders Is hun doelgroep op de zender te vinden, behalen zij genoeg rendement uit hun sponsoring/advertenties, sluit de programmering aan bij hun merk - Tevredenheid over de zender vanuit de lokale politiek Nemen zij de lokale omroep serieus, zien zij het als een serieuze stadszender, vinden ze het waard om er (meer) subsidie voor te geven


28

Wat er nu al aan gedaan wordt om deze kritische succesfactoren te behalen: naar kwaliteit wordt weinig gekeken, behalve op hele simpele waarden. Of het geluid te hard staat van een video, of het beeld scherp is, etcetera. Er wordt weinig tot niet geëvalueerd onderling over de inhoud van een programma, over de keuzes van snijshots of over hoe het is opgenomen. Eens per jaar komt er slechts een kijkcijferrapport uit voor lokale omroepen, we weten dat het aantal kijkcijfers is verhoogd door een vriendelijke mail van KPN, echter is dit niet voldoende. Er moet meer gekeken worden naar het aantal kliks die video’s op internet behalen, wie daarnaar heeft gekeken en hoe we dit aantal kunnen verhogen. Er is niets bekend over hoeveel er nu precies wordt opgenomen per week, of het aantal programma’s wat maandelijks te zien is op TV. Dit is nog te wisselend en hier zit geen richtlijn in. Bij het behoud en aantrekken van vrijwilligers: doordat voor veel vrijwilligers onduidelijkheid bestaat over hun taken en hun mogelijkheden blijven ze niet lang actief in de organisatie. Er wordt weinig gedaan om ze snel en blijvend te binden. Een duidelijk takenpakket bij binnenkomst zou hiervoor een optie zijn. Als voorbeeld: Ik startte in januari bij RTV Almere, pas eind maart had ik een duidelijk takenpakket, namelijk de politieke afdeling. Daarvoor heb ik twee maanden zelf van alles geprobeerd en gedaan. Dit zorgt voor een onduidelijke, verwarrende structuur waar veel vrijwilligers de hoop en motivatie verliezen. Er is ook een hoge doorloop te zien: dit is een golfbeweging van vrijwilligers die eerst heel actief zijn, gefrustreerd raken van vrijwilligers die minder actief aanwezig zijn, of een andere baan aangeboden krijgen en weer vertrekken. Hierdoor is er vaak weer een dip in de kwaliteit, omdat de ‘goede, ervaren’ vrijwilligers vertrekken en er alleen nieuwe vrijwilligers overblijven.1 Er is daarnaast geen goede administratie van vrijwilligers, wie waar bij wil werken en of ze wel of niet nog actief zijn. Qua delen, behouden en verspreiden van kennis wordt er nu nog amper iets gedaan, behalve als men er zelf achter aan gaat. Vrijwilligers met een minder proactieve houding, of die het allemaal ‘wel best’ vinden, komen hier dus niet mee in aanraking. Dit zorgt ervoor dat we RTV Almere niet kan groeien, kennis verloren gaat en de vrijwilligers er een belangrijk onderdeel niet uithalen, wat ze wel willen; namelijk kennis verbreden door bij een televisie omroep te werken. Adverteerders en sponsors worden wel gecontact, maar er wordt nog te weinig gekeken naar wat zij uit het adverteren op de televisiezender van RTV Almere kunnen halen en/of zij zich daar specifiek voor de Almeerse markt op kunnen profileren. Aan de politieke partijen wordt zeer veel aandacht besteed, vooral met het contact onderhouden, het snel opzetten van een politieke afdeling waar aandacht wordt besteed aan de lokale politiek en het met hen overleggen wat er van ons wordt verwacht. Aan alle eisen voldoet RTV Almere echter nog niet. Staf Op het moment zijn er 80 vrijwilligers werkzaam bij RTV Almere. Dit binnen verschillende disciplines. Ongeveer 10 tot 20 hiervan (dit varieert veel) zijn werkzaam voor de afdeling televisie. Wat weten zij op het moment? - Veel van de vrijwilligers bij de televisie, zijn ondanks een opleiding, wel onervaren. - De meeste ‘cameramensen’ zijn niet direct opgeleid. Een aantal hebben meer ervaring en worden veel ingezet. - Er is geen duidelijk leidinggevende van de televisie afdeling, of een onderdeel hiervan. Daarom wordt er veel zelf geregeld en bepaald. Er is al geprobeerd te werken met een schema: hierin werden events aangemaakt die opgenomen konden worden. Er werd echter weinig tot geen beschikbaarheid doorgegeven vanuit de vrijwilligers. Door bijeenkomsten te organiseren, een interne website te hebben waarin nieuwe en oude vrijwilligers worden voorgesteld en een communicatienetwerk op te stellen zorgt RTV Almere ervoor dat het zowel voor medewerkers als voor henzelf duidelijk is waar ze zijn. Hoeveel kennis is er al, welke kennis is er nog nodig, welke specialisaties moeten gezocht worden. Naar wat voor vrijwilligers moeten we uitkijken? Aan wie kun je vragen stellen als je vastloopt, etcetera.

1

Penninkhof, M. [diepte interview] 25 mei 2013


29

Door een duidelijk bestand aan te maken met telefoonnummers en adressen kunnen vrijwilligers bovendien snel schakelen en mensen regelen voor het opnemen van items. Stijl van management De lijnen bij RTV Almere zijn kort. Er zijn geen duidelijke leidinggevenden, op Cor Toorenburg na. Hij lijkt een beetje op typetje ‘De Ondernemer’. Wil veel uitdagingen aangaan, heeft veel plannen, een ambitie om te groeien en heeft daarin nog wel eens de neiging zelf teveel hooi op de vork te nemen, maar ook teveel te vragen van de vrijwilligers. Door het willen doorgroeien wordt er soms teveel vooruit gekeken en te weinig achterom. Naast Cor Toorenburg zijn er de twee ‘onzichtbare managers’, nog twee bestuursleden die ik een enkele keer in het voorbij gaan heb ontmoet. Ondanks dat zij ongetwijfeld hard werken voor RTV Almere, zijn zij slecht zichtbaar en zijn er maar weinig vrijwilligers die hen van naam en gezicht kennen. De nieuwe stijl van management De bestuurders van RTV Almere zijn bekend. Hoewel ze er niet elke week zullen zijn, geven zij eens in de drie maanden updates en inzage in hun werkzaamheden, alsmede een duidelijk beeld van de groei van RTV Almere. Er zijn per afdeling coördinatoren benoemd, voor TV, radio, internet en sales. Zij houden het overzicht op hun eigen afdeling, sturen aan waar nodig en evalueren met de vrijwilligers over hoe het is gegaan en wat er beter kan. Zij lezen voorstellen voor nieuwe programma’s van andere vrijwilligers door. Er zijn duidelijke aanspreekpunten, duidelijke communicatie en de rol van iedereen binnen de organisatie is duidelijk. Systemen/Procedures Op dit moment wordt er bij RTV Almere gebruik gemaakt van de volgende systemen: - Een algemene Whatsapp groep van de redactie van RTV Almere - Mailings - Een eventlijst in Excel - Een vakantielijst In maart 2013 ontving ik na een vergadering een e-mail met de vraag wanneer ik de komende tijd beschikbaar was, zodat er in de eventlijst in Excel namen voor verantwoordelijken ingevoerd konden worden. Daarna is dit nooit meer bijgewerkt. Er wordt tevens geen controle uitgevoerd of de personen die hierin opgegeven staan, wel daadwerkelijk hun werkzaamheden nakomen. De algemene Whatsapp groep is een groep voor iedereen, sinds de start ervan hebben al meerderen zich afgemeld. Zij maakte geen tot weinig gebruik van de groep en ergerden zich vooral aan de hoeveelheid berichtjes die hier wekelijks overheen werden gestuurd. De vakantielijst is er sinds kort, opgesteld door een van de vrijwilligers, om te weten wie er wanneer is in de vakantie. Bekende thema’s op de groepswhatsapp zijn: - Wie gaat er mee? - Is die video al af? - Heeft iemand de leidinggevende van het bedrijf waar we willen filmen al gesproken? - Waar zijn de SD-kaarten? - Wie heeft de camera’s? Deze vragen worden veelvuldig gesteld, simpelweg doordat er geen systemen of procedures zijn. Dit kan snel en gemakkelijk opgelost worden door een aantal basissystemen te ontwikkelen waarvan uit gewerkt kan worden: - Google Drive: Een Google Drive opzetten voor de redactie. Hierin kunnen diverse documenten teruggevonden worden. Denk daarbij aan: Callsheets, quitclaims, draaiboeken, productieplanningen, montagehandboeken, camerahandboeken, achtergrondinformatie over bepaalde casussen, line-ups etcetera. Daarnaast komt hier een smoelenboek in, waar ook per vrijwilliger wordt aangegeven wat zijn standaard beschikbare dagen zijn en hoeveel dagen hij/zij maximaal aan RTV Almere wil spenderen. Er komt een aparte productie-, redactie- en bestuursmap. Er kan per map gekozen worden met wie deze gedeeld worden. Voor zowel productie als redactie wordt iemand verantwoordelijk gesteld die erachter aan gaat als taken niet op tijd geregeld worden. Precieze inhoud wordt besproken in het volgende hoofdstuk.


-

-

30

Google agenda: De online agenda van Google kan met iedereen gedeeld worden met een Google account, die snel, gemakkelijk en gratis is aan te maken. In deze RTV Almere kalender kunnen events aangemaakt worden, namen aan gekoppeld worden, montageplanningen bijgehouden worden en uitzendingen in worden genoteerd. Hierin houdt ook iedereen zijn beschikbaarheid bij wat betreft vakanties. Materialenlijst: In RTV Almere zelf hangt een materialenlijst, die dien je in te vullen met handtekening erachter wanneer je iets meeneemt en waarom. Je ondertekent ook weer bij inlevering van de spullen. In RTV Almere komt ruimte om deze spullen georganiseerd op te ruimen. Er wordt één iemand verantwoordelijk gesteld voor het beheer van de apparatuur: deze persoon gaat er dus ook achteraan als er spullen niet op tijd worden ingeleverd.

4.2.2 Het 7-S-model van de toekomst Hieronder in beeld weergegeven hoe het 7-S-Model er na enkele herstructurering uit zou zien:

4.3 De kennisorganisatie van RTV Almere Om een beeld te krijgen van wat er al is en wat er nodig is om kwaliteitseisen te kunnen koppelen aan het maken van televisie items, is het van belang om te weten wat voor kennis er al aanwezig is binnen de organisatie. Dit wordt ook wel kennismanagement genoemd. Van kennismanagement bestaan diverse definities, maar hier wordt er uitgaan van de definitie van Weggeman:


31

“Kennismanagement is het zodanig inrichten en besturen van operationele processen in de kenniswaardeketen dat daardoor het rendement en het plezier van de productiefactor kennis wordt bevorderd.”1 Met de operationele processen in de kenniswaardeketen bedoelt Weggeman het volgende: 1. Het vaststellen van benodigde kennis: Bij RTV Almere gaat het hier om het produceren, redactionele kennis, materiaalkennis, kennis van de omgeving Almere, kennis van hetgeen waar een item over wordt gemaakt en kennis van de organisatie in zijn geheel. 2. Het inventariseren van de beschikbare kennis: Het in kaart brengen van de huidige kennis van de vrijwilligers van RTV Almere. Wat weten zij al van de hierboven genoemde onderdelen? Hoe betrokken zijn zij bij de organisatie? Waar weten ze veel over, waar weten ze weinig over? 3. Het ontwikkelen van kennis: Het bijhouden van trends, het verhogen van het kennisniveau binnen de organisatie, het blijven leren van de vrijwilligers. 4. Het delen van kennis: het beschikbaar maken van kennis d.m.v. systemen (productiemappen, redactiemappen), maar ook onderling delen van kennis via informatieavonden, inwerken van nieuwe vrijwilligers e.d. 5. Het toepassen van kennis: Terugzien in de items dat gedeelde kennis wordt toegepast, een verhoogd niveau terugzien in de gemaakte reportages. 6. Het evalueren van kennis: Bekijken of aanwezige kennis voldoende is gedeeld, of er daadwerkelijk een stijgende lijn kenbaar is.2

4.3.1 Het vaststellen van benodigde kennis Om precies te begrijpen wat er wordt bedoeld met ‘de benodigde kennis’ is het definiëren van kennis belangrijk. In principe zijn er twee soorten kennis die binnen een organisatie als RTV Almere een rol spelen: 1. Tacit Knowledge (impliciete kennis) 2. Explicit Knowledge (expliciete kennis 3. Externe kennis Tacit knowledge – impliciete kennis – is kennis waarover iemand al beschikt en op basis waarvan hij functioneert. Explicit knowledge is kennis die op de een of andere manier is vastgelegd en wordt gedeeld binnen een organisatie. Anders gezegd gaat het om kennis ‘die ik weet’ en kennis ‘die wij weten’. Externe kennis is een onderdeel dat als laatste wordt genoemd, waar niet gelijk aan gedacht wordt maar wel belangrijk is. Externe kennis staat voor dingen ‘die zij weten’. Kennis die dus beschikbaar wordt gesteld door derden, die een soortgelijke organisatie als RTV Almere besturen, eventueel ook regionaal nieuws verslaan en/of werkzaam zijn binnen het media- en televisievlak. Binnen kennismanagement wordt niet alleen gekeken naar dingen die iemand ‘weet’ om kennis te omschrijven, maar ook naar: - Normen en waarden - Opvattingen en attitudes - Intuïtie en gevoelens - Ervaringen en vaardigheden - Verwachtingen en ambities3 Door middel van het toepassen van kennismanagement wordt er gezorgd binnen RTV Almere dat zoveel mogelijk impliciete kennis, expliciete kennis wordt die weer impliciet gemaakt kan worden door andere medewerkers. Om in één lijn te werken en allemaal kwalitatief goede items te maken, is het van belang dat iedereen over dezelfde kennis beschikt. Voordat een stagiaire bij Omroep Flevoland zelfstandig items mag maken, wordt

1

Prof. Mackenzie Owen, J. (2001) Kennismanagement. Geraadpleegd op: 16 mei 2013, vanaf:

http://igitur-archive.library.uu.nl/DARLIN/2005-0130-130653/KM-Handboek.pdf 2

Boersma, J. (2006) Management van kennis: Een creatieve onderneming. Assen: Koninklijke van

Gorcum bv. 3

Prof. Mackenzie Owen, J. (2001) Kennismanagement. Geraadpleegd op: 16 mei 2013, vanaf:

http://igitur-archive.library.uu.nl/DARLIN/2005-0130-130653/KM-Handboek.pdf


32

hij of zij eerst een maand ingewerkt om zo de organisatie van binnen en van buiten te leren kennen. De eerste paar keren dat stagiaires vervolgens een item opnemen, gaat er iemand mee van de redactie. Die legt vervolgens interviewtechnieken uit, doet extra vraagsuggesties en geeft trainingen in simpele technieken als het vasthouden van een microfoon en camera standpunten.1 Het hierboven omschreven voorbeeld van Omroep Flevoland is een vorm van kennismanagement vanuit een ‘flowbenadering’. Binnen kennismanagement zijn er namelijk 2 belangrijke stromingen: - De stockbenadering: Het bewaren van kennis in systemen, software/hardware. Kennis is objectief overdraagbaar. - De flowbenadering: Het overdragen van kennis via personen. Kennis is niet objectief overdraagbaar, maar er wordt juist meer geleerd vanuit kennis van al bestaande professionals. Software en ICT hebben hierbij een ondersteunende rol.2 Welke kennis er precies nodig is, wordt bepaald vanuit de strategie die RTV Almere op dit moment gekozen heeft en welke kant RTV Almere op wil. RTV Almere heeft een uitgesproken wens om in 2016 een centraal punt te zijn, een kenniscentrum die actuele informatie van de regio Almere uitzend. De strategie hiervoor is om zoveel mogelijk regionaal, actueel nieuws te verslaan. Een opleidingscentrum te worden voor mensen binnen de media-, televisie- en radiowereld. Het beschikbaar stellen van materialen en een podium aan mensen die verstand van zaken hebben, maar ook aan mensen die dit verstand nog willen krijgen. De kennis die hierbij nodig is op de televisie-afdeling, zijn kort gezegd de volgende punten: - Het weten hoe je een item moet produceren. - Welke redactionele werkzaamheden nodig zijn. - Camera- en editingtechnieken. - Interviewtechnieken. - Kennis en wetenschap van de actualiteiten uit de omgeving. - Kennis van de doelgroep en hun wensen van de lokale zender. - Kennis van de organisatie en haar doelstellingen. 4.3.2 Het inventariseren van de beschikbare kennis Veel van de vrijwilligers die momenteel bij RTV Almere rondlopen zijn (bijna)afgestudeerden van een media-opleiding. Vele van hen hebben al stage gelopen op een professionele televisie-afdeling, hier een minor in gevolgd of hebben er vanuit hun universitaire opleiding veel theoretische kennis over. Naast deze vrijwilligers is er nog een groep die al jaren bij RTV Almere rondloopt en vanuit daar kennis hebben op gedaan. Als laatste is er een kleine groep die zelf werkzaam is binnen de televisie- of nieuwsbranche en hier dus ook kennis van zou kunnen overdragen.3 Dit betekent dat er binnen de organisatie al veel kennis bestaat, maar dat deze op het moment nog niet onderling wordt gedeeld – met andere woorden, impliciet wordt gehouden. Hierdoor verschilt het kennisniveau tussen een vrijwilliger met weinig ervaring en een vrijwilliger met jarenlange ervaring meer dan nodig is. 4.3.3 Het ontwikkelen van kennis Het ontwikkelen van kennis houdt in dat RTV Almere zich bezig dient te houden met de huidige trends, veranderingen binnen de branche, veranderingen binnen regionale omroepen en veranderingen binnen Almere. Evenals het bijhouden in camera- en uitzendtechnieken, interviewtechnieken, etcetera. Hierdoor wordt beschikbare kennis binnen de organisatie ontwikkeld.

1

Slob, K. [Persoonlijk interview] 1 mei 2013

2

Marsman, N. (2008) Succesfactoren voor Kennismanagement. Geraadpleegd op 16 mei 2013, vanaf:

http://dare.uva.nl/document/110219 3

Toorenburg, C. [Persoonlijk interview] 14 maart 2013


33

4.3.4 Het delen van kennis Het probleem bij RTV Almere is niet zo zeer dat er geen kennis is, maar dat deze kennis niet expliciet gemaakt wordt door de medewerkers. Kennis wordt zowel niet via een stockals via een flowbenadering gedeeld, eigenlijk houdt iedereen alleen maar vast wat hij zelf weet. En nu is het niet alleen maar belangrijk dat deze kennis expliciet wordt gemaakt, maar dat deze expliciete kennis uiteindelijk impliciete kennis wordt bij de vrijwilligers. Dus dat zij zich deze kennis ‘eigen’ maken en toepassen in hun werk. Hoe deze stappen gemaakt kunnen worden, wordt uitgelegd in het model van Nonaka en Takeuchi:

Volgens Nonaka en Takeuchi zijn er feitelijk 4 stappen, die worden afgekort met ‘SECI’: - Socialization: Overbrengen van impliciete kennis naar een ander. Kort gezegd, Jantje legt Kees uit hoe iets werkt. Zo krijg je een overdracht van impliciet, naar impliciet - Externalization: het expliciet maken van impliciete kennis. Dus Jantje schrijft een handboek over alles wat hij weet. - Combination: Van expliciet naar expliciet. Het geschreven handboek van Jantje wordt geüpload naar een server waar iedereen bij kan. Of uitgeprint en uitgedeeld aan alle medewerkers. - Internalization: van expliciet naar impliciet. Kees leest het handboek van Jantje en past deze kennis toe, daardoor maakt hij de expliciete kennis impliciet. 1 RTV Almere dient niet alleen medewerkers te motiveren om kennis te delen, maar moet ook de mogelijkheid hiertoe bieden. Per stap van Nonaka en Takeuchi zou hiervoor het volgende kunnen worden ingezet:

1

Nonaka, I., Takeuchi, T.H. (1995) The Knowledge-Creating Company. How Japanese dynamics create

the dynamics of innovation. USA: Oxford University Press, Inc.


34

Socialization - Het instellen van inwerkperiodes en iemand koppelen aan een al ervaren vrijwilliger. - Het organiseren van cursusdagen en informatie avonden. - Één-op-één cursussen over onderwerpen waar een vrijwilliger of nog tekort schiet, of zelf meer informatie over wil. (editing, camera, interviewtechnieken, etcetera) - Iemand draaiboeken laten nakijken en deze laten doorspreken met degene die het heeft gemaakt (wat was er wel goed, wat kon beter, etcetera) Externalization - Het opstellen van handboeken, waar informatie wordt verzameld van ervaren vrijwilligers over diverse onderwerpen. - Het maken van een protocol voor RTV Almere, waarin richtlijnen worden opgesteld die nodig zijn om een goed item te laten zien op televisie. - Het opmaken van standaard draaiboeken - Het opmaken van standaard quitclaims (hiermee geeft iemand toestemming dat zijn beelden op televisie uit worden gezonden) Combination - Het bewaren van televisie- en radio interviews, in databases waarin ze worden gekoppeld aan onderwerpen of dossiers. Deze kunnen dan bij een nieuw interview worden teruggekeken/geluisterd voor meer informatie - Het plaatsen van handboeken, protocollen, draaiboeken, quitclaims, begrotingen, e.a. in een online database of cloud systeem waar daartoe gerechtigde vrijwilligers bij kunnen. Internalization - Erop toezien dat vrijwilligers opgedane expliciete kennis toepassen in hun nieuwe items. 4.3.5 Het toepassen van kennis Het toepassen van kennis is eigenlijk de ‘internalization’ in het model van Nanako en Takeuchi. Toepassen van opgedane kennis is cruciaal in het impliciet maken – en daarmee dus ‘eigen maken’ – van kennis. Hoewel dit onderdeel zeer individueel is, kan dit vanuit RTV Almere gestimuleerd worden. Het koppelen van incentives (verslaggever van de maand, beste item van de maand, etcetera) kan hierbij helpen om vrijwilligers te stimuleren zichzelf te blijven verbeteren en te ontwikkelen. 4.3.6 Het evalueren van kennis Het alleen mogelijk maken van het vergroten van kennis binnen RTV Almere is niet voldoende. Een aantal meetmomenten plannen waarin wordt gekeken naar het kennisniveau binnen RTV Almere is ten zeerste aan te raden. Daarbij kan voor een nul moment (startpunt) de huidige situatie worden gebruikt. Kennis kan op diverse manieren gemeten worden. Een manier hiervan is het inzetten van bedrijfsmatige indicatoren.1 Hierbij kunnen de Kritische Succesfactoren aangehouden worden die eerder in dit hoofdstuk zijn genoemd (Kwaliteit van de programmering, het aantal tevreden kijkers, afwisselende programmering, behoud en aantrekken van vrijwilligers, delen/behouden/verspreiden van kennis, aantrekkingskracht voor sponsors/adverteerders, tevredenheid van de lokale politiek). Aan deze Kritische Succesfactoren kunnen vaste meetpunten worden gekoppeld, die direct relatie hebben met het kennisniveau binnen de organisatie. Hoe het momenteel gesteld is met deze kritische succesfactoren en de aandacht die daar momenteel aan besteed wordt, is ook eerder in het hoofdstuk terug te lezen. Een andere mogelijkheid is het inzetten van het model ‘The Balanced Scorecard’, ontwikkeld door Kaplan en Norton. Hierbij wordt gekeken vanuit 4 invalshoeken: 1. Financieel: Wat verwachten en willen onze financiële stakeholders?

1

Brink, van den P., Oldenkamp, J.H. (2004) Het rendement van kennismanagement. Intellectueel

kapitaal. Maart/april 2004, derde jaargang/eerste editie, p. 8-13


35

2. Vanuit de klant (in ons geval, de doelgroep/kijker): wat is onze doelgroep, wat zijn hun verwachtingen en welke waarden halen wij eruit om hen daarin te bedienen? 3. De interne bedrijfsvoering: waarin moeten we excelleren om waarde te creëren voor onze doelgroep? 4. Vanuit leren en groei (door metingen gerelateerd aan medewerkers en systemen die kennisverspreiding ondersteunen): hoe zorgen we dat onze niet tastbare diensten onze strategie ondersteunent?1

Hieronder wordt nog kort toegelicht hoe de huidige situatie zou zijn als dit model zou worden toegepast bij RTV Almere.. Financieel Op dit moment heeft RTV Almere enkele adverteerders, maar zowel op de website als op de televisiezender is er ruimte voor nog meer reclame. Sponsoring is nog niet aan de orde. Vanuit de politiek wordt er minder subsidie gegeven dan waar er recht op is, zoals in een eerder hoofdstuk al is omschreven. Er wordt al meer subsidie ontvangen en dit zal nog stijgen, mede doordat de kwaliteit al enigszins is verbeterd en er meer wordt geproduceerd. Hier wordt dus al een directe link aangetoond met een verhoogde kwaliteit (die voortkomt uit meer kennis en kunde binnen de organisatie) die meer verdiensten oplevert. De kijker In hoofdstuk 3 wordt al kort toegelicht hoe de kijker op het moment over de organisatie denkt, hoe RTV Almere wordt gezien en wat van een lokale omroep verwachten. Opvallend was onder andere dat hoewel de zender wel werd bekeken en veel respondenten van RTV Almere hadden gehoord, er veel zelden keken en er dus geen sprake is van een vast publiek van trouwe kijkers. Er was vooral vraag naar informatieve en actuele programma’s: kennis hiervan is dus erg belangrijk. De interne bedrijfsvoering Bij de interne bedrijfsvoering kan gekeken worden naar de eerder genoemde kritische succesfactoren en hoe RTV Almere hier nu voor staat, zoals eerder omschreven in dit hoofdstuk. Leren en groei Hier kan de kenniswaardeketen van Weggeman worden toegepast. Hoe RTV Almere daar nu voor staat is eerder in dit hoofdstuk omschreven.

1

Niven, P.R.(2008) Balanced Scorecard: Step-by-step voor government and nonprofit agencies. USA:

Wiley


36

4.4 RTV Almere: Een merk, Een geheel Bij RTV Almere zijn nu meer dan 80 vrijwilligers werkzaam, die vaak (bijna) zijn afgestudeerd van een media-opleiding, of ervaring hebben binnen de televisiebranche. Er zijn er ook een aantal die helemaal geen ervaring hebben met media of televisie en die zijn puur voor de hobby bezig bij RTV Almere. Onderling wordt er weinig kennis gedeeld door de vrijwilligers en men weet weinig van de andere vrijwilligers af. Er bestaan verschillende groepen in de organisatie die niet direct met elkaar samenwerken en vaak niet van elkaars bestaan afweten. Er is wel veel wil om te leren: daarvoor zijn ze naar RTV Almere gekomen. Deze ervaring willen ze kunnen gebruiken als CV-bouwer en om zichzelf verder te kunnen ontwikkelen. Ze staan open voor cursussen van binnen- en buitenaf. De vrijwilligers die bij de organisatie blijven en zich actief inzetten hebben vaak een grote binding met de organisatie zelf. Ze zijn trots op RTV Almere en willen graag dat de kwaliteit van de lokale omroep verbetert. Hoe we de vrijwilligers van RTV Almere kunnen laten samenwerken en kunnen vormen tot één team blijkt uit de bovenstaande modellen. Er zijn slechts enkele stappen voor nodig: - Het registreren en meten van de huidige kennis binnen RTV Almere - Het verdelen van deze kennis, door vrijwilligers met ervaring cursussen te laten geven en te koppelen aan meer onervaren medewerkers. - Het evalueren van opgedane kennis, startend met een 0-meting en deze om de zoveel tijd opnieuw evalueren om te kijken waar er verbeteringen mogelijk zijn. - Het beschikbaar maken van systemen met toegang tot draaiboeken, achtergrondinformatie, archieven, callsheets en andere zaken die nodig zijn bij het opnemen van een televisie-item. - Cursussen en trainingen aanbieden voor vrijwilligers, in vakgebieden waar ze interesse in hebben of wat nog aandachtspunten zijn. - Het opstellen van een ‘smoelenboek’ met foto’s, telefoonnummers, skills en bij welk team zij eventueel horen. - Avonden te organiseren voor de vrijwilligers, waar bij ze elkaar leren kennen en weten wie er allemaal vrijwilliger is bij RTV Almere. - Verantwoordelijken of leidinggevenden aanstellen, waar andere vrijwilligers naartoe kunnen met vragen/ideeën/tips en die controleren of het beloofde werk op tijd gedaan wordt. - Vrijwilligers bewust maken van de kritische succesfactoren, de doelstellingen, de strategie en de missie van RTV Almere. RTV Almere dient de mogelijkheid te faciliteren om samen tot een hoger niveau te komen, elkaar te leren kennen, te blijven leren en te blijven groeien. Door dit aan te bieden, te blijven stimuleren en te blijven coachen zal RTV Almere organisch ‘een merk, een geheel’ worden en steeds professionelere televisie maken.


5

37

Van idee tot succesvol televisie item

Met het maken van een televisie item, ofwel een compleet televisie programma heb je te maken met meerdere personen: - Productie - Redactie (bureauredactie en/of verslaggeving) - Regie - Montage - Uitzender Regie zal in het geval van RTV Almere vaak vallen in de handen van de verslaggever, of een nog extra aanwezig redactielid die bepaalt wie er wordt geïnterviewd en welke shots er nog nodig zijn. Een algemene communicatie- en organisatiestructuur van een televisieprogramma ziet er als volgt uit:

Bij RTV Almere zal deze communicatie- en organisatiestructuur altijd kleiner zijn, aangezien het gaat om een vrijwilligersorganisatie. Regie, productie en redactie zullen vaak door elkaar heen lopen, alsmede de facilitaire ploeg. Dat betekent echter niet dat RTV Almere daar geen wegen in kan vinden, zoals verderop in dit hoofdstuk zal worden aangeduid, met bijvoorbeeld: - Een productieteam dat per maand de productietaken bijhoudt. - Redactie die verslaggeving en regie doet, in samenwerking met de cameraman ook de montage. Door een gestructureerde organisatie en communicatiestroom te verzorgen wordt miscommunicatie voorkomen en wordt er sneller en kwalitatief beter geproduceerd.

5.1 Produceren van een item van begin tot eind Het produceren van een item is zorgen dat alles, van begin tot eind, gestroomlijnd verloopt. Waar redactie op zoek gaat naar de items en deze regelt, zorgt productie dat alles er voor klaar staat. In een productieproces worden over het geheel genomen drie fasen onderscheiden: 1. Preproductie Ontwikkeling, planning, personeel, (financiën) 2. Productie Organisatie/logistiek, (financiën) 3. Postproductie Controle afwerkingfase, archivering, nazorg.1

1


Amsterdam: Boomonderwijs


38

Bij het maken van korte televisie-items zal de omvang van de taken van productie per afzonderlijk item meevallen. Waar wel naar gekeken kan worden is een productieproces ‘per maand’. Dat houdt in dat in overleg met de redactie elke maand een nieuw draaischema wordt opgesteld, dat maandelijks wordt geproduceerd door een productie-afdeling. Wat is dan de verantwoordelijkheid van productie binnen RTV Almere? - Het maken van maandelijkse planningen, waarin ruimte wordt vrijgehouden voor ‘actuele items’ en wordt ingepland voor grote evenementen, deze evenementen worden weer na gebeld door redactieleden. Ruimte houden voor actuele onderwerpen kan door simpelweg een aantal draaidagen in te plannen die uitsluitend zijn voor straatvragen en twee uur per week inplannen voor een ‘nader te benoemen actueel item’. - Het inplannen van vrijwilligers op deze draai-momenten. - Het bijhouden van de agenda: welke vrijwilliger kan op welke dagen, wanneer is er iemand afwezig vanwege vrije tijd, etcetera. - Het verzorgen van alle facilitaire benodigdheden op deze draaidagen. - Het plannen en maken van montage-schema’s voor de gedraaide items. - Het inplannen van uitzendingsdata, hierdoor kunnen geïnterviewde personen makkelijk op de hoogte gehouden worden. - Het bijhouden en verspreiden van up-to-date adres- en telefoonlijsten van vrijwilligers. - Het controleren dat de ingeplande items daadwerkelijk zijn opgenomen, gemonteerd en uitgezonden op de afgesproken data. Indien niet, bijhouden wie er verantwoordelijk voor was en vragen waarom.

5.2 Redactie van een item van begin tot eind Redactiewerk van een item begint bij het zoeken naar relevante items. Waar vind je die? Nieuws vind je uit verschillende stromen: - Via nieuwswebsites, kranten, nieuwsprogramma’s. Daarbij moeten nationale programma’s en kranten niet overgeslagen worden. - Via de internetredactie van RTV Almere, welke artikelen hebben zij momenteel geplaatst. - Via je eigen netwerk - Via gemeentelijke brieven die je zelf ontvangt (wordt er wat verbouwd? Waarom? Heeft iemand in de buurt daar wat over te zeggen) - Via Social Media als twitter/facebook/LinkedIN1 Als een item is gevonden is het belangrijk om te kijken of het relevant is: Verslaan andere lokale/regionale media al iets over dit onderwerp? Zo ja, wat dan en is het mogelijk om er een andere insteek aan te koppelen?2 Voegt het maken van een televisie item nog iets toe aan al geschreven artikelen en is het interessant op beeld?3 Als er op al deze vragen een positief antwoord volgt, dan kan er een televisie-item gemaakt worden. Dit wordt gedaan door het opstellen van een draaiboek. In een ‘draaiboek’ komen de volgende onderwerpen voor: - Waar gaat het over? - Wie wordt er geïnterviewd, is dit al van te voren bekend? - Wat voor een item moet het worden? - Contactgegevens van de geïnterviewde/organisatie/locatie - Voorstelvragen die er gesteld kunnen worden - Achtergrondinformatie over het item - Belangrijke beelden die opgenomen dienen te worden

1

Slob, K. [persoonlijk interview] 1 mei 2013

2

Penninkhof, M. [persoonlijk interview] 25 mei 2013

3

Van Lieshout, S. [persoonlijk interview] 3 mei 2013


39

Iedereen die meegaat bij het maken van het item krijgt een draaiboek mee. De editor, als dit niet wordt gedaan door de verslaggever of iemand die aanwezig was bij het draaien, ontvangt ook een draaiboek. Dit kan hij als leidraad gebruiken bij het maken van het item.

5.2.1 Insteek van het item De insteek van het item, dus wat voor item het moet worden, bepaalt de rest van de inhoud en de opstelling tijdens de interviews. Er zit een verschil tussen het maken van een politiek item, of een human interest item en ook binnen deze onderwerpen kan weer gekozen worden voor een bepaalde vorm.1 Daarbij moet tevens gekeken worden naar de lengte van het item. Voor internet geldt daarbij dat items veelal korter zullen zijn: bij Dichtbij.nl duurt een video gemiddeld zo’n 1 tot 2 minuten en bij hoge uitzondering 3 minuten, hier moet dan wel echt een duidelijke reden toe zijn. Marco Penninkhof geeft aan dat het voor de afwisseling en het verloop ook handig is om items kort en bondig te houden, met uitzondering van een paar items die de diepte in gaan. Daar moet wel gekeken worden naar wat er interessant is voor de kijker thuis. Zo is een wedstrijd hockey van Damesteam 4 misschien heel erg interessant voor het damesteam zelf, maar minder interessant voor de kijkers. Dit kan opgelost worden door ervoor te kiezen op TV een kort stukje te laten zien (“Dames 4 heeft weer met 5-0 verloren, ze speelden tegen die en die, konden de strijd niet aan”) en op internet een langere reportage te laten zien met diepte-interviews.2 Belangrijk is om bij de insteek de relevantie van het item te waarborgen. Het moet iets zijn wat alleen RTV Almere kan aanbieden en waarom kijkers naar onze zender zouden moeten zappen. Dit geldt zowel voor de ‘zwaardere’ politieke onderwerpen als lichtere onderwerpen als festivals en lokale organisaties. Door van te voren de insteek te formuleren is het op locatie bekend waar er op gelet moet worden en waar de door de verslaggever gestelde vragen naartoe ‘gestuurd’ moeten worden. Een andere belangrijke vraag die bij de insteek bepaald dient te worden is of de presentator wel of niet in beeld komt. Een presentator die in beeld te zien is wordt door de kijker regelmatig gezien als een ‘expert’ op het onderwerp. Dit wijzigt de manier van vragen stellen en de nodige objectiviteit die in de video te zien is. Hoewel objectiviteit natuurlijk altijd belangrijk is, is het voor presentatoren meer toegestaan en wellicht zelfs wenselijk om af en toe hun eigen visie op een onderwerp toe te lichten.3 Daarbij wordt wel aangeraden dat de presentator in kwestie iets toevoegt aan het item en dat zijn aanwezigheid duidelijk door het item of programma verweven zit. 5.2.2 Opstellen van vragen Voor het opstellen van vragen dient rekening gehouden te worden met een aantal belangrijke zaken. Sturen Afhankelijk van het onderwerp, kan er van te voren gekeken worden in hoeverre er ‘gestuurd’ wordt in een interview. Dit houdt in dat via vragen er wordt getracht een bepaalde reactie uit te lokken. Bij een ongestuurd interview is er een minder uitgebreide vragenlijst nodig. Er worden enkele thema’s aangedragen en de geïnterviewde krijgt de kans alles te zeggen wat hij/zij wil. Hier is op voorhand minder research voor nodig. Dit is een meer relaxte vorm van interviewen en heeft een positief effect op de beleving van de geïnterviewde. Bij een gestuurd interview is er meer research nodig, meer tijd en een meer uitgebreide vragenlijst. De verslaggever dient kennis te hebben van het onderwerp en goed te kunnen reageren op wat er door de geïnterviewde wordt gezegd. Gestuurde interviews zullen vooral bij politieke en maatschappelijke onderwerpen naar voren komen.

1


2

Penninkhof, M. [diepte interview] 25 mei 2013

3



40

Houding Bij het interview worden er drie houdingen onderscheiden: coöperatief, neutraal en kritisch. Welke houding er wordt aangenomen heeft invloed op het verloop van het interview en de stemming van de geïnterviewde. Een coöperatieve houding betekent dat de interviewer de geïnterviewde helpt door informerende en verduidelijkende vragen te stellen. Zo krijgt hij de kans zijn informatie zo goed mogelijk te formuleren. Hoewel dit fijn is voor de geïnterviewde, zullen hier weinig verassende uitkomsten uit komen. Een neutrale houding is zowel coöperatief als kritisch: je geeft de geïnterviewde de kans zijn verhaal te vertellen met informerende en verduidelijkende vragen, maar stelt tegelijkertijd ook kritische vragen. Met een neutrale houding wordt bruikbare informatie verkregen. Een kritische houding maakt gebruik van enkel kritische en confronterende vragen. Hierdoor ben je verzekerd van ‘sensationeel’ nieuws en nieuwe uitkomsten. Een valkuil is dat bij teveel kritische en confronterende vragen de geïnterviewde dicht kan klappen. Opbouw Vragen dienen per onderwerp, maar ook binnen het onderwerp zelf, gestructureerd te worden voor een gemakkelijk verloop. Dit geeft de geïnterviewde het gevoel van richting en voorkomt dat hij dichtklapt. Een standaard mogelijkheid is om makkelijk te beginnen en moeilijk te eindigen, zodat iemand tijdens het interview kan ‘groeien’. Andere mogelijke structuren zijn: - Een chronologische structuur, begint bij het verleden en eindigt bij het heden of de toekomst. - Een probleemstructuur: wat is er aan de hand, waardoor is het gebeurt, welke gevolgen zijn er/kunnen er verwacht worden, hoe kan dit opgelost worden. - Onderzoekstructuur: Hierbij wordt een probleemstelling geformuleerd, methodes, resultaten en conclusies getrokken. De vragen zelf Een standaard gegeven is dat gesloten vragen zoveel mogelijk vermeden moeten worden, behalve als de gesloten vraag specifieke informatie oplevert of je op deze manier kunt nakijken of je hem goed hebt begrepen. Andere tips voor het stellen van goede vragen zijn: - Niet meer dan 1 vraag tegelijk stellen. - De beslissing of er neutrale vragen, of suggestieve vragen gesteld worden – dit heeft ook weer te maken met de houding. Gebruik hierbij geen geladen woorden, blijf objectief, geef geen voorbeeldantwoorden en voorkom vragen waarop een sociaal wenselijk antwoord wordt gegeven. - De vragen dienen begrijpelijk te zijn door het gebruik van de actieve vorm, enkelvoudige zinnen, concreet zijn en de woordkeuze moet aansluiten bij de kennis van de informant.1

5.2.3 Montage van een item Een item monteren is iets waar aardig wat denkwerk in zit, een draaiboek helpt bij de uiteindelijke vorm van de montage. Iets wat veel wordt gedaan bij grotere televisieprogramma’s is ‘spotten’. Spotten houdt in dat al het materiaal wordt afgekeken en er een paar belangrijke momenten uitgehaald worden. Zo is de editor, of het de verslaggever is of iemand anders, ervan verzekerd dat alle belangrijke momenten getoond worden.2

1

RuG, Faculteit der Letteren. (2002) Interview vragen bedenken. Geraadpleegd op 29 mei 2013, vanaf:

http://www.rug.nl/education/other-study-opportunities/hcv/mondelinge-vaardigheden/voorstudenten/interviewen/vragen 2

Lievaart, R.B. (2010) Films Maken. Amsterdam: QQleQ Dramaprodukties


41

Belangrijk bij montage is dat de beelden die worden laten zien passen die bij het verhaal wordt verteld. Zo zegt Sarah van Lieshout: “Als het gaat over Koe Els, dan wil ik dat de video begint met Koe Els en dat ik die niet pas na een halve minuut zie.”1 Daarnaast zijn keuze van snijmomenten erg belangrijk. Hierbij kunnen twee vragen gesteld worden: waarom snijden en wanneer snijden. Waarom snijden Er zijn drie redenen waarom er voor gekozen kan worden op een bepaald punt te snijden. 1. Praktische redenen: een overgang van een interview, het in beeld houden van bewegende personen of objecten. 2. Dramatische redenen: Iets anders laten zien, het publiek anders naar het getoonde laten kijken, betrekkingsaspect bewerkstelligen, oninteressante stukken eruit halen. 3. Vormredenen: Beeldverversing, persoonlijke stijl. Wanneer snijden Montage bij een nieuws-item dient te zorgen voor ‘niet-voelbare’ lassen. Dit betekent dat de kijker niet merkt dat er plotseling wordt gesneden. Een voelbare las in een interview zou zijn als er een stuk uit een reactie van de geïnterviewde wordt geknipt en het hoofd van de geïnterviewde ineens van links naar rechts beweegt. Dit kan ‘niet-voelbaar’ gemaakt worden door andere beelden over de audio te plaatsen, zodat de geïnterviewde tijdelijk niet in beeld is, of door over te schakelen naar een andere camera-instelling. Dat in gedachten houdende, zijn de volgende momenten goede momenten om te snijden: - Stil moment: Er is geen beweging te zien. - In een beweging: Doordat er al veel in het beeld verandert door de beweging van een persoon of object, is de las minder voelbaar. - Vlak voor een reactie: Dit kan een gezichtsuitdrukking, handeling of tekst zijn. In het geval van een dialoog wordt er weggesneden van de spreker om zo de reactie van de ander te laten zien. - Niet binnen een camerabeweging: Dit geeft een onnatuurlijke en voelbare las. Hoe groter en uitgebreider het beeldmateriaal en/of programma, des te ingewikkelder is de montage en des te meer moet er gelet worden op de aandachtspunten van de spreker (wordt die goed in beeld laten zien na een snijmoment) en de continuïteit van het verhaal. Bij nieuwsitems is dit echter minder van belang.

5.3 Opstelling van een ENG-ploeg ENG staat voor ‘electronic news gathering’, wat vooral een leuk triviafeitje is. Deze naam werd namelijk jaren terug gegeven om een onderscheid te geven aan de camerateams die met ‘het ouderwetse’ systeem werkten en de camerateams die al met de nieuwere apparatuur werkten. Aangezien nu iedereen de nieuwere apparatuur gebruikt bestaat deze naam niet meer voor dit onderscheid, maar meer voor het type productie. Bij een ENGprogramma wordt het programma in delen gehakt. Dit betekent dat het hele programma door één verslaggever/regisseur opgenomen kan worden of door meerdere, met dezelfde cameraman of verschillende.2 De term ENG wordt gebruikt voor cameraploegen die er met een camcorder op uittrekken om een reportage te maken. Dit hoeft niet alleen voor nieuwsprogramma’s te zijn: amusement, drama (denk aan Dokters, Achter Gesloten Deuren) en spelshows kunnen ook gebruik maken van ENG-ploegen. ENG-ploegen kunnen heel groot zijn – met belichters, geluidsmensen, itemregisseurs, verslaggevers en productieassistenten – maar ook Camjo’s vallen onder deze term.3

1

Lieshout, van S. [persoonlijk interview] 3 mei 2013

2


Amsterdam: Boomonderwijs 3

Hettinga, J.R. (31 mei 2009) ENG (Electronic News Gathering). Geraadpleegd op: 14 mei 2013, vanaf:

http://reinonline.blogspot.nl/2009/05/eng-electronic-news-gathering.html


42

In het geval van RTV Almere zal een gemiddelde ENG-ploeg bestaan uit de volgende personen: - Cameraman (max. 2) - Verslaggever - (eventueel) Itemregie Geluid wordt direct op de camera opgenomen en de cameraman wordt er voor verantwoordelijk gesteld om mee te luisteren of dit daadwerkelijk gebeurt. Daarnaast zal het voorkomen dat iemand als Camjo op pad wordt gestuurd.

5.4 Camerawerk van een item Camerastandpunten zijn iets wat een leek niet zo snel op zou vallen, maar als het niet goed gebeurt onbewust toch zorgt voor een gevoel van onbehagen. Kenners, mensen uit het vak, zullen al snel de neiging hebben om zelfs weg te zappen.1 Degene die meegaat als cameraman is in principe zelf verantwoordelijk voor de shots die gedraaid worden. Current TV – een TV-zender van Al Gore die deed aan crowdsourcing om aan zijn nieuws items te komen – had een survival guide opgesteld, waarin een aantal simpele basisregels werden uitgelegd: - Denk na en maak gebruik van de belichting. - Probeer de schaduwen in het gezicht van de geïnterviewde te balanceren. - Gebruik elektrisch licht als er binnen wordt gedraaid, voor mooiere belichting. - Gebruik nooit ‘night vision’ als het donker wordt, maar plaats een lamp op de camera. - Denk na over de compositie: totaalshots laten de omgeving zien, medium en closeups laten iemands emoties zien. (wat is in dit shot dus belangrijker?) - Zorg altijd dat de ogen van degene die wordt geïnterviewd in de bovenste ‘derde’ van de camera zit. Verdeel dus in gedachten de camera in derden. - Gebruik nooit de standaard microfoon op de camera, maar gebruik een boom of een add-on microfoon. - Draag altijd een koptelefoon om te horen of het geluid goed wordt opgenomen.2 Iets waar veel over wordt gesproken in de televisiewereld is ‘de as’, ook wel bekend als the 180-degree rule. Deze 180-degree rule houdt in dat men nooit over de as mag gaan tijdens het draaien. Als men wel over de as gaat bij het draaien, dan verwart dit de kijker en haalt hem dit uit het verhaal, omdat de opstelling hiervan niet logisch is.3 Een ongetrainde kijker zal niet direct begrijpen waarom dit zo is, of dit gevoel direct herkennen. Een getrainde kijker wel en dit zal voor hen een reden zijn het interview niet serieus te nemen. In de afbeelding hiernaast wordt dit goed weergegeven. Bij het opstellen van twee personen die in dialoog zijn, wordt er een denkbeeldige cirkel om deze twee heen getrokken. De twee personen zelf staan op een denkbeeldige lijn. Het rode vlak in de afbeelding is een vlak waar je als cameraman niet in mag gaan als je in het groene vlak begonnen bent. Dus: Worden de eerste paar shots aan de rechterkant van de as opgenomen, dan dienen alle andere shots waarin de twee personen in deze opstelling te zien zijn, aan de rechterkant te blijven. Voor de rest is alles mogelijk, zolang men aan de goede kant van de as blijft. Dit is een bekende filmregel, maar wordt in interviews ook toegepast. Zelfs als de interviewer niet in beeld is.

1

Sarah van Lieshout [persoonlijk interview] 3 mei 2013

2

Current TV. (2005) Survival Guide – Shooting Guide. Geraadpleegd op: 29 mei 2013, vanaf:

http://www.uiwp.illinois.edu/shootingguidesml.pdf 3

Lievaart, R.B. (2010) Films Maken. QQleQ Dramaprodukties: Amsterdam


43

Simpelweg houdt dit in dat als de geïnterviewde rechts wordt gekaderd, de interviewer links van de camera moet staan (en andersom). De geïnterviewde kijkt dan vlak langs de camera heen, nog net niet de kijker recht in zijn ogen aan. Dit is het traditionele ‘interview-shot’, die nog veel te zien is in hedendaagse nieuwsprogramma’s. Zou er niet goed gekaderd worden dan heb je het gevoel dat de geïnterviewde in het niets staat te praten. De onderstaande foto is een goed voorbeeld van een slechte kadrering. In deze kadrering staat zowel de interviewer als de geïnterviewde links. De cameraman is dus over de as gegaan. Naast de geïnterviewde zie je nog een groot stuk niks en je hebt het gevoel alsof hij tegen het niets aan het spreken is, hij kijkt compleet uit het beeld weg.

5.5 Verdelen in teams Bij Omroep Flevoland werken ze sinds dit jaar in zogeheten ‘teams’. Deze teams zijn zowel op regio als op onderdeel verdeeld. Het voordeel hiervan is dat er een nauwere samenwerking is tussen bureauredacteuren, producers, verslaggevers en cameramensen. Daarnaast ontwikkelen zich specialismen op bepaalde gebieden: iemand die gewend is zich altijd met de politiek bezig te houden, heeft hier al snel meer kennis van dan iemand die hier ineens een item over moet maken. Verder is het in teams mogelijk om zowel vooraf, als achteraf items goed met elkaar door te spreken. Dit scheelt tijd in de voorbereiding, tijdens het opnemen zelf en het editen achteraf. Je maakt op deze manier meer ‘samen’ een product, dan wanneer je steeds willekeurig aan iemand gekoppeld wordt.1 Hoewel de verdeling in regio’s bij RTV Almere niet noodzakelijk wordt – de stad Almere is nu ook weer niet zo groot dat elk stadsdeel op zich een vast persoon moet hebben – is het verdelen qua onderwerpen wel weer interessant. Een team kan zichzelf uitbouwen, meerdere programma’s en onderwerpen bedenken. Een vrijwilliger kan indien gewenst, zich aansluiten bij meerdere teams, als diegene zich maar beseft dat dit betekent dat het wel meerdere dagen per week werk is.

5.6 The X-Factor voor items en programma’s Wanneer is een item nou goed? De drie geïnterviewde professionals uit het vak hadden één reactie die nagenoeg hetzelfde was: “Als ik van begin tot eind geboeid blijft en als het is afgelopen ik bij mezelf denk: hier wil ik meer over weten.” Dit betekent dat er gespeeld wordt met een lastige scheidingslijn tussen ‘te kort’ en ‘te lang’. Marco Penninkhof is van mening dat RTV Almere vooral zijn pijlen moet richten op beschikbaar te zijn via internet en daar korte items tentoon te stellen, die maximaal een minuut of twee duren.

1

Karlijn Slob. [persoonlijk interview] 1 mei 2013


44

Sarah van Lieshout, die uitsluitend video’s voor internet produceert is het eens met deze lengte. Video-items bij Dichtbij.nl duren gemiddeld tussen de 1 en 2 minuten. Hierbij hebben beiden wel de kanttekening dat als een item zich er voor leent het best langer kan duren. Een andere, al eerder genoemde mogelijkheid zou zijn om een standaard korte versie op de ‘loop’ (zo wordt de aaneenschakeling van video-items achter elkaar genoemd, deze worden in een ‘loop’ tentoongesteld op televisie en internet) van RTV Almere te tonen en een verlengde versie aan te bieden op de website. Dit is bijvoorbeeld interessant voor sportverenigingen, organisatoren en bezoekers van lokale evenementen, maar ook politieke onderwerpen waar anderen meer informatie over willen. Andere onderwerpen die door alledrie als belangrijk werden aangekaart waren: - Technisch ‘correct’ zijn. Het camerawerk en snijwerk in de montage moet kloppen bij wat er wordt verteld in het item. - Inhoud: Er moet een duidelijk begin, midden en eind zijn. De geleverde informatie moet duidelijk en helder geformuleerd worden. Als het is afgelopen moet er vraag zijn naar meer informatie. De vragen dienen duidelijk en helder gesteld te worden. - Relevantie: Zoals eerder in dit hoofdstuk genoemd moet het item relevant zijn. Het moet duidelijk worden waarom dit nieuwsverhaal in beeld gebracht dient te worden, een duidelijke insteek hebben die niet al op veel andere kanalen/nieuwssites wordt vertoond en iets toevoegen. Dit kan door interviews meer te sturen, een kritischere houding te hebben bij items,


6

45

Conclusie

De hoofdvraag van het onderzoek luidt:  Aan welke voorwaarden en eisen moeten de televisieprogramma’s en

televisiemakers voldoen om kwalitatieve televisie te maken die aansluit bij de verwachtingen van de doelgroep: de inwoners van Almere? Om deze vraag te kunnen beantwoorden is er gekeken naar de trends en ontwikkelingen, de doelgroep en hun kenmerken, de vrijwilligers en hun kenmerken, hoe we de vrijwilligers tot één team kunnen vormen en eisen waaraan een televisieprogramma of item moet voldoen.

6.1.1 Relevantie Het toepassen van trends en bijhouden van ontwikkelingen zorgt voor een verhoogde relevantie bij de doelgroep. Relevantie is voor een goed televisieprogramma of item belangrijk. Het zorgt ervoor dat iemand naar RTV Almere kijkt, in plaats van naar Omroep Flevoland of Dichtbij.nl. Er dient dus gekeken te worden naar de wijze waarop nieuws wordt geconsumeerd, of er second screens worden toegepast en waar die voor worden gebruikt en welke doelgroepen op dit moment groeien binnen de stad (bijvoorbeeld de studenten). Het verzorgen dat vrijwilligers en bestuur van RTV Almere op de hoogte blijven van deze ontwikkelingen kan middels trainingsdagen die door de organisatie geregeld worden. Relevantie betekent dat er moet gezocht worden naar ‘nieuw’ nieuws, een eigen originele insteek en een imago dat aanspreekt bij de doelgroep. Inwoners van Almere hebben zeker behoefte aan lokaal nieuws, uit ervaringen van professionals in het vak en uit onderzoek is gebleken dat deze interesse groeiende is. Nieuws uit de wijk, politiek nieuws en ontwikkelingen in de omgeving worden door inwoners van Almere belangrijk gevonden. Er is in onze stad dus plaats voor een lokale/regionale omroep die hen kan voorzien in dit nieuws. Uit de door mij gehouden enquête bleek dat de meningen momenteel verdeeld zijn over de vraag of RTV Almere op dit moment hier voldoende in voorziet. Zowel Karlijn Slob als Marco Penninkhof van Omroep Flevoland waren van mening dat RTV Almere op dit moment niet voorziet in het leveren van lokaal/regionaal nieuws. Er is teveel ‘knip-en-plak’ werk, wat de vrijwilligers vooral wijten aan niet weten waar zij moeten beginnen met zoeken. Het zoeken van relevante items voor een programma kan op de volgende manieren: - Via nieuwswebsites, kranten, nieuwsprogramma’s. Daarbij moeten nationale programma’s en kranten niet overgeslagen worden. - Via de internetredactie van RTV Almere, welke artikelen hebben zij momenteel geplaatst. - Via iemand zijn/haar eigen netwerk - Via gemeentelijke brieven die men zelf ontvangt (wordt er wat verbouwd? Waarom? Heeft iemand in de buurt daar iets over te zeggen) - Via Social Media als twitter/facebook/LinkedIN Andere regionale/lokale nieuwspartijen dienen daarbij in de gaten gehouden te worden. Wat zenden zij uit, welke programma’s maken zij? Binnen een bepaald programma moet aandacht en zorg besteed worden aan de insteek, die van te voren bepaald moet worden. Hierdoor kan RTV Almere er van verzekerd zijn dat de organisatie niet exact hetzelfde item maken als bijvoorbeeld Omroep Flevoland of Dichtbij.nl en dus unieke content aanlevert. Zekerheid voor unieke content kan mede verzekerd worden door samenwerkingen aan te gaan met andere partijen. Hoewel Omroep Flevoland hier huiverig tegenover staat, is Dichtbij.nl hier wel toe bereid. En Omroep Flevoland is overigens wel bereid om aan te geven wanneer zij naar een bepaald evenement gaan voor verslaggeving. 6.1.2 Inhoud Bij de inhoud van een item of televisieprogramma dient eerst gekeken te worden naar de wensen van de doelgroep: de inwoners van Almere. Uit de enquête kwam de volgende top 7 (gesorteerd van ‘meest genoemd’, naar ‘minst genoemd’) 1. Actualiteitenprogramma’s 2. Programma’s over de gewone Almeerder 3. Programma’s over Almeerse instellingen en bedrijven


46

Programma’s over (Almeerse) politiek Programma’s voor jongeren Programma’s over cultuur Programma’s over sport (veel genoemd bij ‘extra opmerkingen’ en ‘anders, namelijk’) 8. Programma’s voor kinderen 4. 5. 6. 7.

Om aan te sluiten bij de wensen en verwachtingen van deze doelgroep, is het aan te raden om te beginnen met een uitgebreidere programmering over de top vier, gevolgd met kortere items over de laatste 4. De doelgroep is tevens van mening dat RTV Almere vooral een informatieve waarde heeft en zicht richt op lokale actualiteiten. Om te zorgen dat de inhoud kwaliteit heeft, is goed redactiewerk van belang. Dit begint met een goed draaiboek, hierin staan de volgende onderwerpen: - Waar gaat het item/programma over? - Wie wordt er geïnterviewd, is dit al van te voren bekend? - Wat voor een item moet het worden? - Contactgegevens van de geïnterviewde/organisatie/locatie - Voorstelvragen die er gesteld kunnen worden - Achtergrondinformatie over het item - Belangrijke beelden die opgenomen dienen te worden Bij het interviewen dient de interviewer rekening te houden met zijn houding, de opstelling van zijn vragen (kritisch of neutraal, sturend of niet sturend) en of het interview gelijk loopt met de vooraf bedachte insteek. De cameraman is verantwoordelijk voor de juiste shots, dat deze kloppen en goed gekadreerd zijn. Degene die de montage op zich neemt moet de juiste snijmomenten kiezen, het verhaal van het draaiboek volgen en het tot één kloppend geheel maken. 6.1.3 Technologische ontwikkelingen Het bijhouden van technologische ontwikkelingen draagt eveneens bij aan de relevantie, maar ook bij aan de groei van RTV Almere. Belangrijk is om niet te vergeten dat internet een steeds grotere rol speelt in het consumeren van nieuws, maar ook tijdens het consumeren van nieuws. Met second screens kijken mensen niet alleen maar meer naar de televisie, maar ook naar wat er op social media gebeurt en op andere websites. Niet alleen kan dit in het voordeel van RTV Almere werken door hierop in te spelen met een duidelijke social media-strategie die inspeelt op de programmering. Een app hebben waarop de programmering van RTV Almere afgespeeld en bekeken kan worden draagt hier ook aan bij: want iemand die naar de TV zit te kijken naar ‘Holland’s Got Talent’, kan ondertussen ook via onze app lokaal nieuws aan het volgen zijn. Hierop inspelen is belangrijk om aan te sluiten bij wensen en verwachtingen van de doelgroep: Nederland is mobieler en vooral 13-16 jarigen, en 20-49 jarigen maken al gebruik van deze ontwikkelingen. 6.1.4 Financiëel Journalistiek en televisie maken kost geld, het werven van meer budget is dus belangrijk om de kwaliteit van RTV Almere te verhogen. Hoewel er de komende jaren een verhoging zal zijn in het totale budget omdat er meer subsidie ontvangen zal worden, is dit niet genoeg om RTV Almere de omroep te maken die zij wil zijn. Het blijven bestaan van deze subsidie in de toekomst, de hoogte hiervan en andere zaken zijn op het moment nog zeer onzeker. Hoewel er vanuit de regering de intentie is om de regionale omroepen te ‘veranderen’, is het nog niet duidelijk welke vorm deze verandering zal aannemen en wat hier de gevolgen van zullen zijn voor de lokale/regionale omroepen. Om meer budget te kunnen werven dient de organisatie aantrekkelijk te zijn voor eventuele sponsors en adverteerders, niet alleen in aantal kijkers en kijkcijfers, maar ook in welk beeld de omroep naar buiten brengt en wat er op televisie wordt laten zien. Het gedrag en de wijze waarop vrijwilligers zich opstellen is belangrijk. Dit begint bij een verandering binnen de organisatie zelf: door de vrijwilligers te laten inzien dat RTV Almere als één team naar buiten treedt, met een gezamenlijk doel.


47

6.1.5 Structureel verhogen van kwaliteit en kennis Een televisiemaker kan pas een relevant programma maken, met een goede inhoud, die technisch klopt als hij beschikt over de juiste en voldoende kennis. Gedeeltelijk kan dit bewerkstelligd worden door meer ervaren medewerkers impliciete kennis expliciet te laten maken, of door hen hun kennis en ervaring direct te laten overbrengen naar nieuwe medewerkers. Een gedegen inwerkperiode, het motiveren tot het volgen van cursussen en het aanbieden hiervan en het herhaaldelijk evalueren van gemaakte programma’s dragen hier aan bij. Daarnaast moet het gemakkelijk gemaakt worden voor een televisiemaker om bij bepaalde kennis te komen: dit kan door het opzetten van databases. Deze databases bevatten dossiers met achtergrondinformatie over bepaalde onderwerpen, oude televisieprogramma’s, draaiboeken, redactie- en productieschema’s, planningen, handboeken en wat al niet meer. Als laatste is het belangrijk dat vrijwilligers op de hoogte zijn van de identiteit van de organisatie is, wat de organisatie wil bereiken en wie er wat doet. Zo weten ze bij wie ze terecht kunnen met vragen, wie ze kunnen opbellen om mee te gaan voor een bepaald televisie-programma, wie de cameramensen zijn, van wie ze mogelijk meer kunnen leren en wat RTV Almere op het moment allemaal al maakt. Er dient duidelijk leiding gegeven te worden vanuit RTV Almere, waarbij de organisatie niet afhankelijk zou moeten zijn is van één persoon, wat op dit moment wel het geval is. Deze valkuil wordt vermeden door voor verschillende afdelingen (of teams) leidinggevenden aan te stellen. De leidinggevenden zorgt ervoor dat afspraken worden nagekomen, items op tijd worden afgemonteerd en dat het klopt en aan alle gewenste voorwaarden voldoet. Er moet iemand verantwoordelijk zijn binnen een bepaalde groep, anders wordt het risico gelopen dat er werk blijft liggen of dat iets pas op TV komt als de relevantie ervan al is verstreken. Vanuit RTV Almere zelf kan in de gaten gehouden worden of dit allemaal naar wens verloopt door regelmatig de kennis te blijven meten. De stappen hiertoe zijn uitgelegd in hoofdstuk 4. Door constant de aandacht te vestigen op het verhogen van kennis, wat voor veel vrijwilligers ook één van de hoofdredenen is waarom ze bij RTV Almere zijn begonnen, zorgt men voor een organische verhoging van de kwaliteit binnen de organisatie. Meer kennis, is betere producten. 6.1.6 Tot slot De televisiemakers dienen dus kennis te hebben van zaken, een wil hebben tot ontwikkeling, op de hoogte zijn en voorbereid te werk gaan als ze kwalitatieve programma’s willen maken. De kwalitatieve programma’s dienen technisch in orde, relevant en informatief te zijn. Door onderwerpen te nemen die de doelgroep aanspreekt: actueel, aansluitend bij de buurt en informatief, zorgen de programmamakers ervoor dat ze voldoen aan de wensen en verwachtingen van de doelgroep. Door te voldoen aan de wensen en verwachtingen van de doelgroep, verhogen de kijkcijfers en wordt er ruimte gecreëerd voor vaste kijkers. Deze vaste kijkers en hogere kijkcijfers zorgen weer voor aantrekkelijkheid bij sponsors, adverteerders en de gemeente, waardoor er meer budget vrij kan komen. Dit verhoogde budget zorgt weer voor meer geld om goede programma’s te kunnen maken, structuur in de organisatie aan te brengen, technisch mee te kunnen groeien met andere omroepen en vaste medewerkers in dienst te kunnen nemen. Dit begint bij mogelijkheden die vanuit RTV Almere als organisatie gecreëerd worden, zij dienen de randvoorwaarden te scheppen die dit mogelijk maakt. Dit kan door: - Het herverdelen van kennis binnen de organisatie (impliciet  expliciet  impliciet). - Het inlichten van de vrijwilligers wat de doelstellingen, missie en visie zijn van RTV Almere. - Het aanbieden van trainingen, workshops en andere mogelijkheden tot kennisgroei. - Het verzorgen dat vrijwilligers met elkaar in contact komen en blijven. - Duidelijk leiding geven en structuur vanuit de organisatie. - Het blijven meten, evalueren en verbeteren van kennis binnen de organisatie. Als vanuit de vrijwilligers en vanuit de organisatie langdurig op alle genoemde factoren uit dit onderzoek wordt gelet, dan is – zoals wordt gezegd – ‘The sky the limit’. Er wordt dan structureel kwalitatieve televisieprogrammering gemaakt door televisiemakers die voldoen aan alle eisen en voorwaarden en die aansluit bij de wensen en de doelgroep van RTV Almere. Dit alles zal ondersteunend werken om de missie, visie en doelstellingen te behalen


die RTV Almere voor zichzelf heeft opgesteld: Het worden van een goed gewaardeerde omroep in 2016, die mensen opleidt en betaalde medewerkers in dienst heeft.

48


7

49

Bronnenlijst

ABF research (27 september 2012). Landelijke monitor studentenhuisvesting. Nederlandse studentensteden. Geraadpleegd op: 28 maart 2013, van: http://www.wonenalsstudent.nl/assets/files/Lokale%20rapportages%202012/Apollo_rapport_ Almere_2012.pdf Bassant, M., Gier, de M., Zandvliet, R. (2011) Netwerkbeleving. De invloed van emotionele binding op bestemmingskeuzegedrag. Geraadpleegd op: 16 mei 2013, vanaf: http://www.cvs-congres.nl/cvspdfdocs/cvs06.34.pdf Boersma, J. (2006) Management van kennis: Een creatieve onderneming. Assen: Koninklijke van Gorcum bv. Brink, van den P., Oldenkamp, J.H. (2004) Het rendement van kennismanagement. Intellectueel kapitaal. Maart/april 2004, derde jaargang/eerste editie, p. 8-13 Crabbendam, L., Dongen, van R., e.a.(2008) Televisiemaken: Van programmaformat tot uitzending. Amsterdam: Boomonderwijs Current TV. (2005) Survival Guide – Shooting Guide. Geraadpleegd op: 29 mei 2013, vanaf: http://www.uiwp.illinois.edu/shootingguidesml.pdf Bush, R.F. Burns, A.C. (2011) Principes van Marktonderzoek. Toepassingen met SPSS. Amsterdam: Pearson Education Benelux. Commissariaat voor de media (juni 2012). Mediamonitor 2011. Mediabedrijven en mediamarkten 2011. [rapport] Crabbendam, L., Dongen, van R., e.a.(2008) Televisiemaken: Van programmaformat tot uitzending. Amsterdam: Boomonderwijs Dredge, S. (oktober 2012) Social TV and second-screen viewing: the stats in 2012. UK: The Guardian. Geraadpleegd op: 10 maart 2013, vanaf: http://www.guardian.co.uk/technology/appsblog/2012/oct/29/social-tv-second-screenresearch Emerce. (13 maart 2008) Ik op TV of Ik Niet op TV. Geraadpleegd op: 16 mei 2013, vanaf: http://www.emerce.nl/nieuws/ik-op-tv-of-ik-niet-op-tv Gb. Rustenburg (red). (2007) Strategische en operationele marketingplanning (kernstof-B) Groningen: Wolters-Noordhoff. Gemeente Almere (2012). Sociale Atlas van Almere. Geraadpleegd op: 14 mei 2013, vanaf: http://www.almere.nl/fileadmin/files/almere/bestuur/Sociale_Atlas_van_Almere_2011/Sociale _Atlas_2012_H1_Bevolkingsopbouw.pdf Gemeente flevoland (j.z.) Aantal inwoners en prognose. Geraadpleegd op: 28 maart 2013, van: http://www.flevoland.nl/flevoland-in-beeld-en-cij/Feiten-en-cijfers/bevolking/aantalinwoners-en-progno/ Hettinga, J.R. (31 mei 2009) ENG (Electronic News Gathering). Geraadpleegd op: 14 mei 2013, vanaf: http://reinonline.blogspot.nl/2009/05/eng-electronic-news-gathering.html Hoek, van den H. ([email protected], 15 april 2013). Re: Grote vooruitgang Lieshout, van S. [diepte interview] 3 mei 2013 Lievaart, R.B. (2010) Films Maken. Amsterdam: QQleQ Dramaprodukties


50

Prof. Mackenzie Owen, J. (2001) Kennismanagement. Geraadpleegd op: 16 mei 2013, vanaf: http://igitur-archive.library.uu.nl/DARLIN/2005-0130-130653/KM-Handboek.pdf Marsman, N. (2008) Succesfactoren voor Kennismanagement. Geraadpleegd op 16 mei 2013, vanaf: http://dare.uva.nl/document/110219 Meeuwsen, M (november 2008) De opkomst van de Camjo, een goede ontwikkeling of niet? Rapport. Nielsen Neswire. (2012) Double Vision – Global trends in tablet and smartphone use while watching TV. Geraadpleegd op: 28 april 2013, vanaf: http://www.nielsen.com/us/en/newswire/2012/double-vision-global-trends-in-tablet-andsmartphone-use-while-watching-tv.html Niven, P.R.(2008) Balanced Scorecard: Step-by-step voor government and nonprofit agencies. USA: Wiley Nonaka, I., Takeuchi, T.H. (1995) The Knowledge-Creating Company. How Japanese dynamics create the dynamics of innovation. USA: Oxford University Press, Inc. Omroep Flevoland (26 januari 2011): “Stadsomroep voldoet niet aan de wet”. Geraadpleegd op 1 mei 2013, vanaf: http://www.omroepflevoland.nl/Nieuws/86330/almere-stadsomroepvoldoet-niet-aan-de-wet Penninkhof, M. [persoonlijk interview] 25 mei 2013 Persbureau Almere (17 mei 2011). Bewoners volgens peiling tevreden. Geraadpleegd op 14 mei 2013, vanaf: http://www.persbureaualmere.nl/archief/760-bewoners-almere-volgenspeiling-tevreden Provinciale Staten.(j.z.) Investeringsprogramma Flevoland-Almere 2011-2015. Geraadpleegd op: 11-03-2013, van: http://www.flevoland.nl/wat-doen-we/groteprojecten/investeringsprogramma-fle/1077016-IFA2_2011-2015.pdf RTV Almere. (oktober 2012) RTV Almere, blik op 2016. Geraadpleegd op 28 maart 2013, van: http://www.rtvalmere.nl/visie/informatie/item?226#directRead RuG, Faculteit der Letteren. (2002) Interview vragen bedenken. Geraadpleegd op 29 mei 2013, vanaf: http://www.rug.nl/education/other-study-opportunities/hcv/mondelingevaardigheden/voor-studenten/interviewen/vragen Slob, K. [diepte interview] 01 mei 2013 SPOT (2012). Tijdsbestedingsonderzoek 2012. Amstelveen: Spot. Stichting kijkonderzoek. Persbericht Kijkcijfers 2012. [persbericht] Toorenburg, C. [persoonlijk interview] 14 maart 2013 Vereniging van Nederlandse Gemeenten. (18 april 2012) Inzicht in gemeentelijke bekostiging lokale omroepen. Geraadpleegd op 6 mei 2013, van: www.vng.nl/onderwerpenindex/cultuur-en-sport/nieuws/inzicht-in-gemeentelijke-bekostiginglokale-omroepen Jong, de J., Moajok, S. e.a. [persoonlijk interview] 15 mei 2013

Het samenbrengen van vrijwilligers

Recommend Documents