Het publieke van het privaatrecht: hoe regulering van publieke belangen het privaatrecht beïnvloedt N IL G Congresbundel
2010
O.O. Cherednychenko
C.E.C. Jansen A.R. Neerhof F.M.J. Verstijlen (red.)
Boom Juridische uitgevers Den Haag 2013
Inhoudsopgave
Voorwoord
5
Normen tussen publiekrecht en privaatrecht
13
C.E. du Perron
1 2 3 4
In le id in g Scholtens 'kernen van ons BW’ De ‘Regulatory State’ Voorbij het onderscheid
13 14 15 16
Publieke belangen en de privaatrechtelijke bescherming van wilsonbekwame meerderjarigen K. Blankm an
1 2 3 4 5 6
17
In le id in g Beschermingsmaatregelen voor meerderjarigen in Boek 1 BW Toezicht door de rechter In frastructuur voor de privaatrechtelijke bescherming van meerderjarigen Zorgvol machten Conclusie
17 18 19 21
22 23
De betekenis van de Wet Bestuurdersaansprakelijkheid in Faillissement (art. 2:138 en 2:248 BW ) voor het leerstuk van de onrechtmatige daad in het rechtspersonenrecht H .E . Boschma
25
1 2
25
3
4
In le id in g Welke meerwaarde heeft de bijzondere aansprakelijkheidsgrondslag van art. 2:138 en 2:248 BW ten opzichte van art. 6:162 BW? 2.1 W ettelijke bewijsvermoedens 2.2 Collectieve aansprakelijkheid 2.3 Omvang van de aansprakelijkheid: gehele tekort 2.4 Financiering van de aansprakelijkheidsvordering 2.5 Tussenstand Is er nog een rol op het juridische speelveld weggelegd voor de algemene aansprakelijkheidsgrondslag van art. 6:162 BW? 3.1 Individuele schuldeiser ageert u it onrechtm atige daad 3.2 Curator ageert u it onrechtm atige daad 3.3 Tussenstand (Inhoudelijke) doorwerking van art. 2:138 en 2:248 BW op het leerstuk van de onrechtmatige daad? 4.1 Betekenis bewijsvermoedens van art. 2:138 en 2:248lid 2 BW
26 26 27 28 28 29 29 29 30 30 31 31
7
Het publieke van het privaatrecht: hoe regulering van publieke belangen het privaatrecht beïnvloedt
5 6
4.2 Ernstige verwijtbaarheid 4.3 Objectieve wetenschap van benadeling 4.4 Het vorderen van het boedeltekort opbasis van art. 6:162 BW? 4.5 Tussenstand Toekomstperspectief. Voorontwerp Insolventiewet 2007? Tot besluit
32 33 34 35 35 38
D w aling tussen privaat- en publiekrecht A.G. Castermans en RW. den H ollander
41
1 2 3 4 5
De harde knip van De Treek/Dexia De bijzondere zorgplicht De mededelingsplicht bij dwaling Een onnodige kn ip Een onvoorziene kn ip Dwaling geknipt voor het financiële contractenrecht Leentjebuur bij het publiekrecht
41 43 47 50 54 57 60
De betekenis van het financiële ‘toezichtprivaatrecht’ voor het verbintenissenrecht O.O. Cherednychenko
63
6
7
1 2 3 4 5 6
7
Inleiding Oorsprong van het financiële toezichtprivaatrecht Kenmerken van het financiële toezichtprivaatrecht Doorwerking en handhaving van het financiële toezichtprivaatrecht in en via het verbintenissenrecht Dubbel publiek- en privaatrechtelijk normenstelsel Dubbel handhavingsstelsel Tot slot
De betekenis van publieke belangen voor de privaatrechtelijke nietigheid en ongedaanmaking van overeenkomsten T. Jonkers
1 2 3 4 5
6
Inleiding Een huiselijk voorbeeld Relativering van nietigheid Aanbestedingsrecht Omgevingsrecht 5.1 Geldigheid van de overeenkomst 5.2 Terugvordering 5.3 Aanpassing van do waardevergoeding? Conclusie
63 65 71 74 77 84 85
89
89 90 92 93 95 95 97 98 100
De betekenis van het vreemdelingenrecht voor het verbintenissenrecht T. de Lange
103
1 2
103 104
Inleiding Handhaving van de Wet arbeid vreemdelingen
8
Inhoudsopgave
3
4
5
D oorw erking van verbintenissen in de bestuurlijke boeteoplegging 3.1 Wav-werkgeverschap op basis van de civielrechtelijke rechtsverhouding 3.1.1 Distributieovereenkomsten landelijke dagbladen: invloed uitoefenen? 3.1.2 Financiering bouwproject: te ver verwijderde contractuele relatie? 3.1.3 Grenzen aan de publieke normhandhaving? 3.2 Ontbreken van verwijtbaarheid op basis van een overeenkomst en fe itelijk handelen 3.3 M atiging van de boete op grond van de inh ou d van de overeenkomst Verbintenissenrechtelijke consequenties van de bestuurlijke handhaving 4.1 De opzegging van een overeenkomst u it vrees voor boetes 4.2 C ivielrechtelijk verhaal 4.2.1 Geen actie u it onrechtmatige daad 4.2.2 Actie u it toerekenbare tekortkom ing 4.3 Geen strijd m et goede zeden Voor- en nadelen van privatisering van de handhaving van het vreemdelingenrecht
106 106 107 109 110 111
113 115 116 116 116 117 120 120
Law & Governance B.M.J. van der Meulen en M .A . Heideweg
123
1 2
123 123 123 128 131 132 132 132 135 136 136 137 139 110 141 145 145 146 147 151 152
3
4
5
6
Inleiding Governance 2.1 C onceptualisering 2.2 Besturen en belangen 2.3 Juridisch perspectief 2.4 Private regulering Casus 3.1 Een stukje geschiedenis 3.2 Een stukje p ra k tijk Beschrijvende juridische analyse 4.1 Private regulering en privaatrecht 4.2 Private regulering en overheid 4.3 Private regulering en internationaal recht 4.4 Regulatory governance 4.5 Private regulering als zelfregulering? Kritische juridische analyse 5.1 Juridische verantwoordelijken 5.2 ju ridisch e verantw oordelijkheid 5.3 C onstitutionalism e 5.4 Fundamentele rechten Ten slotte
9
Het publieke van het privaatrecht: hoe regulering van publieke belangen het privaatrecht beïnvloedt
Eén benadeelde, twee rollen: de benadeelde als letselschadeslachtoffer in het aansprakelijkheidsrecht en als zieke werknem er in het arbeids- en socialezekerheidsrecht
155
M. Opdam
1 2
3
4
5
Inleiding Achtergrond 2.1 Aansprakelijkheidsrecht: de schadebeperkingsplicht 2.2 Arbeids- en socialezekerheidsrecht: re-integratie 2.3 Regresrecht Problematiek 3.1 W isselwerking tussen twee rechtsgebieden 3.2 Re-integratie faalt 3.3 Re-integratie slaagt 3.4 De werkgever als dader Het ‘luxe’ re-integratietraject als oplossing 4.1 Re-integratie door dewerkgever 4.2 Re-integratie en de W IA Conclusie
De betekenis van publieke belangen voor auteursrechtelijke exploitatiecontraclen M.R.F. Senfileben
1 2 3 4
5
6
7
Inleiding Publieke belangen Doelmatige wetgeving Herroeping wegens non-usus 4.1 H oofdlijnen voorgestelde regeling 4.2 Ervaringen in D uitsland 4.3 Conclusies betreffende het Nederlandse wetsvoorstel Recht op b illijke vergoeding 5.1 H oofdlijnen voorgestelde regeling 5.2 Ervaringen in D uitsland 5.2.1 Individuele claims riskant 5.2.2 Onvoldoende stim ulering collectieve overeenkomsten 5.2.3 Rol van de rechter 5.3 Conclusies betreffende het Nederlandse voorontwerp 5.4 Annex: m ededingingsrechtelijke bezwaren Disproportionaliteitsregel 6.1 H oofdlijnen voorgestelde regeling 6.2 Ervaringen in D uitsland 6.3 Conclusies betreffende het Nederlandse voorontwerp Slot
10
155 156 156 158 159 160 160 161 164 165 166 166 168 169
171
171 174 177 177 177 178 179 180 180 181 182 183 185 187 188 189 189 190 191 192
Inhoudsopgave
Europees sociaal publiekrecht en Nederlands sociaal recht: publieke eisen aan private verhoudingen E. Sleyger
1 2
3 4
5 6
7
193
In le id in g De beginselen waaraan im plem entatie m oet voldoen 2.1 H et doeltreffendheidsbeginsel 2.2 Het beginsel van gemeenschapstrouw 2.3 H et beginsel van p roportionaliteit Nederlandse sociale wetgeving m et een Europese achtergrond Toetsing aan de criteria voor im plem entatie 4.1 Inform atieverplichtingen van de werkgever 4.2 Organisatie van de arbeidstijd 4.3 Raadpleging en inform a tie van de werknemers 4.4 Ouderschapverlof Tussenconclusie Gelijke behandeling Ten slotte
193 195 195 197 198 199 200 200 201 202 204 205 206 209
Akkoord m et het dwangakkoord? F.M.J. VersUjlen
211
1 2 3 4 5
211 212 212 213 215 216
6
7 8
9 10 11 12
In le id in g De casus in UW V/X. De betrokken beginselen De relevante bepalingen De betrokken belangen De beslissing in UW V/X. Vergelijking voorstel m et in schuldsaneringsregeling te verwachten u itke rin g Verabsolutering financiële omstandigheden Reflexwerking van de schuldsaneringsregeling Paritas creditorum c.q. de tussen schuldeisers geldende rangorde ‘Export’ naar rechtspersonen? Tot slot
217 218 219 223 225 226
n
Het publieke van het privaatrecht: hoe regulering van publieke belangen het privaatrecht beïnvloedt
De rechten van werknemers bij betalingsonmacht van de werkgever, vanuit Europees perspectief
227
H. Voogsgeerd
1 2 3 4 5 6
Inleiding Enkele visies over de samenhang tussen insolventie en sociale bescherming De interpretatie door het H o f van Justitie van sociaalrechtelijke rich tlijn e n Rechtspraak op het terrein van ric h tlijn 80/987/EEG (zoals gewijzigd door ric h tlijn 2002/74/EG en geconsolideerd in ric h tlijn 2008/94/EG) Rechtspraak op het terrein van ric h tlijn 2001/23/EG overgang van ondernem ing Conclusie
227 228 230 232 235 242
Over de auteurs
245
Reeds verschenen in de reeks Governance & Recht
247
12
