Het
Fitnesscentrum
Jaargang: 2009
Profiel van de Fitnesscentra ‘Het Fitnesscentrum’ is een gratis publicatie van Van Spronsen & Partners horeca-advies
in beeld
Inhoudsopgave 2
Brancheontwikkeling
4
Soorten fitnesscentra
5
Budget fitnesscentra
6
Sterke spelers
7
Interview
8
Consument
10
Horeca & Fitness
12
Buitenland
13
Trends & ontwikkelingen
14
Toekomstvisie
Brancheontwikkeling Aantal fitnesscentra vanaf 1999 met 65% gestegen
22% van de bevolking beoefent de fitnesssport
Volgens gegevens van de Kamer van Koophandel zijn er eind 2008 1.670 fitnesscentra (sportscholen worden hierin niet meegenomen) in ons land actief. Het aantal fitnesscentra is vooral de laatste jaren explosief gestegen (zie grafiek). Ten opzichte van 2003 is het aantal fitnesscentra met bijna 46% toegenomen van 1.146 naar 1.670. Ten opzichte van 1999 is dit aantal zelfs met 65% gestegen. Over de afgelopen tien jaar betekent dit een gemiddelde jaarlijkse stijging van 5,8%.
Fitness wordt door de meeste gangbare metingen als zeer populaire sport in Nederland gezien. Op basis van het aantal fitnesscentra (KvK) en het gemiddeld aantal leden per fitnesscentrum (955) telt Nederland bijna 1,6 miljoen fitnessers die lid zijn van een fitnesscentrum (circa 9% van de bevolking). Echter, Nederland telt in totaal ruim 3 miljoen mensen tussen 6 en 79 jaar, die zowel thuis, in een fitnesscentrum of op een andere locatie minimaal één keer per jaar de fitnesssport beoefenen. Dit blijkt uit de meest recente meting van het SCP (Aanvullend Voorzieningengebruik Onderzoek) uit 2007. Dit komt neer op circa 22% van de bevolking. In 2003 was dit nog 17% van de bevolking en in 1999 13% van de bevolking.
Ontwikkeling aantal fitnesscentra 1.800 1.600 1.400 1.200 1.000 800
Eind 2008
1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008
Provincie Ontwikkeling aantal fitnesscentra
Bron: De fitnessbranche in beeld 2008 – Jo Lucassen/ Marieke van Schendel – W.J.H. Mulier Instituut/ARKO SportsMedia Nieuwegein 2008
Gemiddeld 10 fitnesscentra per 100.000 inwoners Er zijn in ons land gemiddeld 10 fitnesscentra per 100.000 inwoners. De provincie Flevoland heeft de hoogste dichtheid met gemiddeld 16 fitnesscentra per 100.000 inwoners in 2008. Friesland beschikt over de laagste dichtheid met minder dan acht fitnesscentra per 100.000 inwoners. In deze provincie is theoretisch gezien dus nog ruimte voor extra fitnesscentra.
Flevoland Drenthe Zeeland Overijssel Noord-Holland Noord-Brabant Gelderland Limburg Zuid-Holland Groningen Utrecht Friesland Nederland
Fitnesscentra
61 77 47 130 275 251 197 106 325 51 100 50 1.670
Inwoners dichtheid/100.000 inw
378.688 488.135 380.585 1.119.994 2.626.163 2.424.827 1.983.869 1.123.705 3.461.435 573.459 1.201.350 643.189 16.405.399
Bron: CBS en Kamer van Koophandel
16,1 15,8 12,3 11,6 10,5 10,4 9,9 9,4 9,4 8,9 8,3 7,8 10,2
Volgens de Nationale Atlas Volksgezondheid 2008 van het RIVM (zie kaartje) heeft Amsterdam het hoogste percentage huishoudens waar één of meerdere personen aan fitness doet, maar liefst in 33% van de huishoudens wordt deze sport beoefent. Schiermonnikoog heeft met 3% het laagste percentage huishoudens waar deze sport wordt beoefend. Fitness wordt veelal beoefent in de Randstad en het zuidoosten van Nederland. In het noorden en zuidwesten van ons land wordt het minst aan fitness gedaan.
2
Brancheontwikkeling Derde plaats voor fitness Volgens de “Rapportage Sport 2008” van het SCP was zwemmen in 2007 de meest populaire sport in ons land. Maar liefst 36% van de bevolking van 6 tot 79 jaar geeft aan één of meerdere malen in dat jaar te hebben gezwommen. Fitness staat op een derde plaats, na wielrennen/fietsen, met een percentage van 22%.
S po r t
P e r c e n t ag e be vo l k i n g
Zwemmen Wielrennen/fietsen Fitness/aerobics Hardlopen/joggen/trimmen Wandelsport
36% 23% 22% 18% 15%
Bron: SCP Rapportage Sport 2008
Kwart totale sportbestedingen aan fitness Uit onderzoek van de Nationale Fitness Monitor uit 2008 blijkt dat een fitnesscentrum beschikt over een ledenbestand van gemiddeld 955 personen. De gemiddelde oppervlakte van een fitnesscentrum was in 2007 900m². Het merendeel van de fitnesscentra is gevestigd in een woonwijk en is gemiddeld 62 uur per week geopend. De maandcontributie ligt gemiddeld op € 43,=, wat jaarlijks per centrum €410.000,= oplevert aan contributiegelden uitgaande van tien maanden betalende klanten per jaar (dit om overschatting te voorkomen). De totale branche zet jaarlijks bijna 837 miljoen euro om op basis van contributiegelden. Dit is circa 25% van wat er in Nederland aan sportbeoefening wordt uitgegeven. De grafiek hiernaast toont de omzetontwikkeling tussen 1999 en 2006. Hierin is te zien dat de groei van de omzet ten opzichte van 1999 is gedaald. Echter, deze groeicijfers verschillen sterk per jaar, er is dus geen duidelijke lijn in te ontdekken. Opvallend is dat kleinere centra (<250 m²) een hogere omzet (op basis van contributiegelden) per vierkante meter behalen (gemiddeld € 491,= per m²) dan de grote centra (2.000-5.000m²), die gemiddeld € 337,= per m² omzetten. Hieruit blijkt dat het aantal leden per vierkante meter hoger ligt bij de kleinere centra dan bij de grote centra. Met € 515,= per vierkante meter behalen de fitnesscentra van 500 tot 1.000m² de hoogste omzet.
Omzetontwikkeling fitnesscentra (indexcijfers 1999=100) 106 104 102 100 98 96 94 92 90 1999
2000
2001
2002
2003
2004
2005
2006
Omzet (index)
Bron: De fitnessbranche in beeld 2008 – Jo Lucassen/ Marieke van Schendel – W.J.H. Mulier Instituur/ARKO SportsMedia Nieuwegein 2008
Oppervlakte
< 250m² 250 - 500 m² 500 - 1.000 m² 1.000 - 2.000 m² 2.000 - 5.000 m²
Omzet per m²
€ € € € €
491 491 515 477 337
Bron: De fitnessbranche in beeld 2008 – Jo Lucassen/ Marieke van Schendel – W.J.H. Mulier Instituur/ARKO SportsMedia Nieuwegein 2008
3
Soorten fitnesscentra Driedeling Het rapport “De fitnessbranche in beeld – 2008” van de Nationale Fitness Monitor (NFM) geeft een driedeling weer van de fitnessbranche, bestaande uit de reguliere centra, basis fitnesscentra en multifunctionele centra. Deze indeling is gebaseerd op het type en aantal faciliteiten dat een fitnesscentrum biedt. Reguliere centra Ruim 950 fitnesscentra (57%) behoren tot de reguliere centra. Zij beschikken over een zaal voor groepssport, verschillende soorten fitnessapparatuur en bieden enkele wellnessfaciliteiten zoals een sauna of zonnebank. Het ledenaantal van deze fitnesscentra ligt met gemiddeld 1.000 leden beduidend hoger dan bij de basis fitnesscentra. De gemiddelde oppervlakte van een regulier fitnesscentrum is 925m². Dit komt neer op ruim één lid per vierkante meter. Gemiddeld wordt maandelijks door deze leden een bedrag van € 44,= aan contributie betaald. Naar verdeling van de NFM behoort 14% van de leden tot de jeugd, 64% tot de volwassenen en behoort 22% tot de senioren. Voorbeeld van reguliere centra zijn de centra van SportCity. Basisfitness Ongeveer een kwart van alle centra (400 centra) behoort tot de basis fitnesscentra. Deze centra zijn niet per definitie kleinschalig, maar hebben geen welness en bieden vaak slechts één type faciliteit aan. Het ledenbestand van dit type fitnesscentrum is met gemiddeld 330 leden het kleinst van de drie typen centra. De gemiddelde oppervlakte van een basisfitness centrum is 313m². Dit komt neer op ruim één lid per vierkante meter. Naar verdeling van de NFM behoort ruim 13% van de leden tot de jeugd, 63% tot de volwassenen en behoort 23% tot de senioren. De gemiddelde contributie per maand voor een basis fitnesscentrum ligt rond de € 40,=. Dit is iets goedkoper dan bij de overige type centra. Veel zelfstandige centra behoren tot dit type fitnesscentrum. Multifunctionele fitness Ongeveer één op de vijf centra (ruim 300 centra) behoort tot de multifunctionele sport- en fitnesscentra. Vaak wordt bij dit type centrum een combinatie gemaakt van wellness en fitness. Gemiddeld heeft dit type centrum ruim 1.600 leden in het ledenbestand en een oppervlakte van 1.425m². Dit komt neer op ruim één lid per vierkante meter. De contributie die maandelijks wordt betaald bedraagt gemiddeld € 44,=, wat overeen komt met de reguliere centra. Naar verdeling van de NFM behoort 16% van de leden tot de jeugd, 62% tot volwassenen en behoort 13% tot senioren. De Orange Wellnessclub is een voorbeeld van een multifunctioneel centrum. Dit centrum biedt faciliteiten voor fitness, sauna, beauty, health en beschikt over een lounge bar en restaurant.
Foto’s afkomstig van http://leiden-steenschuur.sportcity.nl
Foto’s afkomstig van www.funfit.nl
Foto’s afkomstig van www.orangewellnessclub.nl
4
Budget fitnessketens Een aparte groep die zich binnen de fitnessbranche aan het ontwikkelen is, zijn de budget fitnesscentra. In dit onderdeel worden de budget ketens uitgelicht en vergeleken met de reguliere fitnessketens. Hoewel de budgetcentra sinds 2005/2006 pas echt actief zijn, is er wel al een duidelijk stijging in de vraag en het aanbod zichtbaar. Explosieve groei budget fitnesscentra In 2006 beschikken de grootste budgetketens ‘Fit for Free’, ‘Basic Gym’ (Health City), ‘Basic Fit’, ‘Fit all Day’ en ‘Budget Fitness’ volgens het EFAA over 32 vestigingen. In 2008 is het aantal vestigingen gestegen naar 65. Dit is een stijging van 103%. In hetzelfde onderzoek telde Nederland gezamenlijk 173 reguliere ketenvestigingen in 2006. In 2008 is dit aantal gegroeid naar 191 vestigingen, een stijging van 10%. Het aantal budget ketenvestigingen is ten opzichte van de reguliere ketenvestigingen fors gegroeid. Efficiëntie van de budget fitnesscentra De gemiddelde oppervlakte per budget ketenvestiging was in 2006 circa 1.400m² ten opzichte van 2.140m² bij de reguliere ketenvestigingen. Het gemiddeld aantal leden per centrum is bij budgetcentra hoger (circa 2.800) in vergelijking met de reguliere ketencentra (2.380 leden). In deze cijfers zijn alleen de ketenvestigingen meegenomen genoemd in het EFAA rapport. Voor de budget vestigingen komt dit neer op twee leden per vierkante meter, voor de reguliere centra komt dit neer op ruim één lid per vierkante meter. Een wellicht belangrijker verschil is te zien in het aantal personeelsleden. Gemiddeld beschikken de reguliere centra over 26 werknemers per centrum ten opzichte van circa zeven werknemers per centrum bij de budgetketens. Hieruit kan geconcludeerd worden dat de budgetcentra het aantal vierkante meters per lid en het gemiddeld aantal werknemers efficiënter benutten, waardoor de contributiegelden lager kunnen liggen. De gemiddelde contributiegelden liggen tussen de € 9,95 en € 20,= per maand in de budgetcentra. De contributie voor leden van de reguliere centra ligt gemiddeld rond de € 44,=.
Economische crisis positief voor de budgetcentra Prijs is één van de belangrijkste motieven voor mensen om niet te gaan fitnessen. Door de efficiëntie waar budgetcentra mee werken en de lage contributiegelden, is het budget fitnesscentrum een stuk aantrekkelijker voor mensen om lid te worden, vooral in deze economisch moeilijke tijden. De budget fitnesscentra kunnen een bedreiging vormen voor de reguliere centra in de toekomst. Budget fitnesscentra kunnen zeker profiteren van de huidige economische crisis.
5
Sterke spelers Ketenvorming Pas na het jaar 2000 kwamen de eerste grote internationale ketens in Nederland in opkomst. Inmiddels telt Nederland ruim 30 ketens. Momenteel maakt circa 15% van de fitnesscentra deel uit van een keten, wat neerkomt op ruim 250 fitnesscentra. De vestigingen van de fitnessketens zijn voornamelijk terug te vinden in sterk tot zeer sterk stedelijke gebieden (gemiddeld 20% van alle fitnesscentra). In matig tot niet-stedelijke gebieden zijn voornamelijk vestigingen van zelfstandige ondernemers te vinden, waar gemiddeld 7,5% van de fitnesscentra tot een keten behoort. Ketenvestigingen hebben gemiddeld 1.200 leden in hun bestand, tegenover ruim 900 leden bij zelfstandige ondernemers. Het ledenbestand van de ketenvestigingen is dus gemiddeld 24% groter dan bij de overige commerciële centra. Opvallend is dat het inschrijfgeld bij de grotere ketens met gemiddeld € 69,= beduidend hoger ligt dan bij individuele centra (€ 30,=). In het maandbedrag is daarentegen weinig verschil te merken. De zes grootste ketens worden hieronder besproken. Curves Curves is ‘s werelds grootste fitnessketen met ruim 10.000 locaties. Met 54 locaties is Curves ook de grootste keten binnen Nederland. Deze van oorsprong Amerikaanse keten biedt circuittrainingen alleen voor vrouwen. Een jaarabonnement kost € 39,= per maand. Health City Met 50 vestigingen verspreidt door heel Nederland is Health City de één na grootste fitnessketen in ons land. Internationaal telt Health City ruim 100 vestigingen verspreid over Nederland, België en Duitsland. De van oorsprong Nederlandse keten biedt abonnementen vanaf € 15,= per maand voor de basis fitnesscentra en circa € 36,= voor de “deluxe” centra. Laco Laco biedt 32 vestigingen in Nederland. Opvallend is dat de vestigingen zich niet in de Randstad bevinden maar juist hierbuiten. Het maandelijks abonnement bedraagt tussen de € 32,75 en € 42,75. Achmea Health Centers Als onderdeel van Achmea zorgverzekeringen kunnen Achmea-verzekerden hier tegen gereduceerd tarief sporten. Tevens zijn de centra ook toegankelijk voor niet Achmea-verzekerden. De health centers bieden zowel fitness als groepslessen. Inmiddels beschikt Achmea Health Centers over 31 vestigingen verspreid door heel Nederland. Voor Achmea-leden ligt het tarief rond de € 45,= per maand. Voor de niet-leden is dit € 48,50 per maand. Fitness First Fitness First is één van de grootste internationale fitnessketens met meer dan 550 vestigingen verspreid over verschillende landen. Dit van oorsprong Engelse bedrijf telt inmiddels 25 vestigingen in Nederland. Deze centra zijn voornamelijk te vinden in de Randstad en het zuiden van het land. Een jaarabonnement kost gemiddeld € 60,= per maand. Fit for Free Fit for Free telt 24 vestigingen en behoort tot de budget fitnesscentra. De vestigingen zijn voornamelijk te vinden in de Randstad en het zuiden van ons land. Voor € 16,= per maand kun je bij deze keten onbeperkt gebruik maken van de fitnessfaciliteiten.
6
Interview Rutger Fahrner (SportLagune) Sportlagune Grand café ‘Oost4’ gevestigd bij de SportLagune in Heerhugowaard is een volwaardig horecaconcept. Grand café ‘Oost4’ biedt een moderne inrichting en een uitgebreide menukaart met diverse salades, belegde broodjes, hoofdgerechten en desserts. Rutger Fahrner (clubmanager van de SportLagune) geeft tijdens een interview zijn idee weer achter het concept en zijn visie op de ontwikkelingen van de horeca bij fitnesscentra. Waar moet rekening mee gehouden worden bij de opzet van een horecaconcept in een fitnesscentrum? “Wanneer er gesproken wordt over horeca binnen healthclubs ontstaat er vaak een beeld van de welbekende "sportkantine". Dit is niet het beeld dat wij met ‘Oost4’ willen oproepen. Simpelweg omdat onze horeca het middelpunt van de healthclub is en een zeer belangrijke functie vervult in de ontwikkeling van een "clubgevoel". Juist het ontwikkelen van dit clubgevoel is essentieel in onze bedrijfsvoering en dient dus doordacht gebracht te worden. Er is dan ook bewust voor gekozen om onze horeca haar eigen naam en identiteit mee te geven.” Welke toegevoegde waarde heeft het horecaconcept voor het totale beeld van het fitnesscentrum? “De toegevoegde waarde voor de healthclub zit uiteraard vooral in het feit dat er een “clubgevoel” ontwikkeld wordt. De sociale factor weegt erg zwaar in het behalen van sportgerelateerde resultaten. Daarnaast ondersteunt ‘Oost4’ onze bedrijfssport op vele punten. Zo kan er worden vergaderd en is er ruimschoots de mogelijkheid tot zakelijk lunchen en dineren. Ook is er vanuit de horeca volop ondersteuning voor bedrijfsevenementen of bedrijfsuitjes. ‘Oost4’ versterkt de healthclub in haar visie om de levenskwaliteit van mensen positief te beïnvloeden. SportLagune staat voor inspanning (Sport) en ontspanning (Lagune). Dit is in alle faciliteiten terug te vinden. ‘Oost4’ past net als het zwembad, de sauna's, het stoombad en de jacuzzi in het ontspanningsgedeelte.” Uit onderzoek blijkt dat het gebruik van horecavoorzieningen in fitnesscentra tegenvalt (41% van de bezoekers geeft aan geen gebruik te maken). Hoe ervaren jullie dit? “Juist doordat de horecavoorzieningen anders zijn dan gebruikelijk binnen healthclubs wordt er veel meer gebruik gemaakt van deze mogelijkheid. ‘Oost4’ is het hart van de organisatie. Wanneer je binnenloopt heb je het gevoel dat je een huiskamer binnen wandelt. Het interieur en de informele sfeer bevorderen dit uiteraard. Hier voelen mensen zich prettig. Het is een rustpunt in plaats van het gebruikelijke punt waar je "even snel" een drankje haalt voor in een groepsles. Veel mensen gaan na afloop van hun training dan ook even heerlijk zitten voor een kopje koffie en een lunch.”
Foto afkomstig van www.sportlagune.nl
Welke producten van jullie menukaart zijn populair? “Alle koffie producten, jus d'orange, Menga smoothies & shakes, de clubsandwiches, soepen en maaltijdsalades zijn verreweg het populairst. Naar alle waarschijnlijkheid valt dit te verklaren door het gezonde karakter van deze producten.” Wat is het idee achter het concept? En maken bezoekers van buitenaf ook gebruik van het grand café? “Door de keuze van een eigen naam, logo en identiteit is ‘Oost4’ als het ware "apart" in de markt gezet. Dit resulteert tevens in het feit dat ook mensen van buitenaf ‘Oost4’ weten te vinden. Zakelijk lunchen is populair en daarnaast is ’Oost4’ ook nog eens een uitvalsbasis voor het nabijgelegen park.” Hoe ziet u de horecafaciliteiten bij fitnesscentra in de toekomst ontwikkelen? “In toenemende mate zullen health clubs zich gaan realiseren dat als hoogwaardige horeca essentieel is voor het ontwikkelen van een clubgevoel bij klanten.”
7
Consument Kenmerken fitness gebruiker Volgens het rapport “Ontspannen door inspannen” van het NRIT uit 2007 heeft de grootste groep (52%) van de bezoekers van een fitnesscentrum een leeftijd tussen de 12 en 39 jaar. 37% van de bezoekers is tussen de 40 en 64 jaar oud. De groep 65 plussers is met 11% ondervertegenwoordigd. De verdeling man-vrouw is redelijk gelijk, namelijk 54% vrouw en 46% man. Ongeveer 52% van de fitnessgebruikers is middelbaar of hoger opgeleid. Ruim 50% van de fitnessers is afkomstig uit een sterk tot zeer sterk stedelijk gebied.
Gezondheid en lichaamsbeweging belangrijkste motief Uit onderzoek van het Mulier Instituur en het Sociaal Cultureel Planbureau (zie tabel) uit 2005 blijkt dat zowel bij fitness (88%) als bij andere sportverenigingen (64%) gezondheid, fitheid en lichaamsbeweging het belangrijkste motief is om te sporten. Opvallend is dat bij fitness veel sterker gezondheidsgerelateerde aspecten als een “strak lichaam” of “afvallen” worden genoemd en minder vaak motieven als plezierbeleving of sociale contacten. De belangrijkste reden om níet te fitnessen is dat men het te duur vindt. Vervoer
A u to F ie ts Te v o e t O p e n b a a r v e rv o e r
Motief
Gezondheid, fitheid, lichaamsbeweging Strak of slank lichaam Plezierbeleving Sociale contacten Spieropbouw, kracht Uitlaatklep, compensatie dagelijks leven Afvallen Boeiende activiteit, leren van vaardigheden Presteren, competitie, winnen
Gebruikers fitnesscentra
Leden sportvereniging
88% 34% 27% 25% 24% 23% 11% 2% 1%
64% 5% 57% 53% 5% 16% 4% 23% 27%
Bron: Sociaal Cultureel Planbureau en Mulier Instituut, 2005)
P erc en t age
49% 40% 10% 1%
Bron: Ontspannen door inspannen, NRIT 2007
Koopmoeitebereidheid De auto is het populairste vervoersmiddel wanneer men gaat fitnessen. Verder is bij 40% van de bezoeken de koopmoeitebereid nog geen 5 minuten en 39% heeft een reisafstand van hooguit 10 minuten. Een bezoek aan een fitnesscentrum duurt circa 90 minuten. De reistijden naar fitnesscentra zijn gemiddeld korter dan die naar andere sport-verenigingen, die veelal wat meer afgelegen liggen en minder goed bereikbaar zijn.
8
Consument
Avonduren drukst bezocht 26% van de leden bezoekt een fitnesscentrum gemiddeld twee keer per week en 23% bezoekt het centrum drie keer in de week. De avonduren (vanaf 18.00 uur) van maandag tot donderdag zijn het drukst bezocht. Tevens is er een piek om 09.00 uur op doordeweekse dagen. ‘s Ochtends maken vooral vrouwen gebruik van de faciliteiten. Veel fitnesscentra bieden lagere tarieven tijdens de daluren. Daluren voor fitnesscentra gelden op maandag tot vrijdag tussen 09.00 uur en 17.00 uur.
Fitnessers leven gezonder Uit onderzoek van het NRIT is gebleken dat de beweegnorm (30 minuten per dag bewegen) bij minder dan een derde deel van de fitnessers bekend is. Van de fitnessers voldoet 58% aan deze norm, tegenover 53% bij de niet-sportende bevolking. De fitnorm (minstens drie keer per week 20 minuten intensief bewegen) is bij 15% van de fitnessers bekend. Slechts 11% van de niet-sportende bevolking voldoet aan deze norm. Daarentegen voldoet maar liefst 40% van de fitnessers hier wel aan. Dit percentage is tevens hoger vergeleken met leden van andere sportverenigingen (34%).
Cardio is favoriete activiteit De meest favoriete activiteit is met 68% cardio fitness, gevolgd door krachttraining (49%). Deze twee activiteiten worden tijdens een bezoek ook het meest gecombineerd door bijna een kwart van de gebruikers. Tijdens de fitnessactiviteiten geeft ongeveer 38% van de leden aan behoefte te hebben aan persoonlijke begeleiding. Het gaat hierbij vooral om vrouwen en 50 tot 64jarigen.
9
Horeca & Fitness Horeca aanbod In 39% van de fitnesscentra is alleen een traditionele bar/kantine aanwezig en 15% heeft alleen een automaat met drankjes of snoep/snacks. 16% van de centra biedt geen enkele horecavoorziening. 29% van de gebruikers geeft de voorkeur aan geen enkele voorziening en slechts 7% geeft de voorkeur voor een automaat. Wat opmerkelijk is, is dat 40% van de gebruikers een voorkeur heeft voor een gezonde bar met gezonde drankjes of snacks waar slechts 22% van de fitnesscentra deze gezonde bar ook daadwerkelijk biedt. Dit geeft dus nog genoeg kansen voor de horeca om zich te ontwikkelen. Horeca gebruik Het daadwerkelijke gebruik van de horecavoorzieningen valt in fitnesscentra tegen, 41% van de bezoekers geeft aan nooit gebruik te maken van de horecavoorzieningen. 14% maakt tijdens ieder bezoek gebruik van de horeca bij fitnesscentra.
10
Vrouwen zijn met 54% van het totaal aantal fitnessers licht in de meerderheid. Cardio en krachttraining zijn de twee meest favoriete activiteiten in fitnesscentra. Foto is eigendom van Van Spronsen & Partners horeca-advies
Buitenland Op basis van gegevens van de IHRSA uit 2005 bekijken we in dit onderdeel de fitnessbranche van andere delen van de wereld. De International Health, Raquet and Sportsclub Association is een brancheorganisatie die de gezondheids- en fitnessindustrie wil beschermen, promoten en laten groeien. Wereldwijd zijn er 9.100 bedrijven in 78 landen bij deze organisatie aangesloten. Verenigde Staten De Verenigde Staten is het fitnessland bij uitstek. 14% van de bevolking (ruim 41 miljoen mensen) is lid van een fitnesscentrum. In totaal telt de Verenigde Staten bijna 27.000 centra. Dit komt neer op 9 centra per 100.000 inwoners. De gemiddelde jaarlijkse omzet ligt rond de $ 14,8 miljard, wat neerkomt op circa $ 551.000 omzet per jaar per centrum. Ieder centrum telt gemiddeld 1.530 leden. Canada beschikt over een hogere dichtheid, namelijk 15 centra per 100.000 inwoners.
Latijns-Amerika Van Latijns-Amerika beschikt Brazilië over de grootste fitnessmarkt als het gaat om de jaarlijkse omzet ($ 682 miljoen). Brazilië telt 2,5 miljoen leden en 7.000 fitnesscentra. De gemiddelde omzet per fitnesscentrum in Brazilië bedraagt ruim $ 97.000 per jaar en beschikt over gemiddeld 360 leden per centrum. Ruim 1% van de bevolking is lid bij een fitnesscentrum. Argentinië heeft met 4,2% van de bevolking het grootste aandeel fitnessers. Tevens heeft dit land met 7,5 centra per 100.000 inwoners de hoogste dichtheid. In Brazilië is met 4 centra per 100.000 inwoners de dichtheid een stuk lager. Europa Op basis van de totale jaarlijkse omzet beschikt Engeland over de grootste fitnessindustrie met $ 3,5 miljard omzet ten opzichte van de overige Europese landen. Engeland telt 6,1 miljoen leden en bijna 4.400 fitnesscentra. Per centrum komt dit neer op een jaarlijkse omzet van bijna $ 800.000 en 1.390 leden. Het aandeel van de bevolking dat aan fitness doet, komt neer op 5%. Andere landen, zoals Zweden en Noorwegen, beschikken met respectievelijk 10 en 10,9% over de hoogste percentages fitnessers in Europa. Nederland beschikt met 10 centra per 100.000 inwoners net niet over de hoogste dichtheid van Europa. Italië beschikt over een hogere dichtheid van ruim 10 centra per 100.000 inwoners. Azië en Australië Op basis van de gemiddelde jaarlijkse omzet beschikt Japan over de grootste industrie met $ 3 miljard ten opzichte van overige landen in Azië en Australië. Het land telt ruim 1.900 fitnesscentra met ruim 3 miljoen leden. Dit komt neer op bijna 2,5% van de totale bevolking. In Japan behaald een fitnesscentrum een jaarlijkse omzet van gemiddeld $ 1,5 miljoen en telt circa 1.600 leden. Japan beschikt over een dichtheid van 1,5 centra per 100.000 inwoners. Australië heeft met 8% een hoger aandeel dan Japan van de bevolking dat aan fitness doet. Hetzelfde geldt voor de dichtheid. Australië biedt 6 centra per 100.000 inwoners. In Japan worden kansen gezien in de groeiende vergrijzende markt. Oudere inwoners zijn namelijk verplicht deel te nemen aan kracht training programma’s voordat ze gebruik kunnen maken van verdere services van het zorgsysteem.
12
Trends & Ontwikkelingen Anti-gravity yoga De nieuwste trend in Amerika is anti-gravity yoga, waarbij de deelnemers in een doek aan het plafond allerlei oefeningen uitvoeren. De voordelen van dit type yoga zijn dat je ingewikkelde yoga oefeningen langer en beter kunt volhouden zonder al te veel nek- en rugklachten. Maar bovenal zorgt het voor een nieuwe dimensie van de oefeningen.
Foto afkomstig van www.gezondheidsnet.nl
Wii Fit De Wii Fit, een spel voor de populaire spelcomputer Nintendo Wii, is inmiddels al 160.000 keer in ons land over de toonbank gegaan. De Nintendo Wii is al ruim 600.000 keer verkocht, wat zorgt voor een groot afzetkanaal voor de Wii Fit. De Wii Fit bevordert beweging op een leuke speelwijze. De Wii Fit is bedoeld ter ondersteuning van beweging in het fitnesscentrum, maar kan ook een concurrent worden van reguliere fitnesscentra.
Zumba Zumba is een fitnessprogramma dat is gebaseerd op een Latijns-Amerikaanse dans. Het is opgezet door Alberto Perez. Bij Zumba doe je fitnessoefeningen op muziek, vergelijkbaar met aerobics. Zumba betekent letterlijk “snel bewegen en lol hebben”.
Foto afkomstig van health.msn.com
Kranking Van de uitvinder van spinning komt nu de laatste fitnesstrend, kranking. Op een zogenaamde krankcycle train je je bovenlichaam op een zeer intensieve manier.
Foto afkomstig van www.ncpad.org
Hypoxi training Door te trainen in een soort vacuüm zorg je voor een betere doorbloeding wat een gunstig effect heeft op cellulitis. Het is ook mogelijk om plaatselijk vet te verbranden. Foto afkomstig van www.mommyandbabyfitness.com
Baby fitness Eten is belangrijk om te groeien, maar beweging ook. Door te bewegen en te spelen leert een kind zichzelf en zijn omgeving kennen. Oh Baby! Fitness en Mommy and Baby Fitness zijn voorbeelden van Amerikaanse bedrijven die zich specifiek richten op zwangere vrouwen en baby’s.
Foto afkomstig van www.hypoxistudiocastricum.nl
13
Toekomstvisie Stijging fitnesscentra zet door Gezien de aanwezige en toenemende aandacht voor een gezond levenspatroon, verwachten wij voor de komende jaren dat het percentage van de bevolking dat lid wordt van een fitnesscentrum zal stijgen naar 14% van de bevolking. Uitgaande van de bevolkinggrootte in 2020 en een gemiddeld aantal leden per centrum van ongeveer 1.000 zullen er in 2020 circa 2.500 fitnesscentra in ons land zijn. Dit komt neer op ongeveer 15 centra per 100.000 inwoners. Verschuiving van driedeling naar tweedeling De huidige driedeling, zoals deze beschreven staat in dit brancheprofiel zal zich langzaam vormen naar een tweedeling. Naar onze verwachting zullen de basis- en budgetcentra de rol van de reguliere centra overnemen, waar fitnessfaciliteiten de hoofdrol blijven spelen, maar wel meer verschillende faciliteiten zullen aanbieden zoals groepslessen. Deze centra zullen zich echter wel blijven presenteren als budgetcentra. De reguliere centra zullen daarentegen meer neigen naar de multifunctionele centra door de vervaging tussen fitness en wellness door te zetten. De reguliere centra zullen dus meer wellnessfaciliteiten gaan aanbieden. Het aantal multifunctionele centra zal dan ook gaan stijgen. Ketenvorming Momenteel behoort 15% van alle fitnesscentra tot een keten. In acht jaar tijd, vanaf 2000, zijn er zowel Nederlandse als internationale ketens bij gekomen. Deze stijging zal zich naar verwachting voortzetten in de toekomst. Circa 25% van de fitnesscentra zal in 2020 deel uitmaken van een keten. Preventieve zorg Naar onze verwachting zal de overheid zich meer gaan bemoeien met de gezondheid van de Nederlanders in de vorm van preventieve zorg. Vooral vanuit het oogpunt van de vergrijzing en de toenemende gezondheidsproblemen. Na de Achmea health Centers zullen meer verzekeraars de ondernomen stappen van Achmea volgen. De steun vanuit de overheid zal uiteindelijk resulteren in een tegemoetkoming naar de consument in de vorm van bijvoorbeeld korting op de contributie. Fitnesscentra zullen zich specialiseren op bepaalde groepen mensen, zoals mensen met obesitas of andere gezondheidsklachten. Rol van de horeca Naar aanleiding van onze verwachting in de stijging van het aantal multifunctionele centra, zal de vraag en het aanbod van horecagelegenheden toenemen. Gezien het feit dat de horeca bij fitnesscentra nog onder aan de ladder staat, biedt deze ontwikkeling dus nog volop kansen voor de horeca.
14
Deze uitgave is van Van Spronsen & Partners horeca-advies, onderdeel van de Van Spronsen & Partners Groep.
Van Spronsen & Partners
Bronnenlijst: “Ontspannen door inspannen” – 2007, NRIT “IHRSA Global Report 2005” - IHRSA De fitnessbranche in beeld 2008, Jo Lucassen/Marieke van Schendel, W.J.H. Mulier Instituut/ARKO SportsMedia Nieuwegein 2008 Rabobank Cijfers en Trends, 2008 Fitnessbeoefenaars onder de loep, Times Jongert c.s., Sportgericht nr. 4-5, 2007 Rapportage Sport 2008, SCP Nationale Atlas Volksgezondheid, www.rivm.nl http://health.msn.com/fitness www.cbs.nl www.kvk.nl www.ihrsa.com www.healthcity.nl www.achmeahealthcenters.nl www.fitnessfirst.nl www.laco.eu www.sportcity.nl www.acsm.org www.fitnessmonitor.nl
Hiertoe behoren tevens de volgende onafhankelijke bedrijven: personeel en salarissystemen, administratieve dienstverlening en trainingen. Onder het motto “Anders denken, anders doen” zijn wij al 22 jaar actief binnen de horeca- en leisuremarkt en stellen wij de opdrachtgever en zijn doel centraal. De werkzaamheden van horeca-advies bestaan voornamelijk uit het uitvoeren van haalbaarheids-onderzoeken, bedrijfsdoorlichtingen, en rendementsverbeteringen, het ontwikkelen van nieuwe horecaconcepten, het opstellen van marketing-communicatieplannen en het geven van management-ondersteuning. Voor een compleet overzicht van ons dienstenpakket verwijzen wij u graag naar onze website www.spronsen.com. Hier kunt u tevens terecht voor dagelijkse horecagerelateerde nieuwsberichten, diverse horeca-kennisdocumenten, een lijst van onze referenties en alle eerdere uitgaven van onze Nieuwsbrief de Food For Thought. Bezoek nu ook www.horecatrends.com, de nieuwe website van Van Spronsen & Partners.
